«Η ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ»

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "«Η ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ»"

Transcript

1 ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ «Η ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ» ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΕΔΑΚΗ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

2 Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ Ο θεσμός της υιοθεσίας 1 συνιστά ένα καίριο κεφάλαιο του αστικού δικαίου και ειδικότερα του οικογενειακού δικαίου, με πρόδηλα μεγάλη κοινωνική σημασία, ιδίως για ανθρώπους που επιθυμούν να αποκτήσουν θετά τέκνα λόγω ατεκνίας τους ή ακόμα και για αλτρουιστικούς λόγους (όπως λ.χ. σε περιπτώσεις κακοποιημένων ή εγκαταλελειμμένων παιδιών ή παιδιών με ειδικές ανάγκες). Το «σύγχρονο» δίκαιο της υιοθεσίας υφίσταται από το έτος 1996, οπότε με το ν. 2447/1996 τροποποιήθηκαν εκτενώς οι σχετικές διατάξεις του ΑΚ, έκτοτε δε και μέχρι σήμερα δεν έχει χωρήσει άλλη συστηματική και κάποιας αξιόλογης εμβέλειας τροποποίηση 2. Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται το ζήτημα της λύσης της υιοθεσίας και των συνεπειών της, μια θεματική ενότητα καίριας σημασίας στο πεδίο του δικαίου της υιοθεσίας. Σκοπός της μελέτης είναι η έρευνα και ερμηνεία των διατάξεων του ΑΚ αναφορικά προς τη λύση της υιοθεσίας, τις συνέπειές της και τη δυνατότητα ανασύστασης αυτής, με βάση τη σχετική βιβλιογραφία και 1 Για μια σχετική σύντομη ιστορική επισκόπηση (στο αρχαίο ελληνικό δίκαιο, στο ρωμαϊκό δίκαιο, στον ΑΚ και το κατά το χρόνο συγγραφής του έργου «νέο» δίκαιο), βλ. ενδεικτ. Κ. Γυιόκα, Η υιοθεσία ανηλίκων, Θεσσαλονίκη 1982, σελ. 7 επ. 2 Με το ν. 1329/1983, που είχε ως στόχο την πληρέστερη εφαρμογή της αρχής της ισότητας των φύλων σύμφωνα με το άρθρο 4 2 Συντ., καταργήθηκε σειρά άρθρων σχετικών με την υιοθεσία (: ΑΚ ), από τα δε εναπομείναντα ισχύοντα σχετικά άρθρα (: ΑΚ ) τροποποιήθηκαν μόλις τρία (: ΑΚ 1582, 1584 και 1585). Στη συνέχεια, μετά τον ως άνω ν. 2447/1996 [με τον οποίο τροποποιήθηκε ευρύτατα το σχετικό νομικό πλαίσιο, όπως προλέχθηκε], διάφορα άρθρα τροποποιήθηκαν με τους ν. 2521/1997, 2721/1999, 2915/2001 και 3719/2008 επρόκειτο όμως για σχετικά μικρής εμβέλειας τροποποιήσεις, οι οποίες μάλλον θίγουν ως ένα βαθμό, λόγω της αποσπασματικότητάς τους, τη συνοχή του πλαισίου για την υιοθεσία. 2

3 νομολογία, προς τον σκοπό της (στο μέτρο του δυνατού) πλήρους αποτύπωσης των θέσεων και πρακτικών εφαρμογών που επικρατούν ως προς το θέμα αυτό στην χώρα μας. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Πρόλογος Πίνακας κυριότερων συντομογραφιών ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Ο θεσμός της υιοθεσίας γενικά Εισαγωγικές παρατηρήσεις αναφορικά προς τη λύση της υιοθεσίας...10 ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ : Η ΑΥΤΟ ΙΚΑΙΗ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ 3. Η αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας Η έννοια Οι λόγοι αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας Η τέλεση γάμου μεταξύ θετού γονέως και τέκνου Η αναγνώριση της πατρότητας του υιοθετηθέντος τέκνου από τον θετό πατέρα H αναγνώριση της μητρότητας τέκνου από τη θετή μητέρα που το κυοφόρησε στο πλαίσιο συμφωνίας παρένθετης μητρότητας Η επίδραση του θανάτου του θετού γονέα ή του θετού τέκνου...20 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ : Η ΙΚΑΣΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ 4. Η μονομερής δικαστική λύση της υιοθεσίας Για λόγους που αφορούν στον θετό γονέα Προϋποθέσεις ικαιούμενα πρόσωπα και παθητική νομιμοποίηση

4 ιαδικασία Για λόγους που αφορούν στο θετό τέκνο Προϋποθέσεις ικαιούμενα πρόσωπα και παθητική νομιμοποίηση ιαδικασία Η συναινετική δικαστική λύση της υιοθεσίας Γενικά Οι προϋποθέσεις της συναινετικής λύσης της υιοθεσίας Η συμφωνία των μερών Η πάροδος συγκεκριμένου ελαχίστου χρονικού διαστήματος από την τέλεση της υιοθεσίας Η δήλωση της συμφωνίας των μερών σε δυο διαφορετικές συνεδριάσεις απέχουσες μεταξύ τους συγκεκριμένο χρονικό διάστημα Η διαδικασία ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου Η προσβολή της σχετικής δικαστικής απόφασης Οι λόγοι προσβολής Ακυρότητα Η έλλειψη δικαιοπρακτικής ικανότητας Αντίθεση στο νόμο ή στα χρηστά ήθη Εικονικότητα της συναίνεσης Συναίνεση υπό αίρεση ή προθεσμία Ακυρωσία της συμφωνίας Λόγω πλάνης Λόγω απάτης Λόγω απειλής Τα ένδικα μέσα και βοηθήματα Γενικά Τα ένδικα μέσα

5 Τα ένδικα βοηθήματα ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ 6. Οι συνέπειες της λύσης της υιοθεσίας Η ex nunc άρση των αποτελεσμάτων της υιοθεσίας Η αναβίωση των δεσμών του θετού τέκνου με τη φυσική οικογένεια Ως προς το επώνυμο του θετού τέκνου Οι ιδιαιτερότητες της αυτοδίκαιης λύσης. 61 ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ : Η ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ 7. Η ανασύσταση της υιοθεσίας Προϋποθέσεις και συνέπειες Επιμέρους ζητήματα ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

6 ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΚ ΑΠ Αρμ ΑρχΝ ΑχΝομ βλ. εδ. ΕΕΝ ΕισΝΑΚ Ελλ νη ενδεικτ. επ. Εφ Αστικός Κώδικας [= α.ν. 2250/1940] Άρειος Πάγος Αρμενόπουλος [νομικό περιοδικό] Αρχείο Νομολογίας [νομικό περιοδικό] Αχαϊκή Νομολογία [νομικό περιοδικό] βλέπε εδάφιο Εφημερίς Ελλήνων Νομικών [νομικό περιοδικό] Εισαγωγικός Νόμος Αστικού Κώδικα Ελληνική ικαιοσύνη [νομικό περιοδικό] ενδεικτικά επόμενα-ες Εφετείο 6

7 κ.λπ. ΚριτΕπιθ μ.ά. ΜΠρ και λοιπά Κριτική Επιθεώρηση [νομικό περιοδικό] μεταξύ άλλων Μονομελές Πρωτοδικείο ν. νόμος ΝοΒ ΝΣΚ ό.π. περ. ΠΠρ πρβλ. π.χ. σελ. σημ. σχετ. ΤΝΠ Νομικό Βήμα [νομικό περιοδικό] Νομικό Συμβούλιο του Κράτους όπως παραπάνω περίπτωση Πολυμελές Πρωτοδικείο παράβαλε παραδείγματος χάριν σελίδα σημείο σχετικά Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών 7

8 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Ο θεσμός της υιοθεσίας γενικά Ο θεσμός της υιοθεσίας προβλέπεται στο Τέταρτο Βιβλίο του Αστικού Κώδικα (Οικογενειακό ίκαιο), στα άρθρα Με την υιοθεσία δεν συνδέεται ο θετός γονέας με το θετό τέκνο με βιολογικό δεσμό παρά, όπως εύστοχα διαπιστώνεται, η γονική αυτή σχέση η οποία προκύπτει ως συνέπεια της υιοθεσίας έχει «αποκλειστικά κοινωνικοσυναισθηματικό υπόβαθρο» 3. Η υιοθεσία νοείται α) προκειμένου για ανήλικο πρόσωπο, ως η διακοπή κάθε δεσμού τούτου με τη φυσική [βιολογική] οικογένειά του και η συνεπαγόμενη πλήρης ένταξή του ως συγγενούς στην οικογένεια του υιοθετούντος-θετού γονέα (ΑΚ 1561) και β) προκειμένου για ενήλικο πρόσωπο, ως η εκ μέρους του απόκτηση γονεϊκού δεσμού με τον υιοθετούντα-θετό γονέα, με παράλληλη όμως διατήρηση του δεσμού του με τον φυσικό γονέα του και τους (φυσικούς) συγγενείς του και χωρίς υπεισέλευση στην (λοιπή) οικογένεια του θετού γονέα και το αντίστροφο (ΑΚ ) 4,5. Η υιοθεσία τελείται με νομική πράξη, και συγκεκριμένα με δικαστική απόφαση (ΑΚ 1549). 3 Θ. Παπαχρίστου, Εγχειρίδιο Οικογενειακού ικαίου, Αθήνα-Κομοτηνή , σελ Για τη νομοθετική ρύθμιση της δυνατότητας της υιοθεσίας ενηλίκου, βλ. ενδεικτ. την εύστοχη κριτική Κ. Παντελίδου, Οι τελευταίες αλλαγές στο δίκαιο της υιοθεσίας που επέφερε ο ν. 2915/2001, Αρμ επ., η οποία μεταξύ άλλων θεωρεί ότι «το δικαστήριο δεν πρέπει να αρκεσθεί στη διαπίστωση [της συγγένειας] και να επιτρέψει την υιοθεσία σαν να πρόκειται για απλή διοικητική διαδικασία». Έχουν καταγραφεί στη θεωρία οι παθολογικές όψεις της υιοθεσίας ενηλίκων, όπως όταν αυτή σκοπείται π.χ. για την καταστρατήγηση φορολογικών, κληρονομικών και στρατολογικής φύσης διατάξεων βλ. Θ. Παπαχρίστου (επιμ.), Η υιοθεσία ενηλίκων : παθολογίες ενός θεσμού, Αθήνα-Κομοτηνή 1994, passim βλ. και Ν. Ψούνη, Η ηλικία του υιοθετούντος επί υιοθεσίας 8

9 Η νομική φύση της υιοθεσίας αποτέλεσε αντικείμενο διχογνωμίας σε θεωρία και νομολογία. Κατά μια πρώτη άποψη, η υιοθεσία αποτελεί πράξη του ουσιαστικού δικαίου (δικαιοπρακτική θεωρία). Οι απαιτούμενες για την υιοθεσία συναινέσεις αποτελούν το κρίσιμο στοιχείο της, είναι δε δικαιοπραξίες και προσβάλλονται ως άκυρες ή ακυρώσιμες, ενώ η δικαστική απόφαση που απαγγέλει την υιοθεσία είναι ένα είδος πρόσθετης διατύπωσης, εξωτερικού τύπου που ολοκληρώνει τη διαδικασία 6. Κατ άλλη άποψη, η υιοθεσία έχει δημόσιο χαρακτήρα, καθώς με την δικαστική απόφαση 7 που εκδίδεται, υπερκαλύπτονται οι συναινέσεις των μερών με συνέπεια να χάνουν την αυτοτέλεια τους 8 (δικονομική θεωρία). Κατ άλλη τρίτη άποψη, η υιοθεσία συνιστά σύνθετη πράξη, έχοντας διττό χαρακτήρα, τόσο δικαιοπρακτικό, λόγω των συναινέσεων που προαπαιτούνται για την επίτευξή της, όσο και δικονομικό, καθ ότι ρητά εκ του νόμου «τελείται με δικαστική απόφαση» 9. Η τελευταία αυτή άποψη επικράτησε με δυο παραλλαγές. ενηλίκου, Αρμ επ., σχετικά με υποθέσεις καταστρατήγησης φορολογικών ιδίως διατάξεων μέσω της «αξιοποίησης» της δυνατότητας υιοθεσίας ενηλίκων. 5 Σημειωτέον ότι η υιοθεσία ενηλίκων χαρακτηρίζεται ως «ατελής», καθ ότι δεν θίγει τον φυσικό γονικό δεσμό και δεν ενσωματώνει πλήρως τον υιοθετούμενο στην οικογένεια του θετού γονέα (σε αντίθεση με τις συνέπειες επί υιοθεσίας ανηλίκων, που ως εκ τούτου χαρακτηρίζεται ως «πλήρης»). Μάλιστα, η υιοθεσία ενηλίκων δεν επιτρέπεται σε ορισμένες έννομες τάξεις (όπως της Αργεντινής, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Ισραήλ, της Ολλανδίας, της Κύπρου και διαφόρων πολιτειών των ΗΠΑ και του Καναδά βλ. σχετ. αναφορά σε Θ. Παπαχρίστου, Εγχειρίδιο, ό.π., σελ. 242). 6 Βλ. και ΠολΠρΣερ 100/1970 Αρμ 25,58. 7 Για την άποψη αυτή βλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία [2010], ό.π., σελ. 165 επ. 8 Σύμφωνα με την ενδεικτ. ΑΠ 1796/1988 [ΕΕΝ ], «ναι μεν η υιοθεσία στηρίζεται εις την κατ αρχήν ύπαρξη συμφωνίας των μερών, τελείται όμως με δικαστική απόφαση, η οποία δεν επικυρώνει απλά την συμφωνία αυτή, αλλ είναι απαραίτητη για την κατά το δίκαιον δημιουργίαν της υιοθεσίας, αφού χωρίς αυτή οι συναινέσεις των μερών μόνες δεν επάγονται το αποτέλεσμα αυτό». 9 Για τη νομική φύση της υιοθεσίας και τις απόψεις που έχουν υποστηριχθεί, βλ. εκτενώς Κ. Φουντεδάκη, Η ελαττωματική υιοθεσία, Θεσσαλονίκη 1993, σελ. 57 επ. επίσης, Φ. Ευαγγελίδου- 9

10 Σύμφωνα με την πρώτη, η συνδρομή της συναίνεσης των μερών και η δικαστική απόφαση αλληλοσυμπληρώνονται, παίζοντας ισότιμο ρόλο στη σχέση της υιοθεσίας. Αντίθετα, η δεύτερη παραλλαγή αποδέχεται μεν το διφυή χαρακτήρα της υιοθεσίας, πλην όμως αναγνωρίζει την υπεροχή του δικονομικού στοιχείου («θεωρία για τον προέχοντα δικονομικό χαρακτήρα της υιοθεσίας») 10. Η ανωτέρω άποψη, περί υπεροχής του δικονομικού στοιχείου, τείνει να επικρατήσει σε θεωρία 11 και νομολογία 12, επηρεάζοντας καθοριστικά τον τρόπο προσβολής της υιοθεσίας σε περίπτωση ελαττωματικότητάς της. Συνάγεται, δηλαδή, ότι δεν προσβάλλεται αυτοτελώς η ελαττωματική συναίνεση για τη σύσταση της υιοθεσίας με αγωγή, αλλά προσβάλλεται η δικαστική απόφαση, που την κηρύσσει, με τα προβλεπόμενα ένδικα μέσα και βοηθήματα. Η υιοθεσία ανηλίκου τελείται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες απαριθμούνται περιοριστικά στο νόμο. Καταρχήν, πρέπει να αποβλέπει «στο συμφέρον του υιοθετουμένου» (ΑΚ 1542). Περαιτέρω, θετός γονέας κηρύσσεται πρόσωπο που είναι δικαιοπρακτικά ικανό, έχει συμπληρώσει τα τριάντα του χρόνια και δεν έχει υπερβεί τα εξήντα (ΑΚ 1543), ενώ παράλληλα διαθέτει την απαιτούμενη, από το νόμο, διαφορά ηλικίας με το υιοθετούμενο (ΑΚ 1544, ). Επιπλέον, απαραίτητη είναι η, ενώπιον του δικαστηρίου, αυτοπρόσωπη Τσικρικά, Μορφές ανισχύρου της υιοθεσίας και τρόποι προσβολής της, Αθήνα-Κομοτηνή 2001, σελ. 13 επ. 10 Βλ. σχετ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία - Ο ν. 2447/1996, οι τροποποιήσεις και η εφαρμογή του, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2010, σελ. 163 επ. 11 Ε. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, Οικογενειακό ίκαιο, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2012, σελ , η οποία αναφέρει μεν ότι δεν πρέπει να αμφισβητείται ότι στην υιοθεσία συμμετέχει και το δικαιοπρακτικό στοιχείο, αλλ ωστόσο και ότι δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι υπερέχει το δικονομικό στοιχείο. 12 βλ. ενδεικτικά ΟλΑΠ 914/1980 ΝοΒ 1981,294, ΕφΑθ 2729/1983 Αρμ 1987,87, ΠολΠρΚιλ 40/1989 Αρμ 1989, 451, όπου όλες οι παραπάνω προβάλλουν την υπεροχή του δικονομικού χαρακτήρα, αναφέροντας «το δικαστήριο τελεί την υιοθεσία συμπληρώνοντας κυριαρχικά με την απόφασή του τη συναίνεση των διαδίκων». 10

11 συναίνεση του θετού γονέα (ΑΚ 1549 εδ. β ), όπως και του τυχόν συζύγου του (ΑΚ 1546), καθώς και η ακρόαση των τέκνων αυτού, αν υπάρχουν (ΑΚ 1556). Αντιστοίχως, απαιτείται η αυτοπρόσωπη συναίνεση των φυσικών γονέων ή του νομίμου αντιπροσώπου του υιοθετουμένου (ΑΚ 1550, 1551, 1554) 13. Τέλος, στις προϋποθέσεις αυτές συμπεριλαμβάνεται η συναίνεση του ιδίου του υιοθετουμένου ανηλίκου εφόσον έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του και δεν βρίσκεται σε κατάσταση ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής του (ΑΚ 1555). Η δε υιοθεσία ενηλίκου επιτρέπεται κατ εξαίρεση, όταν ο υιοθετούμενος είναι συγγενής του υιοθετούντος ως και τον τέταρτο βαθμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας (ΑΚ 1579), μετά από κοινή αίτηση των προσώπων αυτών (ΑΚ 1581), εφόσον υφίσταται η προβλεπόμενη διαφορά ηλικίας (ΑΚ 1582) και με διαφορετικές έννομες συνέπειες (ΑΚ ). 2. Εισαγωγικές παρατηρήσεις αναφορικά προς τη λύση της υιοθεσίας Με τον θεσμό της υιοθεσίας, όπως προαναφέρθηκε, δημιουργείται συγγενικός δεσμός του υιοθετούμενου προσώπου με τον θετό γονέα. Η προβλεπόμενη στο νόμο λύση της υιοθεσίας συνιστά δυνατότητα με την οποία διακόπτεται ο συγγενικός αυτός δεσμός, για συγκεκριμένους και εξαιρετικούς λόγους. Πρέπει να σημειωθεί ότι η δυνατότητα αυτή δεν απαντάται αυτονόητα σε άλλα δίκαια : σε ορισμένα εκ των οποίων και το ελληνικό δίκαιο τίθενται ειδικές 13 Η αυτοπρόσωπη συναίνεση των φυσικών γονέων δεν προβλέπεται σε όλα τα δίκαια. εν είναι απαραίτητη, λόγου χάρη στο βουλγαρικό δίκαιο, όπου η φυσική μητέρα μπορεί να δώσει τη συναίνεσή της για την υιοθεσία του εκτός γάμου τέκνου της και με συμβολαιογραφικό έγγραφο (άρθρο 91 Οικ.Κ.) σχετική η υπ αριθμ. πρωτ. 182/ νομική πληροφορία του Ελληνικού Ινστιτούτου ιεθνούς και Αλλοδαπού ικαίου (αδημ.). 11

12 (ουσιαστικές και διαδικαστικές) προϋποθέσεις, σε άλλα δε αποκλείεται εντελώς 14,15. Η λύση της υιοθεσίας ρυθμίζεται, προκειμένου για ανήλικα πρόσωπα, στα άρθρα ΑΚ, και, προκειμένου για ενήλικα πρόσωπα, στο άρθρο 1588 ΑΚ [σε συνδυασμό με το άρθρο 1580 ΑΚ, το οποίο ορίζει, ότι στην υιοθεσία ενηλίκου έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις που ισχύουν για την υιοθεσία ανηλίκου, εφόσον δε θεσπίζεται ως προς την πρώτη διαφορετική ρύθμιση]. Όπως θα αναλυθεί στις κατωτέρω γραμμές, η λύση της υιοθεσίας επέρχεται αυτοδίκαια εκ του νόμου ή δικαστικά. Η δικαστική λύση προβλέπεται, περαιτέρω, είτε ως μονομερής, για λόγους που αφορούν στον θετό γονέα ή στο θετό τέκνο, είτε ως συναινετική. Με τη λύση της, η υιοθεσία καταργείται 16 και επέρχεται η άρση των 14 Όπως στο γαλλικό, στο νορβηγικό, στο πορτογαλικό και στο ελβετικό δίκαιο βλ. σχετ. αναφορά σε Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ. 383 και υποσημ. 1 πρβλ. και Έ. Κουνουγέρη- Μανωλεδάκη, Οικογενειακό δίκαιο, τ. ΙΙ/β, Αθήνα-Θεσσαλονίκη , σελ. 353 και υποσημ. 8 της ιδίας, Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις, τα αποτελέσματα και η λύση της υιοθεσίας κατά το Σχέδιο Νόμου της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του Υπουργείου ικαιοσύνης, in Κ. Φουντεδάκη (επιμ.), Η μεταρρύθμιση του δικαίου της υιοθεσίας, Εταιρία Νομικών Βορείου Ελλάδος, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 66 και υποσημ Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει τυχόν περίπτωση λύσης τέτοιας υιοθεσίας με στοιχεία αλλοδαπότητας κατά τα υποκείμενά της, καθ ότι σύμφωνα με το άρθρο 23 1 ΑΚ, σε τέτοια περίπτωση, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις προς τούτο ρυθμίζονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του κάθε μέρους ΠΠρΧαν 122/2008 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1787/1988 ΝοΒ , ΕφΠειρ 485/1994 Ελλ νη , ΕφΑθ 1737/1987 Ελλ νη , ΠολΠρΘεσ 18352/1988 Αρμ Και τούτο, βέβαια, εφόσον η εκάστοτε σχετική διάταξη του αλλοδαπού δικαίου δεν προσκρούει στην ελληνική δημόσια τάξη, κατ άρθρο 33 ΑΚ : κανένας κανόνας αλλοδαπού δικαίου δεν μπορεί να εφαρμοστεί αν δεν δοκιμαστεί προηγουμένως η εφαρμογή του με τα μέτρα της δημόσιας τάξης και κριθεί ότι προσαρμόζεται και συμβιβάζεται με αυτήν [ΠΠρΧαν 122/2008 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ]. Πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι, προκειμένου για τη λύση τέτοιας υιοθεσίας, είναι πιθανό το τέκνο να έχει εν τω μεταξύ αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια ως τέκνο έλληνα πολίτη βλ. σχετ. Ζ. Παπασιώπη-Πασιά, ίκαιο ιθαγένειας, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 92 επ. 16 Για τη διάκριση των δυο τρόπων κατάργησης της υιοθεσίας, δηλαδή της λύσης αυτής και της προσβολής της, και τη μεταξύ τους «σχέση», βλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία - προϋποθέσεις, 12

13 αποτελεσμάτων της, η παύση της συγγένειας του θετού τέκνου και των τυχόν κατιόντων του με αυτόν που το υιοθέτησε και τους έως τότε [θετούς] συγγενείς του, και αναβιώνουν οι δεσμοί του με τη φυσική οικογένειά του 17 (ΑΚ 1575). Υφίσταται δε κατ αρχήν (προκειμένου για δικαστική λύση) δυνατότητα ανασύστασης της λυθείσας υιοθεσίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι διατάξεις που ρυθμίζουν τη λύση της υιοθεσίας είναι αναγκαστικού δικαίου (jus cogens) και έτσι οι τρόποι και οι λόγοι λύσης απαριθμούνται περιοριστικά. Κάθε αντίθετη συμφωνία των μερών είναι άκυρη, καθ ότι εξέρχεται από τα όρια της αυτονομίας της ιδιωτικής βούλησης 18. διαδικασία, προσβολή, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 291 επ. Οι δυο αυτοί τρόποι διαφοροποιούνται σαφώς, τόσο ως προς τις προϋποθέσεις και τον τρόπο δικονομικής επιδίωξής τους, όσο και ως προς τα αποτελέσματά τους. 17 εσμοί οι οποίοι, προκειμένου για υιοθετηθέντα ενήλικο [ο οποίος άλλωστε ουδέποτε απέκτησε σχέση συγγένειας με τους συγγενείς του θετού γονέα, κατ άρθρο 1585 ΑΚ], ουδέποτε διακόπηκαν (ΑΚ 1584 εδ. β ). 18 Βλ. Β. Βαθρακοκοίλη, Ερμηνεία-Νομολογία Αστικού Κώδικα, τ. ε, Αθήνα 2004, σελ

14 ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ : Η ΑΥΤΟ ΙΚΑΙΗ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ 3. Η αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας 3.1. Η έννοια Με τον όρο «αυτοδίκαιη» χαρακτηρίζεται η λύση της υιοθεσίας, η οποία ρητά εκ του νόμου λαμβάνει χώρα όταν συντρέξει συγκεκριμένη προϋπόθεση που τάσσεται στο νόμο και θεωρείται (αναδρομικά) ότι ουδέποτε ίσχυσε και ανέπτυξε έννομες σχέσεις μεταξύ των δυο μερών, θετού γονέα [και των τυχόν συγγενών του, προκειμένου για υιοθεσία ανηλίκου, όταν κατ άρθρο 1561 ΑΚ υπό άλλες συνθήκες θα θεωρείτο ότι ο ανήλικος είχε ενταχθεί πλήρως στην οικογένεια του θετού γονέα] και του θετού τέκνου 19. εν απαιτείται, δηλαδή, για αυτή τη μορφή λύσης της υιοθεσίας δικαστική απόφαση 20 (την οποία μονομερώς ή συναινετικώς τα μέρη, δηλαδή ο θετός γονέας ή/και το θετό τέκνο αιτείται ή/και αιτούνται). εν αποκλείεται όμως, η άσκηση αναγνωριστικής αγωγής, με την οποία σκοπείται η αυθεντική 19 Βλ. σχετικό προβληματισμό Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ. 388, υποσημ. 14, σύμφωνα με την οποία, όταν κυρωθεί η από Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Υιοθεσία Παιδιών [διαθέσιμη στην ιστοσελίδα θα ανακύψει θέμα με τη δυνατότητα αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας ανηλίκου. Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα την εν λόγω σύμβαση έχουν κυρώσει δεκατέσσερα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης ενδεχομένως και καθ ότι μ αυτή ρυθμίζεται θέμα για το οποίο ισχύει σε αρκετά από αυτά η από συναφής Σύμβαση [= ν. 1049/1980], η δε κύρωσή της εκ μέρους του ελληνικού κράτους δεν έχει ακόμη συντελεστεί. 20 Βλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ , όπου έρευνα (και εν τέλει αποδοχή) της συμβατότητας της ΑΚ 1576 με τη διάταξη του άρθρου 13 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Υιοθεσία Παιδιών (1967) [= ν. 1049/1980]. 14

15 αναγνώριση της ανυπαρξίας της υιοθεσίας και μπορεί να εγερθεί από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον 21 (ΚΠολ 70, περ. στ, 619 5). Σημειώνεται, ότι η αναδρομική ενέργεια της αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας προβλέφθηκε για πρώτη φορά με το ν. 2447/ Οι κάτωθι αναπτύξεις αφορούν τόσο σε θετό ανήλικο όσο και σε θετό ενήλικο τέκνο, καθ ότι α) δεν υφίσταται συγκεκριμένη (ειδική και διαφορετική) διάταξη αναφορικά προς το ενήλικο θετό τέκνο, πέραν της ΑΚ 1588 που όμως προβλέπει μόνο τη μονομερή δικαστική λύση της υιοθεσίας, και συνεπώς, β) εφαρμόζεται αναλογικά το σχετικό νομικό πλαίσιο που αφορά στη λύση υιοθεσίας με ανήλικο θετό τέκνο, σύμφωνα με το άρθρο 1580 ΑΚ Οι λόγοι αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας Η τέλεση γάμου μεταξύ θετού γονέως και τέκνου Με τη διάταξη της ΑΚ 1576 ορίζεται ότι «Η υιοθεσία λύνεται αυτοδικαίως και αίρεται αναδρομικά η σχέση που απορρέει από αυτήν, αν τέλεσαν γάμο, κατά παράβαση του νόμου, ο θετός γονέας με το θετό τέκνο. Αν ο γάμος ακυρώθηκε, διατηρούνται από τη σχέση υιοθεσίας μόνο τα περιουσιακά δικαιώματα του θετού τέκνου.». Σημειωτέον ότι με την υιοθεσία, «ο ανήλικος εντάσσεται πλήρως στην οικογένεια του θετού γονέα του» και «έναντι του θετού γονέα [ ] ο ανήλικος έχει όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τέκνου γεννημένου σε γάμο» (ΑΚ 1561) ως 21 Βλ. Β. Βαθρακοκοίλη, ό.π., σελ Ποδηματά σε Κ. Κεραμεα /. Κονδύλη / Ν. Νίκα, άρθρο 619, σημ. 12, τόμος 2, Αθήνα Βλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ. 388, όπου δικαιολόγηση αυτής της επιλογής του νομοθέτη, στην περίπτωση της τέλεσης γάμου μεταξύ υιοθετήσαντος και υιοθετηθέντος [κατ άρθρο 1576 ΑΚ βλ. κατωτέρω υπό ], λόγω της «βαρύτητα[ς] της ανωμαλίας» που ούτω προκαλείται. 15

16 προς το δε ενήλικο υιοθετηθέν πρόσωπο, δημιουργείται συγγενική σχέση μόνο μεταξύ του θετού γονέα και του θετού τέκνου, ως και των κατιόντων του τελευταίου που γεννιούνται μετά, όχι πριν την υιοθεσία 23. Στη μεν πρώτη περίπτωση, λόγω της ορθής δικαιοπολιτικά 24 εξομοίωσης της τεχνητής αυτής συγγένειας με την απόκτηση φυσικού [: βιολογικού] τέκνου,,η τέλεση γάμου μεταξύ θετού γονέως και θετού τέκνου απαγορεύεται από το νόμο (κατ άρθρο 1360 ΑΚ), με συνέπεια ένας τέτοιος γάμος να είναι άκυρος (AK 1372 εδ. α ). Εξάλλου, η καθιέρωση της ατελούς υιοθεσίας ενηλίκου δεν περιλαμβάνει τις συγγενικές σχέσεις μεταξύ του θετού τέκνου και των συγγενών του υιοθετούντος και αντίστροφα, αφήνει όμως αλώβητη την τεχνητή συγγένεια μεταξύ θετού γονέα και τέκνου. Συνεπώς και στην περίπτωση αυτή, ο τυχόν γάμος του θετού τέκνου με το θετό γονέα θα είναι άκυρος (AK 1372 εδ. α ) δυνάμει των άρθρων 1360, 1356 και ΑΚ. Συνάγεται από τα προαναφερθέντα, πως η αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας βρίσκει εφαρμογή όχι μόνο στην περίπτωση της υιοθεσίας ανηλίκου αλλά αναλογικά και στην περίπτωση υιοθεσίας ενηλίκου προσώπου. Έτσι, ως απόλυτα συνεπής προς τις λοιπές ως άνω σχετικές διατάξεις του ΑΚ, και χάριν της συνοχής του, 23 Η διάταξη του άρθρου 1584 ΑΚ απηχεί το προϊσχύον δίκαιο, όταν η υιοθεσία ενηλίκου ήταν επιτρεπτή μόνο για την περίπτωση του τέκνου του συζύγου εκείνου που υιοθετεί. 24 Καθ ότι άλλως ο θεσμός της υιοθεσίας θα εξυπηρετούσε άλλο σκοπό από τον κατά τη γνώμη μου πρωταρχικό, που είναι η (τουλάχιστον κατ αρχήν) απόλυτη ταύτιση του θετού τέκνου με το φυσικό τέκνο, ως προς τον γονέα του (θετό ή φυσικό). Και τούτο χάριν της ισχυροποίησης του μεταξύ τους δεσμού, της άρσης τυχόν ανισοτήτων (κληρονομικών κ.λπ.) έναντι των λοιπών μελών της θετής οικογένειας, κ.λπ. Εξαίρεση υφίσταται μόνο σε περιπτώσεις οριακές, κατά την αντίληψη του νομοθέτη, που αντικατοπτρίζονται στους λόγους προσβολής και λύσης της υιοθεσίας, ενώ συναφώς προβλέπεται και η ανασύσταση αυτής [βλ. κατωτέρω υπό 7]. ιαφορετική εν μέρει είναι η αντιμετώπιση του ενηλίκου θετού τέκνου (βλ. ενδεικτ. : ΑΚ 1584 εδ. β, 1585), περίπτωση όμως εκ των πραγμάτων πιο σπάνια (εκ του νόμου ήδη : βλ. ΑΚ 1579) και μάλλον εξυπηρετούσα όλως διαφορετική σκοπιμότητα βλ. Έ. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, ό.π., [2012], σελ Κατά τον Ι. Σπυριδάκη, Υιοθεσία ανηλίκου, Αθήνα-Κομοτηνή 2006, σελ. 94, «ενόψει των ρυθμίσεων αυτών, εμφανίζεται περιττή η περιεχόμενη στο άρθρο 1576 εδ. α φράση κατά παράβαση του νόμου». 16

17 παρίσταται η συμπερίληψη της εν λόγω περίπτωσης σ αυτές που άγουν στην αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας. Περαιτέρω, θα ήταν ανακόλουθο και παράλογο να δύναται θετός γονέας να τελέσει γάμο με θετό τέκνο, σύμφωνα με το νόμο. Έτσι θα δημιουργούταν νομική και πραγματική σύγχυση τόσο ως προς τις έννομες σχέσεις που θα προέκυπταν όσο και ως προς τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που πηγάζουν από αμφότερες τις σχέσεις των μερών, αλλά και καταστρατήγηση δυο θεσμών που εξυπηρετούν καθένας τους τελείως διαφορετικές κοινωνικές λειτουργίες, εκ του νόμου, μη συμβιβαζόμενης της παράλληλης ύπαρξή τους (ή έστω και παραμένοντος ισχύοντος και μόνο ενός από αυτούς, μετά από τέτοια εξέλιξη την τέλεση γάμου). Πρόκειται, τέλος, για θεσμούς που διέπονται από διατάξεις δημοσίας τάξεως 26, όπως δημοσίας τάξεως είναι και η διάταξη (ΑΚ 1576) που επιτάσσει τη σε τέτοια περίπτωση αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας. Κατά συνέπεια, εφόσον βέβαια ο γάμος δεν τυγχάνει ανυπόστατος, η υιοθεσία λύνεται εκ του νόμου αυτοδίκαια και αναδρομικά, ο δε γάμος πρέπει στη συνέχεια 27 να ακυρωθεί. Παρά την αναδρομική άρση της σχέσης που απορρέει από την υιοθεσία, όμως, ο νόμος ορίζει ρητά ότι «διατηρούνται από τη σχέση υιοθεσίας μόνο τα περιουσιακά δικαιώματα του θετού τέκνου» (ΑΚ 1576 εδ. β ). εν παραγνωρίζεται ο εν προκειμένω σκοπός του νομοθέτη, που κατάδηλα είναι η προστασία του ασθενέστερου μέρους, ήτοι του θετού τέκνου, με την αναγνώρισή του δικαιώματος διατροφής (κατ άρθρα 1485 επ. ΑΚ, άλλως κατ άρθρο ΑΚ) και τη συμπερίληψή του στους εξ αδιαθέτου κληρονόμους πρώτης τάξης (κατ άρθρο ΑΚ, άλλως στους έχοντες δικαίωμα νόμιμης μοίρας μεριδούχους κατ άρθρο 1825 ΑΚ) 28 πλην όμως έτσι συνεχίζουν να υφίστανται, παρά τη λύση 26 Για την έννοια των διατάξεων δημοσίας τάξεως (jus cogens), βλ.. Παπαστερίου, Γενικές Αρχές του Αστικού ικαίου, τ. Ι/α, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 1994, σελ. 65 επ. 27 Καθ ότι επιγενέστερος της υιοθεσίας, εκτός και αν είναι προγενέστερος, οπότε αναλογικά θα πρέπει να γίνει δεκτή η εφαρμογή της εν λόγω διάταξης και να αποκλεισθεί και πάλι η παράλληλη ύπαρξη των δυο διαφορετικών σχέσεων. 28 Βλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία - ο ν. 2447/1996, ό.π., σελ. 389, όπου εύστοχο επιχείρημα υπέρ της διορθωτικής(-συσταλτικής) ερμηνείας τής διατήρησης των περιουσιακών δικαιωμάτων του 17

18 της, ορισμένες κύριες έννομες συνέπειες της υιοθεσίας, πράγμα που συνιστά τρόπον τινά νομική και λογική «ανακολουθία-παραφωνία» στο σύστημα του ΑΚ 29. Πράγμα που επιτείνεται, εξαιρετικά, και βάσει της ΑΚ 1577, σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο «εκτιμώντας την ύπαρξη δικαιολογημένου συμφέροντος του τέκνου [ ], με αίτησή του» δύναται να επιτρέψει να φέρει τούτο το επώνυμο του θετού γονέα. Σημειωτέον ότι στην πάντως μάλλον εξαιρετικά σπάνια περίπτωση τέλεσης γάμου του θετού τέκνου 30 με έναν από τους θετούς γονείς του, η αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας μεταξύ του θετού τέκνου και του ενός από αυτούς δεν επηρεάζει την εκ της υιοθεσίας συγγενική σχέση του με τον άλλο θετό γονέα 31. Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση που τελεστεί γάμος μεταξύ του θετού τέκνου και άλλου προσώπου (εκτός του θετού γονέα) από αυτά για τα οποία υφίσταται σχετικό κώλυμα, κατ άρθρ και 1356 ΑΚ, ο γάμος αυτός τυγχάνει μεν άκυρος, πλην όμως δεν συνεπάγεται την αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας. Τούτο δεν ισχύει όταν πρόκειται για γάμο μεταξύ του θετού γονέα και κατιόντα του θετού τέκνου, οπότε ο άκυρος γάμος συμπαρασύρει και την υιοθεσία 32. θετού τέκνου μόνο έναντι του θετού γονέα του και όχι και έναντι των συγγενών του τελευταίου. Contra η Έ. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, ό.π., [1998], σελ Πρβλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία - ο ν.2447/1996, ό.π., σελ. 389, σύμφωνα με την οποία «χωρίς πειστική δικαιολόγηση εμφανίζεται η πρόβλεψη της ΑΚ 1576 εδ. 2 [ ]. Η ανάγκη προστασίας του υιοθετουμένου δεν είναι τόσο έντονη, που να δικαιολογεί τη διατήρηση δικαιωμάτων του από μια υιοθεσία που είχε και με δική του συμμετοχή τόσο αφύσικη εξέλιξη». 30 Περίπτωση στην οποία πρέπει, πέραν των άλλων, να υφίσταται και άδεια δικαστηρίου εάν πρόκειται για ανήλικο τέκνο (ΑΚ 1350). 31 Έτσι και Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ Βλ. Θ. Παπαχρίστου, in Α. Γεωργιάδη / Μ. Σταθόπουλου (επιμ.), Αστικός Κώδικας, τ. VIII (οικογενειακό δίκαιο), Αθήνα , σελ. 512 (και υποσημ. 1 όπου παραπομπή σε διαφοροποιημένες θέσεις) Ι. Σπυριδάκη, Υιοθεσία ανηλίκου, ό.π., σελ

19 Τέλος, ακριβώς λόγω του αυτοδίκαιου χαρακτήρα της συγκεκριμένης περίπτωσης, δεν τάσσεται στο νόμο σχετική προθεσμία ως προς το χρόνο λύσης της υιοθεσίας. Ακριβέστερα, μπορεί οποτεδήποτε να προβληθεί ότι συντρέχει ή, έστω, συνέτρεξε για κάποιο μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα ο απαιτούμενος όρος, δηλαδή ο γάμος, για την αναγνώριση της ούτως επελθούσας λύσης της υιοθεσίας. Για την ταυτότητα του νομικού λόγου, η σύναψη συμφώνου συμβίωσης μεταξύ υιοθετούντος και υιοθετουμένου απαγορεύεται ρητά δυνάμει του άρθρου 2 1 περ. γ ν. 3719/2008 και φέρει ως έννομη συνέπεια την ακυρότητα του συμφώνου συμβίωσης, κατ άρθρο 2 3 του ως άνω νόμου Η αναγνώριση της πατρότητας του υιοθετηθέντος τέκνου από τον θετό πατέρα Μολονότι η περίπτωση της, μεταγενέστερης της υιοθεσίας, αναγνώρισης (εκούσιας κατ άρθρο 1475 ΑΚ ή δικαστικής κατ άρθρα 1479 επ. ΑΚ) της πατρότητας του υιοθετηθέντος τέκνου από τον υιοθετήσαντα πατέρα 33 δεν συμπεριλαμβάνεται στον ΑΚ 34 ως έχουσα έννομη συνέπεια την αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας, πρέπει παρά ταύτα να γίνει δεκτή ως τέτοια 35. Και τούτο, αφενός μεν 33 Και όχι από άλλο πρόσωπο, η οποία ακόμη και αν λάβει χώρα δεν έχει ως αποτέλεσμα τη λύση της υιοθεσίας βλ. ΑΠ 657/1974 ΝοΒ , η οποία αφορά σε βιολογικό αλλά όχι «τυπικό» πατέρα, καθ όσον το τέκνο δεν γεννήθηκε σε γάμο [και έτσι μόνο η συναίνεση της φυσικής μητέρας αρκούσε για την υιοθεσία του] με μεταγενέστερο δε γάμο δεν γεννάται δικαίωμα του προσώπου αυτού, ως όντος τρίτου, για την προσβολή της απόφασης που κηρύττει την υιοθεσία. 34 Πρβλ. όμως το άρθρο 13 2 περ. β Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Υιοθεσία Παιδιών (1967) [= ν. 1049/1980], στο οποίο ορίζεται αυτή ακριβώς η περίπτωση ως επιφέρουσα αυτοδικαίως τη λύση της υιοθεσίας. 35 Αντίθετη άποψη (χωρίς όμως και να την υποστηρίζει με κάποιο έστω οποιοδήποτε επιχείρημα) έχει ο Ι. Σπυριδάκης, Η υιοθεσία ανηλίκων, Αθήνα-Κομοτηνή 1997, σελ. 137 υποσημ. 7. Ο ίδιος, σε νεότερο σύγγραμμά του [: Υιοθεσία ανηλίκου, ό.π., σελ. 95], εμμένει μεν στην αυτή θέση, αναφέροντας όμως πλέον ότι «στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε να γίνει λόγος για πολλαπλή συγγένεια μεταξύ θετού γονέα και θετού τέκνου». 19

20 γιατί η αναγνώριση της πατρότητας του θετού τέκνου ενδέχεται να έχει ηθική και κοινωνική σημασία για τη σχέση μεταξύ του θετού πατέρα με το θετό τέκνο αφετέρου δε διότι η συγγένεια που θεσπίζεται έτσι και βασίζεται στη βιολογική καταγωγή έχει αναδρομική ισχύ [επιχείρημα ex άρθρ ΑΚ ] 36, ενώ παρέχει ασφαλέστερα εχέγγυα, σε αντίθεση με τη συγγένεια από υιοθεσία, η οποία εκ του νόμου μπορεί να λυθεί, υπό τους όρους που στην προκείμενη εργασία ερευνώνται. Σημειώνεται, ακόμη, ότι η αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας μεταξύ του θετού τέκνου και ενός από τους δυο συζύγους-θετούς γονείς του δεν επηρεάζει την εκ της υιοθεσίας συγγενική του σχέση με τον άλλο θετό γονέα 37. Είναι σίγουρα ευκταίο, προς αποφυγή συγχύσεως των δυο αυτών διαφορετικών περιπτώσεων συγγένειας με την παράλληλη συνδρομή τους αλλά και χάριν της νομικής αρτιότητας και συνοχής του ΑΚ, σε μελλοντική τροποποίησή του να προστεθεί και η περίπτωση αυτή αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας H αναγνώριση της μητρότητας τέκνου από τη θετή μητέρα που το κυοφόρησε στο πλαίσιο συμφωνίας παρένθετης μητρότητας Κατά πλήρη αντιστοιχία με την υπό μη προβλεπόμενη στο νόμο περίπτωση αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας, ως τέτοια πρέπει να γίνει δεκτή και αυτή της μεταγενέστερης της υιοθεσίας αναγνώρισης της μητρότητας τέκνου (ανηλίκου είτε ενηλίκου) από τη θετή μητέρα του (κατ άρθρο , 3 ΑΚ), η οποία το κυοφόρησε στο πλαίσιο συμφωνίας παρένθετης μητρότητας, και για τους ίδιους ακριβώς λόγους 38. Τούτο συμβαίνει, επειδή η αναγνώριση της μητρότητας του θετού τέκνου ενδέχεται να έχει ηθική σημασία, αλλά και διότι η συγγένεια που θεσπίζεται έτσι, βασίζεται στη βιολογική καταγωγή και δεν μπορεί επ ουδενί να λυθεί, έχουσα δε μάλιστα και αναδρομική ισχύ (ΑΚ ). Επίσης, η αυτοδίκαιη λύση της υιοθεσίας μεταξύ του θετού τέκνου και ενός από τους δυο συζύγους- 36 Βλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ Βλ. ανωτέρω υποσημ Ουσιαστικά, έτσι και Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ

21 θετούς γονείς του δεν επηρεάζει την εκ της υιοθεσίας συγγενική του σχέση με τον άλλο θετό γονέα 39. Και η περίπτωση αυτή αυτοδίκαιης λύσης της υιοθεσίας είναι ευκταίο να προστεθεί σε μελλοντική τροποποίηση του ΑΚ Η επίδραση του θανάτου του θετού γονέα ή του θετού τέκνου Σε ένα σύστημα πλήρους εξομοίωσης της υιοθεσίας ανηλίκου με την περίπτωση της απόκτησης φυσικού (βιολογικού) τέκνου, όπως σε μεγάλο βαθμό είναι αυτό που θεσπίζεται με τον ΑΚ (με την εξαίρεση των περιπτώσεων στις οποίες λύνεται η υιοθεσία), θα ήταν εσφαλμένη η αποδοχή λόγου λύσης υιοθεσίας στην περίπτωση θανάτου του θετού γονέα ή του θετού τέκνου. Η ρύθμιση αυτή απαντά μεν σε άλλα δίκαια, όπως το γαλλικό και το βελγικό, και με συγκεκριμένη σκοπιμότητα 40. Ο έλληνας νομοθέτης, όμως, εάν είχε επιλέξει τέτοια έννομη συνέπεια, θα το είχε βέβαια κάνει ρητά. Τουναντίον, σύμφωνα με το άρθρο 1561 ΑΚ προβλέπεται η πλήρης ένταξη του θετού τέκνου στην οικογένεια του θετού γονέα, με «όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τέκνου γεννημένου σε γάμο», μεταξύ των οποίων βέβαια και το δικαίωμα διατροφής και το κληρονομικό δικαίωμα. Αντίθετη είναι η ρύθμιση του άρθρου 1585 ΑΚ, με την οποία ορίζεται ότι επί υιοθεσίας ενηλίκου «δεν παράγεται καμία σχέση συγγένειας μεταξύ του θετού τέκνου και των συγγενών εκείνου που υιοθέτησε και αντίστροφα». Ακόμα και σ αυτή τη περίπτωση, όμως, εάν αποβιώσει ο θετός γονέας ή το θετό τέκνο, και πάλι λόγω απουσίας συγκεκριμένα εκφρασμένης βούλησης του νομοθέτη προς την 39 Βλ. ανωτέρω υποσημ. 31.λ. ανωτέρω υποσημ Βλ. Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ. 388, υποσημ. 15, όπου αναφορά στα άρθρα 6 2 και 8 των Ευρωπαϊκών Συμβάσεων για την Υιοθεσία Παιδιών του 1967 [= ν. 1049/1980] και του 2008 αντίστοιχα, τα οποία προβλέπουν τον θάνατο του θετού γονέα [μόνο, και όχι του θετού τέκνου] ως λόγο για να επιτραπεί μεταγενέστερη υιοθεσία του ίδιου προσώπου. Πρόκειται, δηλαδή, για ρύθμιση τεθείσα προς το συμφέρον του τέκνου (τουλάχιστον κατ αρχήν, δεδομένων και των χαρακτηριστικών των αστικών δικαίων των κρατών αυτών στον εν λόγω τομέα). 21

22 αντίθετη κατεύθυνση, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο θάνατος δεν συνιστά λόγο λύσης της υιοθεσίας 41, πόσο μάλλον καθ όσον εξ αυτής συνάγεται ότι υφίσταται α) κληρονομικό δικαίωμα του απομείναντος εκ των δυο. Επιπλέον, υπέρ αυτής της ερμηνείας συνηγορεί η διάταξη του άρθρου 1360 ΑΚ, όπου τάσσεται κώλυμα γάμου «αυτού που υιοθέτησε ή των κατιόντων του με αυτόν που υιοθετήθηκε» (ΑΚ 1360), αλλά και η διάταξη 1586 εδ. α ΑΚ κατά την οποία ο υιοθετηθείς ενήλικος παίρνει το επώνυμο του θετού γονέα (ΑΚ 1586 εδ. α ). Ακόμη, επιχείρημα υπέρ της σε κάθε περίπτωση μη επίδρασης του θανάτου του θετού γονέα ή τέκνου (ανηλίκου ή ενηλίκου) στη μεταξύ τους σχέση υιοθεσίας συνάγεται και από το άρθρο 1570 περ. 2 ΑΚ, σύμφωνα με το οποίο οι κληρονόμοι οποιουδήποτε από τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν το δικαίωμα να προσβάλλουν την υιοθεσία. Συνακόλουθα, τουλάχιστον σύμφωνα με την άποψη που υποστηρίζεται εν προκειμένω, ο θάνατος του θετού γονέα ή του θετού τέκνου, ανηλίκου είτε ενηλίκου, τόσο de lege lata όσο και de lege ferenda δεν επιδρά στη μεταξύ τους σχέση υιοθεσίας και βέβαια δεν συνιστά λόγο αυτοδίκαιης λύσης της. 41 Contra η Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ. 391, με το σκεπτικό ότι η υιοθεσία ενηλίκων τυγχάνει ατελής, αλλά και επειδή η διατήρηση της σχέσης υιοθεσίας μετά τον θάνατο δεν έχει κανένα νόημα. Πλην όμως η άποψη αυτή μπορεί να αποκρουστεί με το αντεπιχείρημα ότι, αφενός πέραν του υφιστάμενου κληρονομικού δικαιώματος και της διατήρησης του κωλύματος γάμου αλλά και του επωνύμου τού αποβιώσαντος θετού γονέα προκειμένου για ενήλικο θετό τέκνο (κατά τα ευθύς παρακάτω στο κείμενο), για ηθικούς (όπως και κοινωνικούς) ακριβώς λόγους μπορεί και πρέπει να σκοπείται η διατήρηση της σχέσης υιοθεσίας, η οποία βέβαια ενδέχεται και να υποδηλώνει μεγάλο συναισθηματικό δεσμό μεταξύ των δυο μερών. 22

23 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ : Η ΙΚΑΣΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ Η υιοθεσία δύναται να λυθεί και δικαστικά, δηλαδή είτε μονομερώς (για λόγο που αφορά στον θετό πατέρα ή στο θετό τέκνο) είτε συναινετικά. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει προς τούτο να συντρέχουν συγκεκριμένοι όροι, οι οποίοι αναλύονται παρακάτω. 4. Η μονομερής δικαστική λύση της υιοθεσίας 4.1. Για λόγους που αφορούν στον θετό γονέα Προϋποθέσεις Σύμφωνα με το άρθρο 1571 ΑΚ, «αν ο θετός γονέας εκπέσει από τη γονική μέριμνα ή αν του αφαιρεθεί η άσκησή της για έναν από τους λόγους του άρθρου 1532, [ ] το δικαστήριο μπορεί, εφόσον οι συνέπειες αυτές κρίνονται ανεπαρκείς, να διατάσσει, λόγω της βαρύτητας της περίπτωσης ακόμη και τη λύση της υιοθεσίας». ηλαδή, ως προϋποθέσεις εφαρμογής της εν λόγω διάταξης μια εκ των οποίων πρέπει να συντρέχει προς τούτο, ορίζονται : α) η έκπτωση του θετού γονέα από τη γονική μέριμνα του θετού τέκνου 42 (ΑΚ 1537) ή β) η αφαίρεση της άσκησής της για κάποιον από τους λόγους του άρθρου 1532 ΑΚ 43. Η έκπτωση του 42 Ο Θ. Παπαχρίστου, in Α. Γεωργιάδη / Μ. Σταθόπουλου (επιμ.), Αστικός Κώδικας, ό.π., σελ. 508, θεωρεί ότι υφίσταται δυνατότητα του δικαστηρίου να κρίνει για το αν η έκπτωση από τη γονική μέριμνα και άλλου (πλην του θετού) τέκνου του αυτού γονέα δικαιολογεί τη λύση της υιοθεσίας. Η θέση αυτή ενδυναμώνεται από [αν δεν θεωρηθεί ότι βασίζεται κατ ουσία εις] την ΑΚ 1537 εδ. β. Για να μπορεί να υποστηριχθεί η ενδεχόμενη ορθότητα αυτής της θέσης, όπως γίνεται αντιληπτό από την γράφουσα, πρέπει να επισημανθεί ότι πρέπει να χωρήσει εφαρμογή της ΑΚ 1537 εδ. β και, στη συνέχεια, δυνητικά, να λυθεί από το δικαστήριο η υιοθεσία (και όχι να χωρήσει απευθείας αυτή). 43 Ενδιαφέρον από σκοπιά συγκριτικού δικαίου παρουσιάζει η ρύθμιση του γαλλικού ΑΚ, σύμφωνα με την οποία εάν «σοβαροί λόγοι» το δικαιολογούν η υιοθεσία μπορεί να λυθεί {: article 370 du Code Civil (titre VIII) [L.n du ] : S il est justifié de motifs graves, l adoption peut être révoquée, à la demande de l adoptant ou de l adopté, ou, lorsque se dernier est mineur, à 23

24 θετού γονέα από τη γονική μέριμνα επέρχεται αυτοδικαίως για το θετό τέκνο όταν ο γονέας «καταδικάστηκε τελεσίδικα σε φυλάκιση τουλάχιστον ενός μηνός για αδίκημα που διέπραξε με δόλο και που αφορά τη ζωή, την υγεία και τα ήθη του τέκνου» 44. Η τελεσίδικη ποινική απόφαση έχει, δηλαδή, ως άμεση συνέπεια την έκπτωση, ανεξάρτητα από την ύπαρξη σχετικής διάταξης ή την επίδοση της απόφασης. Είναι δυνατόν, όμως, να ασκηθεί αναγνωριστική αγωγή 45 που θα αφορά την αμφισβήτηση της αυτοδίκαιης έκπτωσης από τη γονική μέριμνα, οπότε δικαιολογείται η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος. Η δε κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστά ηπιότερη μορφή προβληματικής σχέσης μεταξύ θετού γονέα και θετού τέκνου, η οποία όταν συντρέχουν οι όροι της ΑΚ 1532, ήτοι όταν ο θετός γονέας παραβαίνει τα καθήκοντα που του επιβάλλει το λειτούργημά του για την επιμέλεια του προσώπου του θετού τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή όταν ασκεί το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί σ αυτό 46, «μπορεί» να συνεπαχθεί την εκ μέρους του δικαστηρίου (κρίνοντος κατά διακριτική ευχέρεια) αφαίρεση της άσκησής της. Σε περίπτωση λοιπόν που συντρέχει μια από τις ανωτέρω προϋποθέσεις α) ή β), το δικαστήριο «μπορεί» να διατάξει τη λύση της υιοθεσίας, και τούτο μόνον εφόσον οι «συνέπειες αυτές» (δηλαδή η έκπτωση ή η αφαίρεση της γονικής μέριμνας) κρίνονται αυτές καθ εαυτές, από μόνες τους, «ανεπαρκείς». Ο όρος celle du ministère public. [ ], διαθέσιμο σε F. Monéger, France, σε [συλλογ.] International Social Service, Internal and Intercountry Adoption Laws, Γενεύη }. ηλαδή, δεν εξειδικεύονται στο γράμμα του νόμου οι λόγοι που δικαιολογούν τη λύση της υιοθεσίας η σχετική απόφαση, πάντως, πρέπει να είναι αιτιολογημένη (article 370-1). 44 Για τέτοια ποινικά αδικήματα, βλ. Έ. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, Οικογενειακό δίκαιο, ό.π., [2012], σελ Β. Βαθρακοκοίλης, ό.π., σελ (άρθρο 1537, σημ. 5). 46 Λ.χ. σε περίπτωση άσκησης σωματικής βίας οποιουδήποτε βαθμού από τον γονέα επί του τέκνου, η οποία θεωρείται ως παράβαση των καθηκόντων του ή τουλάχιστον ως καταχρηστική άσκηση του λειτουργήματός του βλ. διάταξη-απόφαση ΕισΠρωτΣύρ 16/2009 Ποιν ικ

25 «ανεπαρκείς» πρέπει να έχει ως γνώμονα/βάση δικαστικής διάγνωσης τόσο και πρωτίστως, προκειμένου για θεσμό που έχει ως σκοπό την προστασία του τέκνου την ασφάλεια του θετού τέκνου, όσο και δευτερευόντως την απομάκρυνση του θετού γονέα από αυτό, εάν και εφόσον καταδείχθηκε η ακαταλληλότητά του. Η ακαταλληλότητα αυτή, βέβαια, προκύπτει αρχικά από την πλήρωση του πραγματικού των άρθρων 1537 ΑΚ (έκπτωση γονέων) και 1532 ΑΚ (συνέπειες κακής άσκησης της επιμέλειας). Σε ένα δεύτερο στάδιο το δικαστήριο, όντας εκ του νόμου επιφορτισμένο να λύσει την άκρως προβληματική υιοθεσία, μόνον εφόσον κρίνει τούτο απαραίτητο, μπορεί να προβεί σε τέτοια ενέργεια. Και τούτο, καθώς «η δικαστική λύση της υιοθεσίας λειτουργεί ως ultima ratio» 47. Στο σημείο αυτό μπορεί να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με το προϊσχύον νομικό καθεστώς [= πριν τη θέσπιση του ν. 2447/1996] αλλά και με τη ρύθμιση του άρθρου 1571 εδ. γ ΑΚ 48, λόγος δικαστικής λύσης, χάριν του συμφέροντος του θετού τέκνου και για την περίπτωση πλήρωσης λόγου αποκλήρωσης του θετού γονέα, δεν προβλέπεται πια. Πλην όμως, από την επισκόπηση του σχετικού άρθρου για την αποκλήρωση του ανιόντος, ήτοι του άρθρου 1841 ΑΚ, το οποίο παραπέμπει στις περ. 1, 3 και 4 του άρθρου 1840 ΑΚ προκύπτει ότι και οι λόγοι αυτοί δεν είναι καθόλου μικρότερης σημασίας: πρόκειται α) για την περίπτωση που ο θετός γονέας επιβουλεύθηκε τη ζωή του θετού τέκνου (ή του συζύγου του ή τέκνου του, αν έχει β) για την περίπτωση που ο θετός γονέας έγινε ένοχος κακουργήματος ή σοβαρού πλημμελήματος με πρόθεση κατά του θετού τέκνου (ή του τυχόν συζύγου του τελευταίου, αν πρόκειται για ενήλικο πλέον θετό τέκνο) και γ) για την περίπτωση που ο θετός γονέας παραβίασε κακόβουλα τη νόμιμη υποχρέωσή του προς διατροφή του θετού τέκνου 49. Βέβαια, στις περιπτώσεις 47 Κ. Φουντεδάκη, Η υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ Λόγος δικαστικής λύσης της υιοθεσίας που αφορά στο θετό τέκνο. ιάταξη στην οποία περιλαμβάνεται ως προϋπόθεση για τη λύση και η πλήρωση μιας εκ τριών συγκεκριμένων περιπτώσεων [: 1-3] για την αποκλήρωσή του. 49 Γεγονός που θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι αποδεικνύεται (κατ αρχήν) από την καταδίκη του για την τέλεση του εγκλήματος της ΠΚ 358 (παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή). Βέβαια, για 25

26 αυτές θα πρέπει πρόδηλα να αφαιρείται η άσκηση της γονική μέριμνας του (ανηλίκου) θετού τέκνου, ή ακόμα και να παύει αυτή, λόγω έκπτωσής του γονέα (ΑΚ ). Επομένως, ο «νεωτερισμός» αυτός του νομοθέτη δεν φαντάζει μετά ταύτα παράταιρος. Για την δε περίπτωση που ο θετός γονέας τελεί παράπτωμα σε βάρος του ενηλίκου τέκνου, το οποίο είχε υιοθετήσει όταν αυτό ήταν ανήλικο, δεν προβλέπεται κάτι στο νόμο. Αναφορικά προς αυτή την περίπτωση, όπως χαρακτηριστικά λέγεται, «είναι κάπως ανακόλουθο, αν συντρέχει (σοβαρός) λόγος αποκλήρωσης λόγω παραπτώματος από τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1840 αρ. 1,2,3, να μπορεί να ζητηθεί η λύση της υιοθεσίας αν στο παράπτωμα υπέπεσε το θετό παιδί, ενώ η ίδια συμπεριφορά του θετού γονέα έναντι του παιδιού, μετά την ενηλικίωσή του, μένει χωρίς κύρωση στο πεδίο λύσης της υιοθεσίας» 50. Μπορεί νομίζω εν προκειμένω να υποστηριχθεί βάσιμα η αναλογική εφαρμογή της ρύθμισης που προβλέπεται υπέρ του θετού γονέα, σε τέτοιες περιπτώσεις, και για το θετό τέκνο. Σημειώνεται, τέλος, ότι η εν λόγω διάταξη (ΑΚ 1571) δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση υιοθεσίας ενήλικου, καθ ότι για τέτοια περίπτωση έχει θεσπιστεί διαφορετική ρύθμιση [βλ. ΑΚ 1580] με τη διάταξη της ΑΚ Ειδικότερα, στην περίπτωση αυτή η υιοθεσία λύνεται [και όχι «μπορεί να λυθεί»] από το δικαστήριο, εάν διαπιστωθεί παράπτωμα που δικαιολογεί την αποκλήρωση του θετού τέκνου και του θετού γονέα κατ άρθρο 1840 ΑΚ και 1841 ΑΚ αντίστοιχα [για τις οποίες βλ. ευθύς ανωτέρω]. την εφαρμογή της εν λόγω διάταξης πρέπει η υποχρέωση αυτή να πηγάζει από δικαστική απόφαση. Και, σε περίπτωση που τούτο συντρέχει, αλλά επιπρόσθετα ο δικαιούχος υπέστη στερήσεις ή αναγκάστηκε να δεχθεί τη βοήθεια άλλων [: όροι που δεν απαιτούνται για την «αστική» κατάφαση της παραβίασης της υποχρέωσης από τον αστικό δικαστή], θα έπρεπε χάριν ασφάλειας του δικαίου, να καταστεί η καταδίκη αυτή αμετάκλητη (πράγμα που θα μπορούσε να διαρκέσει και πάρα πολύ, υπό τα τρέχοντα τουλάχιστον δικαστηριακά δεδομένα της χώρας μας). 50 Κ. Φουντεδάκη, Υιοθεσία, [2010], ό.π., σελ

27 ικαιούμενα πρόσωπα και παθητική νομιμοποίηση Προς τον σκοπό της άσκησης αγωγής για τη λύση της υιοθεσίας και για λόγο που αφορά στον θετό γονέα νομιμοποιούνται ενεργητικά 51 (ΑΚ 1572) τα εξής πρόσωπα : α) το ανήλικο θετό τέκνο, που συμπλήρωσε το δωδέκατο έτος της ηλικίας του (ΚΠολ 614 4) 52 β) ο ειδικός επίτροπος του ανηλίκου θετού τέκνου, στην περίπτωση που το τελευταίο δεν έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του [πρβλ. και ΑΚ 1517] γ) ο θετός γονέας του ανηλίκου θετού τέκνου, στην περίπτωση που το τελευταίο δεν έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του, και προφανώς με εναγόμενο τον άλλο θετό γονέα. Τέτοια περίπτωση θα συντρέξει εάν κριθεί ότι δεν πρέπει βάσει του άρθρου 1517 ΑΚ να διοριστεί ειδικός επίτροπος προς τούτο, 46 Το δικαίωμα για τη λύση της υιοθεσίας είναι απόλυτα προσωποπαγές βλ. ενδεικτ. ΠΠρΑθ 1831/1978 ΝοΒ Με το άρθρο 617 ΚΠολ, ορίζεται ότι στις διαφορές του άρθρου 614 ΚΠολ [: διαφορές που αναφέρονται σε σχέσεις γονέων και τέκνων, μεταξύ των οποίων σύμφωνα με την περ. στ η λύση της υιοθεσίας] ο θάνατος ενός διαδίκου πριν γίνει η απόφαση αμετάκλητη έχει ως συνέπεια την κατάργηση της δίκης, εκτός από την περίπτωση που οι κληρονόμοι του θανόντος έχουν δικαίωμα να ασκήσουν την αγωγή και τούτο, εξαιτίας της αυστηρά προσωποπαγούς φύσης των ασκούμενων στις σχετικές δίκες δικαιωμάτων, καθώς στις περιπτώσεις αυτές ο θάνατος ενός διαδίκου δεν αποτελεί απλώς λόγο περάτωσης της εκκρεμούς δίκης, αλλά και εξαφάνισης όλων των έννομων συνεπειών των οριστικών και τελεσίδικων αποφάσεων που εκδόθηκαν. Σε περίπτωση που έχει εγερθεί αγωγή από τον θετό γονέα ή τέκνο κατά του θετού τέκνου ή γονέα, αντίστοιχα, για τη λύση της υιοθεσίας, και πεθάνει ο ενάγων, η δίκη καταργείται, αφού οι κληρονόμοι του δεν δικαιούνται κατά το αστικό δίκαιο να ασκήσουν την αγωγή, δεδομένου ότι το δικαίωμα για τη λύση της υιοθεσίας είναι καθαρά προσωπικό και αποσβέννυται με το θάνατο του θετού γονέα ή τέκνου, χωρίς να μεταβιβάζεται στους κληρονόμους του βλ. ΕφΑθ 1141/1987 νη , ΠΠρΡόδ 137/2009 ΤΝΠ Νόμος. 52 Σε αντίθεση με τους γενικότερους κανόνες των άρθρων 127 επ. ΑΚ, για τους οποίους βλ.. Παπαστερίου, Γενικές αρχές του αστικού δικαίου, τ. Ι/β, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 42 επ. 27

28 ενδέχεται δε να χρειαστεί άδεια του δικαστηρίου [πρβλ. ΑΚ εδ. β και 1512] δ) ο αρμόδιος εισαγγελέας πρωτοδικών της περιφέρειας όπου τούτο κατοικεί ή διαμένει [ΚΠολ 22-23], στην περίπτωση που το ανήλικο θετό τέκνο δεν έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του (αλλά, προς το συμφέρον του, πρέπει να γίνει δεκτή αυτή η δυνατότητα και σε περίπτωση που το έχει συμπληρώσει και για πραγματικούς λόγους αδρανεί) και ε) αυτεπάγγελτα το αρμόδιο δικαστήριο θα πρέπει να επιληφθεί, καθ όσον τούτο διαπιστώσει ότι συντρέχει σοβαρός λόγος προς τούτο (από τους αναφερόμενους στο άρθρο 1571 ΑΚ) 53. Απαιτείται πράξη του προέδρου του οικείου πρωτοδικείου, κατ άρθρα 747 4, και εφαρμογή των άρθρων 748 2, 5 και ΚΠολ (κατ άρθρο του ίδιου Κώδικα). Οι σχετικές ενέργειες των δικαστικών λειτουργών συνήθως θα λαμβάνουν χώρα μετά από καταγγελία ενδιαφερομένων προσώπων (του συγγενικού ή φιλικού περιβάλλοντος του θετού τέκνου), όπως ενδεχομένως και αστυνομικών οργάνων ή κοινωνικών λειτουργών 54. Παρατηρείται ότι είναι ορθή η συμπερίληψη των ανωτέρω προσώπων στα δικαιούμενα για την άσκηση της αγωγής της λύσης της υιοθεσίας: ναι μεν η λύση της συνιστά ultima ratio (έσχατο μέσο) και πρέπει το δικαστήριο να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικό σε τέτοιες υποθέσεις, πλην όμως πρέπει πρακτικά οι (σοβαρές, προφανώς) περιπτώσεις να φτάνουν σ αυτό το στάδιο πράγμα για το οποίο τα προαναφερόμενα πρόσωπα είναι ικανά, έχουν έννομο συμφέρον, υποχρέωση και ενδεχομένως, τα περισσότερα απ αυτά προσωπικό ενδιαφέρον. Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί ότι ορθά δεν περιλαμβάνονται στα πρόσωπα αυτά τυχόν κληρονόμοι του θετού τέκνου, καθ ότι σε τέτοια περίπτωση 53 Πρβλ. τη ρύθμιση που απαντά στο γερμανικό δίκαιο (άρθρο ), σύμφωνα με την οποία το αρμόδιο δικαστήριο δύναται να λύση την υιοθεσία, αν για πραγματικούς λόγους τούτο καταστεί αναγκαίο για την ευημερία του τέκνου [σε R. Schnabel (revised by F. Reiner), Germany, σε [συλλογ.] International Social Service, Internal and Intercountry Adoption Laws, Γενεύη 1996-]. 54 Ουσιαστικά έτσι και η Κ. Χατζηκωνσταντή, σε [συλλογ.-] Ι. Καράκωστα, Αστικός Κώδικας Ερμηνεία-σχόλια-νομολογία, τ. 8Β, Αθήνα 2012, σελ

29 δεν υπάρχει άμεσο έννομο συμφέρον, καθόσον μιλούμε για δικαίωμα απόλυτα προσωποπαγές, αλλά ενδεχομένως υποκρύπτονται άλλες σκοπιμότητες και ούτω θα καταστρατηγούταν η εφαρμογή του θεσμού ως ultima ratio 55. Παθητικά νομιμοποιείται ο θετός γονέας, του οποίου και αφαιρέθηκε η άσκηση της γονικής μέριμνας είτε εξέπεσε αυτής κατά τα ανωτέρω. Πρέπει να σημειωθεί ότι, στην περίπτωση που δυο σύζυγοι τυγχάνουν παράλληλα και θετοί γονείς ανήλικου τέκνου (κατ άρθρο 1545 ΑΚ), δεν είναι απαραίτητο να κινηθεί η διαδικασία κατά και των δυο τους (ΑΚ 1574), πλην της περίπτωσης που και για τους δυο συντρέχουν οι σχετικοί όροι. Εν τέλει, το κρίνον δικαστήριο θα αποφανθεί μόνο ως προς το γονέα που είναι εναγόμενος στη συγκεκριμένη δίκη, καθώς το άρθρο 1574 ΑΚ ορίζει ότι η σχετική αγωγή μπορεί να αφορά μόνο τον έναν από αυτούς. Πάντως, λόγω της σοβαρότητας των προϋποθέσεων που δικαιολογούν τη λύση της υιοθεσίας ως προς τον οποιοδήποτε γονέα, θα πρέπει ενίοτε να λαμβάνεται μέριμνα για την ασφάλεια του τέκνου (ενδεχομένως με ασφαλιστικά μέτρα λ.χ. για την απαγόρευση προσέγγισης, όπως σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας κατ άρθρο 735 ΚΠολ ). Στη δε περίπτωση υιοθεσίας ενηλίκου τέκνου, σύμφωνα με το άρθρο 1588 ΑΚ προς έγερση της σχετικής αγωγής λύσης της υιοθεσίας νομιμοποιείται το ίδιο (και μόνον, εκτός περιπτώσεως στέρησης της δικαιοπρακτικής ικανότητας κατ άρθρα 1666 επ. ΑΚ, οπότε την αγωγή ασκεί αντ αυτού ως νόμιμος αντιπρόσωπός του και για λογαριασμό του ο διορισθείς δικαστικός συμπαραστάτης του) ιαδικασία Σύμφωνα με τα άρθρα 1572 ΑΚ (προκειμένου για υιοθεσία ενηλίκου) και 1588 ΑΚ (προκειμένου για υιοθεσία ενηλίκου), η σχετική διαδικασία κινείται με την άσκηση αγωγής, που συνιστά το εισαγωγικό της δίκης δικόγραφο, από οποιοδήποτε από τα ως άνω δικαιούμενα πρόσωπα. Η εκ μέρους του εισαγγελέα άσκηση της αγωγής στρέφεται τόσο κατά του θετού γονέα όσο και κατά του θετού 55 Πρβλ. και ΑΚ 1570 περ. 2, στο οποίο ρητά δεν συμπεριλαμβάνονται οι κληρονόμοι στα δικαιούμενα να προσβάλουν την υιοθεσία πρόσωπα. 29

ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ-ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΥΙΟΘΕΣΙΑ

ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ-ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΥΙΟΘΕΣΙΑ ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ-ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΥΙΟΘΕΣΙΑ Άρθρο 1542 - Πότε επιτρέπεται "Η υιοθεσία επιτρέπεται, με την εξαίρεση της περίπτωσης του άρθρου 1579, μόνο όταν αυτός που υιοθετείται είναι ανήλικος. Η υιοθεσία πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο Δέκατο Τρίτο - Υιοθεσία

Κεφάλαιο Δέκατο Τρίτο - Υιοθεσία Το δέκατο τρίτο Κεφάλαιο του Τέταρτου βιβλίου του Αστικού Κώδικα που αναφέρεται στην υιοθεσία (άρθρα 1568 έως 1588) καταργείται στο σύνολό του. Στη θέση των ήδη καταργημένων με το άρθρο 17 του ν.1329/1983

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΟΥΝΙΟΣ Ονοματεπώνυμο:. Α.Μ.: /..

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΟΥΝΙΟΣ Ονοματεπώνυμο:. Α.Μ.: /.. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΟΥΝΙΟΣ 2017 ΟΜΑΔΑ Α Ονοματεπώνυμο:. Α.Μ.: /.. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι απαντήσεις δίνονται κάτω από κάθε ζήτημα. Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλης κόλλας και δεν παραλαμβάνεται παρά μόνο το παρόν έντυπο,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 1056/2015 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 1056/2015 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 1056/2015 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Απόστολο Τσουκαλά, Πρωτοδίκη, τον οποίον όρισε ο Πρόεδρος του Τριμελούς

Διαβάστε περισσότερα

1843 Ν. 187/91. Ο ΠΕΡΙ ΤΕΚΝΩΝ (ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1991 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ Άρθρο 1. Συνοπτικός τίτλος. ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

1843 Ν. 187/91. Ο ΠΕΡΙ ΤΕΚΝΩΝ (ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1991 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ Άρθρο 1. Συνοπτικός τίτλος. ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ E.E., Παρ. I, Αρ. 2643, 1.11.91 1843 Ν. 187/91 Ο ΠΕΡΙ ΤΕΚΝΩΝ (ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1991 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ Άρθρο 1. Συνοπτικός τίτλος. 2. Ερμηνεία. ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΕΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015. Ονοματεπώνυμο:. Α.Μ.: /..

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015. Ονοματεπώνυμο:. Α.Μ.: /.. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015 01.09.2015 ΟΜΑΔΑ Α Ονοματεπώνυμο:. Α.Μ.: /.. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι απαντήσεις δίνονται κάτω από κάθε ζήτημα. Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλης κόλλας και δεν παραλαμβάνεται παρά

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΕΡΙ ΤΕΚΝΩΝ (ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1991 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ

Ο ΠΕΡΙ ΤΕΚΝΩΝ (ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1991 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ Ν. 187/91 Ο ΠΕΡΙ ΤΕΚΝΩΝ (ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1991 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ Άρθρο 1. Συνοπτικός τίτλος. 2. Ερµηνεία, ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ 3. Συγγένεια 4. Βαθµός συγγένειας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ Ι... Εισαγωγικά... 1 ΙΙ.. Η ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ Ι... Εισαγωγικά... 1 ΙΙ.. Η ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ Ι... Εισαγωγικά... 1 ΙΙ.. Η ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή... 3 1. Οι γενικές διατάξεις για την ιατρική αναγκαιότητα, τα όρια ηλικίας,

Διαβάστε περισσότερα

Τέλος, είναι αναγκαία η προσκόμιση στο δικαστήριο τεστ dna του εραστή, της μητέρας και του τέκνου και (κατά περίπτωση) του τεκμαιρόμενου πατέρα

Τέλος, είναι αναγκαία η προσκόμιση στο δικαστήριο τεστ dna του εραστή, της μητέρας και του τέκνου και (κατά περίπτωση) του τεκμαιρόμενου πατέρα Κατά το άρθρο 1465 παρ. 1 ΑΚ, με τον τίτλο τεκμήριο καταγωγής από γάμο, το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή ακύρωσή του τεκμαίρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος Θ. Κ. Παπαχρίστου... VII Πρόλογος συγγραφέα...ix Συντομογραφίες... ΧΙΧ 1. Εισαγωγή στο αντικείμενο της μελέτης...1 Ι. Ο χρόνος στο δίκαιο της συγγένειας...1 ΙΙ. Ειδικότερα

Διαβάστε περισσότερα

[όπως ισχύει μετά το ν. 2447/1996] ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Η Σ Υ Μ Π Α Ρ Α Σ Τ Α Σ Η

[όπως ισχύει μετά το ν. 2447/1996] ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Η Σ Υ Μ Π Α Ρ Α Σ Τ Α Σ Η Αστικός Κώδικας [όπως ισχύει μετά το ν. 2447/1996] ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Η Σ Υ Μ Π Α Ρ Α Σ Τ Α Σ Η Άρθρο 1666 - Ποιοί υποβάλλονται σε δικαστική συμπαράσταση "Σε δικαστική συμπαράσταση υποβάλλεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Βιβλιογραφία... 25 1. Γενικά... 31 2. Φύση - αρχές... 35 3. Θεμελιώδεις έννοιες... 37 4. Έννομες σχέσεις - οικογενειακό δικαίωμα... 41 5. Δικαιώματα... 43 6. Δικαιώματα-καθήκοντα

Διαβάστε περισσότερα

Δικαστική συμπαράσταση. Ποιοι υποβάλλονται σε δικαστική συμπαράσταση:

Δικαστική συμπαράσταση. Ποιοι υποβάλλονται σε δικαστική συμπαράσταση: Δικαστική συμπαράσταση (Άρθρο 1666) Ποιοι υποβάλλονται σε δικαστική συμπαράσταση: Σε δικαστική συμπαράσταση υποβάλλεται ο ενήλικος όταν λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή λόγω σωματικής αναπηρίας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος... VII Πρόλογος στην πέμπτη έκδοση... VIII Πρόλογος στην τέταρτη έκδοση... IΧ Πρόλογος στην τρίτη έκδοση... ΧI Πρόλογος στη δεύτερη

Πρόλογος... VII Πρόλογος στην πέμπτη έκδοση... VIII Πρόλογος στην τέταρτη έκδοση... IΧ Πρόλογος στην τρίτη έκδοση... ΧI Πρόλογος στη δεύτερη Πρόλογος... VII Πρόλογος στην πέμπτη έκδοση... VIII Πρόλογος στην τέταρτη έκδοση... IΧ Πρόλογος στην τρίτη έκδοση... ΧI Πρόλογος στη δεύτερη έκδοση... ΧΙΙ Πρόλογος στο τεύχος Ια της πρώτης έκδοσης... XΙΙΙ

Διαβάστε περισσότερα

32η ιδακτική Ενότητα ΓΕΝΙΚΑ - ΑΣΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΙΚΑΙΟΥ (ΠΡΟΣΩΠΑ) ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ. Παρατηρήσεις, Σχόλια, Επεξηγήσεις

32η ιδακτική Ενότητα ΓΕΝΙΚΑ - ΑΣΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΙΚΑΙΟΥ (ΠΡΟΣΩΠΑ) ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ. Παρατηρήσεις, Σχόλια, Επεξηγήσεις 32η ιδακτική Ενότητα ΓΕΝΙΚΑ - ΑΣΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΙΚΑΙΟΥ (ΠΡΟΣΩΠΑ) ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ Παρατηρήσεις, Σχόλια, Επεξηγήσεις Κατηγορίες προσώπων ανάλογα µε την ικανότητα για δικαιοπραξία Από πλευράς

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος... VII ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Πρόλογος... VII ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... VII ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 1. Οικογένεια... 3 1.1. Έννοια οικογένειας... 3 1.2. Νόμιμη και φυσική οικογένεια... 5 1.3. Κοινωνική σημασία της οικογένειας...

Διαβάστε περισσότερα

ÐÉÍÁÊÁÓ ÐÅÑÉÅ ÏÌÅÍÙÍ ÅÉÓÁÃÙÃÇ

ÐÉÍÁÊÁÓ ÐÅÑÉÅ ÏÌÅÍÙÍ ÅÉÓÁÃÙÃÇ ÐÉÍÁÊÁÓ ÐÅÑÉÅ ÏÌÅÍÙÍ ÅÉÓÁÃÙÃÇ Σελ. 1. Οικογένεια... 1 1.1. Έννοια οικογένειας... 1 1.2. Νόμιμη και φυσική οικογένεια... 2 1.3. Κοινωνική σημασία της οικογένειας... 3 2. Η «φυσική» οικογένεια ως νομική

Διαβάστε περισσότερα

Τι προβλέπει ο νόμος για την Δικαστική συμπαράσταση (Μέρος Α )

Τι προβλέπει ο νόμος για την Δικαστική συμπαράσταση (Μέρος Α ) Τι προβλέπει ο νόμος για την Δικαστική συμπαράσταση (Μέρος Α ) Με τα άρθρα 1666 έως 1688 του ΑΚ, όπως αυτά αντικαταστάθηκαν από το άρθρο 13 του ν. 2447/1996 και ισχύουν από 20.12.1996, εισάγεται ο θεσμός

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Νόµου «Τροποποίηση διατάξεων του Οικογενειακού ικαίου» ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩ ΙΚΑ Άρθρο 1 Το δεύτερο εδάφιο της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1350 τροποποιείται ως εξής:

Διαβάστε περισσότερα

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας Τ.Ε.Ι. Πειραιά Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Λογιστική και Χρηματοοικονομική Ειδικά θέματα Δικαίου Δρ. Μυλωνόπουλος Δ. Αν. Καθηγητής δίκαιο άδικο ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Του Συνεργάτη μας Ηλία Κοντάκου, Δικηγόρου, υπ. διδάκτορος Παν/μίου Αθηνών ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Του Συνεργάτη μας Ηλία Κοντάκου, Δικηγόρου, υπ. διδάκτορος Παν/μίου Αθηνών ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ Του Συνεργάτη μας Ηλία Κοντάκου, Δικηγόρου, υπ. διδάκτορος Παν/μίου Αθηνών ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ Ικανότητα δικαίου έχει κάθε πρόσωπο, φυσικό και νομικό. Η φράση αυτή σημαίνει ότι όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 2250/1940 ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ BIBΛIO ΠPΩTO

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 2250/1940 ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ BIBΛIO ΠPΩTO ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Mε την ολοκληρωμένη σειρά «Κώδικες Τσέπης» προσφέρεται στον Έλληνα νομικό η βασική κωδικοποιημένη νομοθεσία σε μια λειτουργική έκδοση, η οποία συνδυάζει το πλεονέκτημα του μικρού σχήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Άρθρο 1 Σύσταση. Άρθρο 2 Προϋποθέσεις

ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Άρθρο 1 Σύσταση. Άρθρο 2 Προϋποθέσεις ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Άρθρο 1 Σύσταση Η συμφωνία δύο ενηλίκων προσώπων, διαφορετικού ή του ιδίου φύλου, με την οποία οργανώνουν τη συμβίωσή τους (σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης) καταρτίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 3089 (ΦΕΚ Α 327/23-12-2002) ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ.

ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 3089 (ΦΕΚ Α 327/23-12-2002) ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 3089 (ΦΕΚ Α 327/23-12-2002) ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. Άρθρο πρώτο Στη θέση των ήδη καταργηµένων µε το άρθρο 17 του Ν. 1329/1983 άρθρων 1455-1460 του Αστικού Κώδικα

Διαβάστε περισσότερα

B. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

B. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ B. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Εισαγωγή... 23 Πορίσματα της θεωρίας και της νομολογίας... 24 I. Η αρμοδιότητα... 24 II. Περιορισμοί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ ------------------ Στην Αθήνα, σήμερα στις... (...)... του έτους δύο χιλιάδες... (20..), ημέρα της εβδομάδας..., στο γραφείο μου που βρίσκεται στην οδό... αριθμός...,

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΣΥΜΒΙΩΣΗ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΣΥΜΒΙΩΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... VII Συντομογραφίες...XVII Γενική Βιβλιογραφία...XXI ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 1. Η οικογένεια...1 2. Μορφές οικογένειας...1 3. Λειτουργίες της οικογένειας...2

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Α' - ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Α' - ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Α' - ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 1. Η σύναψη γάμου ή συμφώνου συμβίωσης στη χώρα μας νοείται και επιτρέπεται μόνο μεταξύ ετερόφυλων ζευγαριών. Ως αποτέλεσμα,

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 141/2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 141/2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 05-10-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/6349/05-10-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 141/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΗ 1 ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (Να απαντηθούν τέσσερις από τις έξι ερωτήσεις) Οκτώβριος 2010 Η 17χρονη σήμερα Α, δημοσιεύει,

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Γάμοι μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών πριν τεθεί σε ισχύ ο Αστικός Κώδικας

Θέμα: Γάμοι μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών πριν τεθεί σε ισχύ ο Αστικός Κώδικας Αθήνα, 12.05.2010 Α.Π.: 10100/08/2.3 Χειριστής: Λάμπρος Μπαλτσιώτης Τηλ.: 210-7289709 Φαξ: 210-7289643 Διεύθυνση Ιθαγένειας Τμήμα Α Υπουργείο Εσωτερικών Σταδίου 31 ΑΘΗΝΑ Θέμα: Γάμοι μεταξύ ορθοδόξων και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΣΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΕΠΩΝΥΜΟΥ

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΣΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΕΠΩΝΥΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΣΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΕΠΩΝΥΜΟΥ Ο Ο.Π.Υ.Κ.Ε. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για την αλλαγή επωνύμου; O O.Π.Y.K.E είναι οργανισμός υποστήριξης καταναλωτών και επιχειρήσεων με έμφαση

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002 ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Διδάσκοντες: Δημητρόπουλος Ανδρ., Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. 2485 της 2ας ΜΑΡΤΙΟΥ 1990 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. 2485 της 2ας ΜΑΡΤΙΟΥ 1990 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Ν, 21/90 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. 2485 της 2ας ΜΑΡΤΙΟΥ 1990 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Ο περί Πολιτικού Γάμου Νόμος του 1990 εκδίδεται με δημοσίευση στην επίσημη εφημερίδα της Κυπριακής

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενειακό Δίκαιο. Τίτλος Μαθήματος LAW 201. Κωδικός Μαθήματος. Υποχρεωτικό. Τύπος μαθήματος. Προπτυχιακό. Επίπεδο. 2 ο / 3 ο (Χειμερινό)

Οικογενειακό Δίκαιο. Τίτλος Μαθήματος LAW 201. Κωδικός Μαθήματος. Υποχρεωτικό. Τύπος μαθήματος. Προπτυχιακό. Επίπεδο. 2 ο / 3 ο (Χειμερινό) Τίτλος Κωδικός Τύπος μαθήματος Επίπεδο Έτος / Εξάμηνο φοίτησης Οικογενειακό Δίκαιο LAW 201 Υποχρεωτικό Προπτυχιακό 2 ο / 3 ο (Χειμερινό) ECTS 6 Διαλέξεις / εβδομάδα Στόχος 1 Εργαστήρια / εβδομάδα Το μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (Να απαντηθούν τέσσερις από τις έξι ερωτήσεις) ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΕΡΩΤΗΣΗ 1 Α. Ο Α και η Β τέλεσαν το γάμο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠρΑθ 10689/2008 [Διαδικασία συνδιαλλαγής κατά τον ΠτΚ - Προληπτικά μέτρα*] (παρατ. Ι. Σπυριδάκης)

ΜΠρΑθ 10689/2008 [Διαδικασία συνδιαλλαγής κατά τον ΠτΚ - Προληπτικά μέτρα*] (παρατ. Ι. Σπυριδάκης) ΜΠρΑθ 10689/2008 [Διαδικασία συνδιαλλαγής κατά τον ΠτΚ - Προληπτικά μέτρα*] (παρατ. Ι. Σπυριδάκης) Πρόεδρος: Μ. Τατσέλου Δικηγόρος: Α. Αγγελίδης Το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής ή η επικύρωση της

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΟλΑΠ 18/1999

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΟλΑΠ 18/1999 ΟλΑΠ 18/1999 Παροχή δικηγορικών υπηρεσιών. Ευθύνη δικηγόρου για ζημία πελάτη. - Η παροχή δικηγορικών υπηρεσιών δεν υπάγεται στο ν. 2251/1994. Η ευθύνη των δικηγόρων για ζημία που προκλήθηκε κατά την παροχή

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό άρθρο: «Συνυπηρέτηση Συζύγων Στρατιωτικών»

Ειδικό άρθρο: «Συνυπηρέτηση Συζύγων Στρατιωτικών» Οι Έλληνες στρατιωτικοί κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου αντιμετωπίζουν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που δύναται να βιώσει μια οικογένεια. Τη διάσπασή της έστω και για μικρό χρονικό διάστημα

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 145/2011

Α Π Ο Φ Α Σ Η 145/2011 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 11-11-2011 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/7490/11-11-2011 Α Π Ο Φ Α Σ Η 145/2011 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΑΡΧΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Δίκαιο: είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων, που ρυθμίζουν, κατά τρόπο υποχρεωτικό, την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων (βλ. σελ. 5) Δημόσιο Δίκαιο:

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 8: Η θέση του ανηλίκου ως κατηγορουμένου

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 8: Η θέση του ανηλίκου ως κατηγορουμένου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8: Η θέση του ανηλίκου ως κατηγορουμένου Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ & ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΓΓ. ΓΚΙΟΥΛΗ (Α.Μ.419)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ»

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» Όπως αναφέρεται στην από 19 Οκτωβρίου 2010, προς την Βουλή των Ελλήνων, Έκθεση της Ειδικής Μόνιμης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ. Εξουσία που απονέμεται από το δίκαιο στο φυσικό ή νομικό πρόσωπο (δικαιούχος) για την ικανοποίηση έννομων συμφερόντων του.

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ. Εξουσία που απονέμεται από το δίκαιο στο φυσικό ή νομικό πρόσωπο (δικαιούχος) για την ικανοποίηση έννομων συμφερόντων του. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 3 ο Μάθημα Διάγραμμα Παράδοσης ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ 1. Έννοια Δικαιώματος Εξουσία που απονέμεται από το δίκαιο στο φυσικό ή νομικό πρόσωπο (δικαιούχος) για την ικανοποίηση έννομων συμφερόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Νομιμοποίηση του πολιτικώς ενάγοντος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Νομιμοποίηση του πολιτικώς ενάγοντος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη 1. Η πολιτική αγωγή στην ελληνική ποινική δίκη... 1 2. Νομική φύση της πολιτικής αγωγής Ο μικτός χαρακτήρας της... 6 2.1. Η βλάβη που

Διαβάστε περισσότερα

Τί ισχύει στις άλλες χώρες της Ε.Ε. σχετικά µε την κτήση ιθαγένειας από τέκνα αλλοδαπών που γεννιούνται και/ή ανατρέφονται στην επικράτειά τους;

Τί ισχύει στις άλλες χώρες της Ε.Ε. σχετικά µε την κτήση ιθαγένειας από τέκνα αλλοδαπών που γεννιούνται και/ή ανατρέφονται στην επικράτειά τους; Τί ισχύει στις άλλες χώρες της Ε.Ε. σχετικά µε την κτήση ιθαγένειας από τέκνα αλλοδαπών που γεννιούνται και/ή ανατρέφονται στην επικράτειά τους; Με το ν.3838/2010 εισήχθησαν στην ελληνική έννοµη τάξη ρυθµίσεις

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 60/2014

Α Π Ο Φ Α Σ Η 60/2014 ΕΠΕΙΓΟΝ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 29-05-2014 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/3360/29-05-2014 Α Π Ο Φ Α Σ Η 60/2014 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ

Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Διπλωματική εργασία στο Αστικό Δίκαιο Επιβλέπουσα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριό του, την 13 Φεβρουαρίου 2017, για να δικάσει την υπόθεση:

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριό του, την 13 Φεβρουαρίου 2017, για να δικάσει την υπόθεση: ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 5/2017 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΚΛΗΣΗΣ ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές Αργυρώ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 5/2017 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΚΛΗΣΗΣ ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 5/2017 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΚΛΗΣΗΣ ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 5/2017 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΚΛΗΣΗΣ ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές Αργυρώ

Διαβάστε περισσότερα

TΟ ΕΠΧΣΑΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΕΚΚΡΕΜΟΔΙΚΙΑΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΤΕ

TΟ ΕΠΧΣΑΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΕΚΚΡΕΜΟΔΙΚΙΑΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΤΕ TΟ ΕΠΧΣΑΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΕΚΚΡΕΜΟΔΙΚΙΑΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΤΕ Συγγραφέας: ΜΑΡΙΑ ΦΛΩΡΟΥ 1. Mε αίτηση ακυρώσεως που ασκήθηκε τον Οκτώβριο του 2009 ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας επιδιώχθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Αστικού Δικαίου - 4 ο Μάθημα

Στοιχεία Αστικού Δικαίου - 4 ο Μάθημα 1. Δικαιοπραξία Στοιχεία Αστικού Δικαίου - 4 ο Μάθημα Έννοια Δικαιοπραξίας Δικαιοπραξία είναι η δήλωση βούλησης ενός ή περισσότερων προσώπων που κατευθύνεται στην παραγωγή κάποιου έννομου αποτελέσματος,

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 21 /2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 21 /2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 09-02-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/120-1/09-02-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 21 /2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.»

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» Από τη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση με την επωνυμία «ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» τέθηκαν υπόψη μου το εξής περιστατικά: Οκτώ (8) από τα είκοσι ένα (21) μέλη του Δ.Σ., το

Διαβάστε περισσότερα

(Αποστολή µε FAX) Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2122-1/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 34/2017

(Αποστολή µε FAX) Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2122-1/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 34/2017 ΕΠΕΙΓΟΝ (Αποστολή µε FAX) ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 22-03-2017 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2122-1/22-03-2017 Α Π Ο Φ Α Σ Η 34/2017 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ)

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) Παραίτηση από Δικόγραφο και Δικαίωμα αγωγής 2 Περιεχόμενα (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) Περιεχόμενα Α. ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΠολΔ Άρθρα 294 - Παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, ΑΠ: Γ/ΕΞ/133-1/

Αθήνα, ΑΠ: Γ/ΕΞ/133-1/ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 20-02-2012 ΑΠ: Γ/ΕΞ/133-1/20-02-2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Ταχ. /νση: ΚΗΦΙΣΙΑΣ 1-3 115 23 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 210-6475600 FAX: 210-6475628 Α Π Ο Φ Α Σ Η 23/2012

Διαβάστε περισσότερα

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) 669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Δικαίωμα για παροχή έννομης προστασίας κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Εννοια και περιεχόμενο. Θέσπιση από τον κοινό νομοθέτη περιορισμών και προϋποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική Ν. 2522/8-9-97 (ΦΕΚ-178 Α') : Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συμβάσεως δημόσιων έργων, κρατικών προμηθειών και υπηρεσιών σύμφωνα με την οδηγία 89/665 ΕΟΚ 'Αρθρο 1 : Πεδίο

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/4841-2/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 144 /2017

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/4841-2/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 144 /2017 Αθήνα, 20-12-2017 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/4841-2/20-12-2017 Α Π Ο Φ Α Σ Η 144 /2017 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 20/2016

Α Π Ο Φ Α Σ Η 20/2016 ΕΠΕΙΓΟΝ Αθήνα, 30-03-2016 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1998/30-03-2016 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η 20/2016 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

περιεχόμενα Πρόλογος 15 Εισαγωγή "ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ"

περιεχόμενα Πρόλογος 15 Εισαγωγή ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ περιεχόμενα Πρόλογος 15 Εισαγωγή "ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ" α. Έννοια του δικαίου 18 1. Ορισμός του δικαίου 18 2. Χαρακτηριστικά στοιχεία του δικαίου 18 3. Δίκαιο και ηθική 19 4. Δίκαιο και χρηστά

Διαβάστε περισσότερα

Αριθµός απόφασης 135/2013 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟ ΙΚΕΙΟ Ε ΕΣΣΑΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ

Αριθµός απόφασης 135/2013 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟ ΙΚΕΙΟ Ε ΕΣΣΑΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ Σελίδα 1 από 6 Αριθµός απόφασης 135/2013 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟ ΙΚΕΙΟ Ε ΕΣΣΑΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ Αποτελούµενο από την ικαστή, Μαγδαληνή Καραγιάννη, Πρόεδρο Πρωτοδικών Έδεσσας. Συνεδρίασε δηµόσια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 218/2016 Α2 Τμ.

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 218/2016 Α2 Τμ. ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΚΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Δεν είναι δυνατή η έκδοση διαταγής πληρωμής για απαίτηση, η οποία προέρχεται από διαφορά δημοσίου δικαίου, όπως είναι και οι διαφορές από την εξωσυμβατική ευθύνη του Δημοσίου

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 137/2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 137/2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 24-09-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/6083/24-09-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 137/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Βρυξέλλες, 18 Ιανουαρίου 2019 ΑΝΑΘ.1 αντικαθιστά την ανακοίνωση προς τους ενδιαφερομένους της 21ης Νοεμβρίου 2017 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Σχολιασµός της υπ αριθµ.

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 15/2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 15/2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 08-02-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/945/08-02-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 15/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος,

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Ομάδα Καθηγητών

Συντάκτης: Ομάδα Καθηγητών Συντάκτης: Ομάδα Καθηγητών 1. Στην άμεση αντιπροσώπευση: α) Η δήλωση βούλησης γίνεται από τον αντιπροσωπευόμενο στο όνομά του. β) Η δήλωση βούλησης γίνεται από αντιπρόσωπο στο όνομά του γ) Η δήλωση βούλησης

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 60/2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 60/2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 16-05-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2083-1/16-05-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 60/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος

Διαβάστε περισσότερα

Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών Ημερίδα της 30.3.2015 Ζητήματα Φορολογικού Δικαίου

Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών Ημερίδα της 30.3.2015 Ζητήματα Φορολογικού Δικαίου Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών Ημερίδα της 30.3.2015 Ζητήματα Φορολογικού Δικαίου Η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής του ηπιότερου νόμου περί φορολογικών κυρώσεων Ι. Δημητρακόπουλος Πάρεδρος Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Ληξιαρχικές Πράξεις. Εμπρόθεσμη προθεσμία δήλωσης: Εντός 10 (δέκα) ημερών από τον τοκετό.

Ληξιαρχικές Πράξεις. Εμπρόθεσμη προθεσμία δήλωσης: Εντός 10 (δέκα) ημερών από τον τοκετό. Ληξιαρχικές Πράξεις ΛΗΞΙΑΡΧΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΓΕΝΝΗΣΗΣ Κάθε γέννηση που λαμβάνει χώρα ως γεγονός στα όρια του Δήμου Ερμούπολης, πρέπει ν'αναφέρεται στο Ληξιαρχείο Ερμούπολης. Εμπρόθεσμη προθεσμία δήλωσης: Εντός

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3610, 7/6/2002

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3610, 7/6/2002 Ο περί Γονικής Άδειας και Άδειας για λόγους Ανωτέρας Βίας Νόμος του 2002, εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος. Αριθμός 69(I)

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Κοντάκος Ηλίας, Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Ιδ. Δικαίου Παν/μίου Αθηνών

Συντάκτης: Κοντάκος Ηλίας, Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Ιδ. Δικαίου Παν/μίου Αθηνών Συντάκτης: Κοντάκος Ηλίας, Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Ιδ. Δικαίου Παν/μίου Αθηνών 1. Έννοια και διακρίσεις των νομικών προσώπων Νομικό πρόσωπο είναι ένωση προσώπων ή σύνολο περιουσίας που επιδιώκει ή εξυπηρετεί

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμός Απόφασης 3424/2018 Αριθμός κατάθεσης αίτησης: 25529/2627/2018 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ

Αριθμός Απόφασης 3424/2018 Αριθμός κατάθεσης αίτησης: 25529/2627/2018 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Αριθμός Απόφασης 3424/2018 Αριθμός κατάθεσης αίτησης: 25529/2627/2018 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τη Δικαστή Σοφία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΗΣ Δ. ΥΦΑΝΤΗ & ΣΥΝ Τρίτη, 06 Νοέμβριος :00

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΗΣ Δ. ΥΦΑΝΤΗ & ΣΥΝ Τρίτη, 06 Νοέμβριος :00 ΠΡΟΣ 'Ολο το προσωπικό του Νοσοκομείου ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Σε απάντηση ερωτήματος που μου ετέθη από το ΣΥΛΛΟΓΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΤΖΑΝΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ αναφορικά με το ζήτημα της παραγραφής των αξιώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 14/2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 14/2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 01-02-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/168-1/01-02-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 14/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :0. Αρθρο :1 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :12

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :0. Αρθρο :1 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :12 + Μέγεθος Γραμμάτων - ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Ν 2735/1999: Διεθνής Εμπορική Διαιτησία (276274) Αρθρο :0 ΦΕΚ Α` ΝΟΜΟΣ ΥΠ` ΑΡΙΘ. 2735 Διεθνής Εμπορική Διαιτησία. Αρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη περιεχομένων. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Ο δικαστικός έλεγχος της διοικήσεως και η έννομη προστασία του ιδιώτη

Σύνοψη περιεχομένων. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Ο δικαστικός έλεγχος της διοικήσεως και η έννομη προστασία του ιδιώτη Σύνοψη περιεχομένων Συντομογραφίες... XVII Γενική βιβλιογραφία... XXIII Ι. Ελληνικό διοικητικό δικονομικό δίκαιο... XXIII ΙΙ. Αλλοδαπό διοικητικό δικονομικό δίκαιο...xxviii Παραπομπές στην νομοθεσία και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :15. Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :6. Αρθρο :16

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :15. Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :6. Αρθρο :16 + Μέγεθος Γραμμάτων - ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Ν 2735/1999: Διεθνής Εμπορική Διαιτησία (276274) Αρθρο :15 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :4 Αρθρο 15 Διορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. Φύλλου 3 17 Μαρτίου 2015 Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή: ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 9 Για τις οικογενειακές

Διαβάστε περισσότερα

θέτει στη μεταβατική διάταξη του άρθρου 17 [Σημείωση: Με την εν λόγω διάταξη ορίζεται ουσιαστικώς μία μεταβατική περίοδος που χρονικά τοποθετείται από

θέτει στη μεταβατική διάταξη του άρθρου 17 [Σημείωση: Με την εν λόγω διάταξη ορίζεται ουσιαστικώς μία μεταβατική περίοδος που χρονικά τοποθετείται από H συνέπεια του χαρακτηρισμού τηλεοπτικού σταθμού ως εθνικής, περιφερειακής ή τοπικής εμβελείας για τον προσδιορισμό του ποσού της χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης στις περιπτώσεις επιληψίμου

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 56/2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 56/2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 09-05-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1297-1/09-05-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 56/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος

Διαβάστε περισσότερα

Άποψη περί εφαρμογής ν 4030/2011.

Άποψη περί εφαρμογής ν 4030/2011. Άποψη περί εφαρμογής ν 4030/2011. Α. Την 25/10/2012 περιήλθε στην Περιφερειακή Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης της Περιφέρειας Αττικής και έλαβε αριθμ. πρωτ. 157658/387 το ανωτέρω σχετικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΛΥΚΟΒΡΥΣΗΣ - ΠΕΥΚΗΣ Πεύκη 29/06/2015 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΛΥΚΟΒΡΥΣΗΣ - ΠΕΥΚΗΣ Πεύκη 29/06/2015 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΛΥΚΟΒΡΥΣΗΣ - ΠΕΥΚΗΣ Πεύκη 29/06/2015 Αρ. Πρωτ. : 7147 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Για την πρόσληψη με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου για την κάλυψη κατεπειγουσών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ... 2 1. Συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου και αορίστου χρόνου... 2 1.1 Σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου... 3

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/65-2/

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/65-2/ Αθήνα, 17-04-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/65-2/17-04-2012 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Ταχ. /νση: ΚΗΦΙΣΙΑΣ 1-3 115 23 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 210-6475601 FAX: 210-6475628 Α Π Ο Φ Α Σ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ Ταχ. Δ/νση : Αριστογείτονος 19 Ταχ. Κώδικας : 176 71 - Καλλιθέα Τηλέφωνο : 210 9569815 ΦΑΞ : 210

Διαβάστε περισσότερα

Εργασιακά Θέματα. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου

Εργασιακά Θέματα. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου Εργασιακά Θέματα Συμβάσεις ορισμένου χρόνου Μάρτιος 2017 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ορισμός... 3 2. Είδη συμβάσεων ορισμένου χρόνου.. 3 3. Συμβάσεις ορισμένου και αορίστου χρόνου 4 4. Διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενειακό Δίκαιο. Οι οικογενειακές σχέσεις είναι πολλές και διαφορετικές

Οικογενειακό Δίκαιο. Οι οικογενειακές σχέσεις είναι πολλές και διαφορετικές Οικογενειακό Δίκαιο Οικογενειακό Δίκαιο Οικογένεια Οικογενειακές σχέσεις Οι οικογενειακές σχέσεις είναι πολλές και διαφορετικές 1) Οικογενειακές σχέσεις υπό στενή έννοια Δημιουργία, λειτουργία και λύση

Διαβάστε περισσότερα

Υπουργείο Εσωτερικών Δ/νση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης, Τμήμα Νομοθετικού Συντονισμού και Ελέγχου Ευαγγελιστρίας Αθήνα

Υπουργείο Εσωτερικών Δ/νση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης, Τμήμα Νομοθετικού Συντονισμού και Ελέγχου Ευαγγελιστρίας Αθήνα Αθήνα, 28 Ιουλίου 2009 Αρ. Πρωτ. : 7443.2.1/2009 Πληροφορίες : Γιάννης Μόσχος Μαρία Βουτσίνου Τηλέφωνο : 210 72 89 617 Υπουργείο Εσωτερικών Δ/νση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης, Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 Κεφάλαιο πρώτο: ΙΙ. Η διοίκηση, ΙΙΙ. Το διοικητικό δίκαιο (σελ. 16 25) Σκοπός των ως

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΤ. : Το με αριθ / έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.

ΣΧΕΤ. : Το με αριθ / έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. «Άσκηση ενδίκων μέσων» ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ Γενικό Έγγραφο: Ε40/338/27-10-06 ΣΧΕΤ. : Το με αριθ. 15176/19-10-06 έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. Σας διαβιβάζουμε το ανωτέρω

Διαβάστε περισσότερα

1 Μνηστεία Επιστροφή δώρων και συμβόλων

1 Μνηστεία Επιστροφή δώρων και συμβόλων ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι «Εφαρμογές Οικογενειακού Δικαίου», πλήρως ενημερωμένες και εμπλουτισμένες με νέες ασκήσεις, έρχονται να αντικαταστήσουν τις «Ασκήσεις Οικογενειακού Δικαίου», συμπληρώνοντας σε πρακτικό επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα