ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ κ. Μαρίας Βασιλειάδου. ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 1

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ κ. Μαρίας Βασιλειάδου. ΙΧ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Ψυχική υγεία ανηλίκων και εκπαίδευση για την προαγωγή της, την πρόληψη της παραβατικότητας και της στιγματοποίησης 1] Ορισμός ψυχικής υγείας.. 3 2] Ηδιασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού στην ψυχική υγεία από Δ.Σ.Δ.Π ] Ηεπίδραση της εκπαίδευσης στην προαγωγή ψυχικής υγείας και πρόληψη.της παραβατικότητας των ανηλίκων 4 4] Το βίωμα της παραβατικότητας ως στίγμα από τον ανήλικο 11 α] Οι συνέπειες της ετικέτας «παραβάτης» στον ανήλικο.. 11 β] Η υιοθέτηση μη στιγματιστικών προς ανηλίκους παραβάτες συμπεριφορών (από την Πολιτεία και την Αστυνομία) 19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Έρευνα παραγόντων παραβατικότητας και προσωπικότητας ανηλίκων παραβατών 1] Παράγοντες παραβατικότητας ανηλίκων.. 22 Α] Παράγοντες παραβατικότητας που σχετίζονται με το άτομο. 23

2 XIV Περιεχόμενα α] Βιολογικοί λόγοι. 23 β] Γενετικοί λόγοι 24 γ] Η ιδιοσυστασία, η νευρολογία και οι ορμόνες.. 25 δ] Ψυχιατρικές διαταραχές 25 δα] Σοβαρές ψυχικές διαταραχές 26 δβ] Διαταραχές διαγωγής [ΔΔ] 27 ε] Οι ψυχολογικές ανάγκες του εφήβου.. 30 Β] Παράγοντες παραβατικότητας που σχετίζονται με την οικογένεια.. 30 Γ] Παράγοντες παραβατικότητας που σχετίζονται με την κοινωνία 33 α] Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες 33 β] Αστικοποίηση.. 35 γ] Η αναποτελεσματικότητα του σχολείου στην 36 Ελλάδα. δ] Η επιρροή των ΜΜΕ 37 ε] Η διαθεσιμότητα και η εύκολη πρόσβαση του ανηλίκου σε όπλα στ] Η επιρροή της ομάδας των συνομηλίκων 38 2] Προσωπικτότητα, ανάγκες και χαρακτηριστικά ανηλίκων παραβατών 40 α] Έρευνα και τρόποι διερεύνησης της προσωπικότητας των χαρακτηριστικών και των αναγκών ανηλίκων παραβατών 40 αα] Στοιχεία έκθεσης κοινωνικής έρευνας 42 αβ] Στοιχεία ψυχολογικής έκθεσης. 43 β] Η ανάπτυξη ταυτότητας από τον ανήλικο. 45 γ] Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας παραβατικών ανηλίκων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Αρχές και εγγυήσεις κατά την ποινική αντιμετώπιση ανηλίκων παραβατών 1] Χαρακτηριστικά και θεμελειώδεις αρχές του συστήματος δικαιοσύνης για ανηλίκους. 55

3 Περιεχόμενα XV 2] Θεμελειώδεις αρχές και δικονομικές εγγυήσεις της ποινική δίκης Ὴ επικοινωνιακή δικαιοσύνη ανηλίκων ως έκφραση της φιλικής δικαιοσύνης ανηλίκων 65 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Δικαστήρια ανηλίκων Αρμοδιότητα Θεσμοί ποινικού συστήματος 1] Αρμοδιότητα δικαστηρίων ανηλίκων ] Θεσμοί ποινικού συστήματος ανηλίκων. 80 α] Δικαστήρια ανηλίκων Δικαστής ανηλίκων 80 β] Εισαγγελέας ανηλίκων γ] Συνήγορος υπεράσπισης ανηλίκων. 93 δ] Πολιτική αγωγή 96 ε] Υπηρεσία Επιμελητών ανηλίκων.. 96 Καθήκοντα του επιμελητή ανηλίκου 97 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Ποινική αντιμετώπιση ανηλίκων παραβατών 1] Οι προβλέψεις του Ποινικού Κώδικα για την αντιμετώπιση του ανηλίκου παραβάτη 112 2] Κύρια μη ιδρυματικά αναμορφωτικά μέτρα α] Η επίπληξη 116 β] Η ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου στους γονείς ή επιτρόπους του. 121 γ] Η ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου σε ανάδοχη οικογένεια 128 δ] Η ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρίες ή ιδρύματα ή σε επιμελητές ανηλίκων 131 ε] Της συνδιαλλαγής μεταξύ ανηλίκου, δράστη και θύματος για έκφραση συγγνώμης και εν γένει για εξώδικη διευθέτηση των συνεπειών της πράξης. 136 στ] Της αποζημίωσης του θύματος ή της κατ άλλον

4 XVI Περιεχόμενα τρόπο άρσης ή μείωσης των συνεπειών της πράξης από τον ανήλικο ζ] Της παροχής κοινωφελούς εργασίας από τον ανήλικο η] Της παρακολούθησης από τον ανήλικο κοινωνικών και ψυχολογικών προγραμμάτων σε κρατικούς, δημοτικούς, κοινοτικούς ή ιδιωτικούς φορείς 146 θ] Της φοίτησης του ανηλίκου σε σχολές επαγγελματικής ή άλλης εκπαίδευσης ή κατάρτισης. 147 ι] Της παρακολούθησης από τον ανήλικο ειδικών προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής ια] Της ανάθεσης της εντατικής επιμέλειας και επιτήρησης του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρείες ή σε επιμελητές ανηλίκων 149 3] Κύριο ιδρυματικό αναμορφωτικό μέτρο ιβ) Η τοποθέτηση του ανηλίκου σε κατάλληλο κρατικό, δημοτικό, κοινωτικό ή ιδιωτικό ίδρυμα αγωγής 149 4] Πρόσθετα αναμορφωτικά μέτρα ] Θεραπευτικά μέτρα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Στατιστικά στοιχεία της ΥΕΑ των Δικαστηρίων Ανηλίκων Αθηνών 1] Στατιστικά στοιχεία για το Μονομελές Δικαστήριο Ανηλίκων Αθηνών 157 2] Στατιστικά στοιχεία για το Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων Αθηνών 160 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ Προγράμματα ενίσχυσης ψυχικής υγείας ανηλίκων παραβατών κατά την αντιμετώπισή τους με αναμορφωτικά μέτρα. Αποτελεσματικότητα 1] Αρχές και κριτήρια για αποτελεσματικότητα προ

5 Περιεχόμενα XVII γραμμάτων προαγωγής ψυχικής υγείας και πρόληψης της παραβατικότητας των ανηλίκων ] Πρόγραμμα πολυσυστημικής οικογενειακής θεραπείας ] Εφαρμογή προγραμμάτων για ανήλικους παραβάτες στην Ελλάδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ Περιγραφή υπόθεσης ανήλικου παραβάτη που απασχόλησε Δικαστήριο Ανηλίκων 1] Περιγραφή υπόθεσης ] Διαπιστώσεις έρευνας της προσωπικότητας του ανηλίκου ] Η ανταπόκριση στο πρόβλημα του δικαστικού συστήματος 181 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ Αποτελεσματικότητα των επιβαλλόμενων αναμορφωτικών μέτρων ως προς την εφαρμογή αρχών προαγωγής ψυχικής υγείας στην Ελλάδα Συμπεράσματα 184 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ξενόγλωσση Ελληνόγλωσση Διεθνή Κείμενα, Νόμοι, Δικαστικές Αποφάσεις 205