Research Paper The Effectiveness of 6-Week Mindfulness Training on Shooter's Salivary Cortisol Concentration and Sport Performance

Transcript

1 J ournal of Sabzevar U niversity of Medical Sciences October & November Vol 23. Num 4 Research Paper The Effectiveness of 6-Week Mindfulness Training on Shooter's Salivary Cortisol Concentration and Sport Performance *Hossein Samadi 1, Fateme Sadat Hoseini 2, Reza Bidaki 3 1. Assistant Professor, Department of Physical Education, Taft Branch, Islamic Azad University, Taft, Iran. 2. Assistant Professor, Department of Motor Behavior, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Urmia University, Urmia, Iran. 3. Associate Professor, Department of Psychiatry, Yazd Diabetes Research Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran. Citation: Samadi H, Hoseini FS, Bidaki R. [The Effectiveness of 6-Week Mindfulness Training on Shooter's Salivary Cortisol Concentration and Sport Performance (Persian)]. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences. 2016; 23(4): :: Received: 10 Apr Accepted: 25 Jul Keywords: Mindfulness training, Salivary cortisol, Sport performance A B S T R A C T Backgrounds Little research has been conducted on the effectiveness of mindfulness interventions on Hypothalamic Pituitary Adrenal (HPA) axis response and sport performance. The purpose of this study was to examine the impact of 6-week mindfulness training on salivary cortisol concentration as a reliable physiological marker of shooter's competition stress and their sport performance. Methods & Materials This study was a quasi-experimental study by pretest-posttest design with a control group. Statistical group comprised all men shooter athletes with an age range of 1-22 years in Yazd Province. To do this test, 16 male elite shooters were randomly allocated into experimental and control groups (8 in each). We used salivary cortisol kit (Germany IBL company model RE model) to evaluate amount of precompetition stress and special forms to evaluated sport performance. We used the Independent t test to compare performance score and repeated measure of ANOVA for comparison of salivary cortisol concentration in experimental and control group. The results were analyzed with SPSS 20. Results The findings showed significant reduction in salivary cortisol concentration and significant increase in sport performance in experimental group in comparison with the control group after 6 weeks of mindfulness training. Conclusion The results suggest that mindfulness training can be uses as a new and promised method in reduction of shooter's precompetition stress and enhancing their sport performance. * Corresponding Author: Hossein Samadi, PhD Address: Yazd, Shahid Qndy Blvd., Orkide Complex, no. 22. Tel: +98 (913) samadi_mh2005@yahoo.com 24

2 14 شماره دوره دوره آبانبهار و مهر تیراندازان ورزشی عملکرد و بزاقی کورتیزول غلظت بر ذهنآگاهی تمرین هفته شش اثربخشی بررسی 3 بیدکی رضا 2 حسینی فاطمهسادات 1 صمدی حسین * ایران. تفت اسالمی آزاد دانشگاه تفت واحد تربیتبدنی گروه استادیار 1- ایران. ارومیه ارومیه دانشگاه ورزشی علوم و تربیتبدنی دانشکده رفتارحرکتی گروه استادیار 2- ایران. یزد یزد صدوقی شهید پزشکی علوم دانشگاه دیابت تحقیقات مرکز روانکاوی گروه دانشیار فروردین 22 دریافت: تاریخ 1395 مرداد 4 پذیرش: تاریخ کلیدواژهها: ذهنآگاهی تمرین عملکرد بزاقی کورتیزول ورزشی اندکی مطالعات ورزشکاران ورزشی عملکرد و )HPA( آدرنال هیپوفیز هیپوتاالموس محور پاسخ بر ذهنآگاهی مداخالت اثر زمینه در اهداف روانشناختی شاخص عنوان به بزاقی کورتیزول غلظت بر ذهنآگاهی تمرین هفته شش اثربخشی بررسی حاضر مطالعه هدف است. گرفته صورت است. تیراندازان ورزشی عملکرد و رقابتی استرس در معتبر شامل تحقیق آماري جامعه است. شده انجام کنترل گروه با پسآزمون و پیشآزمون طرح از استفاده با و نیمهتجربی حاضر تحقیق بررسی روش و آزمایش گروه دو در تصادفی بهطور حرفهای تیرانداز 16 تحقیق انجام برای بود. سال 22 تا 1 سنی دامنه با یزد استان پسر تیراندازان تمام برای و RE مدل آلمان IBL شرکت بزاقی کورتیزول کیت از رقابتی استرس میزان سنجش برای گرفتند. قرار نفر( 8 گروه )هر کنترل کورتیزول غلظت مشاهده برای و مستقل تی آزمون از عملکرد نمرههای مقایسه برای شد. استفاده مخصوص فرمهای از عملکرد اندازهگیری.دش تجزیهوتحلیل SPSS نرمافزار 20 نسخه کمک به دادهها شد. استفاده مکرر اندازهگیری با واریانس تحلیل از آزمایش و کنترل گروه بزاقی تمرینهای هفته شش از پس آزمایش گروه ورزشی عملکرد افزایش و بزاقی کورتیزول غلظت در را معناداری کاهش پژوهش این یافتههای ها یافته داد. نشان کنترل گروه با مقایسه در ذهنآگاهی ورزشی عملکرد افزایش و مسابقه از قبل استرس کاهش در نویدبخش و جدید روشی عنوان به میتوان ذهنآگاهی تمرینهای از گیری نتیجه کرد. استفاده تیراندازان مقدمه تکنیک بر عالوه که است المپیکی ورزشهای از یکی تیراندازی نیاز بهینه اجرای برای مطلوب روانی و فیزیکی شرایط به خوب با امروزه میکنند اظهار )2008( همکاران و گوسیاردی ]1[. دارد عملکرد بر روانی مهارتهای تأثیر بحث روانشناسی علم پیشرفت زمینه این در پژوهشگران تالش دارد. بسزایی اهمیت ورزشی اثرات از درامانماندن برای جدید نظریههای پیدایش به منجر ]2[. است شده ورزشی اضطراب بهویژه روانی فشارهای سوء فیزیولوژیک انگیختگی با همراه نگرانی احساس عنوان به اضطراب پاسخ اضطراب و استرس حقیقت در ]3[. است شده تعریف دورنی محرکهای و روانی و اجتماعی محیط به زیستیهورمونی اهمیت و رقابتی متنوع شرایط در قرارگرفتن و است بیرونی و به و میشود ورزشکار هورمونی پاسخ در تغییر موجب برندهشدن ]4[. میافزاید استرس شدت و فراوانی روانی فشارهای و فیزیکی استرسهای است داده نشان مطالعات به مسابقات اجرای هنگام فشارها این تحمل و مسابقات از ناشی 1 گلوکوکورتیکوئیدی مختلف هورمونهای رهایی عامل عنوان و 2 آدرنال هیپوفیز هیپوتاالموس محور فعالکردن طریق از است. سمپاتیکی( عصبی سیستم طریق )از کاتکوالمینها کورتیزول آدرنال هیپوفیز هیپوتاالموس محور نهایی محصول ترشح فوقکلیه قشر از استرسزا شرایط و فعالیت هنگام که است 6[ است بدن در ضداسترس هورمون مهمترین واقع در میشود. 1. glucocorticoids 2. Hipotalamus & Hipofisis & Adrenalaxis مسئول: نویسنده * صمدی حسین دکتر ۲۲. پالک ارکیده مجتمع شهیدقندی بلوار یزد نشانی: +98 (913) تلفن: samadi_mh2005@yahoo.com الکترونیکی: پست 25

3 4 شماره. 23 دوره آبان و مهر شاخص غیرتهاجمی و ساده روشی عنوان به بزاقی کورتیزول 5[. استرس یا تنیدگی میزان سنجش برای کالسیک زیستشناختی تعیینکننده کورتیزول سطح کردهاند گزارش محققان است. ][. است رقابتی محیط در استرس میزان فشارهای با است ممکن رشتهای و سطح هر در ورزشکاران منفی تأثیر اینکه به توجه با شوند. مواجه اجرا و رقابت از ناشی نشان زیادی تحقیقات در ورزشی عملکرد بر اضطراب و استرس ازجمله روانشناختی مشکالت رفع برای 8[ ]9 است شده داده متعددی روانشناختی مداخالت دارویی درمان بر عالوه اضطراب جدید رویکردهای از یکی است. شده ابداع متوالی سالهای طی است. 3 ذهنآگاهی بر مبتنی مداخالت از استفاده معرفیشده خاص شیوهای به حال زمان به توجهکردن معنی به ذهنآگاهی با ارتباط برقراری برای روشی و قضاوت از خالی و هدفمند و افراد به تکنیکها این است. خنثی و منفی و مثبت تجارب شناسایی را ذهن نشخواری و غیرارادی عادتی الگوهای میآموزند و احساسات تا کنند تبدیل ارادی و آگاهانه الگوهای به را آنها و تلقی ذهن در گذرا و ساده رویدادهایی عنوان به منفی اندیشههای سیال جریان مشاهده از است عبارت ذهن حضور بنابراین شوند. 10[. ]11 داوری بدون بیرونی و درونی محرکهای برای تالش بر که سنتی روانشناسی رویکردهای برخالف رویکرد دارند تأکید ناخوشایند و نامطلوب نشانههای تغییر افزایش برای را مختلفی تکنیکهای ذهنآگاهی بر مبتنی ]13 میدهد آموزش ناخوشایند یا و نامطلوب محرک پذیرش ذهنآگاهی اثربخشی زمینه در تجربی دادههای اگرچه 12[. مداخالت این اثربخشی اما است متفاوت ورزشی عملکرد بر )2010( همکاران و زیدان است. شده تأیید تحقیقات برخی در و درد و خستگی کاهش بر را ذهنآگاهی تمرینات اثربخشی و گودمن ]14[. دادهاند گزارش غیربالینی نمونههای اضطراب کوتاهمدت مداخله یک اثربخشی بررسی در نیز )2014( همکاران انرژی و ذهنآگاهی ورزشکاران روی یوگا تمرینات و ذهنآگاهی نسبت به را کمتری ادراکشده استرس و بیشتر هدف به معطوف نتایج مشابه یافتهها این ]15[. کردند گزارش کنترل گروه فیزیولوژیک استرس کاهش بر مبنی )2014( همکاران و کرسول اختر و بالتزل اینحال با ]16[. بود ذهنآگاهی برنامه یک متعاقب منفی عواطف کاهش در معناداری تأثیر خود تحقیق در )2014( ]1[. نیاوردند دست به مداخله برنامه متعاقب استفاده زمینه در کشور از خارج انجامگرفته پژوهشهای اگرچه نشان اخیر دهه دو در را چشمگیری رشد ذهنآگاهی مداخالت از نگذشته چندی زمان روشها این کاربرد آغاز از ولی میدهد در ]18[. دارد قرار راه ابتدای در هنوز مداخالت این و است اضطراب سنجش برای غیرمعتبر ابزار از عمدتا پیشین تحقیقات تاکنون اینکه به توجه با است. شده استفاده ورزشی عملکرد و ایران در ورزش در ذهنآگاهی مداخالت تأثیر زمینه در تحقیقی میرسد. نظر به ضروری مداخالت این انجام است نشده انجام دارد نظر در حاضر تحقیق موضوع این اهمیت به توجه با بنابراین کورتیزول سطح بر را ذهنآگاهی تمرین برنامه یک اثربخشی کند. بررسی تیراندازان ورزشی عملکرد و بزاقی روشها و مواد طرح از استفاده با و است نیمهتجربی نوع از حاضر تحقیق جامعه است. شده انجام کنترل گروه با پسآزمون و پیشآزمون استان پسر تپانچه( و )تفنگ تیراندازان تمام شامل تحقیق آماري مجوز گرفتن از پس که بود سال 22 تا 1 سنی دامنه با یزد به داوطلبانه صورت به یزد استان جوانان و ورزش اداره از رسمی تحقیق نمونههای انتخاب برای شدند. دعوت تحقیق در مشارکت جسمانی و روانی سالمت و تحقیق در شرکت رضایت فرم از سال سه حداقل ورزشکاران همه شد. استفاده فعالیت سابقه و در حضور تجربه و تیراندازی رشته در منظم فعالیت سابقه در روانی و فیزیکی نظر از و داشتند را کشوری و استانی مسابقات میبردند. سر به کامل سالمت هیچیک ورزشکاران و مربی از بهدستآمده اطالعات به توجه با تجربه و نداشتند را روانی کالسهای در حضور سابقه افراد از اطالعات طبق شرايط واجد افراد انتخاب از پس بود. آنها اول هب حاضر مطالعه هدف توضیح و پرسشنامه از بهدستآمده رد شرکت تعهد فرم و کتبی رضایتنامه آنها از آزمودنیها در تصادفی بهطور آزمودنیها سپس شد. گرفته آزمون و کالس )8 کنترل گروه و نفر( )8 ذهنآگاهی بر مبتنی مداخله گروه دو گرفتند. قرار نفر( کورتیزول کیت از بزاقی کورتیزول غلظت اندازهگیری برای 0/03 μg/dl حساسیت با RE52611 مدل آلمان IBL شرکت استفاده االیزا روش به تهران( طب نیماپویش شرکت از )تهیهشده از قبل نوبت سه در ورزشکاران بزاق نمونه منظور بدین شد. دوم مسابقه از قبل و 1( آزمون مداخله از )پیش اول مسابقه پس هفته )یک استراحت حالت در و 2( آزمون مداخله از )پس شد. اندازهگیری اول( مسابقه از از قبل دقیقه 15 تا 10 بزاقی کورتیزول سطح سنجش برای ورزشکاران از 1( )آزمون استان سطح در انتخابی مسابقه شروع پس و بشویند سرد آب لیوان نصف با را خود دهان شد خواسته را خود غیرتحریکی بزاق از میلیلیتر 3 تا 2 حدود دقیقه پنج از اندازهگیری کنند. منتقل آزمایش مخصوص لولههای درون به مسابقه از پس هفته )یک استراحت زمان بزاقی کورتیزول سطح استرسی هیچ ورزشکاران که گرفت انجام دلیل بدین اول( رسمی مبتنی مداخله جلسه )شش مداخله اعمال از پس نکنند. تجربه را.3 Mindfulness based interventions 26

4 4 شماره. 23 دوره آبان و مهر بزاقی کورتیزول غلظت بر ذهنآگاهی تمرین هفته شش اثربخشی بررسی )آزمون رسمی مسابقه از قبل دقیقه 15 تا 10 ذهنآگاهی( بر بزاقی کورتیزول مجددا قبل دور با مشابه حساسیت میزان با 2( شد. جمعآوری ورزشکاران پيروي شبانهروزی ريتم از كورتيزول ترشح اینکه به باتوجه زمان در و مسابقه از )قبل مراحل تمام در نمونهگیری زمان ميكند نمونهگیری زمان يكسانبودن به توجه با بود. يكسان استراحت( شبانهروزی ريتم اثر استراحت زمان و انجامشده مسابقات طي بزاقی نمونههاي مراحل تمام در شد. كنترل هورمونها ترشح بر ید آزمایشگاه به وقت اسرع در و فریز بهسرعت جمعآوریشده انجام زمان تا نمونهها بزاق جمعآوری از پس شدند. منتقل یزد منجمد سانتیگراد درجه 20- دماي در البراتوار در آزمایشها گرفتند قرار اتاق دماي در نمونهها ابتدا آزمايش روز در شدند. مخاط تا شدند سانتريفوژ نمونهها سپس درآیند فريز حالت از تا مايع از استفاده با كورتيزول غلظت شود. تهنشین آنها در موجود رد بزاقی نمونههاي تمام شد. اندازهگيري لولهها در موجود شفاف شدند. آزمايش آزمايشگر( و مكان و )زمان محيطي يكسان شرایط مخصوص فرمهای از تیراندازان ورزشی عملکرد سنجش برای دوره اتمام از بعد و )قبل رسمی مسابقه نوبت دو در نمرهها ثبت مدت تیراندازی مسابقات در شد. استفاده 2( و 1 آزمون مداخله شلیک ۶۰ مدت این در باید که است دقیقه ۷۵ مردان برای مسابقه به امتیاز 600 حداکثر آزمون دوره هر در فرد یک دهند. انجام را و تعویض شلیک معینی تعداد از پس کاغذی هدف میآورد. دست رشته این میشود. ثبت و محاسبه داور به تحویل از پس آن امتیاز غیره و حریف تیم مسابقات سطح که بود شده انتخاب دلیل بدین باشد. نداشته ورزشکاران عملکرد و اضطراب روی متفاوتی تأثیر تمرینی جلسه شش در آزمایش گروه آزمودنیهای 90 تا 5 جلسه یک هفته )هر هفته شش طی مشخصشده مداخله برنامههای مشابه مداخله برنامه کردند. شرکت دقیقهای( )2009( همکاران و دپتریلو عملکرد افزایش و اضطراب با مرتبط تنفس روی تمرکز با نشسته مراقبه کشمش تمرین شامل ویژه مراقبه و یوگا تمرینات راهرفتن مراقبه بدن وارسی تمرین زیر ذهنآگاهی مداخله برنامه ]19[. بود خانگی تکلیف و ورزش شد. انجام مجرب بالینی روانشناس یک کمک به و محقق نظر و میانگین ارائه و اطالعات دستهبندی برای تحقیق این در دادهها تحلیل تجزیهو برای و توصیفی آمار از استاندارد انحراف نرمالبودن تعیین برای همچنین شد. استفاده استنباطی آمار از نمرههای مقایسه برای و اسمیرنوف کلموگروف آزمون از دادهها کورتیزول غلظت مشاهده برای و مستقل تی آزمون از عملکرد اندازهگیری با واریانس تحلیل از آزمایش و کنترل گروه بزاقی در 0/05 اطمینان سطح آزمونها تمامی در شد. استفاده مکرر نرمافزار 20 نسخه از استفاده پژوهش دادههای شد. گرفته نظر شد. SPSSتجزیهوتحلیل یافتهها نمونه تعداد به توجه با دادهها توزیع طبیعیبودن بررسی برای تحقیق متغیرهای تمامی در شد. استفاده ویلک شاپیرو آزمون از نشاندهنده که آمد دست به 0/05 از بزرگتر معناداری سطح برای تی آزمون از حاصل نتایج دادههاست. توزیع طبیعیبودن کورتیزول غلظت در گروه دو بین داد نشان مستقل گروههای و )0/99=P ندارد وجود معناداری تفاوت استراحت حالت در در ورزشی عملکرد و کورتیزول نمرههای مقایسه برای 0/02=t(. شد. استفاده مستقل تی آزمون از اول آزمون سطح و 0/106=t( و )0/91=P عملکرد در داد نشان نتایج آزمایش و کنترل گروه دو بین 0/10=t( و )0/916=P کورتیزول دو در ورزشی عملکرد مقایسه برای ندارد. وجود معناداری تفاوت همبسته تی آزمون از 2( و 1 )آزمون دوم و اول رسمی مسابقه 2. و 1 آزمون در ورزشی عملکرد مقایسه برای همبسته تی آزمون نتایج 1. جدول گروه متغیر آزادی درجه معناداری 0/014 t -3/234 آزمایش 0/6-0/318 کنترل بزاقی. کورتیزول غلظت برای مکرر اندازهگیری با واریانس تحلیل آزمون نتایج 2. جدول اثر آماره مجذورات مجموع آزادی درجه میانگین مربع معناداری f 0/001 48/194 1/ /362 آزمون دوره 0/146 2/36 0/20 1 0/20 گروه 2

5 مهر و آبان دوره. 23 شماره 4 جدول 3. نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه جفتی گروهها در هر دوره آزمون. گروه دوره آزمون متغیر درجه آزادی معناداری t 0/001-6/391 استراحت-آزمون 1 0/032-2/61 استراحت-آزمون 2 آزمایش 0/001 6/05 آزمون 1 -آزمون 2 0/002-4/83 استراحت-آزمون 1 0/001-5/84 استراحت-آزمون 2 کنترل 0/58-0/583 آزمون 1 -آزمون 2 و برای مقایسه سطح کورتیزول در سه دوره آزمون )مرحله استراحت و قبل از آزمون اول و قبل از آمون دوم( از تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده شد. جدول شماره 1 نشان میدهد عملکرد ورزشی از آزمون اول به آزمون دوم تنها برای گروه آزمایش معنادار است )0/014=P(. بنابراین میتوان بیان کرد دوره ذهنآگاهی بر عملکرد ورزشی تأثیر مثبت داشته و سطح عملکرد ورزشی را در گروه آزمایش افزایش داده است. نتایج جدول شماره 2 حاکی از معناداری اثر دوره آزمون و عدم معناداری اثر گروه است. به عبارتی بین دورههای آزمون در سطح کورتیزول بزاقی تفاوت معنادار وجود دارد اما عضویت گروهی تفاوت معناداری را در هر سه دوره آزمون نشان نمیدهد. بنابراین برای مقایسه جفتی گروهها در هر دوره آزمون از آزمون تی همبسته استفاده شد که نتایج در جدول شماره 3 گزارش شده است. همانگونه که جدول شماره 3 نشان میدهد در مقایسههای جفتی بهغیراز مقایسه آزمون 1 و 2 در گروه کنترل تمامی مقایسهها معنادار به دست آمده است. با توجه به تنها تفاوت گروه کنترل و آزمایش که دوره ذهنآگاهی برای گروه آزمایش بود میتوان بیان کرد دوره ذهنآگاهی تأثیر معناداری در کاهش غلظت کورتیزول بزاقی دارد. روند تغییرات در تصویر شماره 1 محسوس است. بحث تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر یک دوره تمرینات ذهنآگاهی بر سطح کورتیزول بزاقی و عملکرد ورزشی تیراندازان انجام گرفت. نتایج نشان داد شش هفته تمرین ذهنآگاهی اثر مثبتی در کاهش غلظت کورتیزول بزاقی قبل از مسابقه و عملکرد ورزشی دارد. مطالعه حاضر اولین مطالعه در زمینه بررسی اثربخشی مداخله ذهنآگاهی بر عملکرد ورزشی و سطح استرس رقابتی با استفاده از یک شاخص فیزیولوژیک مثل کورتیزول بزاقی است. با توجه به اینکه استرس فیزیولوژیک و روانی جزء جداییناپذیر رقابتهای ورزشی است مداخالت جدید و مؤثر به منظور کاهش استرس که منجر به افزایش عملکرد ورزشی شوند برای مربیان و ورزشکاران حیاتی است. به دلیل اینکه سطح کورتیزول بزاقی بهطور مثبتی تصویر 1. روند تغییرات غلظت کورتیزول بزاقی در دو گروه.)μg/dl( 28

6 4 شماره. 23 دوره آبان و مهر بزاقی کورتیزول غلظت بر ذهنآگاهی تمرین هفته شش اثربخشی بررسی مداخله از پس تغییرات است ارتباط در رقابتی استرس سطوح با است. ضروری مداخالتی برنامههای متعاقب دادههای تحلیل و دستیابی برای قبلی تحقیقات از بسیاری کردهاند استفاده غیرمعتبر گاهی و غیرمستقیم ابزارهای از خود ورزشی عملکرد با اضطراب ارتباط از محدود درک به منجر که عنوان به بزاقی کورتیزول از حاضر تحقیق در ]20[. است شده اثربخشی ارزیابی برای عملکرد نمره و فیزیولوژیک معتبر شاخص معتبر شاخص بزاقی کورتیزول شد. استفاده ذهنآگاهی تمرینات کارکرد ارزیابی و مسابقه از قبل استرس سنجش برای پایایی و ][. است HPA محور و آدرنوکورتیکال جسمانی( تمرین از ناشی وارده )فشار بدنی استرس هر بهطورکلی عصبی پاسخهای ایجاد سبب هیجان( از ناشی )استرس عصبی یا آزادکننده عامل ترشح و هیپوتاالموس به بدن پیرامونی بخش از برای هیپوفیز قدامی بخش تحریک و )CRF( کورتیکوتروپین افزایش به منجر آن از پس بالفاصله و ACTH هورمون آزادکردن ACTH میشود. فوقکلیوی قشر از کورتیزول ترشح در شدید استروئیدها آزادشدن و سنتز محرک روانی( فشار عمده )هورمون تبدیل و کلسترول بازیابی افزایش واسطه به آدرنال کورتکس از کورتیزول کورتیزولاست. گلوکوکورتیکوئیدهاازجمله به آن آنزیمی کاهش و افزایش و میشود مغز سلولهای وارد بهسادگی ترشحشده ]21[. دهد تغییر را رفتاری عملکرد است ممکن آن مییابد افزایش رقابتی نیازهای که هنگامی معتقدند محققان مییابد. افزایش کورتیزول درنتیجه و میشود فعال HPA محور پایه سطح به کورتیزول میرود بین از فشارزا عوامل که هنگامی است. کرده تأیید را یافتهها این نیز )200( هانیشی برمیگردد. از قبل و است شدید استرس به هورمونی پاسخی کورتیزول 22[. ]23 میرود باالتر شرایط به نسبت مسابقه تمرینات هفته شش از پس داد نشان حاضر مطالعه نتایج کاهش آزمایش گروه در بزاقی کورتیزول سطح ذهنآگاهی با نداشت. تغییر مقدار این کنترل گروه در درحالیکه یافت قبل روانی پاسخهای با بزاقی کورتیزول نزدیک ارتباط به توجه گروه ورزشکاران اضطراب میدهد نشان مسئله این مسابقه از با است. یافته کاهش ذهنآگاهی تمرین برنامه متعاقب آزمایش نداشته جسمانی فعالیت مسابقه از قبل آزمودنیها اینکه به توجه کورتیزول افزایش نشدهاند متحمل را فشاری جسمانی ازنظر و روانی فشارهای از ناشی میتوان را استراحت حالت به نسبت از ناشی را مداخله از بعد آن کاهش و ]24[ مسابقه از ناشی بر روانی تمرینات اثربخشی کرد. عنوان ذهنآگاهی تمرین برنامه برخی در بزاقی کورتیزول اندازهگیری از استفاده با رقابتی استرس است. دادهشده نشان تحقیقات برنامه اثر تحقیقی در )2014( همکاران و کوئلهو مثال برای والیبال نخبه ورزشکاران بزاقی کورتیزول سطح کاهش بر را روانی سطح کاهش و روانی برنامههای بین کردند عنوان و دادند نشان میدهد نشان تحقیقات دارد. وجود معلولی و عل ی رابطه کورتیزول مواجهه در منفی حاالت کاهش به منجر میتواند ذهنآگاهی مراقبه ذهنآگاهی تمرین برنامه حاضر تحقیق در شود. رقابتی نیازهای با بزاقی کورتیزول سطح کاهش درنتیجه و منفی هیجانات کاهش در کرسول و )2010( همکاران و زیدان یافته با نتایج اگرچه بود. مؤثر اختر و بالتزل نتایج با و دارد همخوانی )2014( گودمن و )2014( یافتهها در تفاوت کردهاند عنوان محققان ندارد. همخوانی )2014( نوع بهکارگرفتهشده مداخله برنامه ماهیت خاطر به است ممکن باشد. غیره و جلسات مدت دوره طول ورزش کنترل گروه ورزشی عملکرد اگرچه داد نشان نتایج همچنین برنامه متعاقب آزمایش گروه عملکرد اما است نداشته تغییری به احتماال افزایش این است. افزایشیافته ذهنآگاهی تمرین رقابتی اضطراب کاهش و عملکرد با مرتبط عوامل افزایش خاطر رد میتواند ذهنآگاهی تمرینات کردهاند عنوان محققان است. درنتیجه و باشد مؤثر استرس و منفی هیجانات و افکار کاهش اثربخشی شود. ورزشی عملکرد و خودکارآمدی افزایش به منجر آن با مرتبط عوامل و عملکرد افزایش بر ذهنآگاهی تمرینات و اضطراب کنترل احساس تمرکز و توجه سبکبالی ازجمله نشان تحقیقات برخی در خستگی و درد مثل فیزیولوژیک عوامل 14[. ]19 است شده داده باید مسابقه هنگام ورزشکار که است رشتههایی از تیراندازی رشته ماهیت به توجه با و باشد داشته کافی آرامش و تمرکز عملکرد میکنند بیان محققان اغلب دارد. پایینی انگیختگی مرتبط و رقابتی محیط فشارزای عوامل تأثیر تحت ورزشی نظر به منفی هیجانات اثر به توجه با میگیرد. قرار عملکرد با عملکرد تخریب به منجر احساسات این باالی سطوح میرسد عضالنی تنش با اضطراب باالی سطوح مثال برای شود. ورزشی کاهش و تمرکز اختالل باریکشده توجهی تمرکز خستگی و باالی سطوح است. مرتبط شناختی پردازش کارایی در کلی از افسردهساز( )عالئم منفی عواطف اشکال دیگر مشابه اضطراب منجر که هستند بیشتمرینی سندروم و فرسودگی خصوصیات میشود. عملکرد تخریب به مرتبط نشانههای از بسیاری است ممکن ذهنآگاهی تمرینات به اجازهدادن و برچسبزنی عدم با و دهد کاهش را اضطراب با همکاران و شاپیرو دهد. کاهش را منفی افکار وقوع افکار عبور آرامسازی پاسخهای ارتقای بر ذهنآگاهی میکنند بیان )1988( افراد میشود باعث و میکند کمک توجه خودتنظیمی بهبود و و کاباتزین تهدید. نه بنگرند چالش یک عنوان به استرس به دلیل بدین ذهنآگاهی که میکنند ذکر نیز )1985( همکاران شناختی تغییرات و فیزیولوژیک آرامش که میشود واقع مؤثر ویلیامز میدهد. ارتقا هستند رایج روشهای از که را عمیق رفتاری 29

7 4 شماره. 23 دوره آبان و مهر References [1] Kachanathu SJ, Verma SK, Khanna GL. Effect of Music Therapy on Heart Rate Variability: A Reliable Marker to Pre-competition Stress in Sports Performance. Journal of Medical Sciences. 2013; 13(6): doi: /jms [2] Gucciardi DF, Gordon S, Dimmock JA. Towards an understanding of mental toughness in Australian football. Journal of Applied Sport Psychology. 2008; 20(3): doi: / [3] Rajati M. [The effectiveness of Acceptance and commitment therapy on competitive state anxiety professional athletes Yazd. Faculty of Education and Psychology (Persian)] [MSc. thesis]. Yazd: Islamic Azad University; [4] Farzanegi P, Afshani A, Askari B, Ebrahimpour Z, Sharifi Gh, Shakibaei A, et al. [The effect of winning/ losing on profiles of mood states and salivary cortisol concentration in female handball player (Persian)]. 2009; 0(3): [5] Ho R, Neo L, Chua A, Cheak A, Mak A. Research on psychoneuroimmunology: does stress influence immunity and cause coronary artery disease? Annals of the Academy of Medicine, Singapore. 2010; 39(3): PMID: [6] Hellhammer DH, Wüst S, Kudielka BM. Salivary cortisol as a biomarker in stress research. Psychoneuroendocrinology. 2009; 34(2): doi: /j.psyneuen [] Hasegawa M, Toda M, Morimoto K. Changes in salivary physiological stress markers associated with winning and losing. Biomedical Research. 2008; 29(1): doi: /biomedres [8] Humara M. The relationship between anxiety and performance: A cognitive-behavioral perspective. Athletic Insight. 1999; 1(2): [9] Anshel M. Sport psychology: from theory to practice [A. Mosaddad Persian trans]. Tehran: Ettela'at Publications [10] Rostami M. [The effect of exercise on brain signals mindfulnessbased women depressed and anxious (Persian)] [MSc. thesis]. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad; [11] Kazemi AS. [The effectiveness of training mindfulness based cognitive strategies in the reduction of the symptoms of secondary traumatic stress disorder (S.T.S.D) and psychological problems of spouses of individuals with post traumatic stress disorder (Persian)]. Thought & Behavior in Clinical Psychology. 2012; 6(23): [12] Gardner FL, Moore Z. The psychology of enhancing human performance: The Mindfulness-Acceptance-Commitment (MAC) approach. Philadelphia: Springer Publications; 200. هب میتواند ذهنآگاهی که میکنند عنوان )2001( همکاران و به هم و فیزیولوژیک جنبه به هم که باشد مؤثری درمان دلیل این درباره تفکر جدید شیوههای و میپردازد استرس شناختی جنبه ]25[. میدهد آموزش را آن مدیریت و استرسزا موقعیتهای پیشنهادها برنامه تأثیر زمینه در تحقیق اولین حاضر تحقیق اینکه به توجه با کشور در ورزشی عملکرد و بزاقی کورتیزول سطح بر ذهنآگاهی این اثربخشی محققان که است این نیازمند آتی تحقیقات است را دیگر رشتههای ورزشی عملکرد و کورتیزول سطح بر را برنامهها دیگر از ماهر و مبتدی افراد کورتیزول سطح مقایسه کنند. بررسی نیز جدید مداخالتی برنامههای گیرد. قرار مدنظر باید که است مسائلی باید محققان شوند. بررسی باید نیز 4 تعهد و پذیرش مدل مثل دیگر منظور به مداخالتی برنامه بهترین به دستیابی برای را خود تالش اثربخشی و گیرند کار به عملکرد افزایش و رقابتی اضطراب کاهش دهند. قرار مدنظر نیز پیگیری مرحله در را برنامهها این ذهنآگاهی تمرین برنامه هفته شش داد نشان مطالعه این نتایج افزایش و بزاقی( کورتیزول )سطح رقابتی استرس بر مثبتی اثر کورتیزول سطح اینکه به توجه با دارد. تیراندازان ورزشی عملکرد ارتباط در رقابتی اضطراب و استرس با معناداری بهطور بزاقی اثربخشی عدم و ورزشی عملکرد بر اضطراب منفی اثر و است میشود توصیه عملکرد بر سنتی روانشناختی مداخالت کافی کاهش برای ذهنآگاهی جدید مداخالت از مربیان و ورزشکاران کنند. استفاده ورزشی عملکرد افزایش و اضطراب قدردانی و تشکر حرکتی رفتار گروه در صمدی حسین آقای پایاننامه از مقاله این میدانند الزم خود بر محققان است. شده گرفته ارومیه دانشگاه هیئت یزد استان جوانان و ورزش کل اداره از را خود تشکر مراتب تحقیق در شرکتکننده ورزشکاران و مربیان و استان تیراندازی خاطر به ارومیه بدنی تربیت دانشکده از همچنین دارند. اعالم اخالق کد با مقاله این میشود. تشکر پژوهش این از مالی حمایت است. شده تأیید ارومیه دانشگاه تربیتبدنی دانشکده در 1002 [13] Gardner F, Moore Z. Clinical sport psychology. Philadelphia: Human Kinetics; [14] Zeidan F, Gordon NS, Merchant J, Goolkasian P. The effects of brief mindfulness meditation training on experimentally induced pain. Pain. 2010; 11(3): doi: /j.jpain [15] Goodman FR, Kashdan TB, Mallard TT, Schumann M. A brief mindfulness and yoga intervention with an entire NCAA Division I athletic team: An initial investigation. Psychology of Consciousness: Theory, Research, and Practice. 2014; 1(4): doi: /cns Acceptance and Commitment 30

8 مهر و آبان دوره. 23 شماره 4 بررسی اثربخشی شش هفته تمرین ذهنآگاهی بر غلظت کورتیزول بزاقی [16] Creswell JD, Pacilio LE, Lindsay EK, Brown KW. Brief mindfulness meditation training alters psychological and neuroendocrine responses to social evaluative stress. Psychoneuroendocrinology. 2014; 44:1 12. doi: /j.psyneuen [1] Baltzell A and Akhtar V L. Mindfulness Meditation Training for Sport (MMTS) intervention: Impact of MMTS with Division I female athletes. The Journal of Happiness & Well-Being. 2014; 2(2): [18] Kaufman KA, Glass CR, Arnkoff DB. Evaluation of Mindful Sport Performance Enhancement (MSPE): A new approach to promote flow in athletes. Journal of Clinical Sport Psychology. 2009; 3(4): doi: /jcsp [19] De Petrillo LA, Kaufman KA, Glass CR, Arnkoff DB. Mindfulness for long-distance runners: An open trial using Mindful Sport Performance Enhancement (MSPE). Journal of Clinical Sport Psychology. 2009; 3(4):35 6. doi: /jcsp [20] Coelho RW, Kuczynski KM, Keller B, da Silva AMB. Multimodal Imagery And Cortisol Concentration Levels Of Volley-ball Players. Medicine & Science in Sports & Exercise. 2010; 42:289. doi: /01.mss [21] Filaire E, Bernain X, Sagnol M, Lac G. Preliminary results on mood state, salivary testosterone: cortisol ratio and team performance in a professional soccer team. European Journal of Applied Physiology. 2001; 86(2): doi: /s [22] Haneishi K, Fry A C, Moore C A, Schilling B K, Li Y. Cortisol and stress responses during a game and practice in female collegiate soccer players. The Journal of Strength & Conditioning Research. 200; 21(2): doi: /R [23] Salvador A, Suay F, Gonzalez-Bono E, Serrano M A. Anticipatory cortisol, testosterone and psychological responses to judo competition in young men. Psychoneuroendocrinology. 2003; 28(3): doi: (02) [24] Hosseini H, Abdoli B, Malekshahi M. [The relationship between the number of spectators with salivary cortisol and performance of the soccer s referee (Persian)]. Sport Psychology Review. 2014; 3(): [25] Kazemeini T. [Comparison of the effectiveness of mindfulnessbased cognitive therapy (MBCT) with cognitive-behavioral therapy (CBT) as a way to reduce anger and aggressive driving School of Education and Psychology (Persian)] [MSc. thesis]. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad;