Οικονομικά της ασύμμετρης πληροφόρησης

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Οικονομικά της ασύμμετρης πληροφόρησης"

Συντύχη Γερμανού
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Οικονομικά της ασύμμετρης πληροφόρησης

2 Συχνά ορισμένα άτομα είναι καλύτερα πληροφορημένα από τα άτομα με τα οποία συναλλάσσονται. Γνωρίζουν περισσότερα γι αυτό που συμβαίνει ή το αντικείμενο της συναλλαγής. Τα παραδείγματα αφθονούν.

3 Ο εργοδότης δεν γνωρίζει ακριβώς πόση προσπάθεια καταβάλλει ο εργαζόμενος στην εργασία του. Ο εργαζόμενος ο ίδιος γνωρίζει τα περισσότερα, σχετικά με αυτό. Ο καθηγητής γνωρίζει πόσο καλά προετοιμάστηκε για την παράδοση, ενώ ο μαθητής δεν έχει τη γνώση για να το διαπιστώσει. Αυτά είναι παραδείγματα ύπαρξης κρυφής δράσης. Σκεφτείτε ένα άλλο παράδειγμα.

4 Κάποιος που πωλεί το κινητό του τηλέφωνο για να αγοράσει το επόμενο μοντέλο, γνωρίζει αν η συσκευή έχει κάποια ζημιά, που όμως δεν φαίνεται με μια πρώτη εξέταση. Αυτό είναι ένα παράδειγμα ύπαρξης κρυφού χαρακτηριστικού. Σκεφτείτε ένα άλλο παράδειγμα.

5 Αυτή η διαφορά στην πληροφόρηση μπορεί να επηρεάσει τις επιλογές που γίνονται από τα άτομα και τον τρόπο συναλλαγής.

6 Στην περίπτωση ύπαρξης κρυφής δράσης, υπάρχει περίπτωση, δηλαδή υφίσταται το ρίσκο ή ο κίνδυνος της ακατάλληλης ή ανήθικης συμπεριφοράς. Ο εργαζόμενος (ο καθηγητής) μπορεί να λουφάρει.

7 Στην περίπτωση ύπαρξης κρυφού χαρακτηριστικού, υπάρχει περίπτωση, δηλαδή υφίσταται το ρίσκο ή ο κίνδυνος της ακατάλληλης ή δυσμενούς επιλογής από αυτόν που δεν γνωρίζει για την ύπαρξη του κρυφού χαρακτηριστικού. Ο αγοραστής διατρέχει τον κίνδυνο να πληρώσει για ένα αγαθό χαμηλής ποιότητας περισσότερα από όσα αξίζει.

8 Με νομικούς όρους, μια συναλλαγή είναι ένα συμβόλαιοή σύμβαση(contract), με δύο αντισυμβαλλόμενες πλευρές, τον εντολοδόχο(agent), που προβλέπεται να εκτελέσει την εντολή του εντολέα(principal), δηλαδή της άλλης πλευράς. Σε μια σύμβαση εργασίας ο εργαζόμενος είναι ο εντολοδόχος και ο εργοδότης ο εντολέας. Σε μια πώληση μεταχειρισμένου αυτοκινήτου ο πωλητής ιδιοκτήτης είναι ο εντολοδόχος και ο αγοραστής ο εντολέας.

9 Στην περίπτωση της ύπαρξης κρυφής δράσης, υφίσταται ο κίνδυνος ανήθικης συμπεριφοράς, που λέγεται ηθικός κίνδυνος (moral hazard). Σκεφτείτε ένα παράδειγμα. Ποιος είναι εντολοδόχος και ποιος εντολέας.

10 Στην περίπτωση της ύπαρξης κρυφού χαρακτηριστικού, υφίσταται ο κίνδυνος ακατάλληλης επιλογής αν συναφθεί το συμβόλαιο, που λέγεται δυσμενής επιλογή (adverse selection). Σκεφτείτε ένα παράδειγμα. Ποιος είναι εντολοδόχος και ποιος εντολέας.

11 Ηθικός κίνδυνος είναι η χρήση εσωτερικών πληροφοριών (inside information), με στόχο να εκμεταλλευτεί κάποιος τον αντισυμβαλλόμενο σε ένα συμβόλαιο. Δυσμενής επιλογή συμβαίνει όταν γίνεται χρήση εσωτερικών πληροφοριών, με σκοπό την αποδοχή ή την απόρριψη ενός συμβολαίου.

12 Η ασυμμετρία στην πληροφόρηση είναι αιτία για την ύπαρξη του ηθικού κινδύνου και της δυσμενούς επιλογής και επομένως της μη άριστης χρήσης των οικονομικών πόρων. Στις περιπτώσεις ύπαρξης κρυφής δράσης και στις περιπτώσεις ύπαρξης κρυφού χαρακτηριστικού, υπογράφονται λιγότερα συμβόλαια από τα επιθυμητά ή πραγματοποιούνται λιγότερες συναλλαγές από τις επιθυμητές (επιθυμίες μένουν ανικανοποίητες). Για την αποφυγή του ηθικού κινδύνου και της δυσμενούς επιλογής τα άτομα αντιδρούν με διάφορους τρόπους και επιτυγχάνεται το δεύτερο άριστο (second best), από πλευράς χρήσης των πόρων.

13 Το άτομο, επιθυμώντας να τον εμπιστευτούν ως εντολοδόχο, έχει κίνητρο να αποκαλύψει σε άλλους τις προσωπικές του πληροφορίες, για να πάψει να υφίσταται η ασυμμετρία στην πληροφόρηση και επομένως και οι επιφυλάξεις δυνητικών εντολέων έναντι του ηθικού κινδύνου.

14 Ο αιτών για μια θέση εργασίας έχει κίνητρο να αποκαλύψει στο δυνητικό εργοδότη του την αξία του. Ο καθηγητής έχει κίνητρο να αποκαλύψει πόσο καλός είναι στο αντικείμενο της επιστήμης που θεραπεύει. Ο γιατρός έχει κίνητρο να αποκαλύψει πόσο ικανός ιατρός είναι. Ο πωλητής καλλυντικών έχει κίνητρο να αποκαλύψει πόσο ποιοτικά είναι τα προϊόντα του. Σκεφτείτε και εσείς ένα παράδειγμα. Ποιος είναι εντολοδόχος και ποιος εντολέας. Η δράση του ενημερωμένου μέρους για την αποκάλυψη των προσωπικών πληροφοριών λέγεται σηματοδότηση (signaling).

15 Το μη ενημερωμένο άτομο έχει κίνητρο να αναλάβει δράση, για να παρακινήσει το ενημερωμένο μέρος να αποκαλύψει τις προσωπικές του πληροφορίες και έτσι να πάψει να υφίσταται η ασυμμετρία στην πληροφόρηση και επομένως να αποφύγει τη δυσμενή επιλογή.

16 Το Υπουργείο Παιδείας εισάγει συστήματα αξιολόγησης των δασκάλων και καθηγητών στα δημόσια σχολεία. Οι δάσκαλοι και καθηγητές που αρνούνται να συμμετάσχουν σε σύστημα αξιολόγησης, αποκαλύπτουν την πληροφορία ότι είναι ανεπαρκείς. Σκεφτείτε και εσείς ένα παράδειγμα από το χώρο της ασφάλισης υγείας. Ποιος είναι εντολοδόχος και ποιος εντολέας. Η δράση του μη ενημερωμένου μέρους για την αποκάλυψη των προσωπικών πληροφοριών λέγεται διαλογή(screening).

17 Όταν η σηματοδότηση και η διαλογή αποτυγχάνουν, η κρατική παρέμβαση θα μπορούσε να είναι μια εναλλακτική; Έχουν οι σχεδιαστές πολιτικής τη δυνατότητα να ακυρώσουν ή να μειώσουν τα προβλήματα που προκαλεί η ασυμμετρία πληροφόρησης;

Σχετικά έγγραφα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ:

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ: Πως το Μέλλον Επηρεάζει το Παρόν; Μη Ασφαλιζόμενοι Κίνδυνοι (Οικονομικά της Οργάνωσης) Οικονομικά της Συμπεριφοράς Αγορά Υπηρεσιών Υγείας Κοινωνική Ασφάλιση Δώστε