High quality uncoated recycled papers with 60% secondary pre-consumer fibre and 40% de-inked wood-free FSC fibre.

Transcript

1

2 High quality uncoated recycled papers with 60% secondary pre-consumer fibre and 40% de-inked wood-free FSC fibre.

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ CONTENTS Μήνυμα του Γενικού Διευθυντή Message from the CEO Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Environmental Management System Θόρυβος Noise Ατμόσφαιρα Atmosphere Νερό Water Aπορρίμματα Waste Φυσικό Περιβάλλον Natural Environment Kοινωνικές Πρωτοβουλίες Social Initiatives Στατιστικά Στοιχεία Statistics

4 Μήνυμα του Γενικού Διευθυντή Με ιδιαίτερη χαρά προλογίζω την 12 η έκδοση της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Φροντίδα για το Περιβάλλον», που συνοψίζει τις πρωτοβουλίες και τα προγράμματα της Εταιρείας μας για την υπεύθυνη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων. Το 2009, η επιβατική κίνηση σημείωσε μια μικρή μείωση (-1,5% σε σύγκριση με το 2008), κατατάσσοντας το αεροδρόμιό μας στη δεύτερη θέση των ευρωπαϊκών αεροδρομίων με τη μικρότερη μείωση συνολικού αριθμού επιβατών στο έτος. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 2009, το αεροδρόμιό μας ήταν το μοναδικό στην Ευρώπη με αύξηση στον αριθμό των πτήσεων (+5,4%), παρά το γεγονός ότι το έτος αυτό χαρακτηρίστηκε από τη Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (International Air Transport Association) ως ένα από τα χειρότερα για την πολιτική αεροπορία. Η φροντίδα για το περιβάλλον είναι διαχρονική στρατηγική επιλογή για την Εταιρεία Αεροδρομίου. Από την ίδρυσή μας ασχολούμαστε σε βάθος με όλα τα ζητήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης που αφορούν στην περιοχή του Αεροδρομίου (έδαφος, αέρας, νερό, θόρυβος, κτλ), ενώ τα τελευταία χρόνια εντείνουμε τις δράσεις μας σε τομείς που αφορούν στην κλιματική αλλαγή. Έτσι, το 2009 ήταν η δεύτερη χρονιά υλοποίησης του Εταιρικού Σχεδίου Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή, με σημαντικό επίτευγμα την πιστοποίηση του αεροδρομίου μας στο εθελοντικό πρόγραμμα διαχείρισης και μείωσης άνθρακα (Airport Carbon Accreditation) του Συμβουλίου Αεροδρομίων Ευρώπης (ACI Europe), στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη του οποίου είχαμε ουσιαστική συμβολή. Έτσι καταγράψαμε το πρώτο δικό μας «αποτύπωμα άνθρακα» (carbon footprint), το οποίο επαληθεύτηκε και πιστοποιήθηκε από ανεξάρτητο ειδικό ελεγκτικό φορέα. Το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης επαναπιστοποιήθηκε επιτυχώς έως το 2013 ύστερα από εκτενή έλεγχο. Μία από τις σημαντικές περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες το 2009 ήταν η παροχή δεδομένων από το Σύστημα Παρακολούθησης Θορύβου του ΔΑΑ και η δυνατότητα καταγραφής παραπόνων πολιτών μέσω της ιστοσελίδας του αεροδρομίου. Επιπλέον, η ανακύκλωση των στερεών μη επικίνδυνων απορριμμάτων έφτασε στο 41%, που μας φέρνει πιο κοντά στο στόχο που θέσαμε για 50% μέχρι το Το ετήσιο πρόγραμμα για τις τοπικές κοινωνίες υλοποιήθηκε και το 2009 με επιτυχία, σε συνεργασία με τις τοπικές δημοτικές αρχές. Η ανακαίνιση ενός σχολείου καθώς και η κατασκευή παιδικής χαράς και μικρού πάρκου στο Δήμο Αρτέμιδος, αποτέλεσαν μέρος των σημαντικών πρωτοβουλιών μας. Σε συνέχεια της «υιοθέτησης» του υγρότοπου της Βραυρώνας, εθελοντές από την εταιρεία μας και από άλλες εταιρείες της αεροπορικής κοινότητας απομάκρυναν μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων από τον υγρότοπο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Η εταιρική ευθύνη αποτελεί ακόμη μία σημαντική συνιστώσα της στρατηγικής μας και είμαστε ιδιαιτέρα περήφανοι που η εταιρεία μας διακρίθηκε, για τρίτη συνεχή χρονιά, ως μία από τις 5 πιο υπεύθυνες μεταξύ των 100 μεγαλύτερων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Με τη δέσμευση ότι ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών θα συνεχίσει με συνέπεια την υπεύθυνη περιβαλλοντική πολιτική του, σας παρουσιάζουμε την έκδοση «Φροντίδα για το Περιβάλλον» Γιάννης Ν. Παράσχης

5 Message from the CEO It gives me great pleasure to present to you the 12 th issue of Athens International Airport s publication Care for the Environment, which summarises our Company's initiatives and programmes for responsible and effective environmental protection. Passenger traffic at the airport recorded a small decline in 2009 (-1.5% in comparison with 2008), the second smallest decline amongst airports in Europe. Remarkably, our airport was the only in Europe to record growth in the number of flights (+5.4%) in a year called one of the worst ever for civil aviation by the International Air Transport Association. Caring for the environment is a long-standing strategic choice of the Airport Company. Since the founding of the Airport Company, we have addressed all issues related to environmental management that concern the region in which the Airport operates (soil, air, water, noise, etc.), while more recently we have intensified our efforts in areas related to climate change. As such, the year 2009 marked the second year of implementation of our Climate Change Corporate Action Plan, the highlight of which was gaining accreditation in Airport Carbon Accreditation, a voluntary carbon emissions management and reduction programme launched by Airports Council International (ACI) - Europe, which our airport helped design and develop. We constructed the first-ever carbon footprint for our company, which was successfully verified and certified by an external auditor. Our Environmental Management System was recertified through 2013 following a comprehensive audit. One of the important programmes carried out in 2009 has provided citizens with the opportunity to view data from our noise monitoring system on the airport's web site as well as to register noise complaints. In addition, recycling of the non-hazardous waste generated at the airport reached 41%, bringing us closer to our target of 50% recycling by Our annual community relations programme was successfully implemented in cooperation with local municipalities. Our initiatives included the renovation of a school as well as the construction of a children's playground and small park in the Municipality of Artemis. Further to our adoption of the neighbouring Vravrona wetlands, we joined forces with other members of the airport community to remove several tonnes of waste from the site on the occasion of World Environment Day Corporate responsibility is an integral component of our corporate strategy, and we are especially proud for having been ranked by Accountability Rating (Greece) - for the third year in a row - as one of the 5 most responsible companies among the 100 largest enterprises active in Greece. In light of the continuing commitment of Athens International Airport towards responsible environmental policy, I present you with our latest issue of "We Care for the Environment". Dr Yiannis N. Paraschis

6 6 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ENVIRONMENT AL MANAGEMENT SYSTEM

7 Μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες της εταιρείας μας είναι η υπεύθυνη και αποτελεσματική αντιμετώπιση όλων των περιβαλλοντικών προκλήσεων. Η δέσμευσή μας αυτή αντανακλάται στην Περιβαλλοντική Πολιτική. Εφαρμόζουμε Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ), το οποίο έχει πιστοποιηθεί σύμφωνα με το διεθνές περιβαλλοντικό πρότυπο ΕΝ ISO 14001:2004, ενώ το Δεκέμβριο του 2009 πραγματοποιήθηκε επιτυχώς η επαναπιστοποίηση του ΣΠΔ από τον ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης DQS, με το πιστοποιητικό να ισχύει έως τέλος Ιανουαρίου Στο πλαίσιο του Συστήματος, εκπονούμε κάθε χρόνο Περιβαλλοντικό Σχέδιο, που περιγράφει αναλυτικά τα προγράμματα τα οποία εφαρμόζουμε, ενώ συνεργαζόμαστε στενά και παρακολουθούμε τις δραστηριότητες των εταιρειών που λειτουργούν στο αεροδρόμιο. One of our company s top priorities is the responsible and effective management of all environmental challenges. This commitment is reflected in our Environmental Policy. In order to efficiently address all environmental issues, we have established an Environmental Management System (EMS) which is certified according to the international standard ΕΝ ISO 14001:2004. In December 2009, DQS, the external certification body, renewed our certification through the end of January In the EMS context, we annually compile and implement an Environmental Plan consisting of comprehensive environmental programmes. In addition, we closely cooperate with and monitor the operations of Third Parties operating at the airport. 7

8 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 2009 Απολογισμός Δράσεων ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ AΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύγκριση των αναλυτών του Δικτύου Παρακολούθησης της Ποιότητας του Αέρα Αξιολόγηση ποιότητας αέρα στην Αρτέμιδα Εκτίμηση της αβεβαιότητας των ταυτόχρονων μετρήσεων των αναλυτών HC5, CO, SO2, NOx και O3 Πραγματοποίηση μετρήσεων ποιότητας αέρα για τουλάχιστον ένα χρόνο με τον κινητό σταθμό στην Αρτέμιδα EΠΕΤΕΥΧΘΗ EΠΕΤΕΥΧΘΗ Πρόγραμμα ανακύκλωσης στα σχολεία του Δήμου Αρτέμιδος Ανάδειξη του Υγρότοπου της Βραυρώνας Προβολή στοιχείων θορύβου στο διαδίκτυο και λήψη παραπόνων για το θόρυβο μέσω του διαδικτύου Συλλογή και ανακύκλωση τουλάχιστον 20 τόνων Χαρτιού και Κουτιών Αλουμινίου από τα σχολεία του Δήμου Αρτέμιδος μέχρι το τέλος του 2009 Καθαρισμός, σήμανση, ανάπτυξη μονοπατιών και άλλες εργασίες σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Προβολή στοιχείων θορύβου στο διαδίκτυο και λήψη παραπόνων για το θόρυβο μέσω της ιστοσελίδας του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών EΠΕΤΕΥΧΘΗ EΠΕΤΕΥΧΘΗ EΠΕΤΕΥΧΘΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 2010 Αντικειμενικοί Στόχοι ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Αναθεώρηση του Προγράμματος Ελέγχου και Μείωσης των Κινδύνων από τα Πτηνά Μείωση της επικινδυνότητας πρόσκρουσης Αύξηση Ανακύκλωσης στο Χώρο του Αεροδρομίου Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση Κοινωνικά Έργα στην Ευρύτερη Περιοχή Παρακολούθηση Ποιότητας Νερού Αναβάθμιση του Υγρότοπου της Βραυρώνας Σχέδιο Διαχείρισης Άνθρακα και Στόχος Μείωσης Αποτίμηση της Ποιότητας των Συστημάτων Βαθμονόμησης του Δικτύου Παρακολούθησης Ποιότητας Αέρα (ΔΠΠΑ) Επίτευξη ποσοστού ανακύκλωσης 50% στο χώρο του αεροδρομίου το έτος % του προσωπικού του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών να παρακολουθήσει σεμινάριο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης έως το τέλος του 2010 Ενδυνάμωση της Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης με τη μορφή 12 παρουσιάσεων σε μαθητές σχολείων της περιοχής των Μεσογείων Πραγματοποίηση παράλληλων αναλύσεων της εκροής της ΕΕΛ και του Συστήματος Συνεχούς Παρακολούθησης Νερού & 3 αναλύσεων στην εκροή της ΜΕΒΑ Περίφραξη ευαίσθητων περιοχών, κατασκευή νέων μονοπατιών και άλλα έργα στον Υγρότοπο της Βραυρώνας Επέκταση της συμμετοχής του ΔΑΑ στο δεύτερο στάδιο (Μείωση) του Airport Carbon Accreditation μέσω της ανάπτυξης και εφαρμογής ενός πολυετούς σχεδίου για την διαχείριση των εκπομπών άνθρακα με ένα συγκεκριμένο στόχο μείωσης Αξιολόγηση της αβεβαιότητας των συστημάτων βαθμονόμησης των σταθμών του ΔΠΠΑ 8

9 2009 ENVIRONMENTAL PLAN Performance Report PROGRAMME TITLE TARGET RESULT Intercomparison of the Air Quality Monitoring Network (AQMN) Analysers Assessment of the Air Quality in Artemis Assess the uncertainty of simultaneous measurements of HC5, CO, SO2, NOx and O3 with AQMN analysers Perform at least one year's worth of air quality monitoring with the mobile station of the AQMN in Artemis ACHIEVED ACHIEVED Recycling Programme at the Schools of the Municipality of Artemis Preservation of Vravrona Wetlands Display of Noise Data and Receiving Noise Complaints through the Internet Collect at minimum 20 tonnes of recyclables (paper & aluminium cans) from the schools in the Municipality of Artemis by the end of 2009 Provision of clean-up, signage, path development and other works at the Vravrona wetlands in cooperation with the Hellenic Ornithological Society Display noise data over the Internet and receive noise complaints via AIA s web site ACHIEVED ACHIEVED ACHIEVED 2010 ENVIRONMENTAL PLAN Objectives PROGRAMME TITLE TARGET Wildlife Hazard Control and Reduction Programme Revision Minimise wildlife strike risks Environmental Awareness Increase Recycling on Airport Site 91% of AIA's employees to obtain environmental awareness training by the end of the year 2010 Achieve a recycling rate of 50% on the airport site by the year 2012 Community Projects Water Quality Monitoring Upgrade of Vravrona Wetlands Carbon Management Plan and Reduction Target Evaluation of the Quality of the Calibration Systems of the Air Quality Monitoring Network (AQMN) Promote Environmental Awareness through 12 presentations to pupils at schools in the Mesogheia area Perform parallel analyses for STP outflow & OWMS (12 & 6 analyses respectively) & 3 analyses at the IWTF outflow Fencing of sensitive areas, construction of new paths, and other works at the Vravrona wetlands Extend AIA's participation in Airport Carbon Accreditation to Level 2 (Reduction) through the development and implementation of a multi-year carbon management plan with a specific emission reduction target Assess the uncertainty of the stations calibration systems 9

10 10 ΘΟΡΥΒΟΣ NOISE

11 Ο θόρυβος είναι ένα από τα βασικά περιβαλλοντικά θέματα που σχετίζονται με τη λειτουργία ενός αεροδρομίου, και η εταιρεία μας το αντιμετωπίζει με την ανάλογη σοβαρότητα λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα. Noise is one of the main environmental issues associated with the operation of an airport, and our company addresses it responsibly by taking measures. Ενδεικτικά Επίπεδα Θορύβου Comparative Noise Levels Όριο Πόνου / Pain limit Night Club Kόρνα Aυτοκινήτου / Car horn Λεωφορείο / Bus Boeing στο Σταθμό 3 / Boeing in NMT 3 Συζήτηση / Normal conversation IX σε αστική περιοχή / Car in residential area Boeing στο Σταθμό 5 / Boeing in NMT 5 Boeing στο Σταθμό 2 / Boeing in NMT 2 Eλικοφόρο αεροσκάφος στους Σταθμούς 2 & 3 / Propeller aircraft in NMT 2 & 3 Eλικοφόρο αεροσκάφος στο Σταθμό 5 / Propeller aircraft in NMT 5 Περιφερειακός θόρυβος σε ήρεμη αστική περιοχή / Quiet residential area Θρόισμα φύλλων σε μέτριο άνεμο / Leaf rustle with moderate wind Ψίθυρος / Whisper dB(A) Ενδεικτικά επίπεδα θορύβου Τα επίπεδα θορύβου μετρούνται σε ντεσιμπέλ (db(a)), που περιγράφουν την ακουστική πίεση στο αυτί μας. Επιπλέον, οι τιμές των ντεσιμπέλ αντιπροσωπεύουν και την ευαισθησία του ανθρώπινου αυτιού, που εξαρτάται από τη συχνότητα του ήχου. Έτσι αντιλαμβανόμαστε κάθε αύξηση του θορύβου κατά 10 db(a) σαν διπλασιασμό της έντασης του ήχου. Comparative Noise Levels Noise levels are measured in db(a), a unit that describes the sound pressure in the human ear. Additionally, the values of the decibels represent the sensitivity of the human ear that is related to the frequency of the sound. Thus every increase in the sound level by 10 db(a) is perceived as doubling of the sound level. Για τη μείωση της όχλησης από το θόρυβο στις κατοικημένες περιοχές γύρω από το αεροδρόμιο, εφαρμόζονται Διαδικασίες Μείωσης Θορύβου. Noise Abatement Procedures have been defined for the reduction of noise levels in the residential areas around the airport and along the flight paths. Διαδικασίες Μείωσης Θορύβου Για τη μείωση της όχλησης από το θόρυβο στις κατοικημένες περιοχές γύρω από το αεροδρόμιο, εφαρμόζονται οι Διαδικασίες Μείωσης Θορύβου. Οι διαδικασίες αυτές περιλαμβάνουν μέτρα όπως η επιλεκτική χρήση διαδρόμων ή η αποφυγή χρήσης ανάστροφης ώσης κινητήρων. Το μέτρο της επιλεκτικής χρήσης διαδρόμων περιλαμβάνει τα ακόλουθα: Noise Abatement Procedures Noise Abatement Procedures have been defined for the reduction of noise levels in the residential areas around the airport and along the flight paths. These include measures such as preferential runway use and avoidance of reverse thrust. More specifically, the preferential runway use system includes the following: 11

12 Αποφυγή της χρήσης του ανατολικού διαδρόμου (03R) για απογειώσεις προς βορρά στη διάρκεια της νύχτας (23:00 07:00). Αποφυγή της χρήσης του ανατολικού διαδρόμου (21L) για προσγειώσεις προς νότο στη διάρκεια της νύχτας (23:00 07:00). Επιπλέον, για την περαιτέρω μείωση της όχλησης, η επιλεκτική χρήση διαδρόμων εφαρμόζεται και κατά τις απογευματινές ώρες (15:00 18:00). Avoidance of the use of the eastern runway (03R) for departures to the north during the night (23:00 07:00). Avoidance of the use of the eastern runway (21L) for landings to the south during the night (23:00 07:00). Additionally, for further reduction of noise nuisance, the preferential runway use system is also implemented during the afternoon hours (15:00 18:00). Αποτελέσματα της Επιλεκτικής Χρήσης Διαδρόμων για το 2009: Ποσοστό απογειώσεων προς βορρά από 23:00 έως 07:00 από τον διάδρομο 03R: 6% Ποσοστό προσγειώσεων προς νότο από 23:00 έως 07:00 από τον διάδρομο 21L: 10% Ποσοστό απογειώσεων προς βορρά από 15:00 έως 18:00 από τον διάδρομο 03R: 7% Ποσοστό προσγειώσεων προς νότο από 15:00 έως 18:00 από τον διάδρομο 21L: 3% Results of the Preferential Runway Use System for 2009: Percentage of take-offs to the north from 23:00 to 07:00 from runway 03R: 6% Percentage of landings to the south from 23:00 to 07:00 from runway 21L: 10% Percentage of take-offs to the north from 15:00 to 18:00 from runway 03R: 7% Percentage of landings to the south from 15:00 to 18:00 from runway 21L: 3% Το ΝΟΜΟS είναι συνδεδεμένο με το ραντάρ της ΥΠΑ για την παροχή στοιχείων πορείας αεροσκαφών. NOMOS is connected with HCAA s radar for the provision of flight track information. 12

13 Σύστημα Παρακολούθησης Θορύβου Έχουμε εγκαταστήσει Σύστημα Παρακολούθησης Θορύβου (NOise MOnitoring System NOMOS). Το σύστημα αυτό είναι συνδεδεμένο με το ραντάρ της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας ώστε να πραγματοποιείται συσχετισμός των επιπέδων θορύβου με συγκεκριμένες πτήσεις αεροσκαφών με βάση το ίχνος πτήσης των αεροσκαφών. Το NOMOS περιλαμβάνει δέκα (10) σταθερούς και έναν κινητό σταθμό παρακολούθησης θορύβου (ΝΜΤ), που έχουν εγκατασταθεί σε κατοικημένες περιοχές κατά μήκος της πορείας των αεροσκαφών. Τηλεφωνικές Κλήσεις στη Γραμμή Σας Ακούμε ανά Περιοχή για το 2009 Τelephone Calls to the We Listen Line per Area during 2009 Κορωπί / Koropi 6 (7%) Σπάτα / Spata 1 (1%) Άρτεμις Artemis 30 (33%) Αγ. Κυριακή / Ag. Kiriaki 2 (2%) Ραφήνα / Rafina 2 (2%) Άλλες Περιοχές Other Areas 50 (55%) Noise Monitoring System We have installed a NOise MOnitoring System (NOMOS) for the continuous monitoring of noise levels and automatic correlation with aircraft flights. Furthermore, this system is connected with the Hellenic Civil Aviation Authority s radar so that correlations can be established based on the actual flight track information. The Noise Monitoring System comprises ten (10) permanent and one (1) mobile Noise Monitoring Terminals (ΝΜΤs) installed in residential areas along the flight routes. Συνδεθείτε με την ιστοσελίδα του ΔΑΑ: για πρόσβαση στα στοιχεία του NOMOS. View data from AIA's Noise Monitoring System on AIA's web site: (currently only available in Greek). Σχέσεις με την Τοπική Κοινωνία Έχουμε δημιουργήσει την ειδική τηλεφωνική γραμμή «Σας Ακούμε» ( ) για παράπονα και ερωτήσεις σχετικά με το θόρυβο. Επίσης από τον Ιανουάριο 2009 υπάρχει και η δυνατότητα λήψης παραπόνων θορύβου και από την ιστοσελίδα της εταιρείας ( Relations with the Local Communities Concerned citizens may call the We Listen telephone line ( ) on a 24-hour basis in order to register their complaints and request information on noise issues. Furthermore, since January 2009, citizens are able to register their noise complaints through AIA s website ( Μελέτη Θορύβου Αεροσκαφών Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. της Υ.Π.Α. και του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, εκπονήθηκε Μελέτη Θορύβου Αεροσκαφών από ανεξάρτητο μελετητή, η οποία περιλαμβάνει τη δημιουργία Στρατηγικού Χάρτη Θορύβου καθώς και την αναθεώρηση του Σχεδίου Δράσης με την εξέταση διαφόρων μέτρων για τη μείωση του θορύβου. Το Σεπτέμβριο 2009 υποβλήθηκε η εισηγητική έκθεση της Τεχνικής Διυπουργικής Ομάδας Εργασίας και αναμένεται η έκδοση ΚΥΑ για την τελική έγκρισης της μελέτης. Study on Aircraft Noise In the context of collaboration with the Ministry for the Environment, Physical Planning & Public Works and the Hellenic Civil Aviation Authority, a Study on Aircraft Noise was conducted by an independent consultant, which includes the creation of the Strategic Noise Map (SNM) and the revision of the existing Action Plan, including the assessment of several measures for further noise reduction. The recommendations made in the final report of the interministerial taskforce issued in September 2009 must be approved and finalised through a Common Ministerial Decision. 13

14 14 ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ATMOSPHERE

15 ΠΟIOΤΗΤΑ AEΡΑ Η Εταιρεία Αεροδρομίου, αναγνωρίζοντας τη σημασία της διατήρησης της καλής ποιότητας του αέρα, αντιμετωπίζει το θέμα καταγράφοντας τις εκπομπές από τις σχετικές πηγές, παρακολουθώντας τις συγκεντρώσεις ρύπων και τις μετεωρολογικές παραμέτρους στο αεροδρόμιο και την ευρύτερη περιοχή και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για τη μείωση των εκπομπών. Καταγραφή Εκπομπών Η εταιρεία μας υπολογίζει τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου (NO X ), υδρογονανθράκων (HCs) και μονοξειδίου του άνθρακα (CO) στο χώρο του αεροδρομίου, που περιλαμβάνει τις εκπομπές των αεροσκαφών (Κύκλος Προσγείωσης - Απογείωσης), εκπομπές λόγω της εξυπηρέτησης των αεροσκαφών, εκπομπές από την οδική κυκλοφορία στο οδικό δίκτυο του αεροδρομίου καθώς και στις μη προσβάσιμες στο κοινό περιοχές και εκπομπές από άλλες πηγές (π.χ. σταθερές). AIR QUALITY Our company acknowledges the importance of air quality and addresses the issue by assessing emissions from relevant sources, monitoring pollutant concentrations and meteorological parameters at the airport and in the surrounding communities, and adopting measures aiming to reduce emissions. Emissions Inventory Our company estimates emissions of nitrogen oxides (NO X ), hydrocarbons (HCs) and carbon monoxide (CO) from sources on the airport site, including aircraft emissions during the Landing-Take-Off (LTO) cycle, emissions from aircraft handling, emissions from road traffic in public areas and on the apron as well as emissions from other sources (e.g., stationary). Το αεροδρόμιό μας είναι ένα από τα καλύτερα εξοπλισμένα αεροδρόμια διεθνώς για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα. Our airport is one of the best-equipped airports in the world with respect to air quality and meteorological monitoring. Παρακολούθηση Ποιότητας Αέρα Το αεροδρόμιό μας είναι ένα από τα καλύτερα εξοπλισμένα αεροδρόμια διεθνώς για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα. Ο εξοπλισμός περιλαμβάνει τα εξής: Δίκτυο Παρακολούθησης Ποιότητας Αέρα (ΔΠΠΑ), το οποίο λειτουργεί από το 1998 και αποτελείται από 5 μόνιμους σταθμούς, που είναι εγκατεστημένοι στους Δήμους Γλυκών Νερών, Κορωπίου, Μαρκοπούλου, Παλλήνης και Σπάτων και έναν κινητό σταθμό. Στους σταθμούς μετράμε τις συγκεντρώσεις των βασικών ρύπων: NO Χ, όζον (O 3 ), σωματίδια (PM 10 ), διοξείδιο του θείου (SO 2 ), CO και HCs καθώς και μετεωρολογικές παραμέτρους. Σύστημα Φασματοσκοπίας Διαφορικής Οπτικής Απορρόφησης (DOAS), όπου γίνεται καταγραφή της συγκέντρωσης αερίων ρύπων, και το οποίο παρέχει στοιχεία Air Quality Monitoring Our airport is one of the best-equipped airports in the world with respect to air quality and meteorological monitoring. The equipment comprises the following: An Air Quality Monitoring Network (AQMN), which has been operating since 1998 and consists of five (5) permanent monitoring stations installed in the Municipalities of Glyka Nera, Koropi, Markopoulo, Pallini and Spata and one (1) mobile station. Ground level concentrations of the major pollutants: NO X, ozone (O 3 ), particulate matter (PM 10 ), sulphur dioxide (SO 2 ), CO and HCs are measured as well as the basic meteorological parameters. A Differential Optical Absorption Spectroscopy (DOAS) system, which records pollutant concentrations and contributes not only to the assessment of air quality on 15

16 Αποτελέσματα Παρακολούθησης Πρέπει να σημειωθεί ότι το αεροδρόμιο είναι μόνο μία από τις πολλές πηγές αέριων ρύπων στα Μεσόγεια. Άλλες σημαντικές πηγές αέριων ρύπων είναι η οδική κυκλοφορία, όπως επίσης και η εκτεταμένη ανάπτυξη (οικιστική και βιομηχανική) και άλλες δραστηριότητες της περιοχής (π.χ. καύσεις). Results It should be noted that the airport is just one of many sources of air pollution in the Mesogheia area. Other sources include road traffic, widespread development (light industry, residential, etc.) and other activities (e.g. agricultural burning). Δ/Μ: O ρύπος δεν μετράται στον εν λόγω σταθμό / Not measured at the specific station όχι μόνο για την αξιολόγηση της ποιότητας του αέρα στο χώρο του αεροδρομίου αλλά και για τις εκπομπές των αεροσκαφών κατά τη φάση της απογείωσης. Ηχητικό Ραντάρ (SODAR), Ηλεκτρομαγνητικό Ραντάρ (RASS) και Μετεωρολογικό Σταθμό για την καταγραφή διαφόρων μετεωρολογικών παραμέτρων που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ποιότητας του αέρα στην ευρύτερη περιοχή των Μεσογείων. ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Μέτρα για τη Μείωση των Εκπομπών Η εταιρεία μας έχει δεσμευθεί να μειώσει την επίδρασή της στην κλιματική αλλαγή, εφαρμόζοντας ήδη επιτυχώς μέτρα που μειώνουν τις εκπομπές που προέρχονται από τις λειτουργίες της, τα οποία περιλαμβάνουν το σχεδιασμό των εγκαταστάσεων του ΔΑΑ σύμφωνα με τις αρχές της ενεργειακής αποδοτικότητας, την εκτεταμένη χρήση φυσικού αερίου, τη λειτουργία εκτεταμένου δικτύου μέσων μαζικής μεταφοράς, τη συμμετοχή στα Ευρωπαϊκά Προγράμματα GreenLight και GreenBuilding το 2003 και 2006 αντίστοιχα, και άλλα μέτρα. Εταιρικό Σχέδιο Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή Το 2009 ήταν η δεύτερη χρονιά εφαρμογής του Εταιρικού Σχεδίου Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή σε συνεργασία με διάφορα τμήματα της εταιρείας. Τα κύρια αποτελέσματα του Σχεδίου Δράσης για το 2009 είναι τα εξής: Συνεχίστηκε η αναβάθμιση του στόλου οχημάτων του ΔΑΑ με την τροποποίηση ακόμα 25 βενζινοκίνητων οχημάτων σε υγραεριοκίνητα. Συμπεριλήφθηκε το νέο εγχειρίδιο για τον Πράσινο Σχεδιασμό Κτιρίων (Green Design) σε διαγωνισμούς για νέα κατασκευαστικά έργα στο αεροδρόμιο. the airport premises, but also to the monitoring of aircraft emissions during take-off. A SOnic Detection And Ranging (SODAR) system, a Radio Acoustic Sounding System (RASS) and a Meteorological Station, which are used to monitor several meteorological parameters that affect air quality in the wider Mesogheia region. CLIMATE CHANGE Emission Reduction Measures Our company is committed to reducing its impact on climate change and has already successfully implemented several measures to reduce emissions from sources under its direct control, including the energy-efficient design of the airport buildings and infrastructure, extensive use of natural gas, well-developed access to the airport via public transport, participation in the European GreenLight and GreenBuilding Programmes since 2003 and 2006 respectively, and other measures. Climate Change Corporate Action Plan 2009 marked the second year of implementation of a Climate Change Corporate Action Plan in collaboration with several other departments. The main results of the 2009 Action Plan are as follows: Continued upgrade of AIA's vehicle fleet to more environmentally-friendly fuels with the conversion of 25 more vehicles to liquefied petroleum gas (LPG). Inclusion of the Green Design Principles Handbook for New Construction in tenders issued for new construction projects at the airport in

17 Ο ΔΑΑ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του Airport Carbon Accreditation, ενός εθελοντικού προγράμματος του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων Ευρώπης με σκοπό τα αεροδρόμια να διαχειρίζονται και να μειώνουν τις εκπομπές άνθρακά τους. Στο πλαίσιο της συμμετοχής του ΔΑΑ στο πρόγραμμα, κατασκευάστηκε το πρώτο του αποτύπωμα άνθρακα το οποίο αφορά στις εκπομπές που εμπίπτουν στην ευθύνη της εταιρίας του αεροδρομίου. Στην συνέχεια το αποτύπωμα άνθρακα επαληθεύτηκε από έναν ανεξάρτητο φορέα και ο ΔΑΑ πιστοποιήθηκε για το πρώτο στάδιο του Airport Carbon Accreditation (Χαρτογράφηση). Ο ΔΑΑ σχεδιάζει να επεκτείνει τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα στο δεύτερο στάδιο (Μείωση) μέσα στο 2010 με την ανάπτυξη ενός σχεδίου διαχείρισης άνθρακα με ένα συγκεκριμένο στόχο μείωσης. AIA played an important role in the development of Airport Carbon Accreditation, a voluntary programme designed to help airports manage and reduce their carbon emissions. Following the launch of the programme by Airports Council International - Europe in June 2009, AIA constructed its first-ever carbon footprint addressing emissions under its direct control. The footprint was subsequently verified by an external body and AIA achieved Airport Carbon Accreditation at Level 1 (Mapping). AIA is planning to extend its accreditation to Level 2 in 2010 by developing a carbon management plan with a specific emissions reduction target. Σημείωση: ένα μέσο επιβατικό όχημα εκπέμπει περίπου 2 τόνους CO 2 ανά διανυθέντα χιλιόμετρα. / Note: an average passenger vehicle emits approximately 2 tonnes of CO 2 every 10,000 kilometres driven. Φυτεύτηκαν 10 στρέμματα με δένδρα και θάμνους στην ανατολική περιοχή του αεροδρομίου. Συνεχίστηκε η υιοθέτηση των ανακυκλωμένων υλικών για τις εταιρικές εκδόσεις, τα εταιρικά δώρα, κ.λπ. Αναβαθμίστηκε ο στόχος για την ανακύκλωση από 40% στο 50% μέχρι το Επιτεύχθηκε ποσοστό ανακύκλωσης 41% στο αεροδρόμιο το Planting of a 10,000 m 2 area along the eastern perimeter of the airport with trees and shrubs. Continued adoption of recycled materials for corporate publications, gifts, etc. Upward revision of the long-term goal for recycling from 40% to 50% by The recycling rate for 2009 was 41%. 17

18 Υλοποιήθηκε η εφαρμογή για την εναλλακτική μετακίνηση (carpooling) των εργαζομένων του ΔΑΑ. Ολοκληρώθηκε οικονομοτεχνική μελέτη για σταθμούς πληροφόρησης τροφοδοτημένους με ηλιακή ενέργεια. Κατασκευάστηκε και επαληθεύτηκε το πρώτο αποτύπωμα άνθρακα του ΔΑΑ και κατά συνέπεια ο ΔΑΑ πιστοποιήθηκε στο πρώτο στάδιο του Airport Carbon Accreditation (Χαρτογράφηση). Οργανώθηκε επιχείρηση καθαρισμού του υγρότοπου της Βραυρώνας με 150 εθελοντές από την Εταιρεία Αεροδρομίου και την αεροπορική κοινότητα με αποτέλεσμα την απομάκρυνση μερικών τόνων απορριμμάτων από την περιοχή. Η συνολική ετήσια μείωση εκπομπών CO 2 από τις δράσεις αυτές εκτιμάται σε μερικές χιλιάδες τόνους ανά έτος. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σχεδόν όλα τα μέτρα του Σχεδίου Δράσης συνεισφέρουν στη μείωση και άλλων ρύπων (π.χ. NO Χ, SO 2, CO κ.ά.) και συνεπώς στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην ευρύτερη περιοχή του αερολιμένα. Χάρη στα διάφορα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας που εφαρμόστηκαν από τον ΔΑΑ το 2009, επιτύχαμε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά περίπου MWh σε σύγκριση με το 2008, που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών CO 2 κατά περίπου τόνους. Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά επιβάτη παρουσιάζει συνεχή μείωση τα τελευταία χρόνια λόγω της εφαρμογής των προαναφερθέντων μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και της συνεχούς αύξησης της επιβατικής κίνησης. Implementation of a "Carpooling Scheme" for AIA employees. Completion of a feasibility study for solar - powered info stations. Construction and verification of AIA's first-ever carbon footprint resulting in Airport Carbon Accreditation at Level 1 (Mapping). Clean-up operation of adopted local wetland area in Vravrona involving 150 volunteers from the Airport Company and greater airport community resulting in the removal of several tonnes of waste from the site. Annual emissions of CO 2 were reduced by several thousand tonnes as a result of the above actions. It should also be noted that almost all of the above measures contributed to reducing emissions of other pollutants (e.g. NO X, SO 2, CO, etc.) as well, and subsequently helped improve air quality in the region surrounding the airport. Thanks to various energy-saving measures implemented by AIA in 2009, energy savings on the order of 1,800 MWh were achieved in comparison to 2008, resulting in a reduction of CO 2 emissions by approximately 1,715 tonnes. The average electricity consumption per passenger has decreased steadily over the past several years due to the implementation of the aforementioned energy-saving measures and the relatively steady increase in the number of passengers. Η κατανάλωση φυσικού αερίου παρουσιάζει μείωση ως προς το προηγούμενο έτος κυρίως λόγω των μειωμένων αναγκών θέρμανσης ως αποτέλεσμα του ακόμα ηπιότερου χειμώνα, αλλά και της εφαρμογής μέτρων μείωσης της κατανάλωσης από τα Τρίτα Μέρη που δραστηριοποιούνται στο αεροδρόμιο. The consumption of natural gas continued to drop due to reduced heating requirements as a result of yet another mild winter as well as the implementation of initiatives to reduce consumption by Third Parties operating at the airport. 18

19 ΝΕΡΟ WATER 19

20 Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να μειωθεί η κατανάλωση νερού στο χώρο του αεροδρομίου, αλλά και να προληφθεί κάθε πιθανή ρύπανση. Στο πλαίσιο αυτό παρακολουθούμε συστηματικά την κατανάλωση νερού (πόσιμου και για άρδευση) καθώς και την ποιότητα των υπογείων και επιφανειακών υδάτων. Επιπλέον, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και μέτρα για την εξοικονόμηση νερού και την αποφυγή πιθανής ρύπανσης. We make every possible effort to minimise water consumption on the airport site and to prevent any possible pollution. In this context, we systematically monitor water consumption (potable and for irrigation) as well as the quality of surface and groundwater. In addition, we implement water-saving initiatives and measures to avoid pollution. Παρακολουθούμε συστηματικά την κατανάλωση νερού (πόσιμου και για άρδευση) καθώς και την ποιότητα των υπογείων και επιφανειακών υδάτων. We systematically monitor water consumption (potable and for irrigation) as well as the quality of surface and groundwater. Παρακολούθηση Ποιότητας Υδάτων Πραγματοποιούμε τακτικές δειγματοληψίες υπογείων υδάτων σε επιλεγμένα σημεία στο χώρο του αεροδρομίου, με στόχο την παρακολούθηση της ποιότητας του ανώτερου και του κατώτερου υδροφόρου ορίζοντα. Δείγματα υπογείων υδάτων συλλέγονται τακτικά από οκτώ (8) μόνιμα σημεία παρακολούθησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και αναλύονται από εξωτερικό διαπιστευμένο εργαστήριο. Επιπλέον, εφαρμόζουμε πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας των επιφανειακών υδάτων με δειγματοληψίες και χημικές αναλύσεις. Κατά τη διάρκεια του 2009 πραγματοποιήθηκαν συνολικά οκτώ (8) δειγματοληψίες επιφανειακών υδάτων. Μονάδα Επεξεργασίας Βιομηχανικών Αποβλήτων (ΜΕΒΑ) και Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Η ΜEBA επεξεργάστηκε το 2009, περίπου m 3 αποβλήτων από τις τεχνικές βάσεις των αεροπορικών εταιρειών, από τον καθαρισμό ελαιοδιαχωριστών, από την απολαστιχοποιήση διαδρομών απογείωσης/προσγείωσης, κ.α. Water Quality Monitoring We regularly sample groundwater at selected points on the airport site, aiming to monitor the quality of the upper as well as the lower aquifer. Groundwater samples are collected regularly from eight (8) permanent monitoring wells and analysed by an external accredited laboratory. Additionally, we implement a surface water monitoring programme that includes sampling and chemical analyses. During 2009, eight (8) surface water samplings were performed. Industrial Wastewater Treatment Plant (IWTP) and Sewage Treatment Plant (STP) In 2009, the IWTP treated 4,700 m 3 of wastewater from the technical bases of airlines, from the cleaning of oilwater separators, from runway derubberisation, etc. All sewage produced from airport buildings and effluent from the IWTP is transferred to the STP to be treated. 20

21 Όλα τα λύματα που παράγονται στα κτίρια του αεροδρομίου καθώς και τα επεξεργασμένα απόβλητα της ΜΕΒΑ διοχετεύονται στην ΕΕΛ, όπου υφίστανται επεξεργασία. Κατόπιν η επεξεργασμένη εκροή χρησιμοποιείται για την άρδευση των μη προσβάσιμων στο κοινό χώρων πρασίνου του αεροδρομίου. Κατά τη διάρκεια του 2009 η ΕΕΛ επεξεργάστηκε περίπου m 3. The treated effluent is used for irrigation of the airport s non-public green areas. During 2009, the STP treated approximately 370,000 m 3 of sewage that was subsequently used for irrigation purposes. 21

22 22 ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ WASTE

23 Ο ΔΑΑ είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση όλων των απορριμμάτων που παράγονται εντός του χώρου του αεροδρομίου. Για το λόγο αυτό έχει αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα, το οποίο στηρίζεται στην αρχή «Ο Ρυπαίνων Πληρώνει» και προωθεί τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση. Κατά τη διάρκεια του 2009 παρήχθησαν συνολικά τόνους αποβλήτων: τόνους Στερεών Μη Επικίνδυνων Απορριμμάτων 351 τόνους Επικίνδυνων Αποβλήτων και 317 κιλά Ιατρικών/Κλινικών Αποβλήτων. AIA is responsible for waste management on the airport premises. It has developed a comprehensive waste management system based on The Polluter Pays principle, promoting waste separation at source and recycling. During 2009, 14,654 tonnes of waste were generated in total, comprising: 14,303 tonnes of solid non-hazardous waste 351 tonnes of hazardous waste and 317 kg of medical/clinical waste. Εξέλιξη της ανακύκλωσης στο αεροδρόμιο: από 174 τόνους (3% του συνόλου των στερεών μη επικίνδυνων αποβλήτων) το 2001 στους τόνους το 2009 (41%) Evolution of recycling at the airport: from 174 tonnes (3% of total solid non-hazardous waste) in 2001 to 5,872 tonnes in 2009 (41%) Ανακύκλωση Η εφαρμογή οικονομικών κινήτρων με την επιστροφή χρημάτων για όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά που παράγονται στο χώρο του αεροδρομίου, καθώς και η υιοθέτηση πρωτοβουλιών για την προώθηση της ανακύκλωσης οδήγησαν στην ανακύκλωση 41% επί των συνολικών απορριμμάτων. Επίσης λειτουργεί Κέντρο Ανακύκλωσης, που είναι εξοπλισμένο με ειδικούς κάδους για τη συλλογή χαρτιού, πλαστικού, γυάλινων μπουκαλιών, κουτιών αλουμινίου, μετάλλων, αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού Recycling The implementation of financial incentives, namely refunds to Third Parties for all recycled materials generated at the airport, as well as initiatives for the promotion of recycling has led to the recycling of 41% of all waste. AIA has established a Recycling Point, equipped with bins for paper, plastic, glass, aluminium, metals, electronic waste and batteries. Airport personnel can help protect the environment by bringing recyclables from home. During 2009, 11 tonnes of recyclables (including e-waste) were 23

24 εξοπλισμού και μπαταριών. Στο Κέντρο Ανακύκλωσης οι εργαζόμενοι στο αεροδρόμιο έχουν τη δυνατότητα να φέρουν από το σπίτι τους τα ανακυκλώσιμα υλικά συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος. Κατά τη διάρκεια του 2009 συλλέχθηκαν συνολικά στο Κέντρο Ανακύκλωσης περίπου 11 τόνοι (συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών αποβλήτων) ανακυκλώσιμων υλικών. Παράλληλα με το στόχο της προώθησης της ανακύκλωσης, χρησιμοποιούμε ανακυκλωμένα υλικά στην καθημερινή μας εργασία για εκτυπώσεις και φωτοτυπίες. Επικίνδυνα Στερεά Απόβλητα Η διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων αποτελεί σημαντική παράμετρο της λειτουργίας του αεροδρομίου. Κατά τη διάρκεια του 2009 στο χώρο του αεροδρομίου παρήχθησαν 351 τόνοι επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, το 30% των οποίων οδηγήθηκε στα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης για επεξεργασία, αξιοποίηση ή/και ανακύκλωση, ενώ το υπόλοιπο 70% (π.χ. απόβλητα ελαιοδιαχωριστών και συνεργείων, απόβλητα και λάσπη από τη ΜΕΒΑ) οδηγήθηκε σε αδειοδοτημένη μονάδα είτε προς επεξεργασία και αξιοποίηση επικίνδυνων αποβλήτων, είτε προς προσωρινή αποθήκευση. collected at the Recycling Point. In addition to the promotion of recycling, AIA uses recycled paper for printing and photocopying purposes in its offices. Hazardous Waste Hazardous Waste Management is a significant parameter associated with the airport s operation. During 2009, 351 tonnes of hazardous waste were produced on the airport site, of which 30% was disposed of via AIA's Alternative Management System that includes treatment, valorisation and/or recycling, while the remaining 70% (e.g. waste from oil-water separators, waste and sludge from the IWTF) was transferred to a licensed facility either for treatment or valorisation or for temporary storage of hazardous waste. Είδος Αποβλήτου Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Ποσότητα (τόνοι) Waste Type Alternative Management System Quantity (tonnes) Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια/Used Oil & Lubricants ΕΛΤΕΠΕ 36,8 Απόβλητα Συσκευασιών Λιπαντικών/ Packaging Containers from Oils & Lubricants Χρησιμοποιημένοι Συσσωρευτές και Φορητές Ηλεκτρικές Στήλες/Used Batteries ΚΕΠΕΔ 16,3 ΣΥΔΕΣΥΣ, ΑΦΗΣ 27,7 Ηλεκτρονικά Απόβλητα/E-waste ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε

25 ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ NATURAL ENVIRONMENT 25

26 Η μελέτη των φυσικών οικοσυστημάτων, η διαμόρφωση του τοπίου του αεροδρομίου και το πρόγραμμα ελέγχου και μείωσης των κινδύνων από την πανίδα αποτελούν τις δραστηριότητες της εταιρείας μας που σχετίζονται με το φυσικό περιβάλλον. Οικοσυστήματα Στην ευρύτερη περιοχή του αεροδρομίου συναντάμε τόσο φυσικά όσο και ανθρωπογενή οικοσυστήματα, στα οποία ζουν πολλά είδη ζώων και φυτών. Τα φυσικά οικοσυστήματα περιλαμβάνουν: Δάση ή συστάδες δένδρων Θαμνώνες Υγρότοπους Αμμοθίνες και βραχώδεις ακτές. Τα ανθρωπογενή οικοσυστήματα περιλαμβάνουν: Οικιστικές ζώνες Καλλιέργειες Κτηνοτροφικές μονάδες. Διαμόρφωση Τοπίου Η διαμόρφωση του τοπίου του αεροδρομίου ικανοποιεί τις απαραίτητες λειτουργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες για τον αερολιμένα, όπως η σταθεροποίηση του εδάφους, αλλά παρέχει επίσης και μια οπτική συνέχεια μεταξύ του τοπίου των Μεσογείων και του χώρου του αεροδρομίου. Τα φυτά που χρησιμοποιήθηκαν στη διαμόρφωση του τοπίου του αερολιμένα είναι κυρίως είδη της τοπικής χλωρίδας, που έχουν χαμηλές απαιτήσεις σε νερό και είναι προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες. Επιπλέον, για τη διαμόρφωση του τοπίου έχουν ληφθεί υπόψη παράγοντες που μειώνουν την προσέλκυση πτηνών, όπως είναι η φύτευση δένδρων που δεν έχουν καρπούς, και η διαμόρφωση πυκνής βλάστησης. Η άρδευση των περιοχών πρασίνου του αεροδρομίου, όπου είναι δυνατόν, γίνεται με την επεξεργασμένη εκροή της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων. Το 2009 πραγματοποιήθηκαν φυτεύσεις με δένδρα και πάνω από θάμνους στην βορειοανατολική περιοχή του αερολιμένα έκτασης 10 περίπου στρεμμάτων σύμφωνα και με το Εταιρικό Σχέδιο Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή. Έλεγχος και Μείωση Κινδύνου από την Πανίδα Οι δραστηριότητες της πανίδας στο χώρο του αεροδρομίου μπορεί να δημιουργήσουν κίνδυνο πρόσκρουσής τους σε αεροσκάφη. Παρόλο που η ενέργεια The study of the natural ecosystems, the airport s landscaping and the wildlife hazard control and reduction programme are our company s activities related to the natural environment. Ecosystems A number of natural and human-influenced ecosystems sustaining a significant number and variety of animals and plants are located in the airport s vicinity. The natural ecosystems include: Woodlands and tufts Shrublands Wetlands Dunes and rocky shores The human-influenced ecosystems include: Residential zones Rural areas (mainly olive groves and vineyards) Stockbreeding Airport Landscaping The airport s landscaping satisfies both operational and environmental requirements, such as soil stabilisation while providing visual continuity between the surrounding Mesogheia region and the airport area. The plants used for the airport s landscaping are mainly local flora species adapted to the local climatic conditions with low water demand. In addition, the design and implementation of the airport s landscaping incorporates bird-repelling features, such as the use of fruitless plants and dense vegetation. The non-public landscaped areas are irrigated primarily with treated water from the Sewage Treatment Plant. In 2009, a total area of 10,000 square meters in the northeast corner of the airport was planted with 1,000 trees and more than 3,500 shrubs, in accordance with the Climate Change Corporate Action Plan. Wildlife Hazard Control and Reduction The activities of birds and other animals at the airport site entail the risk of strike with aircraft. Although the energy released during the collision of an animal with an aircraft is in some cases significant, the resulting damage is usually minor. According to the International Civil Aviation Organisation (ICAO), 92% of strikes have little to no impact on aircraft movements. For the reduction of the risk associated with strikes at the 26

27 που εκλύεται κατά την πρόσκρουση κάποιου ζώου σε αεροσκάφος, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι σημαντική, οι ζημιές που προκαλούνται στα αεροσκάφη είναι συνήθως μηδαμινές. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), το 92% των προσκρούσεων που συμβαίνουν παγκοσμίως δεν έχουν καμία ή έχουν ελάχιστες επιπτώσεις στις πτήσεις. Για τη μείωση των κινδύνων από την πανίδα στο αεροδρόμιο χρησιμοποιούνται τόσο μακροπρόθεσμα (παθητικά) όσο και βραχυπρόθεσμα (ενεργητικά) μέτρα, τα οποία εντάσσονται στο Πρόγραμμα Ελέγχου και Μείωσης των Κινδύνων από την Πανίδα. Το πρόγραμμα αυτό έχει airport, long-term (passive) and short-term (active) methods are implemented in the context of the Wildlife Hazard Control and Reduction Programme. The programme was audited in 2007 by a specialist from the Birdstrike Avoidance Team of the Department for Environment, Food and Rural Affairs of the U.K. The auditor certified that AIA's programme complies with the standards and recommendations of ICAO and the best international practices for wildlife control. The long-term measures that reduce and/or eliminate the factors attracting wildlife to the airport include: The airport is designed not to attract wildlife, i.e. birds Μέχρι σήμερα έχουν φυτευτεί και συντηρούνται στον αερολιμένα πάνω από δένδρα, θάμνοι και πάνω από ποώδη φυτά. More than 11,000 trees, 640,000 shrubs and 2,500,000 other herbaceous plants have been planted and are maintained at the airport since the introduction of AIA's landscaping programme. ελεγχθεί από ειδικό της Ομάδας Αποφυγής Πρόσκρουσης Πτηνών σε Αεροσκάφη του Υπουργείου Περιβάλλοντος του Ηνωμένου Βασιλείου και πιστοποιήθηκε ως προς τη συμμόρφωση με τα πρότυπα και τις συνιστώμενες πρακτικές του ICAO και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές για τον έλεγχο της πανίδας. Τα μακροπρόθεσμα μέτρα μειώνουν ή εξαλείφουν τους παράγοντες που προσελκύουν τα πτηνά στο αεροδρόμιο και περιλαμβάνουν: Σχεδιασμό του αεροδρομίου ώστε να μην προσελκύει είδη πανίδας, μειώνοντας τα διαθέσιμα τροφής και νερού, καθώς επίσης και τις θέσεις φωλεοποίησης και κουρνιάσματος. Συνεχή μελέτη των ειδών της πανίδας και των δραστηριοτήτων τους στο χώρο του αεροδρομίου και στις γειτονικές περιοχές. and other animals do not find food, water, nesting and roosting places at the airport. Wildlife (mainly birds) at the airport and in its vicinity is studied continuously. Proposals are submitted regarding land use in the airport vicinity, such as the exclusion of facilities that could provide wildlife with food and water (e.g. waste management facilities). The short-term measures aim to disperse the wildlife (particularly birds) from sensitive areas of the airport by causing distress. These include: Bio-acoustics: natural sounds like distress or alarm calls, calls of predators, etc. Pyro-acoustics: sharp, loud sounds (e.g. explosions) either electronic or from guns (e.g. shotgun blanks). 27

28 Υποβολή προτάσεων για τον καθορισμό χρήσεων γης εκτός αεροδρομίου, όπως η αποφυγή διαμόρφωσης χώρων που προσφέρουν τροφή και νερό στα ζώα (π.χ. χώροι απόθεσης απορριμμάτων). Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα στοχεύουν στην απομάκρυνση των ζώων από ευαίσθητες περιοχές του αεροδρομίου. Τα μέτρα αυτά προκαλούν πίεση και άγχος στα ζώα και περιλαμβάνουν: Βιο-ακουστική: Φυσικοί ήχοι όπως κραυγές πανικού ή συναγερμού, κραυγές αρπακτικών κ.λπ. The measures for the reduction of the risk associated with strikes are designed and coordinated by the Wildlife Control Team, the members of which monitor wildlife activities from sunrise to sunset on a daily basis. In some cases, the Wildlife Control Team designs the measures in cooperation with the Agricultural University of Athens which runs a long-term insect monitoring programme at the airport, the Hellenic Ornithological Society (monitoring avifauna in the wider East Attica region and special areas for birds) and other organisations. Πυρο-ακουστικά: Σύντομοι δυνατοί ήχοι (π.χ. εκρήξεις), είτε ηλεκτρονικοί είτε από όπλα (π.χ. πυροβολισμοί στον αέρα για εκφοβισμό). Τα μέτρα μείωσης των κινδύνων από την πανίδα σχεδιάζονται και συντονίζονται από την Ομάδα Παρακολούθησης Πανίδας, η οποία παρακολουθεί τις δραστηριότητες της πανίδας στο χώρο του αερολιμένα καθημερινά από το πρώτο μέχρι το τελευταίο φως. Για το σχεδιασμό των μέτρων, η Ομάδα Παρακολούθησης Πανίδας συνεργάζεται με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών που παρακολουθεί τους πληθυσμούς των εντόμων στο αεροδρόμιο, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και άλλους φορείς. 28

29 Φωτογραφία: Νικόλαος Φωκάς/Photo: Nikolaos Fokas 29

30 30 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ SOCIAL INITIATIVES

31 ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ Ανακύκλωση στα Σχολεία του Δήμου Αρτέμιδος Εφαρμόζουμε Πρόγραμμα Ανακύκλωσης χαρτιού στα σχολεία του Δήμου Αρτέμιδος με στόχο την αύξηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και τη μείωση της παραγωγής απορριμμάτων. Το 2009 συλλέχθηκαν κιλά χαρτιού. Πρόγραμμα Περιβαλλοντικών Υποτροφιών Η εταιρεία μας χορηγεί δύο μεταπτυχιακές υποτροφίες σε φοιτητές του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στο ίδιο πλαίσιο, διοργανώνουμε σεμινάρια για τους φοιτητές του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Περιβαλλοντικής Πολιτικής και Διαχείρισης. ENVIRONMENTAL AWARENESS Recycling Programme for the Schools of Artemis Municipality We implement a paper Recycling Programme at schools in the Municipality of Artemis, aiming to enhance environmental awareness and reduce waste production. During 2009, 3,380 kg of paper were recycled in total. Environmental Scholarship Programme Οur company grants two scholarships for postgraduate studies to students of the Department of Environmental Studies of the University of the Aegean. In the same context, we organise seminars addressing the students of the University s Postgraduate Environmental Policy and Management Programme. Κέντρο Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης στον Κύριο Αεροσταθμό (δίπλα στο Μουσείο) παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές δραστηριότητες της Εταιρείας Αεροδρομίου, ενώ διατίθεται και σε περιβαλλοντικούς φορείς για την προώθηση του έργου τους. Αστικό Πράσινο Μέχρι σήμερα έχουμε κατασκευάσει πάρκα στους Δήμους Μαρκοπούλου, Κορωπίου, Γλυκών Νερών, Παλλήνης και Αρτέμιδος, συνολικής έκτασης 60 στρεμμάτων. Στο πάρκο του Δήμου Αρτέμιδος έχουμε αναλάβει και τη συντήρηση του χώρου. Στο πλαίσιο αυτό ολοκληρώνεται η μελέτη για τη δημιουργία πάρκου στο Δήμο Σπάτων, το οποίο θα καλύπτει έκταση περίπου 24 στρεμμάτων. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν εκτεταμένη φύτευση, δημιουργία δικτύου μονοπατιών και ποδηλατοδρόμων, χώρος ψυχαγωγίας παιδιών κ.λπ. Environmental Information Centre The Environmental Information Centre is located in the Main Terminal Building next to the Museum and provides information regarding the environmental activities of our company. It is also available to other environmental organisations for the promotion of their work. Urban Green Areas To date, we have created parks in the Municipalities of Markopoulo, Koropi, Glyka Nera, Pallini and Artemis with a total surface area of 60,000 m 2. Furthermore, we are responsible for the maintenance of the costal park in the Municipality of Artemis. In this context, the study for the creation of another park in the Municipality of Spata, which will cover an area of 24,000 m 2, is being finalised. The project shall include plantings, creation of paths for pedestrians, bicycle routes as well as a children s entertainment area, etc. Πολιτιστική Κληρονομιά Η μόνιμη «Έκθεση Αρχαιολογικών Ευρημάτων» (Μουσείο) παραμένει ανοικτή σε επιβάτες και επισκέπτες καθημερινά από τις 6 π.μ. έως τις 11 μ.μ. Το 2009 το Μουσείο είχε περίπου επισκέπτες. Cultural Heritage The permanent Exhibition of Archaeological Findings (Museum) is open for passengers and visitors daily from 6am to 11pm. In 2009, approximately 240,000 people visited the museum. 31