Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 8 Απριλίου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 8 Απριλίου 2016 Ελληνική Οικονομία Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολογήσεως μπορεί να αποκαταστήσει σημαντικά το οικονομικό κλίμα αμβλύνοντας της αρνητικές επιπτώσεις ενός αντιαναπτυξιακού μείγματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Ωστόσο, η αρνητική επίδραση των φορολογικών επιβαρύνσεων επί του διαθεσίμου εισοδήματος, της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και της καταναλώσεως των νοικοκυριών είναι δύσκολο να ανατραπεί άμεσα (Γράφημα 1). Καθίσταται συνεπώς καίριας σημασίας η διερεύνηση της ευαισθησίας των ιδιωτικών επενδύσεων στο ενδεχόμενο πλήρους αποκαταστάσεως της εμπιστοσύνης παρά το γεγονός ότι οι υψηλότεροι φορολογικοί συντελεστές στα επιχειρηματικά κέρδη στη χώρα μας διατηρούνται σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα των ανταγωνιστριών χωρών. Η συρρίκνωση που έχουν υποστεί οι επενδύσεις κατά την διάρκεια της εξαετούς υφέσεως της οικονομίας αντικατοπτρίζεται στο Γράφημα 2. Στη Βιομηχανία, είναι ενδεικτικό ότι η παραγωγή κεφαλαιακών αγαθών υπέστη καθίζηση κατά 64,4% την περίοδο Το 2015, η μείωση της παραγωγής επενδυτικών αγαθών έφθασε το 6,5%, ως αποτέλεσμα της επανεμφανίσεως έντονης αβεβαιότητας και καταρρεύσεως του επενδυτικού κλίματος. Ο επιχειρηματικός κόσμος μετέθεσε τις επενδυτικές αποφάσεις και αντιμετώπισε τις μεταβολές της ζητήσεως διά της μεταβολής του βαθμού χρησιμοποιήσεως του εργοστασιακού δυναμικού στη βιομηχανία. Είναι ενδεικτικό ότι ο βαθμός χρησιμοποιήσεως του εργοστασιακού δυναμικού μειώθηκε κατά 22,8% σωρευτικά την περίοδο Επιπλέον, επιβραδύνθηκε σημαντικά και η ροή εκταμιεύσεως του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ), με αποτέλεσμα να προκληθούν μεγάλες καθυστερήσεις σε δημόσια έργα υποδομής και εν γένει να αποδυναμωθεί η επενδυτική προσπάθεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώνονται το 2015 σε επίπεδο αρκετά χαμηλότερο έναντι του 2007 (προ-κρίσεως). Συγκεκριμένα το 2015, οι δαπάνες του ΠΔΕ ανήλθαν στα 6,4 δισ., ενώ με βάση τον Προϋπολογισμό 2016 οι δαπάνες αυτές θα ανέλθουν μόλις στα 6,75 δισ. 190 Δείκτης Παραγωγής Κεφαλαιακών Αγαθών, αριστ.άξονας 1 Βαθμός χρησιμοποήσεως εργοστασιακού 150 δυναμικού στη βιομηχανία (%), δεξ.άξονας Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕλλάδος Γράφημα 2. Δείκτες Επενδυτικής Ζήτησης 8,8 9,6 9,3 8,3 Εκταμιεύσεις ΠΔΕ, σε δισ. 6,5 5,8 6,7 6,6 6, Η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων στο τρίτο τρίμηνο του 2015 και συνεπαγόμενα η επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία επέφερε την μεγάλη υποχώρηση των δεικτών επιχειρηματικών προσδοκιών στη Βιομηχανία, στις Κατασκευές και στις Υπηρεσίες (Γράφημα 3). Ωστόσο, μετά την υπογραφή της νέας συμφωνίας με τους εταίρους το καλοκαίρι του 2015, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη Βιομηχανία ανακάμπτει φθάνοντας τον Μάρτιο 2015 στις 89,2 μονάδες. Παράλληλα η εξέλιξη του δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών στη Βιομηχανία (ΡΜΙ) επιβεβαιώνει την επενδυτική αναιμία καθώς κινείται με μεταπτώσεις σε αρνητικό επίπεδο κάτω του ορίου των 50 μονάδων. Στον τομέα των Υπηρεσιών, αυξητική τάση παρατηρείται στον αντίστοιχο δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών, εξέλιξη που συνάδει με την αισθητή βελτίωση των προσδοκιών στον κλάδο του τουρισμού. Επίσης, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Κατασκευές εμφανίζει έντονες μεταπτώσεις ανάλογα με την εξέλιξη των έργων βασικής υποδομής % 0% -2% -4% -6% -8% -10% -12% -14% -16% -18% Γράφημα 1. Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης και Λιανικές Πωλήσεις Γράφημα 3. Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών -32,5 μον. +27,4 μον. 30 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Λιανικές Πωλήσεις (% ετήσια μεταβολή, κινητός μέσος 3μηνών), αριστ.άξονας Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης, δεξ.άξονας Πηγή: ΙΟΒΕ Βιομηχανία Κατασκευές Υπηρεσίες

2 Παράλληλα, από το Γράφημα 4 προκύπτει ότι η εξέλιξη του τριμηνιαίου δείκτη παραγωγής στις κατασκευές (που αναφέρεται σε πάσης φύσεως κατασκευές κτηρίων και έργων υποδομής από μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες) και του όγκου των νέων οικοδομών (βάσει αδειών), συμβαδίζει με την παραγωγή σκυροδέματος δηλ. του τσιμέντου αναμεμειγμένου με αδρανή υλικά ,0 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) 99,5 90,6 88,7 80,7 79,9 30 Γράφημα 4. Δραστηριότητα Κατασκευαστικού Τομέα Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Όγκος νέων οικοδομών Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές Παραγωγή σκυροδέματος Ειδικότερα, την εντονότερη μείωση παρουσίασε η κατασκευαστική δραστηριότητα στην περίοδο , όταν ουσιαστικά σταμάτησαν τα έργα βασικής υποδομής και κατολίσθησε η κατασκευή κατοικιών και λοιπών ιδιωτικών κτηρίων κατά 62%. Το 2014 σημειώθηκε σαφής βελτίωση του δείκτη παραγωγής στις κατασκευές (15,7%), που συνοδεύθηκε από ανάλογη άνοδο της παραγωγής σκυροδέματος (21,8%), λόγω κυρίως της επανεκκινήσεως των έργων υποδομής. Ακολούθως το 2015 σημειώθηκε ισχνή μείωση του κατασκευαστικού κλάδου (-0,2%) που κατά συνέπεια συνδυάσθηκε με πτώση της παραγωγής σκυροδέματος (-15,6%). Δείκτες Οικονομικού Κλίματος: Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) για την Ελλάδα, ως καταρτίζεται από τον ΙΟΒΕ, βελτιώθηκε τον Μάρτιο του 2016 στις 90,1 μονάδες από τις 89,0 μονάδες του Φεβρουαρίου 2016, απέχοντας όμως αισθητά της περυσινής του επίδοσης (97,3 μον.). Ωστόσο, ο δείκτης οικονομικού κλίματος (εάν εξαιρεθεί η κάμψη του περασμένου Φεβρουαρίου) σημειώνει συνεχή καλυτέρευση από τον Αύγουστο του Αντίθετα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης μειώθηκε εκ νέου τον Μάρτιο Σε επίπεδο τριμήνων, στο πρώτο τρίμηνο του 2016 ο δείκτης οικονομικού κλίματος ανήλθε στις 90,2 μονάδες αισθητά ενισχυμένος έναντι του τέταρτου τριμήνου του 2015 (87,3 μον.) και λίγο απέχοντας από το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (92,2 μον.). Υστερεί πάντως έναντι του πρώτου τριμήνου του 2015 κατά 7,3%. Όσον αφορά στον δείκτη εμπιστοσύνης των νοικοκυριών, μειώθηκε για τέταρτο διαδοχικό τρίμηνο υποχωρώντας σε χαμηλό 10 τριμήνων Πηγή: IOBE Μέσος Όρος Έτους Κινητός Μέσος 6 μηνών Η ενίσχυση του δείκτη οικονομικού κλίματος προήλθε από τη βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στη Βιομηχανία και τις Υπηρεσίες (κυρίως από τον κλάδο του τουρισμού), Αντίθετα, στις Κατασκευές επιδεινωθήκαν οι επιχειρηματικές εκτιμήσεις, ενώ στο Λιανικό Εμπόριο σημειώθηκε μικρή υποχώρηση των επιχειρηματικών προσδοκιών. Σημειώνεται η υποχώρηση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών, τόσο στην Ζώνη του Ευρώ για τρίτο κατά σειρά μήνα (Μάρτιος 16: 103,0, Φεβρ. 16: 103,8), όσο και στην ΕΕ-28 (Μάρτιος 2016: 104,6, Φεβρουάριος 2016: 105,2), που αποδίδεται στην μείωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και στην επιδείνωση των προσδοκιών στους τομείς των Κατασκευών και των Υπηρεσιών. Αναλυτικά, η εξέλιξη των βασικών κλαδικών υποδεικτών, που απαρτίζουν τον δείκτη ESI στην Ελλάδα έχει ως ακολούθως: (Α) Στη Βιομηχανία, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών ανακάμπτει για έβδομο κατά σειρά μήνα ανερχόμενος στις 94,8 μονάδες τον Μάρτιο 2016, επίδοση αισθητά υψηλότερη της αντίστοιχης περυσινής (Μάρτιος 2015: 88,8 μον.). Η βελτίωση του δείκτη προσδοκιών στη Βιομηχανία προήλθε από τη συνεχιζόμενη βελτίωση ισοζυγίου των προβλέψεων για τις εξαγωγές στο προσεχές τρίμηνο (Μάρτ.2016: +21,4, Φεβρ. 16: +15,2), την περαιτέρω ισχυροποίηση του ισοζυγίου των προβλέψεων για την παραγωγή στο προσεχές τρίμηνο (Μάρτ.2016: +29,2, Φεβρ. 16: +16,6) και τη σημαντική αύξηση των προβλέψεων για τις πωλήσεις (Μάρτ.2016: +30,5, Φεβρ. 16: +16,5). Επίσης, βελτιώθηκε και το ισοζύγιο των εκτιμήσεων για την απασχόληση στο προσεχές τρίμηνο (Μάρτ.2016: +0,3, Φεβ. 16: -4,4). (Β) Ο δείκτης των επιχειρηματικών προσδοκιών στον κλάδο του Λιανικού Εμπορίου υποχώρησε οριακά τον Μάρτιο 2016 στις 94,4 μονάδες (Φεβρ.2016: 95,9 μον.), ύστερα από έξι συνεχείς ανοδικούς μήνες, παραμένοντας εντούτοις, σε επίπεδο υψηλότερο της αντίστοιχης περυσινής του επίδοσης (Μάρτιος 2015: 83,6 μον.) 2

3 Πηγή: IOBE Καταναλωτική Εμπιστοσύνη και Προσδοκίες Επιχειρηματιών στο Λιανικό Εμπόριο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Η αποδυνάμωση του δείκτη προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο προήλθε από την αύξηση του αρνητικού ισοζυγίου των παραγγελιών (Μάρτιος 2016: -9,2 Φεβρουάριος 2016: -0,9) και των πωλήσεων (Μάρτιος 2016: -1,9, Φεβρουάριος 2016: -0,8) για το επόμενο χρονικό διάστημα. Αναφορικά με τους κλάδους του λιανικού εμπορίου, σημειώνεται η αύξηση των προσδοκιών στον βασικό κλάδο «Τρόφιμα-Ποτά-Καπνός» στις 108,8 μονάδες (Φεβρουάριος 2016: 105,6) τιμή σημαντική υψηλότερη της αντίστοιχης περυσινής (90,8 μον.). Ανοδικά κινήθηκε και ο δείκτης προσδοκιών στον κλάδο «Υφάσματα-Ένδυση-Υπόδηση» (Μάρτιος 2016: 89,0, Φεβρουάριος 2016: 86,6), όπως και στον κλάδο «Οχήματα-Ανταλλακτικά» στις 106,8 μονάδες (Φεβρουάριος 2016: 104,8). Αντίθετα, μειώθηκαν σημαντικά οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων «Ειδών Οικιακού Εξοπλισμού» (Μάρτιος 2016: 74,7, Φεβρουάριος 2016: 88,4) και Πολυκαταστημάτων (Μάρτιος 2016: 91,2, Φεβρουάριος 2016: 102,0). (Γ) Στις Υπηρεσίες ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών ενισχύθηκε στις 66,0 μονάδες τον Μάρτιο 2916 (Φεβρουάριος 2016: 63,2), βελτίωση που προήλθε από τη σημαντική ισχυροποίηση των τουριστικών δείκτες εμπιστοσύνης, αφού ο σύνθετος δείκτης «Ξενοδοχεία-Εστιατόρια-Τουριστικά Πρακτορεία» αυξήθηκε στις 80,2 μονάδες τον Μάρτιο 2016 από 72,8 τον Φεβρουάριο, έναντι του χαμηλού των 66,4 μονάδων του Δεκεμβρίου του Παράλληλα, οριακή βελτίωση σημειώθηκε στο αρνητικό ισοζύγιο για τις προοπτικές της ζήτησης στο επόμενο 3μηνο (Μάρτιος 2016: -10,1, Φεβρουάριος 2016: -10,2). (Δ) Στον Κατασκευαστικό τομέα, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών υποχώρησε στις 65,8 μονάδες από τις στις 72,7 του Φεβρουαρίου 2016, υψηλότερα πάντως σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή του επίδοση (55,8). Σε κλαδικό επίπεδο σημειώνεται η πτώση των προσδοκιών στις κατασκευές δημοσίων έργων (Μάρτιος 2016: 51,8, Φεβρουάριος 2016: 63,2), εξαιτίας της νέας καθυστερήσεως στα έργα υποδομής. Παράλληλα μειώθηκαν και οι προβλέψεις για το σύνολο των ιδιωτικών κατασκευών (Μάρτιος 2016: 94,9 Φεβρουάριος 2016: 100,9), εξαιτίας της περαιτέρω πτώσης των προσδοκιών στις κατασκευές κατοικιών (Μάρτιος 2016: 24,7, Φεβρουάριος 2016: 47,5) (Ε) Οι προσδοκίες των Καταναλωτών ελαττώθηκαν και πάλι -71,9 μονάδες από τις -66,8 μονάδες του Φεβρουαρίου 2016, τιμή κατά πολύ χειρότερη της αντίστοιχής περυσινής (Μάρτιος 2015: -31,0). Οι παρατεταμένες διαπραγματεύσεις για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της οικονομίας έχει κλιμακώσει την αβεβαιότητα και την ανησυχία των νοικοκυριών για την πορεία της οικονομική τους κατάστασης και τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας. Από την ανάλυση του δείκτη εμπιστοσύνης προκύπτει ότι: (α) Επιδεινώθηκαν σημαντικά οι εκτιμήσεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας (Μάρτιος 2016: -79,6, Φεβρουάριος 2016: - 69,8). Μάλιστα τον Μάρτιο το 67% (Φεβρουάριος 2016: 58%) των νοικοκυρών αναμένει σημαντική επιδείνωση των οικονομικών της χώρας. (β) Χειροτέρευσαν επίσης οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική τους κατάσταση στο επόμενο 12μηνο στις -62,8 μον. τον Μάρτιο 2016 (Φεβρουάριος 2016: 62,0). Το 50% του αριθμού των νοικοκυριών αναμένει αισθητή επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης και εκείνων που αναμένουν το αντίθετο περιορίζεται στο 5%. (γ) Αυξήθηκε και το ποσοστό των νοικοκυριών στο 78% τον Μάρτιο 2016 (Φεβρουάριος 2016: 71%), που αναμένει αύξηση μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας και παραμένει σε υψηλό επίπεδο το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» (Μάρτιος 2016: 65%, Δεκέμβριος 2015: 57%). Λιανικό Εμπόριο: O όγκος των λιανικών πωλήσεων (εκτός καυσίμων) μειώθηκε κατά 0,6%, σε ετήσια βάση, τον Ιανουάριο του 2016, έναντι αύξησης κατά 2,1% στον αντίστοιχο μήνα του Μαζί με τα καύσιμα η μείωση του όγκου των λιανικών πωλήσεων επιταχύνεται στο 2,2% τον Ιανουάριο 2016, έναντι αύξησης κατά 0,6% τον ίδιο μήνα του προηγουμένου έτους, λόγω της πτώσης των πωλήσεων των καταστημάτων καυσίμων κατά 9,0% τον Ιανουάριο 2016, έναντι αύξησης 1,1% τον Ιανουάριο του Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων επηρεάζεται από την ασθενική εγχώρια ζήτηση. Σημειώνεται ότι η πτώση του όγκου των πωλήσεων του λιανικού εμπορίου θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη εάν δεν δρούσε εξισορροπητικά η ευρεία χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών από τα νοικοκυριά προκειμένου να διατηρήσουν την κατανάλωσή τους. Όσον αφορά στους επιμέρους υποκλάδους των καταστημάτων λιανικού εμπορίου, τη μεγαλύτερη αύξηση των λιανικών πωλήσεων παρουσίασαν τον Ιανουάριο του 2016: (α) Τα Πολυκαταστήματα (2016: +14,4%, 2014: +4,3%). (β) Τα μικρά καταστήματα τροφίμων (2016: +5,3%, 2014: -10,5%). 3

4 (γ) Στα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης (2016: +9,0%, 2015: +14,3%) (ε) Οι πωλήσεις φαρμακευτικών-καλλυντικών (2016:+0,5%, 2014: -3,1%). Αντίθετα, μείωση των πωλήσεων σημειώθηκε: στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (Ιαν.2016: -3,7%, Ιαν.2015: 4,1%), στον κλάδο Έπιπλα-Ηλ. είδη και οικιακός εξοπλισμός (Ιαν.2016: -1,4%, Ιαν.2015: - 3,3%) και στα Βιβλία-χαρτικά και λοιπά είδη (Ιαν.2016: -0,6%, Ιαν.2015: +3,1%). Το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι στραμμένο την τρέχουσα εβδομάδα στη δημοσίευση των πρακτικών της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής (FOMC) της Ομοσπονδιακής Τραπέζης των ΗΠΑ που συνεδρίασε στις Μαρτίου, προκειμένου να διαπιστωθούν τυχόν ενδείξεις σχετικά με το πόσες αυξήσεις επιτοκίων θα μπορούμε να αναμένουμε το Ωστόσο, το αναπληρωματικό μέλος της FOMC και επικεφαλής της FED του Σικάγο, Charles Evans, εξέφρασε την άποψη ότι οι κίνδυνοι που απειλούν την οικονομία των ΗΠΑ, αναγκάζουν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα στην εφαρμογή μιας σταδιακής εξομάλυνσης της νομισματικής πολιτικής εντός των προσεχών τριών ετών. Εν τω μεταξύ, εκτίμησε ότι το ΑΕΠ των ΗΠΑ θα αυξηθεί το 2016 με ένα ρυθμό της τάξεως του 2,0%-2,5%. Οι κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία έχουν αυξηθεί, λόγω των ευμετάβλητων κεφαλαιακών ροών, της μεγάλης υποχώρησης των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, της κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων και του μεταναστευτικού προβλήματος. Ο προβληματισμός για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας ήλθε να επιβεβαιωθεί και από την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η οποία προειδοποίησε τους επενδυτές ότι ο διεθνής οργανισμός θα αναθεωρήσει χαμηλότερα τις προβλέψεις του για την παγκόσμια οικονομία, καθώς η στροφή της Κίνας σε ένα οικονομικό μοντέλο που στηρίζεται περισσότερο στην εγχώρια ζήτηση, οι χαμηλές τιμές των βασικών εμπορευμάτων και οι αυστηρότεροι όροι χρηματοδότησης που ισχύουν σε ορισμένες χώρες έχουν επιβαρύνει το οικονομικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, μιλώντας σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας η αξιωματούχος του ΔΝΤ ανέφερε ότι οι προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας έχουν αποδυναμωθεί περαιτέρω κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών, γεγονός που επιτρέπει μια μικρή αναθεώρηση των προβλέψεων του ΔΝΤ. Η οικονομική ανάκαμψη από την παγκόσμια οικονομική κρίση της περιόδου παραμένει πολύ αργή και εύθραυστη, ενώ οι κίνδυνοι για την αντοχή της έχουν αυξηθεί. Η επικεφαλής του ΔΝΤ παρότρυνε τις Ηνωμένες Πολιτείες να αυξήσουν τον ελάχιστο μισθό, την Ευρώπη να βελτιώσει την επαγγελματική κατάρτιση και τις αναδυόμενες οικονομίες να μειώσουν τις επιδοτήσεις των καυσίμων και να αυξήσουν τις κοινωνικές δαπάνες. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η οικονομική ανάκαμψη κερδίζει έδαφος στις ΗΠΑ και σε ορισμένες αναδυόμενες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένου του Μεξικού, απογοητεύουν οι επιδόσεις της Ευρώπης και της Ιαπωνίας, ενώ η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας έχει επηρεάσει την τιμή του πετρελαίου και τις εξαγωγές χωρών βασικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας και της Ρωσίας. Προκειμένου να αντισταθμισθούν οι αντιξοότητες, η επικεφαλής του ΔΝΤ ζήτησε την επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αυξημένη δημοσιονομική στήριξη και συνέχιση της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, προέτρεψε για υιοθέτηση φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις στην έρευνα και στην ανάπτυξη, επικαλούμενη μελέτη του ΔΝΤ η οποία διαπιστώνει ότι μια αύξηση των δαπανών σε έρευνα και ανάπτυξη της τάξης του 40% στις προηγμένες οικονομίες μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 5% σε ένα διάστημα 20 ετών. Ωστόσο, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο δημοψήφισμα της 23 ης Ιουνίου στο Ηνωμένο Βασίλειο το οποίο αποτελεί μια πρόσθετη πηγή αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία. Οι επενδυτές εμφανίζονται σοβαρά προβληματισμένοι για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς η ανάπτυξη εμφανίζεται ανισομερώς κατανεμημένη, μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναδυόμενων οικονομιών. Η νομισματική πολιτική όπως, διαπιστώνεται, από μόνη της, αδυνατεί να αποτελέσει την λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία. Η ενδεδειγμένη συνταγή για τη δημιουργία μιας βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης θα πρέπει να στηριχθεί σε ένα συνδυασμό νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, αλλά και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που μεσοπρόθεσμα θα ενδυναμώσουν την παγκόσμια ανάπτυξη. ΗΠΑ Αγορά εργασίας Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε ελαφρώς στο 5,0% τον Μάρτιο, από 4,9% τον Φεβρουάριο. Αναφορικά με το ποσοστό του εργατικού δυναμικού προς τον ενεργό πληθυσμό (participation rate), το οποίο περιλαμβάνει τους απασχολούμενους και αυτούς 4

5 που αναζητούν εργασία, αυξήθηκε για τέταρτο συνεχόμενο μήνα τον Μάρτιο, στο 63,0%. Η αύξηση αυτή αντανακλά κυρίως την αναζωπύρωση των προσδοκιών όσων είχαν σταματήσει να αναζητούν εργασία, οι οποίοι αναγνωρίζοντας τώρα την ανάκαμψη της αγοράς εργασίας και επανέρχονται σε αυτήν. Οι μέσες ωριαίες αποδοχές αυξήθηκαν κατά 2,3% σε ετήσια βάση, ποσοστό που βρίσκεται κοντά στο μέσο όσο δεκαετίας. Τον Μάρτιο, η αύξηση των ωρών απασχόλησης, σε συνδυασμό με την αύξηση των μέσων ωριαίων αποδοχών, οδήγησαν σε αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών από την εργασία κατά 0,5% σε μηνιαία βάση και κατά 4,2% σε ετήσια. Επιπλέον, αυξήθηκε σημαντικά και πέραν του αναμενομένου η απασχόληση. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι οι συνθήκες στην αγορά εργασίας συνεχίζουν να βελτιώνονται, παρότι οι εκτιμήσεις για ζωηρή ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας φαίνεται να μην επαληθεύονται. Έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε στα $47,1 δισ. τον Φεβρουάριο από $45,9 δισ. τον Ιανουάριο και βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι μηνών. Σε ετήσια βάση, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 22,2%, εξαιτίας κυρίως της μείωσης των εξαγωγών αγαθών κατά $7,7 δισ. (ή, 6,1%). Παρά το σχετικά ισχυρό δολάριο, η αύξηση των εισαγωγών αγαθών ήταν συγκρατημένη, σε ετήσια και μηνιαία βάση, καθώς οι εισαγωγές πετρελαίου ήταν οι χαμηλότερες από τον Σεπτέμβριο του Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν καταστεί πλέον η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε στις 51,3 μονάδες τον Μάρτιο από 50,0 τον Φεβρουάριο. Αναφορικά με τους επιμέρους δείκτες, ο δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες αυξήθηκε στις 51,3 μονάδες τον Μάρτιο, από 49,7 μονάδες τον Φεβρουάριο. Ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση αυξήθηκε οριακά τον Μάρτιο, στις 51,5 μονάδες, έναντι 51,3 μονάδων τον Φεβρουάριο, αντικατοπτρίζοντας την αδυναμία του κλάδου να ανακάμψει εξαιτίας της εποεπένδυσης στον τομέα της ενέργειας, της πίεσης που δέχεται από το ισχυρό δολάριο και την αβεβαιότητα που περιβάλλει την προοπτική του κλάδου. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit συνάδει με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% το 1 ο τρίμηνο 2016, εγείροντας ανησυχίες για την ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Επιπλέον, τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν: α) σημαντική επιβράδυνση της ζήτησης, οι οποία αυξάνεται με τον χαμηλότερο ρυθμό από τα τέλη του 2009 και β) επιδείνωση των επιχειρηματικών προσδοκιών, οι οποίες βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από την ύφεση του Τα ανωτέρω στοιχεία δικαιολογούν την επιφυλακτική στάση της Fed να προχωρήσει σε αύξηση των βασικών της επιτοκίων. Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan Όσον αφορά στις προσδοκίες των νοικοκυριών, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan μειώθηκε περαιτέρω, στις 91,0 μονάδες τον Μάρτιο, από 91,7 μονάδες τον Φεβρουάριο. Το μέσο επίπεδο του δείκτη το 1 ο τρίμηνο του 2016 δεν σημείωσε ιδιαίτερη αύξηση καθώς διαμορφώθηκε στις 91,6 μονάδες, έναντι 91,3 μονάδων το 4 ο τρίμηνο του Αναλυτικότερα, οι καταναλωτές είναι αισθητά πιο αισιόδοξοι για τα πραγματικά τους εισοδήματα αλλά εκτιμούν ότι η επιβράδυνση της οικονομικής ανάκαμψης θα αναχαιτίσει τη μείωση της ανεργίας. Τα στοιχεία της έρευνας εξακολουθούν να συνάδουν με αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης κατά 2,7% το Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός σε ετήσια βάση (πρώτη εκτίμηση) αναμένεται να διαμορφωθεί στο -0,1% τον Μάρτιο, από -0,2% τον Φεβρουάριο, όσο δηλαδή ανέμεναν και οι αναλυτές. Σημαντική αύξηση παρουσιάζει ο ρυθμός αύξησης των τιμών των υπηρεσιών, κατά 1,3% τον Μάρτιο από 0,9% τον Φεβρουάριο. Η αύξηση των τιμών των υπηρεσιών αντανακλά τις πληθωριστικές πιέσεις που προέρχονται από την εγχώρια ζήτηση, οι οποίες αναμένεται να ενισχυθούν μετά την 1 η Απριλίου όταν η ΕΚΤ θα αυξήσει τις μηνιαίες αγορές περιουσιακών στοιχείων (από 60 δισ. Ευρώ σε 80 δισ. Ευρώ) στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Σημειώνεται ότι, τον Μάρτιο, παρά την περαιτέρω μείωση της τιμής της ενέργειας (Φεβρουάριος: -8,1%, Μάρτιος: - 8,7%) ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο 1,0% από 0,8% τον Φεβρουάριο. 5

6 Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε περαιτέρω, για πέμπτο συνεχόμενο μήνα, στο 10,3% τον Φεβρουάριο, από 10,4% τον Ιανουάριο, και πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του Εντούτοις, οι διαφορές ανάμεσα στα επίπεδα ανεργίας των κρατών-μελών εξακολουθούν να είναι αξιοσημείωτες, όπως μεταξύ της Γερμανίας, που το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 4,3%, και της Ισπανίας με ποσοστό ανεργίας, παρά την αποκλιμάκωσή του, ανέρχεται στο 20,4%. Ο αριθμός των ανέργων τον Φεβρουάριο μειώθηκε κατά 39 χιλ. άτομα σε σχέση με τον Ιανουάριο, και διαμορφώνεται στα 16,6 εκατ. άτομα. Αναφορικά με το ποσοστό ανεργίας των νέων κάτω των 25 ετών, συνέχισε να μειώνεται και τον Φεβρουάριο στο 21,6% του εργατικού δυναμικού των νέων κάτω των 25 ετών, έναντι 22,7% τον Φεβρουάριο του Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI) Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) μειώθηκε εκ νέου, στις 103,0 μονάδες τον Μάρτιο, από 103,9 μονάδες τον Φεβρουάριο, διαμορφούμενος στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του Επιπλέον, επιδεινώθηκαν οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και ιδιαιτέρως στον κατασκευαστικό κλάδο, για τον οποίο οι εκτιμήσεις επιδεινώθηκαν αισθητά, από - 17,6 μονάδες τον Φεβρουάριο σε -20,8 μονάδες τον Μάρτιο. Συνεπώς, παρά την ενίσχυση του ποσοτικού προγράμματος της ΕΚΤ και τις εξαγγελίες της για ανάσχεση του κινδύνου αποποληθωρισμού, μόνο στο λιανικό εμπόριο ενισχύθηκαν οι προσδοκίες. Επιπλέον, ειδικά στον κλάδο των υπηρεσιών και τον κατασκευαστικό κλάδο, οι επιχειρηματίες αναπροσάρμοσαν σημαντικά προς τα κάτω τα σχέδιά τους για μελλοντικές προσλήψεις. Σε επίπεδο κράτους-μέλους, επιδείνωση καταγράφηκε στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της ΖτΕ, και μόνο στην Ιταλία και την Γαλλία καταγράφηκε σημαντική μείωση, της τάξεως των 2,4 και 1,8 μονάδων, αντίστοιχα. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε ανεπαίσθητα, στις 53,1 μονάδες τον Μάρτιο από 53,0 μονάδες τον Φεβρουάριο. Η αύξηση του δείκτη οφείλεται στην αύξηση του επιμέρους υποδείκτη για τη μεταποίηση (Μάρτιος: 51,6 μονάδες, Φεβρουάριος: 51,2 μονάδες). Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit προοιωνίζεται άνοδο του ΑΕΠ κατά 0,3% το 1 ο τρίμηνο του 2016, έναντι 0,4% το 4 ο τρίμηνο του Σε επίπεδο χώρας-μέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit μειώθηκε ελαφρώς στη Γερμανία (Μάρτιος: 54,0 μονάδες, Φεβρουάριος: 54,1 μονάδες), εξαιτίας της αποδυνάμωσης του υποδείκτη για τον κλάδο των υπηρεσιών. Εντούτοις, τόσο ο ενοποιημένος δείκτης όσο και ο υποδείκτης των υπηρεσιών στη Γερμανία βρίσκεται πολύ πάνω του ορίου των 50 μονάδων, σηματοδοτώντας ανάπτυξη της οικονομίας και του κλάδο των υπηρεσιών. Από την άλλη πλευρά, ο υποδείκτης για τη μεταποίηση αυξήθηκε ελαφρώς (Μάρτιος: 50,7 μονάδες, Φεβρουάριος: 50,5 μονάδες) αλλά βρίσκεται οριακά πάνω από το επίπεδο των 50 μονάδων, κυρίως εξαιτίας της μειωμένης ζήτησης από το εξωτερικό. Στη Γαλλία, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit ανήλθε στις 50,0 μονάδες τον Μάρτιο, έναντι 49,3 μονάδων τον Φεβρουάριο. Ο υποδείκτης για τη μεταποίηση μειώθηκε αισθητά, ενώ και ο υποδείκτης για τις υπηρεσίες ενισχύθηκε, εντούτοις και οι δύο βρίσκονται κάτω του ορίου αναφοράς των 50 μονάδων, αντικατοπτρίζοντας την στασιμότητα στην οποία έχουν περιέλθει οι δύο κλάδοι. ΙΑΠΩΝΙΑ Τα πρόσφατα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έρευνα Tankan της Τράπεζας της Ιαπωνίας αντανακλούν μια μη θετική εικόνα για την οικονομία της χώρας. Είναι φανερό ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και ιδιαίτερα στην Κίνα και η ενδυνάμωση του γιεν συνεχίζουν να επηρεάζουν αρνητικά, τη ζήτηση στο εξωτερικό για ιαπωνικά προϊόντα και τη ζήτηση στο εσωτερικό καθώς μειώνονται τα κέρδη των ιαπωνικών επιχειρήσεων. Αυτές οι εξελίξεις συμβάλλουν στην υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ιαπωνία και εκτιμάται ότι το ΑΕΠ μπορεί να παρουσιάσει υποχώρηση στο 1 ο τρίμηνο 2016 όπως και στο 4 ο τρίμηνο 2015 όταν είχε μειωθεί κατά 1,4%. Είναι σημαντικό ότι, σύμφωνα με την έρευνα Tankan, ο δείκτης για τις μεγάλες επιχειρήσεις του μεταποιητικού τομέα 6

7 παρουσίασε έντονη υποχώρηση, η οποία δεν ήταν αναμενόμενη, από το 12 που ήταν στο 4 ο και στο 3 ο τρίμηνο 2015 στο 6 στο 1 ο τρίμηνο 2016, που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο από το 2 ο τρίμηνο του Υποχώρηση, αν και κατά πολύ μικρότερη, παρουσίασε και ο δείκτης για τις μεγάλες επιχειρήσεις του μη μεταποιητικού τομέα στο 22 στο 1 ο τρίμηνο 2016, έναντι 25 στο 4 ο τρίμηνο 2015 (υψηλό από 1991). Αρνητικό για την οικονομία της Ιαπωνίας θεωρείται το ότι για το 2 ο τρίμηνο 2016 οι μεγάλες επιχειρήσεις, τόσο του μεταποιητικού, όσο και του μη μεταποιητικού τομέα προβλέπουν ότι ο δείκτης θα παρουσιάσει περαιτέρω υποχώρηση. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι, προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να αποφευχθεί η ύφεση, η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα αποφασίσει περαιτέρω ενίσχυση της νομισματικής βάσης πιθανώς και στην επόμενη συνεδρίασή της στις 27 και 28 Απριλίου και ότι η κυβέρνηση της χώρας θα αναβάλει την αύξηση του φόρου κατανάλωσης σε 10% από 8%, που είναι προγραμματισμένη για τον Απρίλιο ,0 16,0 12,0 8,0 4,0 4,0 12,0 Έρευνα Tankan (Μεγάλες επιχειρήσεις στη μεταποίηση) 16,0 17,0 12,0 13,0 12,0 12,0 15,0 12,0 12,0 6,0 υποβάθμιση της αξιολόγησης από το ΑΑ-, αν επιταχυνθεί η πιστωτική επέκταση στην Κίνα με ρυθμό μεγαλύτερο από αυτόν της αύξησης του ΑΕΠ. Ωστόσο, την υποβάθμιση από την Standard & Poor s ακολούθησε η δημοσιοποίηση θετικών στοιχείων που αφορούν στους δείκτες PMI στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες. Τα στοιχεία, τα οποία ήταν θετικότερα από αυτά που αναμένονταν, υποδεικνύουν ανατροπή της υπάρχουσας τάσης στη μεταποίηση και ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας στην Κίνα. Αυτή η εξέλιξη εκτιμάται ότι αντανακλά την ευνοϊκή επίδραση από τα μέτρα της κυβέρνησης για την ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης και την τόνωση της ανάπτυξης, αν και μερικώς αποδίδεται στην εξάλειψη της εποχικής αρνητικής επίδρασης στη μεταποίηση από τον εορτασμό της κινεζικής πρωτοχρονιάς. Σύμφωνα με τους αναλυτές, η κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει την ακολουθούμενη πολιτική που περιλαμβάνει την επιτάχυνση των έργων υποδομής, την ανάπτυξη των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών στα βορειοδυτικά της χώρας, την αύξηση των κοινωνικών δαπανών, τη μείωση της φορολογίας, καθώς και να προβεί σε μείωση των επιτοκίων και του ποσοστού υποχρεωτικών δεσμεύσεων για τις τράπεζες. 52,0 Αύξηση σε υψηλό έτους σημείωσαν οι δείκτες PMI στη μεταποίηση 0,0-4,0-8,0-8,0-12,0 1ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ.2016 Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας 50,0 48,0 50,1 50,1 50,2 50,2 50,0 49,6 49,2 49,4 48,9 47,8 49,7 49,8 49,8 49,6 49,7 49,8 48,3 48,6 48,2 48,4 47,3 47,2 49,0 48,0 50,2 49,7 ΚΙΝΑ 46,0 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 PMI Markit PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit Την ανησυχία των αναλυτών για την πορεία της ανάπτυξης στην Κίνα αντανακλά η υποβάθμιση των προοπτικών της Κίνας σε αρνητικές από σταθερές από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor s, ο οποίος, όμως, διατήρησε την αξιολόγησή του για τη χώρα στο ΑΑ-. Αυτή η κίνηση ήρθε σε συνέχεια της υποβάθμισης των προοπτικών της Κίνας σε αρνητικές από σταθερές από τον οίκο αξιολόγησης Moody s, ο οποίος επίσης διατήρησε την αξιολόγησή του στο Αα3. Η Standard & Poor s εκτιμά ότι η διαδικασία εξέλιξης της οικονομίας της Κίνας σε μία οικονομία που στηρίζεται περισσότερο στην κατανάλωση και λιγότερο στις επενδύσεις είναι αργή και έχει επιπτώσεις στον ρυθμό ανάπτυξης. Η Standard & Poor s εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης στην Κίνα θα διαμορφωθεί σε επίπεδο ίσο ή μεγαλύτερο του 6% στα επόμενα τρία χρόνια, έναντι 6,9% το 2015, ενώ η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο το 6,5%-7,0% για το Παράλληλα, η Standard & Poor s θεωρεί αρνητικό ότι η μετεξέλιξη της οικονομίας πραγματοποιείται στη βάση της αύξησης του δανεισμού προς τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις και της μεγέθυνσης των δημοσίων δαπανών που επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Η Standard & Poor s σημειώνει ότι είναι πιθανό να προχωρήσει σε Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις μειώθηκαν, ενώ οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις παρέμειναν σε θετικό επίπεδο για 99 η εβδομάδα. Ενισχύθηκε το αγοραστικό ενδιαφέρον για το ευρώ με αποτέλεσμα η καθαρή θέση υπέρ του δολαρίου να διαμορφωθεί στα $ 7,39 δισ. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , μειώθηκαν κατά συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για τη δεύτερη μείωση από την 1 Μαρτίου. 7

8 Αναμένεται μείωση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ δισ. Ιαν-00 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 διαμορφώνεται στα 40,9 bps από 21,4 bps που ήταν στην αρχή του έτους. Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζεται ενισχυμένο στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 4 Απριλίου διαμορφωνόταν περί τα 1,1362 USD/EUR από 1,1165 USD/EUR που ήταν στις 28 Μαρτίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 4,6%, έναντι του δολαρίου. Η συμπεριφορά του δολαρίου θα καθοριστεί σε σημαντικό ποσοστό εκ του περιεχομένου των πρακτικών της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Fed που διεξήχθη στις Μαρτίου, ούτος ώστε να διακριβωθούν οι προθέσεις της Ομοσπονδιακής Τραπέζης, αναφορικά με την πορεία των επιτοκίων. Μια σταδιακή άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ, ευνοεί βραχυπρόθεσμα το ευρώ. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση σταθεροποίησης στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0919 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου, κατά 0,3%. Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση της SNB στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας έχουν καταθέσει στην ΤτΕλβετίας (SNB), αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε την 1 Απριλίου στα 483,76 δισ. φράγκα από 483,3 δισ. φράγκα, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Στερλίνα: Αδύναμη εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 4 Απριλίου, καταγράφει απώλειες τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,4259 USD/GBP), όσο και του ευρώ (0,7976 GBP/EUR). Ωστόσο, η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 8,3% έναντι του ευρώ και κατά 3,2% έναντι του δολαρίου. Οι απώλειες της στερλίνας έναντι του ευρώ αναμένονται να ενισχυθούν περαιτέρω, καθώς αυξάνεται η νευρικότητα των επενδυτών, ενόψει του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ. Η νευρικότητα επιτείνεται, καθώς οι δημοσκοπήσεις θέλουν την διαφορά μεταξύ της παραμονής και εξόδου από την ΕΕ να διαμορφώνεται στο 1%, γεγονός που καθιστά επισφαλή κάποια έγκυρη πρόβλεψη. Η ανησυχία των επενδυτών αποτυπώνεται και στο CDS (credit default swaps) του Ηνωμένου Βασιλείου το οποίο -8,0 Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Εκδήλωση αγοραστικού ενδιαφέροντος για τα ομόλογα της Ευρωζώνης, καθώς από την Παρασκευή 1 Απριλίου η ΕΚΤ αύξησε τις μηνιαίες αγορές περιουσιακών στοιχείων στα 80 δισ. και ενσωμάτωσε στις επιτρεπόμενες αγορές ομολογιακών τίτλων και τις εταιρικές εκδόσεις πιστοληπτικής διαβάθμισης άνω του ΒΒΒ-. Οι νέες ομολογιακές εκδόσεις εντός της τρέχουσας εβδομάδας σε Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία, αναμένεται ότι θα πιέσουν τις αντίστοιχες αγορές προσωρινά. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 1 Απριλίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 652,022 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 11,6 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, ύψους 102 εκ. και πωλήσεις ABS ύψους 239 εκ. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 56 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10-ετούς ομολόγου λήξης 2025 στις 4 Απριλίου διαμορφωνόταν σε τιμές μεταξύ 67,41-69,35 ή με απόδοση 8,61%-9,02%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις υψηλό αποδόσεως 19,27%. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα Ανοδικές τάσεις στις ομολογιακές αγορές της ΖτΕ 0,18 0,14 0,27 0,22 0,46 0,39 1,30 1,24 1,53 1,47 2,80 2,77 8,82 9, /3/2016 4/4/2016 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10-ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) ανήλθε στις 887 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10-ετούς 8

9 γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, υποχώρησε στο 0,14%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας στις 4 Απριλίου εμφάνιζε απόδοση 2,77%, της Ισπανίας 1,47% και της Ιταλίας 1,24%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση, στις 262 μ.β. από 261 μ.β., ενώ του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου υποχώρησε στις 110 μ.β. από 112 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10- ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,77% στις Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα 12 δισ. Οι σημαντικότερες εκδόσεις εστιάζονται σε Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία. Ειδικότερα, το Ισπανικό δημόσιο θα δανεισθεί εκ νέου μεταξύ 3-4 δισ. στις υφιστάμενες εκδόσεις Bonos λήξεως 7/2021, 4/2026, 10/2046 και 11/2030. Στην Ιταλία, το δημόσιο θα πραγματοποιήσει νέα ομολογιακή έκδοση λήξεως 4/2024 BTP Italia, με ελάχιστο εγγυημένο επιτόκιο 0,40%. Τέλος, στη Γαλλία το δημόσιο θα δανεισθεί εκ νέου μεταξύ 7-8 δισ. στις υφιστάμενες εκδόσεις OATs λήξεως 5/2025, 5/2026s και 5/2031. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 46,3%, σε ετήσια βάση, στα 110,1 εκατ. στο 4 ο τρίμηνο 2015 από 205,0 εκατ. στο 4 ο τρίμηνο Η μείωση ήταν αποτέλεσμα κυρίως της εμφάνισης πλεονάσματος στο ισοζύγιο εισοδημάτων, λόγω της αύξησης του εισοδήματος από άμεσες επενδύσεις, αλλά και της αύξησης του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών. Απεναντίας, αρνητική συμβολή στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών είχε η αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων. 400,0 0,0-400,0 Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κυρίως λόγω εμφάνισης πλεονάσματος στο ισοζύγιο εισοδημάτων (εκατ. ευρώ) -151,2 276,0-272,1 210,8-142,0-205,0-660,4-655,3-657,7-800,0 1ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ.2015 Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου -95,1 72,5-110,1 ΠΓΔΜ Αλβανία Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 8,1%, σε ετήσια βάση, στα 413 εκατ. στο 4 ο τρίμηνο 2015 από 382 εκατ. στο 4 ο τρίμηνο Η αύξηση προήλθε από το υψηλότερο εμπορικό έλλειμμα, καθώς οι εξαγωγές μειώθηκαν σημαντικά κατά 22,6% και οι εισαγωγές μειώθηκαν οριακά κατά 0,6%. Αντιθέτως, θετική συμβολή στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών είχε η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε λόγω του υψηλότερου εμπορικού ελλείμματος (εκατ. ευρώ) ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ ο τρίμ.2015 Πηγή: Bank of Albania -296 Κύπρος Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 33,8%, σε ετήσια βάση, στα 24,9 εκατ. τον Ιανουάριο από 37,6 εκατ. τον Ιανουάριο Η μείωση ήταν αποτέλεσμα του χαμηλότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων, λόγω μείωσης των εμβασμάτων επιχειρήσεων, αλλά και του χαμηλότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών. Αντιθέτως, θετική συμβολή στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών είχε η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6,5%, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 4,1%. 100,0 50,0 0,0 37,6 Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κυρίως λόγω μικρότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων (εκατ. ευρώ) 2,9 3,4-28,5-22,2-50,0-36,7-57,1 -,7-100,0-86,9 01/15 02/15 03/15 04/15 05/15 06/15 07/15 08/15 09/15 10/15 11/15 12/15 01/16 Πηγή: National Bank of FYROM Ρουμανία Τράπεζα της Ρουμανίας-Βασικό επιτόκιο Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ρουμανίας στη συνεδρίαση της 31 ης Μαρτίου αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο (monetary policy rate) στο 1,75% (ιστορικά 26,7 39,1 65,1 24,9 9

10 χαμηλό) και το ποσοστό των υποχρεωτικών δεσμεύσεων των τραπεζών σε RON στο 8% και σε ξένο νόμισμα στο 12%. Επίσης, η Τράπεζα της Ρουμανίας ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την πολιτική ενίσχυσης της ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα. Η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής έχει προγραμματισθεί στις 5 Μαίου. Η ΤτΡουμανίας διατήρησε αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο για έκτη κατά σειρά συνεδρίαση 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Μαρ-13 Ιουλ-13 Σεπ-13 Ιαν-14 Μαρ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Ιαν-15 Μαρ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Φεβ-16 Πηγή: National Bank of Romania αλλά ήταν χαμηλότερο έναντι 6,8% τον Φεβρουάριο Αντιθέτως, ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε στα 597 χιλ. άτομα τον Φεβρουάριο από 604 χιλ. άτομα τον Ιανουάριο και 626 χιλ. άτομα τον Φεβρουάριο Τον Φεβρουάριο, το ποσοστό της ανεργίας ήταν υψηλότερο στους άνδρες στο 7,0% σε σχέση με τις γυναίκες στο 5,8%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2016), το ποσοστό της ανεργίας θα υποχωρήσει από 6,8% το 2015 σε 6,6% το 2016 και σε 6,5% το ,5 7,0 6,5 Το ποσοστό της ανεργίας παρέμεινε αμετάβλητο σε χαμηλό έξι ετών Ποσοστό της ανεργίας Το ποσοστό της ανεργίας παρέμεινε αμετάβλητο στο 6,5% του εργατικού δυναμικού τον Φεβρουάριο, 6,0 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Πηγή: National Institute of Statistics 10

11 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7-0,2 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,6-6,4-9,9-7,9-2,5 0,7 0,3 Δημόσια Κατανάλωση 2,1-4,2-7,0-7,2-5,5-2,4 0,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις -13,8-19,3-20,7-23,4-9,3-2,6 0,7 Εξαγωγές -18,2 4,4 0,8 1,1 1,7 7,4-3,8 Εισαγωγές -20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Συνολική Απασχόληση -1,2-3,6-7,6-8,9-4,9 0,7 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -10,1-5,4-3,0-3,7-8,4 0,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,0 159,4 177,0 178,6 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-10,0-3,8-2,1-2,1 0,0 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2, ,5 (12μηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1 5,5 (Ιαν. 2016) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2-0,2 (12μηνο) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,2-1,0-0,2 1,2 5,8 (Ιαν. 2016) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 49,0 (Μαρ. 2016) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 90,1 (Μαρ. 2016) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 94,8 (Μαρ. 2016) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-71,9 (Μαρ.2016) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,3 (Φεβ.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-1,9 (Φεβ.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4 0,0 (Φεβ.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9 0,0-0,9-0,4 (Φεβ.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,8 (Φεβ.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-2,9 (Φεβ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-1,9 (Φεβ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,4 (Φεβ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-0,5 (Φεβ.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3 0,8 (Φεβ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-3,9-5,0-6,1-5,4-5,4 (4ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,3 0,9-1,7-0,8-0,8 (4ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,7-0,3-0,9-0,9 (4ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5-2,0 2,8 2,8 (4ο 3μηνο) Επενδύσεις -9,3-2,6 9,9 0,1-11,4 5,7 5,7 (4ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,3 1,5-10,3-8,8-8,8 (4ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,3-19,8-12,5-12,5 (4ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 1,7 (Ιαν.2016) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 2,8 (Ιαν.2016) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-1,1 (Ιαν.2016) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7-0,7 (Ιαν.2016) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 11