ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΣΗ ΑΣΔbank ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ΜΔ ΣΑ ΓΙΔΘΝΗ ΛΟΓΙΣΙΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ

Transcript

1 ΑΝΩΣΑΣΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΘΔΜΑ : ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΣΗ ΑΣΔbank ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ΜΔ ΣΑ ΓΙΔΘΝΗ ΛΟΓΙΣΙΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ ΔΠΙΒΛΔΠΟΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ : κ. ΩΣΗΡΙΑΓΟΤ ΓΟΜΙΝΙΚΗ ΠΟΤΓΑΣΔ : ΡΔΚΑΛΙΓΟΤ ΔΤΛΑΜΠΙΑ ΑΔΜ : 7145 ΥΑΡΙΣΟΤΓΗ ΥΑΡΙΣΟ ΑΔΜ : 6330 ΚΑΒΑΛΑ, 2007

2 ΘΔΜΑ : ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΣΗ ΑΣΔbank ΚΑΙ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ΜΔ ΣΑ ΓΙΔΘΝΗ ΛΟΓΙΣΙΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ

3

4 ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΑ ΕΤΥΑΡΙΣΙΕ 1 ΕΙΑΓΩΓΗ...2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο....5 ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΚΟΠΟ ΣΗ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΤΕΩ (GENERAL PERSPECTIVE FINANCIAL ANALYSIS)ΚΑΙ ΤΓΚΡΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΣΩΝ ΛΟΓΙΣΙΚΩΝ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ( COMPERATIVE ANALYSIS) ΓΔΝΗΚΑ ΚΟΠΟ ΣΖ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΣΩΝ ΛΟΓΗΣΗΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ΒΑΗΚΔ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΚΑΗ ΚΟΠΟΗ ΣΩΝ ΑΝΑΛΤΣΩΝ κοποί επενδςηώνμεηόσυν κοποί ηυν δανειζηών μιαρ επισειπήζευρ κοποί ηηρ διοίκηζηρ μιαρ επισείπηζηρ κοποί ηυν αναλςηών ζε πεπιπηώζειρ εξαγοπών ή ζςγσυνεύζευν κοποί ηυν ελεγκηικών λογιζηικών καηαζηάζευν κοποί λοιπών ομάδυν ενδιαθεπομένυν ΔΗΓΖ ΑΝΑΛΤΖ ΛΟΓΗΣΗΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ Ανάλογα με ηη θέζη ηος αναλςηή Δζυηεπική Ανάλςζη Δξυηεπική Ανάλςζη ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΔ ΣΑ ΣΑΓΗΑ ΓΗΔΝΔΡΓΔΗΑ ΣΖ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ Σςπική Ανάλςζη Οςζιαζηική Ανάλςζη ΤΓΚΡΗΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΣΩΝ ΛΟΓΗΣΗΚΩΝ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ (COMPERATIVE ANALYSIS) Γενικά ςγκπιηικέρ καηαζηάζειρ 19

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΑΝΑΓΚΗ ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΜΕ ΣΑ ΔΠΥΠ / ΔΤΥΕΡΕΙΕ ΚΟΠΟ ΣΩΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ΑΝΑΓΚΑΗΟΣΖΣΑ ΚΑΘΟΡΗΜΟΤ ΓΗΔΘΝΩΝ ΛΟΓΗΣΗΚΩΝ ΠΡΟΣΤΠΩΝ ΠΡΑΚΣΗΚΔ ΓΤΚΟΛΗΔ ΔΝΑΡΜΟΝΗΖ ΣΟΗΥΔΗΑ ΠΟΤ ΤΝΘΔΣΟΤΝ ΣΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΔ ΚΑΣΑΣΑΔΗ ΣΩΝ ΣΡΑΠΔΕΩΝ Καηάζηαζη αποηελεζμάηυν Αναμενόμενερ μεηαβολέρ Ιζολογιζμόρ Αναμενόμενερ μεηαβολέρ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΜΔΣΑΒΑΖ ΣΑ ΓΠΥΠ ΔΣΟΗΜΟΣΖΣΑ ΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ...32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο...33 ΣΑ ΔΛΠ 32 & 39 ΓΙΑ ΣΑ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΑ ΔΠΗΠΣΩΔΗ ΑΠΟ ΣΖΝ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΩΝ ΓΛΠ ΣΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΔ ΚΑΣΑΣΑΔΗ ΣΩΝ ΠΗΣΩΣΗΚΩΝ ΗΓΡΤΜΑΣΩΝ ΓΗΔΘΝΖ ΛΟΓΗΣΗΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ ΠΟΤ ΓΗΔΠΟΤΝ ΣΑ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΑ ΜΔΑ ΚΑΗ ΠΔΓΗΟ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΑΤΣΩΝ ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ ΣΖ ΦΤΖ ΚΑΗ ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ ΣΩΝ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΜΔΩΝ Έννοια σπημαηοοικονομικών μέζυν Υπημαηοοικονομικά ηοισεία Δνεπγηηικού Υπημαηοοικονομική ςποσπέυζη ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΖΝ ΚΑΣΑΣΑΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΩΝ ΥΡΖΖ ΟΓΖΓΗΔ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ ΓΛΠ 32/ ΓΗΑΦΟΡΔ ΑΠΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΓΗΚΑΗΟ Βαζικόρ Κανόναρ ύνθεηα Υπημαηοοικονομικά Μέζα Λογιζηική ανηιμεηώπιζη ηυν ίδιυν μεηοσών ςμτηθιζμόρ Υπημαηοοικονομικών Απαιηήζευν και Τποσπεώζευν Γνυζηοποιήζειρ ΓΗΔΘΝΔΗ ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΗΚΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ ΑΡΥΗΚΖ ΑΝΑΓΝΩΡΗΖ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΜΔΩΝ ΜΔΣΑΓΔΝΔΣΔΡΖ ΑΠΟΣΗΜΖΖ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΣΟΗΥΔΗΩΝ ΣΟΤ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΟΤ Υπημαηοοικονομικά Μέζα πος αποηιμώνηαι ζηην εύλογη αξία ηοςρ μέζυ ηηρ καηάζηαζηρ Αποηελεζμάηυν Υπήζηρ....41

6 3.8.2 Καηεσόμενερ μέσπι ηη λήξη επενδύζειρ Γάνεια και απαιηήζειρ Γιαθέζιμα ππορ πώληζη σπημαηοοικονομικά πεπιοςζιακά ζηοισεία ΜΔΣΑΓΔΝΔΣΔΡΖ ΑΠΟΣΗΜΖΖ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΤΠΟΥΡΔΩΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΑ ΜΔΑ ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΣΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΑΝΣΗΣΑΘΜΗΖ ΚΗΝΓΤΝΩΝ Ανηιζηάθμιζη Δύλογηρ Αξίαρ Ανηιζηάθμιζη Σαμειακών Ροών Ανηιζηάθμιζη καθαπήρ επένδςζηρ ζε ονηόηηηα ηος εξυηεπικού ΟΓΖΓΗΔ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ ΓΛΠ 39 <<ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΩΣΗΚΑ ΜΔΑ : ΚΑΣΑΥΩΡΗΖ ΚΑΗ ΑΠΟΣΗΜΖΖ>> Βαζικόρ κανόναρ Γιαθοπέρ μεηαξύ ηος ΓΛΠ 39 και ηος Ν.2190/ Γιασυπιζμόρ Υπημαηοοικονομικών ηοισείυν Παπάγυγα πποφόνηα και Hedging Δπανεκηίμηζη αξίαρ σπημαηοοικονομικών ζηοισείυν Δνεπγηηικού Υοπηγήζειρ ΓΗΔΘΝΔΗ ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΗΚΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΚΑΗ ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ ΓΛΠ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο.. 52 ΑΝΑΛΤΗ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΣΕ ΔΝΝΟΗΑ ΚΑΗ ΚΟΠΟ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΑΡΗΘΜΟΓΔΗΚΣΔ ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΖ ΑΝΑΛΤΖ ΜΔ ΑΡΗΘΜΟΓΔΗΚΣΔ ΟΗ ΚΤΡΗΟΣΔΡΟΗ ΣΡΑΠΔΕΗΚΟΗ ΑΡΗΘΜΟΓΔΗΚΣΔ ΓΔΗΚΣΔ ΑΠΟΓΟΣΗΚΟΣΖΣΑ (Profitability ratios) ΓΔΗΚΣΔ ΡΔΤΣΟΣΖΣΑ ( Liquidity ratios ) ΓΔΗΚΣΖ ΜΟΥΛΔΤΖ ( Leverage ratios ) ΚΑΘΑΡΟ ΔΠΗΣΟΚΗΑΚΟ ΠΔΡΗΘΩΡΗΟ (Net Interest Margin ) ΚΔΦΑΛΑΗΑΚΖ ΔΠΑΡΚΔΗΑ ΣΟ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟ ΣΟΤ ΚΔΗΜΔΝΟΤ ΣΟΤ ΤΜΦΩΝΟΤ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο. 73 ΔΙΕΡΕΤΝΗΗ ΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΑΣΕbank ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΣΕ ΓΙΑ ΣΑ ΕΣΗ 2004, 2005, ΗΣΟΡΗΚΟ ΓΔΗΚΣΔ ΑΠΟΓΟΣΗΚΟΣΖΣΑ. 74

7 5.2.1 Γείκηηρ Αποδοηικόηηηαρ Δνεπγηηικού ROA (return on assets) Γείκηηρ Αποδοηικόηηηαρ Ιδίυν Κεθαλαίυν ROE (Return on equity) Γιεπεύνηζη με βάζη ηιρ Υπημαηοοικονομικέρ Καηαζηάζειρ ηηρ ATE Bank ΓΔΗΚΣΔ ΡΔΤΣΟΣΖΣΑ Υοπηγήζειρ / Καηαθέζειρ Υοπηγήζειρ / ύνολο Δνεπγηηικού Καηαθέζειρ / ύνολο Δνεπγηηικού ΓΔΗΚΣΔ ΥΡΔΟΤ Ζ ΜΟΥΛΔΤΖ Ξένα Κεθάλαια / ύνολο Δνεπγηηικού Ξένα Κεθάλαια / Ίδια Κεθάλαια ΓΔΗΚΣΖ ΓΗΑΡΘΡΩΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟΤ (Κεφαλαιακή Γιάρθρωση) Ίδια Κεθάλαια / ύνολο Παθηηικού ΚΟΣΟ ΠΡΟ ΔΟΓΑ ΚΑΘΑΡΟ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟ ΠΔΡΗΘΩΡΗΟ ΚΑΘΑΡΟ ΠΔΡΗΘΩΡΗΟ ΔΠΗΣΟΚΗΟΤ (ΝΗΜ) ΤΝΣΔΛΔΣΖ ΚΔΦΑΛΑΗΑΚΖ ΔΠΑΡΚΔΗΑ. 84 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ο ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΔΛΛΖΝΗΚΖ.88 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΞΔΝΖ...91 ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ..92

8 1 ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ Δπραξηζηνύκε Θεξκά Σελ θαζεγήηξηά καο θ. σηεξηάδνπ Γνκλίθε Γηα ηελ πνιύηηκε θαη θαζνξηζηηθή βνήζεηά ηεο γηα ηε ζπγγξαθή ηεο πηπρηαθήο καο εξγαζίαο θαη ηνπο γνλείο καο γηα ηελ εζηθή ηνπο ζηήξημε

9 2 ΔΙΑΓΩΓΗ Οη πνιπεζληθέο εηαηξείεο ησλ νπνίσλ νη κεηνρέο δηαπξαγκαηεχνληαη ζε δηάθνξα ρξεκαηηζηήξηα ηνπ θφζκνπ, είλαη ππνρξεσκέλεο λα ζπληάζζνπλ δηαθνξεηηθέο θαηαζηάζεηο ζχκθσλεο κε ηα πξφηππα πνπ ηζρχνπλ ζε θάζε ρψξα. Κάηη ηέηνην, είλαη πνιχ δαπαλεξφ γηα ηηο ίδηεο ηηο εηαηξίεο θαη πξνθαιεί ζχγρπζε ζηνπο επελδπηέο ιφγσ έιιεηςεο ηεο ζπγθξίζηκεο πιεξνθφξεζεο. Η Δπξσπατθή Έλσζε αμηνινγψληαο ηελ αλάγθε γηα απνηειεζκαηηθφηεξε θαη απνδνηηθφηεξε ιεηηνπξγία ηεο Κεθαιαηαγνξάο αιιά θαη ηεο αλάγθε γηα νινθιήξσζε ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο ζηνλ ηνκέα απηφ, εμέδσζε ηνλ Καλνληζκό (ΔΚ) αξηζκόο 1606/2002 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 19 εο Ινπιίνπ 2002 γηα ηεο εθαξκνγή Γηεζλψλ Λνγηζηηθψλ Πξνηχπσλ, απφ 01/01/2005 γηα ηηο εηζεγκέλεο ζην ρξεκαηηζηήξην εηαηξείεο. Η δεκηνπξγία θαη εθαξκνγή ηνπο απνηειεί έλα ζεκαληηθφ βήκα πξνο ηελ παξνρή αμηφπηζηεο θαη δηεζλψο ζπγθξίζηκεο ινγηζηηθήο πιεξνθφξεζεο. Η δηαδηθαζία φκσο ηεο κεηάβαζεο ζηα ΓΛΠ δελ είλαη εχθνιε θαη απαηηεί απφ φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο πςειφ βαζκφ ελεκέξσζεο θαη πξνεηνηκαζίαο. Πξέπεη λα ηνληζηεί φηη είλαη δχζθνιν κία κεκνλσκέλε αξρή έθδνζεο ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ λα έρεη έλα παθέην ιχζεσλ γηα φια ηα ινγηζηηθά δεηήκαηα θαη πξνβιήκαηα. Γηα ην ιφγσ απηφ ππάξρεη ζπλεξγαζία ηεο αξκφδηα αξρήο έθδνζεο ησλ ΓΛΠ (International Accounting Standards Board IASB) κε ηηο αληίζηνηρεο αξρέο έθδνζεο ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ ησλ ΗΠΑ (FASB) θαη ηνπ Ηλσκέλνπ Βαζηιείνπ (ASB) θαζψο θαη κε ηνλ δηεζλή νξγαληζκφ επηηξνπψλ Κεθαιαηαγνξάο (International Organization of Sercurities Commissions, IOSCO) θαη έρεη σο ζηφρν ηελ δεκηνπξγία ελφο ζψκαηνο ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ πνπ ζα είλαη επξέσο απνδεθηά, ζα θαιχπηνπλ ζην κέηξν ηνπ δπλαηνχ ηηο αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ θαη ζα απνηεινχλ ηνλ πην νπζηαζηηθφ παξαλνκαζηή ζηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ινγηζηηθή 1 Ση πξνζδνθίεο έρνπλ νη επηρεηξήζεηο, αιιά θαη ηη ηνπο θνβίδεη απφ ηελ εθαξκνγεί IFRS πνηνο είλαη ν βαζκφο εηνηκφηεηάο ηνπο, ηη πξσηνβνπιίεο έρνπλ 1 Γ. Ιαηξίδεο (Γ Σξίκελν2004) Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα εθαξκνγή, δπζρέξεηεο θαη ρξεζηκφηεηα, Γειηίν Έλσζεο Διιεληθψλ Σξαπεδψλ

10 3 αλαιάβεη πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή, είλαη απφ ηα βαζηθά εξσηήκαηα πνπ παξνπζηάδνπλ κεγάιν ελδηαθέξνλ. Σν βαζηθόηεξν ζπκπέξαζκα ηνχηεο ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο είλαη λα θαηαδείμεη αλ θαη θαηά πφζν ε ινγηζηηθή ελαξκφληζε κε ηα ΓΠΥΠ επεξέαζε ηελ απνδνηηθφηεηα ηεο ηξάπεδαο. Η απνδνηηθφηεηα ησλ ηξαπεδψλ κνλνπψιεζε ην ελδηαθέξνλ πνιιψλ κειεηεηψλ θαη απνηέιεζε ην θχξην πεδίν ηεο έξεπλαο. ρεηηθά κε ηηο δπζθνιίεο ζηελ εθπφλεζε ηεο εξγαζίαο απηήο ππήξμε φηη ην ηνπίν ζρεηηθά κε ηα ΓΛΠ δελ έρεη αθφκε θαζαξίζεη. Πξνθεηκέλνπ λα επέιζεη ξηδηθή αλακφξθσζε ηεο πθηζηάκελεο λνκνζεζίαο πηνζεηνχληαη ζπλερψο λέεο ξπζκίζεηο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν. ζνλ αθνξά ηελ Μεζνδνινγία ηεο εξγαζίαο καο, θχξηα πεγή πιεξνθφξεζεο ππήξμαλ άξζξα θαη κειέηεο απφ ειιεληθή αιιά θαη μέλε βηβιηνγξαθία. Έηζη πέξα απφ ηηο γεληθέο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ αλαγθαηφηεηα θαη ηηο δπζθνιίεο εθαξκνγήο ησλ ΓΠΥΠ, ην ελδηαθέξνλ καο εζηηάζηεθε ζε Α θάζε ζηα πξφηππα 32 θαη 39 εθφζνλ ζε απηά νθείινληαη νη θπξηφηεξεο κεηαβνιέο ζηα κεγέζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ησλ ηξαπεδψλ θαη ζε Β θάζε κέζσ ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο κε αξηζκνδείθηεο θξίζεθε αλαγθαία ε αλεχξεζε θαη ε θαηαγξαθή ησλ θπξηφηεξσλ ηξαπεδηθψλ αξηζκνδεηθηψλ. Γηα ηε ζπγγξαθή ηνπ πξαθηηθνχ κέξνπο ηεο εξγαζίαο καο θχξηα πεγή πιεξνθφξεζεο ππήξμαλ νη δεκνζηεπκέλεο ελδηάκεζεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο ΑΣΔbank νη νπνίεο έρνπλ ζπληαρζεί κε βάζε ηα Διιεληθά αιιά θαη ηα Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα. Η εξγαζία καο απνηειείηαη απφ 6 θεθάιαηα: ην 1 ν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο πεξηγξάθεηαη ε έλλνηα θαη ν ζθνπφο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο, νη βαζηθέο θαηεγνξίεο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ αλαιχζεσλ θαη νη ζθνπνί ησλ αλαιπηψλ. Αθφκα πεξηγξάθνληαη ηα είδε αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ. ην 2 ν θεθάιαην ην ελδηαθέξνλ επηθεληξψλεηαη ζηελ πιεξνθφξεζε πνπ παξέρνπλ νη ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ησλ ηξαπεδψλ κε ηελ πηνζέηεζε ησλ ΓΠΥΠ αιιά θαη ηα πξνβιήκαηα θαζψο θαη νη δπζθνιίεο πνπ θαινχληαη άκεζα λα αληηκεησπίζνπλ. ην 3 ν θεθάιαην αθνινπζεί ε αλάιπζε γηα ηα ΓΠΥΠ 32 θαη 39. ην 4 ν θεθάιαην γίλεηαη αλάιπζε ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ κε αξηζκνδείθηεο. ην 5 ν θεθάιαην ην νπνίν θαιχπηεη ην πξαθηηθφ κέξνο ηεο εξγαζίαο, ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα δεδνκέλα απφ ηηο αηνκηθέο ελδηάκεζεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο Αγξνηηθήο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο

11 4 ΑΔ γηα λα γίλεη ε δηεξεχλεζή ηνπο γηα ηα έηε 2004, 2005, Σέινο ζην 6 ν θεθάιαην ζπλνςίδνληαη ηα ζπκπεξάζκαηα ζηα νπνία νδεγεί ε εξγαζία απηή.

12 5 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1o ΔΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΚΟΠΟ ΣΗ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΤΔΩ (GENERAL PERSPECTIVE FINANCIAL ANALYSIS)ΚΑΙ ΤΓΚΡΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΣΩΝ ΛΟΓΙΣΙΚΩΝ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ( COMPERATIVE ANALYSIS) 1.1 Γεληθά Οη ινγηζηηθέο ή ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο παξέρνπλ πιεξνθνξίεο πνπ κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ηνπο ελδηαθεξνκέλνπο γηα ηηο επηρεηξεκαηηθέο κνλάδεο λα ιάβνπλ ζσζηέο απνθάζεηο. Απνηεινχλ, σο εθ ηνχηνπ, ζεκαληηθή πεγή πιεξνθνξηψλ. Η πξαγκαηηθή, φκσο εηθφλα κίαο επηρεηξήζεσο δίλεηαη ζε ζπλδπαζκφ θαη κε άιιεο ζπκπιεξσκαηηθέο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνπο εηήζηνπο απνινγηζκνχο πνπ θαηαξηίδνπλ νη επηρεηξήζεηο, θαζψο θαη ζε άιια εμνινγηζηηθά δεδνκέλα. Γηα ην ιφγν απηφ νη ζεκεηψζεηο πνπ ζπλνδεχνπλ ηηο ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο απνηεινχλ αλαπφζπαζην κέξνο απηψλ θαη πξέπεη λα κειεηψληαη πξνζεθηηθά θαηά ηελ αλάιπζε θαη αμηνιφγεζε ησλ δεδνκέλσλ κίαο επηρεηξεκαηηθήο κνλάδαο. Έηζη, ε πιένλ ζεκαληηθή πεγή πιεξνθνξηψλ γηα ηελ δξαζηεξηφηεηα κίαο επηρείξεζεο είλαη νη βαζηθέο ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο, νη νπνίεο σο γλσζηψλ είλαη ν Ιζνινγηζκφο θαη ε Καηάζηαζε Απνηειεζκάησλ Υξήζεσο, Δθεί, εκθαλίδνληαη ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, νη πεγέο πξνειεχζεσο ησλ θεθαιαίσλ ηεο, θαζψο θαη ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα απφ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηεο. Οη παξαπάλσ ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο παξνπζηάδνπλ νξηζκέλα κεηνλεθηήκαηα, ηα νπνία δπζρεξαίλνπλ αξθεηά ην έξγν ηνπ αλαιπηή. χκθσλα κε ην Νηάξρν (1997) ηα πην ζεκαληηθά απφ απηά είλαη:

13 6 1. Σα ζηνηρεία πνπ πεξηιακβάλνληαη είλαη πνιχ ζπλνπηηθά θαη αλνκνηφκνξθα θαηαηαγκέλα, δεδνκέλνπ φηη γηα ηελ θαηάξηηζε ηνπο δελ ππάξρεη έλαο εληαίνο ηχπνο ππνρξεσηηθφο γηα φιεο ηηο επηρεηξήζεηο. 2. Ο ρξφλνο πνπ ζπλήζσο κεζνιαβεί απφ ην ηέινο ηεο ρξήζεσο ζηελ νπνία αλαθέξνληαη, κέρξη φηνπ δεκνζηεπζνχλ θαη γίλνπλ γλσζηέο ζην επξχ θνηλφ, είλαη αξθεηά καθξχο. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ παξαπάλσ κεηνλεθηεκάησλ ρξεζηκνπνηείηαη ε ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε, ε νπνία αζρνιείηαη κε ηνλ ππνινγηζκφ ησλ θαηάιιεισλ κεγεζψλ θαη ζρέζεσλ πνπ είλαη ζεκαληηθέο θαη ρξήζηκεο γηα ηε ιήςε νηθνλνκηθήο θχζεσο απνθάζεηο. Έηζη κπνξεί λα ιερζεί φηη κε ηελ αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ επηηειείηαη κία ζεκαληηθή ιεηηνπξγία κεηαηξνπήο πνιππνίθηισλ ζηνηρείσλ, απφ απινχο αξηζκνχο ζε ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο, πνπ ζπάληα πξνζθέξνληαη απηνχζηεο. 1.2 θνπόο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθώλ θαηαζηάζεσλ Η εξκελεία θαη αμηνιφγεζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ απαηηεί κία θάπνηα εμνηθείσζε κε ηηο βαζηθέο κεζφδνπο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο. Φπζηθά ην είδνο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ εμαξηάηαη απφ ην ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ θαη ηηο επηδηψμεηο απηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ηελ αλάιπζε ( κέηνρνη, επελδπηέο, πηζησηέο δηνίθεζε, θξαηηθέο ππεξεζίεο, εξγαδφκελνη, ρξεκαηηζηέο θ.η.ι.) Ωο εθ ηνχηνπ, κπνξεί λα αθνινπζνχληαη δηάθνξνη κέζνδνη αλάιπζεο θαη λα δίλεηαη θάζε θνξά έκθαζε ζε νξηζκέλα ζηνηρεία αλάινγα κε ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ, φπσο π.ρ. νη βξαρπρξφληνη πηζησηέο κίαο επηρεηξήζεσο (ηξάπεδεο) ελδηαθέξνληαη θπξίσο γηα ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρεηξήζεσο λα αληαπνθξίλνληαη ζηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο ηεο. Σνχην δηφηη, ελδηαθέξνληαη πεξηζζφηεξν θαη δίλνπλ κεγάιν βάξνο ζηελ εμαζθάιηζε πνπ ηνπο παξέρεηαη γηα ηελ θαηαβνιή απφ κέξνπο ηεο επηρεηξήζεσο ηφζν ησλ ηφθσλ φζν θαη γηα ηελ επηζηξνθή

14 7 ησλ δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ. Έηζη ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε εμεηάδεηαη πξνζεθηηθά ε ζρέζε ησλ θπθινθνξηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο πξνο ηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο, πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγεζεί ε ηξέρνπζα νηθνλνκηθή ηεο ζέζε. Αληίζεηα, νη καθξνρξφληνη δαλεηζηέο (νκνινγηνχρνη) δίλνπλ κεγαιχηεξε έκθαζε ζηνπο καθξνρξφληνπο δείθηεο ηεο επηρείξεζεο, φπσο είλαη ε δηάξζξσζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο, ηα ηξέρνληα θαη κειινληηθά θέξδε ηεο θαη νη κεηαβνιέο ηεο νηθνλνκηθήο ηεο ζέζεο. Δπίζεο νη επελδπηέο ζε κεηνρέο ηεο επηρείξεζεο (πθηζηάκελνη νη κειινληηθνί κέηνρνη) ελδηαθέξνληαη γηα παξφκνηα κε ηνπο καθξνπξφζεζκνπο δαλεηζηέο ζηνηρεία, νπφηε ε αλάιπζε ηνπο επηθεληξψλεηαη ζηα θέξδε, ζηα κεξίζκαηα θαη ζηηο πξννπηηθέο απηψλ, δηφηη ηα ζηνηρεία απηά είλαη εθείλα πνπ ζε κεγάιν βαζκφ επεξεάδνπλ ηελ ηηκή ησλ κεηφρσλ κίαο επηρείξεζεο ζηελ ρξεκαηηζηεξηαθή αγνξά (ρξεκαηηζηήξην). Η δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο ελδηαθέξεηαη ηδηαίηεξα γηα ηε ζχλζεζε θαη ηελ δηάξζξσζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο, φπσο θαη γηα ηηο πξννπηηθέο θαη ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηα απηήο. Σνχηε δηφηη απηέο νη πιεξνθνξίεο επεξεάδνπλ άκεζα ην είδνο, ην κέγεζνο θαη ην θφζηνο ησλ δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ, ηα νπνία κπνξεί απηή λα απνθηήζεη. Πνιιέο θνξέο ε αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ κπνξεί λα ρξεζηκεχζεη θαη σο κέζν αμηνιφγεζεο ηεο δηνίθεζεο κία επηρείξεζεο, δειαδή αλ θαη θαηά πφζν είλαη απνηειεζκαηηθή θαη ηθαλή θαηά ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ηεο. Δπίζεο κπνξεί λα νδεγεί ζηελ δηάγλσζε δηαθφξσλ επηρεηξεκαηηθψλ πξνβιεκάησλ ή ηέινο λα ρξεζηκεχζεη γηα ηελ πξφβιεςε κειινληηθήο νηθνλνκηθήο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο θαη ησλ νηθνλνκηθψλ ηεο απνηειεζκάησλ. Οη εξγαδφκελνη ζηελ επηρείξεζε ελδηαθέξνληαη γηα ηελ καθξνρξφληα ζηαζεξφηεηα θαη πξννπηηθή απηήο, δηφηη ζπλδένληαη κε ηελ ηθαλφηεηα ηεο λα ηνπο θαηαβάιεη ηνηο ακνηβέο ηνπο θαη λα ηνπο πξνζθέξεη απαζρφιεζε. Γηα λα κπνξέζνπλ φιεο νη παξαπάλσ νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ λα πξνρσξήζνπλ ζηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ επηρεηξήζεσλ, είλαη απαξαίηεην λα πξνβνχλ ζε ζπγθξίζεηο θαη λα ππνινγίζνπλ ζρέζεηο, νη νπνίεο ζα απνηειέζνπλ ηε βάζε επί ηεο νπνίαο ζα ζηεξίμνπλ ηηο απνθάζεηο ηνπο. Ωο εθ ηνχηνπ, κε ηελ αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ, νη απνθάζεηο ησλ ελδηαθεξνκέλσλ, ζε θάζε πεξίπησζε, δελ ζηεξίδνληαη πιένλ ζηελ δηαίζζεζε ή ηηο ππνζέζεηο, αιιά ζε ζπγθεθξηκέλα πνξίζκαηα, νπφηε κεηψλεηαη κε

15 8 απηφλ ηνλ ηξφπν, θαηά ην δπλαηφλ, ε αβεβαηφηεηα σο πξνο ην απνηέιεζκα πνπ ππάξρεη πξνο φιεο ηηο απνθάζεηο. Η αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ δελ απνδπλακψλεη ζην αλζξψπηλν (ππνθεηκεληθφ) παξάγνληα, ν νπνία πάληνηε ζθξαγίδεη θαη ρξσκαηίδεη ηε ιήςε απνθάζεσλ. πσο πξναλαθέξζεθε, ε αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ θαη ε ηερληθή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θάζε θνξά, κπνξεί λα γίλεη απφ δηαθνξεηηθή ζθνπηά αλάινγα κε ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ θάζε ελδηαθεξνκέλνπ. Γηα ην ιφγν απηφ, πξηλ απφ θάζε αλάιπζε, πξέπεη λα γίλεηαη αλαθαηάηαμε θαη νκαδνπνίεζε νξηζκέλσλ ινγαξηαζκψλ ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ (Νηάξρνο, 1997) κε ζθνπφ: Σελ κείσζε ησλ ζηνηρείσλ [πνπ ζα ηχρνπλ επεμεξγαζίαο θαη κειέηεο Σελ θαηάηαμε απηψλ ζχκθσλα κε ηηο επηδηψμεηο ηνπ αλαιπηή. Σελ δπλαηφηεηα επηινγήο ησλ κεξηθψλ αζξνηζκάησλ, θαζψο θαη απηψλ επηκέξνπο πνζψλ, νχησο ψζηε κπνξνχλ λα ππνινγηζηνχλ δηάθνξνη αξηζκνδείθηεο. 1.3 Βαζηθέο θαηεγνξίεο θαη ζθνπνί ησλ αλαιπηώλ Αλαθέξζεθε παξαπάλσ φηη αλάινγα κε ην πνηνο δηελεξγεί ηελ αλάιπζε θαη πνηνπο ζθνπνχο επηδηψθεη, ππάξρνπλ δηάθνξεο πξνζεγγίζεηο ζρεηηθά κε ηελ ζπγθεθξηκέλε ηερληθή πνπ αθνινπζείηαη θάζε θνξά. Απηνί πνπ ελδηαθέξνληαη θαη ρξεζηκνπνηνχλ ηελ ηερληθή ηεο αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ, κε ζθνπφ ηε ιήςε απνθάζεσλ κπνξνχλ λα θαηαηαγνχλ ζε δηάθνξεο βαζηθέο θαηεγνξίεο ( Νανχκ, 1994) φπσο : 1. Δπελδπηέο Μέηνρνη 2. Γαλεηζηέο ηεο επηρεηξήζεσο

16 9 3. Γηνηθνχληεο ηελ επηρείξεζε 4. Οηθνλνκηθνί Αλαιπηέο, Υξεκαηηζηέο, ηειέρε Σξαπεδηθψλ Δπελδχζεσλ θαη ρξεκαηηζηεξίνπ 5. Αλαιπηέο ζε πεξηπηψζεηο εμαγνξψλ θαη ζπγρσλεχζεσλ 6. Διεγθηέο ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ 7. Λνηπέο νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ Οη ζθνπνί πνπ επηδηψθνληαη θαη ε έκθαζε πνπ δίλεηαη ζηα επηκέξνπο ζηνηρεία, θαηά ηελ αλάιπζε, απφ θάζε κία απφ ηηο παξαπάλσ θαηεγνξίεο ελδηαθεξνκέλσλ ( Νηάξρνο, 1997) είλαη νη εμήο: θνπνί Δπελδπηώλ Μεηόρσλ Οη επελδπηέο πνπ θαηά θαλφλα είλαη θαη νη κέηνρνη κίαο επηρείξεζεο, είλαη εθείλνη πνπ δίλνπλ ηα επηρεηξεκαηηθά θεθάιαηα, ηα νπνία εθηίζεληαη ζε πνιινχο θαη πνηθίινπο θηλδχλνπο. Σα θεθάιαηα απηά απνηεινχλ ηελ αζπίδα πξνζηαζίαο ησλ δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο. Οη επελδπηέο κέηνρνη απνβιέπνπλ ηε ιήςε θάπνηνπ πνζνχ απφ ηελ δηαλνκή ησλ θεξδψλ ( κέξηζκα), εθφζνλ ε επηρείξεζε είλαη θεξδνθφξα θαη αθνχ πξνεγνπκέλσο εμππεξεηεζνχλ νη δαλεηζηέο ηεο. Οη ελδηαθεξφκελνη απηνί, πξνθεηκέλνπ λα πξνβνχλ ζηελ αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ κία επηρείξεζεο, ρξεηάδνληαη πην γεληθέο πιεξνθνξίεο απφ φηη νη ελδηαθεξφκελνη ησλ ινηπψλ θαηεγνξηψλ. Έρνληαο επελδχζεη θεθάιαηα ζηελ επηρείξεζε, νη κέηνρνη ελδηαθέξνληαη γηα ηελ φιε δξαζηεξηφηεηά ηεο, ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηά ηεο, ηελ νηθνλνκηθή ηεο θαηάζηαζε θαη ηελ δηφξζσζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο, δεδνκέλνπ φηη γηα ηελ εθηίκεζε

17 10 ηεο αμία ζησλ κεηνρψλ κίαο επηρείξεζεο είλαη απαξαίηεηα φια απηά ηα ζηνηρεία. Παξάιιεια ελδηαθέξνληαη θαη γηα ηελ ζπνπδαηφηεηα ηεο κέζα ζηνλ θιάδν, γηα ηα κειινληηθά ηεο θέξδε θαη ηελ εμέιημε ηνπο δηαρξνληθά. Οκνίσο, πξέπεη λα ζπλεθηηκήζνπλ θαη άιινπο παξάγνληεο πνπ έκκεζα επεξεάδνπλ ηελ δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρεηξήζεσο φπσο ε γεληθή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, ηε ζέζε πνπ θαηέρεη ν θιάδνο κέζα ζηελ φιε νηθνλνκία, ε αληαγσληζηηθφηεηα ησλ πξντφλησλ ηεο θαη ε ηθαλφηεηα ηεο δηνίθεζεο ηεο. πγθεθξηκέλα ν επελδπηήο κέηνρνο απνβιέπεη ( Νηάξρνπ, 1997): ηελ ιήςε θάπνηνπ κεξίζκαηνο ζην κέιινλ, δηαξθνχζεο ηεο επέλδπζεο ησλ θεθαιαίσλ ηνπ. ηελ πηζαλή ιήςε θάπνησλ δηθαησκάησλ απφ ηελ δηακνλή απνζεκαηηθψλ ηεο εηαηξίαο. ηελ απμεκέλε ηηκή πνπ ειπίδεη φηη ζα έρνπλ νη ηίηινη (κεηνρέο) ζηελ αγνξά, ψζηε λα πξαγκαηνπνηήζεη θέξδε θεθαιαίνπ. Γεδνκέλνπ φκσο φηη ε αλάιπζε γηα ηελ εθηίκεζε ηεο αμία ζησλ κεηνρψλ κίαο επηρείξεζεο, κε αληηθεηκεληθφ ζθνπφ ηε ιήςε απνθάζεσο γηα λέα αγνξά ηίηισλ, ε πψιεζε ησλ ήδε θαηερνκέλσλ, ε δηαηήξεζε ησλ ήδε επελδπζέλησλ θεθαιαίσλ ζε ηίηινπο, είλαη εξγαζία αξθεηά πνιχπινθε, απαηηείηαη λα γίλεηαη απφ εηδηθνχο αλαιπηέο επελδχζεσλ.

18 θνπνί ησλ δαλεηζηώλ κίαο επηρεηξήζεσο Γαλεηζηέο κίαο επηρεηξήζεσο είλαη φινη εθείλνη πνπ κε ηελ κία ή ηελ άιιε κνξθή δαλείδνπλ ζε απηήλ θεθάιαηα. Μία κνξθή δαλεηζκνχ απνηειεί θαη ηελ πίζησζε πνπ δίλεηαη απφ ηνπο πξνκεζεπηέο α πιψλ θαη εκπνξεπκάησλ, ή απφ πξφζσπα πνπ παξέρνπλ ππεξεζίεο ζηελ επηρείξεζε. Οη ηειεπηαίνη απηνί αλακέλνπλ ηελ πιεξσκή ηνπο ζε βξαρχ ζρεηηθά ρξνληθφ δηάζηεκα θαη ζπλήζσο δελ ιακβάλνπλ ηφθν γηα ηηο πηζηψζεηο πνπ παξέρνπλ ζηελ επηρείξεζε. Μία επηρείξεζε κπνξεί επίζεο λα δαλείδεηαη βξαρππξφζεζκα θεθάιαηα θαη απφ άιιεο πεγέο, φπσο βξαρππξφζεζκεο πηζηψζεηο ησλ πξνκεζεπηψλ ηεο, δάλεηα απφ ηξάπεδεο θαη άιινπο πηζησηηθνχο νξγαληζκνχο, πξνβαίλνληαο έηζη ζε άληιεζε ησλ απαξαηηήησλ θεθαιαίσλ. Σα δαλεηθά απηά θεθάιαηα έρεη ζπγθεθξηκέλε ππνρξέσζε ε επηρείξεζε λα ηα εμππεξεηήζεη (κε ηελ θαηαβνιή ηφθσλ) θαη λα ηα επηζηξέςεη, αλεμάξηεηα απφ ηελ νηθνλνκηθή ηεο θαηάζηαζε θαη ηα νηθνλνκηθά ηεο απνηειέζκαηα. Βέβαηα, ζηελ πεξίπησζε πνπ ε δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζεο πεξηνξίδεηαη θαη πξαγκαηνπνηεί δεκίεο, ηφηε απμάλνληαη νη θίλδπλνη πνπ αληηκεησπίδνπλ νη δαλεηζηέο ηεο, ηφζν γηα ηελ ιήςε ησλ ηφθσλ φζν θαη γηα ηελ επηζηξνθή ησλ δαλεηθψλ ηνπο θεθαιαίσλ. Ωο εθ ηνχηνπ, ε δηαθνξεηηθή ζέζε ησλ δαλεηζηψλ - πηζησηψλ κίαο επηρείξεζεο ζε ζχγθξηζε κε ηε ζέζε ησλ επελδπηψλ κεηφρσλ, έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηνλ δηαθνξεηηθφ ηξφπν αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ ηεο απφ θαζέλα απφ απηνχο. Ο επελδπηήο κέηνρνο ελδηαθέξεηαη θπξίσο, γηα ηηο πξννπηηθέο θαη ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο, δηφηη γηαηί εθεί ζηεξίδεη φιεο ηηο πξνζδνθίεο ηνπ. Οη δαλεηζηέο πηζησηέο, απφ ηελ άιιε πιεπξά, δίλνπλ κεγαιχηεξε έκθαζε ζηελ αζθάιεηα πνπ ηνπο παξέρεηαη, ηφζν γηα ηνπο ηφθνπο φζν θαη γηα ηελ επηζηξνθή ησλ θεθαιαίσλ ηνπο. Γη απηφ νη ηειεπηαίνη δίλνπλ βαξχηεηα ζηελ πξαγκαηηθή αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο θαζφζνλ, πνιιέο θνξέο, απηά απνηεινχλ αζθάιεηα.

19 12 πλεπψο, νη δαλεηζηέο είλαη, ζε γεληθέο γξακκέο, πην ζπληεξεηηθνί ζηηο εθηηκήζεηο ηνπο, ζε φηη αθνξά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο θαη βαζίδνληαη πεξηζζφηεξν ζηελ αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ ηεο ζηνηρείσλ, απφ φηη νη επελδπηέο κέηνρνη. Γηα ην ιφγν απηφ νη δαλεηζηέο ππνινγίδνπλ ηελ αμία ησλ επί κέξνπο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρεηξήζεσο κε βάζε ηε δπλαηφηεηα ξεπζηνπνίεζήο ηνπο, εθηηκψληαο απηά κε ρακειφηεξεο γεληθά ηηκέο απφ εθείλεο πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ ή πνπ επηβάιινληαη απφ ηηο ινγηζηηθέο αξρέο. Καηά απηφ ηνλ ηξφπν, αθήλνπλ πεξηζψξηα γηα ελδερφκελεο δπζκελείο θαηαζηάζεηο ζην κέιινλ. Οη κέζνδνη αλάιπζεο πνπ εθαξκφδνπλ νη δαλεηζηέο θαζψο θαη ηα θξηηήξηα εθηίκεζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ, πνηθίινπλ αλάινγα κε ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ παξερφκελσλ δαλείσλ, ηελ αζθάιεηα πνπ απνιακβάλνπλ θαη ην ζθνπφ γηα ηνλ νπνίν δφζεθαλ. ε πεξίπησζε παξνρήο βξαρπρξφλησλ δαλείσλ ζηελ επηρείξεζε, νη δαλεηζηέο ελδηαθέξνληαη θπξίσο γηα ηελ βξαρπρξφληα νηθνλνκηθή θαηάζηαζε απηήο, ην βαζκφ ξεπζηφηεηαο ησλ θπθινθνξηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο θαη ηελ ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ηνπο. Αληίζεηα, νη καθξνρξφληνη δαλεηζηέο επηδηψθνπλ κία πην ιεπηνκεξή αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ, ε νπνία πεξηιακβάλεη πξνβιέςεηο ησλ κειινληηθψλ εηζξνψλ θεθαιαίσλ, ηεο νηθνλνκηθήο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο θάησ απφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο, ηελ ηθαλφηεηα ηεο λα δηαηεξήζεη απηήο ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θάησ απφ δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο ζην ηέινο ηεο δπλακηθφηεηαο ησλ θεξδψλ ηεο. Σνχην δηφηη ηα πξν απνζβέζεσλ θέξδε κίαο επηρείξεζεο απνηεινχλ ηελ θχξηα πην επηζπκεηή πεγή εμππεξέηεζεο θαη εμφθιεζεο ησλ δαλεηαθψλ ηεο θεθαιαίσλ. Πέξαλ φκσο ησλ φζσλ αλαθέξακε, νη δαλεηζηέο γεληθά κίαο επηρείξεζεο ελδηαθέξνληαη λα γλσξίδνπλ ηελ δηάξζξσζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο, δεδνκέλνπ φηη απηή δείρλεη ην βαζκφ αζθαιείαο πνπ απνιακβάλνπλ. Έηζη, ε ζρέζε ηδίσλ πξνο μέλα (δαλεηαθά) θεθάιαηα παξέρεη έλδεημε ηεο επάξθεηα ή φρη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ κίαο επηρείξεζεο θαη ηνπ βαζκνχ αζθαιείαο πνπ ιακβάλνπλ νη δαλεηζηέο ηήο ζε πεξίπησζε κειινληηθψλ δεκηψλ. Η ζρέζε απηή αληαλαθιά επίζεο ηε ζπκπεξηθνξά ηεο δηνίθεζεο κίαο επηρείξεζεο θαη δείρλεη αλ απηή πξνηηκά ην δαλεηζκφ, απφ ηε πξνζθπγή ζηελ θεθαιαηαγνξά γηα άληιεζεο θεθαιαίσλ κε έθδνζε λέσλ κεηνρψλ.

20 θνπνί ηεο δηνίθεζεο ηεο επηρείξεζεο Η νηθνλνκηθή αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ κίαο επηρείξεζεο απνηειεί ην θπξηφηεξν εξγαιείν ζηα ρέξηα ηεο δηνίθεζεο ηεο. Απηφ δηφηη νη δηνηθνχληεο ελδηαθέξνληαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο νηθνλνκηθήο ηεο θαηάζηαζεο, ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηά ηεο θαη ηελ κειινληηθή ηεο εμέιημε. Γεδνκέλνπ φηη νη δηνηθνχληεο κίαο επηρείξεζεο ζπλδένληαη άκεζα κε απηή κπνξνχλ λα θάλνπλ ζπλερή ρξήζε ησλ βηβιίσλ ηεο, βξίζθνληαη ζε πιενλεθηηθφηεξε ζέζε ζε ζχγθξηζε κε ηηο δχν πξνεγνχκελεο θαηεγνξίεο ελδηαθεξνκέλσλ. Ωο εθ ηνχηνπ, ε αλάιπζε απηψλ κπνξεί λα πξνρσξήζεη ζε κεγαιχηεξν βάζνο θαη λα πεξηβάιεη ηελ ζπζηεκαηηθή κειέηε ησλ αξηζκνδεηθηψλ, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο ζρέζεηο ησλ δηαθφξσλ νηθνλνκηθψλ ηεο ζηνηρείσλ θαη ηελ ηάζε ηνπο ψζηε λα είλαη δπλαηφ ν έγθαηξνο εληνπηζκφο θαη ε αληηκεηψπηζε ηπρφλ πξνβιεκάησλ. Έηζη, ε δηνίθεζε ζηνρεχεη θπξίσο ζην λα αζθεί έιεγρν θαη ζην λα παξαηεξεί ηελ επηρείξεζε απφ ηελ ζθνπηά ησλ εθηφο απηή ηξίησλ, δειαδή ησλ δαλεηζηψλ θαη ησλ επελδπηψλ κεηφρσλ. Η ζπλερήο παξαηήξεζε θαη αλάιπζε ηνπ κεγέζνπο ησλ κεηαβνιψλ ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ θαη ησλ αξηζκνδεηθηψλ νδεγεί ηε δηνίθεζε ζηε ζπλαγσγή πνιχηηκσλ ζπκπεξαζκάησλ ζρεηηθά κε ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θαη ηελ δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζεο θαη θαζηζηά ηθαλή λα πξνβαίλεη ζηελ ιήςε ησλ θαηαιιήισλ κέηξσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηπρφλ δπζκελψλ ζπλζεθψλ θνπνί ησλ αλαιπηώλ ζε πεξηπηώζεηο εμαγνξώλ ή ζπγρσλεύζεσλ ηαλ πξφθεηηαη γηα εμαγνξά κίαο επηρείξεζεο απφ άιιε, ή γηα ζπγρψλεπζε δχν ή πεξηζζνηέξσλ επηρεηξήζεσλ, νη αλαιπηέο πνπ επεμεξγάδνληαη ηα ζηνηρεία έρνπλ παξφκνηνπο ζθνπνχο κε εθείλνπο ησλ επελδπηψλ κεηφρσλ. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο φκσο, ζα πξέπεη ε αλάιπζε λα πξνρσξήζεη ζηελ εθηίκεζε θαη ησλ άπισλ

21 14 πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ησλ επηρεηξήζεσλ, φπσο είλαη ε θήκε θαη ε πειαηεία, θαζψο θαη ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπο, δηφηη φια απηά ηα ζηνηρεία πεξηιακβάλνληαη ζην πξντφλ ηεο εμαγνξάο ή ηεο ζπγρψλεπζεο. Έηζη νη πξαγκαηνπνηνχκελνη απφ ηνπο εηδηθνχο αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρεηψλ είλαη πνιχηηκε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο νηθνλνκηθήο θαη ιεηηνπξγηθήο αμίαο ή ησλ ζπγρσλεπκέλσλ επηρεηξήζεσλ, ή ηεο εμαγνξαδφκελεο επηρείξεζεο θνπνί ησλ ειεγθηηθώλ ινγηζηηθώλ θαηαζηάζεσλ Οη ειεγθηέο αζρνινχληαη κε ηνλ έιεγρν ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηειηθά δηαηππψλνπλ ηα πνξίζκαηά ηνπο ζρεηηθά κε ηελ αθξίβεηα απηψλ. Έλαο απφ ηνπο βαζηθνχο ζθνπνχο ησλ ειεγθηψλ είλαη ν εληνπηζκφο εζειεκέλσλ ή κε ζθαικάησλ θαη αηαζζαιηψλ, ηα νπνία αλ δελ επηζεκαλζνχλ θαη δελ αλαθεξζνχλ, δίλνπλ κία εζθαικέλε εηθφλα γηα ηελ επηρείξεζε πξάγκα πνπ είλαη αληίζεην κε ηηο γεληθά παξαδεθηέο αξρέο ηεο ινγηζηηθήο. Η αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ κε ηνλ ππνινγηζκφ νξηζκέλσλ αξηζκνδεηθηψλ θαη ε παξαθνινχζεζε ησλ κεηαβνιψλ ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ κίαο επηρείξεζεο θαη ησλ ηάζεσλ ηνπο δηαρξνληθά, απνηεινχλ ηα θχξηα κέζα ζην έξγν ησλ ειεγθηψλ. Απηφ δηφηη ηπρφλ ζεκαληηθά ιάζε θαη αηαζζαιίεο επεξεάδνπλ ηελ εηθφλα ηεο νηθνλνκηθήο ζέζεο θαη ηα απνηειέζκαηα κίαο επηρείξεζεο. Σειηθά, ε φιε αλάιπζε απνηειεί ζπλνιηθφ έιεγρν ηεο νξζφηεηαο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ θνπνί ινηπώλ νκάδσλ ελδηαθεξνκέλσλ Η αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη απφ άιιεο νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ, νη νπνίεο αλάινγα κε ην ζθνπφ πνπ επηδηψθνπλ, δίλνπλ θαη αλάινγε έκθαζε ζηα δηάθνξα επηκέξνπο ζηνηρεία. Έηζη, είλαη δπλαηφλ λα ελδηαθέξνληαη γηα αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ νη εθνξηαθνί ειεγθηέο, ζε κία θάζε ειέγρνπ ησλ εζφδσλ ηνπ θξάηνπο απφ θφξνπο ησλ επηρεηξήζεσλ.

22 15 Δπίζεο, ε ζπλδηθαιηζηηθέο ελψζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ κπνξνχλ λα θάλνπλ ρξήζε ησλ κεζφδσλ αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ γηα λα αμηνινγήζνπλ ηελ νηθνλνκηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο, πξνθεηκέλνπ λα ππνγξάςνπλ κε απηή ζπιινγηθή ζχκβαζε εξγαζίαο θαη λα πξνζπαζνχλ λα επηηχρνπλ θαιχηεξνπο φξνπο ακνηβψλ θαη εξγαζίαο γηα ηα κέιε ηνπο. Πέξαλ απηψλ, θαη πειάηεο ηεο επηρείξεζεο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηελ αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηελ θεξδνθφξα δπλακηθφηεηα απηήο, ηελ παξάδνζε ηνπ θεθαιαίνπ ηεο, σο θαη άιια ζπλαθή ζηνηρεία, κε ζθνπφ ηελ πξνζθνξφηεξε ζπλεξγαζία θαη ηελ επίηεπμε θαιπηέξσλ ηηκψλ θαη φξσλ ζπλαιιαγήο. 1.4 Δίδε αλάιπζεο ινγηζηηθώλ θαηαζηάζεσλ Η αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ αλάινγα κε ηε ζέζε ηνπ αλαιπηή θαη κε ηα ζηάδηα δηελεξγείαο ηεο, ζχκθσλα κε ηελ Παπαδνπνχινπ Γεκεηξίνπ (1983) δηαθξίλεηαη ζηα εμήο είδε: Αλάινγα κε ηε ζέζε ηνπ αλαιπηή Τπάξρνπλ δχν είδε αλάιπζεο ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ, αλάινγα κε ηε ζέζε εθείλνπ ν νπνίνο ηε δηελεξγεί, ε εζσηεξηθή θαη ε εμσηεξηθή αλάιπζε Δζσηεξηθή Αλάιπζε Η εζσηεξηθή αλάιπζε γίλεηαη απφ πξφζσπα, πνπ βξίζθνληαη ζε άκεζε ζρέζε κε ηελ επηρείξεζε θαη πνπ κπνξνχλ λα πξνζθχγνπλ ζηα ινγηζηηθά ηεο βηβιία γηα λα ειέγμνπλ ηνπο επί κέξνπο ινγαξηαζκνχο θαη ηα ινγηζηηθά έγγξαθα. Σν θπξηφηεξν πιενλέθηεκα απηνχ ηνπ είδνπο ηεο αλάιπζεο είλαη φηη επηηξέπεη ζε απηφλ πνπ ηε

23 16 δηελεξγεί λα ειέγμεη ηηο δηάθνξεο κεζφδνπο θαη δηαδηθαζίεο πνπ εθαξκφζηεθαλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν, ε αλάιπζε απνθηά κεγαιχηεξε δηαχγεηα θαη επηηξέπεη ζηνλ αλαιπηή λα εκβαζχλεη ζε απηήλ. Η ελ ιφγσ αλάιπζε γίλεηαη απφ πξφζσπα ηεο επηρείξεζεο ηα νπνία ελδηαθέξνληαη θπξίσο λα πξνζδηνξίζνπλ ην βαζκφ απνδνηηθφηεηάο ηεο θαη λα εξκελεχζνπλ ηηο κεηαβνιέο ηεο νηθνλνκηθήο ηεο ζέζεο. Δπηπιένλ, ε εζσηεξηθή αλάιπζε πξνζπαζεί λα εξκελεχζεη νξηζκέλα νηθνλνκηθά ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο, γηα ινγαξηαζκφ ηεο δηνίθεζεο, έηζη ψζηε λα ηεο επηηξέςεη λα κεηξήζεη ηελ πξφνδν πνπ πξάγκαηη επηηειέζηεθε, ζε ζχγθξηζε κε ηα ππάξρνληα πξνγξάκκαηα. Καηά απηφ ηνλ ηξφπν επηηπγράλεηαη ν έιεγρνο ηεο ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο Δμσηεξηθή αλάιπζε Η εμσηεξηθή αλάιπζε πξαγκαηνπνηείηαη απφ πξφζσπα, πνπ βξίζθνληαη έμσ απφ ηελ επηρείξεζε θαη βαζίδεηαη απνθιεηζηηθά θαη κφλν ζηα ζηνηρεία πνπ δεκνζηεχνληαη ζηηο ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο θαη ζηηο εθζέζεηο ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ θαη ησλ ειεγθηψλ. Έηζη, ν αλαιπηήο δελ κπνξεί λα δηεηζδχζεη βαζχηεξα κέζα ζηελ επηρείξεζε, ην δε έξγν ηνπ είλαη ηφζν δπζθνιφηεξν φζν πην ζπλνπηηθά είλαη ηα ζηνηρεία πνπ δεκνζηεχνληαη. Η εμσηεξηθή αλάιπζε γίλνληαη θπξίσο απφ πξφζσπα ηα νπνία ελδηαθέξνληαη λα πξνζδηνξίζνπλ ηελ νηθνλνκηθή ζέζε θαη ηελ απνδνηηθφηεηα ηεο επηρεηξήζεσο. ηαλ κηιάκε γηα πξνζδηνξηζκφ ηεο νηθνλνκηθήο ζέζεο κηαο επηρείξεζεο, ζχκθσλα κε Παπαδνπνχινπ- Γεκεηξίνπ (1983) : Σε δπλαηφηεηα πνπ έρεη ε επηρείξεζε λα αληαπνθξηζεί ζηηο ηξέρνπζεο ππνρξεψζεηο ηεο ζην παξφλ θαη ζην κέιινλ, αθφκε θαη θάησ απφ ζπλζήθεο δηαθνξεηηθέο εθείλσλ πνπ ππάξρνπλ ηε ζηηγκή πνπ γίλεηαη ε αλάιπζε Σε δπλαηφηεηα λα εθκεηαιιεπζεί ηπρφλ παξνπζηαδφκελεο επθαηξίεο, κε ηε ρξεζηκνπνίεζε θεθαιαίσλ απφ ίδηεο πεγέο, ή απφ έθδνζε λέσλ ηίηισλ κεηνρψλ ή νκνινγηψλ αθφκα θαη κε ηελ άληιεζε θεθαιαίσλ απφ ηελ πξνζθπγή ζηνλ ηξαπεδηθφ δαλεηζκφ. Σε δπλαηφηεηα πιεξσκήο ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ηφθσλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ, θαζψο θαη ηελ θαηαβνιή κεξηζκάησλ ρσξίο δηαθνπή.

24 17 Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνδνηηθφηεηαο κηαο επηρείξεζεο εξεπλάηαη ηδηαίηεξα ην χςνο θαη ε ζηαζεξφηεηα ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ηεο, θαζψο θαη ε ηάζε βειηίσζεο απηψλ ζην κέιινλ. Ο ηχπνο θαη ε δηάηαμε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ηεο θαηάζηαζεο απνηειεζκάησλ ρξήζεσο έρνπλ κεγαιχηεξε ζεκαζία, πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξηζηεί ε νηθνλνκηθή ζέζε θαη ε απνδνηηθφηεηα κηαο επηρεηξήζεσο. Ο ηχπνο ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ηεο θαηάζηαζεο ησλ απνηειεζκάησλ ρξήζεσο επηηξέπεη ηελ εχθνιε κειέηε θαη ζπγθξηηηθή δηεξεχλεζε ησλ ζηνηρείσλ κηαο επηρείξεζεο, ησλ θπθινθνξηαθψλ, ησλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεψλ ηεο, ησλ επελδχζεσλ ζε πάγηα θαη ηεο απνδνηηθφηεηαο απηήο 1.5 Αλάινγα κε ηα ζηάδηα δηελέξγεηαο ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αλάιπζεο Αλάινγα κε ηα θχξηα ζηάδηα δηελέξγεηάο ηεο, δηαθξίλνπκε ηελ αλάιπζε ζε Σππηθή θαη Οπζηαζηηθή (Νηάξρνπ, 1997) Σππηθή αλάιπζε Η αλάιπζε απηή πξνεγείηαη ηεο νπζηαζηηθήο θαη απνηειεί, θαηά θάπνην ηξφπν, ην πξνπαξαζθεπαζηηθφ ζηάδην απηήο. Η ηππηθή αλάιπζε ειέγρεη ηελ εμσηεξηθή δηάξζξσζε ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ηνπ ινγαξηαζκνχ ησλ απνηειεζκάησλ ρξήζεσο, πξνβαίλεη ζηηο ελδεηθλπφκελεο δηνξζψζεηο, ζηξνγγπινπνηήζεηο, αλαθαηαηάμεηο θαη αλαζρεκαηηζκνχο θαη ζπκπιεξψλεη ηα ζε απφιπηνπο αξηζκνχο θνλδχιηα κε ζρεηηθνχο αξηζκνχο (αξηζκνχο ζε πνζνζηά επί ηνηο εθαηφ)

25 Οπζηαζηηθή αλάιπζε Απηή βαζίδεηαη κελ ζηα δεδνκέλα ηεο ηππηθήο αλάιπζεο, αιιά επεθηείλεηαη ζηελ εμεχξεζε θαη επεμεξγαζία δηάθνξσλ αξηζκνδεηθηψλ, νη νπνίνη δίλνπλ ηελ πξαγκαηηθή εηθφλα ηεο επηρείξεζεο. 1.6 πγθξηηηθή αλάιπζε ησλ ινγηζηηθώλ ρξεκαηννηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ (COMPERATIVE ANALYSIS) Γεληθά Η ζπγθξηηηθή ή δηαρξνληθή ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ ζπληειείηαη κε ηελ θαηάηαμε ησλ ζηνηρείσλ θαηά θαηεγνξίεο γηα κηα ζεηξά εηψλ. Σα ινγηζηηθά ζηνηρεία απνθηνχλ κεγαιχηεξε ζεκαζία φηαλ ζπγθξίλνληαη κε άιια ίδηα ή παξφκνηα πξνεγνπκέλσλ εηψλ ρξήζεσλ. Οη θαηαζηάζεηο κε ηα ινγηζηηθά ζηνηρεία δχν ή πεξηζζνηέξσλ ρξήζεσλ θαινχληαη ζπγθξηηηθέο ρξεκαηννηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο (comperative statements).έηζη, εηήζηα, εμακεληαία, ηξηκεληαία ή θαη κεληαία ζηνηρεία κπνξνχλ εχθνια λα ζπγθξηζνχλ κε ηα αληίζηνηρα πξνεγνπκέλσλ ρξήζεσλ θαη λα νδεγήζνπλ ζε ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε ηελ ηάζε θαη ην ξπζκφ ηνπο δηαρξνληθά. Η παξνπζία ησλ ζπγθξηηηθψλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ επαπμάλεη ηε ρξεζηκφηεηα απηψλ θαη εκθαλίδεη πην θαζαξά ηε θχζε θαη ηηο ηάζεηο ησλ ηξερνπζψλ κεηαβνιψλ πνπ επεξεάδνπλ ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο. ζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη ρξήζεηο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη νη ζπγθξηηηθέο θαηαζηάζεηο, ηφζν πην αμηφπηζηα είλαη θαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ ζα εμαρζνχλ. Γηα λα είλαη φκσο δπλαηή ε ζχγθξηζε ησλ ινγηζηηθψλ ζηνηρείσλ δηαρξνληθά, πξέπεη νη ζπγθξηηηθέο θαηαζηάζεηο λα πιεξνχλ ηηο εμήο πξνυπνζέζεηο (Νηάξρνπ, 1997) Η ηαμηλφκεζε ησλ ζηνηρείσλ λα είλαη νκνηφκνξθε ζε φιεο ηηο πεξηφδνπο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη ηηο ίδηεο επί κέξνπο νκάδεο ζηνηρείσλ λα είλαη εληαγκέλα απηά ηα ζηνηρεία

26 19 Να ηεξνχληαη νη απηέο ινγηζηηθέο αξρέο θαζ φιε ηελ ππφ θξίζε πεξίνδν. ε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη θάπνηα αιιαγή ζα πξέπεη λα ζεκεηψλεηαη, ψζηε λα ιακβάλεηαη ππφςε απφ ηνλ αλαιπηή. Να ζεκεηψλνληαη ηπρφλ κεηαβνιέο ζηηο ζπλζήθεο ή ζηε θχζε ησλ ζηνηρείσλ. ηελ έθηαζε πνπ νη παξαπάλσ πξνυπνζέζεηο δελ ηεξνχληαη, νη ζπγθξίζεηο κπνξεί λα δψζνπλ παξαπιαλεηηθή εηθφλα θαη λα νδεγήζνπλ ζε εζθαικέλα ζπκπεξάζκαηα. Θα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη νη ζπγθξηηηθέο θαηαζηάζεηο θαζίζηαληαη πεξηζζφηεξν ρξήζηκεο αλ παξάιιεια κε ηα απφιπηα κεγέζε πεξηέρνπλ πνζνζηά. Γηα λα είλαη δπλαηή ε πξφβιεςε ηεο πνξείαο κηαο επηρείξεζεο ζην κέιινλ, είλαη απαξαίηεην λα ζπγθεληξψλνληαη ζηνηρεία γηα δχν ηνπιάρηζηνλ ή πεξηζζφηεξεο πεξηφδνπο, δηφηη έηζη νη πιεξνθνξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηέο είλαη πην απνθαιππηηθέο γηα ηνλ αλαιπηή. Η ζπγθξηηηθή αλάιπζε πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεζφδνπο (Brigham, 1982): Σηο ζπγθξηηηθέο θαηαζηάζεηο ζπλήζνπο κνξθήο δηαρξνληθά Σνλ ππνινγηζκφ ησλ αξηζκνδεηθηψλ ηάζεσο. Σε δηαρξνληθή αλάιπζε ησλ <<θνηλψλ κεγεζψλ>> ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ. Σε δηαρξνληθή αλάιπζε ησλ αξηζκνδεηθηψλ πγθξηηηθέο θαηαζηάζεηο Η θαηάξηηζε ησλ ζπγθεληξσηηθψλ θαηαζηάζεσλ επηηξέπεη ηελ αμηνιφγεζε ησλ κεηαβνιψλ ησλ δηαθφξσλ νκάδσλ ζηνηρείσλ ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ θαη ησλ κεηαβνιψλ ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο ζέζεο κηαο επηρείξεζεο. Η απεηθφληζε ησλ ελ ιφγσ κεηαβνιψλ γίλεηαη δηαρξνληθά ηφζν ζε απφιπηα κεγέζε φζν θαη ζε πνζνζηά. Μηα ζε βάζνο αλάιπζε ησλ ζπγθξηηηθψλ θαηαζηάζεσλ κπνξεί λα νδεγήζεη ζηνλ εληνπηζκφ ησλ αηηηψλ ησλ παξαπάλσ κεηαβνιψλ. Γηα παξάδεηγκα, κηα εηήζηα αχμεζε ησλ πσιήζεσλ, θαηά 10%, ζπλνδεπφκελε απφ αχμεζε ησλ απαηηήζεσλ ηεο επηρεηξήζεσο θαηά 15%, θαηά ηελ ίδηα πεξίνδν, ρξεηάδεηαη πεξαηηέξσ δηεξεχλεζε γηα

27 20 ηε δηαθνξά πνπ ππάξρεη ζην πνζνζηφ αχμεζεο ησλ πσιήζεσλ θαη ζην αληίζηνηρν πνζνζηφ ηεο αχμεζεο ησλ απαηηήζεσλ. Η δηαθνξά απηή είλαη δπλαηφλ λα νθείιεηαη ζηελ αιιαγή ηεο πνιηηηθήο πσιήζεσλ θαη ηεο παξνρήο πεξηζζφηεξσλ δηεπθνιχλζεσλ ζηνπο πειάηεο ηεο, ή ζε άιινπο ιφγνπο. Η ζχγθξηζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ γηα 2 κε 3 ρξφληα κπνξεί λα γίλεη εχθνια κε ηελ παξαθνινχζεζε ησλ κεηαβνιψλ ηφζν ησλ απνιχησλ κεγεζψλ φζν θαη ησλ πνζνζηψλ ηνπο. Καηά απηφ ηνλ ηξφπν, δίλεηαη πιεξέζηεξε εηθφλα έλαληη εθείλεο πνπ παξέρεηαη απφ ηελ εμέηαζε κεκνλσκέλα ησλ απνιχησλ κεγεζψλ ή ησλ πνζνζηηαίσλ κεηαβνιψλ ησλ ζηνηρείσλ. Μηα κεηαβνιή π.ρ. 10% ζηελ αμία απνζεκάησλ, χςνπο 50,000 euro, είλαη ιηγφηεξν ζεκαληηθή απφ ηελ ίδηα πνζνζηηαία κεηαβνιή χςνπο απνζεκάησλ 5,000,000 euro. Γηα ην ιφγν απηφ είλαη απαξαίηεην καδί κε ηηο πνζνζηηαίεο κεηαβνιέο λα αλαγξάθνληαη θαη ηα απφιπηα κεγέζε ηνπο, γηαηί ηφηε κφλν έρνπκε ηελ πξαγκαηηθή δηάζηαζε ησλ κεηαβνιψλ ησλ ζηνηρείσλ κηαο επηρείξεζεο θαη κπνξνχκε λα θηάζνπκε ζε ζσζηά ζπκπεξάζκαηα (Brigham, 1982) Γηα ηε κειέηε ζηνηρείσλ πεξηζζνηέξσλ εηψλ, ε ζχγθξηζε ησλ κεηαβνιψλ ησλ δηαθφξσλ κεγεζψλ είλαη πξνηηκφηεξν λα γίλεηαη κε ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αξηζκνδεηθηψλ ηάζεσο. Θα πξέπεη λα επηζεκάλνπκε φηη νη ζπγθξηηηθέο θαηαζηάζεηο ράλνπλ ηελ αμία ηνπο, αλ ηα ζηνηρεία θαη νη κεηαβνιέο πνπ απεηθνλίδνπλ, δελ είλαη ζπγθξίζηκεο, απφ ην έλα έηνο ζην άιιν θαη δελ ηεξνχληαη νη γεληθά παξαδεθηέο αξρέο ηεο ινγηζηηθήο, θαζψο θαη νη πξνυπνζέζεηο πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ. Καηά ηελ εμαγσγή ησλ ζπκπεξαζκάησλ, ν αλαιπηήο ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηνπ θαη ην φηη ζε πεξηπηψζεηο κεηαβνιήο ηηκψλ, ηα κεγέζε πνπ απεηθνλίδνληαη ζηηο ζπγθξηηηθέο θαηαζηάζεηο εκθαλίδνπλ αμίεο ζε λφκηζκα δηαθνξεηηθήο αγνξαζηηθήο ηηκήο δπλάκεσο ιφγσ ηνπ ππάξρνληνο πιεζσξηζκνχ. Ο ππνινγηζκφο ησλ κεηαβνιψλ ησλ δηαθφξσλ ζηνηρείσλ ησλ ηζνινγηζκψλ θαη ησλ θαηαζηάζεσλ απνηειεζκάησλ ρξήζεσο είλαη απιφο. ηαλ φκσο παξνπζηάδνληαη αξλεηηθά κεγέζε ζην έηνο βάζεσο θαη ζεηηθά κεγέζε κεηέπεηηα, ή θαη αληίζηξνθα, ηφηε δελ ππνινγίδνληαη πνζνζηηαίεο κεηαβνιέο. Αλ π.ρ. ηα θαζαξά θέξδε κηαο επηρείξεζεο ζην ππφ εμέηαζε έηνο είλαη 500,000euro θαη ζην πξνεγνχκελν έηνο εκθαληδφηαλ δεκία 100,000euro, ηφηε ε θαζαξή κελ αχμεζε ησλ θεξδψλ ηεο είλαη 600,000euro, αιιά απηή ε κεηαβνιή δελ κπνξεί λα απεηθνληζηεί κε πνζνζηά. Σν ίδην ζπκβαίλεη θαη φηαλ θάπνην ζηνηρείν δελ ππήξρε ζην έηνο βάζεσο. Γελ κπνξεί λα

28 21 ππνινγηζηεί πνζνζηηαία κεηαβνιή. Αληίζεηα, φηαλ ππήξρε αμία ζην έηνο βάζεσο θαη δελ ππάξρεη ζην ππφ εμέηαζε έηνο, ηφηε ε πνζνζηηαία κείσζε ηνπ ελ ιφγσ ζηνηρείνπ είλαη 100% (Brigham, 1982) Με ηε κειεηψκελε αλάιπζε είλαη δπλαηή ε ζχγθξηζε ησλ εηήζησλ κεγεζψλ, κε ηνπο κέζνπο φξνπο ησλ αληίζηνηρσλ κεγεζψλ νιφθιεξεο ηεο εμεηαδφκελεο πεξηφδνπ, κε ζθνπφ λα επηζεκαλζνχλ ηπρφλ αζπλήζεηο δηαθπκάλζεηο, δεδνκέλνπ φηη ν κέζνο φξνο εμνκαιχλεη θαηά θάπνην ηξφπν ηηο αθξαίεο πεξηπηψζεηο.

29 22 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 ν ΑΝΑΓΚΗ ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΥΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΣΑΣΑΔΩΝ ΜΔ ΣΑ ΓΠΥΠ / ΓΤΥΔΡΔΙΔ 2.1 θνπόο ησλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ Απνζηνιή ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ είλαη λα παξέρνπλ πιεξνθνξίεο γηα ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ζέζε,ηελ απνδνηηθφηεηα θαζψο θαη γηα ηηο κεηαβνιέο ζηε ρξεκαηννηθνλνκηθή ζέζε κηαο επηρείξεζεο,πνπ είλαη ρξήζηκεο ζε έλα επξχ πεδίν πξνζψπσλ φπσο (κέηνρνη,νηθνλνκηθνί αλαιπηέο.κεληξηθή ηξάπεδα ) πξνθεηκέλνπ λα ιάβνπλ απνθάζεηο νηθνλνκηθήο θχζεο. Οη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ζέζε απνηππψλνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ θαη είλαη ρξήζηκεο γηα ηελ εθηίκεζε ηεο ηθαλφηεηαο ηεο επηρείξεζεο λα δηαρεηξίδεηαη ηνπο νηθνλνκηθνχο ηεο πφξνπο θαη λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο βξαρππξφζεζκεο θαη καθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο. εκαληηθφ γηα έλαλ κειεηεηή ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ κηαο ηξάπεδαο είλαη λα γλσξίδεη ηεο πεγέο ρξεκαηνδφηεο ηνπ ελεξγεηηθνχ ηεο πνπ είλαη ζπλήζσο νη θαηαζέζεηο θαη ηα νκνινγηαθά δάλεηα. Οη πιεξνθνξίεο γηα ηελ απνδνηηθόηεηα ηεο επηρείξεζεο απνηππψλνληαη ζηα απνηειέζκαηα ρξήζεο θαη είλαη ρξήζηκεο πξνθεηκέλνπ λα εθηηκεζεί ε απνηειεζκαηηθφηεηα κε ηελ νπνία ε ηξάπεδα ρξεζηκνπνηεί ηνπο πφξνπο πνπ δηαζέηεη (π.ρ θαηαζέζεηο,ίδηα θεθάιαηα),θαζψο θαη ηελ ηθαλφηεηά ηεο λα δεκηνπξγεί απφ απηνχο ηακηαθέο ξνέο. Οη κεηαβνιέο ζηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ζέζε ηεο ηξάπεδαο δείρλνπλ ηνπο πξνζαλαηνιηζκνχο,ηελ αθνινπζνχκελε πνιηηηθή θαζψο θαη ηελ ηθαλφηεηα ηεο ηξάπεδαο λα πξνζαξκφδεηαη γξήγνξα ζηηο κεηαβνιέο πνπ ζπκβαίλνπλ ζην γεληθφηεξν πεξηβάιινλ. Οη πιεξνθνξίεο γηα ηηο κεηαβνιέο ζηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ζέζε απνηππψλνληαη ζηηο θαηαζηάζεηο ησλ ηακεηαθψλ ξνψλ θαη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ. 2 2 Γ.Κνληόο (2000) Σξαπεδηθή Λνγηζηηθή Κεθ 13 ζει Ν. Πξσηνςάιηεο et.al (2002) Γηεζλή ινγηζηηθά πξφηππα & δηεξκελείεο

30 Αλαγθαηόηεηα θαζνξηζκνύ δηεζλώλ ινγηζηηθώλ πξνηύπσλ Οη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο θαηαξηίδνληαη θαη παξνπζηάδνληαη απφ πνιιέο αλά ηνλ θφζκν επηρεηξήζεηο γηα ηνπο εμσηεξηθνχο ρξήζηεο απηψλ. Μνινλφηη νη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο κπνξεί λα θαίλνληαη φκνηεο απφ ρψξα ζε ρψξα, ππάξρνπλ δηαθνξέο νη νπνίεο νθείινληαη πηζαλψο ζε κηα ζεηξά απφ θνηλσληθέο,νηθνλνκηθέο θαη λνκηθέο ζπλζήθεο.απηέο νη δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο έρνπλ νδεγήζεη ζηε ρξήζε κηαο πνηθηιίαο νξηζκψλ ησλ ζηνηρείσλ πνπ ζπγθξνηνχλ ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο φπσο γηα παξάδεηγκα,ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία,νη ππνρξεψζεηο,ηα ίδηα θεθάιαηα,ηα έζνδα θαη ηα έμνδα. Έρνπλ επίζεο σο απνηέιεζκα ηε ρξήζε δηαθνξεηηθψλ θξηηεξίσλ γηα ηελ απεηθφληζε ησλ ζηνηρείσλ ζηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο θαη ηελ πξνηίκεζε δηαθνξεηηθψλ ηξφπσλ απνηίκεζεο. Η Δπηηξνπή Γηεζλψλ Λνγηζηηθψλ Πξνηχπσλ IASC επηδηψθεη λα ειαρηζηνπνηήζεη απηέο ηηο δηαθνξέο αλαδεηψληαο λα ελαξκνλίζεη ηνπο θαλφλεο,ηα ινγηζηηθά πξφηππα θαη ηηο δηαδηθαζίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ θαηάξηηζε θαη ηελ παξνπζίαζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ. 3 Σα βαζηθφηεξα φξγαλα θαηάξηηζεο ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ ζε δηεζλέο επίπεδν είλαη ε επηηξνπή ΓΛΠ ( IASC) ην ζψκα ΓΛΠ (IASB) ε ζπκβνπιεπηηθή επηηξνπή πξνηχπσλ (SAC) ε επηηξνπή δηεξκελεηψλ ΓΛΠ Υξεκαηννηθνλνκηθήο Πιεξνθφξεζεο ( ΙFRIC) φπσο κεηνλνκάζζεθαλ απφ ηνλ Μάξηην ηνπ 2001 θαη ε Δπξσπατθή Έλσζε. Απφ ην 1974 νπφηε εθδφζεθε ην πξψην ΓΠΥΠ,κέρξη ην 2002 έρνπλ εθδνζεί 41 ινγηζηηθά πξφηππα.. 4 Η Δπξσπατθή Έλσζε ζεσξείηαη φξγαλν θαηάξηηζεο δηεζλψλ ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ θαηά έκκεζν ηξφπν γηαηί δελ έρεη αθνινπζήζεη ηελ κεζνδνινγία ηεο IASC, αιιά έρεη πξνζπαζήζεη λα ελαξκνλίζεη ηα ινγηζηηθά πξφηππα πνπ ηζρχνπλ ζηα θξάηε κέιε ηεο. Καη απηήλ ηελ έλλνηα ε ΔΔ ιεηηνπξγεί ζε δηεζλέο επίπεδν ζηα πιαίζηα φκσο κίαο εληαίαο αγνξάο 5. Η θαζηέξσζε ησλ δηεζλψλ ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ γίλεηαη αλαγθαία ηδηαίηεξα ζην πιαίζην ηεο νηθνλνκηθήο θαη λνκηζκαηηθήο ελνπνίεζεο,θαζψο επίζεο θαη ελ 3 IASB,Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα, Μεηάθξαζε ΟΔΛ(1998),Πιαίζην θαηάξηηζεο θαη παξνπζίαζεο ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ, ζει 6 4 Grant Thornton (Γεθέκβξηνο 2004) Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα IFRS / Σφκνο Α ζει 18 John Wiley.(2000) International Accounting Standards Explained. Pages 20 5 Γ.Βεληέξεο (Φεβξνπάξηνο 1998) Γηεζλή ινγηζηηθά πξφηππα, χγρξνλεο ηάζεηο θαη πξνβιήκαηα ελαξκφληζεο, Λνγηζηήο,ζει 165

31 39 ). 6 Αθφκε ε ελαξκφληζε ησλ ινγηζηηθψλ πξαθηηθψλ κπνξεί λα κεηψζεη ην 24 φςεη ζπγρσλεχζεσλ θαη ζπλεξγαζηψλ ησλ δηαθφξσλ επξσπατθψλ ρξεκαηηζηεξίσλ. ηφρνο ησλ ΓΛΠ είλαη ε νξζή απνηχπσζε ησλ νηθνλνκηθψλ δεδνκέλσλ ηεο επηρεηξεζηαθήο κνλάδαο, έηζη ψζηε ν ρξήζηεο λα είλαη ζε ζέζε λα δηακνξθψζεη ζαθή αληίιεςε ηεο πξαγκαηηθήο θαηάζηαζεο ησλ δπλαηνηήησλ θαη ησλ πξννπηηθψλ ηεο θαη λα πξνζδηνξίζεη φινπο εθείλνπο ηνπο παξάγνληεο πνπ κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ ηελ πνξεία ηεο ζηελ αγνξά. Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη απφ ηελ πηνζέηεζε ησλ πξνηχπσλ,δελ ζα βειηησζεί κφλν ε πνηφηεηα ηεο πιεξνθφξεζεο,αιιά ζα πξνθχςνπλ θαη ζεκαληηθά νθέιε γηα ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε αθνχ ζα είλαη ππνρξεσκέλε λα επαλεθηηκά πεξηνδηθά ηηο πξννπηηθέο ησλ δηαθφξσλ ηνκέσλ,λα θαηαξηίδεη αμηφπηζηνπο πξνυπνινγηζκνχο,λα αμηνινγεί ζε ηαθηηθή βάζε ηηο επελδχζεηο ηεο,λα παξαθνινπζεί θαη λα πνζνηηθνπνηεί ηνπο θηλδχλνπο (ζπζηεκηθνχο θαη κε ) θαη λα εθαξκφδεη φιεο ηηο δνθηκαζκέλεο κεζφδνπο θαη ηερληθέο ηνπ ρξεκαηννηθνλνκηθνχ θιάδνπ ζηηο νπνίεο παξαπέκπνπλ νξηζκέλα πξφηππα φπσο,( ΓΠΥΠ 32 θαη ΓΠΥΠ θφζηνο ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ην θφζηνο άληιεζεο θεθαιαίσλ,λα ππνζηεξίμεη ην έξγν ησλ επνπηηθψλ αξρψλ, λα εληζρχζεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο θεθαιαηαγνξάο,λα πξνζειθχζεη μέλα θεθάιαηα θαη ηειηθά δεκηνπξγψληαο επελδπηηθέο επθαηξίεο λα ηνλψζεη ηελ νηθνλνκία.η ρξεζηκφηεηα θαη ε ζπνπδαηφηεηα ησλ δηεζλψλ ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ θαίλεηαη θαη απφ ην γεγνλφο φηη έρνπλ γίλεη επξέσο απνδεθηά απφ ηα πεξηζζφηεξα επξσπατθά θαη κε ρξεκαηηζηήξηα. Πνιιέο κεγάιεο επηρεηξήζεηο απφ νπεδία θαη Γεξκαλία έρνπλ πηνζεηήζεη ηα δηεζλή ινγηζηηθά πξφηππα αθνχ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ρψξν ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο. ηελ Ρσζία Καξατβηθή, Απζηξαιία Μαιαηζία θαη ηγθαπνχξε ηα δηεζλή ινγηζηηθά πξφηππα έρνπλ πηνζεηεζεί σο εζληθά.η απήρεζε πνπ έρνπλ ηα IAS θαηαδεηθλχεηαη θαη απφ ην φηη ππάξρνπλ, αληίζηνηρνη νξγαληζκνί ζε 104 ρψξεο,κέιε ηεο IASB. 7 6 Π.Μαιαθόο (20/9/2002) Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα Έςηινλ 7 7 Deloitte et. al (2003) ΙΑS RLUS ( ΙFRS in your POCKET)

32 Πξαθηηθέο δπζθνιίεο ελαξκόληζεο Ωζηφζν ππάξρνπλ νξηζκέλα δεηήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ απφ ηελ πηνζέηεζε θαη εθαξκνγή ησλ ΓΛΠ,πνπ απαηηνχλ ηδηαίηεξε πξνζνρή πξνθεηκέλνπ λα γίλεη νκαιά θαη ρσξίο πξνβιήκαηα ε κεηάβαζε ζην δηεζλέο ινγηζηηθφ ζχζηεκα. Οη πξαθηηθέο δπζθνιίεο πνπ ππάξρνπλ έρνπλ ζρέζε κε ηελ αλάγθε εθπαίδεπζεο θαη εμνηθείσζεο κε ηα ΓΛΠ ησλ ζπληαθηψλ θαη ειεγθηψλ ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ, ησλ επνπηηθψλ θαη θνξνινγηθψλ νξγάλσλ θαη ησλ ρξεζηψλ ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ. 8 Δθείλν ινηπφλ πνπ κπνξεί λα επηζεκαλζεί θαη γηα ην νπνίν δελ έρεη ιεθζεί θακία ξχζκηζε, είλαη ν θαζνξηζκφο πξνζψπσλ κε εηδηθά πξνζφληα πνπ ζα είλαη απνθιεηζηηθά αξκφδηα θαη ππεχζπλα γηα ηελ δηελέξγεηα ησλ εθηηκήζεσλ ησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ζηελ εύινγε αμία ηνπο,ψζηε νη πξνζδηνξηδφκελεο αμίεο λα είλαη πάληνηε ζπλεηέο θαη πξαγκαηνπνηήζηκεο, φπσο απαηηνχλ θαη ηα ΓΛΠ. Απφ ηνπο ππνθεηκεληθνχο ρεηξηζκνχο ππάξρεη ζνβαξφο θίλδπλνο λα δεκηνπξγεζεί ινγηζηηθή αλαξρία. Δίλαη γλσζηφ φηη ηα ινγηζηηθά ζθάλδαια πνπ απνθαιχθζεθαλ κεηά ηελ θαηάξξεπζε ζηηο ΗΠΑ ηνπ ελεξγεηαθνχ θνινζζνχ Enron Corp.ην 2001 θαη ηνπ ηειεπηθνηλσληαθνχ θνινζζνχ World Com Inc.ην 2002,δελ επζχλνληαη κφλν νη ειεγθηέο θαη νη δηνηθήζεηο ησλ εηαηξεηψλ απηψλ, αιιά πνιχ κεγάιν κεξίδην επζχλεο έρνπλ θαη ηα ινγηζηηθά πξφηππα ησλ ΗΠΑ πνπ επηηξέπνπλ πνιινχο ππνθεηκεληθνχο ρεηξηζκνχο. Παξφκνηεο απνθαιχςεηο έγηλαλ θαη ζηελ Δπξψπε ην 2003 ζε δχν εηαηξείεο θνινζζνχο,ζηελ Οιιαλδηθή Royal Ahold (ηελ ηξίηε ζε κέγεζνο εηαηξεία ιηαληθήο πψιεζεο ηξνθίκσλ ζηνλ θφζκν ) θαη ζηελ Ιηαιηθή Parmalat (ηε κεγαιχηεξε εηαηξεία ζηνλ θφζκν γαιαθηνθνκηθψλ πξντφλησλ ),νη νπνίεο εθάξκνδαλ ηα ΓΛΠ.. 9 Έλα άιιν θνκκάηη πνιχ ζεκαληηθφ είλαη ην θνξνινγηθό. Πξέπεη λα εμεηαζζεί επί πνίσλ θεξδψλ ζα γίλεη ε θνξνιφγεζε,απφ απηά πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ ηε θνξνινγηθή λνκνζεζία ή κε βάζε απηά πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ησλ ΓΛΠ. Πνηα ηειηθά θέξδε ζα δηαλέκνπλ νη επηρεηξήζεηο. Με πνηφλ ηξφπν ζα 8 Υ. Παλαγησηίδεο (5/4/2004) Δηδηθφ αθηέξσκα ζηα Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα,Ναπηεκπνξηθή 9 Γ. Γξεγνξάθνο (Ινχληνο 2005 ), Οη θπξηφηεξεο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ ΓΛΠ θαη ησλ πξνεξρφκελσλ απφ ηηο ινγηζηηθέο νδεγίεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ΔΛΠ, Λνγηζηήο

33 26 ιεηηνπξγήζεη ε αλαβαιιφκελε θνξνινγία, έλλνηα θαηλνχξηα πνπ δελ ππάξρεη ε ζρεηηθή λνκνζεζία. 10 Ήδε ζην ΦΔΚ 263/Α / δεκνζηεχηεθε ν Ν.3301/2004 «ζπκθσλίεο παξνρήο ρξεκαηννηθνλνκηθήο αζθάιεηαο,εθαξκνγή ησλ δηεζλψλ ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ θαη άιιεο δηαηάμεηο» πνπ ηξνπνπνηεί δηαηάμεηο ζηνλ ΚΦ (Π.Γ 186/1992- ΦΔΚ 84/Α ) γηα ηελ εθαξκνγή ησλ ΓΛΠ. Με ηηο λέεο δηαηάμεηο ηνπ θψδηθα, πξνθεηκέλνπ λα είλαη εθηθηφο ν πξνζδηνξηζκφο ησλ θνξνινγηθψλ κεγεζψλ θαη γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ θνξνινγηθψλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο πνπ ηεξεί ηα βηβιία ηεο ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ησλ ΓΛΠ νξίδνληαη πξφζζεηεο ππνρξεψζεηο φπσο: πίλαθαο ζπκθσλίαο Λνγηζηηθήο θνξνινγηθήο βάζεο θαη ηήξεζε θνξνινγηθνχ κεηξψνπ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ Δθηφο ινηπφλ απφ ην θχξην κεηξψν πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πξέπεη λα ηεξεί θαη ηδηαίηεξν,αζεψξεην θαη απηφ θαη λα ελεκεξψλεηαη κέρξη ην θιείζηκν ηνπ ηζνινγηζκνχ. ην κεηξψν απηφ θαηαρσξνχληαη κφλν ηα πάγηα πνπ δηαθνξνπνηνχληαη ιφγσ ηεο εθαξκνγήο ησλ ΓΛΠ είηε σο πξνο ηελ αξρηθή ηνπο αμία πξν ησλ απνζβέζεσλ (ηηκή θηήζεο )είηε σο πξνο ηηο απνζβέζεηο. Δπίζεο πξέπεη λα ζπληάζζεη πίλαθα θνξνινγηθψλ απνηειεζκάησλ ρξήζεο,πίλαθα ζρεκαηηζκνχ θνξνινγηθψλ απνζεκαηηθψλ θαη αλαθεθαιαησηηθφ πίλαθα θνξνινγηθψλ απνζεκαηηθψλ θαη λα ηνπο θαηαρσξεί ζην βηβιίν Απνγξαθψλ θαη Ιζνινγηζκνχ κέρξη ηελ πξνζεζκία θιεηζίκαηνο ησλ βηβιίσλ. 11 Σα ΓΛΠ εηζάγνπλ ζηελ ειιεληθή ινγηζηηθή ζθελή έλλνηεο νη νπνίεο δελ είλαη νηθείεο. Σν ζεκαληηθφηεξν φκσο είλαη ε κεηάζεζε ηνπ βάξνπο απφ ηελ κεραληζηηθή πξνζέγγηζε ζηελ νπζηαζηηθή αληηκεηψπηζε ησλ ινγηζηηθψλ ζεκάησλ ηεο επηρείξεζεο θαη απηφ ζπλεπάγεηαη κεγαιχηεξεο επζχλεο ηφζν απφ ηηο δηνηθήζεηο φζν θαη απφ ηνπο εκπιεθφκελνπο νξθσηνχο ειεγθηέο. Απφ κέξνπο ησλ ηξαπεδψλ απαηηείηαη πνιχ θαιή γλψζε ησλ ΓΛΠ θαη ησλ δηεξκελεηψλ ηνπο (SIC) φζν θαη ησλ ειιεληθψλ ινγηζηηθψλ αξρψλ, άξηζηε 10 Γ.Βεληέξεο (2003 ), Κνζκνγνλία ζην ρψξν ηεο ινγηζηηθήο κε ηελ εηζαγσγή ησλ δηεζλψλ ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ, Έςηινλ 7 11 (24/3/2005) Παξνρή νδεγηώλ γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ 12 ηνπ Κεθαιαίνπ Β ηνπ Ν. 3301/2004 (ΦΔΚ 263/Α /23), Αccount ηεχρνο 383

34 27 ινγηζηηθή θαη ρξεκαηννηθνλνκηθή εμνηθείσζε κε ηηο ηξαπεδηθέο ηδηαηηεξφηεηεο,ζσζηφο ζπληνληζκφο ηδηαίηεξα κε ην ΜIS θαη ηε κεραλνγξάθεζε θαζψο θαη κε φια ηα ηκήκαηα ηεο ηξάπεδαο πνπ παξάγνπλ ηελ πξσηνγελή πιεξνθνξία πνπ ζα αθνινπζήζεη ζηελ ζπλέρεηα ηε ινγηζηηθή ηεο απεηθφληζε,ε νπνία είλαη δηαθνξεηηθή κε ηα θξηηήξηα ησλ ΓΛΠ ζε ζρέζε κε απηά ησλ ειιεληθψλ πξνηχπσλ. 12 Η ζχγθξηζε φκσο ηνπ θόζηνπο κε ην όθεινο πνπ πξνθχπηεη δείρλεη φηη ζε καθξνπξφζεζκε ηδηαίηεξα βάζε,νη επηρεηξήζεηο ζα έρνπλ φθεινο.η θχξηα δχλακε πίζσ απφ ηε ζέζπηζε θνηλψλ θαλφλσλ ινγηζηηθήο ελαξκφληζεο είλαη ε παγθνζκηνπνίεζε ησλ αγνξψλ θεθαιαίνπ. ζν νη επελδπηέο επηδηψθνπλ φιν θαη πεξηζζφηεξν ηε δηεζλή δηαθνξνπνίεζε ηνπ επελδπηηθνχ ραξηνθπιαθίνπ ηνπο θαη φζν νη επηρεηξήζεηο πξνζβιέπνπλ ζην λα αληινχλ θεθάιαηα απφ εγρψξηεο θαη δηεζλείο θεθαιαηαγνξέο,γίλεηαη θαλεξφ πφζν ζεκαληηθή θαη αλαγθαία είλαη ε εθαξκνγή ελφο δηεζλνχο ινγηζηηθνχ ζπζηήκαηνο πνπ ζα πεξηνξίζεη ηα θφζηε θαη ζα θέξεη επελδπηέο θαη επηρεηξήζεηο θνληά ηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ησλ Tξαπεδώλ Οη νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο πνπ ππνρξενχληαη λα ζπληάζζνπλ θαη λα παξνπζηάζνπλ νη ηξάπεδεο δελ δηαθέξνπλ απφ απηέο πνπ νξίδνληαη γηα ηηο ινηπέο επηρεηξήζεηο ζχκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ ΓΠΥΠ 1.Η νπζηαζηηθή δηαθνξά έγθεηηαη ζηηο επηκέξνπο πιεξνθνξίεο πνπ θαινχληαη λα παξάζρνπλ νη ηξάπεδεο ζηνπο ρξήζηεο ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ. Δπνκέλσο κηα πιήξεο ζεηξά νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ πεξηιακβάλεη ηηο αθφινπζεο επηκέξνπο θαηαζηάζεηο ζχκθσλα κε ην ΓΠΥΠ 30 «Γλσζηνπνηήζεηο ζηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηξαπεδψλ θαη φκνησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ηδξπκάησλ» : 12. Πεηξόπνπινο (Γ Σξίκελν 2002),Σα δηεζλή ινγηζηηθά πξφηππα ζηνλ ηξαπεδηθφ ρψξν, δειηίν ΔΔΣ 12 Γ. Ιαηξίδεο (Γ ηξίκελν 2004) Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα εθαξκνγή,δπζρέξεηεο θαη ρξεζηκφηεηα δειηίν Έλσζεο Διιεληθψλ Σξαπεδψλ

35 28 Ιζνινγηζκφο Καηάζηαζε απνηειεζκάησλ Καηάζηαζε κεηαβνιψλ ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ Καηάζηαζε ηακεηαθψλ ξνψλ Λνγηζηηθέο κεζφδνπο θαη επεμεγεκαηηθέο ζεκεηψζεηο Οη απαξαίηεηεο φκσο πιεξνθνξίεο γλσζηνπνίεζεο ζα πξέπεη λα ζρεηίδνληαη κε ζπλαθή αμηφπηζηε θαη ζπγθξίζηκε πιεξνθνξία γηα ηελ νηθνλνκηθή ζέζε θαη απφδνζε, φπσο επίζεο θαη γηα ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ηξάπεδαο θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο. 14 Οη ηξάπεδεο έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ην επξχ θνηλφ κέζσ ησλ ππεξεζηψλ ηνπο (π.ρ θαηαζέζεηο,παξνρή δαλείσλ ),εθφζνλ ην ζχλνιν ζρεδφλ ηδησηψλ,νξγαληζκψλ θαη ινηπψλ επηρεηξήζεσλ θάλνπλ ρξήζε ησλ ηξαπεδψλ είηε σο θαηαζέηεο είηε σο δαλεηδφκελνη. Αθφκε νη ηξάπεδεο απνηεινχλ έλα ζεκαληηθφ θξίθν ηνπ λνκηζκαηηθνχ ζπζηήκαηνο θάζε ρψξαο θαη αληηπξνζσπεχνπλ έλα ζεκαληηθφ θαη κε επηξξνέο επηρεηξεκαηηθφ ηνκέα παγθνζκίσο, εθφζνλ απνηεινχλ ζπνπδαίν κέξνο θάζε αγνξάο θεθαιαίνπ.τπάξρεη ινηπφλ ζεκαληηθφ ελδηαθέξνλ γηα ηελ θαιή θαηάζηαζε ησλ ηξαπεδψλ θαη εηδηθφηεξα γηα ηελ θεξεγγπόηεηα, ηελ ξεπζηόηεηά ηνπο θαη ηνλ ζρεηηθφ βαζκφ θηλδχλνπ πνπ ζπλεπάγνληαη νη δηάθνξνη ηχπνη ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. 15 Απηφ βέβαηα έγηλε αθφκε πην ζεκαληηθφ χζηεξα απφ πνιιά ζθάλδαια ηα νπνία αθνξνχζαλ ηελ δεθαεηία ηνπ 90,φπσο επίζεο θαη χζηεξα απφ ζθάλδαια ππεξβνιηθψλ ηξαπεδηθψλ επελδχζεσλ ζε πνιιά θξάηε (ζπρλά κε κεγάιν θίλδπλν),ηα νπνία έθαλαλ θαλεξή ηελ αλάγθε αχμεζεο ηεο θεξεγγπφηεηαο ησλ ηξαπεδψλ. Σν ζπγθεθξηκέλν πξφηππν αλαγλσξίδεη ηηο εηδηθέο αλάγθεο γηα πιεξνθφξεζε πνπ θαινχληαη νη ηξάπεδεο λα δψζνπλ κέζα απφ ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ψζηε λα 14 Grant Thornton (Γεθέκβξηνο 2004) Γηεζλή Λνγηζηηθά Πξφηππα IFRS / Σφκνο Β ζει Α. Αξακπαηδή (2005) Γλσζηνπνηήζεηο γηα ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ησλ ηξαπεδψλ θαη φκνησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ,διεγθηηθή θαη ινγηζηηθή βηβιηνζήθε ηεο Grant Thornton, άξζξν 33