«Μειέηε απνηχπσζεο ελεξγεηαθνχ ράξηε (ηζνδπγίνπ) ηεο Πεξηθέξεηαο Ηπείξνπ θαη ησλ απνζεκάησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο»

Transcript

1 ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΗΠΔΙΡΟΤ ΔΝΓΙΑΜΔΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΣΙΚΗ ΑΡΥΗ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΗΠΔΙΡΟΤ Σίηινο Έξγνπ: «Μειέηε απνηχπσζεο ελεξγεηαθνχ ράξηε (ηζνδπγίνπ) ηεο Πεξηθέξεηαο Ηπείξνπ θαη ησλ απνζεκάησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο» Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο ζηελ Πεξηθέξεηα Ηπείξνπ ΣΔΛΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΣΔΟ Eurotec AE Κένηρο Ανανεώζιμων Πηγών Δνέργειας Ανη.Τρίηζη Θεζ/νίκη 19 ο χλμ Λ. Μαραθώνος, Πικέρμι Γεκέμβριος 2011

2 Ζ κειέηε εθπνλήζεθε ζην πιαίζην ηεο απφ 03/02/2011 ζχκβαζεο κεηαμχ ηεο Δλδηάκεζεο Γηαρεηξηζηηθήο Αξρήο Ζπείξνπ θαη ηεο έλσζεο ησλ εηαηξηψλ ΔΤΡΩΣΔΚ Α.Δ. - ΚΑΠΔ. Οκάδα Μειέηεο Eurotec AE Ληβέξεο Πάλνο Σζηφθαλνο Κψζηαο Γηαλλάθεο πχξνο Κέληξν Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο Κίιηαο Βαζίιεο Ρεγφπνπινο Αιέμαλδξνο αθειιαξίδεο Νίθνο Εαθείξεο Υξήζηνο Διεπζεξηάδεο Γηάλλεο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 2

3 ΠΙΝΑΚΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΩΝ 1. Δηζαγσγή πλνπηηθή πεξηγξαθή ησλ ελδεηθηηθψλ ζηφρσλ Xσξνηαμηθή αλάπηπμε έξγσλ ΑΠΔ - θαηεπζχλζεηο ηεο κειέηεο Δθηίκεζε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ Γεληθή εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ έξγσλ ΑΠΔ Δθηίκεζε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ κέζσ δεηθηψλ πκπεξάζκαηα εθηηκψκελσλ επηπηψζεσλ κέζσ δεηθηψλ Αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ, κέηξα αληηκεηψπηζεο θαη ζπκπιεξσκαηηθά πεξηβαιινληηθά θξηηήξηα Μεζνδνινγία γηα ην ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ ηεο αλάπηπμεο έξγσλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γεληθά Μεζνδνινγία Δθηίκεζε ηνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ Αηνιηθή Δλέξγεηα Φσηνβνιηατθά Μηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα Βηνκάδα Δπηθνηλσλία κε θνξείο ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ θαη δηαβνχιεπζε Δξγαιεία γηα ην βέιηηζην ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ ησλ ΑΠΔ Γεληθή πεξηγξαθή Μεζνδνινγία ΔΝΓΔΗΚΣΗΚΔ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΚΔ ΑΝΑΦΟΡΔ Α ΚΑΗ Β ΦΑΔΩΝ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 3

4 1. Διζαγωγή ηελ πξψηε θάζε ηεο κειέηεο πξαγκαηνπνηήζεθε κία πξψηε εθηίκεζε ηεο αλψηαηεο ηζρχνο πνπ κπνξεί λα εγθαηαζηαζεί γηα θάζε ηερλνινγία ΑΠΔ πνπ παξάγεη ειεθηξηζκφ, δειαδή ηεο αηνιηθήο ελέξγεηαο, ηεο βηνκάδαο απφ θηελνηξνθηθά θαη αγξνηηθά δαζηθά ππνιείκκαηα, ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο (θσηνβνιηατθά), θαζψο θαη ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ. Γηα θάζε ηερλνινγία θαη, αλάινγα κε ηε θχζε ηνπ δπλακηθνχ θαη ηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ δηαζεζηκφηεηά ηνπ, εθηηκήζεθε ε ηζρχο πνπ κπνξεί λα εγθαηαζηαζεί κε κεζνπξφζεζκν νξίδνληα ηελ πινπνίεζε ηνπ εζληθνχ ζρεδίνπ δξάζεο (2020). Σα παξαπάλσ ζπκπεξάζκαηα νδήγεζαλ ζηελ εθηίκεζε ησλ ελδεηθηηθψλ ζηφρσλ γηα ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ, δεδνκέλεο ηεο δέζκεπζεο ηεο εζληθήο πνιηηηθήο γηα ζπκκεηνρή ηεο αλαλεψζηκεο ελέξγεηαο ζην εζληθφ ελεξγεηαθφ κείγκα κε ειάρηζηνπο πνζνηηθνχο ζηφρνπο (20% ζην ζχλνιν ηεο ηειηθήο ελέξγεηαο πνπ θαηαιψλεηαη ζηε ρψξα θαη 40% γηα ηελ αληίζηνηρε θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ). πλνπηηθά, ηα απνηειέζκαηα ηεο πξψηεο θάζεο νδήγεζαλ: ηελ εθηίκεζε ησλ εηδηθψλ πεξηθεξεηαθψλ ζηφρσλ κε βάζε ην εζληθφ ζρέδην δξάζεο θαη ηηο δεζκεχζεηο ηεο ρψξαο. ηελ εθηίκεζε ηνπ δπλακηθνχ γηα αμηνπνίεζε ζε θάζε ηερλνινγία κε βάζε ηνπο ηνπηθνχο ελεξγεηαθνχο πφξνπο. ηελ εθηίκεζε ησλ παξακέηξσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο ππάξρνπζεο ππνδνκέο ηνπ δηθηχνπ κεηαθνξάο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. ηελ παξνχζα θάζε ηα απνηειέζκαηα απηά αλαιχνληαη φζνλ αθνξά ζηελ πεξηβαιινληηθή ηνπο αμηνιφγεζε, θαζψο θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ ζέηνπλ ηφζν ε ππάξρνπζα πνιηηηθή πνπ δηέπεη ηε ρσξνζέηεζε εγθαηαζηάζεσλ φζν θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο δηαβνχιεπζεο κε ηνπηθνχο θνξείο. Σα παξαπάλσ δελ απνηεινχλ κφλν κηα κέζνδν γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπ ηνπηθνχ δπλακηθνχ θαη ηνλ έιεγρν ξεαιηζηηθψλ ζηφρσλ, αιιά θαη κία έλδεημε γηα ηελ πξαθηηθή δπλαηφηεηα πινπνίεζεο ησλ πεξηθεξεηαθψλ ζηφρσλ εθφζνλ δηεξεπλψληαη θαη εκπφδηα γηα ηελ πινπνίεζή ηνπο σνοπηική περιγραθή ηων ενδεικηικών ζηότων Δζληθφ ζρέδην δξάζεο θαη ρσξηθή αλάιπζε ησλ ζηφρσλ χκθσλα κε ην εζληθφ ζρέδην δξάζεο γηα ηηο ΑΠΔ, ην πνζνζηφ ηεο αλαλεψζηκεο ελέξγεηαο ην 2020 ζα αλέιζεη ζην 20% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο. Ζ θαηαλάισζε απηή πεξηιακβάλεη φια ηα ελεξγεηαθά πξντφληα (πεηξέιαην, θπζηθφ αέξην, ειεθηξηζκφο θ.ιπ.), ελψ ε αληίζηνηρε ζπλεηζθνξά ησλ ηερλνινγηψλ ΑΠΔ πεξηιακβάλεη ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο γηα παξαγσγή ειεθηξηζκνχ, ζεξκφηεηαο θαη θαπζίκσλ κεηαθνξψλ. Σν παξαπάλσ πνζνζηφ αληηζηνηρεί ζε ζπκκεηνρή ησλ ηερλνινγηψλ ΑΠΔ ζε πνζνζηφ 40% επί ηνπ ζπλφινπ ηεο εγρψξηαο θαηαλάισζεο ειεθηξηζκνχ. To πνζνζηφ απηφ κεηψλεηαη ζε 33% αλ δε ζπλππνινγηζηνχλ ηα κεγάια πδξνειεθηξηθά έξγα. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 4

5 Γηα ηηο αλάγθεο ηεο πηνζέηεζεο ειάρηζησλ πεξηθεξεηαθψλ ζηφρσλ γηα ηνλ ηνκέα ηνπ ειεθηξηζκνχ ή κε ζπλππνινγηζκφο ησλ κεγάισλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ ζην γεληθφ ζηφρν θξίλεηαη απαξαίηεηνο εθφζνλ απηά απνηεινχλ ηκήκα ηεο γεληθήο ππνδνκήο ηνπ ζπζηήκαηνο παξαγσγήο, φπσο αθξηβψο θαη ηα ιηγληηηθά εξγνζηάζηα, θαη ν ηξφπνο αιιά θαη νη αλάγθεο ιεηηνπξγίαο ηνπο εμαξηψληαη απφ ην γεληθφηεξν ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο αγνξάο. Με βάζε ηηο παξαδνρέο πνπ πεξηγξάθεθαλ ζηηο πξψηεο θάζεηο ηεο κειέηεο, ε απαηηνχκελε απφ λέα έξγα ΑΠΔ ελέξγεηα, κπνξεί λα θαιπθζεί ελδεηθηηθά αλ εγθαηαζηαζνχλ θαη ιεηηνπξγήζνπλ (βιέπε θαη πίλαθα 1.1 γηα κεγαιχηεξε αλάιπζε) λέα αηνιηθά πάξθα ηζρχνο 301 MW, ή λέα κηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα ηζρχνο 166 MW, ή λέα έξγα βηνκάδαο ηζρχνο 132 MW ή λέα ζπλνιηθή ηζρχο απφ θσηνβνιηατθά 441 MW Πξνθαλψο, ε ζπλνιηθή ιχζε ζα πεξηιακβάλεη ζπκκεηνρή φισλ ησλ ηερλνινγηψλ κε βάζε πάληα ηελ εμίζσζε πνπ πξνεγήζεθε. Πίλαθαο 1.1 Παξάκεηξνη γηα ηνλ θαζνξηζκφ πεξηθεξεηαθνχ ζηφρνπ Παξάκεηξνη Δθηίκεζεο Πεξηθεξεηαθνχ ηφρνπ Σηκή πλνιηθή δηάζεζε ειεθηξηζκνχ ζηελ ρψξα ην 2020 (*) GWh πλνιηθή ζπλεηζθνξά ΑΠΔ ζηνλ ειεθηξηζκφ ην 2020 (*) GWh Πνζνζηφ ΑΠΔ ζηνλ ειεθηξηζκφ ην 2020 (εμαηξνχληαη ηα κεγάια 33% πδξνειεθηξηθά) (*) Δθηίκεζε δηάζεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηελ πεξηθέξεηα ην GWh (ζπκπεξηιακβάλνληαη απψιεηεο θαη ίδηα θαηαλάισζε) (**) Παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ ΑΠΔ ζηελ πεξηθέξεηα ην GWh πκπιεξσκαηηθή εηήζηα παξαγσγή απφ λέα έξγα ΑΠΔ απφ ην 2020 θαη κεηά 580 GWh Δθηηκψκελν κέζν CF wind 0.22 Δθηηκψκελν κέζν CF small-hydro 0.40 Δθηηκψκελν κέζν CF biomaas 0.50 Δθηηκψκελν κέζν CF pv 0.15 *Δζληθφ ζρέδην δξάζεο γηα ηηο ΑΠΔ, ΤΠΔΚΑ, Ηνχιηνο 2010 ** ηνηρεία πνπ ζπιιέρζεθαλ απφ ΚΑΠΔ, ΤΠΔΚΑ θαη ΓΔΜΖΔ θαη επεμεξγάζηεθαλ Δθηίκεζε ηνπ ζεσξεηηθνχ & δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ πλνςίδνληαο ηα ζρεηηθά απνηειέζκαηα, ζπκπεξαίλεηαη φηη ην ζχλνιν ηεο ηζρχνο ησλ έξγσλ αηνιηθήο ελέξγεηαο πνπ βξίζθνληαη ζε θάπνηα θάζε σξίκαλζεο θαη δελ πξνβιέπεηαη, καθξνζθνπηθά, λα αληηκεησπίδνπλ δεηήκαηα εγγχηεηαο ή επηθάιπςεο κε θαηαγεγξακκέλεο πεξηνρέο εηδηθψλ ρξήζεσλ θαη πξνζηαζίαο είλαη 222 ΜW, ελψ ε αληίζηνηρε ησλ πηζαλψλ έξγσλ πνπ πξνθχπηνπλ ζπκπιεξσκαηηθά απφ ηε ρξήζε ηνπ κνληέινπ ηνπ ΚΑΠΔ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε είλαη 741 MW δίλνληαο έλα φξην ξεαιηζηηθά δηαζέζηκεο ηζρχνο θνληά ζηα 1000 MW γηα φιε ηελ Πεξηθέξεηα, ελψ ην αηνιηθφ δπλακηθφ πξνο αμηνπνίεζε βξίζθεηαη, ζε κεγάιν βαζκφ, ζηνπο Γήκνπο Ζγνπκελίηζαο, νπιίνπ, Φηιηαηψλ θαη Πάξγαο. Ζ ηζρχο απηή δηπιαζηάδεηαη αλ δε ζπκπεξηιεθζεί θακία, έζησ θαη ππνζεηηθή, θαηεγνξηνπνίεζε γηα ηε ζέζε ησλ ππνςήθησλ εγθαηαζηάζεσλ (ζπλνιηθά 426 MW έξγσλ ζε σξίκαλζε θαη MW πηζαλψλ έξγσλ), δίλνληαο έλα φξην ελ δπλάκεη ζεσξεηηθνχ δπλακηθνχ MW πεξίπνπ. Με βάζε ηα παξαπάλσ, ε Πεξηθέξεηα κπνξεί λα θαηεγνξηνπνηεζεί, φζνλ αθνξά ην εθκεηαιιεχζηκν αηνιηθφ δπλακηθφ ζε ηξεηο δψλεο: Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 5

6 1. ηε δπηηθή πεξηνρή (Γήκνη Φηιηάησλ, Ζγνπκελίηζαο, νπιίνπ θαη Πάξγαο), ζηελ νπνία δηαπηζηψλεηαη ε χπαξμε πνιιψλ ζέζεσλ δπλακηθνχ. 2. ηελ αλαηνιηθή πεξηνρή ηεο Πεξηθέξεηαο θαη θαηά κήθνο ηεο θνξπθνγξακκήο ηεο Πίλδνπ. 3. ε επηιεγκέλεο ζέζεηο ζηελ θεληξηθή δψλε ηεο Πεξηθέξεηαο. Όζνλ αθνξά ζηε ζηεξεή βηνκάδα θαη κε βάζε ηελ ππάξρνπζα, κέρξη ηψξα εηθφλα, νη πηζαλέο ελαιιαθηηθέο ρξήζεηο ζηεξεήο βηνκάδαο πεξηιακβάλνπλ: Σελ θαχζε ζε θεληξηθνχο ζηαζκνχο γηα παξαγσγή ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο. Σελ θαχζε ζε κηθξέο κνλάδεο γηα παξαγσγή ζεξκφηεηαο θαη ζέξκαλζε νξεηλψλ νηθηζκψλ. Σελ ηππνπνίεζε ζε πξντφληα πνπ κπνξνχλ λα βγνπλ ζην εκπφξην (pellets, chips) κε ζθνπφ ηελ ρξήζε ηνπο ζε απμεκέλεο απφδνζεο θαπζηήξεο. ην ζχλνιφ ηεο, ην αλψηαην ελ δπλάκεη δπλακηθφ αληηζηνηρεί ζε αλψηαηε αλεγκέλε ηζρχ (ειεθηξηζκφο + ζεξκφηεηα) 71 MW. Όζνλ αθνξά ζην δηαζέζηκν δπλακηθφ ηεο πγξήο βηνκάδαο απηφ είλαη θαη ειάρηζηνλ 13 MW. εκεησηένλ φηη, ζε αληίζεζε κε ηηο εθηηκήζεηο γηα ηηο άιιεο ΑΠΔ, ε ηζρχο απηή κπνξεί άκεζα λα πξνσζεζεί θαη λα εγθαηαζηαζεί δεδνκέλεο ηεο σξηκφηεηάο ησλ ζρεηηθψλ έξγσλ. Γηα ηα κηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα εθηηκάηαη κε βάζε ηελ αλάιπζε ησλ πξψησλ θάζεσλ, φηη ην ζπλνιηθφ δπλακηθφ δελ ππεξβαίλεη ην ήδε εθδεισζέλ επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ θαη ηα πξνγξακκαηηδφκελα ή ζε ιεηηνπξγία έξγα. Γεληθφηεξα, ε ζεκεηαθή θχζε ηνπ δπλακηθνχ γηα κηθξά Τ/Ζ έξγα δελ επηηξέπεη ηε καθξνζθνπηθή εθηίκεζε ηνπ δπλακηθνχ, εάλ κάιηζηα δε ζπλδπάδεηαη κε ηελ νινθιεξσκέλε κειέηε θάζε ιεθάλεο μερσξηζηά Σν ζχλνιν ηεο αλψηαηεο δηαζέζηκεο ηζρχνο γηα κηθηά ΤΖΔ είλαη 120 MW πεξίπνπ. Ζ αλάιπζε ηνπ ζεσξεηηθνχ θαη ηνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ γηα θσηνβνιηατθά έξγα εθηηκά ηνπο εθηθηνχο ζηφρνπο γηα ηελ απμεκέλε δηείζδπζε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ηελ επφκελε δεθαεηία. Λακβάλνληαο ππφςε ην ζεσξεηηθφ δπλακηθφ, αιιά θαη βαζηθέο εθηηκήζεηο γηα ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο βέιηηζηεο απφιεςήο ηνπ, θξίλεηαη αλαγθαία θαη εθηθηή ε πηνζέηεζε πεξηθεξεηαθψλ ζηφρσλ πνπ μεθηλνχλ θαη ειάρηζηνλ απφ ηα 160 MWp (ζπληεξεηηθφ ζελάξην) θαη θηάλνπλ κέρξη ηα 330 MWp (ζελάξην απμεκέλεο δηείζδπζεο) βιέπε θαη πίλαθα 1.2 πνπ αθνινπζεί. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 6

7 Πίλαθαο 1.2 Διάρηζηνη ζηφρνη αλάπηπμεο Φ/Β Ιζρχνο (ζε MW) Α ζελάξην Β ζελάξην ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ ζπληεξεηηθφ απμεκέλεο δηείζδπζεο Μθξά Φσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα ζηηο ζηέγεο νηθηψλ Μηθξά Φσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα ζε ζηέγεο θαη ρψξνπο θηηξίσλ ηνπ ηξηηνγελνχο (λνζνθνκεία, ζρνιεία, βηνηερλίεο, μελνδνρεία) Μεζαία θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα ζε βηνκεραληθέο βηνηερληθέο εγθαηαζηάζεηο θαη θηηξηαθά ζπγθξνηήκαηα Φσηνβνιηατθά πάξθα ζε θάζε είδνπο θαηάιιεια γήπεδα (αλεμαξηήησο νξίνπ ηζρχνο) ΤΝΟΛΟ Δθηίκεζε κε βάζε ηηο ππάξρνπζεο ππνδνκέο ηνπ δηθηχνπ κεηαθνξάο Με βάζε ηελ αλάιπζε ησλ κειεηψλ αμηνπηζηίαο γηα ηελ Ήπεηξν, έρνπλ ζεσξεζεί αηνιηθά πάξθα πνπ έρνπλ αηηεζεί άδεηαο παξαγσγήο ζπλνιηθήο ηζρχνο 16.5 MW, εθ ησλ νπνίσλ 10.5 MW ζηελ Πεξηθεξεηαθή Δλφηεηα Πξεβέδεο, 2 MW ζηελ Πεξηθεξεηαθή Δλφηεηα Ησαλλίλσλ θαη 4 MW ζηελ Πεξηθεξεηαθή Δλφηεηα Θεζπξσηίαο, ελψ ζην ζελάξην ησλ 5500 MW πεξηιακβάλνληαη θαη αηνιηθά πάξθα εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο 92 MW ζηελ Πεξηθεξεηαθή Δλφηεηα Θεζπξσηίαο, ηα νπνία έρνπλ επίζεο ζπκπεξηιεθζεί ζηελ παξαπάλσ κειέηε αμηνπηζηίαο. Με βάζε ηηο παξαπάλσ κειέηεο πνπ έρνπλ δηεμαρζεί γηα ινγαξηαζκφ ηεο ΡΑΔ θαη ηνπ ΓΔΜΖΔ, αιιά θαη δεδνκέλεο ηεο ρακειήο ζπζρέηηζεο πνπ παξαηεξείηαη ζηα αλεκνινγηθά δεδνκέλα κεηαμχ αλαηνιηθήο θαη δπηηθήο Διιάδαο, ηα MW αηνιηθήο ηζρχνο πνπ έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί γηα ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ, ζεσξείηαη φηη κπνξνχλ ρσξίο πξφβιεκα λα εληαρζνχλ ζην χζηεκα άκεζα ρσξίο λα εθηηκάηαη αλάγθε γηα λέα έξγα κεηαθνξάο. Όζνλ αθνξά ζην δίθηπν δηαλνκήο, θαη κε βάζε ηελ εηδηθή δηεξεχλεζε γηα ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα, ην ζεσξεηηθφ κέγηζην φξην απνξξφθεζεο ηζρχνο γηα φιε ηελ πεξηνρή δελ μεπεξλά ηα 147 MW (65 MW γηα ηηο Πεξηθεξεηαθέο Δλφηεηεο Πξέβεδαο θαη Άξηαο θαη 82 γηα ηηο Πεξηθεξεηαθέο Δλφηεηεο Ησαλλίλσλ θαη Θεζπξσηίαο). Όκσο, ζεσξψληαο φηη ην φξην ζα θαιπθζεί κφλνλ απφ λέα έξγα Φ/Β, γηα ηελ απνξξφθεζε ηνπ εθηηκψκελνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ ζα ρξεηαζηνχλ πξφζζεηεο εληζρχζεηο ή ζην δίθηπν δηαλνκήο είηε ζην δίθηπν κεηαθνξάο κε αλάπηπμε λέσλ ππνζηαζκψλ γηα ηελ απνξξφθεζε ηκήκαηνο ηεο ηζρχνο γηα ηα κεγαιχηεξα έξγα ηεο ηξίηεο θαηεγνξίαο. Οη παξαπάλσ εληζρχζεηο ζα επεξεάζνπλ ην θφζηνο ησλ έξγσλ είηε απηφ επηβαξχλεη ηνπο επελδπηέο είηε ην ζχζηεκα κεηαθνξάο θαη δηαλνκήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 7

8 1.2. Xσξνηαμηθή αλάπηπμε έξγσλ ΑΠΔ - θαηεπζχλζεηο ηεο κειέηεο χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ησλ πξψησλ θάζεσλ ηεο κειέηεο, ζηελ νπνία αλαιχζεθαλ δηεμνδηθά φιεο νη ηερληθέο παξάκεηξνη γηα ηελ εθηίκεζε θαη εθκεηάιιεπζε ηνπ ηνπηθνχ δπλακηθνχ ησλ ΑΠΔ, ε Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ κπνξεί λα θηινμελήζεη έλα κεγάιν αξηζκφ απφ εγθαηαζηάζεηο ΑΠΔ. Ζ βέιηηζηε πινπνίεζή ησλ έξγσλ φκσο, εμαξηάηαη απφ κε ηερληθνχο παξάγνληεο ζεκαληηθφηεξνη ησλ νπνίσλ είλαη: Ζ πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή ηνπο έληαμε θαζψο θαη νη αληίζηνηρεο επηπηψζεηο. Ζ νηθνλνκηθή ηνπο βησζηκφηεηα θαζψο θαη νη νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο επηπηψζεηο. Σν παξφλ παξαδνηέν επεμεξγάδεηαη ηηο παξακέηξνπο ηεο πξψηεο θαηεγνξίαο, ελψ ζηελ επφκελε θάζε ηεο κειέηεο αλαιχνληαη νη νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο παξάκεηξνη. Σν βαζηθφ εξγαιείν γηα ηελ εθηίκεζε ηεο βέιηηζηεο ρσξνηαμηθήο θαη πεξηβαιινληηθήο έληαμεο ησλ έξγσλ ΑΠΔ πνπ ζα αλαπηπρζνχλ είλαη ην εηδηθφ πιαίζην γηα ηνλ ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο, φπσο απηφ έρεη θαζνξηζηεί θαη ηξνπνπνηεζεί ηα ηειεπηαία ηέζζεξα ρξφληα. ην πιαίζην θαζνξίδνληαη νη βαζηθέο παξάκεηξνη γηα ηε ρσξνηαμηθή έληαμε ησλ κνλάδσλ ΑΠΔ γηα ειεθηξνπαξαγσγή, ελψ ζηηο ππνζηεξηθηηθέο ηνπ κειέηεο εθηηκψληαη ηα βαζηθά δεδνκέλα θαη αξρέο πνιηηηθήο. Γηα ηελ επηηπρή εθηίκεζε ησλ παξαπάλσ παξακέηξσλ, βέβαηα, ην εηδηθφ πιαίζην, παξά ην γεγνλφο φηη είλαη αλαγθαία πξνυπφζεζε γηα νπνηαδήπνηε αλάιπζε, δελ είλαη αξθεηφ γηα λα εθηηκήζεη φιεο ηηο πιεπξέο γηα ηελ βέιηηζηε ρσξνηαμηθή θαη πεξηβαιινληηθή έληαμε ησλ έξγσλ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν. Οη ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο ζπκβαίλεη απηφ είλαη νη εμήο: Σν εηδηθφ πιαίζην δελ ιακβάλεη ππφςε ηηο εηδηθέο αλαπηπμηαθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζε θάζε Πεξηθέξεηα, εμαηξνπκέλσλ βέβαηα ησλ πεξηνρψλ νη νπνίεο ζεσξνχληαη πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο γηα ηελ αλάπηπμε ΑΠΔ, θαζψο θαη ησλ πεξηνρψλ πνπ απνθιείεηαη εθ ησλ πξνηέξσλ θάζε ηέηνηνπ είδνπο αλάπηπμε κε βάζε απζηεξέο πεξηβαιινληηθέο παξακέηξνπο. Καηά ζπλέπεηα, ε άζθεζε πνιηηηθήο γηα ηηο πεξηνρέο πνπ δελ αλήθνπλ νχηε ζηελ πξψηε είηε ζηε δεχηεξε θαηεγνξία δελ ππνζηεξίδεηαη επαξθψο. Οη εηδηθέο ζπλζήθεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ ηνπηθή αλάπηπμε αιιάδνπλ κε ηαρχ ξπζκφ, νπφηε ρξεηάδεηαη ζπλερήο ελεκέξσζε κε βάζε ηηο λέεο κειέηεο πνπ πινπνηνχληαη ζε ηνπηθφ επίπεδν. ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ παξαηεξνχληαη ζπγθξνχζεηο αλάκεζα ζε δηαθνξεηηθέο ιεηηνπξγίεο γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ρψξνπ ππάξρεη αλάγθε ηειείσο δηαθνξεηηθψλ πξνζεγγίζεσλ, νη νπνίεο μεθηλνχλ απφ ηε δηακφξθσζε πξνηεξαηνηήησλ ζε ηνπηθφ επίπεδν θαη θηάλνπλ κέρξη ηε δηελέξγεηα ηνπηθήο δηαβνχιεπζεο. Με βάζε ηα παξαπάλσ, ην εηδηθφ πιαίζην, αιιά θαη ε παξνχζα κειέηε, ζα πξέπεη λα εθιακβάλνληαη πξσηίζησο σο κεζνδνινγηθά εξγαιεία, ηα νπνία κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα δίλνπλ απαληήζεηο. ηελ πξννπηηθή απηή βξίζθεηαη θαη ε Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 8

9 αλάιπζε πνπ πεξηιακβάλεηαη ζηα θεθάιαηα πνπ αθνινπζνχλ. Γηα ηελ ππνζηήξημε εμάιινπ απηήο ηεο ιεηηνπξγίαο, ην παξφλ παξαδνηέν πεξηιακβάλεη, πέξαλ ηνπ παξφληνο θεηκέλνπ, ηε κεζνδνινγηθή θαη θπζηθή νξγάλσζε ηεο γεσγξαθηθήο βάζεο δεδνκέλσλ γηα ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ, ε νπνία παξαδίδεηαη γηα ζρφιηα ζηελ Αλαζέηνπζα Αξρή κε ζθνπφ ηελ νινθιήξσζή ηεο ζηελ επφκελε θάζε. Σα θεθάιαηα πνπ αθνινπζνχλ πεξηιακβάλνπλ: 1. Σελ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ηεο πινπνίεζεο ηνπ ζπλφινπ ησλ εηδηθψλ ζηφρσλ αλάπηπμεο ΑΠΔ. 2. Σελ πξνηεηλφκελε κεζνδνινγία γηα ηε ζηήξημε ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο ζηνλ ρσξνηαμηθφ θαη πεξηβαιινληηθφ ζρεδηαζκφ ηεο αλάπηπμεο ησλ ΑΠΔ. 3. Σελ εθηίκεζε παξαγφλησλ ηνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ κε βάζε ηελ παξαπάλσ κεζνδνινγία (κε έκθαζε ζηηο εγθαηαζηάζεηο Αηνιηθήο Δλέξγεηαο). 4. Σελ παξνπζίαζε ηεο κεζνδνινγίαο θαη ησλ απνηειεζκάησλ ηεο δηαβνχιεπζεο κε ηνπηθνχο θνξείο. 5. Σελ πεξηγξαθή ηεο γεσγξαθηθήο βάζεο δεδνκέλσλ, θαζψο θαη ησλ κεζφδσλ γεσγξαθηθήο αλάιπζεο πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ ζπλερή ππνζηήξημε ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη παξαθνινχζεζεο ηεο αλάπηπμεο ησλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα. Όπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, ην παξφλ παξαδνηέν πεξηιακβάλεη θαη ην ζχλνιν ηεο γεσγξαθηθήο βάζεο δεδνκέλσλ, ην νπνίν παξαδίδεηαη ζε νπηηθφ δίζθν, κε ζθνπφ ηελ επεμεξγαζία ηνπ απφ ηνλ Αλάδνρν, ηελ ππνβνιή παξαηεξήζεσλ θαη ηελ νξηζηηθνπνίεζή ηνπ θαηά ηελ επφκελε θάζε ηεο κειέηεο. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 9

10 2. Δθηίκεζε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ 2.1. Γεληθή εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ έξγσλ ΑΠΔ Καηά ηελ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ηνπ παξφληνο έξγνπ θαη ηε δηεξεχλεζε πηζαλφλ επηπιένλ θξηηεξίσλ απνθιεηζκνχ ρξεζηκνπνηήζεθε ε ηξαηεγηθή Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηηο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο ΔΠΥΑΑ-ΑΠΔ (Τ.ΠΔ.ΥΩ.Γ.Δ., 2007). Ζ κειέηε απηή ππήξμε ε πιεζηέζηεξε πεγή αλαθνξάο δεδνκέλνπ φηη ην παξφλ έξγν κπνξεί λα ζεσξεζεί ζε κεγάιν βαζκφ εμεηδίθεπζε ηνπ ΔΠΥΑΑ-ΑΠΔ γηα ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ. Καηά ηε δηεξεχλεζε πξαγκαηνπνηείηαη αξρηθά εθηίκεζε ησλ γεληθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ ηελ εθαξκνγή έξγσλ ΑΠΔ, ζηε ζπλέρεηα εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ κέζσ δεηθηψλ θαη ηέινο αμηνιφγεζε θαη κέηξα ησλ επηπηψζεσλ θαη δπλαηφηεηεο γηα ηελ πηζαλή παξαθνινχζεζε ηνπ έξγνπ. Οη γεληθέο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο πνπ αλακέλνληαη απφ ηελ εθαξκνγή έξγσλ ΑΠΔ φπσο αλαθέξνληαη ζηε ΜΠΔ ηνπ ΔΠΥΑΑ-ΑΠΔ, θαη ηζρχνπλ ζε κεγάιν βαζκφ θαη γηα ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ είλαη νη εμήο: Πεξηβαιινληηθέο κεηαβνιέο απφ ηε ρσξνζέηεζε αηνιηθψλ εγθαηαζηάζεσλ Σν πνζνζηφ ρεξζαίαο έθηαζεο κε αλεπαίζζεην αληίθηππν αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ ζα ππνζηεί θάπνηα κείσζε. Απφ ηα αηνιηθά πάξθα πνπ ελδέρεηαη λα εγθαηαζηαζνχλ ζε ζέζεηο πνπ ζήκεξα έρνπλ παξακείλεη «άβαηεο» θπξίσο ζηηο θνξπθνγξακκέο νξεηλψλ φγθσλ. Οη εγθαηαζηάζεηο απηέο θαη ηα ζπλνδά έξγα νδηθήο πξφζβαζεο, ελδέρεηαη επίζεο λα επεξεάζνπλ ηηο νηθνζπζηεκηθέο ζρέζεηο πνπ έρνπλ δηακνξθσζεί ζηηο πεξηνρέο απηέο. Οη επηξξνέο απηέο ζεσξνχληαη θαη αξρήλ πξνο ηελ αξλεηηθή θαηεχζπλζε. Σα αηνιηθά πάξθα ελδέρεηαη λα επεξεάδνπλ ηηο παξακέηξνπο δηαβίσζεο ηεο νξληζνπαλίδαο. Δίηε κε ηελ πξφθιεζε ζλεζηκφηεηαο ιφγσ ζπγθξνχζεσλ είηε κέζσ άιισλ κνλνπαηηψλ επίδξαζεο, νη πιεζπζκνί θαη νη ζπλζήθεο δηαβίσζεο νξηζκέλσλ εηδψλ ησλ πηελψλ είλαη πηζαλφλ λα επηδεηλσζνχλ. Ζ ρσξνζέηεζε ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ σο παξάγνληαο πξνψζεζεο ηεο θαζαξήο ελέξγεηαο, ελδέρεηαη λα ζπλνδεχεηαη απφ κεηψζεηο ζηηο ζπγθεληξψζεηο SO2, NOx, PM10 θαη άιισλ ξχπσλ ηεο αηκφζθαηξαο πνπ εθπέκπνληαη απφ ηνπο παξαδνζηαθνχο ηνκείο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο. Οη κεηψζεηο απηέο είλαη ζαθψο ζεηηθέο γηα ην πεξηβάιινλ θαη αλακέλνληαη σο έκκεζν απνηέιεζκα ηεο κεξηθήο ππνθαηάζηαζεο πνζνζηνχ ηεο βαζηδφκελεο ζηα νξπθηά θαχζηκα ελεξγεηαθήο παξαγσγήο απφ αηνιηθή ελέξγεηα. Γηα ηνπο ίδηνπο ιφγνπο αλακέλνληαη βειηηψζεηο ζηελ νηθναπνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο θαη κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO2, ε νπνία κεηαθξάδεηαη ζε ζεηηθή κεηαβνιή ησλ δεηθηψλ εθπνκπήο άλζξαθα θαη άηνκν, αιιά θαη αλά κνλάδα ηνπ ΑΔΠ. Ζ παξείζδπζε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ ζην νπηηθφ πεδίν αλακέλεηαη λα κεηαβάιιεη νξηζκέλα ηνπία. Ζ ηξέρνπζα αηζζεηηθή δελ είλαη εμνηθεησκέλε κε ηελ φςε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ γηα ην ιφγν απηφ ε κεηαβνιή θαηαγξάθεηαη σο αξλεηηθή. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 10

11 Πξνζδηνξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηε ρσξνζέηεζε ησλ κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ Οη αλακελφκελεο πεξηβαιινληηθέο κεηαβνιέο είλαη νη εμήο: Ζ νκαιφηεηα δηαηήξεζεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο ζηελ θνίηε θαη ζηηο παξφρζηεο δψλεο ελδέρεηαη λα δηαηαξαρζεί ζε θάπνην βαζκφ, εάλ ε παξνρή κεησζεί θαηά πνιχ θαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Δπίζεο, είλαη πηζαλή θάπνηα επηδείλσζε ζηηο ζπλζήθεο αλάπηπμεο ηεο παξφρζηαο ρισξίδαο θαη ζηηο ζπλζήθεο δηαβίσζεο ηεο παξφρζηαο παλίδαο, ελψ ην ελδηαίηεκα ηεο πνηάκηαο ηρζπνπαλίδαο κεηψλεηαη ζε έθηαζε. Ζ ρσξνζέηεζε ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ, σο παξάγνληαο πξνψζεζεο ηεο θαζαξήο ελέξγεηαο, αλακέλεηαη λα ζπλνδεχεηαη απφ κεηψζεηο ζηηο ζπγθεληξψζεηο SO2, NOx, PM10 θαη άιισλ ξχπσλ ηεο αηκφζθαηξαο πνπ εθπέκπνληαη απφ ηνπο παξαδνζηαθνχο ηνκείο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο. Οη κεηψζεηο απηέο είλαη ζαθψο ζεηηθέο γηα ην πεξηβάιινλ θαη αλακέλνληαη σο έκκεζν απνηέιεζκα ηεο κεξηθήο ππνθαηάζηαζεο πνζνζηνχ ησλ νξπθηψλ θαπζίκσλ ζηελ ελεξγεηαθή παξαγσγή απφ ην πδαηηθφ δπλακηθφ. Γηα ηνπο ίδηνπο ιφγνπο αλακέλνληαη βειηηψζεηο ζηελ νηθναπνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο θαη κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO2, ε νπνία κεηαθξάδεηαη ζε ζεηηθή κεηαβνιή ησλ δεηθηψλ εθπνκπήο άλζξαθα θαη άηνκν, αιιά θαη αλά κνλάδα ηνπ ΑΔΠ Πξνζδηνξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηε ρσξνζέηεζε έξγσλ Φ/Β Οη θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο, ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηε δηαζέζηκε ζηε βιάζηεζε γε. Ζ επίπησζε είλαη κάιινλ ηνπηθνχ επηπέδνπ αιιά δε κπνξεί λα απνθιεηζζεί κηα επξχηεξε εμάπισζή ηεο ζε ειαθξψο ππεξηνπηθφ επίπεδν κεηά απφ απμεκέλε ζπζζψξεπζε πνιιψλ εγθαηαζηάζεσλ ζηελ ίδηα πεξηνρή. Γηα πηζαλέο αιινηψζεηο ζηε ρεκεία ηνπ ππνθείκελνπ εδάθνπο ιφγσ επηβξάδπλζεο ησλ αληηδξάζεσλ ηνπ επηθαλεηαθνχ ζηξψκαηνο πνπ απαηηνχλ ειηαθή αθηηλνβνιία, ζε εθηελείο θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο νη επηπηψζεηο είλαη θαζαξά ηνπηθέο, κε πιήξε δπλαηφηεηα αληηκεηψπηζεο ζην επίπεδν ηεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο ηνπ έξγνπ. Δπίζεο, αλακέλεηαη κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO2, ε νπνία κεηαθξάδεηαη ζε ζεηηθή κεηαβνιή ησλ δεηθηψλ εθπνκπήο άλζξαθα θαη άηνκν, αιιά θαη αλά κνλάδα ηνπ ΑΔΠ Πξνζδηνξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηε ρσξνζέηεζε έξγσλ βηνκάδαο Ζ εθκεηάιιεπζε ηεο βηνκάδαο ελδέρεηαη λα ζπλνδεπηεί απφ επηπηψζεηο ζην έδαθνο, θπξίσο απφ ηε δηάζεζε ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ. Ο ραξαθηήξαο ηεο επίπησζεο είλαη θαη αξρήλ ηνπηθφο, αιιά δε κπνξεί λα απνθιεηζζεί κηα επξχηεξε εμάπισζή ηεο ζε ειαθξψο ππεξηνπηθφ επίπεδν, κεηά απφ απμεκέλε ζπζζψξεπζε πνιιψλ εγθαηαζηάζεσλ ζηελ ίδηα πεξηνρή. Οη επηπηψζεηο είλαη θαζαξά ηνπηθέο, κε πιήξε δπλαηφηεηα αληηκεηψπηζεο ζην επίπεδν ηεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο ηνπ έξγνπ. Αλακέλνληαη βειηηψζεηο ζηνπο δείθηεο εθπνκπψλ ησλ πεξηζζφηεξσλ ξχπσλ, αιιά θαη ζηελ νηθν-απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο. Μηα πεξηνξηζκέλε ζε κέγεζνο αληίξξνπε ηάζε ζηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ δεκηνπξγείηαη απφ ηηο θαχζεηο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 11

12 ζηηο εγθαηαζηάζεηο βηνκάδαο, αιιά ε επίδξαζε ηεο είλαη ηνπηθή θαη φρη αξθεηή γηα λα αθπξψζεη ηηο ζεηηθέο επηδξάζεηο ζηνπο δείθηεο εθπνκπήο. Δπίζεο, αλακέλεηαη κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO2, ε νπνία κεηαθξάδεηαη ζε ζεηηθή κεηαβνιή ησλ δεηθηψλ εθπνκπήο άλζξαθα θαη άηνκν, αιιά θαη αλά κνλάδα ηνπ ΑΔΠ. Καη εδψ, ε αληίξξνπε ηάζε κείσζεο ησλ εθπνκπψλ, απφ ηηο θαχζεηο ζηηο εγθαηαζηάζεηο βηνκάδαο θαη βηναεξίνπ, είλαη ππαξθηή, αιιά ην ηειηθφ ηζνδχγην κεηαβνιψλ είλαη ζαθψο ζεηηθφ Δθηίκεζε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ κέζσ δεηθηψλ Ζ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ ΑΠΔ ζηελ παξνχζα θάζε πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηεο ρξήζεο πεξηβαιινληηθψλ δεηθηψλ γηα ζρεηηθέο πεξηβαιινληηθέο παξακέηξνπο. Ζ επηινγή πεξηβαιινληηθψλ δεηθηψλ ζπλεζίδεηαη γηα εθηίκεζε επηπηψζεσλ πνπ αθνξνχλ ζρέδηα ή πξνγξάκκαηα θαη εηδηθά ζε πεξηπηψζεηο, φπνπ ε γλψζε γηα ηε ρσξνζέηεζε έξγσλ δελ είλαη επαξθήο. ηελ πεξίπησζε ηνπ ελεξγεηαθνχ δπλακηθνχ ηεο Ζπείξνπ, ελψ γίλεηαη εθηίκεζε ζε κεγάιν βαζκφ ηνπ δπλακηθνχ γηα εγθαηάζηαζε ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα απφ πιεπξάο ηζρχνο, δελ θαζίζηαηαη δπλαηή ε αθξηβήο ρσξνζέηεζε έξγσλ ζηελ παξνχζα θάζε. Γηα ηελ άληιεζε θαη πξνζαξκνγή πεξηβαιινληηθψλ δεηθηψλ παξακέηξσλ γηα ην παξφλ έξγν σο βέιηηζηε πεγή ζηνηρείσλ ζεσξήζεθε ΜΠΔ ηνπ ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ πνπ θαιχπηεη πηζαλέο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο φισλ ησλ θαηεγνξηψλ ΑΠΔ ζε επίπεδν ζπλφινπ ρψξαο. Ζ θάιπςε απφ ηνπο δείθηεο ηεο ΜΠΔ ηνπ ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ ζεσξήζεθε γηα ηηο παξνχζεο αλάγθεο ηνπ έξγνπ ηθαλνπνηεηηθή. Δμάιινπ, ε παξνχζα κειέηε απνηειεί θαηά κία έλλνηα εμεηδίθεπζε ηνπ ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ θαη γηα ην ιφγν απηφ ε ρξήζε εξγαιείσλ θαη απνηειεζκάησλ ζεσξείηαη σο έλα βαζκφ αλαγθαία. Ζ ρξεζηκνπνηνχκελε κεζνδνινγία αμηνιφγεζεο πεξηιακβάλεη ηε ρξήζε ζρεηηθψλ δεηθηψλ πνπ θαιχπηνπλ πηζαλέο κεηαβνιέο γηα ηηο θαηεγνξίεο ησλ ζεκάησλ: βηνπνηθηιφηεηα, παλίδα, ρισξίδα, έδαθνο, ηνπίν, αέξαο, πιεζπζκφο, αλζξψπηλε πγεία, χδαηα, πιηθά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θαη πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά, φπσο πξαγκαηνπνηείηαη ζηηο ΜΠΔ ζχκθσλα κε ηελ ΤΠΔΥΩΓΔ/ΔΤΠΔ/νηθ / θνπφο ζηελ παξνχζα θάζε είλαη ε δηεξεχλεζε ηνπ είδνπο ηεο κεηαβνιήο πνπ ζα ππνζηεί ν επηιεγκέλνο δείθηεο κε ηελ εθαξκνγή ηνπ έξγνπ ζπλνιηθά. Απφ ηηο πξναλαθεξφκελεο παξακέηξνπο, κφλν γηα νξηζκέλεο αλακέλεηαη κεηαβνιή ησλ ζρεηηθψλ δεηθηψλ ή θάπνηνπ είδνπο ζπζρέηηζε. Ζ πεξηγξαθή ησλ βαζηθψλ πεξηβαιινληηθψλ ζεκάησλ πνπ αληηκεησπίδνληαη κέζσ ησλ δεηθηψλ αλαθέξνληαη ζπλνπηηθά ζηελ Α Φάζε ηνπ έξγνπ. ην ηέινο ηεο παξνχζαο αλαθνξάο ησλ δεηθηψλ παξνπζηάδεηαη πίλαθαο επηπηψζεσλ (impact matrix) φπνπ εθηηκψληαη νη πηζαλέο κεηαβνιέο ζηνπο δείθηεο σο πξνο ηηο ηέζζεξηο θαηεγνξίεο ΑΠΔ πνπ δηεξεπλψληαη ζηελ παξνχζα κειέηε. Ζ δηαβάζκηζε ηεο κεηαβνιήο πεξηιακβάλεη ζεηηθή, αξλεηηθή ή νπδέηεξε επίπησζε σο πξνο ην δείθηε. Ζ άληιεζε δεηθηψλ απφ άιιεο πεγέο αλ θαη εμεηάζηεθε, δελ θξίζεθε απαξαίηεηε εμαηηίαο ηεο ηθαλνπνηεηηθήο θάιπςεο ζην ζέκα απηφ απφ ηε ΜΠΔ ηνπ ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ. Αμίδεη κφλν λα αλαθεξζνχλ νη δείθηεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηηο απαηηήζεηο ηνπ Δζληθνχ ηξαηεγηθνχ Πιαηζίνπ Αλαθνξάο ζχκθσλα κε ηα Κσδηθνπνηεκέλα Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 12

13 ηνηρεία πνπ αλαθέξνληαη ζην Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα (ΟΠ) θαη πεξηιακβάλνπλ ηα εμήο ζρεηηθά κε ηηο ΑΠΔ: Πίλαθαο Γείθηεο Δθξνψλ Ολνκαζία Αξηζκφο Έξγσλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο Δπηπξφζζεηε δπλακηθφηεηα γηα ηελ παξαγσγή αλαλεψζηκεο ελέξγεηαο (MW) Πιεξφηεηα δεδνκέλσλ κεηξήζεσλ πνηφηεηαο αηκφζθαηξαο - Me (Βαξέα Μέηαιια) - ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ Eγθαηεζηεκέλε ειεθηξηθή ηζρχο απφ ΑΠΔ θαη ΖΘΤΑ (MW) θαη δξάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζπκπεξηιακβαλφκελεο ηεο ηειεζέξκαλζεο Μνλάδα Μέηξεζεο Αξηζκφο MW % MW Πίλαθαο Γείθηεο Απνηειέζκαηνο Ολνκαζία Μνλάδα Μέηξεζεο Μείσζε εθπνκπψλ ζεξκνθεπίνπ (CO2 θαη ηζνδχλακα,kt) kt CO2 Πνζνζηφ κείσζεο εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ % Δηήζηα εμνηθνλφκεζε πξσηνγελνχο ελέξγεηαο απφ επελδχζεηο ΑΠΔ & ΖΘΤΑ (ΣΗΠ) ΣΗΠ *Πηγή: (4/12/2009) Σέινο, νη δείθηεο παξαθνινχζεζεο πνπ αλαθέξνληαη ζηε «ηξαηεγηθή Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (ΜΠΔ) ηνπ ΠΔΠ Υσξηθήο Δλφηεηαο Θεζζαιίαο, ηεξεάο Διιάδαο θαη Ζπείξνπ Πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ » (2007) θαιχπηνπλ φιεο ηηο παξακέηξνπο πεξηβάιινληνο πνπ αλαθέξνληαη ζηηο πξνδηαγξαθέο εθπφλεζεο ΜΠΔ θαη δηαρσξίδνληαη αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία έξγσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο. Ωζηφζν, ζηε κειέηε δελ ππάξρεη αλαθνξά γηα ζρεηηθή θαηεγνξία έξγσλ ΑΠΔ, ελψ ε πιεηνςεθία ησλ δεηθηψλ απαηηνχλ ζπλήζσο αλαιπηηθά πνζνηηθά ζηνηρεία πνπ δελ είλαη πξνο ην παξφλ δηαζέζηκα. Ζ αλαθνξά γηα ηνπο δείθηεο πνπ αθνξνχλ κεηαβνιέο ζηηο εθπνκπέο θάπνησλ ξχπσλ ζεσξείηαη φηη αληαπνθξίλνληαη ζε δεηήκαηα ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ ΑΠΔ αιιά παξφκνηνη ρξεζηκνπνηνχληαη ήδε απφ ηε ΜΠΔ ηνπ ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ. Οη δείθηεο πνπ πξνέθπςαλ απφ ην ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ κε κηθξέο πξνζαξκνγέο ζην παξφλ έξγν είλαη νη εμήο : Γηα θάζε παξάκεηξν δείθηε αλαθέξνληαη νη θαηεγνξίεο ΑΠΔ, ζηηο νπνίεο ελδέρεηαη λα ππάξμεη θπξίσο κεηαβνιή, ελψ πξαγκαηνπνηείηαη θαη εηδηθή αλαθνξά γηα ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ. Ζ πξνθαινχκελε κεηαβνιήο ηνπ δείθηε ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο είλαη θνηλή γηα ην ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ (ζχλνιν ρψξαο) θαη Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ. Γεληθή θαηεγνξία. Υαξαθηεξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ ζε παξάγνληεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ηεο ρισξίδαο θαη ηεο παλίδαο Οη πεξηβαιινληηθνί παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα βηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ελδέρεηαη λα επεξεαζηνχλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ έξγνπ είλαη: Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 13

14 Οξηζκέλνη θαζνξηζηηθνί γηα ηε βηνπνηθηιφηεηα παξάγνληεο. Οξηζκέλνη θαζνξηζηηθνί γηα ηε ρισξίδα παξάγνληεο. Οξηζκέλνη θαζνξηζηηθνί γηα ηελ παλίδα παξάγνληεο. Σν πνζνζηφ ρεξζαίαο έθηαζεο κε αλεπαίζζεην αληίθηππν αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζε νξηζκέλνπο απφ ηνπο θαζνξηζηηθνχο γηα ηε βηνπνηθηιφηεηα παξάγνληεο Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο αηνιηθψλ πάξθσλ Σα αηνιηθά πάξθα θαη ηα ζπλνδά έξγα νδηθήο πξφζβαζεο ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηηο νηθνζπζηεκηθέο ζρέζεηο πνπ έρνπλ δηακνξθσζεί ζε αδηαηάξαθηα έσο ηψξα ελδηαηηήκαηα, ηα νηθνζπζηήκαηα, ησλ νπνίσλ έρνπλ βξεη θπζηθά ζεκεία ηζνξξνπίαο, κέζσ αληαγσληζηηθψλ θαη ζπκβησηηθψλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ εηδψλ. Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ Δάλ ε παξνρή κεησζεί θαηά πνιχ θαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα, ε νκαιφηεηα δηαηήξεζεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο ζηελ θνίηε θαη ζηηο παξφρζηεο δψλεο ελδέρεηαη λα δηαηαξαρζεί ζε θάπνην βαζκφ. Ζ ζπζζψξεπζε Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ ζην ίδην πδαηφξεπκα κπνξεί λα εληείλεη ηε κείσζε ηεο παξνρήο. χλνςε Ζ θαηάζηαζε ζε νξηζκέλνπο ζεκαληηθνχο γηα ηε δηαηήξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο παξάγνληεο ελδέρεηαη λα επηδεηλσζεί. Οη αηηίεο εληνπίδνληαη ζηελ πηζαλή δηαηάξαμε ησλ ελδηαηηεκάησλ ζηηο θνξπθνγξακκέο πνπ ζα ππνδερζνχλ αηνιηθά πάξθα, θαζψο θαη ζηελ πηζαλφηεηα ππεξβνιηθήο κείσζεο ηεο παξνρήο ζηηο θνίηεο πδαηνξεπκάησλ πνπ ζα ηξνθνδνηήζνπλ κτζδ. πζζψξεπζε νκνεηδψλ έξγσλ επαπμάλεη αζξνηζηηθά ηελ έληαζε ηεο επίπησζεο. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Θεσξψληαο ηηο πεξηνρέο πξνζηαζίαο (Δζληθά Πάξθα, Natura θιπ) σο ηηο ζεκαληηθφηεξεο απφ πιεπξάο βηνπνηθηιφηεηαο πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ Α Φάζε θαηαγξαθή ησλ έξγσλ πνπ βξίζθνληαη εληφο ή εθηφο ησλ πεξηνρψλ απηψλ γηα Αηνιηθά Πάξθα θαη Τ/Ζ έξγα. ε φηη αθνξά ηα αηνιηθά Πάξθα γηα ηελ πεξηθέξεηα Ζπείξνπ θαηαγξάθεθαλ έξγα & αηηήζεηο ζε εμέιημε ηζρχνο 203 MW ζην ζχλνιν ησλ 426 MW πνπ ρσξνζεηνχληαη εληφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο. Πίλαθαο Αλακελφκελα έξγα αηνιηθήο ελέξγεηαο Αξηζκφο έξγσλ Δληφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο Δθηφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο ΤΝΟΛΟ ΙΥΤΟ ΔΡΓΑ & ΑΗΣΖΔΗ Δ ΔΞΔΛΗΞΖ (ΗΥΤ Δ MW ) ΠΗΘΑΝΑ ΤΜΠΛΖΡΩΜΑΣΗΚΑ ΔΡΓΑ (ΗΥΤ Δ MW ) Αληίζηνηρα, γηα ηα πδξνειεθηξηθά έξγα θαηαγξάθεθε ζπλνιηθή ηζρχο 82 MW ζην ζχλνιν ησλ 663 MW πνπ βξίζθνληαη εληφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο. Ωζηφζν, ζρεδφλ ην ζχλνιν ησλ έξγσλ εληφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο πεξηιακβάλεη ηα λέα έξγα ή αηηήζεηο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 14

15 ζε εμέιημε. Ζ ρσξνζέηεζε ησλ έξγσλ απηψλ ζηνπο πνηακνχο ηεο πεξηθέξεηαο θαίλεηαη ζηνλ επφκελν πίλαθα: ΠΟΣΑΜΟ Πίλαθαο Αλακελφκελα κηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα Αξηζκφο έξγσλ Δληφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο Δθηφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο ΤΝΟΛΟ ΙΥΤΟ (ζε MW) ΑΡΑΝΣΑΠΟΡΟ ΒΔΝΔΣΗΚΟ ΑΩΟ ΚΑΛΑΜΑ ΑΡΑΥΘΟ ΜΔΣΟΒΗΣΗΚΟ ΑΝΩ ΑΥΔΛΩΟ ΚΑΛΛΑΡΗΣΗΚΟ ΛΟΤΡΟ ΚΑΛΔΝΣΗΝΖ ΤΝΟΛΟ: Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζε νξηζκέλνπο θαζνξηζηηθνχο γηα ηε ρισξίδα παξάγνληεο Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ Δάλ ε παξνρή κεησζεί θαηά πνιχ θαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα, ε νκαιφηεηα δηαηήξεζεο ηεο ρισξίδαο ζηελ παξφρζηα δψλε ελδέρεηαη λα δηαηαξαρζεί ζε θάπνην βαζκφ. Ζ ζπζζψξεπζε Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ ζην ίδην πδαηφξεπκα κπνξεί λα εληείλεη ηε κείσζε ηεο παξνρήο. Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο θσηνβνιηατθψλ εγθαηαζηάζεσλ Οη θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο θαιχπηνπλ ζεκαληηθέο εθηάζεηο, πνπ ελδέρεηαη λα απνκεηψζνπλ ηε δηαζέζηκε ζηε βιάζηεζε γε. χλνςε Ζ θαηάζηαζε ζε νξηζκέλνπο θαζνξηζηηθνχο γηα ηε ρισξίδα παξάγνληεο ελδέρεηαη λα επηδεηλσζεί. Οη αηηίεο εληνπίδνληαη ζηελ πηζαλφηεηα ππεξβνιηθήο κείσζεο ηεο παξνρήο ζηηο θνίηεο πδαηνξεπκάησλ πνπ ζα ηξνθνδνηήζνπλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ θαη ζηελ θαηάιεςε γεο απφ ηηο θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο. Αλακέλεηαη ε πηζαλή επηδείλσζε νξηζκέλσλ ππνζηξσκαηηθψλ παξαγφλησλ ηεο ρισξίδαο. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γηα ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ δελ ππάξρνπλ εθηηκήζεηο ησλ εθηάζεσλ θπζηθήο βιάζηεζεο πνπ πξφθεηηαη λα θαηαιεθζνχλ απφ Φ/Β έξγα. Γεδνκέλνπ φηη ζρεδφλ ην ζχλνιν ησλ κτζδ αλακέλεηαη λα ρσξνζεηεζνχλ εληφο πεξηνρψλ Δζληθψλ Πάξθσλ ε παξάκεηξνο ζεσξείηαη φηη επεξεάδεηαη ζεκαληηθά Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζε νξηζκέλνπο θαζνξηζηηθνχο γηα ηελ παλίδα παξάγνληεο Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο αηνιηθψλ πάξθσλ Σα αηνιηθά πάξθα ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηηο παξακέηξνπο δηαβίσζεο ηεο νξληζνπαλίδαο. Δίηε κε ηελ πξφθιεζε ζλεζηκφηεηαο ιφγσ ζπγθξνχζεσλ είηε κέζσ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 15

16 άιισλ κνλνπαηηψλ επίδξαζεο, νη πιεζπζκνί θαη νη ζπλζήθεο δηαβίσζεο νξηζκέλσλ εηδψλ ησλ πηελψλ είλαη πηζαλφλ λα επηδεηλσζνχλ. Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ Δάλ ε παξνρή κεησζεί θαηά πνιχ θαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα, ε ηρζπνπαλίδα ζηεξείηαη κέξνο ηνπ ελδηαηηήκαηφο ηεο θαη νη ζπλζήθεο δηαβίσζεο ηεο παλίδαο ζηελ παξφρζηα δψλε επηδεηλψλνληαη. Ζ ζπζζψξεπζε Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ ζην ίδην πδαηφξεπκα κπνξεί λα εληείλεη ηε κείσζε ηεο παξνρήο. χλνςε Σα αηνιηθά πάξθα ελδέρεηαη λα επηδεηλψζνπλ ηηο παξακέηξνπο δηαβίσζεο ηεο νξληζνπαλίδαο, ελψ ηα Μηθξά Τδξνειεθηξηθά Έξγα κπνξνχλ λα δηαηαξάμνπλ ηηο ηζνξξνπίεο ηεο παξφρζηαο παλίδαο θαη ηεο ηρζπνπαλίδαο. Αλακέλεηαη πηζαλή επηδείλσζε ησλ ζπλζεθψλ δηαβίσζεο νξηζκέλσλ εηδψλ ηεο νξληζνπαλίδαο, ηεο παλίδαο παξφρζησλ δσλψλ θαη ηεο ηρζπνπαλίδαο γιπθψλ λεξψλ. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ χκθσλα κε ην δηαρσξηζκφ ζε δψλεο (αλαηνιηθή, θεληξηθή, δπηηθή) πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ Α Φάζε γηα ην δπλακηθφ ησλ Αηνιηθψλ Πάξθσλ ζηελ πεξηθέξεηα, ηα πξνηεηλφκελα έξγα ηεο αλαηνιηθήο πεξηνρήο ελδέρεηαη λα πξνθαιέζνπλ ηε κεγαιχηεξε επίπησζε εμαηηίαο ηεο ρσξνζέηεζήο ηνπο εληφο πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Γηα ηα κτ/ζ έξγα ην ζχλνιν ζρεδφλ ησλ ζέζεσλ εγθαηάζηαζεο έξγσλ αθνξά πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζην πνζνζηφ ρεξζαίαο έθηαζεο κε αλεπαίζζεην αληίθηππν αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο αηνιηθψλ πάξθσλ Σν πνζνζηφ ρεξζαίαο έθηαζεο κε αλεπαίζζεην αληίθηππν αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ ελδέρεηαη λα ππνζηεί θάπνηα κείσζε, απφ ηα αηνιηθά πάξθα πνπ ελδέρεηαη λα εγθαηαζηαζνχλ ζε ζέζεηο πνπ ζήκεξα έρνπλ παξακείλεη «άβαηεο» θπξίσο ζηηο θνξπθνγξακκέο νξεηλψλ φγθσλ. Ζ θαη αλάγθε εγθαηάζηαζε ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ ζε θνξπθνγξακκέο, νη πεξηζζφηεξεο εθ ησλ νπνίσλ έσο ηψξα έρνπλ παξακείλεη εθηφο επηξξνήο ησλ αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ, ζηεξεί ρψξν απφ ηηο ακηγείο πεξηνρέο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Σν δηαζέζηκν δπλακηθφ δελ αθνξά απνθιεηζηηθά πεξηνρέο κε πςειφ πςφκεηξν αιιά θαη πεξηνρέο κε κέζν πςφκεηξν ή παξάθηηεο πεξηνρέο (π.ρ δπηηθή θεληξηθή δψλε) Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζε νξηζκέλνπο θαζνξηζηηθνχο γηα ην έδαθνο παξάγνληεο Οη εγθαηαζηάζεηο εθκεηάιιεπζεο ηεο βηνκάδαο, θαζψο θαη νξηζκέλεο εθηελείο εγθαηαζηάζεηο θσηνβνιηατθψλ ζπζηνηρηψλ είλαη πηζαλφλ λα επεξεάζνπλ νξηζκέλεο παξακέηξνπο ηνπ εδάθνπο. Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο εγθαηαζηάζεσλ εθκεηάιιεπζεο βηνκάδαο Ζ δηάζεζε ησλ ηειηθψλ απνβιήησλ είλαη πηζαλφλ λα επηβαξχλεη ην έδαθνο, ηδίσο ζε πεξίπησζε ζπζζψξεπζεο πνιιψλ εγθαηαζηάζεσλ. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 16

17 Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο θσηνβνιηατθψλ εγθαηαζηάζεσλ Πηζαλέο αιινηψζεηο ζηε ρεκεία ηνπ ππνθείκελνπ εδάθνπο, ζε εθηελείο θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο, ιφγσ επηβξάδπλζεο ησλ αληηδξάζεσλ ηνπ επηθαλεηαθνχ ζηξψκαηνο πνπ απαηηνχλ ειηαθή αθηηλνβνιία. Ζ επίπησζε είλαη απίζαλν λα ππεξβεί ηελ ηνπηθή εκβέιεηα. χλνςε Ζ δηάζεζε ησλ απνβιήησλ απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο εθκεηάιιεπζεο βηνκάδαο θαη θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο κπνξνχλ λα ζπκβάιινπλ ζε αιινηψζεηο ηεο ρεκείαο ηνπ εδάθνπο, κε δηαθνξεηηθφ θάζε θνξά ηξφπν. Ζ έθηαζε θαη ε έληαζε ηεο επίπησζεο είλαη κηθξέο φκσο ζπζζψξεπζε νκνεηδψλ έξγσλ ηηο επαπμάλεη. Αλακέλεηαη πηζαλή επηβάξπλζε ζηε ζχζηαζε θαη ηε ρεκεία ηνπ εδάθνπο. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γε δηαθνξνπνηείηαη ζεκαληηθά απφ ηελ πξνεγνχκελε αλαθνξά. πγθεθξηκέλα, ζηελ Α Φάζε εθηηκήζεθε ν ξπζκφο παξαγσγήο απνβιήησλ αλά έηνο, απφ πθηζηάκελεο θηελνηξνθηθέο εγθαηαζηάζεηο φπνπ πηζαλή αμηνπνίεζε ηνπο κε εγθαηαζηάζεηο βηνκάδαο ζα κείσλε ην ξππαληηθφ θνξηίν πνπ πξνθαιεί ζήκεξα πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε. Σν δηαζέζηκν δπλακηθφ δσηθψλ απνβιήησλ ζηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ θαίλεηαη ζηνλ επφκελν πίλαθα: Πεγέο Πίλαθαο Δθηίκεζε πνζφηεηαο θηελνηξνθηθψλ απνβιήησλ Αξηζκφο εθκεηαιεχζεσλ * Γπλακηθφηεηα * Απφβιεηα (ηφλνη/ ρξφλν) Ιζρχο θαπζίκνπ (ΜW) Βνπζηάζηα βννεηδή ,6 Υνηξνηξνθεία ρνηξνκεηέξεο ,1 Πηελνηξνθεία Πνηκληνζηάζηα ,04 χλνιν ,54 ρεηηθά κε ηνπο πεξηνξηζκνχο γηα εγθαηάζηαζε Φ/Β έξγσλ ζε γεσξγηθή γε πςειήο απφδνζεο νη εθηάζεηο απηέο ζπγθεληξψλεηαη αθελφο ζην λνηηνδπηηθφ ηκήκα ηεο Πεξηθέξεηαο ην νπνίν πεξηιακβάλεη εθηάζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Δλνηήησλ Πξέβεδαο θαη Άξηαο θαη αθεηέξνπ ζε «ζχιαθεο» Θεζπξσηίαο θαη Ησαλλίλσλ Υαξαθηεξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ ζε παξάγνληεο ηνπ ηνπίνπ Ρπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο αηνιηθψλ εγθαηαζηάζεσλ Ζ παξείζδπζε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ ζην νπηηθφ πεδίν, αλακέλεηαη λα κεηαβάιιεη νξηζκέλα ηνπία. Ζ ηξέρνπζα αηζζεηηθή δελ είλαη εμνηθεησκέλε κε ηελ φςε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ. Παξφηη κε γεσκεηξηθνχο φξνπο ε κεηαβνιή ηεο εηθφλαο δελ είλαη κεγάιε, ε έιιεηςε εμνηθείσζεο κε ηελ φςε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ επαπμάλεη ηελ πξνζιακβαλφκελε απφ ηνπο παξαηεξεηέο κεηαβνιή. Οξηζκέλα θπζηθά ηνπία αλακέλεηαη λα κεηαβιεζνχλ. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γελ δηαθνξνπνηείηαη ζεκαληηθά απφ ηελ πξνεγνχκελε αλαθνξά. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 17

18 Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζηελ νηθν-απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο Αθνξά ζην ζχλνιν έξγσλ ΑΠΔ Ζ πξνψζεζε ησλ ΑΠΔ βειηηψλεη ην δείθηε νηθν-απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο, ν νπνίνο είλαη αλάινγνο ηνπ πνζνζηνχ ζπκκεηνρήο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ζην ζπλνιηθφ κίγκα ελεξγεηαθήο παξαγσγήο. Αλακέλεηαη ζεκαληηθή κείσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πηέζεσλ πνπ νθείινληαη ζηηο παξαδνζηαθέο, ξππνγφλεο ηερλνινγίεο παξαγσγήο ελέξγεηαο. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο Α Φάζεο ε αλακελφκελε ζπκβνιή ησλ ΑΠΔ απνηππψλεηαη σο εμήο: Αηνιηθή Δλέξγεηα: Σν ζχλνιν ηεο ηζρχνο ησλ έξγσλ πνπ βξίζθνληαη ζε θάπνηα θάζε σξίκαλζεο θαη δε θαίλεηαη λα αληηκεησπίδνπλ δεηήκαηα εγγχηεηαο ε επηθάιπςεο κε θαηαγεγξακκέλεο πεξηνρέο εηδηθψλ ρξήζεσλ θαη πξνζηαζίαο είλαη 222 MW, ελψ ε αληίζηνηρε ησλ έξγσλ πνπ πξνθχπηνπλ ζπκπιεξσκαηηθά απφ ηε ρξήζε ηνπ κνληέινπ είλαη 741 MW δίλνληαο έλα αλψηαην φξην δηαζέζηκε ηζρχνο θνληά ζηα 1000 MW γηα φιε ηελ πεξηθέξεηα. Μηθξά Τδξνειεθηξηθά: Οη πεξηνρέο ηνπ επελδπηηθνχ ελδηαθέξνληνο ππεξθαιχπηνπλ ην ππνινγηζκέλν δπλακηθφ θαη ζαλ ζπλέπεηα ζεσξείηαη φηη απεηθνλίδνπλ θαιχηεξα ηελ δπλαηφηεηα γηα λέα έξγα (42 MW κε άδεηα παξαγσγήο θαη 41 MW ζε πην πξνρσξεκέλν ζηάδην) Βηνκάδα: ηεξεή βηνκάδα: Ζ ζπλνιηθή ζεσξεηηθή ηζρχο αλέξρεηαη ζε 71 MW Τγξή βηνκάδα: Σν δηαζέζηκν δπλακηθφ είλαη θαη ειάρηζηνλ 13 MW (Άξηα Φηιηππηάδα, Ησάλληλα). Φσηνβνιηατθά: Πεξηθεξεηαθφο ζηφρνο μεθηλάεη απφ 160 MW p (ζπληεξεηηθφ ζελάξην) θαη θηάλεη κέρξη ηα 330 MWp (ζελάξην απμεκέλεο δηείζδπζεο) Γεληθή θαηεγνξία: Υαξαθηεξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ ζε παξάγνληεο ηεο αηκφζθαηξαο θαη ηεο θιηκαηηθήο κεηαβνιήο Οη πεξηβαιινληηθνί παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα θαη ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, φπσο αλαθέξνληαη ζην ΔΥΠ ΑΠΔ, είλαη: ηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε NO2 ζε αζηηθέο πεξηνρέο. ηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε SΟ2 ζε αζηηθέο πεξηνρέο. ηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε PM10 ζε αζηηθέο πεξηνρέο. Καζνξηζηηθνί γηα ηελ πνηφηεηα ηεο αηκφζθαηξαο παξάγνληεο. Δθπνκπέο άλζξαθα αλά κνλάδα ΑΔΠ. Δθπνκπέο άλζξαθα αλά θάηνηθν. Γηα ηνπο δείθηεο απηνχο πξαγκαηνπνηείηαη αλαθνξά ζρεηηθά κε ην ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ πνπ αθνξά ην ζχλνιν ηεο ρψξαο, ελψ εμεηάδεηαη θαη ε κεηαβνιή ηνπο σο πξνο ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 18

19 Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζηε ζηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε NO2 ζε αζηηθέο πεξηνρέο χλνιν ηεο ρψξαο Ζ ππνθαηάζηαζε ελφο πνζνζηνχ ηεο βαζηδφκελεο ζηα νξπθηά θαχζηκα ελεξγεηαθήο παξαγσγήο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο, αλακέλεηαη λα πεξηνξίζεη ηηο ζπγθεληξψζεηο NO2, ηδίσο ζηηο πφιεηο πνπ γεηηληάδνπλ κε ιηγληηηθνχο θαη πεηξειατθνχο ζεξκνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο. Αλακέλεηαη βειηίσζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα νξηζκέλσλ πφιεσλ (ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο). Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γελ αλακέλεηαη κεζνπξφζεζκα ζεκαληηθή κεηαβνιή ηνπ δείθηε εμαηηίαο ηεο ιεηηνπξγίαο έξγσλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα. Γεδνκέλνπ φηη ζα εμαθνινπζήζνπλ λα πθίζηαληαη πεγέο ξχπαλζεο απφ NO2 πνπ πξνέξρνληαη απφ άιιεο αηηίεο π.ρ.απηνθίλεην ε θαηάζηαζε ξχπαλζεο ζεσξείηαη φηη παξακέλεη ακεηάβιεηε Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζηε ζηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε SO2 ζε αζηηθέο πεξηνρέο χλνιν ηεο ρψξαο Ζ ππνθαηάζηαζε ελφο πνζνζηνχ ηεο βαζηδφκελεο ζηα νξπθηά θαχζηκα ελεξγεηαθήο παξαγσγήο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο αλακέλεηαη λα πεξηνξίζεη ζεκαληηθά ηηο ζπγθεληξψζεηο SO2, ηδίσο ζηηο πφιεηο πνπ γεηηληάδνπλ κε ιηγληηηθνχο θαη πεηξειατθνχο ζεξκνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο. Αλακέλεηαη ζνβαξή βειηίσζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα νξηζκέλσλ πφιεσλ. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γελ αλακέλεηαη κεζνπξφζεζκα ζεκαληηθή κεηαβνιή ηνπ δείθηε εμαηηίαο ηεο ιεηηνπξγίαο έξγσλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα. Γεδνκέλνπ φηη απφ ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ απνπζηάδνπλ νχησο ε άιισο ζεκαληηθέο πεγέο έθιπζεο SO2, νη θπξηφηεξεο απφ ηηο νπνίεο είλαη νη ζεξκνειεθηξηθνί ζηαζκνί ε ηηκή ηνπ δείθηε ζεσξείηαη φηη παξακέλεη ακεηάβιεηε Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζηε ζηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε PM10 ζε αζηηθέο πεξηνρέο χλνιν ηεο ρψξαο Ζ ππνθαηάζηαζε ελφο πνζνζηνχ ηεο βαζηδφκελεο ζηα νξπθηά θαχζηκα ελεξγεηαθήο παξαγσγήο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο αλακέλεηαη λα πεξηνξίζεη ηηο ζπγθεληξψζεηο PM10, ηδίσο ζηηο πφιεηο πνπ γεηηληάδνπλ κε ιηγληηηθνχο θαη πεηξειατθνχο ζεξκνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο. Αλακέλεηαη βειηίσζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα νξηζκέλσλ πφιεσλ. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γελ αλακέλεηαη κεζνπξφζεζκα ζεκαληηθή κεηαβνιή ηνπ δείθηε εμαηηίαο ηεο ιεηηνπξγίαο έξγσλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα. Γεδνκέλνπ φηη ζα εμαθνινπζήζνπλ λα πθίζηαληαη πεγέο ξχπαλζεο απφ PM10 πνπ πξνέξρνληαη απφ άιιεο αηηίεο π.ρ απηνθίλεην, ελψ απνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο εμσαζηηθέο πεγέο PM10 (πρ ζεξκνειεθηξηθνί ζηαζκνί) ε θαηάζηαζε ξχπαλζεο ζεσξείηαη φηη παξακέλεη ακεηάβιεηε. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 19

20 Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζε νξηζκέλνπο θαζνξηζηηθνχο γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα παξάγνληεο χλνιν ηεο ρψξαο Ζ ππνθαηάζηαζε ελφο πνζνζηνχ ηεο βαζηδφκελεο ζηα νξπθηά θαχζηκα ελεξγεηαθήο παξαγσγήο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο αλακέλεηαη λα πεξηνξίζεη ηηο ζπγθεληξψζεηο CO, βαξέσλ κεηάιισλ, ηέθξαο θαη άιισλ ξχπσλ, ηδίσο ζηηο πφιεηο πνπ γεηηληάδνπλ κε ιηγληηηθνχο θαη πεηξειατθνχο ζεξκνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο. Αλακέλεηαη βειηίσζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα νξηζκέλσλ πφιεσλ. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Γελ αλακέλεηαη κεζνπξφζεζκα ζεκαληηθή κεηαβνιή ηνπ δείθηε εμαηηίαο ηεο ιεηηνπξγίαο έξγσλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα. Γεδνκέλνπ φηη ζα εμαθνινπζήζνπλ λα πθίζηαληαη πεγέο ξχπαλζεο απφ CO, βαξέσλ κεηάιισλ, ηέθξαο θαη άιισλ ξχπσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ άιιεο αηηίεο π.ρ απηνθίλεην, ελψ απνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο εμσαζηηθέο πεγέο (π.ρ. ζεξκνειεθηξηθνί ζηαζκνί), ε θαηάζηαζε ξχπαλζεο ζεσξείηαη φηη παξακέλεη ακεηάβιεηε Υαξαθηεξηζκφο επίπησζεο ζηηο εθπνκπέο άλζξαθα αλά κνλάδα ΑΔΠ χλνιν ηεο ρψξαο Ζ ππνθαηάζηαζε ελφο πνζνζηνχ ηεο βαζηδφκελεο ζηα νξπθηά θαχζηκα ελεξγεηαθήο παξαγσγήο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο, αλακέλεηαη λα πεξηνξίζεη ηηο εθπνκπέο CO2. Αλ θαη έρεη θαηαγξαθεί έλαο κηθξφο βαζκφο απνζπζρέηηζεο κεηαμχ κεγέζπλζεο ηνπ ΑΔΠ θαη εθπνκπψλ CO2, ε κείσζε ηνπ δείθηε εθπνκπψλ αλά κνλάδα ΑΔΠ αλακέλεηαη ζεκαληηθή. Οη αλακελφκελεο κεηψζεηο αληηζηνηρνχλ ζην ~2,2% ησλ κέζσλ εηήζησλ εθπνκπψλ ηεο πεξηφδνπ θαη ζην 3% ησλ εθπνκπψλ ηνπ Μεηψλνληαη νη πηέζεηο θιηκαηηθήο αιιαγήο. Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ Οη ζπλνιηθέο κεηψζεηο αέξησλ απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ βαζηθνχ ζελαξίνπ ζηφρσλ γηα ην 2020 πεξηιακβάλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα. Πίλαθαο πλνιηθέο κεηψζεηο αεξίσλ γηα ηελ πινπνίεζε βαζηθνχ ζελαξίνπ ζηφρσλ γηα ην 2020 Καηεγνξία Ρχπνπ Σφλνη απνθεπγνκέλσλ εθπνκπψλ kgr / MWh Διάρηζηνη ζηφρνη (GWh) Ρχπνη RΓηνμείδην άλζξαθα Γηνμείδην ζείνπ Μνλνμείδην άλζξαθα Ομείδηα Αδψηνπ HC σκαηίδηα πκπεξάζκαηα εθηηκψκελσλ επηπηψζεσλ κέζσ δεηθηψλ *ηνηρεία ΓΔΖ 2010 Απφ ην ζχλνιν ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηθηψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ πξνέθπςαλ ηα εμήο ζπκπεξάζκαηα: Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 20

21 Θεηηθή επίπησζε εθηηκήζεθε γηα ηνπ ηξεηο δείθηεο πνπ αθνξνχλ γεληθά ζηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ άλζξαθα θαη ηελ νηθν-απνηειεζκαηηθά ησλ έξγσλ ΑΠΔ. Γηα ηνπο δείθηεο πνπ αθνξνχλ παξάκεηξνη ηεο βηνπνηθηιφηεηαο (ρισξίδα, παλίδα θ.ιπ.) γηα νξηζκέλεο θαηεγνξίεο ΑΠΔ ζεσξείηαη φηη ζα ππάξμεη αξλεηηθή επηξξνή ηεο παξακέηξνπ αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία ΑΠΔ. Όζνλ αθνξά ζηνπο δείθηεο κείσζεο εθπνκπψλ ησλ ππφινηπσλ ξχπσλ (πιελ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα) εληφο αζηηθψλ πεξηνρψλ θαίλεηαη φηη ηα έξγα ΑΠΔ δε ζπκβάιινπλ νπζηαζηηθά ζηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ δεδνκέλνπ φηη απηέο πξνέξρνληαη θπξίσο απφ άιιεο ρξήζεηο (π.ρ απηνθίλεην, νηθηαθή ζέξκαλζε) πνπ δελ αληηκεησπίδνληαη (πξνο ην παξφλ) απφ έξγα ΑΠΔ. Σα απνηειέζκαηα απηά ζπλνςίδνληαη ζηνλ επφκελν πίλαθα επηπηψζεσλ (impact matrix): Πίλαθαο Σχλνςε ησλ επεξεαδφκελσλ πεξηβαιινληηθψλ δεηθηψλ - παξακέηξσλ (πίλαθαο επηπηψζεσλ) Πεξηβαιινληηθνί Γείθηεο Αηνιηθέο εγθαηαζηάζεηο Φ/Β Τ/Η Βηνκάδα Καζνξηζηηθνί γηα ηε βηνπνηθηιφηεηα παξάγνληεο < - > < - > Καζνξηζηηθνί γηα ηε ρισξίδα παξάγνληεο < - > < - > Καζνξηζηηθνί γηα ηελ παλίδα παξάγνληεο < - > < - > Πνζνζηφ ρεξζαίαο έθηαζεο κε αλεπαίζζεην < - > < - > < - > αληίθηππν αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ Καζνξηζηηθνί γηα ην έδαθνο παξάγνληεο < - > < - > ηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε NO2 < - > < - > < - > < - > ζε αζηηθέο πεξηνρέο ηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε SΟ2 < - > < - > < - > < - > ζε αζηηθέο πεξηνρέο ηαζκηζκέλε κε ηνλ πιεζπζκφ ζπγθέληξσζε < - > < - > < - > < - > PM10 ζε αζηηθέο πεξηνρέο Καζνξηζηηθνί γηα ηελ πνηφηεηα ηεο αηκφζθαηξαο < - > < - > < - > < - > παξάγνληεο Δθπνκπέο άλζξαθα αλά κνλάδα ΑΔΠ Δθπνκπέο άλζξαθα αλά θάηνηθν Μεηαβνιέο ζε παξάγνληεο ηνπ ηνπίνπ < - > < - > < - > Οηθν-απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ελεξγεηαθήο παξαγσγήο Δπεμήγεζε: Δπεξεάδεη ζεηηθά ην δείθηε < - > Γελ επεξεάδεη ζεκαληηθά ην δείθηε Δπεξεάδεη αξλεηηθά ην δείθηε Πηγή δεικηών: ΣΜΠΕ ΕΠΧΣΑΑ- ΑΠΕ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 21

22 2.4. Αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ, κέηξα αληηκεηψπηζεο θαη ζπκπιεξσκαηηθά πεξηβαιινληηθά θξηηήξηα Με βάζε ηα πξνεγνχκελα αμηνινγνχληαη νη επηπηψζεηο ησλ πεξηβαιινληηθψλ παξακέηξσλ πνπ ελδέρεηαη λα επεξεαζζνχλ αξλεηηθά απφ ηελ θαηαζθεπή έξγσλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα. Οη επηπηψζεηο αθνινπζνχλ ζε γεληθέο γξακκέο εθείλεο πνπ αλαθέξνληαη ζην ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ γηα ην ζχλνιν ηεο ρψξαο θαη αθνξνχλ ζηα δεηήκαηα ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ηεο παλίδαο, ηεο ρισξίδαο, ηνπ εδάθνπο θαη ηνπ ηνπίνπ, ζηα νπνία θαη θαηαγξάθνληαη πηζαλφηεηεο κηθξήο επηδείλσζεο. Δπίζεο, αλαθέξνληαη νξηζκέλα κέηξα αληηκεηψπηζεο ησλ επηπηψζεσλ ζε απηά: ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ηεο παλίδαο, ηεο ρισξίδαο ηνπ εδάθνπο θαη ηνπ ηνπίνπ ζηα νπνία θαη θαηαγξάθνληαη πηζαλφηεηεο κηθξήο επηδείλσζεο θαη επηπιένλ αλαθέξνληαη νξηζκέλα κέηξα αληηκεηψπηζεο ησλ επηπηψζεσλ. Γηα ηηο ππφινηπεο πεξηβαιινληηθέο παξακέηξνπο φπσο π.ρ αλζξψπηλνο πιεζπζκφο, χδαηα, πνιηηηζκηθή θιεξνλνκηά θιπ. δελ αλακέλνληαη ζεκαληηθέο κεηαβνιέο. Ζ αμηνιφγεζε ησλ ζεκαληηθφηεξσλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ πεξηιακβάλεη ηα εμήο: Αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ ζηε βηνπνηθηιφηεηα Αλακέλεηαη επηδείλσζε κηθξήο έθηαζεο ζε νξηζκέλνπο παξάγνληεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο. Οη πεγέο απηψλ ησλ κεηαβνιψλ αθνξνχλ θπξίσο ηε ρσξνζέηεζε ησλ αηνιηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ησλ κτζδ. Οη επεξεαδφκελνη παξάγνληεο είλαη: ε νηθνινγηθή ηζνξξνπία θαη εηδηθφηεξα νη νηθνζπζηεκηθέο ζρέζεηο ζηηο πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ θαη ησλ ζπλνδψλ έξγσλ νδνπνηίαο, ε δπλαηφηεηα νκαιήο δηαηήξεζεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο ζηελ θνίηε θαη ζηηο παξφρζηεο δψλεο ηκεκάησλ πδαηνξεπκάησλ πνπ ζα ηξνθνδνηνχλ κτζδ, εάλ ε παξνρή κεησζεί θαηά πνιχ θαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Οη επηπηψζεηο ζηε βηνπνηθηιφηεηα ζεσξνχληαη ζεκαληηθέο, παξά ηε ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε έληαζε ηεο επηξξνήο απηήο. Οη επηπηψζεηο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ εληνπίδνληαη ζηελ πηζαλή δηαηάξαμε ησλ νηθνζπζηεκηθψλ ιεηηνπξγηψλ ζηηο θνξπθνγξακκέο, ελψ νη επηπηψζεηο ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ εθπνξεχνληαη απφ ηελ πηζαλφηεηα δηαηήξεζεο αλεπαξθψλ πνζνηήησλ λεξνχ ζε ηκήκαηα ηεο θνίηεο ησλ ππνδνρέσλ. Οη επηπηψζεηο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ πεξηνξίδνληαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ απφ ηηο κεγάιεο απνζηάζεηο κεηαμχ ησλ αλεκνγελλεηξηψλ θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εγθαηάζηαζεο, ηα νπνία αθήλνπλ επαξθή ειεχζεξν ρψξν ζηα εδαθηθά ελδηαηηήκαηα, ελψ επηπιένλ κέηξα ζε επίπεδν έξγνπ κπνξνχλ λα εμνκαιχλνπλ αθφκε πεξηζζφηεξν ηηο επηπηψζεηο απηέο. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 22

23 Οη επηπηψζεηο γηα ηα κτζδ, ζεσξνχληαη νη ζεκαληηθφηεξεο απ φιεο ηηο θαηεγνξίεο ΑΠΔ ζηελ πεξηθέξεηα δεδνκέλνπ φηη απνηειεί ηελ θαηεγνξία εθείλε κε ηηο κεγαιχηεξεο δπλαηφηεηεο, εμαηηίαο ηεο κνξθνινγίαο ηνπ εδάθνπο ηεο πεξηθέξεηαο ελψ βξίζθνληαη ζρεδφλ ζην ζχλνιφ ηνπο ζε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο ελψ κε ηελ ΤΑ (518/Β/ ) «πκπιήξσζε θαη εμεηδίθεπζε ηερληθψλ θαη ινηπψλ ιεπηνκεξεηψλ ησλ θξηηεξίσλ ρσξνζέηεζεο κηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ (κτζδ) πνπ πξνβιέπνληαη ζην Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηηο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο (ΔΠΥΑΑ-ΑΠΔ) ζχκθσλα κε ηελ παξ.5 ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ Ν.3851/2010» επηρεηξείηαη κηα αξρηθή αληηκεηψπηζε ηνπ ζέκαηνο ηεο ρσξνζέηεζεο κτζδ. Σν είδνο ησλ κέηξσλ ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ είλαη: Λεπηνκεξείο ξπζκίζεηο θαηά ηελ έγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ θαη ησλ ζπλνδψλ έξγσλ νδνπνηίαο, ψζηε λα ειαρηζηνπνηείηαη ε επέκβαζε ζηηο νηθνζπζηεκηθέο ιεηηνπξγίεο ηεο πεξηνρήο ηνπ έξγνπ. Δπηπιένλ βειηίσζε ησλ θαλφλσλ ρσξνζέηεζεο ησλ κτζδ σο πξνο ηε δηαηήξεζε νηθνινγηθήο παξνρήο ζηα πδαηνξεχκαηα, ηδίσο ζηηο πεξηπηψζεηο επάιιεισλ έξγσλ. Λεπηνκεξείο ξπζκίζεηο θαηά ηελ έγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ησλ κτζδ, ψζηε θαηά πεξίπησζε λα δηαζθαιίδεηαη ε ειαρηζηνπνίεζε ηεο δηαηάξαμεο πνπ ε πδξνιεςία ζα επηθέξεη ζηηο νηθνινγηθέο ιεηηνπξγίεο Αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ ζηελ παλίδα Οη επηπηψζεηο αθνξνχλ θπξίσο ηηο εγθαηαζηάζεηο αηνιηθψλ πάξθσλ θαη ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ. Οη επηπηψζεηο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ ζηελ παλίδα, εζηηάδνληαη ζηα πηελά θαη ηελ ελδερφκελε επηδείλσζε ησλ ζπλζεθψλ δηαβίσζήο ηνπο. Σα αηνιηθά πάξθα είλαη δπλαηφλ λα επεξεάζνπλ κε νξηζκέλνπο ηξφπνπο ηνπο πιεζπζκνχο θαη ηηο ζπλζήθεο δηαβίσζεο ηεο νξληζνπαλίδαο. Οη επηπηψζεηο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ ζηελ νξληζνπαλίδα ζρεηίδνληαη κε ηέζζεξηο επηδξάζεηο: ηηο ζπγθξνχζεηο πηελψλ κε ηηο αλεκνγελλήηξηεο, ηε κεηαηφπηζή ηνπο ιφγσ ελφριεζεο, ηα θαηλφκελα θξαγκνχ ησλ πηεηηθψλ νδψλ θαη ηε κεηαηξνπή ή ηελ απψιεηα νηθνηφπσλ ηεο νξληζνπαλίδαο. Σν βαζηθφ εξγαιείν πξφιεςεο ησλ επηπηψζεσλ απφ ηα αηνιηθά πάξθα είλαη ε ιεπηνκεξήο αλάιπζε ησλ δεηεκάησλ νξληζνπαλίδαο θαηά ην ζηάδην ηεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο ηνπ έξγνπ. Οη επηπηψζεηο ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ αθνξνχλ θπξίσο ζηελ ηρζπνπαλίδα θαη δεπηεξεπφλησο ζε ακθίβηα θαη ζειαζηηθά. Οη αηηίεο ησλ επηπηψζεσλ ζρεηίδνληαη κε ηελ πηζαλφηεηα δηαηήξεζεο αλεπαξθψλ πνζνηήησλ λεξνχ ζε ηκήκαηα ηεο θνίηεο ησλ ππνδνρέσλ. Ζ εθπφλεζε νξληζνινγηθήο κειέηεο επηβάιιεηαη ηφζν απφ ην ΔΠΥΑΑ-ΑΠΔ φζν θαη απφ ζρεηηθή απφθαζε πνπ έρεη εθδνζεί γηα ηηο πεξηνρέο ΕΔΠ. πγθεθξηκέλα ζχκθσλα κε ην Άξζξν 6 ηνπ ΔΠΥΑΑ-ΑΠΔ αλαθέξεηαη φηη: «Δπηηξέπεηαη ε ρσξνζέηεζε αηνιηθψλ εγθαηαζηάζεσλ εληφο ησλ Εσλψλ Δηδηθήο Πξνζηαζίαο (Ε.Δ.Π.) ηεο νξληζνπαλίδαο ηεο Οδεγίαο 79/409/ΔΟΚ χζηεξα απφ ηε ζχληαμε εηδηθήο νξληζνινγηθήο κειέηεο θαη ζχκθσλα κε ηηο εηδηθφηεξεο πξνυπνζέζεηο θαη πεξηνξηζκνχο πνπ ζα θαζνξίδνληαη ζηελ νηθεία πξάμε έγθξηζεο πεξηβαιινληηθψλ φξσλ». Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 23

24 Δπίζεο, ζχκθσλα κε ηελ ΖΠ 37338/1807/Δ.103 (ΦΔΚ 1495/Β/ ), «Καζνξηζκφο κέηξσλ θαη δηαδηθαζηψλ γηα ηε δηαηήξεζε ηεο άγξηαο νξληζνπαλίδαο θαη ησλ νηθνηφπσλ/ ελδηαηηεκάησλ ηεο, ζε ζπκκφξθσζε κε ηηο δηαηάμεηο ηεο Οδεγίαο 79/409/ΔΟΚ, Πεξί δηαηεξήζεσο ησλ άγξησλ πηελψλ, ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ ηεο 2αο Απξηιίνπ 1979, φπσο θσδηθνπνηήζεθε κε ηελ νδεγία 2009/147/ΔΚ», αλαθέξεηαη φηη: «γηα θάζε έξγν ή δξαζηεξηφηεηα γηα ην νπνίν πξνβιέπεηαη ε έγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 3 θαη 4 Ν. 1650/86, φπσο ηζρχνπλ, ε εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ ζηε ΕΔΠ γίλεηαη θαηά ηελ δηαδηθαζία πξνθαηαξθηηθήο εθηίκεζεο θαη αμηνιφγεζεο θαη έγθξηζεο πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ηνπ έξγνπ ή δξαζηεξηφηεηαο, θαηά ηηο θείκελεο δηαηάμεηο, ζπλεθηηκψληαο ηα ζρεηηθά νξληζνινγηθά ζηνηρεία ηα νπνία ππνρξεσηηθά νθείιεη λα ππνβάιιεη ν ελδηαθεξφκελνο. Βάζεη ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηεο εθηίκεζεο ησλ επηπηψζεσλ ζηελ ΕΔΠ ε αξκφδηα αξρή ζπκθσλεί γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ έξγνπ ή ηεο δξαζηεξηφηεηαο κφλνλ εθφζνλ δελ επέξρνληαη ζεκαληηθέο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ νηθνινγηθή ηζνξξνπία θαη ζηελ αθεξαηφηεηα ηεο ΕΔΠ». Σέινο, ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη εθθξεκεί ε ζεζκνζέηεζε ηνπ ρεδίνπ ηεο ΚΤΑ πνπ αθνξά ζηνλ «Καζνξηζκφ Μέηξσλ Δηδηθήο Πξνζηαζίαο θαη Γηαηήξεζεο θαη Απνθαηάζηαζεο ησλ Δηδψλ θαη ησλ Δλδηαηηεκάησλ/Οηθνηφπσλ ηεο άγξηαο νξληζνπαλίδαο ζηηο Εψλεο Δηδηθήο Πξνζηαζίαο (ΕΔΠ)», φπνπ κεηαμχ ησλ άιισλ νξίδεηαη θαη ην πεξηερφκελν ησλ Οξληζνινγηθψλ Μειεηψλ, θαζψο θαη νη πεξηπηψζεηο ησλ έξγσλ πνπ απηή απαηηείηαη ζχκθσλα κε ηηο θαηεγνξίεο ηεο ππ.αξηζκ.15393/2332/2002 ΚΤΑ. πγθεθξηκέλα, δηαθξίλνληαη ηξεηο θαηεγνξίεο νξληζνινγηθψλ κειεηψλ πνπ είλαη: ε Πξνθαηαξθηηθή Οξληζνινγηθή Μειέηε (ΠΟΜ), ε Δηδηθή Οξληζνινγηθή Μειέηε (ΔΟΜ) θαη ε Οξληζνινγηθή Έθζεζε (ΟΔ). χκθσλα κε ην ίδην ρέδην ΚΤΑ γηα ηε ρσξνζέηεζε θαη ιεηηνπξγία Αηνιηθψλ ηαζκψλ Παξαγσγήο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο (ΑΠΖΔ), εληφο ΕΔΠ ζα πξέπεη λα εθαξκφδνληαη επηπιένλ ηα αθφινπζα κέηξα, φξνη θαη πεξηνξηζκνί: α. Γελ επηηξέπεηαη ε ρσξνζέηεζε ΑΠΖΔ εληφο ΕΔΠ, ησλ νπνίσλ ηα φξηα ηαπηίδνληαη κε ηα φξηα ησλ πγξνηφπσλ Γηεζλνχο εκαζίαο (Ρακζάξ), φπσο απηά έρνπλ ππνβιεζεί ζηε Γξακκαηεία ηεο χκβαζεο Ρακζάξ - λ.δ.191/74 (ΦΔΚ Α, 350), λ.1751/88 (Α, 26) θαη λ.1950/91 (ΦΔΚ Α, 84). Δθφζνλ ηα φξηα κηαο ΕΔΠ ππεξβαίλνπλ ηα φξηα ηνπ νηθείνπ πγξνηφπνπ Ρακζάξ, ηφηε δελ επηηξέπεηαη ε ρσξνζέηεζε ΑΠΖΔ ζε αθηίλα ηξηψλ (3) ρηιηνκέηξσλ (εληφο ηεο ΕΔΠ) απφ ηα φξηα ηνπ πγξνηφπνπ. β. Γηα ηελ εγθαηάζηαζε ΑΠΖΔ εληφο πεξηνρψλ ΕΔΠ, κε είδε ραξαθηεξηζκνχ έλα απφ ηα αθφινπζα ρσξνθξαηηθά ή/θαη απνηθηαθά είδε: φξλην (Gyps fulvus), αζπξνπάξεο (Neophron percnopterus), καπξφγππαο (Aegypius monachus), γππαεηφο (Gypaetus barbatus), ρξπζαεηφο (Aquila chrysaetos), ζαιαζζαεηφο (Haliaeetus albicilla), ζπηδαεηφο (Hieraaetus fasciatus), καπξνπεηξίηεο (Falco eleonorae), καπξνπειαξγφο (Ciconia nigra), θηξθηλέδη (Falco naumanni), πεηξίηεο (Falco peregrinus), θαιακφθηξθνο (Circus aeruginosus), ιηβαδφθηξθνο (Circus pygargus), γεξαθαεηφο (Hieraaetus pennatus), αεηνγεξαθίλα (Buteo rufinus), ρξπζνγέξαθν (Falco biarmicus), Αηγαηφγιαξνο (Larus audouinii), αξηέκεο (Calonectris diomedea) θαη κχρνο (Puffinus yelkouan), πξέπεη ε πξνβιεπφκελε νξληζνινγηθή κειέηε θαηά ηε δηαδηθαζία ΔΠΟ, λα θαζνξίδεη πεξηκεηξηθή δψλε αζθαιείαο απφ θσιηέο ή/θαη απνηθίεο ησλ πξναλαθεξφκελσλ εηδψλ ραξαθηεξηζκνχ. Γηα ηνλ θαζνξηζκφ απηφ ιακβάλνληαη ππφςε ην κέγεζνο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 24

25 θαη ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ έξγνπ, νη ζέζεηο θαη ην πιήζνο θσιηψλ ησλ ελ ιφγσ εηδψλ, ε ηαμηλφκεζε ησλ θσιηψλ ζε ελεξγέο, αλελεξγέο θαη ηζηνξηθέο, ε ζεκαζία ησλ απνηθηψλ, ε απνηχπσζε ησλ πεξηνρψλ ηξνθνιεςίαο ησλ εηδψλ θαη ησλ πηεηηθψλ ηνπο ζπλεζεηψλ, ε ζπζρέηηζε απηψλ κε ηε ζέζε εγθαηάζηαζεο ησλ αλεκνγελλεηξηψλ, ηα κέηξα πξνζηαζίαο θαη νη ινηπέο αλάινγεο παξάκεηξνη. Οη ζπλεζέζηεξεο επηπηψζεηο ζην πιεζπζκφ ησλ εηδψλ ραξαθηεξηζκνχ πνπ εμεηάδνληαη ζηνλ θαζνξηζκφ ηεο πεξηκεηξηθήο δψλεο αζθαιείαο ζε θάζε πεξίπησζε είλαη: (α) ε ζαλάησζε νξληζνπαλίδαο ιφγσ πξφζθξνπζεο (bird strike/ collision), (β) απψιεηα ελδηαηηεκάησλ ηεο νξληζνπαλίδαο (habitat loss), (γ) αιιαγή ζηε δνκή ησλ ελδηαηηεκάησλ (change in habitat structure) θαη (δ) εθηφπηζε ηεο νξληζνπαλίδαο απφ ελδηαηηήκαηα (habitat displacement). γ. ηελ έγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ΑΠΖΔ εληφο ησλ πεξηνρψλ ΕΔΠ, πεξηιακβάλεηαη εθφζνλ είλαη πεξηβαιινληηθά βέιηηζηε ιχζε, ε ππνρξέσζε γηα ρξήζε ππφγεησλ θαισδίσλ ξεχκαηνο, θαζψο θαη ε ππνρξέσζε γηα ηαθηηθφ έιεγρν ηνπ ρψξνπ ηνπ ζηαζκνχ (εβδνκαδηαίνπ ή θαη ζπρλφηεξνπ θαηά πεξίπησζε) θαη απνκάθξπλζεο ησλ λεθξψλ δψσλ (θηελνηξνθηθψλ θπξίσο), ε παξνπζία ησλ νπνίσλ ζα κπνξνχζε λα πξνζειθχζεη πησκαηνθάγα αξπαθηηθά πηελά Αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ ζηε ρισξίδα Οη επηπηψζεηο ζηε ρισξίδα πξνέξρνληαη θπξίσο απφ δχν θαηεγνξίεο έξγσλ ΑΠΔ, ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ θαη ησλ θσηνβνιηατθψλ έξγσλ: Οη ξπζκίζεηο ρσξνζέηεζεο Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ, ελέρνπλ ηελ πηζαλφηεηα λα δηαηαξάμνπλ ζε θάπνην βαζκφ ηελ νκαιφηεηα δηαηήξεζεο ηεο ρισξίδαο ζηελ παξφρζηα δψλε, αλ ε παξνρή κεησζεί θαηά πνιχ θαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Ζ ζπζζψξεπζε Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ ζην ίδην πδαηφξεπκα κπνξεί λα εληείλεη ηε κείσζε ηεο παξνρήο. Ζ έθηαζε θαη ε έληαζε ηεο επίπησζεο είλαη κηθξή, θπξίσο δηφηη ε ρισξίδα ησλ παξφρζησλ δσλψλ είλαη εμειηθηηθά πξνζαξκνζκέλε ζηηο επνρηαθέο δηαθπκάλζεηο ηεο παξνρήο. Σν αίηην ηεο επίπησζεο είλαη ην ίδην κε ηηο επηπηψζεηο ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ ζηε βηνπνηθηιφηεηα θαη ηελ παλίδα. Σα κέηξα πνπ ζα πξνηαζνχλ γηα ηελ άξζε ησλ επηπηψζεσλ, ζα πξέπεη λα εζηηάδνπλ ζην αίηην ηεο επίπησζεο, δειαδή ηελ απνηξνπή κεγάιεο κείσζεο ηεο παξνρήο, νπφηε ζα είλαη ζε ζέζε λα αληηκεησπίζνπλ θαη ηα ηξία είδε επηπηψζεσλ ζπγρξφλσο. Ζ ρσξνζέηεζε θσηνβνιηατθψλ εγθαηαζηάζεσλ, νη νπνίεο θαιχπηνπλ ζεκαληηθέο εθηάζεηο πνπ ελδέρεηαη λα απνκεηψζνπλ ηε δηαζέζηκε ζηε βιάζηεζε γε. Απφ ηελ άπνςε ηεο ρσξνζέηεζεο, νη θσηνβνιηατθνί ζηαζκνί παξνπζηάδνπλ πεξηνξηζκέλεο ζεζκηθέο αζπκβαηφηεηεο κε άιιεο ρξήζεηο γεο ή παξαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο, δεδνκέλνπ φηη δελ πξνθαινχλ θακία πεξηβαιινληηθή φριεζε, αθνχ είλαη αζφξπβα, δελ εθιχνπλ ξχπνπο, δελ παξάγνπλ απφβιεηα θαη είλαη εχθνιν λα απνκαθξπλζνχλ ή λα αληηθαηαζηαζνχλ. Δπηπιένλ, ιφγσ ηεο θχζεο ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ πιηθψλ, ηα νπνία πξνζνκνηάδνπλ κε θνηλά δνκηθά πιηθά, ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία κπνξνχλ λα ελζσκαησζνχλ εχθνια ζην θέιπθνο ησλ θηηξίσλ ή ζε νηθφπεδα εληφο νηθηζκψλ, ρσξίο λα δεκηνπξγνχλ αηζζεηηθά ή ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα, ελψ παξάιιεια πξνζθέξνληαη γηα θαηλνηφκεο θαη δεκηνπξγηθέο αξρηηεθηνληθέο εθαξκνγέο. Σν βαζηθφ εξγαιείν πξφιεςεο ησλ επηπηψζεσλ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 25

26 απφ ηνπο θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο είλαη ε ιεπηνκεξήο αλάιπζε ησλ δεηεκάησλ ζηέξεζεο γεο απφ ηε βιάζηεζε, ζην ζηάδην ηεο πεξηβαιινληηθήο κειέηεο θάζε έξγνπ Αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ ζην έδαθνο Οη επηπηψζεηο αθνξνχλ θπξίσο δχν θαηεγνξίεο έξγσλ ΑΠΔ ησλ Φ/Β θαη ησλ εγθαηαζηάζεσλ βηνκάδαο. Οη επηπηψζεηο ζην έδαθνο είλαη κέζεο ζεκαζίαο, ιφγσ ηεο ηνπηθήο εκβέιεηαο ηνπο θαη ηεο κηθξήο ηνπο έληαζεο, αιιά θαη δηφηη νη επηπηψζεηο απηέο κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ πιήξσο θαηά ηα ζηάδηα πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ εθκεηάιιεπζεο βηνκάδαο θαη ειηαθήο ελέξγεηαο. Σν είδνο ησλ κέηξσλ αθνξά: ηα βαζηθά ηειηθά κέηξα ζα πξέπεη λα θαζνξίδνληαη ζην επίπεδν ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ θάζε έξγνπ ηελ απνηξνπή αιινίσζεο ηεο εδαθηθήο ζχλζεζεο ζε κεγάιεο εθηάζεηο θαη ξχπαλζεο ηνπ εδάθνπο απφ ηεθξψδεηο απνζέζεηο Αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ ζην ηνπίν H αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ ζην ηνπίν αθνξά θπξίσο ζηε ρσξνζέηεζε ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ. Οη επηπηψζεηο ζην ηνπίν ζεσξνχληαη ζεκαληηθέο ιφγσ ηεο άκεζεο πξφζιεςεο ηεο εηθφλαο σο δηαηάξαμε ηνπ θπζηθνχ ηνπίνπ. Σν ΔΠΥΑΑ-ΑΠΔ θαηαιήγεη ζηε δηαπίζησζε φηη ην ηνπίν ζα πξέπεη λα πξνζηαηεπηεί απφ ηελ πξνζζήθε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ ζηε ζέα, αιιά κέρξη ηνπ βαζκνχ εθείλνπ πνπ δελ απνκαθξχλεηαη ε έιεπζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ βειηηψζεσλ, νη νπνίεο αλακέλνληαη σο απνηέιεζκα ηεο πεξαηηέξσ δηείζδπζεο ηεο θαζαξήο ελέξγεηαο Μέηξα γηα ηνπο θαλφλεο ρσξνζέηεζεο αηνιηθψλ εγθαηαζηάζεσλ χκθσλα κε ην ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ, ηα ζεκαληηθφηεξα κέηξα γηα ηνπο θαλφλεο ρσξνζέηεζεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ΑΠΔ, ηα νπνία ηζρχνπλ θαη γηα ηελ πεξίπησζε ηεο πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ είλαη ηα εμήο: Πξνηάζεηο γηα ηε βηνπνηθηιφηεηα Ζ εθαξκνγή ησλ θαλφλσλ ρσξνζέηεζεο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ είλαη δπλαηφλ λα επεξεάζνπλ δχν παξακέηξνπο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο: Σν πνζνζηφ ρεξζαίαο έθηαζεο κε αλεπαίζζεην αληίθηππν αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ ελδέρεηαη λα ππνζηεί θάπνηα κείσζε, απφ ηα αηνιηθά πάξθα πνπ ζα εγθαηαζηαζνχλ ζε ζέζεηο πνπ ζήκεξα έρνπλ παξακείλεη «άβαηεο» θπξίσο ζηηο θνξπθνγξακκέο νξεηλψλ φγθσλ. Οη εγθαηαζηάζεηο απηέο θαη ηα ζπλνδά έξγα νδηθήο πξφζβαζεο ελδέρεηαη επίζεο λα επεξεάζνπλ ηηο νηθνζπζηεκηθέο ζρέζεηο πνπ έρνπλ δηακνξθσζεί ζηηο πεξηνρέο απηέο. Καη νη δχν απηέο επηδξάζεηο κπνξνχλ λα πξνιεθζνχλ κέζσ: ηεο απνκάθξπλζεο ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ θαη ησλ ζπλνδψλ ηνπο εγθαηαζηάζεσλ απφ πεξηνρέο ζεκαληηθνχ πεξηβαιινληηθνχ ελδηαθέξνληνο, θαη ηεο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 26

27 ειαρηζηνπνίεζεο ησλ παξεκβάζεσλ ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαηά ην ζρεδηαζκφ ηνπ θάζε έξγνπ. Eπηπιένλ θξηηήξηα γηα ηνλ απνθιεηζκφ πεξηνρψλ απφ έξγα Αηνιηθψλ Πάξθσλ, πξνηείλνληαη απφ ηελ Διιεληθή Οξληζνινγηθή Δηαηξεία θαη αλαθέξνληαη ζην: «Πξνζδηνξηζκφο θαη ραξηνγξάθεζε ησλ νξληζνινγηθά επαίζζεησλ ζηα αηνιηθά πάξθα πεξηνρψλ ηεο Διιάδαο» (2010) 1. Σα θξηηήξηα απηά πνπ αθνξνχλ θαη ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ είλαη ζπλνπηηθά ηα εμήο: Κξηηήξην απνθιεηζκνχ 1: Δμαίξεζε ησλ αλαγλσξηζκέλσλ κεηαλαζηεπηηθψλ πεξαζκάησλ -ζηελσπψλ ζε ΕΔΠ θαη ΗΒΑ (migratory bottlenecks). Κξηηήξην απνθιεηζκνχ 2: Δμαίξεζε ησλ πγξνηφπσλ δηεζλνχο ζεκαζίαο γηα ηελ νξληζνπαλίδα (πλζήθε Ρακζάξ) θαζψο θαη δψλεο 3 ρικ γχξσ απφ απηνχο. Κξηηήξην απνθιεηζκνχ 3: Δμαίξεζε ΕΔΠ ΗΒΑ κε επάισηα ζηα αηνιηθά είδε ραξαθηεξηζκνχ, θαζψο θαη ησλ δσλψλ ηαθηηθήο δηάβαζεο πειεθάλσλ. Κξηηήξην απνθιεηζκνχ 4: Δμαίξεζε εθηάζεσλ ζε αθηίλα 5 ρικ γχξσ απφ θσιηέο αξπαθηηθψλ ηδηαίηεξα επάισησλ ζηα αηνιηθά πάξθα. Κξηηήξην απνθιεηζκνχ 5: Δμαίξεζε εθηάζεσλ ζε αθηίλα 2 ρικ απφ θσιηέο κηθξψλ αξπαθηηθψλ θαη άιισλ επάισησλ ζηα αηνιηθά πάξθα εηδψλ, θαζψο θαη απφ απνηθίεο ζαιαζζνπνπιηψλ πνπ βξίζθνληαη ζε κηθξέο αθαηνίθεηεο λεζίδεο. ε ζρέζε κε ηα παξαπάλσ θξηηήξηα απνθιεηζκνχ πνπ πξνηείλεη ε Διιεληθή Οξληζνινγηθή Δηαηξεία (ΔΟΔ), ζχκθσλα κε ηελ πθηζηάκελε λνκνζεζία πεξηνξηζκνί ηζρχνπλ κφλν γηα ηηο ΕΔΠ, γηα ηηο νπνίεο απαηηείηαη εθπφλεζε επηπιένλ θαη νξληζνινγηθήο κειέηεο θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο ΠΠΔ θαη ΜΠΔ. Δπηζεκαίλεηαη φηη νη πεξηνρέο πνπ πξνθχπηνπλ ζχκθσλα κε ηα παξαπάλσ θξηηήξηα ηεο ΔΟΔ πξνηείλνληαη γηα πιήξε απνθιεηζκφ απφ ηε δηαδηθαζία εγθαηάζηαζεο Αηνινθψλ Πάξθσλ. Ζ ραξηνγξαθηθή απεηθφληζε ηνπιάρηζηνλ γηα ηα θξηηήξηα 4 θαη 5 θαζίζηαηαη ζηελ παξνχζα θάζε κε εθηθηή, εμαηηίαο ηεο δπζθνιίαο δηάζεζεο θαη αθξηβνχο απεηθφληζεο ησλ ζεκεηαθψλ ζέζεσλ κε θσιηέο αξπαθηηθψλ. Σα ζηνηρεία απηά απνηεινχλ εθηηκήζεηο ή παξαηεξήζεηο ηεο Διιεληθήο Οξληζνινγηθήο Δηαηξείαο γηα ηα ζπγθεθξηκέλα είδε. Γηα ην ιφγν απηφ παξνπζίαδεηαη ν επνπηηθφο ράξηεο 2.1, πνπ αθνξά ζηηο πξνηεηλφκελεο πεξηνρέο απνθιεηζκνχ γηα φιε ηελ Διιάδα θαζψο θαη πίλαθαο ησλ πεξηνρψλ ΕΔΠ ΠΠΔ ηνπ θξηηεξίνπ 3 πνπ αθνξά ζηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ. 1 Γεκαιέμεο, Α., Καζηξίηεο, Θ., Μαλσιφπνπινο, Α., Κνξκπέηε, Μ., Φξηηο, Γ., Saravia Mullin, V., Ξεξνπράθεο,., θαη Γ. Μπνχζκπνπξαο Πξνζδηνξηζκφο θαη ραξηνγξάθεζε ησλ νξληζνινγηθά επαίζζεησλ ζηα αηνιηθά πάξθα πεξηνρψλ ηεο Διιάδαο. Διιεληθή Οξληζνινγηθή Δηαηξεία. Αζήλα. 119 ζει. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 27

28 Χάξηεο 2.1: Οξληζνινγηθά επαίζζεηεο πεξηνρέο πνπ πξνηείλνληαη απφ Διιεληθή Οξληζνιηγηθή Δηαηξεία γηα απνθιεηζκφ Αηνιηθψλ Πάξθσλ Πεγή: Πξνζδηνξηζκφο θαη ραξηνγξάθεζε ησλ νξληζνινγηθά επαίζζεησλ ζηα αηνιηθά πάξθα πεξηνρψλ ηεο Διιάδαο, ΔΟΔ, ηελ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 28

29 Οη ΕΔΠ (SPA) ηεο πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ πνπ πξνηείλνληαη απφ ηελ ΔΟΔ γηα απνθιεηζκφ απφ ηελ εγθαηάζηαζε Αηνιηθψλ Πάξθσλ είλαη νη εμήο: GR Κνξπθέο φξνπο Γξάκκνο 2 GR : Ακβξαθηθφο Κφιπνο, Ληκλνζάιαζζα Καηάθνπξθν θαη Κνξαθνλήζηα GR : Κνηιάδα Αρειψνπ θαη Όξε Βάιηνπ GR : Yγξφηνπνο εθβνιψλ Καιακά θαη λήζνο Πξαζνχδη GR : Όξε Παξακπζηάο, ζηελά Καιακά θαη ζηελά Αρέξνληα GR : Όξε Σζακαληά, Φηιηαηψλ, Φαξκαθνβνχλη, Μεγάιε Ράρε GR : Κνξπθέο φξνπο κφιηθαο GR : Όξνο Λάθκνο (Πεξηζηέξη) GR : Όξνο Σχκθε (Γθακήια) GR : Όξνο Γνχζθνλ, Ωξαηφθαζηξν, δάζνο Μεξφπεο, θνηιάδα Γφξκνπ, Λίκλε Γειβηλαθίνπ GR : Κεληξηθφ Εαγφξη θαη αλαηνιηθφ ηκήκα Όξνπο Μηηζηθέιη GR : Δπξχηεξε πεξηνρή Αζακαληθψλ Όξεσλ Οη πεξηνρέο ΠΠΔ (IBA) ηεο πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ πνπ πξνηείλνληαη απφ ηελ ΔΟΔ γηα απνθιεηζκφ απφ ηελ εγθαηάζηαζε έξγσλ Αηνιηθψλ Πάξθσλ είλαη νη εμήο: GR049: Όξνο Γξάκκνο GR066: Όξνο Σχκθε (Γθακήια) θαη φξνο κφιηθαο GR067: Κεληξηθφ Εαγφξη θαη αλαηνιηθφ φξνο Μηηζηθέιη GR069: Όξνο Πεξηζηέξη GR072: Όξε Γνχζθνλ θαη Καζηδηάξεο, ιίκλεο Γειβηλαθίνπ θαη θνηιάδα Γφξκνπ GR073: Όξε Σζακαληά, Φηιηαηψλ, Φαξκαθνβνχλη θαη Μεγάιε Ράρε GR074: Γέιηα Καιακά GR076: Όξε Παξακπζηάο GR079: Αζακαληθά φξε (Σδνπκέξθα) GR081: Ακβξαθηθφο θφιπνο 2 Πεξηιακβάλεη θπξίσο ηελ Πεξηθεξεηαθή Δλφηεηα Καζηνξηάο, αιιά θαη κηθξφ ηκήκα ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 29

30 ην Υάξηε 2.2 θαίλνληαη νη πεξηνρέο πνπ εκπίπηνπλ ζηνπο πεξηνξηζκνχο ηνπ ΔΠΥΑΑ ΑΠΔ, νη πεξηνρέο ΕΔΠ (SPA) θαζψο θαη νη πεξηνρέο ΕΔΠ & ΣΚ (Σφπνη Κνηλνηηθήο εκαζίαο) (SPA & SCI). Χάξηεο 2.2 Πξνυπνζέζεηο αλάπηπμεο έξγσλ Αηνιηθήο Δλέξγεηαο Πεγή: EUROTEC-ΚΑΠΔ: Δθηίκεζε ηνπ ζεσξεηηθνχ θαη δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ ησλ ΑΠΔ Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ Α Φάζε», Απξίιηνο Μέηξα γηα ηνπο θαλφλεο ρσξνζέηεζεο κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ Ζ πηζαλή επηδείλσζε παξαγφλησλ ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ηεο ρισξίδαο θαη ηεο παλίδαο, πξνέξρνληαη απφ κία, θνηλή θαη ζηα ηξία ελδερφκελα, αηηία: ηελ πηζαλφηεηα Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 30

31 κείσζεο ηεο παξνρήο λεξνχ γηα κεγάιν δηάζηεκα θαη ζε κεγάιν πνζνζηφ. Ζ πηζαλφηεηα απηή, δηαπηζηψζεθε φηη απμάλεηαη θαηά ηηο πεξηπηψζεηο επάιιεισλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ ζην ίδην πδαηφξεπκα. Σα κέηξα ζα πξέπεη λα ζηνρεχνπλ ζην αίηην ησλ επηπηψζεσλ, δειαδή ζηελ απνηξνπή ηεο ππεξβνιηθήο κείσζεο ηεο παξνρήο. Οη πξνηάζεηο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ επηπηψζεσλ πνπ ελδέρεηαη λα επηθέξεη ε ρσξνζέηεζε ησλ Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ ζηε βηνπνηθηιφηεηα, ηε ρισξίδα θαη ηελ παλίδα ησλ πδαηνξεπκάησλ θαη ησλ παξφρζησλ δσλψλ ζηνρεχνπλ ζηελ απνηξνπή ησλ ελδερνκέλσλ ππεξβνιηθήο κείσζεο ηεο παξνρήο λεξνχ ζηε θπζηθή θνίηε θαη ζπλίζηαληαη ζε: επαλαθαζνξηζκφ ηεο ειάρηζηεο απαηηνχκελεο νηθνινγηθήο παξνρήο λεξνχ, επηπιένλ ελζσκάησζε ηεο πεξηβαιινληηθήο δηάζηαζεο ζηνλ θαζνξηζκφ ηεο νηθνινγηθήο παξνρήο ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο. Πνιιά δεηήκαηα αληηκεησπίδνληαη ήδε κε ηελ ΤΑ (518/Β/ ), ελψ απαηηνχληαη εηδηθέο κειέηεο γηα φιεο ηηο πεξηνρέο ησλ Φνξέσλ Γηαρείξηζεο ζηελ πεξηθέξεηα θαη εηδηθά ησλ ΦΓ Σδνπκέξθσλ θαη Γξάκκνπ Πσγνλίνπ. Δπηπιένλ, ζα πξέπεη λα ελζσκαησζνχλ ζηνηρεία ζηηο κειέηεο γηα ηηο πδξνινγηθέο ιεθάλεο ππνιεθάλεο ησλ πνηακψλ ηεο πεξηθέξεηαο Μέηξα γηα ηνπο θαλφλεο ρσξνζέηεζεο θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ ην ζηάδηα εθηίκεζεο θαη αμηνιφγεζεο ησλ επηπηψζεσλ απφ ηε ρσξνζέηεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ είλαη πηζαλή κηα κηθξή επηδείλσζε ησλ ζπλζεθψλ γηα ηε ρισξίδα εάλ νη εθηάζεηο πνπ πξφθεηηαη λα θαηαιεθζνχλ είλαη ζεκαληηθέο γηα ηε βιάζηεζε. Δπίζεο, απφ ηελ θάιπςε ηνπ εδάθνπο είλαη πηζαλέο κηθξέο αιινηψζεηο ζηε ρεκεία ηνπ εδάθνπο, νη νπνίεο φκσο, ζην βαζκφ πνπ δε ζα πξνιεθζνχλ απφ ηα κέηξα γηα ηε ρισξίδα είλαη εθηθηφ λα αληηκεησπηζζνχλ ζην ζηάδην έγθξηζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ. Γηα ηνπο κηθξήο ηζρχνο θαη έθηαζεο θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο γηα ηνπο νπνίνπο ελδέρεηαη λα κελ απαηηείηαη έγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ε επίπησζε ζην έδαθνο είλαη ακειεηέα. Ο ραξαθηήξαο ηεο επίπησζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ ζηε βιάζηεζε, νδεγεί ζηα εμήο αλαγθαία κέηξα, ηα νπνία πξνηείλεηαη λα είλαη: Ζ πξνζζήθε, ζηηο δψλεο απνθιεηζκνχ γηα ηε ρσξνζέηεζε εγθαηαζηάζεσλ εθκεηάιιεπζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο, ησλ εθηάζεσλ πνπ έρνπλ ραξαθηεξηζζεί ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο σο δάζε ή αλαδαζσηέεο εθηάζεηο. ηνλ θαζνξηζκφ, σο ελδεηθηηθψλ πεξηνρψλ πξνηεξαηφηεηαο, ησλ γπκλψλ θαη άγνλσλ πεξηνρψλ, ζε ρακειφ πςφκεηξν, θαηά πξνηίκεζε αζέαησλ απφ πνιπζχρλαζηνπο ρψξνπο, θαη κε δπλαηφηεηεο δηαζχλδεζεο κε ηα δίθηπν κεηαθνξάο Μέηξα γηα ηνπο θαλφλεο ρσξνζέηεζεο εγθαηαζηάζεσλ εθκεηάιιεπζεο βηνκάδαο Οη επηπηψζεηο ηεο ρσξνζέηεζεο εγθαηαζηάζεσλ εθκεηάιιεπζεο βηνκάδαο ζην έδαθνο ζρεηίδνληαη κε ηελ πηζαλφηεηα επηβάξπλζήο ηνπ απφ αθαηάιιειεο πξαθηηθέο δηάζεζεο ησλ ηειηθψλ απνβιήησλ, εηδηθά ζε πεξηπηψζεηο ζπζζψξεπζεο πνιιψλ ηέηνησλ εγθαηαζηάζεσλ ζε κηα πεξηνρή. Σν είδνο ησλ επηπηψζεσλ πξντδεάδεη γηα ηελ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 31

32 δπλαηφηεηα πιήξνπο αληηκεηψπηζήο ηνπο ζην ζηάδην ηεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο ηνπ θάζε έξγνπ. ην επίπεδν ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ, κπνξεί λα πξνβιεθζεί ε επηζήκαλζε, ππφ ηε κνξθή θαηεχζπλζεο, γηα ηελ αλαγθαηφηεηα εμέηαζεο ηνπ δεηήκαηνο δηάζεζεο ησλ απνβιήησλ απφ ηελ εθάζηνηε ζρεδηαδφκελε εγθαηάζηαζε εθκεηάιιεπζεο βηνκάδαο, κε ηξφπν πνπ λα απνηξέπεη ηελ επηβάξπλζε ηνπ εδάθνπο Πεξηβαιινληηθή παξαθνινχζεζε ηνπ έξγνπ Ζ πεξηβαιινληηθή παξαθνινχζεζε απαηηείηαη ζε ζρέδηα ή πξνγξάκκαηα γηα ηα νπνία εθπνλείηαη ΜΠΔ (ΤΠΔΥΩΓΔ/ΔΤΠΔ/νηθ / ελαξκφληζε ηεο νδεγίαο 2001/42/ΔΚ). χκθσλα κε ηε ΜΠΔ ηνπ ΔΥΠ ΑΠΔ: Οη επηπηψζεηο απηέο κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ σο εμήο: επηπηψζεηο πνπ έρνπλ ππνζηεί εθηίκεζε θαη γηα ηηο νπνίεο έρνπλ ιεθζεί θαηάιιεια κέηξα κε ηελ έγθξηζε ηνπ ζρεδηαζκνχ. επηπηψζεηο πνπ έρνπλ δηαθχγεη ηεο εθηίκεζεο. Γη απηέο απαηηείηαη ν έγθαηξνο εληνπηζκφο ηνπο θαη ε αλάιεςε πξσηνβνπιίαο γηα ηελ αληηκεηψπηζή ηνπο. Σν ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο πνπ ζα πηνζεηεζεί ζα πξέπεη λα θαιχπηεη θαη ηηο δχν παξαπάλσ θαηεγνξίεο επηπηψζεσλ. Γηα ην ιφγν απηφ, ε παξαθνινχζεζε νθείιεη λα είλαη ζθαηξηθνχ ραξαθηήξα. Δπηπιένλ, έρεη εθδνζεί ζρεηηθή εγθχθιηνο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο & Οηθνλνκηθψλ «Γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο ηξαηεγηθήο πεξηβαιινληηθήο Δθηίκεζεο ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ ηεο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ » (α.π /ΔΤΑΑΠ 1485/ ). Ζ εγθχθιηνο απηή θαιχπηεη ζε πνιιά ζεκεία ην παξφλ έξγν αλ αληηκεησπηζηεί κε ην ζθεπηηθφ ηεο έληαμήο ηνπ ζηελ επξχηεξν πιαίζην έξγσλ ζρεδηαζκνχ. χκθσλα κε ηελ Δγθχθιην, ε παξαθνινχζεζε (monitoring) απνηειεί κηα βαζηθή παξάκεηξν ηεο ηξαηεγηθήο Πεξηβαιινληηθήο Δθηίκεζεο αθνχ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ψζηε ηα απνηειέζκαηα ηεο εθηίκεζεο πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ λα ζπγθξίλνληαη κε ηηο πξαγκαηηθά πξνθαινχκελεο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο. Βαζηθφο ζηφρνο ηεο πεξηβαιινληηθήο παξαθνινχζεζεο είλαη πξσηίζησο ν έγθαηξνο εληνπηζκφο ησλ απξφβιεπησλ δπζκελψλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ εθάζηνηε ζρεδίνπ, θαζψο θαη ε ιήςε θαηάιιεισλ επαλνξζσηηθψλ κέηξσλ. Γεπηεξεπφλησο, ε πεξηβαιινληηθή παξαθνινχζεζε απνηειεί έλα κέζν επαιήζεπζεο ησλ πιεξνθνξηψλ ηεο πεξηβαιινληηθήο κειέηεο. Σα θαηάιιεια επαλνξζσηηθά κέηξα απαηηείηαη λα πξνηαζνχλ, ζε πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζνχλ θαηά ηε δηάξθεηα εθαξκνγήο ηνπ έξγνπ δπζκελείο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο, πνπ δελ είραλ πξνβιεθζεί ή πξνθχςνπλ λέεο ππνρξεψζεηο απφ ην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο. Οη απαηηνχκελεο εξγαζίεο γηα ηελ πεξηβαιινληηθή παξαθνινχζεζε είλαη : πιινγή ηεο πεξηβαιινληηθήο πιεξνθνξίαο Αλάιπζε ηεο πιεξνθνξίαο Δθηίκεζε θαη αμηνιφγεζε ηεο πεξηβαιινληηθήο πιεξνθνξίαο Σν θχξην εξγαιείν γηα ηελ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ είλαη ε ρξεζηκνπνίεζε θαηάιιεισλ δεηθηψλ, κε ηνπο νπνίνπο ζα απνηππψλεηαη ζην ρξφλν ε Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 32

33 πεξηβαιινληηθή θαηάζηαζε κε πνζνηηθά δεδνκέλα θαη δελ ζα πεξηνξίδεηαη ζε πνηνηηθά θξηηήξηα ζην επίπεδν ηνπ ζρεδηαζκνχ. Ζ πεξηβαιινληηθή παξαθνινχζεζε κπνξεί λα δηεμάγεηαη κέζσ εηήζησλ εθζέζεσλ, θαζψο θαη κε ηε ζχληαμε κηαο ζπγθξηηηθήο έθζεζεο, ζην ζηάδην εθείλν ηεο εθαξκνγήο ηνπ έξγνπ, πνπ ζα επηηξέπεηαη ε ιήςε δηνξζσηηθψλ ελεξγεηψλ, εάλ ηέηνηεο απνδεηρζνχλ απαξαίηεηεο. ε θάζε πεξίπησζε ε πεξηβαιινληηθή παξαθνινχζεζε ζα αθνινπζεί ηηο δηαδηθαζίεο ηεο ζπλνιηθήο παξαθνινχζεζεο ηεο πνξείαο ηνπ έξγνπ κεηά θαη ηελ νινθιήξσζε θαη δηάζεζε ηεο εθαξκνγήο ζηνπο αξκφδηνπο θνξείο Απαηηνχκελεο πξνζαξκνγέο ζρεηηθά κε ηελ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε ησλ έξγσλ ΑΠΔ χκθσλα κε ην Νφκν 3851/2010 «Δπηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο θαη άιιεο δηαηάμεηο ζε ζέκαηα αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο» πξνθχπηνπλ νξηζκέλεο πξνζαξκνγέο ζρεηηθά κε ηελ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε έξγσλ ΑΠΔ. χκθσλα κε ην άξζξν 3 ηνπ παξαπάλσ λφκνπ: «Πξνθαηαξθηηθή Πεξηβαιινληηθή Δθηίκεζε θαη Αμηνιφγεζε δελ απαηηείηαη γηα ηνπο πβξηδηθνχο ζηαζκνχο θαη ηνπο ζηαζκνχο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο, θαζψο θαη γηα ηα ζπλνδά έξγα πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ ειεθηξηθή ζχλδεζε ζην χζηεκα ή ην Γίθηπν θαη ηα έξγα εζσηεξηθήο νδνπνηίαο θαη νδνπνηίαο πξφζβαζεο. Γηα ηελ έγθξηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ησλ έξγσλ απηψλ ζηε Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ πνπ εθπνλείηαη εμεηάδνληαη επίζεο ηα εμήο θξηηήξηα: αα) Οη γεληθέο θαη εηδηθέο θαηεπζχλζεηο ηεο ρσξνηαμηθήο πνιηηηθήο, πνπ πξνθχπηνπλ απφ εγθεθξηκέλα ρσξνηαμηθά, ξπζκηζηηθά θαη πνιενδνκηθά ζρέδηα ή άιια ζρέδηα ρξήζεσλ γεο. ββ) Ζ πεξηβαιινληηθή επαηζζεζία ηεο πεξηνρήο, πνπ ελδέρεηαη λα ζηγεί απφ ην έξγν ή ηε δξαζηεξηφηεηα. γγ) Σα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ελδερφκελσλ ζεκαληηθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, φπσο ην κέγεζνο, ε πνιππινθφηεηα, ε έληαζε θαη ε έθηαζή ηνπο, ν δηαζπλνξηαθφο ραξαθηήξαο ηνπο, ε δηάξθεηα, ε ζπρλφηεηα θαη ε αλαζηξεςηκφηεηά ηνπο. δδ) Σα νθέιε γηα ηελ εζληθή νηθνλνκία, ηελ εζληθή αζθάιεηα, ηε δεκφζηα πγεία θαη ε εμππεξέηεζε άιισλ ιφγσλ δεκφζηνπ ζπκθέξνληνο. εε) Οη ζεηηθέο επηπηψζεηο ζην θπζηθφ θαη αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ ζε κία επξχηεξε πεξηνρή απφ εθείλε πνπ επεξεάδεηαη άκεζα απφ ην έξγν ή ηε δξαζηεξηφηεηα». Δπίζεο, εμεηάδνληαη νη ελαιιαθηηθέο ιχζεηο, ζηηο νπνίεο πεξηιακβάλεηαη θαη ε κεδεληθή, ελψ ηεξνχληαη φιεο νη απαηηήζεηο ηεο θνηλνηηθήο θαη εζληθήο λνκνζεζίαο γηα ηελ ελεκέξσζε θαη ηε ζπκκεηνρή ηνπ θνηλνχ ζηε δηαδηθαζία έγθξηζεο ηνπ νηθείνπ έξγνπ. Γηα ηελ έθδνζε απφθαζεο Δ.Π.Ο. ησλ έξγσλ απφ Α.Π.Δ. ή.ζ.θ.τ.α. θαηά ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 4 ηνπ λ.1650/1986, φπσο ηζρχεη, ππνβάιιεηαη πιήξεο θάθεινο θαη Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (Μ.Π.Δ.) ζηελ αξκφδηα γηα ηελ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε αξρή. Οη ζηαζκνί παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ Α.Π.Δ. ή.ζ.θ.τ.α. πνπ εμαηξνχληαη απφ ηελ ππνρξέσζε άδεηαο παξαγσγήο, απαιιάζζνληαη θαη απφ ηελ ππνρξέσζε λα Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 33

34 ιάβνπλ άδεηα εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο. Αληίζεηα, ππνρξενχληαη ζηελ ηήξεζε ηεο δηαδηθαζίαο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο ζχκθσλα κε ην άξζξν 4 ηνπ λ.1650/1986. Φσηνβνιηατθνί ζηαζκνί θαη αλεκνγελλήηξηεο πνπ εγθαζίζηαληαη ζε θηίξηα ή θαη άιιεο δνκηθέο θαηαζθεπέο ή εληφο νξγαλσκέλσλ ππνδνρέσλ βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηήησλ, εμαηξνχληαη, απφ ηελ ππνρξέσζε έθδνζεο απφθαζεο Δ.Π.Ο. Οκνίσο εμαηξνχληαη απφ ηελ ππνρξέσζε έθδνζεο απφθαζεο Δ.Π.Ο., νη ζηαζκνί παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ Α.Π.Δ. πνπ εγθαζίζηαληαη ζε γήπεδα, εθφζνλ ε εγθαηεζηεκέλε ειεθηξηθή ηζρχο ηνπο δελ ππεξβαίλεη ηα εμήο φξηα αλά ηερλνινγία: 0,5 MW γηα ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο απφ γεσζεξκία, 0,5 MW γηα ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο κε ρξήζε βηνκάδαο, βηναεξίνπ θαη βηνθαπζίκσλ, 0,5 MW γηα ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο απφ θσηνβνιηατθά ή ειηνζεξκηθά, 20 kw γηα αηνιηθνχο ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο. Γηα ηηο αλσηέξσ πεξηπηψζεηο απαηηείηαη ε ρνξήγεζε βεβαίσζεο απαιιαγήο απφ ηελ αξκφδηα πεξηβαιινληηθή αξρή ηεο νηθείαο Πεξηθέξεηαο. Καη εμαίξεζε, ππφθεηληαη ζε δηαδηθαζία Δ.Π.Ο. ζηαζκνί παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ Α.Π.Δ. κε εγθαηεζηεκέλε ηζρχ κηθξφηεξε ή ίζε πξνο ηα αλσηέξσ φξηα εθφζνλ: α) εγθαζίζηαληαη ζε γήπεδα πνπ βξίζθνληαη ζε νξηνζεηεκέλεο πεξηνρέο ηνπ δηθηχνπ Natura 2000 ή ζε παξάθηηεο δψλεο πνπ απέρνπλ ιηγφηεξν απφ εθαηφ (100) κέηξα απφ ηελ νξηνγξακκή ηνπ αηγηαινχ εθηφο βξαρνλεζίδσλ, ή β) γεηηληάδνπλ, ζε απφζηαζε κηθξφηεξε ησλ εθαηφλ πελήληα (150) κέηξσλ, κε ζηαζκφ Α.Π.Δ. ηεο ίδηαο ηερλνινγίαο πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνο ζε άιιν γήπεδν θαη έρεη εθδνζεί γη απηφλ άδεηα παξαγσγήο ή απφθαζε Δ.Π.Ο. ή πξνζθνξά ζχλδεζεο, ε δε ζπλνιηθή ηζρχο ησλ ζηαζκψλ ππεξβαίλεη ηα παξαπάλσ θαζνξηδφκελα φξηα». Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 34

35 3. Μεζνδνινγία γηα ην ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ ηεο αλάπηπμεο έξγσλ ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα Ηπείξνπ 3.1. Γεληθά ην θεθάιαην πνπ πξνεγήζεθε, αλαιχζεθαλ δηεμνδηθά νη επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ απφ ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ γηα ηελ αχμεζε ηεο ζπκκεηνρήο ηεο Αλαλεψζηκεο Δλέξγεηαο κέρξη ην Ζ παξαπάλσ αλάιπζε είλαη ρξήζηκε ζην βαζκφ πνπ νη επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ απφ ηελ αλάπηπμε ησλ έξγσλ απνθηνχλ κεγάιε ζεκαζία θαηά ηε δηάξθεηα ηεο σξίκαλζεο ησλ επελδπηηθψλ ζρεδίσλ θαη ηεο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ. Απηφ, φκσο, δελ είλαη αξθεηφ γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πνιηηηθήο γηα ηηο ΑΠΔ απφ ηηο ίδηεο ηηο πεξηθεξεηαθέο αξρέο. Γεληθφηεξα, ε αλάπηπμε ησλ έξγσλ ΑΠΔ επεξεάδεη θαη επεξεάδεηαη απφ: Σελ άκεζε πεξηβαιινληηθή επίδξαζε (ζεηηθή ή αξλεηηθή) πνπ έρεη ε αλάπηπμε ησλ έξγσλ ζην πεξηβάιινλ, ε νπνία αλαιχεηαη δηεμνδηθά θαηά ηε ζχληαμε ησλ αληίζηνηρσλ πξνθαηαξθηηθψλ θαη εηδηθψλ πεξηβαιινληηθψλ κειεηψλ. Γεληθφηεξα, νη ζπλνιηθέο επηπηψζεηο ηεο αλάπηπμεο έξγσλ ΑΠΔ έρνπλ ζεηηθφ πξφζεκν. Σν νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ πεξηβάιινλ, ην νπνίν επεξεάδεη ηε δπλαηφηεηα γηα ζρεδηαζκφ επελδχζεσλ, ηελ θεθαιαηαθή επάξθεηα, ηε δπλαηφηεηα έξγσλ θαηλνηνκίαο θ.ιπ. Σελ εζληθή πνιηηηθή, ε νπνία θαζνξίδεη ηηο πξνηεξαηφηεηεο ζην εζληθφ επίπεδν, θαζψο θαη ηηο ππνδνκέο πνπ είλαη απαξαίηεηεο (πεξηιακβάλεηαη ν δηνηθεηηθφο κεραληζκφο, ε λνκνζεηηθή σξίκαλζε, ηα ηερληθά έξγα ππνδνκήο, ην μεθάζαξν θαζεζηψο ηεο ηδηνθηεζίαο ηεο γεο θ.ιπ.). Σν αλαπηπμηαθφ θαη θνηλσληθφ πξνθίι θάζε πεξηνρήο. ην νπνίν πξνζδηνξίδεη θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνλ αληαγσληζκφ ή ζπγθξνχζεηο δηαθνξεηηθψλ ρξήζεσλ, ηελ αμία ηεο γεο θ.ιπ. Σα δεηήκαηα ηεο πξψηεο θαηεγνξίαο επηιχνληαη ζην ζηάδην ηεο εθπφλεζεο θαη έγθξηζεο ησλ κειεηψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. Όζν θαιχηεξε είλαη ε πνηφηεηα ησλ κειεηψλ ηφζν πην εχθνια πξνζεγγίδνληαη θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ. Όζνλ αθνξά φκσο ζηηο ππφινηπεο θαηεγνξίεο νη απαληήζεηο δίλνληαη ζην επίπεδν ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο παξαθνινχζεζεο ζε εζληθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν. Γηα ηελ επρεξέζηεξε αληηκεηψπηζή ηνπο (θχξηα ζηελ θαηεγνξία 4) είλαη απαξαίηεηε ε εθαξκνγή κεζφδσλ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ, έηζη ψζηε λα εθηηκψληαη νη πξνηεξαηφηεηεο αλάπηπμεο έξγσλ ζε θάζε πεξίπησζε θαη λα πξνβιέπνληαη ηπρφλ πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ θαηά ηελ σξίκαλζε θαη πινπνίεζε ησλ έξγσλ. Δδψ αμίδεη λα παξαηεζνχλ ρξήζηκα ζηνηρεία απφ ηελ επξσπατθή εκπεηξία, 3 ηα νπνία παξαηίζεληαη θσδηθνπνηεκέλα ζηηο παξαγξάθνπο πνπ αθνινπζνχλ: εκαληηθφ ζηνηρείν απνηειεί ε θαηαλνκή ησλ αξκνδηνηήησλ αλάκεζα ζηελ θεληξηθή θπβέξλεζε, ε νπνία εθπνλεί ηνλ εζληθφ ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ θαη 3 Δηδηθφ πιαίζην ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηηο ΑΠΔ Τπνζηεξηθηηθή κειέηε Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 35

36 ζέηεη ηνπο αληίζηνηρνπο εζληθνχο ζηφρνπο θαη ζηηο πεξηθεξεηαθέο αξρέο, νη νπνίεο αλαιακβάλνπλ ην θχξην βάξνο γηα ηελ εθαξκνγή θαη παξαθνινχζεζε ηεο πνιηηηθήο, θαζψο θαη ηηο ρσξνηαμηθέο επηινγέο θαη ηα θξηηήξηα νξνζέηεζεο. Ο βαζκφο αλεμαξηεζίαο ή ζπκπιεξσκαηηθφηεηαο ησλ δχν απηψλ επηπέδσλ δηαθέξεη απφ ρψξα ζε ρψξα αλάινγα κε ηελ εθαξκνδφκελε πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή. πλήζσο, νη εζληθέο θπβεξλήζεηο ζέηνπλ γεληθνχο ζηφρνπο, ελψ νη πεξηθεξεηαθέο αξρέο εθπνλνχλ αλαιπηηθά ζρέδηα. Κπξίαξρν ξφιν ζε φια απηά δηαδξακαηίδνπλ νη ηνπηθέο θνηλσλίεο κέζσ ζεζκνζεηεκέλεο ή κε δηαβνχιεπζεο. ηηο ρψξεο κε καθξφρξνλε παξάδνζε ζην ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ νη πεξηθέξεηεο εληάζζνπλ ζηα ηνπηθά ρσξνηαμηθά ηνπο ζρέδηα εηδηθέο πεξηνρέο αλάπηπμεο ΑΠΔ (zoning). Σα ζρέδηα απηά απνθαζίδνληαη κεηά απφ εθηεηακέλε δεκφζηα δηαβνχιεπζε θαη αίξνπλ αξθεηέο απφ ηηο αβεβαηφηεηεο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ έξγσλ. Απφ ηελ άιιε κεξηά, βέβαηα, παξαηεξνχληαη αξλεηηθά θαηλφκελα θεξδνζθνπίαο ζηηο αμίεο ηεο γεο ζηηο εθηάζεηο πνπ πξννξίδνληαη γηα έξγα ΑΠΔ, κε απνηέιεζκα ε παξαπάλσ κέζνδνο λα κελ εθαξκφδεηαη ζπρλά ε φιεο ηηο ρψξεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο Διιάδαο, νξίδνληαη αθξηβείο ειάρηζηεο απνζηάζεηο απφ ζεκεία ελδηαθέξνληνο, πεξηνρέο πξνζηαζίαο θαη ππνδνκέο, κε ζθνπφ λα πεξηνξίζνπλ εμαξρήο ηα πξνβιήκαηα νκαιήο έληαμεο ησλ έξγσλ. Βαζηθά ζέκαηα πνπ αληηκεησπίδνληαη είλαη ν ζφξπβνο, ε έληαμε ζην ηνπίν, ε απφζηαζε απφ ηερληθέο ππνδνκέο θ.ιπ. Δηδηθά δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δηαρείξηζε ησλ πδαηηθψλ πφξσλ πεξηιακβάλνληαη ζε αληίζηνηρεο πξφλνηεο πνπ ξπζκίδνπλ ηε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ. Σα παξαπάλσ δεκηνπξγνχλ έλα ζηαζεξφ πιαίζην πνπ εθαξκφδεηαη ζηελ αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία. ηα αξλεηηθά ηνπ θαηαγξάθεηαη ην γεγνλφο φηη έλα ηκήκα ησλ πηζαλψλ ή ππνςεθίσλ έξγσλ δελ επεξεάδεηαη απφ ηηο ξπζκίζεηο απηέο. Δθφζνλ απηέο έρνπλ ζπλήζσο αξλεηηθφ ραξαθηήξα (νξίδνπλ πεξηνρέο πνπ δελ επηηξέπεηαη ε πινπνίεζή ηνπο) αληί λα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ αληίζεηε θαηεχζπλζε. ε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο αλαθχπηνπλ ζπρλά ζπγθξνχζεηο είηε αλάκεζα ζηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο εζληθήο πνιηηηθήο θαη ηα ηνπηθά θνηλσληθά ζπκθέξνληα είηε ζπγθξνχζεηο αλάκεζα ζε δηαθνξεηηθέο πξνηεξαηφηεηεο γηα ηε ρξήζε θαη ηελ αλακελφκελε αμία ηεο γεο ζε ηνπηθφ επίπεδν. Σέηνηα πξνβιήκαηα παξνπζηάδνληαη ζπρλά ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην θαη ζηηο ηνπξηζηηθέο δψλεο ησλ κεζνγεηαθψλ ρσξψλ. ε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ε δηαδηθαζία ηεο ηνπηθήο δηαβνχιεπζεο ιχλεη αξθεηά απφ ηα δεηήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ, κε βαζηθφ θφζηνο βέβαηα ηελ ρξνληθήο θαζπζηέξεζε ησλ έξγσλ. Σα εηδηθά δεηήκαηα ρσξνζέηεζεο ζπλαληψληαη θπξίσο ζηελ εγθαηάζηαζε ησλ αηνιηθψλ πάξθσλ θαη ησλ κεγάισλ Φ/Β. Σα έξγα ηεο βηνκάδαο εληάζζνληαη ζπλήζσο ζηε δηαδηθαζία έγθξηζεο θαη εγθαηάζηαζεο βηνηερληθψλ βηνκεραληθψλ κνλάδσλ (ρακειήο ή κέζεο φριεζεο), ελψ γηα ηα πδξνειεθηξηθά έξγα πξνηεξαηφηεηα δίλεηαη ζηε βέιηηζηε έληαμή ηνπο ζηε δηαρείξηζε ησλ πδαηηθψλ πφξσλ γηα θάζε ιεθάλε, θαζψο θαη ζηελ απζηεξή εθαξκνγή ησλ φξσλ εγθαηάζηαζήο ηνπο ζε πεξηβαιινληηθά επαίζζεηεο πεξηνρέο. Σα κηθξά έξγα (θχξηα εθκεηάιιεπζεο ειηαθήο ελέξγεηαο θαη κηθξέο αλεκνγελλήηξηεο ζπλήζσο εμαηξνχληαη απφ ηέηνηεο δηαδηθαζίεο). Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 36

37 ε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο γεγνλφο είλαη φηη θαηά ηε δηάξθεηα πινπνίεζεο ησλ ζρεδίσλ δξάζεο γηα ηηο ΑΠΔ αλαθχπηνπλ δεηήκαηα ηα νπνία ππνεθηηκψληαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ζρεδηαζκνχ ηνπο. Απηά είλαη: Σα φξηα ησλ απνθάζεσλ θαη αξκνδηνηήησλ αλάκεζα ζηηο εζληθέο αξρέο, γηα ηηο νπνίεο νη πξνηεξαηφηεηεο ζρεηίδνληαη κε ηελ εζληθή πνιηηηθή γηα ηελ ελέξγεηα, ην πεξηβάιινλ θαη ηελ ηερλνινγηθή αλάπηπμε, ηηο πεξηθεξεηαθέο αξρέο γηα ηηο νπνίεο νη πξνηεξαηφηεηεο ζπλήζσο είλαη ε ηνπηθή νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη ηηο ηνπηθέο αξρέο, νη νπνίεο εθθξάδνπλ ηηο πξνηεξαηφηεηεο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ απηά δε ζπκβαδίδνπλ, ηφηε ηα έξγα δελ πξνρσξνχλ κε αξλεηηθέο ζπλέπεηεο φρη κφλνλ ζηα ίδηα αιιά θαη ζην ζχλνιν ηνπ ζρεδίνπ δξάζεο. Σα δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο ρξήζεηο θαη ηηο αμίεο ή ππεξαμίεο ηεο γεο, εηδηθά ζε έλα νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ δηαξθψο κεηαβαιιφκελν Ζ αληηκεηψπηζε πξνβιεκάησλ, ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζε πξνεγνχκελεο πεξηφδνπο ηεο αλάπηπμεο έξγσλ ΑΠΔ (π.ρ. ζφξπβνο, νπηηθή ξχπαλζε θ.ιπ.). εκεηψλεηαη εδψ φηη ην βαζηθφ δήηεκα πνπ πξέπεη λα αληηκεησπίζεη ν πεξηθεξεηαθφο ζρεδηαζκφο είλαη ε επξεία εηζαγσγή ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ παξαγσγήο ελέξγεηαο ζε κεγάινπο αξηζκνχο (φπσο γηα παξάδεηγκα δηαθαίλεηαη απφ ην ελδηαθέξνλ γηα εγθαηαζηάζεηο Φ/Β). Γηα φια ηα παξαπάλσ είλαη απαξαίηεηνο ν αλαιπηηθφο ζρεδηαζκφο ησλ ζρεδίσλ αλάπηπμεο, ν νπνίνο ζα ζπκπιεξψλεηαη απφ ηε ζπλερή παξαθνινχζεζε θαη αλαηξνθνδφηεζή ηνπ κε ηα ζηνηρεία ηεο πινπνίεζεο (feedback). Σέινο, ζεκαληηθή είλαη ε εηζαγσγή γηα ηελ ππνρξέσζε δηαδηθαζηψλ δηαβνχιεπζεο, γηα ηελ νπνία ζηε ρψξα καο δελ ππάξρεη επαξθήο εκπεηξία Μεζνδνινγία Με βάζε ηελ πεξηγξαθή ηνπ πξνεγνχκελνπ θεθαιαίνπ δηαθξίλνληαη ηξεηο βαζηθέο δηαθξίζεηο πνπ κπνξνχλ λα ζηεξίμνπλ ην βέιηηζην ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ, ελψ ηαπηφρξνλα δίλνπλ θαη κία αθξηβή εηθφλα γηα ηε δηαζεζηκφηεηα ή φρη ηνπ εθκεηαιιεχζηκνπ δπλακηθνχ. Ζ πξψηε πεξηιακβάλεη ηνλ θαζνξηζκφ πεξηνρψλ πξνηεξαηφηεηαο γηα ηελ εγθαηάζηαζε ΑΠΔ. Παξαδείγκαηα είλαη νη βηνκεραληθέο πεξηνρέο γηα ηελ εγθαηάζηαζε Φ/Β θαη Α/Π πάξθσλ, θαζψο θαη εγθαηαζηάζεσλ βηνκάδαο, νξηνζεηεκέλεο δψλεο γηα εγθαηάζηαζε αλεκνγελλεηξηψλ, πεξηνρέο πνπ έρεη σξηκάζεη ε αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία θ.ιπ. Ζ δεχηεξε δηάθξηζε πεξηιακβάλεη ηνλ θαζνξηζκφ πεξηνρψλ απνθιεηζκνχ γηα εγθαηαζηάζεηο ΑΠΔ, πνπ απνθιείνληαη κε βάζε ηηο πξφλνηεο ηνπ εηδηθνχ ρσξνηαμηθνχ ζρεδίνπ. Ζ ηξίηε πεξηιακβάλεη ηελ έξεπλα πεξηνρψλ, νη νπνίεο δελ αλήθνπλ νχηε ζηελ πξψηε νχηε ζηελ δεχηεξε δηάθξηζε. Γηα ηηο πεξηνρέο απηέο πξέπεη λα πξνβιεθζνχλ φιεο νη δηαδηθαζίεο δηαβνχιεπζεο γηα ηα ππνςήθηα έξγα. Γηα φια ηα παξαπάλσ, αιιά θαη γηα ηελ βέιηηζηε εθηίκεζε ηνπ δπλακηθνχ ν ρψξνο κπνξεί λα δηαηξεζεί ζηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 37

38 Α. Πεξηνρέο πξνζηαζίαο θαη έξγα πξνο εγθαηάζηαζε Πεξηιακβάλνληαη νη πεξηνρέο πνπ επηδηψθεηαη, θαηά πξνηεξαηφηεηα, ε εγθαηάζηαζε έξγσλ θαη πεξηιακβάλνπλ: Εψλεο ΑΠΔ πνπ νξίδνληαη απφ ην ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ. Εψλεο ή ζέζεηο, φπνπ πξνρσξά ε δαλεηνδνηηθή δηαδηθαζία κε ηελ έγθξηζε ησλ ζρεηηθψλ ΠΠΔΑ, ΔΠΟ ή αδεηψλ εγθαηάζηαζεο. Ζ δηαδηθαζία απηή κπνξεί λα πξνρσξά είηε κε επζχλε ησλ επελδπηψλ είηε κε επζχλε ηεο πεξηθεξεηαθήο ή ηεο ηνπηθήο δηνίθεζεο. Εψλεο, νη νπνίεο θαζνξίδνληαη σο πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο απφ ην εηδηθφ ρσξνηαμηθφ ζρέδην, φπσο γηα παξάδεηγκα βηνκεραληθέο πεξηνρέο θαη βηνηερληθά πάξθα. Β. Πεξηνρέο πνπ επηδηψθεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ Πεξηιακβάλνληαη πεξηνρέο, νη νπνίεο δελ εκπίπηνπλ ζε θαζεζηψο απαγφξεπζεο ε δελ πηζαλνινγείηαη άιιεο κνξθήο θίλδπλνο γηα ηελ έθδνζε ησλ ζρεηηθψλ αδεηψλ. Γ. Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο έξγσλ ππφ πξνυπνζέζεηο Πεξηιακβάλνληαη πεξηνρέο γηα ηηο νπνίεο παξά ην γεγνλφο φηη δελ εκπίπηνπλ ζε δψλεο απαγφξεπζεο ε δηαδηθαζία πεξηβαιινληηθήο δαλεηνδφηεζεο απαηηεί ελδειερή εμέηαζε. Σέηνηεο πεξηνρέο είλαη γηα παξάδεηγκα νη εμσηεξηθέο δψλεο ησλ πεξηνρψλ πξνζηαζίαο, νη δψλεο νπηηθήο επαθήο απφ αξραηνινγηθνχο ρψξνπο θ.ιπ. Γ. Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ Πεξηιακβάλνληαη νη πεξηνρέο φπνπ δελ πξνβιέπεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ κε βάζε ην εηδηθφ ρσξνηαμηθφ. Όπσο είλαη θαλεξφ, έκθαζε πξέπεη λα δνζεί ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ πεξηνρψλ ηεο πξψηεο θαη ηεο ηειεπηαίαο θαηεγνξίαο, ελψ γηα ηηο πεξηνρέο πνπ αλήθνπλ ζηε δεχηεξε θαη ζηελ ηξίηε πξέπεη λα πξνβιέπεηαη πάληα ε απαξαίηεηε δηαδηθαζία (εηδηθέο κειέηεο, ηνπηθή δηαβνχιεπζε θ.ιπ.). Σέινο, ε παξαπάλσ θαηεγνξηνπνίεζε κπνξεί λα απνδεηρζεί ρξήζηκε ζην βαζκφ πνπ έρεη δπλακηθφ ραξαθηήξα. Ζ δηαδηθαζία έληαμεο πεξηνρψλ ζηελ θάζε θαηεγνξία πξέπεη λα πξαγκαηνπνηείηαη ζπλερψο, κε επζχλε ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γηνίθεζεο, ελψ ηα Γεσγξαθηθά πζηήκαηα Πιεξνθνξηψλ, πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλα θαη ιεηηνπξγνχλ ή απηά ηα νπνία παξαδίδνληαη ζην πιαίζην ηεο κειέηεο, ζα πξέπεη λα αθνινπζνχλ απηήλ ηε κεζνδνινγία. ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδεηαη ε πεξηγξαθή ηεο θάζε θαηεγνξίαο γηα θάζε ηερλνινγία ΑΠΔ κε βάζε ην εηδηθφ πιαίζην ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ γηα ηηο ΑΠΔ, θαζψο θαη ηηο πξνηεηλφκελεο απφ ηε κειέηε κεζφδνπο. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 38

39 Πίλαθαο Καηεγνξηνπνίεζε ησλ πεξηνρψλ Καηεγνξία πεξηνρψλ Αηνιηθά Μηθξά Η/Τ Φ/B* Βηνκάδα Α. Πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο θαη έξγα πξνο εγθαηάζηαζε ΒΗΠΔ, ΒΗΟΠΑ, πεξηνρέο ΔΠΟ, ΠΠΔΑ, αδεηψλ εγθαηάζηαζεο έξγσλ Πεξηνρέο έξγσλ φπσο έρνπλ θαζνξηζηεί απφ ηελ αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία ή κειέηεο δηαρείξηζεο πδαηηθψλ πφξσλ ΒΗΠΔ, ΒΗΟΠΑ, πεξηνρέο ΔΠΟ, ΠΠΔΑ, αδεηψλ εγθαηάζηαζεο έξγσλ Β. Πεξηνρέο πνπ επηδηψθεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ Ό,ηη δελ εκπίπηεη ζηηο δψλεο Α, Γ, Γ. Οηη δελ εκπίπηεη ζηηο δψλεο Α, Γ, Γ. Γ. Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο έξγσλ ππφ πξνυπνζέζεηο Γ. Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ** Πεξηνρέο νξαηφηεηαο απφ αξραηνινγηθέο δψλεο θαη παξαδνζηαθνχο νηθηζκνχο, εμσηεξηθέο δψλεο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο, δψλεο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο, απμεκέλε δψλε απφ αθηνγξακκή Εψλεο απνζηάζεσλ απφ νηθηζκνχο, παξαδνζηαθνχο νηθηζκνχο, αξραηνινγηθέο πεξηνρέο, αθηνγξακκή, νδηθφ δίθηπν Πεξηνρέο Α& Β θνξέσλ δηαρείξηζεο θαη αξραηνινγηθψλ ρψξσλ, ιαηνκηθέο πεξηνρέο *Πεξηιακβάλνληαη ηα έξγα ηζρχνο άλσ ησλ 1000 kw, **Με βάζε ην ΔΠΥΑΑ Όηη δελ εκπίπηεη ζηηο δψλεο Α, Γ, Γ. Πεξηνρέο Α& Β θνξέσλ δηαρείξηζεο θαη αξραηνινγηθψλ ρψξσλ, ιαηνκηθέο πεξηνρέο Πεξηνρέο νξαηφηεηαο απφ αξραηνινγηθέο δψλεο θαη παξαδνζηαθνχο νηθηζκνχο, εμσηεξηθέο δψλεο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο, δψλεο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο, απμεκέλε δψλε απφ αθηνγξακκή Εψλεο απνζηάζεσλ απφ νηθηζκνχο, παξαδνζηαθνχο νηθηζκνχο, αξραηνινγηθέο πεξηνρέο, αθηνγξακκή, νδηθφ δίθηπν Πεξνρέο Α& Β θνξέσλ δηαρείξεζεο θαη αξραηνινγηθψλ ρψξσλ, ιαηνκηθέο πεξηνρέο ΒΗΠΔ, πεξηνρέο ζπγθέληξσζεο θηελνηξνθηθψλ κνλάδσλ, ππάξρνπζεο βηνκεραλίεο μχινπ Οηη δελ εκπίπηεη ζηηο δψλεο Α, Γ, Γ. Αθνινπζείηαη ε δηαδηαθζία πεξηβαιινληηθήο αμηνιφγεζεο γηα βηνκεραλίεο κέζεο φριεζεο Εψλεο απνζηάζεσλ απφ νηθηζκνχο, παξαδνζηαθνχο νηθηζκνχο, αξραηνινγηθέο πεξηνρέο, αθηνγξακκή, νδηθφ δίθηπν Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 39

40 4. Δθηίκεζε ηνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ 4.1. Αηνιηθή Δλέξγεηα Με βάζε ηε κεζνδνινγία πνπ πξνεγήζεθε, είλαη δπλαηή ε θαηεγνξηνπνίεζε ησλ πεξηνρψλ γηα εγθαηάζηαζε ΑΠΔ ζε θάζε ηερλνινγία, δίλνληαο κία εηθφλα γηα ηε δπλαηφηεηα εθκεηάιιεπζεο ζε ηνπηθφ επίπεδν. Ο πίλαθαο θαη νη ράξηεο πνπ αθνινπζνχλ παξνπζηάδνπλ αλαιπηηθά ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ πεξηνρψλ γηα εγθαηάζηαζε έξγσλ Αηνιηθήο Δλέξγεηαο Οηθηζκνί Οδηθφ δίθηπν Πίλαθαο Καηεγνξηνπνίεζε πεξηνρψλ γηα έξγα αηνιηθήο ελέξγεηαο. Α. Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ Απνζηάζεηο 500 κ απφ νηθηζκνχο < 2000 θαηνίθνπο, 1000 κ. Απφ νηθηζκνχο > 2000 θαη, 1500 κ απφ παξαδνζηαθνχο > 500 κ απφ νδηθφ δίθηπν Α, Β θαηεγνξίαο, 150 κ απφ δίθηπν Γ, Γ θαηεγνξίαο Β. Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο έξγσλ ππφ πξνυπνζέζεηο Αθηνγξακκή > απφ 1000 κέηξα > απφ 1000 κέηξα Αξραηνινγηθέο πεξηνρέο Πεξηνρέο θνξέσλ πξνζηαζίαο θαη δίθηπν natura Λαηνκηθέο δψλεο Αγξνηηθή γε πςειήο παξαγσγηθφηεηαο ΒΙΠΔ, ΒΙΟΠΑ, πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο βηνκεραλίαο βηνηερλίαο Πεξηνρέο έξγσλ κε άδεηα εγθαηάζηαζεο ΠΠΔΑ, ΔΠΟ 500 κ. Απφ φξηα δσλψλ Εψλεο πνπ δελ επηηξέπεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ ηα φξηα ησλ δσλψλ Όινη νη ρψξνη Πεξηνρέο κέρξη 3 ρικ φπνπ νη εγθαηαζηάζεηο είλαη νξαηέο Όιεο νη ππφινηπεο δψλεο Όιεο νη πεξηνρέο Γ. Πεξηνρέο πνπ επηδηψθεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Όζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Γ. Πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο θαη έξγα πξνο εγθαηάζηαζε Όινη νη ρψξνη Όινη νη ρψξνη Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 40

41 Χάξηεο Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ αηνιηθψλ πάξθσλ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 41

42 Χάξηεο Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο έξγσλ αηνιηθψλ πάξθσλ ππφ πξνυπνζέζεηο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 42

43 Χάξηεο Δπηζθφπεζε ησλ πεξηνρψλ αηνιηθψλ πάξθσλ Α, Β, Γ θαη Γ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 43

44 Χάξηεο Καηεγνξηνπνίεζε έξγσλ αηνιηθήο ελέξγεηαο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 44

45 Χάξηεο Γηαζέζηκν δπλακηθφ θαη εθδήισζε επελδπηηθνχ ελδηαθέξνληηνο ζε αηνιηθή ελέξγεηα ζηελ Πεξηθέξεηα Ηπείξνπ Γπηηθή πεξηνρή (δήκνη Φηιηάησλ, Ζγνπκελίηζαο, νπιίνπ θαη Πάξγαο) ζηελ νπνία δηαπηζηψλεηαη ε χπαξμε πνιιψλ ζέζεσλ δπλακηθνχ. Οη ζέζεηο απηέο εθηείλνληαη ζε φιε ηελ πεξηνρή θαη κάιηζηα ζε ρακειά θαη κέζα πςφκεηξα. ηηο ζέζεηο παξαηεξνχληαη ηηκέο γηα ηελ κέζε εηήζηα ηαρχηεηα ηνπ αέξα m/sec ελψ έλαο κεγάινο αξηζκφο ζέζεσλ βξίζθεηαη θνληά ζηελ κεζφξην θαη ηελ αθηνγξακκή. ηελ πεξηνρή βξίζθνληαη ζε θάζε σξίκαλζεο έξγα ηζρχνο 92 MW ελψ ε ηζρχο ησλ ππνςήθησλ έξγσλ, ζχκθσλα κε ηελ αλάιπζε, αλέξρεηαη ζε 568 MW. Σν ηειεπηαίν απηφ κέγεζνο δελ θξίλεηαη εθηθηφ πξφο πινπνίεζε, εμ αξρήο, επεηδή ήδε ππάξρεη πνιχ κεγάιε ζπγθέληξσζε ππνςήθησλ εγθαηαζηάζεσλ. Πεξαηηέξσ αλάιπζε ζηελ επφκελε θάζε ηεο κειέηεο θξίλεηαη αλαγθαία Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 45

46 ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο αλάιπζεο γηα ην ζχλνιν ησλ έξγσλ αηνιηθήο ελέξγεηαο, ηα νπνία βξίζθνληαη είηε ζε θάπνηα θάζε αδεηνδφηεζεο είηε ζε ππνςήθηεο ζέζεηο ζχκθσλα κε ηελ αλάιπζε ηνπ δπλακηθνχ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ πξνεγνχκελε θάζε. Ζ εθηίκεζε απηή πξαγκαηνπνηήζεθε κε κεζφδνπο γεσγξαθηθήο αλάιπζεο πνπ πεξηιακβάλνπλ ρξήζε γεσγξαθηθήο βάζεο δεδνκέλσλ, ζπκπιεξψλνληαο ζηνηρεία ησλ Γεσγξαθηθψλ πζηεκάησλ Πιεξνθνξηψλ, ηα νπνία έρεη ζηελ θαηνρή ηεο ήδε ε Αλαζέηνπζα Αξρή. ηφρνο απηήο ηεο πξνζέγγηζεο είλαη λα δίδεηαη ε δπλαηφηεηα γξήγνξεο εθαξκνγήο ηεο κεζνδνινγίαο απφ ην πξνζσπηθφ ηεο Πεξηθέξεηαο, θάζε θνξά πνπ αιιάδνπλ ηα δεδνκέλα (ελεκέξσζε πξσηνγελψλ δεδνκέλσλ, αιιαγή ζην επελδπηηθφ πεξηβάιινλ θ.ιπ.), φπσο επίζεο θαη ε δπλαηφηεηα εθαξκνγήο ελαιιαθηηθψλ θξηηεξίσλ. Πίλαθαο Δθηίκεζε ηεο θαηεγνξηνπνίεζεο ησλ πηζαλψλ έξγσλ αηνιηθήο ελέξγεηαο ΠΔΡΗΟΥΔ ΑΠΟΚΛΔΗΜΟΤ Αξηζκφο έξγσλ Ηζρχο (MW) ΠΔΡΗΟΥΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΤΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΔΔΗ Αξηζκφο έξγσλ Ηζρχο (MW) ΔΠΗΓΗΩΚΟΜΔΝΔ ΠΔΡΗΟΥΔ Αξηζκφο έξγσλ Ηζρχο (MW) ΠΔΡΗΟΥΔ ΠΡΟΣΔΡΑΗΟΣΖΣΑ & ΔΡΓΑ ΠΡΟ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ Αξηζκφο έξγσλ Ηζρχο (MW) Πηζαλά ζπκπιεξσκαηηθά έξγα Έξγα ζε θάζε αδεηνδφηεζεο χλνιν έξγσλ & ηζρχνο (MW) χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνλ παξαπάλσ πίλαθα αιιά θαη ηνπο ράξηεο πνπ πξνεγνχληαη, κπνξνχλ λα εμαρζνχλ ηα παξαθάησ ζπκπεξάζκαηα: Ζ έθηαζε πνπ θαιχπηεηαη απφ ηηο πεξηνρέο Α (πεξηνρέο φπνπ κε ζεηηθφ ηξφπν ε εγθαηάζηαζε κνλάδσλ ΑΠΔ είλαη πξσηεχνπζα δξαζηεξηφηεηα) είλαη ακειεηέα. Απηφ ζεκαίλεη φηη έξγα ηα νπνία ζα κπνξνχζαλ κε γξήγνξν ηξφπν λα πξνρσξήζνπλ δελ ππάξρνπλ (19 MW κφλνλ έρνπλ ήδε ΠΠΔΑ ή ΔΠΟ). Ζ αλαιπηηθή δηεξεχλεζε γηα ηέηνηεο πεξηνρέο κε βάζε ηελ εηδηθή αλάιπζε ηεο ρξήζεο ηνπ ρψξνπ, ηελ ηνπηθή δηαβνχιεπζε θαη κε ελαιιαθηηθή ρξήζε λέσλ επελδπηηθψλ ζρεκάησλ είλαη άκεζεο πξνηεξαηφηεηαο γηα ηελ Πεξηθέξεηα. Σν αληηθείκελν θαη ν ηξφπνο πινπνίεζεο ελφο ηέηνηνπ έξγνπ είλαη εθηφο ησλ πιαηζίσλ ηεο κειέηεο, σζηφζν, ε αλάγθε πινπνίεζήο ηνπ κε επζχλε ησλ πεξηθεξεηαθψλ αξρψλ, είλαη επηβεβιεκέλε. Έλαο αξηζκφο έξγσλ πνπ βξίζθνληαη ζε θάζε σξίκαλζεο (αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία), βξίζθεηαη εληφο πεξηνρψλ απνθιεηζκνχ (7 έξγα). Σν παξαπάλσ δε ζεκαίλεη φηη ε παξνχζα κειέηε κπνξεί λα ππνθαηαζηήζεη ηηο δηαδηθαζίεο αδεηνδφηεζεο, εθφζνλ αθελφο ε αθξίβεηα ησλ δεδνκέλσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη κε καθξνζθνπηθφ ηξφπν θαη ζε κεγάιε θιίκαθα δελ επηηξέπεη ηελ εμαηνκηθεπκέλε αλάιπζε γηα θάζε έξγν, ελψ ηα θξηηήξηα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ είλαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο απζηεξφηεξα απφ απηά πνπ πξνθξίλεη ην εηδηθφ πιαίζην. Σν ζίγνπξν είλαη φηη ηα έξγα απηά είλαη αξθεηά επηθίλδπλα φζνλ αθνξά ζηε δπλαηφηεηα πινπνίεζήο ηνπο νπφηε ε πεξεηαίξσ αλάιπζε είλαη επηβεβιεκέλε. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 46

47 Παξφκνηα ηζρχνπλ πεξίπνπ θαη γηα ηα έξγα πνπ αλήθνπλ ζηηο πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο ππφ πξνυπνζέζεηο εθφζνλ γηα ηα πεξηζζφηεξα απφ απηά ζα ρξεηαζηεί πξφζζεηε εξγαζία γηα ηηο πεξηβαιινληηθέο κειέηεο. Σέινο, έλαο κεγάινο αξηζκφο έξγσλ βξίζθεηαη ζε πεξηνρέο πνπ ε καθξνζθνπηθή αλάιπζε δελ νδεγεί ζηε δηαθξίβσζε θάπνηνπ πηζαλνχ πξνβιήκαηνο ρσξνζέηεζεο. Ζ εθηηκψκελε ηζρχο ησλ έξγσλ απηψλ είλαη 567 MW (127 απφ απηά βξίζθνληαη ήδε ζε θάπνηα θάζε σξίκαλζεο, εθφζνλ έρνπλ ήδε άδεηα παξαγσγήο). Αλακέλεηαη φηη ηα έξγα απηά ζα πξνρσξήζνπλ κε πην ηαρχ ξπζκφ. Όπσο εθθξάδεηαη ζηα ζπκπεξάζκαηα ηεο πξνεγνχκελεο θάζεο ηεο κειέηεο, ην ειάρηζην ζελάξην γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ πεξηιακβάλεη ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία 300 MW έξγσλ αηνιηθήο ελέξγεηαο ζηελ Πεξηθέξεηα. Με ηα δεδνκέλα πνπ παξάγνληαη ζηελ παξνχζα, αθφκε θαη απφ ηελ πην απζηεξή, απφ πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή άπνςε, κεζνδνινγία, ν ζηφρνο απηφο είλαη εθηθηφο θαη κπνξεί λα αλαζεσξεζεί πξνο ηα πάλσ, ηνπιάρηζηνλ ζηα 500 MW. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 47

48 4.2. Φσηνβνιηατθά ηνλ πηλαθα θαη ζηνπο ράξηεο πνπ αθνινπζνχλ παξνπζηάδεηαη ε θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ ρψξνπ γηα ηελ εγθαηάζηαζε Φ/Β έξγσλ. Ωο ηέηνηα ζεσξνχληαη εμ αξρήο ηα κεγάια έξγα, εθφζνλ γηα ηα κηθξφηεξα επηδηψθεηαη ε έληαμή ηνπο ζε φζν γίλεηαη πεξηζζφηεξεο πεξηνρέο, κε θξηηήξηα πνπ δελ είλαη εχθνιν λα απνηππσζνχλ ζε έλα καθξνζθνπηθφ ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ. Ωο φξην γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ έξγσλ απηήο ηεο θαηεγνξίαο νξίζηεθαλ, εκπεηξηθά, νξίδνληαη ηα 700 MW. Οηθηζκνί Πηλαθαο Καηεγνξηνπνίεζε ησλ πεξηνρψλ γηα εγθαηάζηαζε κεγάισλ Φ/Β Οδηθφ δίθηπν Αθηνγξακκή Αξραηνινγηθέο πεξηνρέο Πεξηνρέο θνξέσλ πξνζηαζίαο θαη δίθηπν natura Λαηνκηθέο δψλεο Αγξνηηθή γε πςειήο παξαγσγηθφηεηαο ΒΙΠΔ, ΒΙΟΠΑ, πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο βηνκεραλίαο βηνηερλίαο Πεξηνρέο έξγσλ κε άδεηα εγθαηάζηαζεο ΠΠΔΑ, ΔΠΟ A. Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ* Απνζηάζεηο 500 κ απφ νηθ. < 2000 θαηνίθνπο, 1000 κ. απφ νηθ. > 2000 θαη, 1500 κ απφ παξαδ. ><500 κ απφ νδηθφ δίθηπν Α, Β θαηεγνξίαο, 150 κ απφ δίθηπν Γ, Γ θαηεγνξίαο 500 κ. Απφ φξηα δσλψλ ή ζεκεία Εψλεο πνπ δελ επηξέπεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ (Α,Β) Οινη νη ρψξνη. B. Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο έξγσλ ππφ πξνυπνζέζεηο < απφ 1000 κέηξα Πεξηνρέο κέρξη 3 ρικ φπνπ νη εγθαηαζηάζεηο είλαη νξαηέο Οιεο νη ππφινηπεο δψλεο (εμσηεξηθέο δψλεο θαη πεξηνρέο natura) Οιεο νη πεξηνρέο (κε ηελ πξφλνηα ησλ πνζνζηψλ πνπ νξίρεηα ζηελ λνκνζεζία) Γ. Πεξηνρέο πνπ επηδηψθεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Οζεο πεξηνρέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο άιιεο θαηεγνξίεο Γ. Πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο θαη έξγα πξνο εγθαηάζηαζε Οινη νη ρψξνη. πκπιεξψλεηαη απφ ην ζχλνιν ησλ βηνκεραληθψλ θαη δεκφζηαο ρξήζεο ρψξσλ κε δφκεζε Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 48

49 Χάξηεο Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ θσηνβνιηατθψλ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 49

50 Χάξηεο Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο θσηνβνιηατθψλ έξγσλ ππφ πξνυπνζέζεηο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 50

51 Χάξηεο Καηεγνξηνπνίεζε πεξηνρψλ γηα Φ/Β έξγα Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 51

52 Χάξηεο Καηεγνξηνπνίεζε έξγσλ Φ/Β ηνλ ράξηε 4.25 θαη ζηνλ πίλαθα παξνπζηάδεηαη ε θαηεγνξηνπνίεζε ησλ κεγάισλ έξγσλ Φ/Β κε βάζε ηε κεζνδνινγία πνπ εθαξκφδεηαη ε κειέηε. Σα έξγα, ηα νπνία θαηεγνξηνπνηήζεθαλ αληηζηνηρνχλ ζε απηά πνπ βξίζθνληαη ζε θάπνην ζηάδην σξίκαλζεο. Ζ δηεξεχλεζε γηα λέα έξγα ζηνλ ηνκέα απηφ ζα είρε εμ άιινπ ζεκαζία κφλν ζε πεξίπησζε εηδηθψλ επθαηξηψλ αμηνπνίεζεο ρψξσλ (φπσο ρψξνη ππνδνκψλ, Δζληθήο Ακπλαο, κεγάια δεκφζηα θηίξηα, εθηάζεηο ηνπ δεκνζίνπ, παιαηέο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 52

53 Έξγα κε Άδεηα Δγθαηάζηαζεο Έξγα κε ΔΠΟ- ΠΠΔΑ Έξγα κε Άδεηα Παξαγσγήο Έξγα κε Θεηηθή Γλσκνδφηεζε χλνιν έξγσλ & ηζρχνο (MW) εγθαηαζηάζεηο εμφξπμεο θιπ) φπσο αλαθέξεηαη θαη ζην πξνεγνχκελν παξαδνηέν ηεο κειέηεο (θεθάιαην 9.3). Ζ δηεξεχλεζε απηή είλαη αλαγθαία ζηνλ βαζκφ πνπ ζα νδεγήζεη πξαθηηθά ζηελ επέθηαζε ησλ πεξηνρψλ πξνηεξαηφηεηαο (θαηεγνξία Γ). Όπσο θαίλεηαη θαη ζηνλ πίλαθα 4.2.6, ηα έξγα ηα νπνία βξίζθνληαη ζε πεξηνρέο εγθαηαζηάζεσλ ππφ πξνυπνζέζεηο ππεξβαίλνπλ θαηα πνιχ ην άζξνηζκα φισλ ησλ άιισλ θαηεγνξηψλ. Απηφ ηζρχεη, επεηδή έλα κεγάιν κέξνο ησλ ζρεηηθψλ αηηήζεσλ βξίζθεηαη ζε αγξνηηθή γε. Παξά ην γεγνλφο φηη νη ππάξρνληεο θαλνληζκνί επηηξέπνπλ ηε ρξήζε απηεο ηεο γεο κέρξη ελφο πνζνζηνχ, απηή ε ηάζε πξέπεη νπσζδήπνηε λα αληηζηξαθεί εθφζνλ, έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηηο πξφλνηεο θαη ηελ νπζία ηνπ εηδηθνχ πιαηζίνπ. ην εηδηθφ πιαίζην αλαθέξεηαη ξεηά φηη σο πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο κπνξνχλ ελδεηθηηθά λα ζεσξεζνχλ νη γπκλέο θαη άγνλεο πεξηνρέο κε ρακειφ πςφκεηξν θαπα πξνηίκεζε αζέαηεο απν πνιπζχρλαζηνπο ρψξνπο κε δπλαηφηεηα δηαζχλδεζεο ζηα δίθηπα δηαλνκήο. Σέηνηεο πεξηνρέο αληηζηνηρνχλ σο επη ην πιείζηνλ ζηελ θαηεγνξία Γ (Δπηδησθφκελεο πεξηνρέο) ΠΔΡΙΟΥΔ ΑΠΟΚΛΔΙΜΟΤ Αξηζκφο έξγσλ Πίλαθαο Καηεγνξηνπνίεζε έξγσλ Φ/Β Ιζρχο (KW) ΠΔΡΙΟΥΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ ΤΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΔΔΙ Αξηζκφο έξγσλ Ιζρχο (KW) ΔΠΙΓΙΩΚΟΜΔΝΔ ΠΔΡΙΟΥΔ Αξηζκφο έξγσλ Ιζρχο (KW) ΠΔΡΙΟΥΔ ΠΡΟΣΔΡΑΙΟΣΗΣΑ & ΔΡΓΑ ΠΡΟ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ Αξηζκφο έξγσλ Ιζρχο (KW) 0 0, , , ,0 0 0, , , ,0 0 0, , ,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0, Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 53

54 4.3. Μηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα Οηθηζκνί Αξραηνινγηθέο πεξηνρέο Πίλαθαο Καηεγνξηνπνίεζε ησλ πεξηνρψλ γηα εγθαηάζηαζε κηθξψλ ΥΗ Πεξηνρέο θνξέσλ πξνζηαζίαο θαη δίθηπν natura Λαηνκηθέο δψλεο Αγξνηηθή γε πςειήο παξαγσγηθφηεηαο ΒΙΠΔ, ΒΙΟΠΑ, πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο βηνκεραλίαο βηνηερλίαο Πεξηνρέο έξγσλ κε άδεηα εγθαηάζηαζεο ΠΠΔΑ, ΔΠΟ Α. Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ < 1500 κ απφ παξαδνζηαθνχο νηθηζκνχο 500 κ. Απφ φξηα δσλψλ ή ζεκεία Εψλεο πνπ δελ επηξέπεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ (Α,Β) Οινη νη ρψξνη Β. Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο έξγσλ ππφ πξνυπνζέζεηο Οιεο νη ππφινηπεο δψλεο (εμσηεξηθέο δψλεο θαη πεξηνρέο natura) Γ. Πεξηνρέο πνπ επηδηψθεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ Σκήκαηα ξεπκάησλ εθηφο πεξηνρψλ Α,Β,Γ ζηα νπνία ηθαλνπνηνχληαη νη φξνη ρξήζεο πδάησλ Γ. Πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο θαη έξγα πξνο εγθαηάζηαζε Οινη νη ρψξνη Οινη νη ρψξνη Ο πίλαθαο πνπ πξνεγείηαη, θαζψο θαη νη ράξηεο πνπ αθνινπζνχλ, παξνπζηάδνπλ ηελ αληίζηνηρε θαηεγνξηνπνίεζε ρψξσλ γηα ηα Μηθξά Τδξνειεθηξηθά Έξγα. Ζ ρξεζηκφηεηα απηήο ηεο πξνζέγγηζεο έξγα είλαη πεξηνξηζκέλε, εθφζνλ ε δηαζεζηκφηεηα ηνπ πδξνδπλακηθνχ νξίδεηαη πξσηίζησο κε ηελ αλάιπζε ηεο ρξήζεο λεξψλ ζε επίπεδν ιεθάλεο, εθφζνλ ν βαζηθφο θνηλφο πφξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απφ απηά ηα έξγα δελ είλαη ν ρψξνο, αιια ην λεξφ. Βέβαηα είλα κεγάιν πξνζνζηφ ησλ έξγσλ βξίζθεηαη ζε πεξηνρέο, φπνπ ε ηειηθή ηνπο εγθαηάζηαζε είλαη πξνβιεκαηηθή, φπσο δείρλεη θαη ν πίλαθαο πγθεθξηκέλα, 25 ΜW 6 λέσλ ζρεδίσλ (άδεηα παξαγσγήο) γηα Μηθξά Τδξνειεθηξηθά Έξγα, βξίζθνληαη εληφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο, ζηηο νπνίεο έρεη εθθξαζηεί αληίζεζε ζηελ αλάπηπμή ηνπο, ελψ κφλνλ 5.8 MW βξίζθνληαη ζε πεξηνρέο πνπ έρνπλ νξηζηεί ζαλ επηδησθφκελεο. Σν παξαπάλσ γεγνλφο θαη κφλνλ επηβάιιεη λα αλαζεσξήζνπκε ηνλ πεξηθεξεηαθφ ζηφρν γηα αλάπηπμε Μηθξψλ Τδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ, ν νπνίνο είρε νξηζηεί ζηελ πξνεγνχκελε θάζε ηεο κειέηεο ζηα 120 MW. Με ηελ παξνχζα αλάιπζε, απηφο ν ξεαιηζηηθφο ζηφρνο δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ηα 100 MW To παξαπάλσ δε ζεκαίλεη φηη ηα ζπγθεθξηκέλα έξγα δε κπνξνχλ ή δελ πξέπεη, λα θηάζνπλ κέρξη ηε ιεηηνπξγία ηνπο, εμάιινπ ην ελδερφκελν απηφ αθήλεηαη αλνηρηφ, ζην βαζκφ πνπ κία ζεηξά απφ κειέηεο εγθξηζνχλ. Σν ζίγνπξν είλαη φκσο φηη ηα παξαπάλσ έξγα απέρνπλ πνιχ απφ ψξηκεο εθαξκνγέο. Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν πξνηείλεηαη απφ ηε κειέηε λα πξνσζεζνχλ δελ είλαη απηφο ησλ θνηλψλ επελδπηηθψλ έξγσλ αιιά ζαλ επηδεηθηηθά έξγα κε θαηλνηφκεο ηερλνινγίεο εληφο πεξηβαιινληηθά επαίζζεησλ πεξηνρψλ. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 54

55 Πίλαθαο Καηεγνξηνπνίεζε έξγσλ κηθξψλ ΥΗ Έξγα κε Άδεηα Λεηηνπξγίαο Έξγα κε Άδεηα Δγθαηάζηαζεο Έξγα κε ΔΠΟ- ΠΠΔΑ Έξγα κε Άδεηα Παξαγσγήο χλνιν έξγσλ & ηζρχνο (MW) ΠΔΡΙΟΥΔ ΑΠΟΚΛΔΙΜΟΤ Αξηζκφο έξγσλ Ιζρχο (MW) ΠΔΡΙΟΥΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ ΤΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΔΔΙ Αξηζκφο έξγσλ Ιζρχο (MW) ΔΠΙΓΙΩΚΟΜΔΝΔ ΠΔΡΙΟΥΔ Αξηζκφο έξγσλ Ιζρχο (MW) ΠΔΡΙΟΥΔ ΠΡΟΣΔΡΑΙΟΣΗΣΑ & ΔΡΓΑ ΠΡΟ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ Αξηζκφο έξγσλ Ιζρχο (MW) Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 55

56 Χάξηεο Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ Μηθξψλ Υδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 56

57 Χάξηεο Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο ππφ πξνυπνζέζεηο Μηθξψλ Υδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 57

58 Χάξηεο Καηεγνξηνπνίεζε πεξηνρψλ Μηθξψλ Υδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 58

59 Χάξηεο Καηεγνξηνπνίεζε Μηθξψλ Υδξνειεθηξηθψλ Έξγσλ Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 59

60 4.4. Βηνκάδα Ζ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε εγθαηαζηάζεσλ βηνκάδαο αθνινπζεί ηηο δηαδηθαζίεο πνπ νξίδνληαη ζηελ αδεηνδφηεζε βηνκεραληθψλ εγθαηαζηάζσλ (κέζεο ή ρακειήο φριεζεο). Καηά ζπλέπεηα, ε ρσξνζέηεζή ηνπο αθνινπζεί ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία, νπφηε θαη ν νξηζκφο πεξηνρψλ απαγφξεπζεο ή ππφ πξνυπνζέζεηο, φπσο ζηηο άιιεο ΑΠΔ δελ θξίλεηαη ζθφπηκνο. Απαξαίηεηνο είλαη ν θαζνξηζκφο ησλ ζέζεσλ πνπ κε βέιηηζην ηξφπν γίλεηαη ε εθκεηάιιεπζε ηνπ πθηζηάκελνπ δπλακηθνχ βηνκάδαο, εθφζνλ κεηψλεηαη ην νηθνλνκηθφ θαη πεξηβαιινληηθφ θφζηνο ηεο κεηαθνξάο, ελψ ηαπηφρξνλα ειαρηζηνπνηνχληαη θαη νη θηλδπλνη γηα κε αδεηνδφηεζε ησλ έξγσλ. Σέηνηνη ρψξνη είλαη (βιέπε θαη ράξηε πνπ αθνινπζεί): Οη Βηνκεραληθέο Πεξηνρέο (ΒΗ.ΠΔ.) θαη Βηνηερληθά Πάξθα (ΒΗΟ.ΠΑ.), νη νπνίεο ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ Ησαλλίλσλ θαη ηεο Αξηαο βξίζθνληαη θνληά ζε κεγάιεο βηνκεραληεο πνπ παξάγνπλ απφβιεηα. Οη πεξηνρέο ζπγθέληξσζεο νξγαληθψλ απνβιήησλ, νη νπνίεο αληηζηνηρνχλ ζε ρψξνπο φπνπ ιεηηνπξγνχλ κεγάιεο κεζαίεο ή πνιιέο κηθξέο θηελνηξνθηθέο κνλάδεο. Σα ζθαγεία. Οη ππάξρνπζεο εγθαηαζηάζεηο επεμεξγαζίαο μχινπ, νη νπνίεο κπνξνχλ λα θηινμελήζνπλ εγθαηαζηάζεηο ζηεξεήο βηνκάδαο. Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 60

61 Χάξηεο 4.4 Πηζαλέο πεξηνρέο αμηνπνίεζεο βηνκάδαο Φάζε Β: Πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή έληαμε Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ει. 61