ΣΧΟΛΙΑ ΠΟΥ ΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΗΜΟΣΙΑ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΠΑ

Transcript

1 1. ιασύνδεση Κρήτης Ε ΗΕ : «Θα απαιτηθεί η κατασκευή νέων και η αναβάθμιση υφιστάμενων τμημάτων μικρού μήκους Γ.Μ. 150kV για τη σύνδεση του Υ/Σ Ζεύξης 150kV επί της Κρήτης με το υφιστάμενο Σύστημα 150 kv στην Κρήτη (στον Υ/Σ Λινοπεραμάτων μέσω 2 νέων πυλών Γ.Μ. και στις Γ.Μ. Ρέθυμνο Λινοπεράματα και Χανιά Λινοπεράματα). Τα απαιτούμενα έργα θα οριστικοποιηθούν σε συνεργασία με τον ιαχειριστή Νήσων και θα είναι έτοιμα πριν από την ολοκλήρωση της διασύνδεσης ΣΡ». Επισημαίνεται ότι τα υπόψη έργα δεν συμπεριλαμβάνονται στην ΜΑΣΜ-Ν, καθώς αυτά απαιτούνται για την Φάση ΙΙ της διασύνδεσης όπου το Σύστημα της Κρήτης θα αποτελεί ήδη μέρος του ΕΣΜΗΕ. Ως εκ τούτου, τα έργα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο ΠΑ : «Ο σε συνεργασία με το ιαχειριστή Νήσων προχωρά στην εκπόνηση περαιτέρω ειδικών μελετών, για τον προσδιορισμό των αναγκαίων ενισχύσεων στο Σύστημα της Κρήτης τα επόμενα χρόνια. Βασικές παράμετροι για τον προσδιορισμό των ενισχύσεων επί της Κρήτης αποτελούν τα σημεία σύνδεσης, τα μεγέθη των συνδέσμων, οι συνθήκες φόρτισης των συνδέσμων και η απαιτούμενη λειτουργία συμβατικών μονάδων για τα διάφορα σενάρια λειτουργίας. Σε ό,τι αφορά τον υφιστάμενο σχεδιασμό ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς Κρήτης (βάσει της ΜΑΣΜ νήσων ) που εκπονείται από το ιαχειριστή Νήσων, αυτός σε γενικές γραμμές παραμένει, θα επανεξεταστεί ωστόσο στο επόμενο διάστημα σε συνεργασία με τον ιαχειριστή Νήσων.». Επισημαίνεται ότι οι αναγκαίες ενισχύσεις για το Σύστημα της Κρήτης ενόψει της ιασύνδεσής του με το ΕΣΜΗΕ, δεν έχουν ληφθεί υπόψη στη ΜΑΣΜ-Ν και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο ΠΑ. 3. Γενικότερα, επισημαίνεται ότι στις μελέτες που θα εκπονηθούν για τη διασύνδεση της Κρήτης, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα αναφερόμενα στην τελευταία επικαιροποιημένη ΜΑΣΜ-Ν για το Σύστημα της Κρήτης. Επιπρόσθετα, στα πλαίσια του ΠΑ θα πρέπει να υπάρχει λεπτομερέστερη αναφορά των θεμάτων προγραμματισμού του παραγωγικού δυναμικού στην Κρήτη και των έργων Συστήματος στο υπό ένταξη στο ΕΣΜΗΕ νησί. ΕΗ Η έγκαιρη διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό Σύστημα είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και επάρκεια ενεργειακής τροφοδοσίας του νησιού ήδη από τις αρχές του 2020, με δεδομένο ότι πλήθος συμβατικών Μονάδων της Κρήτης δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν μετά το 2019 για περιβαλλοντικούς λόγους. Όπως πολύ αδρά περιγράφεται και στο προηγούμενο ΠΑ, το συγκεκριμένο έργο είναι ίσως το πιο κρίσιμο για την 1 η τριετία και οποιαδήποτε καθυστέρηση θα οδηγήσει σε διακύβευση της ασφάλειας τροφοδοσίας του νησιού. Ω- στόσο, ότι από το παρόν υπό διαβούλευση ΠΑ, σε σχέση με το προηγούμενο ΠΑ, λείπει αφενός η αναφορά στην εξαιρετική κρισιμότητα του έργου, προβλέπεται αφετέρου μια μικρή χρονική διολίσθηση της Φάσης I («μικρής διασύνδεσης» εναλλασσόμενου ρεύματος) από το δεύτερο εξάμηνο του 2019 στο πρώτο εξάμηνο του Επίσης, ενώ αναφέρεται στην παράγραφο ότι οι Φάσεις I και II σχεδιάζονται και αδειοδοτούνται παράλληλα, δεν υπάρχει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα των επιμέρους έργων της Φάσης II («μεγάλης διασύνδεσης» συνεχούς ρεύματος), ενώ ταυτόχρονα δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα η τελική μεταφορική ικανότητα της Φάσης II, γεγονός που σημαίνει ότι το συγκεκριμένο έργο (Φάση II) βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο σχεδιασμού. Λόγω της κρισιμότητας της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης για την ασφάλεια τροφοδοσίας του νησιού, είναι ιδιαίτερα μεγάλης σημασίας: (α) η οριστικοποίηση των τεχνικών παραμέτρων του έργου (Φάσεις I και II), (β) η αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης, και (γ) ο καθορισμός των συμβατικών Μονάδων της Κρήτης που θα είναι απαραίτητες από το 2020 και μετά, είτε για συνεχή λειτουργία (παροχή συμπληρωματικής ενέργειας), είτε για εφεδρεία (παροχή επικουρικών υπηρεσιών), καθώς και των εκτιμώμενων ωρών λειτουργίας εκάστης ετησίως. Ο χρονικός ορίζοντας για καθένα εκ των δυο ανωτέρω τρόπων λειτουργίας αυτών, θα πρέπει επίσης να προσδιορισθεί. 1

2 ΕΣΑΗ 1. Το παρόν ΠΑ αγνοεί εμφανώς το εγκεκριμένο και αυτή τη στιγμή ισχύον ΠΑ , όπως διαμορφώθηκε μετά την περσινή δημόσια διαβούλευση και τις οδηγίες της ΡΑΕ προς το ιαχειριστή. Πιο συγκεκριμένα, ενώ έχει αποφασισθεί η επίσπευση της λειτουργίας και της βασικής διασύνδεσης Αττική-Κρήτη, με τη λειτουργία του πρώτου πόλου ισχύος 350 MW της διασύνδεσης το 2022 και τη λειτουργία του δεύτερου πόλου το 2024, το παρόν ΠΑ ανεξήγητα επιστρέφει στην αρχική μορφή του περσινού σχεδίου ΠΑ, σαν να α- γνοεί δηλαδή τις θέσεις που διατυπώθηκαν στη διαβούλευση, αλλά και τις οδηγίες της Ρυθμιστικής Αρχής, υπό την αίρεση των οποίων αυτό εγκρίθηκε. Η διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα ενέχει πρώτα από όλα το ζήτημα της ασφάλειας εφοδιασμού. Όπως αναλυτικά επισημαίνει και το παρόν σχέδιο ΠΑ στην ενότητα 3.8, η θέση σε ισχύ της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας θα οδηγήσει από το 2020 σε σημαντικότατο περιορισμό της δυνατότητας των υφιστάμενων πετρελαϊκών μονάδων να ηλεκτροδοτούν τα Μ Ν και ειδικά την Κρήτη. Κάθε λοιπόν καθυστέρηση στην υλοποίηση της βασικής διασύνδεσης της Κρήτης πέρα από την ακύρωση των μεγάλων περιβαλλοντικών και οικονομικών ωφελημάτων θα έχει μεγάλες επιπτώσεις και στο ζήτημα της ασφάλειας εφοδιασμού. Ανακύπτει εύλογα λοιπόν το ερώτημα γιατί ο ιαχειριστής επιλέγει στο φετινό σχέδιο την ταυτόχρονη λειτουργία των δύο πόλων της γραμμής συνεχούς ρεύματος κι όχι τη σταδιακή ένταξη τους, κάτι που θα δώσει ήδη από το 2022 την εγγυημένη δυνατότητα για ενίσχυση της τροφοδοσίας της Κρήτης με 350 MW από το ηπειρωτικό Σύστημα. Η σταδιακή λειτουργία άλλωστε υποθαλάσσιων γραμμών μεταφοράς δεν αποτελεί κάποια πρωτοτυπία αφού και η υποθαλάσσια διασύνδεση Σαρδηνία-ηπειρωτική Ιταλία - συνεχούς ρεύματος και δύο πόλων ισχύος 500 MW έκαστος- τέθηκε σε σταδιακή λειτουργία. 2. Εστιάζοντας και πάλι στο ζήτημα της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού, είναι απολύτως απαραίτητο να δοθούν συγκεκριμένα στοιχεία που να τεκμηριώνουν ότι η διασύνδεση Πελοπόννησος-Κρήτη επαρκεί - μαζί με τους υπάρχοντες πετρελαϊκούς σταθμούς που θα βρίσκονται σε περιορισμένη λειτουργία - για να καλύψει την περίοδο και την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης στην Κρήτη. Η ανάγκη για τεκμηρίωση γίνεται ακόμη πιο επιτακτική, καθώς στο φετινό ΠΑ δεν περιλαμβάνεται εκτίμηση για την ενεργό ισχύ που η διασύνδεση αυτή θα μπορεί πράγματι να μεταφέρει, πόσα δηλαδή MW θα μπορεί πραγματικά να συνεισφέρει η διασύνδεση στην ηλεκτροδότηση της Κρήτης. Στο ε- γκεκριμένο ΠΑ , στην υποενότητα , υπάρχει η εκτίμηση του ιαχειριστή ότι αυτή η διασύνδεση θα έχει ικανότητα μεταφοράς περίπου 2x140 MW, συνολικά δηλαδή 280 MW. Αντίστοιχη εκτίμηση απουσιάζει ωστόσο από το φετινό σχέδιο ΠΑ και αυτό καθιστά φυσικά πολύ δυσκολότερο το έργο των αρμόδιων για την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού αρχών. 3. Στο εγκεκριμένο ΠΑ (βλ. σελ. 8/334 του ΦΕΚ Β 2534/2016) η ΡΑΕ είχε ζητήσει από το ιαχειριστή στην έκθεση προόδου για τη διασύνδεση της Κρήτης να περιλαμβάνει και τα αποτελέσματα ενεργειών και διερευνήσεων σχετικά με τη δυνατότητα συνεργιών με τη διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρος-Κρήτη-Αττική, έργο γνωστό ως Euroasia Interconnector το οποίο κι έχει ενταχθεί στη λίστα Project of Common Interest (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το έργο αυτό μάλιστα έλαβε πρόσφατα (Φεβ. 2017) για δεύτερη φορά οικονομική ενίσχυση -για τελικές μελέτες αυτή τη φορά- από την ΕΕ στο πλαίσιο του Connecting Europe Facility. Θεωρούμε ότι στο σχέδιο ΠΑ που θα υποβάλει ο ιαχειριστής στη ΡΑΕ μετά την τρέχουσα δημόσια διαβούλευση θα πρέπει να περιλαμβάνεται και ενότητα που να αποτυπώνει τις δυνατότητες συνεργιών ανάμεσα στους φορείς των δύο έργων με τελικό στόχο την ταχύτερη και αποδοτικότερη διασύνδεση της Κρήτης με το ελληνικό ιασυνδεδεμένο Σύστημα. Επιπρόσθετα, πρέπει να επισημάνουμε ότι η συνεχής αλλαγή του χρονοδιαγράμματος για τη λειτουργία της βασικής διασύνδεσης της Κρήτης εμποδίζει τη διοργάνωση σχετικού α- νοικτού διαγωνισμού, σύμφωνα και με τις προβλέψεις της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ. Η ασάφεια ως προς το χρονοδιάγραμμα επηρεάζει επίσης αρνητικά και την ανάπτυξη οποιωνδήποτε ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων για παραγωγικό δυναμικό στην Κρήτη καθώς συνεπάγεται ασάφεια και ως προς την εφαρμογή της απόφασης 2014/536/ΕΕ. κ.κ. Βάσσος, Ορφανόγιαννης, Μαΐσης Η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με το ΕΣΜΗΕ εμπίπτει στους στόχους επίτευξης οικονομικότητας στην τροφοδότησή της, μείωσης των ΥΚΩ που επιβαρύνουν όλους τους λογαριασμούς ρεύματος στη χώρα και δυνατότητας αυξημένης ένταξης ΑΠΕ. Η προτεινόμενη διασύνδεση με υποβρύχιο καλώδιο εναλλασσομένου ρεύματος που θα συνδέει την Κρήτη με την Πελοπόννησο είναι ρεαλιστική και μπορεί να υλοποιηθεί την επόμενη 3ετία, αποτρέποντας επενδυτικές δαπάνες εκατομμυρίων Ευρώ για νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που έχουν αποφασιστεί να ενταχθούν στην Κρήτη. Στην περίπτωση αυτή, εκτός από τα άμεσα οικονομικά οφέλη, αναβαθμίζεται σε σημαντικό βαθμό η ασφάλεια εφοδιασμού και η αξιοπιστία του ηλεκτρικού συστήματος της Κρήτης. Επιπλέον, μπορούν να τεθούν σε ψυχρή εφεδρεία ή ακόμη και να αποσυρθούν παλαιές δαπανηρές πετρελαϊκές μονάδες και να επιτραπεί να ενταχθούν νέες ΑΠΕ στην Κρήτη. Συγχρόνως, θα αποσυμφορηθεί σε σημαντικό βαθμό το «κορεσμένο» σύστημα της Πελοποννήσου. Η διασύνδεση συνεχούς ρεύματος της Κρήτης με την Αττική αποτελεί πράγματι ένα πολύ σημαντικό έργο για τη χώρα μας και το Σύστημα, επιβάλλεται όμως η χρονική ολίσθησή του προς τα πίσω σε σχέση με τη διασύνδεση από την Πελοπόννησο, διότι το έργο αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο, λόγω της απόστασης και του βάθους πόντισης στον πυθμένα του Αιγαίου (από τις πλέον δύσκολες θαλάσσιες περιοχές) και των προβλημάτων που είναι ενδεχόμενο να υπάρξουν στην προσέγγιση του καλωδίου στις τερματικές θέσεις σύνδεσης στην Αττική και την Κρήτη. Εξάλλου, λόγω του υψηλού κόστους του έργου, η εξεύρεση οικονομικών πόρων για την χρηματοδότησή του είναι πρόσθετη παράμετρος δυσκολίας και απαιτούνται προσεκτικά βήματα για να δρομολογηθεί η υλοποίηση του. Στα πλαίσια αυτά, βασική προϋπόθεση, για την προώθηση των δύο διασυνδέσεων της Κρήτης, με την Πελοπόννησο και την Αττική, είναι η άμεση εκπόνηση αντίστοιχων μελετών «Κόστους-Οφέλους» και «Μελέτης Βυθού». 2

3 Οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν τη ζωτική σημασία του συνολικού έργου για την ασφάλεια τροφοδότησης του νησιού και την εξοικονόμηση μεγάλου τμήματος των ΥΚΩ που επιβαρύνουν σήμερα τους καταναλωτές της χώρας. Στα πλαίσια αυτά, ο καταβάλλει προσπάθειες για την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση και των δύο φάσεων του έργου, προκειμένου να εξασφαλισθεί η αξιόπιστη τροφοδότηση των ηλεκτρικών φορτίων της Κρήτης. Αναφορικά με τα ειδικότερα ζητήματα που θίγει ο Ε ΗΕ: 1. Τα υπόψη έργα αποτελούν αντικείμενο του ΠΑ και περιλαμβάνονται σε αυτό. 2. Όλα τα έργα επί της Κρήτης που απαιτούνται για τη διασύνδεσή της με το ΕΣΜΗΕ περιλαμβάνονται στο ΠΑ. 3. Για όλες τις μελέτες που έχουν ήδη εκπονηθεί και θα εκπονηθούν για τη διασύνδεση της Κρήτης, λαμβάνεται υπόψη η πιο πρόσφατα εκδοθείσα ΜΑΣΜ-Ν. Ωστόσο, τα θέματα προγραμματισμού του παραγωγικού δυναμικού στην Κρήτη δεν αφορούν το ΠΑ, αλλά αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης της κοινής Ομάδας Εργασίας που έχει συσταθεί από τον και τον Ε ΗΕ και αναμένουμε ότι θα λυθεί ρυθμιστικά στο μέλλον. Αναφορικά με τα ειδικότερα ζητήματα που θίγει η ΕΗ: 1. Τόσο στο εγκεκριμένο ΠΑ (σελ του αντίστοιχου ΦΕΚ και συνοδευτικός χάρτης), όσο και στο τρέχον Σχέδιο ΠΑ (Παράρτημα Ι, σελ. 162), η Φάση Ι του έργου αναφέρεται ότι ολοκληρώνεται εντός του πρώτου εξαμήνου του Η μεταφορική ικανότητα της Φάσης ΙΙ είναι δεδομένη και ανέρχεται στα 2x350 MVA (σελ. 76 και 78 του τρέχοντος Σχεδίου ΠΑ). 3. Η Φάση ΙΙ του έργου (όπως και η Φάση Ι άλλωστε), περιλαμβάνει επιμέρους υποέργα που είναι τεχνολογικά σύνθετα και με περιορισμένες αντίστοιχες διεθνείς αναφορές. Ως εκ τούτου, ο σχεδιασμός του έργου απαιτεί πολύ προσεκτικά βήματα και για τον λόγο αυτόν δεν προχωρά ο στην αναλυτική περιγραφή των επιμέρους υποέργων, προκειμένου να εξαντλήσει τα περιθώρια για οριστικοποίηση των αντίστοιχων τεχνικών παραμέτρων που αφορούν διάφορα θέματα (επιλογή λύσης επιστροφής μέσω θαλάσσης ή μέσω πόντισης τρίτου καλωδίου, σημεία προσαιγιάλωσης στην Αττική και την Κρήτη, χωροθέτηση lagoon κλπ.). Σε κάθε περίπτωση, στο σχέδιο ΠΑ που θα αποσταλεί στη ΡΑΕ για έ- γκριση, θα περιλαμβάνεται αναλυτικό χρονοδιάγραμμα και για τις δύο Φάσεις του έργου. 4. Το θέμα που τίθεται από τη ΕΗ (σημείο (γ) στο σχετικό της σχολιασμό) κατά την άποψη του δεν αφορά τον σχεδιασμό του Συστήματος, όπως περιλαμβάνεται στο ΠΑ, αλλά αποτελεί σχόλιο επί του ευρύτερου Νομοθετικού και Ρυθμιστικού πλαισίου. 3

4 (συνέχεια) Αναφορικά με τα ειδικότερα ζητήματα που θίγει ο ΕΣΑΗ: 1. Κατά την έκδοση του ΠΑ ο άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο, αφού εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες επίσπευσης των επιμέρους έργων και εφόσον οι χρονοβόρες αδειοδοτικές και διαγωνιστικές διαδικασίες εξελιχθούν ομαλά (χωρίς δικαστικές εμπλοκές, ενστάσεις κλπ.), να επιχειρήσει την ολοκλήρωση μέρους του συνολικού έργου σε πρώτο στάδιο, αποσκοπώντας στη λειτουργία του συνδέσμου με το ήμισυ της ισχύος του. Ωστόσο, από τη διερεύνηση που πραγματοποίησε έκτοτε ο, διαπίστωσε ότι η λύση της τμηματικής υλοποίησης τέτοιας έκτασης έργων, εκτός από οικονομικά ασύμφορη, είναι και τεχνικά ανέφικτη. Ο εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί σε κάθε τμήμα του έργου πρέπει να είναι συμβατός με εκείνον των υπόλοιπων τμημάτων και αυτό μπορεί να εξασφαλισθεί με οικονομικά συμφέροντες όρους και χωρίς να επιμηκύνεται ο χρόνος υλοποίησης του συνολικού έργου (με την πλήρη ισχύ του συνδέσμου) μόνον όταν όλα τα τμήματα του έργου υλοποιούνται παράλληλα. Ακόμα λοιπόν και αν κατόρθωνε ο να υλοποιήσει κάποια τμήματα του έργου μέχρι το 2022, ώστε ο σύνδεσμος να είναι εν μέρει λειτουργικός (υπόθεση υπερβολικά αισιόδοξη), η καθυστέρηση στην υλοποίηση των υπόλοιπων τμημάτων που θα επέτρεπαν τη λειτουργία του συνδέσμου στην πλήρη του ισχύ θα ήταν τέτοια που η εκτιμώμενη ημερομηνία ένταξης του συνόλου του έργου θα ξεπερνούσε με βεβαιότητα το 2025, με δυσανάλογη οικονομική επιβάρυνση. Συμπερασματικά και προκειμένου ο να αποφύγει περαιτέρω καθυστερήσεις και περιττές δαπάνες, προέκρινε τη δρομολόγηση των εργασιών για το σύνολο των επιμέρους έργων της Φάσης ΙΙ, με αισιόδοξο εκτιμώμενο έτος ολοκλήρωσης το Το ζήτημα της επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας για την Κρήτη δεν αφορά το ΠΑ, αλλά αποτελεί αντικείμενο διερεύνησης της κοινής Ομάδας Εργασίας που έχει συσταθεί από τον και τον Ε ΗΕ. Το ίδιο ισχύει για την πραγματική ικανότητα μεταφοράς του συνδέσμου ΕΡ που θα εγκατασταθεί κατά τη Φάση Ι της διασύνδεσης του νησιού με το Ε- ΣΜΗΕ. Επισημαίνεται ωστόσο, ότι η ικανότητα αυτή δεν ταυτίζεται με το θερμικό όριο των επιμέρους τμημάτων του συνδέσμου ΕΡ (2x200 MVA, ή περίπου 2x140MW), αλλά σχετίζεται με λειτουργικούς περιορισμούς που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την ασφαλή και αδιάλειπτη λειτουργία διασυνδέσεων ΕΡ τέτοιων χαρακτηριστικών. Από την επισταμένη διερεύνηση που πραγματοποίησε η κοινή Ομάδα Εργασίας και Ε ΗΕ για θέματα λειτουργίας και επάρκειας ισχύος του ηλεκτρικού συστήματος της Κρήτης, προέκυψε ότι η ισχύς που μπορεί να διακινείται με ασφάλεια μέσω του υπόψη συνδέσμου ΕΡ κυμαίνεται μεταξύ 150 και 180 MW, ανάλογα με τις συνθήκες λειτουργίας. 3. Το έργο EuroAsia interconnector, αφορά την κατασκευή υποβρύχιων διασυνδέσεων ικανότητας 2000 MW στη διαδρομή Αττικής Κρήτης Κύπρου Ισραήλ. Το εν λόγω έργο είναι έργο τρίτου, ο φορέας υλοποίησής του είναι η ιδιωτική εταιρεία με την ονομασία EuroAsia Interconnector Ltd και έχει ενταχθεί στη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ - Projects of Common Interest, PCIs). Τα ΕΚΕ υπόκεινται σε συγκεκριμένο πλαίσιο παρακολούθησης της προόδου υλοποίησής τους. Ο υπεύθυνος φορέας για την υλοποίηση του έργου πρέπει να υποβάλει χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή του έργου στον Ευρωπαϊκό Ρυθμιστή (ACER) και τις Αρμόδιες Εθνικές Αρχές (για την Ελλάδα η Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων (ΓΓΣΙΕ) του Υπ. Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού). Επιπλέον απαιτείται αναφορά σε ετήσια βάση για την πρόοδο των εργασιών. Στην περίπτωση σημαντικών καθυστερήσεων είναι πιθανό να ανατεθεί η υλοποίηση του έργου σε άλλο φορέα. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (347/2013), η αδειοδοτική διαδικασία για τα ΕΚΕ περιλαμβάνει διακριτά στάδια, το πρώτο εκ των οποίων και απολύτως προαπαιτούμενο για την οποιαδήποτε περαιτέρω διαδικασία - είναι η κοινοποίηση του έργου στη ΓΓΣΙΕ. Η φάση αυτή περιλαμβάνει την υποβολή φακέλου προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο σχεδιασμός του έργου βρίσκεται σε ικανοποιητικό στάδιο ωριμότητας ώστε να προχωρήσει η αδειοδοτική διαδικασία. Μέχρι σήμερα, εξ όσων γνωρίζουμε, αυτή η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί στην Κύπρο, ενώ εκκρεμεί η έκδοση της σχετικής απόφασης από την αντίστοιχη Ελληνική Αρμόδια Αρχή. Έως σήμερα, ο φορέας υλοποίησης του EuroAsia interconnector έχει υποβάλει σχετικό αίτημα επένδυσης προς τη ΡΑΕ, προσκομίζοντας, εξ όσων είναι γνωστά στον, μόνον τη μελέτη κόστους-οφέλους. Η εν λόγω μελέτη κόστους-οφέλους υποβλήθηκε στον μόλις την Επίσης, ο φορέας υλοποίησης του έργου, ενώ ανακοίνωσε την πρόθεσή του για έναρξη διαβούλευσης με τον, ουδέποτε προσήλθε σε αυτή. Πέραν των πιο πάνω, δεν έχει γίνει καμία διαδικασία καθορισμού των σημείων σύνδεσης του EuroAsia interconnector. Κάτι τέτοιο απαιτεί αίτημα από τον φορέα υλοποίησης του έργου προκειμένου να διενεργηθεί σχετική τεχνική διερεύνηση από τον. Τέτοιο αίτημα δεν έχει υποβληθεί στον. Αφού ολοκληρωθούν όλες οι πιο πάνω διαδικασίες, ο θα διερευνήσει τις αναγκαίες συνεργασίες και συνέργειες μεταξύ του έργου της διασύνδεσης της Κρήτης με το ΕΣΜΗΕ και του έργου EuroAsia interconnector. Μέχρι όμως την ολοκλήρωση των πιο πάνω διαδικασιών, ο είναι υποχρεωμένος να δρομολογεί τη διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική με δική του πρωτοβουλία, ώστε να αποφευχθεί η εξάρτηση της διασύνδεσης του νησιού από την έκβαση παράλληλων δραστηριοτήτων που εξαρτώνται από εξωγενείς παράγοντες. Αναφορικά με τα ειδικότερα ζητήματα που θίγουν οι κ.κ. Βάσσος, Ορφανόγιαννης, Μαΐσης: Επισημαίνεται, ότι έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός για την ανάθεση της εκπόνησης της Μελέτης Κόστους Οφέλους και την υπογράφηκε η σύμβαση. Επίσης, από τον Μάρτιο του 2017 έχει ξεκινήσει η Έρευνας Βυθού για τη Φάση Ι. Τέλος, στο προσεχές διάστημα θα δημοσιευθεί και η διακήρυξη του έργου της Έρευνας Βυθού για τη Φάση ΙΙ. 4

5 2. ιασύνδεση Κυκλάδων Ε ΗΕ : «Ο είναι σε συνεννόηση με τον ιαχειριστή Μη ιασυνδεδεμένων Νησιών για τον καθορισμό των ΑΣΠ που θα παραμείνουν στα νησιά σε ψυχρή εφεδρεία και των αντίστοιχων οικονομικών και λειτουργικών όρων». Επισημαίνεται ότι ο σε συνεργασία με τη ΕΗ και με τη συνδρομή του Ε ΗΕ έχει δρομολογήσει διαδικασίες για τον καθορισμό των ΑΣΠ που θα παραμείνουν στα νησιά σε ψυχρή εφεδρεία και τους αντίστοιχους οικονομικούς και λειτουργικούς Όρους : «Η εξέλιξη των φορτίων των προς διασύνδεση νησιών φαίνεται να δικαιολογεί την αρχική πρόθεση του για ολοκλήρωση της Γ φάσης μέχρι το 2022». Αναφορικά με τη σκοπιμότητα της χρονικής μετατόπισης της Γ Φάσης της ιασύνδεσης των Κυκλάδων επισημαίνονται τα εξής: H ΡΑΕ, με την Απόφαση υπ αριθμ. 280/2016 έχει ζητήσει από τον, σε συνεργασία με τον Ε ΗΕ, να εξετάσουν από κοινού την αναγκαιότητα επίσπευσης της ολοκλήρωσης της Γ Φάσης της διασύνδεσης αυτής, στη βάση αποτελεσμάτων μελέτης κόστους-οφέλους που θα πρέπει να εκπονηθεί, με στόχευση να τροποποιηθεί κατάλληλα το σχετικό χρονοδιάγραμμα και να ενσωματωθεί στο ΠΑ Μάλιστα το πόρισμα της εν λόγω συνεργασίας θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συνυποβληθεί με το σχέδιο της ΠΑ , σύμφωνα με την με αρ. πρωτ. Ο-66533/ επιστολή της ΡΑΕ προς τον. Στο πλαίσιο αυτό, ο με την ΓΡ. /20475/ επιστολή, τεκμηριώνει τη δυνατότητα χρονικής ολίσθησης της Γ Φάσης του έργου και ζητά τη σύμφωνη γνώμη του Ε ΗΕ. Ο Ε ΗΕ απάντησε με την Γρ /1421/ επιστολή, όπου η πρόταση του για τη χρονική μετατόπιση της ημερομηνίας ηλέκτρισης του υποβρύχιου καλωδίου Λαύριο-Σύρος μετά το έτος 2022, μπορεί να γίνει αποδεκτή ως προς την εξασφάλιση της αξιοπιστίας τροφοδότησης των νησιών με τη συνδρομή της τοπικής παραγωγής υπό κατάλληλες προϋποθέσεις. Επιπρόσθετα, επισημαίνεται ότι ο Ε ΗΕ είναι στη διάθεση του για την από κοινού εκπόνηση της μελέτης κόστους-οφέλους, η οποία ζητείται από τη ΡΑΕ και δεν έχει μέχρι στιγμής εκπονηθεί. ΕΗ : Στο κεφάλαιο της διασύνδεσης των Κυκλάδων προβλέπεται η διατήρηση παραγωγικού δυναμικού στα νησιά, ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της διασύνδεσης. Αυτό συνεπάγεται σημαντικές δαπάνες από πλευράς ΕΗ Α.Ε., κυρίως πάγιες (για τη διατήρηση της διαθεσιμότητας του παραγωγικού δυναμικού), αλλά και μεταβλητές (στο ποσοστό που το παραγωγικό δυναμικό καλείται να λειτουργήσει για λόγους ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας τροφοδοσίας). Θεωρείται, επομένως, επιτακτική η ανάγκη να καθοριστούν ρυθμιστικά οι όροι λειτουργίας και ο τρόπος αποζημίωσης των συγκεκριμένων Μονάδων. Επί του ιδίου θέματος και ειδικότερα όσον αφορά στην παράγραφο Β' Φάση και την προώθηση της αναβάθμισης της υφιστάμενης καλωδιακής σύνδεσης «Άνδρος - Λιβάδι», επισημαίνονται τα ακόλουθα: Σύμφωνα με το υφιστάμενο προκαταρκτικό ΠΑ, η ενίσχυση της καλωδιακής σύνδεσης «Άνδρος - Λιβάδι» προβλέπεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του Ο συγκεκριμένος ΑΣΠ εγκατεστημένης ισχύος 14,1 MW προσφέρει σημαντικά ποσά ηλεκτρικής ενέργειας σε περιπτώσεις αδυναμίας τροφοδότησης της Άνδρου από το ιασυνδεδεμένο Σύστημα, παρέχοντας στην ουσία Υπηρεσίες Εφεδρείας Εκτάκτων Αναγκών, λόγω τοπικών περιορισμών του Συστήματος Μεταφοράς, όπως αποδεικνύεται και από πλήθος σχετικών επιστολών του προς τη ΕΗ (ενδεικτικά: /20336/ , /20385/ , /20202/ ). Με επιστολή της προς τη ΡΑΕ ( ΕΗ/2692/ ), η ΕΗ ΑΕ ζήτησε να εξεταστεί η δυνατότητα ένταξης του συγκεκριμένου ΑΣΠ στο καθεστώς Εφεδρείας Εκτάκτων Αναγκών και σε κάθε περίπτωση να αποζημιώνεται για τις υπηρεσίες που παρέχει. Με την υπ Αριθμ. 184/2015 Απόφαση της ΡΑΕ για την «Τροποποίηση της υπ' αριθμ. 5/ψ1/ΟΙΚ. 1085/ απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης (ΦΕΚ Β' 92/ ), «Όροι και περιορισμοί ενιαίας άδειας παραγωγής που χορηγείται στη ημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε.», όπως ισχύει.» (ΦΕΚ Β' 1054/ ), ο Σταθμός τέθηκε επίσημα σε ψυχρή εφεδρεία. Μέχρι σήμερα, παρότι ο Σταθμός βρίσκεται σε λειτουργική ετοιμότητα με δέσμευση προσωπικού και σημαντικών πόρων, δεν έχει ρυθμιστεί από τη ΡΑΕ και το ιαχειριστή η ανάκτηση του κόστους του Παραγωγού και αποτελεί ένα μάλλον κακό προηγούμενο για τον τρόπο που θα ρυθμιστούν τα θέματα εφεδρείας των προς διασύνδεση νησιών στο μέλλον. Ως εκ τούτου, η επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου και η τήρηση του χρονοδιαγράμματος θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές για τη ΕΗ Α.Ε., ενώ απαιτείται και η ρύθμιση της αποζημίωσης της Επιχείρησης για όλο το διάστημα που ο ΑΣΠ παρέχει αυτές τις υπηρεσίες. ΕΗ Ανανεώσιμες Σύμφωνα με το γενικό σχεδιασμό ανάπτυξης δικτύου της χώρας μας, όπως παρουσιάζεται από τον, προβλέπεται υποθαλάσσια γραμμή συνεχούς ρεύματος, η οποία θα συνδέει την Αττική (περιοχή Ελευσίνας) με την Κρήτη (περιοχή του νομού Ηρακλείου). Λαμβάνοντας υπόψη ότι η «ΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ» θα προχωρήσει στην ανάπτυξη του γεωθερμικού πεδίου του νησιωτικού συμπλέγματος Μήλου Κιμώλου - Πολυαίγου, είναι επιβεβλημένη η πρόβλεψη διασύνδεσης της γραμμής ΣΡ Αττικής - Κρήτης με το εν λόγω νησιωτικό σύμπλεγμα, όπου εκτιμάται ότι θα προκύψει δυναμικό ωφέλιμης ισχύος τουλάχιστον 120 MW e. Πρόκειται για μία μονάδα βάσης η οποία θα λειτουργεί αδιάλειπτα στο ονομαστικό της φορτίο προσφέροντας περαιτέρω σταθερότητα στο ευρύτερο κομμάτι του δικτύου, συνεπώς και στο όλο διασυνδεδεμένο σύστημα, αν συνδεθεί με αυτό, συμβάλλοντας στην ενεργειακή επάρκεια των νησιωτικών περιοχών και προωθώντας την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Πολιτική διείσδυσης των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας. Αν και η διέλευση της γραμμής από τη Μήλο και η εγκατάσταση του αναγκαίου εξοπλισμού θα επιβαρύνει κατά ένα μικρό ποσοστό το έργο, εντούτοις εκτιμάται ότι θα βοηθήσει σημαντικά στην περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ και της τοπικής οικονομίας του νησιού, καθώς και των γειτονικών νησιών. Η παραπάνω πρόταση, σε εναλλακτική μορφή, έχει συμπεριληφθεί και στην «Πρόταση για διασύνδεση δυτικών & νότιων Κυκλάδων» εν όψει της σύνταξης του ΠΑ του ΕΣΜΗΕ Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαίο να τονιστεί και εκ μέρους της «ΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε.» η αναγκαιότητα διέλευσης γραμμής διασύνδεσης από τη Μήλο, ώστε να υποστηριχθεί η εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού της περιοχής και σε επόμενο χρόνο να καταστεί εφικτή η ανάπτυξη των υπολοίπων μορφών Α.Π.Ε. στην ευρύτερη περιοχή. 5

6 κ.κ. Βάσσος, Ορφανόγιαννης, Μαΐσης Ο κύριος στόχος της διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ΕΣΜΗΕ είναι η απόσυρση των ρυπογόνων και υψηλού κόστους λειτουργίας πετρελαϊκών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από τα νησιά αυτά, που αποτελούν σημαντικότατο τουριστικό προορισμό, και συγχρόνως η μείωση των ΥΚΩ και η διευκόλυνση στην αξιοποίηση του δυναμικού των ΑΠΕ στα νησιά της περιοχής. Αναφορικά με τη Β Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων, είναι επιβεβλημένη, κυρίως λόγω των προβλημάτων που παρουσιάζουν, η άμεση αντικατάσταση των παλαιών υποβρυχίων καλωδίων που συνδέουν την Άνδρο με την Εύβοια και την Τήνο, με αναβαθμισμένης ισχύος καλώδια XLPE150kV ονομαστικής ικανότητας 200 MVA. Με την αναβάθμιση και της εναέριας γραμμής στην Άνδρο, διασφαλίζεται η αξιόπιστη τροφοδοσία των νήσων Άνδρου και Τήνου και επιτυγχάνεται αξιοπιστία και ασφάλεια εφοδιασμού των «κεντρικών Κυκλάδων» με το κριτήριο Ν-1 στον Υ/Σ της Σύρου. Σύμφωνα με τον τρέχοντα σχεδιασμό, ο Υ/Σ Σύρου είναι κρίσιμος για την ασφαλή τροφοδότηση των Κυκλάδων, έτσι, τεχνικά προβλήματα ή βλάβες (από αστοχία υλικού, φυσικά φαινόμενα, κλπ.) στον υποσταθμό της Σύρου ουσιαστικά ακυρώνουν τον βασικό στόχο του έργου της διασύνδεσης των «κεντρικών Κυκλάδων», δηλαδή της αξιόπιστης τροφοδοσίας μοναδικά από το Σύστημα, αφού θα χρειάζεται η παραμονή σε ψυχρή εφεδρεία τοπικής παραγωγής. Και πράγματι, στο προτεινόμενο ΠΑ αναφέρεται (σελ. 73) «Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και μετά την κατασκευή όλων των φάσεων του έργου, θα πρέπει να διατηρηθεί παραγωγικό δυναμικό στα νησιά, ώστε να μπορούν να αντιμετωπιστούν έκτακτα περιστατικά (όπως π.χ. βλάβη στον Υ/Σ Σύρου κλπ.)». Εξάλλου, με τον σχεδιασμό αυτό, δεν μπορεί να διασφαλισθεί η προοπτική επέκτασης της διασύνδεσης των υπολοίπων Κυκλάδων από τον Υ/Σ Σύρου (Σαντορίνης, Μήλου, κλπ.). εδομένου ότι με την ολοκλήρωση των φάσεων Α και Β διασφαλίζεται επαρκώς και για εύλογο χρονικό διάστημα η τροφοδότηση των «κεντρικών Κυκλάδων», μπορεί να γίνει σχετικός επανασχεδιασμός της διασύνδεσης ώστε να δρομολογηθεί με το παρόν ΠΑ η προοπτική διασύνδεσης και των υπόλοιπων Κυκλαδικών νησιών. Για την Γ Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων, που περιλαμβάνει την πόντιση δεύτερου καλωδίου, παράλληλα με το πρώτο που συνδέει το ΚΥΤ Λαυρίου με τον Υ/Σ Σύρου, θα ήταν προτιμότερο το καλώδιο αυτό να χρησιμοποιηθεί σε διαφορετική όδευση. Συγκεκριμένα, το καλώδιο XLPE150 kv ονομαστικής ικανότητας 200 MVA θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να συνδέσει το ΚΥΤ Λαυρίου με τη Σέριφο (στην παραλιακή έκταση του ΑΣΠ Σερίφου της ΕΗ) και ουσιαστικά να δρομολογήσει τη διασύνδεση όλων των Κυκλάδων στο ΕΣΜΗΕ (εναλλακτικά θα μπορούσε να εξεταστεί και η σύνδεση Λαύριο - Σίφνος). Σε μεταγενέστερο χρόνο, μπορούν να δρομολογηθούν οι ακόλουθες διασυνδέσεις νησιών με αντίστοιχα υποβρύχια καλώδια 150 kv: α) Σέριφος Μήλος (θα επιτρέψει και την αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων της Μήλου), β) Μήλος Σαντορίνη (που είναι σημαντικότατος τουριστικός προορισμός) και γ) Σαντορίνη Νάξος (με τη διασύνδεση αυτή θα κλείσει ο νέος βρόχος ΥΤ των Κυκλάδων και πλέον ολοκληρώνεται ο κορμός ΥΤ 150 kv του ηλεκτρικού συστήματος των Κυκλάδων). Στον κορμό του συστήματος υψηλής τάσης των κεντρικών και των υπολοίπων Κυκλάδων θα συνδεθούν με καλώδια μέσης τάσης και τα υπόλοιπα νησιά της περιοχής, ενώ συγχρόνως, θεμελιώνονται προϋποθέσεις για επέκταση του συστήματος σε νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Με τις αναφερόμενες διασυνδέσεις, διασφαλίζεται σε υψηλό βαθμό, η ασφάλεια εφοδιασμού και η αξιοπιστία σε όλο το Κυκλαδικό σύστημα και μηδενίζεται η ανάγκη ύπαρξης πετρελαϊκών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στις Κυκλάδες. 6

7 Αναφορικά με τα ζητήματα που θίγει ο Ε ΗΕ: 1. Το αντίστοιχο απόσπασμα του ΠΑ διαμορφώθηκε κατάλληλα. 2. Οι σχετικές πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο ΠΑ είναι απόλυτα συμβατές με την αντίστοιχη παρατήρηση του Ε ΗΕ. Το θέμα που τίθεται από τη ΕΗ κατά την άποψη του δεν αφορά τον σχεδιασμό του Συστήματος, όπως περιλαμβάνεται στο ΠΑ, αλλά αποτελεί σχόλιο επί του ευρύτερου Νομοθετικού και Ρυθμιστικού πλαισίου. Για τη διασύνδεση των λοιπών νησιών των Κυκλάδων: Η διασύνδεση των υπόλοιπων νησιών των Κυκλάδων συμπεριλαμβάνεται στον προτεινόμενο σχεδιασμό για την επέκταση της διασύνδεσης Κυκλάδων, ο οποίος περιγράφεται στο «Πόρισμα επί της οικονομικότητας ηλεκτροδότησης των νησιών των Κυκλάδων που δεν περιλαμβάνονται στο ΠΑ ΕΣΜΗΕ περιόδου », που εκπονήθηκε από την συσταθείσα από τη ΡΑΕ (Απόφ. 469/2015, ΦΕΚ ΥΟ 959/ ) Επιτροπή Εξέτασης Οικονομικότητας του τρόπου ηλεκτροδότησης των Μη ιασυνδεδεμένων Νησιών τον Οκτώβριο του Σύμφωνα με το ως άνω Πόρισμα, προτείνεται σχήμα διασύνδεσης των 9 ηλεκτρικών συστημάτων (ΗΣ) των Μη ιασυνδεδεμένων Νησιών (Μ Ν) Κύθνου, Σερίφου, Σίφνου, Μήλου, Θήρας, Ανάφης, Αστυπάλαιας, Αμοργού και ονούσας με το ΕΣΜΗΕ, το οποίο περιλαμβάνει: Τη διασύνδεση σε βρόχο των ΗΣ Θήρας, Μήλου και Σίφνου (ή Σερίφου) με υποβρύχια καλώδια ΕΡ 150 kv, ισχύος 140 MVA και την κατασκευή 3 Υ/Σ 150kV GIS στα διασυνδεόμενα νησιά με το ΕΣΜΗΕ και με το ΗΣ της Παροναξίας 1. Εξετάζεται εναλλακτικά η επιλογή της Σερίφου έναντι της Σίφνου (η οποία περιλαμβάνει υποβρύχια όδευση κατά ~10km μεγαλύτερη) με στόχο τη βελτιστοποίηση της ανάπτυξης διασυνδέσεων ΜΤ μεταξύ των νησιών Κύθνου, Σερίφου, Σίφνου. Για τη διασύνδεση Μήλου Θήρας προτείνεται εναλλακτικά η πραγματοποίηση ενδιάμεσης στάσης με κατασκευή Υ/Σ 150kV GIS στη Φολέγανδρο, με στόχο τη βελτιστοποίηση της κατανομής της απαιτούμενης αντιστάθμισης αέργου ισχύος, αλλά και τη σύνδεση με το υφιστάμενο δίκτυο ΜΤ μεταξύ των νησιών Φολέγανδρος, Σίκινος, Ίος, Πάρος. Θεωρείται επιπλέον η διασύνδεση υπό ΜΤ των ΗΣ Αμοργού και ονούσας με το συγκρότημα της Παροναξίας και των ΗΣ Ανάφης και Αστυπάλαιας με τη Θήρα. Όσον αφορά στη διασύνδεση της Μήλου ειδικότερα με στόχο την αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού της, στο πιο πάνω Πόρισμα διερευνάται αναλυτικά η επίπτωση την οποία έχει η ενδεχόμενη ένταξη γεωθερμικού σταθμού παραγωγής στη Μήλο, ισχύος 120 MW. Ο σταθμός αυτός μπορεί να συνδεθεί στην προβλεπόμενη διασύνδεση χωρίς να απαιτηθούν πρόσθετα έργα μεταφοράς, ενώ θα εξασφαλίζει πληρέστερα την ασφάλεια ηλεκτροδότησης των Κυκλάδων. Εκτιμάται ότι ποσοστό 75% περίπου της ετησίως παραγόμενης από αυτόν ενέργειας θα διοχετεύεται στο ΕΣΜΗΕ, ενώ το υπόλοιπο θα χρησιμοποιείται τοπικά για την ηλεκτροδότηση των Κυκλάδων. Η παραπάνω λύση εντάσσει την αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού της Μήλου σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό διασύνδεσης των ΗΣ των Μ Ν με πολλαπλά τεχνικά και οικονομικά οφέλη. Πιο συγκεκριμένα: Η λύση διασύνδεσης που προτείνεται στο Πόρισμα υπερτερεί τόσο οικονομικά όσο και τεχνικά της προτεινόμενης από την εταιρεία ΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. ένταξης της Μήλου στη διασύνδεση ΣΡ Αττική-Κρήτη, η οποία θα απαιτήσει εγκατάσταση συστήματος ΣΡ πολλαπλών κόμβων (multiterminal HVDC). Πρόκειται για τεχνολογία με την οποία σε διεθνές επίπεδο δεν έχει υλοποιηθεί ικανός αριθμός έργων, έτσι ώστε να υπάρχει επαρκής τεχνογνωσία ως προς τη βελτιστοποίηση του σχεδιασμού και του τρόπου λειτουργίας της. Αντίθετα, η τεχνολογία ΕΡ είναι δοκιμασμένη, έχει πλήθος εφαρμογών διεθνώς και στον Ελλαδικό χώρο και αποτελεί πάγια επιλογή του για τη διασύνδεση νησιών. Τόσο η υπό κατασκευή διασύνδεση των Βορείων Κυκλάδων, όσο και η προγραμματιζόμενη Φάση Ι για τη διασύνδεση της Κρήτης έχουν σχεδιαστεί με τεχνολογία ΕΡ. Επιπλέον, η προτεινόμενη λύση από την εταιρεία ΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. έχει πολλαπλάσιο κόστος από το αντίστοιχο της διασύνδεσης ΕΡ, καθώς και πολύ μεγάλης κλίμακας απαιτήσεις χώρου σε σχέση με τις σχετικά περιορισμένες εγκαταστάσεις που θα απαιτηθούν στην περίπτωση της διασύνδεσης ΕΡ (Υ/Σ 150kV GIS), οι οποίες είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εξασφαλιστούν σε ένα μικρό νησί όπως η Μήλος. 1 Η διασύνδεση των ΗΣ Σύρου, Παροναξίας και Μυκόνου είναι υπό κατασκευή. Τα ΗΣ της Άνδρου και Τήνου είναι ήδη διασυνδεδεμένα με το ΕΣΜΗΕ. 7

8 3. Στρατηγική διασύνδεσης αυτόνομων νησιωτικών συστημάτων με το ΕΣΜΗΕ ΕΗ 3.8: Τα αναφερόμενα στις σελ σχετικά με τη νέα περιβαλλοντική νομοθεσία είναι σκόπιμο να τροποποιηθούν ως εξής: «Ένας κρίσιμος παράγοντας που προέκυψε πρόσφατα είναι η θέση σε ισχύ της νέας περιβαλλοντικής νομοθεσίας (Οδηγίες 2010/75/ΕΕ και 2015/2193/ΕΕ) για τις Μεγάλες και Μεσαίες Εγκαταστάσεις Καύσης, οι οποίες θα επηρεάσουν σημαντικά τον τρόπο ηλεκτροδότησης των Μ Ν τα επόμενα έτη. Ειδικότερα, την λήγει η εξαίρεση του άρθρου 34 της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ περί βιομηχανικών εκπομπών (IED) για τις Μονάδες Καύσης, οι οποίες αποτελούν τμήμα Μικρού Απομονωμένου Συστήματος. Συνεπώς, από την ημερομηνία αυτή: - Οι Ατμοηλεκτρικές Μονάδες του ΑΗΣ Αθερινόλακκου θα μπορούν να λειτουργούν μόνο με την τήρηση πολύ αυστηρών Οριακών Τιμών Εκπομπής, για την επίτευξη των οποίων απαιτούνται σημαντικές περιβαλλοντικές επενδύσεις ή/και αλλαγή καυσίμου. - Οι Ατμοηλεκτρικές Μονάδες του ΑΗΣ Λινοπεραμάτων με ισχύ μεγαλύτερη των 50 MWth, θα μπορούν να λειτουργήσουν μόνο 1500 ώρες ετησίως και αυτές μόνο με μαζούτ με περιεκτικότητα σε θείο <0,5% κ.β. - Οι Αεριοστροβιλικές Μονάδες αθροιστικής ισχύος μεγαλύτερης των 50MWth σε κοινή καπνοδόχο δεν θα μπορούν να λειτουργούν με καύσιμο ντίζελ περισσότερο από 500 ώρες ετησίως. Από το 2021 επίσης, για τις Μηχανές Εσωτερικής Καύσης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της IED θα πρέπει πλέον να τηρούνται και τα επίπεδα εκπομπών του υπό αναθεώρηση Εγχειριδίου Βέλτιστων ιαθέσιμων Τεχνικών (Β Τ) για τις Μεγάλες Εγκαταστάσεις Καύσης. Παράλληλα, η πρόσφατα εκδοθείσα Οδηγία 2015/2193/ΕΕ (MCPD, αφορά σε Μονάδες Παραγωγής ισχύος l<mwth<50) καθιστά πρακτικά αδύνατη τη λειτουργία περισσότερο από 500 ώρες ετησίως των Μονάδων που... εφόσον αυτό κριθεί τεχνο- οικονομικά εφικτό». Αναφορικά με το ειδικότερο ζήτημα που θίγει η ΕΗ: Το αντίστοιχο απόσπασμα του ΠΑ διαμορφώθηκε κατάλληλα. 8

9 4. Έργα 400 kv στην Πελοπόννησο ΕΗ 3.3.3: Η μη αποπεράτωση της ανάπτυξης του δικτύου 400 kv στην Πελοπόννησο (τουλάχιστον του άξονα 400 kv ΚΥΤ Μεγαλόπολης - Πάτρα - Σύστημα, που παρουσιάζει την μεγαλύτερη αδειοδοτική ωριμότητα) δημιουργεί συνθήκες μη αποδοτικής εκμετάλλευσης της Μονάδας 5 του ΑΗΣ Μεγαλόπολης. Η νέα αυτή Μονάδα, η οποία ήδη βρίσκεται σε διαδικασία Προσωρινής Παραλαβής (δηλαδή έχει περατωθεί η δοκιμαστική της λειτουργία), είναι καθαρής μέγιστης ισχύος 811 MW, ωστόσο πρακτικά δεν μπορεί να λειτουργήσει πάνω από τα 400 MW όταν λειτουργούν ταυτόχρονα οι δύο λιγνιτικές Μονάδες της Μεγαλόπολης και οι ΑΠΕ, κι αυτό λόγω συμφόρησης του Συστήματος Πελοποννήσου. Άρα η καθυστέρηση επέκτασης του Συστήματος 400 kv προς την Πελοπόννησο στερεί διαθέσιμη ισχύ πάνω από 400 MW από το ιασυνδεδεμένο Σύστημα, το οποίο μάλιστα -σύμφωνα και με την πιο πρόσφατη Μελέτη Επάρκειας του - θα εμφανίσει προβλήματα επάρκειας στο προσεχές μέλλον, δηλαδή αμέσως μόλις αποσυρθούν οριστικά οι ΑΗΣ Καρδιάς και Αμυνταίου λόγω συμπλήρωσης των επιτρεπόμενων ωρών λειτουργίας τους. Με βάση τα παραπάνω, αλλά και με βάση την πρόσφατη εμπειρία από την ενεργειακή κρίση εκ 2016-Ιαν 2017, είναι εξαιρετικά κρίσιμη η επιτάχυνση του έργου ενίσχυσης του Συστήματος Πελοποννήσου με κάθε δυνατό μέσο. Σημειώνεται ότι κατά την υποβολή από τον ΕΣΜΗΕ της Προσφοράς Σύνδεσης της Μονάδας 5 (έτος 2010), το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα της ανάπτυξης του δικτύου 400 kv στην Πελοπόννησο ανέφερε ως έτος περάτωσης της υλοποίησης το 2014 (Επιστολή ΕΣΜΗΕ/1137/ ). Επίσης, σημειώνεται ότι το θέμα της καθυστέρησης της επέκτασης του Συστήματος 400 kv στην Πελοπόννησο έχει επισημανθεί πλειστάκις με αλληλογραφία στο παρελθόν (ενδεικτικές Επιστολές ΣΤΡ/261/ , ΜΚΘ/3372/ , ΣΤΡ 891/ κλπ). Με βάση τα ανωτέρω, είναι αναγκαίο να παρασχεθεί μία ενημέρωση για τις ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί από τους αρμόδιους φορείς, [βλ. και Απόφαση ΡΑ- Ε/560/ /παρ.Γ(α)], ώστε να επιταχυνθεί η υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη σημασία του για την ενίσχυση του Συστήματος, όπως προαναφέρθηκε. Όπως έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, παρά το γεγονός ότι ο προβαίνει σε όσες προκαταρκτικές εργασίες μπορούν να ξεκινήσουν χωρίς τη λήψη σχετικών αδειοδοτήσεων, οποιοσδήποτε έγκυρος προγραμματισμός και επικαιροποίηση χρονοδιαγραμμάτων μπορεί να γίνει μόνο μετά τη λήψη της ΕΠΟ και την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων που ακολουθούν. Οι εν λόγω διαδικασίες είναι εξαιρετικά χρονοβόρες και ο χρόνος ολοκλήρωσής τους δεν ελέγχεται από τον. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ΕΠΟ για τη Γ.Μ. 400kV από τη Μεγαλόπολη προς το υτικό Σύστημα χορηγήθηκε το Μάιο του 2014 (η αντίστοιχη ΜΠΕ είχε υποβληθεί από τον Ιούλιο του 2010). Αντίστοιχα, η ΕΠΟ για τη δεύτερη Γ.Μ. 400kV προς τα ανατολικά (νέο ΚΥΤ Κορίνθου, ΚΥΤ Κουμουνδούρου) χορηγήθηκε μόλις το εκέμβριο του 2015 (η αντίστοιχη ΜΠΕ είχε υποβληθεί από το εκέμβριο του 2012). Ως εκ τούτου, το χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης του δικτύου 400 kv στην Πελοπόννησο που είχε προβλεφθεί το 2010, εκ των πραγμάτων καθίσταται ανεπίκαιρο. Παρά ταύτα, ο εξακολουθεί να καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την προώθηση και ολοκλήρωση όλων των απαιτούμενων αδειοδοτικών διαδικασιών για κάθε επιμέρους έργο, εξαντλώντας τα περιθώρια συνεννόησης με τους τοπικούς φορείς. υστυχώς, η μακροχρόνια εμπλοκή με το Πανεπιστήμιο Πατρών για την πρόσκτηση του γηπέδου του τερματικού ζεύξης του υπογείου με το εναέριο τμήμα της Γ.Μ. 400 kv από τη Μεγαλόπολη προς το υτικό Σύστημα, καθώς και για τη ζώνη δουλείας για τη διέλευση του υπογείου τμήματος της Γ.Μ. εντός τμήματος του χώρου του Πανεπιστημίου, οδήγησε τον στην αναζήτηση άλλου χώρου εγκατάστασης του τερματικού ζεύξης (η διέλευση του υπόγειου τμήματος εντός του χώρου του Πανεπιστημίου είναι μονόδρομος, λόγω μη ύπαρξης εναλλακτικής διαδρομής). Την και κατόπιν επισταμένης διερεύνησης, υποβλήθηκε νέα τροποποιητική ΜΠΕ επί της εκδοθείσας ΑΕΠΟ, στην οποία προβλέπεται η εγκατάσταση του τερματικού ζεύξης εκτός του χώρου του Πανεπιστημίου και εντός δημόσιας δασικής έκτασης. Παράλληλα, την επήλθε καταρχήν συμφωνία (απομένει η υπογραφή του συμφωνητικού) με το Πανεπιστήμιο Πατρών ως προς την όδευση των υπογείων καλωδίων της Γ.Μ. 400 kv εντός του χώρου του. Με δεδομένα τα παραπάνω και υπό την προϋπόθεση ότι η τροποποιητική ΜΠΕ, καθώς και η απαλλοτρίωση για τη ζώνη δουλείας της υπόγειας καλωδιακής Γ.Μ. 400 kv ολοκληρωθούν έως το τέλος Ιουλίου 2017, η διαγωνιστική διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει τον Αύγουστο/Σεπτέμβριο του 2017 και η Γ.Μ. 400 kv στο σύνολό της (εναέρια-υπόγεια-υποβρύχια-υπόγειαεναέρια) να ολοκληρωθεί έως το τέλος του Κατά τα λοιπά, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί το εναέριο τμήμα της Γ.Μ. στην πλευρά της Αιτωλοακαρνανίας. Το εναέριο τμήμα της Γ.Μ. εντός του Ν. Αρκαδίας κατασκευάζεται ήδη από συνεργεία του και εντός των προσεχών εβδομάδων πρόκειται να διακηρυχθεί η κατασκευή για το εναέριο τμήμα εντός του Ν. Αχαΐας. 9

10 5. Έργα για τη σύνδεση της νέας Μονάδας «Πτολεμαΐδα V» ΕΗ : Εντός του 2013 ο χορήγησε Προσφορά Σύνδεσης για τη λιγνιτική Μονάδα της ΕΗ «Πτολεμαΐδα V». Τα έργα επέκτασης για τη σύνδεση της εν λόγω Μονάδας με το Σύστημα είναι τα εξής: - Κατασκευή νέου ΚΥΤ Πτολεμαΐδας, με πλευρά 400 kv για τη σύνδεση της Μονάδας παραγωγής και 150 kv για τη σύνδεση Μ/Σ βοηθητικών. Η ανάθεση και υλοποίηση του έργου θα γίνει μετά από διεθνή ανοικτό διαγωνισμό που είναι σε εξέλιξη με ευθύνη της ΕΗ, με ορίζοντα υλοποίησης το ' τρίμηνο του Κατασκευή νέας Γ.Μ. 2Β'Β'/400 kv για τη σύνδεση του ΚΥΤ Πτολεμαΐδας με τη Γ.Μ. ΚΥΤ Αμυνταίου - ΚΥΤ Καρδιάς. - Κατασκευή νέας Γ.Μ. 2Β/150 kv για τη σύνδεση του ΚΥΤ Πτολεμαΐδας με τη Γ.Μ. Πτολεμαΐδας I - Ορυχείο Νοτίου Πεδίου. Η αδειοδότηση, μελέτη και κατασκευή των ως άνω γραμμών θα γίνει με ανάθεση στον από τη ΕΗ. Ορίζοντας υλοποίησης το ' τρίμηνο του Οι σχετικές πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο ΠΑ είναι απόλυτα συμβατές με τα παραπάνω. 6. Αναδιατάξεις Συστήματος που σχετίζονται με την Επέκταση των Ορυχείων Πτολεμαΐδας» ΕΗ : H αναγκαιότητα υλοποίησης του έργου έχει προκύψει από αίτημα του ήμου Κοζάνης, μέσω σχετικής αλληλογραφίας, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ο χώρος διέλευσης των υπόψη Γ.Μ. 400kV για τη μετεγκατάσταση του οικισμού Ποντοκώμης. Κατά συνέπεια, προτείνεται τροποποίηση του τίτλου της παρ του ΠΑ ως εξής: «Αναδιατάξεις Συστήματος στο ήμο Κοζάνης». Επίσης, στα Έργα Ανάπτυξης Συστήματος της πρώτης τριετίας θα πρέπει να συμπεριληφθεί ο νέος Υ/Σ 150/15kV Ορυχείου Μαυροπηγής με δύο (2) πύλες εισόδου 150kV και 2Μ/Σ 150/15kV, 40/50MVA, που θα προκύψουν από αργούντα εξοπλισμό του Υ/Σ 150/15-20kV «Πτολεμαΐδα I (ΑΗΣ Πτολεμαΐδας)» και εξοπλισμό του Υ/Σ 150/15kV Ορυχείου Νοτίου Πεδίου (Υ/Σ Χαραυγής). Σχετική αλληλογραφία έχει ήδη ανταλλαχθεί μεταξύ ΕΗ και (Γρ /1905/ και /20439/ ). Πράγματι, η παραλλαγή των Γ.Μ. 400 kv που περιλαμβάνεται στο υπόψη έργο έχει ζητηθεί από το ήμο Κοζάνης. Όπως προκύπτει από τη σχετική αλληλογραφία του ήμου Κοζάνης, ο κύριος λόγος που επιτάσσει την ικανοποίηση αυτού του αιτήματος, είναι η αναγκαιότητα μετεγκατάστασης του οικισμού της Ποντοκώμης, η οποία προέκυψε από την επέκταση των Ορυχείων της ΕΗ Α.Ε.. Είναι βέβαια λίαν πιθανό το ενδεχόμενο η μετατόπιση των υπόψη Γ.Μ. να επιφέρει ευρύτερα οφέλη για το ήμο Κοζάνης στα πλαίσια της διαφαινόμενης επέκτασης του οικιστικού ιστού του. Ωστόσο, αυτό αποτελεί παράπλευρη συνέπεια του έργου, από την οποία ο ήμος Κοζάνης επιθυμεί να επωφεληθεί περαιτέρω και δεν αναιρεί το γεγονός ότι ο πρωταρχικός σκοπός που εξυπηρετεί το έργο είναι η δυνατότητα μετεγκατάστασης του οικισμού της Ποντοκώμης που επιβλήθηκε από την επέκταση των Ορυχείων της ΕΗ Α.Ε.. Αναφορικά με το έργο του νέου Υ/Σ Ορυχείου Μαυροπηγής και της σύνδεσής του με το Σύστημα 150 kv, η κατασκευή του θα περιληφθεί στο επόμενο ΠΑ, εφόσον βέβαια μέχρι τότε έχει χορηγηθεί η απαιτούμενη Προσφορά Σύνδεσης (σχετική αναφορά γίνεται και στην επιστολή με αρ. πρωτ. /20439/ ). 10

11 7. Προετοιμασία έγκαιρης λειτουργίας της Αγοράς Εξισορρόπησης ΕΣΑΗ Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι το παρόν σχέδιο ΠΑ αναφέρει αόριστα ότι κάποια στιγμή το 2018 θα γίνει η προμήθεια του απαραίτητου συστήματος για τη λειτουργία της Αγοράς Εξισορρόπησης που προβλέπει η εφαρμογή του μοντέλου- στόχου (target model) της ΕΕ. Ωστόσο, η δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι ήδη από το τέλος του 2017 θα είναι όλα έτοιμα για τη λειτουργία των τεσσάρων νέων αγορών, μεταξύ των οποίων και η Αγορά Εξισορρόπησης. Στο σημείο λοιπόν αυτό, πρέπει να αναμορφωθεί το σχέδιο ΠΑ και να καταβληθεί κάθε προσπάθεια από την πλευρά του ιαχειριστή, ώστε όχι απλώς να γίνει εγκαίρως η προμήθεια, αλλά να διασφαλιστεί η λειτουργία της αγοράς εξισορρόπησης το αργότερο εντός του α' εξαμήνου του Η υλοποίηση του συστήματος Αγοράς Εξισορρόπησης Ηλεκτρικής Ενέργειας προϋποθέτει την κατάρτιση των σχετικών Κωδίκων (ή σχεδίου αυτών) και των τεχνικών χαρακτηριστικών των πληροφοριακών συστημάτων, που θα προκύψουν μετά από σχετικές μελέτες του Ερευνητικού Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, JRC. Η κατάρτιση των μελετών αυτών γίνεται ως τεχνική βοήθεια και για συγκροτημένο πλαίσιο αλλαγής του μοντέλου αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα και οι εργασίες αυτές τελούν υπό τον συντονισμό του ΥΠΕΝ και της ΡΑΕ και θα ολοκληρωθούν εντός του Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τις τρέχουσες ρεαλιστικές μας εκτιμήσεις, το σύστημα Αγοράς Εξισορρόπησης Ηλεκτρικής Ενέργειας δεν είναι δυνατό να τεθεί σε λειτουργία νωρίτερα από το Ο στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίσπευση της υλοποίησης της απαραίτητης σχετικής υποδομής, σε συντονισμό και συνεργασία με τους άλλους φορείς, για την εφαρμογή του νέου μοντέλου αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα είναι συμβατό με το Ευρωπαϊκό μοντέλο στόχο (target model). 8. Συμβατικές Μονάδες Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ΕΗ 2.2.3: Υφιστάμενες Θερμικές Μονάδες Παραγωγής Συνδεδεμένες στο Σύστημα (Νοέμβριος 2015) Σε σχέση με τα αναφερόμενα στο τέλος της παραγράφου ως προς τις Προσφορές Σύνδεσης για άλλους συμβατικούς Σταθμούς παραγωγής, οι οποίοι είναι μεν αδειοδοτημένοι, δεν αναμένεται δε να υλοποιηθούν (τουλάχιστον στο χρονικό ορίζοντα του παρόντος ΠΑ), θα πρέπει να γίνει ειδική μνεία στην αδειοδοτημένη νέα λιγνιτική Μονάδα Μελίτη II (450 MW) του ΑΗΣ Μελίτης, η οποία αποτελεί μέρος του Ενεργειακού Σχεδιασμού της Χώρας και για την οποία έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΕΗ και Κινεζικής εταιρείας CMEC. Η νέα αυτή Μονάδα θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς του υπό διαβούλευση ΠΑ. Ο έχει υπόψη του την εν λόγω αδειοδοτημένη λιγνιτική μονάδα. Ωστόσο, με δεδομένη την ύπαρξη μεγάλου αριθμού αδειοδοτημένων μονάδων και προκειμένου ο να προχωρήσει σε λελογισμένο σχεδιασμό του Συστήματος, είναι αναγκαίο να λαμβάνονται υπόψη μόνον οι μονάδες εκείνες που βρίσκονται σε σχετικά προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης. Επιπλέον, ο, όπως είναι υποχρεωμένος εκ του ρόλου του, τηρεί ομοιόμορφη στάση απέναντι σε όλους τους Παραγωγούς Ηλεκτρικής Ενέργειας και ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να λαμβάνει υπόψη στον σχεδιασμό του μονάδες που δεν έχουν Προσφορά Σύνδεσης τη στιγμή που για διάφορους αντικειμενικούς λόγους δεν λαμβάνει υπόψη κάποιες εκ των μονάδων με Προσφορά Σύνδεσης σε ισχύ. 11

12 9. Έργα επέκτασης για τη σύνδεση του ικτύου με το Σύστημα Ε ΗΕ Στο ΠΑ και συγκεκριμένα στην Εισαγωγή του αναφέρεται ότι: «Ειδικότερα, το παρόν τεύχος περιλαμβάνει την περιγραφή και το χρονικό προγραμματισμό των έργων ανάπτυξης του Συστήματος που αφορούν.- τα έργα σύνδεσης στο Σύστημα (Γ.Μ. και Υποσταθμοί) που απαιτούνται για την ένταξη των νέων Σταθμών Παραγωγής και των νέων Καταναλωτών Υ.Τ. (Πελάτες Υ.Τ. και ιαχειριστής ικτύου), για τα οποία έχουν ήδη εκπονηθεί σχετικές μελέτες σύνδεσης και τέλος,.». Όπως έχει ήδη αποσαφηνιστεί ο ιαχειριστής του ικτύου δεν αποτελεί έναν χρήστη του συστήματος. Επομένως θεωρούμε ότι οποιαδήποτε διατύπωση στο ΠΑ, η οποία προσδίδει διαφορετικό νόημα, θα πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε να αντικατοπτρίζεται το ιδιαίτερο καθεστώς του ιαχειριστή ικτύου ως ειδικού συνδεόμενου. ΕΗ Για την ακριβέστερη αποτύπωση της Απόφασης που έχει λάβει η ΡΑΕ αναφορικά με τα έργα επέκτασης για τη σύνδεση του ικτύου, η διατύπωση της σελίδας 9 θα μπορούσε να συμπληρωθεί ως εξής: «Έργα επέκτασης του Συστήματος για τη σύνδεση Χρηστών: Περιλαμβάνουν τα έργα... με το κόστος να αναλαμβάνεται σε κάθε περίπτωση από τον Χρήστη (σύμφωνα με πρόσφατη ενημέρωση από τη ΡΑΕ, το κόστος των έργων επέκτασης για τη σύνδεση του ικτύου χρηματοδοτείται από το ιαχειριστή του Συστήματος και ανακτάται μέσω των χρεώσεων για τη χρήση του Συστήματος)». Αναφορικά με το ειδικότερο ζήτημα που θίγει ο Ε ΗΕ: Ο χαρακτηρισμός των έργων που περιλαμβάνονται στο ΠΑ είτε ως «έργα ενίσχυσης», είτε ως «έργα επέκτασης για σύνδεση Χρηστών» έγινε με βάση το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο (Άρθρο 2 παρ. 3(λ) του Ν. 4001/2011). Σε όλες τις εγκεκριμένες ΜΑΣΜ πριν από την ίδρυση του καθώς και στο εγκριθέν ΠΑ , τα έργα των Υ/Σ που αιτείται ο ιαχειριστής ικτύου και των Γ.Μ. για τη σύνδεσή τους με το Σύστημα, είχαν περιληφθεί στην κατηγορία των έργων επέκτασης για σύνδεση Χρηστών. Η πρόσφατη σχετική Απόφαση της ΡΑΕ δεν αλλάζει το χαρακτηρισμό των έργων αυτών ως «έργα επέκτασης του Συστήματος για σύνδεση Χρηστών». Το μόνο που έχει αλλάξει με την εν λόγω Απόφαση της ΡΑΕ, είναι ότι το κόστος υλοποίησης των έργων επέκτασης για σύνδεση του ικτύου θα καλύπτεται από τον και θα ανακτάται μέσω του μηχανισμού χρεώσεων χρήσης του Συστήματος. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα που τίθεται από τον Ε ΗΕ δεν αφορά τον σχεδιασμό του Συστήματος, όπως περιλαμβάνεται στο ΠΑ, αλλά αποτελεί σχόλιο επί του ευρύτερου Νομοθετικού και Ρυθμιστικού πλαισίου. Αναφορικά με το ειδικότερο ζήτημα που θίγει η ΕΗ: Το αντίστοιχο απόσπασμα του ΠΑ διαμορφώθηκε κατάλληλα. 12

13 10. για επιμέρους εδάφια του ΠΑ Ε ΗΕ 1. Όπου στο κείμενο αναφέρεται ιαχειριστής Νήσων θα πρέπει να αντικατασταθεί από τη Ε ΗΕ Α.Ε. 2. σελ. 12: «Στο Σύστημα αυτό δεν περιλαμβάνονται τα ανεξάρτητα Συστήματα Μεταφοράς των νησιών (Κρήτη, Ρόδος, Λέσβος, Σάμος), ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη των οποίων είναι στην αρμοδιότητα του ιαχειριστή ικτύου και θα παραμείνει σε αυτήν μέχρι τη διασύνδεσή τους με το Ηπειρωτικό Σύστημα.» Σχόλιο: Επισημαίνεται ότι η Σάμος δεν έχει Σύστημα Μεταφοράς «Αποκατάσταση εύτερης Τροφοδότησης του Υ/Σ Κέρκυρας Ι (14.24)»: Από το Ε ΗΕ έχει ζητηθεί η αναβάθμιση του Υ/Σ Κέρκυρας Ι σε μία φάση, δηλ. αποκατάσταση δεύτερης τροφοδότησης του Υ/Σ Κέρκυρα Ι μέσω Υ/Γ Κ.Γ. 150 kv με τον Υ/Σ Κέρκυρα ΙΙ (ΑΝ150.Σ.46) και ταυτόχρονα κατάργηση του εξοπλισμού 66 kv, αναβάθμισή του στα 150 kv και επαύξηση των δύο Μ/Σ Ισχύος (ΑΝ ). Οπότε πρέπει να διαγραφεί το ενδεχόμενο χρήσης ΑΜΣ 150/66 kv «Ανακατασκευή και Αναβάθμιση Υφιστάμενης Σύνδεσης Υ/Σ Αγ. ημητρίου»: Ο Ε ΗΕ έχει κατασκευάσει την Κ.Γ. που θα συνδέσει τον Υ/Σ Αγ. ημητρίου με τον Υ/Σ Π. Μελά, εκκρεμεί όμως η ανακατασκευή της πλευράς 150 kv του Υ/Σ Αγ. ημητρίου. Το εν λόγω έργο αναφέρεται ως αρμοδιότητας Ε ΗΕ ενώ, όπως έχει συμφωνηθεί με συνεννόηση μεταξύ των δύο εταιρειών, θα εκτελεστεί από τον. Το εν λόγω έργο πρέπει να ενταχθεί στα έργα της πρώτης τριετίας. 5. Παράρτημα Ι, Πίνακας Ο2, ομάδα έργων 14.24: Βλ. αντίστοιχη παρατήρηση κύριου τεύχους. Επιπλέον, τα έργα ΑΝ150.Σ.46 και ΑΝ θα πρέπει να έχουν την ίδια εκτίμηση χρονικής ένταξης (2019Α). Τέλος, οι αδειοδοτήσεις που αναφέρονται σε εκκρεμότητα από την Περιφέρεια έχουν πλέον ληφθεί για τους Υ/Σ Κέρκυρα Ι και ΙΙ (Υπαγωγή σε ΠΠ ). 6. Για το έργο ΑΝ στον Υ/Σ ΥΗΣ Στράτου, ο νέος Μ/Σ θα είναι 40/50 MVA. 7. εν έχει αναφερθεί η επαύξηση του ΚΥΤ ιστόμου με έναν Μ/Σ. 8. εν έχει αναφερθεί η επαύξηση του Υ/Σ Σερβίων με έναν Μ/Σ. 9. Στο έργο ΑΝ150.Σ.79 να προστεθούν και δύο πύλες υπόγειων καλωδιακών Γ.Μ. 150 kv στον Υ/Σ Χανιά Ι για τη σύνδεσή του με το Κ/ Χανίων ΙΙ. 10. Ομάδα έργων 18.1 «ΝΕΟΣ Υ/Σ ΚΕΡΑΤΕΑΣ»: Να καταγραφεί ότι το έργο ΥΣ.Σ.20 θα επιδιωχθεί να γίνει από κοινού μεταξύ και Ε ΗΕ (και όχι μόνο από το Ε ΗΕ), θα περιλαμβάνει διπλό ζυγό 150 kv με διασύνδεση (και όχι Α/Ζ τομής ζυγού 150 kv). Ομοίως και για το έργο ΥΣ ΚΥΤ Ρουφ (ΥΣ.Σ.3 και ΥΣ..3, Ομάδα Έργων 14.27): Έχει συμφωνηθεί μεταξύ Ε ΗΕ και ότι για τις ανάγκες του ικτύου θα εγκατασταθούν μόνο 3 Μ/Σ 40/50 MVA στα 20 kv. 12. Προσθήκη νέου έργου: Να ενταχθεί στο ΠΑ, έργο που να αφορά στην «Αναβάθμιση του συστήματος 110 V DC των Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ με την εξασφάλιση εφεδρικού συστήματος φορτιστή συστοιχίας συσσωρευτών». 1. Τα αντίστοιχα αποσπάσματα του ΠΑ διαμορφώθηκαν κατάλληλα. 2. Στο αντίστοιχο απόσπασμα του ΠΑ η λέξη «Σάμος» αντικαταστάθηκε από τη λέξη «Κως». 3. Το αντίστοιχο απόσπασμα του ΠΑ διαμορφώθηκε κατάλληλα. 4. Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη συμφωνία μεταξύ και Ε ΗΕ για την υλοποίηση της ανακατασκευής του Υ/Σ Αγ. ημητρίου. Ο φορέας υλοποίησης (Α - ΜΗΕ ή Ε ΗΕ), το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, η κατανομή του κόστους μεταξύ των εμπλεκομένων εταιρειών και τα λοιπά σχετικά ζητήματα θα καθοριστούν με σχετική σύμβαση. 5. Τα αντίστοιχα αποσπάσματα του ΠΑ διαμορφώθηκαν κατάλληλα. Η υλοποίηση των επιμέρους έργων στην Ομάδα θα προχωρά παράλληλα. 6. Το αντίστοιχο απόσπασμα του ΠΑ διαμορφώθηκε κατάλληλα. 7. εν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση της αρμόδιας υπηρεσίας του ( ιεύθυνση Σχεδιασμού Ανάπτυξης Συστήματος) σχετικά με τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση ενός Μ/Σ στο ΚΥΤ ιστόμου. 8. εν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση της αρμόδιας υπηρεσίας του ( ιεύθυνση Σχεδιασμού Ανάπτυξης Συστήματος) σχετικά με τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση ενός Μ/Σ στον Υ/Σ Σερβίων. 9. Τα έργα κατασκευής του Υ/Σ Χανίων ΙΙ και της σύνδεσής του με τον Υ/Σ Χανίων Ι αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί πριν από την ολοκλήρωση της Φάσης Ι της διασύνδεσης της Κρήτης με το ΕΣΜΗΕ και ως εκ τούτου δεν αφορούν το ΠΑ. 10. Τα αντίστοιχα αποσπάσματα του ΠΑ διαμορφώθηκαν κατάλληλα. 11. Τα αντίστοιχα αποσπάσματα του ΠΑ διαμορφώθηκαν κατάλληλα. 12. Η υλοποίηση του έργου της αναβάθμισης του συστήματος 110 V DC των Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ θα προγραμματισθεί κατόπιν ειδικής συνεννόησης μεταξύ και Ε ΗΕ, κατά την οποία θα καθοριστούν οι υποχρεώσεις κάθε μέρους ( και Ε ΗΕ) και θα καταρτισθεί μία λίστα προτεραιότητας των Υ/Σ στους οποίους αφορά. Σε κάθε περίπτωση, θα προηγηθεί η υπογραφή σχετικής σύμβασης. 13