ΗΜΟΣΙΑ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ. ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πειραιώς 132, Τ.Κ , Αθήνα Fax:

Transcript

1 ΗΜΟΣΙΑ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ Ενόψει έκδοσης αποφάσεων της ΡΑΕ για την τροποποίηση του Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος όσον αφορά στη µεθοδολογία καθορισµού του Ετήσιου Κόστους του ΕΣΜΗΕ και για τον προσδιορισµό του Ετήσιου Κόστους του ΕΣΜΗΕ και του Ε ΗΕ για το 2012 Υποβολή απόψεων: Χρονοδιάγραµµα: ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πειραιώς 132, Τ.Κ , Αθήνα Fax: Σε σχέση µε τον τρόπο υποβολής απόψεων σηµειώνονται τα εξής: (α) Οι συµµετέχοντες πρέπει να υποβάλλουν το πλήρες περιεχόµενο των επιστολών τους οπωσδήποτε και ηλεκτρονικά, είτε σε µορφή επεξεργάσιµου κειµένου ή απαλλαγµένο από στοιχεία της ταυτότητάς τους. (β) Στοιχεία που οι συµµετέχοντες χαρακτηρίζουν ως εµπιστευτικά ενσωµατώνονται σε διακριτό παράρτηµα της επιστολής και αφορούν αποκλειστικά υποστηρικτικά στοιχεία τεκµηρίωσης και όχι το σώµα των απόψεων τους. Έναρξη διαβούλευσης: Λήξη διαβούλευσης: Σχολιασµός αποτελεσµάτων: Η ΡΑΕ θα λάβει υπόψη τα αποτελέσµατα της διαβούλευσης στο πλαίσιο έκδοσης των σχετικών αποφάσεών της, χωρίς έτερο σχολιασµό. Ενέργειες ΡΑΕ: Τροποποίηση Κ Σ: έως Καθορισµός Ετήσιου Κόστους & Χρεώσεων Χρήσης ΕΣΜΗΕ και Ε ΗΕ 2012: έως Θέση σε ισχύ: Άµεση ηµοσιοποίηση απόψεων: Αµέσως µετά τη λήξη της ηµόσιας ιαβούλευσης η ΡΑΕ θα δηµοσιοποιήσει κατάλογο των συµµετεχόντων, καθώς και το περιεχόµενο των επιστολών τους, µε εξαίρεση την περίπτωση κατά την οποία ο αποστολέας αιτείται τη µη δηµοσιοποίηση των στοιχείων του και / ή των απόψεών του

2 Α. Εισαγωγή Η µεθοδολογία καθορισµού του Ετήσιου Κόστους του ΕΣΜΗΕ (Ελληνικό Σύστηµα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) στον Κώδικα ιαχείρισης Συστήµατος (Κ Σ, αρ.275), είναι η µεθοδολογία της Ρυθµιζόµενης Απόδοσης (Rate of Return Regulation ή Cost-Plus): η ΡΑΕ εγκρίνει σε ετήσια βάση το επιτρεπόµενο έσοδο που δικαιούται ο ιαχειριστής του Συστήµατος για το επόµενο έτος βάσει εκτιµήσεων για τα λειτουργικά έξοδα, τις αποσβέσεις καθώς και την επιτρεπόµενη απόδοση επί της Ρυθµιζόµενης Περιουσιακής Βάσης (ΡΠΒ, Κεφαλαιακή Παραχώρηση). Η ίδια µεθοδολογία εφαρµόζεται και για τον υπολογισµό του Ετήσιου Κόστους του Ε ΗΕ (Ελληνικό ίκτυο ιανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας), επειδή δεν έχει θεσπισθεί ο Κώδικας ιαχείρισης του ικτύου. Αναλυτικά, το ετήσιο κόστος του Συστήµατος (Ε) καθορίζεται προϋπολογιστικά µε βάση τη σχέση: Ε = Ε1 + Ε2 ± Π1± Π2. Στη σχέση αυτή, ο παράγοντας Ε1 αφορά στο επιτρεπόµενο έσοδο του ιαχειριστή για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών, του κόστους αποσβέσεων και απασχολούµενων κεφαλαίων, πλέον µιας εύλογης απόδοσης επί αυτών. Ο παράγοντας Ε2 αφορά στο έσοδο του ιαχειριστή για συγκεκριµένες υποδοµές του Συστήµατος που υλοποιούνται µε ειδικό σχήµα χρηµατοδότησης και οι παράγοντες Π1 και Π2 αφορούν στην εκκαθάριση των εσόδων του ιαχειριστή για το Ετήσιο Κόστος προηγούµενων ετών. Τα ζητήµατα και οι λεπτοµέρειες εφαρµογής της προαναφερθείσας µεθοδολογίας που σχετίζονται µε τα θέµατα της διαβούλευσης, καθώς και οι αντίστοιχες απόψεις της ΡΑΕ έχουν, επιγραµµατικά, ως εξής: 1. Προσδιορισµός αξίας Ρυθµιζόµενης Περιουσιακής Βάσης (απασχολούµενα κεφάλαια) και αποσβέσεων Σύµφωνα µε τον Κ Σ, τα απασχολούµενα κεφάλαια και οι αποσβέσεις προσδιορίζονται βάσει των κανόνων λογιστικού διαχωρισµού. Στην πρακτική που ακολουθήθηκε µέχρι και το 2009 (Γνωµ/ση ΡΑΕ για 2010), οι εκτιµήσεις για το ύψος των απασχολούµενων κεφαλαίων βασίζονταν στις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις προηγούµενων ετών. Στο πλαίσιο της άσκησης ρυθµιστικής πολιτικής η ΡΑΕ, στις Γνωµοδοτήσεις για το Ετήσιο Κόστος και για λόγους που αιτιολογούνται σε αυτές, δεν έλαβε υπόψη στον υπολογισµό των απασχολούµενων κεφαλαίων την υπεραξία που δηµιουργήθηκε από την επανεκτίµηση των παγίων της ΕΗ, η οποία εµφανίστηκε στις οικονοµικές καταστάσεις και περιελήφθη για πρώτη φορά στις εισηγήσεις των ιαχειριστών για τον προϋπολογισµό του Ετήσιου Κόστους του Μετά από εκτενέστερη µελέτη του συγκεκριµένου ζητήµατος, η ΡΑΕ προτείνει η παρακολούθηση της Ρυθµιζόµενης Περιουσιακής Βάσης του ΕΣΜΗΕ και του Ε ΗΕ και ο προσδιορισµός της αξίας της, να αποσυνδεθούν από τις οικονοµικές καταστάσεις των ιαχειριστών ή Κυρίων των οικείων δικτύων. 2. Εκκαθάριση επιτρεπόµενου εσόδου για το κόστος των δικτύων Στον Κ Σ δεν έχει προβλεφθεί δυνατότητα εκκαθάρισης του Ετήσιου Κόστους: 1 Γνωµοδοτήσεις ΡΑΕ υπ αριθµόν 377/2010 και 378/

3 - για απόκλιση µεταξύ απολογιστικών και προϋπολογιστικών δαπανών επενδύσεων, - για απόκλιση µεταξύ απολογιστικού κόστους λειτουργίας και του αντίστοιχου προϋπολογιστικού ανταλλάγµατος. Η ύπαρξη µηχανισµού εκκαθάρισης κρίνεται αναγκαία λόγω της κοστοστρεφούς µεθοδολογίας καθορισµού του Ετήσιου Κόστους του δικτύων που ισχύει. Ενόψει των ανωτέρω, η ΡΑΕ προτίθεται να προβεί σε τροποποίηση των διατάξεων του Κώδικα ιαχείρισης Συστήµατος, σύµφωνα µε τα αναφερόµενα αναλυτικότερα στην επόµενη ενότητα. Επιπλέον, η ΡΑΕ θεωρεί αναγκαίο οι τροποποιήσεις του Κ Σ που θα διαµορφωθούν µετά τη διαβούλευση να τεθούν σε εφαρµογή άµεσα, δηλαδή στις αποφάσεις της για την έγκριση του προϋπολογισµού του Ετήσιου Κόστους του ΕΣΜΗΕ και του Ε ΗΕ για το έτος Β. Εκτενής περιγραφή προτεινόµενων τροποποιήσεων Β.1 Προσδιορισµός απασχολούµενων κεφαλαίων και αποσβέσεων ΡΠΒ Μετά τη µη αποδοχή της υπεραξίας που δηµιουργήθηκε από την επανεκτίµηση των ενσώµατων παγίων της ΕΗ µε ηµεροµηνία , η ΡΑΕ προέβη σε λεπτοµερέστερη διερεύνηση της σχετικής έκθεσης επανεκτίµησης καθώς και λοιπών θεµάτων σχετικών µε την παρακολούθηση των παγίων της επιχείρησης. Τα κυριότερα συµπεράσµατα από αυτή τη διερεύνηση παρουσιάζονται ακολούθως: - Ως απόρροια της χρήσης των µεθόδων υπολειµµατικού κόστους αντικατάστασης (ηλεκτροµηχανολογικός εξοπλισµός) και αξίας αγοράς (ακίνητα) για την επανεκτίµηση, οι αξίες που εµφανίζονται στις λογιστικές καταστάσεις της ΕΗ Α.Ε. δεν αντανακλούν εν γένει τις ιστορικές αξίες κτήσης των ενσωµάτων παγίων της επιχείρησης, αλλά διαµορφώνονται µε βάση το τρέχον κόστος υλοποίησης των αντίστοιχων επενδύσεων (ή την τρέχουσα αξία αγοράς των σχετικών ακινήτων) σε κάθε επανεκτίµηση (κάθε 5 έτη). - Κατά την επανεκτίµηση προσδίδεται αξία και υπολειπόµενος χρόνος ζωής εκ νέου σε πάγια που έχουν πλήρως αποσβεσθεί λογιστικά. Εποµένως παρατηρείται το φαινόµενο πάγια που έχουν αποπληρωθεί, µέσω των αποσβέσεων προηγούµενων ετών, να συνεχίζουν να περιλαµβάνονται στα απασχολούµενα κεφάλαια που διαµορφώνουν το ρυθµιζόµενο έσοδο της δραστηριότητας. Από την παρατήρηση αυτή προκύπτει ενδεχοµένως ανάγκη επανεξέτασης των εκτιµώµενων χρόνων ωφέλιµης διάρκειας ζωής των παγίων της επιχείρησης για ρυθµιστικούς σκοπούς. - Το υφιστάµενο µητρώο παγίων της επιχείρησης δεν µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παρακολούθηση των υφιστάµενων και νέων παγίων, προκειµένου να προσδιοριστεί το ύψος των απασχολούµενων κεφαλαίων και των αναλογούντων αποσβέσεων χρήσης µε βάση το ιστορικό κόστος κτήσης. Αυτό διότι αφενός η πληροφορία ιστορικού κόστους κτήσης των παγίων που τηρείται σε αυτό δεν είναι απολύτως αξιόπιστη, αφετέρου η πληροφορία σχετικά µε τις συσσωρευµένες αποσβέσεις των παγίων χάνεται, καθώς αυτές συµψηφίζονται µε την προ αποσβέσεων λογιστική αξία των παγίων κατά την επανεκτίµηση της αξίας τους σύµφωνα µε τα λογιστικά πρότυπα (κάθε 5ετία)

4 Ενόψει των παραπάνω και λαµβάνοντας υπόψη τη διεθνή πρακτική, η ΡΑΕ θεωρεί αναγκαία και προγραµµατίζει ενέργειες για τη συνολική επανεξέταση της µεθοδολογίας καθορισµού του εσόδου των δραστηριοτήτων διαχείρισης των δικτύων η/ε, συµπεριλαµβανοµένης της µεθοδολογίας προσδιορισµού της αξίας της ΡΠΒ και του επιτοκίου απόδοσης επί των απασχολούµενων κεφαλαίων. Επί του παρόντος και προκειµένου να υπολογιστεί το Ετήσιο Κόστος 2012 και 2013, η ΡΑΕ θεωρεί άµεσα αναγκαία την τροποποίηση της ισχύουσας µεθοδολογίας ως προς τον τρόπο προσδιορισµού της αξίας της ΡΠΒ (εξωλογιστικός προσδιορισµός αξίας παγίων), σύµφωνα µε τα όσα αναφέρονται αναλυτικότερα ακολούθως. Α. Τήρηση Ρυθµιστικού Μητρώου Παγίων Η υποχρεωτική τήρηση του Μητρώου Παγίων µε σκοπό τη διαχειριστική παρακολούθηση κάθε πάγιου στοιχείου της επιχείρησης και την ταυτόχρονη λογιστική παρακολούθηση της αξίας και των αποσβέσεων αυτού, σύµφωνα µε τα όσα ορίζονται από τα λογιστικά πρότυπα, δεν εξυπηρετεί για σκοπούς προσδιορισµού του επιτρεπόµενου εσόδου της δραστηριότητας, λόγω αδυναµίας παρακολούθησης : του ιστορικού κόστους κτήσης των παγίων των σωρευτικών αποσβέσεων αυτών Ως εκ τούτου, κρίνεται αναγκαία η παράλληλη τήρηση µητρώου παγίων που θα πληροί συγκεκριµένες προδιαγραφές, µε στόχο την καταγραφή, παρακολούθηση και έλεγχο των παγίων για σκοπούς άσκησης ρυθµιστικής πολιτικής. Το Μητρώο αυτό θα αποτελέσει την πηγή πληροφόρησης για τον υπολογισµό της αξίας των παγίων και κατ επέκταση των απασχολούµενων κεφαλαίων, σε αντικατάσταση των ετήσιων οικονοµικών καταστάσεων της εταιρείας. Βάση για τη δηµιουργία του Μητρώου αυτού προτείνεται να είναι το Μητρώο Παγίων των δραστηριοτήτων Μεταφοράς και ιανοµής της ΕΗ Α.Ε , όπως αυτό τηρούνταν σύµφωνα µε τους Κανόνες Λογιστικού ιαχωρισµού. Η πληροφορία για τα πεδία «Αναπόσβεστη Αξία», «Αρχικό Κόστος» και «Σωρευµένες Αποσβέσεις», θα πρέπει να βασίζεται σε αξίες που αποτυπώνονται στο Μητρώο Παγίων της εταιρείας προ της διενεργηθείσας αναπροσαρµογής των παγίων. Στο ρυθµιστικό αυτό µητρώο, που θα τηρείται εξωλογιστικά, κρίνεται αναγκαίο: 1. να περιλαµβάνονται αποκλειστικά τα πάγια που σχετίζονται άµεσα µε την άσκηση της ρυθµιζόµενης δραστηριότητας 2. να υπάρχει η απαιτούµενη πληροφόρηση ανά πάγιο, µε στοιχεία που εξατοµικεύουν το είδος παγίου, όπως αυτά αποτυπώνονται και στο Μητρώο Παγίων που τηρεί η εταιρεία για λογιστικούς και διαχειριστικούς σκοπούς ως Ανώνυµη Εταιρεία 3. να ενσωµατώνονται οι προσθήκες παγίων που προκύπτουν από νέες επενδύσεις κατά τα επόµενα έτη, σε αξίες κόστους κτήσης (ιστορικό κόστος) 4. να απαλείφονται πάγια που αποσύρονται από τη λειτουργική δραστηριότητα της εταιρείας κατά τα επόµενα έτη 5. να παρέχεται πληροφόρηση ανά πάγιο για: - το αρχικό κόστος κτήσης, - το προαναφερθέν κόστος κτήσης αφαιρουµένων των χρηµατοδοτήσεων από κεφάλαια τρίτων (συµµετοχές, επιχορηγήσεις) που αναλογούν στο πάγιο, - 4 -

5 - τις ετήσιες αποσβέσεις που υπολογίζονται για κάθε πάγιο µε τη σταθερή µέθοδο απόσβεσης και βάσει της ωφέλιµης διάρκειας ζωής του παγίου, όπως αυτή καθορίζεται βάσει των λογιστικών προτύπων που εφαρµόζει η επιχείρηση - τις σωρευµένες αποσβέσεις από το έτος κτήσης του παγίου και - την αναπόσβεστη αξία των παγίων, αφαιρουµένων των προαναφερθεισών αποσβέσεων Το ρυθµιστικό αυτό µητρώο δεν θα αναθεωρείται σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα από αναπροσαρµογές στις αξίες των ενσώµατων παγίων περιουσιακών στοιχείων. Β. Προσδιορισµός αξίας Ρυθµιζόµενης Περιουσιακής Βάσης (ΡΠΒ) Βάσει των όσων προαναφέρθηκαν σχετικά µε την αναγκαιότητα τήρησης ξεχωριστού µητρώου για ρυθµιστικούς σκοπούς, ορίζεται ότι ως Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση (ΡΠΒ), νοούνται τα απασχολούµενα κεφάλαια τα οποία προσδιορίζονται βάσει προϋπολογισθέντων στοιχείων για κάθε έτος (t) και περιλαµβάνουν: 1. την αναπόσβεστη αξία όλων των υφιστάµενων (ενσώµατων και ασώµατων) παγίων του προηγούµενου έτους (t-1), όπως αυτή προκύπτει βάσει µητρώου παγίων που τηρεί ο ιαχειριστής για ρυθµιστικούς σκοπούς, χωρίς να συµπεριλαµβάνονται ποσά χρηµατοδότησης από κεφάλαια τρίτων (συµµετοχές πελατών, επιχορηγήσεις επενδύσεων). 2. την αναπόσβεστη αξία ενσώµατων και ασώµατων παγίων από επενδύσεις, ενταγµένες σε εγκεκριµένο πρόγραµµα επενδύσεων, οι οποίες πρόκειται να ολοκληρωθούν και να ενταχθούν στο Μητρώο Παγίων του ιαχειριστή εντός του έτους (t), χωρίς να συµπεριλαµβάνονται ποσά χρηµατοδότησης από κεφάλαια τρίτων (συµµετοχές πελατών, επιχορηγήσεις επενδύσεων). 3. την αξία των υπό κατασκευή ή υπό ανάπτυξη έργων (επενδύσεις σε εξέλιξη Λογαριασµός Ε.Γ.Λ.Σ 15 «Ακινητοποιήσεις σε εξέλιξη») του έτους (t), ενταγµένες σε εγκεκριµένο πρόγραµµα επενδύσεων, χωρίς να συµπεριλαµβάνονται ποσά χρηµατοδότησης από κεφάλαια τρίτων (συµµετοχές πελατών, επιχορηγήσεις επενδύσεων). 4. την αξία των αποµακρύνσεων / αποσύρσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων στο έτος (t) 5. εκτίµηση του Κεφαλαίου Κίνησης της επιχείρησης για το έτος (t) Γ. Αποσβέσεις Στον υπολογισµό του Ετήσιου Ανταλλάγµατος, περιλαµβάνονται και οι ετήσιες αποσβέσεις των στοιχείων του πάγιου ενεργητικού, οι οποίες αποτελούν σηµαντική παράµετρο για τον υπολογισµό του Ετήσιου Κόστους, διαµορφώνοντας τόσο την Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση (αναπόσβεστη αξία παγίων) επί της οποίας υπολογίζεται µια εύλογη απόδοση όσο και το λειτουργικό κόστος µέσω του υπολογισµού των ετήσιων αποσβέσεων. Σκοπό έχουν τη χρονική κατανοµή της αποσβεστέας αξίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Στο πλαίσιο της επανεξέτασης της µεθοδολογίας υπολογισµού του Ετήσιου Κόστους, κρίνεται αναγκαίο οι αποσβέσεις: 1. να υπολογίζονται επί του αρχικού κόστους κτήσης των παγίων αφαιρουµένων των χρηµατοδοτήσεων από κεφάλαια τρίτων (συµµετοχές, επιχορηγήσεις), όπως αυτό τηρείται στο ρυθµιστικό µητρώο που προαναφέρθηκε - 5 -

6 2. να υπολογίζονται για το σύνολο των παγίων µε τη σταθερή µέθοδο βάσει της ωφέλιµης διάρκειας ζωής αυτών 3. να απεικονίζονται στο ρυθµιστικό µητρώο, µε διάκριση σε αποσβέσεις έτους και σωρευµένες αποσβέσεις, προκειµένου να είναι εφικτή η παρακολούθηση παγίων που έχουν πλήρως αποσβεσθεί βάσει αρχικού κόστους κτήσης. Β.2 Εκκαθάριση επιτρεπόµενου εσόδου για το κόστος των δικτύων Όπως προαναφέρθηκε, η µεθοδολογία καθορισµού του επιτρεπόµενου εσόδου για το κόστος των δικτύων είναι κοστοστρεφής 2. Κατά συνέπεια, ο προγραµµατισµός ανάπτυξης των δικτύων και εποµένως και το ύψος των δαπανών για επενδύσεις υπόκεινται σε έλεγχο από τη ΡΑΕ. Το ίδιο ισχύει και για τις λειτουργικές δαπάνες. Περαιτέρω, το επιτρεπόµενο έσοδο για το κόστος των δικτύων δεν επηρεάζεται από το αποτέλεσµα της δραστηριότητας (αξιοπιστία και αποδοτικότητα δικτύων, ποιότητα υπηρεσιών). Παρά ταύτα, στον Κ Σ δεν έχει προβλεφθεί δυνατότητα εκκαθάρισης εκ των υστέρων (αύξησης ή µείωσης) του επιτρεπόµενου εσόδου για παρελθόντα έτη, στην περίπτωση που το πραγµατικό κόστος του Συστήµατος αποκλίνει από το εγκεκριµένο προϋπολογιστικά. Τέτοια απόκλιση µπορεί να σηµειωθεί για τους εξής λόγους: Α) Λόγω απόκλισης των δαπανών επενδύσεων από τον προϋπολογισµό Η απόκλιση αυτή έχει επίπτωση στο κόστος αποσβέσεων και στην απόδοση επί απασχολούµενων κεφαλαίων που δικαιούται να εισπράξει ο ιαχειριστής το έτος t. Συγκεκριµένα, ο προϋπολογισµός του Ετήσιου Κόστους των δικτύων το έτος t, περιλαµβάνει το κόστος αποσβέσεων και την απόδοση απασχολούµενων κεφαλαίων για επενδύσεις που προγραµµατίζεται να υλοποιηθούν το εν λόγω έτος (τόσο για επενδύσεις που προβλέπεται να ολοκληρωθούν µέσα στο έτος και να ενσωµατωθούν στην ΡΠΒ ως πάγια περιουσιακά στοιχεία, όσο και για τα έργα υπό εκτέλεση). Απόκλιση από τον προϋπολογισµό µπορεί να σχετίζεται µε υποεπένδυση (επενδύσεις που δεν υλοποιήθηκαν σύµφωνα µε τον προγραµµατισµό), µε υπερπένδυση (επενδύσεις που έγιναν πέραν των προγραµµατιζόµενων για την κάλυψη αναγκών αντικειµενικά µη δυνάµενων να προβλεφθούν µε ακρίβεια, π.χ. συνδέσεις νέων πελατών, αστοχίες εξοπλισµού), καθώς και µε απρόβλεπτη µεταβολή στο κόστος υλοποίησης έργων. Επειδή, όσον αφορά το κεφαλαιουχικό κόστος των δικτύων το επιτρεπόµενο έσοδο καθορίζεται αποκλειστικά κοστοστρεφώς, κρίνεται εύλογο αυτό να διορθώνεται σε κάθε περίπτωση λόγω απόκλισης των απολογιστικών δαπανών επενδύσεων από τον προϋπολογισµό. Β) Λόγω απόκλισης του κόστους λειτουργίας από τον προϋπολογισµό Η απόκλιση µπορεί να οφείλεται είτε σε ενέργειες του ιαχειριστή είτε σε εξωγενείς παράγοντες. Είναι προφανές ότι σηµαντικές αποκλίσεις λόγω απρόβλεπτης επίδρασης εξωγενών παραγόντων πρέπει να διορθώνονται εν γένει. Μικρότερες αποκλίσεις είναι πιθανότερο να σχετίζονται µε ενέργειες του ιαχειριστή και γενικότερα µε συνθήκες που δεν έχουν ευρεία επίπτωση στο κόστος λειτουργίας της δραστηριότητας και φυσικά µε ένα αποδεκτό σφάλµα εκτίµησης. Επιπροσθέτως, ακόµη και υπό κοστοστρεφή ρύθµιση είναι επιθυµητό ο ιαχειριστής να έχει κίνητρο βελτίωσης της αποτελεσµατικότητας της 2 Ιδίως όσον αφορά στις δαπάνες επενδύσεων, όπου ιστορικά δεν έχει εφαρµοστεί συντελεστής αύξησης παραγωγικότητας ή άλλος µηχανισµός κινήτρου βελτίωσης της αποτελεσµατικότητας

7 δραστηριότητας ή τουλάχιστον να µην είναι αδιάφορος όσον αφορά στην τήρηση του προϋπολογισµού. Το κίνητρο αυτό προφανώς εκλίπει παντελώς αν κάθε απόκλιση υπόκειται σε εκκαθάριση απολογιστικά, χωρίς κριτική αντιµετώπιση. Ωστόσο, εφόσον όπως προαναφέρθηκε, το επιτρεπόµενο έσοδο δεν επηρεάζεται από το αποτέλεσµα της δραστηριότητας, είναι αναγκαίο ο ιαχειριστής να γνωρίζει ότι οι αποφάσεις που λαµβάνει µετά την έγκριση του ετήσιου κόστους (και οι οποίες έχουν σηµαντική επίπτωση στο κόστος και στο αποτέλεσµα της δραστηριότητας) δύνανται να υπόκεινται σε έλεγχο απολογιστικά. Ο έλεγχος αυτός θα γίνεται βάσει των ίδιων κριτηρίων που λαµβάνονται υπόψη για την έγκριση του επιτρεπόµενου εσόδου για το ετήσιο κόστος προϋπολογιστικά. Για τους ανωτέρω λόγους, µε βάση την υφιστάµενη µεθοδολογία καθορισµού του κόστους των δικτύων, κρίνεται εύλογο και αναγκαίο να προβλεφθεί δυνατότητα εκκαθάρισης του επιτρεπόµενου εσόδου παρελθόντων ετών, σε περίπτωση σηµαντικής µεταβολής του πραγµατικού κόστους λειτουργίας, ιδίως λόγω επίδρασης εξωγενών παραγόντων, αντικειµενικά µη δυνάµενων να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση του προϋπολογισµού του ετήσιου κόστους. Β.2.1 Εκκαθάριση αποσβέσεων και απόδοσης απασχολούµενων κεφαλαίων επενδύσεων Η εκκαθάριση του επιτρεπόµενου εσόδου αφορά: - στις αποσβέσεις και στην απόδοση απασχολούµενων κεφαλαίων που αναλογούν στη διαφορά µεταξύ προϋπολογιζόµενων και απολογιστικών δαπανών επενδύσεων που ολοκληρώθηκαν το έτος t-2 και ενσωµατώθηκαν ως πάγια στην ΡΠΒ (παγιοποιηµένες επενδύσεις), - στην απόδοση απασχολούµενων κεφαλαίων που αναλογεί στη διαφορά µεταξύ προϋπολογιζόµενων και απολογιστικών δαπανών επενδύσεων που είναι υπό εκτέλεση στο τέλος του έτους t-2. Και στις δύο περιπτώσεις, λαµβάνονται επίσης υπόψη διαφορές µεταξύ προϋπολογιζόµενης και πραγµατοποιηθείσας χρηµατοδότησης των επενδύσεων από τρίτους (συµµετοχές πελατών, επιχορηγήσεις επενδύσεων). Η εκκαθάριση για το έτος t-2 διενεργείται κατά την έγκριση του προϋπολογιζόµενου Ετήσιου Κόστους για το έτος t (η οποία σύµφωνα µε το νόµο λαµβάνει χώρα έως και ένα µήνα πριν την έναρξη του έτους t) και το αποτέλεσµα αυτής ενσωµατώνεται στο προϋπολογιζόµενο κόστος των δικτύων για το έτος αυτό t. Ενόψει των παραπάνω, προτείνεται η προσθήκη όρου Π3 στη σχέση υπολογισµού του Ετήσιου Κόστους του ΕΣΜΗΕ (Κ Σ, άρθρο 275) για το έτος t, που αφορά στη διόρθωση αποσβέσεων και απόδοσης απασχολούµενων κεφαλαίων επενδύσεων κατά το έτος t-2 και οποίος υπολογίζεται ως ακολούθως: - 7 -

8 t 2 t 2 t 2 ( π, ep π, ep) i π ππ, ep t 2 t 2 t 2 ( Επενδύσειςπ, ea Συµµετοχές_Επιχορηγήσειςπ, ea) i π ππ, ea t 2 t 2 t 2 ( Επενδύσειςπ, ep Συµµετοχές_Επιχορηγήσειςπ, ep) i( 1 π ππ ep) t 2 t 2 t 2 ( Επενδύσειςπ Συµµετοχές_Επιχορηγήσειςπ )( i 1 π ππ ) i t 2 t 2 ( υε, ep υε, ep) iρt 2 t 2 t 2 ( Επενδύσειςυε, ep Συµµετοχές_Επιχορηγήσειςυε, ep) iρt 2 Π3= Επενδύσεις Συµµετοχές_Επιχορηγήσεις ΣΠΑ Ε ΣΠΑ Ε + ΣΠΑ Ε ΣΠΑ Ε, t 2, ea, ea, ea t 2 + Επενδύσεις Συµµετοχές_Επιχορηγήσεις όπου, π, υε δείκτες που αναφέρονται σε µεγέθη που αφορούν αντίστοιχα επενδύσεις που ενσωµατώνονται ως πάγια στην ΡΠΒ κατά το έτος t-2 (παγιοποιούµενες) και επενδύσεις υπό εκτέλεση ea, ep δείκτες που αναφέρονται αντίστοιχα σε προϋπολογιζόµενα και απολογιστικά µεγέθη ΣΠΑπΕ π το σταθµισµένο µέσο ποσοστό ετήσιων αποσβέσεων των επενδύσεων που t 2 π, ep ενσωµατώθηκαν ως πάγια στην ΡΠΒ το έτος t-2, το οποίο υπολογίζεται εκ των υστέρων (ep) ως το πηλίκο των αποσβέσεων των παραπάνω επενδύσεων το έτος t-2 προς τη συνολική αξία κτήσης τους 2 ( Επενδύσεις t, ep ), π iρ ρ ΣΠΑπΕ π, το σταθµισµένο µέσο ποσοστό ετήσιων αποσβέσεων των επενδύσεων που t 2 π, ea είχαν προγραµµατιστεί να ενσωµατωθούν ως πάγια στην ΡΠΒ το έτος t-2, το οποίο εκτιµάται εκ των προτέρων (ea), είτε µε στάθµιση ως προς τις βασικές κατηγορίες προγραµµατιζόµενων επενδύσεων του έτους t-2 ή λαµβάνεται προσεγγιστικά ίσο µε το ιστορικά αντιπροσωπευτικό σταθµισµένο µέσο ποσοστό ετήσιων αποσβέσεων (π.χ. 1/35), θεωρώντας ως χρονική στιγµή έναρξης απόσβεσης των επενδύσεων την 1 η Ιουλίου του έτους t-2, ρ t-2, το επιτόκιο απόδοσης των απασχολούµενων κεφαλαίων της δραστηριότητας που εφαρµόστηκε το έτος t-2. Β.2.2 Εκκαθάριση λόγω απόκλισης κόστους λειτουργίας Θεωρείται εύλογο να προβλεφθεί δυνατότητα εκκαθάρισης του επιτρεπόµενου ετήσιου εσόδου ως προς το κόστος λειτουργίας του ΕΣΜΗΕ στην περίπτωση που η διαφορά µεταξύ του πραγµατικού κόστους λειτουργίας, το οποίο προκύπτει απολογιστικά για το έτος t-2, και του αντίστοιχου προϋπολογιστικού ανταλλάγµατος που καθορίσθηκε κατά την έγκριση του κόστους του ΕΣΜΗΕ για το έτος αυτό, είναι σηµαντική ως ποσοστό του προϋπολογιστικού ανταλλάγµατος (π.χ. άνω του 5%) και ιδίως όταν η διαφορά οφείλεται στην επίδραση εξωγενών παραγόντων, αντικειµενικά µη δυνάµενων να προβλεφθούν κατά την έγκριση του ετήσιου κόστους του ΕΣΜΗΕ για το έτος t

9 Η σκοπιµότητα και το µέγεθος της εκκαθάρισης κρίνονται από τη ΡΑΕ, λαµβάνοντας υπόψη σχετικά στοιχεία και τεκµηριωµένη εισήγηση που υποβάλλει ο ιαχειριστής στο πλαίσιο έγκρισης του ετήσιου κόστους του ΕΣΜΗΕ. Το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης αναφορικά µε το έτος t-2 ενσωµατώνεται στον προϋπολογισµό του κόστους του ΕΣΜΗΕ από το έτος t και µπορεί να κατανέµεται σε περισσότερα του ενός διαδοχικά έτη