ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΠΡΑΙΝΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ: ΠΔΡΙΠΣΧΗ ΤΓΚΡΙΗ ΣΗ ΠΟΛΗ ΣΟΤ ΗΡΑΚΛΔΙΟΤ ΜΔ ΣΗ ΠΟΛΗ ΣΗ ΡΟΓΟΤ

Transcript

1 Σεσνολογικό Δκπαιδεςηικό Ίδπςμα Κπήηηρ σολή Γιοίκηζηρ και Οικονομίαρ Σμήμα Γιοίκηζηρ Δπισειπήζευν ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΠΡΑΙΝΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ: ΠΔΡΙΠΣΧΗ ΤΓΚΡΙΗ ΣΗ ΠΟΛΗ ΣΟΤ ΗΡΑΚΛΔΙΟΤ ΜΔ ΣΗ ΠΟΛΗ ΣΗ ΡΟΓΟΤ Κυνζηανηούπαρ Υαπάλαμπορ 4248 Σζοςκάληρ Μισαήλ 4249 Δπιβλέπυν καθηγηηήρ : Ρομπογιαννάκηρ Ιυάννηρ Ηπάκλειο, Οκηώβπιορ 2014

2 Δςσαπιζηίερ Έλα ηδηαίηεξν επραξηζηήξην ζην θχξην Ρνκπνγηαλλάθε Ησάλλε, επηζηεκνληθφ ζπλεξγάηε ηνπ ΣΔΗ Κξήηεο, γηα ηε βνήζεηα θαη ηε ζπκπαξάζηαζε γηα ηελ επίηεπμε απηήο ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο. 1

3 Πίνακαρ πεπιεσομένυν Πεπίλητη 4 Διζαγυγή 4 Κεθάλαιο 1 ο : Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα Οπιζμόρ ππάζινηρ επισειπημαηικόηηηαρ Ιζηοπία ππάζινηρ επισειπημαηικόηηηαρ Λίγα λόγια για ηη ππάζινη επισειπημαηικόηηηα Η ανηίλητη ηηρ ππάζινηρ επισείπηζηρ Η αλλαγή μίαρ επισείπηζηρ ζε «ππάζινη» Δηαιπική Κοινυνική Δςθύνη Η ηπιμεπήρ διάζηαζη ηηρ εηαιπικήρ κοινυνικήρ εςθύνηρ Η ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζε καιπό κπίζηρ Ανεύπεζη πόπυν για ηην ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζε καιπούρ κπίζηρ 15 Κεθάλαιο 2 ο : ςζηήμαηα Πεπιβαλλονηικήρ Γιασείπιζηρ Οπιζμόρ ζςζηήμαηορ πεπιβαλλονηικήρ διασείπιζηρ Γιάθοπα ππόηςπα πιζηοποίηζηρ Πλεονεκηήμαηα από ηην εγκαηάζηαζη ηυν πποηύπυν ISO Ππόηςπο ISO Οθέλη πποηύπος ISO ύζηημα Γιασείπιζηρ EMAS Ππόηςπο BS Κεθάλαιο 3 ο : Πεπιβαλλονηική αδειοδόηηζη και νομοθεζία Πεπιβαλλονηική αδειοδόηηζη Πεπιβαλλονηική νομοθεζία ζηην ΔΔ Πεπιβαλλονηική νομοθεζία ζηην Δλλάδα 24 Κεθάλαιο 4 ο : Γεςηεπογενήρ έπεςνα Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηην ΔΔ Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηην Δλλάδα Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηη Κπήηη Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηο Ηπάκλειο Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηα Γυδεκάνηζα Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηη Ρόδο 31 Κεθάλαιο 5 ο : Ππυηογενήρ Έπεςνα κοπόρ Δπεςνηηικά επυηήμαηα Μεθοδολογία Πεπιοπιζμοί έπεςναρ 33 2

4 5.3 Αποηελέζμαηα ςμπεπάζμαηα 43 Κεθάλαιο 6 ο : ύγκπιζη αποηελεζμάηυν ύγκπιζη δεςηεπογενήρ με ππυηογενήρ έπεςνα Μελέηη πεπίπηυζηρ : Πόλη ηηρ Ηπακλείος Μελέηη πεπίπηυζηρ : Πόλη ηος Ρόδος ύγκπιζη αποηελεζμάηυν ππυηογενών επεςνών Ηπακλείος Ρόδος ςμπεπάζμαηα 47 Κεθάλαιο 7 ο : Βιβλιογπαθία Πίνακαρ ζςνηομεύζευν Βιβλιογπαθία 54 Κεθάλαιο 8 ο : Παπάπηημα 57 Παπάπηημα 57 Δπυηημαηολόγιο επισειπήζευν 57 Copyright Κυνζηανηούπαρ Υαπάλαμπορ, Σζοςκάληρ Μισαήλ 2014 Με επιθύλαξη πανηόρ δικαιώμαηορ. All rights reserved. Η έγκπιζη ηηρ πηςσιακήρ επγαζίαρ από ηο Σμήμα Γιοίκηζηρ Δπισειπήζευν ηος ΣΔΙ Κπήηηρ δεν ςποδηλώνει απαπαιηήηυρ και αποδοσή ηυν απότευν ηος ζςγγπαθέα εκ μέποςρ ηος Σμήμαηορ. 3

5 Πεπίλητη Ζ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία επηιέρζεθε κε ζθνπφ ηελ δηεμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ ζηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα γηα ηελ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα. Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο ρξεζηκνπνηήζεθε πξσηνγελήο θαη δεπηεξνγελήο έξεπλα. Ζ κεζνδνινγία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηε πξσηνγελή έξεπλα είλαη ηα δνκεκέλα εξσηεκαηνιφγηα ζηηο επηρεηξήζεηο ζην πιαίζην ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο. This paper selected in order to draw conclusions in our research questions on green entrepreneurship. For the preparation of this study used primary and secondary research. The methodology used for the primary research is structured questionnaires to companies within the thesis. Διζαγυγή Γηα ηελ επίηεπμε απνηειεζκάησλ απφ ηε ζπγθεθξηκέλε έξεπλα, επηιέρζεθε ηπραία έλα δείγκα 100 επηρεηξήζεσλ απφ θάζε πφιε, αλεμάξηεηα απφ ην κέγεζνο ηνπο, κέζσ δνκεκέλσλ εξσηεκαηνινγίσλ. θνπφο απηήο ηεο δεηγκαηνιεςίαο είλαη λα αλαδεηρζεί εάλ νη επηρεηξήζεηο ησλ δπν πφιεσλ γλσξίδνπλ ηη είλαη πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα, πνηα είλαη ε γλψκε ηνπο ζρεηηθά κε απηή θαη γηα πνηνπο ιφγνπο εθαξκφδνπλ / επελδχνπλ / θαηεπζχλνληαη ζηελ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα εάλ απηφ ζπκβαίλεη. Δπηιέρζεθε δε, λα παξζεί δείγκα απφ απηέο ηηο δπν πφιεηο γηα λα γίλεη ζχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπο θαη λα απνδεηρζεί εάλ δπν πφιεηο κε πνιιά θνηλά ραξαθηεξηζηηθά, θηλνχληαη ζην ίδην κήθνο θχκαηνο φζνλ αθνξά ηελ επαηζζεζία ησλ επηρεηξήζεσλ σο πξνο ην πεξηβάιινλ. 4

6 Κεθάλαιο 1 ο Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα 1.1 Οπιζμόρ ππάζινηρ επισειπημαηικόηηηαρ Πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα είλαη κία ζηξαηεγηθή πνπ εθαξκφδεη ε επηρείξεζε, ε νπνία νπζηαζηηθά είλαη κία κνξθή νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο πνπ ζέηεη ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ζηνπο θχξηνπο ζηφρνπο ηεο επηρείξεζεο. Ζ πξάζηλε επηρείξεζε ζέηεη ζπγθεθξηκέλε ζηάζε απέλαληη ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ, φπνπ ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο πηνζεηείηαη ζην ζχλνιν ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο. (Οηθνλνκηθφ παλεπηζηήκην Αζελψλ ζέκαηα επηρεηξεκαηηθφηεηαο πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα, 2011) Ιζηοπία ππάζινηρ επισειπημαηικόηηηαρ Ζ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα δελ είλαη θάηη θαηλνχξην, θαζψο ππήξρε ήδε απφ ηνπο πξψηνπο πνιηηηζκνχο νη νπνίνη είραλ ζηελή ζρέζε κε ηε θχζε. Δκθαλίζηεθε πην νξγαλσκέλα ζε φιν ηνλ θφζκν, αξρίδνληαο απφ ηνλ Αξηζηνηέιε, ν νπνίνο δεκηνχξγεζε ην πξψην δσνινγηθφ πάξθν, ηελ ζέζπηζε λφκσλ ππέξ ησλ δψσλ ζηελ Ηλδία, έσο θαη ηε δεκηνπξγία αξδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ζηε Μεζνπνηακία θαη ηα απνρεηεπηηθά έξγα ζηε Ρψκε. Απφ ην κεζαίσλα άξρηζαλ λα εκθαλίδνληαη ηα πξψηα πξνβιήκαηα ξχπαλζεο αιιά δελ ιήθζεθαλ κέηξα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπο. Σνλ 18 ν αηψλα έγηλαλ νη πξψηεο απφπεηξεο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο κε ηε ζέζπηζε ησλ πξψησλ πεξηβαιινληηθψλ αξρψλ ιφγσ δηαθφξσλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκάησλ (απνρέηεπζεο, ζθνππηδηψλ) πνπ εκθαλίζηεθαλ εθείλε ηελ πεξίνδν ιφγσ ηεο ππθλνθαηνίθεζεο ησλ πφιεσλ. (Εήζεο Η., 2003). Παξάιιεια κε ηελ αλάπηπμε ηεο βηνκεραλίαο θαη ηελ εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο, ιήθζεθαλ απνθάζεηο γηα ηελ ιχζε ησλ πξνβιεκάησλ ζρεηηθά κε ην πεξηβάιινλ, ηα νπνία δελ ιακβάλνληαλ ππφςε ζηα κνληέια ηεο βηνκεραληθήο αλάπηπμεο κέρξη ην ηέινο ηνπ 20νπ αηψλα ιφγσ φηη ην πεξηβάιινλ ζεσξνχληαλ απηνλφεηα αλεμάληιεηνο πφξνο γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ. (Καξακέξεο Κ., 2008). Σέινο, ηνλ 20ν αηψλα έγηλε ε πξψηε ζέζπηζε πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη απφ ην 1972 έσο ηψξα γίλνληαη δηαζθέςεηο ψζηε λα παξζνχλ απνθάζεηο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. (Εήζεο Η., 2003) 5

7 1.1.2 Λίγα λόγια για ηη ππάζινη επισειπημαηικόηηηα Ζ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα είλαη κία πνιχ ζεκαληηθή ζηξαηεγηθή πνπ κπνξεί λα αθνκνησζεί απφ ηηο επηρεηξήζεηο γηα δχν ιφγνπο. Πξψηνλ, κέζσ απηήο επηηπγράλεηαη αλάπηπμε ηεο επηρείξεζεο κε δηάθνξεο ελαιιαθηηθέο θαη θαηλνηφκεο ελέξγεηεο ή εθαξκνγέο. Πέξα φκσο απφ ηελ αλάπηπμε, ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο πιένλ αθνκνηψλεηαη σο θχξην κέιεκα ηεο επηρείξεζεο. Οη επηρεηξήζεηο θαη νη νξγαληζκνί ρξεζηκνπνηνχλ ζε κηθξφ ή κεγάιν βαζκφ θπζηθνχο ή ελαιιαθηηθνχο πφξνπο, αλαλεψζηκνπο θαη κε, νη νπνίνη πξνέξρνληαη απφ ην πεξηβάιινλ. Άξα κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ είλαη έλα κέξνο απφ ην επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο. Ζ γε, ην έδαθνο, ε ζάιαζζα, ε ειηαθή θαη αηνιηθή ελέξγεηα είλαη θάπνηνη απφ ηνπο πφξνπο πνπ αμηνπνηεί ε επηρείξεζε ζηε παξαγσγή ηεο. Απηφ φκσο ζέηεη ζε θίλδπλν ηνπο κε αλαλεψζηκνπο θπζηθνχο πφξνπο, δηφηη νινέλα θαη κεηψλνληαη. Έηζη, νη δξαζηεξηφηεηεο ηεο πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηαο θξίλνληαη πιένλ απαξαίηεηεο θαη γηα ην πεξηβάιινλ αιιά θαη γηα ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε. Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί κέζσ δηαθφξσλ ελεξγεηψλ, θάπνηεο απφ ηηο νπνίεο είλαη: 1) Ζ παξαγσγή λέσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. 2) Βειηηζηνπνίεζε ηεο ρξήζεο ησλ πξψησλ πιψλ (λεξφ, ελέξγεηα θιπ.). 3) Ζ φζν ην δπλαηφλ ηθαλνπνηεηηθή θάιπςε ησλ αλαγθψλ θαη ησλ απαηηήζεσλ ησλ πειαηψλ. 4) Δπελδχζεηο κε θχξην ζηφρν ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. 5) Ζ πξνζαξκνγή ηεο θνηλσλίαο θαη ηεο νηθνλνκίαο ζηε θχζε, κέζσ ηεο παξαγσγήο ελαιιαθηηθψλ θαη νηθνινγηθψλ πξντφλησλ / ππεξεζηψλ. 6) Ζ αθνκνίσζε ηεο ζεκαζίαο θαη ηεο αμίαο ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο φρη κφλν απφ ηηο επηρεηξήζεηο αιιά θαη απφ ηνπο πνιίηεο. (ηδεξάηνπ Δ.) Μέζσ απηψλ ησλ ελεξγεηψλ επηηπγράλνληαη πνιιά φπσο ε κείσζε ησλ απνβιήησλ απφ ηε παξάγσγε πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ή άιισλ ελεξγεηψλ, ε κείσζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο ηεο επηρείξεζεο, ε ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο επζχλεο ηεο επηρείξεζεο, ε αμηνπνίεζε επθαηξηψλ πνπ πξνέξρνληαη απφ δηάθνξνπο νξγαληζκνχο φπσο νη θπβεξλήζεηο ε Δ.Δ. θαη ε αχμεζε πηζαλφηεηαο θαηάθηεζεο κεγαιχηεξνπ κεξηδίνπ ηεο αγνξάο έλαληη ησλ αληαγσληζηψλ. Απηά είλαη κεξηθά απφ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο εθαξκνγήο ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο. χκθσλα κε φια απηά, ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ζεσξείηαη πιένλ κία πνιχ αληαγσληζηηθή ζηξαηεγηθή φρη κφλν γηα ηηο κεγάιεο επηρεηξήζεηο αιιά θαη γηα ηηο κηθξέο, ε νπνία κπνξεί λα δψζεη ηε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο ηεο επηρείξεζεο κε πξσηνπνξηαθέο 6

8 ελέξγεηεο, αιιά ιακβάλνληαο πιένλ ηε ζεκαζία ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηε δηαηήξεζε απηήο. Ο ζσζηφο ζρεδηαζκφο θαη ε εθαξκνγή ησλ ελεξγεηψλ απηψλ κπνξεί λα δψζεη ηελ απαηηνχκελε πξνψζεζε ψζηε ε επηρείξεζε λα θαηαζηεί αμηφινγε θαη αληαγσληζηηθή. Απηφ φκσο δελ κπνξεί λα επηηεπρζεί αλ ε λννηξνπία ηεο επηρείξεζεο δελ δεζκεπηεί λα θάλεη φζν ην δπλαηφ πεξηζζφηεξεο ελέξγεηεο θαη ιεηηνπξγίεο κε ζθνπφ ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. (ηδεξάηνπ Δ., 2011) Η ανηίλητη ηηρ ππάζινηρ επισείπηζηρ Μέζα ζην επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ πεξηιακβάλεηαη ην θπζηθφ, απηφ ζεκαίλεη φηη φινη νη θπζηθνί πφξνη πνπ αμηνπνηνχληαη θαη πνπ εθκεηαιιεχνληαη νη επηρεηξήζεηο, πξνέξρνληαη απφ ηνλ αέξα, ηε γε θαη ηε ζάιαζζα. Δθφζνλ πεξηνξίδνληαη νη θπζηθνί πφξνη, ζα ππάξμεη κείσζε ηεο αλάπηπμεο επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζε παγθφζκην επίπεδν. Παξνπζηάδεηαη κεγάιε ζπαηάιε ζηα θπξηαξρηθά θπξίσο θαη θαηαλαισηηθά ζπζηήκαηα ησλ επηρεηξήζεσλ. Σα ζπζηήκαηα απηά ρξεζηκνπνηνχλ πνζφηεηεο άθζνλνπ πεηξειαίνπ θαη άιισλ νξπθηψλ πεγψλ νη νπνίεο φκσο δελ αλαλεψλνληαη. Σα πιένλ εμππλφηεξα παξαγσγηθά ζπζηήκαηα βαζίδνληαη ζηελ απνηειεζκαηηθφηεξε αμηνπνίεζε ησλ δηάθνξσλ πφξσλ πνπ είλαη δηαζέζηκνη, φπσο αλζξψπηλνπο, νηθνλνκηθνχο θαη θπζηθνχο πφξνπο θαη επηηπγράλεη ηε κείσζε ηεο ρξήζεο ησλ νξπθηψλ πφξσλ. ηελ επνρή φπνπ ππεξηζρχνπλ ηα βηνκεραληθά θαη ηππνπνηεκέλα πξντφληα, φπσο θαη νη δηάθνξεο ππεξεζίεο πνπ ηα ζπλνδεχνπλ, πξέπεη λα ζηνρεχνπλ ζηε βειηησκέλε πνηφηεηα δσήο. Ζ πξάζηλε επηρείξεζε πεξηιακβάλεη σο επί ην πιείζηνλ, κία ηεξάζηηα πνηθηιία ηέηνησλ παξεξρφκελσλ ππεξεζηψλ φπνπ κπνξνχλ λα βειηηψζνπλ ηε πνηφηεηα δσήο ζηηο κέξεο καο. (Δγρεηξίδην πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο) Ζ ζηάζε ηεο δηεζλνχο θνηλήο γλψκεο απέλαληη ζηε πξάζηλε επηρείξεζε γίλεηαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ζεηηθή. Δθηφο απφ ηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηεο δσήο, νη θαηαλαισηέο απαηηνχλ ηε πξνζεθηηθφηεξε θαη πην θηιηθή ζηάζε ησλ επηρεηξήζεσλ απέλαληη ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ. Ζ αιφγηζηε ρξήζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο επηβιαβήο ιεηηνπξγίεο ησλ επηρεηξήζεσλ δελ βνεζνχλ ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Έηζη ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα είλαη κηα πνιχ δειεαζηηθή ζηξαηεγηθή πξνθεηκέλνπ λα θαιπθζεί ε απαίηεζε ησλ θαηαλαισηψλ αιιά λα ππάξμνπλ θαη ηα θαηάιιεια νθέιε γηα ηελ επηρείξεζε. Γηαηί φκσο νη κηθξέο θαη κεζαίεο επηρεηξήζεηο πξνζπαζνχλ λα επηδηψμνπλ δηάθνξεο ηέηνηεο ηερληθέο, νη νπνίεο ζέηνπλ ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ζηηο αμίεο ηεο ζηξαηεγηθήο θάζε επηρείξεζεο; Ζ πηνζέηεζε ηέηνησλ ηερληθψλ πεξηιακβάλεη δηάθνξα πιενλεθηήκαηα φπσο: 1. Μείσζε ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο ηεο επηρείξεζεο. Ζ ρξήζε ιακπηήξσλ ρακειήο θαηαλάισζεο, ειηαθνί ζπιιέθηεο, εμνηθνλφκεζε χδαηνο, ε δηάζεζε απνβιήησλ είλαη κεξηθέο απφ ηηο δηάθνξεο ηερληθέο νη νπνίεο κπνξνχλ λα κεηψζνπλ θαηά πνιχ ην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο. Δπνκέλσο, έλα ζεκαληηθφ κέξνο απφ ην θφζηνο κπνξεί λα απνθεπρζεί κέζσ ηεο πεξηβαιινληηθήο απνδνηηθφηεηαο ηεο. Δθφζνλ κία επηρείξεζε ρξεζηκνπνηεί ηέηνηα εξγαιεία φπσο πρ. Ζ ρξήζε ελαιιαθηηθψλ πεγψλ ελέξγεηαο, κπνξεί λα ζπλδεζεί άκεζα κε ηελ νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα άξα θαη ην ζχλνιν ηεο απνδνηηθφηεηαο κίαο επηρείξεζεο θαηά ηε παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Δπίζεο ε ηαρχηαηε απφζβεζε ησλ πξάζηλσλ επηρεηξήζεσλ θαη ην πιενλέθηεκα ηεο επηρείξεζεο λα παξάγεη πξντφληα ή λα πξνζθέξεη ππεξεζίεο, πνπ παξάγνληαη ελαιιαθηηθά θαη λα ηα πξνζθέξεη ζε αληαγσληζηηθφηεξεο ηηκέο, είλαη θάπνηνη ιφγνη γηα ηελ πηνζέηεζε ηέηνησλ ελεξγεηψλ. 7

9 2. Γεκηνπξγία λέσλ εκπνξηθψλ επθαηξηψλ γηα ηε πξνψζεζε ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ζηε πξάζηλε αγνξά θαη ζηνπο θαηαλαισηέο. Ζ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα πξνζθέξεη λέεο ηδέεο, θαηλνηνκίεο, ηερληθέο θαζψο θαη δηάθνξα παξαγφκελα πξντφληα. Οη επηρεηξήζεηο πνπ αζρνινχληαη κε ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη γεληθά ην πεξηβάιινλ, αλαπηχζζνπλ κία δπλαηή δεκφζηα εηθφλα. Όρη κφλν ζηνπο θαηαλαισηέο άιια επίζεο ζηνπο πξνκεζεπηέο, ζηνπο αληαγσληζηέο θαη ζηε θνηλσλία γεληθφηεξα. Ζ επαηζζεζία πξνο ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηε κεξηά ησλ επηρεηξήζεσλ, κπνξεί λα πξνζειθχζεη κία λέα θαηεγνξία θαηαλαισηψλ θαη πειαηψλ, φπνπ ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο απνηειεί κία κεγάιε αμία θαη ππνρξέσζε. 3. Αμηνπνίεζε απνηειεζκαηηθψλ νηθνλνκηθψλ επθαηξηψλ θαη θηλήηξσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ ην θξάηνο θαη ηελ Δ.Δ. Σα θίλεηξα θαη νη δηεπθνιχλζεηο πνπ πξνζθέξνληαη απφ ην θξάηνο θαη απφ ηελ Δπξψπε γεληθφηεξα, είλαη άθξσο ειθπζηηθά. Σα δηάθνξα πξνγξάκκαηα πεξηιακβάλνπλ ρξεκαηνδνηήζεηο φπσο: ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, εμνηθνλφκεζε δηάθνξσλ πεγψλ θαη πφξσλ, αλαθχθισζε θαη αλάθηεζε ησλ απνβιήησλ, εηζαγσγή πεξηβαιινληηθά θηιηθψλ ηερλνινγηψλ θαη ε πξαγκαηνπνίεζε δηάθνξσλ εξεπλψλ είλαη θάπνηεο απφ ηηο εληζρχζεηο πνπ πεξηιακβάλνπλ νη ρξεκαηνδνηήζεηο. Όκσο θαη ην θξάηνο απφ ηε κεξηά ηνπ, νθείιεη λα παξαρσξήζεη επίζεο θνξνινγηθά θίλεηξα θαη ειαθξχλζεηο. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα λα κεησζεί ε θαηαζπαηάιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ψζηε λα κελ ππνβαζκίδεηαη ην πεξηβάιινλ. Σν ζπγθεθξηκέλν θνξνινγηθφ ζχζηεκα έρεη σο ζηφρν λα κεηαθέξεη ην θνξνινγηθφ βάξνο ζηα παξαγφκελα αγαζά πνπ επηβαξχλνπλ ην πεξηβάιινλ θαη φρη ζηα θηιηθά πξνο ην πεξηβάιινλ αγαζά. Απηφ πξαγκαηνπνηείηαη κε δηάθνξα θηιηθά θίλεηξα πξνο ην πεξηβάιινλ ηφζν γηα ηνπο παξαγσγνχο φζν θαη γηα ηνπο θαηαλαισηέο. 4. Δμαζθάιηζε επλντθφηεξσλ φξσλ αζθάιηζεο. Ζ πηνζέηεζε ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο απφ κία επηρείξεζε, είλαη έλαο ιφγνο πξνθεηκέλνπ λα βειηηψζεη ηεο ζρέζεηο ηεο κε ηηο αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο. Μία κεγάιε κεξίδα αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ πξνζπαζεί λα εθαξκφδεη ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ, κε ζθνπφ λα κεηψζνπλ ηε πεξηβαιινληηθή δεκία πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ, θαζψο θαη ηηο δηάθνξεο νηθνλνκηθέο ηνπο απψιεηεο. Έηζη, παξνπζηάδνληαη δηάθνξεο επθαηξίεο γηα ηηο επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ πξηκνδνηήζεηο θαη άθξσο ειθπζηηθά αζθαιηζηηθά πξνγξάκκαηα, εθφζνλ παξνπζηάδνπλ κία πην θηιηθή ζπκπεξηθνξά πξνο ην πεξηβάιινλ. 5. Γεκηνπξγία πξνυπνζέζεσλ νη νπνίεο είλαη επλντθέο κε ζθνπφ δηάθνξεο <<πξάζηλεο>> επελδχζεηο. 8

10 Ζ βειηίσζε ηεο δεκφζηαο εηθφλαο πξνο ηε θνηλσλία κίαο Μηθξήο ή Μεζαίαο επηρείξεζεο, δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα πξνζειθχζεη επελδπηέο νη νπνίνη ζέηνπλ ζε πξνηεξαηφηεηα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Με απηφ ηνλ ηξφπν κπνξνχλ λα απμήζνπλ ην κεξίδην αγνξάο ηνπο. Ζ ρξήζε ηερλνινγηψλ ελέξγεηαο, ε εμνηθνλφκεζε θφζηνπο θαηά ηε παξαγσγηθή δηαδηθαζία ησλ πξντφλησλ ή ησλ ππεξεζηψλ, θαζψο θαη ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο απνβιήησλ είλαη θάπνηα απφ ηα θίλεηξα κε ζθνπφ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ δηάθνξεο <<πξάζηλεο>> επελδχζεηο. Έηζη, ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα πξνζειθχεη επελδπηέο, πνπ ζα εμαζθαιίζνπλ ηα καθξνπξφζεζκα ζπκθέξνληα ηνπο επελδχνληαο ζε θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ εθαξκνγέο θαη ιεηηνπξγίεο, ζε αληίζεζε κε εθείλεο πνπ επηθέξνπλ αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ. 6. Αχμεζε πηζαλνηήησλ απφθηεζεο δαλείνπ κε επλντθφηεξνπο φξνπο. Ζ απφθηεζε δαλείνπ γηα πξάζηλεο επηρεηξήζεηο, ζπλήζσο ζπλνδεχεηαη θαη απφ δηάθνξα πξνιεπηηθά κέηξα θαη εθαξκνγέο, πξνθεηκέλνπ λα κελ ππάξρνπλ δηάθνξεο πεξηβαιινληηθέο δεκίεο. Σα ηειεπηαία ρξφληα παξαηεξείηαη φηη, ζε πνιιέο ρψξεο ηηο Δ.Δ. νη ηξάπεδεο παξαρσξνχλ δάλεηα κε επλντθφηεξνπο φξνπο ή δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζε δηάθνξεο επηρεηξήζεηο λα έρνπλ πξφζβαζε ζε δηάθνξα θεθάιαηα, κε ζθνπφ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηηο δηαθνξέο ελέξγεηεο θαη ηερληθέο πνπ επηζπκνχλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζε πνιιέο ηξάπεδεο παξνπζηάδεηαη έλα ζχζηεκα εγγπνδνζίαο δαλείσλ γηα επηρεηξεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο, πνπ επίζεο πεξηιακβάλεη θαη ηε θάιπςε ησλ αλαγθψλ ησλ επηρεηξήζεσλ. ηελ Διιάδα δελ είλαη ηφζν δηαδεδνκέλα ηα <<πξάζηλα>> δάλεηα, αιιά θεκνινγείηαη φηη ηα επφκελα ρξφληα, νη ηξάπεδεο ζα αλαπηχμνπλ δηάθνξα ηξαπεδηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο ζρεηηθά κε απηφ. 7. Γηεπθνιχλζεηο απφ ηελ εθαξκνγή ησλ δηάθνξσλ λνκνζεζηψλ. Οη δηάθνξεο επηρεηξήζεηο νη νπνίεο πηνζεηνχλ ή εθαξκφδνπλ δηάθνξεο ελέξγεηεο θαη ηερληθέο πνπ αθνξνχλ ην πεξηβάιινλ, απνθηνχλ έλα πιενλέθηεκα ζε ζρέζε κε απηέο πνπ δελ ην θάλνπλ. Βξίζθνληαη ζε ζέζε λα αληαπνθξηζνχλ θαιχηεξα ζηελ λνκνζεζία, ειιεληθή ή αθφκα θαη επξσπατθή. Δθηφο απφ απηφ βέβαηα, κεηψλεηαη αηζζεηά ν θίλδπλνο λα επηβιεζνχλ θπξψζεηο ζε πεξίπησζε πνπ πξνθχςεη θάπνην πεξηβαιινληηθφ πξφβιεκα ή δεκία. Σν νηθνλνκηθφ θαη λνκηθφ αληίθηππν πνπ κπνξεί λα πξνθχςεη, κπνξεί λα απνβεί κνηξαίν γηα ηελ επηρείξεζε, είλαη πηζαλφ λα βξεζεί ζε ζέζε φπνπ λα κελ κπνξεί λα θαιχςεη ηηο απαηηήζεηο απφ ηηο πνηλέο. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ γηα ηηο επηρεηξήζεηο λα ην ιάβνπλ ζνβαξά ππφςε ηνπο. 8.Ζ αλάπηπμε θνηλσληθήο επαηζζεζίαο απέλαληη ζηνπο πειάηεο θαη ηνπο θαηαλαισηέο. Ζ αλάπηπμε δηάθνξσλ θηιηθά πξνο ην πεξηβάιινλ ηερληθψλ, είλαη θάηη πνπ πηνζεηείηαη απφ φιν θαη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο αλά ηνλ θφζκν ηα ηειεπηαία ρξφληα. Ζ εηαηξηθή θνηλσληθή επζχλε είλαη έλαο πνιχ ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ην εμσηεξηθφ πξνθίι ηεο 9

11 επηρείξεζεο. Μέζα απφ απηή, ε επηρείξεζε κπνξεί λα πηνζεηήζεη ζηε ζηξαηεγηθή ηεο ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα. Σν κήλπκα πνπ απνζηέιιεηαη απφ θάζε κηθξή ή κεζαία επηρείξεζε ε νπνία πηνζεηεί ηέηνηεο ελέξγεηεο είλαη πνιχ μεθάζαξν. Ζ επηρείξεζε είλαη επαηζζεηνπνηεκέλε πξνο ην πεξηβάιινλ. Έηζη, νη επηρεηξεκαηίεο θαη νη επηρεηξήζεηο γεληθφηεξα απνθηνχλ κία θαιχηεξε εηθφλα φρη κφλν πξνο ηνπο θαηαλαισηέο αιιά θαη ζε φια ηα κέξε πνπ απνηεινχλ ηελ επξχηεξε αγνξά, φπσο ζπλεξγάηεο, αληαγσληζηέο θιπ. Πξνβάιιεηαη φηη εθζπγρξνλίδνληαη κε λέεο ηερληθέο, παξάγνπλ πεξηζζφηεξα θέξδε αιιά θπξίσο, δείρλνπλ ηε πξνζπάζεηα ηνπο θαη ηε ζπκβνιή ηνπο λα πξνζηαηέςνπλ ην πεξηβάιινλ. (Δγρεηξίδην πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο) 1.2 Η αλλαγή μίαρ επισείπηζηρ ζε «ππάζινη» Ζ αιιαγή κίαο επηρείξεζεο ζε πξάζηλε απνηειείηαη απφ δηάθνξα βήκαηα, φπνπ πεξηιακβάλνπλ ζεκαληηθέο πηπρέο θαη αιιαγέο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ. Κάπνηεο απφ απηέο είλαη (Δγρεηξίδην πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο): Πεξηγξαθή ηεο επηρείξεζεο Πεξηιακβάλεη ηελ απνζηνιή θαη ην ζθνπφ ηεο επηρείξεζεο. Ζ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ελζσκαηψλεηαη άκεζα κε ηε θηινζνθία θαη ηε ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο. Ζ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο απνηειεί πιένλ απφ ηνπο αξρηθνχο ζηφρνπο ηεο επηρείξεζεο, θάηη ην νπνίν θαίλεηαη απφ ηηο εθαξκνγέο, ηηο ιεηηνπξγίεο θαη ηηο αμίεο ηεο. Δπίζεο, ε επηρείξεζε πξνζπαζεί λα εθκεηαιιεπηεί ηηο επθαηξίεο ζηελ αγνξά, φζν αθνξνχλ ηηο αλάγθεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαζψο θαη ηηο ζπλερείο θαη απμεκέλεο αλάγθεο ησλ θαηαλαισηψλ. Πξντφληα θαη ππεξεζίεο Σα πξντφληα θαη νη ππεξεζίεο πνπ έρεη ζθνπφ λα παξάγεη ε επηρείξεζε βειηηψλνπλ ην πεξηβάιινλ θαη ηαπηφρξνλα κεηψλνπλ ηηο ελέξγεηεο ησλ αλζξψπσλ πάλσ ζε απηφ. Μέζσ ησλ παξαγφκελσλ αγαζψλ, ε επηρείξεζε ζπκβάιιεη ψζηε ην επξχηεξν θνηλφ λα επαηζζεηνπνηεζεί θαη λα αληηιεθζεί φηη είλαη επηηαθηηθή ε αλάγθε πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηνπ πινχηνπ πνπ πεξηέρεη. ηα αγαζά απηά, κπνξεί λα θαλεί ε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο θαη ε δεκηνπξγηθφηεηα ηεο φζνλ αθνξά ηελ εθκεηάιιεπζε ησλ επηρεηξεκαηηθψλ επθαηξηψλ πνπ πξνθχπηνπλ. Κάπνηεο απφ ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ πξνβάιινληαη είλαη ε εμνηθνλφκεζε πφξσλ, ε ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, ε πξνβνιή ησλ ηνπηθψλ πξντφλησλ θαη άιια πνιιά. Έξεπλα αγνξάο θαη επθαηξίεο Έλαο πνιχ ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηε κεηαηξνπή ηεο επηρείξεζεο είλαη ε έξεπλα αγνξάο. Ζ επηρείξεζε πξνζπαζεί λα δηαζέζεη ζηε αγνξά έλα αληαγσληζηηθφ πξντφλ ε ππεξεζία. Πξψηα απφ φια, πξέπεη λα δηαζέζεη αγαζά ζηελ αγνξά πνπ λα είλαη εληειψο δηαθνξνπνηεκέλα απφ απηά ησλ αληαγσληζηψλ ηεο. Απηφο ν παξάγνληαο 10

12 κπνξεί λα νδεγήζεη ζε θαηλνηνκίεο, νη νπνίεο κπνξνχλ λα επηηεχμνπλ απηφ αθξηβψο ην απνηέιεζκα. Απηφ ζεκαίλεη φηη ε πξάζηλε επηρείξεζε, πξνζπαζεί λα θαιχςεη ην θελφ πνπ ππάξρεη ζηελ αγνξά. Απηφ είλαη έλα ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα έλαληη ησλ αληαγσληζηψλ ηεο, δηφηη κπνξνχλ λα θαιχςνπλ λέα ηκήκαηα ηεο αγνξάο, δειαδή λένη πειάηεο πνπ δεηνχλ λέα θαη θαηλνηφκα αγαζά. ηξαηεγηθή κάξθεηηλγθ Η διάθεζη και η πποώθηζη πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ζηελ αγνξά είλαη έλα πνιχ θαίξην ζηνηρείν ηεο ζηξαηεγηθήο θάζε επηρείξεζεο, ην νπνίν πεξηιακβάλεη πνιιέο θαη δηαθνξεηηθέο ελέξγεηεο, φρη απιά ηε δηαθήκηζε. Όζν αθνξά ηε ηηκνιφγεζε ησλ αγαζψλ, ε πξάζηλε επηρείξεζε πξέπεη λα κεηαθέξεη νπζηαζηηθά ηα νθέιε ηεο εμνηθνλφκεζεο πφξσλ θαζψο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο παξαγσγήο πξνο ηνπο πειάηεο, γηα λα ππάξμεη αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα. Η διανομή είλαη έλαο άιινο ζεκαληηθφο παξάγνληαο ηνπ κάξθεηηλγθ. Ζ απνηειεζκαηηθή νξγάλσζε ηεο δηαλνκήο, κπνξεί λα θέξεη ζεακαηηθά απνηειέζκαηα ζηελ εμνηθνλφκεζε πφξσλ θαη ρξφλνπ. Οη πξάζηλεο επηρεηξήζεηο πξνηνχ, μεθηλήζνπλ ηε δηαλνκή ζε επξχηεξα δίθηπα δηαλνκήο, ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχλ πξψηα ηα ηνπηθά δίθηπα. Ζ πξάζηλε επηρείξεζε δελ ζα κπνξνχζε λα δψζεη κεγάιε βαξχηεηα ζηε ζςζκεςαζία, ην νπνίν πξνθαιεί γηα θάζε πξντφλ ή ππεξεζία ηε κεγαιχηεξε ξχπαλζε ζην πεξηβάιινλ. Πιένλ απνηειεί βαζηθή παξάκεηξν γηα κία πξάζηλε επηρείξεζε ε εμνηθνλφκεζε πφξσλ γηα ηηο δηάθνξεο ζπζθεπαζίεο. Δπηρεηξεζηαθφο ζρεδηαζκφο ησλ δηαθφξσλ αγαζψλ Ο επηρεηξεζηαθφο ζρεδηαζκφο πεξηιακβάλεη ηε παξαγσγηθή δηαδηθαζία, θαζψο θαη ην ζηάδην νινθιήξσζεο ησλ δηάθνξσλ ππεξεζηψλ. Οη εηζξνέο, νη εθξνέο, ηα δηάθνξα κέζα θαη νη πεγέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη θάπνηα απφ ηα νπνία ε επηρείξεζε πξέπεη λα δψζεη βάζε πξνθεηκέλνπ λα επηηχρεη ζηε παξαγσγή αληίζηνηρα ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ πνπ παξάγεη. Ζ πξάζηλε επηρείξεζε έρεη ην πιενλέθηεκα λα ζρεδηάζεη απφ ηελ αξρή ηνλ φιν ζρεδηαζκφ, ηε ιεηηνπξγία θαη φιεο ηεο ελέξγεηεο ζηε παξαγσγηθή δηαδηθαζία κε ζθνπφ λα πεηχρεη ηελ φιν θαη απνηειεζκαηηθφηεξε ρξήζε ησλ δηάθνξσλ πφξσλ. Όζν αθνξά ηηο εηζξνέο, ε πξάζηλε επηρείξεζε ειέγρεη ηηο πξψηεο χιεο, ζχκθσλα κε θξηηήξηα πνπ είλαη απζηεξά, ζρεηηθά κε ηηο πεξηβαιινληηθέο επηδφζεηο. Δζσηεξηθή νξγάλσζε ηεο πξάζηλεο επηρείξεζεο Ζ δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα, ηφζν πνιχ, πνπ εκθαλίδεηαη απφ ηα πξψηα ζηάδηα ηεο παξαγσγήο, ην ζρεδηαζκφ. Ζ παξαθνινχζεζε ησλ δηάθνξσλ δηαδηθαζηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη γηα ηελ εμνηθνλφκεζε θφζηνπο θαζψο θαη ε δηακφξθσζε ζπλζεθψλ εξγαζίαο φπνπ εμαζθαιίδνληαη απφ ηνπο εξγαδνκέλνπο, είλαη θάπνηεο πξνηεξαηφηεηεο πνπ ιακβάλνληαη ππφςε θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο εζσηεξηθήο νξγάλσζεο. 11

13 Οηθνλνκηθφ πιάλν θαη επηκέξνπο ζηνηρεία Καηά ηε ζρεδίαζε ηνπ νηθνλνκηθνχ πιάλνπ, ηα ζηνηρεία ηνπ ζηξαηεγηθνχ θαη επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ κεηαθξάδνληαη ζε ρξήκαηα. Μέζα ζε απηή ηε κεηάθξαζε πεξηιακβάλνληαη αθφκα βαζηθνί ρξεκαηννηθνλνκηθνί δείθηεο θαζψο θαη ηα γεληθφηεξα απνηειέζκαηα ηεο επηρείξεζεο. Ζ πξάζηλε επηρείξεζε, ζηελ νηθνλνκηθή ηεο αλάιπζε δίλεη βάζε ζηα νθέιε απφ ηελ εθαξκνγή ηεο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο, ηηο απμεκέλεο πσιήζεηο πξάζηλσλ αγαζψλ θαη ηε κείσζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο. Όια απηά ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα πξέπεη λα εμεηάδνληαη ιεπηνκεξψο. ηε πξάμε φκσο ππάξρνπλ έμνδα ηα νπνία πνιχ ζπάληα κπνξνχλ λα ππνινγηζηνχλ ζσζηά. Απηά είλαη νη δηάθνξεο παξνρέο (ξεχκα, λεξφ θιπ.), ηα δηάθνξα έμνδα (κεηαθνξέο θιπ.) θαζψο θαη αλαιψζηκα αγαζά (πεηξέιαην, θαχζηκα θιπ.). Απηά ηα έμνδα κπνξνχλ λα θέξνπλ ηεξάζηην θφζηνο γηα ηελ επηρείξεζε. Σν ηειεπηαίν θαηξφ, ε εθηίκεζε πνπ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί απφ ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα φκσο, είλαη ηφζν αθξηβήο, ψζηε ηα θφζηε θαη ν ζρεδηαζκφο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηεο, λα ειαρηζηνπνηήζνπλ ηε θαηαλάισζε πφξσλ θαη ηε θάιπςε ησλ δηάθνξσλ εμφδσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ιεηηνπξγία ηεο. Έηζη παξνπζηάδεηαη ε δπλαηφηεηα χπαξμεο νηθνλνκηθψλ νθειψλ ζε ζρέζε κε ηνπο αληαγσληζηέο ηεο. (Δγρεηξίδην πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο) 1.3 Δηαιπική κοινυνική εςθύνη Ζ εηαηξηθή θνηλσληθή επζχλε είλαη έλα απνδνηηθφ εξγαιείν, ην νπνίν είλαη απαξαίηεην πξνθεηκέλνπ νη επηρεηξήζεηο λα ζπκκνξθσζνχλ ζε φηη αθνξά ηε πεξηβαιινληηθή θαη θνηλσληθή επζχλε. Δίλαη έλα ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηηο εηαηξίεο θαη ηηο επηρεηξήζεηο, δηφηη έλα κέξνο ησλ θαηαλαισηψλ δηαηίζεηαη ζην λα πιεξψζεη έλα πξντφλ ή κία ππεξεζία ε νπνία πξνζθέξεηαη ζην πιαίζην ηεο εηαηξηθήο επζχλεο. Δθηφο απφ ηνπο θαηαλαισηέο, ε εηαηξηθή θνηλσληθή επζχλε επεξεάδεη θαη ηνπο εξγαδνκέλνπο δηφηη εθφζνλ ππάξρεη έλα δεκηνπξγηθφ εζσηεξηθφ πεξηβάιινλ θαη ζηαζεξέο ζρέζεηο κεηαμχ απηψλ θαη ηεο δηνίθεζεο, ηφηε αξρίδεη λα εκθαλίδεηαη πςειή απφδνζε παξαγσγηθφηεηαο ε ηάζε πςειήο απφδνζεο παξαγσγηθφηεηαο. Οη λένη επελδπηέο, επελδχνπλ θαη ηαπηφρξνλα ππάξρεη έλα ζεηηθφ πνιηηηθφ πεξηβάιινλ γηα ηηο εηαηξείεο πνπ ζέηνπλ ηελ εηαηξηθή θνηλσληθή επζχλε ζηε ζηξαηεγηθή ηνπο. Σέινο, κέζσ ηεο εηαηξηθήο επζχλεο, νη επηρεηξήζεηο απνθηνχλ κία δπλακηθή νηθεηφηεηαο κεηαμχ ησλ αληαγσληζηψλ ηεο θαη απέλαληη ζηε θνηλσλία. Απηφ ηεο επηηξέπεη λα αζθεί πξνσζεηηθέο θαη ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο. Ζ εηαηξηθή θνηλσληθή επζχλε πξέπεη λα κελ ρξεζηκνπνηείηαη σο κέζν δηαθήκηζεο, αιιά λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο δηάθνξεο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο. (Εήζεο Η., 2003) Η ηπιμεπήρ διάζηαζη ηηρ εηαιπικήρ κοινυνικήρ εςθύνηρ Ζ εηαηξηθή θνηλσληθή επζχλε απνηειείηαη απφ ηξεηο δηαζηάζεηο. Σε θνηλσληθή, ηε πεξηβαιινληηθή θαη ηελ νηθνλνκηθή, νη νπνίεο αλαιχνληαη: Κνηλσληθή δηάζηαζε 12

14 Ζ επηρείξεζε απνηειεί έλα ζεκαληηθφ θνκκάηη ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ, εθηφο απφ ην κέξνο πνπ απνηειεί ζην νηθνλνκηθφ ζχζηεκα. Βαζηθή ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο είλαη ε παξαγσγή πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Έηζη δεκηνπξγνχλ απαζρφιεζε, θαηαβάιινληαη ηα εηζνδήκαηα θαη εμνθινχληαη νη θφξνη. Έηζη απνηειεί αλαπφζπαζην θνκκάηη ηεο αλζξψπηλεο θνηλσλίαο. Δπίζεο, ζχκθσλα κε ην επξσπατθφ πξφηππν, ε επηρείξεζε δελ ζεσξείηαη κία εηαηξία θεθαιαίσλ, απξφζσπε, αιιά κία θνηλφηεηα πνπ βνεζά ζην θνηλσληθφ δηάινγν, έλα ζηνηρείν ηεο θνηλσλίαο θαη φρη βαζηθφ ζηνηρείν ηεο νηθνλνκηθήο αιπζίδαο. Ζ επηρείξεζε ζπλδέεηαη θαη κε ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ, πνπ πεξηιακβάλεη ηε θνηλσλία θαη ηα κέξε ηεο, αιιά θαη ην εζσηεξηθφ πεξηβάιινλ, δειαδή φια ηα ελδηαθεξφκελα κέξε ηεο επηρείξεζεο, φπσο ζηειέρε, εξγαδφκελνη, ε δηνίθεζε θιπ. Πεξηβαιινληηθή δηάζηαζε Ζ δεχηεξε δηάζηαζε ηεο εηαηξηθήο θνηλσληθήο επζχλεο ζε κία επηρείξεζε, είλαη ε πεξηβαιινληηθή δηάζηαζε. Πεξηιακβάλεη ηε δηαρείξηζε, ηηο ελέξγεηεο θαη ηηο απνθάζεηο πνπ αθνξνχλ ην πεξηβάιινλ θαη ηε πξνζηαζία ηνπ. Ζ δηάζηαζε απηή πεξηιακβάλεη ηα εμήο: 1)Σερλνινγία θαη παξαγσγηθέο δηαδηθαζίεο θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ. 2)Σε κείσζε ξχπσλ θαη απνβιήησλ, πνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο ιεηηνπξγίεο ηηο επηρείξεζεο. 3)Δπελδχζεηο γηα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Οη επελδχζεηο απηέο ιέγνληαη θαη επελδχζεηο δηπινχ θέξδνπο, γηαηί επσθεινχληαη θαη νη επηρεηξήζεηο θαη ην πεξηβάιινλ. 4)Ζ εθαξκνγή ησλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο θαη ειέγρνπ γηα ην πεξηβάιινλ, ην ιεγφκελν EMAS, ην ISO Οηθνλνκηθή δηάζηαζε Ζ νηθνλνκηθή δηάζηαζε απνηειεί θαη απηή ζεκαληηθή δηάζηαζε, δσηηθήο ζεκαζίαο. Ζ επηρεηξεκαηηθή επηηπρία επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο ππεχζπλεο ζπκπεξηθνξάο, ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε, ηεο αχμεζε ηνπ βαζκνχ αληαγσληζηηθφηεηαο, ηελ εμαζθάιηζεο ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θιπ. Σν βξαρπρξφλην θέξδνο θαη ε άκεζε απφδνζε δελ είλαη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο επηηπγράλεηαη ε επηρεηξεκαηηθή επηηπρία. Οη ελέξγεηεο απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη απφ αξθεηέο επξσπατθέο εηαηξείεο. Οη εηαηξίεο απηέο πξαγκαηνπνηνχλ δηάθνξεο ελέξγεηεο. Ζ ππνζηήξημε ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο είλαη κία απφ απηέο. Οη επηρεηξήζεηο ζπκκεηέρνπλ ζε δηάθνξεο ελέξγεηεο πνπ αθνξνχλ ηηο ηνπηθέο εθδειψζεηο, ζηεξίδνληαο ηε θνηλσλία θαη ηνπο ηνπηθνχο θνξείο γεληθφηεξα. Ζ ζπλεξγαζία κε άιιεο επηρεηξήζεηο, απνηειεί άιιν έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ. Δπηηπγράλεηαη κείσζε ηνπ θφζηνπο θαη ζηελ αχμεζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πξντφλησλ ή ησλ ππεξεζηψλ. Οη επηρεηξήζεηο επίζεο, ζπκβάινπλ θαη ζηα έξγα ππνδνκήο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο θαη ζηηο επελδχζεηο. Απηή ε ζπκβνιή επηθέξεη ηελ αλάπηπμε ζε ηνπηθφ αιιά θαη θνηλσληθφ επίπεδν, κέζσ ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ή κε άιινπο ηξφπνπο ζηα δηάθνξα έξγα πνπ πξέπεη λα νινθιεξσζνχλ. 13

15 Δπηπιένλ, ε εηζαγσγή λέσλ ηερλνινγηψλ θαη θαηλνηνκηψλ, ζε ηνπηθφ επίπεδν, κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε νηθνλνκηθή αιιά θαη θνηλσληθή αλάπηπμε, δηφηη νη λέεο εθαξκνγέο κπνξνχλ λα βειηηψζνπλ ην βηνηηθφ επίπεδν, λα απινπνηήζνπλ δχζθνιεο δηαδηθαζίεο θιπ. Σέινο, ε δεκηνπξγία ζπκκαρηψλ κε δηάθνξνπο εηαίξνπο ή πξνκεζεπηέο επηθέξεη πιενλεθηήκαηα θαη ζηηο δχν κεξηέο, θαζψο ηα πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ αληηκεησπίδνληαη απφ θνηλνχ. Έηζη βειηηψλνληαη νη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ ελδηαθεξφκελσλ θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, ζηελ αιιειεπίδξαζε θαη ησλ επηρεηξεκαηηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ ιεηηνπξγηψλ. (Βαμεβαλίδνπ Μ., 2011) 1.4 Η ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζε καιπό κπίζηρ Ο πιαλήηεο καο, ην 2008, αληηκεηψπηζε κία θξίζε ζε πνιινχο ηνκείο φπσο ζηα νηθνλνκηθά, ηε θαηαλάισζε ηξνθίκσλ θαη ηα θαχζηκα. Ζ θξίζε απηή ήηαλ ε κεγαιχηεξε ζε βαζκφ, κεηά ην νηθνλνκηθφ θξαρ ηνπ Έλα ρξφλν κεηά, ην 2009, κεηά απφ πνιιά ρξφληα παξνπζηάζηεθαλ αξλεηηθά απνηειέζκαηα ζε δηάθνξνπο ηνκείο, ζχκθσλα κε ηε παγθφζκηα ηξάπεδα (world bank) θαη ην δηεζλή νξγαληζκφ ελέξγεηαο (IEA). Μείσζε ζην θαηά θεθαιήλ εηζφδεκα θαη ζηνλ φγθν εκπνξίνπ, αχμεζε ησλ αλέξγσλ θαηά 30 εθαηνκκχξηα θαη ε κείσζε ηεο αλάπηπμεο ζηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο έζησ θαη κία κνλάδα θάησ (επί ηηο %), είρε σο απνηέιεζκα λα απμεζνχλ θαηά 20 εθαηνκκχξηα νη άλζξσπνη πνπ δνπλ θάησ απφ ην φξην ηεο θηψρεηαο. Οη θνηλσληθέο θαη νηθνλνκηθέο επηπηψζεηο απφ απηά ηα απνηειέζκαηα, θαζηζηνχλ ηηο ελέξγεηεο θαη πνιηηηθέο γηα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ή αθφκα θαη ηελ αλεμαξηεηνπνίεζε ζε έλα βαζκφ απφ ηνλ άλζξαθα, σο ζελάξην επηζηεκνληθήο θαληαζίαο. χκθσλα κε ηα ησξηλά δεδνκέλα, είλαη ιάζνο ε αληίιεςε απηή. Ζ παγθφζκηα νηθνλνκηθή θξίζε ησλ ηειεπηαίσλ ρξφλσλ, πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί κε παξφκνην ηξφπν, φπσο απηήο ηεο θξίζεο ηνπ 1929 κε ην Ρνχζβειη, αιιά ζε παγθφζκην επίπεδν. Οη ζσζηέο απνθάζεηο ζα νδεγήζνπλ μαλά ζηελ αλάθακςε θαη ηελ αλάπηπμε ζε νηθνλνκηθφ θαη φρη κφλν επίπεδν ησλ θξαηψλ. Με ηελ πηνζέηεζε ησλ ζσζηψλ απνθάζεσλ θαη ελεξγεηψλ, ζα παξνπζηαζηνχλ λέεο ζέζεηο εξγαζίαο, αλαβάζκηζε ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ, θαζψο θαη δηάθνξεο επελδχζεηο ζε ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο. Μία ηέηνηα ζηξαηεγηθή είλαη θαη ε Παγθφζκηα Πξάζηλε Νέα πκθσλία ή Global Green New Deal. Ζ ζπκθσλία απηή, πεξηιακβάλεη δηάθνξεο ελέξγεηεο θαη πνιηηηθέο, πνπ έρνπλ ζηφρν ηε δεκηνπξγία ζέζεσλ εξγαζίαο, ηε πξνψζεζε ηεο αλάπηπμεο θαζψο θαη ηε ζηαζεξνπνίεζε ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ζπζηήκαηνο. Σα απνηειέζκαηα απφ ηελ εθαξκνγή ηεο ζπκθσλίαο απηήο, ζα είλαη βξαρππξφζεζκα. Ζ ζπκθσλία απηή πξέπεη λα εθαξκνζηεί ζε δηάθνξα πξνβιήκαηα, ηα νπνία ζπληεινχλ ηε φιε θαηάζηαζε. Κάπνηα απφ απηά είλαη ε αληηκεηψπηζε ηεο θηψρεηαο, ε κείσζε ηεο εμάξηεζεο θαη ρξήζεο ηνπ άλζξαθα θαη άιισλ νξπθηψλ πεγψλ, ε πξνζηαζία ησλ νηθνζπζηεκάησλ, ε πξνζηαζία ηνπ πφζηκνπ λεξνχ, ηνπ θαζαξνχ αέξα θαη άιια πνιιά. χκθσλα κε ηα ησξηλά δεδνκέλα, ε αλάθακςε ηεο νηθνλνκίαο ζα επηθέξεη αχμεζε ζηε ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ ζηα 180 δνιάξηα αλά βαξέιη. Οη θησρνί, ζα είλαη ε νκάδα ε νπνία ζα πιεγεί πεξηζζφηεξν απφ ηηο επηπηψζεηο απηέο, αιιά ζα επεξεαζηεί γεληθφηεξα θαη ε παγθφζκηα νηθνλνκία. Γηα παξάδεηγκα, ην 2008 νη θαηαλαισηέο πιήξσζαλ θαηά 400 δηζεθαηνκκχξηα δνιάξηα παξαπάλσ ζηελ ρξήζε ελέξγεηαο θαη 240 δηζεθαηνκκχξηα δνιάξηα παξαπάλσ γηα θαηαλάισζε θαγεηνχ. Σν 2007, επίζεο παξνπζηάζηεθε αχμεζε ησλ θησρψλ, ζχκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο απφ 130 έσο 155 εθαηνκκχξηα αλζξψπνπο, επεηδή απμήζεθαλ νη ηηκέο ζηα ηξφθηκα. (Αζαλαζνπνχινπ Α., 2011) 14

16 1.5 Ανεύπεζη πόπυν για ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζε καιπούρ κπίζηρ Σν λέν επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ πνπ έρεη δηακνξθσζεί απφ ηελ νηθνλνκηθή θξίζε έρεη αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ, αθνχ ν αξηζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ εθαξκφδνπλ «πξάζηλεο» πξαθηηθέο κεηψζεθε θαηά 40% παγθνζκίσο, ζε ζρέζε κε ην Καηά ηε δηάξθεηα δχζθνισλ νηθνλνκηθψλ θαηξψλ, νη επηρεηξήζεηο πξνζπαζνχλ λα κείλνπλ εθηφο θηλδχλνπ θαη εγθαηαιείπνπλ ηηο πξνζπάζεηεο δηαηήξεζεο ησλ πξάζηλσλ δηαδηθαζηψλ ιφγσ δηάθνξσλ πηεζηηθψλ πεξηνξηζκψλ. Δίλαη επξέσο δηαδεδνκέλν φηη ζε πεξηφδνπο νηθνλνκηθήο επθνξίαο νη επηρεηξήζεηο αθνινπζνχλ πξάζηλεο δηαδηθαζίεο φκσο, απηέο νη δηαδηθαζίεο είλαη δχζθνιν λα δηαηεξεζνχλ δηφηη νη επηρεηξήζεηο ζηξέθνληαη ζηε κείσζε ησλ εμφδσλ κε ζθνπφ λα έρνπλ βξαρππξφζεζκα θέξδε αγλνψληαο έηζη ηηο καθξνπξφζεζκεο ζπλέπεηεο πνπ ππάξρνπλ φηαλ είλαη ζε εθαξκνγή έλα κνληέιν «επηβίσζεο». Παξ φι απηά, εάλ νη επηρεηξήζεηο ζέινπλ λα αθνινπζήζνπλ ηηο «πξάζηλεο» δηαδηθαζίεο πνπ πηνζέηεζαλ πξηλ ηελ νηθνλνκηθή θξίζε ψζηε λα κελ απνθιίλνπλ απφ ηνλ αξρηθφ ηνπο ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ, αιιά δελ έρνπλ ηελ νηθνλνκηθή δπλαηφηεηα λα ην θάλνπλ, κπνξνχλ λα αλαδεηήζνπλ νηθνλνκηθή ελίζρπζε απφ δηάθνξα επελδπηηθά θαη ρξεκαηνδνηηθά πξνγξάκκαηα πνπ ππάξρνπλ είηε απφ ηελ Δ.Δ. (ΔΠΑ) είηε απφ ηελ Διιάδα.(Δ.Δ.Σ.) Δθηφο απφ ηηο θαζηεξσκέλεο αλαδεηήζεηο γηα αλεχξεζε νηθνλνκηθψλ πφξσλ φπνπ ζα απμήζνπλ άκεζα ηε ξεπζηφηεηα ηεο επηρείξεζεο, κπνξνχλ λα γίλνπλ δηάθνξεο κηθξέο ελέξγεηεο φπνπ ζα ππάξμνπλ νθέιε ηφζν γηα ηελ επηρείξεζε κέζσ ηεο κείσζεο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο ηεο θαη παξάιιεια ηελ αχμεζε ησλ θεξδψλ ηεο καθξνπξφζεζκα, φζν θαη ηνπ πεξηβάιινληνο θαζψο νη ελέξγεηεο απηέο ζα είλαη θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ. Κάπνηεο απφ απηέο ηηο ελέξγεηεο είλαη ε ρξήζε νηθνινγηθψλ θαζαξηζηηθψλ αληί ησλ ρισξηνχρσλ, ε ηνπνζέηεζε ιακπηήξσλ θηιηθψλ πξνο ην πεξηβάιινλ ην νπνίν ζα έρεη σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ηνπ ξεχκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηηο αλάγθεο ηεο επηρείξεζεο, αθφκε θαη κε ηελ ηνπνζέηεζε ζηεγλσηήξσλ γηα ηα ρέξηα ζηηο ηνπαιέηεο εμνηθνλνκνχληαη πφξνη ιφγσ ηεο κε ρξήζεο ραξηηνχ. (Μαλνπζάθε Δ.) 15

17 Κεθάλαιο 2 ο ςζηήμαηα Πεπιβαλλονηικήρ Γιασείπιζηρ 2.1 Οπιζμόρ ζςζηήμαηορ πεπιβαλλονηικήρ διασείπιζηρ Ωο ζχζηεκα πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο νξίδεηαη ην ζχζηεκα κε ην νπνίν νπνηνδήπνηε είδνο επηρείξεζεο, αιιά θπξίσο νη βηνκεραληθέο επηρεηξήζεηο, απφ φπνπ πξνέξρνληαη πνιιέο θαη θχξηεο ξππνγφλεο πεγέο ηνπ πεξηβάιινληνο, λα απνδεηθλχνπλ φηη δηαζέηνπλ πεξηβαιινληηθή ζπλείδεζε ζε φιεο ηηο θάζεηο ηνπ θχθινπ δσήο ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Γηα ην ιφγν απηφ, θάζε επηρείξεζε πξνζπαζεί λα εθαξκφζεη φιεο ηηο νδεγίεο, εληνιέο θαη δηαδηθαζίεο ζε φια ηα ζηάδηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο, κε ζθνπφ ηελ πηζηνπνίεζε φισλ απηψλ ησλ ελεξγεηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κέζσ αλάινγσλ πξνηχπσλ ζπζηήκαηνο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο. (Βαμεβαλίδνπ, Μ., 2011) θνπφο ηνπ ζπζηήκαηνο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο είλαη ε ζπλερήο αχμεζε ηεο πεξηβαιινληηθήο επίδνζεο ελφο νξγαληζκνχ σο πξνο ζην πεξηβάιινλ, κε ζθνπφ λα ζπκκνξθσζεί κε ηε πεξηβαιινληηθή λνκνζεζία. Δπηπξφζζεηα, ε επηρείξεζε πξέπεη λα ηθαλνπνηεί θαη φιεο ηηο πνιηηηθέο πνπ αθνξνχλ ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ηε πξφιεςε γηα ηε ξχπαλζε θαζψο θαη ηηο ηζνξξνπίεο απέλαληη ζηηο θνηλσληθφνηθνλνκηθέο αλάγθεο. (Λαγνγηάλλε,., 2012) Ζ απφθηεζε ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο πξνζθέξεη νθέιε ζηελ επηρείξεζε πνπ ζα πηζηνπνηεζεί. Έλα απφ ηα θχξηα νθέιε είλαη φηη ε επηρείξεζε θαιχπηεη φιεο ηηο πεξηβαιινληηθέο δηαηάμεηο πνπ νξίδνπλ φια ηα ελδηαθεξφκελα κέξε. Έηζη ε επηρείξεζε απνθηά ηε δπλαηφηεηα λα βειηηψζεη φιε ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ. Δπηπιένλ, ε επηρείξεζε απνθηά αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα έλαληη ησλ δηάθνξσλ θαη πνηθίιισλ αληαγσληζηψλ ηεο, δηφηη ππάξρεη πηζαλφηεηα λα κελ δηαζέηνπλ κία ηέηνηα πηζηνπνίεζε ε νπνία κπνξεί λα θέξεη επελδχζεηο ζε δηάθνξνπο ηνκείο φπσο θαη θαηλνηνκίεο. Άιια νθέιε κπνξεί λα είλαη ε δηαρείξηζε ησλ πξψησλ πιψλ, κείσζε θφζηνπο αζθάιηζεο ιφγσ ρακεινχ πεξηβαιινληηθνχ θηλδχλνπ θαη θαη επέθηαζε αχμεζε πσιήζεσλ, επελδχζεηο, θαηλνηνκίεο ζηα πξντφληα θαη ππεξεζίεο ηα νπνία είλαη θηιηθά πξνο ην πεξηβάιινλ, βειηίσζε ζρέζεσλ κε πειάηεο θιπ. (Βαμεβαλίδνπ, Μ., 2011) Γιάθοπα ππόηςπα πιζηοποίηζηρ Πξφηππα ISO εηξάο Ο ISO (International Standards Organization) δειαδή ν Γηεζλήο Οξγαληζκφο Σππνπνίεζεο, είλαη έλαο παγθφζκηνο νξγαληζκφο ν νπνίνο απνηειείηαη απφ κέιε ηφζν αλαπηπγκέλσλ φζν θαη αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ, ζηνρεχνληαο ζηε ηππνπνίεζε φιν θαη πεξηζζφηεξσλ εηδψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Σα Πξφηππα ISO πεξηιακβάλνπλ 16

18 ηηο ζεηξέο 9000 θαη (Βαμεβαλίδνπ, Μ., 2011). Σν πξφηππν ISO εκθαλίζηεθε ην Ο ζθνπφο γηα ηνλ νπνίν δεκηνπξγήζεθε ε ζεηξά πξνηχπσλ ISO αθνξνχλ ηηο επηρεηξήζεηο, ψζηε λα ιεηηνπξγνχλ κε γλψκνλα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ Παγθφζκηα Πξσηνβνπιία γηα ην πεξηβάιινλ ηνπ Rio De Janeiro πνπ έιαβε ρψξα ην 1992, ήηαλ ν θχξηνο ιφγνο γηα ηελ αλαγθαηφηεηα δεκηνπξγίαο ελφο πξνηχπνπ ην νπνίν ζα ιακβάλεη ζνβαξά ππφςε ηνπ ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Έηζη, δεκηνπξγήζεθε ν νξγαληζκφο ISO, ην νπνίν δεκηνχξγεζε ηα δηάθνξα πξφηππα φπσο ISO 14000, ISO 14001, ISO θιπ. Λεηηνπξγνχλ ζε ζπλδπαζκφ αιιά θαη κεκνλσκέλα ζε θάζε επηρείξεζε. (Λαγνγηάλλε,., 2012) Πλεονεκηήμαηα από ηην εγκαηάζηαζη ηυν πποηύπυν ISO Σα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη ε εγθαηάζηαζε ησλ πξνηχπσλ ISO πνηθίινπλ. Παξφιν πνπ ην θφζηνο είλαη κεγάιν γηα ηηο κεγάιεο επηρεηξήζεηο θαη αθφκε κεγαιχηεξν γηα ηηο κηθξφηεξεο, πξνζθέξνπλ πάξα πνιιά πιενλεθηήκαηα ζε δηάθνξνπο ηνκείο. Κάπνηα απφ ηα πιενλεθηήκαηα είλαη: Βειηίσζε δεκφζηαο εηθφλαο Τπεπζπλφηεηα φζν αθνξά ηα πεξηβαιινληηθά ζέκαηα Μείσζε ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο Βειηίσζε ησλ νηθνλνκηθψλ ηεο επηρείξεζεο Αχμεζε παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο Αμηνπνίεζε αλαλεψζηκσλ πφξσλ Βειηίσζε ζρέζεσλ κε ηε θνηλσλία (πειάηεο, αληαγσληζηέο, πξνκεζεπηέο θιπ.) φπσο θαη κε ηε πνιηηεία Βειηίσζε ζρέζεσλ θαη θηλεηνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ (Λαγνγηάλλε,., 2012) 2.2 Ππόηςπο ISO Σν πξφηππν ISO είλαη έλα απφ ηα πην αλαγλσξηζκέλα πξφηππα πνπ αθνξνχλ ηα πζηήκαηα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο. χκθσλα κε ην πξφηππν απηφ, νη επηρεηξήζεηο εθηεινχλ ηηο ελέξγεηεο θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπο, κε ζθνπφ ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Δθαξκφδνληαη ζε δεκφζηεο αιιά θαη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο, νπνηνπδήπνηε κεγέζνπο. Όηαλ ην πξφηππν εθαξκνζηεί ζσζηά, επηηπγράλεηαη κία απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο επηρείξεζεο απέλαληη ζην πεξηβάιινλ. (Λαγνγηάλλε,., 2012) 17

19 2.2.1 Οθέλη πποηύπος ISO Σα νθέιε πνπ παξνπζηάδνληαη απφ ην πξφηππν είλαη δηάθνξσλ εηδψλ, φπσο θνηλσληθά επηρεηξεκαηηθά νηθνλνκηθά θιπ. Κάπνηα απφ απηά είλαη: Ζ εμνηθνλφκεζε πφξσλ απφ ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ κελ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο κε αλαλεψζηκεο πεγέο. Ζ εμνηθνλφκεζε απηή επηθέξεη θαη κείσζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο. Ζ επηρείξεζε, εθφζνλ αλαθπθιψλεη ηα απνξξίκκαηα ηεο, έρεη ηαπηφρξνλα δχν νθέιε: Πξψηνλ, πνπιάεη ηα απνξξίκκαηα ηεο ζε εηαηξίεο αλαθχθισζεο θαη δεχηεξνλ, εμνηθνλνκεί θάπνηνπο νηθνλνκηθνχο πφξνπο. Παξάιιεια κε ηα νθέιε ηεο επηρείξεζεο ππάξρεη φθεινο θαη γηα ην πεξηβάιινλ δηφηη κεηψλεηαη ν φγθνο ησλ ζθνππηδηψλ. Πξνζέιθπζε λέσλ πειαηψλ, επαηζζεηνπνηεκέλσλ κε ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Πξνζέιθπζε επελδπηψλ αιιά θαη επελδχζεσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ επηρείξεζεο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ αλαθχθισζε θαη ην πεξηβάιινλ γεληθφηεξα. Βειηίσζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ ζηειερψλ ηεο επηρείξεζεο, φπνπ ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαζίζηαηαη ζε πςειή πξνηεξαηφηεηα ζε φια ηα επίπεδα ηεο επηρείξεζεο. Ζ εηθφλα ηεο επηρείξεζεο κπνξεί λα βειηησζεί πξνο ηε θνηλσλία θαη κε φπνηνλ άιινλ ζπλαλαζηξέθεηαη ε επηρείξεζε. Ζ θνηλσλία έρεη επαηζζεηνπνηεζεί ζε κεγάιν βαζκφ κε ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη απηφ έρεη σο απνηέιεζκα, νη επηρεηξήζεηο πνπ πηνζεηνχλ ηέηνηεο ζηξαηεγηθέο ιακβάλνληαη ζνβαξά ππφςε. (Βαμεβαλίδνπ, Μ., 2011) 2.3 ύζηημα Γιασείπιζηρ EMAS Σν ζχζηεκα EMAS είλαη ζχζηεκα νηθνινγηθήο δηαρείξηζεο θαη επηζεψξεζεο, ζην νπνίν είλαη εζεινληηθή ε ζπκκεηνρή απφ ηνπο δηάθνξνπο νξγαληζκνχο θαη επηρεηξήζεηο. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε ην πηνζέηεζε ηνλ Απξίιην ηνπ ηελ αξρή αθνξνχζε κφλν ηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο. Απφ ηελ αλαζεψξεζε ηεο θαη κεηέπεηηα πεξηιακβάλεη φια ηα είδε νξγαληζκψλ θαη επηρεηξήζεσλ. Δίλαη ζε κεγάιν βαζκφ αιιειέλδεηνο κε ην ζχζηεκα ISO (Βαμεβαλίδνπ, Μ., 2011) Σν ζχζηεκα EMAS έρεη ζηφρν λα αλαδείμεη, ζε Δπξσπατθφ επίπεδν, ηηο επηρεηξήζεηο πνπ πηνζεηνχλ δηάθνξα ζπζηήκαηα πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο, ηελ ππφζρεζε πνπ έρνπλ δψζεη γηα ηε πεξηβαιινληηθή δηαρείξηζε θαζψο θαη ηελ αλάδεημε ησλ απνηειεζκάησλ. Σφζν νη επξσπατθέο βηνκεραλίεο φζν θαη ρψξεο εθηφο Δπξσπατθήο Έλσζεο, πηνζεηνχλ ζε κεγάιν βαζκφ ην ζχζηεκα EMAS, πξνθεηκέλνπ λα αληαγσληζηνχλ ηνπο δηάθνξνπο επηρεηξήζεηο ηνπ ίδηνπ θιάδνπ. ε επίπεδν Διιάδαο, ην EMAS έρεη βνεζήζεη ζε κεγάιν βαζκφ ηηο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο φζνλ αθνξά ηηο ιεηηνπξγίεο, ηηο εθαξκνγέο, ηηο πξννπηηθέο θαη ηελ ελαξκφληζε ζρεηηθά κε ηελ ειιεληθή λνκνζεζία κε ηα πεξηβαιινληηθά ζέκαηα. Οη εμαγσγηθέο επηρεηξήζεηο, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην EMAS ζαλ έλα αληαγσληζηηθφ εξγαιείν, ζην νπνίν παξνπζηάδνληαη νη επηδφζεηο ηεο επηρείξεζεο γηα ηνλ θάζε ελδηαθεξφκελν φπσο δηνίθεζε, πηζησηηθά ηδξχκαηα θιπ. Μέζσ ηνπ EMAS επηπιένλ, νη επηρεηξήζεηο κπνξνχλ λα επηιέγνπλ επλντθφηεξα θνηλσληθά πξνγξάκκαηα, δαλεηζκφ κε επλντθφηεξνπο φξνπο θιπ. (Λαγνγηάλλε,., 2012) 18

20 2.4 Ππόηςπο BS 8555 Σν πξφηππν BS 8555 είλαη έλα δηαπηζηεπκέλν πξφηππν πηζηνπνίεζεο, έλα ΓΠ, φζνλ αθνξά ηε κείσζε γηα ην θφζηνο ρξήζεο, θαζψο θαη ην ηξφπν δηαρείξηζεο πεξηβαιινληηθψλ θηλδχλσλ. Σν πξφηππν απηφ, είλαη αλαγλσξηζκέλν ζε φιν ην Ζλσκέλν Βαζίιεην, ηηο δηάθνξεο ππεξεζίεο πνπ αθνξνχλ ην πεξηβάιινλ θαζψο θαη απφ πιήζνο επηρεηξήζεσλ, κηθξψλ, κεζαίσλ θαη κεγάισλ ζε φιε ηε Βξεηαλία. (Tarian Management Systems). Σν πξφηππν BS 8555 επίζεο ρξεζηκνπνηείηαη σο έλα εξγαιείν θαζνδήγεζεο απφ αξθεηέο επηρεηξήζεηο, πξνθεηκέλνπ λα εληάμνπλ δηάθνξα πζηήκαηα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο (ΓΠ) θαη πξφηππα, δηεζλψο αλαγλσξηζκέλα φπσο ην ISO θαη ην EMAS. (Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ) ηα παξαθάησ, αλαθέξνληαη νη απαηηήζεηο ηνπ πξνηχπνπ, πξνθεηκέλνπ νη επηρεηξήζεηο λα είλαη πηζηνπνηεκέλεο βάζε ηνπ BS Έλαο νξγαληζκφο φκσο, έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεη λα επηζεσξείηαη γηα θάζε θάζε ηεο δηαδηθαζίαο γηα έλα ρξφλν. Διέγρνληαη απφ ην ψκα Δπηζεψξεζεο θαη είλαη ηχπνπ Α, ν νπνίνο απνηειεί ηελ πςειφηεξε θαηεγνξία ζηελ ππεξεζία απηή. Κάπνηεο απφ ηηο θπξηφηεξεο απαηηήζεηο ηνπ πξνηχπνπ ζε φιεο ηηο θάζεηο είλαη νη εμήο: 1. Φάζε 1 πιινγή δεδνκέλσλ Ζ πξψηε θάζε ηεο δηαδηθαζίαο απνηειεί ηε θαηακέηξεζε θαζψο θαη ηε παξαθνινχζεζε ησλ αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ηεο επηρείξεζεο ζην πεξηβάιινλ. Απνηειεί κία εηδηθή απαίηεζε ηα δεδνκέλα λα θαηαγξάθνληαη θάζε ηξίκελν. Σα δεδνκέλα απηά πξνθχπηνπλ απφ ηα εμήο : Φπζηθφ αέξην Ζιεθηξηθή ελέξγεηα Καηαλάισζε λεξνχ πλνιηθή πνζφηεηα απνβιήησλ θαη πνζφηεηα ε νπνία δηαηίζεηαη (πρ αλαθχθισζε) Μεηαθνξέο Ζ παξαθνινχζεζε γίλεηαη απφ ηελ έλδεημε ηνπ κεηξεηή ησλ απνηειεζκάησλ. ε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρνπλ ηέηνηα κέηξα θαη ελδείμεηο, δελ είλαη ππνρξεσηηθφ λα θάλνπλ θαηακέηξεζε, φκσο νη επηρεηξήζεηο κε θάπνην ηξφπν, πξέπεη λα απνδείμνπλ φηη πξαγκαηνπνηνχλ ελέξγεηεο κε ζθνπφ ηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο. 2. Φάζε 2 Ννκηθή ζπκκφξθσζε Ζ δεχηεξε θάζε απνηειείηαη απφ ηε λνκηθή ζπκκφξθσζε, δειαδή λα ξπζκηζηνχλ φιεο νη εθθξεκφηεηεο, φζνλ αθνξά ηα λνκηθά ζέκαηα. Διέγρεηαη απφ επηζεσξεηή. ε πεξίπησζε πνπ ε επηρείξεζε δελ ζπκκνξθψλεηαη κε ηηο λνκηθέο απαηηήζεηο ηεο πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίαο, ε επηρείξεζε δηψθεηαη, απνζηέιιεηαη κία εηδνπνίεζε 19

21 επηβνιήο ή βειηίσζεο θαη κία αλαθνίλσζε πνηληθήο δίσμεο. Παξφιν πνπ νη επηρεηξήζεηο νη ή νξγαληζκνί θαηαρσξνχλ ηα ζπζηήκαηα απηά, ππάξρνπλ κεκνλσκέλα πεξηζηαηηθά ησλ παξαπάλσ. ηε πεξίπησζε απηή, ν ηερληθφο δηεπζπληήο ηεο ππεξεζίαο επηζεψξεζεο, θξίλεη αλ πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεζεί ε αλαζηνιή ιεηηνπξγίαο ή φρη ηνπ νξγαληζκνχ. Πέξα απφ ηε δηεπζέηεζε ησλ απαηηήζεσλ, ε επηρείξεζε δελ έρεη άιιν ηξφπν λα αληηκεησπίζεη ηηο θπξψζεηο, νχηε κε αληακνηβή νχηε κε θάηη άιιν. 3. Φάζε 3 Πξφιεςε ξχπαλζεο Ζ επηρείξεζε πξέπεη λα κεξηκλεί γηα φιεο ηηο επηπηψζεηο πνπ έρεη ε ιεηηνπξγία ηεο ζην πεξηβάιινλ θαη λα παίξλεη ηα απαξαίηεηα κέηξα. Απνηειεί κία απφ ηηο θχξηεο απαηηήζεη ηνπ πξνηχπνπ. Οη νξγαληζκνί, απφ ηε κεξηά ηνπο πξέπεη λα αλαδείμνπλ φηη έρνπλ εληνπίζεη ηνπο θηλδχλνπο, έρνπλ αμηνινγήζεη ην πφζν ζνβαξφο είλαη ν θίλδπλνο ή φρη, θαζψο θαη λα έρνπλ παξζεί φια ηα απαξαίηεηα κέηξα θαη ελέξγεηεο. Δθηφο φκσο απφ ηε ιεηηνπξγία ζα πξέπεη λα ζπκκνξθσζεί θαη ην πξνζσπηθφ ηεο επηρείξεζεο, δηφηη θάπνηεο απφ ηηο ελέξγεηεο ηνπο κπνξεί λα επεξεάζνπλ αξλεηηθά ην πεξηβάιινλ. ε πεξίπησζε πνπ θαηά ηνλ έιεγρν ηεο επηζεψξεζεο, πξνθχςνπλ φηη ην κέγεζνο ηεο δεκηάο ζην πεξηβάιινλ πνπ πξνθάιεζε ε επηρείξεζε, είλαη κεγαιχηεξν απφ ην επηηξεπφκελν φξην, ηφηε απνθαζίδεηαη ε αλάθιεζε ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ. Γηα λα αλαθηήζεη ε επηρείξεζε ην πηζηνπνηεηηθφ, πξέπεη λα δηεπζεηήζνπλ φιεο ηηο πξνυπνζέζεηο θαη ηα πξνβιήκαηα. Κάπνηα απφ ηα παξαδείγκαηα ζηα νπνία αθνινπζεί αλάθιεζε πηζηνπνηεηηθνχ είλαη: Δθπνκπή ξππνγφλνο νπζίαο ζηνλ αέξα, ε νπνία είλαη εθηφο ησλ επηηξεπφκελσλ νξίσλ Απειεπζέξσζε ξππνγφλσλ νπζηψλ ζην απνρεηεπηηθφ ζχζηεκα πνπ πεξλάλε ηα επηηξεπφκελα φξηα θαη ρξεηάδεηαη εθθέλσζε Ζρνξχπαλζε, ξχπαλζε απφ ζθφλε ή νζκή Δθπνκπή ξππνγφλσλ αεξίσλ πνπ έρνπλ πξνθιεζεί απφ ππξθαγηά ε πεξίπησζε πνπ εληνπηζηεί θάπνην απφ ηα παξαπάλσ, πξαγκαηνπνηείηαη αλάθιεζε ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ. 4. Φάζε 4 πλερήο βειηίσζε Σν BS 8555 είλαη έλα ρξήζηκν εξγαιείν, πξνθεηκέλνπ νη επηρεηξήζεηο θαη νη νξγαληζκνί λα βειηηψζνπλ ζε κηθξφ ή κεγάιν βαζκφ ηηο πεξηβαιινληηθέο επηδφζεηο, ελέξγεηεο θαη πξαθηηθέο ηνπο. Ζ επηρείξεζε πξέπεη λα πξνζπαζεί γηα ηε ζπλερή βειηίσζε θαη φρη κφλν θαηά ηε δηαδηθαζία κέρξη ε επηρείξεζε λα πηζηνπνηεζεί. ην πιαίζην ηεο πξνζπάζεηαο απηήο ε βειηίσζε πξέπεη λα πξαγκαηνπνηείηαη ζηα εμήο : ην ΓΠ 20

22 ηηο πεξηβαιινληηθέο επηδφζεηο ηνπ νξγαληζκνχ (πρ απφβιεηα, βειηίσζε ηεο απφδνζεο ησλ πφξσλ θιπ) Ζ ηθαλφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ λα αληηκεησπίδεη ηα δηάθνξα δεηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ Ζ επηρείξεζε πξέπεη λα απνδεηθλχεη ζπλερψο ηε πξνζπάζεηα γηα βειηίσζε ηεο απφδνζεο ηεο. Ο έιεγρνο ηεο επηζεψξεζεο θξίλεη αλ νη απαηηήζεηο ηνπ πξνηχπνπ πξαγκαηνπνηνχληαη θαη θαηά πφζν βειηηψζεθαλ ζε ζρέζε κε ην πξψην έιεγρν. Πνιιέο θνξέο φκσο, παξνπζηάδνληαη θαη αξθεηά δεηήκαηα ηα νπνία δελ έρνπλ επηηεπρζεί ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν έιεγρν πρ νηθνλνκηθά δεηήκαηα. Ο επηζεσξεηήο θξίλεη θαηά πφζν ζνβαξά είλαη ηα δεηήκαηα θαη αλ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ ζηνλ επφκελν έιεγρν. ε πεξίπησζε πνπ θαη ζε επφκελν έιεγρν δελ έρνπλ ιπζεί ηα δεηήκαηα, ηφηε πξαγκαηνπνηείηαη αλάθιεζε ηεο πηζηνπνίεζεο. Αλ φκσο πξαγκαηνπνηεζνχλ φια εθηφο απφ έλα πξφβιεκα, ηφηε απηφ θξίλεηαη σο απνηπρία θαη δελ επεξεάδεη ζε ζνβαξφ βαζκφ ηελ επηρείξεζε. 5.Φάζε 5 Δζσηεξηθφο έιεγρνο Οη νξγαληζκνί πξέπεη λα δηαζέηνπλ κία δηαδηθαζία εζσηεξηθνχ ειέγρνπ / παξαθνινχζεζεο, πνπ πξέπεη λα πξαγκαηνπνηείηαη ζε εηήζηα βάζε. Απηφο ν έιεγρνο κπνξεί λα γίλεη είηε απφ ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε ή απφ ηξίηνπο. Μπνξνχλ λα ειέγμνπλ νπνηαδήπνηε δηαδηθαζία επηζπκνχλ. Όιε απηή ε δηαδηθαζία πξέπεη λα πξαγκαηνπνηείηαη πξηλ απφ ηελ εμσηεξηθή επηζεψξεζε. 6.Φάζε 6 Αλαζθφπεζε Management Ο νξγαληζκφο ή ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα δηαζέηεη κία γεληθή αλαζθφπεζε, πξνεξρφκελε απφ ηε δηνίθεζε θάζε ρξφλν. Σν πξφηππν πξέπεη λα επαλεμεηάδεηαη γηα ην πφζν απνηειεζκαηηθφ είλαη, λα θαζνξηζηνχλ νη κειινληηθέο ελέξγεηεο, νη βειηηψζεηο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ θαη ε λνκηθή ζπκκφξθσζε. (Tarian Management Systems). 21

23 Κεθάλαιο 3 ο Πεπιβαλλονηική αδειοδόηηζη και νομοθεζία 3.1 Πεπιβαλλονηική αδειοδόηηζη Ζ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε είλαη πνιχ ζεκαληηθή, θαηά ηε δηαδηθαζία ηνπ πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ. Με ηε πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε εηζάγεηαη νπζηαζηηθά ζηελ επηρείξεζε ε ηδέα ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θαζψο θαη ζηηο δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ιεηηνπξγίεο. Σα ηειεπηαία ρξφληα, ππάξρνπλ πνιιά εξγαιεία φζνλ αθνξά ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε είλαη έλα απφ απηά. Μέζσ απηήο, νη επηπηψζεηο νη νπνίεο επεξεάδνπλ αξλεηηθά ην πεξηβάιινλ, ιακβάλνληαη ζνβαξά ππφςε θαη αληηκεησπίδνληαη κε ζπγθεθξηκέλν ηξφπν θάζε θνξά. Κάπνηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο είλαη: Ζ ελζσκάησζε ηεο ζην ζρεδηαζκφ ηεο επηρείξεζεο, πεξηιακβάλεη ζπγθεθξηκέλεο ελέξγεηεο θαη θαλφλεο. Γηαζέηεη επίζεο ζεζκηθή νξγάλσζε Ζ πνιηηεία είλαη ππεχζπλε γηα ηηο αδεηνδνηήζεηο ζηηο επηρεηξήζεηο. Απηφ ζεκαίλεη φηη θάπνηεο ελέξγεηεο πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ απφ ηηο επηρεηξήζεηο ζα πξέπεη λα γίλνληαη θαζαξά γηα ην πεξηβάιινλ. Απηφ αλαθέξεηαη ηφζν ζηε λνκνζεζία ηεο Διιάδαο, φζν θαη ζηελ ΔΔ. Ο θχξηνο ζθνπφο ηεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο είλαη ε πξαγκαηνπνίεζε δηάθνξσλ έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ, ηα νπνία ζέβνληαη ην πεξηβάιινλ. Απηφ κπνξεί λα ζπκβάιεη ζηελ αλάπηπμε ζε πνιιά επίπεδα. Πξνζπαζεί λα εμαιείςεη ηηο δηάθνξεο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ, λα πηνζεηεζεί ε αμία ηνπ πεξηβάιινληνο ζηε ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο θιπ. Αλαθνξηθά ηα ζηάδηα ηεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο είλαη ηα εμήο: Μελέηη πεπιβαλλονηικών πεπιπηώζευν Πξφθεηηαη γηα ηε κειέηε, ηε ζπιινγή πιεξνθνξηψλ, ηηο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ θαη ηα κέηξα πνπ πξέπεη λα πάξνπλ, θαζψο θαη φιεο ηηο παξακέηξνπο πνπ πξέπεη λα ιεθζνχλ ζνβαξά ππφςε. Σελ επζχλε ηεο κειέηεο ηελ αλαιακβάλεη ν θνξέαο ηνπ έξγνπ. 22

24 Γιαβούλεςζη Πεξηιακβάλεη ηε παξνπζίαζε ηνπ έξγνπ πξνο ηε θνηλσλία, ηελ έθθξαζε ηεο γλψκεο ηνπο ζρεηηθά κε απηφ θαζψο θαη ηελ έγθξηζε ή κε απφ φινπο ηνπο ελδηαθεξφκελνπ θνξείο. Αξιολόγηζη ΜΠΔ και αποηελέζμαηα διαβούλεςζηρ Πξφθεηηαη γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ζπιιέρζεθαλ απφ ηα πξνεγνχκελα ζηάδηα, ηε ηεθκεξίσζε ηνπο θαζψο θαη ε αμηνιφγεζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ην πξψην θαη δεχηεξν ζηάδην. Σέινο κπνξεί λα απαηηεζνχλ πεξηζζφηεξεο αλαιχζεηο ή φρη θαη ε ζχληαμε γηα ηελ έγθξηζε ηνπ έξγνπ ή φρη. Έγκπιζη πεπιβαλλονηικών όπυν Δίλαη ε πξάμε, κέζσ ηεο νπνίαο ε δηνίθεζε επηβάιιεη ηνπο πεξηβαιινληηθνχο φξνπο κέζσ ησλ νπνίσλ ζα μεθηλήζεη ε θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ ή ζα απνξξηθζεί. ηε πξψηε πεξίπησζε, ν θαηάινγνο ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ηθαλνπνηείηαη απνηειεζκαηηθά γηα ην πεξαηηέξσ ζρεδηαζκφ. ε αληίζεηε πεξίπησζε, νη ελδηαθεξφκελνη θαινχληαη λα εθαξκφζνπλ δχζθνινπο πεξηβαιινληηθνχο φξνπο, νη νπνίνη κπνξεί λα κελ ζπκβαδίδνπλ κε ην έξγν ή λα εθαξκφδνληαη δχζθνια. (Κνπιίδεο Α). 3.2 Πεπιβαλλονηική νομοθεζία ζηην ΔΔ Ζ ΔΔ έρεη εληάμεη ζηε λνκνζεζία ηεο δηάθνξεο δηαηάμεηο, ζρεηηθά κε ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ηνπο θαλφλεο, ηηο ελέξγεηεο θαη ηηο δηαδηθαζίεο. Γηάθνξεο δηαηάμεηο θαη νδεγίεο είλαη : Οδηγία 85/337 (ςμβούλιο Δςπυπαφκών Κοινοηήηυν) Ζ νδεγία απηή, πεξηιακβάλεη ηηο κεηαβνιέο ζην πεξηβάιινλ θαηά ηε δηάξθεηα ζρεδηαζκνχ ελφο έξγνπ ή κίαο δξαζηεξηφηεηαο, ηελ εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ θιπ. Ζ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ νλνκάδεηαη επίζεο θαη νδεγία ΔΠΔ. Κάπνηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο είλαη : i. Σν εχξνο ησλ έξγσλ αιιά θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ παξνπζηάδεηαη απφ ηε βηνκεραλία κέρξη θαη δηάθνξα δεκφζηα έξγα φπσο δξφκνπο ή ιηκάληα. ii. Ζ ζσζηή εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ, κε ζθνπφ ηελ ελζσκάησζε ηνπ ζην ζρεδηαζκφ ηνπ έξγνπ. iii. Ζ αλαθνίλσζε ηεο δηαδηθαζίαο ζην θνηλφ θαη ε νπζηαζηηθή ζπκκεηνρή ηνπ ζηηο απνθάζεηο. 23

25 iv. Μειέηε κε αλαιπηηθέο θαη νινθιεξσκέλεο επηηπρίεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. Οδηγία 97/11 (ςμβούλιο Δςπυπαφκήρ Ένυζηρ) Σν 1997, δψδεθα ρξφληα κεηά ην ζπλέδξην ηνπ 1985 ηεο νδεγίαο 85/337, εθφζνλ δεκηνπξγήζεθαλ δηάθνξεο ππεξεζίεο ζρεηηθά κε ηηο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο θαη παξνπζηάζηεθαλ θάπνηα ζπκπεξάζκαηα είρακε ηξνπνπνίεζε ηεο νδεγίαο 85/337 κε ηελ νδεγία 97/11. Κάπνηα απφ ηα ζπκπεξάζκαηα ήηαλ ηα εμήο: i. Ζ επέθηαζε ησλ ΔΠΔ ζε πεξηζζφηεξεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηνκείο. ii. Ζ βειηίσζε θαζψο θαη ε δηεχξπλζε θξηηεξίσλ, απφ ηα πνηα εμαξηάηαη αλ έλα έξγν πνπ πξφθεηηαη λα μεθηλήζεη έρεη ηελ ππνρξέσζε ή φρη ζε νδεγίεο ΔΠΔ. (EU law and publications) Οδηγία 2003/35 και 2009/31 Οη νδεγίεο απηέο πεξηιακβάλνπλ ηξνπνπνηήζεηο κηθξήο θιίκαθαο. Ζ πξψηε αλαθέξεηαη ζηε ζχκβαζε ηνπ Aarhus κε ηε ζπκκεηνρή ηεο θνηλφηεηαο, ελψ ε δεχηεξε αλαθέξεηαη ζηε δηαζπλνξηαθή εθηίκεζε, πνπ απνθαζίζηεθε ζηε ζπλζήθε ηνπ Espoo. Δπίζεο ζπκπεξηιήθζεζαλ νδεγίεο ΔΠΔ γηα έξγα πνπ πεξηιακβάλνπλ CO2. Βάζεη ησλ παξαπάλσ, ε ΔΔ έρεη θάλεη κεγάιε πξφνδν ζρεηηθά κε ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Παξφιν φκσο πνπ ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ην θφζηνο απμάλεηαη, εμαζθαιίδνληαη θαιχηεξεο ζπλζήθεο δηαβίσζεο γηα φιε ηε θνηλσλία, επηζηξέθνληαο ηελ αμία ζηνπο πνιίηεο, ζηηο επηρεηξήζεηο θιπ. (Κνπιίδεο Α) 3.3 Πεπιβαλλονηική νομοθεζία ζηην Δλλάδα Νόμορ 1650/86 (Βοςλή) Ζ λνκνζεζία ηελ Διιάδα ζρεηηθά κε ην πεξηβάιινλ, πεξηιακβάλεηαη ζην λφκν 1650/85. Παξφιν πνπ έρνπλ πεξάζεη αξθεηά ρξφληα απφ ηε ζέζπηζε ηνπ, ζεσξείηαη επηηπρήο ε εθαξκνγή ηνπ, κέζσ πεξηβαιινληηθψλ βειηηψζεσλ ζε δηάθνξα έξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο, θαζψο θαη ηε ζσζηή αληηκεηψπηζε κε ηηο φπνηεο θαζπζηεξήζεηο. Νόμορ 3010/2002 (Βοςλή) Με ηα ρξφληα, αθνινχζεζε θαη ε ηξνπνπνίεζε ηνπ λφκνπ 1650/86 κε ην λφκν 3010/2002. Δηζάρζεθαλ δηάθνξα ραξαθηεξηζηηθά κε ηε πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε, 24

26 φπσο ε πξνζαξκνγή ησλ δηάθνξσλ πξάμεσλ γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ, κεγαιχηεξε απνθέληξσζε θαζψο θαη ε εθαξκνγή ηνπ screening, δειαδή ε αμηνιφγεζε ζπγθεθξηκέλσλ έξγσλ ή δξαζηεξηνηήησλ κηθξήο εκβέιεηαο. Παξφιν πνπ εηζήρζεζαλ φια απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ν ηξνπνπνηεκέλνο λφκνο παξνπζίαδε επηηπρία, παξνπζηάζηεθαλ δηάθνξα πξνβιήκαηα φπσο θαζπζηεξήζεηο, ε αχμεζε ησλ ξπζκίζεσλ πνπ πξέπεη λα εθαξκνζηνχλ είλαη θάπνηα απφ ηα δεηήκαηα πνπ παξνπζηάζηεθαλ. Νόμορ 4014/2011 (Βοςλή) Σα πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάζηεθαλ κε ηε ηξνπνπνίεζε ηνπ λφκνπ, έθεξαλ ηελ αλακφξθσζε ηνπ λφκνπ, κε ην λφκν 4014/2011. ηφρνο ήηαλ ε ζπλνιηθή βειηίσζε ηεο δηαδηθαζίαο θαζψο θαη ηελ αχμεζε ηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο. Οη θπξηφηεξεο αιιαγέο παξνπζηάζηεθαλ ζηελ απνθέληξσζε, ζηε ςεθηνπνίεζε ησλ εγγξάθσλ, ην πεξηνξηζκφ ηεο δηαδηθαζίαο screening ζηηο βηνκεραλίεο θαη ηελ νηθνινγηθή εθηίκεζε, ε νπνία αληαπνθξίλεηαη ζηελ ΔΠΔ θαη ηε ζρέζε ηεο κε ηε πεξηβαιινληηθή κειέηε. (Κνπιίδεο Α) (ηε βηβιηνγξαθία πεξηιακβάλνληαη ηα άξζξα ηεο νδεγίαο). 25

27 Κεθάλαιο 4 ο Γεςηεπογενήρ έπεςνα 4.1 Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηην ΔΔ Μία απφ ηηο πςειέο πξνηεξαηφηεηεο ηεο εηαηξηθήο θνηλσληθήο επζχλεο, θαζψο θαη ν ζθνπφο ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο είλαη ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Έλα ζεκαληηθφ κεξίδην επζχλεο ρξεψλεηαη ζηηο βηνκεραλίεο θαη ηηο επηρεηξήζεηο γεληθφηεξα. Ζ ζρέζε επηρείξεζε-θπζηθφ πεξηβάιινλ είλαη άκεζε θαη αιιειέλδεηε, έηζη είλαη απαξαίηεηα ηα κέηξα πνπ πξέπεη λα ιακβάλνπλ νη επηρεηξήζεηο γηα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε, κεηά απφ ρξφληα πξνζπαζεηψλ θαη ακέηξεησλ ζπλεδξηάζεσλ, έρεη ζέζεη ηέηνηα λνκνζεζία θαη θαλνληζκνχο, ψζηε λα πξνθπιάζζεηαη φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν ην θπζηθφ πεξηβάιινλ. Ζ λνκνζεζία επίζεο πεξηιακβάλεη δξαζηεξηφηεηεο θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε, κέζσ απηψλ ησλ θαλνληζκψλ, έρεη ζθνπφ ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ησλ επηρεηξήζεσλ, ε νπνία φκσο δελ ζα επηθέξεη επηβιαβείο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ, αιιά ζα ην πξνζηαηεχεη. Ζ πλζήθε Ίδξπζεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, πεξηιακβάλεη ηηο ζεκειηψδεηο δηαηάμεηο φζνλ αθνξά ηηο ελέξγεηεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ εμάιεηςε θαη απνθαηάζηαζε ησλ δεκηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαζψο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ. Σν πκβνχιην ηνπ Γθέηεκπνξγθ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ην 2001 πηνζέηεζε ηελ αεηθφξν αλάπηπμε ή αιιηψο πξάζηλε αλάπηπμε ζηηο επηρεηξήζεηο, πεξηιακβάλνληαο ελέξγεηεο φπσο ην πεξηβάιινλ λα πεξηιακβάλεηαη ζηνπο νηθνλνκηθνχο αιιά θαη θνηλσληθνχο ζθνπνχο ηεο επηρείξεζεο, φπσο επίζεο θαη ηελ επηδίσμε ησλ δηάθνξσλ πεξηβαιινληηθψλ ζηφρσλ ζε πςειή πξνηεξαηφηεηα. Άιιε κία δηάηαμε ηεο επξσπατθήο λνκνζεζίαο, αλαθέξεηε ζηηο πξνδηαγξαθέο ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα θαη ηνπ πφζηκνπ λεξνχ. Δμεηάδνληαη νη ξχπνη πνπ πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηηο βηνκεραλίεο θαη απφ εθεί νξίδνληαη νη πξνδηαγξαθέο ησλ πνηνηήησλ. Τπάξρεη επίζεο θαη ε Οδεγία Δθηίκεζεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ ε νπνία είλαη κία ζεηξά νδεγηψλ πνπ αθνξνχλ θπξίσο ηηο βηνκεραλίεο κε κεγάιε παξαγσγή ξχπσλ, φπσο ρεκηθά εξγνζηάζηα, δηπιηζηήξηα θιπ. Δπηπιένλ, άιιε κία νδεγία, ε Οδεγία 2004/35/ΔΚ αλαθέξεηαη ζηε πξφιεςε θαη δηφξζσζε ελεξγεηψλ πνπ βιάπηνπλ ην πεξηβάιινλ. χκθσλα κε απηή ε νη επηρεηξήζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ επηθίλδπλεο νπζίεο, ππνρξεψλνληαη λα θάλνπλ ζπγθεθξηκέλεο ελέξγεηεο κε ζθνπφ ηε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ, ησλ ζθαικάησλ θαη ηεο ακέιεηαο. Σέινο, ε λνκνζεζία παξνπζηάδεηαη θαη ζηε δηαρείξηζε ησλ πφξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Δίλαη ππνρξέσζε ησλ επηρεηξήζεσλ λα δηαρεηξίδνληαη ηα απφβιεηα ησλ πξψησλ πιψλ κε ηε πην αβιαβή επίπησζε πξνο ην πεξηβάιινλ. Ζ δηαρείξηζε απηή πιένλ απνηειεί βαζηθφ θνκκάηη ηεο βηνκεραλίαο. Οη θαλφλεο πνπ αλαθέξνληαη ζηε λνκνζεζία πεξηιακβάλνπλ ηε ρξήζε ησλ πξψησλ πιψλ ζηε παξαγσγή, ηε πξφιεςε αιιά θαη ηελ αλαθχθισζε ησλ απνβιήησλ θαζψο θαη ηε βησζηκφηεηα ηνπο. Όια απηά απνζθνπνχλ ζηε φζν ην δπλαηφ θαιχηεξε δηαρείξηζε ησλ πξψησλ πιψλ, ζην πεξηνξηζκφ ηεο πνζφηεηαο ησλ απνβιήησλ, ζηελ νηθνλνκηθφηεξε δηαρείξηζε ηνπο θαη ζηε κείσζε ηεο ρξήζεο πξψησλ θαη θπζηθψλ πφξσλ γεληθφηεξα. (Λαγνγηάλλε,., 2012) 26

28 Σα ηειεπηαία ρξφληα, ε επαηζζεηνπνίεζε γηα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο εκθαλίδεηαη απφ ηνπο πνιίηεο ζε θάζε ρψξα κέρξη ηηο θπβεξλήζεηο θαη ηνπο νξγαληζκνχο. Έλαο ηέηνηνο νξγαληζκφο είλαη θαη ε Eurostat (Δπξσπατθή ηαηηζηηθή Τπεξεζία), ε νπνία πξφηεηλε ζηηο ρψξεο ηεο Δπξψπεο, λα ζέζνπλ κε ζαθή ζηνηρεία, φια απηά πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε θάζε ρψξα, ζην πξάζηλν ηνκέα, βαζηδφκελε ζηα θξηηήξηα ηνπ εγρεηξηδίνπ πνπ δεκνζίεπζε ε Eurostat ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ OECD (Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο) Ζ νπγγξηθή ππεξεζία Κεληξηθή ηαηηζηηθή (HCSO, 2005), ην Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο Σξνθίκσλ θαη Αγξνηηθψλ Τπνζέζεσλ ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ, 2005 θαη ε ηαηηζηηθή Οιιαλδίαο (Van Rossum & Schenau, 2009) είλαη θάπνηεο απφ ηηο ππεξεζίεο αλά ηελ Δπξψπε, θαηαγξάθνπλ δηάθνξα ζηνηρεία ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο βηνκεραλίαο, φπσο ην κέγεζνο ή ηε δπλακηθή, ζχκθσλα κε ηηο ζπζηάζεηο απφ ηνπο OECD / Eurostat. Τπάξρεη αλαθνξά ζρεηηθά κε ηνλ αξηζκφ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην θιάδν, ηνπο εξγαδνκέλνπο πνπ απαζρνινχληαη απφ απηέο, ζην θχθιν ησλ εξγαζηψλ, ηηο εμαγσγέο θιπ. Παξφιν πνπ ππάξρνπλ ηφζα ζηνηρεία, κεηξήζεηο θαη απνηειέζκαηα ζρεηηθά κε ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη ην πεξηβάιινλ, δελ επαξθνχλ γηα λα πξνθχςνπλ νπζηαζηηθά απνηειέζκαηα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ γχξσ απφ ην πεξηβάιινλ θαη ηε πξνζηαζία ηνπ. Όκσο, ηα ζηνηρεία πνπ αλαθέξνληαη γηα ηηο βηνκεραλίεο, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ αλάπηπμε ηεο πξάζηλεο βηνκεραλίαο. ην κέιινλ, ηα ζηνηρεία απηά κπνξνχλ λα ζπκβάινπλ ζηελ πξνψζεζε θαη αλάπηπμεο ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο ζε επξεία θιίκαθα. χκθσλα κε ηα ζηνηρεία απηά, ε ζσζηή εθαξκνγή ησλ ελεξγεηψλ, επέθεξε ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηηο πξάζηλεο βηνκεραλίεο φπσο, ηελ αχμεζε ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ απαζρνινχληαη θαη ηελ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ επηρεηξήζεσλ. χκθσλα κε φια ηα παξαπάλσ, πξνθχπηεη φηη έρνπλ ηνπνζεηεζεί νη βάζεηο ζρεηηθά κε ηελ πηνζέηεζε ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο ζε επξεία θιίκαθα απφ ην θιάδν. Όκσο ηα ζηνηρεία θαη ηα απνηειέζκαηα είλαη αθφκα ζε ζηάδην πνπ δνθηκάδνληαη, αλ απνδίδνπλ απνηειεζκαηηθά ή φρη. Υξεηάδνληαη αθφκα πνιιέο κειέηεο, πξνζπάζεηα θαη πξσηνβνπιίεο πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί δεδνκέλν φηη ε πηνζέηεζε ηέηνησλ δξαζηεξηνηήησλ, ζπκθέξεη φια ηα εκπιεθφκελα κέξε, απφ ηε θνηλσλία κέρξη ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε. (Αζαλαζνπνχινπ, Α., 2011) 4.2 Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηην Δλλάδα Ζ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο παξνπζηάδεηαη ζε έληνλν βαζκφ ζε δηεζλέο θαη επξσπατθφ επίπεδν. ηελ Διιάδα έρνπλ αξρίζεη επίζεο λα παξνπζηάδνληαη θάπνηεο πξσηνβνπιίεο, φρη φκσο ζε ηέηνην βαζκφ πνπ ηνπο αμίδεη. Ζ Διιάδα δηαζέηεη άθζνλεο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο φπσο ε ειηαθή, ε αηνιηθή θαη πνιιέο άιιεο. Απηφ δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα πξνζειθχζεη επελδχζεηο, ην νπνίν κπνξεί λα θέξεη αλάπηπμε ζε δηάθνξνπο ηνκείο, ηελ αχμεζε ησλ επηρεηξήζεσλ, ηνπ αξηζκνχ ησλ απαζρνινχκελσλ ζε απηέο ηηο επηρεηξήζεηο θιπ. (ΚΑΗΝΟΣΟΜΗΑ ΔΡΔΤΝΑ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ). Δθηφο φκσο απφ ηηο αλαλεψζηκεο πεγέο, ε Διιάδα δηαζέηεη πνιιά πιενλεθηήκαηα ζε ζρέζε κε ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο ηεο Δ.Δ. Κάπνηα απφ απηά είλαη: Ζ Διιάδα δηαζέηεη έλα απφ ηα κεγαιχηεξα θαη πην πινχζηα νηθνζπζηήκαηα ζηελ Δπξψπε. Ο νηθνλνκηθφο, ηνπξηζηηθφο αιιά θαη επηζηεκνληθφο ηνκέαο, είλαη απφ ηνπο άκεζα ελδηαθεξφκελνπο. Απηφ ζεκαίλεη φηη εθηφο απφ ηνπο επηζηήκνλεο πνπ έξρνληαη ζηελ Διιάδα γηα λα εξεπλήζνπλ ην νηθνζχζηεκα, απνηειεί θαη έλαλ ελδηαθέξνλ ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ γηα ηνπο επαηζζεηνπνηεκέλνπο Δπξσπαίνπο. 27

29 Σν ήπην θιίκα πνπ επηθξαηεί ζηελ Διιάδα είλαη αξθεηά νκαιφ θαη ηδαληθφ, ζε ζρέζε κε πνιιέο ρψξεο ζηελ Δπξψπε πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ δχζθνινπο ρεηκψλεο θαη δπζκελείο ζπλζήθεο. Ζ πνιηηηζηηθή θιεξνλνκία ηεο Διιάδαο, κε ηα κλεκεία ηεο θαη ηνπο αξραίνπο νηθηζκνχο αλά ηε ρψξα. Ζ έκθαζε ζηε πνηφηεηα θαη ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, κέζσ ηνπ εζσηεξηθνχ ζεζκηθνχ πεξηβάιινληνο, ζα απνδίδεη φιν θαη πεξηζζφηεξν κε ηνλ θαηξφ. Οη εζληθνί θαη Δπξσπατθνί πφξνη, νη νπνίνη ρξεκαηνδνηνχλ επθαηξίεο θαη πξσηνβνπιίεο ζρεηηθά κε ην πεξηβάιινλ θαη ηε πξνζηαζία ηνπ. Ζ Διιάδα έρεη πηνζεηήζεη πιένλ ηε πνιηηηθή ηειηθψλ πξντφλησλ αιιά θαη ηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ. Τςειά ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα, ζρεηηθά κε ηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο. Μεγάιεο επθαηξίεο εθκεηάιιεπζεο αλά ηε ρψξα αιιά θαη ζε δηεζλή επίπεδν, φζνλ αθνξά ηε πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ απφ ηε δηαρείξηζε ηνπ πεξηβάιινληνο. Κάπνηα απφ απηά είλαη ν βηνινγηθφο θαζαξηζκφο, ε αθαιάησζε λεξνχ θιπ. Ζ εθκεηάιιεπζε ησλ παξαπάλσ, ε ζσζηή ρξήζε θαη δηαρείξηζε ηνπο, κπνξεί λα δψζεη έλα ηζρπξφ αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα ζηελ Διιάδα, ηφζν γηα ηελ νηθνλνκία ζηελ Διιάδα, φζν θαη γηα ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ζε δηεζλέο επίπεδν. Ζ Διιάδα σζηφζν, έρεη πνιχ δξφκν ψζηε λα αλαπηπρζεί ε πξάζηλε νηθνλνκία. Ζ Διιάδα δελ έρεη πεηχρεη ηνπο ζηφρνπο ηεο φζνλ αθνξά ηε ρξήζε θαη δηαρείξηζε ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. (Αζαλαζνπνχινπ, Α., 2011) Ο θιάδνο ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ, νη νπνίεο αζρνινχληαη κε ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ή ε παξαγσγηθή ηνπο δηαδηθαζία βαζίδεηαη ζηε παξαγσγή πξάζηλνπ εμνπιηζκνχ, είλαη ιίγεο θαη νη πεξηζζφηεξεο είλαη κηθξνκεζαίεο. Δθφζνλ ε Διιάδα έρεη άθζνλνπο πφξνπο πξνο εθκεηάιιεπζε, είλαη αλαγθαία ε εθαξκνγή δηάθνξσλ ελεξγεηψλ, νη νπνίεο ζα απνζθνπνχλ ζηε βειηίσζε απηνχ ηνπο είδνπο ησλ επηρεηξήζεσλ. Ζ εθαξκνγή ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, κπνξεί λα είλαη απνηειεζκαηηθή θαη ζηηο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο, ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο, φπσο ηελ εκπνξία βηνινγηθψλ πξντφλησλ, ζηε θηελνηξνθία, ζηηο ππεξεζίεο αλαθχθισζεο θαη ζε δηάθνξνπο άιινπο ηνκείο. Σα άηνκα ηα νπνία απαζρνινχληαη ζε ηνκείο πνπ αθνξνχλ ηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο αλέξρνληαη πεξίπνπ ζηα ηειερψλνπλ θπξίσο ηνπο ηνκείο ησλ αηνιηθψλ, ησλ θσηνβνιηαϊθψλ αιιά θαη ησλ ειηνζεξκηθψλ. Δηθάδεηαη φηη νη ζέζεηο εξγαζίαο ζα απμεζνχλ ζηηο 8750, κε ηελ εγθαηάζηαζε 2500 θσηνβνιηατθψλ. (ΚΑΗΝΟΣΟΜΗΑ ΔΡΔΤΝΑ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ). Παξφιν φκσο, ηελ φρη θαη ηφζν δηαδεδνκέλε πηνζέηεζε θαη αιιαγή ζηξαηεγηθήο πξνο ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ζηελ Διιάδα, ε εθαξκνγή ελφο κνληέινπ πνπ βαζίδεηαη ζηε πξάζηλε νηθνλνκία ζα θέξεη ηα επηζπκεηά απνηειέζκαηα. Ζ αλάπηπμε κπνξεί λα παξνπζηαζηεί ζε δηάθνξνπο ηνκείο, φπσο ηε παξαγσγή, ηηο θαηαζθεπέο, ηηο ππεξεζίεο, ηε εθπαίδεπζε θαη άιινπο. Δηδηθφηεξα, ε θηινζνθία ηεο πξάζηλεο νηθνλνκίαο αθνξά δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο. Κάπνηεο απφ απηέο είλαη: Δπενδύζειρ ηιρ ανανεώζιμερ πηγέρ ενέπγειαρ Ζ αηνιηθή ελέξγεηα, ε ειηαθή θαζψο θαη ην λεξφ παξάγνπλ πξάζηλε ελέξγεηα. ηφρνο είλαη απεμάξηεζε απφ ηηο νξπθηέο πεγέο αιιά θαη ε ρξήζε ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ. Μία ελέξγεηα πνπ ζα κπνξνχζε λα ην πεηχρεη είλαη ε αχμεζε ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο ζε επηρεηξήζεηο πνπ αζρνινχληαη γεληθά ζην ηνκέα ηεο ελέξγεηαο. 28

30 Ολοκληπυμένη διασείπιζη ηυν αποβλήηυν Ζ αχμεζε ηεο αλαθχθισζεο, ε δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ ζε κεγάιν βαζκφ είλαη θάπνηεο απφ ηηο ελέξγεηεο θαη εθαξκνγέο πνπ ζηνρεχνπλ ζε κείσζε ησλ απνβιήησλ. Δκπαίδεςζη και έπεςνα Σα εξεπλεηηθά θέληξα αιιά θαη ηα εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα ηεο ρψξαο έρνπλ επηηχρεη κεγάιε πξφνδν ζρεηηθά κε ηε πξάζηλε νηθνλνκία θαη επηρεηξεκαηηθφηεηα. Οη ηνκείο απηνί είλαη κεγάιεο ζεκαζίαο γηα ηε βηψζηκε αλάπηπμεο, παξαγσγήο θαζψο θαη ηε δεκηνπξγία δηάθνξσλ πξνηχπσλ, φπσο θαηαλαισηηθψλ, ζπλδπάδνληαο ηηο αλάγθεο ηεο θνηλσλίαο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ απηψλ. Σν ζεζκηθφ θαη λνκηθφ πιαίζην πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα, είλαη πνιχ επλντθφ, φζνλ αθνξά ηε δεκηνπξγία πξάζηλσλ επηρεηξήζεσλ. Ζ Διιάδα πξνζπαζεί λα πξνζαξκφζεη ηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ, ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη θαη ζην παγθφζκην επίπεδν, ψζηε λα πξνζειθχνληαη θαη μέλνη επελδπηέο, εθηφο απφ ηνπο εγρψξηνπο. Ο λφκνο ραξαθηεξίδεηαη απφ ηαρχηεηα, δηαθάλεηα θαη απνηειέζκαηα, πξνθεηκέλνπ νη επελδπηέο λα βξίζθνπλ φζν ην δπλαηφ ιηγφηεξεο δπζθνιίεο. Παξαγσγηθά θίλεηξα, εξγαιεία ρξεκαηνδφηεζεο θαη απινχζηεξεο δηαδηθαζίεο είλαη θάπνηα απφ ηα πιενλεθηήκαηα γηα ηε ζαθήλεηα ησλ ελεξγεηψλ ηνπο αιιά θαη ηελ απνθπγή ηεο γξαθεηνθξαηίαο. Κάπνηεο απφ ηηο εληζρχζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζην λφκν είλαη νη εμήο : a) Φνξνινγηθή απαιιαγή απφ 8 έσο 10 ρξφληα απφ ην πνζφ ηνπ θφξνπ πνπ ζα θαηαβάινπλ νη επηρεηξήζεηο επί ησλ πξν θφξσλ θεξδψλ, ηα νπνία πξνθχπηνπλ απφ ηε λνκνζεζία. b) Δπηρνξήγεζε, δειαδή δσξεάλ παξνρή απφ ην Γεκφζην ρξεκαηηθνχ πνζνχ, γηα ηε θάιπςε θάπνησλ δαπαλψλ απφ ην επελδπηηθφο ζρέδην. Απηέο νη εληζρχζεηο, φπσο θαη θάπνηεο άιιεο, ζπλππνινγίδνληαη γηα λα θαζνξηζηεί ην πνζνζηφ ελίζρπζεο ζην επελδπηηθφ ζρέδην. (Αζαλαζνπνχινπ, Α., 2011) 4.3 Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηη Κπήηη Μέζσ ηε έξεπλαο, πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε γηα ηε Κξήηε, κέζσ δηάθνξσλ πεγψλ (Internet, βηβιία θιπ.), βξέζεθαλ ζρεηηθέο έξεπλεο, νη νπνίεο αλαθέξνληαη είηε ζε ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίεο επηρεηξήζεσλ, είηε γεληθά γηα ηελ ηδέα ηεο πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηαο. Μία έξεπλα, ε νπνία πξαγκαηνπνηήζεθε ην 2011 ζην λνκφ Ζξαθιείνπ, αθνξνχζε ηε ζχγθξηζε ηνπ λνκνχ Ζξαθιείνπ θαη ηνπ λνκνχ Ζιείαο, ζρεηηθά κε ηε βηψζηκε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε. Δπίζεο, κία άιιε έξεπλα πην πξφζθαηε, ην 2013, εμέηαζε ηε γλψκε, ηηο γλψζεηο θαη θαηά πφζν εθαξκφδνπλ ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα νη πνιίηεο θαη αληίζηνηρα νη επηρεηξήζεηο ηνπ Ζξαθιείνπ. 29

31 4.3.1 Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηο Ηπάκλειο χκθσλα κε ηε πξψηε έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε, ηα ζηνηρεία πνπ πξνέθπςαλ είλαη ηα εμήο: Γηα ην λνκφ Ζξαθιείνπ, πξνέθπςαλ δηάθνξα ζπκπεξάζκαηα. Πεξίπνπ 60 % μελνδνρεηαθέο κνλάδεο εθαξκφδεη δηάθνξα πεξηβαιινληηθά πξφηππα δηαρείξηζεο, φπσο ISO θαη EMAS. Σα μελνδνρεία ρξεζηκνπνηνχλ δηάθνξα ελέξγεηεο γηα λα βειηηψζνπλ ηελ ελεξγεηαθή ηνπο απφδνζεο. Κάπνηεο απφ απηέο είλαη ε ζεξκνκφλσζε θηεξίνπ, ηα εμσηεξηθά ζθίαζηξα θαη νη παινπίλαθεο βειηησκέλεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. ρεδφλ φια ηα μελνδνρεία ρξεζηκνπνηνχλ ην key card, ιάκπεο LED, ην 70 % πεξίπνπ απφ απηέο άιιεο ελέξγεηεο φπσο απηνκαηηζκνχο γηα θιείζηκν ηεο ςχμεο, εγθαηαζηάζεηο θεληξηθνχ ειηαθνχ ζπζηήκαηνο θιπ. Οη επηρεηξήζεηο, κε πνζνζηφ 83 %, θάλνπλ αλαθχθισζε ραξηηνχ / γπαιηθψλ / πιαζηηθψλ θαη ην 75 % αλαθπθιψλνπλ ην καγεηξηθφ ιάδη, ρξεζηκνπνηνχλ κεγάιεο ζπζθεπαζίεο γηα ηα απνξξππαληηθά, νηθνινγηθή δηαρείξηζε απνξξηκκάησλ θιπ. Ζ ελεκέξσζε θαη ε εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ, πξαγκαηνπνηείηαη απφ ην 89 % ησλ μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ. Σα μελνδνρεία, ζε πνζνζηφ 85 %, παξαπέκπνπλ ηνπο πειάηεο ηνπο λα πηνζεηνχλ νηθνινγηθή ζηάζε θαη ζπκπεξηθνξά απέλαληη ζην πεξηβάιινλ. Πεξίπνπ 6 ζηηο 10 μελνδνρεηαθέο κνλάδεο δελ έρνπλ ζπκκεηάζρεη ζε πξνγξάκκαηα επηδφηεζεο. Ζ αχμεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ πειαηψλ, ε κείσζε ησλ αξλεηηθψλ πεξηβαιινληηθψλ πεξηπηψζεσλ θαζψο θαη ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξνληαη ζην μελνδνρείν, είλαη ιίγα απφ ηα νθέιε πνπ έρνπλ απνθνκίζεη νη επηρεηξήζεηο κέζσ ηεο πηνζέηεζεο ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο (Μαξζαιακάθεο Ε., Μάιιηνο Π.) χκθσλα κε ζηνηρεία πνπ βξέζεθαλ απφ ηε δεχηεξε έξεπλα, ηα νπνία ζπιιέρζεθαλ απφ πξνεγνχκελε έξεπλα ε νπνία πξαγκαηνπνηήζεθε ην 2013 ζηε πφιε ηνπ Ζξαθιείνπ, πξνέθπςαλ δηάθνξα ζπκπεξάζκαηα. Οη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο νη νπνίεο ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα, γλψξηδαλ ηη είλαη ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα, αιιά επίζεο ζεσξνχζαλ φηη δελ έρεη αλαπηπρζεί ζε επηζπκεηφ επίπεδν ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ζηελ Διιάδα. Άιια ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνέθπςαλ είλαη φηη νη επηρεηξήζεηο πξαγκαηνπνηνχλ ελέξγεηεο θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζηνρεχνπλ ζηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη φηη νη εξγαδφκελνη είραλ ελεκεξσζεί απφ ηνπο ηδηνθηήηεο ζρεηηθά κε ηε ζηξαηεγηθή πνπ ζα αθνινπζήζεη ε επηρείξεζε, φζνλ αθνξά ην πεξηβάιινλ. Δπηπιένλ, νη επηρεηξήζεηο βιέπνπλ ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα, σο έλα ηξφπν ψζηε λα απμήζνπλ ηα καθξνπξφζεζκα θέξδε ηνπο. Οη επηρεηξήζεηο δελ ράλνπλ ζε ηίπνηα ζε ζρέζε κε ηηο επηρεηξήζεηο πνπ δελ πηνζεηνχλ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ιφγσ ηνπ θφζηνπο θαη αθφκα, ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ρξεζηκνπνηείηαη σο έλα ρξήζηκν εξγαιείν δηαθήκηζεο. Σέινο, νη ιάκπεο LED θαη νη αλαθπθιψζηκεο ζπζθεπαζίεο είλαη νη δεκνθηιέζηεξνη ηξφπνη πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη επηρεηξήζεηο γηα λα πξνζηαηέςνπλ ην πεξηβάιινλ. (Σζνπθάιεο Μ., Μαιαγθσληάξε Ο., Κσλζηαληνχξαο Υ.) 4.4 Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηα Γυδεκάνηζα 30

32 Μεηά απφ πνιχ έξεπλα ζε δηάθνξνπο δηαδηθηπαθνχο ηφπνπο αιιά θαη βηβιία, δηαπηζηψζεθε φηη δελ ππάξρεη παξφκνηα έξεπλα ή ζρεηηθή γηα ηα Γσδεθάλεζα, νχηε παιαηφηεξα νχηε αθφκα θαη ην ηειεπηαίν θαηξφ. Απηφ νθείιεηαη ίζσο ζην γεγνλφο φηη πέξα απφ ηα κεγάια αζηηθά θέληξα (Αζήλα, Θεζζαινλίθε θιπ.), δελ είλαη ηφζν δηαδεδνκέλε ε ηδέα ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο. Έηζη, δελ κπνξνχκε λα εμάγνπκε θαλέλα ζπκπέξαζκα γηα ηε πεξηνρή ησλ Γσδεθαλήζσλ, εθφζνλ δελ ππάξρεη έξεπλα Ππάζινη επισειπημαηικόηηηα ζηη Ρόδο Όπσο αλαθέξακε θαη παξαπάλσ, πξαγκαηνπνηήζεθε έξεπλα γηα λα βξεζνχλ ζηνηρεία κε ηα Γσδεθάλεζα, έηζη παξφκνηα έγηλε θαη γηα ηε πφιε ηεο Ρφδνπ. Δδψ επίζεο δηαπηζηψζεθε φηη δελ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί έξεπλα παξφκνηα ε ζρεηηθή γηα ηε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα. Έηζη, νχηε θαη ζε απηή ηε πεξίπησζε κπνξνχκε λα εμάγνπκε θάπνην ζπκπέξαζκα. 31

33 Κεθάλαιο 5 ο Ππυηογενήρ έπεςνα 5.1 κοπόρ θνπφο ηεο εξγαζίαο είλαη λα δηαπηζησζεί, εάλ νη επηρεηξήζεηο ηνπ Ζξαθιείνπ θαη ηεο Ρφδνπ γλσξίδνπλ ηη είλαη πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα, ηη γλσξίδνπλ ζρεηηθά κε απηή, αλ πηνζεηνχλ δξαζηεξηφηεηεο θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ θαη θαηά πφζν είλαη δηαηεζεηκέλνη λα ηηο πηνζεηήζνπλ ζε πεξίπησζε πνπ δελ έρνπλ πηνζεηεζεί απφ ηελ επηρείξεζε. Δπίζεο εμεηάδνληαη νη ιφγνη πνπ ρξεζηκνπνηνχλ κεζφδνπο, νη νπνίεο είλαη θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ, θαζψο θαη νη ιφγνη πνπ δελ ηηο ρξεζηκνπνηνχλ. Σέινο, εξεπλνχληαη νη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο ζπκβάιινπλ ζηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ εξγαζία πξαγκαηνπνηήζεθε κέζσ δνκεκέλσλ εξσηεκαηνινγίσλ, ηα νπνία κνηξάζηεθαλ ζε δηάθνξεο επηρεηξήζεηο ηνπ Ζξαθιείνπ θαη ηεο Ρφδνπ Δπεςνηηικά επυηήμαηα 1. Ση γλψκε έρνπλ νη επηρεηξήζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο ζηε πεξηνρή ηνπο ; 2. Έρνπλ πηνζεηήζεη πξάζηλεο δξαζηεξηφηεηεο ; 3. Γηα πνην ιφγν έρνπλ πηνζεηήζεη πξάζηλεο δξαζηεξηφηεηεο ζηελ επηρείξεζε ηνπο ; 4. Γίλνληαη θίλεηξα απφ ηελ θνηλσλία γηα ηελ αλάπηπμε πξάζηλσλ δξαζηεξηνηήησλ ; 5.2 Μεθοδολογία ηα πιαίζηα ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο, πξαγκαηνπνηήζεθε κία δηαδηθαζία άληιεζεο δεδνκέλσλ, κία έξεπλα ζηε πφιε ηνπ Ζξαθιείνπ θαη ζηε πφιε ηεο Ρφδνπ. Απηφ πξαγκαηνπνηήζεθε κέζσ δνκεκέλσλ εξσηεκαηνινγίσλ πνπ κνηξάζηεθαλ ζε δηάθνξεο επηρεηξήζεηο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο πφιεο ηνπ Ζξαθιείνπ θαη ηεο πφιεο ηεο Ρφδνπ. πλνιηθά κνηξάζηεθαλ 200 εξσηεκαηνιφγηα, απφ ηα νπνία ηα 100 δφζεθαλ ζηε πφιε ηνπ Ζξαθιείνπ θαη ηα ππφινηπα 100 ζηε πφιε ηεο Ρφδνπ. Σα εξσηεκαηνιφγηα κνηξάζηεθαλ θαηά ηε πεξίνδν Μαΐνπ-Απγνχζηνπ θαη ζπγθεληξψζεθαλ ζηηο 1 επηεκβξίνπ. Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν εξσηήζεθαλ νη επηρεηξήζεηο ήηαλ ν εμήο: Μέζσ πξνζσπηθήο επαθήο θαη ζπδήηεζεο κε θάζε εξσηψκελν, (απφ θνληά), απαληήζεθαλ ηα εξσηεκαηνιφγηα. Σα εξσηεκαηνιφγηα ήηαλ αλψλπκα θαη 32

34 πεξηειάκβαλαλ εξσηήζεηο πνιιαπιήο επηινγήο κέζσ ηεο κεζφδνπ Likert (θαζφινπ, ιίγν, αξθεηά, πνιχ, πάξα πνιχ). Σν πξφγξακκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζηελ αλάιπζε δεδνκέλσλ ήηαλ ην Microsoft Excel,απφ φπνπ πξνθχπηνπλ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο Πεπιοπιζμοί έπεςναρ Σν θχξην πξφβιεκα πνπ πξνέθπςε ήηαλ ε δπζθνιία ζηε δηαδηθαζία ζπιινγήο ζηνηρείσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο έξεπλαο. Σα πξνβιήκαηα πνπ πξνέθπςαλ ήηαλ ηα εμήο : Οξηζκέλεο επηρεηξήζεηο ιφγσ έιιεηςεο ρξφλνπ δελ ζέιεζαλ λα ζπκκεηέρνπλ ζηε ζπιινγή ζηνηρείσλ Κάπνηνη απφ ηνπο εξσηψκελνπο επηρεηξεκαηίεο αξλήζεθαλ λα δψζνπλ ζηνηρεία ιφγσ δπζπηζηίαο ζρεηηθά κε ηελ έξεπλα Κάπνηνη επηρεηξεκαηίεο ελδέρεηαη λα έδσζαλ ιάζνο ή αλαιεζείο απαληήζεηο ιφγσ βηαζχλεο Ζ θαηαλφεζε ησλ εξσηεκάησλ απφ πιεπξάο επηρεηξήζεσλ ιφγσ έιιεηςεο γλψζεσλ 5.3 Αποηελέζμαηα Γείγμα ηηρ πόληρ ηος Ηπακλείος Σα απνηειέζκαηα πνπ πξνέθπςαλ γηα ηε πφιε ηνπ Ζξαθιείνπ είλαη ηα εμήο : Απφ ηα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία πνπ ζπιιέρζεθαλ πξνέθπςε φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ (44%) είλαη επηρεηξήζεηο νη νπνίεο απαζρνινχλ απφ 0 έσο 3 εξγαδνκέλνπο. Ακέζσο κεηά κε πνζνζηφ (30%) απαζρνινχλ απφ 4 έσο 12 εξγαδφκελνπο, (10%) απαζρνινχλ απφ 21 έσο 50 εξγαδφκελνπο, (9%) απαζρνινχλ απφ 50 εξγαδφκελνπο θαη άλσ θαη ηέινο κε πνζνζηφ (7%) απαζρνινχλ απφ 13 έσο 20 εξγαδφκελνπο. ηηο επφκελεο εξσηήζεηο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ δφζεθαλ νη εμήο απαληήζεηο : 1. Γηα ηελ πξψηε εξψηεζε (Γλσξίδεηαη ηη είλαη πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα;): Λίγν (34%), Αξθεηά (30%), Καζφινπ (16%), Πνιχ (12%) θαη Πάξα πνιχ (8%). (Βιέπε δηάγξακκα 1.1). 33

35 Γηάγξακκα 1.1 (Γλσξίδεηαη ηη είλαη πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ;) 2. Γηα ηελ δεχηεξε εξψηεζε (Πηζηεχεηε φηη ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα έρεη αλαπηπρζεί επαξθψο ζηελ Διιάδα;): Λίγν (57%), Καζφινπ (31%), Αξθεηά (11%), Πνιχ (1%), Πάξα πνιχ (0%). (Βιέπε δηάγξακκα 1.2). Γηάγξακκα 1.2 (Πηζηεχεηε φηη ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα έρεη αλαπηπρζεί επαξθψο ζηελ Διιάδα ;) 34

36 3. Γηα ηελ ηξίηε εξψηεζε (Πηζηεχεηε φηη ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα έρεη αλαπηπρζεί επαξθψο ζηε πφιε πνπ δξαζηεξηνπνηείζηε ζε ζχγθξηζε κε άιια κέξε;): Λίγν (52%), Καζφινπ (33%), Αξθεηά (13%), Πνιχ (2%), Πάξα πνιχ (0%). 4. Γηα ηελ ηέηαξηε εξψηεζε (Τηνζεηείηε ζηελ επηρείξεζε ζαο δξαζηεξηφηεηεο ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο;): Λίγν (41%), Αξθεηά (32%), Καζφινπ (14%), Πνιχ (9%), Πάξα πνιχ (4%). 5. Γηα ηελ πέκπηε εξψηεζε (Γίλνληαη θίλεηξα γηα ηελ πηνζέηεζε ηέηνησλ δξαζηεξηνηήησλ;): Ναη (36%), Όρη (64%). 6. Γηα ηελ έθηε εξψηεζε (Αλ λαη, κε πνην ηξφπν;) : i. Δπιδοηήζειρ μέζυ ΔΠΑ Ναη (15%) θαη Όρη (85%) ii. Κοινυνική ςποζηήπιξη Ναη (20%) θαη Όρη (80%) iii. Άλλο Ναη (3%) και Όρη (97%), εθ ησλ νπνίσλ δχν επηρεηξήζεηο απάληεζαλ Μέζσ θεθαιαίνπ θαη κία επηρείξεζε απάληεζε Δηαηξίεο αλαθχθισζεο. 7. Γηα ηελ έβδνκε εξψηεζε (Έρεηε ελεκεξψζεη / εθπαηδεχζεη ην πξνζσπηθφ ζαο ζρεηηθά κε ηε ζηάζε ηεο επηρείξεζεο απέλαληη ζην πεξηβάιινλ;): Ναη (45%), 'Όρη (55%). 8. Γηα ηελ φγδνε εξψηεζε ( Πνηα απφ ηα παξαθάησ ρξεζηκνπνηεί ε επηρείξεζε ζαο γηα ηελ πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία): i. Λάμπερ ηεσνολογίαρ LED : Ναη (81%), Όρη (19%) (Βιέπε δηάγξακκα 1.3). Γηάγξακκα 1.3 (Λάκπεο ηερλνινγίαο LED) ii. Αιζθηηήπερ κίνηζηρ για ηο θυηιζμό: Ναη (31%), Όρη (69%) iii. Ανακύκλυζη λαδιού: Ναη (20%), Όρη (80%) iv. Ανακςκλώζιμερ ζςζκεςαζίερ: Ναη (46%), Όρη (54%) (Βιέπε δηάγξακκα 1.4). 35

37 Γηάγξακκα 1.4 (Αλαθπθιψζηκεο ζπζθεπαζίεο) v. ςζηήμαηα καθαπιζμού: Ναη (32%), Όρη (68%) vi. Οικολογικά καθαπιζηικά: Ναη (36%), Όρη (64%) vii. Κίνηηπα για καηανάλυζη: Ναη (28%), Όρη (72%) viii. Ανηικαηάζηαζη μησανημάηυν πεηπελαίος με μησανήμαηα θςζικού αεπίος / ςγπαεπίος: Ναη (7%), Όρη (93%) ix. Άλλο: Ναη (7%), Όρη (93%), εθ ησλ νπνίσλ δχν επηρεηξήζεηο απάληεζαλ Αλαθχθισζε ραξηηνχ θαη θάζε κία απφ ηηο ππφινηπεο πέληε επηρεηξήζεηο απάληεζαλ Αλαθχθισζε κπαηαξηψλ, Μείσζε κεηαθνξψλ, Αλαθχθισζε ιακπηήξσλ, Αλαθχθισζε ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ, Μεησηή ξεχκαηνο αληίζηνηρα. (Βιέπε δηάγξακκα 1.5). 36

38 1,2 Ναι Όχι Λάμπεσ τεχνολογία LED 1 0,93 1 Αιςθητήρεσ κίνηςησ για το φωτιςμό Ανακφκλωςη λαδιοφ 0,8 0,81 0,69 0,8 0,72 0,68 0,64 Ανακυκλώςιμεσ ςυςκευαςίεσ 0,6 0,54 υςτήματα καθαριςμοφ 0,46 Οικολογικά καθαριςτικά 0,4 0,31 0,32 0,36 0,28 Κίνηςτρα για ανακφκλωςη 0,2 0,2 0,07 0,19 Αντικατάςταςη μηχανημάτων πετρελαίου με μηχανμήματα φυςικοφ αερίου / υγραερίου 0 0 Άλλο Διάγραμμα 1.5 ( Ποια από τα παρακάτω χρθςιμοποιεί θ επιχείρθςθ ςασ για τθν περιβαλλοντικι προςταςία ;) 9. Γηα ηελ έλαηε εξψηεζε (Πξνβάιεηε ηηο πξσηνβνπιίεο ηεο επηρείξεζεο σο πξνο ην πεξηβάιινλ ζηνπο πειάηεο ζαο; ): Ναη (35%), Όρη (65%). 10. Γηα ηε δέθαηε εξψηεζε (Αλ λαη, κε πνην κέζν;): i. Ανάπηηζη ζε ιζηοζελίδα ηηρ επισείπηζηρ Ναη (21%) θαη Όρη (79%) ii. ε διάθοπα πεπιοδικά / εθημεπίδερ Ναη (10%) θαη Όρη (90%) iii. Άλλο Ναη (13%) θαη Όρη (87%), εθ ησλ νπνίσλ δέθα επηρεηξήζεηο απάληεζαλ Μέζσ δηαιφγνπ θαη θάζε κία απφ ηηο ππφινηπεο ηξεηο απάληεζαλ Κάδνο αλαθχθισζεο, Γηάθνξεο πξνζθνξέο, Φπιιάδηα αληίζηνηρα. 11. Γηα ηελ ελδέθαηε εξψηεζε (Πηζηεχεηε φηη κε ηελ πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα κπνξνχλ λα απμεζνχλ καθξνπξφζεζκα ηα θέξδε ηεο επηρείξεζεο ζαο;): Ναη (56%), Όρη (44%). 12. Γηα ηε δσδέθαηε εξψηεζε (Πηζηεχεηε φηη νη επηρεηξήζεηο πνπ πηνζεηνχλ / εθαξκφδνπλ πεξηβαιινληηθά πξνγξάκκαηα κεηνλεθηνχλ έλαληη ησλ άιισλ ιφγσ ηνπ θφζηνπο ησλ επελδχζεσλ ηνπο;): Καζφινπ (51%), Λίγν (32%), Αξθεηά (12%), Πνιχ (5%), Πάξα πνιχ (0%). 13. Γηα ηελ δέθαηε ηξίηε εξψηεζε (Δίλαη ζεκαληηθνί νη παξαθάησ ιφγνη γηα ηελ πηνζέηεζε ηεο πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηαο απφ κία επηρείξεζε;): i. Δνίζσςζη διαθήμιζηρ: Ναη (54%), Όρη (46%) ii. Δνίζσςζη κοινυνικήρ αποδοσήρ: Ναη (45%), Όρη (55%) iii. Μεγαλύηεπη εςαιζθηζία ππορ ηο πεπιβάλλον: Ναη» (75%), Όρη (25%) 37

39 iv. Μείυζη κόζηοςρ: Ναη (60%), Όρη (40%) v. Άλλο: Ναη (0%), Όρη (100%). (Βιέπε δηάγξακκα 1.6). 1,2 Ναι Όχι 1 1 Ενίςχυςθ διαφιμιςθσ 0,8 0,75 Ενίςχυςθ κοινωνικισ αποδοχισ 0,6 0,54 0,6 0,55 Μεγαλφτερθ ευαιςκθςία προσ το περιβάλλον 0,4 0,45 0,46 0,4 Μείωςθ κόςτουσ 0,25 Άλλο 0,2 0 0 Γηάγξακκα 1.6 (Δίλαη ζεκαληηθνί νη παξαθάησ ιφγνη γηα ηελ πηνζέηεζε ηεο πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηαο απφ κία επηρείξεζε ;) Γείγμα ηηρ πόληρ ηηρ Ρόδος Σα απνηειέζκαηα πνπ πξνέθπςαλ γηα ηε πφιε ηεο Ρφδνπ είλαη ηα εμήο : Απφ ηα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία πνπ ζπιιέρζεθαλ πξνέθπςε φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ (48%) είλαη επηρεηξήζεηο νη νπνίεο απαζρνινχλ απφ 4 έσο 12 εξγαδνκέλνπο. Ακέζσο κεηά κε πνζνζηφ (39%) απαζρνινχλ απφ 0 έσο 3 εξγαδφκελνπο, (6%) απαζρνινχλ απφ 50 θαη πάλσ εξγαδφκελνπο, (4%) απαζρνινχλ απφ 13 έσο 20 εξγαδφκελνπο θαη ηέινο κε πνζνζηφ (3%) απαζρνινχλ απφ 21 έσο 50 εξγαδφκελνπο. 38

40 1. Γηα ηελ πξψηε εξψηεζε (Γλσξίδεηαη ηη είλαη πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ;) είλαη: (38%) γηα Λίγν, (26%) γηα Αξθεηά, (14%) γηα Καζφινπ, (11%) γηα Πνιχ θαη Πάξα πνιχ. (Βιέπε δηάγξακκα 1.7). Γηάγξακκα 1.7 (Γλσξίδεηαη ηη είλαη πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα ;) 2. Γηα ηελ δεχηεξε εξψηεζε (Πηζηεχεηε φηη ε πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα έρεη αλαπηπρζεί επαξθψο ζηελ Διιάδα ;) είλαη: (42%) γηα Λίγν, (37%) γηα Καζφινπ, (17%) γηα Αξθεηά, (3%) γηα Πνιχ θαη (1%) γηα Πάξα πνιχ. (Βιέπε δηάγξακκα 1.8). 39