ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ:

Transcript

1 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ: Πως το Μέλλον Επηρεάζει το Παρόν; Μη Ασφαλιζόμενοι Κίνδυνοι (Οικονομικά της Οργάνωσης) Οικονομικά της Συμπεριφοράς Αγορά Υπηρεσιών Υγείας Κοινωνική Ασφάλιση

2 Δώστε ένα παράδειγμα συναλλαγής, όπου υφίσταται περίπτωση κρυφής δράσης (κρυφού χαρακτηριστικού) και αναφερθείτε στο πως είναι δυνατόν να επηρεαστεί η ατομική επιλογή ή ο τρόπος συναλλαγής. Διευκρινίστε ποιος είναι ο εντολέας και ποιος ο εντολοδόχος.

3 Στην ονομαστική εορτή του/της συντρόφου σας του/της χαρίζετε ένα γενναίο χρηματικό ποσό, για να αγοράσει ό,τι επιθυμεί. Αμέσως σας χωρίζει, γιατί κατάλαβε ότι δεν τον/την αγαπάτε. Πως το κατάλαβε; Δίνει εξήγηση η οικονομική θεωρία;

4 Δώστε ένα παράδειγμα σηματοδότησης (signaling), εξηγώντας επακριβώς το κίνητρο του σηματοδότη. Διευκρινίστε ποιος είναι ο εντολέας και ποιος ο εντολοδόχος.

5 Δώστε ένα παράδειγμα διαλογής (screening), εξηγώντας επακριβώς το κίνητρο του διαλογέα. Διευκρινίστε ποιος είναι ο εντολέας και ποιος ο εντολοδόχος.

6 Δώστε ένα παράδειγμα επίτευξης δεύτερου αρίστου (second best) με ηθικό κίνδυνο.

7 Δώστε ένα παράδειγμα επίτευξης δεύτερου αρίστου (second best) με δυσμενή επιλογή.

8 Στην περίπτωση της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, έχει κίνητρο ο εντολοδόχος για σηματοδότηση; Εξηγήστε.

9 Στην περίπτωση της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, έχει κίνητρο ο εντολέας για διαλογή; Εξηγήστε.

10 Στην περίπτωση της υποχρεωτικής ασφάλισης έναντι της ανεργίας, έχει κίνητρο ο εντολοδόχος για σηματοδότηση; Εξηγήστε.

11 Στην περίπτωση της υποχρεωτικής ασφάλισης έναντι της ανεργίας, έχει κίνητρο ο εντολέας για διαλογή; Εξηγήστε.

12 Δώστε ένα παράδειγμα ασυμμετρίας στην πληροφόρηση. Έχετε κάποιο ισχυρό επιχείρημα υπέρ της κρατικής παρέμβασης, αντί της σηματοδότησης ή/και της διαλογής;

13 Κάποιοι διαμορφωτές πολιτικής στηρίζουν την πρότασή τους στο επιχείρημα ότι όταν η σηματοδότηση(signaling) και η διαλογή(screening) αποτυγχάνουν, η κρατική παρέμβαση απαιτείται, για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα. Με άλλα λόγια, απαιτείται η αντικατάσταση της ατομικής επιλογής από το μηχανισμό της κοινωνικής επιλογής. Στην περίπτωση του πεφωτισμένου ηγέτη, είναι αποδεκτό ότι η δική του επιλογή είναι a priori προς το συμφέρον της κοινωνίας που ηγείται και επομένωςηκοινωνικήεπιλογήείναιαυτήπουθέλειηκοινωνία(ήαυτήπουθα έπρεπεναθέλει οηγέτηςγνωρίζειτοκαλότης). Στην περίπτωση που όλα ανεξαιρέτως τα άτομα έχουν την ίδια επιθυμία (ή έχουν πειστεί από διαμορφωτές της κοινής γνώμης ότι πρέπει να έχουν την ίδια επιθυμία), η κοινωνική επιλογή θα είναι αυτή που θέλει η κοινωνία. Στην περίπτωση που υπάρχουν διαφορετικές επιθυμίες και δεν υπάρχει δικτάτορας, υπάρχει μηχανισμός κοινωνικής επιλογής που να οδηγεί σε επιλογή που πραγματικά επιθυμεί η κοινωνία (ίσως μέσω ενός συμβιβασμού (έντιμου;) μεταξύ των διαφορετικών επιθυμιών της κοινωνίας); Εξηγήστε βάσει των οικονομικών της πολιτικής.

14 Αν ήσασταν πολιτικός, ποιο από τα ακόλουθα θα επιλέγατε να συμπεριλάβετε στο προεκλογικό πολιτικό πρόγραμμα του κόμματός σας για την προστασία από τον κίνδυνο της φτώχειας; (α) προγράμματα μεταβιβαστικών πληρωμών (β) διανεμητικό συνταξιοδοτικό σύστημα Εξηγήστε, χρησιμοποιώντας θεωρία για τη συμπεριφορά των πολιτικών.

15 Έστω ότι σε υποτιθέμενη χώρα, μετά από δημοσκοπικές μετρήσεις, καταγράφονται οι ακόλουθες στάσεις των πολιτών, σχετικά με την Ε.Ε. και το κοινό νόμισμα ( ), που παραπέμπουν στον τρόπο λειτουργίας του κράτους και επομένως σε όσους σχετίζονται με αυτό:

16 (α) Το 10% των πολιτών επιθυμούν να βγειη χώρα από την Ε.Ε. και τη ζώνη του Ευρώ, λόγω επιταγών κάποιων δογμάτων που ακολουθούν. (β) Το 30% των πολιτών επιθυμούν να παραμείνει η χώρα στην Ε.Ε., βάσει ενδείξεων ότι προκύπτουν κάποια οφέλη για τη χώρα, αλλά να βγει από τη ζώνη του Ευρώ, γιατί η παραμονή πρέπει να συνοδευτεί από αλλαγές στη λειτουργία του κράτους, που όμως θα έχουν ανεπιθύμητες επιπτώσεις σε ορισμένους πολίτες, βραχυχρονίως. (γ) Το 27% των πολιτών επιθυμούν να παραμείνει η χώρα στην Ε.Ε. και στη ζώνη του Ευρώ, καθώς και να επιβληθούν ελάχιστες αλλαγέςστη λειτουργία του κράτους, για να μη δυσχεράνουν τη θέση όσων σχετίζονται με αυτό. (δ) Το 23% των πολιτών επιθυμούν να παραμείνει η χώρα στην Ε.Ε. και στη ζώνη του Ευρώ, καθώς και να επιβληθούν μέτριας έκτασης αλλαγέςστη λειτουργία του κράτους, για να μη δυσχεράνουν τη θέση όσων σχετίζονται με αυτό. (ε) Το 10% των πολιτών επιθυμούν να παραμείνει η χώρα στην Ε.Ε. και στη ζώνη του Ευρώ, καθώς και να επιβληθούν εκτενείς αλλαγέςστη λειτουργία του κράτους, γιατί με κοινό νόμισμα, σε ένωση χωρών και με εκσυγχρονισμένη λειτουργία του κράτους, η ευημερία της πλειοψηφίας των πολιτών θα βελτιωθεί μακροχρονίως.

17 (i) Αν ήσασταν πολιτικός, τι θα επιλέγατε να συμπεριλάβετε στο προεκλογικό πολιτικό πρόγραμμα του κόμματός σας, όσον αφορά την παραμονή στην Ε.Ε. και στη ζώνη του Ευρώ. Εξηγήστε, χρησιμοποιώντας θεωρία για τη συμπεριφορά των πολιτικών.

18 (ii) Πιστεύετε ότι είναι εφικτός κάποιος συμβιβασμός (έντιμος;), ώστε με την κοινωνική επιλογή, που θα προκύψει μέσω ψηφοφορίας, όλοι οι ψηφοφόροι να είναι ικανοποιημένοι;

19 Αγοράζουν οι άνθρωποι ασφάλιση με επιβάρυνση ασφαλίστρου; Εξηγήστε.

20 Η εμπειρική κοστολόγηση ασφαλίστρου (experience rating) στην ασφάλιση έναντι πιθανής απώλειας εισοδήματος από ασθένεια (κοινώς ασφάλιση υγείας), μπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα στην αγορά ασφάλισης; Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο λόγος που σε πολλές χώρες εφαρμόζεται το ενιαίο ασφάλιστρο (community rating);

21 Η ασφάλιση υγείας οδηγεί σε υπερβολική χρήση των υπηρεσιών υγείας. Συμφωνείτε; Εξηγήστε.

22 Γιατί οι ασφαλισμένοι υποχρεούνται να πληρώνουν το 20% της αξίας των φαρμάκων που τους συνταγογραφούν οι γιατροί του ταμείου τους; Θα προτείνατε να καταβάλλονται από τους ασφαλισμένους 5, κάθε φορά που επισκέπτονται εξωτερικό ιατρείο νοσοκομείου Ε.Σ.Υ.; Εξηγήστε.

23 Δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα σε μια μελέτη, το κύριο συμπέρασμα της οποίας ήταν ότι η αύξηση της χρήσης αντιβιοτικών την τελευταία δεκαετία, σχετίζεται με αύξηση της ανθεκτικότητας των βακτηριδίων και των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Έξι μήνες μετά, ρωτήθηκαν 100 άτομα, τυχαία, αν έκαναν χρήση αντιβιοτικών χωρίς συνταγή τους τελευταίους 6 μήνες και οι 60 απάντησαν θετικά, εκ των οποίων οι 40 δήλωσαν ότι τους προτάθηκε από συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο. Πως θα εξηγούσατε το εύρημα αυτό, βάσει θεωριών της κοινωνικής ψυχολογίας;

24 Αποδεικνύεται ότι άτομα που αποστρέφονται τον κίνδυνο είναι διατεθειμένα να ασφαλιστούν με ασφαλιστική επιβάρυνση (υψηλότερο από το αναλογιστικά δίκαιο ασφάλιστρο). Στις Η.Π.Α., όπου η ασφάλιση υγείας δεν είναι υποχρεωτική, αρκετά άτομα δεν αγοράζουν ασφάλιση. Πως το εξηγείτε; Χρησιμοποιείστε την κοινωνική ψυχολογία.

25 Στην Ευρώπη η ασφάλιση υγείας είναι υποχρεωτική, και στην Ελλάδα, για να είναι βιώσιμο το σύστημα ασφάλισης, χρηματοδοτείται εν μέρει από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή, στο βαθμό που το φορολογικό σύστημα θα ήταν δίκαιο, τα υψηλά εισοδήματα θα πλήρωναν το κόστος περίθαλψης ατόμων με χαμηλά εισοδήματα. Με ποιο επιχείρημα επικράτησε η υποχρεωτικότητα της ασφάλισης υγείας και με ποια θεωρία της κοινωνικής ψυχολογίας η χρηματοδότησή της μέσω του κρατικού προϋπολογισμού;

26 Έστω ότι ανήκετε στην ομάδα των πολιτών που έχουν πεισθεί από διαμορφωτές της κοινής γνώμης, ότι το διανεμητικό σύστημα (pay as you go) στην ασφάλιση ισοβιότητας είναι καλύτερο από το κεφαλαιοπιητικό ή ανταποδοτικό. Έστω ακόμη ότι σας γνωστοποιείται το ακόλουθο πόρισμα ειδικής μελέτης: Το 70% των συντάξεων που χορηγεί το ΙΚΑ βρίσκεται στο κατώτατο εγγυημένο επίπεδο Παραμένετε στην άποψή σας; Πιστεύετε ότι ένας υποστηρικτής του κεφαλαιοποιητικού συστήματος θα έπρεπε να αλλάξει στάση; Αν διαπιστώνατε ότι δεν αλλάζει, υπάρχει εξήγηση της κοινωνικής ψυχολογίας γιατί δεν αλλάζει;

27 Έστω ότι ανήκετε στην ομάδα των πολιτών που έχουν πεισθεί από διαμορφωτές της κοινής γνώμης, ότι το κεφαλαιοπιητικό ή ανταποδοτικό σύστημα στην ασφάλιση ισοβιότητας είναι καλύτερο από το διανεμητικό (pay as you go). Έστω ακόμη ότι σας γνωστοποιείται το ακόλουθο πόρισμα ειδικής μελέτης: Το 70% των συντάξεων που χορηγεί το ΙΚΑ βρίσκεται στο κατώτατο εγγυημένο επίπεδο Παραμένετε στην άποψή σας; Πιστεύετε ότι ένας υποστηρικτής του διανεμητικού συστήματος θα έπρεπε να αλλάξει στάση; Αν διαπιστώνατε ότι δεν αλλάζει, υπάρχει εξήγηση της κοινωνικής ψυχολογίας γιατί δεν αλλάζει;

28 Δώστε ένα παράδειγμα όπου η ιατρική περίθαλψη δημιουργεί θετική εξωτερικότητα και ένα παράδειγμα που δεν δημιουργεί εξωτερικότητα. Στην περίπτωση δημιουργίας εξωτερικότητας, πως η κρατική παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα;

29 Δώστε ένα παράδειγμα όπου η ιατρική περίθαλψη δημιουργεί αρνητική εξωτερικότητα και ένα παράδειγμα που δεν δημιουργεί εξωτερικότητα. Στην περίπτωση δημιουργίας εξωτερικότητας, πως η κρατική παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα;