ΠΑΡΙΔΗΣ Δ.

Transcript

1 www

2 OΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ η αντιμετώπιση είναι μόνο χειρουργική ; www

3 A disease characterized by low bone mass and microarchitechtural deterioration of bone tissue leading to enhanced bone fragility and a consequent increase in fracture incidence www John Kanis A microarchitectural deterioration of bone tissue resulting in decreased bone strength which predisposes to an increased risk of fracture DeAnn Cummings

4 ΝΕΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Osteoporosis is an increased risk of an occurrence of unjustified fractures accompanied by internal bone problems and external factors. www George P. Lyritis, Stavroula Rizou Journal of Frailty, Sarcopenia and Falls JFSF, Vol 1, No 1, March 2016, p.1-3

5 Kanis, McCloskey, Rizzoli, Rengister, Cooper, Johansson συνολικός επιδημιολογικός κίνδυνος σε ηλικία 50 ετών για μελλοντικό κάταγμα στον άνδρα είναι 22,5% και στην γυναίκα περίπου 50% με μοναδικό παράγων κινδύνου την ηλικία και φύλο 80ετών 15%...30% www

6 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ Κάταγμα Πτώσεις Μαλακά Μόρια Οστική Αντοχή Αντανακλαστικά Στήριξης Σχήμα & Αρχιτεκτονική www Οστική Μάζα Ιδιότητες Υλικού Ορμόνες Διατροφή Άσκηση & Τρόπος ζωής Heaney RP. Bone 33: , 20

7 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ Κάταγμα Πτώσεις Μαλακά Μόρια Οστική Αντοχή Αντανακλαστικά Στήριξης Σχήμα & Αρχιτεκτονική www Οστική Μάζα Ιδιότητες Υλικού Ορμόνες Διατροφή Άσκηση & Τρόπος ζωής Heaney RP. Bone 33: , 20

8 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ Κάταγμα Πτώσεις Μαλακά Μόρια Οστική Αντοχή Αντανακλαστικά Στήριξης Σχήμα & Αρχιτεκτονική www Οστική Μάζα Ιδιότητες Υλικού Ορμόνες Διατροφή Άσκηση & Τρόπος ζωής Heaney RP. Bone 33: , 20

9 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ Κάταγμα Πτώσεις Μαλακά Μόρια Οστική Αντοχή Αντανακλαστικά Στήριξης Σχήμα & Αρχιτεκτονική www Οστική Μάζα Ιδιότητες Υλικού Ορμόνες Διατροφή Άσκηση & Τρόπος ζωής Heaney RP. Bone 33: , 20

10 Οστεοπορωτικό κάταγμα Η Μεγάλη Ευκαιρία www

11 κάθε # ευθραστότητας www = μια χαμένη ευκαρία

12 Απρίλιος 1989 Μάιος 2007 (Dubbo Study Australia) (18χρ), προοπτική 4005 pts > 60y ( ) 1295 # ( ) www

13 θνητότητας 3-4 φορές κυρίως τα πρώτα 5 χρόνια θνητότητα μετά το # ισχίου μέχρι και 10 χρόνια μετά Μη-σπονδυλικά # : ~ 50% όλων Μη-σπονδυλικά # : ~ 29% πρόωρης θνητότητας Μείζονα (πύελος, μηριαίο, κνήμη, >3 πλευρές, βραχιόνιο) Ελάσσονα μόνο για ηλικίες >75 ετών (λοιπά πλην δάκτυλα, πρόσωπο) www

14 www Subsequent fx: 5-year-mortality 2,21, 3,53 Bliuc D,.JAMA, February 4, 2009 Vol 301, No. 5

15 . s r g i id m η αντιμετώπιση είναι μόνο χειρουργική;;;;;;; a r v a i a. w w w OΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ r g. s i id m a r v. a i a

16 OΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ r v. w w m a. s i d i η αντιμετώπιση είναι μόνο χειρουργική;;;;;;; r g a i a w OΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ r ΠΌΣΟ ΣΥΧΝΑ ΜΑΣ ΔΙΑΦΕΥΓΕΙ ;;;;;;; g. s i id m a r v a i.a

17 65 ετών, T-score -1.6, 2.5 εκ απώλεια ύψους 2/3 μη αναγνωρίσιμα από ασθενείς /ιατρούς www Xu WW, et al. Bone.

18 n per 1000 person-years Vertebral fractures Οστεοπορωτικό συμπιεστικο κάταγμα ΣΣ men women www VCFs EPOS Group, J Bone Miner Res 2002; 17: Age group

19 Incidence of new vertebral fractures (%) Οστεοπορωτικό συμπιεστικο κάταγμα ΣΣ RR=5.1 RR=7.3 www VCFs 5 0 Lindsay et al. JAMA 2001; 285: RR= Number of vertebral fractures at start of study 2725 post-menopausal women, randomized placebo-controlled

20 RR= Κάταγμα COLLES RR=5.1 www Γυναίκες Άνδρες RR= Hλικία (έτη)

21 Σχετικός Κίνδυνος Η ύπαρξη σπονδυλικών καταγμάτων αυξάνει τον κίνδυνο για κατάγματα ισχίου σε 3-4 χρόνια Κλινικά διαγνωσμένο σπονδυλικό κάταγμα Κλινικά διαγνωσμένο σπονδυλικό κάταγμα Ακτινολογικά διαγνωσμένο σπονδυλικό Ακτινολογικά κάταγμα διαγνωσμένο σπονδυλικό κάταγμα www Melton '99 Gunnes '98 Black '99 Ismail 01 Melton et al. Osteoporos Int 1999; 10: ; Gunnes et al. Acta Orthop Scand 1998; 69: ; Black et al. JBMR1999; 14: ; Ismail ΠΑΡΙΔΗΣ et al. Δ. Osteoporosis Int 2001; 12:

22 προμήνυμα προϊούσας έκπτωσης υγείας www

23 www BMD is a strong predictor of fracture risk. However, the majority of fractures occur in women with BMD above the osteoporosis threshold, typically in the osteopenic range (Siris et al, 2001)

24 μεγαλύτερος αριθμός καταγμάτων χαμηλής βίας σε οστεοπενία www NORA STUDY

25 10-Year Fracture Risk: Age and BMD Hip fracture risk (% per 10 Years) AGE www BMD T-score Kanis JA et al Osteoporos Int, ΠΑΡΙΔΗΣ 2001;12: Δ.

26 οποιοδήποτε οστεοπορωτικό κάταγμα είναι παράγοντας κινδύνου για επόμενο κάταγμα σε οποιαδήποτε θέση www

27 Lyritis GP, Rizou S, Galanos A, Makras P (2013) Incidence of hip fractures in Greece during a 30-year period: www Osteoporos Int.24(5):

28 akras P, Athanasakis K, Boubouchairopoulou N, Rizou S, nastasilakis AD, Kyriopoulos J, Lyritis GP Cost-effective osteoporosis reatment thresholds in Greece. steoporos Int ( 2015) www

29 www Αρα απαραιτητο κανω frax μετα από καταγμα.capture the fracture.. ΚΟΣΜΙΔΗΣ/ΕΕΜΜΟ

30 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς δεν λαμβάνουν την αντιοστεοπορωτική θεραπεία που προβλέπεται για όσους έχουν υποστεί oστεοπορωτικό κάταγμα Bouxsein ML, Kaufman J, Tosi L, Cummings S, Lane J, Johnell O. Recommendations for optimal care of the fragility fracture patient to reduce the risk of future fracture J Am Acad Orthop Surg 2004; 12: www Panneman MJ, Lips P, Sen SS, Herings RM. Undertreatment with anti-osteoporotic drugs after hospitalization for fracture Osteoporos Int 2004; 15(2): Lyritis GP, Trovas G. Analgesic ΠΑΡΙΔΗΣ effects of Δ. calcitonin. Bone 2002; 30(5Suppl.):71S-74S.

31 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς δεν λαμβάνουν την αντιοστεοπορωτική θεραπεία που προβλέπεται για όσους έχουν υποστεί οστεοπορωτικό κάταγμα Bouxsein ML, Kaufman J, Tosi L, Cummings S, Lane J, Johnell O. Recommendations for optimal care of the fragility fracture patient to reduce the risk of future fracture J Am Acad Orthop Surg 2004; 12: www Αναδρομικές μελέτες..μόνο στο 15% ασθενών με κάταγμα είχαν συνταγογραφηθεί αντιοστεοπορωτικά φάρμακα, εντός ενός έτους μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο Panneman MJ, Lips P, Sen SS, Herings RM. Undertreatment with anti-osteoporotic drugs after hospitalization for fracture Osteoporos Int 2004; 15(2): Lyritis GP, Trovas G. Analgesic effects of calcitonin. Bone 2002; 30(5Suppl.):71S-74S.

32 επιλογη θεραπειας?????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? www

33 Χειρουργική Θεραπεία Οστεοπορωτικών Καταγμάτων (Διαφέρει σημαντικά από αυτή στο νέο ενήλικα) ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Η λιγότερο επεμβατική εγχείρηση Ρεαλιστικές προσδοκίες ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ www Ειδικά υλικά Συγκεκριμένες βασικές αρχές ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Πρόβλημα συνεργασίας as bone softens, brain hardens

34 ΑΡΧΕΣ ΟΣΤΕΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΣΕ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΟΣΤΑ ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΑΠΟΛΥΤΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ Έμμεση, λειτουργική, μη ανατομική ανάταξη Ασφαλιζόμενη «ναρθηκοποίηση» με μεγάλες πλάκες ή ήλους Διανομή φορτίων Όχι επικέντρωση φορτίων Όχι συμπίεση καταγματικών επιφανειών Πώρωση μέσω δημιουργίας δευτερογενούς πώρου www

35 ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ Συνυπάρχουσες παθήσεις Φάρμακα Έλεγχος πόνου Δυνατότητα να χειρουργηθεί - Χρόνος ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ Συνυπάρχουσες παθήσεις Ιδιαιτερότητες οστεοσύνθεσης ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ Επιπλοκές Κινητοποίηση Τριτογενής πρόληψη καταγμάτων www

36 ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ Γρήγορη εκτίμηση δυνατότητας να χειρουργηθεί Ηλικιωμένοι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται εντός ώρες Καθυστέρηση >48 ώρες αντιμετώπισης κατάγματος ισχίου αυξάνει την θνητότητα κατά 41% στις 30 μέρες ΜΤΧ και 32% στο 1 έτος ΜΤΧ Ασταθής ασθενής: Σταθεροποίηση πρώτα Χειρουργείο μετά ή και παρηγορητική θεραπεία Υποθεραπεία του πόνου αυξάνει 9 φορές την πιθανότητα delirium www Morrison RS et al (2003) The impact of postoperative pain on outcomes following hip fracture. Pain; 103(3): Shiga T, Wajima Z, Ohe Y (2008) Is operative delay associated with increased mortality of hip fracture patients? Systematic review, meta-analysis, and metaregression. Can J Anaesth; 55(3):

37 ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ Αναισθησία ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς Κατάλληλη χειρουργική αντιμετώπιση Χειρουργική μικρής επεμβατικότητας Οριστική λύση Σταθερότητα Γρήγορη κινητοποίηση www

38 ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ Πρόληψη Αντιμετώπιση επιπλοκών Ουρολοιμώξεις Λοιμώξεις αναπνευστικού Έλκη Κατάθλιψη Delirium 15-53% ΜΤΧ 14-24% ΠΡΧ 30-50% μείωση με γηριατρική προσέγγιση ασθενούς Μη χρήση οπιοειδών αυξάνει την εμφάνισή του Κινητοποίηση Τριτογενής πρόληψη καταγμάτων www

39 ???????????ΜΕΛΕΤΕΣ????????? AAOS Clinical Practice Guideline Summary The Treatment of Symptomatic Osteoporotic Spinal Compression Fractures www J Am Acad Orthop Surg 2011;19:

40 1.We suggest patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury (0 to five days after identifiable event or onset of symptoms) and who are neurologically intact be treated calcitwith onin for four weeks. Strength of Recommendation: Moderate 2. Ibandronate and strontium ranelate are options to prevent additional symptomatic fractures in patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Weak 3.We are unable to recommend for or against bed rest, complementary and alternative medicine, or opioids/analgesics for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact Strength of Recommendation: Inconclusive 4. It is an option to treat patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture at L3 or L4 on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury and who are neurologically intact with an L2 nerve root block. Strength of Recommendation: Weak 5. We are unable to recommend for or against treatment with a brace for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 6. We are unable to recommend for or against a supervised or unsupervised exercise program for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation :Inconclusive 7. We are unable to recommend for or against electrical stimulation for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 8. We recommend against vertebroplasty for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Strong 9.Kyphoplasty is an option for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Weak 10.We are unable to recommend for or against improvement of kyphosis angle in the treatment of patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Inconclusive 11. We are unable to recommend for or against any specific treatment for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are not neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive www

41 1.We suggest patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury (0 to five days after identifiable event or onset of symptoms) and who are neurologically intact be treated with calcitonin for four weeks. Strength of Recommendation: Moderate 2. Ibandronate and strontium ranelate are options to prevent additional symptomatic fractures in patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Weak 3.We are unable to recommend for or against bed rest, complementary and alternative medicine, or opioids/analgesics for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact Strength of Recommendation: Inconclusive 4. It is an option to treat patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture at L3 or L4 on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury and who are neurologically intact with an L2 nerve root block. Strength of Recommendation: Weak 5. We are unable to recommend for or against treatment with a brace for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 6. We are unable to recommend for or against a supervised or unsupervised exercise program for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation :Inconclusive 7. We are unable to recommend for or against electrical stimulation for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 8. We recommend against vertebroplasty for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Strong 9.Kyphoplasty is an option for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Weak 10.We are unable to recommend for or against improvement of kyphosis angle in the treatment of patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Inconclusive 11. We are unable to recommend for or against any specific treatment for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are not neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive www

42 1.We suggest patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury (0 to five days after identifiable event or onset of symptoms) and who are neurologically intact be treated with calcitonin for four weeks. Strength of Recommendation: Moderate 2. Ibandronate and strontium ranelate are options to prevent additional symptomatic fractures in patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Weak 3.We are unable to recommend for or against bed rest, complementary and alternative medicine, or opioids/analgesics for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact Strength of Recommendation: Inconclusive 4. It is an option to treat patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture at L3 or L4 on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury and who are neurologically intact with an L2 nerve root block. Strength of Recommendation: Weak 5. We are unable to recommend for or against treatment with a brace for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 6. We are unable to recommend for or against a supervised or unsupervised exercise program for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation :Inconclusive 7. We are unable to recommend for or against electrical stimulation for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 8. We recommend against vertebroplasty for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Strong 9.Kyphoplasty is an option for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Weak 10.We are unable to recommend for or against improvement of kyphosis angle in the treatment of patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Inconclusive 11. We are unable to recommend for or against any specific treatment for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are not neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive www

43 1.We suggest patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury (0 to five days after identifiable event or onset of symptoms) and who are neurologically intact be treated with calcitonin for four weeks. Strength of Recommendation: Moderate 2. Ibandronate and strontium ranelate are options to prevent additional symptomatic fractures in patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Weak 3.We are unable to recommend for or against bed rest, complementary and alternative medicine, or opioids/analgesics for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact Strength of Recommendation: Inconclusive 4. It is an option to treat patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture at L3 or L4 on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury and who are neurologically intact with an L2 nerve root block. Strength of Recommendation: Weak 5. We are unable to recommend for or against treatment with a brace for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 6. We are unable to recommend for or against a supervised or unsupervised exercise program for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation :Inconclusive 7. We are unable to recommend for or against electrical stimulation for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 8. We recommend against vertebroplasty for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Strong 9.Kyphoplasty is an option for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Weak 10.We are unable to recommend for or against improvement of kyphosis angle in the treatment of patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Inconclusive 11. We are unable to recommend for or against any specific treatment for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are not neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive www

44 1.We suggest patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury (0 to five days after identifiable event or onset of symptoms) and who are neurologically intact be treated with calcitonin for four weeks. Strength of Recommendation: Moderate 2. Ibandronate and strontium ranelate are options to prevent additional symptomatic fractures in patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Weak 3.We are unable to recommend for or against bed rest, complementary and alternative medicine, or opioids/analgesics for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact Strength of Recommendation: Inconclusive 4. It is an option to treat patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture at L3 or L4 on imaging with correlating clinical signs and symptoms suggesting an acute injury and who are neurologically intact with an L2 nerve root block. Strength of Recommendation: Weak 5. We are unable to recommend for or against treatment with a brace for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 6. We are unable to recommend for or against a supervised or unsupervised exercise program for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation :Inconclusive 7. We are unable to recommend for or against electrical stimulation for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive 8. We recommend against vertebroplasty for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Strong 9.Kyphoplasty is an option for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are neurologically intact. Strength of Recommendation: Weak 10.We are unable to recommend for or against improvement of kyphosis angle in the treatment of patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms. Strength of Recommendation: Inconclusive 11. We are unable to recommend for or against any specific treatment for patients who present with an osteoporotic spinal compression fracture on imaging with correlating clinical signs and symptoms and who are not neurologically intact. Strength of Recommendation: Inconclusive www

45 # με οξεία καθίζηση σπονδύλου Πόνος 1 επεισόδιο έντονου πόνου, υποχώρηση σε 4-8 εβδ. Καλά αποτελέσματα με αναλγητικά και πρώιμη κινητοποίηση # με μικρή αλλοίωση άνω πλάκας, ασαφή όρια Αμβλύς πόνος, αλλά υποτροπιάζων (3-5 επεισόδια) μέχρι πλήρη καθίζηση στις 50 εβδ. Συνεχής παρακολούθηση και θεραπεία για μήνες www

46 Διαιτητικές οδηγίες για σίτιση μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο www

47 Διαιτητικές οδηγίες για σίτιση μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο www Υλοποίηση του διαιτητικού προγράμματος και στο σπίτι

48 Διαιτητικές οδηγίες για σίτιση μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο Βήμα 1o: Εντοπισμός με βάση διαιτητικού ιστορικού συγκεκριμένων προβλημάτων Βήμα 2o: Επιμόρφωση του ασθενούς www

49 Διαιτητικές οδηγίες για σίτιση μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο Βήμα 1o: Εντοπισμός με βάση διαιτητικού ιστορικού συγκεκριμένων προβλημάτων Βήμα 2o: Επιμόρφωση του ασθενούς Βήμα 1o: Εντοπισμός με βάση διαιτητικού ιστορικού συγκεκριμένων προβλημάτων Παράδειγμα: ανεπαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης υπερκατανάλωση καφεΐνης, οινοπνευματωδών δυσφαγία /δυσανεξία ανορεξία άνοια μείωση γεύσης, όσφρησης www

50 Βήμα 1o: Διαιτητικές οδηγίες για σίτιση μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο Εντοπισμός με βάση διαιτητικού ιστορικού συγκεκριμένων προβλημάτων Βήμα 2o: Επιμόρφωση του ασθενούς Βήμα 2o: Επιμόρφωση ασθενούς Παράδειγμα: περιέχουν Pr HBV επιλογή & οδηγίες για συμπληρώματα διατροφής οδηγίες για αυξημένη πρόσληψη τροφής ώστε να καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες του ασθενούς με οστεοπορωτικά κατάγματα επεξεργασία τροφίμων για ασθενείς με δυσφαγία/δυσανεξία www

51 Βήμα 1o: Διαιτητικές οδηγίες για σίτιση μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο Εντοπισμός με βάση διαιτητικού ιστορικού συγκεκριμένων προβλημάτων Βήμα 2o: Επιμόρφωση του ασθενούς Βήμα 2o: Επιμόρφωση ασθενούς Παράδειγμα: περιέχουν Pr HBV επιλογή & οδηγίες για συμπληρώματα διατροφής οδηγίες για αυξημένη πρόσληψη τροφής ώστε να καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες του ασθενούς με οστεοπορωτικά κατάγματα επεξεργασία τροφίμων για ασθενείς με προβλήματα πχ δυσανεξίας κλπ www

52 oδηγίες για άσκηση μετά το oστεοπορωτικό κάταγμα www

53 επιλογη θεραπειας?????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? www????? ολα τα φ για ολα τα #?????συμμορφωση????????εκτιμηση κκ????????οστικη αντοχη

54 να διατηρεί το φυσιολογικό ρυθμό οστικής εναλλαγής να μην παρεμβαίνει στην απόπτωση των οστεοκυττάρων να αυξάνει την οστική μάζα να βελτιωνει την μικροαρχιτεκτονική και τη γεωμετρία του οστου www να σχηματίζει καλής ποιότητος οστούν ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

55 ΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ = ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΟΣΤΟΥ & www ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΟΣΤΟΥ

56 ΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ = ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΟΣΤΟΥ & www ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΟΣΤΟΥ μικρο/μακρο αρχιτεκτονικη ρυθμός οστικής εναλλαγής συσσώρευση μκροβλαβών βαθμός επιμετάλλωσης ιδιότητες θεμέλιας ουσίας κολλαγόνου απόπτωση οστικών κυττάρων

57 Heaney RP Osteoporos Int 2000 Vitamin D inadequacy was defined as serum 25(OH)D <30 ng/ml. www

58 Carmel AS, Shih A Osteopos Int 2012 The 25(OH)D level needed to maintain a favorable bisphosphonate response is 33 ng/ml www

59 Bouillon R et all 2013 JCEM δεν παρατηρείται αύξηση στην BMD με τη χορήγηση Vit D αν δεν > 20 ng/ml www

60 J Bone Miner Metab.2016 Nov Comparison of the effects of denosumab between a native vitamin D combination and an active vitamin D combination in patients with postmenopausal osteoporosis. Ebina,, Kashii M, Hirao M, et all www DMAb with active VD combination therapy may be a more effective treatment option than DMAb with native VD combination therapy in terms of increasing BMD of the femoral neck and distal part of the forearm and also maintaining serum intact parathyroid hormone at lower levels

61 η αποτελεσματικότητα της τεριπαρατίδης είναι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ των επιπέδων Vit D www

62 www Osteoporos Int May;27(5): Multiple clinical vertebral fractures following denosumab discontinuation. Anastasilakis AD,, Makras P

63 Osteoporos Int. 2015; 26(3): Teriparatide treatment patterns in Osteoporos Int May;27(5): osteoporosis Multiple clinical vertebral fractures following denosumab discontinuation. and subsequent fracture events: a US Anastasilakis AD,, Makras P claims analysis N. Shi,, A. G. Bower, R. L. Barron,, A. Grauer, and D. B. Chandler www

64 Severe Rebound-Associated Vertebral Fractures After Denosumab Discontinuation : 9 Clinical Cases Report J Clin Endocrinol Metab, February 2017 Osteoporos Int. 2015; 26(3): Teriparatide treatment patterns in Osteoporos Int May;27(5): osteoporosis Multiple clinical vertebral fractures following denosumab discontinuation. and subsequent fracture events: a US Anastasilakis AD,, Makras P claims analysis N. Shi,, A. G. Bower, R. L. Barron,, A. Grauer, and D. B. Chandler www

65 Once-weekly teriparatide improves glucocorticoid-induced osteoporosis in patients with inadequate response to bisphosphonates. Seno T,, Yamamoto A, Kukida Y, ey all Springerplus.2016 Jul 11;5(1):1056 www Once-weekly TPTD reduces fracture events and increases bone density of the lumbar spine of GIOP patients with inadequate response to bisphosphonates.

66 J Bone Metab Nov; 22(4): Effect of Teriparatide on Healing of Atypical Femoral Fractures: A Systemic Review Addressing fracture healing in AFFs is very important, and it can be achieved using anabolic therapy. We have conducted a systematic review of the literature on the use of TPTD to enhance fracture healing. Our study has the limitation of depending on the quality of the studies it analyzed. Due to limited available evidence on TPTD use for AFFs, we relied considerably on case reports and retrospective case series in this study. While anecdotal evidence of beneficial effects of TPTD on fracture healing offer limited guidance for clinical decision making, a better understanding of the role of TPTD in fracture healing may be elucidated with future prospective trials. As such, TPTD is currently a viable treatment option to enhance fracture healing in AFFs. Eur J Rheumatol Jun;3(2): Epub 2015 Aug 21. Teriparatide for the rapid resolution of delayed healing of atypical fractures associated with long-term bisphosphonate use..tpd accelerated the healing of the atypical fracture associated with long-term alendronate therapy, allowing a fast recovery of ambulation and quality of life. www

67 J Bone Metab Nov; 22(4): Effect of Teriparatide on Healing of Atypical Femoral Fractures: A Systemic Review Addressing fracture healing in AFFs is very important, and it can be achieved using anabolic therapy. We have conducted a systematic review of the literature on the use of TPTD to enhance fracture healing. Our study has the limitation of depending on the quality of the studies it analyzed. Due to limited available evidence on TPTD use for AFFs, we relied considerably on case reports and retrospective case series in this study. While anecdotal evidence of beneficial effects of TPTD on fracture healing offer limited guidance for clinical decision making, a better understanding of the role of TPTD in fracture healing may be elucidated with future prospective trials. As such, TPTD is currently a viable treatment option to enhance fracture healing in AFFs. Eur J Rheumatol Jun;3(2): Epub 2015 Aug 21. Teriparatide for the rapid resolution of delayed healing of atypical fractures associated with long-term bisphosphonate use..tpd accelerated the healing of the atypical fracture associated with long-term alendronate therapy, allowing a fast recovery of ambulation and quality of life. www

68 Off label J Musculoskelet Neuronal Interact Dec;11(4):320 Atrophic femoral bone nonunion treated with TERIPARATIDE Paridis D, Karachalios T. www

69 www

70 www