Πρακτική Άσκηση και Ποιότητα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Transcript

1 Πρακτική Άσκηση και Ποιότητα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Γ. Λιοδάκης 1, Ι. Ο. Βαρδιάμπασης 1, Ι. Καλιακάτσος 1, Κ. Λουλακάκης 2 1 Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών, Τ.Ε.Ι. Κρήτης (ΤΗΜ/ΤΕΙΚ) 2 Καθηγητής και Μέλος ΜΟΔΙΠ Τ.Ε.Ι. Κρήτης

2 Κρίσιμες συνιστώσες για ποιοτική Πρακτική Άσκηση (ΠΑ) Η επαρκής συμβουλευτική υποστήριξη των φοιτητών πριν την έναρξη της ΠΑ Η δημιουργική ενασχόληση των φοιτητών με πρωτότυπα και ρεαλιστικά θέματα σε κατάλληλο εργασιακό περιβάλλον Η σωστή εποπτεία και καθοδήγηση των φοιτητών στον χώρο της ΠΑ Συστηματική αλληλεπίδραση μεταξύ φοιτητών και εποπτών (φορέα ΠΑ και εκπαιδευτικού ιδρύματος) Ορθός τρόπος αξιολόγησης της ΠΑ

3 Σκοπός της παρουσίασης Να αναδείξει το γιατί και να διερευνήσει το πώς, η ποιοτική ΠΑ των φοιτητών συμβάλλει στην ποιότητα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε ειδικότητες μηχανικών (engineering education) μέσω Στοιχείων από την διεθνή εμπειρία Αποτελεσμάτων αξιολόγησης της ΠΑ του ΤΗΜ/ΤΕΙΚ

4 Η ΠΑ ως παράγοντας επίτευξης ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Τα πέντε* στάδια εξέλιξης για εκπαίδευση σε ειδικότητες μηχανικών (engineering education) A shift from hands-on and practical emphasis to engineering science and analytical emphasis A shift to outcome-based education and accreditation A shift to emphasizing engineering design A shift to applying education, learning, and social-behavioral sciences research A shift to integrating information, computational, and communications technology in education * J. E. Froyd, P.C. Wankat, and K. A. Smith, Five major shifts in 100 years of engineering education, Proceedings of the IEEE, Vol. 100, May 2012, pp

5 Η ΠΑ ως παράγοντας επίτευξης ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Ευκαιρίες για μελλοντική απασχόληση των πτυχιούχων* Άποψη φοιτητών (n=100) σε κλίμακα Likert για το ερώτημα «Πιστεύεις ότι η εμπειρία από την πρακτική άσκηση θα βελτιώσει τις προοπτικές σου για επαγγελματική απασχόληση;» * Α.ΔΙ.Π., Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση-Ανάλυση Κριτηρίων Ακαδημαϊκών Μονάδων (Κριτήριο 1-Ι.5.8), Έκδοση 3.0, Οκτώβριος 2011.

6 Η ΠΑ ως παράγοντας επίτευξης ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Ευκαιρίες για μελλοντική απασχόληση των πτυχιούχων Άποψη φοιτητών (n=100) στα ερωτήματα «Υπάρχει προοπτική για μελλοντική απασχόλησή σου στο συγκεκριμένο φορέα;» (αριστερές στήλες) και «Σε ποιο βαθμό εκτιμάς ότι ο συγκεκριμένος φορέας προσφέρει προοπτικές μόνιμης απασχόλησης σε πτυχιούχους του Τμήματός σου;» (δεξιές στήλες).

7 Η ΠΑ ως παράγοντας επίτευξης ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Ευκαιρίες για μελλοντική απασχόληση των πτυχιούχων Άποψη εποπτών (n=100) των φορέων πρακτικής άσκησης στα ερωτήματα «Πώς κρίνετε τις προοπτικές επαγγελματικής απασχόλησης του φοιτητή;» (αριστερές στήλες) και «Υπάρχει δυνατότητα μελλοντικής απασχόλησης του φοιτητή στο φορέα σας;» (δεξιές στήλες).

8 Η ΠΑ ως παράγοντας επίτευξης ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Ικανότητα εφαρμογής των γνώσεων κατά την ΠΑ* Αριθμός απαντήσεων εποπτών φορέων ΠΑ για την αξιολόγηση στην κλίμακα Likert της ποιοτικής (στήλες αριστερά) και της ποσοτικής απόδοσης (στήλες δεξιά) των φοιτητών του ΤΗΜ/ΤΕΙΚ *Α.ΔΙ.Π., Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση-Ανάλυση Κριτηρίων Ακαδημαϊκών Μονάδων (Κριτήριο 1-Ι.5.6), Έκδοση 3.0, Οκτώβριος

9 Η ΠΑ ως παράγοντας επίτευξης ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Εξοικείωση των ασκουμένων με το περιβάλλον του φορέα ΠΑ* Αριθμός απαντήσεων εποπτών φορέων ΠΑ (στήλες αριστερά) και φοιτητών (στήλες δεξιά) για την αξιολόγηση στην κλίμακα Likert της προσαρμοστικότητας των φοιτητών του ΤΗΜ/ΤΕΙΚ στις συνθήκες εργασίας. *Α.ΔΙ.Π., Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση-Ανάλυση Κριτηρίων Ακαδημαϊκών Μονάδων (Κριτήριο 1-Ι.5.6), Έκδοση 3.0, Οκτώβριος

10 Καλές πρακτικές για επίτευξη ποιότητας στην ΠΑ του ΤΗΜ/ΤΕΙΚ: Καλλιέργεια ενδιαφέροντος των φοιτητών* Ημέρες / Ημερίδες συμβουλευτικής υποστήριξης φοιτητών και ενημερωτικές εκδηλώσεις του ΤΗΜ/ΤΕΙΚ (για πρωτοετείς φοιτητές, για ERASMUS και ΠΑ στο εξωτερικό, κλπ.). Ατομική συμβουλευτική (mentoring). Συνεχή ανανέωση της ιστοσελίδας ΠΑ του ΤΗΜ/ΤΕΙΚ ( Δημιουργία και διάχυση περιεχομένου σχετικά με την ΠΑ μέσω εργαλείων Web 2.0 στην ανωτέρω ιστοσελίδα. *Α.ΔΙ.Π., Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση-Ανάλυση Κριτηρίων Ακαδημαϊκών Μονάδων (Κριτήριο 1-Ι.5.3), Έκδοση 3.0, Οκτώβριος 2011.

11 Καλές πρακτικές για επίτευξη ποιότητας στην ΠΑ του ΤΗΜ/ΤΕΙΚ: Καλλιέργεια ενδιαφέροντος των φοιτητών μέσω podcasting (screenshot)

12 Καλές πρακτικές για επίτευξη ποιότητας στην ΠΑ: Παρακολούθηση και υποστήριξη της ΠΑ των φοιτητών* Χρήση weblog στο ΤΗΜ/ΤΕΙΚ για την ασύγχρονη επικοινωνία φοιτητή-επόπτη εκπαιδευτικού και παρακολούθηση της ΠΑ (σχόλια, ημερήσια φύλλα, υποβοήθηση κατάρτισης της τελικής έκθεσης του φοιτητή, κλπ.). *Α.ΔΙ.Π., Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση-Ανάλυση Κριτηρίων Ακαδημαϊκών Μονάδων (Κριτήριο 1-Ι.5.13), Έκδοση 3.0, Οκτώβριος 2011.

13 Καλές πρακτικές για επίτευξη ποιότητας στην ΠΑ: Αξιολόγηση ΠΑ φοιτητών ΤΗΜ/ΤΕΙΚ Αξιολόγηση τύπου formative μέσω του weblog και επιτόπιων επισκέψεων στο χώρο ΠΑ των φοιτητών (κατά περίπτωση). Αξιολόγηση τύπου summative μέσω της Τελικής Έκθεσης του φοιτητή και ερωτηματολογίων που συμπληρώνουν οι φοιτητές, οι επόπτες στο φορέα ΠΑ και οι επόπτες εκπαιδευτικοί σε θέματα που αφορούν: Την επιστημονική επάρκεια (θεωρητικές γνώσεις, τεχνική κατάρτιση-hard skills) και τις ατομικές ικανότητες (soft skills) του φοιτητή Το περιβάλλον εργασίας και τα γενικότερα χαρακτηριστικά του φορέα ΠΑ Τις προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης μετά την ΠΑ Την όλη οργάνωση της ΠΑ

14 ΠΑ φοιτητών ΤΗΜ/ΤΕΙΚ και αξιολόγηση: Εξέταση διαφοράς αντιλήψεων μεταξύ επόπτη φορέα ΠΑ και επόπτη εκπαιδευτικού μέσω Wilcoxon Signed Rank (WSR) testing with paired data* Ικανότητα φοιτητή Προσαρμοστικό τητα στις συνθήκες εργασίας p-value z-value h Αποδοχή Απόρριψη Συνεργασία Ανάπτυξη πρωτοβουλιών Υπευθυνότητα Επιμέλεια- Εργατικότητα Τήρηση ωραρίου *G. Liodakis, I. O. Vardiambasis, T. N. Kapetanakis, N. Petrakis, and I. A. Kaliakatsos, Perceptions on Web supported Workplace Learning of Electronic Engineering Students: A Nonparametric Statistical Assessment, Proceedings of the 8 th International Conference on New Horizons in Industry, Business and Education (NHIBE 2013), ISBN: , pp , August 2013, Chania, Crete island, Greece.

15 ΠΑ φοιτητών ΤΗΜ/ΤΕΙΚ και αξιολόγηση: Εξέταση διαφοράς αντιλήψεων μέσω Wilcoxon Signed Rank (WSR) testing with paired data Θέμα προς αξιολόγηση p-value z-value h Αποδοχή Απόρριψη Επίπεδο θεωρητικών γνώσεων φοιτητών (Φ-ΕΦ) Επίπεδο τεχνικής κατάρτισης φοιτητών (Φ-ΕΦ) Συνολική αξιολόγηση συνεργασίας (Φ-ΕΦ) Συνολική αξιολόγηση συνεργασίας (Φ-ΕΠ) Προοπτικές για απασχόληση (Φ-ΕΦ) Συνάφεια προγράμματος σπουδών και αντικείμενα δραστηριότητας του φορέα ΠΑ (Φ-ΕΠ) Επίπεδο θεωρητικών γνώσεων φοιτητών (Φ-ΕΠ) Επίπεδο τεχνικής κατάρτισης φοιτητών (Φ-ΕΠ) Επίπεδο ικανοποίησης από το περιβάλλον εργασίας (Φ-ΕΠ) * Φ: Φοιτητής, ΕΦ: Επόπτης φορέα ΠΑ, ΕΠ: Επόπτης εκπαιδευτικός

16 Σύνοψη- Συμπεράσματα (1/3) Η ΠΑ αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την γεφύρωση του academy-practice divide και την βελτίωση της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε ειδικότητες μηχανικών. Η ποιοτική διάσταση της ΠΑ έχει ενσωματωθεί στα συστήματα διασφάλισης ποιότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε Ελλάδα (ΑΔΙΠ) και σε άλλες χώρες (π.χ. UK Quality Code for Higher Education- Part B: Assuring and enhancing academic quality, Chapter B3: Learning and teaching και Chapter B10: Managing higher education provision with others).

17 Σύνοψη- Συμπεράσματα (2/3) Η ποιοτική διάσταση της ΠΑ των φοιτητών μπορεί να εξεταστεί διακριτά από τις υπόλοιπες μαθησιακές διαδικασίες στα πλαίσια της έμφασης στην competency-based education και στο studentcentered learning. Η χρήση εργαλείων τεχνολογίας Web 2.0 στο ΤΗΜ/ΤΕΙΚ λειτουργεί ως ένα αποτελεσματικό μέσο για τη βελτίωση της ποιότητα της ΠΑ, παρέχοντας ένα μηχανισμό παρακολούθησης της μαθησιακής διαδικασίας και διάχυσης της όλης εμπειρίας σε φοιτητές, φορείς ΠΑ και εκπαιδευτικό προσωπικό.

18 Σύνοψη- Συμπεράσματα (3/3) Η στατιστική αξιολόγηση επιμέρους παραμέτρων ποιότητας υλοποίησης της ΠΑ μπορεί να αναδείξει διαφορετικές αντιλήψεις των εμπλεκομένων μερών (φοιτητές, επόπτες φορέα ΠΑ, επόπτες εκπαιδευτικοί) και να αποτελέσει βοήθεια για μία SWOT ανάλυση για την ΠΑ των φοιτητών μίας ακαδημαϊκής μονάδας. Συνολικά, η ποιότητα υλοποίησης της ΠΑ μπορεί να συνεισφέρει σε κριτήρια διασφάλισης ποιότητας που αφορούν τα προγράμματα σπουδών, το διδακτικό έργο και την διεξαγώμενη έρευνα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

19 Ευχαριστίες Τα αποτελέσματα της παρουσίασης είναι αποτέλεσμα έρευνας στα πλαίσια του προγράμματος «Πρακτική άσκηση φοιτητών Τ.Ε.Ι. Κρήτης-Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών» και της ΜΟ.ΔΙ.Π. Τ.Ε.Ι. Κρήτης που συγχρηματοδοτούνται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους (Ε.Σ.Π.Α.- Ε.Π.Ε.Δ.Β.Μ. του ΥΠΑΙΘ).