Σ. Cushing Μεγαλακρία Υπερθυρεοειδισµός Υπεραλδοστερονισµός Φαιοχρωµοκύττωµα Υπερπαραθυρεοειδισµός

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Σ. Cushing Μεγαλακρία Υπερθυρεοειδισµός Υπεραλδοστερονισµός Φαιοχρωµοκύττωµα Υπερπαραθυρεοειδισµός"

Ἀριστόδημε Παπάζογλου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ιαταραχέςτουµεταβολισµούτης γλυκόζηςσταενδοκρινικά νοσήµατα Μ. Τζανέλα Τµήµα Ενδοκρινολογίας ιαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Σεπτεµβρίου 2012

4 Σ. Cushing Μεγαλακρία Υπερθυρεοειδισµός Υπεραλδοστερονισµός Φαιοχρωµοκύττωµα Υπερπαραθυρεοειδισµός

5 Lancet, 2006

6 Θνησιµότητα συνδρόµου Cushing Θνητότητα από στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, ΑΕΕ: x4 του φυσιολογικού πληθυσµού αντιστοιχης ηλικίας και φυλου. ΚΑΡ ΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

7 Ο σακχαρώδης διαβήτης και η αρτηριακή υπέρταση είναι οι κύριοι παράγοντες της αυξηµένης θνητότητας Clayton et al, JCEM 2011

8 Γλυκοκορτικοειδήκαι.. Μεταβολισµός υδατανθράκων Σπλαχνική παχυσαρκία Αντίσταση στην ινσουλίνη (αύξηση ηπατικής παραγωγής γλυκόζης) Άµεση ανασταλτική επίδραση στην έκκριση ινσουλίνης από το β- κύτταρο Τα γλυκοκορτικοειδή προάγουν τηδιαφοροποίηση τονπολλαπλασιασµό των λιποκυττάρων Λιπόλυση (ΕΛΟ) Οι υποδοχείς τους είναι αφθονότεροι στο σπλαχνικό λίπος

ηπατικής παραγωγής γλυκόζης) Άµεση ανασταλτική επίδραση στην έκκριση ινσουλίνης από το

9 ΣΥΝ ΡΟΜΟ CUSHING -ΕΠΙΠΤΩΣΗ 3 περιπτώσεις/ /έτος 3X νεοδιάγνωση σ. Cushing µετά το 1987vs % σε συγκεκριµένους πληθυσµούς: αρρύθµιστοσακχαρώδηδιαβήτη, παχυσαρκία, οστεοπόρωση

Cushing µετά το 1987vs 1975-1987 3-9% σε

10 Μελέτες ανίχνευσης σ.cushing σε ασθενείς µε Σ N INCLUSION CRITERIA Leibovitz, BMI>25 kg/m2 HbA1c >9% Catargi, BMI>25 kg/m2 HbA1c >8% Chiodini, BMI>19-49 kg/m2 AGE >30 METHOD OF SCREENING PREVALENCE (%) odst 3 odst 2 odst 9.4 Reimondo, NEW T2DM odst 1 Newsome, BMI>18-80 kg/m2 AGE >25 Mullan, BMI>25 kg/m2 HbA1c >7% HTN odst 0 MSC 0

Catargi, 2003 200 BMI>25 kg/m2 HbA1c >8% Chiodini, 2005 294 BMI>19-49 kg/m2 AGE >30 METHOD OF

11 Μελέτες ανίχνευσης σ.cushing σε ασθενείς µε Σ N FINAL DIAGNOSIS COMMENT Leibovitz, CD: 3 Catargi, CD: 3 CPA: 1 Chiodini, CD: 4 CPA: 21 EAS: 2 Uncertain: 3 UNILATERAL ADRENAL TUMOR & OCCULT CS: 7 patients In 3 operated CD patients DM control improved Reimondo, CD: 1 DM improved after surgery

Catargi, 2003 200 CD: 3 CPA: 1 Chiodini, 2005 294 CD: 4 CPA: 21 EAS: 2 Uncertain:

12 «Τυπικοί»ασθενείςµεΣακχαρώδη ιαβήτητύπου 2 J Clin Endocrin Metab. 2012

14 ΠΟΙΟΣΘΑΠΡΕΠΕΙΝΑΕΛΕΓΧΕΤΑΙ: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline (JCEM, 2008) Ασθενείςµεασυνήθηνοσήµαταγιατηνηλικίατους (π.χ. οστεοπόρωση, υπέρταση, διαβήτης) Ασθενείς µε πολλαπλές και προοδευτικά επιδεινούµενες κλινικές εκδηλώσεις, ειδικά αυτές που σχετίζονται περισσότερο µε το σύνδροµο (πληθώρα, εύκολες εκχυµώσεις, εγγύςµυοπάθεια, ραβδώσεις-ερυθροϊώδεις και ευρείες >1 εκ.) Παιδιά µε µείωση της εκατοστιαίας θέσης στο ύψος και αύξηση στο βάρος τους. Ασθενείς µε τυχαιώµατα επινεφριδίων

οστεοπόρωση, υπέρταση, διαβήτης) Ασθενείς µε πολλαπλές και προοδευτικά επιδεινούµενες κλινικές εκδηλώσεις, ειδικά αυτές που

15 Screening: ερωτηµατικά...

16 Επίδραση της διόρθωσης της υπερκορτιζολαιµίας στην επιβίωση Clayton et al, JCEM 2011

17 Σηµαντική µείωση στην συχνότητα του Σ µετά την αποκατάσταση της ευκορτιζολαιµίας % τωνασθενών *

18 % τωνασθενών Χωρίς µεταβολή η επίπτωση της παχυσαρκίας

19 Τυχαιώµαταεπινεφριδίων Επινεφριδιακές µάζες που ανακαλύπτονται µε διάφορες απεικονιστικές τεχνικές σε απουσία επινεφριδιακής νόσου επίπτωση: 0.5-4% 18 th June 2012 Vassiliadi DA, Tsagarakis S., Nature Reviews Endocrinology, 2011

απουσία επινεφριδιακής νόσου επίπτωση: 0.

20 Επίπεδα κορτιζόλης µετά από αναστολή µε δεξαµεθαζόνη. Τsagarakis et al. Clinical Endocrinology 48(5): ,

21 Υποκλινικήυπερκορτιζολαιµία µεταβολικόςκαι καικαρδιαγγειακόςκίνδυνοςκίνδυνος Data from: Reincke 1992 Tsagarakis 1998 Mantero 2000 Rosi 2000 Tauchmanovà 2002 Bernini 2003 Emral 2003 Tsuiki 2008 Toniato 2009 Giordano 2010

22 Υποκλινικήυπερκορτιζολαιµία χειρουργικήαντιµετώπιση First author, year Surgery group Follow-up (years) Obesity Hypertension Diabetes Hyperlipidemia/ dyslipedemia Rossi, /2.3 improved in all improved in improvement improvement Midorikawa, weeks no change improvement improvement 8 no change improvement improvement Tauchmanovà, significant decrease significant decrease no change Bernini, no change improved in 4 pts improved in 1/2-9 no change improved in 4 pts improved in 2/2 no change Erbil, improved in 60% improved in 71% improved in 33% dyslip in 33% hyperchol in 75% Mitchell, improved in 7/9 improved in 4/8 improved in 2/3

23 19/3 /200 4

24 Επιδηµιολογία Επιπολασµός: 38-40/ Επίπτωση: 3/ Ιδιασυχνότητασεάνδρες / γυναίκες Κυρίωςστην 4-5 δεκαετία Σποραδική -οικογενής σ. MEN-1 (20% σωµατοτρόποαδένωµα)

25 παθογένεια

26 Κλινικάχαρακτηριστικά ΣΝ Clemmons et al, JCEM, 2003 γαλακτόροια άπνοια στον ύπνο ΟΠ υπέρταση στυτικές διαταραχές Σ η IGT σ καρπιαίου σωλήνα αρθρίτις κεφαλαλγίες διαταραχές κύκλου υπεριδρωσία αλλαγή χαρακτηριστικών %

28 Ηλικιακή κατανοµή στη διάγνωση (µέση ηλικία διάγνωσης: 45,6±13,41 έτη) Αριθµός ασθενών Ηλικία διάγνωσης

29 Φυσιολογίασωµατοτρόπουάξονα SS GHRH ghrelin GH GHS-R1a ΑΜΕΣΕΣ ΛΙΠΟΛΥΣΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ επιπεδα ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ALS IGFBP3 IGF-1 ΕΜΜΕΣΕΣ ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΕΝ ΟΘΗΛΙΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ

30 Θεραπευτικοίχειρισµοί χειρισµοίανα 10ετία Αριθµός ασθενών

31 Control of acromegaly results in improvement of IR but somatostatin treatment inhibits β-cell function (Longitudinal study) 6 A 250 before after B HOMA-IR * * HOMA-β (%) * 1st phase insulin release TSS SMS (n=53) (n=30) (n=20) C * TSS (n=16) SMS (n=15) 2nd phase insulin release TSS SMS D * TSS (n=16) SMS (n=15) Tzanela et al, Clin Endocrinol (Oxf). 75, , 2011

32 Υπερθυρεοειδισµός Υπερµεταβολική κατάσταση, αυξηµένες ανάγκες για γλυκόζη Νηστεία Ηπαρ πρωτεϊνόλυση: αµινοξέα λιπόλυση: γλυκερόλη Επαγωγή ενζύµων phosphoenolpyruvate carboxykinase (PEPCK) Pyruvate carboxylase Μεταφορέα Glut 2 Υπόστρωµα νεογλυκογένεση Mitrou P et al,endocrine Reviews 31: , 2010)

33 Υπερθυρεοειδισµός Μεταγευµατικά Αντίσταση στην ινσουλίνη της γλυκογονοσύνθεσης στον µυϊκό ιστό γλυκογονόλυση στον µυϊκό ιστό αναερόβιας γλυκόλυσης γαλακτικούσεσχέσηµετηνοξείδωσητηςγλυκόζης Mitrou P et al,endocrine Reviews 31: , 2010)

34 Υπερθυρεοειδισµός-κύκλοςτου Cori παροχή γαλακτικού στο ήπαρ = παραγωγή γλυκόζης Χ Χ Mitrou P et al,endocrine Reviews 31: , 2010)

35 Αυξηµένη παραγωγή γλυκόζης από τον µυϊκό ιστό Dimitriadis et al., J Clin Endocrinol Metab 93: , 2008

36 Επίδραση θυρεοειδικών ορµονών στην ηπατικό µεταβολισµό της γλυκόζης. Trends in Endocrinology and Metbolism 2009

37 φαιοχρωµοκύττωµα A B

40 Φαιοχρωµοκύττωµα Υπερέκκριση κατεχολαµινών Αερόβιαγλυκόλυση Λιπόλυση Γλυκογονόλυση Γλυκονεογένεση Γλυκογονοσύνθεση Barth et al., Crit Care Med 2007

42 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΒΙΟΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ευαισθησία ειδικότητα % % ΜΝ/ΝΜΝ ούρων VMA Κατεχολαµίνες ούρων fmn/nmn πλάσµατος JAMΑ,2002, VOL.287(11)

43 Βιοσύνθεση στεροειδών κάψα σπειροειδής στηλιδωτή δικτυωτή µυελός

44 έκκρισητηςαλδοστερόνης ρενίνη ενδαγγειακός όγκος υπονατριαιµία, προσταγλανδίνη Ε αγγειοτενσινογόνο αγγειοτενσίνη Ι αγγειοτενσίνη ΙΙ υπερκαλιαιµία ACTH αλδοστερόνη

45 Υπεραλδοστερονισµόςκαι µεταβολικόσύνδροµο επίπτωση µεταβολικού συνδρόµου (41,1% vs 29,6%) επίπτωση υπεργλυκαιµίας (27,0% vs. 15,2%). Fallo et al., J Clin Endocrinol Metab 91: , 2006 Ποσοστά καρδιαγγειακών συµβαµάτων Milliez P, et al., J Am Coll Cardiol 45: , 2005

46 Υπεραλδοστερονισµός και αντίσταση στην ινσουλίνη Lastra-Lastra et al, Clin Endo 2009

49 Υπερπαραθυρεοειδισµόςκαι µεταβολισµόςγλυκόζης επίπτωση ινσουλινοαντοχής διαταραχήςανοχήςστηγλυκόζη Σ Procopio et al. (Diabet Med 19: , 2002) Χωρίς διαφορές µεταξύ συµπτωµατικών και ασυµπτωµατικών ασθενών

50 Υπερπαραθυρεοειδισµόςκαι BMI Bolland et al, JCEM 2005

51 Ασυµπτωµατικόςυπερπάρα?? Σε παρακολούθηση 18 µήνών χωρίςεπιδείνωση σταεπίπεδαασβεστίου, γλυκόζης αντίστασης στην ινσουλίνη Ayturk et al., J Clin Endocrinol Metab 91: , 2006

Σχετικά έγγραφα

ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING

ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. Ενδοκρινολόγος ΟΡΙΣΜΟΣ Ορίζεται η κατάσταση διαταραγμένης λειτουργίας του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA) με απουσία κλασικών συμπτωμάτων ή σημείων