ΣΕΜΙΝΑΡΙA Ψυχαναλυτικού Ινστιτούτου Αθηνών

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΕΜΙΝΑΡΙA 2010-11. Ψυχαναλυτικού Ινστιτούτου Αθηνών"

Νάρκισσος Δημαράς
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η διεξαγωγή των σεμιναριών του Φόρουμ της Αθήνας της Σχολής των Φόρουμ του Λακανικού πεδίου θα λαμβάνει χώρα στην έδρα του Ψυχαναλυτικού Ινστιτούτου Αθηνών Αγ. Φιλοθέης 17- Αθήνα Μετρό : Σύνταγμα- Μοναστηράκι ΔΕΛΤΙΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ Ονοματεπώνυμο... Διευ θυνση...τ.κ... Περιοχή Τηλέφωνο...Φαξ... ΣΕΜΙΝΑΡΙA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 17- ΜΕΤΡΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ( ημιόροφος στη στοά)

Φιλοθέης 17- Αθήνα Μετρό : Σύνταγμα- Μοναστηράκι ΔΕΛΤΙΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2010-11

2 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ IV Έναρξη : 05 Φεβρουαρίου 2011, ώρα 17: 30 Εισηγητής : Σωτηρία Γρίβα Ημερομηνίες : 2011: 05/02, 2/04, 7/05, 04/06 Θέμα : Ο μύθος του νευρωτικού και η πράξη του Λόγου O μύθος του νευρωτικού και η πράξη του λόγου. Ο μύθος δίνει μια ρέουσα μορφή σ εκείνο που δεν μπορεί να μεταβιβαστεί παρά σαν κάλεσμα.τί αφηγείται αυτό το κάλεσμα ; Πώς αποδεσμεύεται κανείς από το λεκτικό περίβλημα που ύφανε γύρω του ο οικογενειακός αστερισμός;αρκεί να κλείσει τα μάτια του και να ανοίξει τ αυτιά του;κι αν αναζητήσει πέρα από το διχασμό του μια υπέρβαση, αυτή είναι η ρήξη;η πράξη του λόγου όντως επιτρέπει τη ζωή, την άλλη γέννηση, τον τόπο του Εγώ-Εσύ, στην μυστηριώδη γή της πτώσης των νεκρών περιβλημάτων, χωρίς να οδηγεί τους νεκρούς στους νεκρούς..στον τόπο που θα σε κάνει να δείς... Jacque Lacan, Il mito individuale del Neurotico,Astrolabio,Roma,1986. Slavoj Zizek,Credere,Meltemi,Roma,2005.

τί αφηγείται αυτό το κάλεσμα ; Πώς αποδεσμεύεται κανείς από το λεκτικό περίβλημα που ύφανε γύρω του ο οικογενειακός αστερισμός;αρκεί να κλείσει τα μάτια του και να ανοίξει τ αυτιά του;κι αν

3 ερώτημα της αγωνίας του ευνουχισμού στο κείμενο Αναστολή, άγχος και σύμπτωμα διαφοροποιείται από κάθε φιλοσοφική ενατένιση της σχέσης του υποκειμένου με τον κόσμο, απέχοντας από τις όποιες φιλοσοφικές προθέσεις συλλογικής διαχείρισης της έννοιας. Σ αυτό το σημείο διαχωρίζονται η ψυχαναλυτική μέθοδος από την φιλοσοφική και την ψυχολογική. Όσον αφορά το συμπεριφοριστικό ή το γνωσιακό σύστημα εξάλειψης της αγωνίας με την μέθοδο της υποβολής στην προοπτική της κατά μέτωπο αντιμετώπισής της δεν φαίνεται να χαρακτηρίζεται από μακροβιότητα. Η προτροπή του «να επιχειρήσεις να μάθεις να κολυμπάς λίγο ως πολύ όταν κινδυνεύεις από πνίξιμο» δεν φαίνεται να εκμηδενίζει την αντιμετώπιση του ανοίκειου, το οποίο επιμένει να υπολανθάνει. Ποια η λύση για την ψυχανάλυση όταν ακόμα και ο ίδιος ο Freud διαπιστώνει στις αναλύσεις του τον αξεπέραστο σκόπελο της αγωνίας του ευνουχισμού; Εάν ισχύει ότι το βαθύτερο αίτιο της αγωνίας τροφοδοτείται από την επιθυμία του Άλλου, ποια είναι η διέξοδος που ο Λακάν αφήνει να διαφανεί μέσα από το απόφθεγμα «η αγωνία δεν υφίσταται χωρίς αντικείμενο»; Στο φετινό μας σεμινάριο, μολονότι μπορεί να θεωρηθεί ως η λογική συνέχεια της άρθρωσης των επεξεργασιών γύρω από «τις κλινικές θεωρήσεις του συμπλέγματος του ευνουχισμού» της προηγούμενης χρονιάς, θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε το επέκεινα της φροϋδικής προβληματικής γύρω από την έννοια της αγωνίας. Βιβλιογραφία Αριστοτέλης, Ρητορική Β, σελ , εκδ. Ζαχαρόπουλου, μετ. Ηλ. Ηλιού. Κίρκεγκωρ, Η έννοια της αγωνίας, εκδ. Δωδώνη, μετ. Γιάννη Τζαβάρα. Καντ, Η έννοια του αρνητικού μεγέθους στη φιλοσοφία, εκδ. Printa, μετ.τασάκου Φρόϊντ Σ, Το ανοίκειο, εκδ. Πλέθρον, μετ. Εμη Βαϊκούση. Φρόϊντ Σ, Αναστολή, σύμπτωμα και άγχος, εκδ Μεταίχμιο, Jacques Lacan, Séminaire , Livre X, L Angoisse, Paris, Seuil Colette Soler, Séminaire de lecture , Séminaire L Angoisse de Jacques Lacan. ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Ι Έναρξη : 30 Οκτωβρίου 2010 ώρα 19: 30 Εισηγήτρια : Κομματά Λίλιαν Ημερομηνίες : 2010 : 13-27/11, 11/ : 8-22/01, 05-19/02, 19/03, 2-16/04, 07-21/05, 04-18/06 Θέμα : Όλες οι γυναίκες ή μια κάποια γυναίκα 1 ; Παρόλο που ο Λακάν θεώρησε τον φαλλό απαραίτητο για την εγκαθίδρυση του αναλυτικού λόγου, ωστόσο παραμένει ένας όρος παρεξηγημένος αλλά και φορτισμένος αρνητικά λόγω της κακής χρήσης της λειτουργίας του από την ψυχαναλυτική εμπειρία 2. Ο φαλλός δεν υποδηλώνει ούτε το ανατομικό όργανο, ούτε την φυσιολογία του, πολύ λιγότερο δε τη λειτουργία εκείνη, η οποία θα επέτρεπε την σεξουαλική συνεύρεση ανάμεσα στα δύο φύλα. Η ασυμβατότητα επομένως μεταξύ του είναι και του έχω δεν είναι θέμα επιλογής που γίνεται με όρους φυσιολογίας, αλλά με όρους που ο ίδιος ο λόγος εισάγει. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για όρους που φιλοδοξούν όχι να κατονομάσουν το αρσενικό και το θηλυκό αλλά να υπογραμμίσουν ότι πρόκειται για μια επιλογή της οποίας η φύση και η λειτουργία διαφέρουν. Αν η διαφορά αυτή ως απότοκος της φαλλικής λειτουργίας, υπονομεύει κάθε έννοια σεξουαλικής διπολικότητας, όπως και κάθε δυνατότητα εγγραφής της σεξουαλικής σχέσης 3, τότε τίθεται για την ψυχανάλυση το ακόλουθο ερώτημα Σε 1 J Lacan, Le Séminaire, Livre XVIII, «D un discours qui ne serait pas du semblant», σελ. 69, Εκδ. Seuil. 2 Idem, σελ.67 3 Idem, σελ

Όσον αφορά το συμπεριφοριστικό ή το γνωσιακό σύστημα εξάλειψης της αγωνίας με την μέθοδο της υποβολής στην προοπτική της κατά μέτωπο αντιμετώπισής της δεν φαίνεται να χαρακτηρίζεται από μακροβιότητα.

4 τι συνίσταται, η διατήρηση από την ψυχανάλυση, του φροϋδικού μύθου ενός πρωτόγονου πατέρα που έχει στην κατοχή του και που απολαμβάνει όλες τις γυναίκες;«αυτό που υπογραμμίζει, ο μύθος της απόλαυσης όλων των γυναικών, είναι ότι-η καθολική πρόταση- όλες οι γυναίκες δεν υπάρχει» 4. Αν όμως για τον Λακάν, σύμφωνα με τα επιχειρήματά που αντλεί από την λογική του Peirce, η καθολική πρόταση «όλες οι γυναίκες» αποδεικνύεται ανυπόστατη, - πώς είναι δυνατή μια γνώση, -η οποία, έχοντας ως αφετηρία την προβληματική του φαλλού όπως και την ανυπαρξία λογικής σχέσης μεταξύ των φύλων, - μπορεί να αναφέρεται, σε μια απόλαυση που αποκαλείται σεξουαλική και που αφορά μια «κάποια γυναίκα»; Στα πλαίσια της προβληματικής αυτής, θα αναφερθούμε σε μια σειρά κλινικά παραδείγματα, τα οποία ενώ απετέλεσαν τομή στην ιστορία της ψυχανάλυσης, από την άλλη έγιναν αντικείμενο κριτικής επεξεργασίας από τον ίδιο τον Λακαν. Βιβλιογραφία 1. J Lacan, Le Séminaire, Livre XVIII, «D un discours qui ne serait pas du semblant», σελ. 69, Εκδ. Seuil 2. J. Lacan, «La signification du phallus», Ecrits, Εκδ. Seuil 3. J. Lacan, «Propos directifs pour un congrès sur la séxualité féminine», Ecrits, Εκδ. Seuil. 4. J. Lacan, «Encore», Εκδ. Seuil. 5. Colette Soler «Ce que Lacan disait des femmes», Εκδ. Champ Lacanien, ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΙΙ Έναρξη : 30 Οκτωβρίου 2010 ώρα 17: 30 Εισηγητής : Μωριάτης Στυλιανός Ημερομηνίες : 2010: 27/11-11/ : 08-22/01-19/02, 19/03-16/04, 21/05-18/06 Θέμα: Ανάμεσα στο affect και στην αγωνία. Η έννοια της αγωνίας αποτέλεσε σημαντικό αντικείμενο έρευνας και μελέτης των ανθρωπιστικών σπουδών. Σε εποχές αβεβαιότητας και συλλογικής ανασφάλειας μπορεί κάλλιστα να χαρακτηρισθεί, όπως έλεγε ο Λακάν, ως «το μοναδικό ψυχικό φαινόμενο που δεν σε ξεγελάει» δεδομένου ότι είναι εκείνο το οποίο συνεχίζει να υφίσταται πέρα και ενάντια σε κάθε απόπειρα χαλιναγώγησης και απόκρυψής του από την όποια άρθρωση του λόγου. Στις μέρες μας εμφανίζεται πλέον χωρίς τον υπαρξιακό ή τον μεταφυσικό της μανδύα και καταλήγει να συγχέεται άλλοτε με τον φόβο και τον πανικό και άλλοτε με τα αρνητικά συναισθήματα που θα έπρεπε κανείς να αποβάλλει με την βοήθεια «θετικών σκέψεων». Κατ άλλους ορίζεται ως «η ψυχική και σωματική κατάσταση που συνδυάζει το έντονο σφίξιμο στο ύψος του λεγόμενου ηλιακού πλέγματος και την αναπνευστική δυσκολία με περισσή δόση κατάθλιψης». Ο όρος affect προσομοιάζει περισσότερο στην ανωτέρω περιγραφή και ανταποκρίνεται στον ορισμό του ψυχικού φαινομένου όπως το εισήγαγε η γερμανική ψυχολογία πριν τον δανειστεί ο Freud. Ο Freud όταν επιχειρεί να περιγράψει το καθεστώς της ενόρμησης καταφεύγει στην κλασσική διάκριση ανάμεσα σε affect και αναπαράσταση η οποία είναι φιλοσοφική έννοια και οριοθετείται από την αντίστοιχη προσέγγιση. Ωστόσο, όταν επεξεργάζεται το 4 Idem, σελ. 69

Αν όμως για τον Λακάν, σύμφωνα με τα επιχειρήματά που αντλεί από την λογική του Peirce, η καθολική πρόταση «όλες οι γυναίκες» αποδεικνύεται ανυπόστατη, - πώς είναι δυνατή μια γνώση, -η οποία, έχοντας

Σχετικά έγγραφα

Ελένη Κουμίδη «Πέρασμα στην πράξη»

Ελένη Κουμίδη «Πέρασμα στην πράξη» Συμπεριφορά και πράξη: Ο Λακάν διακρίνει την συμπεριφορά από την πράξη. Η συμπεριφορά αφορά όλα τα ζώα ενώ η πράξη είναι συμβολική και αφορά τον άνθρωπο. Η έννοια της