ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ «TEXNΟΛΟΓΗΔ & ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΧΝ ΜΑΘΖΜΑΣΧΝ» ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΘΔΣΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΚΉ

Transcript

1 ΑΡΗΣΟΣΔΛΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΘΔΣΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ ΣΜΖΜΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΚΉ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ «TEXNΟΛΟΓΗΔ & ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΧΝ ΜΑΘΖΜΑΣΧΝ» (Technologies and Methods for Developing e-courses) Comment [Thras1]: Γενικό σχόλιο: Δεν βϊζουμε κενό (space) πριν από., ) } ]! ; : Βϊζουμε πϊντα κενό μετϊ από., ) } ]! ; Να κϊνετε find & replace τα διπλϊ κενϊ, διπλϋσ τελεύεσ, διπλϊ κόμματα κ.λπ. ΔΤΣΑΘΗΟ ΚΑΠΡΑΒΔΛΟ ΑΔΜ: 1863 ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΠΟΛΗΣΖ ΓΗΟΝΤΗΟ, ΔΠΗΚΟΤΡΟ ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ 2014

2 Περύληψη ΠΔΡΗΛΖΦΖ ε κηα 3ε ρηιηεηία φπνπ ν πξνζσπηθφο ππνινγηζηήο ρξεζηκνπνηείηαη απφ φινπο πιένλ σο κέζν επηθνηλσλίαο, ελεκέξσζεο, κάζεζεο θαη δηαρείξηζεο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ξαγδαία εμέιημε ησλ ηεξκαηηθψλ ζε φξνπο hardware θαη software, έγηλε επηηαθηηθή ε αλάγθε εθκεηάιιεπζεο φινπ ηνπ θάζκαηνο δπλαηνηήησλ ηεο εθπαίδεπζεο κέζσ ειεθηξνληθψλ κέζσλ. Σα ηειεπηαία ρξφληα δε, είλαη θαλεξφ πσο ε αλάπηπμε βηληενκαζεκάησλ θαη καζεκάησλ πνπ πξννξίδνληαη γηα εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε, γλσξίδεη κεγάιε άλζηζε θαη απνηεινχλ αλακθηζβήηεηα έλαλ εμαηξεηηθά δεκνθηιή αιιά θαη αλεξρφκελν ηξφπν δηδαζθαιίαο. Πνιινί αλψηαηνη εθπαηδεπηηθνί νξγαληζκνί παγθνζκίσο κε θήκε θαη θχξνο ζηνλ ηνκέα ηνπο, πξνζθέξνπλ πιεζψξα ηέηνησλ καζεκάησλ θαη εθαηνκκχξηα αλζξψπσλ ηα παξαθνινπζνχλ εθφζνλ απηνί δε κπνξνχλ λα παξεβξίζθνληαη ζηα ακθηζέαηξα ησλ νξγαληζκψλ γηα ιφγνπο φπσο είλαη νη γεσγξαθηθνί, νη νηθνλνκηθνί, νη νηθνγελεηαθνί θαη άιινη. Σα βηληενκαζήκαηα απνηεινχλ ηδηαίηεξα ρξήζηκν πιηθφ γηα αλζξψπνπο πνπ αληηκεησπίδνπλ ηέηνηνπ είδνπο πξνβιήκαηα θαζψο απνηεινχλ θαζνξηζηηθφ παξάγνληα ζηε κειέηε θαη θαηαλφεζε ηνπ πιηθνχ πνπ πξέπεη λα θαιχςνπλ. Χζηφζν, έλα βηληενκάζεκα απφ κφλν ηνπ δε κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη σο νινθιεξσκέλε νληφηεηα θαη λα δηαδσζεί άκεζα ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο. Σν κέζν πνπ πιένλ ζεσξείηαη θαηαιιειφηεξν γηα λα ην πιαηζηψζεη, λα ην νινθιεξψζεη, λα ην επεθηείλεη θαη ηειηθά λα ην δηαδψζεη είλαη έλαο ηζηφηνπνο. Απηφο, εθηφο απφ ην φηη δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζην βηληενκάζεκα λα γίλεη νξαηφ ζε εθαηνκκχξηα ρξήζηεο παγθνζκίσο, κπνξεί λα παξνπζηάζεη παξξάιιεια επηπιένλ πιηθφ, φπσο εηθφλεο ζρεηηθέο κε ηελ παξνπζίαζε ή άιιν πνιπκεζηθφ πιηθφ, ζχλδεζε κε ηα θνηλσληθά δίθηπα πνπ ρξεζηκνπνηεί ν δεκηνπξγφο θαη άιιεο ιεηηνπξγίεο πνπ πξνζζέηνπλ ζην βηληενκάζεκα πινχζηα θαη ελδηαθέξνληα ραξαθηεξηζηηθά. Έηζη ινηπφλ, ε αλάπηπμε θαη δεκηνπξγία ελφο βηληενκαζήκαηνο ζηα πιαίζηα ηεο δηπισκαηηθήο απηήο εξγαζίαο δε ζα ήηαλ αξθεηφ έξγν γηα λα ζεσξεζεί πιήξεο. Γηα ην ιφγν απηφ, αλαπηχρζεθε θαη έλαο ηζηφηνπνο, κε ρξήζε ηνπ CMS Joomla πνπ θηινμελεί ην βηληενκάζεκα θαη πξνζζέηεη ζε απηφ επηπιένλ ρξήζηκε πιεξνθνξία. πλνιηθά ζηελ δηπισκαηηθή, αλαιχζεθε ν ηξφπνο δεκηνπξγίαο ηζηνηφπνπ κέζσ Joomla απφ ην ζηάδην εγθαηάζηαζεο ηνπ CMS κέρξη θαη ηελ ηειεπηαία ιεπηνκέξεηα παξακεηξνπνίεζεο ηνπ ηζηνηφπνπ. Δπίζεο, πεξηγξάθεθε ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν δεκηνπξγήζεθε ην βηληενκάζεκα. Ο ζθνπφο ηεο εξγαζίαο απηήο είλαη ν αλαγλψζηεο λα κπνξεί, αθνχ δηαβάζεη ηελ εξγαζία, λα είλαη ζε ζέζε λα δεκηνπξγήζεη έλα βηληενκάζεκα θαη ζηε ζπλέρεηα λα αλαπηχμεη έλαλ ηζηφηνπν γηα λα ην αλαξηήζεη εθεί. i

3 Abstract ABSTRACT In this third millennium that PCs are daily used as a means of communication, information, learning and management, combined with a spectacular technological evolution both in hardware and software terms, an urgent need was born to exploit this wide range of capabilities the computerized education has to offer. However, during the last few years, it is obvious that the development of video lessons and generally lessons made to support distance learning, is really popular and now act as a new, promising and evolutionary way of teaching. Numerous famous and at the same time prestigious universities globally, have already started offering to their candidates a plethora of such lessons and millions of people attend them at their home in front of their PC, since they can t attend the traditional lessons at the university either for geographical or economical reasons etc. Video lessons are of a great value for those people who face such difficulties since they are based only on video lessons to study, broaden their knowledge and later cover what they have to study and finally, pass the final exams. However, a video lesson on its own, is not enough and complete so as to be able to be distributed to those who are of its interest. The most effective way nowadays to frame, complete, extend and finally distribute it is just a website. The website, apart from the fact that gives the opportunity to the video lesson to be viewable to millions of users of the web, it can add to the video lesson extra material, such as images and other kinds of multimedia material, connection with social medias and many other useful actions that add to the video lesson rich and interesting characteristics. So, the development and creation of a video lesson in the work of a thesis would not be enough and ever ready to be considered as thoroughgoing. For such a reason, at the same time a new website was developed from scratch, with the use of a CMS called Joomla that hosts the video lesson and adds to it extra, valuable and useful information. Generally in this thesis, the way of developing a website with the use of Joomla was referred, from the stage of installing Joomla to the last details of completing the website s content. The way of creating a video lesson was also referred. The basic aim of this thesis, is to make the readers, after they finish studying the thesis, to be capable of creating a video lesson and developing a new website to host it. ii

4 Ευχαριςτύεσ ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ επηβιέπνληα ηεο πηπρηαθήο κνπ εξγαζίαο θ. Πνιίηε Γηνλχζην, Δπίθνπξν Καζεγεηή ηνπ ηκήκαηνο Πιεξνθνξηθήο ηνπ Α.Π.Θ., γηα ηελ αλάζεζε ηεο εξγαζίαο, ηελ εκπηζηνζχλε πνπ κνπ έδεημε θαη ηελ ζηήξημή ηνπ ζηελ πινπνίεζή ηεο απφ ηνλ Ννέκβξην ηνπ 2013 κέρξη θαη ηψξα. Δπίζεο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνπο θαινχο κνπ θίινπο πνπ κε θαζνδήγεζαλ ζην δχζθνιν απηφ έξγν. Σέινο, έλα κεγάιν επραξηζηψ νθείισ ζηελ νηθνγέλεηα κνπ γηα ηε ζπκπαξάζηαζε, ηελ ππνκνλή θαη ην θνπξάγην πνπ κνπ έδσζαλ ζε φιε απηή ηελ πνξεία, έζησ θη εμ απνζηάζεσο. Μάξηηνο 2014 Καπξαβέινο Δπζηάζηνο iii

5 Περιεχόμενα ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΔΡΗΛΖΦΖ... I ABSTRACT... III ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ... III ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ... IV ΛΗΣΑ ΥΖΜΑΣΧΝ... VII ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ (CMS)... 3 ΔΗΑΓΧΓΖ... 3 ΟΡΗΜΟ... 3 ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ ΗΣΟΤ (WCM)... 4 ΛΗΣΑ ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ... 5 Ζ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΟΤ CMS... 8 ΠΡΗΝ ΚΑΗ ΜΔΣΑ ΣΟ CMS... 9 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΧΝ CMS ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΧΝ CMS ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΣΑ ΒΑΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΓΖΜΟΦΗΛΧΝ CMS WORDPRESS ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΣΟ WORDPRESS? ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΗΣΟΡΗΚΑ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ WORDPRESS ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ WORDPRESS DRUPAL ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΣΟ DRUPAL ΗΣΟΡΗΚΑ ΥΔΓΗΑΖ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ DRUPAL ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ DRUPAL iv

6 Περιεχόμενα ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: JOOMLA ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΣΟ JOOMLA ΗΣΟΡΗΚΑ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ JOOMLA ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ JOOMLA ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΧΝ CMS ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ ΥΡΖΖ ΣΧΝ CMS ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΥΡΖΖ ΣΟΤ WORDPRESS ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΥΡΖΖ ΣΟΤ DRUPAL ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΥΡΖΖ ΣΟΤ JOOMLA ΤΜΠΔΡΑΜΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: O ΓΗΑΚΟΜΗΣΖ (SERVER) ΚΑΗ Ο ΦΟΡΣΟ ΔΡΓΑΗΑ - ΣΟ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑ ΣΧΝ 40 ΔΚΚΛΖΗΧΝ ΔΗΑΓΧΓΖ Ο ΡΟΛΟ ΣΟΤ ΓΗΑΚΟΜΗΣΖ Ζ ΑΠΟΓΟΖ ΣΟΤ ΓΗΑΚΟΜΗΣΖ ΣΟ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑ ΣΧΝ 40 ΔΚΚΛΖΗΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: TO JOOMLA Δ ΒΑΘΟ ΔΗΑΓΧΓΖ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΜΔΧ PLESK ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΜΔΧ WAMP/MAMP ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ TEMPLATE ΜENOY ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΔΛΗΓΑ (ARTICLE) ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΚΟΤΜΠΗΟΤ ΡΟΖ ΦΧΣΟΓΡΑΦΗΧΝ ΑΝΔΒΑΜΑ ΔΗΚΟΝΧΝ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ARTICLE ΜΔ ΔΗΚΟΝΑ MODULE ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΓΗΚΣΤΧΝ ΠΡΟΘΖΚΖ ΥΑΡΣΖ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ EDITOR ΦΟΡΜΑ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ΔΠΔΞΖΓΖΜΑΣΗΚΟ ΠΑΡΑΘΤΡΟ (TOOLTIP) ΑΝΑΕΖΣΖΖ DROP DOWN MENU ΦΟΡΜΑ ΠΗΣΟΠΟΗΖΖ (LOGIN FORM) ΦΟΡΟΤΜ (FORUM) v

7 Περιεχόμενα 6.15 ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7: Ζ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΔΝΟ ΒΗΝΣΔΟΜΑΘΖΜΑΣΟ ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟ ARTICULATE STORYLINE QUICKTIME PLAYER PARALLELS DESKTOP ΚΔΦΑΛΑΗΟ 8: ΓΗΑΜΟΡΦΧΖ ΣΔΛΗΚΟΤ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΟ ΔΗΑΓΧΓΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΣΔΛΗΚΟΤ ΑΡΥΔΗΟΤ ΑΝΑΡΣΖΖ ΣΟΤ ΒΗΝΣΔΟΜΑΘΖΜΑΣΟ ΣΟΝ ΗΣΟΣΟΠΟ ΤΝΟΦΖ ΤΝΟΦΖ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ I:... ΑΝΑΦΟΡΔ vi

8 Λύςτα χημϊτων ΛΗΣΑ ΥΖΜΑΣΧΝ Πίλαθαο 1: Λίζηα απφ CMS. 5 Δηθφλα 1: Πσο δνπιεχεη ην CMS. 9 Πίλαθαο 2: ηνηρεία πξηλ θαη κεηά ηελ έιεπζε ησλ CMS 9 Δηθφλα 2: ηαηηζηηθά ρξήζεο ησλ CMS 31 Δηθφλα 3: ηαηηζηηθά ρξήζεο ησλ 3 δεκνθηιέζηεξσλ CMS. 32 Δηθφλα 4: ηαηηζηηθά ρξήζεο ησλ δεκνθειέζηεξσλ CMS. 33 Δηθφλα 5: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ WordPress 34 Δηθφλα 6: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ WordPress ζε θαηεγνξίεο. 35 Δηθφλα 7: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Drupal. 36 Δηθφλα 8: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Drupal κε θαηεγνξίεο. 37 Δηθφλα 9: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Joomla. 37 Δηθφλα 10: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Joomla κε θαηεγνξίεο. 38 Δηθφλα 11: Καηάζηαζε δπλακηθήο ηζηνζειίδαο. 47 Δηθφλα 12: Φφξκα ηαπηνπνίεζεο ρξήζηεο ζην Plesk. 47 Δηθφλα 13: Ζ θεληξηθή ζειίδα δηαρείξηζεο ηνπ Plesk 48 Δηθφλα 14: Σν ζεκείν εγθαηάζηαζεο ησλ CMS. 49 Δηθφλα 15: Απνδνρή φξσλ ηνπ Joomla. 49 Δηθφλα 16: Σειηθή ζειίδα εγθαηάζηαζεο ηνπ Joomla. 50 Δηθφλα 17: πληφκεπζε γηα ην Joomla. 50 Δηθφλα 18: Ο ηζηφηνπνο ηνπ Wamp 51 Δηθφλα 19: Ο ηζηφηνπνο ηνπ Mamp. 52 Δηθφλα 20: Ο ηζηφηνπνο ηνπ Joomla. 52 Δηθφλα 21: Ζ κνξθή ηνπ phpmyadmin. 53 Δηθφλα 22: Γεκηνπξγία λέαο βάζεο δεδνκέλσλ. 53 Δηθφλα 23: Ζ εγιθαηάζηαζε ηνπ Joomla. 54 Δηθφλα 24: Ζ ζειίδα δηαρείξηζεο ηνπ Joomla. 55 Δηθφλα 25: Ο Extension Manager. 56 Δηθφλα 26: Δπηηπρήο εγθαηάζηαζε template. 56 Δηθφλα 28: Ο Template Manager. 57 Δηθφλα 29: Ο ηζηφηνπνο πξηλ ην ζέκα. 57 Δηθφλα 30: Ο ηζηφηνπνο κεηά ην ζέκα. 58 Δηθφλα 31: Δγθαηάζηαζε Module. 58 Δηθφλα 32: Δπηηπρήο εγθαηάζηαζε module. 59 Δηθφλα 33: Δπηινγέο Module. 60 Δηθφλα 34: Δπηινγέο ζέζεο Module. 60 Δηθφλα 35: Γεκηνπξγία article. 61 Δηθφλα 36: Γεκηνπξγία λένπ θνπκπηνχ κελνχ. 62 Δηθφλα 37: Δπηινγέο ηνπ θνπκπηνχ κελνχ. 62 vii

9 Λύςτα χημϊτων Δηθφλα 38: Παξάδεηγκα κελνχ. 63 Δηθφλα 39: Δπηινγή ζέζεο ηνπ module. 63 Δηθφλα 40: Δπηινγή εκθάληζεο ηνπ module ζε ζειίδεο. 64 Δηθφλα 41: Πξφζβαζε ζηνλ Media Manager. 64 Δηθφλα 42: Ο Media Manager. 65 Δηθφλα 43: Γεκηνπξγία λέαο θαηεγνξίαο. 66 Δηθφλα 44: Ο Category Manager. 66 Δηθφλα 45: Γεκηνπξγία λένπ article. 67 Δηθφλα 46: Πξνζζεθε εηθφλαο ζην Article. 68 Δηθφλα 47: Ζ πεγή ηεο ξνήο θσηνγξαθηψλ. 69 Δηθφλα 48: Παξάδεηγκα ξνήο θσηνγξαθηψλ 69 Δηθφλα 49: Ζ ζεζε ηνπ module. 70 Δηθφλα 50: Δπηινγέο ησλ module. 71 Δηθφλα 51: Δπηινγέο ηνπ module θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Δηθφλα 52: Παξάδεηγκα module θνηλσληθψλ δηθηχσλ Δηθφλα 53: Ζ δηαδξνκή ηνπ Plug-in Manager 73 Δηθφλα 54: Δπηινγέο ηνπ TinyMCE 73 Δηθφλα 55: Αλαδήηεζε δηεχζπλζεο. 74 Δηθφλα 55: Αληηγξαθή εηδηθνχ θψδηθα HTML. 74 Δηθφλα 56: Πξνεπηζθφπεζε ράξηε. 75 Δηθφλα 57: Σν θνπκπί HTML. 76 Δηθφλα 58: Δπηθφιιεζε θψδηθα HTML. 76 Δηθφλα 59: Απνηέιεζκα πξνζζήθεο ράξηε. 59 Δηθφλα 60: Παξάδεηγκα θφξκαο επηθνηλσλίαο. 78 Δηθφλα 61: χληαμε ηνπ tooltip. 78 Δηθφλα 62: Παξάδεηγκα ηνπ tooltip. 79 Δηθφλα 63: Σν module αλαδήηεζεο. 79 Δηθφλα 64: Ζ αλαδήηεζε ζην κελνχ. 79 Δηθφλα 65: Ζ αλαδήηεζε ζε ηζηνζειίδα. 80 Δηθφλα 66: Ρπζκίζεηο ηνπ κελνχ. 81 Δηθφλα 67: Απνηέιεζκα drop down menu. 81 Δηθφλα 68: Login form. 82 Δηθφλα 69: Ζ ζέζε ηεο login form. 83 Δηθφλα 70: Δπηινγέο ηεο login form. 83 Δηθφλα 71: Install from URL θαξηέια. 84 Δηθφλα 72: Γηαδξνκή γηα ηελ εχξεζε ηνπ θφξνπκ. 85 Δηθφλα 73: Σν module ηνπ forum. 85 Δηθφλα 74: Ζ θαξηέια ηνπ forum. 85 Δηθφλα 75: Ζ εκθάληζε ηνπ forum. 86 Δηθφλα 76: Παξάδεηγκα εκθάληζεο ηεο αμηνιφγεζεο. 87 Δηθφλα 77: Δηζαγσγηθή ζειίδα ηνπ Storyline. 90 Δηθφλα 78: ειίδα ησλ ζθελψλ ηνπ Storyline. 91 Δηθφλα 79: Ζ βαζηθή ζειίδα ηνπ Storyline. 91 viii

10 Λύςτα χημϊτων Δηθφλα 80: Ζ θαξηέια Home. 92 Δηθφλα 81: Ζ θαξηέια Insert. 92 Δηθφλα 82: Ζ θαξηέια Design. 93 Δηθφλα 83: Ζ θαξηέια Animations. 93 Δηθφλα 84: Ζ θαξηέια View. 93 Δηθφλα 85: Ζ θαξηέια Help. 93 Δηθφλα 85: Απνζήθεπζε αξρείνπ ζην QuickTime Player. 94 Δηθφλα 86: Δγγξαθή βίληεν κε QuickTime Player. 95 Δηθφλα 87: Απνζήθεπζε βίληεν κε QuickTime Player. 95 Δηθφλα 88: Δγγαξαθή νζφλεο κε QuickTime Player. 96 Δηθφλα 89: Πεξηβάιινλ εγγξαθήο νζφλεο ηνπ QuickTime Player. 96 Δηθφλα 90: Σν πεξηβάιινλ ησλ Windows Δηθφλα 91: Ζ αξρηθή ζειίδα ησλ Windows Δηθφλα 92: Ζ απελεξγνπνίεζε ησλ Windows Δηθφλα 93: Σα Windows σο απηνηειήο εθαξκνγή κέζσ ηνπ Paralells Desktop. 99 Δηθφλα 94: Ζ έλαξμε ησλ Windows. 99 Δηθφλα 95: Σν θνπκπί παξαγσγήο ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο. 101 Δηθφλα 96: Σν παξάζπξν παξακεηξνπνίεζεο ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο. 102 Δηθφλα 97: Σν παξάζπξν εηζαγσγήο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ δηαθνκηζηή. 103 Δηθφλα 98: Σν πεξηβάιινλ ηνπ FileZilla. 104 Δηθφλα 99: Δπηθφιιεζε ηνπ ζπλδέζκνπ ηνπ βηληενκαζήκαηνο. 105 Δηθφλα 100: Παξάδεηγκα εκθάληζεο ησλ ζπλδέζκσλ. 105 Δηθφλα 101: Σν πεξηβάιινλ ηνπ βηληενκαζήκαηνο. 106 Δηθφλα 102: Σν πεξηβάιινλ ηεο αμηνιφγεζεο ζην βηληενκάζεκα. 106 ix

11

12 ΔΗΑΓΧΓΖ

13 ΕΙΑΓΨΓΗ ΔΗΑΓΧΓΖ Αληηθείκελν ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη πξψηα απ φια ε αλάδεημε ηεο ρξεζηηθφηεηαο ελφο βηληενκαζήκαηνο. Χζηφζν, παξαηίζεληαη θαη κεζνδνινγίεο πνπ αθνξνχλ ηελ αλάπηπμε ηνπ κε ηε ρξήζε ηνπ Ζιεθηξνληθνχ Τπνινγηζηή. Ζ δηαδηθαζία ηεο αλάπηπμεο αλαιχεηαη ηδηαίηεξα, εθφζνλ έλαο απφ ηνπο ζθνπνχο ηεο εξγαζίαο είλαη ν αλαγλψζηεο αθνχ ηε κειεηήζεη, λα είλαη ζε ζέζε λα αλαπηχμεη ν ίδηνο ην πξνζσπηθφ ηνπ βηληενκάζεκα. Αθνχ νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία ηεο αλάπηπμεο ηνπ βηληενκαζήκαηνο, ν αλαγλψζηεο έξρεηαη ζε επαθή κε ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. Απηά, είλαη ην κέζν γηα ηελ αλάξηεζε ηνπ βηληενκαζήκαηνο ζε έλα πξνζσπηθά δηακνξθσκέλν ηζηνρψξν γηα ηελ απνθπγή ρξήζεο ππεξεζηψλ πνπ έρνπλ έξζεη ζε θνξεζκφ θαη δελ πξνζθέξνπλ πξνζσπηθά ζρεδηαζκέλα πξντφληα. 1

14

15 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ (CMS)

16 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ (CMS) ΔΗΑΓΧΓΖ ην θεθάιαην απηφ ζα γίλεη αλαθνξά ζηνλ πην δεκνθηιή θαη απνδνηηθφ ηξφπν γηα ηελ παξνπζίαζε ελφο νινθιεξσκέλνπ ειεθηξνληθνχ καζήκαηνο. ε κηα επνρή ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη, αλ κε ηη άιιν, απφ ηελ επξπδσληθφηεηα, ν ελ ιφγσ ηξφπνο παξνπζίαζεο δελ είλαη άιινο απφ ηελ αλάξηεζε ηνπ ειεθηξνληθνχ καζήκαηνο ζην δηαδίθηπν. Χζηφζν, θάπνηνη πην εμνηθεησκέλνη κε ηελ ηερλνινγία θαη ηηο δπλαηφηεηεο πνπ κπνξεί λα πξνζθέξεη, ζα πξνηηκήζνπλ έλαλ πην εηδηθφ ηξφπν αλάξηεζεο θαη φρη ηνλ πιένλ δηαδεδνκέλν, πνπ είλαη ε αλάξηεζε ζην YouTube ή ζε θάπνην άιιν παξφκνην ηζηφηνπν. Έηζη απνθεχγνληαη πεξηνξηζκνί θαη γεληθφηεξα ππνηαγή ζε θαλφλεο πνπ νη ππεξεζίεο πξνζηάδνπλ. Ο ηξφπνο απηφο ινηπφλ, είλαη ε δεκηνπξγία ηεο πξνζσπηθήο δπλακηθήο ηζηνζειίδαο, κέζσ ηεο θαηάιιειεο ππεξεζίαο ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο. Έηζη, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε πνπ ζα ηε ρξεζηκνπνηήζεη λα παξνπζηάζεη ηνλ εαπηφ ηνπ θαη ηε δνπιεηά ηνπ, κε έλα κέζν πνπ δελ είλαη απφ κία πιεπξά δεκνθηιέο, αιιά απφ κία δεχηεξε πιεπξά, ηδηαίηεξν θαη πξνζσπηθφ. Γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ ηζηνηφπνπ ζα γίλεη ρξήζε απαξαίηεηα ελφο πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. Αξρηθά ζα δνχκε ηνλ νξηζκφ ηνπ, κηα ελδεηθηηθή ιίζηα κε πιεζψξα πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ, ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο, θαζψο θαη κηα ιίζηα γηα ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπο αληίζηνηρα. ΟΡΗΜΟ Σί είλαη ινηπφλ έλα χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ; Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ (ΓΠ, Content Management Systems, CMS) είλαη δηαδηθηπαθέο εθαξκνγέο πνπ επηηξέπνπλ ηελ online ηξνπνπνίεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ. Οη δηαρεηξηζηέο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ ελεκεξψλνπλ ην πεξηερφκελν ζην ΓΠ, ην νπνίν είλαη εγθαηεζηεκέλν ζ' έλα δηαθνκηζηή. Οη αιιαγέο απηέο γίλνληαη απηφκαηα δηαζέζηκεο πάιη κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, ζε φινπο ηνπο επηζθέπηεο θαη ρξήζηεο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ. Ζ βαζηθή ιεηηνπξγία θαη παξάιιεια ρξήζε ησλ CMS είλαη λα απνζεθεχνπλ θαη λα νξγαλψλνπλ αξρεία, θαη λα παξέρνπλ ειεγρφκελε πξφζβαζε ζηα δεδνκέλα ηνπο. Οη δπλαηφηεηεο ησλ CMS κπνξεί λα δηαθέξνπλ απφ εθαξκνγή ζε εθαξγκνγή. Απιά ζπζηήκαηα παξέρνπλ πιεζψξα ιεηηνπξγηψλ, ελψ άιια, πξνθαλψο ζηνρεχνληαο ζε επηρεηξήζεηο, πξνζθέξνπλ πνιχπινθεο, δπλακηθέο θαη εηδηθέο ιεηηνπξγίεο. Ζ πιεηνςεθία ησλ CMS 3

17 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) πεξηέρνπλ δεκνζηνπνίεζε κε βάζε ην δηαδίθηπν, δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ, αλαδήηεζε θαη νξγάλσζε αξρείσλ. Ο αξηζκφο έθδνζεο ελφο CMS απμάλεηαη θάζε θνξά πνπ πξνζηίζεληαη λέεο αλαβαζκίζεηο ζηα ήδε ππάξρνληα αξρεία. Έλα CMS κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζαλ ρψξνο πνπ πεξηέρεη έγγξαθα, ηαηλίεο, θσηνγξαθίεο, ηειεθσληθνχο αξηζκνχο, επηζηεκνληθά δεδνκέλα. Δπίζεο, ην CMS κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη σο κέζσ γηα απνζήθεπζε, έιεγρν, ελεκέξσζε, δηφξζσζε, εκπινχηηζε θαη δεκνζίεπζε ηεθκεξηεχζεσλ. Καηά ηε δηάθξηζε αλάκεζα ζηηο βαζηθέο ηδέεο ηνπ ρξήζηε θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ, ην χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ (CMS) πεξηέρεη δχν ζηνηρεία: χζηεκα Γηαρείξηζεο Δθαξκνγήο (Content Management Application, CMA). Σν CMA είλαη ε δηεπαθή ρξήζηε πνπ επηηξέπεη ζε απηφλ, αθφκα κε πεξηνξηζκέλε γλψζε πάλσ ζην αληηθείκελν ηεο δεκηνπξγίαο ηζηνηφπνπ, λα πξνζζέζεη, λα επεμεξγαζηεί θαη λα δηαγξάςεη πεξηερφκελν απφ έλα ηζηφηνπν ρσξίο ηελ παξέκβαζε θάπνηνπ εηδηθνχ ή έκπεηξνπ ζην ζπγθεθξηκέλν αληηθείκελν. χζηεκα Παξάδνζεο Δθαξκνγήο (Content Delivery Application, CDA). Σν ζχζηεκα απηφ κεηαγισηηίδεη ηηο δνζείζεο πιεξνθνξίεο ηνπ ρξήζηε θαη ζηε ζπλέρεηα αλαλεψλεη ηνλ ηζηφηνπν ζχκθσλα κε ηηο αιιαγέο πνπ δεκηνχξγεζε ν ρξήζηεο. ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ ΗΣΟΤ (WCM) Μηα θαηεγνξία CMS, είλαη ηα πζηήκαηα Πεξηερνκέλνπ Ηζηνχ. Δίλαη ζθφπηκν λα αλαθεξζνχλ ζην ζεκείν απηφ εθφζνλ λαη κελ είλαη κηα ππνθαηεγνξία νπζηαζηηθά CMS, αιιά θαη φιν θαη πεξηζζφηεξν δεκνθηιήο ζε απινχο ρξήζηεο κε πνιχ βαζηθέο γλψζεηο ζε ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο γεληθφηεξα. Ζ δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ ηζηνζειίδσλ (WCM) είλαη έλα ζχζηεκα CMS ζρεδηαζκέλν γηα λα απινπνηήζεη ηε δεκνζίεπζε ηνπ δηθηπαθνχ πεξηερνκέλνπ ησλ web sites θαη ησλ θηλεηψλ ζπζθεπψλ, κεηαμχ άιισλ, επηηξέπεη ζηνπο δεκηνπξγνχο πεξηερνκέλνπ λα ππνβάινπλ πεξηερφκελν ρσξίο λα απαηηείηαη ηερληθή γλψζε HTML ή κεηαθφξησζε ησλ αξρείσλ. Πνιιά web-based ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ πθίζηαληαη ηφζν Αλνηρηνχ Κψδηθα φζν θαη κε εκπνξηθά θαησρπξσκέλα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα. Χζηφζν, απηφο είλαη έλαο ηνκέαο ζηνλ νπνίν ην OSS (Open Source Software) έρεη απνθηήζεη δεζπφδνπζα ζέζε έλαληη ησλ ηδηνθηεζηαθήο κνξθήο νκνιφγσλ ηνπ. 4

18 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) ΛΗΣΑ ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ 5

19 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) 6

20 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) Πίλαθαο 1: Λίζηα από CMS. 7

21 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) πσο θαίλεηαη θαη ζηνλ πίλαθα ε ιίζηα είλαη πινχζηα θαη κεγαιψλεη ρξφλν κε ην ρξφλν. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη παξφιν πνπ φια ηα CMS απνζθνπνχλ ζηε δεκηνπξγία ηζηνηφπσλ, βαζίδνληαη ζε πνιιέο θαη δηαθνξεηηθέο ηερλνινγίεο, γηα παξάδεηγκα Java, Apache θαη άιιεο. Χζηφζν, θάπνηα θαίλεηαη πσο αλαπηχζζνληαη θαη εμειίζζνληαη γξεγνξφηεξα απφ θάπνηα άιια, παξαηεξψληαο θαηα θχξην ιφγν ηελ πην πξφζθαηε εκεξνκελία ελεκέξσζεο ηνπο θαη θαηά δεχηεξν ιφγν, ηνλ ηειεπηαίν αξηζκφ έθδνζεο. Δίλαη πξνθαλέο φηη ν αληαγσληζκφο γίλεηαη φιν θαη πην έληνλνο κέξα κε ηε κέξα εθφζνλ, γηα ην ίδην ηειηθφ πξντφλ δηαηίζεληαη ζηελ αγνξά πιεζψξα εθαξκνγψλ. πσο είλαη θπζηθφ, θάζε εθαξκνγή έρεη ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο θαη θαη επέθηαζε κπνξεί λα πιεξεί ηηο πξνυπνζέζεηο θαη απαηηήζεηο ηνπ ελδηαθεξφκελνπ. Τπάξρνπλ βέβαηα θαη εθαξκνγέο πνπ δελ θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο ησλ πειαηψλ θαη έηζη νη δεχηεξνη ζηξέθνληαη ζε εθαξκνγέο πην θνληά ζηηο αλάγθεο ηνπο. Απηφ πνπ θαηαιαβαίλεη θαλείο, βέβαηα, απφ ηε κεγάιε απηή ιίζηα, είλαη φηη ππάξρεη ζίγνπξα κηα εθαξκνγή πνπ θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ θαζέλα. Ζ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΟΤ CMS Πξηλ μεθηλήζεη ε αλάιπζε ηεο ιεηηνπξγίαο ελφο CMS, ζα πξέπεη λα μεθαζαξηζηεί ην γεγνλφο φηη απηφ δελ είλαη απιά κηα εθαξκνγή πνπ δεκηνπξγεί ηζηνηφπνπο κφλε ηεο θαη ρσξίο ηε βνήζεηα επηπιένλ ραξαθηεξηζηηθψλ. Έηζη ινηπφλ, έλα βαζηθφ CMS απνηειείηαη απφ ελζέκαηα (Templates), κηα γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ, έλα πίλαθα ειέγρνπ (Dashboard) θαη κηα βάζε δεδνκέλσλ. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ CMS μεθηλάεη απφ ηνλ πίλαθα ειέγρνπ. ηνλ πίλαθα ειέγρνπ γίλνληαη φιεο νη αιιαγέο απφ ην ρξήζηε ρσξίο ηε ρξήζε θψδηθα, ή έζησ κε ηε ρξήζε ειάρηζηνπ, ζηε ζπλέρεηα απνζεθεχνληαη νη αιιαγέο θαη κε ηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ ε νπνία εθηειείηαη απηφκαηα, κεηαθξάδνληαη φιεο νη αιιαγέο ηνπ ρξήζηε ζηε γιψζζα πνπ θαηαιαβαίλεη ην ζχζηεκα, γηα λα εθηειεζηνχλ. ηε ζπλέρεηα, ηα δεδνκέλα απνζεθεχνληαη ζηε βάζε δεδνκέλσλ, απφ ηελ νπνία ν ρξήζηεο δεηάεη λα δεη ηνλ ηζηφηνπν, θαη εθφζνλ γίλεη ε ζπγθεθξηκέλε αίηεζε, ηειεπηαίν έξρεηαη ην έλζεκα, λα κνξθνπνηήζεη φιεο ηηο πιεξνθνξίεο ζε αληηθείκελα πνπ κπνξεί λα αλαγλσξίζεη ν ρξήζηεο. Έηζη ην ηειηθφ απνηέιεζκα είλαη έλαο ηζηφηνπνο κε εηθφλεο, βίληεν, πνιπκέζα γεληθφηεξα, κελνχ, θνπκπηά θαη άιια αληηθείκελα πνπ κπνξεί ν ρξήζηεο λα αιιειεπηδξάζεη κε απηά. Φπζηθά πίζσ απφ φια απηά ηα αληηθείκελα θξχβεηαη φιε απηή ε πιεξνθνξία πνπ πεξηγξάθεθε ζηε ζπγθεθξηκέλε παξάγξαθν. Λίγν πην αλαιπηηθά, ίζσο κε πην εμεηδηθεπκέλν ιεμηιφγην, κπνξεί ε ιεηηνπξγία ηνπ CMS λα πεξηγξαθεί σο εμήο. Γεληθφηεξα, φηαλ έλαο ρξήζηεο δεηάεη λα δεη έλαλ ηζηφηνπν, ηξείο είλαη νη θχξηνη ξφινη πνπ εκθαλίδνληαη ζηε δηαδηθαζία. Πξψηα είλαη απηφο ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή, ν νπνίνο ζηέιλεη ηελ αίηεζε γηα λα βξεη ηνλ ηζηφηνπν. ηε ζπλέρεηα, έξρεηαη ν ξφινο ηνπ δηαδηθηχνπ, ν νπνίνο κεηαβηβάδεη ηελ αίηεζε ζηνλ θαηάιιειν δηαθνκηζηή (server) πνπ δηαζέηεη ηνλ ηζηφηνπν. Σέινο θηάλεη ν ξφινο ηνπ δηαθνκηζηή, λα βξεη ην ζσζηφ ηζηφηνπν πνπ είλαη απνζεθεπκέλνο ζηνλ 8

22 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) ζθιεξφ ηνπ δίζθν θαη ηέινο λα ηνλ δηαβηβάζεη θαη πάιη κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ ρξήζηε. Σειηθά ν ρξήζηεο παξαιακβάλεη ηνλ ηζηφηνπν θαη κε ηε ζεηξά ηνπ ν πεξηεγεηήο ηζηνχ (browser), αλαιακβάλεη ηελ πξνβνιή ηνπ ηζηνηφπνπ. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ελ ζπληνκία ηελ παξαπάλσ δηαδηθαζία. Δηθόλα 1: Πσο δνπιεύεη ην CMS. ΠΡΗΝ ΚΑΗ ΜΔΣΑ ΣΟ CMS Σν χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ κπνξεί θαη θάλεη ην πεξηερφκελν ηνπ site πην έμππλν θαη πην δπλακηθφ. Υάξε ζην γεγνλφο φηη ην πεξηερφκελν απνζεθεχεηαη κφλν κηα θνξά, ρσξίο λα έρεη ζεκαζία ην πφζεο θνξέο ρξεζηκνπνηείηαη, ην ζχζηεκα κπνξεί λα εληνπίδεη νηηδήπνηε ζπκβαίλεη ζε απηφ. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα, ην φηη ν ρξήζηεο πνπ θηηάρλεη ηνλ ηζηφηνπν, δηαρεηξίδεηαη ην πεξηερφκελν κφλν κηα θνξά, ελψ νη αιιαγέο ζπκβαίλνπλ παληνχ, κέζα θαη ζε φιν ην κήθνο θαη πιάηνο φισλ ησλ εγγξάθσλ. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί έλαο πίλαθαο κε θάπνηα ζεηηθά ζηνηρεία ησλ CMS: Θεηηθό Πξηλ ην CMS Μεηά ην CMS Κνηλό πεξηερόκελν θαη νξγαλσκέλν ζε θεληξηθό ρώξν. Σν πεξηερφκελν είλαη δηαζθνξπηζκέλν θαη αλ δνπιεχνπλ πεξηζζφηεξα άηνκα ζην ίδην πιηθφ, έρεη σο απνηέιεζκα ηε δεκηνπξγία φκνηνπ ή δηπιφηππνπ πεξηερνκέλνπ ζε πνιιέο θαη δηαθνξεηηθέο κνξθέο. Σν πεξηερφκελν είλαη ζπγθεληξσκέλν ζε έλα πην δπλακηθφ ρψξν, δηεπθνιχλνληαο ην δηακνηξαζκφ ηνπ πιηθνχ αλάκεζα ζηνπο ζπλεξγάηεο. 9

23 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) Θεηηθό Πξηλ ην CMS Μεηά ην CMS Αθξηβέο πιηθό Πνιπάξηζκεο εθδφζεηο ηεθκεξηψζεσλ νδεγνχλ ζε μερσξηζηά αξρεία. Κάζε αξρείν πξέπεη λα αλαλεψλεηαη μερσξηζηά ελ κέζσ κε απηφκαηεο δηαδηθαζίαο, νδεγψληαο ζε ιάζε θαη αλαθξίβεηεο. Αζθαιέο πεξηερόκελν. Οπνηνζδήπνηε κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζηα έγγξαθα, πνπ θαη επέθηαζε ζεσξείηαη πηζαλή απεηιή. Δθφζνλ θάζε θνκκάηη πεξηερνκέλνπ απνζεθεχεηαη κφλν κηα θνξά, κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί θαηά ηελ επεμεξγαζία ελφο ή πνιιαπιψλ εγγξάθσλ. Σν CMS εληνπίδεη θάζε αληηθείκελν πνπ επαλαρξεζηκνπνηείηαη θαη ζηνρνπνηεί φιεο ηηο ρξήζεηο απηνχ ηνπ αληηθεηκέλνπ φηαλ ζπκβαίλεη κηα αιιαγή κε ζθνπφ ηε δηαζθάιηζε ηεο έγθαηξεο αλαλέσζεο ηνπ αληηθεηκέλνπ θαη ησλ αιιαγψλ ηνπ. Αλαζέηνληαη εηδηθά δηθαηψκαηα ζε θάζε ρξήζηε έηζη κφλν εμνπζηνδνηεκέλνη ρξήζηεο κπνξνχλ λα έρνπλ πξφζβαζε ζην πεξηερφκελν κέζσ κνλαδηθψλ ηαπηνηήησλ (ID). πληνκόηεξνη ζπληαθηηθνί θύθινη. Σαρύηεξε δεκηνπξγία λέσλ εθδόζεσλ. Ζ ζπληαθηηθή δηαδηθαζία θαη ε αμηνιφγεζε είλαη αλαπνηειεζκαηηθέο. Οη επζχλεο θαη νη πξνζεζκίεο θαη είλαη θαιψο θαζνξηζκέλεο θαη δελ παξαθνινπζνχληαη ζσζηά. Σν πεξηερφκελν μαλαγξάθεηαη γηα λέεο εθδφζεηο γηαηί ην πεξηερφκελν πνπ έρεη γξαθηεί ζην Οη ρξήζηεο πξνεηδνπνηνχληαη γηα ηηο εξγαζίεο πνπ απνκέλνπλ θαη ηηο πξνζεζκίεο ηνπο. Δπηπιένλ, θαζεκεξηλέο ζπληαθηηθέο εξγαζίεο κπνξνχλ λα απηνκαηνπνηεζνχλ γηα λα εμνηθνλνκεζεί ρξφλνο. Σν πεξηερφκελν κπνξεί λα αλαδεηεζεί, αλαθηεζεί θαη επαλαρξεζηκνπνηεζεί 10

24 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) Θεηηθό Πξηλ ην CMS Μεηά ην CMS παξειζφλ δε κπνξεί λα βξεζεί. γηα λα δεκηνπξγεζνχλ λέα πξντφληα κέζα ζε ιεπηά. Έγθαηξε παξάδνζε εθδόζεσλ. Έγθαηξε παξάδνζε εθδόζεσλ. Γηαθνξεηηθά αξρεία ππάξρνπλ γηα εθηχπσζε, αλάξηεζε ζην δηαδίθηπν, θαη εθδφζεηο PDF ηνπ πεξηερνκέλνπ, νδεγψληαο ζηελ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ πνπ απαηηείηαη γηα λα αλαλεψζεί θαη λα αλαξηεζεί ην πεξηερφκελν. Ζ ηεθκεξίσζε πνπ αλαξηάηαη ζε πνιιέο γιψζζεο πξνθαιεί ζχγρπζε θαη απμεκέλν θφζηνο αλαλέσζεο θαζψο θαη κεηάθξαζεο. Σν πεξηερφκελν πξνέξρεηαη απφ κία πεγή θαη αλαλεψλεηαη κηα θνξά. Δπαλαρξεζηκνπνηείηαη ρσξίο λα εμαξηάηαη απφ ηε κνξθή πνπ ζα έρεη ην ηειηθφ πξντφλ. Έλα CMS κε πιήξε ππνζηήξημε UNICODE επηηξέπεη ηελ κεηάθξαζε κηθξψλ αλαλεσκέλσλ απνζπαζκάησλ αληί γηα νιφθιεξα έγγξαθα, εμνηθνλνκφληαο ρξήκαηα. Πίλαθαο 2: ηνηρεία πξηλ θαη κεηά ηελ έιεπζε ησλ CMS. ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΧΝ CMS Υξεζηκνπνηψληαο έλα χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ (CMS) γηα λα δεκηνπξγεζεί έλαο ηζηφηνπνο ζα κπνξνχζε λα είλαη κηα απφ ηηο θαιχηεξεο επελδχζεηο ελφο δεκηνπξγνχ θαηα ηε δηαδηθαζία ηεο δεκηνπξγίαο. Τπάξρεη θαη κεγάιε πηζαλφηεηα απνπζίαο επέλδπζεο εθφζνλ πνιιά CMS δηαηίζεληαη δσξεάλ ζην δηαδίθηπν. Σν κφλν ζίγνπξν βέβαηα, είλαη φηη ν ηζηφηνπνο είλαη έλα απφ ηα θπξηφηεξα κέζα γηα ηελ επηθνηλσλία κεηαμχ δεκηνπξγνχ θαη ρξεζηψλ, έηζη πξέπεη λα είλαη ζίγνπξε ε εκπηζηνζχλε θαη εθηίκηζε κεηαμχ ρξήζηε θαη ηζηφηνπνπ. Χζηφζν, απηφ δε ζεκαίλεη φηη ν δεκηνπξγφο πξέπεη λα βπζηζηεί ζε ηερληθέο ιεπηνκέξεηεο γηα λα θάλεη ην απνηέιεζκα φζν πεξηζζφηεξν εμεηδηθεπκέλν κπνξεί. Έλα CMS ζπλδηάδεη ηε δχλακε κε ηελ απιφηεηα κε απνηέιεζκα ν δεκηνπξγφο λα έρεη ρξφλν ζην λα επηθεληξσζεί ζηε βειηίσζε ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο πνπ ζέιεη λα παξνπζηάζεη. ηε ζπλέρεηα παξαηίζεληαη θάπνηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε CMS. 1. Δύθνιε ρξήζε από αλεηδίθεπηα άηνκα. 11

25 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) πσο είλαη αλακέλνκελν δελ έρνπλ φινη νη άλζξσπνη ηελ ίδηα εμνηθείσζε κε ηελ ηερλνινγία, σζηφζν νη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ελφο CMS φπσο ζπγγξαθή θαη αλάξηεζε πεξηερνκέλνπ, ίζσο θαη ειαθξψο πην πξνρσξεκέλσλ ιεηηνπξγηψλ φπσο ε πξνζζήθε πνιπκέζσλ είλαη ζπλήζσο εχθνια βήκαηα ζην λα ηα πξαγκαηνπνηήζεη θάπνηνο. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, νπνηνζδήπνηε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έλαλ απιφ θεηκελνγξάθν (π.ρ. Microsoft Word), κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έλα CMS γηα ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ηνπ ρξφλνπ πνπ απαηηείηαη γηα εμάζθεζε ζηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο. 2. Πνιιαπινί ρξήζηεο. ε έλαλ ηζηφηνπν, ππάξρεη πηζαλφηεηα λα έρνπλ πξφζβαζε πνιινί ρξήζηεο πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δεκηνπξγία ηνπ. ινη απηνί νη άλζξσπνη πξέπεη λα έρνπλ θαη ηα αληίζηνηρα δηθαηψκαηα αλάινγα κε ηα θαζήθνληα πνπ έρνπλ σο πξνο ηελ παξάδνζε ηνπ ηζηνηφπνπ. Έλα CMS θάλεη εχθνιε ηε δηαρείξηζε ξφισλ ησλ ρξεζηψλ θαζψο θαη ησλ δηθαησκάησλ πνπ έρνπλ σο πξνο ηελ αλάξηεζε έηζη ψζηε κφλν απηνί πνπ έρνπλ δηθαίσκα κπνξνχλ λα αλαξηνχλ πεξηερφκελν θαη έηζη ην πεξηερφκελν αλαξηάηαη κφλν φηαλ είλαη έηνηκν. 3. Βειηηζηνπνίεζε ηνπ πξνγξακκαηηζκνύ. Οπνηνδήπνηε αμηνπξεπέο CMS έρεη ηε δπλαηφηεηα λα δψζεη ζην δεκηνπξγφ ηελ επθαηξία λα δεη κε κφλν κία καηηά ηελ θαηάζηαζε φινπ ηνπ πεξηερνκέλνπ είηε εθείλε ηε ζηηγκή πνπ εθηειείηαη ε εθαξκνγή, είηε βξίζθεηαη ζε θαηάζηαζε αμηνιφγεζεο είηε ζε θαηάζηαζε πξφρεηξνπ. Απηφ δελ ηζρχεη κφλν ζε αλαξηήζεηο ηζηνινγίσλ (blog) αιιά θαη ζε ζειίδεο πξνψζεζεο πξντφλησλ θαη γεληθφηεξα άιιεο ηζηνζειίδεο. Σν CMS επηηξέπεη επίζεο ηελ αλάζεζε εξγαζηψλ θαζψο θαη ηνλ έιεγρν ηεο πξνφδνπ ηνπο. 4. Γηεπθνιύλεη ηε ζπληήξεζε ηνπ ηζηνηόπνπ. Υξεηάδεηαη θάπνηα αιιαγή ν ηζηφηνπνο ηνπ δεκηνπξγνχ; Υσξίο ηε ρξήζε ελφο CMS απηφ κπνξεί λα ζεκαίλεη αλαδήηεζε αλάκεζα ζε εθαηνληάδεο ζειίδεο θαη αξρεία θάλνληαο αιιαγέο ζε θάζε έλα μερσξηζηά, φπνπ θπζηθά ρξεηάδεηαη θάπνηα αιιαγή. Με ηε ρξήζε φκσο ελφο CMS, ε ππνβφζθνπζα αξρηηεθηνληθή είλαη ε ίδηα κε ζθνπφ ηε ζπληήξεζε ηνπ ηζηνηφπνπ, ηελ αλαβάζκηζε ηεο έθδνζεο ηνπ CMS θαη ηελ πξνζζήθε λέσλ ιεηηνπξγηψλ ρσξίο ηνλ θίλδπλν ηεο θαηαζηξνθήο ηνπ ηζηνηφπνπ θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη έλα ζσζηφ θαη πιήξεο CMS κπνξεί λα θξαηεζεί θαη απφ κφλν ηνπ ελεκεξσκέλν. 5. Οη ζρεδηαζηηθέο αιιαγέο είλαη απιέο. Μηιώληαο γηα επηρείξεζε αιιαγώλ, ζθόπηκν είλαη λα γίλεη αλαθνξά ζηελ εκθάληζε ηνπ ηζηνηόπνπ. ε πεξίπησζε επηζπκίαο αιιαγήο ηνπ ύθνπο ηνπ ηζηνηόπνπ, έλα CMS θάλεη ηε ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία εύθνιε. Απηό ζπκβαίλεη γηαηί ην πεξηερόκελν θαη ε ζρεδίαζε ηνπ ηζηνηόπνπ, βξίζθνληαη ζε μερσξηζηά εηθνληθά θνπηηά, κε ζθνπό ηελ επίηεπμε αιιαγώλ ρσξίο λα ηίζεηαη ζε θίλδπλν ηελ ίδηα ζηηγκή ε ιεηηνπξγηθόηεηα ηνπ ηζηνηόπνπ. Έλα αθόκα πιενλέθηεκα είλαη ε δπλαηόηεηα λα γίλεη θάπνηα αιιαγή ζηε δηαρεηξηζηηθή ζειίδα θαη ζηε ζπλέρεηα λα απηή λα εθαξκνζηεί ζε νιόθιεξν ηνλ ηζηόηνπν. Απηό πξνζέηεη ζηνλ ηζηόηνπν 12

26 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) αμεπέξαζηε θαη αξκνληθή εκθάληζε θαη ηνλ θάλεη πην επαγγεικαηηθό. 6. Γηεπθνιύλεη ηε δηαρείξηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ. Κάηη ηέηνην κπνξεί λα θαίλεηαη πξνθαλέο, αιιά γηα θάπνηνπο επαγγεικαηίεο θαη επηρεηξήζεηο, ε δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ δελ πεξηιακβάλεη κφλν ηελ αλάξηεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηελ απφζπξζε απηνχ φηαλ ζεσξείηαη παιηφ. Γηα παξάδεηγκα έλαο ηζηφηνπνο γηα έλα Υξηζηνπγελληάηηθν Bazar, ζα ρξεηαζηεί λα ππνζηεί αιιαγέο αθφκα θαη πξηλ ηε ιήμε ηεο πεξηφδνπ ησλ Υξηζηνπγέλλσλ. Με έλα CMS νη αιιαγέο πνπ ζα πξνθχςνπλ επηηπγράλνληαη αληίζηνηρα εχθνια φπσο ε δηαγξαθή πεξηερνκέλνπ. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη φια ηα κελνχ θαη νη ζχλδεζκνη αλαλεψλνληαη απηφκαηα, πξάγκα πνπ νδεγεί ζην γεγνλφο φηη νη ρξήζηεο ηνπ ηζηνηφπνπ ζπλερίδνπλ λα έρνπλ ζσζηή εκπεηξία θαη πινήγεζε ζηνλ ηζηφηνπν. Αθφκα έλα CMS κπνξεί λα παξακεηξνπνηεζεί θαηάιιεια θαη αθφκα αλ δελ ηηο πεξηέρεη απφ κφλν ηνπ, κε ηελ παξέκβαζε ηνπ δεκηνπξγνχ, λα απνθηήζεη επηπιένλ ιεηηνπξγίεο φπσο πξνζζήθε εκεξνινγίνπ αληίζηξνθεο κέηξεζεο κέρξη ην ηέινο ηνπ ρξφλνπ. Σέινο, έλα αμηφινγν CMS πεξηέρεη θαη εηδηθέο ιεηηνπξγίεο απφ κφλν ηνπ πνπ απνζθνπνχλ ζηελ εχθνιε εχξεζε ηνπ ηζηνηφπνπ απφ κεραλέο αλαδήηεζεο φπσο π.ρ. google. 7. Ο δεκηνπξγόο έρεη ηνλ έιεγρν. Οπζηαζηηθά φια ηα παξαπάλσ νδεγνχλ ζε έλα κεγαιχηεξν πιενλέθηεκα ελφο CMS. Αληί ν δεκηνπξγφο λα βαζίδεηαη ζε έλαο εμσηεξηθφ παξάγνληα, κε ηε ρξήζε ελφο CMS, βξίζθεηαη ν ίδην ζην ξφιν ηνπ ειέγρνπ, κε ηελ ηθαλφηεηα λα αλαζέηεη ξφινπο θαη εξγαζίεο θαη λα ειέγρεη ηελ πξφνδν ηνπ νπνηαδήπνηε ζηηγκή. ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΧΝ CMS πσο είλαη θπζηθφ, θάζε εηαηξία πνπ θαηέρεη ή κεηαπσιεί έλα CMS ζα παξνπζηάζεη ηα πνιπάξηζκα πιενλεθηήκαηα ηνπ, σζηφζν ζα απνηχρεη ζηελ ελεκέξσζε ησλ πειαηψλ ή ησλ ελδηαθεξνκέλσλ πξνο ην πξντφλ, γηα ηα κεηνλεθηήκαηα ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. Αλ έξζνπκε ζηνλ θφζκν πνπ δνχκε θαλείο δελ είλαη ηέιεηνο θαη θαη επέθηαζε έηζη θαη ηα CMS έρνπλ ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπο. 1. Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ έρνπλ πςειέο απαηηήζεηο όζνλ αθνξά ηνπο πόξνπο. Σν κεηνλέθηεκα ησλ CMS είλαη φηη γηα λα ιεηηνπξγήζνπλ απαηηνχλ πνιινχο πφξνπο. Οη δηαθνκηζηέο ζηνπο νπνίνπο βαζίδνληαη γηα λα ιεηηνπξγήζνπλ πξέπεη λα ζπληεξνχληαη απφ εηδηθνχο ηερληθνχο, θαη ε δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ απαηηεί πεξηζζφηεξε κλήκε, πεξηζζφηεξε δχλακε απφ ηελ Κεληξηθή Μνλάδα Δπεμεξγαζίαο (CPU), θαη ζσζηή ζπληήξεζε ινγηζκηθνχ. Μηθξέο αιιαγέο ζηηο ξπζκίζεηο ηνπ δηαθoκηζηή (server), κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ην CMS λα απνηχρεη θαη λα πάςεη λα ιεηηνπξγεί θαη σο απνηέιεζκα ν ηζηφηνπνο δε ζα κπνξεί λα πξνζπειαζηεί απφ ηνπο ρξήζηεο ή ζα παξνπζηάδεη ζθάικαηα. Έλα θαθνπξνγξακκαηηζκέλν CMS, ή έλα CMS πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί κε ACCESS αληί γηα SQL ζα παξνπζηάζεη κείσζε ζηελ ηαρχηεηα ηνπ κε ηελ αχμεζε ρξεζηψλ. Αθφκα θαη θαινπξνγξακκαηηζκέλνη δπλακηθνί ηζηφηνπνη ζα ρξεηαζηνχλ πεξηζζφηεξε δχλακε απφ ηελ Κεληξηθή Μνλάδα Δπεμεξγαζίαο (CPU) απφ ηελ ίδηα έθδνζε ηνπ 13

27 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) ηζηνηφπνπ, αιιά αλαπηπγκέλε θαη γξακκέλε κε θψδηθα HTML. 2. Ζ θηινμέλεζε (Hosting) ηνπ ηζηνηόπνπ κέζσ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ είλαη αθξηβή. Δθφζνλ ππάξρεη επηζπκία γηα θηινγελεία ελφο CMS ζε έλαλ αμηφπηζην πάξνρν, απηφ απηνκάησο ζεκαίλεη πσο ππάξρεη ε αλάγθε γηα επηπιένλ ρξήκαηα γηα ηελ επίηεπμε ελφο ηέηνηνπ ζηφρνπ. Υσξίο ηερληθή ππνζηήξημε, θαηάιιειε δηαρείξηζε ησλ δηακνηξαζκέλσλ πεγψλ θαη ζπληήξεζε ηνπ δηαθνκηζηή (server), είλαη ζρεδφλ αλακελέκελν πσο ζα εκθαληζηνχλ πξνβιήκαηα. Ο επηπξφζζεηνο ζπλδπαζκφο ηεο αλάγθεο γηα επηπιένλ πεγέο απφ ην CMS θαη ηεο αλάγθεο γηα χπαξμε ηερληθψλ κε ζπγθεθξηκέλα πξνζφληα κε ζθνπφ ηε ζπληήξεζε θαη ελεκέξσζε πιηθνχ θαη ινγηζκηθνχ, νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη ε θηινμέλεζε ελφο CMS είλαη αθξηβή. 3. Σν ύζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ πξέπεη λα αλαλεώλεηαη όηαλ ζπκβαίλεη θάπνηα αιιαγή ζην ινγηζκηθό. πσο θαη ηα απηνθίλεηα, κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ ηα CMS ππφθηληαη ζε έλα βαζκφ ππνηίκεζεο. Γελ ππάξρνπλ εγγπήζεηο φηη ην CMS πνπ αγνξάζηεθε ζήκεξα, ζα δνπιεχεη απξνβιεκάηηζηα ζε 5 ή 10 ρξφληα ρσξίο ηελ παξέκβαζε ελφο θαηαζθεπαζηή ινγηζκηθνχ (developer), ν νπνίνο ζα μνδέςεη ρξφλν ζε αλαλεψζεηο ηνπ CMS γηα λα ην θάλεη ζπκβαηφ κε αιιαγέο ζην ινγηζκηθφ. Νέεο εθδφζεηο Windows, ινγηζκηθνχ δηαθνκηζηή θαη ινγηζκηθνχ γξαθείνπ επεξεάδνπλ άκεζα ηελ ζηαζεξφηεηα θαη ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ CMS. 4. Πνιιά CMS δελ ηνπνζεηνύληαη ζσζηά ζηηο ιίζηεο ησλ απνηειεζκάησλ ησλ κεραλώλ αλαδήηεζεο. Σν πιενλέθηεκα ηεο αλάξηεζεο ελφο ηζηνηφπνπ ζην δηαδίθηπν είλαη ε απφθηεζε ηνπ επηπιένλ δπλαηφηεηαο ηεο πξνζζήθεο απηνχ ζηελ νξαηφηεηα κηαο κεραλήο αλαδήηεζεο, αιιά δπζηπρψο έλα βαζηθφ κεηνλέθηεκα πνιιψλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ είλαη φηη δελ εκθαλίδνληαη ςειά ζηηο ζέζεηο ησλ απνηειεζκάησλ ησλ κεραλψλ αλαδήηεζεο. 5. Να αγνξάζεη ή λα λνηθηάζεη θαλείο έλα CMS? ε πεξίπησζε αγνξάο ελφο CMS, ν αγνξαζηήο απηνκάησο θαζίζηαηαη ππεχζπλνο γηα φπνηα θφζηε πξνθχςνπλ γηα αλαλεψζεηο. Μφλν ζηελ πεξίπησζε ηεο ελνηθίαζεο ελφο CMS απφ έλαλ θαηάιιειν πάξνρν, πξνβιέπεηαη ε ππνρξέσζε απηνχ γηα κέξηκλα θαη θάιπςε νπνηνπδήπνηε θφζηνπο γηα αλαλέσζε ή αληηκεηψπηζε ζθαικάησλ. Χζηφζν ζηελ πεξίπησζε απηή, ππάξρεη έλα κείδσλ ζέκα, αθνχ ν ελνηθηαζηήο δε κπνξεί λα παξακεηξνπνηήζεη ηνλ ηζηφηνπν θαη απηφ νδεγεί ζηελ απνπζία ηνπ πιενλεθηήκαηνο ησλ CMS πνπ αθνξά ζηελ ηθαλνπνίεζε φισλ ησλ αλαγθψλ. πκπέξαζκα 14

28 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1: υςτόματα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου (CMS) Αλ έλαο ηζηφηνπνο αλαλεψλεηαη ηαθηηθά, ζε θαζεκεξηλή ή εβδνκαδηαία βάζε, ηφηε ην CMS απνηειεί ηελ πιένλ ινγηθή επηινγή. Σν CMS πξνζθέξεη ηα πιενλεθηήκαηα πνπ αλαθέξζεθαλ πην πάλσ θαη ην θαλαδεηθλχνπλ σο ην πιένλ θαηάιιειν γηα ηέηνηνπο ηζηφηνπνπο. Αλ έλαο ηζηφηνπνο δελ αλαλεψλεηαη ηφζν ζπρλά, ηφηε έλαο ζηαηηθφο ηζηφηνπνο βαζηζκέλνο ζε θψδηθα HTML απνηειεί θαηαιιειφηεξε επηινγή εθφζνλ πξνζθέξεη κεγαιχηεξε επθνιία ζηε ζπληήξεζε θαη ρακειφηεξν θφζηνο θηινμέλεζεο. Οη HTML ηζηφηνπνη δελ είλαη ηφζν απαηηεηηθνί ζε πφξνπο θαη κπνξνχλ λα κεηαθηλεζνχλ ζρεηηθά εχθνια ζε πεξίπησζε αιιαγήο παξφρνπ θηινμελεζεο. Δπίζεο, είλαη επθνιφηεξν λα βξεζεί θάπνηνο πνπ κπνξεί λα πξνγξακκαηίζεη ζε HTML απφ ην λα βξεζεί θάπνηνο εηδηθφο γηα λα δηνξζψζεη θάπνην ζθάικα ζε έλα CMS. 15

29

30 Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο 2 : Σ Α Β Α Η Κ Α Σ Ο Η Υ Δ Η Α Γ Ζ Μ Ο Φ Η Λ Χ Ν C M S

31 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS ΣΑ ΒΑΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΓΖΜΟΦΗΛΧΝ CMS 2.1 WORDPRESS Σι είναι ηο WordPress? Σν WordPress είλαη ειεχζεξν θαη αλνηθηνχ θψδηθα ινγηζκηθφ ηζηνινγίνπ θαη πιαηθφξκα δεκνζηεχζεσλ, γξακκέλν ζε PHP θαη MySQL. Ζ βαζηθή ηνπ ιεηηνπξγία θπζηθά, είλαη ε παξακεηξνπνίεζε θαη ε δεκηνπξγία ηζηνινγίσλ. πρλά ηξνπνπνηείηαη γηα ρξήζε σο χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ (ΠΓ ή CMS). Έρεη πνιιέο δπλαηφηεηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ κηαο αξρηηεθηνληθήο γηα πξφζζεηεο ιεηηνπξγίεο, θαη ελφο ζπζηήκαηνο πξνηχπσλ. Σν WordPress ρξεζηκνπνηείηαη ζε πεξηζζφηεξα απφ ην 14% ησλ κεγαιχηεξσλ ηζηφηνπσλ. Κπθινθφξεζε γηα πξψηε θνξά ζηηο 27 Μαΐνπ 2003, απφ ηνλ Matt Mullenweg σο παξαιιαγή ηνπ b2/cafelog. Απφ ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2011, ε έθδνζε 3.0 έρεη ιεθζεί πεξηζζφηεξεο απφ 32,5 εθαηνκκχξηα θνξέο Γσναηόηηηες Σν WordPress έρεη έλα ζχζηεκα πξνηχπσλ ηζηνχ ην νπνίν ρξεζηκνπνηεί έλαλ επεμεξγαζηή πξνηχπσλ. Οη ρξήζηεο ηνπ κπνξνχλ λα αιιάδνπλ ηε ζέζε δηαθφξσλ ζηνηρείσλ ηνπ γξαθηθνχ πεξηβάιινληνο ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα επεμεξγάδνληαη θψδηθα PHP ή HTML. Μπνξνχλ επίζεο λα εγθαζηζηνχλ θαη λα αιιάδνπλ ην γξαθηθφ πεξηβάιινλ κέζσ δηαθφξσλ νπηηθψλ ζεκάησλ. Μπνξνχλ αθφκα λα επεμεξγαζηνχλ ηνλ θψδηθα PHP θαη HTML ζηα νπηηθά ζέκαηα, πξνθεηκέλνπ λα επηηχρνπλ πξνρσξεκέλεο ηξνπνπνηήζεηο. Σν WordPress έρεη επίζεο δπλαηφηεηα ελζσκαησκέλεο δηαρείξηζεο ζπλδέζκσλ, κφληκνπο ζπλδέζκνπο νη νπνίνη είλαη θηιηθνί πξνο ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο, δπλαηφηεηα αλάζεζεο πνιιαπιψλ θαηεγνξηψλ θαη ππνθαηεγνξηψλ ζηα άξζξα, θαη ππνζηήξημε γηα εηηθέηεο ζηα άξζξα θαη ηηο ζειίδεο. πκπεξηιακβάλνληαη επίζεο απηφκαηα θίιηξα, ηα νπνία παξέρνπλ πξνηππνπνηεκέλε κνξθνπνίεζε ηνπ θεηκέλνπ (γηα παξάδεηγκα κεηαηξνπή ησλ δηπιψλ εηζαγσγηθψλ ζε «έμππλα» εηζαγσγηθά (δειαδή " " ζε ). Σν WordPress ππνζηεξίδεη επίζεο ηα πξφηππα Trackback θαη Pingback γηα πξνβνιή ζπλδέζκσλ πξνο άιινπο ηζηφηνπνπο, νη νπνίνη κε ηε ζεηξά ηνπο έρνπλ ζπλδέζκνπο πξνο κηα δεκνζίεπζε ή άξζξν. Σέινο, ην WordPress έρεη κηα πινχζηα αξρηηεθηνληθή πξφζζεησλ ιεηηνπξγηψλ, ε νπνία επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο θαη ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα επεθηείλνπλ ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ πέξα απφ ηηο δπλαηφηεηεο νη νπνίεο απνηεινχλ κέξνο ηεο βαζηθήο εγθαηάζηαζεο. Γηαηίζεληαη εγγελείο εθαξκνγέο γηα ην Android, ην iphone/ipod Touch, ην ipad, ηα Windows Phone 7 θαη ηα BlackBerry, νη νπνίεο παξέρνπλ πξφζβαζε ζε κεξηθέο απφ ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ πίλαθα δηαρείξηζεο ηνπ WordPress, θαη ιεηηνπξγνχλ κε ηζηνιφγηα ζην WordPress.com θαη πνιιά άιια ζην WordPress.org Ιζηορικά Σν b2/cafelog, πην γλσζηφ απιά σο b2 ή cafelog, ήηαλ ν πξφγνλνο ηνπ WordPress.Σν b2/cafelog εθηηκάηαη φηη ρξεζηκνπνηνχληαλ ζε πεξίπνπ ηζηνιφγηα κέρξη ηνλ 17

32 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS Μάην ηνπ Ήηαλ γξακκέλν ζε PHP, γηα ρξήζε κε ηελ MySQL, απφ ηνλ Michel Valdrighi, ν νπνίνο είλαη ηψξα απφ ηνπο πξνγξακκαηηζηέο πνπ ζπλεηζθέξνπλ ζην WordPress. Παξφηη ην WordPress είλαη επίζεκα ν δηάδνρφο ηνπ, έλα αθφκα έξγν, ην b2evolution, είλαη επίζεο ζε ελεξγή αλάπηπμε. Σν WordPress πξσηνεκθαλίζηεθε ην 2003 σο κηα θνηλή πξνζπάζεηα ηνπ Matt Mullenweg θαη ηνπ Mike Little λα δεκηνπξγήζνπλ κηα παξαιιαγή ηνπ b2. Σν φλνκα WordPress ην πξφηεηλε ε Christine Selleck, κηα θίιε ηνπ Mullenweg. Σν 2004, νη φξνη ηεο άδεηαο ρξήζεο ηνπ αληαγσληζηηθνχ ινγηζκηθνχ Movable Type άιιαμαλ απφ ηελ Six Apart, θαη πνιινί απφ ηνπο ρξήζηεο ηνπ, κε αξθεηή επηξξνή, κεηέβεζαλ ζην WordPress. Μέρξη ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2009, ε αλαθνξά κεξηδίνπ αγνξάο γηα ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ Αλνηθηνχ Κψδηθα ηνπ 2009 είρε ζπκπεξάλεη φηη ην WordPress ήηαλ ην δπλαηφηεξν φλνκα ζηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ αλνηθηνχ θψδηθα Πλεονεκηημαηα ηοσ WordPress 1. Γπλακηθό πεξηερόκελν Με ζσζηή αλάπηπμε θαη πξνλνεηηθφ ζρεδηαζκφ ην WordPress δίλεη ηε δπλαηφηεηα γηα εχθνιε ελεκέξσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ηζηνηφπσλ, ρσξίο ηελ γλψζε HTML ή CSS. Υξεζηκνπνηψληαο έλαλ απιφ editor, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα πξνζζήθεο, αθαίξεζεο αιιά θαη ηξνπνπνίεζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ ηζηνηφπνπ. 2. Βειηηζηνπνίεζε γηα κεραλέο αλαδήηεζεο (Search Engine Optimization, SEO) Σν WordPress παξάγεη ζειίδεο θηιηθέο πξνο ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο ρσξίο λα απαηηεί πεξίπινθεο ηερληθέο θαη παξακεηξνπνίεζε. Με ηνλ ελζσκαησκέλν κεραληζκφ Permalinks πνπ δηαζέηεη αιιά θαη κε ηε ρξήζε πξφζζεησλ SEO plugins, ππνζηεξίδεη πιήξσο ην πεξηερφκελν ησλ ζειίδσλ θαη ην βνεζά αλέβεη ζέζεηο ζηα ζρεηηθά κε απηφ απνηειέζκαηα αλαδήηεζεο. 3. Αλνηρηόο θώδηθαο To WordPress είλαη κηα Πιαηθφξκα Αλνηρηνχ Κψδηθα. Ζ θαηαζθεπή ηνπ μεθίλεζε ην 2001 θαη απφ ηφηε αλαπηχζζεηαη, βειηηψλεηαη θαη δνθηκάδεηαη θαζεκεξηλά απφ εθαηνκκχξηα ρξήζηεο θαη πξνγξακκαηηζηέο ζε φιν ηνλ θφζκν. Δίλαη πξντφλ ηεο πξνζπάζεηαο θαη ζπλεηζθνξάο ρηιηάδσλ αλζξψπσλ πνπ ην ρξεζηκνπνηνχλ νη ίδηνη γηα ηνπο ηζηνηφπνπο θαη ηηο επηρεηξήζεηο ηνπο. Απηφ ην θαζηζηά πην ζηαζεξφ θαη ηζρπξφ απφ νπνηνδήπνηε CMS κπνξεί λα ππνζρεζεί κηα εηαηξία θαηαζθεπήο ινγηζκηθνχ. 4. Φηιηθό ζην ρξήζηε Σν WordPress δηαθξίλεηαη γηα ηελ απιφηεηα θαη ηελ επρξεζηία ηνπ. Δίλαη εχθνιν ζηελ εθκάζεζε θαη δηαζέηεη έλα θαζαξφ θαη απιφ πεξηβάιινλ δηαρείξηζεο ψζηε λα βνεζά ηνλ κέζν ρξήζηε λα κπνξεί λα αληαπνθξηζεί ζηελ δηαδηθαζία ελεκέξσζεο θαη ζπληήξεζεο ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ. Αλ ν ρξήζηεο κπνξεί λα γξάςεη έλα θείκελν ζε Word, ηφηε κπνξεί λα θάλεη ην ίδην πξάγκα θαη ζην WordPress. 18

33 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS 5. Δπειημία Μία ηζηνζειίδα ζα πξέπεη λα κπνξεί λα εμειίζζεηαη θαη λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο απαηηήζεηο ηνπ web πνπ ζπλερψο αιιάδεη. Σν WordPress είλαη έλα επέιηθην ζχζηεκα ην νπνίν επηηξέπεη ζην ρξήζηε φρη κφλν λα πξνζζέηεη λέα ραξαθηεξηζηηθά θαη δπλαηφηεηεο ζηνλ ηζηφηνπν αιιά αθφκε θαη λα ην αλαθαηαζθεπάδεη απφ ηελ αξρή ή λα ηνπ δψζεη κηα λέα αηζζεηηθή ρσξίο λα ράλεηαη ην πεξηερφκελφ ηνπ. 6. Απιέο απαηηήζεηο θηινμελίαο To WordPress ρξεζηκνπνηεί επξέσο δηαδεδνκέλεο ηερλνινγίεο (PHP, SQL, HTML) θαη δελ έρεη ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο ζηελ παξακεηξνπνίεζε θαη εγθαηάζηαζή ηνπ. Απηφ θαζηζηά ηνλ ηζηφηνπν εχθνιν λα θηινμελεζεί ζρεδφλ απν νπνηνδήπνηε server Μειονεκηημαηα ηοσ WordPress 1. Αλνηρηόο θώδηθαο Πνιινί άλζξσπνη βιέπνπλ ηνλ αλνηρηφ θψδηθα σο ππέξνρν θαη καγηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, ειεχζεξν πξνο νπνηνλδήπνηε λα θάλεη φηη επηζπκεί κε απηφ. Γπζηπρψο φκσο, δελ είλαη αθξηβψο έηζη. Φπζηθά, ν ρξήζηεο έρεη ηελ πνιπηέιεηα πνιπάξηζκσλ ειεπζεξηψλ, νη νπνίεο δελ είλαη δηαζέζηκεο ζε θιεηζηά ιεηηνπξγηθά. Δίλαη γλσζηφ φηη ην wordpress έρεη δεκηνπξγεζεί ππφ ην GNU General Public License v2.0. Απηφ ζεκαίλεη πσο κπαίλνπλ ζην παηρλίδη ζνβαξά πλεπκαηηθά δηαθηψκαηα. Έλα απφ ηνπο φξνπο θιεηδηα ηνπ GNU General Public License v2.0 είλαη πσο φινη ηα ηξνπνπνηεκέλα αληίγξαθα ππφθεηληαη ζηνπο πεξηνξηζκνχο ησλ πλεπκαηηθψλ δηαθησκάησλ ηεο άδεηαο (license). To WordPress ηξνπνπνηεί ην παξαπάλσ γηα λα ζεκείλεη ηα plugin θαη ηα ζέκαηα είλαη παξάγσγε εξγαζία θαη έηζη θιεξνλνκνχλ ηελ άδεηα GPL. Απηφ ζεκαίλεη πσο νπνηνζδήπνηε θψδηθαο πνπ δεκηνπξγείηαη θαη δηαλέκεηαη ζα πξέπεη λα ζπκθσλεί κε ηνπο φξνπο θαη ηα δηθαηψκαηα ηεο άδεηαο. Χζηφζν απηφ δε ζεκαίλεη φηη νη πξνζσπηθέο-εζσηεξηθέο εξγαζίεο ζα πξέπεη λα ζπκθσλνχλ κε ην παξαπάλσ, νχηε ν πξνζσπηθφο θψδηθαο πξέπεη λα αλαξηάηαη ζην θνηλφ θαη λα είλαη πξνζβάζηκνο απφ φινπο. Δίλαη πξνθαλέο ινηπφλ, φηη ππάξρνπλ θάπνηνη πεξηνξηζκνί. Ίζσο ρξεηαζηεί λα ρηηζηεί θάπνην θαηάιιειν plugin γηα ηνλ θφζκν, αιιά ν θψδηθαο λα αλαξηεζεί βάζε άιιεο άδεηαο. Κάηη ηέηνην ηερληθά, είλαη παξαβίαζε ησλ φξσλ ηεο άδεηαο ηνπ WordPress, πνπ θαηαδηθλχεη ηελ πξάμε απηή παξάλνκε. Αθφκα θαη αλ είλαη ινηπφλ εθαξκνγή αλνηρηνχ θψδηθα ην WordPress, ζπλίζηαη ε πξνζνρή ζηηο πξάμεηο ζρεηηθά κε ηελ ηξνπνπνίεζε απηνχ. 2. Πεξηνξηζκέλα δηθαηώκαηα ρξήζηώλ Έλα αιεζηλφ CMS φπσο ην Drupal, έρεη ηε δπλαηφηεηα γηα νινθιεξσηηθφ έιεγρν φζσλ αθνξά ηα δηθαηψκαηα ηνπ ρξήζηε πνπ δεκηνπξγεί ηνλ ηζηφηνπν. Έηζη απηφο είρεη πξφζβαζε θαη δηθαίσκα επεμεξγαζίαο θάζε ραξαθηεξηζηηθνχ ηνπ ηζηνηφπνπ ελφο πξνο ελφο. Σν WordPress δελ ππνζηεξίδεη εμ αξρήο θάηη ηέηνην, θαη γηα λα επηηεπρζεί θάηη ηέηνην, είλαη απαξαίηεηε ε ρξήζε θάπνηνο εθαξκνγήο ζρεδηαζκέλε 19

34 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS απφ ηξίην. Χζηφζν κηα εθαξκνγή πνπ έρεη πξφζβαζε ζε ηέηνηα θνκκάηηα ηνπ CMS, (αζθάιεηα, δηθαηψκαηα) κπνξεί λα απνδεηρζεί ξηςνθίλδπλε θαζψο κπνξεί λα βιάςεη αλεπαλφξζσηα θαη ην CMS θαη θαη επέθηαζε ηνλ ηζηφηνπν. 3. θάικαηα θαη θελά ζηε αζθάιεηα. Οη εθαξκνγέο βαζηδφκελεο ζε PHP έρνπλ γεληθφηεξα κηα θήκε φηη είλαη επηξεπείο ζε ζθάικαηα αζθάιεηαο, θαη φπσο είλαη αλακελφκελν ην WordPress δελ εμαηξείηαη. Βέβαηα, κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλν απηφ έρεη βειηησζεί θαη έρεη γίλεη αζθαιέζηεξν, αιιά ππάξρνπλ αθφκα θάπνηα θελά ηα νπνία εθκεηαιιεχνληαη νη hackers. Απν θαηξφ ζε θαηξφ ηα θελά απηά εμαιείθνληαη αιιά εκθαλίδνληαη λέα θαη πνιιέο θνξέο ρξεηάδεηαη αξθεηφο ρξφλνο γηα ηελ εμάιεηςε ηνπο. Χζηφζν, πίζσ απφ ην WordPress ππάξρεη κηα κεγάιε νκάδα εηδηθψλ, πνπ βάδνληαο πάληα ηα δπλαηά ηνπο πξνζπαζνχλ θαη θαιχπηνπλ ηα θελά πνπ δεκηνπξγνχληαη ην ηαρχηεξν. 4. Δπεμεξγαζηήο κε κεγάιεο ειιείςεηο. Παξφιν πνπ επεμεξγαζηήο κπνξεί λα αιιάμεη εχθνια κε θάπνηα παξφκνηα εθαξκνγή θαηαζθεπαζκέλε απφ ηξίην, ν επεμεξγαζηήο πνπ είλαη πξνεγθαηεζηεκέλνο θαη πξνεπηιεγκέλνο δηαζέηεη πεξηνξηζκέλνο επηινγέο φζσλ αθνξά ηελ επεμεξγαζία θεηκέλνπ, θψδηθα, πνιπκέζσλ θηι. Πξνζσπηθά ζε φπνην CMS έρσ γξάςεη είηε θψδηθα είηε θείκελν είηε έρσ πξνζζέζεη νηηδήπνηε άιιν, δελ έρσ κείλεη επραξηζηεκέλνο απφ ηνπο πξνεπηιεγκέλνπο επεμεξγαζηέο. 5. Αζπλέπεηα Τπάξρεη κεγάιν πνζνζηφ αζπλέπεηαο ζηελ εζσηεξηθή Γηεπαθή Πξνγξακκαηηζκνχ Δθαξκνγψλ (Aplication Programming Interface, API). Έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά θαη γλσζηά ζέκαηα είλαη αλ κηα ζπλάξηεζε (function) ζα επηζηξέςεη ηα απνηειέζκαηα γηα ρξήζε σο κεηαβιεηέο ή σο απνηέιεζκα γηα παξνπζίαζε ζηνλ θπιινκεηξεηή. Απηφ βέβαηα αληηκεησπίδεηαη κε πξφρεηξεο ιχζεηο ησλ ρξεζηψλ, σζηφζν δε ζα έπξεπε λα ππάξρεη εμ αξρήο θαη λα είρε θξνληίζεη ε νκάδα ηνπ WordPress γηα θάπνηα θνηλή ιχζε γηα φινπο. 6. Με παξακεηξνπνηεκέλν από ηελ αξρή γηα κεγάινπο ηζηνηόπνπο. Γεγνλφο απνηειεί φηη ην WordPress ρξεζηκνπνηείηαη απφ βαζηθνχο θαη πξσηνπφξνπο ηζηνηφπνπο φπσο απφ ην Readers Digest, ην πεξηνδηθφ National Geographic θαη ην Political Ticker ηνπ CNN. Απηνί νη ηζηφηνπνη πνπ δέρνληαη πξαγκαηηθά πνιχ θφξην θαηα ηε ιεηηνπξγία ηνπο είλαη ζε ηεξάζηην βαζκφ παξακεηξνπνηεκέλα θαη βαζίδνληαη ζε εμίζνπ δπλαηφ πιηθφ. Απηφ απνηειεί έλα εμαηξεηηθφ γεγνλφο. Χζηφζν κηιψληαο γηα έλα κέζν δεκηνπξγφ ή ρξήζηε, πνπ δελ δηαζέηεη εθαηνληάδεο επξψ λα μνδέςεη θαη λα πιεξψζεη ζηε θηινμέλεζε ηνπ ηζηνηφπνπ, απνηειεί κεγάιε δπζθνιία λα παξακεηξνπνηήζεη ηνλ ηζηφηνπν θαη λα ηνλ πξνεηνηκάζεη γηα θάπνηα απφηνκε κεηαβνιή ζηελ επηζθεςηκφηεηα. Σν WordPress κέζα ζηελ απιφηεηα ηνπ θξχβεη πνιιά απφ ηνλ ηειηθφ ρξήζηε (ζσζηφ plugin γηα ζσζηή ρξήζε, ζσζηφο δηαθνκηζηήο ζηε θηινμέλεζε, ζσζηή αληαπφθξηζε ζε κεγάιε δήηεζε) θαη ηνλ δπζθνιεχεη ζηελ θαηαλφεζε ηνπ ηη ζα ζπκβεί. Χο απνηέιεζκα, ν ρξήζηεο απεπζχλεηαη ζε θάπνηνλ εηδηθφ ζε ηέηνηα ζέκαηα γηα λα ιχζεη ηηο νπνηεζδήπνηε απνξίεο ή ηα φπνηα πξνβιήκαηα πνπ ζα πξνθχςνπλ. 20

35 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS 2.2 DRUPAL Σί είναι ηο Drupal Σν Drupal είλαη έλα αξζξσηφ ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ (Content Management System, CMS) αλνηθηνχ θαη ειεχζεξνπ ινγηζκηθνχ, γξακκέλν ζηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ PHP. Σν Drupal, φπσο πνιιά ζχγρξνλα CMS, επηηξέπεη ζην δηαρεηξηζηή ζπζηήκαηνο λα νξγαλψλεη ην πεξηερφκελν, λα πξνζαξκφδεη ηελ παξνπζίαζε, λα απηνκαηνπνηεί δηαρεηξηζηηθέο εξγαζίεο θαη λα δηαρεηξίδεηαη ηνπο επηζθέπηεο ηνπ ηζηνηφπνπ θαη απηνχο πνπ ζπλεηζθέξνπλ. Παξφιν πνπ ππάξρεη κηα πνιχπινθε πξνγξακκαηηζηηθή δηεπαθή, νη πεξηζζφηεξεο εξγαζίεο κπνξνχλ λα γίλνπλ κε ιίγν ή θαη θαζφινπ πξνγξακκαηηζκφ. Σν Drupal νξηζκέλεο θνξέο πεξηγξάθεηαη σο «ππνδνκή γηα εθαξκνγέο ηζηνχ», θαζψο νη δπλαηφηεηέο ηνπ πξνρσξνχλ παξαπέξα απφ ηε δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ, επηηξέπνληαο έλα κεγάιν εχξνο ππεξεζηψλ θαη ζπλαιιαγψλ. Σν Drupal κπνξεί λα εθηειεζηεί ζε δηάθνξεο πιαηθφξκεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ Windows, Mac OS X, Linux, FreeBSD, ή νπνηαζδήπνηε πιαηθφξκαο πνπ ππνζηεξίδεη είηε ην δηαθνκηζηή ηζηνζειίδσλ Apache HTTP Server (έθδνζε 1.3+), είηε ην Internet Information Services (έθδνζε IIS5+), θαζψο επίζεο θαη ηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ PHP (έθδνζε ). Σν Drupal απαηηεί κηα βάζε δεδνκέλσλ φπσο ε MySQL θαη ε PostgreSQL γηα ηελ απνζήθεπζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ησλ ξπζκίζεσλ ηνπ Ιζηορικά Αξρηθά γξακκέλν απφ ηνλ Dries Buytaert σο ζχζηεκα πίλαθα αλαθνηλψζεσλ, ην Drupal κεηαηξάπεθε ζε εγρείξεκα αλνηθηνχ θψδηθα ην Drupal είλαη ε δηαηχπσζε ζηελ Αγγιηθή γιψζζα ηεο Οιιαλδηθήο ιέμεο "druppel", πνπ ζεκαίλεη «ζηαγφλα». Σν φλνκα πάξζεθε απφ ηνλ μεπεξαζκέλν πιένλ ηζηνηφπν Drop.org, ηνπ νπνίνπ ν θψδηθαο εμειίρζεθε ζην Drupal. Ο Buytaert ήζειε λα νλνκάζεη ηνλ ηζηνηφπν "dorp" (ζηα Οιιαλδηθά ζεκαίλεη «ρσξηφ», αλαθεξφκελνο ζηε δηάζηαζε ηεο θνηλφηεηαο), αιιά έθαλε έλα νξζνγξαθηθφ ιάζνο θαηά ηε δηαδηθαζία ειέγρνπ ηνπ νλφκαηνο ρψξνπ (domain name) θαη ηειηθά ζθέθηεθε φηη αθνχγεηαη θαιχηεξα. Απφ ην Μάην ηνπ 2006 σο ηνλ Απξίιην ηνπ 2007, ρξήζηεο πξαγκαηνπνίεζαλ ιήςε ηνπ Drupal απφ ηνλ επίζεκν ηζηφηνπν πεξηζζφηεξεο απφ θνξέο. Μηα κεγάιε θνηλφηεηα ρξεζηψλ ιακβάλεη πιένλ κέξνο ζηε ζπλερή εμέιημε ηνπ τεδίαζη Σν Drupal έρεη ιάβεη επαίλνπο απφ ηνπο δηαρεηξηζηέο ηζηνζειίδσλ, ζρεδηαζηέο θαη πξνγξακκαηηζηέο γηα ηνλ αξζξσηφ ζρεδηαζκφ ηνπ, πνπ παξέρεη ην βαζηθφ ηνπ ζηξψκα, ή «ππξήλα», λα παξέρεη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Drupal ζηελ πξνεπηιεγκέλε εγθαηάζηαζή ηνπ. Πξφζζεηα ραξαθηεξηζηηθά ιεηηνπξγηθφηεηαο θαη παξνπζίαζεο κπνξνχλ λα επεθηαζνχλ ζηνλ ππξήλα κε ηελ πξφζζεζε πξνζαξηψκελσλ κνλάδσλ θαη ζεκαηηθψλ παξαιιαγψλ. Οη κνλάδεο ηνπ Drupal ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα «ππεξβνχλ» ηα ελζσκαησκέλα 21

36 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ππξήλα, επεθηείλνληαο έηζη ή θαη αληηθαζηζηψληαο ηελ εμ' νξηζκνχ ζπκπεξηθνξά ηνπ Drupal, ρσξίο ηελ επέκβαζε ζηνλ απηνχζην θψδηθα ησλ αξρείσλ ηνπ ππξήλα ηνπ Drupal. Ζ δπλαηφηεηα απηή ηεο ηξνπνπνίεζεο ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ ππξήλα έρεη επίπησζε ζηελ πξνζαξκνζηηθφηεηα ηνπ Drupal θαζψο θαη ζηελ αζθάιεηά ηνπ, εηδηθφηεξα ζε ζέκαηα αζθαιείαο, φπσο ε έγρπζε εληνιψλ SQL (SQL injection). Πξνζαξκνζκέλεο ζεκαηηθέο παξαιιαγέο, πνπ κπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ ρσξίο λα επεξεάδνπλ ηνλ ππξήλα ηνπ Drupal, ρξεζηκνπνηνχλ πξνηππνπνηεκέλεο κνξθέο πνπ κπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ απφ κεραλέο ζρεδίαζεο ζεκαηηθψλ παξαιιαγψλ ηξίησλ Πλεονεκηήμαηα Drupal 1. Δύθνιν ζηελ ρξήζε θαη ηελ ελεκέξσζε Ζ ελεκέξσζε ηεο ηζηνζειίδαο κπνξεί λα γίλεη νπνηαδήπνηε ζηηγκή γίλεη θάηη ηέηνην επηζπκεηφ απφ ηνλ ρξήζηε θαη θαη επέθηαζε απφ ην δεκηνπξγφ, ή αθφκα θαη κφλν απφ ην δεκηνπξγφ ρσξίο αλεζπρία. Αμηνζεκείσην απνηειεί ην γεγνλφο φηη δε ρξεηάδεηαη πάληα ε επέκβαζε ηνπ δηαρεηξηζηή ηεο ζειίδαο γηα λα γίλεη ε φπνηα επηζπκεηή αιιαγή. Υξεζηκνπνηψληαο ην θαηάιιεια ελαξκνληζκέλν editor (ζπληάθηε) WYSIWYG (What You See Is What You Get) φπσο γηα παξάδεηγκα ηνλ TinyMCE, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα γηα επηθφιιεζε θεηκέλνπ απφ πξνγξάκκαηα φπσο ην MS Word, θαζψο θαη ε αθαίξεζε νπνηνλδήπνηε ραξαθηήξσλ πνπ δελ εκθαλίδνληαη ζσζηά κεηά ηε επηθφιιεζε, αιιά θαη ε αληηθαηάζηαζε ηνπο απφ άιινπο πνπ εκθαλίδνληαη θαλνληθά θαη απξνβιεκάηηζηα. 2. Μεδεληθό θόζηνο Σν Drupal είλαη ινγηζκηθφ αλνηρηνχ θψδηθα, έηζη ε θαηαβνιή ρξεκάησλ θαη επηπιένλ εμφδσλ γηα ηε ρνξήγεζε αδεηψλ είλαη απνχζα. Καη επέθηαζε ηα έμνδα γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ηζηνζειίδαο είλαη θαη απηά αλχπαξθηα ή έζησ κεδακηλά (ζε πεξίπησζε αγνξάο επέθηαζεο επη πιεξσκή). 3. Αμηόπηζην θαη αζθαιέο Σν Drupal έρεη κηα εθηεηακέλε θαη ελεξγή θνηλφηεηα πνπ ην ππνζηεξίδεη. Βειηηψλεηαη ζπλερψο θαη ππφθεηηαη ζε εθηεηακέλν έιεγρν, έηζη κπνξεί θαλείο λα βαζηζηεί πάλσ ηνπ, είλαη ζηέξεν ζαλ βξάρνο 4. Φηιηθό κε κεραλέο αλαδήηεζεο Μπνξεί λα δηακνξθσζεί γηα θηιηθέο δηεπζχλζεηο (URLs). Σν παξαγφκελν πεξηερφκελν ζρεδηάδεηαη έηζη ψζηε λα ζπκκνξθψλεηαη κε ηνπο θαλνληζκνχο θάηη πνπ δελ βνεζάεη ζηελ ψζεζε ησλ ηαμηλνκήζεσλ ηεο κεραλήο αλαδήηεζεο αιιά είλαη πξνζηηφ. 5. Βαζίδεηαη ζε κνλάδεο θαη είλαη επεθηάζηκν Μπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ επηπιένλ ιεηηνπξγίεο φπσο ηα κπινθ, ηα θφξνπκ, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην, αθφκα θαη εκεξνιφγην αλ ν ρξήζηεο επηζπκεί. Τπάξρνπλ 22

37 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS πιήζε απφ κνλάδεο ηξίησλ (third party) απφ ηηο νπνίεο κπνξεί λα επηιερζεί νπνηαδήπνηε ή νπνηεζδήπνηε ρσξίο πεξηνξηζκνχο γηα ηελ επέθηαζε ηεο Drupal ηζηνζειίδαο. 6. Έιεγρνο πεξηερνκέλνπ Ζ ξχζκηζε ηνπ Drupal κπνξεί λα γίλεη έηζη ψζηε απηφ λα απνζεθεχεη θάζε αιιαγή πνπ γίλεηαη ζην πεξηερφκελν φπνηε ζπκβαίλεη θάπνηα αιιαγή. Απηφ ζεκαίλεη φηη ππάξρεη ε δπλαηφηεηα ν δηαρεηξηζηήο λα πάεη βήκαηα πίζσ γηα λα δεη ή λα επαλέιζεη ζε κηα παιηά έθδνζε ηνπ πεξηερνκέλνπ αλ ζέιεη. 7. Πξνζαξκνζκέλν πεξηερόκελν Τπάξρεη ε δπλαηφηεηα ρξήζεο ηνπ Content Construction Kit (CCK) θαη ησλ View Models γηα ηε δεκηνπξγία λέσλ εηδψλ πεξηερνκέλνπ, ρσξίο απαξαίηεηα γλψζε ζπγγξαθήο θψδηθα. Μεξηθά παξαδείγκαηα ησλ "ηχπσλ πεξηερνκέλνπ" είλαη ηα Blogs, εηδήζεηο, θφξνπκ, νδεγνί ρξήζεσο, κηθξέο αγγειίεο, podcasts. 8. Δμαηξεηηθή βνήζεηα θαη ηεθκεξίσζε (documentation) Πεξηιακβάλεη ηα επίζεκα εγρεηξίδηα, πνιιά tutorials, blogs, videos, θαη podcasts. Τπάξρεη αθφκε θαη κηα Drupal Dojo θνηλφηεηα φπνπ εθεί αλαιχεηαη ε έλλνηα ηνπ ninja Drupal θαζψο θαη ν ηξφπνο εμέιημεο ηνπ ρξήζηε ζηελ θαηεγνξία απηή. 9. Διιεληθά Έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ιεηηνπξγήζεη κε ειιεληθφ πεξηβάιινλ δηαρείξηζεο. Κάηη ηέηνην είλαη εθηθηφ ράξε ζηελ ειιεληθή ζειίδα ππνζηήξημεο ρξεζηψλ Drupal πνπ εμειίζζεηαη ζπλερψο θαη πξνζθέξεη πνιχηηκε βνήζεηα, εηδηθά ζε αξράξηνπο ρξήζηεο. 10. Γσξεάλ πιηθό Σν Drupal δηαζέηεη κηα πιήξε γθάκα απφ δσξεάλ, αιιά θαη εκπνξηθέο, πξφζζεηεο εθαξκνγέο (addons, components, modules, bots θιπ), πνπ δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα παξακεηξνπνίεζεο θαη δηακφξθσζεο ηνπ ηζηνηφπνπ ζχκθσλα κε ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε θαζψο θαη ην γνχζην ηνπ Μειονεκηήμαηα Drupal 1. Δγθαηάζηαζε θαη επεμεξγαζία Σν αξρείν εληνιψλ (script) δελ είλαη αξθεηά θηιηθφ πξνο ην ρξήζηε θαη απαηηεί πξνρσξεκέλε γλψζε θαηά ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ CMS θαη ηεο επεμεξγαζίαο ηνπ. Άιια CMS φπσο ην Quick.CMS, ην WordPress, αθφκα θαη ην Joomla είλαη επθνιφηεξα ζηε ρξήζε, αλ θαη δελ δηαζέηνπλ ηηο ίδηεο πξνρσξεκέλεο ιεηηνπξγίεο πνπ ην Drupal πξνζθέξεη. 2. πκβαηόηεηα 23

38 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2: ΒΑΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥΙΛΨΝ CMS To Drupal πξνζθέξεη κηα κεγάιε γθάκα απφ θαηλνχξηεο εληνιέο. Αλ ν ρξήζηεο είλαη ζπλεζηζκέλνο ζε παιηφηεξα ζπζηήκαηα, ζα ρξεηαζηεί αξθεηφ ρξφλν γηα λα πξνζαξκνζηεί ζηηο αιιαγέο ηνπ αξρείν εληνιψλ. 3. Απόδνζε ηαλ ιεθζεί ππφςε ε απφδνζε, ην Drupal δπζηπρψο βξίζθεηαη αξθεηά πην πίζσ απφ ηνπο αληαγσληζηέο ηνπ. Αλ ν ηζηφηνπνο πνπ ζα δεκηνπξγεζεί είλαη κεγάινο, ην αξρείν εληνιψλ ζα δεκηνπξγήζεη απηφκαηα αξθεηφ θφξην ζην δηαθνκηζηή. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί ην Drupal πξνζθέξεη πνιιέο ιεηηνπξγίεο θαη γηα λα ηηο ειέγρμεη ρξεηάδνληαη πφξνη. Χζηφζν ππάξρνπλ επηπιένλ plugins πνπ θνξηψλνπλ (load) ηνλ ηζηφηνπν ζηελ κλήκε cache ηνπ δηαθνκηζηή θαη θαη επέθηαζε ν θφξηνο ηνπ δηαθνκηζηή κεηψλεηαη απηφκαηα. 4. Γηεπαθή Σν Drupal απνηειεί ηελ ηειεπηαία επηινγή αλάκεζα ζε απηφ θαη ζηνπο αληαγσληζηέο ηνπ φηαλ ην βάξνο επηινγήο ελφο CMS έξρεηαη ζηε δηεπαθή ρξήζηε. Απηή, δελ είλαη θηιηθή πξνο ην ρξήζηε θαη θάπνηνο αξράξηνο ρξήζηεο δπζθνιεχηαη ίδηαίηεξα ζηηο πξψηεο ψξεο ρξήζεο ηνπ γηαηί απαηηείηαη ρξφλνο γηα ηε εθκάζεζε ησλ βαζηθψλ ζηνηρείσλ ηεο δηεπαθήο. 24

39 Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο 3 : J O O M L A

40 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3: Joomla JOOMLA 3.1 ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΣΟ JOOMLA Σν Joomla είλαη έλα ειεχζεξν θαη αλνηθηνχ θψδηθα χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηε δεκνζίεπζε πεξηερνκέλνπ ζηνλ παγθφζκην ηζηφ (World Wide Web) θαη ζε ηνπηθά δίθηπα. Δίλαη γξακκέλν ζε PHP θαη απνζεθεχεη ηα δεδνκέλα ηνπ ζηε βάζε MySQL. Σν βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ είλαη φηη νη ζειίδεο πνπ εκθαλίδεη είλαη δπλακηθέο, δειαδή δεκηνπξγνχληαη ηελ ζηηγκή πνπ δεηνχληαη. Δλα ζχζηεκα δηαθνκηζηή (server) φπσο είλαη ν Apache ιακβάλεη ηηο αηηήζεηο ησλ ρξεζηψλ θαη ηηο εμππεξεηεί. Με εξσηήκαηα πξνο ηε βάζε ιακβάλεη δεδνκέλα ηα νπνία κνξθνπνηεί θαη απνζηέιιεη ζηνλ εθάζηνηε θπιινκεηξεηή (web browser) ηνπ ρξήζηε. Σν Joomla έρεη θαη άιιεο δπλαηφηεηεο εκθάληζεο φπσο ε πξνζσξηλή απνζήθεπζε ζειίδαο, RSS feeds, εθηππψζηκεο εθδφζεηο ησλ ζειίδσλ, εηδήζεηο, blogs, δεκνζθνπήζεηο, έξεπλεο, θαζψο θαη πνιχγισζζε ππνζηήξημε ησλ εθδφζεψλ ηνπ. 3.2 ΗΣΟΡΗΚΑ Σν Joomla δεκηνπξγήζεθε ζηηο 17 Απγνχζηνπ Οη πξνγξακκαηηζηέο ινγηζκηθνχ (developers) δεκηνχξγεζαλ ηνλ ηζηφηνπν κε φλνκα OpenSourceMatters.org (OSM) γηα λα κνηξαζηνχλ κε ηνπο ρξήζηεο πιεξνξίεο θαζψο θαη άιινπο πξνγξακκαηηζηέο ινγηζκηθνχ, ζρεδηαζηέο ηζηνζειίδσλ, θαη ηεο θνηλφηεηαο γεληθφηεξα. Ο αξρεγφο ηνπ θηλήκαηνο Andrew Eddie έγξαςε έλα γξάκκα πνπ εκθαλίζηεθε ζην θνκκάηη ησλ αλαθνηλψζεσλ ηνπ δεκφζηνπ θφξνπκ ζηνλ ηζηφηνπν mamboserver.com. Σν απνηέιεζκα ήηαλ λα ην δνπλ ιίγν πάλσ απφ ρίιηνη άλζξσπνη θαη ζηε ζπλέρεηα λα κπνπλ κε ηε ζεηξά ηνπο θαη απηνί ζην θίλεκα ηνπ OpenSourceMatters.org θαη φιν απηφ ζε κφιηο κηα κέξα. Πιεζψξα ζρνιίσο γεκάηα ραξά, ελζάξπλζεο θαη ππνζηήξημεο θαηάθιεζαλ ην OSM. Σηο επφκελεο δχν εβδνκάδεο πνπ αθνινχζεζαλ ηελ αλαθνίλσζε ηνπ Eddie, νη νκάδεο μαλανξγαλψζεθαλ θαη ε θνηλφηεηα ζπλέρηζε λα κεγαιψλεη. O Eben Moglen θαη ην Ννκηθφ Κέληξν Διεπζεξίαο Λνγηζκηθνχ (Software Freedom Lae Center, SFLC), βνήζεζε ηε βαζηθή νκάδα ηνπ Joomla πνπ μεθίλεζε ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2005, φπσο ππνδείρζεθε απφ ηελ αλάξηεζε ηνπ Eddie ζην ηζηνιφγην ηνπ. H νκάδα SFLC ζπλέρηζε λα παξέρεη ηε βνήζεηα ηεο λφκηκα γηα ην θίλεκα Joomla. ηηο 18 Απγνχζηνπ, o Andrew Eddie δήηεζε απφ ηε γλψκε ηεο θνηλφηεηαο γηα πξνηεηλφκελα νλφκαηα ζρεηηθά κε ην θίλεκα. Ζ βαζηθή νκάδα ππέδεημε πσο απηή ηειηθά ζα απνθάζηδε ην ηειηθφ φλνκα αιιά βαζηδφκελε ζηηο πξνηάζεηο ηεο θνηλφηεηαο. Χζηφζν θάηη ηέηνην δελ έγηλε θαη ηειηθά επηιέρζεθε έλα φλνκα πέξα απφ ηα ήδε πξνηεηλφκελα απφ ηελ θνηλφηεηα. ηηο 22 επηεκβξίνπ ην λέν φλνκα Joomla αλαθνηλψζεθε. Δίλαη ε αγγινπνηεκέλε εθδνρή ηεο ιέμεο jumla ζηα ανπαρίιη πνπ ζεκαίλεη φινη καδη ή ζαλ έλα. ηηο 26 επηεκβξίνπ, νη ε νκάδα ησλ θαηαζθεπαζηψλ ινγηζκηθνχ, αλαθνίλσζε ηελ αλαδήηεζε ινγφηππσλ θαζψο θαη ηελ ςήθν ηεο θνηλφηεηαο γηα ηελ αλάδεημε ηνπ θαιχηεξνπ. Ζ νκάδα αλαθνίλσζε ηελ απφθαζε ηεο θνηλφηεηαο απηή ηε θνξά ζηηο 29 επηεκβξίνπ. Σν Joomla θέξδηζε ην βξαβείν Packt Publishing Open Source Content Management System ηηο ρξνληέο 2006, 2007 θαη

41 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3: Joomla 3.3 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ JOOMLA 1. Πεξηβάιινλ Multi-user θαη Multi-level Πνιινί ρξήζηεο κπνξνχλ λα αιιειεπηδξνχλ θαη λα ζπλεξγάδνληαη ζε έλαλ ηζηφηνπν θηηαγκέλν ζε Joomla. Κάζε ρξήζηεο (User) κπνξεί λα αλήθεη ζε δηαθνξεηηθή νκάδα (Group) ε νπνία δηαζέηεη θαη δηαθνξεηηθά δηθαηψκαηα (Privileges). 2. On-line Δπεμεξγαζηήο Κεηκέλνπ WYSIWYG Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ κνληέξλσλ CMS είλαη λα δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα ρξεζηκνπνηνχλ επεμεξγαζηέο θεηκέλνπ κε δπλαηφηεηα online επεμεξγαζίαο θαη κνξθνπνίεζεο ησλ θεηκέλσλ κε πάξα πνιχ απιφ ηξφπν θαη εκθάληζε ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο (What You See Is What You Get). 3. Γπλαηόηεηα Πξνζζήθεο Components / Modules Σν Joomla κπνξεί λα εκπινπηηζηεί εχθνια κε επηπιένλ ραξαθηεξηζηηθά θαη δπλαηφηεηεο. Κάπνηα απφ απηά δηαλέκνληαη δσξεάλ θαη άιια κε πιεξσκή. Σα δηάθνξα components / modules κπνξνχλ λα κεηαηξέςνπλ ην Joomla ζε έλα ζχζηεκα νπζηαζηηθά κε απεξηφξηζηεο δπλαηφηεηεο απφ δεκηνπξγία forum, e-commerce κέρξη φηη άιιν κπνξεί λα θαληαζηεί ν αλζξψπηλνο λνπο. 4. Πξόηππα / Templates To Joomla έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα δηαρσξίδεη ηνλ ζρεδηαζκφ (front-end interface) ελφο ηζηνηφπνπ απφ ην πεξηερφκελν ηνπ. Ο ζρεδηαζκφο ελφο ηζηνηφπνπ κπνξεί λα απνηειείηαη απφ έλα ή πεξηζζφηεξα ζέκαηα (templates). ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο έλα template αξθεί, κάιηζηα ππάξρνπλ αξθεηά δσξεάλ templates πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ν ρξήζηεο ή λα πιεξψζεη θάπνην πνζφ γηα λα ηνπ θηηάμεη θάπνηνο ή λα αγνξάζεη θάπνην πην επαγγεικαηηθφ ζρέδην απφ έηνηκα (Professional Templates) πνπ θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ. 5. Γηεπθόιπλζε λέσλ ρξεζηώλ Ζ εμνηθείσζε ησλ λέσλ ρξεζηψλ κε ην πεξηβάιινλ δηαρείξηζεο ηνπ Joomla είλαη πνιχ εχθνιε θαη απαηηεί ιίγν ρξφλν. Δπίζεο, ε δεκηνπξγία ελφο ηζηνηφπνπ γίλεηαη εχθνιε κε ηελ παξνπζία πινχζηνπ γξαθηθνχ πεξηβάινληνο πνπ δηεπθνιχλεη ηελ πξνζζήθε λέσλ ιεηηνπξγηψλ ζηνλ ηζηφηνπν. Έηζη ν ρξήζηεο ρξεζηκνπνηψληαο γξαθηθά ζηνηρεία φπσο θνπκπηά, drop down κελνπ θαη άιια δεκηνπξγεί έλα επέιηθην θαη ελδηαθέξνλ απνηέιεζκα ρσξίο θφπν θαη κε κεδακηλφ ή θαζφινπ θψδηθα ή γλψζε ζρεηηθή κε ηζηνηφπνπο. 27

42 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3: Joomla 3.4 ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ JOOMLA 1. Πεξηνξηζκέλεο επηινγέο πξνζαξκνγήο Παξά ην γεγνλφο φηη ην Joomla δηαζέηεη κεγάιε πνηθηιία απφ ελζέκαηα (Modules) θαη ζέκαηα (Templates), ππάξρεη κηα γεληθφηεξε έιιεηςε γηα επηινγέο, θαηάιιειεο θαη πξνζαλαηνιηζκέλεο γηα πξνρσξεκέλνπο ρξήζηεο θαη εηδηθφηεξεο αλάγθεο. Χζηφζν, ηα πξάγκαηα ζηνλ ηνκέα απηφ είλαη θαιχηεξα απφ ην WordPress. 2. Πεγέο δηαθνκηζηή θαη απνηειεζκαηηθόηεηα Ζ εθηεηακέλε παξακεηξνπνίεζε θαη ρξεζηηθφηεηα ζπρλά ζεκαίλεη κεγαιχηεξεο απαηηήζεηο απφ ηνπο πφξνπο ηνπ δηαθνκηζηή. ηελ πεξίπησζε ηνπ Joomla θάηη ηέηνην ζπκβαίλεη θαη αθφκα θαη αλ o ηζηφηνπνο είλαη κηθξφο ή αθφκα θαη αλ δέρεηαη πνιινχο επηζθέπηεο, ην Joomla εκθαλίδεη θάπνηα πξνβήκαηα ή ιάζε. Κάηη ηέηνην δε ζα έπξεπε λα ζπκβαίλεη, ηνπιάρηζηνλ φρη ζηελ αξρή. 3. πκβαηόηεηα επεθηάζεσλ Παξφιν πνπ ην Joomla παξέρεη πνιιέο θαη δσξεάλ επεθηάζεηο ζπρλά κπνξεί λα παξαηεξεζεί αζπκαβηφηεηα ηεο επέθηαζεο κε ηελ έθδνζε Joomla πνπ ρξεζηκνπνηείηαη. 4. Δπη πιεξσκή επεθηάζεηο ε αληίζεζε κε ην παξαπάλσ κεηνλέθηεκα, πνπ φλησο ππάξρνπλ δσξεάλ επεθηάζεηο, ππάξρνπλ πνιιέο νη νπνίεο λα είλαη δσξεάλ αιιά κε πεξηνξηζκέλεο επηινγέο. Έπεηηα γηα ηελ ελεξγνπνίεζε φισλ ησλ δπλαηνηήησλ ηνπο, είλαη ε απαξαίηεηε ε πιεξσκή θάπνηνπ πνζνχ. Έηζη κπνξεί απφ ηε κηα κηα επέθηαζε λα ηαηξηάδεη ζηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε αιιά αθνχ εγθαηαζηαζεί λα ρξεηαζηεί επηπιένλ ρξήκαηα γηα λα ιεηηνπξγήζεη πιήξσο. 5. πρλέο ελεκεξώζεηο Δμαηηίαο ησλ ζπρλψλ ζθαικάησλ πνπ παξαηεξνχληαη ζην Joomla φπσο είλαη αλακελφκελν ε ππεχζπλε νκάδα δεκηνπξγεί ηηο θαηάιιειεο αλαλεψζεηο γηα ηε ζσζηή θαη νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ. Απηφ έρεη σο ζπλέπεηα πνιιέο απφ ηηο επεθηάζεηο λα κελ είλαη ζπκβαηέο κε θάπνηα λέα έθδνζε ηνπ Joomla. Έηζη νη δεκηνπξγνί ησλ επεθηάζεσλ πξέπεη λα βξίζθνληαη ζε επηθπιαθή γηα επεξρφκελεο αλαλεψζεηο πνπ κπνξεί λα θάλνπλ ηηο επεθηάζεηο ηνπ κε ιεηηνπξγηθέο θαη θαη επέθηαζε λα πξνθαιέζνπλ ζηνπο ρξήζηεο αλεζπρία. 28

43 Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο 4 : Σ ΑΣ Η Σ Η Κ Α Σ Ο Η Υ Δ Η Α Σ Χ Ν C M S

44 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS ΣΑΣΗΣΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΧΝ CMS 4.1 ΔΗΑΓΧΓΖ Σα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηεο ρξήζεο θαη πξνηίκηζεο ησλ CMS είλαη απαξαίηεην λα αλαθεξζνχλ θαζψο γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ αλζξψπσλ πνπ ηα ρξεζηκνπνηνχλ απνηεινχλ βαζηθφ παξάγνληα επηινγήο ηνπο. Πέξα απφ ην φηη επεξεάδνπλ ηελ θνηλή γλψκε, ηα ζηαηηζηηθά κπνξνχλ, αλ εξκελεπζνχλ ζσζηά, λα απνθαιχςνπλ ελδηαθέξνληα ζηνηρεία φπσο γηα παξάδεηγκα ν ζθνπφο ρξήζεο. Κάπνηεο πην εμεηδηθεπκέλεο έξεπλεο κπνξνχλ λα θαλεξψζνπλ ηηο πξνηηκήζεηο κηα ζπγθεθξηκέλεο κεξίδαο αλζξψπσλ κε ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά. Γηα παξάδεηγκα ζα κπνξνχζε λα θαλεξψζεη πνην είλαη ην πην δεκνθηιέο CMS απνθιεηζηηθά αλάκεζα ζηνπο θνηηεηέο πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ. Σα παξαθάησ ζρήκαηα ζα δείμνπλ θάπνηα ζπγθεθξηκέλα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ (CMS). Ζ πεγή πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε είλαη ν δεκνθηιήο ηζηφηνπνο πνπ πεξηέρεη πιεζψξα ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ θαη φρη κφλν γηα ηα CMS γεληθφηεξα. 4.2 Ζ ΥΡΖΖ ΣΧΝ CMS Ζ επφκελε πίηα παξνπζηάδεη ην πνζνζηφ ρξήζεο θάπνησλ CMS, κεηαμχ απηψλ θαη ησλ WordPress, Drupal θαη Joomla πνπ αλαθέξζεθαλ πην πάλσ. Σα δεδνκέλα αλαθέξνληαη ζε δείγκα απφ ηνπο πξψηνπο δέθα ρηιηάδεο πην δεκνθηιείο ηζηνηφπνπο. Με κηα πξψηε γξήγνξε καηηά είλαη θαλεξφ φηη ην πην δεκνθηιέο CMS είλαη θαη κε δηαθνξά ην Wordpress αγγίδνληαο ην πνζνζηφ ηνπ 43,73%. ηε δεχηεξε ζέζε βξίζθεηαη ην Drupal κε έλα πνζνζηφ ηεο θιίκαθαο 12,11% θαη ζηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ην Joomla κε κφιηο 4,88%. ην ζεκείν απηφ ζεσξείηαη απαξαίηεην λα ζεκεησζεί φηη ζεκαληηθφ ξφιν ζην κεγάιν πνζνζηφ ηνπ WordPress παίδεη ε φιν θαη δεκνθηιέζηεξε δεκηνπξγία ηζηνινγίσλ. ηελ επνρή καο, ε ρξήζε ηζηνινγίσλ έρεη εθηπλαρζεί ζηα χςε θαη ε ρξήζε ηνπο είλαη ζρεδφλ απηνλφεηε απφ κεγάιε κεξίδα ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ. ην γεγνλφο απηφ, αλ πξνζζέζνπκε φηη ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία απηψλ ρξεζηκνπνηεί ην WordPress γηα λα ηα δεκηνπξγήζεη θαη λα ηα επεμεξγαζηεί, θηάλεη θαλείο ζην ζπκπέξαζκα φηη έλα ηέηνηαο ηάμεο πνζνζηφ είλαη θάζε άιιν παξά κε αλακελφκελν. 30

45 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS Δηθόλα 2: ηαηηζηηθά ρξήζεο ησλ CMS Σν επφκελν γξάθεκα παξνπζηάδεη ηα ηξία CMS ζηα νπνία έγηλε αλαθνξά πξνεγνπκέλσο. Σα ρξψκαηα φπσο θαη πξηλ αληηζηνηρνχληαη σο εμήο: ην κπιε κε ην WordPress, ην πξάζζηλν κε ην Drupal θαη ην πνξηνθαιί κε ην Joomla. Ζ θάζεηε ζηήιε αλαθέξεηαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ αλά δέθα ρηιάδεο πην δεκνθηιή, ε νξηδφληηα ην ρξφλν ηνπ 2013 θαη ε γξακκέο ηε κεηαβνιή ηεο ρξήζεο ζπλαζηήζεη ησλ δχν δεδνκέλσλ. 31

46 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS Δηθόλα 3: ηαηηζηηθά ρξήζεο ησλ 3 δεκνθηιέζηεξσλ CMS. Ο παξαθάησ πίλαθαο παξνπζηάδεη ηελ πξψηε ελδεθάδα απφ ηα πην δεκνθηιή CMS. Σα ζηνηρεία ηεο πξψηεο ζηήιεο είλαη απιά ηα νλφκαηα απηψλ θαη νη επφκελεο ζηήιεο αλαθέξνληαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ πνπ έρνπλ δεκηνπξγήζεί κε απηά αλά δέθα ρηιηάδεο, εθαηφ ρηιηάδεο, έλα εθαηνκκχξην θαη ζε φιν ην δηαδίθηπν αληίζηνηρα. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη φζν κεγαιψλεη ε θιίκαθα ησλ ηζηνηφπσο ηφζν ν αξηζκφο ησλ ηζηνηφπσλ ηνπ Joomla απμάλεηα δξακαηηθά. Δλψ ζηνπο δέθα ρηιηάδεο ηζηνηφπνπο βξίζθεηαη ζηελ ελδέθαηε ζέζε ηειηθά φηαλ ε ζχγθξηζε πεξηιακβάλεη φιν ην δηαδίθηπν, απηφ εθηνμεχεηαη ζηε δεχηεξε ζέζε μεπεξλψληαο θαηα πνιχ ηνλ πην ζθιεξφ αληαγσληζηή ηνπ κέρξη ηψξα, ην Drupal. 32

47 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS Δηθόλα 4: ηαηηζηηθά ρξήζεο ησλ δεκνθειέζηεξσλ CMS. 33

48 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS ηαηιζηικά τρήζης ηοσ WordPress Σν παξαθάησ ζρήκα αλαθέξεηαη ζηε ρξήζε ηνπ WordPress. Ζ θάζεηε ζηήιε αλαθέξεηαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ, ε νξηδφληηα ην ρξφλν ηνπ 2013 θαη νη γξακκέο ηε κεηαβνιή ηεο ρξήζεο ζπλαξηήζεη ησλ δχν δεδνκέλσλ. Σα ρξψκαηα ησλ γξακκψλ αληηζηνηρνχληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ δέθα ρηιηάδσλ, εθαηφ ρηιηάδσλ θαη ελφο εθαηνκκπξίνπ ηζηνηφπσλ. Δηθόλα 5: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ WordPress Σν επφκελν ζρήκα αλαθέξεηαη θαη πάιη ζην Wordpress θαη ηε ρξήζε ηνπ, αιιά πξνζζέηεη θαη θάπνηεο θαηεγνξίεο ηζηνηφπσλ π.ρ. ηερλνιoγηθνί θαη ελεκεξσηηθνί ηζηφηνπνη. Ζ θάζεηε ζηήιε αλαθέξεηαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ, ε νξηδφληηα ζηηο θαηεγνξίεο θαη νη θάζεηεο γξακκέο ηε κεηαβνιή ηεο ρξήζεο ζπλαξηήζεη ησλ δχν δεδνκέλσλ. Σα ρξψκαηα ησλ γξακκψλ αληηζηνηρνχληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ δέθα ρηιηάδσλ, εθαηφ ρηιηάδσλ θαη ελφο εθαηνκκπξίνπ ηζηνηφπσλ. 34

49 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS Δηθόλα 6: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ WordPress ζε θαηεγνξίεο. 35

50 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS ηαηιζηικά τρήζης ηοσ Drupal Σν παξαθάησ ζρήκα αλαθέξεηαη ζηε ρξήζε ηνπ Drupal. Ζ θάζεηε ζηήιε αλαθέξεηαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ, ε νξηδφληηα ην ρξφλν ηνπ 2013 θαη νη γξακκέο ηε κεηαβνιή ηεο ρξήζεο ζπλαξηήζεη ησλ δχν δεδνκέλσλ. Σα ρξψκαηα ησλ γξακκψλ αληηζηνηρνχληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ δέθα ρηιηάδσλ, εθαηφ ρηιηάδσλ θαη ελφο εθαηνκκπξίνπ ηζηνηφπσλ. Δηθόλα 7: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Drupal. Σν επφκελν ζρήκα αλαθέξεηαη θαη πάιη ζην Drupal θαη ηε ρξήζε ηνπ, αιιά πξνζζέηεη θαη θάπνηεο θαηεγνξίεο ηζηνηφπσλ π.ρ. ηερλνιoγηθνί θαη ελεκεξσηηθνί ηζηφηνπνη. Ζ θάζεηε ζηήιε αλαθέξεηαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ, ε νξηδφληηα ζηηο θαηεγνξίεο θαη νη θάζεηεο γξακκέο ηε κεηαβνιή ηεο ρξήζεο ζπλαξηήζεη ησλ δχν δεδνκέλσλ. Σα ρξψκαηα ησλ γξακκψλ αληηζηνηρνχληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ δέθα ρηιηάδσλ, εθαηφ ρηιηάδσλ θαη ελφο εθαηνκκπξίνπ ηζηνηφπσλ. 36

51 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS Δηθόλα 8: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Drupal κε θαηεγνξίεο ηαηιζηικά τρήζης ηοσ Joomla. Σν παξαθάησ ζρήκα αλαθέξεηαη ζηε ρξήζε ηνπ Joomla. Ζ θάζεηε ζηήιε αλαθέξεηαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ, ε νξηδφληηα ην ρξφλν ηνπ 2013 θαη νη γξακκέο ηε κεηαβνιή ηεο ρξήζεο ζπλαξηήζεη ησλ δχν δεδνκέλσλ. Σα ρξψκαηα ησλ γξακκψλ αληηζηνηρνχληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ δέθα ρηιηάδσλ, εθαηφ ρηιηάδσλ θαη ελφο εθαηνκκπξίνπ ηζηνηφπσλ. Δηθόλα 9: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Joomla. 37

52 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4: τατιςτικϊ ςτοιχεύα των CMS Σν επφκελν ζρήκα αλαθέξεηαη θαη πάιη ζην Joomla θαη ηε ρξήζε ηνπ, αιιά πξνζζέηεη θαη θάπνηεο θαηεγνξίεο ηζηνηφπσλ π.ρ. ηερλνιoγηθνί θαη ελεκεξσηηθνί ηζηφηνπνη. Ζ θάζεηε ζηήιε αλαθέξεηαη ζηνλ αξηζκφ ησλ ηζηνηφπσλ, ε νξηδφληηα ζηηο θαηεγνξίεο θαη νη θάζεηεο γξακκέο ηε κεηαβνιή ηεο ρξήζεο ζπλαξηήζεη ησλ δχν δεδνκέλσλ. Σα ρξψκαηα ησλ γξακκψλ αληηζηνηρνχληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ δέθα ρηιηάδσλ, εθαηφ ρηιηάδσλ θαη ελφο εθαηνκκπξίνπ ηζηνηφπσλ. Δηθόλα 10: ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ Joomla κε θαηεγνξίεο. 4.3 ΤΜΠΔΡΑΜΑ Ξεθηλψληαο απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ CMS θαη θαηαιήγνληαο ζηα δεδνκέλα πνπ αθνξνχλ ηε ρξήζε ηνπο είλαη εχθνια αληηιεπηφ πσο ηα CMS απνηεινχλ εμαηξεηηθά δεκνθηιή ηξφπν δεκηνπξγίαο ηζηνηφπσλ θαη απηφ ην επηβεβαηψλεη ην γεγνλφο φηη πνιινί δεκνθηιείο ηζηφηνπνη αλά ηνλ θφζκν βαζίδνληαη ζε απηά. Παξφια πνπ έρνπλ, φπσο θαη φια ηα πξάγκαηα, κεηνλεθηήκαηα θαηαθέξλνπλ λα πείζνπλ ηνπο ρξήζηεο λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπλ. Αλ επηθεληξσζεί ην ελδηαθέξνλ ζηα: WordPress, Drupal θαη Joomla κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί ν ηξφπνο θαη ζθνπφο ηεο ρξήζεο απηψλ, ρσξίο λα είλαη σζηφζν απηφ θάηη ακεηάβιεην. Οζνλ αθνξά ην WordPress, ε ρξήζε ηνπ ζπζηίλεηαη γηα ηε δεκηνπξγία ηζηνινγίσλ. Απφ ηελ άιιε ην Joomla απεπζχλεηαη ζε αξράξηνπο θαη απινχο ρξήζηεο γηα ηε δεκηνπξγία ηζηνηφπσλ ρσξίο εμεηδηθεπκέλεο ιεηηνπξγίεο. Σέινο ην Drupal ζπζηίλεηαη ζε πξνρσξεκέλνπο ρξήζηεο θαζψο παξέρεη πην εμεηδηθεπκέλεο ιεηηνπξγίεο απφ ην Joomla νη νπνίεο κε ηνλ θαηάιιειν θψδηθα, πνπ κφλν ν πξνρσξεκέλνο ρξήζηεο μέξεη, κπνξνχλ λα θαιχςνπλ κηα ηεξάζηηα γθάκα επηινγψλ θαη αλαγθψλ. 38

53 Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο 5 : O Γ Η Α ΚΟ Μ Η Σ Ζ ( S E RV E R ) Κ Α Η Ο Φ Ο Ρ Σ Ο Δ Ρ ΓΑ Η Α - ΣΟ Π Α ΡΑ Γ Δ Η Γ Μ Α Σ Χ Ν 40 Δ Κ Κ Λ Ζ Η Χ Ν

54 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5: O ΔΙΑΚΟΜΙΣΗ (SERVER) ΚΑΙ Ο ΥΟΡΣΟ ΕΡΓΑΙΑ- ΣΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΨΝ 40 ΕΚΚΛΗΙΨΝ O ΓΗΑΚΟΜΗΣΖ (SERVER) KAΗ O ΦOΡΣΟ ΔΡΓΑΗΑ - ΣΟ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑ ΣΧΝ 40 ΔΚΚΛΖΗΧΝ 5.1 ΔΗΑΓΧΓΖ Σν θεθάιαην πνπ αθνινπζεί αλαιχεη ην ξφιν ηνπ δηαθνκηζηή ζηε δηαδηθαζία ηεο εγθαηάζηαζεο αιιά θαη αλάπηπμεο ηνπ ηζηνηφπνπ. Ο δηζθνκηζηήο απνηειεί φξγαλν δσηηθήο ζεκαζίαο γηα ηνλ ηζηφηνπν γηαηί απνηειεί βαζηθφ ζηήξηγκα ηνπ. Με ηελ παξακηθξή εκθάληζε ιάζνπο ζηνλ δηαθνκηζηή θηλδπλεχεη άκεζα ε εχξπζπκε ιεηηνπξγία ηνπ ηζηνηφπνπ. Δπίζεο, ζηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπ δηαθνκηζηή, εληάζζεηαη θαη ν θίλδπλνο ππεξθφξησζεο ηνπ απφ καδηθή απνζηνιή δεδνκέλσλ. Δδψ ην πξφβιεκα ησλ 40 εθθιεζηψλ έξρεηαη λα εμεγήζεη ζηνλ αλαγλψζηε πσο κε ζπγθεθξηκέλα πξνγξακκαηηζκέλε απνζηνιή πιεξνθνξηψλ κπνξεί απνθεπρζεί κηα πηζαλή ππεξθφξησζε ηνπ δηαθνκηζηή. 5.2 Ο ΡΟΛΟ ΣΟΤ ΓΗΑΚΟΜΗΣΖ πσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζε πξνεγνχκελν θεθάιαην ν δηαθνκηζηήο παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηε ιεηηνπξγία ηνπ CMS, αθνχ έλαο CMS ρσξίο ηελ παξνπζία δηαθνκηζηή δε κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη, φρη απιά ζσζηά αιιά γεληθφηεξα λα ιεηηνπξγήζεη. Έηζη ινηπφλ φηαλ ν ρξήζηεο κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή ζηείιεη κηα εληνιή, κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ ζην δηαθνκηζηή γηα λα βξεη απηφο ην αξρείν κηα ζπγθεθξηκέλεο ζειίδαο, πξέπεη ν δηαθνκηζηήο λα είλαη ζε ζέζε λα ην βξεη ζε κηθξφ ρξφλν. Σί γίλεηαη φκσο φηαλ ν δηαθνκηζηήο δέρεηαη πνιιέο ηέηνηεο εληνιέο; Δίλαη ζε ζέζε λα αληαπνθξηζεί; Γηα λα απαληεζεί ην εξψηεκα θαη λα πξνηαζεί θαη ε θαηάιιειε ιχζε είλαη απαξαίηεην λα αλαιπζνχλ ζε κεγαιχηεξν βαζκφ νη ελέξγεηεο θαη ηα θαζήθνληα ελφο δηαθνκηζηή. Αξρηθά, θαη κηιψληαο πάληα γηα ην πεξηβάιινλ ησλ CMS, ν ξφινο ηνπ server είλαη πξνηίζησο λα απνζεθεχζεη φια ηα απαξαίηεηα αξρεία γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ CMS θαζψο θαη ηεο βάζεο δεδνκέλσλ ζηελ νπνία απηφ αξρηθά βαζίδεηαη θαη ζηε ζπλέρεηα επεθηείλεηαη θαη αλαπηχζεηαη, πξνζζέηνληαο λέα ζηνηρεία. Έζησ ινηπφλ, φηη έρεη ηειεηψζεη κε επηηπρία ε εγθαηάζηαζε ηνπ CMS θαη έρεη βξεζεί ν θαηάιιεινο server κέζσ θάπνηαο ππεξεζίαο θηινμέλεζεο (hosting service). ηε ζπλέρεηα ηεο ππφζεζεο, ν δεκηνπξγφο ηνπ ηζηνηφπνπ δεκηνπξγεί ηνλ ηζηφηνπν, θηηάρλνληαο ηζηνζειίδεο. Έπεηηα, φηαλ ην έξγν έρεη θηάζεη ζην ηέινο ηνπ κπνξεί έλαο ρξήζηεο λα δεη ηνλ ηζηφηνπν ζε κηα ζπγθεθξηκέλε δηεχζπλζε. ηε δηαδηθαζία επεμεξγαζίαο ηνπ ηζηνηφπνπ απφ ην δεκηνπξγφ αιιά θαη ηεο πξνβνιήο ηνπ απφ έλαλ απιφ ρξήζηε ν δηαθνκηζηήο δέρεηαη ζπλερψο εληνιέο ηηο νπνίεο πξέπεη λα εθηειέζεη κε ηαρχηεηα θαη ρσξίο ζθάικαηα. Έζησ φηη ν ρξήζηεο δεηάεη λα δεη ηελ ηζηνζειίδα κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή. Γηα λα γίλεη απηφ ν θπιινκεηξεηήο πνπ ρξεζηκνπνηεί ζηέιλεη κηα εληνιή ζην δηαθνκηζηή ε νπνία δηαβηβάδεηαη ζε απηφλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ε νπνία ηνπ ιέεη λα βξεη κηα ζπγθεθξηκέλε ζειίδα ζην ζθιεξφ ηνπ δίζθν. ηε ζπλέρεηα ν 40

55 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5: O ΔΙΑΚΟΜΙΣΗ (SERVER) ΚΑΙ Ο ΥΟΡΣΟ ΕΡΓΑΙΑ- ΣΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΨΝ 40 ΕΚΚΛΗΙΨΝ δηαθνκηζηήο δέρεηαη ηελ εληνιή απηή θαη ςάρλεη αλάκεζα ζηα αξρεία πνπ έρεη απνζεθεχζεη απηφ πνπ ηνπ έρεη δεηεζεί. ηελ πην απιή πεξίπησζε ε εληνιή δεηάεη έλα απιφ html αξρείν. Σφηε ν δηαθνκηζηήο κέζσ εηδηθνχ ινγηζκηθνχ π.ρ. Apache, δεηάεη απφ ην ζθιεξφ δίζθν ην ζπγθεθξηκέλν html αξρείν, ην νπνίν ζηε ζπλέρεηα εληνπίδεηαη, αλαθηάηαη θαη δηαβηβάδεηαη ηειηθά ζηνλ ρξήζηε πνπ ην δήηεζε αξρηθά. Δδψ θαίλεηαη φηη ν ηξφπνο ιεηηνπξγίαο ηνπ δηαθνκηζηή είλαη απιφο θαη γξήγνξνο. Χζηφζν, νη εξγαζίεο ηνπ δηαθνκηζηή κπνξνχλ λα γίλνπλ πην απαηηεηηθέο θαη πνιχπινθεο ζε άιιε θαηεγνξία αξρείσλ. Σί γίλεηαη ινηπφλ, φηαλ ν ρξήζηεο έρεη δεηήζεη έλα αξρείν php; Ζ δηαδηθαζία πνπ αθνινπζείηαη είλαη φκνηα κε ηελ παξαπάλσ κέρξη ηε ζηηγκή ηεο αλάθηεζεο ηνπ αξρείνπ php. ην αξρείν php ππάξρεη έλα θνκκάηη επηπιένλ θψδηθα γξακκέλνπ ζε γιψζζα php πνπ ζπλππάξρεη κε ηνλ θψδηθα html, αιιά δε κπνξεί λα παξακείλεη ζην αξρείν γηα ηε κεηαβίβαζε ζην ρξήζηε. Έηζη ν δηαθνκηζηήο κέζσ εηδηθνχ πξνγξάκκαηνο δηαβάδεη ην αξρείν php γξακκή πξνο γξακκή γηα λα απαιιαγεί απφ ηνλ θψδηθα php, λα ηνλ ρξεζηκνπνηήζεη σζηφζν θαη ζηε ζπλέρεηα λα επηζηξέςεη ζην ρξήζηε έλα θαζαξφ αξρείν html γηα λα κπνξεί λα ην δεη απηφο κέζσ ηνπ θπιινκεηξεηή πνπ ρξεζηκνπνηεί. Ζ δηαδηθαζία απηή, απαηηεί πεξηζζφηεξεο ελέξγεηεο απφ ηελ πξνεγνχκελε θαη άξα ρξεηάδεηαη πεξηζζφηεξνπο πφξνπο απφ ην δηαθνκηζηή. Μπνξεί ε δηαδηθαζία λα γίλεη πην πεξίπινθε; Ζ απάληεζε είλαη λαη, κπνξεί. Αλ ε δηαδηθαζία θάλεη ρξήζε βάζεο δεδνκέλσλ ηφηε απηή γίλεηαη πην πεξίπινθε. ηελ πεξίπησζε απηή, φπσο θαη πην πξηλ κέρξη ηε ζηηγκή ηεο αλάθηεζεο φια παξακέλνπλ ίδηα. Ζ αιιαγή ζηε δηαδηθαζία ζπκβαίλεη θαηα ηε δηαδηθαζία ηεο αιιαγήο ηνπ php αξρείνπ ζε html. Αλ κέζα ζην php αξρείν ππάξρεη θάπνηα εληνιή πνπ εκπιέθεη ηε βάζε δεδνκέλσλ, ηφηε θαηα ηε δηαδηθαζία ηεο αιιαγήο ηνπ αξρείνπ απφ php ζε html, πξέπεη ν δηαθνκηζηήο εληνπίζεη ηε δεηνχκελε βάζε, ζηε ζπλέρεηα λα εληνπίζεη θαη λα αλαθηήζεη ην θαηάιιειν πεξηερφκελν πνπ ηνπ δεηήζεθε θαη ζηε ζπλέρεηα λα ηνπνζεηήζεη ην πεξηερφκελν απηφ ζην λέν αξρείν html πνπ ήδε έρεη αξρίζεη λα αιιάδεη απφ ηελ php κνξθή ηνπ. Σειηθά, φηαλ ηειεηψζεη ην δηάβαζκα ηνπ php αξρείνπ γξακκή πξνο γξακκή θαη ηειεηψζεη ε αιιαγή ηνπ ζε html αξρείν, ηφηε απηφ απνζηέιεηαη απφ ην δηαθνκηζηή πίζσ ζην ρξήζηε. 5.3 Ζ ΑΠΟΓΟΖ ΣΟΤ ΓΗΑΚΟΜΗΣΖ ην ζεκείν απηφ ζεσξείηαη αλαγθαία ε ζχγθξηζε ηεο απφδνζεο ελφο δηαθνκηζηή γηα απιά, ζηαηηθά φπσο νλνκάδνληαη, αξρεία html κε απηά ησλ CMS, πνπ θαηα πάζα πηζαλφηεηα είλαη php. Απφ ηε κία ηα αξρεία html είλαη πην εχθνια ζηελ εθηέιεζε ηνπο αθνχ ν δηαθνκηζηήο κπνξεί κε άλεζε λα εθηειέζεη εθαηφ έσο ρίιηεο εληνιέο αλα δεπηεξφιεπην γη απηά. Αληίζεηα, γηα ηα αξρεία php ν δηαθνκηζηήο κπνξεί λα εθηειέζεη απφ κφιηο δχν έσο δέθα εληνιέο αλά δεπηεξφιεπην. Δίλαη πξνθαλέο, φηη εμαηηίαο ηνπ πεξηνξηζκνχ ζηα php αξρεία πξέπεη ην CMS λα ζηέιλεη ηηο εληνιέο κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα κελ δεκηνπξγείηαη κεγάιε νπξά αλακνλήο ζην δηαθνκηζηή θαη φρη λα ζηέιλεη καδηθέο εληνιέο κε απνηέιεζκα ηελ ππεξθφξησζε ηνπ δηαθνκηζηή. O ηξφπνο απνζηνιήο ησλ εληνιψλ ζα παξνκνηαζηεί κε έλα παξάδεηγκα απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή ησλ αλζξψπσλ ηεο Θεζζαινλίθεο ζπγθεθξηκέλα, πξψηνλ γηα ηελ απινχζηεπζε ηεο επεμήγεζεο θαη δεχηεξνλ γηα ηελ απνθπγή ηεο εκπινθήο κε εηδηθφ ιεμηιφγην πνπ ζα νδεγήζεη ζηελ ειιεηπή θαηαλφεζε ηνπ θεηκέλνπ απφ κε εμνηθεησκέλνπο ρξήζηεο κε ηνλ ηνκέα ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ δηθηχσλ. 41

56 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5: O ΔΙΑΚΟΜΙΣΗ (SERVER) ΚΑΙ Ο ΥΟΡΣΟ ΕΡΓΑΙΑ- ΣΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΨΝ 40 ΕΚΚΛΗΙΨΝ 5.4 ΣΟ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑ ΣΧΝ 40 ΔΚΚΛΖΗΧΝ Σν παξάδεηγκα πνπ επηιέρζεθε γηα ηελ επεμήγεζε ηεο απνζηνιήο ησλ εληνιψλ, είλαη απηφ ηεο πεξηνρήο ησλ ζαξάληα εθθιεζηψλ ζηε Θεζζαινλίθε θαη ηεο δηαρείξηζεο ηεο ππεξεζίαο ησλ αζηηθψλ ζπγθνηλσληψλ ζηελ πεξηνρή απηή. Γηα λα γίλεη θαηαλνεηφ ην παξάδεηγκα, αξρηθά πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ε πεξηνρή ησλ ζαξάληα εθθιεζηψλ είλαη ηδηαίηεξε κηαο θαη βξίζθεηαη ζε κηα βηνκεραληθή πφιε αιιά νη δξφκνη ηεο είλαη ζηελνί θαη δπζθνιεχνπλ ηελ πξφζβαζε ησλ κεγάισλ ζε φγθν νρεκάησλ. Ο αλαγλψζηεο πξέπεη λα αληηζηνηρήζεη κε ηε ζεηξά ηνπ ηα νρήκαηα, π.ρ. ιεσθνξεία, κε ηηο εληνιέο θαη ηνπο ζηελνχο δξφκνπο κε ηελ απφδνζε ηνπ δηαθνκηζηή. Αλ ινηπφλ γίλεη θάηη ηέηνην, είλαη ινγηθφ πσο θαλείο ζα θαηαιήμεη ζην ζπκπέξαζκα φηη ζα πξέπεη λα απνθεχγεηαη ε ρξήζε κεγάισλ νρεκάησλ θαη ιεσθνξείσλ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή εθφζνλ νη δξφκνη είλαη ζηελνί θαη απνηεινχλ ηξνρνπέδε γηα ηε ρξήζε ηέηνησλ νρεκάησλ. Καη επέθηαζε, έηζη θαη νη εληνιέο δελ πξέπεη λα είλαη καδηθέο εθφζνλ ε απφδνζε ηνπ δηαθνκηζηή είλαη ρακειή. Πην αλαιπηηθά, ην θαηλφκελν ηεο ππεξθφξησζεο ηνπ δηαθνκηζηή κπνξεί λα ηαπηηζηεί κε ηε ρξήζε κεγάισλ ιεσθνξείσλ ζηελ πεξηνρή αλά αξαηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Ζ ζπγθεθξηκέλε θαηάζηαζε απνηεινχζε εθηάιηε θάζε νδεγνχ ιεσθνξείνπ ηνλ πεξαζκέλν ρξφλν. Σί ζπλέβαηλε ινηπφλ; Σηο ψξεο αηρκήο πνπ ππήξρε απμεκέλνο αξηζκφο επηβαηψλ, απμεκέλνο αξηζκφο απηνθηλήησλ ζηνπο δξφκνπο, απμεκέλα απηνθίλεηα ζηακαηεκέλα ζηηο άθξεο ησλ δξφκσλ θαη άξα ζηελφηεξνη δξφκνη, νη ππεχζπλνη ησλ αζηηθψλ ζπγθνηλσληψλ δελ έθαλαλ κεηαβνιέο ζην πξφγξακκα κεηαθίλεζεο ησλ ιεσθνξείσλ νχηε ζηα ίδηα ιεσθνξεία κε απνηέιεζκα λα γεκίδνπλ ηα κεγάια ιεσθνξεία κε θφζκν θαη ζηε ζπλέρεηα απηά λα δπζθνιεχνληαη ζηε κεηαθίλεζε ηνπο ζηελ πεξηνρή ησλ ζαξάληα εθθιεζηψλ. Έηζη θαη νη άλζξσπνη ζπλσζηίδνληαλ κεζα ζην ρψξν ησλ ιεσθνξείσλ, ηα νπνία φπσο αλαθέξζεθε δελ ήηαλ ζπρλά, ηα ιεσθνξεία ηα ίδηα κεηαθηλνχληαλ κε κηθξή ηαρχηεηα εμαηηίαο ηεο ζηελφηεηαο ησλ δξφκσλ θαη ηέινο ε δηάξθεηα ησλ δξνκνινγίσλ απμαλφηαλ θαηαθφξπθα κε απνηέιεζκα, ε εμππεξέηεζε ησλ επηβαηψλ λα είλαη εμαηξεηηθά αξγή. Έηζη, ζε έλα δηαθνκηζηή ζπκβαίλεη ην ίδην. Δθφζνλ απηφο δε κπνξεί λα εμππεξεηήζεη καδηθέο εληνιέο γξήγνξα αιιά ππάξρεη καδηθφηεηα ζηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν απηέο παξαδίδνληαη, άκεζα παξαηεξείηαη ζπλσζηηζκφο ζηηο εληνιέο πνπ πεξηκέλνπλ λα εθηειεζηνχλ θαη θαζπζηέξεζε ζε απηέο πνπ εθηεινχληαη κε απνηέιεζκα απφ ηε κία ηελ ππεξθφξησζε ηνπ δηαθνκηζηή θαη απφ ηελ άιιε ηελ θαζπζηέξεζε ηεο παξάδνζεο ησλ ηζηνζειίδσλ ζην ρξήζηε πνπ ηεο δεηάεη. Σε ιχζε ζην πξφβιεκα έδσζε ε αιιαγή θαη ηνπ πξνγξάκκαηνο αιιά θαη ηνπ ηχπνπ ησλ ιεσθνξείσλ πνπ ζα εμππεξεηνχλ ηελ πεξηνρή ησλ ζαξάληα εθθιεζηψλ. Αλαιπηηθφηεξα ηα νγθψδε ιεσθνξεία αληηθαηαζηάζεθαλ κε κηθξφηεξα θαη παξάιιεια θαηαιιειφηεξα γηα ηνπο ζηελνχο δξφκνπο ηεο πεξηνρήο. Έηζη βξέζεθε ιχζε γηα ην ζέκα ηεο κεηαθίλεζεο ησλ ιεσθνξείσλ ζηνπο ζηελνχο δξφκνπο αθνχ ην κέγεζνο ηνπο, επηηξέπεη ζε απηά λα κεηαθηλνχληαη κε άλεζε θαη ηηο ψξεο αηρκήο αθφκα θαη φηαλ νη δξφκνη ζηελεχνπλ πεξηζζφηεξν αμαηηίαο ησλ ζηαζκεπκέλσλ νρεκάησλ ζηηο άθξεο ησλ δξφκσλ. Παξάιιεια φκσο ηέζεθε ην ζέκα ηεο εμππεξέηεζεο ησλ αλζξψπσλ αθνχ πιένλ ηα κηθξφηεξα ιεσθνξεία κπνξνχλ λα εμππεξεηήζνπλ κηθξφηεξν αξηζκφ αηφκσλ. Ζ ιχζε ζην πξφβιεκα απηφ, βξέζεθε κε ηελ αγνξά κεγαιχηεξνπ αξηζκνχ κηθξψλ ιεσθνξείσλ ζε ζχγθξηζε κε ηε ήδε ππάξρνληα κεγάια πνπ εμππεξεηνχζαλ ηελ πεξηνρή. Σν επφκελν βήκα ζηε ιχζε ήηαλ ε αλαλέσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο κε πην ζπρλά δξνκνιφγηα γηα ηελ έγθαηξε εμππεξέηεζε ησλ επηβαηψλ. Έηζη ηηο ψξεο αηρκήο κπνξεί ην θάζε ιεσθνξείν λα εμππεξεηνχζε ιηγφηεξν αξηζκφ επηβαηψλ αιιά ζπλνιηθά, θπθινθνξνχζαλ 42

57 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5: O ΔΙΑΚΟΜΙΣΗ (SERVER) ΚΑΙ Ο ΥΟΡΣΟ ΕΡΓΑΙΑ- ΣΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΨΝ 40 ΕΚΚΛΗΙΨΝ πεξηζζφηεξα ιεσθνξεία ζε ζρέζε κε πξηλ, κηθξφηεξα θαη άξα πην γξήγνξα ζηελ εθηέιεζε δξνκνινγίσλ θαη πεξλνχζαλ απφ ηηο ζηάζεηο ζπρλφηεξα εμαηηίαο ηεο αιιαγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηειηθά φρη κφλν εμηζνξξφπεζαλ ηελ θαηάζηαζε αιιά ηε βειηίσζαλ. Έηζη, αλ παξνκνηαζηνχλ νη ελέξγεηεο απηέο κε ην ζχζηεκα ηνπ δηαθνκηζηή, νη εληνιέο απνθεχγεηαη λα απνζηέιινληαη καδηθά αιιά νκαδνπνηνχληαη ζε νκάδεο πνπ ν αξηζκφο ηνπο κπνξεί λα εθηειεζηεί κε ζηγνπξηά απφ ην δηαθνκηζηή ρσξίο λα ηνπ πξνθαινχλ ππεξθφξησζε. Σέινο, ζηέιλνληαη αλα ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα έηζη ψζηε ν αξηζκφο ησλ εληνιψλ αλά νκάδα λα κε κεγαιψλεη θαη δπζθνιεχεη ηελ εθηέιεζε απηψλ απφ ην δηαθνκηζηή. 43

58 Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο 6 : T O J O O M L A Δ Β Α Θ Ο

59 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ ΣΟ JOOMLA Δ ΒΑΘΟ 6.1 ΔΗΑΓΧΓΖ Έλαο ζα κπνξνχζε λα ζέζεη ην εμήο εξψηεκα: Γηαηί ην έγγξαθν αζρνιείηαη κε CMS, απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ζέκα πνπ αθνξά ηερλνινγίεο θαη κεζνδνινγίεο γηα ηελ παξαγσγή βηληενκαζεκάησλ; Ζ απάληεζε εληνπίδεηαη ζην γεγνλφο φηη, ζε κηα επνρή φπνπ ε επξπδσληθφηεηα είλαη ραξαθηεξηζηηθφ ηεο θνηλσλίαο, έλα βηληενκάζεκα πξέπεη λα αλαξηεζεί ζε έλαλ ηζηφηνπν γηα λα είλαη πξνζβάζηκν απφ φινπο ηνπο αλζξψπνπο αλά ηνλ θφζκν. Αλ ν δεκηνπξγφο ειπίδεη ζε κηα πςειή δεκνηηθφηεηα ηνπ βηληενκαζήκαηνο, ην δηαδίθηπν είλαη κνλφδξνκνο θαζψο απηνκάησο δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζε απηφ, λα γίλεη δηαζέζηκν ζε εθαηνκκχξηα ρξεζηψλ παγθνζκίσο. Γηαηί ινηπφλ επηιέρζεθε ην Joomla σο ε θαηαιιειφηεξε επηινγή γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ ηζηνηφπνπ πνπ ζα θηινμελήζεη ην βηληενκάζεκα; Απφ ηελ πνιπεηή πείξα ζηελ θαηαζθεπή δπλακηθψλ ηζηνζειίδσλ έρεη απνδεηρζεί φηη ην Joomla πξνζαξκφδεηαη εχθνια ζε θάζε επηζπκία θαη αλάγθε ηνπ ρξήζηε θαη επίζεο είλαη αλνηρηνχ θψδηθα απνηειψληαο έηζη κία ηδηαίηεξα νηθνλνκηθή θαη πξνζηηή ιχζε. Πέξα απφ ηελ νηθνλνκηθή πιεπξά, εμειίζζεηαη θαη βειηηψλεηαη δηαξθψο ράξε ζηε δπλακηθή δηεζλή θνηλφηεηα πνπ αλαπηχζζεη ηνλ θψδηθά ηνπ, αιιά θαη ζηελ Διιεληθή πνπ ην πξνζαξκφδεη ζηηο αλάγθεο ηεο ειιεληθήο γιψζζαο. Ζ θαηαζθεπή ελφο Joomla ηζηνηφπνπ κπνξεί λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ηνπ απινχ ηδηψηε ή κηθξνχ επαγγεικαηία, κέρξη θαη ηηο αλάγθεο ελφο ζπιιφγνπ, κηαο κεγάιεο επηρείξεζεο, αθφκα θαη ελφο θνξέα ή νξγαληζκνχ. Δπίζεο, παξέρεη έλα αζθαιέο θαη επέιηθην πεξηβάιινλ εξγαζίαο γηα ηελ δπλακηθή δηαρείξηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ site (ζπρλέο θαη ζπλερείο πξνζζήθεο θαη αιιαγέο ζην πεξηερφκελν), εχθνια θαη γξήγνξα κε κία κηθξή ζηνηρεηψδε βαζηθή εθπαίδεπζε. Ζ εγθαηάζηαζε πάληα ηεο ηειεπηαίαο έθδνζεο ηνπ Joomla θαζψο θαη ε θξνληίδα γηα ηε ζπλερή αλαβάζκηζε ηνπ, απνηειεί ην πιενλέθηεκα ηεο ζσζηήο θαη αζθαινχο ιεηηνπξγίαο ησλ ηζηνζειίδσλ. Μεξηθέο ελδεηθηηθέο δπλαηφηεηεο πνπ ην Joomla κπνξεί λα πξνζθέξεη είλαη: Πξνζαξκνγή ηνπ ζρεδηαζκνχ ησλ ζεκάησλ (templates) ζηηο επηζπκίεο ηνπ πειάηε, πξνζζήθε γξαθηθψλ, ινγνηχπσλ θαη δηαθεκίζεσλ. Αλάξηεζε θαη δεκνζίεπζε άξζξσλ ρσξίο θαλέλα πεξηνξηζκφ ζηνλ αξηζκφ ηνπο ή ζην κέγεζφο ηνπο. Γπλαηφηεηα ελζσκάησζεο θαη πξνβνιήο video θαη θσηνγξαθηψλ πνιχ εχθνια θαη απηνκαηνπνηεκέλα. Δχθνιε δηαρείξηζε θαη δηακφξθσζε ηνπ πξσηνζέιηδνπ κε αλαδηάηαμε ησλ άξζξσλ. Γπλαηφηεηα πξνβνιήο δηαθεκίζεσλ κε θείκελν ή banners. Δλεξγνπνίεζε ησλ feeds RSS 2.0 θαη Atom (ηξνθνδνζίεο) θαη δεκηνπξγία δεκνζθνπήζεσλ (Polls). Γπλαηφηεηα πξνζζήθεο δηαθφξσλ πξφζζεησλ επηινγψλ (plugins, modules) π.ρ. forum, guestbook, image gallery, newsletters, forms, portfolio, blog γηα επέθηαζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ ηζηνηφπνπ. 45

60 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Γπλαηφηεηα θαηαζθεπήο πνιπγισζζηθήο ηζηνζειίδαο (Multilanguage). Δπέθηαζε ηνπ ηζηνηφπνπ ζε ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα (eshop). Γξήγνξε, άκεζε θαη απνηειεζκαηηθή αληηκεηψπηζε ηπρφλ πξνβιεκάησλ πνπ ζα παξνπζηαζηνχλ ζην Joomla. Γπλαηφηεηα ιήςεο αληηγξάθνπ αζθαιείαο ηνπ site (back up). Γπλαηφηεηα βειηηζηνπνίεζεο ηεο ηζηνζειίδαο Joomla ζηηο κεραλέο αλαδήηεζεο (SEO) δηφηη ην Joomla είλαη έλα θηιηθφ πξνο ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο. Δίλαη εχθνια θαηαλνεηφ φηη νη παξαπάλσ παξάγξαθνη θαη δπλαηφηεηεο ηνπ Joomla πείζνπλ έλα ρξήζηε, λα ην ρξεζηκνπνηήζεη γηα λα δεκηνπξγήζεη κηα άξηηα, πιήξε θαη ζχγρξνλε ηζηνζειίδα κε δπλακηθά ζηνηρεία θαη εμειηγκέλεο δπλαηφηεηεο. Γη απηφ θαη ζηε ζπγθεθξηκέλε δηπισκαηηθή επηιέρζεθε ην Joomla γηα ηε δεκηνπξγία ηζηνηφπνπ. ηε ζπλέρεηα ζα αθνινπζήζνπλ νδεγίεο γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla θαζψο θαη ηε δεκηνπξγία ελφο βαζηθνχ ηζηνηφπνπ κέζσ ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ. 6.2 ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ Οη επηινγέο πνπ ππάξρνπλ γηα ηνπο θνηηεηέο ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο (ΑΠΘ), είλαη δχν. Θα γίλεη ζαθψο αλαθνξά θαη ζηηο δχν. Ζ πξψηε αθνξά απεπζείαο εγθαηάζηαζε ζηνλ εηθνληθφ δηαθνκηζηή ηνπ παλεπηζηεκίνπ κέζσ ηεο ππεξεζίαο PLESK θαη ε δεχηεξε αθνξά απιά ηελ ηνπηθή εγθαηάζηαζε ηνπ ζηνλ πξνζσπηθφ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή. Ζ πξψηε κέζνδνο είλαη πην εχθνιε απφ ηε δεχηεξε αθνχ ε ππεξεζία ηνπ παλεπηζηεκίνπ έρσ απηνκαηνπνηήζεη ηε δηαδηθαζία θαη ε εγθαηάζηαζε γίλεηαη γξήγνξα θαη κε ηε ρξήζε κφιηο κεξηθψλ θιηθ ηνπ πνληηθηνχ Δγκαηάζηαζη μέζω PLESK Σν πξψην βήκα ζηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla είλαη ε ελεξγνπνίεζε ηεο ππεξεζίαο παξνρήο δπλακηθνχ ηζηνρψξνπ πνπ παξέρεηαη απφ ηνλ Κέληξν Λεηηνπξγίαο Γηθηχνπ (ΚΛΓ). πγθεθξηκέλεο νδεγίεο βξίζθνληαη ζην ζχλδεζκν: Δθεί βξίζθνληαη αλαιπηηθέο νδεγίεο γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ηεο ιεηηνπξγίαο απηήο. Ζ παξαθάησ εηθφλα απνηειεί έλα δείγκα ηεο ζειίδαο ζηελ νπνία βξίζθνληαη νη πιεξνθνξίεο ηεο δπλακηθήο ηζηνζειίδαο. 46

61 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 11: Καηάζηαζε δπλακηθήο ηζηνζειίδαο. Δθφζνλ ε ζειίδα απηή είλαη πξνζβάζηκε θαη νξαηή, ζε πεξίπησζε πνπ ν δπλακηθφο ηζηνρψξνο δελ είλαη ελεξγνπνηεκέλνο, είλαη αλαγαθία ε απνζηνιή αίηεζεο πξνο ην ΚΛΓ, κέζσ ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζειίδαο. ηελ αίηεζε απηή αλαθέξεηαη ε επηζπκία γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ ηζηνρψξνπ θαζψο θαη ηνπ ιφγνπ γηα κηα ηέηνηα ελεξγνπνίεζε. ηε ζπλέρεηα, ην πξνζσπηθφ ηνπ ΚΛΓ ιακβάλεη ηελ αίηεζε θαη ελεξγνπνηεί εληφο ιίγσλ εκεξψλ ηνλ ηζηνρψξν. Αθνχ ελεξγνπνηεζεί κε επηηπρία ν ηζηνρψξνο, έπεηηα απφ ηελ έγθξηζε ηεο αίηεζεο γηα ηε δεκηνπγία ηνπ, ν ρξήζηεο εηζέξρεηαη ζηελ ηζηνζειίδα δηαρείξηζεο ηνπ ε νπνία αλαθέξεηαη ζηε ζειίδα απφ ηελ νπνία απεζηάιε ε αίηεζε. Πξίλ ηελ είζνδν ζηε ζπγθεθξηκέλε ζειίδα, είλαη ε απαξαίηεηε ε ηαπηνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ρξήζηε ζε κηα εηδηθή θφξκα, φπσο ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 12: Φόξκα ηαπηνπνίεζεο ρξήζηεο ζην Plesk. 47

62 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Αθνχ ινηπφλ γίλεη κε επηηπρία ε ηαπηνπνίεζε, κε ηα ζηνηρεία ηνπ ηδξπκαηηθνχ ινγαξηαζκνχ ηνπ ΑΠΘ, ν ρξήζηεο νδεγείηαη ζηελ θεληξηθή ζειίδα δηαρείξηζεο. Ζ παξαθάησ εηθφλα απνηειεί παξάδεηγκα ηεο πην πξφζθαηεο έθδνζεο ηεο. Δηθόλα 13: Ζ θεληξηθή ζειίδα δηαρείξηζεο ηνπ Plesk ηε ζειίδα απηή, εθηφο απφ ηελ επηινγή γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla ππάξρνπλ θαη επηινγέο γηα εγθαηάζηαζε πνιιψλ άιισλ CMS, κεηαμχ απηψλ θαη ηνπ WordPress θαη ηνπ Drupal πνπ αλαθέξζεθαλ πην πάλσ. Δπίζεο ν ρξήζηεο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη βάζεηο δεδνκέλσλ, λα πξνζζέζεη επηπιένλ αξρεία ζηνπο ή ζηνλ ηζηφηνπν πνπ δηαρεηξίδεηαη, λα πξνζζέζεη ρξήζηεο θαη λα πάξεη αληίγξαθν αζθαιείαο γηα ηνλ ηζηφηνπν πνπ ηνλ ελδηαθέξεη. Έηζη αλ ζπκβεί θάπνην ζθάικα ν ηζηφηνπνο κπνξεί λα επαλέιζεη ζε πξνεγνχκελν αληίγξαθν αζθαιείαο, ρσξίο λα ραζεί ν ρξφλνο πνπ επέλδπζε ν ρξήζηεο ζηελ θαηαζθεπή ηνπ ηζηνηφπνπ. πσο θαίλεηαη θαη ζηελ εηθφλα ηεο θεληξηθήο ζειίδαο δηαρείξηζεο ζηελ θαξηέια Applications ππάξρεη εηδηθή πεξηνρή γηα ην Joomla θαζψο θαη ην θνπκπί install κέζσ ηνπ νπνίνπ μεθηλάεη ε εγθαηάζηαζε θαη θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. 48

63 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 14: Σν ζεκείν εγθαηάζηαζεο ησλ CMS. Παηψληαο ην θνπκπί install γίλεηαη αλαθαηεχζπλζε ζηε ζειίδα απνδνρήο ησλ φξσλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla. Ζ επφκελε εηθφλα παξνπζηάδεη ηε ζειίδα απηή. Δηθόλα 15: Απνδνρή όξσλ ηνπ Joomla. Με ηελ απνδνρή ησλ φξσλ θαη ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ θνπκπηνχ next, γίλεηαη αλαθαηεχζπλζε ζηελ ηειηθή ζειίδα εγθαηάζηαζεο ζηελ νπνία παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο ηνπ ζπλδέζκνπ ηνπ ηζηνρψξνπ θαη παξάιιεια ε δπλαηφηεηα επηινγήο ηνπ επηζπκεηνχ νλφκαηνο. Σέινο ην θνπκπί install ελεξγνπνηεί ηε δηαδηθαζία εγθαηάζηαζεο. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ηελ ελ ιφγσ ζειίδα. 49

64 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 16: Σειηθή ζειίδα εγθαηάζηαζεο ηνπ Joomla. Με ηελ νινθιήξσζε ηεο εγθαηάζηαζεο εκθαλίδεηαη ζηελ θεληξηθή ζειίδα δηαρείξηζεο εηδηθφ κελνχ γηα ην Joomla πνπ πεξηέρεη ππεξζπλδέζκνπο γηα ηνλ ηζηφηνπν πνπ δεκηνπξγείηαη βάζε απηνχ θαη ηε ζειίδα δηαρείξηζεο ηνπ Joomla. Υαξαθηεξηζηηθή είλαη ε παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 17: πληόκεπζε γηα ην Joomla. 50

65 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δγκαηάζηαζη μέζω WAMP/MAMP To Wamp γηα Windows θαη ην Mamp γηα Macintosh είλαη δχν νινθιεξσκέλα πξνγξάκκαηα πνπ κέζσ απηψλ κπνξεί λα γίλεη ηνπηθή εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla ζηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή. Σν πξψην βήκα είλαη ε κεηάβαζε ζηνπο θαηάιιεινπο ηζηνηφπνπο γηα ηε ιήςε ησλ απαξαίηεησλ αξρείσλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπο. Ο ζχλδεζκνο γηα ην Wamp είλαη: θαη γηα ην Mamp: Αθνινπζνχλ δχν ραξαθηεξηζηηθέο εηθφλεο ησλ ηζηνηφπσλ. Δηθόλα 18: Ο ηζηόηνπνο ηνπ Wamp 51

66 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 19: Ο ηζηόηνπνο ηνπ Mamp. Αθνχ γίλεη ε εγθαηάζηαζε ησλ πξνγξακκάησλ απηψλ, ζηε ζπλέρεηα είλαη απαξαίηεηε ε ιήςε ησλ αξρείσλ ηνπ Joomla ηα νπνία είλαη απνζεθεπκέλα ζε κνξθή zip. ην ζχλδεζκν: γίλεηαη ε ιήςε ηνπ zip αξρείνπ θαη παξαθάησ παξαηίζεηαη ε εηθφλα ηεο ζεκεξηλήο κνξθήο ηνπ ηζηνηφπνπ. Δηθόλα 20: Ο ηζηόηνπνο ηνπ Joomla. 52

67 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Αθνχ νινθιεξσζεί κε επηηπρία ην αξρείν zip ηνπ Jooma, είλαη απαξαίηεηε ε εθθίλεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο Wamp ή Mamp αλάινγα κε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα. ηε ζπλέρεηα, θαη κέζσ ηνπ Wamp ή Mamp επηηπγράλεηαη ε πξφζβαζε ζην phpmyadmin. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ηελ θεληξηθή ζειίδα ηνπ. Δηθόλα 21: Ζ κνξθή ηνπ phpmyadmin. Αθνχ γίλεη επηηπρήο πξφζβαζε ζην phpmyadmin, είλαη απαξαίηεηε ε δεκηνπξγία κηαο βάζεο δεδνκέλσλ ζηελ νπνία ζα βαζηζηεί ην Joomla. Ζ επφκελε εηθφλα παξνπζηάδεη ηελ πεξηνρή κέζσ ηεο νπνίαο επηηπγράλεηαη ε δεκηνπξγία λέαο βάζεο δεδνκέλσλ. Δηθόλα 22: Γεκηνπξγία λέαο βάζεο δεδνκέλσλ. Σν επφκελν βήκα ζηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla είλαη ε επηθφιιεζε ηνπ zip ηνπ Joomla απφ ην θάθειν πνπ ππάξρεη ζηα εμήο κνλνπάηηα: Applications/MAMP/htdocs γηα Macintosh θαη c:/wamp/www/ γηα Windows. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ε απνζπκπίεζε ηνπ αξρείνπ κε ην θαηάιιειν εξγαιείν, θαη ε κεηνλνκαζία ηνπ απνζπκπηεζκέλνπ θαθέινπ ζην επηζπκεηφ φλνκα. Σν ηειηθφ βήκα είλαη ε επίζθεςε ηνπ ζπλδέζκνπ: φπνπ ζην «νλνκα_θαθεινπ» ηνπνζεηείηαη ην φλνκα πνπ κφιηο πξνζηέζεθε. ηε ζπγθεθξηκέλε ζειίδα μεθηλάεη ε 53

68 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla, παξάδεηγκα ηεο νπνίαο βξίζθεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 23: Ζ εγιθαηάζηαζε ηνπ Joomla. Πξφζβαζε ζηνλ ηζηφηνπν πνπ βαζίδεηαη ζην Joomla επηηπγράλεηαη κέζσ ηνπ ζπλδέζκνπ: θαη πξφζβαζε ζηε δηαρεηξηζηηθή ζειίδα ηνπ Joomla κέζσ ηνπ: ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ηε ζπλέρεηα ζα παξνπζηαζηνχλ ηα βαζηθά ζηνηρεία πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη θάπνηνο γηα λα δεκηνπξγήζεη έλαλ απιφ ηζηφηνπν. Ζ εμνηθείσζε κε ηε ζειίδα δηαρείξηζεο απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα γηα θάζε αξράξην ρξήζηε γη απηφ θαη παξαηίζεηαη ε παξαθάησ εηθφλα πνπ ηελ παξνπζηάδεη. 54

69 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 24: Ζ ζειίδα δηαρείξηζεο ηνπ Joomla. ιεο νη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ Joomla βξίζθνληαη, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ εηθφλα, ζην κελνχ πνπ εληνπίδεηαη ζην πάλσ κέξνο ηεο ζειίδαο. Λεηηνπξγίεο φπσο πξνζζήθε θαη δηαρείξηζε ρξεζηψλ, κελνχ, πνιπκέζσλ, επεθηάζεσλ θαη άιισλ επηηπγράλνληαη κέζσ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κελνχ. Δπίζεο, ζηα δεμηά ηεο ζειίδαο εληνπίδνληαη θάπνηεο ζπληνκεχζεηο ζε ιεηηνπξγίεο πνπ ζηαηηζηηθά ρξεζηκνπνηνχληαη ζπρλά απφ ηνπο ρξήζηεο φπσο ε δεκηνπξγία ζειίδαο (article). ηηο επφκελεο ζειίδεο ζα αλαιπζεί ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν πξνζζέηνπκε ζηνλ ηζηνρψξν ζέκα (template), κελνχ, ζειίδα (article), ξνή θσηνγξαθηψλ, θνπκπηά θνηλσληθψλ δηθηχσλ, ράξηεο, θφξκα επηθνηλσλίαο θαη αλαδήηεζε. 6.4 TEMPLATE Ζ πξψηε θίλεζε ζηε δεκηνπξγία ελφο ηζηνηφπνπ είλαη ε πξνζζήθε ηνπ ραξαθηεξηζηηθνχ ηνπ ζηπι. Πιένλ, φζν θαη πξνεγκέλνο θαη λα είλαη έλαο ηζηφηνπνο, πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ κηα άξηηα αξκνληθή εκθάληζε γηα λα πξνζειθχεη ηνλ αλαγλψζηε θαη λα ηνπ θεληξίδεη ην ελδηαθέξνλ. Γηα γίλεη εγθαηάζηαζε ζέκαηνο (template) θαη λα δσζεί ραξαθηεξηζηηθφ ζηπι ζηνλ ηζηφηνπν πξέπεη πξψηα λα γίλεη ιήςε ηνπ θαηάιιεινπ παθέηνπ ζέκαηνο. Παξάδεηγκα ηζηνηφπνπ κε πνηθηιία ζεκάησλ είλαη ν: icetheme.com. Αθνχ γίλεη ιήςε ηνπ παθέηνπ, γίλεηαη ε εγθαηάζηαζε ηνπ κέζσ Δxtension Μanager, παηψληαο ζην πάλσ κελνχ ηνπ Joomla Extensions θαη ζηε ζπλέρεηα Exntension Manager. Αθνινπζεί ραξαθηεξηζηηθή εηθφλα. 55

70 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 25: Ο Extension Manager. ηελ θαξηέια Upload Package File θαη κέζσ ηνπ θνπκπηνχ Choose File γίλεηαη ε επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ παθέηνπ θαη ζηε ζπλέρεηα παηψληαο ην θνπκπί Upload & Install μεθηλάεη ε εγθαηάζηαζε. Αλ απηή είλαη επηηπρήο, ηφηε ν ρξήζηεο ελεκεξψλεηαη κε έλα θαηάιιειν κήλπκα, ζε ραξαθηεξηζηηθφ πξάζζηλν πιαίζην φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 26: Δπηηπρήο εγθαηάζηαζε template. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ε ελεξγνπνίεζε ηνπ ζέκαηνο εθφζνλ ε απιή εγθαηάζηαζε ηνπ δελ αξθεί. Ζ ελεξγνπνίεζε θάζε ζέκαηνο γίλεηαη κέζσ ηνπ Template Manager ζηε δηαδξνκή Extensions θαη Template Manager. Μηα ηδέα κπνξεί λα πάξεη θαλείο απφ ηελ παξαθάησ εηθφλα. 56

71 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 28: Ο Template Manager. Παηψληαο ην αζηεξάθη ζηε ζηήιε default ελεξγνπνηείηαη ην ζέκα θαη ν ρξήζηεο ελεκεξψληαη κε ην θαηάιιειν κήλπκα. Ζ αιιαγή θαίλεηαη άκεζα αθνχ νη παξαθάησ εηθφλεο δείρλνπλ ηνλ ηζηφηνπν πξηλ θαη κεηά ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ ζέκαηνο αληίζηνηρα. Δηθόλα 29: Ο ηζηόηνπνο πξηλ ην ζέκα. 57

72 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 30: Ο ηζηόηνπνο κεηά ην ζέκα. 6.5 ΜENOY Σν κελνχ ζε έλαλ ηζηφηνπν είλαη απαξαίηεην λα ππάξρεη εθφζνλ απνηειεί έλα ηξφπν πινήγεζεο πνπ βνεζάεη ην ρξήζηε λα κεηαθηλείηαη αλάκεζα ζηα δηαθνξεηηθά ηκήκαηα ηνπ ηζηνηφπνπ αιιά θαη λα γλσξίδεη αλα πάζα ζηηγκή ζε πνην θνκκάηη βξίζθεηαη. πλήζσο ην κελνχ, ν ηχπνο θαη ην ζηπι απηνχ βξίζθνληαη ζην ίδην παθέην κε ην template θαη εγθαζηζηνχληαη σο έλα παθέην κέζσ ην Extension Manager. Ζ δηαδξνκή γηα ηνλ ζπγθεθξηκέλν Manager είλαη Extensions θαη Extension Manager. ηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλεηαη ε κνξθή ηνπ Manager φπσο είλαη ζήκεξα. Δηθόλα 31: Δγθαηάζηαζε Module. 58

73 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ extension πνπ αθνξά ην κελνχ ν ρξήζηεο θαηεπζχλεηαη ζηελ θαξηέια Upload Pagkage File κέζα ζηνλ Extension Manager, ζηε ζπλέρεηα κέζσ ηνπ θνπκπηνχ Choose File πινεγείηαη ηνπηθά ζηνλ ειεθηξνληθφ ηνπ ππνινγηζηή γηα λα εληνπίζεη θαη λα επηιέμεη ην θαηάιιειν παθέην θαη αθνχ θάλεη ηελ επηινγή παηψληαο ην θνπκπί Upload & Install μεθηλάεη απηφκαηα ε δηαδηθαζία ηεο εγθαηάζηαζεο. ηαλ νινθιεξσζεί κε επηηπρία ε δηαδηθαζία ν ρξήζηεο ελεκεξψλεηαη κε θαηάιιειν κήλπκα ζε πξάζζηλν πιαίζην γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο εγθαηάζηαζεο. Χζηφζν ε απιή εγθαηάζηαζε ηνπ extension ηνπ κελνχ, δελ αξθεί γηα λα γίλεη εκθαλήο ε αιιαγή ζην ήδε ππάξρνλ κελνχ. πσο θαη κε ην template έηζη θαη κε ην extension είλαη απαξαίηεηε ε ελεξγνπνίεζε απηνχ κέζσ ηνπ Module Manager εθφζνλ ην κελνχ θαη ε επέθηαζε απηνχ είλαη θαη απηά modules. Έηζη, ν ρξήζηεο θαηεπζχλεηαη ζηνλ Module Manager κέζσ ηεο δηαδξνκήο Extensions θαη Module Manager. Δθεί εληνπίδεη ην θαηάιιειν module πξνο ελεξγνπνίεζε θαη αθνχ παηήζεη ζηε ζηήιε Status ην εηθνλίδην, ηφηε ην module ελεξγνπνηείηαη θαη ην ζχζηεκα ελεκεξψλεη θαη πάιη ην ρξήζηε φηη ην module ελεξγνπνηήζεθε κε επηηπρία. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ην απνηέιεζκα ζην νπνίν έγηλε κφιηο αλαθνξά. Δηθόλα 32: Δπηηπρήο εγθαηάζηαζε module. ην ζεκείν απηφ είλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζνχλ θάπνηεο ιεπηνκέξεηεο πνπ παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ησλ module γεληθφηεξα αιιά θαη ζηελ ζσζηή εκθάληζε ηνπο ζηνλ ηζηφηνπν. Αλάκεζα ζηηο επηινγέο ησλ module βξίζθνληαη θαη θάπνηεο νη νπνίεο αλ δελ έρνπλ ξπζκηζηεί ζσζηά ηφηε ε εκθάληζε ηνπ module δελ είλαη δπλαηή. Ζ πξψηε θαη θπξηφηεξε επηινγή πνπ επεξεάδεη άκεζα ηε ζσζηή εκθάληζε ηνπ module είλαη ε επηινγή Position. Αλ απηή κείλεη θελή ηφηε ην module δελ έρεη θακηά ειπίδα λα εκθαληζηεί. Σν position νπζηαζηηθά είλαη ε ζέζε ζηελ νπνία ζέιεη ν ρξήζηεο λα εκθαλίδεηαη ην module. Οη ζέζεηο θαζνξίδνληαη απφ θάζε template μερσξηζηά γη απηφ θαη ηα νλφκαηα ησλ ζέζεσλ αιιάδνπλ απφ template ζε template. Γηα λα κελ παξνπζηάδεηαη φκσο ζχγρηζε ησλ ρξεζηψλ θάζε δεκηνπξγφο tempate θξνληίδεη καδί κε φια ηα απαξαίηεηα αξρεία ηνπ παθέηνπ ηνπ λα πξνζθέξεη θαη έλα επηπιένλ πνπ εμεγεί ηηο ζέζεηο (position) ηνπ template. Έηζη φηαλ ν ρξήζηεο πξνζπαζήζεη λα εληάμεη έλα module ζε κηα ζέζε, ζπκβνπιεχεηαη ην ζπγθεθξηκέλν 59

74 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ αξρείν θαη πξάηηεη αλαιφγσο. Μηα επφκελε επηινγή ζηελ νπνία πξέπεη ν ρξήζηεο λα δψζεη πξνζνρή, είλαη ε επηινγή theme (ζέκα). Ζ επηινγή απηή πξνζδηνξίδεη ην ζηπι θαη ηα ρξψκαηα ηνπ module θαη αλ κείλεη θελή θαη πάιη ζα παξνπζηάδεηαη πξφβιεκα ζηελ εκθάληζε ηνπ module. Σέινο, ππάξρεη ε θαξηέια Menu Assignment κέζσ ηεο νπνίαο ν ρξήζηεο νξίδεη ζε πνηεο ζειίδεο (articles) ζα εκγαλίδεηαη ην module. Γηα παξάδεηγκα ην module ηνπ κελνχ πξέπεη λα εκθαλίδεηαη ζε φιεο ηηο ζειίδεο, ελψ κηα ξνή εηθφλσλ πσο ζα δνχκε παξαθάησ κφλν ζηελ αξρηθή ζειίδα. Παξαθάησ θαίλεηαη έλα παξάδεηγκα ηεο κνξθήο ηεο επηινγήο position φπσο απηή είλαη ζήκεξα. Δηθόλα 33: Δπηινγέο Module. Δηθόλα 34: Δπηινγέο ζέζεο Module. Αθνχ γίλεη ζσζηά, κε φιεο ηηο επηινγέο, ε ελεξγνπνίεζε ηνπ module ηνπ κελνχ ηφηε ην επφκελν βήκα είλαη ε εμάπισζε ηνπ. Γειαδή, ε επέθηαζε ηνπ κε πεξηζζφηεξα θνπκπηά πνπ νδεγνχλ ζε λέεο ζειίδεο. Γηα παξάδεηγκα έλα κελνχ κπνξεί λα πεξηέρεη ηα θνπκπηά: αξρηθή, ζρεηηθά, επηθνηλσλία, ράξηεο θηι θαη θάζε θνπκπί νδεγεί ζηελ 60

75 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ αληίζηνηρε ζειίδα. Γηα λα γίλεη απηφ, δειαδή ε δεκηνπξγία θνπκπηνχ πνπ νδεγεί ζηελ αληίζηνηρε λέα ζειίδα είλαη απαξαίηεηα 3 βήκαηα. Σν πξψην είλαη ε δεκηνπξγία ηεο ζειίδαο πνπ ζα νδεγεί ην θνπκπί, ην δεχηεξν ε δεκηνπξγία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θνπκπηνχ θαη ηέινο ε ζχλδεζε κεηαμχ θνπκπηνχ θαη ζειίδαο γηα λα γίλεηαη ε ζσζηή αλαθαηεχζπλζε Γημιοσργία ελίδας (ARTICLE) Ζ δεκηνπξγία κηαο λέαο ζειίδαο επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο δηαδξνκήο Article Manager θαη Add A New Article ή New. Ζ παξαθάησ εηθφλα δέηρλεη ηηο επηινγέο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ην article. Δηθόλα 35: Γεκηνπξγία article. ην article κπνξεί θαλείο λα πξνζζέζεη απιφ θείκελν θαη λα ην παξακεηξνπνηήζεη κε ηνλ θεηκελνγξάθν πνπ ππάξρεη ήδε, λα πξνζζέζεη άιιν article ζην ήδε ππάξρσλ, λα πξνζζέζεη εηθφλεο, εηδηθφ θψδηθα html θαη πνιιά άιια. εκαληηθφ είλαη λα πξνζηεζεί ηίηινο γηα λα κπνξέζεη λα ππάξμεη ε ζχλδεζε θνπκπηνχ θαη ζειίδαο Γημιοσργία Κοσμπιού Ζ δεκηνπξγία ηνπ θνπκπηνχ είλαη απαξαίηεηε γηα λα ππάξρεη ν ηξφπνο κεηάβαζεο απφ ηε κηα ζειίδα ζηελ άιιε κέζσ ηνπ κελνχ. Σν θνπκπί ζην κελνχ δεκηνπξγείηαη 61

76 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ κέζσ ηεο δηαδνξνκήο Menus, Main Menu θαη Add New Menu Item. Παξαθάησ ζηελ εηθφλα παξνπζηάδεηαη θαη ε ελ ιφγσ δηαδξνκή. Δηθόλα 36: Γεκηνπξγία λένπ θνπκπηνύ κελνύ. Αθνχ ν ρξήζηεο εηζέιζεη ζηηο επηινγέο ηνπ κελνχ πνπ αθνξνχλ ην λέν θνπκπί, έρεη ηελ επηινγή λα ζπλδέζεη ην θνπκπί κε ηελ αληίζηνηρε ζειίδα. Ζ παξαθάησ εηθφλα δείρλεη ηηο θαζνξηζηηθέο επηινγέο ηνπ θνπκπηνχ. Δηθόλα 37: Δπηινγέο ηνπ θνπκπηνύ κελνύ. ηε γξακκή Menu Item Type ε επηινγή είλαη Single Article, αθνχ ε ζειίδα πνπ νδεγεί ην θνπκπί είλαη απιά κηα ζειίδα. ηε γξακκή select Article ν ρξήζηεο επηιέγεη κέζα απφ φια ηα ππάξρνληα articles απηφ πνπ ζέιεη λα εκθαλίδεηαη φηαλ ην θνπκπί παηηέηαη. Σέινο, ζηε γξακκή Menu Title ν ρξήζηεο θαιείηαη λα δψζεη φλνκα ζην θνπκπί, ην νπνίν ζα θαίλεηαη θαη ζηνλ ηζηφηνπν. Γηα παξάδεηγκα ην θνπκπί πνπ ζα νδεγεί ζηνπο ράξηεο ζα έρεη ην φλνκα Maps, θαη ην Maps ζα θαίλεηαη πάλσ ζην θνπκπί ζηνλ ηζηφηνπν. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη έλα παξάδεηγκα ηνπ κελνχ πνπ κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί κε ηα modules πνπ παξνπζηάζηεθαλ πην πξηλ. 62

77 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 38: Παξάδεηγκα κελνύ. 6.6 ΡΟΖ ΦΧΣΟΓΡΑΦΗΧΝ Ζ ξνή θσηνγξαθηψλ είλαη θαη απηή έλα module πνπ πξνζζέηεη ζηνλ ηζηφηνπν γξαθηθφηεηα θαη ηνλ θάλεη πην ζχγρξνλν. Ζ ξνή θσηνγξαθηψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε βξηζθφηαλ ζην εληαίν παθέην ηνπ template αιιά ππάξρνπλ πνιιέο αθφκα ζην εκπφξην δσξεάλ αιιά θαη επί πιεξσκή κε πην εμεηδηθεπκέλεο επηινγέο γηα πην απαηηεηηθνχο ρξήζηεο. Δθφζνλ ε ξνή θσηνγξαθηψλ είλαη module, εγθαζίζηαηαη φπσο πεξηγξάθεθε πην πάλσ. Ζ ίδηα δηαδηθαζία ηζρχεη θαη γηα θάζε module. ην θνκκάηη ηεο ελεξγνπνίεζεο ηεο ξνήο πξέπεη λα δσζεί πξνζνρή θαη πάιη ζηηο επηινγέο position θαη menu assignment. Δλδεηθηηθά παξαδείγκαηα θαίλνληαη ζηηο παξαθάησ εηθφλεο. Δηθόλα 39: Δπηινγή ζέζεο ηνπ module. 63

78 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 40: Δπηινγή εκθάληζεο ηνπ module ζε ζειίδεο. Γηα λα ιεηηνπξγήζεη φκσο έλα ηέηνην module ρξεηάδεηαη θάπνηα πξνεξγαζία πνπ ρσξίδεηαη ζε ηέζζεξα βήκαηα. Πξψην βήκα είλαη ην αλέβαζκα θαηάιιεισλ εηθφλσλ γηα ηε ρξήζε ηνπο ζηε ξνή. Γεχηεξν είλαη απιά ε δεκηνπξγία κηαο θαηεγνξίαο ε νπνία ρξεζηκεχεη ζηελ άληιεζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εηθφλσλ πνπ έρνπλ επηιεγεί γηα ηε ξνή. Σξίην βήκα είλαη ε δεκηνπξγία article κέζα ζην νπνίν ηνπνζεηεί ν ρξήζηεο ηηο εηθφλεο, αιιά θάζε article αληηζηνηρεί ζε κία εηθφλα κφλν. Σειεπηαίν βήκα απνηειεί ε ζχλδεζε ηεο ξνήο κε ηηο εηθφλεο κέζσ ησλ επηινγψλ ηεο ξνήο θσηνγξαθηψλ ΑΝΔΒΑΜΑ ΔΙΚΟΝΩΝ Ζ πξνζζήθε εηθφλσλ ζηε βηβιηνζήθε ηνπ Joomla γίλεηαη κέζσ ηνπ Media Manager κέζσ ηεο δηαδξνκήο Content θαη Media Manager φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ εηθφλα. Δηθόλα 41: Πξόζβαζε ζηνλ Media Manager. 64

79 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ ην πεξηβάιινλ ηνπ Media Manager ν ρξήζηεο κπνξεί λα πξνζζέζεη ηηο εηθφλεο πνπ επηζπκεί κέζσ ηνπ θνπκπηνχ upload. Με ηελ επηηπρή πξνζζήθε ηνπο, απηφο ελεκεξψλεηαη κε ην θαηάιιειν κήλπκα ζε πξάζζηλν φπσο έρεηο ήδε αλαθεξζεί πιαίζην. Ζ παξαθάησ εηθφλα ην επηβεβαηψλεη. Δηθόλα 42: Ο Media Manager ΓΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ Ζ δεκηνπξγία θαηεγνξίαο απνηειεί έλα ηδηαίηεξα εχθνιν βήκα ζηε δηαδηθαζία ξχζκηζεο ηεο ξνήο θσηνγξαθηψλ. Αξθεί ε επίζθεςε ηνπ ρξήζηε ζηελ επηινγή Add New Category, κέζσ ηεο δηαδξνκήο Content, Caregory Manager θαη Add New Category. Παξάδεηγκα θαίλεηαη θαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. 65

80 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 43: Γεκηνπξγία λέαο θαηεγνξίαο. ηε ζπλέρεηα ν ρξήζηεο νδεγείηαη ζηηο επηινγέο ηεο θαηεγνξίαο νη νπνίεο δελ είλαη πνιιέο. Οη βαζηθέο είλαη ν ηίηινο θαη ε πεξηγξαθή. ηελ πεξίπησζε ηεο ξνήο θσηνγξαθηψλ επεηδή ε θαηεγνξία έρεη λα θάλεη κε εηθφλεο ν ηίηινο πνπ δφζεθε ήηαλ Images. Δηθόλα 44: Ο Category Manager. 66

81 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ ΓΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ARTICLE ΜΔ ΔΙΚΟΝΑ Σν επφκελν βήκα ζηε ξχζκηζε ηεο ξνήο θσηνγξαθηψλ είλαη ε δεκηνπξγία article γηα θάζε κηα εηθφλα πνπ ζα εκθαλίδεηαη ζηε ξνή. Ζ δεκηνπξγία article γίλεηαη κέζσ ηνπ Article Manager θαη κέζσ ηεο δηαδξνκήο Content, Article Manager θαη Add New Article. Παξάδεηγκα θαίλεηαη ζηελ εηθφλα. Δηθόλα 45: Γεκηνπξγία λένπ article. ην article πνπ κφιηο άλνημε ν ρξήζηεο πξνζζέηεη κηα εηθφλα κε ην θαηάιιειν θνπκπί (Image), ηίηιν θαη ηέινο πξέπεη ζην πεδίν Category λα κπεη ε θαηεγνξία πνπ δεκηνπξγήζεθε πξηλ, δειαδή ε θαηεγνξία Images. Υαξαθηεξηζηηθή εηθφλα είλαη ε παξαθάησ. 67

82 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 46: Πξνζζεθε εηθόλαο ζην Article. Σειεπηαίν βήκα ζηε ξχζκηζε ηεο ξνήο είλαη ε ζχλδεζε ησλ εηθφλσλ θαη ηεο ξνήο κέζσ ηεο θαηεγνξίαο πνπ δεκηνχξγεζε ν ρξήζηεο. Έηζη, απηφο πξέπεη λα κεηαβεί ζηηο επηινγέο ηεο ξνήο κέζσ ηνπ Module Manager, ζηε ζπλέρεηα ζηελ θαξηέια options θαη ηέινο ζηελ επηινγή source from λα επηιέμεη category θαη ζηελ επηινγή category ηελ θαηεγνξία images. Παξάδεηγκα θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. 68

83 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 47: Ζ πεγή ηεο ξνήο θσηνγξαθηώλ. Έηζη νινθιεξψλεηαη ε ξχζκηζε ηεο ξνήο θαη απηή είλαη έηνηκε λα ρξεζηκνπνηεζεί ζηνλ ηζηφηνπν. Παξάδεηγκα ηεο ξπζκηζκέλεο ξνήο θσηνγξαθηψλ θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 48: Παξάδεηγκα ξνήο θσηνγξαθηώλ 69

84 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ 6.7 MODULE ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΓΗΚΣΤΧΝ Σα module θνηλσληθψλ δηθηχσλ είλαη κηα ηδηαίηεξα δεκνθηιήο επηινγή αθνχ ηα θνηλσληθά δίθηπα ζήκεξα, έρνπλ θαηαθιχζεη ηνλ θφζκν κε πνιινχο θαλαηηθνχο νπαδνχο θαη αθνινχζνπο. Κάζε ζνβαξή, κεγάιε θαη κηθξή επηρείξεζε έρεη δεκηνπξγήζεη ινγαξηαζκφ ζε ηνπιάρηζηνλ δχν θνηλσληθά δίθηπα γηα ηελ πξνψζεζε ηεο δνπιεηάο ηεο. πσο είλαη αλακελφκελν ινηπφλ, έλαο ηξφπνο ζχλδεζεο ηνπ ηζηνηφπνπ κε ηα θνηλσληθά δίθηπα είλαη απαξαίηεηνο πιένλ. Έηζη, δεκηνπξγήζεθαλ εηδηθά module πνπ κε ην πάηεκα ελφο θνπκπηνχ ζπλδένπλ ην ρξήζηε κε ην θνηλσληθφ δίθηπν ηεο εηαηξίαο ή γεληθφηεξα κε ηνλ ηδηνθηήηε ηνπ ηζηνηφπνπ. Γηα ηε δηεπθφιπλζε ηνπ αλαγλψζηε παξαηίζεληαη δχν ζχλδεζκνη πνπ αθνξνχλ modules γηα ηα δχν πην δεκνθηιή θνηλσληθά δίθηπα, ην facebook θαη ην twitter αληίζηνηρα. Ζ εγθαηάζηαζε ησλ module φπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί γίλεηαη κέζσ ηνπ Extension Manager θαη ε παξακεηξνπνίεζε θαζψο θαη ε ελεξγνπνίεζε κέζσ ηνπ Module Manager. Πξνζνρή ζηηο επηινγέο ησλ module ε ζέζε (position) λα κελ παξακείλεη θελή θαη ζηελ θαξηέια options λα εηζαρζνχλ ηα ζηνηρεία ησλ ινγαξηαζκψλ πξνο ζχλδεζε. Αθνινπζνχλ ραξαθηεξηζηηθέο εηθφλεο. Δηθόλα 49: Ζ ζεζε ηνπ module. 70

85 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 50: Δπηινγέο ησλ module. Δηθόλα 51: Δπηινγέο ηνπ module θνηλσληθώλ δηθηύσλ. 71

86 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Αθνχ ελεξγνπνηεζνχλ ηα module θαη εηζαρζνχλ ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία ησλ ινγαξηαζκψλ αιιά θαη ε ζέζε ηφηε ηα module είλαη έηνηκα πξνο ρξήζε. Μηα ελδεηθηηθή εηθφλα αθνινπζεί κε ην αλακελφκελν νπηηθφ απνηέιεζκα. Δηθόλα 52: Παξάδεηγκα module θνηλσληθώλ δηθηύσλ. 6.8 ΠΡΟΘΖΚΖ ΥΑΡΣΖ Ζ πξνζζήθε ράξηε ζηνλ ηζηφηνπν, πξνζδίδεη ακέζσο ζε απηφλ επηπιένλ ιεηηνπξγηθφηεηα αθνχ ν ρξήζηεο ηνπ ηζηνηφπνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ην ράξηε ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ, ζην tablet ηνπ, ζην θηλεηφ ηνπ θαη αιινχ γηα λα εληνπίζεη απηφ πνπ παξνπζηάδεηαη ζηνλ ηζηφηνπν. Μηα απιή αλαθνξά δηεχζπλζεο φπσο είλαη αλακελφκελν πζηεξεί απφ ηελ παξνπζίαζε νινθιεξσκέλνπ ράξηε πνπ θαη επέθηαζε κπνξεί λα πξνζθέξεη θαη νδεγίεο πινήγεζεο. Χζηφζν, ε πξνζζήθε ράξηε κπνξεί λα βειηηψλεη έλαλ ηζηφηνπν αιιά γηα λα γίλεη ε πξνζζήθε ηνπ απαηηνχληαη θάπνηεο απαξαίηεηεο ελέξγεηεο. Πξψηα πξέπεη λα αιιάμνπλ θάπνηα απφ ηα ζηνηρεία ησλ επηινγψλ ηνπ επεμεξγαζηή θεηκέλνπ ηνπ Joomla. ηε ζπλέρεηα απαηηείηαη ε επίζθεςε ζηνπο ράξηεο ηεο google θαη αθνχ αλαδεηεζεί θάπνηα δηεχζπλζε λα αληηγξαθεί ν εηδηθφο θψδηθαο HTML πνπ πξννξίδεηαη γηα ρξήζε ζε ηζηφηνπνπο. Σειηθφ βήκα, είλαη ε επηθφιιεζε ηνπ εηδηθνχ απηνχ θψδηθα ζηελ θαηάιιειε ζειίδα (article). 72

87 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ ΔΠΔΞΔΡΓΑΙΑ EDITOR Ζ επεμεξγαζία ηνπ editor (θεηκελνγξάθνπ) ηνπ Joomla γίλεηαη γηα λα επηηξαπεί ε ρξήζε ηνπ εηδηθνχ θψδηθα απφ ηνλ ηζηφηνπν ησλ ραξηψλ ηεο Google. Γηα λα γίλεη απηφ ν ρξήζηεο πξέπεη λα κεηαβεί ζηνλ Plug-in Manager κέζσ ηεο θαηεγνξίαο Extensions φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ εηθφλα. Δηθόλα 53: Ζ δηαδξνκή ηνπ Plug-in Manager ην ζεκείν απηφ πξέπεη λα επηιέμεη ηνλ ζσζηφ editor πνπ δελ είλαη άιινο απφ ηνλ πξνεπηιεγκέλν κε φλνκα TinyMCE. Μπαίλνληαο ζηηο επηινγέο ηνπ πξέπεη λα γίλεη κηα πνιχ ζπγθεθξηκέλε αιιαγή, κε πξνζνρή, ζηελ θαξηέια Basic Options. Δθεί πξέπεη λα εληνπηζηεί ε θαηεγνξία Prohibited Elements. Απφ ην πεξηερφκελν εθεί, πξέπεη λα δηαγξαθεί ην θείκελν,iframe. ηελ εηθφλα θαίλεηαη θαζαξά ην δεηνχκελν. Δηθόλα 54: Δπηινγέο ηνπ TinyMCE Αθνχ γίλεη ε δεηνχκελε αθαίξεζε, ην επφκελν βήκα είλαη ε επίζθεςε ηνπ ηζηνηφπνπ ησ ραξηψλ ηεο google θαη ε αλαδήηεζε κηαο δηεχζπλζεο. Παξάδεηγκα ηεο ελέξγεηαο 73

88 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ απηήο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα. Δηθόλα 55: Αλαδήηεζε δηεύζπλζεο. Αθνχ νινθιεξσζεί ε αλαδήηεζε, ζηε ζπλέρεηα πξέπεη λα βξεζεί ν θψδηθαο ΖΣΜL γηα ηνλ ηζηφηνπν. Απηφο βξίζθεηαη κέζσ ηνπ θνπκπηνχ πνπ παξηζηάλεη κηα αιπζίδα( ) ζην πάλσ κέξνο ηεο ζειίδαο. Αθνχ παηεζεί εκθαλίδεηαη ν θψδηθαο θαη είλαη έηνηκνο λα αληηγξαθεί φπσο ζηηο παξαθάησ εηθφλεο. Δηθόλα 55: Αληηγξαθή εηδηθνύ θώδηθα HTML. 74

89 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 56: Πξνεπηζθόπεζε ράξηε. Αθνχ γίλεη ζσζηά ε αληηγξαθή ηφηε πξέπεη λα γίλεη ε επηθφιιεζε ηνπ ζηελ θαηάιιειε ζειίδα ζηελ νπνία πξέπεη λα εκθαλίδεηαη ν ράξηεο. Αθνχ γίλεη είζνδνο ζηε ζειίδα επηιέγεηαη αλάκεζα απφ ηα πνιιά θνπκπηά ην θνπκπί πνπ γξάθεη HTML, φπσο ζηελ εηθφλα. 75

90 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 57: Σν θνπκπί HTML. Με ην πάηεκα αλνίγεη έλα λέν παξάζπξν ζην νπνίν γίλεηαη ε επηθφιιεζε ηνπ θψδηθα θαη ε επηβεβαίσζε ηνπ κέζσ ηνπ θνπκπηνχ update πνπ βξίζθεηαη θάησ αξηζηεξά. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ζπγθεθξηκέλα ην βήκα απηφ. Δηθόλα 58: Δπηθόιιεζε θώδηθα HTML. 76

91 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Αθνχ παηεζεί ην update ν ράξηεο έρεη πξνζηεζεί ζηε ζειίδα θαη είλαη έηνηκνο λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη λα είλαη νξαηφο απφ θάζε ρξήζηε ζηε ζπγθεθξηκέλε ζειίδα. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηνπ απνηειέζκαηνο απνηειεί ε παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 59: Απνηέιεζκα πξνζζήθεο ράξηε. 6.9 ΦΟΡΜΑ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ Ζ θνξκα επηθνλσλίαο είλαη θαη απηή απαξαίηεηε ζε έλα ζχγρξνλν θαη πιήξε ηζηφηνπν αθνχ επηδηψθεη ηελ επηθνηλσλία κεηαμχ ρξήζηε θα δηαρεηξηζηή. Μηα ηέηνηα δπλαηφηεηα είλαη εμαηξεηηθά ιεηηνπξγηθή θαη δελ πξέπεη λα ιείπεη απφ θάπνην ηζηφηνπν. Απηή ινηπφλ ε ιεηηνπξγία, γίλεηαη εχθνια πξαγκαηηθφηεηα κέζσ ηεο εγθαηάζηαζεο ελφο module θαη πάιη. Δλδεηθηηθφο ζχλδεζκνο παξαηίζεηαη θαη πάιη γηα ηε δηεπθφιπλζε ηνπ αλαγλψζηε πξνο έλα πιήξεο θαη ιεηηνπξγηθφ module: πσο θαη θάζε module έηζη θαη απηφ εγθαζίζηαηαη κέζσ ηνπ Extension Manager θαη ελεξγνπνηείηαη κέζσ ηνπ Module Manager. Πξνζνρή θαη πάιη ζηε ζέζε πνπ δελ πξέπεη λα κείλεη θελή. Δλδεηθηηθφ παξάδεηγκα ηνπ απνηειέζκαηνο ηνπ module απνηειεί ε παξαθάησ εηθφλα. 77

92 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 60: Παξάδεηγκα θόξκαο επηθνηλσλίαο ΔΠΔΞΖΓΖΜΑΣΗΚΟ ΠΑΡΑΘΤΡΟ (TOOLTIP) Σν επεμεγεκαηηθφ παξάζπξν είλαη κηα θνχζθα (bubble) πνπ φηαλ ν ρξήζηεο πεξλάεη ηνλ θέξζνξα ηνπ πάλσ απφ κηα ζπγθεθξηκέλε ιέμε ή θξάζε ή κηα πεξηνρή γεληθφηεξα ηνπ θεηκέλνπ, αλνίγεη κηα επηπιένλ θνχζθα κε επηπιένλ θείκελν πνπ ζπλήζσο επεμεγεί ην ήδε ππάξρσλ θείκελν. Γηα λα επηηεπζρεί θάηη ηέηνην θαη πάιη έλα module ρξεηάδεηαη λα εγθαηαζηαζεί θαη λα ελεξγνπνηεζεί ζηε ζειίδα δηαρείξηζεο ηνπ Joomla. Αθνχ ινηπφλ εγθαηαζηαζεί θαη ελεξγνπνηεζεί ην module απηφ γηα λα κπνξέζεη λα εκθαληζηεί είλαη απαξαίηεηε κηα ζπγθεθξηκέλε ζχληαμε αλάκεζα ζην θείκελν ηεο ζειίδαο πνπ ζέινπκε λα εκθαληζηεί. Απηή ε ζχληαμε είλαη {tooltip}θείκελν πνπ θαίλεηαη ζηε ζειίδα{end-texte}επεμεγεκαηηθφ θείκελν{endtooltip}. Υαξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ηεο ζχληαμεο θαη ηνπ απνηειέζκαηνο θαίλνληαη θαη ζηηο παξαθάησ εηθφλεο. Δηθόλα 61: ύληαμε ηνπ tooltip. 78

93 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 62: Παξάδεηγκα ηνπ tooltip ΑΝΑΕΖΣΖΖ Ζ επηινγή γηα αλαδήηεζε ζε έλαλ ηζηφηνπν πξνθαλψο θαη δηαεπθνιχλεη ηηο πξνζπάζεηεο ηνπ ρξήζηε λα εληνπίζεη κηα ζπγθεθξηκέλε ιέμε ε θξάζε ζην πεξηερφκελν ηνπ. Δηδηθά ζε ηζηνηφπνπο κε πινχζην πεξηερφκελν, ε αλάγθε γηα αλαδήηεζε είλαη επηηαθηηθή θαη θάζε δηαρεηξηζηήο θαη ππεχζπλνο ηνπ ηζηνηφπνπ ζα πξέπεη λα ηελ πξνζθέξεη ζηνπο ρξήζηεο ηνπ. πσο ινηπφλ ζπλέβε θαη κε ηηο πξεγνχκελεο ιεηηνπξγίεο έηζη θαη ε αλαδήηεζε, είλαη θαη απηή έλα module. ηελ πεξίπησζε απηή φκσο δε ρξεηάδεηαη επηπιένλ εγθαηάζηαζε module αλαδήηεζεο αθνχ ππάξρεη πξνεγθαηεζηεκέλν ζηα modules ηνπ Joomla. Αξθεί λα εληνπηζηεί κέζσ ηνπ Module Manager, λα ελεξγνπνηεζεί θαη λα νξηζηεί ηέινο, κηα ζέζε ζε απηφ. Παξάδεηγκα ηνπ εληνπηζκνχ θαζψο θαη ηνπ απνηειέζκαηνο θαίλνληαη ζηηο παξαθάησ εηθφλεο. Δηθόλα 63: Σν module αλαδήηεζεο. Δηθόλα 64: Ζ αλαδήηεζε ζην κελνύ. 79

94 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 65: Ζ αλαδήηεζε ζε ηζηνζειίδα DROP DOWN MENU Σν drop down menu είλαη αμαηξεηηθά ιεηηνπξγηθφ θαζψο κπνξεί λα δεκηνπξγεί ππνθαηεγνξίεο θάησ απφ ηα βαζηθά θνπκπηά ηνπ κελνχ. Αλ γηα παξάδεηγκα έρνπκε έλα πνιχ γεληθφ ζέκα, έζησ ηα ρξψκαηα, θάησ απφ ην θνπκπί ησλ ρξσκάησλ κπνξεί λα κπεη έλα drop down menu κε φζα ρξψκαηα αλαιχνληαη ζε άιιεο ζειίδεο έλα έλα. Έηζη αλ ν ρξήζηεο ζέιεη λα δεη έλα ρξψκα κφλν αξθεί λα πινεγεζεί ζην κελνχ, ζην θνπκπί ρξψκαηα θαη απφ ην drop down menu λα επηιέμεη θαη λα δεη κφλν ην ρξψκα πνπ επηζπκεί. Ζ πινήγεζε γίλεηαη πξαθηηθφηεξε, επθνιφηεξε θαη ηαρχηεξε. Γηα λα γίλεη θάηη ηέηνην πξέπεη πξψηα λα δεκηνπξγεζεί κηα λέα ζειίδα ζηελ νπνία ζα νδεγεί ν ζχλδεζκνο ηνπ drop down menu. Αθνχ γίλεη ε ζειίδα, πξέπεη λα δεκηνπξγεζεί έλα λέν Menu Item θαη ζηηο επηινγέο ηνπ ζην Parent Item πξέπεη λα επηιεγεί ην θνπκπί απφ ην νπνίν ζέινπκε λα δεκηνπξγεζεί ην drop down menu. Παξάδεηγκα ηεο ξχζκηζεο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα. 80

95 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 66: Ρπζκίζεηο ηνπ κελνύ. Σν απνηέιεζκα ηεο δηαδηθαζίαο απηήο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 67: Απνηέιεζκα drop down menu ΦΟΡΜΑ ΠΗΣΟΠΟΗΖΖ (LOGIN FORM) Ζ θφξκα πηζηνπνίεζεο ησλ ρξεζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ έλαλ ηζηφηνπν, παξφιν πνπ δελ είλαη παξνχζα ζε πιεζψξα δεκνθηιψλ ηζηνηφπσλ, απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα δηαρσξηζκνχ ησλ ξφισλ ησλ αλζξψπσλ πνπ ηνλ ρξεζηκνπνηνχλ. Γηα παξάδεηγκα, ν ηζηφηνπνο pileas πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηνπο θνηηεηέο ηνπ ΑΠΘ, γηα ηελ έγθαηξε ελεκέξσζε απηψλ ρξεζηκνπνηεί ηελ ελ ιφγσ θφξκα. Έηζη θάπνηνο ν νπνίνο δελ έρεη πηζηνπνηεζεί κπνξεί λα δεη απιά θάπνηα, φρη φκσο φια, απφ ηα πεξηερφκελα πνπ βξίζθνληαη ζηηο ζειίδεο ηνπ ζπζηήκαηνο pileas. Χζηφζν, αλ ν ρξήζηεο έρεη πηζηνπνηεζεί κε επηηπρία, έρεη πξφζβαζε ζε φιν ην πεξηερφκελν θαη ζε 81

96 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ θάπνηεο πεξηπηψζεηο κπνξεί θαη ν ίδηνο λα πξνζζέζεη επηπιένλ πιηθφ, λα παξνπζηάζεη ην έξγν ηνπ ή θαη λα θαηαζέζεη ηηο απνξίεο ηνπ. Ζ θφξκα πηζηνπνίεζεο ζην Joomla είλαη θαη απηή έλα module φπσο φιεο νη ήδε αλαθεξζείζεο ιεηηνπξγίεο. πσο έρεη γίλεη γλσζηφ πιένλ εγθαζίζηαηαη κέζσ ηνπ Extension Manager θαη ελεξγνπνηείηαη αθνχ παξακεηξνπνηεζεί κέζσ ηνπ Module Manager. πσο θαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο αλαδήηεζεο, έηζη θαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο πηζηνπνίεζεο ε νκάδα ηνπ Joomla έρεη πξνλνήζεη θαη έρεη ηηο ζπγθεθξηκέλεο απηέο ιεηηνπξγίεο πξνεγθαηεζηεκέλεο ζην Joomla. Έηζη ν ρξήζηεο δε ρξεηάδεηαη λα θάλεη ιήςε επηπιένλ module γηα ηελ πηζηνπνίεζε ρξεζηψλ. Ζ πξψηε ελέξγεηα πνπ πξέπεη λα θάλεη είλαη λα κεηαβεί ζηνλ Module Manager, λα εληνπίζεη θαη λα ελεξγνπνηήζεη ην ζπγθεθξηκέλν module. ηελ εηθφλα θαίλεηαη ην ππνγξακκηζκέλν module γηα λα ππνδείμεη ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ ζσζηνχ αλάκεζα ζηε ιίζηα. Δηθόλα 68: Login form. Πνιχ ζεκαληηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη γηα κηα αθφκα κηα θνξά ε ζέζε (position) δελ πξέπεη λα κείλεη θελή αιιά ην module λα θαηαρσξεζεί ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ζέζε, πνπ φπσο έρεηο ήδε αλαθεξζεί νξίδεηαη απφ ην template. Παξάδεηγκα θαίλεηαη θαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. 82

97 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 69: Ζ ζέζε ηεο login form. Ζ επηινγή πνπ εθ πξψηεο φςεσο δελ είλαη ηφζν ζεκαληηθή είλαη απηή ηνπ Menu Assignment ε νπνία δελ θαίλεηαη ζηελ πξψηε θαξηέια ησλ βαζηθψλ επηινγψλ. Χζηφζν θαη πάιη γηα ηελ νξζή εκθάληζε ηνπ module πξέπεη ν ρξήζηεο λα επηιέμεη ζε πνηεο ζειίδεο ζα εκθαλίδεηαη απηφ, γηαηί ε πξνεπηινγή είλαη λα κελ εκθαλίδεηαη ζε θακηα ζειίδα. Έηζη, αλ φια γίλνπλ φπσο πεξηγξάθνληαη ζηε πηπρηαθή θαη δελ επηιεγεί έζησ κηα ζειίδα γηα λα εκθαληζηεί ην module, ηφηε ν ρξήζηεο ζα απνηχρεη λα θάλεη εκθαλέο ην module. Άξα, πξέπεη νπσζδήπνηε λα κε κείλεη θελή ε επηινγή ζην Menu Assignment. Παξάδεηγκα θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 70: Δπηινγέο ηεο login form ΦΟΡΟΤΜ (FORUM) Σν θφξνπκ απνηειεί αθφκα θαη ζήκεξα ηδηαίηεξα δεκνθηιή ηξφπν γηα ηελ επίηεπμε νπζηαζηηθψλ ζπδεηήζεσλ ζε νκάδεο αηφκσλ πνπ κνηξάδνληαη θάπνηα θνηλά ελδηαθέξνληα. Δθεί, ν θαζέλαο κπνξεί λα θαηαζέηεη ηηο απνξίεο ηνπ, ηηο παξαηεξήζεηο ηνπ, ηα παξάπνλα ηνπ ελδερνκέλσο, ηηο πξνηάζεηο ηνπ, λα αλνίγεη λέα ζέκαηα κε λέεο 83

98 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ ζπδεηήζεηο, λα πξνζζέηεη επηπιένλ πιηθφ γηα ηνλ εκπινπηηζκφ ηνπ ήδε ππάξρνλησο, λα αμηνινγεί ην αλαξηεζέλ πιηθφ αιιά θαη ηνπο ρξήζηεο θαη άιια. Χζηφζν, ην θφξνπκ αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ αζχγρξνλσλ ηξφπσλ επηθνηλσλίαο πζηεξψληαο ζε θάπνηα ζεκεία ζηα νπνία ππεξηεξνχλ νη ζχγρξνλνη ηξφπνη φπσο ην chat. Ζ αλάιπζε φκσο ηνπ παξαπάλσ ζα νδεγήζεη ηε πηπρηαθή εθηφο ζέκαηνο. Σν θφξνπκ ινηπφλ γηα λα πινπνηεζεί ζε έλαλ ηζηφηνπν είλαη εμαηξεηηθά ρξνλνβφξν. Οη ρξήζηεο φκσο ηνπ Joomla θαη πην ζπγθεθξηκέλα νη δεκηνπξγνί ινγηζκηθνχ ηνπ, δεκηνχξγεζαλ έλα έηνηκν θφξνπκ πξνο ρξήζε πνπ είλαη δηαζέζηκν πξνο φινπο αλα πάζα ζηηγκή θαη δσξεάλ. Σν ελ ιφγσ θφξνπκ νλνκάδεηαη kunena θαη ν ζχλδεζκνο, πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ παξαθάησ, είλαη ν εμήο: zip. Γηα λα μεθηλήζεη ε εγθαηάζηαζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ παθέηνπ αθνινπζείηαη κηα ειαθξψο δηαθνξεηηθή δηαδηθαζία ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνχκελε γηα ηελ απνθπγή ζθαικάησλ εμαηηίαο θάπνησλ δπζιεηηνπξγηψλ ηνπ παθέηνπ. Αθνχ ν ρξήζηεο νδεγεζεί ζηνλ Extension Manager πξέπεη λα κεηαβεί ζηελ θαξηέια Install From URL θαη ζην πεδίν πνπ εκθαλίδεηαη λα επηθνιιήζεη ην ζχλδεζκν πνπ παξαηέζεθε πην πάλσ. Αθνχ γίλεη ε επηθφιιεζε, ην επνκελν βήκα δελ είλαη άιιν απφ ην πάηεκα ηνπ θνπκπηνχ Install πνπ εθθηλεί ηε δηαδηθαζία ηεο εγθαηάζηαζεο ηνπ παθέηνπ ηνπ kunena. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ηελ θαξηέια πνπ κφιηο παξνπζηάζηεθε. Δηθόλα 71: Install from URL θαξηέια. Αθνχ νινθιεξσζεί ε εγθαηάζηαζε ν ρξήζηεο ελεκεξψλεηαη απφ ην ζχζηεκα κε ην θιαζζηθφ πιένλ κήλπκα ζε πξάζζηλν θφλην φηη ε εγθαηάζηαζε έρεη νινθιεξσζεί κε επηηπρία. Γελ είλαη φκσο απηφ αξθεηφ γηα λα γίλεη νξαηφ ην forum ζηνλ ηζηφηνπν. Απηφ πνπ πξέπεη λα γίλεη είλαη λα ελεξγνπνηεζεί ην παθέην. Ζ ελεξγνπνίεζε, φπσο θαη ε εγθαηάζηαζε, απηή ηε θνξά δηαθέξεη θαη δελ γίλεηαη κέζσ ηνπ Module Manager. Ζ ελεξγνπνίεζε γίλεηαη κέζσ ηεο δηαδξνκήο Menus θαη Main Menu φπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα. 84

99 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 72: Γηαδξνκή γηα ηελ εύξεζε ηνπ θόξνπκ. ηε ζειίδα πνπ εκθαλίδεηαη παξνπζηάδνληαη φια ηα θνπκπηά ηνπ κελνχ θαη φιεο νη επηινγέο ησλ πηζαλψλ drop down menu πνπ ππάξρνπλ. Δθηφο απφ φια απηά φκσο, πιένλ κε ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ kunena, εκθαλίδεηαη θαη κηα επηπιένλ θαηαρψξεζε κε ην φλνκα forum. Ζ ελεξγνπνίεζε ηνπ, ζεκαίλεη απηφκαηα ηελ νξαηφηεηα ηνπ θφξνπκ ζηνλ ηζηφηνπν θαη παξάιιεια ηε δεκηνπξγία ελφο επηπιένλ θνπκπηνχ ζην βαζηθφ κελνχ γηα λα είλαη εθηθηή ε επίζθεςε ζε απηφ απφ ηνπο ρξήζηεο. Ζ ελ ιφγσ ιίζηα θαη ην απνηέιεζκα ηεο πξνζζήθεο ηνπ θνπκπηνχ ζην κελνχ θαίλνληαη ζηηο παξαθάησ εηθφλεο. Δηθόλα 73: Σν module ηνπ forum. Δηθόλα 74: Ζ θαξηέια ηνπ forum. 85

100 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Σέινο, ν ρξήζηεο ηνπ ηζηνηφπνπ κε έλα θιηθ ζην θαηάιιειν θνπκπί ηνπ κελνχ, έρεη πιένλ πξφζβαζε ζε έλα πιήξσο ιεηηνπξγηθφ θφξνπκ. Μηα ηδέα κπνξεί λα πάξεη θαλείο γηα ηε κνξθή ηνπ απφ ηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 75: Ζ εκθάληζε ηνπ forum ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ Ζ αμηνιφγεζε ζηνλ ηζηφηνπν κπνξεί λα κελ είλαη απφ ηηο πξψηεο έλλνηεο ελφο δεκηνπξγνπ ηζηνζειίδσλ θαζψο απνηειεί θαζαξά πξναηξεηηθή επηινγή ζαλ επηπιένλ ιεηηνπξγία. Παξφια απηά, είλαη ζεκαληηθφ κέζν θαη δείγκα γηα ηελ αληηθεηκεληθή αμηνιφγεζε θαη βαζκνιφγεζε ηνπ ηζηνηφπνπ απφ ηνπο ρξήζηεο πνπ ην βιέπνπλ. Έηζη ν δεκηνπξγφο έρεη ηελ επθαηξία λα εθιάβεη ηηο βαζκνινγίεο ησλ ρξεζηψλ θαη λα βειηηψζεη ηα φπνηα ηκήκαηα ηνπ ηζηνηφπνπ ηα νπνία θαηά ηνπο ρξήζηεο πζηεξνχλ ή δελ είλαη ιεηηνπξγηθά. Ζ αμηνιφγεζε κπνξεί λα πξνζηεζεί ζε δηάθνξα ηκήκαηα ηνπ ηζηνηφπνπ θαη ν ρξήζηεο λα αμηνινγεί ζηελ θιίκαθα έλα έσο πέληε ην ηκήκα ηνπ ηζηνηφπνπ. Απηφ επηηπγράλεηαη θαη πάιη κε ηε ρξήζε module απφ ην αθφινπζν link: Ζ δηαδηθαζία ζεσξείηαη γλσζηή γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη παξακεηξνπνίεζε κέζσ Extension Manager θαη Module Manager αληίζηνηρα γη απηφ θαη παξαιείπεηαη. Έλα επηπιένλ βήκα γηα λα εκθαληζηεί σζηφζν ε αμηνιφγεζε είλαη ε ζπγθεθξηκέλε ζχληαμε: {extravote *} φπνπ ην * είλαη έλαο αξηζκφο π.ρ. {extravote 3}. Ζ ζπγθεθξηκέλε ζχληαμε ηνπνζεηείηαη ζηνλ θεηκελνγξάθν ηεο ζειίδαο ζηελ νπνία ζέινπκε λα εκθαληζηεί θαη ζπγθεθξηκέλα ζην αθξηβέο ζεκείν πνπ ζέινπκε λα εκθαληζηεί. Παξάδεηγκα θαίλεηαη ζηελ εηθφλα. 86

101 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6: ΣΟ JOOMLA Ε ΒΑΘΟ Δηθόλα 76: Παξάδεηγκα εκθάληζεο ηεο αμηνιόγεζεο. 87

102 Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο 7 : Ζ Γ Η Α Γ Η Κ Α Η Α Γ Ζ Μ Η Ο Τ Ρ Γ Η Α Δ Ν Ο Β Η Ν Σ Δ Ο Μ Α Θ Ζ Μ ΑΣ Ο

103 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Ζ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΔΝΟ ΒΗΝΣΔΟΜΑΘΖΜΑΣΟ 7.1 ΔΗΑΓΧΓΖ Λίγν πξηλ ηειεηψζεη απηή ε πηπρηαθή, ζα αλαπηπρζεί ην ηειεπηαίν ηεο θνκκάηη πνπ έρεη άκεζε ζρέζε κε ην βηληενκάζεκα. Ο ππνςήθηνο δεκηνπξγφο ζα πξέπεη πέξα απφ ηελ πιήξε θαηαλφεζε ηνπ ζέκαηνο πνπ ζέιεη λα παξνπζηάζεη λα έρεη ζηελ θαηνρή ηνπ κηα βηληενθάκεξα θαζψο θαη κηα ζεηξά απφ εθαξκνγέο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε κε ππνινγηζηή. Ζ δηαδηθαζία δελ απαηηεί ηδηαίηεξεο ηθαλφηεηεο απφ ηνλ ππνςήθην δεκηνπξγφ, σζηφζν απαηηεί αξθεηφ ρξφλν αθνχ ε δηαδηθαζία εγγξαθήο ηνπ ζσζηνχ βίληεν θαη ν ζπγρξνληζκφο ηνπ κε ην θείκελν ηεο παξνπζίαζεο είλαη απαηηεηηθή. ηε ζπγθεθξηκέλε δηπισκαηηθή, ε πιεηνςεθία ησλ απαηηνχκελσλ ελεξγεηψλ γηα ηελ νινθιήξσζε ηνπ βηληενκαζήκαηνο έγηλε ζε πεξηβάινλ Macintosh, σζηφζν ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ην ιεηηνπξγηθφ ησλ Windows αθνχ ην ινγηζκηθφ γηα ηελ ηειηθή δεκηνπξγία ηνπ βηληενκαζήκαηνο δελ ππάξρεη δηαζέζηκν γηα ιεηηνπξγηθφ Macintosh. Σν πξψην πξάγκα πνπ θαιέηηαη θάπνηνο λα θάλεη είλαη λα κειεηήζεη ην πιηθφ πξνο παξνπζίαζε, λα μερσξίζεη ηα βαζηθά ζεκεία θαη ζηε ζπλέρεηα λα δεκηνπξγήζεη έλαλ αξηζκφ απφ δηαθάλεηεο πνπ θαιχπηνπλ φιν ην πιηθφ κε ζχληνκν θαη νπζηψδεο ηξφπν. 7.2 ΣΟ ARTICULATE STORYLINE Ζ εθαξκνγή απηή αλαπηχρζεθε θαη ελεκεξψλεηαη ζπλερψο απφ ην πξνζσπηθφ ηεο εηαηξείαο Articulate. Ζ ζπγθεθξηκέλε εηαηξεία θαη ηα πξντφληα ηεο, απνηεινχλ πξφηππν γηα πνιιέο εηαηξίεο πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ ηνκέα ηεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε, κε ηελ ππνζηήξημε ησλ Ζιεθηξνληθψλ Τπνινγηζηψλ. Απφ ηελ πνηθηιία εθαξκνγψλ πνπ δηαζέηεη ε εηαηξία, επηιέρζεθε ην ζπγθεθξηκέλν αθνχ απνηειεί ηελ πιεξέζηεξε επηινγή ζε ζχγθξηζε κε ηηο ππφινηπεο. Απφ ηα ιίγα αξλεηηθά ζηνηρεία πνπ εληνπίδνληαη είλαη ε έιιεηςε ππνζηήξημεο αιιά θαη εηδηθήο έθδνζεο γηα ηνπο ρξήζηεο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ Macintosh. Χζηφζν, ππάξρεη ηξφπνο ηεο ρξήζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πξνγξάκκαηνο ζην ιεηηνπξγηθφ ησλ Macintosh ν νπνίνο ζα αλαιπζεί παξαθάησ. ηε ζπλέρεηα ζα παξνπζηαζηνχλ ηα βαζηθά ζηνηρεία θαη νη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο πνπ κπνξεί λα πξνζθέξεη ε ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή αξρίδνληαο απφ ην γξαθηθφ πεξηβάιινλ θαη ηελ εηζαγσγηθή ζειίδα. Ζ εηθφλα ηεο θαίλεηαη παξαθάησ. 89

104 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Δηθόλα 77: Δηζαγσγηθή ζειίδα ηνπ Storyline. Ζ ζειίδα απηή αλνίγεη απηφκαηα, ακέζσο κεηά ηελ έλαξμε ηεο εθαξκνγήο, πξνζθέξνληαο θάπνηεο εηζαγσγηθέο θαη γεληθέο επηινγέο ζην ρξήζηε. Έηζη, κέζσ ηεο ζειίδαο ν ρξήζηεο κπνξεί λα μεθηλήζεη έλα λέν έξγν (Project), λα θαηαγξάςεη ηελ νζφλε ηνπ ππνινγηζηή κε ηελ ελζσκαησκέλε ιεηηνπξγία πνπ πξνζθέξεη ε εθαξκνγή ρσξίο επηπιένλ εγθαηαζηάζεηο πξνζζέησλ, λα μεθηλήζεη λέν έξγν κε ηελ εηζαγσγή θάπνηνπ ήδε δεκηνπξγεκέλνπ αξρείνπ παξνπζίαζεο Powerpoint, θαζψο θαη λα αλνίμεη θάπνην πξφζθαηα δεκηνπξγεκέλν ή επεμεξγαζκέλν έξγν θαη άιια. Δπηπιένλ ν ρξήζηεο έρεη πξφζβαζε ζε έλα αξηζκφ απφ ζχληνκα, εηζαγσγηθά, εθπαηδεπηηθά βίληεν ηεο εηαηξίαο ζε ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ ηνπο αξράξηνπο ρξήζηεο. Αθνχ ν ρξήζηεο επηιέμεη θάπνηα απφ ηηο δπλαηέο ιεηηνπξγίεο ζην ζεκείν απηφ, νδεγείηαη ζηελ αληίζηνηρε ζειίδα αλάινγα κε ηελ επηινγή ηνπ. Έζησ φηη ν ρξήζηεο επηιέγεη λα δεκηνπξγήζεη απφ ηελ αξρή έλα λέν έξγν. Αλ ζπκβεί θάηη ηέηνην νδεγείηαη ζε έλα παξάζπξν πνπ θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. 90

105 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Δηθόλα 78: ειίδα ησλ ζθελώλ ηνπ Storyline. ην παξάζπξν απηφ ν ρξήζηεο βιέπεη απφ κηα γεληθφηεξε καηηά ην έξγν πνπ, σζηφζν ην ζπγεθξηκέλν παξάζπξν είλαη ρξεζηκφηεξν αξγφηεξα φηαλ ην βηληενκάζεκα ζα είλαη ππφ αλάπηπμε θαη ζα έρνπλ δεκηνπξγεζεί πιεζψξα δηαθαλεηψλ. Σε ζηηγκή πνπ δελ ππάξρνπλ δεκνπξγεκέλεο δηαθάλεηεο κε πιηθφ, ηφηε ην ζπγθεθξηκέλν παξάζπξν δελ ραξαθηεξίδεηαη γηα ηε ρξεζηκφηεηα ηνπ. Κάλνληαο δηπιφ θιηθ ζην ιεπθφ ηεηξάγσλν πνπ βξίζθεηαη ζην θέληξν ηνπ παξαζχξνπ, ν ρξήζηεο κεηαθέξεηαη ζε έλα λέν παξάζπξν. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ην παξάζπξν ζην νπνίν νδεγείηαη ν ρξήζηεο. Δηθόλα 79: Ζ βαζηθή ζειίδα ηνπ Storyline. 91

106 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Σν παξάζπξν απηφ είλαη θαη ην βαζηθφ. Δδψ ιακβάλνπλ ρψξα φιεο νη απαξαίηεηεο ελέξγεηεο γηα λα δεκηνπξγεζεί ην νπηηθφ απνηέιεζκα ηνπ βηληενκαζήκαηνο. ηε ζπλέρεηα ζα αλαιπζεί ε κπάξα ησλ εξγαιείσλ ηεο εθαξκνγήο θαζψο θαη νη επηινγέο πνπ πξνζθέξεη. Ζ κπάξα δηαζέηεη πνιιέο θαξηέιεο θαη θάζε θαξηέια πξνζθξέξεη ζην ρξήζηε πιεζψξα ιεηηνπξγηψλ. ηαλ ν ρξήζηεο βξίζθεηαη ζηελ θαξηέια Home, ζπλαληά επηινγέο φπσο ε δεκηνπξγία λέαο δηαθάλεηαο (New Slide) ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη θαηα θφξνλ ζε φιε ηε δηάξθεηα ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ βηληενκαζήκαηνο θαη δε ζα κπνξνχζε λα κελ γίλεη αλαθνξά ζε απηή. Πέξα απφ ηε ιεηηνπξγία απηή ε θαξηέια δίλεη πξφζβαζε ζην ρξήζηε ζε ιεηηνπξγίεο φπσο έλαο βαζηθφο θεηκελνγξάθνο. Γηα παξάδεηγκα αιιαγή γξακκαηνζεηξάο, επηινγή πιάγηαο ή έληνλεο γξαθήο, ζηνίρηζε δεμηά, αξηζηεξά ή ζην θέληξν, απμνκείσζε κεγέζνπο γξακκαηνζεηξάο, εηζαγσγή αξηζκεκέλεο ζηνίρηζεο, αιιαγή ρξψκαηνο, ζηπι θαη ζέκαηνο ηεο γξακκαηνζεηξάο θαη άιια. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ηελ θαξηέια Home θαη ηηο επηινγέο ηηο νπνίεο πξνζθέξεη. Δηθόλα 80: Ζ θαξηέια Home. πσο θαίλεηαη θαη ζηελ παξαπάλσ εηθφλα, ε επφκελε θαξηέια είλαη ε Insert. ηελ θαξηέια Insert ν ρξήζηεο έρεη ηελ επηινγή λα εηζάγεη ζηελ ηξέρνπζα δηαθάλεηα εηθφλα, βίληεν, ραξαθηήξα, ζρήκα, αξρείν flash, ήρν, θείκελν, θνπκπί θαη άιια. Απφ φια απηά ηα πην ρξήζηκα ζηε δεκηνπξγία βηληενκαζήκαηνο είλαη ε εηζαγσγή βίληεν, ήρνπ θαη θεηκέλνπ. Ζ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ηελ θαξηέια Instert θαη ηηο επηινγέο ηεο. Δηθόλα 81: Ζ θαξηέια Insert. Ζ επφκελε θαξηέια δελ είλαη άιιε απφ ηελ θαξηέια κε ην φλνκα Design. Βάζε ηίηινπ, ν ρξήζηεο κπνξεί λα παξακεηξνπνηήζεη ην ζηπι ηεο ζεηξάο δηαθαλεηψλ ή αθφκα θαη κεκνλνκέλσλ. Τπάξρεη κηα ζεηξά απφ πξνεπηιεγκέλα ρξψκαηα θαη ζέκαηα θαζψο θαη ε επηινγή γηα ην κέγεζνο ησλ δηαθαλεηψλ. Πξνηίλεηαη ην κέγεζνο 16:9 αθνχ δηαζέηεη επηπιένλ ρψξν γηα παξαπάλσ πιηθφ ζηε δηαθάλεηα θαη εθηφο απηνχ, ην κέγεζνο απηφ ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ζηα πιαίζηα ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ βηληενκαζήκαηνο ηεο πηπρηαθήο. Σν ζέκα ησλ ρξσκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζην ίδην βηληενκάζεκα είλαη ην ηξίην θαηα ζεηξά απφ ηα αξηζηεξά, φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. 92

107 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Δηθόλα 82: Ζ θαξηέια Design. Ζ θαξηέια πνπ αθνινπζεί είλαη απηή κε φλνκα Animations. Σα ζπγθεθξηκέλα animation ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηδηαίηεξα γηα λα θάλνπλ ην θείκελν ηνπ βηληενκαζήκαηνο ιίγν πην γξαθηθφ θαη θηλνχκελν. Δθηφο απφ ην θείκελν ζην νπνίν κπνξεί λα πξνζηεζεί θίλεζε, ππάξρεη θαη ε δπλαηφηεηα πξνζζήθεο θίλεζεο ζηελ αιιαγή απφ δηαθάλεηα ζε δηαθάλεηα. Έηζη ε κηα δηαθάλεηα κπνξεί λα δηαδέρεηαη ηελ άιιε, κε πιεζψξα αιιαγψλ, γηα λα πξνζζέζνπλ επηπιένλ δσληάληα ζην βηληενκάζεκα. Έηζη απηφ γίλεηαη πην ελδηαθέξνλ ζην ρξήζηε. ιεο απηέο νη θηλήζεηο θαίλνληαη θαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα. Δηθόλα 83: Ζ θαξηέια Animations. Ζ επφκελε θαξηέια ζηε ζεηξά είλαη απηή πνπ ζρεηίδεηαη κε ηνλ ηξφπν εκθάληζεο ηνπ βαζηθνχ παξαζχξνπ. Ζ θαξηέια απηή νλνκάδεηαη View θαη κέζσ απηήο ν ρξήζηεο κπνξεί λα αιιάμεη ηνλ ηξφπν πξνβνιήο ηνπ βαζηθνχ παξαζχξνπ θαη λα πξνζζέζεη ζηηο δηαθάλεηεο βνεζεηηθέο γξακκέο θπξίσο γηα ηε δηεπθφιπλζε απηνχ ζηελ ζσζηή ζηνίρηζε ησλ αληηθεηκέλσλ. Ζ εηθφλα παξαθάησ παξνπζηάδεη ηελ ελ ιφγσ θαξηέια. Δηθόλα 84: Ζ θαξηέια View. Ζ ηειεπηαία αιιά αξθεηά ρξήζηκε θαη ζεκαληηθή θαξηέια είλαη απηή πνπ παξέρεη ζηνρεπκέλε βνήζεηα ζην ρξήζηε. Ολνκάδεηαη Help θαη βξίζθεηαη ζην ηέινο ηεο ζεηξάο θαξηειψλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε θαξηέια παξέρεη βνήζεηα θπξίσο ζε αξράξηνπο ρξήζηεο κε πεξηνξηζκέλεο γλψζεηο ζηε δεκηνπξγία βηληνκαζεκάησλ. Ζ κνξθή ηεο βνήζεηαο δελ ππάξρεη κφλν ζε απιφ ειεθηξνληθφ θείκελν αιιά θαη βίληεν θαη επεθηείλεηαη ζε forum θαη ηζηνιφγηα ηεο εηαηξίαο. Παξαθάησ θαίλεηαη ε εηθφλα ηεο θαξηέιαο. Δηθόλα 85: Ζ θαξηέια Help. Απηά ήηαλ κε ζπληνκία ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθαξκνγήο. Απφ ηελ εκπεηξία ηεο δεκηνπξγίαο βηληενκαζεκάησλ γηα ηελ εθπφλεζε ηεο πηπρηαθήο έλαο κπνξεί λα 93

108 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ πεη πσο νη πην ζεκαληηθέο επηινγέο είλαη: 1) Πξνζζήθε θεηκέλνπ 2) Πξνζζήθε εηθφλαο 3) Πξνζζήθε βίληεν 4) Πξνζζήθε λέαο δηαθάλεηαο 5) Πξνζζήθε θνπκπηνχ 6) Πξνζζήθε θίλεζεο ζε θείκελν θαη δηαθάλεηα 7.3 QUICKTIME PLAYER Δθηφο απφ ηε ζπγγξαθή θεηκέλνπ θαη ηελ παξνπζίαζε ηνπ, είλαη απαξαίηεηε θαη ε χπαξμε βηληενκελχκαηνο ζην βηληενκάζεκα γηα ην θάλνπλ πην δσληαλφ, ελδηαθέξνλ θαη πην θνληά ζηνλ παξαδνζηαθφ ηξφπν δηδαζθαιίαο πνπ απαηηεί ηελ χπαξμε δηδάζθνληα. πσο θαίλεηαη θαη ζηηο πξνεγνχκελεο εηθφλεο ην Articulate Storyline πξνζθέξεη ηελ επηινγή ζηνπο ρξήζηεο ηνπ, λα εγγξάςνπλ έλα βίληεν ρσξίο επηπιένλ εθαξκνγέο. Χζηφζν, ζηελ πεξίπησζε ηεο δηπισκαηηθήο πξνηηκήζεθε ε εθαξκνγή QuickTime Player. Μέζσ απηήο θαη ηεο ελζσκαησκέλεο θάκεξαο ηνπ Ζιεθηξνληθνχ Τπνινγηζηή έγηλε ε εγγξαθή βίληεν ηνπ νκηιεηή πνπ νπζηαζηηθά παξνπζηάδεη ην θείκελν πνπ πξνβάιεηαη κε πην αλαιπηηθνχο φξνπο γηα λα ην πιαηζηψζεη ζσζηά. Γηα παξάδεηγκα, αλ ην θείκελν γξάθεη Σν Joomla είλαη έλα CMS, ηφηε ν νκηιεηήο κπνξεί λα αλαθέξεη ζην ιφγν ηνπ Σν Joomla είλαη έλα Content Managment System. Καηά παξφκνην ηξφπν, ν νκηιεηήο αλαπηχζεη ην ιφγν ηνπ δίλνληαο ζηηο δηαθάλεηεο κηα επηπιένλ θπζηνινγηθή ξνή θαη νπζηαζηηθά θαλείο ζα κπνξνχζε λα παξνπζηάζεη ην βηληενκάζεκα σο κηα παξνπζίαζε Powerpoint, αληηθαζηζηψληαο ηνλ εθάζηνηε νκηιεηή ζε θπζηθή παξνπζία απφ νκηιεηή ζε κνξθή εγγεγξακέλνπ βίληεν. ηηο παξαθάησ εηθφλεο κπνξεί θαλείο λα πάξεη κηα γεχζε απφ ην πεξηβάιινλ ηεο εγγξαθήο θαη ηεο απνζήθεπζεο ζην QuickTime Player ζε ιεηηνπξγηθφ Macintosh. Δηθόλα 85: Απνζήθεπζε αξρείνπ ζην QuickTime Player. 94

109 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Δηθόλα 86: Δγγξαθή βίληεν κε QuickTime Player. Δηθόλα 87: Απνζήθεπζε βίληεν κε QuickTime Player. Μηα αθφκα ιεηηνπξγία ε νπνία θαιχπηεηαη απφ ηελ εθαξκνγή Articulate Storyline είλαη ε εγγξαθή ηεο νζφλεο θαη ησλ θηλήζεσλ ζε απηή. Μηα ηέηνηα ιεηηνπξγία είλαη αξθεηά δεκνθηιήο θαηα ηε δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο βηληενκαζήκαηνο θαζψο πνιιέο θνξέο ην θείκελν ηεο δηαθάλεηαο, ε θσλή θαη ε εηθφλα ηνπ νκηιεηή δελ είλαη αξθεηά 95

110 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ γηα λα θαιχςνπλ ην πιηθφ πνπ θαιχπηεη έλα βίληεν ηεο νζφλεο. Χζηφζν πξνηηκήζεθε θαη πάιη ην QuickTime Player γηα ηε ιεηηνπξγία απηή αθνχ δίλεη πεξηζζφηεξεο επηινγέο ζην ρξήζηε θαη ηδηαίηεξα ζηνπο ηξφπνπο θαη ηηο κνξθέο γηα ηελ απνζήθεπζε ηνπ ηειηθνχ αξρείνπ. πσο θαη πξηλ αθνινπζνχλ ραξαθηεξηζηηθέο εηθφλεο. Δηθόλα 88: Δγγαξαθή νζόλεο κε QuickTime Player. Δηθόλα 89: Πεξηβάιινλ εγγξαθήο νζόλεο ηνπ QuickTime Player. 7.4 PARALLELS DESKTOP Δθφζνλ ε εθαξκνγή ηεο εηαηξίαο Articulate δελ είλαη δηαζέζηκε ζε Macintosh ζπζηήκαηα, ε ρξήζε Windows ζε κεράλεκα πνπ ιεηηνπξγεί απνθιεηζηηθά κε Macintosh ήηαλ απαξαίηεηε. Τπάξρνπλ πνιινί θαη δηαθνξεηηθνί ηξφπνη ηεο εγθαηάζηαζεο ησλ Windows. ηα πιαίζηα ηεο δηπισκαηηθήο πξνηηκήζεθε ε ρξήζε ησλ Windows 96

111 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ κέζσ εηθνληθήο κεραλήο αθνχ κηα ηέηνηα ελέξγεηα απαηηεί κφλν ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ θαηάιιεινπ πξνγξάκκαηνο. Γηα ην ζθνπφ απηφ ρξεζηκνπνηήζεθε ην Parallels Desktop πξψηνλ δηφηη απνηειεί ηε δεκνθηιέζηεξε επηινγή θαη δεχηεξνλ αθνξά ππνινγηζηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ απνθιεηζηηθά intel επεμεξγαζηέο, απαίηεζε ε νπνία ηζρχεη γηα ηνλ ζπγθεθξηκέλν ππνινγηζηή πνπ ρξεηάζηεθε λα εγθαηαζηαζεί ην Articulate Storyline. Ζ εγθαηάζηαζε ηνπ Parallels Desktop ήηαλ πνιχ απιή θαη αθνινπζεί ηελ ίδηα δηαδηθαζία φπσο φιεο νη εθαξκνγέο πξνο εγθαηάζηαζε. ηα βήκαηα εγθαάζηαζεο παξαιείπνληαη γηα πξνθαλείο ιφγνπο. Μεηά ηελ επηηπρεκέλε εγθαηάζηαζε ηα Windows εθηλνχληαη απφ ην εηθνλίδην ηνπ Parallels Desktop. Απηφ εθηειείηαη ζαλ κηα εθαξκνγή ζηα Macintosh θαη θαη επέθηαζε θαη ηα Windows. Απηφ ζεκαίλεη πσο Macintosh θαη Windows ζπλππάξρνπλ θαη κπνξνχλ λα ιεηηνπξγνχλ ηαπηφρξνλα ρσξίο ε ρξήζε ηνπ ελφο ιεηηνπξγηθνχ λα απνθιείεη ηε ρξήζε ηνπ άιινπ. Παξαθάησ αθνινπζνχλ εηθφλεο ηνπ πεξηβάιινληνο ησλ Windows θαζψο θαη ηνπ γεγνλφηνο φηη ην Parallels Desktop εθηειείηαη σο εθαξκνγή παξάιιεια κε ηα Macintosh. Δηθόλα 90: Σν πεξηβάιινλ ησλ Windows 8. 97

112 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Δηθόλα 91: Ζ αξρηθή ζειίδα ησλ Windows 8. Δηθόλα 92: Ζ απελεξγνπνίεζε ησλ Windows 8. 98

113 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7: Η ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΕΝΟ ΒΙΝΣΕΟΜΑΘΗΜΑΣΟ Δηθόλα 93: Σα Windows σο απηνηειήο εθαξκνγή κέζσ ηνπ Paralells Desktop. Δηθόλα 94: Ζ έλαξμε ησλ Windows. 99

114 Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο 8 : Γ Η Α Μ Ο Ρ Φ Χ Ζ Σ Δ Λ Η Κ Ο Τ Α Π Ο Σ Δ Λ Δ Μ ΑΣ Ο

115 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 8: ΔΙΑΜΟΡΥΨΗ ΣΕΛΙΚΟΤ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΟ ΓΗΑΜΟΡΦΧΖ ΣΔΛΗΚΟΤ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΟ 8.1 ΔΗΑΓΧΓΖ Αθνχ νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο ηνπ βηληενκαζήκαηνο έξρεηαη ε ζεηξά ηεο παξαγσγήο ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο. Τπάξρνπλ πνιιέο επηινγέο γηα ηε κνξθή ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο αιιά πξνηηκήζεθε ε έθδνζε πνπ ηειηθά πξννξίδεηαη γηα ρξήζε ζην δηαδίθηπν. Σν ηειηθφ βαζηθφ αξρείν βξίζθεηαη ζε κνξθή html αιιά ππάξρεη θαη ε κνξθή swf γηα ππνινγηζηέο αξθεηά θηιηθνχο κε εθδφζεηο flash. Χζηφζν, ην ηειηθφ απνηέιεζκα πεξηέρεη θαη κηα ζεηξά επηπιένλ αξρείσλ πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο βηληενπαξνπζίαζεο. Ζ δηαδηθαζία, φηαλ έξζεη ην ζέκα ρξφλνο, είλαη ζχληνκε αθφκα θαη αλ ην βηληενκάζεκα πεξηέρεη αξθεηφ πιηθφ. Πάληα βέβαηα εληνπίδνληαη δηαθνξέο ζην ρξφλν απφ ππνινγηζηή θαζψο ην πιηθφ θαη ε δχλακε ηνπ ππνινγηζηή παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν. 8.2 ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΣΔΛΗΚΟΤ ΑΡΥΔΗΟΤ Γηα λα παξαρζεί ην ηειηθφ αξρείν αξθεί γηα αξρή ην πάηεκα ελφο θνπκπηνχ κε φλνκα Publish. Σν θνπκπί απηφ βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή ησλ βαζηθψλ θαξηειψλ πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Αθνινπζεί εηθφλα γηα ηνλ εληνπηζκφ ηνπ. Βξίζθεηαη ζηα δεμηά πιεπξά ηνπ βαζηθνχ κελνχ. Δηθόλα 95: Σν θνπκπί παξαγσγήο ηνπ ηειηθνύ πξντόληνο. Παηψληαο ν ρξήζηεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θνπκπί αθνχ ην εληνπίζεη νδεγείηαη ζε έλα λέν παξάζπξν. Δθεί ηνπ παξνπζηάδνληαη αξρηθά επηινγέο ζρεηηθά κε ηελ ηειηθή κνξθή πνπ επηζπκεί λα παξαρζεί ην βηληενκάζεκα. Δθηφο απφ ηελ επηινγή, πνπ πξνηηκήζεθε δειαδή γηα αλάξηεζε ζην δηαδίθηπν, ππάξρνπλ επηινγέο γηα παξαγσγή, γηα απνζήθεπζε ζε νπηηθφ δίζθν (CD) ή MS Word. Δθφζνλ επηιεγεί ε παξαγσγή αξρείνπ γηα αλάξηεζε ζηνλ παγθφζκην ηζηφ ηφηε εκθαλίδνληαη θάπνηεο επηπιένλ επηινγέο. πην ζπγθεθξηκέλα κε απηέο ν ρξήζηεο κπνξεί λα δψζεη ηίηιν ζην βηληενκάζεκα, πεξηγξαθή θαζψο θαη ην φλνκα ηνπ θαθέινπ ζηνλ νπνίν ζα απνζεθεπηεί ην ηειηθφ πξντφλ. ηηο λέεο εθδφζεηο ηεο εθνξκνγήο έρνπλ πξνζηεζεί θαη θάπνηεο επηπιένλ επηινγέο πνπ αθνξνχλ θνξεηέο ζπζθεπέο, tablet θαη HTML5. Αθνινπζεί κηα εηθφλα κε ην παξάζπξν ηεο παξαγσγήο ηνπ ηειηθνχ βηληενκαζήκαηνο. 101

116 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 8: ΔΙΑΜΟΡΥΨΗ ΣΕΛΙΚΟΤ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΟ Δηθόλα 96: Σν παξάζπξν παξακεηξνπνίεζεο ηνπ ηειηθνύ πξντόληνο. Αθνχ παηεζεί ην θνπκπί Publish ζην λέν απηφ παξάζπξν, μεθηλάεη ε δηαδηθαζία παξαγσγήο ηνπ ηειηθνχ αξρείνπ θαη δεκηνπξγείηαη ν ηειηθφο θάθεινο θαη φια ηα απαξαίηεηα αξρεία. Μεηά ηελ επηηπρή παξαγσγή, ν ρξήζηεο κπνξεί λα θαηεπζπλζεί ζηνλ ηειηθφ θάθειν θαη αλνίγνληαο ην ηειηθφ αξρείν html, πην ζπγθεθξηκέλα ην story.html, είλαη ζε ζέζε λα παξαθνινπζήζεη ηνπο θαξπνχο ησλ θφπσλ ηνπ. 8.3 ΑΝΑΡΣΖΖ ΣΟΤ ΒΗΝΣΔΟΜΑΘΖΜΑΣΟ ΣΟΝ ΗΣΟΣΟΠΟ Ζ αλάξηεζε ηνπ html αξρείνπ πξέπεη λα γίλεη κφλν κε ρξήζε θάπνηαο εθαξκνγήο κεηαθνξάο κέζσ FTP. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί ηα html αξρεία δε κπνξνχλ λα αλέβνπλ θαηεπζείαλ κέζσ ηνπ Joomla γηαηί ν Media Manager ηνπ, απαγνξεχεη ην αλέβαζκα ηέηνηνπ είδνπο αξρείσλ γηα ιφγνπο αζθαιείαο. Έηζη, γηα ην αλέβαζκα ηνπ ηειηθνχ 102

117 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 8: ΔΙΑΜΟΡΥΨΗ ΣΕΛΙΚΟΤ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΟ θαθέινπ ηνπ βηληενκαζήκαηνο ρξεζηκνπνηήζεθε ε εθαξκνγή FileZilla. Κάζε server έρεη ηα δηθά ηνπ ζηνηρεία ζχλδεζεο. ηα πιαίζηα ηεο δηπισκαηηθήο, ρξεζηκνπνηήζεθε ν δηαθνκηζηήο ηνπ παλεπηζηεκίνπ γηα λα απνζεθεπηεί ν ηειηθφο θάθεινο θαη λα κπνξέζεη λα ελζσκαησζεί ζηνλ ηζηφηνπν ν νπνίνο θηινμελείηαη επίζεο ζηνλ ίδην δηαθνκηζηή. Σα ζηνηρεία πνπ ρξεηάδνληαη γηα ζχλδεζε ζηνλ εμππεξεηεηή κέζσ FileZilla πεξηγξάθνληαη ζην ζχλδεζκν ηνπ Κέληξνπ Λεηηνπξγίαο Γηθηχνπ: Σν θνκκάηη πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζηε δηπισκαηηθή είλαη απηφ πνπ αλαθέξηαη ζην webpages. Αθνινπζνχλ εηθφλεο κε ηα ζηνηρεία ηνπ server ζηελ εθαξκνγή FileZilla θαζψο θαη ην πεξηβάιινλ ηεο. Δηθόλα 97: Σν παξάζπξν εηζαγσγήο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ δηαθνκηζηή. 103

118 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 8: ΔΙΑΜΟΡΥΨΗ ΣΕΛΙΚΟΤ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΟ Δηθόλα 98: Σν πεξηβάιινλ ηνπ FileZilla. ηελ εηθφλα πάλσ αξηζηεξά εληνπίδνληαη ηα ηνπηθά αξρεία πνπ βξίζθνληαη ζηνλ Ζιεθηξνληθφ Τπνινγηζηή θαη δεμηά ηα αξρεία ηνπ δηαθνκηζηή. ην ζπγθεθξηκέλν δηαθνκηζηή ηα αξρεία πξνο εκθάληζε ζηνπο ρξήζηεο είλαη ηα αξρεία πνπ βξίζθνληαη κέζα ζην θάθειν httpdocs. Έηζη κέζα ζην θάθειν πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί γηα ηνλ ηζηφηνπν πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί κέζσ Joomla, γίλεηαη ε επηθφιιεζε ηνπ ηειηθνχ θαθέινπ κε ην βηληενκάζεκα. Ο ζχλδεζκνο πνπ νδεγεί ζην θάθειν θαη ζηε ζπλέρεηα ζην ηειηθφ αξρείν story.html πξέπεη λα θξαηεζεί ζε θάπνην πξφρεηξν αξρείν γηαηί ζα επηθνιιεζεί ζην πεξηβάιινλ δηαρείξηζεο ηνπ Joomla φπσο ζα δνχκε ακέζσο. Μεηά ηελ επηηπρή επηθφιιεζε ηνπ ηειηθνχ θαθέινπ ηνπ βηληενκαζήκαηνο ζην θάθειν ηνπ ηζηνηφπνπ, πξέπεη κέζσ ηεο ζειίδαο δηαρείξηζεο ηνπ Joomla λα πξνζηεζεί ν θαηάιιεινο ζχλδεζκνο γηα λα γίλεη νξαηφ ην βηληενκάζεκα ζηνπο ρξήζηεο ηνπ ηζηνηφπνπ. Αθνχ γίλεη αληηγξαθή ηνπ ζπλδέζκνπ πνπ νδεγεί ζην αξρείν story.html, απηφο πξέπεη λα επηθνιιεζεί ζηνλ επεμεξγαζηή θεηκέλνπ ηεο ζειίδαο πνπ πξννξίδεηαη γηα εκθάληζε. Γηα παξαδεηγκα, αλ ην βηληενκάζεκα είλαη έλα tutorial ηφηε ζα εκθαλίδεηαη ζηε ζειίδα (Article) tutorial ηνπ ηζηνηφπνπ θαη άξα εθεί ζα επηθνιιεζεί ν ελ ιφγν ζχλδεζκνο. Αθνινπζεί εηθφλα κε ηε ζειίδα πνπ γίλεηαη ε επηθφιιεζε. εκεησηένλ πσο απηή κπνξεί λα αιιάδεη απφ ηζηφηνπν ζε ηζηφηνπν. 104

119 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 8: ΔΙΑΜΟΡΥΨΗ ΣΕΛΙΚΟΤ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΟ Δηθόλα 99: Δπηθόιιεζε ηνπ ζπλδέζκνπ ηνπ βηληενκαζήκαηνο. Έηζη εκθαλίδεηαη ν ζχλδεζκνο ζηελ θαηάιιειε ζειίδα θαη νη ρξήζηεο παηψληαο επάλσ ηνπ νδεγνχληαη ζην βηληενκάζεκα. Αθνινπζνχλ εηθφλεο κε ην ελδεηθηηθφ απνηέιεζκα. Δηθόλα 100: Παξάδεηγκα εκθάληζεο ησλ ζπλδέζκσλ. 105