Πρόσφατα, η ΕΤΥΚ είχε γιορτάσει τα 50 + (πενήντα συν) χρόνια από την ίδρυσή

Transcript

1 π ƒπ ƒ ª ø À π π π ø ø ø ø À ºø π ƒ ª ƒ π ƒ º À µ ƒ À ÁÒÓ ÙÔ ÓıÚÒappleÔ ÂÓ ÓÙÈ ÛÙËÓ ÂÍÔ Û, Â Ó È Ô ÁÒÓ ÙË ÌÓ ÌË ÂÓ ÓÙÈ ÛÙË Ï ıë ª Ï Ó Ô ÓÙÂÚ Πρόσφατα, η ΕΤΥΚ είχε γιορτάσει τα 50 + (πενήντα συν) χρόνια από την ίδρυσή της. Με την ευκαιρία εκείνη πραγµατοποιήθηκε µια ολοκληρωµένη και διεξοδική ιστορική αναδροµή, καταγράφοντας µε λεπτοµέρεια γεγονότα που σηµάδεψαν την πορεία της ΕΤΥΚ όσο και του τραπεζοϋπαλληλικού κόσµου µέσα στα χρόνια, µια πορεία που κάθε άλλο παρά µε ροδοπέταλα ήταν στρωµένη. Οι αγώνες της ΕΤΥΚ για τα δικαιώ- µατα των τραπεζικών υπαλλήλων χρονολογούνται από την ίδρυσή της, το Οι αγώνες ήταν σκληροί και αδιάκοποι είτε στόχευαν στην καλυτέρευση των όρων εργασίας είτε στην προστασία κεκτηµένων δικαιωµάτων που κατά καιρούς εποφθαλµιούσε η Εργοδοσία. Τα τελευταία γεγονότα που διαδραµατίζονται στην Εθνική Τράπεζα, η προσπάθεια της σηµερινής ιοίκησης της Τράπεζας να ποδοπατήσει θεσµούς και δικαιώµατα, αλλά και να επέµβει στα εσωτερικά του συνδικαλιστικού κινήµατος ιδρύοντας δική της, κίτρινη «συντεχνία», µας έσπρωξαν να µετροφυλλίσουµε ξανά την ιστορική εκείνη διαδροµή και να ξεχωρίσουµε κάποια σηµαντικά για την Εθνική Τράπεζα γεγονότα Ο πρώτος Γ.Γ. της ΕΤΥΚ Σοφοκλής Μιχαηλίδης ανακοινώνει στους συναδέλφους της Εθνικής Τράπεζας την πρώτη στην Ιστορία της Οργάνωσής µας, στάση εργασίας Ú appleâ ÈÎfi

2 Η πρώτη απεργία Εκείνες κι αν ήτανε σκοτεινές εποχές. Οι τραπεζικοί υπάλληλοι εργάζονταν εξαντλητικά ωράρια, - η έννοια της υπερωριακής αποζηµίωσης ήταν άγνωστη-, χωρίς καµία κατοχύρωση, µε µισθούς πείνας. Στις τράπεζες κυριαρχούσε τροµοκρατία, οι εργοδότες απειλούσαν υπαλλήλους να µην συνδικαλιστούν, ενώ η απειλή απόλυσης πλανιόταν συνεχώς στην ατµόσφαιρα. Οι δε γυναίκες θεωρούνταν δεύτερης κατηγορίας υπάλληλοι: Μόλις αρραβωνιάζονταν, απολύονταν, για να µη διαταράσσεται η αφοσίωσή τους στη δουλειά από τις σκοτούρες του οικογενειακού βίου. Ως αναµενόµενο οι τράπεζες δεν έβλεπαν µε καθόλου καλό µάτι τη δηµιουργία υγιούς συνδικαλιστικού κινήµατος και προσπάθησαν µε κάθε µέσο να πλήξουν τη νεοϊδρυθείσα τότε ΕΤΥΚ. Ίδρυσαν ξεχωριστές οργανώσεις (στην ουσία κίτρινα συνδικάτα), τους περιβόητους «Οµίλους Προσωπικού» στελεχωµένους µε ανθρώπους υποχείρια τους, µε σκοπό τον αποπροσανατολισµό των συναδέλφων και αποµάκρυνσή τους από την ΕΤΥΚ. ικαιολογητικό τους; Τα προβλήµατα των υπαλλήλων της κάθε τράπεζας είναι διαφορετικά και οι υπάλληλοι της κάθε τράπεζας πρέπει να τα χειρίζονται µόνοι τους. Θυµίζει κάτι αυτό; Όσο κι αν αλλάζουν οι καιροί κάποια πράµατα µένουν πάντα τα ίδια! Τα σχέδια τους όµως έπεσαν στο κενό. Οι συνάδελφοι της Εθνικής Τράπεζας, όπως και οι συνάδελφοι όλων των άλλων τραπεζών γύρισαν την πλάτη στους ανθρώπους της εργοδοσίας και αγκάλιασαν το µόνο πραγµατικό εκπρόσωπο τους, την ΕΤΥΚ! Μερικές φορές η µοίρα έχει χιούµορ! Η πρώτη απεργιακή κινητοποίηση της ΕΤΥΚ πραγµατοποιείται στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος! Στις 13 Νοεµβρίου 1957, µεσουρανούντος του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, κηρύχθηκε δίωρη στάση εργασίας στην Εθνική Τράπεζα. Οι συνάδελφοι της Εθνικής Τράπεζας πρώτοι απ όλους σήκωσαν το λάβαρο της ΕΤΥΚ, και µε ψηλά το κεφάλι εγκαινίασαν µια νέα εποχή για τον τραπεζοϋπαλληλικό κόσµο της Κύπρου Οι συνάδελφοι της Εθνικής Τράπεζας σε Γενική Συνέλευση στη Λευκωσία Η συσπείρωση τους γύρω από την ΕΤΥΚ τους ανέδειξε νικητές 49 Ú appleâ ÈÎfi - 07

3 Η πρώτη συµφωνία Η σωστή κρίση και αγωνιστικότητα των συναδέλφων της ΕΤΕ που τότε αριθµούσαν παγκύπρια 39 µόλις µέλη, γρήγορα φέρνει καρπούς. Η πρώτη συµφωνία µεταξύ της ΕΤΥΚ και της Εθνικής Τράπεζας υπογράφεται στις 6 Φεβρουαρίου 1960 και περιλαµβάνει µεταξύ άλλων για πρώτη φορά εφαρµογή του κυβερνητικού τιµαριθµικού επιδό- µατος συµπεριλαµβανόµενου και του θεσµού του µίνιµουµ, παροχή χαµηλότοκων δανείων για το προσωπικό, ίδρυση Ταµείου Υγείας, καταβολή 13ου µισθού Η πρώτη παναπεργία - Αλληλεγγύη Η µεγαλύτερη σε διάρκεια απεργία στον τραπεζικό τοµέα της Κύπρου πραγµατοποιήθηκε το 1961 στην Οθωµανική τράπεζα και διήρκεσε 48 ολόκληρες µέρες! Οι υπάλληλοι της Εθνικής Τράπεζας µαζί µε τους υπαλλήλους όλων των υπόλοιπων τραπεζών κατέρχονται σε στάσεις εργασίας ως ένδειξη συµπαράστασης προς τους δοκιµαζόµενους συναδέλφους τους. Η απεργία στέφθηκε µε επιτυχία και η ΕΤΥΚ εξήλθε νικήτρια από την πρώτη αυτή δοκιµασία. Η αξία της αλληλεγγύης µεταξύ των τραπεζικών υπαλλήλων εµπεδώνεται στα δύσκολα εκείνα χρόνια Η δυναµική αντίδραση της ΕΤΥΚ φέρνει την εργοδοσία στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων Η αντισυνδικαλιστική νοοτροπία και η κωλυσιεργός στάση για επίλυση προβληµάτων δεν είναι τωρινό φαινόµενο στην Εθνική Τράπεζα. Το 1968 δηµιουργήθηκε τριβή λόγω κωλυσιεργίας της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος να αρχίσει διαπραγµατεύσεις µε την ΕΤΥΚ για τα νέα αιτήµατα που είχαν υποβληθεί, µε αποτέλεσµα η Οργάνωσή µας να αποφασίσει την προκήρυξη γενικής 24ωρης προειδοποιητικής απεργίας. Ως αποτέλεσµα της αποφασιστικής στάσης της ΕΤΥΚ η τράπεζα ανέλαβε υποχρέωση να αρχίσει διαπραγµατεύσεις επί των υποβληθέντων αιτηµάτων, και ότι η ισχύς των συµφωνηθέντων θα είναι αναδροµική. Η προκηρυχθείσα απεργία αναστάληκε Παγκύπρια γενική συνέλευση των συναδέλφων της Εθνικής Τράπεζας. Έτοιµοι για όλα! Ú appleâ ÈÎfi

4 Η µεγάλη απεργία του 1971 Η συναδελφική Αλληλεγγύη στην αποκορύφωσή τη ς. Από τη µια έχουµε την αλάνθαστη ιστορία που µας κάνει όλους περήφανους. Από την άλλη το επιχείρηµα που πλασάρει η σηµερινή ιοίκηση της ΕΤΕ δια µέσου των ανθρώπων της εργοδοτικής «συντεχνίας», ότι οι συνάδελφοι των άλλων τραπεζών δε θα ξαναχρειαστεί να εµπλακούν στα της Εθνικής γιατί οι συνάδελφοι της Εθνική,ς Τράπεζας θα χειρίζονται από µόνοι τους τα θέµατα τους. Είναι φανερό ότι η πολιτική αυτή έχει βάλει στο στόχαστρό της την αλληλεγγύη µεταξύ των τραπεζικών υπαλλήλων στοχεύοντας στην αποµόνωση των συναδέλφων της ΕΤΕ. Όταν το 1971 η ΕΤΥΚ υπέβαλε τα αιτήµατα προς τον ΚΕΣΤ για ανανέωση των υφιστά- µενων συµβάσεων, αιτήµατα που σήµερα φαίνονται αυτονόητα, όπως ισοµισθία ανδρών και γυναικών, πενθήµερη εβδοµάδα εργασίας, οµοιόµορφη κατανοµή ωρών εργασίας κλπ συναντά µια τελείως αρνητική στάση. Η ΕΤΥΚ αποφασίζει την κήρυξη προειδοποιητικής 24ωρης απεργίας σε όλες τις εµπορικές τράπεζες πλην της Εθνικής Τράπεζας η οποία είχε δεχτεί τα αιτήµατα και είχε υπογράψει ήδη τη σύµβαση. Η άνευ προηγουµένου κρίση ξεσπά το 1972 σε όλες τις επηρεαζόµενες τράπεζες µε απεργίες και ανταπεργίες. Ο Σύνδεσµος Τραπεζών τότε µε µία στάση που σε πολλά θυµίζει τη σηµερινή ιοίκηση της Εθνικής Τράπεζας κηρύσσει λοκ- άουτ και απειλεί µε τιµωρία τους απεργούς! Ας σηµειωθεί ότι η σύγκρουση δεν επεκτάθηκε σε όλες τις τράπεζες. Στην Εθνική Τράπεζα και στις κρατικού ενδιαφέροντος τράπεζες δηλαδή την Κεντρική, την Τ ρ ά π ε ζ α Αναπτύξεως και τη Παντραπεζικές συνελεύσεις την περίοδο της µεγάλης κρίσης 51 Ú appleâ ÈÎfi - 07

5 Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, επικρατούσε εργατική ειρήνη και όλα έβαιναν οµαλά. Όµως οι υπάλληλοι των µη επηρεαζόµενων τραπεζών αποφασίζουν να κατέλθουν σε απεργία σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόµενους συναδέλφους τους και αναλαµβάνουν να µην εξυπηρετούν µε οποιονδήποτε τρόπο οποιαδήποτε των επηρεαζόµενων τραπεζών. Για πρώτη φορά στα συνδικαλιστικά χρονικά της Κύπρου όλες οι τράπεζες παραµένουν κλειστές. Μπροστά στις εξελίξεις αυτές επεµβαίνει δυναµικά η κυβέρνηση µεσολαβώντας για γεφύρωση της διαφοράς. Η ενότητα όλων των τραπεζικών υπαλλήλων µέσα από τις τάξεις της ΕΤΥΚ λυγίζει την άκαµπτη στάση των εργοδοτών ιόρθωση µισθών Η κρίση του 1984 µεταξύ της ΕΤΥΚ και της Εθνικής άφησε ιστορία. Η τράπεζα παρερ- µήνευσε τότε αρκετές πρόνοιες της συλλογικής σύµβασης, αλλά το κυριότερο θέµα που ξεχωρίζει για τη µοναδικότητά του στα χρονικά είναι ο λανθασµένος υπολογισµός των µισθών των υπαλλήλων της (προς τα κάτω). Μπερδεµένη στην πολυπλοκότητα του τρόπου υπολογισµού των ετησίων προσαυξήσεων βάσει των µισθολογικών κλιµάκων, η εργοδοσία υπολόγιζε λάθος τους µισθούς του προσωπικού της και ούτε λίγο ούτε πολύ οι συνάδελφοι της ΕΤΕ έπαιρναν µικρότερες ετήσιες προσαυξήσεις απ ό,τι δικαιούνταν. Το θέµα ανακάλυψε και έφερε στην επιφάνεια ο τότε κλαδικός γραµµατέας της Εθνικής Τράπεζας Λοΐζος Χατζηκωστής υπολογίζοντας το ποσό που χρωστούσε η τράπεζα στον κάθε ένα υπάλληλό της. Η άρνηση της εργοδοτικής πλευράς να παραδεχτεί και να διορθώσει το λάθος της οδήγησε την ΕΤΥΚ σε λήψη δυναµικών µέτρων. Μονιασµένοι και αποφασισµένοι οι συνάδελφοι της Εθνικής Τράπεζας, γύρω από την ΕΤΥΚ, χωρίς απεργοσπάστες και συνοδοιπόρους της εργοδοσίας, διεκδίκησαν δυναµικά τα δίκαιά τους. Η πλήρης επιτυχία των µέτρων, οδήγησε την τράπεζα στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων και έφερε ως αποτέλεσµα να υποχωρήσει η τράπεζα, να διορθωθούν τα λάθη και να δοθούν χιλιάδες λίρες αναδροµικά στους συναδέλφους Στο Προεδρείο ο Γενικός Γραµµατέας της ΕΤΥΚ Γιώργος Μιχαηλίδης, ο Βοηθός Γενικός Γραµµατέας Μιχαλάκης Κυριάκου και ο Κλαδικός Γραµµατέας της Εθνικής Τράπεζας Λοΐζος Χατζηκωστής Οι συνάδελφοι της Εθνικής Τράπεζας διεκδικούν δυναµικά τα δίκαια τους. Περήφανοι, αγέρωχοι, µε το κεφάλι ψηλά υπό το λάβαρο της ΕΤΥΚ Ú appleâ ÈÎfi

6 Επιστράτευση! Μεγάλη κρίση στον τραπεζικό χώρο ξεσπά το 1987, όταν η εργοδοτική πλευρά οδηγεί τις διαπραγµατεύσεις για Ανανέωση της Συλλογικής Σύµβασης σε αδιέξοδο. Απεργίες και ανταπεργίες συγκλονίζουν την οικονοµία και την κοινωνία µε την εργοδοτική πλευρά να τορπιλίζει κάθε καλοπροαίρετη προσπάθεια για λύση. Όταν η εργοδοσία αρνείται και φανερά τη συνέχιση των διαπραγµατεύσεων, η ΕΤΥΚ προκηρύσσει επ αόριστον απεργία στα ΗΛΚ τριών τραπεζών, Κύπρου, Λαϊκής και Εθνικής. (Λέτε κάποιοι τότε να αποκάλεσαν και εκείνους τους απεργούς προδότες;) Το Υπουργικό Συµβούλιο τάσσεται υπέρ της Εργοδοσίας και µε µια πρωτοφανή απόφαση του ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΕΙ όλους τους επηρεαζόµενους συναδέλφους. Η ΕΤΥΚ αποφασίζει συνέχιση του αγώνα µε διατήρηση των απεργιακών µέτρων στους υπαλλήλους των ΗΛΚ, ενώ παράλληλα συγκαλεί Παγκύπρια συγκέντρωση διαµαρτυρίας των µελών της µε πορεία προς το Προεδρικό. Στις 2 Ιουλίου η καθολική ανταπόκριση των Τραπεζικών Υπαλλήλων στην παντραπεζική συγκέντρωση επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα των συναδέλφων και την θέλησή τους να µην αποδεχτούν κανένα διάταγµα που να επηρεάζει τα δικαιώµατά τους. Ακολουθεί πορεία διαµαρτυρίας προς το Προεδρικό όπου επιδόθηκε στον Υφυπουργό παρά τω Προέδρω ψήφισµα διαµαρτυρίας. Η ισχυρότατη αντίδραση της ΕΤΥΚ ανάγκασε τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας να µεσολαβήσει µε αντικειµενικότερη προσέγγιση, για να επιλυθεί η διαφορά Πορείας διαµαρτυρίας προς το Προεδρικό. Ένας από τους πιο επικούς αγώνες των τραπεζικών υπαλλήλων στην κορύφωση του. Το όνοµα της ΕΤΥΚ γίνεται συνώνυµο µε την κοινωνική δικαιοσύνη και τη δυναµική διεκδίκηση 53 Ú appleâ ÈÎfi - 07

7 1989 Λοκ άουτ συµπάθειας Το αντισυνδικαλιστικό πάθος των ιευθύνσεων στην Εθνική δεν είναι σηµερινό φαινόµενο. Το 1989 βρίσκει τις σχέσεις της ΕΤΥΚ και της Εθνικής Τράπεζας σε κρίση λόγω µιας εξωφρενικής ενέργειας της τράπεζας: Η ΕΤΕ είχε αποφασίσει ότι τα καθήκοντα των ταµιών δεν είναι ισάξια µε αυτά του υπόλοιπου γραφειακού προσωπικού και προσπάθησε να δηµιουργήσει µια καινούργια κατηγορία γραφειακών καθηκόντων. Παράλληλα, µε πληρωµένες ανακοινώσεις της στον τύπο προσπαθούσε να παραπληροφορήσει το κοινό. Είχε προηγηθεί στάση εργασίας στην ΕΤΕ και αποχή από υπερωρίες των συναδέλφων των υπολοίπων τραπεζών. Προδίδοντας τις προθέσεις του για «λοκ-άουτ» ο Σύνδεσµος Τραπεζών αποφασίζει το πρόωρο κλείσιµο των ταµείων όλων των τραπεζών στις 10 π.µ. Η ΕΤΥΚ καλεί τους συναδέλφους του ΗΛΚ της Εθνικής σε 24ωρη στάση εργασίας η οποία τηρείται ευλαβικά, (τότε δεν υπήρχαν Μαριάννες Χρίστου), παρά τις απειλές και τις κούφιες υποσχέσεις της εργοδοσίας. Οι υπόλοιπες τράπεζες σε ένδειξη «εργοδοτικής συµπαράστασης» στην Εθνική κηρύττουν «λοκά ο υ τ». Ανταπαντώντας άµεσα η ΕΤΥΚ Παντραπεζική συνέλευση σε κινηµατογράφο! καλεί πανσυνδικαλιστική διάσκεψη η οποία εκφράζει την υποστήριξη της και καλεί την κυβέρνηση να επέµβει. Μπροστά σ αυτές τις εξελίξεις το Υπουργείο Εργασίας αναγκάζεται να υποβάλει ισορροπηµένες προτάσεις που δικαιώνουν την ΕΤΥΚ και δηλώνοντας ότι «τα ταµειακά καθήκοντα είναι ισάξια των υπολοίπων γραφειακών καθηκόντων». Όλοι µια οικογένεια! Ú appleâ ÈÎfi

8 Γενικό Σχέδιο Υγείας εν έχει περάσει πολύς καιρός από τις µαζικές κινητοποιήσεις της ΕΤΥΚ και άλλων οργανώσεων για το Γε.Σ.Υ. Το θέµα αυτό δεν αφορούσε τότε µόνο τους συναδέλφους της ΕΤΕ, αλλά ολόκληρη την τραπεζοϋπαλληλική οικογένεια, ωστόσο σήµερα αποκτά βαρύνουσα σηµασία για την Εθνική Τράπεζα της οποίας η σηµερινή ιοίκηση προσπαθεί δικτατορικά να αφαιρέσει από το προσωπικό της ένα πολύτιµο κεκτηµένο που κερδήθηκε από την ΕΤΥΚ µετά από σκληρούς και πολύχρονους αγώνες κι απεργίες. Για να µη ξεχνιόµαστε. Σήµερα Η έννοια του συνδικαλισµού είναι ταυτόσηµη µε την έννοια της αλληλεγγύης. Αλληλεγγύη σε ατοµικό και αλληλεγγύη σε συλλογικό επίπεδο. Συνδικαλισµός χωρίς αλληλεγγύη είναι γράµµα κενό. Σε όλη την ιστορία του τραπεζικού συνδικαλισµού στην Κύπρο την ιστορία της ΕΤΥΚ δηλαδή η αλληλεγγύη υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος της επιτυχίας. Έχουµε περιπτώσεις, όπου οι υπάλληλοι µιας τράπεζας απέργησαν, για να υπερασπιστούν ένα συνάδελφο τους που για κάποιο λόγο του είχε βάλει χέρι η εργοδοσία. Σε συλλογικό επίπεδο συνάδελφοι άλλων τραπεζών κατέβασαν τα ρολά, συµπαραστεκόµενοι σε συνάδελφους τους άλλης / άλλων τραπεζών, κατέβηκαν σε απεργία συµπαράστασης για ένα πρόβληµα που δεν αφορούσε άµεσα τους ίδιους. Οι συνάδελφοι της Εθνικής Τράπεζας, πάντοτε βρίσκονταν στην εµπροσθοφυλακή άσχετα αν οι αντιπαραθέσεις µε την Εργοδοσία αφορούσαν άµεσα θέµατα της ίδιας της Εθνικής Τράπεζας ή άλλες τράπεζες, συµπαραστεκόµενοι και συµπαρατασσόµενοι µε τους υπόλοιπους τραπεζικούς υπαλλήλους σαν µια οικογένεια και άµα λάχαινε σαν µια ενιαία γροθιά. Θα χρειαζόµασταν σελίδες πολλές, για να περιγράψουµε έστω και αδρά τη συνδικαλιστική ιστορία των αγώνων των συναδέλφων της Εθνικής Τράπεζας µέσα από τις τάξεις της ΕΤΥΚ. Περιοριστήκαµε λόγω χώρου στα πιο σηµαντικά γεγονότα. Παραλείψαµε επίσης αυτά των τελευταίων δύο χρόνων. Ένας λόγος είναι ότι τα ξέρετε όλοι. Ένας άλλος λόγος είναι γιατί η κρίση ακόµη εξελίσσεται, οι πρωταγωνιστές και οι συνοδοιπόροι τους είναι εδώ. Η κατάληξη της σηµερινής κρίσης πρέπει να συµπεριληφθεί και αυτή από τον ιστορικό του µέλλοντος στις επιτυχίες της ΕΤΥΚ και του τραπεζοϋπαλληλικού κόσµου της Κύπρου. Πώς; Η πιο πάνω µικρή ιστορική αναδροµή θα µας δώσει τις απαντήσεις. Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισµένο το Αριστείδης Η Υγεία υπεράνω όλων! Αν διαλύονταν τότε τα Ταµεία Υγείας των Τραπεζών, σήµερα δεν θα είχαµε το ΤΥ-ΕΤΥΚ και θα τρέχαµε όλοι στις Ασφαλιστικές Εταιρείες Ú appleâ ÈÎfi - 07