ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Transcript

1 Σύνδεσμος: Προδιαγραφές όλων των επιπέδων γλωσσομάθειας ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 0. Προλογικό σημείωμα 1. Προδιαγραφές και χαρακτηριστικά 1.1 Γενικός σκοπός και η φύση της εξέτασης 1.2 Η «ύλη» των εξετάσεων 1.3 Γενικά χαρακτηριστικά της εξέτασης 1.4 Mέρη και οι φάσεις της εξέτασης 1.5 Xρονική διάρκεια της εξέτασης 1.6 Κατανομή βαθμολογίας και ερωτημάτων 1.7 Κατανομή ερωτημάτων 1.8 Η τυπολογία της εξέτασης Τα θέματα εξέτασης του Κ.Π.Γ. αντιμετωπίζονται από τους επιστημονικούς συνεργάτες αυτού του συστήματος πιστοποίησης ως «όργανο μέτρησης». Τα θέματα εξετάσεων για πιστοποίηση είναι ένα ιδιότυπο όργανο, που χρησιμοποιείται μία μόνο φορά για αυτό το σκοπό και που κατασκευάζεται κάθε φορά ad hoc. Η ιδιοτυπία αυτή επιβάλλει τη θέσπιση αυστηρών προδιαγραφών κατασκευής, έτσι ώστε το όργανο που χρησιμοποιείται σε κάθε εξεταστική περίοδο να διαθέτει τις ίδιες ιδιότητες με τα προηγούμενα και τα επόμενα. Η εφαρμογή των προδιαγραφών, που καταγράφονται στο επόμενο κεφάλαιο αυτού του κειμένου, στοχεύει στην εξασφάλιση της πρώτης από τις ιδιότητες του ΚΠΓ, τη σταθερότητα. Μια δεύτερη επιδιωκόμενη ποιοτική ιδιότητα των θεμάτων του ΚΠΓ είναι η αξιοπιστία. Ένα όργανο μέτρησης θεωρείται αξιόπιστο αν κάθε φορά που χρησιμοποιείται για να μετρηθεί το ίδιο χαρακτηριστικό (που στη μεθοδολογία της έρευνας λέγεται μεταβλητή) ενός υποκειμένου δίνει την ίδια ένδειξη, εφόσον στο μεταξύ χρονικό διάστημα δεν έχει επέλθει αλλαγή στην ποιότητα ή την ποσότητα της μεταβλητής αυτής λόγω εξωτερικών παραγόντων. Τρίτη επιδίωξη είναι η εξασφάλιση εγκυρότητας της όλης διαδικασίας πιστοποίησης. Η εγκυρότητα της διαδικασίας έχει ως προϋπόθεση την αξιοπιστία του οργάνου μέτρησης. Από τα διάφορα είδη εγκυρότητας αυτά για την 1

2 εξασφάλιση των οποίων λαμβάνονται ειδικά μέτρα, είναι η εγκυρότητα δομής (construct validity) και η εγκυρότητα περιεχομένου (content validity) (βλ., Low G., 1985 και van der Maren J.-M., 1996). Η ανάγκη ελέγχου του βαθμού εγκυρότητας των θεμάτων καθιστά σημαντικό το περιεχόμενο του Ενιαίου Πλαισίου του Προγράμματος των Εξετάσεων καθώς και του Αναλυτικού Προγράμματος Εξέτασης της κάθε γλώσσας για την οποία θα γίνεται πιστοποίηση. Εκεί περιγράφεται διεξοδικά η «ύλη» με τη μορφή δηλώσεων για το «τι πρέπει να μπορεί να κάνει ο χρήστης μιας γλώσσας» κατά επίπεδο γνώσης, ώστε να θεωρηθεί ο χρήστης επικοινωνιακά επαρκής και τελικά να πιστοποιηθεί η γλωσσομάθειά του. Παράλληλα με τον υψηλό βαθμό σταθερότητας, αξιοπιστίας και εγκυρότητας, μια τέταρτη ιδιότητα που επιδιώκεται να έχει το ΚΠΓ είναι η διαφάνεια. Το σύστημα αυτό πιστοποίησης φιλοδοξεί να δίνει στους ενδιαφερόμενους (γλωσσομαθείς που διεκδικούν την απόκτηση του πιστοποιητικού, καθηγητές γλώσσας, εργοδότες, που συνήθως είναι οι τελικοί αποδέκτες των πιστοποιητικών, κτλ.) όλες τις πληροφορίες τις σχετικές με τη λειτουργία του συστήματος. Οι πληροφορίες, επομένως, αυτού του κειμένου δίνονται προς εξασφάλιση διαφάνειας και θα συμπληρώνονται όταν η επικαιρότητα το απαιτεί και όσο οι ενδιαφερόμενοι θα διατυπώνουν ερωτήματα και απορίες. 2

3 1. ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1.1 Γενικός σκοπός και η φύση της εξέτασης Σκοπός της εξέτασης είναι να διαπιστωθεί το επίπεδο γνώσης της γλώσσας στόχου, δηλαδή του βαθμού ικανότητας που έχει αναπτύξει ο διαγωνιζόμενος να χρησιμοποιεί τη γλώσσα ώστε: α) να κατανοεί γραπτά και προφορικά κείμενα «αυθεντικού» λόγου, έχοντας συνείδηση πως διαφορετικές γλωσσικές επιλογές συγκροτούν διαφορετικά νοήματα, διαφορετικές κοινωνικές πρακτικές, β) να εκφράζεται γραπτά και προφορικά, σε διαφορετικές κοινωνικές περιστάσεις - με τρόπο κατάλληλο για συγκεκριμένες συνθήκες επικοινωνίας, - επιλέγοντας τα γλωσσικά στοιχεία που είναι κατάλληλα για την αποτύπωση νοημάτων, ανάλογα με το κειμενικό είδος το οποίο καλείται να παραγάγει (και του λόγου που το προσδιορίζει). Το επίπεδο γνώσης της γλώσσας-στόχου διαπιστώνεται στη διάρκεια γραπτής και προφορικής εξέτασης που δίνει ερεθίσματα στους υποψήφιους να αποδείξουν πως είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένου επιπέδου απαιτήσεις χρήσης της γλώσσας-στόχου. 1.2 Η «ύλη» των εξετάσεων Η «ύλη» των εξετάσεων, δηλαδή οι απαιτήσεις χρήσης της γλώσσας για κατανόηση κειμένων και γλωσσική παραγωγή, προσδιορίζονται από το Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος των Εξετάσεων του Κ.Π.Γ. και από τις Αναλυτικές Οδηγίες για τις εξετάσεις σε κάθε γλώσσα χωριστά. Οι απαιτήσεις χρήσης της γλώσσας περιγράφονται διεξοδικά με τη μορφή δηλώσεων για το «τι πρέπει να μπορεί να κάνει ο χρήστης μιας γλώσσας» κατά επίπεδο γνώσης, ώστε να θεωρηθεί επαρκής και τελικά να πιστοποιηθεί η γλωσσομάθειά του. 1.6 Γενικά χαρακτηριστικά της εξέτασης Τα θέματα της εξέτασης στηρίζονται σε αυθεντικά γραπτά ή προφορικά κείμενα και η απαιτούμενη χρήση της γλώσσας δεν είναι ξεκομμένη από το συγκειμενικό της πλαίσιο. Τα ποικίλης φύσεως κείμενα που χρησιμοποιούνται κατά την εξέταση, είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν εικόνες, σχεδιαγράμματα, φωτογραφίες και άλλου τύπου οπτικά ή ακουστικά στοιχεία τα οποία συντελούν στην αποτύπωση μηνυμάτων και εν τέλει στην αποτύπωση κοινωνικών νοημάτων. Ο τύπος των θεμάτων της εξέτασης είναι κοινά για όλες τις γλώσσες και ο βαθμός τυποποίησής τους έχει αποφασιστεί (βλ. 1.7 πιο κάτω). Οι οδηγίες δίνονται στην εξεταζόμενη γλώσσα αλλά, όπου κρίνεται απαραίτητο, δίνονται και στα ελληνικά. Επίσης, ορισμένα από τα θέματα προσφέρουν στον υποψήφιο γλωσσικά ερεθίσματα στην ελληνική γλώσσα. Άρα είναι απαραίτητη η γνώση της ελληνικής από τους υποψήφιους και αποτελεί στόχο της εξέτασης η μέτρηση της «διαμεσολαβημένης» χρήσης της γλώσσας. 3

4 1.4 Mέρη και οι φάσεις της εξέτασης H εξέταση έχει δύο μέρη: α) Κατά τo πρώτο μέρος της εξέτασης, ελέγχεται η ικανότητα του υποψήφιου να χρησιμοποιεί τη γλώσσα - για την κατανόηση φυσικού γραπτού και προφορικού λόγου - για την παραγωγή γραπτού λόγου - για την εκτέλεση ασκήσεων που του απαιτούν να κάθε φορά να επιλέξει τα ορθότερα και καταλληλότερα για την περίπτωση γλωσσικά στοιχεία, αναδεικνύοντας την ενσυνείδητη γνώση που έχει αποκτήσει σχετικά με την επικοινωνιακή λειτουργία γλώσσας. Χάριν συντομίας, αποκαλούμε «Γραπτή Εξέταση» τη φάση αυτή της δοκιμασίας που συνίσταται σε 3 μέρη και 6 κατηγορίες θεμάτων. β) Κατά το δεύτερο μέρος της εξέτασης ελέγχεται η ικανότητα του υποψήφιου να κάνει ενσυνείδητες γλωσσικές επιλογές και γενικότερα να χρησιμοποιεί τη γλώσσα για να εκφραστεί προφορικά. Χάριν συντομίας, αποκαλούμε «Προφορική Εξέταση» τη φάση αυτή της δοκιμασίας που αποτελείται από 3 μέρη και 3 κατηγορίες θεμάτων. Όπως προκύπτει και από τα παραπάνω, η εξέταση διεξάγεται σε 4 φάσεις, όπως συνοπτικά παρουσιάζεται και στον πίνακα που ακολουθεί: I. Η πρώτη έχει στόχο τον έλεγχο της ικανότητας κατανόησης γραπτού λόγου καθώς και της γλωσσικής συνειδητότητας. II. Η δεύτερη, χρονικά, φάση στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας παραγωγής γραπτού λόγου και της γραπτής διαμεσολάβησης. ΙΙΙ. Η τρίτη ελέγχει αποκλειστικά την ικανότητα κατανόησης προφορικού λόγου. ΙV. Η τελευταία ελέγχει την παραγωγή προφορικού λόγου (μονόλογος), την ικανότητα να κάνει ο υποψήφιος διάλογο και, ενδεχόμενα, την (προφορική) διαμεσολάβηση. Σημειώνεται ότι τα θέματα κάθε φάσης περιορίζονται υποχρεωτικά στον έλεγχο μόνο αυτών των ικανοτήτων. Δεν επιτρέπεται, για παράδειγμα, στην τέταρτη φάση να δοθεί στον εξεταζόμενο ως ερέθισμα, προς συζήτηση, γραπτό κείμενο κάποιας έκτασης, που θα απαιτούσε ικανότητα κατανόησης γραπτού λόγου. ΜΕΡΟΣ 1 Γραπτή εξέταση Φάση Ι Φάση ΙΙ Φάση ΙΙΙ ΜΕΡΟΣ 2 Προφορική εξέταση Ελεγχόμενη χρήση Κατανόηση γραπτού λόγου Γλωσσική συνειδητότητα Παραγωγή γραπτού λόγου Διαμεσολάβηση Κατανόηση προφορικού λόγου Ελεγχόμενη χρήση Αριθμός ερωτημάτων Ποσοστό βαθμολογίας Χρονική διάρκεια ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Έκταση κειμένων 50 25% % % Αριθμός ερωτημάτων Ποσοστό βαθμολογίας Χρονική διάρκεια Έκταση κειμένων 4

5 Φάση ΙV Παραγωγή προφορικού λόγου Διάλογος % Απροσδιόριστη Διαμεσολάβηση Η τελευταία στήλη του πίνακα προσδιορίζει την έκταση των κειμένων (μετρημένη σε αριθμό) 1.7 Xρονική διάρκεια της εξέτασης Η συνολική χρονική διάρκεια του πρώτου μέρους της εξέτασης, δηλαδή της «γραπτής εξέτασης» είναι 3 ώρες και 2 ο λεπτά, ενώ η διάρκεια του δεύτερου μέρους, δηλαδή της «προφορικής εξέτασης» είναι λεπτά. Με δεδομένο πως οι εξετάσεις σχεδιάζονται από τους ειδικούς λαμβάνοντας υπόψη πως οι εξεταζόμενοι πρέπει να έχουν επαρκή χρόνο για να απαντήσουν, χωρίς πίεση και άγχος, στα ερωτήματα κάθε φάσης, όπως σημειώνεται και στον Πίνακα 1 η πρώτη και δεύτερη φάση διαρκούν από 90 λεπτά της ώρας, ενώ η τρίτη και τέταρτη φάση από λεπτά. Η χρονική διάρκεια της τέταρτης φάσης μοιράζεται σε δύο εξεταζόμενους, αφού η εξέταση διεξάγεται με παρουσία δύο υποψήφιων, και δύο εξεταστών. Τόσο ο συνολικός χρόνος εξέτασης, όσο και ο χρόνος που οι υποψήφιοι έχουν στη διάθεσή τους για να απαντήσουν στα ζητούμενα της κάθε μίας φάσης δεν διαφοροποιείται. Παραμένει ο ίδιος σε κάθε εξεταστική περίοδο. Αναφορικά με την πρώτη και την τρίτη φάση, ο όρος «κείμενο» αναφέρεται σε οτιδήποτε «διαβάζει» ή «ακούει» ο υποψήφιος πλην των οδηγιών για την εκτέλεση της κάθε δοκιμασίας. Ένα κείμενο μπορεί να είναι πολύ σύντομο και να αποτελείται από λίγες μόνο λέξεις (τίτλος άρθρου, λεζάντα φωτογραφίας ή γραφήματος, ανακοίνωση από μεγάφωνο, κτλ.) ή να είναι εκτενές. Δεν μπορεί, όμως, να υπερβαίνει σε έκταση τις 550 λέξεις. 1.6 Κατανομή βαθμολογίας και ερωτημάτων Η μονάδα μέτρησης της έκτασης των εξετάσεων είναι το ερώτημα ή «ζητούμενο» και η κάθε φάση περιλαμβάνει κάθε φορά έναν προσδιορισμένο, ίδιο αριθμό ζητουμένων. Συγκεκριμένα, στην πρώτη φάση τα ζητούμενα είναι 75, στη δεύτερη 2-3, στην τρίτη 25. Στην τέταρτη φάση, που γίνεται προφορική εξέταση, ο αριθμός των ζητουμένων δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί. Τα 75 ζητούμενα της πρώτης φάσης δίνουν μέγιστη δυνατή βαθμολογία 25, επί συνόλου 100. Δηλαδή η ικανότητα κατανόησης γραπτού λόγου και η γλωσσική συνείδηση εξασφαλίζουν 25% της βαθμολογίας. Πράγμα που σημαίνει ότι για κάθε 3 σωστές απαντήσεις σε αυτή τη φάση ο εξεταζόμενος εξασφαλίζει 1 μονάδα. Αν, για παράδειγμα, κάποιος υποψήφιος για την απόκτηση του πιστοποιητικού απαντήσει σωστά στα 63 από τα 75 ζητούμενα, εξασφαλίζει 21 από τις 100 μονάδες όλης της εξέτασης. Αν απαντήσει σωστά στα 64 ερωτήματα, εξασφαλίζει και πάλι 21 μονάδες. Αν απαντήσει σε 65, εξασφαλίζει 22 μονάδες, κ.ο.κ. Με άλλα λόγια για τη βαθμολογία της πρώτης φάσης γίνεται στρογγυλοποίηση στην πλησιέστερη μονάδα. Τα δύο ή τρία ζητούμενα της δεύτερης φάσης (παραγωγή γραπτού λόγου και διαμεσολάβηση) εξασφαλίζουν συνολικά μέχρι 30 μονάδες, δηλαδή σε αυτά τα ζητούμενα αφιερώνεται το 30% της βαθμολογίας. Η τρίτη φάση (κατανόηση προφορικού λόγου) περιλαμβάνει 25 ζητούμενα που εξασφαλίζουν 25% της συνολικής βαθμολογίας, γεγονός που φανερώνει πως σε 5

6 αυτή τη φάση, λόγω της φύσης της εξέτασης, κάθε σωστή απάντηση εξασφαλίζει έναν ολόκληρο βαθμό. Η τέταρτη, τέλος, φάση εξασφαλίζει 20% της βαθμολογίας, ασχέτως αριθμού ζητουμένων. Δηλαδή η βαθμολόγηση του εξεταζόμενου θα γίνεται με χρήση κλίμακας από 0 έως 20. Στην πρώτη και την τρίτη φάση τα ζητούμενα εμφανίζονται ομαδοποιημένα, σε «δοκιμασίες», με κριτήριο τον επιδιωκόμενο στόχο ή, σπανιότερα, τους επιδιωκόμενους στόχους, δηλαδή τον έλεγχο λ.χ. χρήσης της γλώσσας τόσο για κατανόηση όσο και για παραγωγή. Δεν επιτρέπεται τα 10, για παράδειγμα, ζητούμενα μιας δοκιμασίας να στοχεύουν στον έλεγχο πολλών, διαφορετικών δεξιοτήτων. Κι αυτό τίθεται ως προδιαγραφή αφενός για να είναι εύκολος ο έλεγχος εφαρμογής της πρώτης προδιαγραφής και αφετέρου για να έχει λογική και συνέπεια, δηλαδή εσωτερική συνοχή, η ομαδοποίηση των ζητουμένων. 1.7 Κατανομή ερωτημάτων Η κατανομή των ερωτημάτων στην πρώτη φάση είναι ισόποση, με περιθώριο συν πλην 10%. Δηλαδή τα ερωτήματα για έλεγχο κατανόησης γραπτού λόγου σε κάποια εξεταστική περίοδο μπορεί να είναι 40 και αυτά για έλεγχο της γλωσσικής συνείδησης 35, αλλά σε άλλη περίοδο η αναλογία να είναι 37 με 38 ή 35 με 40. Ορισμένες προδιαγραφές, όπως είναι φανερό, έχουν μιαν ελαστικότητα, δηλαδή αφήνουν περιθώρια μικρών διαφοροποιήσεων των θεμάτων από τη μια εξεταστική περίοδο στην άλλη. Αυτό αποτελεί στόχο του συστήματος, οι σχεδιαστές του οποίου δεν επιθυμούν τη μέγιστη τυποποίηση του τεστ, που θα έκανε υπέρμετρα «μηχανιστική» την ετοιμασία των υποψηφίων. Απαραίτητο είναι το τεστ να είναι «σταθμισμένο», για να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή σταθερότητα και αξιοπιστία, και όχι «τυποποιημένο». 1.8 Η τυπολογία της εξέτασης Οι τύποι γλωσσικής δοκιμασίας σχεδιάζονται με βάση την τυπολογία του πίνακα που ακολουθεί. Προς αποφυγή της υπέρμετρης τυποποίησης δίνεται η δυνατότητα στους ειδικούς που ετοιμάζουν τα θέματα να μην επιλέγουν κάθε φορά, δηλαδή σε κάθε εξεταστική περίοδο, τον ίδιο τύπο δοκιμασίας, και μάλιστα στην ίδια θέση του τεστ, αλλά να διαφοροποιούν τις δοκιμασίες σε μέγιστο ποσοστό 15%. Αυτό σημαίνει ότι αν, για παράδειγμα, στις εξετάσεις του 2003 δοθούν θέματα τα οποία στην πρώτη φάση περιλαμβάνουν 75 ερωτήματα που εντάσσονται σε 12 δοκιμασίες οι οποίες ανήκουν σε 5 από τους τύπους της τυπολογίας, στην επόμενη εξεταστική περίοδο τα θέματα θα περιλαμβάνουν τους ίδιους 5 τύπους ή, ενδεχόμενα, θα περιλαμβάνουν (και) έναν άλλο τύπο, με μέγιστη έκταση, σε αριθμό ερωτημάτων, το 11, που είναι το 15% του 75. Η τυπολογία δοκιμασιών που σχεδιάζεται για την κάθε γλώσσα γίνεται με κύριο κριτήριο την εξωτερική μορφή. Με βάση άλλα κριτήρια μπορεί να κατασκευάσει κανείς άλλες τυπολογίες. Αλλά και με βάση αυτό το ίδιο κριτήριο, μπορεί να βρει άλλους τύπους, που όμως στην προκειμένη περίπτωση δεν υιοθετούνται. Πάντως, είναι απαραίτητο να γίνει αμέσως σαφές πως η τυπολογία που υιοθετείται στις εξετάσεις για το Κ.Π.Γ. είναι «κλειστή» και δεν αλλάζει αν δεν έχουν ενημερωθεί έγκαιρα οι ενδιαφερόμενοι. Ωστόσο, με βάση δύο παραμέτρους, δηλαδή α) τον τύπο του κειμένου-ερεθίσματος και β) την ελεγχόμενη χρήση της γλώσσας, μπορεί να κατασκευάσει κανείς έναν αριθμό παραλλαγών για καθέναν από τους παρακάτω τύπους. Τέτοιες παραλλαγές είναι επιτρεπτές και θα πρέπει να θεωρούνται αναμενόμενες. Για να γίνει αυτό 6

7 σαφές, στον πρώτο και τον ένατο τύπο δοκιμασίας δίνονται μερικές παραλλαγές και επισημαίνονται οι μεταξύ τους διαφορές. Πρέπει, τέλος, να υπογραμμιστεί ότι η τυπολογία, με το παράδειγμα που συνοδεύει κάθε τύπο δοκιμασίας, δεν χρησιμεύει για εξάσκηση των υποψηφίων, αφού τα παραδείγματα είναι συχνά ελλιπή, δηλαδή έχουν μικρότερη έκταση (για λόγους οικονομίας) από την κανονική. Επομένως όποιος ετοιμάζεται για το ΚΠΓ μπορεί να ασκηθεί χρησιμοποιώντας τα δείγματα θεμάτων για κάθε γλώσσα και όχι την τυπολογία δοκιμασιών. Όλοι οι τύποι δοκιμασιών εντάσσονται, σε αυτή την τυπολογία, σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τις δοκιμασίες «συγκλίνουσας παραγωγής λόγου» και τις δοκιμασίες «αποκλίνουσας παραγωγής λόγου». Οι πρώτες είναι αυτές που επιτρέπουν, για κάθε ερώτημα μία μόνο σωστή απάντηση, ή λίγες και συγκεκριμένες. Είναι δηλαδή αυτές που επίσης αποκαλούνται «κλειστές» ή «αντικειμενικές». Οι δεύτερες, αντίθετα, επιτρέπουν μία κατευθυνόμενη ή (ημι)ελεύθερη παραγωγή λόγου, πράγμα που τις κάνει (πιο) «ανοικτές». Καθεμία από τις δύο αυτές μεγάλες κατηγορίες έχει υποδιαιρέσεις, που καταλήγουν στον αριθμό τύπων που παρουσιάζονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 1. Πολλαπλή επιλογή Συγκλίνουσα παραγωγή λόγου Αποκλίνουσα παραγωγή λόγου Επιλογή Συμπλήρωση 2. Σωστό/λάθος ή Ναι/όχι 3. Αντιστοίχιση 4. Τακτοποίηση ή εύρεση σειράς 5. Συμπλήρωση μέσω επιλογής 6. Σύντομη απάντηση 7. Cloze μη σταθερών διαστημάτων 8. Σταυρόλεξο ή «σπαζοκεφαλιά» 9. Εκτενής/ελεύθερη απάντηση 10. Προσομοίωση 11. Παιχνίδι ρόλου Παραδείγματα και διευκρινίσεις για καθέναν από τους 11 τύπους δοκιμασίας δίνονται ανά γλώσσα. Τα παραδείγματα που έχουν να κάνουν με έλεγχο κατανόησης λόγου έχουν όλα τους γραπτό κείμενο ως αρχικό ερέθισμα. Αυτό γίνεται για πρακτικούς λόγους. Το κείμενο, στην τρίτη φάση, θα είναι προφορικό, χωρίς να αλλάζει ο τύπος δοκιμασίας. Copyright 2003 ΥΠ.Ε.Π.Θ. / Κεντρική Εξεταστική Επιτροπή για το Κ.Π.Γ. 7