Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας

Transcript

1 Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας 6 η Διάλεξη: Εμπορευματικές μεταφορές (Freight transportation) 2017 Εργαστήριο Συστημάτων Σχεδιασμού, Παραγωγής και Λειτουργιών

2 Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 2

3 Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 3

4 Η σημασία των εμπορευματικών μεταφορών Ως εμπορευματική μεταφορά... ορίζεται η φυσική διαδικασία της μεταφοράς εμπορευμάτων, αγαθών και φορτίων, χρησιμοποιώντας διαφορετικά είδη μέσων για την επίτευξή της Πηγή: Chopra et al., 2013 Οι μεταφορές είναι ένα σημαντικό και κυρίαρχο στοιχείο της κοινωνίας Οι οικονομίες των περισσότερων βιομηχανικών χωρών οφείλονται εν μέρει στα οφέλη που προκύπτουν από την ύπαρξη των εμπορευματικών μεταφορών Πηγή: Monczka et al., 2009 Οι εμπορευματικές μεταφορές στην επιχείρηση: Προβλέπουν την αύξηση του ανταγωνισμού Επιτρέπει τον ανταγωνισμό με άλλες επιχειρήσεις σε μακρινές περιοχές επί ίσοις όροις Προσφέρουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα κ.α. Πηγή: Ross,

5 Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 5

6 5 βασικά είδη μεταφορών Οδικές μεταφορές Σιδηροδρομικές μεταφορές Θαλάσσιες μεταφορές Αεροπορικές μεταφορές Μεταφορές με αγωγούς Ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα από τα παραπάνω μέσα ή να κάνει κάποιο συνδυασμό έτσι ώστε να πετύχει την καλύτερη ισορροπία κόστους-εξυπηρέτησης πελάτη Παραλαβή <150km <150km Παράδοση 6

7 Οδικές μεταφορές Οι οδικές μεταφορές αποτελούν το πιο διαδεδομένο μέσο εμπορευματικών μεταφορών στην εφοδιαστική αλυσίδα Χαρακτηρίζονται από μεγάλη ευελιξία, που επιτρέπει τη μεταφορά φορτίων σε σχεδόν κάθε τοποθεσία Συχνά συνδυάζονται με άλλα μέσα εμπορευματικών μεταφορών Μεταφορείς Πηγές: Waters, 2003; Brown et al., 2013 Δημόσιοι Ιδιωτικοί Εθνικοί Διεθνείς Κοινοί Με συμβόλαιο Απαλλαγμένοι Πηγές: Monczka et al., 2009; Ross,

8 Τα οχήματα που εκτελούν οδικές μεταφορές διακρίνονται σε: μεταφορές μεγάλων αποστάσεων (line-haul) αστικές εμπορευματικές μεταφορές Οχήματα οδικών μεταφορών 8

9 Χαρακτηριστικά οδικών μεταφορών Πλεονεκτήματα Μεγάλη ευελιξία Υψηλή ταχύτητα Υψηλά επίπεδα αξιοπιστίας Μειονεκτήματα Υψηλό κόστος για μεγάλες αποστάσεις Άμεση επιρροή από οδικούς κανονισμούς Υψηλά επίπεδα κυκλοφοριακής συμφόρησης Υψηλές εκπομπές ρύπων Πηγές: Smith, 2002; Long, 2003; Waters, 2003; Ballou, 2004; Coyle et al., 2011; Moneycation, 2014; Energy Efficiency Exchange,

10 Σιδηροδρομικές μεταφορές Είναι καταλληλότερες για τη μεταφορά μεγάλου όγκου φορτίου για μεγάλες αποστάσεις Χαρακτηρίζονται ως φυσικά μονοπώλια Πιο συμφέρουσες από τις οδικές μεταφορές για αποστάσεις μεγαλύτερες των 500 χιλιομέτρων Το 2014, οι σιδηροδρομικές μεταφορές αποτέλεσαν το 12,2% των εμπορευματικών μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση Πηγές: Coyle et al., 2013; Eurostat, 2015: PPIAF, 2016 Οι μεταφορείς στις σιδηροδρομικές μεταφορές διαχωρίζονται σε: ιδιωτικούς μεταφορείς δημόσιους μεταφορείς Πηγή: Ballou,

11 Είδη βαγονιών Οι σιδηρόδρομοι κατέχουν και συντηρούν τα δικά τους σιδηροδρομικά βαγόνια 11

12 Χαρακτηριστικά σιδηροδρομικών μεταφορών Πλεονεκτήματα Χαμηλό κόστος σε μεγάλες αποστάσεις Μεταφορά ευρείας γκάμας εμπορευμάτων Μηδαμινή επιρροή από κυκλοφοριακή συμφόρηση Χαμηλές εκπομπές ρύπων Μειονεκτήματα Χαμηλά επίπεδα ευελιξίας Μεγάλος χρόνος παράδοσης Πηγές: Khan, 2001; Waters, 2003; Monckza et al., 2009; Coyle et al., 2013; Swink et al., 2014; PPIAF,

13 Εναέριες μεταφορές Οι εναέριες μεταφορές εξυπηρετούν κυρίως προϊόντα ευαίσθητα στο χρόνο και υψηλής αξίας Το 2014, οι εναέριες μεταφορές κάλυψαν μόνο το 0,1% των εμπορευματικών μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση Κινούνται είτε με ειδικά αεροπλάνα είτε με τα τακτικά προγραμματισμένα αεροπλάνα που μεταφέρουν επιβάτες Πηγή: Eurostat, 2015 Μεταφορείς Δημόσιοι Ιδιωτικοί All-cargo Commute Charter Πηγή: Coyle et al.,

14 Είδη αεροσκαφών Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός διαφορετικών αεροσκαφών, το καθένα με τα δικά του χαρακτηριστικά Πρέπει να εξεταστεί ποια είναι διαθέσιμα προς χρήση και ποια είναι τα πιο συμφέροντα για την εκάστοτε ανάγκη 14

15 Χαρακτηριστικά εναέριων μεταφορών Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Υψηλή ταχύτητα Υψηλή ασφάλεια Ελάχιστες απαιτήσεις συσκευασίας Υψηλή ευελιξία Υψηλό κόστος Υψηλή πιθανότητα καθυστερήσεων Εξάρτιση από καιρικές συνθήκες Υψηλές εκπομπές CO2 Πηγές: Long, 2003; Rushton et al., 2010; Brown et al., 2013, Ross,

16 Θαλάσσιες μεταφορές Οι πιο αργές αλλά και οι λιγότερο κοστοβόρες Χρησιμοποιούνται κυρίως για τη μεταφορά χύδην φορτίου ή μεγάλου μεγέθους προϊόντων Το 2014, οι θαλάσσιες μεταφορές κάλυψαν το 37,9% των εμπορευματικών μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση Πηγή: Eurostat, 2015 Οι θαλάσσιες μεταφορές χωρίζονται σε: Μεταφορές ενδοχώρας Παράκτιες μεταφορές Ωκεάνιες μεταφορές Οι θαλάσσιες μεταφορές παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά με τις σιδηροδρομικές μεταφορές Παρόλα αυτά επιλέγονται περισσότερο Πηγή: Coyle et al.,

17 Είδη πλοίων Αντίστοιχα με τα προηγούμενα μέσα μεταφοράς, υπάρχουν διαφορετικά είδη πλοίων ανάλογα με τις ανάγκες του εμπορεύματος 17

18 Τα σημαντικότερα λιμάνια παγκοσμίως Πηγή: World Shipping Council, 2012; Vizual Statistix,

19 Παράδειγμα λειτουργίας λιμανιού: Jebel Ali Port Το 9ο μεγαλύτερο λιμάνι του κόσμου και το μεγαλύτερο λιμάνι στη Μέση Ανατολή 14 εκ TEUs to 2014 (19 εκ. TEUs αναμένονται το 2015 λόγω της λειτουργίας 3 ου terminal) Οδική, σιδηροδρομική και αεροπορική σύνδεση Πάνω 1 εκ. τ.μ. χώρο αποθήκευσης (ανοιχτό, κλειστό και ψυχόμενο χώρο) Στεγάζει 7,300 εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης, του εμπορίου, και των logistics Πηγή: dpworld,

20 Χαρακτηριστικά θαλάσσιων μεταφορών Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Διαχείριση ευρείας γκάμας φορτίου Χαμηλό κόστος Φιλικές στο περιβάλλον Χαμηλά επίπεδα ευελιξίας Υψηλοί χρόνοι παράδοσης Υψηλές απαιτήσεις συσκευασίας και ασφάλειας Πηγές: Smith, 2002; Waters, 2003; Ballou, 2004; Rushton et al. 2010; Min,

21 Μεταφορές μέσω αγωγών Προσφέρουν πολύ περιορισμένο εύρος υπηρεσιών και δυνατοτήτων Χρησιμοποιούνται κυρίως για τη μεταφορά προϊόντων πετρελαίου, φυσικού αερίου ή άνθρακα Το 2012 κάλυψαν το 3% των εμπορευματικών μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση Πηγή: Eurostat, 2015 Πλεονεκτήματα Χαμηλό μεταβλητό κόστος Κατάλληλες για αέρια και υγρά Συνεχής ροή Ελάχιστες ζημιές στα φορτία Μηδενική επίδραση από καιρικές συνθήκες Μειονεκτήματα Υψηλά σταθερά κόστη Περιορισμός στα είδη των φορτίων Χαμηλή ταχύτητα Χαμηλά επίπεδα ευελιξίας Πηγές: Ballou, 2004; Monczka et al., 2009; Swink,

22 Συνδυασμένη μεταφορά Ορισμός της συνδυασμένης μεταφοράς (Ε.Ε.) Ως συνδυασμένη μεταφορά (combined transport) ορίζεται η μεταφορά αγαθών μεταξύ των κρατών-μελών όπου το φορτηγό χρησιμοποιεί τον δρόμο-οδικό άξονα για το πρώτο ή τελευταίο σκέλος του ταξιδιού και, για το άλλο σκέλος, σιδηρόδρομο ή υδάτινο δρόμο ή θαλάσσιες υπηρεσίες, όπου αυτό το σκέλος ξεπερνά τα 100 km σε ευθεία γραμμή Στο πρώτο ή τελευταίο σκέλος του ταξιδιού η οδική μεταφορά πραγματοποιείται: Μεταξύ του σημείου φόρτωσης και του κοντινότερου σιδηροδρομικού σταθμού φόρτωσης για το αρχικό σκέλος και μεταξύ του κοντινότερου σιδηροδρομικού σταθμού εκφόρτωσης και του σημείου παράδοσης για το τελικό σκέλος, ή Μέσα σε μια ακτίνα που δεν ξεπερνά τα 150 km σε ευθεία γραμμή από το λιμάνι φόρτωσης ή εκφόρτωσης υδάτινης (ή θαλάσσιας) μεταφοράς 22

23 Χαρακτηριστικά συνδυασμένων μεταφορών Πλεονεκτήματα φιλικές προς το περιβάλλον χαμηλότερο κόστος για αποστάσεις >500km αποσυμόρφωση εμπορευματικών κέντρων Μειονεκτήματα αύξηση του χρόνου διεκπαιραίωσης της μεταφοράς λόγω μεταφορτώσεων χρονικές καθυστερήσεις λόγω πιθανής συμφόρησης στους τερματικούς σταθμούς υψηλότερο κόστος μεταφοράς (σε κάποιες περιπτώσεις) και συσκευασίας περιορισμένη χωρητικότητα και αύξηση του κόστους μεταφοράς κατά τη διάρκεια των εποχιακών αιχμών άνιση δυναμικότητα μεταξύ των ειδών μεταφοράς και θέματα συμβατότητας θέματα ασφάλειας των εμπορευμάτων Πηγές: Wiegmans and Bruinsma, 1999; Min, 2015; Široký,

24 Κόστος Σύγκριση κόστους μονοτροπικής και συνδυασμένης μεταφοράς ανάλογα με την απόσταση Εξ ολοκλήρου οδική μεταφορά Συνδυασμένη μεταφορά (οδική και σιδηροδρομική) Κόστος αλλαγής μέσου στους τερματικούς σταθμούς Απόσταση Οδική μεταφορά είναι προτιμότερη d c =500km Οδική και σιδηροδρομική μεταφορά είναι προτιμότερη Πηγή: Reis et al.,

25 Παράδειγμα συνδυασμένης μεταφοράς-ekol Πηγή: EKOL,

26 Παράδειγμα συνδυασμένης μεταφοράς-dhl Η DHL επιλέγει τη συνδυασμένη μεταφορά από Γερμανία στην Κίνα (μέσω σιδηρόδρομου) Η μεταφορά διαρκεί 17 μέρες, με δρομολόγια 2 φορές την εβδομάδα Μειώνει από 10 έως 21 μέρες τον χρόνο μεταφοράς έναντι της θαλάσσιας μεταφοράς Μειώνει κατά 90% τις εκπομπές CO2 έναντι της αεροπορικής μεταφοράς Επιλέγει ακτοπλοϊκή μεταφορά για τη σύνδεση Κίνας- Ιαπωνίας Πηγή: DHL,

27 Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 27

28 Κρίσιμοι παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Κόστος μεταφοράς Χρόνος παράδοσης Χρονικές διακυμάνσεις Απώλεια και Καταστροφή προϊόντων Όγκος μεταφερόμενου εμπορεύματος Γεωγραφική θέση αποστολέα και παραλήπτη Επίδραση στο περιβάλλον 28

29 Αύξηση κόστους Κόστος μεταφοράς Το κόστος μεταφοράς περιλαμβάνει κυρίως: τα έξοδα του μεταφορέα (π.χ. κατανάλωση καυσίμου, κόστος κτήσης οχημάτων, ανταλλακτικά, service ) χρεώσεις στους τερματικούς σταθμούς (terminals) για πρόσθετες υπηρεσίες (π.χ. φύλαξη ή χρήση μηχανημάτων για ξεφόρτωμα) άλλα έξοδα (π.χ. ασφάλεια κατά τη μεταφορά, έξοδα για παράδοση σε χώρο του πελάτη, συσκευασία προϊόντων) όταν η μεταφορά γίνεται από τρίτους Το κόστος μεταφοράς ποικίλει ανάλογα με το μέσο μεταφοράς: Αεροπορικές μεταφορές Οδικές μεταφορές Σιδηροδρομικές μεταφορές Μεταφορά μέσω αγωγών Μεταφορά μέσω νερού 29

30 Average transit time (days) Χρόνος παράδοσης & χρονικές διακυμάνσεις Ως χρόνος παράδοσης θεωρείται το διάστημα που χρειάζεται ένα προϊόν να πάει από πόρτα σε Average Transit Time πόρτα (door-to-door delivery) Τα προϊόντα που έχουν ίδιο σημείο παράδοσης δεν είναι απαραίτητο να φθάσουν την ίδια χρονική στιγμή λόγω διαφόρων γεγονότων (π.χ. καιρικά φαινόμενα, κίνηση στο δρόμο κτλ.) που δημιουργούν χρονικές διακυμάνσεις στην μεταφορά Συνήθως για τις μεγάλες αποστάσεις Distance (hundreds of miles) χρησιμοποιούνται σιδηροδρομικές θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές ενώ για μικρότερες αποστάσεις κυρίως οδικές Air freight Less than truck load Truckload Rail 30

31 Απώλεια και καταστροφή προϊόντων Η επιλογή ενός μεταφορέα βασίζεται στην δυνατότητά που προσφέρει να διασφαλίζει τη μεταφορά των προϊόντων Το βασικό πρόβλημα που δημιουργείται με την απώλεια ή καταστροφή των προϊόντων είναι η αδυναμία εξυπηρέτησης του πελάτη (συνήθως τα προϊόντα προορίζονται για αναπλήρωση αποθέματος ή για άμεση χρήση) Καθυστερημένες παραδόσεις, ή προϊόντα κατεστραμμένα συνήθως ελλοχεύουν κινδύνους αύξησης του κόστους (αύξηση αποθέματος ή backorders όταν τα προϊόντα δεν είναι κατάλληλα προς χρήση) Συνήθως για την αποφυγή τέτοιων καταστάσεων δίνεται μεγάλη προσοχή στο τρόπο με τον οποίο συσκευάζονται αλλά και μεταφέρονται τα προϊόντα Επίσης υπάρχουν ειδικά συμβόλαια ασφάλισης των προϊόντων έτσι ώστε σε περίπτωση απώλειας ή καταστροφής να είναι καλυμμένες και οι δυο πλευρές 31

32 Βαθμολόγηση κριτηρίων ανά μέσο μεταφοράς Μέσω μεταφοράς Κόστος 1=ακριβότερο Μέσος χρόνος παράδοσης 1=γρηγορότερο Χρονικές διακυμάνσεις παράδοσης 1=μικρότερη Απώλεια και καταστροφή 1=ασφαλέστερο Σιδηροδρομικές Οδικές Αεροπορικές Θαλάσσιες Αγωγός Πηγή: Ballou,

33 Κριτήρια επιλογής μέσου μεταφοράς για διαφορετικούς τομείς Η σημαντικότητα των κριτηρίων που προαναφέρθηκαν διαφέρει από εταιρία σε εταιρία Στις περιπτώσεις όπου η επιλογή του μέσου μεταφοράς είναι σύνθετη, πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι διαφορετικές ανάγκες της επιχείρησης Κάθε επιχείρηση θέτει διαφορετικές ιεραρχήσεις στα κριτήρια που χρησιμοποιεί για να κάνει την επιλογή του μέσου μεταφοράς π.χ Οι εταιρίες βαριάς βιομηχανίας θέτουν σαν πιο σημαντικό κριτήριο το κόστος της μεταφοράς, ενώ οι εταιρίες στο φαρμακευτικό τομέα την ταχύτητα Κατάταξη Ηλεκτρονικός Φαρμακευτικός Μηχανικός Κατασκευαστικός τομέας τομέας εξοπλισμός τομέας Κριτήριο 1 Ποιότητα Ταχύτητα Κόστος Κόστος Κριτήριο 2 Ταχύτητα Ευκολία Αξιοπιστία Χρονοδρομολόγηση Κριτήριο 3 Κόστος Ασφάλεια Ακρίβεια Ακρίβεια Κριτήριο 4 Ευκολία Αξιοπιστία Ταχύτητα Ευκολία 33

34 Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 34

35 Μεταφορές στην Ε.Ε.: Ποσοτικά στοιχεία Ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης εμπορευματικών μεταφορών: 2.6% Ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης οδικών εμπορευματικών μεταφορών: 4.1% Σύμφωνα με την Ε.Ε. το μερίδιο των εμπορευματικών μεταφορών ανά μέσο για το 2008 ήταν: οδικές 45.9%, 36.6% θαλάσσιες, 10.8% σιδηροδρομικές, 3.6% παραποτάμιες, 3% μέσω αγωγού, 0.1% αεροπορικές Statistical pocketbook,

36 Μεταφορές στην Ελλάδα: Ποσοτικά στοιχεία Σιδηροδρομικές 0,46 % Αεροπορικές 0,02 % Στόλος οχημάτων Θαλάσσιες 18,50 % 1.3 εκ. Ι.Χ. Γηρασμένα και μικρού μεγέθους οχήματα 36.5 χιλ. Δ.Χ. Κατακερματισμένη αγορά Λόγοι επιλογής οδικών μεταφορών Οδικές 81,03 % Μικρές αποστάσεις μεταξύ των βασικών πόλεων Γεωμορφολογία Ευελιξία και αξιοπιστία Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, 2013 ΠΗΓΗ: Eurostat 36

37 Η προώθηση της συνδυασμένης μεταφοράς HP και η ΖΤΕ έχουν καταλήξει σε συμφωνία με το terminal της COSCO στον Πειραιά (PCT) για τη διανομή των προϊόντων τους στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και στις χώρες της Μεσογείου Από το λιμάνι τα προϊόντα τους διανέμονται προς τους τελικούς προορισμούς, θαλάσσια μέσω του terminal της Cosco και σιδηροδρομικά από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ Πριν το 2013 Υφιστάμενη κατάσταση 37

38 TRANSit project: Ταυτότητα έργου Σκοπός Η προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών και της εδαφικής συνεργασίας χωρών μελών της Ε.Ε. μέσω του σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης μιας καινοτόμου διαδικτυακής πλατφόρμας η οποία βοηθά χρήστες (π.χ. Shippers) να σχεδιάσουν δρομολόγια τα οποία είναι «πράσινα» και πιο ασφαλή Κοινοπραξία Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου - GREECE Νομαρχία Δωδεκανήσων - GREECE GREECE Port Institute of Studies & Cooperation of the Valencian Community SPAIN ISIS Duca Degli Abruzzi of Catania Polytechnic of the Sea ITALY Temmi Zammit Foudation MALTA Prometni Institute of Traffic & Transport Ljubljana, SLOVENIA 38

39 TRANSit project: Πλατφόρμα 39

40 TRANSit project: Αποτελέσματα Υπολογισμός χρόνου και κόστους μέσω της πλατφόρμας Εύρεση και σχεδιασμός δρομολογίου Διαδικασίες που ελήφθησαν υπόψη Εύρεση μεταφορέων που εκτελούν το συγκεκριμένο δρομολόγιο Σύνταξη προσφοράς από μεταφορέα Τελική επιλογή μεταφορέα Track & trace κατά την εκτέλεση του δρομολογίου 188 Series1 Χωρίς την πλατφόρμα ,8% 72 61,7 % Series2 Με την πλατφόρμα Κόστος ( ) Χρόνος (min)

41 Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 41

42 Πράσινες μεταφορές: Βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε. Κατηγορία 1. Ελεγχόμενες ζώνες 2. Πράσινα οχήματα 3. Ενοποίηση διανομών (consolidation) 4. Σύστημα χρέωσης 5. Άμβλυνση κυκλοφοριακού φόρτου 6. Πλωτά μέσα Πρακτική Κοπεγχάγη Πιστοποιητικό οχήματος (τεχνολογία μηχανής & ωφ. φορτίο) Σουηδία - Πράσινες ζώνες στο κέντρο μεγάλων πόλεων Ην. Βασίλειο Ζώνες χαμηλών εκπομπών ρύπων Βρυξέλλες Αρτηρίες μόνο για φορτηγά Ρότερνταμ Ηλεκτρικά οχήματα για διανομή στην πόλη Ζυρίχη Τραμ για μεταφορά /διανομή εμπορευμάτων Βερολίνο Ενοποίηση διανομών με χρήση κοινών οχημάτων & ζωνών διανομής (delivery zones) στο κέντρο της πόλης Στοκχόλμη Διαμετακομιστικό κέντρο (ενοποίηση διανομών από μεγάλο αριθμό εταιριών) Λονδίνο χρέωση για διέλευση και στάθμευση σε συγκεκριμένες ζώνες Γερμανία - αυτοματοποιημένο σύστημα διοδίων για φορτηγά Βαρκελώνη Λωρίδες πολλαπλής χρήσης (κυκλοφορία οχημάτων, φορτοεκφόρτωση αγαθών, στάθμευση) Παρίσι, Ρώμη Διανομές κατά τη διάρκεια της νύχτας Άμστερνταμ Πλωτό κέντρο διανομής Βενετία Πληρ. Σύστημα για τη διαχείριση της κυκλοφορίας στα κανάλια Πηγή: Geroliminis & Daganzo

43 1 η Κατηγορία: Ελεγχόμενες ζώνες Δημιουργία «Πράσινων Ζωνών» σε 4 πόλεις (Στοκχόλμη, Ιούνιος 1996) Αφορά φορτηγά & λεωφορεία με ντίζελ μηχανή και μικτό βάρος άνω των 3,5 tn Απαγορεύεται η διέλευση σε αυτές τις ζώνες για οχήματα άνω των 8 ετών Η εφαρμογή των ζωνών είχε ως αποτέλεσμα: τη μείωση της εκπομπής ρύπων τη μείωση της ηχορύπανσης την αύξηση της χρήσης οχημάτων με υγραέριο 43

44 2 η Κατηγορία: Πράσινα οχήματα Τα υβριδικά οχήματα της ΙΚΕΑ μείωσαν τις εκπομπές CO2 κατά 55 τόνους σε χρονική περίοδο 4 χρόνων Τα υβριδικά και CNG οχήματα που παραδίδουν εμπορεύματα στην Πάντοβα της Ιταλίας μείωσαν και 219 τόνους CO2, 369 κιλά NOx, 72.8 kg SOx, και 51.4 κιλά PM10 Ταχυμεταφορές πραγματοποιούνται σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες με τη χρήση ποδηλάτων Παράδοση εμπορευμάτων με υβριδικά οχήματα ΙΚΕΑ, Austria Παράδοση εμπορευμάτων με υβριδικά οχήματα και CNG οχήματα Padova, Italy Παράδοση εμπορευμάτων με ποδήλατα Pamiers, France Εταιρία courier με ποδήλατα Berlin, Germany Παράδοση εμπορευμάτων με ηλεκτρικά οχήματα Berlin, Germany Παράδοση εμπορευμάτων με ποδήλατα, London, UK 44

45 3 η Κατηγορία: Ενοποίηση διανομών 45

46 Σε ποιες περιπτώσεις και για ποιους λόγους προτείνεται η δημιουργία ενός ΑΚΕΕ Σε ποιες περιπτώσεις Αστικά κέντρα που χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα κυκλοφοριακής συμφόρησης Εμπορικά κέντρα ή σε περιοχές με μεγάλο πλήθος καταστημάτων που απαιτούν μικρές διανομές εμπορευμάτων υψηλής συχνότητας Περιοχές που παρουσιάζουν πρόβλημα στη διαδικασία των Για ποιους λόγους παραδόσεων των εμπορευμάτων λόγω περιορισμένων χώρων στάθμευσης/ φορτοεκφόρτωσης Ιστορικά κέντρα πόλεων με ελλιπή πρόσβαση οχημάτων Πηγή: Browne et al.,

47 Σε ποιες περιπτώσεις και για ποιους λόγους προτείνεται η δημιουργία ενός ΑΚΕΕ Μείωση του κόστους μεταφοράς Σε ποιες περιπτώσεις Βέλτιστη αξιοποίησης της πληρότητας των οχημάτων Βέλτιστη δρομολόγηση των οχημάτων Οικονομικά οφέλη Για ποιους λόγους Βέλτιστη εξυπηρέτηση των πελατών Μείωση των αέριων εκπομπών και η βελτίωση του ατμοσφαιρικού αέρα Μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας Περιβαλλοντικά οφέλη Κοινωνικά οφέλη 47

48 4 η Κατηγορία: Σύστημα χρέωσης Εφαρμογή στο κεντρικό Λονδίνο (22 τ.χλμ) Δευτέρα-Παρασκευή ( ) - 10 (για ημερήσια διέλευση ή στάθμευση) Το σύστημα είχε ως αποτέλεσμα: τη μείωση της κυκλοφορίας, τη βελτίωση των υπηρεσιών των ΜΜΜ την ύπαρξη πιο αξιόπιστων διανομών εμπορευμάτων Εμφανίστηκαν προβλήματα κυρίως λόγω ύπαρξης παραθύρων διανομής Εισαγωγή ειδικής συσκευής London Delivery Disk για συγκεκριμένα οχήματα εμπορευματικών διανομών 48

49 5 η Κατηγορία: Άμβλυνση κυκλοφοριακού φόρτου Στη Βαρκελώνη υπάρχουν περίπου επαγγελματικά οχήματα Τα οχήματα διανομών αντιπροσωπεύουν το 16% των καθημερινών διαδρομών μέσα στην πόλη Δημιουργία λωρίδων πολλαπλής χρήσης: κυκλοφορία οχημάτων (8.00πμ-10.00πμ & 5.00μμ-9.00μμ) φορτοεκφόρτωση αγαθών (10.00πμ 5.00μμ) στάθμευση (9.00μμ-8.00πμ) Ηλεκτρονικές πινακίδες που ενημερώνουν για τη χρήση της λωρίδας 49

50 6 η Κατηγορία: Πλωτά μέσα Η χρήση πλωτών μέσων είναι ένας τρόπος μεταφοράς εμπορευμάτων που ενδείκνυται σε πόλεις με κανάλια Το Ευρωπαϊκό έργο DistryCity μελετά τις ροές των εμπορευμάτων (π.χ. οικοδομικά υλικά, ψυχωμένα προϊόντα, κ.λ.π) σε πόλεις της βορειοδυτικής Ευρώπης μέσω πλωτών μέσων και πλωτών κέντρων διανομής Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν είναι: Μείωση των οδικών μεταφορών Χαμηλότερα επίπεδα συμφόρησης Μείωση ατυχημάτων που προέρχονται από οχήματα διανομής Μεγαλύτερη ασφάλεια των πεζών 50

51 Ατζέντα Βασικά χαρακτηριστικά των μεταφορών Μέσα μεταφοράς για εμπορευματικές μεταφορές Παράγοντες επιλογής μέσου μεταφοράς Ευρωπαϊκές και ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές Μεταφορές & περιβάλλον Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών 51

52 Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών (1/3) Η Amazon εξετάζει σχέδιο για την παράδοση των παραγγελιών στους πελάτες της με αεροπλανάκια-ρομπότ (τύπου drones) Στόχος είναι η παράδοση δεμάτων έως 2,3 κιλών, στον πελάτη μέσα σε 30 λεπτά από τη στιγμή που κάνει την παραγγελία 52

53 Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών (2/3) Η Thames Hub του Λονδίνου έχει στόχο να: συνδυάσει οδικές, σιδηροδρομικές, πλωτές και αεροπορικές μεταφορές συγκεντρώσει τις 70% των εμπορευματικών ροών του Ην. Βασιλείου μειώσει τις αστικές εμπορευματικές μεταφορές και την κυκλοφορική συμφόρηση μειώσει τις εκπομπές CO2 53

54 Νέες τεχνολογίες εμπορευματικών μεταφορών (3/3) Το σύστημα CargoCap χρησιμοποιείται στη Γερμανία για εμπορευματικές μεταφορές για αποστάσεις μέχρι 150 χλμ Η κάψουλα κινείται σε υπόγειο δίκτυο αγωγών σε 24ωρη βάση και κατευθύνονται αυτόματα στο σταθμό για την φόρτο-εκφόρτωσής Οι κάψουλες ελέγχονται από ηλεκτρονικό υπολογιστή και η χωρητικότητα του καθενός είναι δυο ευρωπαλέτες 54