ιϊκές λοιμώξεις, τοξικές ουσίες και φάρμακα, αυτοάνοσης απόκρισης του οργανισμού

Transcript

1 HΠΑΤΙΤΙΔΑ-A

2 Ηπατίτιδα φλεγμονώδης νόσος του ήπατος Συνήθως προκαλείται από ιϊκές λοιμώξεις, τοξικές ουσίες και φάρμακα, αλλά μπορεί να είναι και αποτέλεσμα αυτοάνοσης απόκρισης του οργανισμού Χαρακτηρίζεται κυρίως από ίκτερο, κοιλιακό πόνο και διόγκωση του ήπατος.

3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ - ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΟΞΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΙΟΓΕΝΗΣ Ιός ηπατίτιδας Α (HAV) Ιός ηπατίτιδας B (HBV) Ιός ηπατίτιδας C (HCV) Ιός ηπατίτιδας D (HDV) Ιός ηπατίτιδας E (HEV) Ιός ηπατίτιδας G (HGV/ GBV-C) Ιός Epstein-Barr (ΕΒV) Κυτταρομεγαλοϊός (CMV) etc Ιός ηπατίτιδας B Ιός ηπατίτιδας C Ιός ηπατίτιδας D ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ Αλκοόλη Αλκοόλη ΦΑΡΜΑΚΟΓΕΝΗΣ Ακεταμινοφαίνη, Ιός ηπατίτιδας G (?) Ισονιαζίδη, Αλοθάνιο, Χλωροπρομαζίνη, Ερυθρομυκίνη Κινολόνες. Ισονιαζίδη Μεθυλντόπα Νιτροφουραντοϊνη Αμιωδαρόνη

4 ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΟΞΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ Οφειλόμενη σε ΤΟΞΙΝΕΣ ή ΠΑΡΑΣΙΤΑ ή Δηλητηρίαση από μανιτάρια (amanita phalloides) α-αμανιτίνη, Αφλατοξίνη φαρμακευτικό φυτό-τσάι (Teucrium Pollium / Chamaedrys) Σχιστοσωμίαση (Aφρική - ιατρογενής μετάδοση) Διαλύτες Γενετικές- Μεταβολικές ασθένειες CCl 4 Ασθένεια Wilson's (ATP7B) Ασθένεια Wilson's (υπερσυσσώρευση χαλκού) Aιμοχρωμάτωση (υπερσυσσώρευση σιδήρου) Έλλειψη α 1 -αντιθρυψίνης ΑΥΤΟΑΝΟΣΟΣ +

5

6

7 Drug-Induced Liver Injury Network

8 Τα συμπτώματα της Oξείας ηπατίτιδας μπορεί να είναι ήπιας έντασης, μπορούν όμως να οδηγήσουν και σε εκρηκτική-κεραυνοβόλο ηπατίτιδα, πιθανά λόγω υπερβολικής ανοσολογικής αντίδρασης, με συνέπεια νέκρωση του ηπατικού παρεγχύματος ή Χρόνια ηπατίτιδα που μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση και καρκίνο του ήπατος.

9 ήπαρ ο πλέον ογκώδης (~ 1,5 kg) εξωκρινής αδένας του οργανισμού Αιματώνεται μέσω της ηπατικής αρτηρίας (συστηματική κυκλοφορία) κατά 25% και της πυλαίας φλέβας (εντεροηπατική κυκλοφορία) κατά 75%

10 Modified from Φυσιολογία Ασπιώτη, 1976 το αίμα μέσω των κολπωδών τριχοειδών εκχέει στην ηπατική φλέβα και στη συνέχεια ρέει στην κάτω κοίλη φλέβα και επιστρέφει στην καρδιά Color Atlas of Physiology. Agamemnon Despotopoulos, Stefan Silbernagl, 1991

11 Modified from Φυσιολογία Ασπιώτη, 1976

12 Το ήπαρ είναι ο χώρος σχηματισμού της χολής, η οποία ρέει στην αντίθετη κατεύθυνση από τη ροή του αίματος διαμέσου των χοληφόρων τριχοειδών και μέσω του χοληδόχου πόρου εκχύνεται στο δωδεκαδάκτυλο

13 Η χολή περιλαμβάνει χολικά άλατα λιπαρά οξέα Χοληστερόλη χολερυθρίνη (προϊόν διάσπασης της αίμης) και άλλα προϊόντα μεταβολισμού.

14

15 Heme degradation by heme oxygenase. The catabolism of heme via heme oxygenase requires the participation of NADPH and O2. Heme is broken and oxidized at the α-methene bridge, producing equimolar amounts of CO, ferrous iron, and biliverdin. From Wu and Wang Antioxid Redox Signal January 15; 12(2): doi: /ars

16 ουροχολίνη κοπροχολίνη Andreoli TE, Bennett JC, Carpenter CJ, Plum F. Cecil Essentials of Medicine (4nd edition, 1997). Και Αν συνυπάρχει εκτεταμένη αιμολυση λόγω ασυμβατότητας ομάδων αίματος αίματος neurologic damage - Incomplete in neonatal period νεογνικός ίκτερος kernicterus

17 Μειωμένη απέκκριση της χολερυθρίνης από τα ηπατοκύτταρα σε περίπτωση απόφραξης των χοληδόχων πόρων ή/και κίρρωσης οδηγεί σε επιστροφή της χολερυθρίνης στο αίμα, προκαλώντας τον ίκτερο (την κίτρινη χροιά του δέρματος και των ματιών).

18 ΗΠΑΡ ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Σύνθεση πρωτεϊνών πλάσματος Σύνθεση παραγόντων πήξης του αίματος Σύνθεση και έκκριση χολικών οξέων Σύνθεση λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών Αποθήκευση βιταμινών Ρύθμιση ομοιοστατικού μηχανισμού γλυκόζης Τρανσαμινώσεις ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

19 Η εφαρμογή ενος μοναδικού test ΔΕΝ ΔΙΝΕΙ αξιόπιστα αποτελέσματα Οι εξετάσεις πρέπει να αφορούν Διαφορετικές παραμέτρους της ηπατικής λειτουργίας Να γίνονται περιοδικά επαναληπτικά tests με σκοπό την αξιολόγηση της εξέλιξης / πορείας της νόσου Να αξιολογούνται μέσα στα πλαίσια της γενικής εικόνας του ασθενούς

20 SGOT: οξαλοξεική τρανσαμινάση SGPT: τρανσαμινάση του πυρουβικού οξέος Γ-γλουταμυλτρανσπεπτιδάση I. Bιζιριανάκης, Κλινική Φαρμακοκινητική, 2003

21 Ανώμαλη βιοχημική λειτουργία του ήπατος οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές

22 Μειωμένη παραγωγή παραγόντων πήξης οδηγεί σε αιμορραγίες (αυξημένος χρόνος προθρομβίνης, Pt ). Μειωμένη σύνθεση αλβουμίνης επηρεάζει τα ποσά του ελεύθερου φαρμάκου στο αίμα, απαιτώντας προσαρμογή των δόσεων του φαρμάκου. Επειδή η αλβουμίνη παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της οσμωτικής πίεσης στο πλάσμα, μείωση της συγκέντρωσης της αλβουμίνης οδηγεί σε διαρροή πλάσματος στο μεσοκυττάριο χώρο και δημιουργία οιδήματος

23 Μείωση του μεταβολισμού των οιστρογόνων στο ήπαρ μπορεί να οδηγήσει σε γυναικομαστία στους άντρες In male a very small part (0.2%) of the testosterone is converted into estradiol. Αλλαγές στο μεταβολισμό της γλυκόζης μπορεί να οδηγήσουν σε διαβήτη ή σε υπογλυκαιμία, στα τελικά στάδια κίρρωσης.

24 Καταστροφή του ηπατικού παρεγχύματος οδηγεί σε νεκρωτικές αλλοιώσεις και τελικά σε κίρρωση.

25 100 billion cells Περισκόπιο της Επιστήμης, 216:37, 1998

26 Τα νεκρά κύτταρα αντικαθίστανται από ινώδη ιστό η αναγέννηση των ηπατικών κυττάρων οδηγεί σε ευρεία ανάπτυξη οζιδίων αλλοίωση της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής του ηπατικού παρεγχύματος παρεμβαίνοντας έτσι στη φυσιολογική αιματική ροή δια μέσου του ήπατος

27 ΚΙΡΡΩΣΗ ΜΗ αντιστρεπτή κατάσταση Δυνατή : η καθυστέρηση εξέλιξης

28 2005

29 ιογενής ηπατίτιδα χαρακτηρίζεται από : ανορεξία πυρετό αδυναμία διογκωμένο ήπαρ ναυτία απόφραξη χοληφόρων πόρων έμετο "γεφυροποίηση" ηπατικών λοβίων κακουχία πονοκέφαλο αρθραλγίες μυαλγίες φωτοφοβία φαρυγγική λοίμωξη του αναπνευστικού μείωση λευκών αιμοσφαιρίων και ηπατοκυτταρικές νεκρωτικές αλλοιώσεις που χαρακτηρίζονται από διήθηση με μονοπύρηνα κοιλιακό πόνο - φαγουρα

30 H χρήση αντισωμάτων και της τεχνικής PCR / RT-PCR EΠITΡΕΠΕΙ ΤΗΝ AΝΙΧΝΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΟΞΕΙΑ ΙΟΓΕΝΗΣ Ιός ηπατίτιδας Α (HAV) Ιός ηπατίτιδας B (HBV) Ιός ηπατίτιδας C (HCV) Ιός ηπατίτιδας D (HDV) Ιός ηπατίτιδας E (HEV) Ιός ηπατίτιδας G (HGV) Ιός Epstein-Barr (ΕΒV) Κυτταρομεγαλοϊός (CMV) ΧΡΟΝΙΑ Ιός ηπατίτιδας B Ιός ηπατίτιδας C Ιός ηπατίτιδας D Ιός ηπατίτιδας G

31 ιός της ηπατίτιδας Α (ένας RNA ιός) Ιστορικά, αιτία επιδημιών ικτέρου σε στρατόπεδα, στα χρόνια του Μεσαίωνα αλλά και κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Κορέα και το Βιετνάμ. H φτώχεια, ο συνωστισμός σε μικρούς χώρους και συστήματα ύδρευσης- αποχέτευσης μη υψηλών προδιαγραφών αυξάνουν την πιθανότητα μετάδοσης της λοιμώδους ηπατίτιδας Α.

32 Immune aggregate of hepatitis A virus following the addition of convalescent serum to a fecal extract during the acute phase of the illness X 400,000 (from a series by Anthea Thornton and A J Zuckerman). Medical Microbiology, Fourth Edition, Edited By: Samuel Baron, MD

33 Blood Tests ELIZA RT-PCR

34 Ο HAV αδρανοποιείται με βρασμό, χλωρίνη, φορμαλδεϋδη και UV ακτινοβολία. 2-6 εβδομάδες μετά από τη μόλυνση με HAV ακολουθεί πλήρης ίαση ποσοστό θνησιμότητας << 0,2% δεν οδηγεί σε χρόνια ηπατίτιδα. Ταχέως εξελισσόμενη ηπατίτιδα Α (fulminant hepatitis) απαιτεί μεταμόσχευση ήπατος.

35 Τύπος ιού HAV (οικογένεια Picornaviridae) RNA ιός (27nm, χωρίς φάκελο) Μετάδοση Περίοδος επώασης Περίοδος μολυσματικότητας Συμπτώματα Φορέας (carrier state) στόμα-κόπρανα, μολυσμένο νερό, μολυσμένα τρόφιμα (κρεμμύδια? (Philadelphia, Nov. 2003), γάλα, οστρακοειδή) 2-6 εβδομάδες 2 εβδομάδες πριν την εμφάνιση ίκτερου και 7-10 μέρες μετά υψηλός πυρετός, απώλεια όρεξης, ναυτία, έμετος, ήπια συμπτώματα γρίπης ΙΚΤΕΡΟΣ (50-80%, σπάνια στα παιδιά) Διάρκεια : 1-4 εβδομάδες ΟΧΙ

36 Διάγνωση Προφύλαξη Αδρανοποιημένος ΗΑV Θεραπευτική αγωγή Υψηλά επίπεδα ηπατικών ενζύμων. Ύπαρξη αντιγόνου ΗΑV (HAV Ag) στα κόπρανα Υψηλός τίτλος IgM-antiHAV στον ορό Kαλή ΥΓΙΕΙΝΗ Ανοσοσφαιρίνες (ΙgG) Eμβόλιο (Havrix, Epaxal), μόνο στις ομάδες υψηλού κινδύνου? Ξεκούραση, Συμπτωματική αγωγή Ομάδες υψηλού κινδύνου Προσωπικό εστιατορίων, παιδικών σταθμών, ενόπλων δυνάμεων, εργαζόμενοι στους υπονόμους, ΗΠΑ : μαζικός εμβολιασμός παιδιών διπλωμάτες-ταξιδιώτες σε αναπτυσσόμενες χώρες, ομοφιλόφιλοι, ναρκωμανείς, ασθενείς με χρόνια ηπατική ασθένεια

37 Oξεία ηπατίτιδα Υποστηρικτική θεραπεία Περιορισμένη φυσική δραστηριότητα Διατροφή πλούσια σε θερμίδες κατά προτίμηση, το πρωϊ Αποφυγή οινοπνεύματος και ηπατοτοξικών φαρμάκων

38 κνησμός λόγω εναπόθεσης χολικών αλάτων / οξέων στο δέρμα Κατά τη διαρκεια της χολόστασης, η απέκκριση διαφόρων ουσιών παρεμποδίζεται, με συνέπεια να έχουμε αύξηση της συγκέντωσης ουσιών που προκαλούν ΚΝΗΣΜΟ Ο ΚΝΗΣΜΟΣ προκαλείται από την αλληλεπίδραση αυτών των ουσιών με τις νευρικές απολήξεις στο επίπεδο του δέρματος

39 Για τον κνησμό Χολεστυραμίνη per os Αποσύρθηκε Εθνικό Συνταγολόγιο 2007?? 4 γρ ή 16 γρ ημερησίως??? πριν τα γευματα Mετά από 4h η χορήγηση άλλων φαρμάκων λόγω αλληλεπίδρασης Aνιο-ιοντοανταλλακτική ρητίνη δέσμευση χολικών αλάτων απομάκρυνση μέσω κοπράνων Αναστολή επαναρρόφησης και μεταφοράς στο ήπαρ

40 The oral anion exchange resin cholestyramine has been the mainstay of therapy for pruritus associated with cholestasis. Dose of cholestyramine should start from 4 g daily and should be increased, in case of therapeutic failure, until a maximum of 16 g. The timing of administration is before meals. The drug is more effective in those patients with an intact gallbladder when taken before and after breakfast, because the greatest amount of bile is likely to be available for binding at this time. Since cholestyramine binds also other medications, notably UDCA (Ursodeoxycholic acid), oral contraceptive hormones, digoxin and thyroxin, it is advisable that at least 4 h should elapse between the administration of cholestyramine and other medications. In the majority of cases this drug is effective within a few days from starting treatment Ursodeoxycholic acid, secondary bile acids, which are metabolic byproducts of intestinal bacteria., can be chemically synthesized and was brought to market by the Montreal-based Axcan Pharma in 1998, [citation needed] which continues to market the drug. The drug reduces cholesterol absorption and is used to dissolve (cholesterol) gallstones in patients who want an alternative to surgery. World J Gastroenterol 2008 June 7; 14(21):

41 ιός της ηπατίτιδας Β (ένας DNA ιός) Η ιογενής ηπατίτιδα είναι γνωστή από την εποχή της αρχαίας Ελλάδας το 1947 έγινε ο διαχωρισμός μεταξύ ηπατίτιδας Α και Β.

42 ταυτοποίηση του HBV το 1963 από τον Blumberg BS βραβείο Νομπέλ Ιατρικής και Φυσιολογίας το 1976 ανακάλυψε στον ορό ενός αιμοφιλικού (και άρα πολλές μεταγγίσεις) ένα αντίσωμα ως προς κάποιο αντιγόνο Αυστραλού ιθαγενούς το αυστραλιανό αντιγόνο

43 Όταν ο οργανισμός έλθει σε επαφή με τον ιό της ηπατίτιδας Β, μπορεί να ακολουθήσει: 1. ΕΓΚΑΙΡΗ και ΕΠΑΡΚΗΣ αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος μετά από επαφή του οργανισμού με τον ιό ΟΧΙ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ Τυχαία ανίχνευση anti-hbs στο αίμα

44 2. ΟΞΕΙΑ ηπατίτιδα 3. ΕΚΡΗΚΤΙΚΗ / ΚΕΡΑΥΝΟΒΟΛΟΣ ηπατίτιδα λόγω ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ ανοσολογικής αντίδρασης ΝΕΚΡΩΣΗ ηπατοκυττάρων από Τ-κύτταρα Αναγκαία η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ήπατος

45 4. ΧΡΟΝΙΑ ηπατίτιδα των περιπτώσεων οξείας ηπατίτιδας Ανίχνευση HBsAg (αυστραλιανού αντιγόνου) και μετά τον 6 ο μήνα Χρόνια ΕΝΕΡΓΗ ηπατίτιδα ΚΙΡΡΩΣΗ ΧΡΟΝΙΟΙ ΦΟΡΕΙΣ με δυνατότητα μετάδοσης του ιού Α) πρακτικά υγιείς Β) περιορισμένη βλάβη ηπατοκυττάρων Γ) εκτεταμένη βλάβη ηπατοκυττάρων Καρκίνος ήπατος

46 Μικρά σφαιρίδια Ραβδοειδείς μορφές Κενά περιβλήματα του ιού Μεγάλα σφαιρίδια Ιικά σωματίδια με μολυσματική ικανότητα

47 To γονίδιο S που κωδικοποιεί τις HBs πρωτεϊνες (e.g. L-protein) εκφράζεται μόνο στα ηπατικά κύτταρα και κάτω από τη δράση στεροειδών ορμονών L protein envelope

48 Expression of envelope HBsAg, core HBcAg and HBeAg proteins. Figure 3 Anti-HBe not preventive Int J Med Sci. 2005; 2(1): 2 7. ER -10aa blood Not in virusparticles

49 Disappearance of HBeAg and rise of anti-hbe is associated with decline in viremia titer and replacement of wild-type HBV by the core promoter mutants and/or precore mutants. However, the core promoter mutants become prevalent even before the rise of anti-hbe.

50 X πρωτεϊνη: The X Files Παρούσα στο ηπαρ ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα Ενέχεται στην ανάπτυξη του ηπατοκαρκινώματος Ourania M. Andrisani (2004) Purdue Cancer Center Καταστέλλει ένα ογκοκατασταλτικό γονίδιο (GSK-3B)

51 Αντιγραφή του HBV στα ηπατικά κύτταρα 1. Ο HBV "μολύνει" το ηπατικό κύτταρο. 2. Το ιϊκό γονιδίωμα αποτελείται από δύο ασύμμετρες αλυσίδες. Γίνεται επέκταση της μικρής αλυσίδας. 3. Το ιϊκό DNA πηγαίνει στον πυρήνα, όπου μεταγράφεται σε RNA (προ-γονιδίωμα, pregenome) 4-5 To "προ-γονιδίωμα" πακετάρεται σε κάψα (HBcAg) και η πολυμεράση (δρώντας ως RT) συνθέτει ένα συμπληρωματικό κλώνο DNA. Διάσπαση του "προ-γονιδιώματος από την RNaseH

52 Reverse transcriptase RNase H degrade RNA from RNA-DNA intermediate

53 NH 2 - Despite containing a DNA genome, HBV replicates via a reverse transcription process, using the polymerase (P) encoded by its own genome -COOH P is composed of 4 domains: the terminal protein (TP), which becomes covalently linked to the negative-strand DNA to initiate reverse transcription the spacer, which has not been associated with a specific function and is tolerant to mutations the reverse transcriptase (RT), which contains the YMDD consensus motif that is also found in HIV-1 reverse transcriptase RNase H, which digests the RNA in RNA-DNA hybrids.

54 Αντιγραφή του HBV στα ηπατικά κύτταρα 6-7 Διπλασιασμός της νέας μακριάς αλυσίδας DNA ή/και επιστροφή στον πυρήνα. 8. Εάν το νέο ιϊκό σωματίδιο βγεί έξω από το κύτταρο, περιβάλλεται από νέο φάκελλο (HBsAg interact with HBcAg), οπότε η επέκταση της μικρής αλυσίδας σταματά αυτόματα.

55 Αντιγόνα (Ag) και δείκτες στη διάγνωση και θεραπεία της ηπατίτιδας Β ΗΒV DNA μια εβδομάδα μετά τη μόλυνση HBV DNA πολυμεράση (P) πολύ νωρίς στο αίμα, δεν χρησιμοποιείται όμως ευρέως HBcAg δεν είναι ανιχνεύσιμη στο αίμα αλλά σε ηπατοκύτταρα μετά από βιοψία ήπατος

56 HBx πρωτεϊνη. HBsAg (Αυστραλιανό αντιγόνο) κατά την περίοδο της επώασης. υποδηλώνει "τρέχουσα" μόλυνση και μετά από 6 μήνες υποδηλώνει χρόνια μόλυνση. ΗBeAg κατά τη διάρκεια της ενεργούς αναπαραγωγής του ιού. υποδηλώνει ισχυρή μολυσματικότητα και, σε περίπτωση χρόνιας ηπατίτιδας Β, αυξημένη πιθανότητα ηπατοτοξικότητας (κίρρωση και ηπατοκαρκίνωμα). (Υπάρχουν όμως και μεταλλαγμένα στελέχη HBV που αναπαράγονται χωρίς την παραγωγή HBeAg).

57 Απόκριση του οργανισμού σε μόλυνση από ΗΒV 1. Αντισώματα στην πρωτεϊνη κορμού (anti-hbc) IgM-anti-HBc ~ οκτώ (8) εβδομάδες μετά αλληλεπιδρούν και με το ΗΒeAg - λόγω ομοιότητας στο αίμα ΔΕΝ εξουδετερώνουν τον ιό. IgG-anti-HBc προηγούμενη έκθεση στον ιό.

58 Απόκριση του οργανισμού σε μόλυνση από ΗΒV 2. Αύξηση των επιπέδων των ενζύμων ALT (αμινοτρανφεράση της αλανίνης) SGPT (τρανσαμινάση του πυρουβικού οξέος) AST (αμινοτρανφεράση του ασπαρτικού οξέος) SGOT (οξαλοξεική τρανσαμινάση)

59 3. Ιντερφερόνες (α, β και γ) γλυκοπρωτεϊνες που υπάρχουν φυσιολογικά με αντιϊκές και ανοσο-τροποποιητικές δράσεις IFN-α απελευθερώνεται από κύτταρα μολυσμένα από κάποιον ιό Οι ιντερφερόνες παρεμβαίνουν σε αρκετά στάδια του ιϊκού κύκλου ζωής θεραπευτική χρήση τoυς αρκετά σοβαρές παρενέργειες (Πυρετός, μυελοκαταστολή, καρδιοαγγειακά προβλήματα)

60 3. Ιντερφερόνες (α, β και γ) γλυκοπρωτεϊνες που υπάρχουν φυσιολογικά με αντιϊκές και ανοσο-τροποποιητικές δράσεις IFN-α απελευθερώνεται από κύτταρα μολυσμένα από κάποιον ιό Οι ιντερφερόνες παρεμβαίνουν σε αρκετά στάδια του ιϊκού κύκλου ζωής θεραπευτική χρήση τoυς αρκετά σοβαρές παρενέργειες (Πυρετός, μυελοκαταστολή, καρδιοαγγειακά προβλήματα)

61 Η INF σηματοδοτεί μονοπάτια, επάγοντας την έκφραση γονιδίων virus stressinducible genes (VSIG) Fig. 1.

62 Color Atlas of Pharmacology. Lullmann H,Mohr K, Ziegler A, Bieger D Antiviral agents

63 Color Atlas of Pharmacology. Lullmann H,Mohr K, Ziegler A, Bieger D. 1993

64 4. Αντισώματα στο αντιγόνο e (anti-hbe) "καλή" πρόγνωση και εξέλιξη της νόσου 5. Αντισώματα στην πρωτεϊνη επιφάνειας (anti-hbs) Εμφανίζονται τελευταία, αντιδρούν με την πρωτεϊνη επιφανείας και εξουδετερώνουν τον ιό εμποδίζουν την εξάπλωση

65 Human APOBEC3G απαμινάση της κυτιδίνης Προσκολλάται στο ιϊκό σωματίδιο dc du κατά την ανάστροφη μεταγραφή συμμετέχει στους ενδογενείς μηχανισμούς άμυνας του ανθρώπου, παρεμβαίνοντας στην ολοκλήρωση τoυ πακεταρίσματος του «προγονιδιώματος» σε κάψα ή στη σταθερότητα της ιϊκής RT Not normally expressed in liver (maybe, induction of expression under the influence of cytokines???) Science, 307 : , : 1829, 2004 As human antiviral defense or stg else?

66

67

68

69 Επαγωγή σύνθεσης αντισωμάτων anti-hbs με εμβολιασμό με ανασυνδυασμένη πρωτεϊνη HBs προστασία έναντι του ιού σε ποσοστό γύρω στο 95%, μετά από 3 δόσεις σε διάστημα ενός εξαμήνου. Προηγείται εξέταση αίματος για πιθανή παρουσία του αντιγόνου HbsAg. Συνιστάται έλεγχος της παραγωγής αντισωμάτων 1 μήνα μετά την τελευταία δόση

70 Σε άτομα με πολύ χαμηλή ανοσολογική απόκριση (non- responders, <10 mιu/ml) επιβάλλεται επανάληψη του εμβολίου. Σε άτομα με χαμηλή απόκριση (poor responders, mιu/ml) απαιτείται μια "αναμνηστική" δόση. Σε άτομα με μέτρια (moderate responders, mιu/ml) και καλή απόκριση (good responders, >4000 mιu/ml) προτείνεται μια αναμνηστική δόση μετά από 5-10 χρόνια

71 Παραγωγή εμβολίων χρησιμοποιώντας τη Γενετική Μηχανική

72 Commercial biotechnology : an international analysis.

73 Εμβόλιο έναντι της ηπατίτιδας Β ζαχαρομύκητας Διαφορετικά συστήματα έκφρασης του επιφανειακού αντιγόνου (HBsAg): (A) μπανάνα, (B) καπνός, (C) σόγια, (D) ριζίδια πατάτας, (E) μικροσωληνίσκοι πατάτας, (F) ντομάτα

74 Τύπος ιού HBV (οικογένεια Hepadnaviridae) Μετάδοση DNA ιός (42nm), με φάκελλο Παρεντερική μετάδοση (σύριγγες-βελόνες- μεταγγίσεις-tattoos) Σεξουαλική επαφή (σπέρμα-κολπικά υγρά) Κάθετη μετάδοση (μητέρα-παιδί) Θηλασμός Περίοδος επώασης Περίοδος μολυσματικότητας Συμπτώματα Οριζόντια μετάδοση (οικείο περιβάλλον) 4 εβδομάδες με 6 μήνες Θετικός σε HbsAg ή IgM-anti HBc υψηλός πυρετός, απώλεια όρεξης, ναυτία, εμετός, φλεβίτιδα, αρτηρίτιδα, αρθρίτιδα, εξανθήματα, εξάντληση, ΙΚΤΕΡΟΣ (30-50%, σπάνια στα παιδιά) ΚΙΡΡΩΣΗ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ήπατος

75 Φορέας (carrier state) ΝΑΙ Θετικός στο αυστραλιανό αντιγόνο HBsAg, θετικός σε IgG-antiHBs, αλλά αρνητικός στο αντιγόνο e (HbeAg) Διάγνωση (αρνητικός στο αντιγόνο e (HbeAg) και θετικός στο αντίσωμα IgG-anti-HBe συνήθως υποδηλώνει μη μολυσματικό υγιή άτομο, ακόμα και παρουσία HBsAg) Υψηλά επίπεδα ηπατικών ενζύμων HBsAg (Αυστραλιανό αντιγόνο) (οξεία και χρόνια μορφή) αντιγόνο e (HbeAg) και αντίσωμα στην πρωτεϊνη κορμού IgM-anti HBc (για την οξεία μορφή) ή IgG-anti HBc (για τη χρόνια μορφή)

76 Προφύλαξη Χρήση προφυλακτικού Σύριγγες μιας χρήσης Εμβόλιο (HEPTAVAX, ENGERIX B, RECOMBIVAX) Θεραπευτική αγωγή Οξεία - Υποστηρικτική αγωγή (ανάπαυση και διατροφή πλούσια σε θερμίδες). Χρόνια- Αντι-ιϊκή αγωγή: Ιντερφερόνη-α και αντιμεταβολίτες (3TC, famcyclovir), Thymosin-α Ομάδες υψηλού κινδύνου Άτομα με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους, πολυμεταγγιζόμενα άτομα, ομοφιλόφιλοι, υγειονομικό προσωπικό, εργαζόμενοι στην καθαριότητα, ασθενείς σε αιμοδιάλυση, ναρκωμανείς

77 Adefovir Συνθετικό ανάλογο της αδενίνης Lamivudine Συνθετικό ανάλογο της κυτιδίνης Στο εσωτερικό του κυττάρου φωσφορυλιώνεται ισχυρός αναστολέας της RT

78 . Timeline of the FDA-approved therapy for chronic hepatitis B in the United States Baraclude, Entecavir a guanosine analogue Tenofovir Disoproxil Fumarate, Viread,

79 Protein Biotechnology Digital Textbook Library

80 telbivudine, a synthetic thymidine nucleoside analogue tenofovir Replication of HBV genome and site of action of different anti-viral agents: the virion DNA after entering the cell nucleus (a) is converted to covalently closed DNA (cccdna) (b). This episomal DNA is transcribed to various RNAs, one of which serves as a template for the polymerase protein and HBc protein. These two proteins assemble together with their mrna to the replication complex. The encapsidation signal & at its 5 end governs the packaging of the RNA and the priming of the minus-strand DNA (c). The redundant part at 3 end serves as a signal for reverse transcription after priming. The primase domain of the polymerase serves as a primer for the reverse transcription. Thus, the growing minus-dna strand is linked at its 5 end to the primase (d). The reverse transcription proceeds until the 5 end of the RNA template is reached (e). Thus a short redundancy is generated in the minus-strand. The RNase H activity associated with the reverse transcriptase degrades the RNA template and leaves at its 5 end an 18-base-

81 ZADAXIN συνθετική θυμοσίνη α1 (thymalfasin). φυσιολογική πρωτεϊνη που παράγεται στο θυρεοειδή αδένα διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα (μέσω των λεμφοκυττάρων Τ και ΝΚ). Η αποτελεσματικότητά της ενισχύεται όταν δίνεται σε συνδυασμό με ιντερφερόνη.

82 ετερο-αρυλ-διυδρο- πυριμιδίνες (ΗΑP) Μια νέα γενιά αντιϊικών φαρμάκων μη νουκλεοσιδικοί αναστολείς του αναδιπλασιασμού του HBV. Οι ουσίες αυτές εμποδίζουν το φυσιολογικό σχηματισμό των ιϊκών καψιδίων μειώνουν την ημιζωή της πρωτεϊνης κορμού καλά προ-κλινικά αποτελέσματα Science, 299, 893, 2003

83 Proc Natl Acad Sci U S A June 7; 102(23): synthesis of HAP-1 A schematic of core protein assembly products without and with HAP High doses of Haps

84

85

86 Silencing RNAs in Mammals Αποσιώπηση RNA sirna RNA interference RNA ενδοπαρεμβολή

87 15 to 25 bases long Instability, difficulties to reach the target digestion by nucleases

88 Nobel Prize in Physiology or Medicine 2006 Silence is golden η «ΣΙΩΠΗ» είναι «ΧΡΥΣΟΣ» Andrew Fire (left) and Craig Mello won the Nobel Prize for their groundbreaking discovery of RNAi's gene-quelling power CREDITS (LEFT TO RIGHT): THE NOBEL FOUNDATION; LINDA A. CICERO/STANFORD NEWS SERVICE; UNIVERSITY OF MASSACHUSETTS MEDICAL SCHOOL Science 6 October 2006:Vol no. 5796, p. 34

89 Michael T. McManusMIT Center for Cancer Research dsrna homologous to the targeted gene are introduced into cells nucleus οποιοδήποτε mrna με υψηλη ομολογία με το δίκλωνο sirna μπορεί να αποσιωπηθεί

90

91 MicroRNAs are abundant, single stranded RNAs, varying from a few thousand to 40,000 molecules per cell Regulate the expression of mrnas (~ 1000 genes in humans)

92 ρυθμίζουν και ρυθμίζονται

93 Μερική συμπληρωματικότητα Πλήρης συμπληρωματικότητα Nat Rev Drug Discov Jun;6(6):

94

95 Drug Discovery and Development, 37-42, July 2006

96 Katrin Tiemann and John J. Rossi

97

98 (viral core and polymerase protein) (viral envelope proteins) (viral X protein) A schematic diagram depicting the location of sirnas in association with viral open reading frames and viral mrnas within the HBV genome. Downward red arrows indicate the location of RNAi target sites within the four HBV transcripts, the sirna4 targets to the common HBV polyadenylation signal region.

99 HBV-specific sirnas and their in vitro potency (A) Chemical modifications of HBV-specific sirnas. (B) Activity of chemical modified sirnas incorporated with stable nucleic acid lipid particles (SNALP) against HBV in cell culture system. Secreted HBsAg levels were assayed by ELISA from HepG2 cells transfected with HBV expression vector and subsequently treated with HBV263M-SNALP, HBV1583M- SNALP, HBV263invM-SNALP, or an HCV irrelevant control (HCVirrM) at final concentrations of 0.5 to 25 nm. HBsAg levels were assayed 3 days after transfection, and expressed as OD 450 nm. Reproduced with permission from Morrissey et al. (2004).

100 Genome Med Apr 28;2(4):28. Progress in the use of RNA interference as a therapy for chronic hepatitis B virus infection Weinberg MS, Arbuthnot P. RNA interference as therapeutics for hepatocellular carcinoma Recent Pat Anticancer Drug Discov Jan;6(1): Xu C, Lee SA, Chen X.

101