Διάγραμμα Ροής Δεδομένων Δ.Ρ.Δ.

Transcript

1 Διάγραμμα Ροής Δεδομένων Δ.Ρ.Δ. Εισαγωγή Ένα γραφικό εργαλείο για την αναπαράσταση της ροής της πληροφορίας και των μετασχηματισμών της σε ένα σύστημα. Το Δ.Ρ.Δ. αναλύεται από πάνω προς τα κάτω (top down analysis) για να οδηγήσει σε πληρέστερη και λεπτομερέστερη αναπαράσταση του συστήματος.

2 Δ.Ρ.Δ. : Δυνατότητες και περιορισμοί Ένα ΔΡΔ παρέχει στοιχεία για: Τη διάσπαση ενός συστήματος σε υποσυστήματα Τις ροές δεδομένων στο σύστημα Τα εισερχόμενα και εξερχόμενα δεδομένα καθώς και τις αποθηκεύσεις τους Τις πηγές και τους προορισμούς του συστήματος Ένα ΔΡΔ δεν παρέχει στοιχεία για: Τις αποφάσεις που λαμβάνονται στο σύστημα Τις επαναλήψεις των διαδικασιών και τους αριθμητικούς υπολογισμούς Κανόνες σχεδιασμού Τα στοιχεία που περιλαμβάνει ένα ΔΡΔ είναι: Οι εξωτερικές οντότητες (Το περιβάλλον του συστήματος) Οι ροές δεδομένων (Τα δεδομένα που εισέρχονται, αποθηκεύονται, επεξεργάζονται και εξέρχονται από το σύστημα) Οι διαδικασίες / μετασχηματισμοί που υπόκεινται τα δεδομένα Οι αποθηκευτικοί χώροι που αποθηκεύονται προσωρινά τα δεδομένα.

3 Κανόνες σχεδιασμού (1/4) Εξ. Οντότητες (Πηγές Προορισμοί): Φυσικές οντότητες εκτός συστήματος (Πελάτες, Προμηθευτές,Τράπεζες κλπ) και αποτελούν το περιβάλλον του Έχουνόνομα (ουσιαστικό), Αποστέλλουν προς το Σύστημα ήδέχονται από το Σύστημα δεδομένα. Οποιαδήποτε σχέση μεταξύ εξ. Οντοτήτων ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΦΟΡΑ (αν μας αφορά, πάει να πει ότι δεν πρόκειται εξ. οντότητες) Κανόνες σχεδιασμού (2/4) Ροή δεδομένων: Κανάλι μετακίνησης δεδομένων και των πληροφοριών στο υπό εξέταση σύστημα. Τα δεδομένα είναι συνήθως ηλεκτρονικά (π.χ. εγγραφές μιας βάσης δεδομένων), αλλά μπορεί να είναι και φυσικά αντικείμενα (π.χ. μια παραγγελία, χρήματα, παρασταστικά κ.α.) Έχουν ένα όνομα ως ετικέτα.

4 Κανόνες σχεδιασμού (3/4) Διαδικασίες - Μετασχηματισμός των δεδομένων Έχει όνομα που συνήθως είναι συνδυασμός ρήματος και αντικειμένου (Κατέγραψε Παραγγελία). Ο μετασχηματισμός μετατρέπει δεδομένα σε επεξεργασμένα δεδομένα ήπληροφορία. Δεν μπορούμε να έχουμε δεδομένα εισόδου σε ένα μετασχηματισμό με όνομα ίδιο με τα δεδομένα εξόδου. Σε ένα μετασχηματισμό εισάγουμε τα δεδομένα που χρειάζονται και μόνο αυτά. Πολύπλοκοι μετασχηματισμοί αναλύονται σε επιμέρους ΔΡΔ. Προσεκτική επιλογή του ονόματος για επίτευξη ακρίβειας και πληρότητας Κανόνες σχεδιασμού (4/4) Αποθηκευτικοί Χώροι: Χώροι όπου το σύστημα αποθηκεύει τα δεδομένα (αρχεία, προϊόντα, έγγραφα, πελατολόγιο κλπ.) Μπορεί να υλοποιούνται όχι μόνο ως χώροι αποθήκευσης αλλά και ως αρχεία ήβάσεις δεδομένων Επικοινωνούν μόνο με διεργασίες Δεν επεξεργάζονται δεδομένα. Από τους μετασχηματισμούς λαμβάνουν και αποστέλλουν ακριβώς τα ίδια δεδομένα. Ηίδια αποθήκη μπορεί να υπάρχει σε διάφορα σημεία του ΔΡΔ, για λόγους χωροταξίας. Κάθε αποθηκευτικός χώρος έχει αρίθμηση Μ# ή D# (όπου # ένας αύξων αριθμός, 1, 2, 3 κλπ και ΜήDχαρακτηριστικό για το εάν το αρχείο είναι φυσικός χώρος αποθήκευσης ή ψηφιακός, αντίστοιχα)

5 Σχήματα ενός ΔΡΔ Μεθοδολογία Yourdon Gane & Sarson SSADM Κατασκευή ΔΡΔ σε επίπεδα Γενικό διάγραμμα- Διάγραμμα Επιπέδου Μηδέν (0) Περιγράφει τα «όρια» του συστήματος δηλαδή τις εξωτερικές οντότητες του συστήματος και τα εισερχόμενα και εξερχόμενα δεδομένα Διάγραμμα Πρώτου Επιπέδου Γίνεται μια πρώτη γενική θεώρηση του συστήματος Περιγράφονται οι βασικές διεργασίες καθώς και οι ροές και αποθηκεύσεις δεδομένων Προσέχουμε ώστε να διατηρούμε τις ίδιες ροές εισόδου και εξόδου αλλά και τις οντότητες με το διάγραμμα επιπέδου μηδέν. Διαγράμματα κατώτερων επιπέδων Αναπαριστά με περισσότερη λεπτομέρεια κάθε διεργασία του ΔΡΔ του 1ου επιπέδου.

6 Γενικό διάγραμμα- Διάγραμμα Επιπέδου Μηδέν (0) Είσοδος Επεξεργασία Έξοδος Διάγραμμα Πρώτου Επιπέδου Είσοδος Επεξεργασία Έξοδος

7 Διάγραμμα Πρώτου Επιπέδου Είσοδος Επεξεργασία Έξοδος Κατασκευή ΔΡΔ σε επίπεδα

8 Οδηγίες για τη δημιουργία ΔΡΔ (Ι) Εντοπίστε τις εξ. οντότητες, τις διεργασίες και τα αρχεία. Ξεχωρίστε τις οντότητες ως εισόδου (αριστερά) ή εξόδου (δεξιά) Διαλέξτε προσεκτικά τα ονόματα (οντοτήτων, ροών, μετασχηματισμών, αποθηκευτικών χώρων) Σχεδιάστε ένα διάγραμμα όσες φορές χρειάζεται αλλά μην σχεδιάζετε πολύπλοκα ΔΡΔ. Το διάγραμμα πρέπει να είναι συντακτικά σωστό, πλήρες και ακριβές. Μην ξεχνάτε να συμβουλεύστε συνεχώς τη περιγραφή του συστήματος που σας έχει δοθεί. Οδηγίες στη δημιουργία ΔΡΔ (ΙΙ) Ονοματολογία μετασχηματισμών Συνήθως τα ονόματα είναι ρήμα + ουσιαστικό στη προστακτική. Μη επιλέγετε κοινότοπα ρήματα / ονόματα π.χ. κάνε επεξεργασία (αν δεν έχετε ένα ακριβές όνομα, μάλλον δεν έχετε καταλάβει τι ακριβώς κάνει ηδιαδικασία) Ορθά ονόματα: ΥΠΟΛΟΓΙΣΕ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ή ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥ, ΔΙΑΧΕΙΡΉΣΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ήδιαχειρηση ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ κλπ. Λάθος ονόματα: ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

9 Λάθη στη δημιουργία ΔΡΔ Λάθη στη δημιουργία ΔΡΔ (Ι) 1. Απ ευθείας επικοινωνία μεταξύ Εξ. Οντοτήτων. 2. Εξωτ. Οντότητα να έχει απευθείας πρόσβαση σε αποθήκη δεδομένων 3. Απ ευθείας επικοινωνία μεταξύ αποθηκών δεδομένων 4. που δεν παίρνει τα σωστά δεδομένα για την εκτέλεσή της. 5. χωρίς είσοδο ήέξοδο.

10 Λάθη στη δημιουργία ΔΡΔ (ΙΙ) Απ ευθείας επικοινωνία μεταξύ Εξ. Οντοτήτων. Όταν γίνεται ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ εξωτερικών οντοτήτων πρέπει να μεσολαβεί κάποια διαδικασία Λάθος Σωστό Εξ. Οντότητα 1 Εξ. Οντότητα 2 Εξ. Οντότητα 1 Εξ. Οντότητα 2 Λάθη στη δημιουργία ΔΡΔ (ΙΙΙ) Εξωτ. Οντότητα να έχει απευθείας πρόσβαση σε αποθήκη δεδομένων. Όταν γίνεται ανταλλαγή δεδομένων από εξ. Οντότητα προς αποθηκευτική μονάδα (ροή 1) ή αντίστροφα (ροή 2) πρέπει να μεσολαβεί κάποια διαδικασία. Λάθος Σωστό 2 2 Εξ. Οντότητα Αποθηκευτική Μονάδα Εξ. Οντότητα Αποθηκευτική Μονάδα

11 Λάθη στη δημιουργία ΔΡΔ (ΙV) Απ ευθείας επικοινωνία μεταξύ αποθηκών δεδομένων Όταν γίνεται ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ αποθηκευτικών μονάδων πρέπει να μεσολαβεί κάποια διαδικασία Λάθος Σωστό Αποθηκευτική Μονάδα Αποθηκευτική Μονάδα Αποθηκευτική Μονάδα Αποθηκευτική Μονάδα Λάθη στη δημιουργία ΔΡΔ (V) που δεν παίρνει τα σωστά δεδομένα για την εκτέλεσή της. Οι είσοδοι μιας διαδικασίας πρέπει να είναι διαφορετικές από τις εξόδους της. Λάθος Σωστό α α α β

12 Λάθη στη δημιουργία ΔΡΔ (VI) χωρίς είσοδο ήέξοδο. Δεν επιτρέπεται να υπάρχει μια διαδικασία που να έχει μόνο εισόδους ήμόνο εξόδους. Λάθος Σωστό Λεξικό Δεδομένων

13 Λεξικό Δεδομένων (Ι) Πρόκειται για έναν περιγραφικό και ταυτόχρόνα λιτό τρόπο για να περιγράψουμε έννοιες που έχουμε χρησιμοποιήσει σε ένα ΔΡΔ. Περιγράφονται όλες οι ροές δεδομένων, οι μετασχηματισμοί και τα αρχεία Στόχος ηκαλύτερη τεκμηρίωση. Λεξικό Δεδομένων (Ι) Περιγραφή ροών δεδομένων α

14 Περιγραφές ροών δεδομένων Α περίπτωση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Περιγραφή έννοιας αως άθροισμα επιμέρους εννοιών ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ BNF α = [β+γ+δ+ε] ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Απόδειξη Λιανικής = [Αξία +ΦΠΑ + Ημερομηνία + Είδος] Στοιχεία πελάτη = [επωνυμία+αφμ+ διεύθυνση+τηλέφωνο] Περιγραφές ροών δεδομένων Β περίπτωση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Περιγραφή έννοιας α ως επιλογή μιας ή περισσοτέρων εννοιών ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ BNF α =[ β γ] ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Πληρωμή = [Μετρητά Επιταγή Πιστωτική κάρτα] Παραστατικό = [Απόδειξη Λιανικής Τιμολόγιο Πώλησης]

15 Περιγραφές ροών δεδομένων Γ περίπτωση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Περιγραφή έννοιας α ως επανάληψη κάποιας άλλης έννοιας β φορές ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ BNF α = β {γ} ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Καταστάσεις Μισθοδοσίας = 3 {Κατάσταση Μισθοδοσίας} Προφανώς πρέπει να έχετε ήδη αναλύσει την έννοια Κατάσταση Μισθοδοσίας ως: Κατάσταση Μισθοδοσίας = [Όνομα εργαζόμενου+κράτηση1+κράτηση2 + επίδομα1+επίδομα 2+σύνολο κρατήσεων+ ποσό πληρωμής] Περιγραφές ροών δεδομένων Δ περίπτωση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Περιγραφή μιας έννοιας ως σχόλιο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ BNF α = *..* ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ISBN = *Μοναδικός 11-ψήφιος αριθμός που χαρακτηρίζει ένα βιβλίο* ΑΦΜ = *Μοναδικός 9-ψήφιος αριθμός κάθε φορολογούμενου*

16 Περιγραφές ροών δεδομένων Ε περίπτωση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Περιγραφή μιας έννοιας α με πιθανές τιμές που μπορεί να πάρει μια έννοια γσε ένα διάστημα βέως δ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ BNF α = β {γ} δ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ώρες διδασκαλίας καθηγητή = 16 {ώρα διδασκαλίας καθηγητή } 21 Προφανώς πρέπει να έχετε ήδη αναλύσει την έννοια ώρα διδασκαλίας καθηγητή ως: Ώρα διδασκαλίας καθηγητή= *διδακτική ώρα διάρκειας 45 * Λεξικό Δεδομένων (ΙΙΙ) Κάποιες έννοιες που αναφέρονται στο λεξικό χρειάζεται να αναλυθούν περισσότερο. Παράδειγμα: Παράδοση Παραγγελίας Πελάτη= [εμπορεύματα + συνοδευτικά έγγραφα] Συνοδευτικά έγγραφα = [Απόδειξη Λιανικής Τιμολόγιο Δελτίο Αποστολής Τιμολόγιο επί πιστώσει ] Τιμολόγιο Δελτίο Αποστολής = Στοιχεία Πελάτη + Ημερομηνία +ώρα+ Περιγραφή εμπορευμάτων+ Αξία + ποσοστό ΦΠΑ + Συνολικό Ποσό Πληρωμής + Τρόπος Πληρωμής]

17 Λεξικό Δεδομένων (Ι) Περιγραφή Διεργασιών Περιγραφές Διεργασιών Όλες οι διεργασίες που δημιουργήθηκαν στο ΔΡΔ πρέπει να περιγράφονται Παράδειγμα Κωδικός : 1 Όνομα: Εκτέλεση Παραγγελίας Είσοδοι: Παραγγελία, Ενημέρωση Ανεκτέλεστης Παραγγελίας, Προϊόντα Παραγγελίας Έξοδοι: Απόρριψη Παραγγελίας, Παράδοση Προϊόντων, Στοιχεία Παραγγελίας Περιγραφή : Γίνεται ηκαταγραφή της παραγγελίας του πελάτη και ηικανοποίηση της εφόσον το προϊόν (τα προϊόντα) είναι διαθέσιμο. Σε περίπτωση που το προϊόν δεν υπάρχει ζητά από την διεργασία Διαχείριση Αποθήκης να φέρει το προϊόν (τα προϊόντα). Εφόσον ηπαραγγελία μπορεί να ικανοποιηθεί παραδίδει το προϊόν (τα προϊόντα) στο πελάτη. Σε άλλη περίπτωση τον ενημερώνει για την αδυναμία εκτέλεσης παραγγελίας. Επικοινωνεί με : Πελάτη, Διαχείριση Αποθήκης, Αρχείο προϊόντων

18 Λεξικό Δεδομένων (Ι) Περιγραφή αρχείων Περιγραφές Αρχείων Όλα τα αρχεία που δημιουργήθηκαν στο ΔΡΔ πρέπει να περιγράφονται : Παράδειγμα Κωδικός : Μ4 Όνομα: Αρχείο Παραστατικών Περιγραφή: Πρόκειται για ντοσιέ που φυλάσσονται τα αντίγραφα των παραστατικών ταξινομημένα με βάση την ημερομηνία. Επικοινωνεί με : Έκδοση Παραστατικών