ΙΔ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΟΙΚΗΗ ΟΡΓΑΝΙΜΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ

Transcript

1 ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙΔ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΟΙΚΗΗ ΟΡΓΑΝΙΜΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΜΑ: ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΙΚΧΝ ΠΡΟΟΝΣΧΝ ΚΑΙ ΣΟ ΤΣΗΜΑ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΙΚΗ ΚΑΣΑΡΣΙΗ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Επιβλέπων-Σσντονιστής: Ηλίας Κικίλιας Σποσδάστρια: Κωνσταντίνα Νάνη ΑΘΗΝΑ 2004

2 ΠΔΡΙΛΗΦΗ ηελ εξγαζία απηή επηρεηξείηαη κία δηεξεχλεζε ηεο ζεκαζίαο ηεο πηζηνπνίεζεο ηωλ επαγγεικαηηθώλ πξνζόληωλ, ζηηο ζεκεξηλέο ζπλζήθεο ησλ ξαγδαίσλ εμειίμεσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ηφζν ιφγσ ηεο ρξήζεο λέσλ ηερλνινγηψλ, φζν θαη ιφγσ ηεο δηεζλνπνίεζεο ηεο νηθνλνκίαο θαη ησλ δεκνγξαθηθψλ αιιαγψλ. ην πιαίζην απηφ, γίλεηαη, ζην πξψην θεθάιαην, κηα πξνζπάζεηα αλαδήηεζεο ηεο ζρέζεο ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο κε ηελ θαηάξηηζε, κέζσ ηεο παξνπζίαζεο ηνπ ζεκεξηλνχ πζηήκαηνο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο ζηελ Διιάδα. ηε ζπλέρεηα, γίλεηαη κηα πξνζέγγηζε ζην δήηεκα ηεο πηζηνπνίεζεο ηωλ επαγγεικαηηθώλ πξνζόληωλ, σο πξναπαηηνχκελν γηα ηελ επαγγεικαηηθή εμέιημε ηνπ αηφκνπ, ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη ηελ αληηκεηψπηζε ηεο φπνηαο αλαζθάιεηαο πξνθαιιεί ε λέα πξαγκαηηθφηεηα. Γηα ην ιφγν απηφ, παξνπζηάδνληαη ηα εζληθά πιαίζηα πηζηνπνίεζεο πέληε δηαθνξεηηθψλ ρσξψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο κε ζθνπφ λα δηαθξίλνπκε νκνηφηεηεο θαη δηαθνξέο ζηα ζπζηήκαηα πνπ πηνζεηήζεθαλ θαη λα εμεηάζνπκε πνηνπο ζθνπνχο εμππεξεηεί ε θάζε θαηεγνξηνπνίεζε. Σέινο, παξνπζηάδνληαη ηα Διιεληθά δεδνκέλα, ζην ζέκα ηεο πηζηνπνίεζεο επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ, κε αλαθνξά ζην ζεζκηθφ πιαίζην θαη ζηνπο θνξείο πνπ παξέρνπλ θαηάξηηζε θαη πηζηνπνίεζε γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ ζηε ρψξα καο. Σν ζπκπέξαζκα πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ παξαπάλσ αλάιπζε είλαη, φηη ν ζπλδεηηθφο θξίθνο θαη ην κεγάιν έιιεηκκα ζηε ρψξα καο - πνπ ελψλεη ηελ πηζηνπνίεζε επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ κε ην ζχζηεκα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο είλαη ε πνηόηεηα, ε αλάπηπμε θαη εδξαίσζε ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο θαη εμαζθάιηζεο πνηφηεηαο (Quality Assurance and Quality Management Systems) κέζα ζην ζπλνιηθφ πιαίζην ησλ δηαδηθαζηψλ έγθξηζεο, επηθχξσζεο θαη πηζηνπνίεζεο, ε νπνία πξέπεη λα δηαπεξλά φια ηα ζηάδηα απφθηεζεο γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ, πξνθεηκέλνπ λα θηάζνπκε ζε έλα νινθιεξσκέλν θαη απνδεθηφ απφ φινπο ηνπο παξαγσγηθνχο ζπληειεζηέο, πιαίζην πηζηνπνίεζεο. 2

3 Λέμεηο-θιεηδηά: δηα βίνπ κάζεζε, επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε, θαηάξηηζε, επαγγεικαηηθά πξνζφληα, πιαίζην πηζηνπνίεζεο, Δ...Δ.Δ.Κ.Α., Ο.Δ.Δ.Κ., Δ.ΚΔ.ΠΗ, θεληξηθέο - δεμηφηεηεο. 3

4 Abstract In this paper, an attempt is made to explore the meaning of the professional qualifications accreditation impact, upon the continuously growing conditions of labour market, nowadays. The contemporary trends, that necessitate the usage of new technologies, along with the phenomenon of the internationalization of economies, and the inescapable demographic changes that arise, have formed an interesting field of research, revealing a plethora of topics that subject to further investigation. In this framework, in the first chapter a preliminary evaluation of the relation between the professional education and the training is implemented, based on the up-to-date System of Professional Education and Training in Greece. In the following chapter, the subject of the professional qualifications accreditation is approached, by means of being a prerequisite for the professional progress, the participation in the production procedure, and the ability to confront the anticipated insecurity that the new reality imposes. For this reason, the national qualification frameworks of five individual EU countries are outlined, focusing on the similarities or the diversities of the adopted systems, and aiming finally to examine the scope that this classification serves. Finally, in the third chapter, the facts concerning the accreditation of professional qualifications in Greece are presented, with respect to the institutional background, and observing the role of the national organizations that provide education, training and certificates of knowledge. The thorough analysis comes up with the conclusion that the link (though bottleneck in the case of Greece) between the accreditation of professional qualifications and the system of professional education is the quality. This is practically realized by the exploitation and establishment of Quality Assurance and Quality Management Systems inside the entire field of the process of approval, ratification and certification, which in turn should inherently be part of all stages of knowledge and skills acquisition. If this is feasible, a commonly approved, by all production sides, qualification framework can be integrate. 4

5 Key - words: lifelong learning, professional education, training, professional qualification, qualification framework, Δ.S.S.Δ.Δ.Κ.Α., Ο.Δ.Δ.Κ., Δ.ΚΔ.ΠΗS, core - skills. 5

6 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ... 6 Δηζαγσγή... 7 Κεθάιαην 1: Ζ Δπαγγεικαηηθή θαηάξηηζε ζηελ Διιάδα Δηζαγσγή Ζ έλλνηα ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο Ζ Αξρηθή Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε Ζ πλερηδφκελε Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε πκπεξάζκαηα Κεθάιαην 2: Πηζηνπνίεζε πξνζφλησλ: Ζ Δπξσπατθή εκπεηξία Δηζαγσγή Δπξσπατθά Δζληθά Πιαίζηα Πηζηνπνίεζεο ΗΡΛΑΝΓΗΑ ΑΓΓΛΗΑ ΓΑΛΛΗΑ ΗΠΑΝΗΑ ΓΔΡΜΑΝΗΑ Ζ ζεκαζία ησλ Κεληξηθψλ Γεμηνηήησλ (Core Skills) πκπεξάζκαηα Κεθάιαην 3: Σν ζέκα ηεο πηζηνπνίεζεο πξνζφλησλ ζηελ Διιάδα Ζ αλάγθε αλάπηπμεο εζληθήο πνιηηηθήο γηα ηελ πηζηνπνίεζε δεμηνηήησλ θαη πξνζφλησλ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ Σν Δζληθφ ζχζηεκα ζχλδεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε ηελ απαζρφιεζε (Δ...Δ.Δ.Κ.Α.) Φνξείο Καηάξηηζεο θαη Αλαγλψξηζεο Πξνζφλησλ Με ηππηθή εθπαίδεπζε Αλεπίζεκε Μάζεζε Κξαηηθφ χζηεκα Πηζηνπνίεζεο Γισζζνκάζεηαο Ζ ζπκβνιή ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ Φνξείο Γηαζθάιηζεο ηεο παξερφκελεο θαηάξηηζεο Παξνπζίαζε ησλ θνξέσλ πηζηνπνίεζεο ηεο Αξρηθήο θαη πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (ΟΔΔΚ & ΔΚΔΠΗ) Γηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο Πηζηνπνίεζε Γνκψλ, χζηεκα παξαθνινχζεζεο θαη αμηνιφγεζεο Πηζηνπνίεζε εθπαηδεπηηθνχ πξνζσπηθνχ Πηζηνπνίεζε πξνγξακκάησλ πκπεξάζκαηα Κεθάιαην 4: Γεληθά πκπεξάζκαηα ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

7 Δηζαγωγή ηε ζχγρξνλε θνηλσληθνπνιηηηθή θαη νηθνλνκηθή πξαγκαηηθφηεηα, έρεη γίλεη πιένλ αληηιεπηφ, φηη ε αγνξά εξγαζίαο δηαθέξεη απφ ηελ αγνξά αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ. Ζ αγνξά εξγαζίαο πξνυπνζέηεη άηνκα ζε ζπλερή εμέιημε, ηα νπνία, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο γλψζεηο θαη ηηο δεμηφηεηέο ηνπο, απνηεινχλ ην πξαγκαηηθφ θεθάιαην ησλ ζχγρξνλσλ νηθνλνκηψλ. ε απηφ ην πιαίζην, ε Δπξσπατθή Έλσζε, δίλεη ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζηελ πξνψζεζε κηαο θνηλσλίαο ηεο γλψζεο, σο βαζηθνχ κνρινχ αλάπηπμεο θαη ελίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο. Οη πξνθιήζεηο είλαη πιένλ νξαηέο ζε φια ηα επίπεδα. Οηθνλνκηθέο, ηερλνινγηθέο, θνηλσληθέο θαη δεκνγξαθηθέο εμειίμεηο θαζηζηνχλ ηελ ζπλερηδφκελε θαηάξηηζε θαη ηε δηα βίνπ κάζεζε ησλ εξγαδνκέλσλ θάηη παξαπάλσ απφ αλαγθαία. Βαζηθφ ζηνηρείν ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο δηα βίνπ κάζεζεο είλαη ε δηακφξθσζε ζπζηεκάησλ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο, ηα νπνία λα δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα απφθηεζεο θαη βειηίσζεο γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ ζε φια ηα ζηάδηα ηεο δσήο ηνπ αηφκνπ. Δθηφο απφ ηελ Δπξσπατθή ηξαηεγθή, θαη ε Δζληθή πνιηηηθή γηα ηελ απαζρφιεζε έρεη ηνπο ίδηνπο ζηφρνπο. ηα πιαίζηα ηνπ Δζληθνχ ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Απαζρφιεζε (ΔΓΑ 2003), ην νπνίν απνηειεί βαζηθφ εξγαιείν ζπληνληζκνχ θαη πνζαλαηνιηζκνχ γηα ηε ζχλδεζε ησλ εζληθψλ ζηφρσλ κε ηελ πνιηηηθή ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ Απαζρφιεζε, ην ζχζηεκα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαηέρεη θπξίαξρε ζέζε. Σαπηφρξνλα, ηα ζπζηήκαηα απηά ζα πξέπεη λα γίλνπλ απνδεθηά απφ φινπο θαη λα ζεσξνχληαη αμηφπηζηα, έηζη ψζηε λα θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο λνκηκνπνίεζεο θαη θνηλσληθήο απνδνρήο. Ζ πηζηνπνίεζε ησλ δνκψλ πνπ παξέρνπλ εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε, ησλ εθπαηδεπηψλ, ησλ πξνγξακκάησλ θαη ηειηθά ησλ πξνζφλησλ πνπ απνθηά ην άηνκν, είλαη ε δξάζε πνπ πξέπεη λα δηαπλέεη φιν ην ζχζηεκα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο. Μφλν φηαλ φια ηα επηκέξνπο ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ ην ζχζηεκα κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ πνηνηηθά, ζα νδεγεζνχκε ζηελ νινθιεξσκέλε θαηνρχξσζε, αλαγλψξηζε θαη πηζηνπνίεζε ηειηθά ησλ γλψζεσλ θαη ησλ δεμηνηήησλ. 7

8 Ζ δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ζην πεδίν ηεο ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο μεθίλεζε ζηε ρψξα καο κε θάπνηα ζρεηηθή ακεραλία, ζηα πιαίζηα ηνπ Β ΚΠ, κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο πηζηνπνίεζεο δνκψλ.δ.κ. απφ ην Δζληθφ Κέληξν Πηζηνπνίεζεο Γνκψλ πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο θαη πλνδεπηηθψλ Τπεξεζηψλ (Δ.ΚΔ.ΠΗ). ηα πιαίζηα ηνπ Γ ΚΠ, νη αξκνδηφηεηεο ηνπ Δ.ΚΔ.ΠΗ δηεπξχλζεθαλ θαη ην ζχζηεκα πηζηνπνίεζεο επαλαθαζνξίζηεθε θαη βειηηψζεθε ζεκαληηθά. Παξάιιεια κε ηελ πηζηνπνίεζε δνκψλ.δ.κ. ην Δ.ΚΔ.ΠΗ πξνέβε θαη ζηε ζπγθξφηεζε Μεηξψνπ Δθπαηδεπηψλ.Δ.Κ., κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο παξερφκελεο θαηάξηηζεο, αιιά θαη ηελ θαηαγξαθή ηνπ δπλακηθνχ πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζην ρψξν ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. ηφρνο ηνπ Δ.ΚΔ.ΠΗ, είλαη λα ζπληειέζεη ζηελ αχμεζε ηεο αμηνπηζηίαο ηνπ πζηήκαηνο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, κέζα απφ ηε ζπγθξφηεζε ελφο δηθηχνπ ζχγρξνλσλ δνκψλ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, ηε δεκηνπξγία Μεηξψνπ πηζηνπνηεκέλσλ εθπαηδεπηψλ, ηελ θαηάξηηζε πηζηνπνηεκέλσλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ, δξάζεηο πνπ ζα δηαπεξλψληαη απφ έλα ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο θαη αμηνιφγεζεο. ε φιε απηήλ ηελ πξνζπάζεηα, ζεκαληηθή βνήζεηα ζα απνηειέζεη ε ζεζκνζέηεζε ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο χλδεζεο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο κε ηελ Απαζρφιεζε (Δ...Δ.Δ.Κ.Α) κε ην Ν. 3191/2003, ν νπνίνο έξρεηαη λα θαιχςεη ζεκαληηθά πξνβιήκαηα ζπληνληζκνχ κεηαμχ ησλ θνξέσλ αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Με ηελ αμηνπνίεζε απηνχ ηνπ πζηήκαηνο θαη ηε ζπκκεηνρή ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ γηα ηελ αλάπηπμε θαη δηακφξθσζε ησλ θαηάιιεισλ κεραληζκψλ θαη δηαδηθαζηψλ πηζηνπνίεζεο επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ, είλαη δπλαηφ λα δηαζθαιηζηεί ε αμηνπηζηία θαη ε αλαγλψξηζε ηνπ απνηειέζκαηνο απφ φινπο ηνπο παξαγσγηθνχο θαη θνηλσληθνχο ζπληειεζηέο ηεο ρψξαο. 8

9 Κεθάιαην 1: Η Δπαγγεικαηηθή θαηάξηηζε ζηελ Διιάδα 1.1 Δηζαγωγή ηηο κεηαβηνκεραληθέο θνηλσλίεο, κε ηηο θαιπάδνπζεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο θαη ηελ παγθνζκηνπνίεζε ηεο νηθνλνκίαο, ν άλζξσπνο είλαη πνπ αλαδεηθλχεηαη σο ν θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο πνπ ζα παίμεη ηνλ ζεκαληηθφηεξν ξφιν γηα ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ θαη, θαηά ζπλέπεηα, απνηειεί ηνλ κνριφ ψζεζεο ησλ εζληθψλ νηθνλνκηψλ. Δίλαη πιένλ θνηλψο απνδεθηφ πσο ε επέλδπζε πνπ κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ζηελ πξάμε ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ηεο Δπξψπεο θαη λα ηε βνεζήζεη λα αληαπνθξηζεί ζηηο λέεο ζπλζήθεο είλαη ε επέλδπζε ζην αλζξψπηλν θεθάιαην θαη πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε ελζαξξχλεηαη ην ζχλνιν ησλ θνηλσληθψλ ζπληειεζηψλ, ψζηε λα πηνζεηήζνπλ αληίζηνηρε «επελδπηηθή» θνπιηνχξα. απηφ ην πιαίζην, ε Δπξσπατθή Έλσζε δίλεη ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζηελ πξνψζεζε κηαο θνηλσλίαο ηεο γλψζεο, σο βαζηθνχ κνρινχ αλάπηπμεο θαη ελίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο. Δξγαιείν απηήο ηεο πνιηηηθήο απνηειεί ε Γηα Βίνπ Μάζεζε. Ήδε απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, ζηα πιαίζηα ηεο άζθεζεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή έρεη ζέζεη ηελ ζπλερηδφκελε θαηάξηηζε θαη ηε δηα βίνπ κάζεζε σο ζέκαηα θνηλνχ ελδηαθέξνληνο θαη σο εξγαιεία γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ηερλνινγηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ εμειίμεσλ ησλ ηειεπηαίσλ είθνζη ρξφλσλ. Δμ αηηίαο απηψλ ησλ εμειίμεσλ λέα επαγγέικαηα έρνπλ δεκηνπξγεζεί, ελψ δεκνγξαθηθέο εμειίμεηο, φπσο γηα παξάδεηγκα ε απμαλφκελε γήξαλζε ηνπ επξσπατθνχ πιεζπζκνχ θαη ε επηβξαδπλφκελε είζνδνο ησλ λέσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαζηζηνχλ πιένλ αλαγθαία ηφζν ηε ζπλερηδφκελε θαηάξηηζε φζν θαη ηε δηα βίνπ κάζεζε ησλ εξγαδνκέλσλ 1. Με απηφλ ηνλ ηξφπν πξνζδνθάηαη φηη ζα βειηησζεί ε πνηφηεηα ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, πξάγκα πνπ ζα νδεγήζεη ζε αχμεζε ηνπ βαζκνχ εξγαζηαθήο επειημίαο, θαζηζηψληαο έηζη επθνιφηεξε ηελ πξφζβαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Ζ αλαγθαηφηεηα ηεο ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο εληζρχεηαη πεξηζζφηεξν απφ ηνλ ρακειφ βαζκφ ζχλδεζεο ηεο ηππηθήο εθπαίδεπζεο κε ηελ αγνξά εξγαζίαο, πξάγκα πνπ θάλεη εμαηξεηηθά δχζθνιε ηε κεηάβαζε ζηελ απαζρφιεζε, θαζψο ε αλαληηζηνηρία 1 Γεσξγηαθφδεο Μ., Σπλερηδόκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε θαη πηζηνπνίεζε, ΔΚΔΠΗ Αζήλα

10 κεηαμχ πξνζθνξάο θαη δήηεζεο ηεο εξγαζίαο απνηειεί έλα απφ ηα βαζηθφηεξα αίηηα πνπ παξεκπνδίδνπλ ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο εξγαζίαο 2 Ζ δηα βίνπ κάζεζε πεξηιακβάλεη εθείλεο ηηο καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο είηε ηππηθέο είηε άηππεο πνπ πξνσζνχλ ηε δηαδηθαζία ηεο γλψζεο, ηεο εθπαίδεπζεο, ηεο δηδαζθαιίαο, ηεο θαηάξηηζεο, ηεο εμεηδίθεπζεο θαη ηεο επηκφξθσζεο πνπ δηαξθεί ζε φιε ηε δσή ηνπ αλζξψπνπ 3. Σν 1996 νξίζηεθε σο Δπξσπατθφ έηνο ηεο δηα βίνπ κάζεζεο θαη απφ ηφηε ε δηάζηαζε απηή δηαπεξλά φιε ηελ Δπξσπατθή πνιηηηθή θαη ηα Δπξσπατθά πξνγξάκκαηα. Δπηπιένλ, εληάρζεθε ζηελ Δπξσπατθή πνιηηηθή γηα ηελ Απαζρφιεζε ζην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηνπ Λνπμεκβνχξγνπ (1997), θαζψο επίζεο θαζηεξψζεθε σο βαζηθή αξρή ζηα Δπξσπατθά πκβνχιηα ηεο Ληζζαβφλαο θαη ηεο Φέηξα. Οη πνιηηηθέο γηα ηελ αξρηθή θαη ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε απνηεινχλ δξαζηεξηφηεηεο ηεο δηα βίνπ κάζεζεο θαη ραξαθηεξίζηεθαλ απφ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηεο Ληζζαβφλαο (2000) σο ε θξηζηκφηεξε παξάκεηξνο γηα ηε κεηαηξνπή ηεο Δπξψπεο ζε κηα «θνηλσλία ηεο γλψζεο» θαη ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο. Απεπζχλνληαη ηφζν ζε εξγαδφκελνπο φζν θαη ζε άλεξγνπο θαη πεξηιακβάλνπλ εθπαηδεπηηθέο δξαζηεξηφηεηεο εθηφο απφ ηελ ηππηθή εθπαίδεπζε. Οη ζηφρνη πνπ έρνπλ ηεζεί απφ ηελ Δ.Δ. γηα ηελ αλάπηπμε ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ ηεο κέζσ ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο θαηάξηηζεο κε ρξνληθφ νξίδνληα ην 2010 είλαη ε θαιχηεξε πνηφηεηα ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε κεγαιχηεξε δηαθάλεηα ησλ ηίηισλ ηεο θαη θηλεηηθφηεηα ζηα επαγγέικαηα. Οη πνιηηηθέο απηέο απνηεινχλ πξνηεξαηφηεηεο ηφζν γηα ηελ Δπξσπατθή ηξαηεγηθή φζν θαη γηα ηηο Δζληθέο πνιηηηθέο γηα ηελ Απαζρφιεζε πνπ εμεηδηθεχνληαη κέζα απφ ηα Δζληθά ρέδηα Γξάζεο γηα ηελ Απαζρφιεζε ηνπ θάζε θξάηνπο-κέινπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Πξνυπνζέζεηο γηα θαιχηεξεο επηδφζεηο ησλ θξαηψλ κειψλ ζεσξνχληαη ε ελεξγφηεξε ζπκκεηνρή ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, ε αληαιιαγή θαη αμηνπνίεζε ησλ «θαιψλ πξαθηηθψλ» κέζα, αιιά θαη πέξα απφ ηα εζληθά ζχλνξα θαη ε ζηελφηεξε ζπλεξγαζία κεηαμχ δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα 4. 2 Τπνπξγείν Δξγαζίαο, Δζληθφ ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Απαζρφιεζε 2002, Αζήλα Μάξδαο Γ., Οηθνλνκηθή ζεωξία, Γηα Βίνπ Παηδεία, Κνηλωληθή Πνιηηηθή, Αζήλα ηαχξνπ., πλέδξην Τν κέιινλ ηεο εξγαζίαο: Βαζηθέο πξνθιήζεηο γηα ηελ Δ.Σ.Α., Αζήλα

11 1.2 Η έλλνηα ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ην Διιεληθφ ζχζηεκα εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο πεξηιακβάλνληαη ε γεληθή εθπαίδεπζε (πξσηνβάζκηα, δεπηεξνβάζκηα, ηξηηνβάζκηα), ε ηερληθή επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε (δεπηεξνβάζκηα, ηξηηνβάζκηα) θαη ε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε (αξρηθή, ζπλερηδφκελε). Ωο επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε νξίδεηαη ην ηκήκα απηφ ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο πνπ έρεη σο αληηθείκελν ηελ εμεηδίθεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζε ζπλάξηεζε κε ηηο εμειίμεηο ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη ζηηο λέεο αλάγθεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. ρεκαηηθά, ε θαηάξηηζε ηνπνζεηείηαη παξάιιεια κε ηελ εθπαίδεπζε, σο ζπκπιεξσκαηηθή γλσζηηθή δηαδηθαζία γηα ηελ θάιπςε ησλ απαηηήζεσλ θαη ησλ κεηαβνιψλ ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ 5. Όπσο πξνθχπηεη απφ έξεπλα ηεο ΔΤΔ 6, ζηελ Διιάδα είλαη πνιχ κεγάιν ην πνζνζηφ ηνπ πιεζπζκνχ πνπ δηαζέηεη κφλν ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε ή γεληθή παηδεία (απφθνηηνη πξσηνβάζκηαο ή δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο). πλέπεηα απηνχ ηνπ γεγνλφηνο είλαη ε χπαξμε πνιιψλ θελψλ ζέζεσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο πνπ νθείινληαη ζηελ έιιεηςε εμεηδηθεπκέλνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. Καηά ζπλέπεηα, ε παξνρή ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ζηε ρψξα καο είλαη θάηη παξαπάλσ απφ αλαγθαία, πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηνχλ ε αδπλακία ηεο ηππηθήο εθπαίδεπζεο λα αληαπνθξίλεηαη κε επειημία ζηηο λέεο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο, ε αλάγθε θαη ην δηθαίσκα ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ γηα επαλαθαηάξηηζε ιφγσ ηεο εκθάληζεο λέσλ εηδηθνηήησλ θαη ηεο εθαξκνγήο λέσλ ηερλνινγηψλ, θαζψο θαη ε πξνζπάζεηα αληηκεηψπηζεο ηεο αλεξγίαο θαη ηνπ απνθιεηζκνχ ησλ εππαζψλ θνηλσληθψλ νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ. Σέινο, ε πξνψζεζε ηνπ ηνκέα ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο (αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο), ζπλδέεηαη κε ηηο θαηεπζχλζεηο ηεο Δ.Δ. ζηνλ ηνκέα ησλ πνιηηηθψλ αλάπηπμεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη κε ηε δπλαηφηεηα ρξεκαηνδφηεζεο ησλ πνιηηηθψλ απηψλ απφ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία. Ζ δηαθνξνπνίεζε ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο κε ηελ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε έγθεηηαη θπξίσο ζηνπο ζηφρνπο πνπ θαινχληαη λα εθπιεξψζνπλ, ζηνλ πιεζπζκφ ζηνλ νπνίν απεπζχλνληαη, θαζψο θαη ζηνπο θνξείο πνπ είλαη ππεχζπλνη γηα ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ. Δμ αηηίαο αθξηβψο ησλ δηαθνξεηηθψλ θνξέσλ πνπ 5 Ηαθσβίδεο Γ., Η Τερληθή θαη Δπαγγεικαηηθή Δθπαίδεπζε ζηελ Διιάδα, Αζήλα ΔΤΔ, Έξεπλα Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ

12 είλαη ππεχζπλνη γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο έρνπλ πξνθχςεη δηάθνξεο αιιεινεπηθαιχςεηο, ελψ νη δξάζεηο δελ ραξαθηεξίδνληαη απφ ζπλέρεηα θαη ζηεξνχληαη ελφο καθξνπξφζεζκνπ, εληαίνπ θαη νινθιεξσκέλνπ ζρεδηαζκνχ. Πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηνχλ ηέηνηνπ είδνπο πξνβιήκαηα θαη ιφγσ ηεο νπζηαζηηθήο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο γηα ζχλδεζε ηεο θαηάξηηζεο κε ηηο απαηηήζεηο ησλ λέσλ επαγγεικάησλ θαη εηδηθνηήησλ πνπ έρνπλ πξνθχςεη, ςεθίζηεθε ην λνκνζρέδην γηα ην Δζληθφ χζηεκα χλδεζεο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο κε ηελ Απαζρφιεζε (Δ...Δ.Δ.Κ.Α.) θαη έγηλε Νφκνο ηνπ θξάηνπο (Ν. 3191/2003) 7. Με ην λφκν απηφ, είλαη ε πξψηε θνξά, φπσο αλαθέξεη ζηε γλψκε ηεο ε Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή Δπηηξνπή, πνπ ηα ζπζηήκαηα δεπηεξνβάζκηαο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο, αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο, αιιεινζπκπιεξψλνληαη, ψζηε λα κελ ηαπηίδνληαη, λα κελ αιιεινεπηθαιχπηνληαη θαη ηειηθψο, λα έρνπλ ζηφρν ηελ έληαμε ησλ αηφκσλ πνπ πεξλνχλ απφ απηέο ηηο δνκέο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Σν Δ...Δ.Δ.Κ.Α. δεκηνχξγεζε έμη επηκέξνπο ζπζηήκαηα, ζε θάζε έλα απφ ηα νπνία, νξίδεηαη έλαο επηηειηθφο θνξέαο πνπ έρεη ηελ επζχλε επνπηείαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζπζηήκαηνο θαη ηελ επζχλε ηνπ ζπληνληζκνχ ηνπ κε ηα άιια ζπζηήκαηα. Σν πξψην ζχζηεκα αθνξά ζηελ έξεπλα ησλ αλαγθψλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Δπνπηεχσλ θνξέαο είλαη ε ζπγαηξηθή εηαηξία ηνπ ΟΑΔΓ «Δξεπλεηηθή Πιεξνθνξηθή». Μεηά απφ έξεπλα πνπ γίλεηαη ζε θάζε λνκφ δηαηίζεληαη πιεξνθνξίεο θαη ζηνηρεία αλαθνξηθά κε ηηο πξνδηαγξαθέο ησλ επαγγεικαηηθψλ εηδηθνηήησλ πνπ δεηνχληαη, θαζψο θαη ηνλ απαηηνχκελν αξηζκφ πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα θαιπθζνχλ νη αλάγθεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο κηαο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο. Σν δεχηεξν ζχζηεκα αλαθέξεηαη ζηελ Σερληθή Δπαγγεικαηηθή Δθπαίδεπζε θαη επηηειηθφο θνξέαο είλαη ην Τπνπξγείν Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ. ε απηφ ην επίπεδν επηιέγνληαη πξνγξάκκαηα κε ρξήζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ αληινχληαη απφ ην πξψην ζχζηεκα, ελψ πξνσζνχληαη πιεξνθνξίεο θαη ζηα άιια ζπζηήκαηα ζην ηξίην ζχζηεκα γηα ηελ αξρηθή επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, ην νπνίν επνπηεχεηαη απφ ηνλ Οξγαληζκφ Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο θαη ζην ηέηαξην ζχζηεκα πνπ αλαθέξεηαη ζηε ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, ην 7 Αλαιπηηθά γηα ην Δ...Δ.Δ.Κ.Α. βι.: Κεθ.3,

13 νπνίν επνπηεχεηαη απφ ην Δζληθφ Κέληξν Πηζηνπνίεζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ. Σα ζπζηήκαηα απηά βξίζθνληαη ζε ζηελή ζπλεξγαζία, ζε κηα αιιεινηξνθνδφηεζε, έηζη ψζηε λα πξνθχπηεη σθέιηκν αζξνηζηηθφ απνηέιεζκα απφ ηε ιεηηνπξγία ηνπο. Σν πέκπην ζχζηεκα απνηειεί θαηλνηνκία γηα ηα Διιεληθά δεδνκέλα, θαζψο, γηα πξψηε θνξά, έλαο θνξέαο αζρνιείηαη κε ηελ πηζηνπνίεζε ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ. Με απηφλ ηνλ ηξφπν, δίλεηαη ζε θάπνηνλ ε δπλαηφηεηα λα πηζηνπνηεί ηα πξνζφληα, ηηο δεμηφηεηεο θαη ηα εθφδηα πνπ δηαζέηεη, αλεμαξηήησο ηνπ ηξφπνπ πνπ ηα απέθηεζε ή ηεο δηαδξνκήο πνπ αθνινχζεζε γηα λα θηάζεη ζηελ απφθηεζε ησλ πξνζφλησλ απηψλ. Οη επηηειηθνί θνξείο ηνπ ζπζηήκαηνο απηνχ είλαη ν Οξγαληζκφο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο γηα ηα επαγγεικαηηθά επίπεδα θαη ην Δζληθφ Κέληξν Πηζηνπνίεζεο γηα ηα πξνγξάκκαηα ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. Σέινο, ην έθην ζχζηεκα απνηειεί κηα δνκή ζπκβνπιεπηηθήο ππνζηήξημεο θαη επαγγεικαηηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ, έρνληαο ζαλ επηηειηθφ θνξέα ην Δζληθφ Κέληξν Δπαγγεικαηηθνχ Πξνζαλαηνιηζκνχ. Δθηφο απφ ηνλ ζπληνληζκφ ησλ ζπζηεκάησλ κεηαμχ ηνπο πξνβιέπνληαη θαη ιεηηνπξγίεο ζην εζσηεξηθφ ηνπ θάζε ζπζηήκαηνο γηα ηνλ ζπληνληζκφ ησλ επηκέξνπο δνκψλ ηνπο. Τπάξρνπλ δνκέο ζε θάζε έλα απφ απηά ηα ζπζηήκαηα πνπ ππάγνληαη ζε δηαθνξεηηθά Τπνπξγεία θαη επνπηεχνληαη απφ δηαθνξεηηθνχο ππνπξγνχο. Καηά ζπλέπεηα, ν κεηαμχ ηνπο ζπληνληζκφο είλαη θάηη παξαπάλσ απφ απαξαίηεηνο. H θαηάξηηζε, φπσο ήδε πξναλαθέξζεθε, δηαθξίλεηαη ζε αξρηθή θαη ζπλερηδφκελε. Ζ αξρηθή θαηάξηηζε ξπζκίδεηαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 2009/92, ελψ ε ζπλερηδφκελε απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 1836/89 (φπσο έρεη ηξνπνπνηεζεί θαη ζπκπιεξσζεί κεηαγελέζηεξα). Ο θχξηνο θνξέαο ζρεδηαζκνχ πξνγξακκάησλ θαη πνιηηηθψλ ζην πεδίν ηεο αξρηθήο θαηάξηηζεο είλαη ην Τπνπξγείν Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ. Ο θχξηνο θνξέαο πνπ είλαη ππεχζπλνο γηα ην ζπληνληζκφ ησλ Ηλζηηηνχησλ Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Η.Δ.Κ.), ηελ εθηίκεζε ησλ αλαγθψλ γηα εηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ πνπ ζα ζηειερψζεη απηνχο ηνπο νξγαληζκνχο, θαζψο επίζεο θαη ηελ πξνζαξκνγή ησλ πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο ζηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο είλαη ν Οξγαληζκφο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο (Ο.Δ.Δ.Κ). Παξάιιεια ν Ο.Δ.Δ.Κ. είλαη 13

14 ππεχζπλνο γηα ηελ αλαγλψξηζε θαη αληηζηνίρηζε ησλ ηίηισλ ηεο αξρηθήο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ηεο εκεδαπήο θαη ηεο αιινδαπήο. Ζ ζπλερηδφκελε θαηάξηηζε ππάγεηαη ζηε γεληθφηεξε επνπηεία ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ Η Αξρηθή Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε Ζ Αξρηθή Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν εθθίλεζεο ησλ δξάζεσλ ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, φπνπ παξέρνληαη νη βαζηθέο γλψζεηο ζε ζπγθεθξηκέλα αληηθείκελα. Σα πηπρία πνπ κπνξεί λα απνθηήζεη θαλείο κέζσ ηεο αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαηαηάζζνληαη ζε ηέζζεξα επίπεδα: Η. Πηζηνπνηεηηθφ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο πξψηνπ επηπέδνπ (1) πνπ ρνξεγείηαη ζε απφθνηηνπο ησλ Η.Δ.Κ. κεηά απφ θαηάξηηζε έσο θαη δχν εμάκελα. ηα ηκήκαηα απηά κπνξνχλ λα εγγξαθνχλ απφθνηηνη γπκλαζίνπ. ΗΗ. Πηπρίν επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο δεχηεξνπ επηπέδνπ (2) πνπ ρνξεγείηαη ζε απφθνηηνπο ησλ Σερληθψλ Δπαγγεικαηηθψλ ρνιψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ θαη ησλ εμνκνηνχκελσλ κ απηέο ζρνιψλ αξκνδηφηεηαο άιισλ Τπνπξγείσλ. ΗΗΗ. Πηπρίν επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο ηξίηνπ επηπέδνπ (3) πνπ ρνξεγείηαη ζε απφθνηηνπο ησλ Σερληθψλ Δπαγγεικαηηθψλ Λπθείσλ ή ζε απφθνηηνπο ηκεκάησλ εηδίθεπζεο ησλ Δληαίσλ Πνιπθιαδηθψλ Λπθείσλ. ΗV. Γίπισκα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο επηπέδνπ δεπηεξνβάζκηαο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο 8. Οη ιεηηνπξγίεο ηνπ ζπζηήκαηνο αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαιχπηνληαη, ζχκθσλα κε ην Νφκν γηα ην Δζληθφ χζηεκα χλδεζεο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο κε ηελ Απαζρφιεζε (Δ...Δ.Δ.Κ.Α.) 9, απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Οξγαληζκνχ Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο (Ο.Δ.Δ.Κ.) θαη ησλ δεκφζησλ Ηλζηηηνχησλ Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Η.Δ.Κ.) πνπ 8 Σπλερηδόκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε θαη πηζηνπνίεζε, ΔΚΔΠΗ, Αζήλα Απφ ηα επίζεκα πξαθηηθά ηεο Ε, 15/10/2003, πλεδξίαζεο ηεο Οινκέιεηαο ηεο Βνπιήο, ζηελ νπνία ςεθίζηεθε ην ζρέδην λφκνπ: «Σν Δζληθφ χζηεκα χλδεζεο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο κε ηελ Απαζρφιεζε». 14

15 ιεηηνπξγεί ν Ο.Δ.Δ.Κ., ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ Η.Δ.Κ. πνπ ιεηηνπξγεί ε εηαηξία «Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε Α.Δ.» ηνπ Ο.Α.Δ.Γ., ηνπ Η.Δ.Κ. ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Άκεζεο Βνήζεηαο (Δ.Κ.Α.Β.), ην νπνίν επνπηεχεηαη απφ ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο, ησλ Η.Δ.Κ. ηνπ Οξγαληζκνχ Σνπξηζηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο (Ο.Σ.Δ.Κ.), πνπ επνπηεχνληαη απφ ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο, θαζψο επίζεο θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ ηδησηηθψλ Η.Δ.Κ. πνπ επνπηεχνληαη απφ ηνλ Ο.Δ.Δ.Κ.. Δηδηθφηεξα, ν Ο.Δ.Δ.Κ. νξίδεηαη σο ν επηηειηθφο θνξέαο γηα ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ παξαθνινχζεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο Αξρηθήο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, ζπλεξγάδεηαη κε ηελ ππεξεζία ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ πνπ είλαη αξκφδηα γηα ηα ζέκαηα Σερληθήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο, αλαθνξηθά κε ηε ζχλδεζε ηεο Αξρηθήο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο κε ηελ Σερληθή Δπαγγεικαηηθή Δθπαίδεπζε. πλεξγάδεηαη, ηέινο, κε ην Δζληθφ Κέληξν Πηζηνπνίεζεο Γνκψλ πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο θαη πλνδεπηηθψλ Τπνζηεξηθηηθψλ Τπεξεζηψλ (Δ.ΚΔ.ΠΗ) γηα ηε ζχλδεζε ηεο Αξρηθήο θαη ηεο πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, θαη θπξίσο γηα ηε δηακφξθσζε θνηλψλ θαλφλσλ θαη αξρψλ ζε δεηήκαηα πηζηνπνίεζεο δνκψλ, θνξέσλ, πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο θαη πηζηνπνίεζεο εθπαηδεπηψλ. Σν χζηεκα Αξρηθήο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο νξίδεηαη πσο πξέπεη λα παξέρεη πιεξνθφξεζε ζηα άιια πζηήκαηα πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηα πιαίζηα ηνπ Δ...Δ.Δ.Κ.Α. 10, ζρεηηθά κε ηηο εηδηθφηεηεο θαη ηα πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ πνπ ζρεδηάδεη, νξγαλψλεη θαη πινπνηεί, θαζψο επίζεο θαη κε ηα πνζνηηθά θαη πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ απνθνίησλ ηνπ. Αλαθνξηθά κε ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ δξάζεσλ αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, ππάξρεη θάπνηα δηαθνξνπνίεζε αλάινγα κε ην λνκηθφ θαζεζηψο ησλ θνξέσλ πινπνίεζεο θαη ηελ θαηεγνξία ησλ νκάδσλ ζηφρσλ πνπ εμππεξεηνχληαη 11. Οη δξάζεηο ηεο Αξρηθήο πνπ πινπνηνχληαη απφ ηνλ δεκφζην ηνκέα (ηνλ Ο.Δ.Δ.Κ. θαη ηα δεκφζηα Η.Δ.Κ.), ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ην ΔΠΔΑΔΚ θαη ηα Πεξηθεξεηαθά Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα. 10 χζηεκα Σερληθήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο, χζηεκα πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, χζηεκα Πηζηνπνίεζεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο θαη Δπαγγεικαηηθψλ Πξνζφλησλ, χζηεκα πκβνπιεπηηθήο Δπαγγεικαηηθνχ Πξνζαλαηνιηζκνχ θαη χλδεζεο κε ηελ Αγνξά Δξγαζίαο. 11 Ακίηζεο Γ., Θεζκνί θαηπνιηηηθέο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, Παπαδήζεο, Αζήλα

16 1.2.2 Η πλερηδόκελε Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε Ζ πλερηδφκελε Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε (.Δ.Κ.), ζηα πιαίζηα ηεο δηα βίνπ κάζεζεο, έρεη ζηφρν ηελ αλαλέσζε θαη αλαβάζκηζε ησλ γλψζεσλ θαη ησλ δεμηνηήησλ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, έηζη ψζηε λα θαηαζηεί ηθαλφ λα αληαπνθξηζεί ζηηο λέεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο θαη ζηηο απαηηήζεηο ηεο δηαξθψο κεηαβαιιφκελεο αγνξάο εξγαζίαο, λα δηαζθαιίδεηαη ην δηθαίσκα ζηελ εξγαζία θαη ζηελ επαγγεικαηηθή αλέιημε. χκθσλα κε ην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην, νη δξάζεηο ηεο.δ.κ. δηαθξίλνληαη α) ζε δξάζεηο γηα άλεξγνπο, β) ζε δξάζεηο γηα εξγαδφκελνπο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα (πξσηνγελή, δεπηεξνγελή, ηξηηνγελή) θαη γ) ζε δξάζεηο γηα εξγαδφκελνπο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα 12. Σελ θχξηα επζχλε ζρεδηαζκνχ ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ.δ.κ. ηελ έρεη ην Τπνπξγείν Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ, ελψ ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ ελεξγεηψλ εληάζζεηαη ζηα πιαίζηα ηνπ Δ.Π. «Απαζρφιεζε θαη Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε». Φνξείο πινπνίεζεο ησλ πξνγξακκάησλ.δ.κ. απνηεινχλ ηα πηζηνπνηεκέλα Κέληξα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Κ.Δ.Κ.), θαζψο θαη κηα ζεηξά Τπνπξγείσλ, ΝΠΓΓ, ΝΠΗΓ, Ηδησηηθψλ Κέληξσλ Διεπζέξσλ πνπδψλ, Δλψζεσλ εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ, Σξαπεδψλ θ.α.. H ρξεκαηνδφηεζε ησλ πξνγξακκάησλ.δ.κ. θαιχπηεηαη απφ θνηλνηηθή ζπκκεηνρή (Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν), απφ εζληθή ζπκκεηνρή (Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ) θαη απφ ηδησηηθή ζπκκεηνρή 13. O επηηειηθφο θνξέαο γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ παξαθνινχζεζε ησλ πξνγξακκάησλ ηεο πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο είλαη ην Τπνπξγείν Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ. Σν Δ.ΚΔ.ΠΗ. δηαηππψλεη Γλψκε πξνο ην Τπνπξγείν Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ γηα ηε δηακφξθσζε πνιηηηθψλ θαη θαλφλσλ ηεο.δ.κ. ηδίσο ζε δεηήκαηα πηζηνπνίεζεο δνκψλ, θνξέσλ, πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο, πηζηνπνίεζεο εθπαηδεπηψλ θαη κεξηκλά γηα ηελ εθαξκνγή ηνπο. Σν Δ.ΚΔ.ΠΗ. ζπλεξγάδεηαη κε ηνλ Ο.Δ.Δ.Κ. γηα ηε ζχλδεζε ηεο Αξρηθήο κε ηε πλερηδφκελε Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε, θαζψο θαη γηα ηε δηακφξθσζε θνηλψλ πξνηάζεσλ πξνο ηα Τπνπξγεία Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ θαη Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ γηα ηελ θαζηέξσζε θνηλψλ θαλφλσλ θαη αξρψλ ζε δεηήκαηα 12 Ακίηζεο Γ., Θεζκνί θαη πνιηηηθέο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, Παπαδήζεο, Αζήλα Μπαισηή Ξ., Αξρηθή θαη Σπλερηδόκελε Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε ζηελ Διιάδα, Αζήλα,

17 πηζηνπνίεζεο δνκψλ θνξέσλ, πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο θαη πηζηνπνίεζεο εθπαηδεπηψλ. Οη δνκέο ηεο.δ.κ. πνπ πηζηνπνηνχληαη απφ ην Δ.ΚΔ.ΠΗ. νξγαλψλνπλ θαη πινπνηνχλ ηα πξνγξάκκαηα.δ.κ.. Σν ζχζηεκα ηεο.δ.κ. νθείιεη λα παξέρεη πιεξνθφξεζε ζηα άιια ζπζηήκαηα πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηα πιαίζηα ηνπ Δ...Δ.Δ.Κ.Α. ζρεηηθά κε ηηο εμεηδηθεχζεηο θαη ηα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο πνπ νξγαλψλεη, ζρεδηάδεη θαη πινπνηεί, θαζψο επίζεο θαη γηα ηα πνζνηηθά θαη πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θαηαξηηδφκελσλ. 1.3 πκπεξάζκαηα Απφ ηα παξαπάλσ γίλεηαη ζαθέο πσο ην Διιεληθφ χζηεκα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο ραξαθηεξίδεηαη απφ ηε δηάθξηζε ησλ δχν ππνζπζηεκάησλ, αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο. Ζ δηάθξηζε απηή, ζεκειηψλεηαη θαη ζηηο αληίζηνηρεο ζεζκηθέο ξπζκίζεηο πνπ δηέπνπλ θαη δηαθνξνπνηνχλ ην έλα ζχζηεκα απφ ην άιιν. Οη πνιηηηθέο αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, εμαηηίαο, θπξίσο, ηνπ γεγνλφηνο φηη ηεινχλ ππφ ηελ επνπηεία δηαθνξεηηθψλ Τπνπξγείσλ, δηακνξθψλνληαη, πνιιέο θνξέο, παξάιιεια, αζπληφληζηα θαη αλεμάξηεηα κεηαμχ ηνπο, κε ζπλέπεηα ε ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε λα ιεηηνπξγεί ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο απνζπαζκαηηθά θαη σο ππνθαηάζηαην ηεο αξρηθήο (π.ρ. πξνγξάκκαηα ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο άλεξγσλ λέσλ, ηα νπνία θαηά θαλφλα παξαθνινπζνχλ απφθνηηνη Γεληθνχ Λπθείνπ, ζηνπο νπνίνπο δελ έρεη δνζεί πξηλ θάπνην είδνο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο). Παξάιιεια, ην ίδην θαηλφκελν παξαηεξείηαη σο πξνο ηηο αλαγθαίεο δηαθνξνπνηήζεηο θαη εμεηδηθεχζεηο ησλ πνιηηηθψλ αλά ηνκέα θαη θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. ηελ πξνθήξπμε ησλ πξνγξακκάησλ ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε νη επηζηεκνληθέο κειέηεο γηα ηηο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο (φπσο απηέο ηεο ΠΑΔΠ) θαη λα αμηνπνηείηαη πεξηζζφηεξν ε εκπεηξία ησλ θνηλσληθψλ θνξέσλ (π.ρ. δηαβνχιεπζε κε ηνπο θνηλσληθνχο θνξείο, δηνξγάλσζε εηδηθήο εκεξίδαο θ.ιπ.). ε απηά ηα πξνβιήκαηα ζπληνληζκνχ κεηαμχ αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο θαη αγνξάο εξγαζίαο, απάληεζε απνηειεί ν Ν. 3191/2003, ζρεηηθά κε ην Δζληθφ χζηεκα χλδεζεο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο κε ηελ Απαζρφιεζε. Ζ ζεζκνζέηεζε ηνπ παξαπάλσ πζηήκαηνο απνηειεί έλα πνιχ ζεκαληηθφ βήκα, θαη αξράο, 17

18 πνπ έξρεηαη λα θαιχςεη, κε ηξφπν επέιηθην, ηηο ειιείςεηο ζπληνληζκνχ πνπ ππάξρνπλ ζηε ρψξα καο, ζηηο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο, εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο. Πξφθεηηαη, φκσο, γηα έλα ζρεηηθά πξφζθαην εγρείξεκα, πνπ αθφκε δελ έρεη νινθιεξσζεί θαη ζίγνπξα δελ έρνπλ δηαθαλεί ηα απνηειέζκαηά ηνπ. Ζ ςήθηζή ηνπ θαλεξψλεη ηελ αλαγλψξηζε, απφ ηελ πιεπξά ηεο Διιεληθήο πνιηηείαο, ηεο έιιεηςεο ζπληνληζκνχ ησλ επηκέξνπο πνιηηηθψλ, ρσξίο φκσο λα ζπκπεξηιακβάλνληαη ζε απηέο, αλαπηπμηαθέο ή επελδπηηθέο πνιηηηθέο, πξάγκα πνπ ζα ήηαλ εμαηξεηηθά ρξήζηκν γηα έλαλ αλαπηπμηαθφ πξνζαλαηνιηζκφ ηεο ρψξαο, κε ρξνληθφ ζρεδηαζκφ θαη ζπγθεθξηκέλεο πξνηεξαηφηεηεο 14. Οη γεληθέο αξρέο πνπ δηέπνπλ ηα πεξηζζφηεξα Δπξσπατθά πζηήκαηα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη πνπ ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ θαιέο πξαθηηθέο γηα ηε ρψξα καο είλαη: α) ε απνθέληξσζε ησλ δξάζεσλ ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, πξάγκα πνπ απνηειεί αλαγθαηφηεηα γηα ηε ρψξα καο, πξνθεηκέλνπ λα εληζρπζνχλ απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο θαη πεξηνρέο πνπ απνηεινχλ ζχιαθεο αλεξγίαο, β) ε ζπλέξγεηα κεηαμχ ησλ θνξέσλ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο θαη γ) ε πξνζαξκνγή ησλ πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο ζε αηνκηθέο ή ηνπηθέο αλάγθεο, πξάγκα πνπ απαηηεί ζρεδηαζκφ θαη ζηφρεπζε ησλ δξάζεσλ ζε πνιχ ζπγθεθξηκέλα πξνβιήκαηα. Κάηη ηέηνην, βέβαηα, πξνυπνζέηεη εκπεξηζηαησκέλε κειέηε θαη βαζηά γλψζε ησλ αλαγθψλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Ζ ελίζρπζε ηνπ ξφινπ ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, νη νπνίνη δηαζέηνπλ απμεκέλε ηερλνγλσζία ζε ζέκαηα απαζρφιεζεο θαη θαηάξηηζεο, είλαη απνιχησο απαξαίηεηε, ηφζν γηα ηελ θαιχηεξε ζεψξεζε ηνπ δεηήκαηνο, φζν θαη γηα ηελ επξχηεξε δπλαηή απνδνρή ηνπ απφ φινπο ηνπο παξαγσγηθνχο ζπληειεζηέο ηεο ρψξαο. Ζ εηδηθή κέξηκλα ηνπ πζηήκαηνο γηα άηνκα πνπ είλαη απνθιεηζκέλα ή απεηινχληαη κε απνθιεηζκφ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο, είλαη κηα βαζηθή θνηλσληθνπνιηηηθή επηδίσμε, πνπ κπνξεί λα πξνσζεζεί κέζσ ηνπ ζρεδηαζκνχ ζηνρεπκέλσλ πνιηηηθψλ γηα απηέο ηηο νκάδεο. Πέξα φκσο απφ φια ηα άιια, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρία ηεο απφπεηξαο απηήο είλαη ε αμηνπνίεζε ησλ Δπξσπατθψλ ζεζκψλ, θαζψο θαη ησλ εκπεηξηψλ θαη θαιψλ πξαθηηθψλ ζην πεδίν ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. 14 Σάγαξε Η., χξνπ Π., Κσλζηαληηλίδνπ Α., Ο Σπληνληζκόο ηωλ Πνιηηηθώλ Απαζρόιεζεο, Δ..Γ.Γ.,

19 Κεθάιαην 2: Πηζηνπνίεζε πξνζόληωλ: Η Δπξωπαϊθή εκπεηξία 2.1 Δηζαγωγή ην επξχηεξν πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο πνιηηηθήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο ηίζεηαη ε εμεηδίθεπζε ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ θαη ε ηάζε πξνο κηα επξχηεξε ζεψξεζε θαη αμηνιφγεζε ησλ πξνζφλησλ θαη ησλ δεμηνηήησλ ηνπ αηφκνπ. ε κηα δηαξθψο δηεπξπλφκελε θαη εμειηζζφκελε αγνξά εξγαζίαο, εκθαλίδεηαη σο αδήξηηε αλάγθε ε ζηειέρσζή ηεο κε άηνκα ηθαλά λα ζπληαηξηάμνπλ ηηο βαζηθέο γλψζεηο πνπ έρνπλ απνθηήζεη κέζσ ηνπ παξαδνζηαθνχ ζπζηήκαηνο εθπαίδεπζεο, αιιά θαη ηηο δεμηφηεηεο πνπ έρνπλ απνθηεζεί είηε κέζσ ηνπ ηππηθνχ ζπζηήκαηνο εθπαίδεπζεο, είηε κέζα ζηελ νηθνγέλεηα, ζηελ εξγαζία, ή κέζσ δηθηχνπ πιεξνθφξεζεο, δηαδηθαζίεο πνπ ζπγθξνηνχλ απηφ πνπ νλνκάδνπκε άηππε κάζεζε. Γη απηνχο αθξηβψο ηνπο ιφγνπο, δίλεηαη ηδηαίηεξε βαξχηεηα απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ζηελ πξνψζεζε κηαο θνηλσλίαο ηεο γλψζεο απφ ηε ζηηγκή πνπ ην εξγαηηθφ δπλακηθφ ηεο ζεσξείηαη σο ην αληαγσληζηηθφ ηεο πιενλέθηεκα γηα ηελ ελίζρπζε ηεο νηθνλνκίαο. απηφ ην πιαίζην, ην έηνο 1996 θαζηεξψζεθε σο ην επξσπατθφ έηνο ηεο δηα βίνπ κάζεζεο, ελψ κε ηελ θνηλή δηαθχξεμε ησλ Δπξσπαίσλ ππνπξγψλ παηδείαο ηνλ Ηνχλην ηνπ 1999 ζηε Μπνιψληα 15 έγηλε ζαθέο πσο ε Δπξψπε ηεο γλψζεο απνηειεί αλαπφζπαζην ηκήκα ηεο αλάπηπμεο θαη πσο απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα λα επηηεπρζεί ν ζθνπφο απηφο είλαη θαη αξράο ε ζπκβαηφηεηα ησλ ζπζηεκάησλ αλψηαηεο εθπαίδεπζεο. Εεηήκαηα φπσο απηά ηεο αλαγλψξηζεο, ηεο πηζηνπνίεζεο θαη ηεο δηαθάλεηαο ησλ δηαδηθαζηψλ κάζεζεο θαη ησλ πξνζφλησλ ή ησλ δεμηνηήησλ πνπ απνθηά ην άηνκν, απνθηνχλ πιένλ ηδηαίηεξε ζεκαζία, ελψ απνηειεί θνηλή πξνζπάζεηα ε αλάδεημε κεζφδσλ, ζπζηεκάησλ θαη πιαηζίσλ γηα ηελ ηαμηλφκεζε θαη ηελ ηππνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ. Ζ δηαδηθαζία ηεο πηζηνπνίεζεο ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ αθνξά ηφζν ζηα ηππηθά πξνζφληα πνπ πηζηνπνηνχληαη κέζσ ηεο ρνξήγεζεο δηπισκάησλ θαη ηίηισλ πνπ απνθηψληαη επίζεκα ζην πιαίζην αλαγλσξηζκέλσλ κνξθψλ θαηάξηηζεο, φζν θαη ζηηο 15 Joint declaration of the European Ministers of Education convened in Bologna on the 19 th of June

20 άηππεο δεμηφηεηεο, ε πηζηνπνίεζε ησλ νπνίσλ πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ κηαο δηαδηθαζίαο πνπ νθείιεη λα έρεη ηππηθή κνξθή. Ζ ηππνπνίεζε απηήο ηεο δηαδηθαζίαο αλαγλψξηζεο κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηελ εθαξκνγή ελφο εληαίνπ ζπζηήκαηνο πηζηνπνίεζεο ηεο άηππεο θαηάξηηζεο απφ έλαλ αλεμάξηεην νξγαληζκφ 16. Ζ πηζηνπνίεζε-αλαγλψξηζε ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ θαη ησλ γλψζεσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ δηαδηθαζίεο κε-ηππηθήο κάζεζεο, απνηειεί επηηαθηηθή αλάγθε, έηζη ψζηε λα επηηεπρζεί κηα απνηειεζκαηηθφηεξε θαη πην σθέιηκε ζχλδεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο κε ηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ηηο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο. Όπσο είλαη πξνθαλέο, ε πηζηνπνίεζε ησλ άηππσλ κνξθψλ θαηάξηηζεο παξνπζηάδεη κεγαιχηεξεο δπζθνιίεο γηα δηάθνξνπο ιφγνπο. Καη αξράο, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ θνηλσληθή δηάζηαζε ηνπ θαηλνκέλνπ, δελ έρεη γίλεη αθφκε επξέσο αληηιεπηφ ζηελ θνηλή γλψκε φηη νη άηππεο κνξθέο θαηάξηηζεο είλαη εμίζνπ ζεκαληηθέο κε ηελ ηππηθή κφξθσζε γηα ηελ πξφζβαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ηελ επαγγεικαηηθή εμέιημε ηνπ απαζρνινχκελνπ. Απνηέιεζκα απηήο ηεο αληίιεςεο είλαη λα ππεξεθηηκψληαη νη παξαδνζηαθέο δνκέο γηα ηε κφξθσζε θαη λα αληηκεησπίδνληαη κε θαρππνςία ηα πξνζφληα πνπ έρνπλ απνθηεζεί κέζσ ησλ άηππσλ δνκψλ θαηάξηηζεο. Δπηπιένλ, ε έιιεηςε ελφο επίζεκνπ θαηαιφγνπ πνπ λα πεξηγξάθεη κε ιεπηνκέξεηα δηαθνξεηηθά επαγγέικαηα έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ ππνβάζκηζε ή ηελ αξλεηηθή ρξνηά θάπνησλ επαγγεικάησλ ή εηδηθνηήησλ, αθνχ ηα άηνκα πνπ ηα εμαζθνχλ θαινχληαη απιψο εξγάηεο ή ππάιιεινη. Σν πην ζεκαληηθφ φκσο πξφβιεκα ζηε δεκηνπξγία ελφο ζπζηήκαηνο πηζηνπνίεζεο ησλ άηππσλ κνξθψλ θαηάξηηζεο είλαη ε δπζθνιία κέηξεζεο ζπγθεθξηκέλσλ ηθαλνηήησλ θαη δεμηνηήησλ ηνπ αηφκνπ πνπ είλαη φκσο πνιχ ζεκαληηθά γηα ηελ επαγγεικαηηθή εμέιημή ηνπ. Ζ έιιεηςε ελφο απζηεξνχ θαη ζαθνχο ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ λα ξπζκίδεη ηηο δηαδηθαζίεο αλαγλψξηζεο πξνζφλησλ θαη ηθαλνηήησλ, πνπ απνθηψληαη κέζσ απηψλ ησλ κνξθψλ θαηάξηηζεο, θαζψο θαη ε απνπζία νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ πξνζδηνξηζκνχ θαη βαζκνιφγεζεο ηεο βαξχηεηαο απηψλ ησλ πξνζφλησλ ζην ζχλνιν ησλ παξαγφλησλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ επαγγεικαηηθή εμέιημε ελφο αηφκνπ, αθήλεη ην ζχζηεκα πηζηνπνίεζεο 16 Μέζνδνη αλαγλώξηζεο, πηζηνπνίεζεο, θαηνρύξωζεο πξνζόληωλ, δεμηνηήηωλ θαη ηθαλνηήηωλ πνπ απνθηήζεθαλ κέζω ηεο άηππεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, Δ.Η.Δ.,

21 θαη επηθχξσζεο ηεο κε ηππηθήο κάζεζεο λα εμαξηάηαη απφ ηηο δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο πνπ ρξεζηκνπνηεί ε θάζε επηρείξεζε θαη απφ ηελ θξίζε ησλ αλψηεξσλ ζηειερψλ ηεο. ε επξσπατθφ επίπεδν έρεη αλαπηπρζεί έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο κεζνδνινγηψλ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ηθαλνηήησλ θαη δεμηνηήησλ ησλ αηφκσλ, θπξίσο ζπλδένληάο ηα κε δηαθνξεηηθά θάζε θνξά επαγγέικαηα. Απψηεξνο ζθνπφο, βέβαηα, είλαη ε δεκηνπξγία ελφο Παλεπξσπατθνχ πζηήκαηνο Πηζηνπνίεζεο θαη Αλαγλψξηζεο ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ, ην νπνίν νθείιεη λα ιακβάλεη ππφςε ηηο εζληθέο ηδηαηηεξφηεηεο. 2.2 Δπξωπαϊθά Δζληθά Πιαίζηα Πηζηνπνίεζεο Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ, πξηλ πξνρσξήζνπκε ζηελ αλάιπζε ησλ εζληθψλ πιαηζίσλ πηζηνπνίεζεο πνπ εθαξκφδνληαη ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, λα θαηαζηήζνπκε ζαθέο ηί αθξηβψο ελλννχκε φηαλ ιέκε «πιαίζην πηζηνπνίεζεο». Ο νξηζκφο ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο αλαθέξεη φηη: Δζληθφ πιαίζην πηζηνπνίεζεο είλαη έλαο κεραληζκφο πνπ θαηεγνξηνπνηεί θαη θαηαγξάθεη ηηο δεμηφηεηεο θαη ηθαλφηεηεο θάπνηνπ αηφκνπ, ζχκθσλα κε έλαλ θαηάινγν πνπ δηαθξίλεη ζε επίπεδα δηαθνξεηηθέο δεμηφηεηεο θαη ν νπνίνο είλαη εζληθψο απνδεθηφο. Σν πιαίζην πηζηνπνίεζεο, ινηπφλ, είλαη έλα εξγαιείν γηα ηελ θαηεγνξηνπνίεζε πξνζφλησλ ζχκθσλα κε έλαλ επίζεκν θαηάινγν πνπ δηαθξίλεη ζε επίπεδα ηηο απνθηεζείζεο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο. Ο νξηζκφο θαη ν ζθνπφο ησλ πιαηζίσλ πηζηνπνίεζεο δηαθέξεη απφ ρψξα ζε ρψξα ηεο Δ.Δ αλάινγα κε ηηο αλάγθεο πνπ θαιείηαη λα θαιχςεη, ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο θάζε ρψξαο θαη ην πφζν ζηελά ζπλδεδεκέλν είλαη κε ην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα θαη ην ζχζηεκα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. ηηο πεξηζζφηεξεο Δπξσπατθέο ρψξεο ππάξρεη δηαθνξνπνίεζε ζηα επίπεδα εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο θαη έρνπλ δηαηεξεζεί ζήκεξα δηαθνξεηηθά πιαίζηα πηζηνπνίεζεο γηα ηελ επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε θαη άιια γηα ηελ αθαδεκατθή κφξθσζε. Απηά ηα πιαίζηα πηζηνπνίεζεο, πνπ ηζρχνπλ γηα παξάδεηγκα ζηελ Οιιαλδία, ζηε Γεξκαλία, ηελ Ηζπαλία θαη ηε Γαιιία, είλαη απζηεξά εμαξηεκέλα απφ ηηο δεκφζηεο αξρέο. Απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα κηα ζρεηηθή αθακςία πνπ ραξαθηεξίδεη απηά ηα πιαίζηα, πξάγκα πνπ νδεγεί ζηελ επαλαζεψξεζή ηνπο. ε κηα επνρή ηεο δηεζλνπνίεζεο ηεο νηθνλνκίαο, ηεο 21

22 παγθνζκηνπνίεζεο θαη ηεο θηλεηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ, είλαη απαξαίηεηα πην επέιηθηα πιαίζηα πηζηνπνίεζεο πξνζφλησλ, εηδηθά ζε φ,ηη αθνξά ηα ζχλνξα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Οη Δπξσπατθέο πνιηηηθέο γηα ηελ ειεχζεξε δηαθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηα ζχλνξα ηεο Δ.Δ. έθεξαλ ζην θσο εκπφδηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αζπκβαηφηεηα ησλ ζπζηεκάησλ πηζηνπνίεζεο πξνζφλησλ ησλ θξαηψλ-κειψλ. H E.E. έρεη πεξηνξηζκέλε αξκνδηφηεηα ζην πεδίν ηεο εθπαίδεπζεο, πνπ ζεσξείηαη ζέκα πνπ αληηκεησπίδεηαη εζληθά, θαη θαη επέθηαζε έλα Δπξσπατθφ πιαίζην πηζηνπνίεζεο αλαθνξηθά κε ηελ εθπαίδεπζε δελ ζα ήηαλ εχθνιν λα πξαγκαηνπνηεζεί. ην πεδίν φκσο ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, ε δεκηνπξγία ελφο Δπξσπατθνχ πιαηζίνπ είλαη εμαηξεηηθά ζεκαληηθή. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, ηδξχζεθε ην Δπξσπατθφ Κέληξν γηα ηελ Αλάπηπμε ηεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (CEDEFOP) θαη πηνζεηήζεθε, κε απφθαζε ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ ζηηο 16 Ηνπιίνπ 1985, έλα πιαίζην επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ ζε πέληε επίπεδα 17. Βέβαηα, απηφ ην πιαίζην αλαγλψξηζεο πξνζφλησλ ηνπ CEDEFOP δελ πηνζεηήζεθε πνηέ απφ ηα θξάηε κέιε ζε επξεία θιίκαθα. Ζ δηαθχξεμε ηεο Bologna ην 1999 ζεκαηνδνηεί έλα ζπνπδαίν βήκα ζηελ πνξεία ηεο δεκηνπξγίαο ελφο θνηλνχ ζπζηήκαηνο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Πξφθεηηαη γηα κηα ζπκθσλία ησλ θπβεξλήζεσλ 30 Δπξσπατθψλ θξαηψλ. Αθνξά ζηελ αλάπηπμε ελφο ζπληνληζκέλνπ ζπζηήκαηνο πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ θαη ζρεηηθψλ πξνζφλησλ ζε δηάθνξεο ρψξεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζπδεηήζεθε ην ελδερφκελν εηζαγσγήο ελφο πξψηνπ θαη ελφο δεχηεξνπ θχθινπ ζπνπδψλ αλψηαηεο εθπαίδεπζεο (Bachelors θαη Masters), ζε θάζε εζληθφ ζχζηεκα. Πέξα απφ ην ζέκα ηεο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο, ππαξρνπλ θάπνηα δηεζλή πιαίζηα πηζηνπνίζεο πξνζφλησλ πνπ είλαη ζρεδηαζκέλα γηα ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο θαη θαιχπηνπλ δηαθνξεηηθά επίπεδα γλψζεο γηα έλαλ ζπγθεθξηκέλν ηνκέα. Σν πην εμειηγκέλν, ίζσο, απφ φια απηά είλαη ην Κνηλφ Δπξσπατθφ Πιαίζην γηα ηηο Γιψζζεο. Γεκηνπξγήζεθε απφ ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο θαη έρεη ήδε πηνζεηεζεί απφ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ζαλ έλα πξνηεηλφκελν εξγαιείν γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ 17 On the comparability of vocational training qualifications between the Member States of the European Community, 85/368/EEC. 22

23 ηθαλνηήησλ ζηε ρξήζε κηαο γιψζζαο. Γηαθξίλεηαη ζε ηξία επίπεδα, θάζε έλα απφ ηα νπνία ρσξίδεηαη ζε ππνεπίπεδα. ην θεθάιαην απηφ θξίλεηαη ζθφπηκε κία ζχληνκε πεξηγξαθή ησλ πιαηζίσλ πηζηνπνίεζεο πξνζφλησλ πνπ έρνπλ πηνζεηεζεί απφ θάπνηεο ρψξεο ηεο Δ.Δ., κε ζθνπφ λα δηαθξίλνπκε νκνηφηεηεο θαη δηαθνξέο ζηα ζπζηήκαηα πνπ αθνινπζήζεθαλ θαη λα εμεηάζνπκε πνηνπο ζθνπνχο εμππεξεηεί ε θάζε θαηεγνξηνπνίεζε. Γηα ηελ πεξηγξαθή απηή ρξεζηκνπνηήζεθαλ πιεξνθνξίεο απφ κηα έθδνζε ηνπ CEDEFOP 18 ζρεηηθά κε ηηο Δπξσπατθέο δνκέο γηα ηα επίπεδα πηζηνπνίεζεο πξνζφλησλ ΙΡΛΑΝΓΙΑ Σν Δζληθφ Πιαίζην Πηζηνπνίεζεο Πξνζφλησλ ηεο Ηξιαλδίαο θαζηεξψζεθε κε Νφκν πνπ ςεθίζηεθε ηνλ Ηνχιην ηνπ 1999 θαη ηέζεθε ζε εθαξκνγή ηνλ Ηνχλην ηνπ 2001, κεηά απφ κία πεξίνδν δηαβνπιεχζεσλ θαη δεκφζηνπ δηαιφγνπ. Σελ επζχλε γηα ηελ αλάπηπμε απηνχ ηνπ πιαηζίνπ έρεη ε Δζληθή Αξρή Πξνζφλησλ (National Qualifications Authority), ε νπνία ζεζκνζεηήζεθε κε ηνλ ίδην Νφκν θαη άξρηζε λα ιεηηνπξγεί ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ Ζ δνκή ηνπ πιαηζίνπ απνηειείηαη απφ ηξία θεληξηθά ζηνηρεία: Δπίπεδα (Levels) Σχπνη ηίηισλ ζπνπδψλ (Awards types) Αλαγλσξηζκέλνη ηίηινη ζπνπδψλ (Named) Σν πιαίζην απνηειείηαη απφ δέθα επίπεδα (levels) πνπ θαιχπηνπλ ην εξχηεξν δπλαηφ θάζκα ηεο κάζεζεο. ε θάζε επίπεδν ππάξρνπλ δείθηεο πξφζβαζεο (level indicators), νη νπνίνη ζέηνπλ ηηο πξνδηαγξαθέο πνπ πξέπεη λα θαιχπηεη ν θάζε καζεηεπφκελνο πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζεη έλα ηίηιν ζπνπδψλ ζην ζπγθεθξηκέλν επίπεδν. Γηα παξάδεηγκα, γηα λα απνθηήζεη θάπνηνο έλαλ ηίηιν ζπνπδψλ ζην επίπεδν 1 ζα πξέπεη λα θαηέρεη εθείλεο ηηο γλψζεηο, δεμηφηεηεο θαη ηθαλφηεηεο πνπ λα ηνπ επηηξέπνπλ λα εθηειεί ηα βαζηθά ηνπ θαζήθνληα, ζε έλα ειεγρφκελν πεξηβάιινλ θαη θάησ απφ επνπηεία. Ζ απφθηεζε φκσο ελφο ηίηινπ ζπνπδψλ ζην επίπεδν 10 επηβάιιεη ηελ αλαθάιπςε θαη 18 European structures of qualification levels, CEDEFOP,

24 αλάπηπμε λέαο γλψζεο θαη δεμηνηήησλ, θαζψο θαη ηελ εθαξκνγή επξεκάησλ πέξα απφ ηα φξηα ηεο γλψζεο θαη ηεο εθαξκνγήο ηεο. ηφρνο ηνπ πιαηζίνπ είλαη ε έληαμε φισλ ησλ ππαξρφλησλ ηίηισλ ζπνπδψλ, ηφζν ηεο ηππηθήο φζν θαη ηεο άηππεο κάζεζεο, ζε απηφ ην πιαίζην αλαθνξάο ησλ 10 επηπέδσλ, αιιά θαη ε δεκηνπξγία λέσλ ηίηισλ ζπνπδψλ πνπ λα εληάζζνληαη ζε απηφ ην πιαίζην θαη λα θαιχπηνπλ ηηο λέεο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο ΑΓΓΛΙΑ Σν Δζληθφ Πιαίζην Πξνζφλησλ ηεο Αγγιίαο είλαη αξθεηά ζχλζεην. Καιχπηεη φια ηα αλαγλσξηζκέλα πξνζφληα δεπηεξνβάζκηαο θαη ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο θαη ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. Απνηειείηαη απφ πέληε επίπεδα θαη ηξεηο ηίηινπο πξνζφλησλ. Τπάξρνπλ εζληθά επαγγεικαηηθά πξφηππα (standards), ηα νπνία ηζνδπλακνχλ κε κνλάδεο (modules/units). Οη κνλάδεο απηέο, ζε δηαθνξεηηθνχο κεηαμχ ηνπο ζπλδπαζκνχο ζπλδένληαη γηα λα ζρεκαηίζνπλ ηα πξνζφληα. Απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα έλα αξθεηά πεξίπινθν πιαίζην, ελψ γίλνληαη πξνζπάζεηεο πεξηνξηζκνχ ηνπ αξηζκνχ ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ. Σελ επζχλε γηα ηελ αλάπηπμε ησλ εζληθψλ επαγγεικηηθψλ πξνηχπσλ έρνπλ νη Δζληθνί Οξγαληζκνί Δθπαίδεπζεο (National Training Organisations) πνπ είλαη ζεζκνζεηεκέλνη ζηελ Αγγιία. Αθνχ ζπκθσλεζνχλ ηα επαγγεικαηηθά πξφηππα, ζπλδπάδνληαη κεηαμχ ηνπο γηα λα ζρεκαηηζηνχλ ηα πξνζφληα, ηα νπνία θαηαηίζεληαη γηα έγθξηζε ζηελ Αξρή Πξνζφλησλ θαη Πξνγξακκάησλ (Qualifications and Curriculum Authority) γηα ηε δεκηνπξγία ηειηθά ηνπ Δζληθνχ Πιαηζίνπ Πξνζφλησλ. Σα εγθεθξηκέλα πξνζφληα εληάζζνληαη ζην Δζληθφ Πιαίζην Πξνζφλησλ γηα 3-5 ρξφληα, κε ην πέξαζκα ησλ νπνίσλ πξέπεη λα επαλεμεηαζηνχλ. Σα Δζληθά Δπαγγεικαηηθά Πξνζφληα πεξηγξάθνπλ ηηο πξνδηαγξαθέο θαη ηηο απαηηήζεηο ηεο ζέζεο εξγαζίαο θαη φρη ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο δεμηφηεηεο ηνπ αηφκνπ πνπ ζα θαιχςεη ηε ζέζε. Σα θξηηήξηα έληαμεο ζε θάπνην επίπεδν είλαη ζρεηηθά αζαθή θαη αφξηζηα κε απνηέιεζκα άηνκα κε ηα ίδηα πξνζφληα λα εηζέξρνληαη ζε αλψηεξν ή θαηψηεξν επίπεδν ζε δηαθνξεηηθνχο επαγγεικαηηθνχο ρψξνπο. 24

25 ην πξψην επίπεδν πεξηγξάθεηαη κία ζέζε εξγαζίαο, ζηελ νπνία εθηεινχληαη ηα εξγαζηαθά θαζήθνληα θάησ απφ επνπηεία, ελψ ζην πέκπην επίπεδν αληηθαηνπηξίδεηαη κία ζέζε, ε νπνία απαηηεί γλψζε θαη ηθαλφηεηα εθαξκνγήο ηεο ζην πςειφηεξν ζηάδην. ην ζρεκαηηζκφ απηνχ ηνπ πιαηζίνπ έρεη δνζεί ηειηθά κεγαιχηεξε ζεκαζία ζηε δηαηήξεζε ηεο ηεξαξρίαο ζε έλαλ επαγγεικαηηθφ ρψξν θαη ιηγφηεξε ζην ζπλδπαζκφ δηαθνξεηηθψλ πξνζφλησλ ψζηε λα πεξηγξαθεί θαζαξά έλα επαγγεικαηηθφ επίπεδν ΓΑΛΛΙΑ Σελ επζχλε γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ Γαιιηθνχ πιαηζίνπ έρεη, θαηά θχξην ιφγν, ην Τπνπξγείν Παηδείαο ζε ζπλεξγαζία κε ζπκβνπιεπηηθέο επηηξνπέο πνπ απαξηίδνληαη απφ ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο. Σα πξνζφληα ηνπ Γαιιηθνχ πιαηζίνπ απνθηψληαη κέζσ πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο. Απνηειείηαη απφ έμη επίπεδα θαη ηξεηο ηχπνπο ηίηισλ ζπνπδψλ. Τπάξρεη κηα εζληθή θαηεγνξηνπνίεζε επαγγεικάησλ θαη εηδηθνηήησλ. Σν ζχζηεκα δελ θξίλεηαη θαηάιιειν γηα ζχγθξηηηθή κειέηε κε άιια εζληθά ζπζηήκαηα, θαζψο έρεη πνιιέο ηδηαηηεξφηεηεο θαη ζε θάζε επίπεδφ ηνπ ηαμηλνκείηαη έλαο κεγάινο αξηζκφο πξνζφλησλ. Τπάξρεη ζπγθεθξηκέλε νκάδα θξηηεξίσλ πνπ νξίδεη ηηο πξνυπνζέζεηο έληαμεο ζε θάζε επίπεδν. Παξά ην γεγνλφο φηη δελ ππάξρεη θακία νκνηφηεηα κε ην Δπξσπατθφ ζχζηεκα ησλ 5 επηπέδσλ, ην Γαιιηθφ ζχζηεκα ηνπ 1980 ζεσξείηαη φηη ελέπλεπζε ην Δπξσπατθφ ζχζηεκα. Σν πιαίζην απηφ ησλ έμη επηπέδσλ θαηεγνξηνπνηεί ηνπο ελδηαθεξφκελνπο ζχκθσλα κε ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο θαηάξηηζε θαη ην πηπρίν ηνπο, θξίλνληαο θαη ηα δχν σο ηζνδχλακα. Γηα παξάδεηγκα, ζην θαηψηεξν επίπεδν, (ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ην επίπεδν έμη), θαηαηάζζεηαη πξνζσπηθφ πνπ ζα απαζρνιεζεί ζε επαγγεικαηηθέο ζέζεηο, νη νπνίεο δελ απαηηνχλ πεξαηηέξσ θαηάξηηζε απφ ηελ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε. Αληηζέησο, ζηα αλψηεξα επίπεδα, ην πξνζσπηθφ πνπ ζα εληαρζεί, ζα πξέπεη λα έρεη ιάβεη εθπαίδεπζε ηζνδχλακε ή αλψηεξε απφ απηή πνπ έρεη θάπνηνο κε παλεπηζηεκηαθφ πηπρίν απφ ζρνιή γηα επαγγεικαηίεο κεραληθνχο. Ζ θαηεγνξηνπνίεζε, ινηπφλ, είλαη βαζηζκέλε ζην θνηλσληθφ status πνπ απνθηά θάπνηνο κε ηελ απφθηεζε ελφο αλψηαηνπ πηπρίνπ. Απηή ε πξνζθφιιεζε ζηα πηπρία δελ βνεζά θαζφινπ ζηελ πξνζπάζεηα ζπκβαηφηεηαο ηνπ πιαηζίνπ κε άιια Δπξσπατθά εζληθά 25

26 πιαίζηα, θαζψο ζε θάζε επίπεδν είλαη δπλαηφ λα ηαμηλνκεζνχλ κία κεγάιε γθάκα πξνζφλησλ ΙΠΑΝΙΑ ηελ Ηζπαλία, ην λέν Δζληθφ ζχζηεκα πηζηνπνίεζεο επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ είλαη ππφ ζπδήηεζε, ελψ ην ππάξρνλ πιαίζην αλαιχεηαη ζε ηξία επίπεδα. Σν πξψην επίπεδν αλαθέξεηαη ζε πξνγξάκκαηα πνπ ζπληζηνχλ εγγχεζε θνηλσληθήο έληαμεο θαη δελ έρνπλ ζρέζε κε ην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα. Σα επίπεδα δχν θαη ηξία αλαθέξνληαη ζηε θχζε θαη ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη ζηηο δεμηφηεηεο πνπ απαηηνχληαη ψζηε λα αληαπνθξηζεί θάπνηνο ζηηο απαηηήζεηο ηεο εξγαζίαο ηνπ (δεκηνπξγηθφηεηα, θαηλνηνκία, απνθαζηζηηθφηεηα, ιήςε απνθάζεσλ θ.α.). Σελ επζχλε γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ πιαηζίνπ έρεη έλα ηξηκειέο ζπκβνπιεπηηθφ ζψκα, ην Γεληθφ πκβνχιην γηα ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε. χκθσλα κε ην πξφγξακκα αλακφξθσζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο, ην πιαίζην πξνζφλησλ δχν επηπέδσλ έρεη ζαλ ζηφρν λα δψζεη ηε δπλαηφηεηα ζηα άηνκα λα απνθηήζνπλ γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο πνπ ζα ηνπο θάλνπλ εξγαδφκελνπο ηθαλνχο γηα θάπνην ζπγθεθξηκέλν επάγγεικα, κε εθηεηακέλε εθπαίδεπζε θαη ηθαλφηεηεο γηα επηθνηλσλία, αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ θαη ζπκκεηνρή ζε νκαδηθή εξγαζία. Γελ θαίλεηαη λα ππάξρεη θάπνην εζληθφ ζχζηεκα κνλάδσλ (credits), ελψ ηα επίζεκα πηπρία δίλνληαη απφ ηα αλαγλσξηζκέλα παλεπηζηήκηα ηεο ρψξαο. Ηδησηηθά παλεπηζηήκηα θαη ηδξχκαηα απνδίδνπλ ηίηινπο, νη νπνίνη, αλ θαη δελ είλαη επηζήκσο αλαγλσξηζκέλνη, πξνηηκψληαη ζπρλά απφ ηνπο εξγαδφκελνπο ΓΔΡΜΑΝΙΑ Ζ Γεξκαλία δελ δηαζέηεη έλα εληαίν πιαίζην πξνζφλησλ γηα φιεο ηηο θαηεγνξίεο εξγαδνκέλσλ. Έρεη μερσξηζηέο θαηεγνξηνπνηήζεηο γηα δηαθνξεηηθνχο επαγγεικαηηθνχο ρψξνπο. Σν εζληθφ θξάηνο θαη ηα νκνζπνλδηαθά θξάηε εθπξνζσπνχληαη απφ πέληε μερσξηζηά ππνζπζηήκαηα θαη ηξία επίπεδα πξνζφλησλ. Σν θπξηφηεξν θξηηήξην πξνζδηνξηζκνχ θαη νξηνζέηεζεο ηνπ πιαηζίνπ είλαη ν λφκνο, θξαηηθφο ή νκνζπνλδηαθφο. Τπάξρνπλ ζρνιέο καζεηείαο ηνπ θξάηνπο πνπ είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλεο κε ην 26

27 πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη νξίδνληαη απφ επηζήκσο αλαγλσξηζκέλα πξνζφληα πνπ απνθηά θάπνηνο κε ηελ απνθνίηεζή ηνπ. Ζ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ πξνζφλησλ ζηνλ επαγγεικαηηθφ ρψξν ζπλδέεηαη κε ην πεξηερφκελν ελφο πξνγξάκκαηνο. Απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα κεγάιεο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ πηπρίσλ πνπ δηαζέηεη θάπνηνο θαη ηνπο θιάδνπο εθπαίδεπζεο. Ζ εληαηνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη εμαηξεηηθά δχζθνιν λα πξαγκαηνπνηεζεί. Οη θνηλσληθνί εηαίξνη παίδνπλ πνιχ ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δηακφξθσζε ηνπ πιαηζίνπ ζε φια ηα επίπεδα. Σελ θχξηα επζχλε φκσο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ πιαηζίνπ έρεη ην Οκνζπνλδηαθφ Ηλζηηηνχην γηα ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε. Τπεχζπλνο θνξέαο απφ ηελ πιεπξά ηνπ θξάηνπο έρεη νξηζηεί ην Τπνπξγείν Παηδείαο, ην νπνίν ειέγρεη ηηο δηαδηθαζίεο θάζε πέληε ρξφληα. Ζ θηινζνθία ηνπ πιαηζίνπ είλαη πσο ζην αλψηεξν επίπεδν θαηαηάζζεηαη απηφο πνπ κπνξεί λα ζπλδπάζεη κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν ηε κφξθσζε θαη ηελ εξγαζηαθή εκπεηξία. Γηα παξάδεηγκα, ε πεξηγξαθή ηνπ αηφκνπ πνπ βξίζθεηαη ζην πςειφηεξν επίπεδν είλαη: απηόο πνπ έρεη απνθηήζεη ηελ ηθαλόηεηα λα δξα απηόλνκα εθαξκόδνληαο, κε ηνλ θαιύηεξν δπλαηό ηξόπν, γλώζεηο θαη δεμηόηεηεο. 2.3 Η ζεκαζία ηωλ Κεληξηθώλ Γεμηνηήηωλ (Core Skills). Κεληξηθέο δεμηφηεηεο, είλαη νη δεμηφηεηεο εθείλεο πνπ βνεζνχλ ηνπο αλζξψπνπο λα επηηχρνπλ, ηφζν ζηελ πξνζσπηθή, φζν θαη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο δσή. Παξέρνπλ ηηο βάζεηο γηα ηελ δηα βίνπ κάζεζε, ηελ απνηειεζκαηηθή εξγαζία θαη ηνλ ζσζηφ ρεηξηζκφ πξνβιεκάησλ θαη θαηαζηάζεσλ. Ζ ζεκαζία ησλ θεληξηθψλ δεμηνηήησλ είλαη επξέσο αλαγλσξηζκέλε, ηφζν ζην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο φζν θαη ζηνλ επαγγεικαηηθφ ρψξν. ηνλ ρψξν εξγαζίαο ηνπο, ππάιιεινη θάζε επηπέδνπ είλαη ππεχζπλνη γηα ηελ πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ θαη ησλ ππεξεζηψλ πνπ παξάγνπλ θαη πνπ πξνζθέξνπλ. Απηνί πνπ είλαη έηνηκνη λα αλαιχζνπλ θαη λα ιχζνπλ πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ θαζεκεξηλά, λα επηθνηλσλήζνπλ κε ζσζηφ ηξφπν, λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηελ ηερλνινγία θαη λα εξγαζηνχλ κε ηνπο άιινπο απνηειεζκαηηθά, 27

28 θξίλνληαη επαξθψο εμνπιηζκέλνη λα παίμνπλ ηνπο ελεξγνχο, ππεχζπλνπο θαη επέιηθηνπο ξφινπο πνπ ην ζχγρξνλν εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ απαηηεί. Οη δεμηφηεηεο απηέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο θεληξηθέο (core skills), είλαη θνηλέο θαη ρξήζηκεο ζε πνιιά επαγγέικαηα θαη, θαηά ζπλέπεηα, απνηεινχλ εθφδηα ηνπ αηφκνπ γηα ηελ αιιαγή εξγαζηαθνχ ρψξνπ, αλ νη λέεο αλάγθεο ηεο αγνξάο ην απαηηνχλ. Έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ηε δηα βίνπ κάζεζε θαη κπνξνχλ λα εθζπγρξνλίδνληαη ζπλερψο κέζσ ηεο ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο. Ζ ζπδήηεζε ζε φια ηα θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο εζηηάδεηαη ζηε δεκηνπξγία ησλ δηαδηθαζηψλ εθείλσλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα αληρλεχζνπλ, λα αμηνινγήζνπλ θαη λα πηζηνπνηήζνπλ δεμηφηεηεο ηέηνηνπ ηχπνπ, ρσξίο λα ρξεζηκνπνηνχληαη ππνθεηκεληθά θξηηήξηα. Ζ ζεσξία ησλ θεληξηθψλ δεμηνηήησλ δηαδίδεηαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν θαη ππνζηεξίδεηαη πσο ζα έπξεπε λα εληαρζεί ζε φια ηα ζπζηήκαηα εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο, αλ ζέινπκε λα κηιάκε γηα ζχλδεζή ηνπο κε ηελ αγνξά εξγαζίαο. Ζ λέα πξνζέγγηζε πνπ πηνζεηείηαη απφ νινέλα θαη πεξηζζφηεξα θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ρσξίο λα απνξξίπηεη ηελ αμηνιφγεζε ελφο ππνςήθηνπ γηα κία ζέζε εξγαζίαο κε βάζε ηα πηπρία θαη ηνπο ηίηινπο ζπνπδψλ ηνπ, πξνζζέηεη λέα ζηνηρεία γηα ηελ θξίζε ηνπ, αλάινγα κε ην πφζν έρεη αλαπηχμεη θάπνηεο δεμηφηεηέο ηνπ, νη νπνίεο αλαγλσξίδνληαη ρξεζηκνπνηψληαο έλα αμηφπηζην ζχζηεκα γεληθήο πηζηνπνίεζεο. Ο ππνςήθηνο γηα ηε ζέζε έρεη ηε δπλαηφηεηα λα βειηηψλεη ζπλερψο ηηο δεμηφηεηεο απηέο θαη λα αλέξρεηαη επίπεδν ζην πιαίζην πξνζφλησλ. ε απηφ ην πιαίζην εληάζζεηαη ε δεκηνπξγία «αηνκηθψλ θαξηειψλ θαηαγξαθήο δεμηνηήησλ», ζηηο νπνίεο ζα θαηαγξάθεηαη ην επίπεδν ζην νπνίν βξίζθεηαη ν ππνςήθηνο θαη νη νπνίεο ζα κπνξνχλ λα αλαλεψλνληαη θάζε θνξά πνπ θάπνηνο ζα παξαθνινπζεί θάπνην πξφγξακκα θαηάξηηζεο θαη ζα βειηηψλεη ηηο δεμηφηεηέο ηνπ. Οη δεμηφηεηεο πνπ απαηηνχληαη απφ θάπνηνλ γηα ηελ επίιπζε θαζεκεξηλψλ ζεκάησλ θαη πξνβιεκάησλ είλαη: Ζ θξηηηθή ζθέςε Ζ δπλαηφηεηα αλάιπζεο θαηαζηάζεσλ θαη πξφηαζεσλ δξάζεο Ο ζρεδηαζκφο θαη ε νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο θαη ε δπλαηφηεηα πεξάησζεο κηαο εξγαζίαο 28

29 Ζ δπλαηφηεηα απνηχπσζεο ησλ δξάζεσλ θαη ε εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ, ρξήζηκσλ γηα ην κέιινλ Δπηπιένλ, ππάξρνπλ δεμηφηεηεο πνπ δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηα άηνκα λα δξνπλ πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθά. Ζ επηθνηλσλία, γηα παξάδεηγκα, ηφζν ε πξνθνξηθή φζν θαη ε γξαπηή, βνεζά λα μεθαζαξίζεη θάπνηνο ηηο ζθέςεηο ηνπ, λα έξρεηαη κε επθνιία ζε επαθή κε άιινπο αλζξψπνπο, λα καζαίλεη θαη λα εξγάδεηαη ζσζηά. Οη δεμηφηεηεο πνπ έρεη θάπνηνο ζην λα εξγάδεηαη κε αξηζκνχο θαη γξαθήκαηα, ζπκπεξηιακβάλνληαο ηελ εξκελεία θαη ηελ επεμεξγαζία ηνπο ζα κπνξνχζαλ λα βνεζήζνπλ ζηελ πξφβιεςε θαη επίιπζε πνιιψλ ηχπσλ πξνβιεκάησλ. Γεμηφηεηεο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο είλαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν απαξαίηεηεο γηα ηελ αλάιπζε πιεξνθνξηψλ, ηελ νξγάλσζε ησλ ζθέςεσλ θαη ησλ ηδεψλ πνπ έρεη θάπνηνο, ηελ επηθνηλσλία θαη ηε ζπλεξγαζία κε ηνπο άιινπο. Σέινο, ε ηθαλφηεηα ηνπ λα εξγάδεηαη θαλείο κέζα ζε κία νκάδα αληηθαηνπηξίδεη ηελ χπαξμε δεμηνηήησλ πνπ ηνλ βνεζνχλ λα ζπλεξγάδεηαη, ηφζν ζε ζπλζήθεο κάζεζεο φζν θαη ζε εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ, έηζη ψζηε λα επηηπγράλεη ηνπο ζηφρνπο πνπ έρνπλ ηεζεί απφ θνηλνχ. ην ζέκα ησλ θεληξηθψλ δεμηνηήησλ έρεη αλαιάβεη πξσηνβνπιίεο ε Αξρή Πξνζφλησλ ηεο θσηίαο (Scottish Qualifications Authorities), ε νπνία απφ ην 1999 έρεη δψζεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ππνςήθηνπο γηα θαηάηαμε ζην εζληθφ πιαίζην πξνζφλησλ ηεο ρψξαο, λα απνδεηθλχνπλ ηηο επηδφζεηο ηνπο ζρεηηθά κε ηέηνηνπ ηχπνπ δεμηφηεηεο. Οη ππνςήθηνη ζπκπιεξψλνπλ κία θφξκα, ε νπνία απνηππψλεη ην πξνθίι ησλ δεμηνηήησλ ηνπο θαη ζε πνην αθξηβψο επίπεδν βξίζθνληαη. Σνπο δίλεηαη δε ε δπλαηφηεηα λα επηθαηξνπνηνχλ απηή ηε θφξκα θάζε θνξά πνπ ην ζεσξνχλ απαξαίηεην. Αθξηβψο επεηδή δίλεηαη κεγάιε ζεκαζία ζηηο θεληξηθέο δεμηφηεηεο, ηφζν ζηελ εθπαίδεπζε, φζν θαη ζηελ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, είλαη ρξήζηκν νη ππνςήθηνη λα παίξλνπλ απηνχ ηνπ είδνπο ηελ πηζηνπνίεζε γηα φιεο ηηο δεμηφηεηεο πνπ δηαζέηνπλ. 2.4 πκπεξάζκαηα Ο ζηφρνο ησλ Δζληθψλ Πιαηζίσλ Πηζηνπνίεζεο ζα έπξεπε λα ραξαθηεξίδεηαη, ζχκθσλα κε ηε κειέηε ηνπ CEDEFOP, απφ ηξεηο παξακέηξνπο: 29

30 αλ θαη θαηά πφζνλ, ε εθαξκνγή θαη ε ρξήζε ελφο πιαηζίνπ είλαη επξχηεξε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ηθαλνηήησλ ελφο αηφκνπ απφ ηε ρξήζε βηνγξαθηθψλ θαη ηε ζπγθέληξσζε πηπρίσλ αλ πξφθεηηαη γηα έλα ζπλεθηηθφ θαη απνιχησο θαηαλνεηφ πιαίζην, ην νπνίν ηαμηλνκεί ηα πξνζφληα ελφο αηφκνπ ζε επίπεδα, θαζνξηζκέλα κε ζαθήλεηα αλ ην πιαίζην πεξηιακβάλεη φια ηα πξνζφληα πνπ κπνξεί θάπνηνο λα θαηνρπξψζεη θαη είλαη ην κνλαδηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, ψζηε λα κελ ππάξρνπλ επηθαιχςεηο κε άιια πιαίζηα πηζηνπνίεζεο Καλέλα απφ ηα πιαίζηα ησλ ρσξψλ πνπ παξνπζηάζηεθαλ παξαπάλσ δελ πιεξεί θαη ηα ηξία θξηηήξηα, θαη, ηειηθά, θαλέλα πιαίζην δελ θαιχπηεη ην ηειεπηαίν θξηηήξην, λα είλαη δειαδή ην κνλαδηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, ζε εζληθφ επίπεδν. Ζ Ηξιαλδία έρεη θάλεη κηα αξθεηά αμηφινγε πξνζπάζεηα γηα ηε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ θνξέσλ πνπ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα παξάγνπλ ή λα αλαγλσξίδνπλ ηίηινπο ζπνπδψλ θαη ηελ πιήξε αλάπηπμε ελφο θαη κφλν πιαηζίνπ, αλαγλσξηζκέλνπ θαη επξέσο απνδεθηνχ, ε νπνία πξνβιέπεηαη λα νινθιεξσζεί ην Δμ αηηίαο ησλ εμειηζζφκελσλ αλαγθψλ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ ζχλζεησλ απαηηήζεσλ ησλ λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο, κεγάιε είλαη ε ζεκαζία πνπ δίλεηαη ζηηο θεληξηθέο δεμηφηεηεο (core skills), ζηηο γεληθέο θαη θνηλσληθέο ηθαλφηεηεο ησλ εξγαδνκέλσλ, αλεμάξηεηα απφ ηε δηαδξνκή πνπ αθνινχζεζαλ γηα λα ηηο απνθηήζνπλ. Οη ηθαλφηεηεο απηέο είλαη πνπ εμαζθαιίδνπλ ηελ πξνζαξκνγή ηνπ αηφκνπ ζε φιεο ηηο αλαδπφκελεο απαηηήζεηο θαη θαηαζηάζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, αθνχ απνηεινπλ ζπλδεηηθφ θξίθν κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ ζέζεσλ θαη ηίηισλ θαη απμάλνπλ έηζη ηηο δπλαηφηεηεο επαγγεικαηηθήο εμέιημεο. πκπεξαζκαηηθά, ε πξνζπάζεηα φισλ ησλ Δπξσπατθψλ ρσξψλ εζηηάδεηαη ζηε δεκηνπξγία ελφο εζληθνχ πιαηζίνπ πξνζφλησλ, πνπ λα πεξηιακβάλεη, ηφζν ηα ηππηθά πξνζφληα ελφο αηφκνπ, φζν θαη ηηο θεληξηθέο δεμηφηεηεο πνπ δηαζέηεη, λα ζηεξίδεηαη ζε ζεζκηθφ πιαίζην θαη λα είλαη απνηέιεζκα δεκφζηνπ δηαιφγνπ, ψζηε λα είλαη επξέσο απνδεθηφ. Μφλν κεηά ηε δεκηνπξγία ζηέξεσλ θαη νινθιεξσκέλσλ εζληθψλ πιαηζίσλ, ζα έρεη σξηκάζεη ην έδαθνο γηα ηε δεκηνπξγία ελφο Δπξσπατθνχ πιαηζίνπ πξνζφλησλ, πνπ ζα κπνξεί λα έρεη εθαξκνγή ζε φια ηα θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, αληαπνθξηλφκελν ζηηο απαηηήζεηο ηεο ζχγρξνλεο αγνξάο εξγαζίαο. 30

31 Κεθάιαην 3: Σν ζέκα ηεο πηζηνπνίεζεο πξνζόληωλ ζηελ Διιάδα 3.1 Η αλάγθε αλάπηπμεο εζληθήο πνιηηηθήο γηα ηελ πηζηνπνίεζε δεμηνηήηωλ θαη πξνζόληωλ ηνπ εξγαηηθνύ δπλακηθνύ ηελ Διιάδα δελ ππάξρεη έλαο ζπγθεθξηκέλνο εζληθφο θνξέαο, ππεχζπλνο γηα ηελ πηζηνπνίεζε ησλ πξνζφλησλ θαη ησλ δεμηνηήησλ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. Ζ αλάγθε απηή, ινηπφλ, θαιχπηεηαη, πξνο ην παξφλ, απφ ηε ιεηηνπξγία ησλ ζεζκψλ, ζηα πιαίζηα ησλ νπνίσλ θαιιηεξγνχληαη ηα πξνζφληα θαη νη δεμηφηεηεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. Οη ζεζκνί απηνί είλαη: α) ην ηππηθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα ηεο ρψξαο, β) ην ζχζηεκα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο (αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο) θαη γ) ην παξαγσγηθφ ζχζηεκα ηεο ρψξαο. ε φ,ηη αθνξά ηελ πηζηνπνίεζε πξνζφλησλ πνπ απνθηψληαη κέζσ ηνπ ηππηθνχ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, ν θχξηνο θνξέαο ζρεδηαζκνχ θαη πινπνίεζεο είλαη ην Τπνπξγείν Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ. ε φ,ηη αθνξά πξνζφληα πνπ απνθηψληαη κέζα απφ ζεζκνχο αξρηθήο θαη ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, νη ππεχζπλνη θνξείο ζρεδηαζκνχ θαη πινπνίεζεο είλαη πνιινί θαη ππφ ηελ επνπηεία δηαθνξεηηθψλ Τπνπξγείσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ην Τπνπξγείν Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ, ην Τπνπξγείν Γεσξγίαο, ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο, ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο θ.α. Δθηφο απφ ηνπο δεκφζηνπο θνξείο, ππάξρνπλ θαη ηδησηηθνί θνξείο πνπ επνπηεχνληαη απφ ην Τπνπξγείν Παηδείαο, θαζψο θαη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ πινπνηνχλ πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο γηα ηελ αλαβάζκηζε ηνπ εξγαηηθνχ ηνπο δπλακηθνχ. ε απηήλ φκσο ηελ πεξίπησζε, ηα πξνζφληα πνπ απνθηά ν εξγαδφκελνο είλαη αλαγλσξηζκέλα κφλν ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ ζην νπνίν ηα απέθηεζε θαη δελ κπνξεί λα απνδείμεη επηζήκσο ηελ θαηνρή ηνπο ζε θάπνην άιιν εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ. 31

32 Γηαπηζηψλεηαη ινηπφλ ε χπαξμε πνιιψλ εκπιεθνκέλσλ θνξέσλ θαη ε έιιεηςε ζπληνληζκνχ κεηαμχ ηνπο, κε ζπλέπεηα λα κελ κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ απνηειεζκαηηθά, αθνχ δελ ππάξρεη ζηηο δξάζεηο ηνπο ζπλέρεηα θαη αιιεινζχλδεζε. Απφ ηα παξαπάλσ, γίλεηαη πξνθαλέο, φηη ε χπαξμε κηαο Δζληθήο Πνιηηηθήο γηα ηελ πηζηνπνίεζε ησλ πξνζφλησλ θαη ησλ δεμηνηήησλ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, πνπ ζα ζπλελψλεη θαη ζα ζπληνλίδεη ηνπο ζεζκνχο πνπ έρνπλ ζήκεξα ηελ επζχλε, είλαη παξαπάλσ απφ απαξαίηεηε. Μηα πξνηεηλφκελε δνκή πνπ ζα κπνξνχζε λα παξνπζηάδεη ε Δζληθή Πνιηηηθή γηα ηελ Πηζηνπνίεζε, ζχκθσλα κε ην Δ.ΚΔ.ΠΗ είλαη ε αθφινπζε: Δζληθή Πνιηηηθή Πηζηνπνίεζεο Γεμηνηήησλ θαη Πξνζφλησλ Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ Πηζηνπνίεζε Δθπαηδεπηηθνχ πζηήκαηνο Πηζηνπνίεζε πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Φνξείο, Δθπαηδεπηέο, Πξνγξάκκαηα) Πηζηνπνίεζε Γεμηνηήησλ θαη Πξνζφλησλ Πξνεξρφκελσλ απφ κε ηππηθέο θαη άηππεο κνξθέο κάζεζεο Σππηθφ Δθπαηδεπηηθφ χζηεκα χζηεκα Σερληθήο Δθπαίδεπζεο χζηεκα Αξρηθήο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο ε φ,ηη αθνξά ην ηππηθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, ε πηζηνπνίεζε παξέρεηαη απ επζείαο κέζσ ησλ ηίηισλ ζπνπδψλ πνπ απνλέκνληαη απφ ηνλ θνξέα θαη δελ ρξεηάδεηαη πεξαηηέξσ αμηνιφγεζε. Ζ εζληθή πνιηηηθή πηζηνπνίεζεο ζπλδέεηαη δειαδή κε ηηο πξνυπνζέζεηο 32

33 έληαμεο ζε απηφ, ελψ νη ηίηινη ζπνπδψλ πνπ παξέρνληαη ζεσξνχληαη επηζήκσο αλαγλσξηζκέλνη θαη θνηλσληθά θαηαμησκέλνη. Αλαθνξηθά κε ηελ πηζηνπνίεζε ηεο πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, ε εζληθή πνιηηηθή πηζηνπνίεζεο νθείιεη λα κεξηκλά θαη γηα ηνπο ηξεηο ζπληειεζηέο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ παξνρή πςεινχ επηπέδνπ ππεξεζηψλ θαηάξηηζεο, δειαδή ηνπο θνξείο, ηνπο εθπαηδεπηέο θαη ηα πξνγξάκκαηα. ε φ,ηη αθνξά ηέινο ηελ πηζηνπνίεζε δεμηνηήησλ πνπ έρνπλ απνθηήζεη νη εξγαδφκελνη κέζσ κε ηππηθψλ ή άηππσλ κνξθψλ κάζεζεο, ε εζληθή πνιηηηθή πηζηνπνίεζεο νθείιεη λα νξίζεη δηαθαλείο θαη ζαθείο δηαδηθαζίεο, νη νπνίεο λα κελ κπνξνχλ λα ακθηζβεηεζνχλ. Τπεχζπλνο θνξέαο γηα ηελ Δζληθή Πνιηηηθή Πηζηνπνίεζεο είλαη ην Τπνπξγείν Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ, δηα κέζνπ ηνπ Δ.ΚΔ.ΠΗ. Ζ πηζηνπνίεζε, φκσο, παξέρεηαη ζε εθείλεο ηηο νκάδεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ πνπ έρνπλ παξαθνινπζήζεη ηα αληίζηνηρα πξνγξάκκαηα γηα ηελ απφθηεζε ζπγθεθξηκέλσλ δεμηνηήησλ. Οκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ πνπ δηαζέηνπλ αληίζηνηρεο δεμηφηεηεο, αιιά δελ έρνπλ παξαθνινπζήζεη ηα ζρεηηθά επηζήκσο νξγαλσκέλα πξνγξάκκαηα, δελ κπνξνχλ κε θάπνην ηξφπν λα ππνζηεξίμνπλ ηελ θαηνρή ηνπο. Αθξηβψο επεηδή ε πηζηνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ, ζπλδέεηαη ζηελά κε δηαθνξεηηθά επίπεδα θαη δηάξθεηα εθπαίδεπζεο, ε αζαθήο νξηνζέηεζε ησλ δηαθφξσλ επηπέδσλ δεκηνπξγεί αληηδξάζεηο θαη αληηπαξαζέζεηο αλάκεζα ζηηο δηάθνξεο εηδηθφηεηεο, ελψ πνιιέο θνξέο ε επηθχξσζε έξρεηαη ζε ζχγθξνπζε κε παγησκέλα ζπκθέξνληα επαγγεικαηηψλ πνπ έρνπλ λα θάλνπλ, φρη ηφζν κε ην επίπεδν ακνηβψλ, αιιά κε ηελ άζθεζε ζπγθεθξηκέλσλ δξαζηεξηνηήησλ. πγθεθξηκέλα, είλαη πνιιά ηα παξαδείγκαηα απφ ηελ ζχγρξνλε αγνξά εξγαζίαο, φπνπ ζπλαληάκε θαηλφκελα αιιεινθαιχςεσλ αλάκεζα ζηηο δηάθνξεο εηδηθφηεηεο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, ζα πξέπεη ε ηππηθή θαη ε κε-ηππηθή κάζεζε λα αληηκεησπίδνληαη ζπκπιεξσκαηηθά θαη φρη αληαγσληζηηθά, κέζα απφ έλα ζχζηεκα αιιεινζχλδεζεο θαη θνηλψλ ζηφρσλ. Δμαηξεηηθά ρξήζηκα ζε απηφ ην ζηάδην είλαη ηα «επαγγεικαηηθά πξνθίι» ησλ εξγαδνκέλσλ, ηα νπνία αλαθέξνπλ απφ ηε κία πιεπξά ηηο γλψζεηο θαη ην επίπεδν ζπνπδψλ ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ απνθηήζεθαλ απφ ηελ ηππηθή εθπαίδεπζε θαη απφ ηελ άιιε ηελ επαγγεικαηηθή ηνπ εκπεηξία, θαζψο θαη ηηο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο πνπ απνθηήζεθαλ απφ ηε κε-ηππηθή θαη 33

34 ηελ άηππε κάζεζε. ε απηφ ην ζεκείν έρεη αλνίμεη δηάινγνο ζρεηηθά κε ην πνηνο ζα δηακνξθψλεη ην ζχζηεκα κε ην νπνίν ζα πξαγκαηνπνηείηαη απηφ ην «πξνθίι» ηνπ εξγαδφκελνπ, έηζη ψζηε νη δηαδηθαζίεο λα είλαη δηαθαλείο θαη νξζνινγηθέο. Οη επηρεηξήζεηο απφ ηε κία πιεπξά ππνζηεξίδνπλ φηη πξέπεη εθείλεο λα αλαιάβνπλ ηελ επζχλε γηα ηε δηακφξθσζε ησλ πξνυπνζέζεσλ ιεηηνπξγίαο ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο. Οη εθπξφζσπνη ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ άιιε πιεπξά έρνπλ αληίζεηε άπνςε θαη ηνλίδνληαο πσο είλαη έλα ζέκα πνπ αθνξά άκεζα ηνπο εξγαδφκελνπο ηζρπξίδνληαη πσο εθείλνη πξέπεη λα αλαιάβνπλ θαη ηελ επζχλε ζχληαμήο ηνπ. Απφ ηα παξαπάλσ, γίλεηαη πξνθαλέο φηη ε νξζνινγηθή ιεηηνπξγία ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο ζα πξέπεη λα είλαη απνηέιεζκα επνηθνδνκεηηθνχ δηαιφγνπ αλάκεζα ζηνπο εθπξνζψπνπο ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηνπο εθπξνζψπνπο ησλ εξγνδνηψλ θαη ζηα εκπιεθφκελα Τπνπξγεία (ην Τπνπξγείν Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ θαη ην Τπνπξγείν Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ). Ο ζπληνληζκφο θαη ε θνηλή δξάζε αλάκεζα ζηνπο θξαηηθνχο θνξείο θαη ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο απνηειεί αλαγθαηφηεηα, φρη κφλν γηα ηελ πνηνηηθή θαη νινθιεξσκέλε δηακφξθσζε ηεο Δζληθήο Πνιηηηθήο Πηζηνπνίεζεο, αιιά θαη γηα ηελ επξχηεξε απνδνρή θαη θνηλσληθή θαηαμίσζε απηνχ ηνπ ζπζηήκαηνο. 3.2 Σν Δζληθό ζύζηεκα ζύλδεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε ηελ απαζρόιεζε (Δ...Δ.Δ.Κ.Α.) Μηα πξψηε πξνζπάζεηα γηα ζπλεξγαζία θαη ζπληνληζκφ ησλ δξάζεσλ ζηελ θαηεχζπλζε ηεο δεκηνπξγίαο κηαο Δζληθήο Πνιηηηθήο γηα ηελ Πηζηνπνίεζε έρεη ήδε γίλεη ζην πιαίζην ηνπ Δ...Δ.Δ.Κ.Α., Ν. 3191/2003. Με ην Νφκν απηφ ξπζκίδνληαη ηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ απνζηνιή, ηνπο ζηφρνπο, ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο, ηε δνκή, ηα φξγαλα θαη ην πξφγξακκα εθαξκνγήο ηνπ Δζληθνχ ζπζηήκαηνο ζχλδεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε ηελ απαζρφιεζε. 34

35 Ωο αλψηαην φξγαλν ηνπ Δ...Δ.Δ.Κ.Α νξίδεηαη ην Δζληθφ πκβνχιην χλδεζεο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο κε ηελ Απαζρφιεζε, ην νπνίν απνηειείηαη α) απφ ηνπο Τπνπξγνχο Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ, Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ, Αλάπηπμεο, Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο, Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο, β) ηνπο πξνέδξνπο ησλ ζπλδηθαιηζηηθψλ νξγαλψζεσλ ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, δειαδή ηεο ΓΔΔ, ηνπ ΔΒ, ηεο ΓΔΒΔΔ θαη ηεο ΔΔΔ. Όηαλ πξφθεηηαη λα ζπδεηεζνχλ ζέκαηα θαηάξηηζεο δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ζηε ζχλζεζε ηνπ ζπκβνπιίνπ ζπκκεηέρνπλ ν Τπνπξγφο Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θαη ν πξφεδξνο ηεο ΑΓΔΓΤ. Δπίζεο, γηα ηελ εηζήγεζε ιήςεο απνθάζεσλ, ην ζπληνληζκφ θαη ηελ αιιεινελεκέξσζε ησλ θνξέσλ, ην Δ...Δ.Δ.Κ.Α. ππνζηεξίδεηαη απφ επηζηεκνληθφ θαη δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ. Ο Νφκνο απηφο πξνέθπςε σο απνηέιεζκα ελφο δεκφζηνπ πνιηηηθνχ δηαιφγνπ γηα ηελ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, αιιά θαη ησλ θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ Απαζρφιεζε. Κίλεηξν γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ παξείραλ νη δεζκεχζεηο πνπ αλέιαβε ε Διιεληθή Κπβέξλεζε θαηά ηελ εθπφλεζε θαη θαηάζεζε ησλ Δζληθψλ ρεδίσλ Γξάζεο γηα ηελ Απαζρφιεζε (Δ..Γ.Α.) πξνο ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη νη πζηάζεηο πνπ έγηλαλ ζηε ρψξα καο απφ ην πκβνχιην, κεηά απφ πξνηάζεηο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο. Σν γεγνλφο φηη αθνινπζήζεθε ε δηαδηθαζία ελφο νπζηαζηηθνχ θνηλσληθνχ δηαιφγνπ πξηλ ηελ νινθιήξσζε ηνπ λνκνζρεδίνπ απνηειεί ζεκαληηθή θαηλνηνκία γηα ηε ρψξα καο θαη πνιχ ζεκαληηθφ βήκα γηα ηελ επξχηεξε απνδνρή θαη θνηλσληθή θαηαμίσζε ηνπ ζπζηήκαηνο, πξάγκα πνπ ζα θξίλεη ηειηθά θαη ηελ επηηπρία ηνπ. ην πιαίζην ηνπ Δ...Δ.Δ.Κ.Α. ιεηηνπξγνχλ θαη δηαζπλδένληαη έμη επηκέξνπο πζηήκαηα πνπ είλαη: 1. Σν χζηεκα Έξεπλαο ησλ Αλαγθψλ ηεο Αγνξάο Δξγαζίαο. 2. Σν χζηεκα Σερληθήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο. 3. Σν χζηεκα Αξρηθήο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο. 4. Σν χζηεκα πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο. 5. Σν χζηεκα Πηζηνπνίεζεο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο θαη ησλ Δπαγγεικαηηθψλ Πξνζφλησλ. 35

36 6. Σν χζηεκα πκβνπιεπηηθήο, Δπαγγεικαηηθνχ Πξνζαλαηνιηζκνχ θαη χλδεζεο κε ηελ Αγνξά Δξγαζίαο. Σν Δ...Δ.Δ.Κ.Α. έρεη ραξαθηεξηζηεί απφ ηελ Ο.Κ.Δ. σο έλα πξσηνπνξηαθφ θαη αλνηθηφ χζηεκα πνπ έξρεηαη λα θαιχςεη κε ηξφπν επέιηθην έλα δηπιφ ζηξαηεγηθφ ζηφρν: αθελφο ηε ζχλδεζε ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε ηελ αγνξά εξγαζίαο, αθεηέξνπ ηελ αλάπηπμε κηαο ζπλεθηηθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηε δηα βίνπ κάζεζε 19. ην πιαίζην ηνπ Δ...Δ.Κ.Α., γηα πξψηε θνξά, ηα πζηήκαηα Σερληθήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο, Αξρηθήο θαη πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο αιιεινζπκπιεξψλνληαη θαη ζπληνλίδνληαη, κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα κελ ππάξρνπλ επηθαιχςεηο. Με απηφ ηνλ ηξφπν, ν ζρεδηαζκφο ησλ δξάζεσλ ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηα ηδηαίηεξα ηνπηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη ηα πξνζφληα ηνπ θάζε αηφκνπ, γηα ηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο. Δπηπιένλ, ε δηαίξεζε ηνπ ζπλνιηθνχ πζηήκαηνο ζε επηκέξνπο ππνζπζηήκαηα, επηηξέπεη ηνλ δηαρσξηζκφ ησλ ξφισλ θαη ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ θαζελφο θαη ηνλ ζαθή θαζνξηζκφ ησλ ζηφρσλ ηνπο θαη ηνπ πεδίνπ δξαζηεξηνπνίεζήο ηνπο. Έλα απφ απηά ηα πζηήκαηα, απηφ πνπ αλαθέξεηαη ζηελ πηζηνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ, παξέρεη, γηα πξψηε θνξά ζηε ρψξα καο, ηε δπλαηφηεηα αλαγλψξηζεο θαη πηζηνπνίεζεο δεμηνηήησλ ηνπ αηφκνπ, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν θαη ηε δηαδξνκή απφθηεζήο ηνπο. Έρνληαο σο ππιψλεο ηνπο δχν εζληθνχο θνξείο, Ο.Δ.Δ.Κ. θαη Δ.ΚΔ.ΠΗ. θαη κε ηελ νπζηαζηηθή ζπκκεηνρή ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, θαηεπζχλεηαη πξνο ηε δεκηνπξγία ησλ απαξαίηεησλ κεραληζκψλ θαη δηαδηθαζηψλ πνπ ζα εμαζθαιίζνπλ ηελ απνδνρή θαη αλαγλψξηζε ηνπ πζηήκαηνο απφ φινπο ηνπο παξαγσγηθνχο θαη θνηλσληθνχο ζπληειεζηέο. Μία επηζήκαλζε, ε νπνία δηαπλέεη θαη ζπλνιηθά ην θείκελν ηεο Γλψκεο ηεο Ο.Κ.Δ. γηα ην Δ...Δ.Δ.Κ.Α., είλαη φηη ε ζπκκεηνρή ηεο Κπβέξλεζεο, ησλ εξγνδνηψλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ δελ είλαη ηζνκεξήο θαη ηζφξξνπε. Οη δπλαηφηεηεο ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ ραξαθηεξίδνληαη σο πεξηνξηζκέλεο, ηφζν ζηε δηνίθεζε ησλ θνξέσλ ηνπ Δ...Δ.Δ.Κ.Α., φζν θαη ζηελ πεξίπησζε ςεθνθνξίαο, αλ πξνθχςεη δηαθσλία ζε θάπνην δήηεκα θαη πξνηείλεηαη ε αλαβάζκηζε ηεο ζπκκεηνρήο ηνπο. Σέινο, ππνγξακκίδεηαη ν θίλδπλνο ηνπ κνλφπιεπξνπ πξνζαλαηνιηζκνχ ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλεξγίαο κε ηελ επηδίσμε ηεο κεγαιχηεξεο ζχλδεζεο ηεο 19 Γλψκε ηεο Ο.Κ.Δ

37 επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο κε ηηο αλάγθεο ηεο απαζρφιεζεο. Ζ πεξίπησζε ηεο εγθαηάιεηςεο ηνπ παξάιιεινπ ζηφρνπ ηεο πξνζσπηθήο αλάπηπμεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο γεληθφηεξεο θαιιηέξγεηάο ηνπο πξέπεη λα απνθεπρζεί κε πξνζπάζεηεο ελίζρπζεο ησλ δεζκψλ ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο κε ηε γεληθή εθπαίδεπζε θαη ηε δηαζθάιηζε ίζσλ επθαηξηψλ κάζεζεο γηα ηνπο λένπο πνπ είλαη εληαγκέλνη ζην ζχζηεκα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο. 3.3 Φνξείο Καηάξηηζεο θαη Αλαγλώξηζεο Πξνζόληωλ Οη ππεξεζίεο θαηάξηηζεο παξέρνληαη απφ δηαθνξεηηθνχο θνξείο, αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ηεο θαηάξηηζεο θαη ηελ νκάδα ηνπ πιεζπζκνχ πνπ εμππεξεηεί. Αλαθνξηθά κε ην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην, νη δξάζεηο δηαθξίλνληαη ζε απηέο πνπ απεπζχλνληαη ζε άλεξγνπο, ζε δξάζεηο γηα εξγαδφκελνπο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα (πξσηνγελήο, δεπηεξνγελήο, ηξηηνγελήο) θαη ζε δξάζεηο γηα εξγαδφκελνπο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα 20. Σηο ππεξεζίεο θαηάξηηζεο αλαιακβάλνπλ ηδησηηθνί ή δεκφζηνη θνξείο πνπ εηδηθεχνληαη ζηελ πξνζθνξά πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο, ηδησηηθά ΚΔΚ, θαζψο επίζεο θαη κηα ζεηξά Τπνπξγείσλ, ΝΠΓΓ, ΝΠΗΓ, Οξγαληζκψλ, Ηδησηηθψλ Κέληξσλ Διεπζέξσλ πνπδψλ, Δλψζεσλ εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ, Σξαπεδψλ θ.α Με ηππηθή εθπαίδεπζε Με ηππηθή εθπαίδεπζε νξίδεηαη θάζε νξγαλσκέλε εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα, εθηφο ηνπ ηππηθνχ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, είηε κεκνλσκέλε, είηε σο κέξνο κηαο επξχηεξεο δξαζηεξηφηεηαο, πνπ ζηνρεχεη ζε ζπγθεθξηκέλν θνηλφ θαη έρεη ζπγθεθξηκέλνπο εθπαηδεπηηθνχο ζηφρνπο 21. Οη θνξείο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ παξνρή ηεο κε ηππηθήο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ζηελ Διιάδα είλαη νη εμήο: 20 Ακίηζεο Γ., Θεζκνί θαη Πνιηηηθέο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, Παπαδήζεο, Αζήλα πλάληεζε πξνεηνηκαζίαο δηεζλνχο ζπλεδξίνπ «πζηήκαηα Πηζηνπνίεζεο θαη χλδεζε κε ηε δηα βίνπ κάζεζε», Δ.ΚΔ.ΠΗ, Αζήλα, 29-30/3/

38 Η Γεληθή Γξακκαηεία Δθπαίδεπζεο Δλειίθωλ, σο επηηειηθφο θνξέαο ζηνλ ηνκέα ηεο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ελειίθσλ, ζρεδηάδεη, ζπληνλίδεη θαη ππνζηεξίδεη ελέξγεηεο πνπ αθνξνχλ ζηε ζπκπιήξσζε ηεο βαζηθήο παηδείαο θαη ηελ δηα βίνπ εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε. Γηα ηνλ ζθνπφ απηφ ιεηηνπξγνχλ ζε φιε ηε ρψξα 300 θέληξα επηκφξθσζεο πνπ ππάγνληαη ζηηο 54 Ννκαξρηαθέο Δπηηξνπέο Λατθήο Δπηκφξθσζεο (Ν.Δ.Λ.Δ.). ηε Γ.Γ.Δ.Δ. αλήθνπλ επίζεο ηα Κέληξα Δθπαίδεπζεο Δλειίθσλ, ηα νπνία ηδξχνληαη ζε θάζε Ννκφ, ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο Οξγαληζκνχο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο. Απηά παξέρνπλ εθπαίδεπζε ζε ελήιηθεο, ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ βαζηθέο δεμηφηεηεο, θνηλσληθέο δεμηφηεηεο, εθκάζεζε Διιεληθήο γιψζζαο σο δεχηεξεο ζε κεηαλάζηεο, σο ζπκπιεξσκαηηθά ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ησλ ζρνιείσλ δεχηεξεο επθαηξίαο. Ζ ρξεκαηνδφηεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο Γ.Γ.Δ.Δ. θαη ησλ Ν.Δ.Λ.Δ. γίλεηαη κέζσ ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, ελψ ζε πνιιά πξνγξάκκαηα ππάξρεη ζπγρξεκαηνδφηεζε ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλσληθνχ Σακείνπ θαηά 75%. Οη βαζηθέο νκάδεο ζηφρνη ησλ παξεκβάζεσλ ηεο Γ.Γ.Δ.Δ. είλαη άλεξγνη, αλαιθάβεηνη, γπλαίθεο, ηζηγγάλνη, θπιαθηζκέλνη, απνθπιαθηζκέλνη, πξψελ ρξήζηεο λαξθσηηθψλ νπζηψλ, αλήιηθνη, ζηξαηεπκέλνη λένη, κεηαλάζηεο-παιηλλνζηνχληεο, κνλνγνλετθέο νηθνγέλεηεο. Ο Οξγαληζκόο Απαζρόιεζεο Δξγαηηθνύ Γπλακηθνύ (Ο.Α.Δ.Γ.) ζπλεξγάδεηαη κε θνξείο ηνπ Γεκνζίνπ ή επηρεηξήζεηο ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα ή νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή ηξηηνβάζκηα εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα γηα ηελ εθηέιεζε πξνγξακκάησλ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο αλέξγσλ θαη εξγαδνκέλσλ. Βαζηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. είλαη ε αλάπηπμε ή ε εμεηδίθεπζε ησλ ππαξρφλησλ πξνγξακκάησλ.δ.κ., κε ζηφρν ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε παξέκβαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ε θάιπςε κε ππεξεζίεο θαηάξηηζεο ηνπ κεγαιχηεξνπ δπλαηνχ αξηζκνχ ελδηαθεξνκέλσλ. Σα πξνγξάκκαηα.δ.κ. πνπ πινπνηεί ν Ο.Α.Δ.Γ. ζην παλειιαδηθφ δίθηπν εθπαηδεπηηθψλ κνλάδσλ (Κ.Δ.Κ. Ο.Α.Δ.Γ.) είλαη: Πξνγξάκκαηα πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο Αλέξγσλ. Πηινηηθά Πξνγξάκκαηα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο λέσλ πνπ έρνπλ εγθαηαιείςεη ην ηππηθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα. Πηινηηθά Πξνγξάκκαηα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο εγγεγξακκέλσλ αλέξγσλ ζηα κεηξψα ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. 38

39 Πξνγξάκκαηα Καηάξηηζεο γηα απηναπαζρνινχκελνπο, πνπ ρξεηάδνληαη επηκφξθσζε ή εμεηδίθεπζε ζηηο λέεο απαηηήζεηο ησλ επαγγεικάησλ ηνπο. Οη Γηεπζχλζεηο Δθπαίδεπζεο ησλ Τπνπξγείσλ ζρεδηάδνπλ θαη πινπνηνχλ, κέζσ αληίζηνηρσλ εθπαηδεπηηθψλ κνλάδσλ, πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο, ηφζν γηα άλεξγνπο φζν θαη γηα εξγαδφκελνπο ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. πγθεθξηκέλα: Σν Τπνπξγείν Τγεηαο θαη Κνηλωληθήο Αιιειεγγύεο κέζσ ησλ 32 Κέληξσλ πλερηδφκελεο Καηάξηηζεο ζε αληίζηνηρν αξηζκφ Ννζνθνκείσλ ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο (ΔΤ) θαη ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Άκεζεο Βνήζεηαο (ΔΚΑΒ), πινπνηεί πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο γηα φιεο ηηο εηδηθφηεηεο ηνπ ηνκέα Τγείαο, ηφζν γηα ηνπο άλεξγνπο φζν θαη γηα ηνπο εξγαδφκελνπο ηνπ ΔΤ. Δπίζεο, ζηνλ ηνκέα ηεο πγείαο δξαζηεξηνπνηείηαη ε Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Τγείαο (ΔΓΤ), ε νπνία παξέρεη εθπαίδεπζε, κεηεθπαίδεπζε θαη εηδίθεπζε επηζηεκφλσλ πγείαο, αλάινγα κε ηηο εθάζηνηε εζληθέο αλάγθεο. Σν Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο, κέζσ ηνπ Οξγαληζκνχ Γεσξγηθήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο, Καηάξηηζεο θαη Απαζρφιεζεο (ΟΓΔΔΚΑ), πινπνηεί ζηα 71 Κέληξα πλερηδφκελεο Καηάξηηζεο «ΓΖΜΖΣΡΑ», πξνγξάκκαηα γηα ηνπο αγξφηεο θαη ηνπο άιινπο απαζρνινχκελνπο ζηηο δηάθνξεο εηδηθφηεηεο ηνπ γεσξγηθνχ ηνκέα. Σα Κέληξα απηά θαιχπηνπλ γεσγξαθηθά φιε ηε ρψξα, θαζψο έρνπλ δπλακηθφηεηα 130 αηζνπζψλ θαη ζέζεσλ θαηάξηηζεο ζπγρξφλσο 22. Ο Ο.Γ.Δ.Δ.Κ.Α. «ΓΖΜΖΣΡΑ», ζην πιαίζην ηεο ζχλδεζεο ηεο ηππηθήο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε ηε κε ηππηθή ζπλερηδφκελε θαηάξηηζε θαη κε ηελ αγνξά εξγαζίαο, πξνσζεί ηελ ρνξήγεζε «Πξάζηλνπ Πηζηνπνηεηηθνχ», ην νπνίν ζα δίλεηαη κέζα απφ δηάθνξνπο ζπλδπαζκνχο πηζηνπνηεκέλεο εθπαίδεπζεο, εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε, ζεκηλαξίσλ, πξαθηηθήο άζθεζεο, καζεηείαο θαη ηειηθά πηζηνπνίεζεο ησλ γλψζεσλ. Σν Τπνπξγείν Γεκόζηαο Σάμεο επνπηεχεη α) ηελ ρνιή Δζληθήο Αζθάιεηαο γηα ηελ επηκφξθσζε ησλ αλψηεξσλ ζηειερψλ ηεο Διιεληθήο Αζηπλνκίαο ή άιισλ ππεξεζηψλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα ζε ζέκαηα εζληθήο αζθάιεηαο θαη β) ηελ ρνιή κεηεθπαίδεπζεο θαη επηκφξθσζεο

40 Σν Τπνπξγείν Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο πινπνηεί πξνγξάκκαηα επηκφξθσζεο ησλ λαπηηθψλ κέζσ ησλ Κέληξσλ Δπηκφξθσζεο ηειερψλ Δκπνξηθνχ Ναπηηθνχ. Σν Τπνπξγείν Δζωηεξηθώλ θαη Γεκόζηαο Γηνίθεζεο επνπηεχεη ην Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ην νπνίν δηαζέηεη δχν εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο: - Σελ Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (ΔΓΓ), ε νπνία παξέρεη πξνεηζαγσγηθή θαη εηζαγσγηθή εθπαίδεπζε γηα ηνπο λενεηζεξρφκελνπο ππαιιήινπο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, θαζψο θαη επηκφξθσζε, κεηεθπαίδεπζε θαη εμεηδίθεπζε γηα φια ηα ζηειέρε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. - Σν Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο (ΗΝ.ΔΠ), ην νπνίν ζηνρεχεη ζηελ εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε ησλ ππαιιήισλ πνπ αλήθνπλ ζηελ θεληξηθή θαη πεξηθεξεηαθή δηνίθεζε, ζηνπο Ο.Σ.Α. (α θαη β βαζκνχ), ζηα Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ θαη Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ, θαζψο θαη ζηνλ επξχηεξν δεκφζην ηνκέα (π.ρ. ππαιιήινπο ΓΔΚΟ). Σν Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο εθπαηδεχεη αμησκαηηθνχο θαη ππαμησκαηηθνχο ησλ ελφπισλ δπλάκεσλ θαη ησλ ζσκάησλ αζθαιείαο, ζε εηδηθέο ζρνιέο ησλ Γεληθψλ Δπηηειείσλ ηξαηνχ, Αεξνπνξίαο θαη Ναπηηθνχ. Σν Τπνπξγείν Γηθαηνζύλεο δηαηεξεί ρνιέο σθξνληζηηθψλ Τπαιιήισλ, φπνπ θνηηνχλ νη λενπξνζιεθζέληεο, νη νπνίνη δηνξίδνληαη ζε ζέζεηο θπιάθσλ ζε θπιαθέο. Οη κεγάιεο επηρεηξήζεηο ηνπ δεκνζίνπ (ΓΔΖ, ΟΣΔ, ΔΛΣΑ, ΟΔ, θ.α.) θαη ηδησηηθνχ ηνκέα (Σξάπεδεο, επηρεηξήζεηο άλσ ησλ 100 εξγαδνκέλσλ θ.α.), θαζψο θαη επηκειεηήξηα, επαγγεικαηηθέο ελψζεηο, νκνζπνλδίεο εξγαδνκέλσλ, δηαζέηνπλ ηκήκαηα εθπαίδεπζεο ή δνκέο θαηάξηηζεο, νη νπνίεο παξέρνπλ ζηνπο εξγαδφκελνπο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο, νη νπνίεο απαηηνχληαη γηα ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο εξγαζίαο. Σα Κέληξα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Κ.Δ.Κ.) είλαη ηδησηηθνί (θεξδνζθνπηθνί ή κε) θαη δεκφζηνη θνξείο παξνρήο ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο, νη νπνίνη αθνχ αμηνινγεζνχλ ζεηηθά θαη πηζηνπνηεζνχλ απφ ην Δ.ΚΔ.ΠΗ εμαζθαιίδνπλ ρξεκαηνδφηεζε απφ εζληθνχο θαη θνηλνηηθνχο πφξνπο. Σα Κ.Δ.Κ. ζρεδηάδνπλ, νξγαλψλνπλ θαη πινπνηνχλ πξνγξάκκαηα ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο γηα εξγαδφκελνπο θαη άλεξγνπο, απφθνηηνπο φισλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ βαζκίδσλ, ζε δηάθνξα ζεκαηηθά πεδία. Γηα ηελ πεξίνδν έρνπλ πηζηνπνηεζεί 283 θνξείο ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, νη νπνίνη δηαζέηνπλ ζέζεηο θαηάξηηζεο ζε 577 δνκέο 40

41 ζε φιε ηε ρψξα. Σα Κ.Δ.Κ. είλαη ζηελ πιεηνλφηεηά ηνπο ηδησηηθά. Δπηπιένλ, έρνπλ πηζηνπνηεζεί 36 εμεηδηθεπκέλα θέληξα θνηλσληθήο θαη επαγγεικαηηθήο έληαμεο γηα άηνκα κε αλαπεξίεο θαη 4 γηα άηνκα ππφ απεμάξηεζε ή απεμαξηεζέληα. Σα 40 απηά εμεηδηθεπκέλα θέληξα ηα ιεηηνπξγνχλ θπξίσο νξγαληζκνί Πξφλνηαο. Σν «χζηεκα Πηζηνπνίεζεο ησλ Κέληξσλ Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Κ.Δ.Κ.) θαζνξίδεηαη κε ηελ ππ αξηζκφλ / Τ.Α. ηνπ Τπνπξγνχ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ. ην ρψξν ηεο κε ηππηθήο εθπαίδεπζεο δξαζηεξηνπνηνχληαη επίζεο ηα «Δξγαζηήξηα Διεπζέξσλ πνπδψλ», ηδησηηθέο ζρνιέο, νη νπνίεο παξέρνπλ κε ηππηθή γεληθή θαη επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε. Οξηζκέλα απφ απηά ζπλεξγάδνληαη κε παλεπηζηήκηα ρσξψλ ηνπ εμσηεξηθνχ θαη παξέρνπλ μέλν παλεπηζηεκηαθφ ηίηιν. Ο ηίηινο απηφο ζπρλά έρεη αληίθξηζκα ζηελ αγνξά εξγαζίαο, δελ αλαγλσξίδεηαη φκσο αθφκα απφ ηελ πνιηηεία, παξά ηηο πηέζεηο πνπ αζθνχλ δηάθνξεο θνηλσληθέο νκάδεο, αιιά θαη ε Δ.Δ. ζην πιαίζην ηεο Οδεγίαο 89/48/ΔΟΚ γηα ηνπο πηπρηνχρνπο ΑΔΗ θαη ΣΔΗ. Σα πηζηνπνηεηηθά πνπ ρνξεγνχληαη απφ ηνπο θνξείο παξνρήο κε ηππηθήο επαγγεικαηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο δελ ηπγράλνπλ επίζεκεο (θξαηηθήο) αλαγλψξηζεο γηα ηελ πηζηνπνίεζε πξνζφλησλ. Καηά ζπλέπεηα, δελ απνηεινχλ έγγξαθα κε ηα νπνία κπνξεί ν θάηνρφο ηνπο λα δηεθδηθήζεη ζέζε ζην δεκφζην ηνκέα. Παξφια απηά, ηα πξνγξάκκαηα πνπ πινπνηνχλ νη Γηεπζχλζεηο Δθπαίδεπζεο ησλ δηαθφξσλ Τπνπξγείσλ γηα ην πξνζσπηθφ ηνπο, είλαη δπλαηφ λα νδεγήζνπλ ζε βεβαηψζεηο, νη νπνίεο απνηεινχλ πξνζφλ γηα ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο εμέιημε κέζα αηελ ππεξεζία. Αληίζηνηρα, ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, ππαξρεη αλαγλψξηζε επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ πνπ απνθηψληαη κέζα απφ πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο, ηα νπνία πινπνηνχλ νη ίδηεο νη επηρεηξήζεηο κέζα ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ γηα ην πξνζσπηθφ ηνπο. Γηα ηα ππφινηπα πξνγξάκκαηα πνπ πινπνηνχλ άιινη θνξείο, ζην πιαίζην ηεο κε ηππηθήο εθπαίδεπζεο, δελ ππάξρεη ζχζηεκα πηζηνπνίεζεο ησλ πξνζφλησλ πνπ απνθηψληαη κέζα απφ απηά. Παξφια απηά, νη βεβαηψζεηο παξαθνινχζεζεο αληίζηνηρσλ πξνγξακκάησλ απνηεινχλ ζηνηρείν πνπ είλαη δπλαηφ λα αμηνινγεζεί ζεηηθά θαηά ηε δηαδηθαζία επηινγήο πξνζσπηθνχ απφ ηνπο εξγνδφηεο. 41

42 3.3.2 Αλεπίζεκε Μάζεζε Ζ αλεπίζεκε κάζεζε πξαγκαηνπνηείηαη κέζα απφ ηελ ελαζρφιεζε ηνπ πνιίηε κε επαγγεικαηηθέο, πνιηηηζηηθέο ή άιιεο θνηλσληθέο δξαζηεξηφηεηεο. Ζ απφθηεζε γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ ζε θάπνην αληηθείκελν κέζα απφ ηελ αλεπίζεκε κάζεζε, είλαη δπλαηφ λα πξνσζεί θαη λα βειηηψλεη ζε κεγάιν βαζκφ ηα πξνζφληα πνπ δαζέηεη θάπνηνο, αθφκα θαη ρσξίο λα ππάξρεη πξφηεξε ηππηθή ή κε ηππηθή επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε. ηελ Διιάδα, αλ θαη ππάξρεη έιιεηςε ελφο θεληξηθνχ ζπζηήκαηνο αλαγλψξηζεο θαη πηζηνπνίεζεο επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ πνπ έρνπλ απνθηεζεί κέζα απφ άηππεο ή αλεπίζεκεο κνθέο κάζεζεο, ε αλαγλψξηζε ηέηνησλ δεμηνηήησλ παξέρεηαη κέζα απφ πηζηνπνηεηηθά ή άδεηεο άζθεζεο επαγγέικαηνο πνπ ρνξεγνχλ δηάθνξεο ππεξεζίεο ή θνξείο. Οη θπξηφηεξνη απφ απηνχο είλαη νη εμήο: Δκπνξηθφ & Βηνκεραληθφ Δπηκειεηήξην Αζελψλ (ΔΒΔΑ) Σν ΔΒΔΑ έρεη δεκηνπξγήζεη έλα ζχζηεκα Πηζηνπνίεζεο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Δπάξθεηαο ησλ γλψζεσλ θαη ησλ εκπεηξηψλ ηνπ θάζε ελδηαθεξφκελνπ λα απαζρνιεζεί ζηνλ ηνκέα ηνπ. Ζ δηαδηθαζία εμεηάζεσλ πηζηνπνίεζεο πεξηιακβάλεη θαηά πεξίπησζε ζεσξεηηθφ θαη πξαθηηθφ κέξνο. Σν ζρεηηθφ πηζηνπνηεηηθφ πνπ ρνξεγεί γηα ηελ επάξθεηα ζην ζπγθεθξηκέλν επάγγεικα, αλεμάξηεηα απφ ηα ηππηθά πξνζφληα ηνπ πηζηνπνηνχκελνπ, απνηειεί βεβαίσζε πνπ πηζηνπνηεί ηελ θαηνρή απαηηνχκελσλ απφ ηελ αγνξά γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ, νη νπνίεο ζα ιακβάλνληαη ππφςε απφ ηηο επηρεηξήζεηο γηα ηνπο ππνςήθηνπο πνπ ζα πξνζιεθζνχλ. Οη εηδηθφηεηεο γηα ηηο νπνίεο δηελεξγεί εμεηάζεηο πηζηνπνίεζεο επαγγεικαηηθήο επάξθεηαο (αλεμάξηεηα απφ ηα ηππηθά πξνζφληα), είλαη πξνο ην παξφλ: α) ηέιερνο Λνγηζηεξίνπ θαη β) ηέιερνο Πιεξνθνξηθήο. ηαδηαθά ην ζχζηεκα ζα εκπινπηηζηεί θαη κε άιιεο εηδηθφηεηεο, κε ζηφρν, ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα, λα θαιπθζεί φιν ην θάζκα ησλ δξαζηεξηνηήησλ κηαο επηρείξεζεο. Δηαηξεία Δπηζηεκφλσλ Ζ/Τ θαη Πιεξνθνξηθήο (ΔΠΤ) Ζ ΔΠΤ πηζηνπνηεί ηελ θαηνρή δεμηνηήησλ ζηε ρξήζε Ζ/Τ ζε δχν βαζηθά επίπεδα: 42

43 Βαζηθφ θαη Πξνρσξεκέλν (Advanced). Δπίζεο, ιεηηνπξγεί σο εμεηαζηηθφ θέληξν γηα ηελ απφθηεζε ηνπ πηπρίνπ European Computer Driving License (ECDL). Δπηπιένλ, ζηελ Διιάδα, δξαζηεξηνπνηνχληαη δηάθνξεο ηδησηηθέο εηαηξείεο νη νπνίεο παξέρνπλ πηζηνπνίεζε γλψζεσλ γηα πνηθίιεο εθαξκνγέο πιεξνθνξηθήο, ζε ζπλεξγαζία κε νίθνπο πιεξνθνξηθήο ηνπ εμσηεξηθνχ (Microsoft, Oracle, 3 Com, θ.α.). Σα ζπγθεθξηκέλα πηζηνπνηεηηθά αλαγλσξίδνληαη κφλν απφ ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ ησλ παξαπάλσ εηαηξεηψλ Κξαηηθό ύζηεκα Πηζηνπνίεζεο Γιωζζνκάζεηαο Μέρξη ζήκεξα, δελ ππήξρε ζηελ Διιάδα έλα εληαίν ζχζηεκα αμηνιφγεζεο θαη πηζηνπνίεζεο ζχγρξνλσλ γισζζψλ, κε απνηέιεζκα λα ιεηηνπξγνχλ πνηθίιια θαη δηαθνξεηηθήο αμίαο ζπζηήκαηα πηζηνπνίεζεο ησλ επξχηεξα δηαδεδνκέλσλ γισζζψλ, φπσο ε αγγιηθή θαη ε γαιιηθή, βάζεη ησλ νπνίσλ δηεμάγνληαη εμεηάζεηο πνπ απνθέξνπλ ζεκαληηθά νηθνλνκηθά θαη ζπκβνιηθά θέξδε ζε ειιεληθνχο ηδησηηθνχο ή μέλνπο νξγαληζκνχο. Δπίζεο, δελ ππήξραλ ζπλζήθεο γηα έγθπξε αμηνιφγεζε θαη πηζηνπνίεζε ηεο γισζζνκάζεηαο ησλ ειιήλσλ πνιηηψλ απφ θξαηηθφ θνξέα, φπσο ζπκβαίλεη ζε πνιιέο άιιεο επξσπατθέο ρψξεο. Μία απφ ηηο ζπλέπεηεο απηήο ηεο έιιεηςεο είλαη πσο ε γισζζηθή θαη πνιηηηζκηθή γλψζε πνπ πξνάγεηαη θαη εμεηάδεηαη απφ ηα ππάξρνληα ζηελ Διιάδα ζπζηήκαηα -ηα πεξηζζφηεξα απφ ηα νπνία έρνπλ αλαπηπρζεί απφ μέλνπο νξγαληζκνχο θαη θνξείο- ζπρλά δελ είλαη ζπκβαηή κε ηηο ειιεληθέο θνηλσληθέο αλάγθεο. Δπηπιένλ, δελ ππήξρε ε δπλαηφηεηα ηεο πηζηνπνίεζεο ηεο γλψζεο φισλ ησλ επίζεκσλ γισζζψλ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ή άιισλ ζεκαληηθψλ γισζζψλ πνπ γλσξίδνπλ άηνκα ηα νπνία δνπλ θαη εξγάδνληαη ζηελ Διιάδα. Πξνθεηκέλνπ λα θαιχςεη ε πνιηηεία ηηο ειιείςεηο πνπ πξναλαθέξζεθαλ, λα αληαπνθξηζεί ζηηο δηαπηζησκέλεο επηηαθηηθέο θνηλσληθέο αλάγθεο θαη λα επζπγξακκηζηεί κε ηελ επξσπατθή πνιηηηθή γηα πξνψζεζε ηεο πνιπγισζζίαο θαη εληαίαο πηζηνπνίεζεο ηεο γλψζεο ησλ ζχγρξνλσλ γισζζψλ, ην Τπνπξγείν Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ (ΤΠ.Δ.Π.Θ.) θαζηέξσζε θαη απφ ην 2003 έζεζε ζε εθαξκνγή ηε ιεηηνπξγία ζπζηήκαηνο εμεηάζεσλ γηα ηελ αμηνιφγεζε θαη πηζηνπνίεζε ηεο γλψζεο ζχγρξνλσλ γισζζψλ ην νπνίν νδεγεί ζηελ απφθηεζε ηνπ Κξαηηθνχ Πηζηνπνηεηηθνχ Γισζζνκάζεηαο (Κ.Π.Γ.). 43

44 Οη εμεηάζεηο γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπ επηπέδνπ γλψζεο θαη ηθαλφηεηαο ρξήζεο ηεο γιψζζαο ζηφρνπ, δηεμάγνληαη ζε εζληθφ επίπεδν θαη αθνξνχλ πνιιέο γιψζζεο. Σν ζχζηεκα ηνπ Κ.Π.Γ. πηνζεηεί ηελ θιίκαθα ησλ έμη επηπέδσλ γισζζηθήο επάξθεηαο πνπ πξνηείλεη ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο. Σν Δληαίν Πιαίζην Πξνγξάκκαηνο ησλ Δμεηάζεσλ πξνζδηνξίδεη κε ζαθήλεηα ηηο επηκέξνπο γισζζηθέο γλψζεηο θαη επηθνηλσληαθέο ηθαλφηεηεο πνπ ην θάζε επίπεδν γισζζηθήο επάξθεηαο πξνυπνζέηεη. Καηά ηελ πξψηε πεξίνδν ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο, εμεηάζεηο ζα δηελεξγεζνχλ γηα 4 απφ ηηο γιψζζεο γηα ηηο νπνίεο ππάξρνπλ παλεπηζηεκηαθά ηκήκαηα ζηελ Διιάδα (αγγιηθά, γαιιηθά, γεξκαληθά, ηηαιηθά) θαη ην ζχζηεκα ζα πηζηνπνηεί ην επίπεδν γλψζεο ησλ γισζζψλ απηψλ γηα "γεληθή ρξήζε", δειαδή γηα ρξήζε πνπ δελ ζπλδέεηαη κε ζπγθεθξηκέλε επαγγεικαηηθή ή επηζηεκνληθή δξαζηεξηφηεηα. Σν Κ.Π.Γ. ελαξκνλίδεηαη κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο σο πξνο ηα επίπεδα θαη ηνπο ηχπνπο πηζηνπνίεζεο, επηδηψθνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ λα είλαη αλαγλσξηζκέλν θαη θαηαλνεηφ ζε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε, πξάγκα πνπ δελ ζπκβαίλεη ζήκεξα κε νξηζκέλα άιια πηζηνπνηεηηθά γισζζνκάζεηαο. Σφζν ζηε ρψξα καο φζν θαη ζε άιιεο ρψξεο, εληφο θαη εθηφο Δπξψπεο, ιεηηνπξγνχλ ζπζηήκαηα πνπ εθδίδνπλ πηζηνπνηεηηθά, ηα νπνία δελ είλαη εχθνιν λα ζπγθξηζνχλ κε άιια πνπ εθδίδνληαη ζε άιιεο ρψξεο. Με ηελ θαζηέξσζε φκσο ηνπ Κ.Π.Γ., ζπληάζζεηαη ε ρψξα καο κε ην πξφζθαην ςήθηζκα ηνπ πκβνπιίνπ Παηδείαο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, ζχκθσλα κε ην νπνίν δεηείηαη απφ ηα θξάηε - κέιε λα ζεζπίζνπλ ζπζηήκαηα γηα ηελ πεξηγξαθή θαη ηελ αλαγλψξηζε ησλ γισζζηθψλ γλψζεσλ ησλ αηφκσλ πνπ δνπλ θαη εξγάδνληαη ζε απηά. Μάιηζηα, γηα λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε δηαθάλεηα σο πξνο ηελ πηζηνπνίεζε, ην Κ.Π.Γ. αθνινπζεί ηε γεληθή θαη ηηο εηδηθφηεξεο θιίκαθεο επάξθεηαο ηνπ Κνηλνχ Δπξσπατθνχ Πιαηζίνπ Αλαθνξάο γηα ηηο Γιψζζεο. πλεπψο, ην Κ.Π.Γ. έρεη επξσπατθή δηάζηαζε, ε νπνία δηαζθαιίδεηαη επίζεο απφ ηε ζχλδεζή ηνπ κε ην Γηεζλέο Γίθηπν πζηεκάησλ Πηζηνπνίεζεο "International Certificate Conference" (I.C.C.), πνπ έρεη έδξα ζηε Φξαλθθνχξηε. Έρεη, δειαδή, ήδε δεκηνπξγήζεη ηηο βαζηθέο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ επίζεκε αλαγλψξηζή ηνπ απφ άιιεο ρψξεο ηεο επξσπατθήο θνηλφηεηαο, φπνπ νη Έιιελεο θαη νη ινηπνί Δπξσπαίνη πνιίηεο πξέπεη λα κπνξνχλ λα δηαθηλνχληαη ειεχζεξα γηα εθπαίδεπζε, θαηάξηηζε θαη εξγαζία. Οη γισζζνκαζείο εξγαδφκελνη έρνπλ επξχηεξε επηινγή ζέζεσλ εξγαζίαο ή επθαηξηψλ θαηάξηηζεο απ' φ,ηη νη εξγαδφκελνη πνπ κηινχλ κία 44

45 κφλν γιψζζα θαη κπνξνχλ λα εθκεηαιιεπζνχλ θαιχηεξα ην δηθαίσκά ηνπο γηα εξγαζία ή ζπνπδέο ζε έλα άιιν θξάηνο - κέινο. Με ηελ θαζηέξσζε ηνπ ζπζηήκαηνο εμεηάζεσλ γηα ηε ρνξήγεζε ηνπ Κ.Π.Γ. επηδηψθεηαη ηειηθά ε εληαία πηζηνπνίεζε ηεο γισζζνκάζεηαο ζηελ Διιάδα θαη ηηο άιιεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο, ε θαηνρχξσζε ηεο γλψζεο δηαθφξσλ γισζζψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ Διιάδα θαη ζε άιια θξάηε-κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ε αλαγλψξηζε ηεο γλψζεο μέλσλ γισζζψλ σο επαγγεικαηηθνχ πξνζφληνο ζην δεκφζην θαη ηδησηηθφ επαγγεικαηηθφ ρψξν, είηε απηέο πξνζθέξνληαη σο αληηθείκελν γλψζεο απφ ην επίζεκν εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα είηε φρη Η ζπκβνιή ηωλ θνηλωληθώλ εηαίξωλ Ζ αλάγθε εθζπγρξνληζκνχ ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο έρεη απνηειέζεη αληηθείκελν θνηλσληθνχ δηαιφγνπ, ζην πιαίζην ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ ηνπ «πκθψλνπ Δκπηζηνζχλεο» πνπ πηνζεηήζεθε ην 1997 θαη ηεο Δζληθήο Γεληθήο πιινγηθήο χκβαζεο Δξγαζίαο 1998/1999, φπσο θαη ζηα πιαίζηα ησλ ΔΓΑ. Οη θνξείο θαηάξηηζεο πνπ έρνπλ ηδξπζεί θαη δηνηθνχληαη απφ ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο είλαη: Σν Ιλζηηηνύην Βηνκεραληθήο Δθπαίδεπζεο Πξνζωπηθνύ Δπηρεηξήζεωλ (ΙΒΔΠΔ), ην νπνίνηδξχζεθε ην 1980 απφ νκάδα βηνκεραληψλ θαη ιεηηνπξγεί ππφ ηελ αηγίδα ηνπ πλδέζκνπ Διιήλσλ Βηνκεράλσλ (ΔΒ). Απεπζχλεηαη ζε εξγαδφκελνπο ζε βηνκεραληθέο, βηνηερληθέο επηρεηξήζεηο, θαζψο επίζεο θαη ζε εηαηξίεο ηερληθψλ έξγσλ. Ζ ρξεκαηνδφηεζή ηνπ πξνέξρεηαη απφ κεγάιεο βηνκεραλίεο, ελψ νη εθπαηδεπηέο ηνπ είλαη κεραληθνί θαη ηερληθνί κε εκπεηξία ζηε βηνκεραλία. Σν ΙΝΔ/ΓΔΔ, πξνζθέξεη ππεξεζίεο θαηάξηηζεο απφ ην Απεπζχλεηαη ζε εξγαδφκελνπο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα θαη πινπνηεί πξνγξάκκαηα ζε νιφθιεξε ηε ρψξα κε ζηφρν θπξίσο ηελ εθπαίδεπζε ζηειερψλ πνπ εκπιέθνληαη ζηε ιήςε απνθάζεσλ, δηεπζπληψλ, εθπαηδεπηψλ θαη αηφκνπλ πνπ ελδηαθέξνληαη λα αλαπηχμνπλ πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο ζηε επηρείξεζή ηνπο. 45

46 3.3.5 Φνξείο Γηαζθάιηζεο ηεο παξερόκελεο θαηάξηηζεο Ζ δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ζηα ζπζηήκαηα παξνρήο εμεηδίθεπζεο εμαζθαιίδεηαη κέζσ κεραληζκψλ θαη θνξέσλ πνπ είλαη αξκφδηνη γηα ηελ ηππηθή θαη ηε κε ηππηθή εθπαίδεπζε. Γηα ηα πξνγξάκκαηα ηεο ηππηθήο εθπαίδεπζεο, θχξηα φξγαλα ράξαμεο θαη εθαξκνγήο ηεο πνιηηηθήο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ είλαη: Σν Παηδαγωγηθό Ιλζηηηνύην, ην νπνίν είλαη γλσκνδνηηθφ, επηζηεκνληθφ, παηδαγσγηθφ φξγαλν, ππεχζπλν ζην ρψξν ηεο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, γηα ηελ δηεμαγσγή εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο, ην ζρεδηαζκφ θαη ζχληαμε σξνιφγησλ πξνγξακκάησλ θαη πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ, ηελ αλάπηπμε εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ θαη ηελ θαηάξηηζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Ο Ο.Δ.Δ.Κ., απηφλνκνο νξγαληζκφο, αξκφδηνο γηα ηελ ηππηθή κεηαδεπηεξνβάζκηα επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, ν νπνίνο ζρεδηάδεη, νξγαλψλεη, επνπηεχεη θαη εθαξκφδεη ηα πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ ησλ Η.Δ.Κ.. Δίλαη ππεχζπλνο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ επαγγεικαηηθψλ δηθαησκάησλ φισλ ησλ επηπέδσλ επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ζχκθσλα κε ην Νφκν 2009/92, άξζξν 2. Σν Κέληξν Δθπαηδεπηηθήο Έξεπλαο, ην νπνίν πξνεηνηκάδεη ηε ζεκαηηθή ραξηνγξάθεζε ησλ δηαζέζηκσλ θαη ζρεηηθψλ κε ηελ Διιεληθή εθπαίδεπζε εξεπλψλ, θαηαγξάθεη ηηο απφςεηο ησλ θνηλσληθψλ θνξέσλ γηα ηα θξίζηκα πξνβιήκαηα ηεο εθπαίδεπζεο, ππνζηεξίδεη ηα παλεπηζηήκηα θαη εξεπλεηηθά θέληξα πνπ αζρνινχληαη κε εθπαηδεπηηθή έξεπλα. Δπίζεο, γηα ηελ αλαγλψξηζε ησλ εηδηθνηήησλ θαη ησλ πηπρίσλ πνπ έρνπλ απνθηεζεί ζε ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ, αξκφδηνη είλαη νη παξαθάησ θνξείο: Σν Γηαπαλεπηζηεκηαθό Κέληξν Αλαγλώξηζεο Σίηιωλ πνπδώλ Αιινδαπήο (ΓΙ.Κ.Α.Σ..Α.), ην νπνίν είλαη ππεχζπλν γηα ηελ αλαγλψξηζε ηεο ηζνηηκίαο ηίηισλ ζπνπδψλ ηνπ εμσηεξηθνχ κε αληίζηνηρα Διιεληθά ηκήκαηα Α.Δ.Η. Σν Ιλζηηηνύην Σερλνινγηθήο Δθπαίδεπζεο, ην νπνίν είλαη ππεχζπλν γηα ηελ αλαγλψξηζε ηεο ηζνηηκίαο ηίηισλ ζπνπδψλ ηνπ εμσηεξηθνχ κε αληίζηνηρα Διιεληθά ηκήκαηα Σ.Δ.Η. 46

47 Σν Σκήκα Ιζνηηκηώλ θαη Δπαγγεικαηηθώλ Γηθαηωκάηωλ ηεο Γηεύζπλζεο Καηάξηηζεο ηνπ ΟΔΔΚ. Δίλαη ε αξκφδηα ππεξεζία γηα ηελ αλαγλψξηζε πηπρίσλ θαηψηεξσλ θαη κέζσλ ηερληθψλ ζρνιψλ ηνπ εζσηεξηθνχ θαη ηνπ εμσηεξηθνχ. Η Δπηηξνπή Ιζνηηκηώλ ρνιώλ Δθπαίδεπζεο Γηδαθηηθνύ Πξνζωπηθνύ, αξκφδηνο θνξέαο γηα ηελ αλαγλψξηζε πηπρίσλ Γαζθάισλ θαη Νεπηαγσγψλ Αλψηεξσλ (κε Παλεπηζηεκηαθψλ) ζρνιψλ εμσηεξηθνχ. Σν πκβνύιην Αλαγλώξηζεο Δπαγγεικαηηθήο Ιζνηηκίαο Σίηιωλ Σξηηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο, ην νπνίν είλαη ζπιινγηθφ φξγαλν γηα ηελ αλαγλψξηζε ηνπ δηθαηψκαηνο άζθεζεο ζηελ Διιάδα νξηζκέλνπ επαγγέικαηνο (Π.Γ. 165/2000). Γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ζηα πξνγξάκκαηα ηεο κε ηππηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θχξην φξγαλν ράξαμεο θαη εθαξκνγήο ηεο πνιηηηθήο ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ είλαη ην Δζληθό Κέληξν Πηζηνπνίεζεο Γνκώλ πλερηδόκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο θαη πλνδεπηηθώλ Τπνζηεξηθηηθώλ Τπεξεζηώλ (Δ.ΚΔ.ΠΙ), ην νπνίν, κέζσ θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο, αλαπηχζζεη θαη εθαξκφδεη ζπζηήκαηα γηα: I. Σελ πηζηνπνίεζε ησλ Κέληξσλ Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Κ.Δ.Κ.) II. Σελ πηζηνπνίεζε εθπαηδεπηψλ/ηξηψλ ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο κε ηελ δεκηνπξγία κεηξψνπ III. Σελ πηζηνπνίεζε πξνγξακκάησλ ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, ηα νπνία θαηαιήγνπλ ζε απφθηεζε αλαγλσξηζκέλσλ γλψζεσλ, δεμηνηήησλ θαη πξνζφλησλ, ζπλαθψλ κε ηηο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο. IV. Σελ πηζηνπνίεζε ζηειερψλ παξνρήο ζπλνδεπηηθψλ ππνζηεξηθηηθψλ ππεξεζηψλ κε ηε δεκηνπξγία κεηξψνπ. V. Σελ αλάπηπμε ζπζηήκαηνο γηα ηε ζπλερή παξαθνινχζεζε θαη αμηνιφγεζε ηνπ έξγνπ ησλ πηζηνπνηεκέλσλ θνξέσλ. Σν Δ.ΚΔ.ΠΗ δεκηνπξγεί ζπζηήκαηα πξνδηαγξαθψλ, ειέγρνπ θαη αμηνιφγεζεο πνπ ελζσκαηψλνπλ ζχγρξνλεο απφςεηο, εκπεηξίεο θαη λέεο ηερλνινγίεο. Δθαξκφδεη δηαθαλείο δηαδηθαζίεο θαη αμηνπνηεί ην δεκφζην δηάινγν θαη ηελ επηθνηλσλία κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο θνξείο. 47

48 3.3.6 Παξνπζίαζε ηωλ θνξέωλ πηζηνπνίεζεο ηεο Αξρηθήο θαη πλερηδόκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (ΟΔΔΚ & ΔΚΔΠΙ) Οη δχν δνκέο πνπ δηακνξθψλνπλ ην πιαίζην πηζηνπνίεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ζηελ Διιάδα, κέρξη ζήκεξα, είλαη ν ΟΔΔΚ, ζε φ,ηη αθνξά ηελ αξρηθή επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε θαη ην ΔΚΔΠΗ, ζε φ,ηη αθνξά ηε ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε. Ζ αξρηθή επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε παξέρεηαη απφ ηα ΗΔΚ. Ο ηξφπνο αμηνιφγεζεο ησλ ζπνπδαζηψλ, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνίηεζήο ηνπο, θαζνξίδεηαη απφ ηε δηεχζπλζε ηνπ ΗΔΚ, ε νπνία είλαη ππεχζπλε γηα ηηο ηειηθέο εμεηάζεηο, ζηηο νπνίεο ππνβάιινληαη νη ζπνπδαζηέο, πξνθεηκέλνπ λα απνθνηηήζνπλ επηηπρψο. Οη ηειηθέο απηέο εμεηάζεηο, βεβαηα, δελ ζπλεπάγνληαη θαη πηζηνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ ησλ ζπνπδαζηψλ. χκθσλα κε θνηλή ππνπξγηθή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ θαη Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ (ΚΤΑ / 4115/ 0022/ 1996), εγθαζηδξχεηαη «Δζληθφ χζηεκα Πηζηνπνίεζεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο», κε ηε ζπγθξφηεζε ηεο Κεληξηθήο Δμεηαζηηθήο Δπηηξνπήο Πηζηνπνίεζεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Κ.Δ.Δ.Π.Δ.Κ.) θαη ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Δμεηαζηηθψλ Δπηηξνπψλ Πηζηνπνίεζεο (Π.Δ.Δ.Π.). Πην ζπγθεθξηκέλα, ε Κ.Δ.Δ.Π.Δ.Κ. είλαη ππεχζπλε γηα ηελ πηζηνπνίεζε ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ησλ απνθνίησλ ΗΔΚ, ε νπνία βαζίδεηαη ζε ηειηθέο εμεηάζεηο ζεσξεηηθνχ θαη πξαθηηθνχ κέξνπο, πνπ δηεμάγνληαη ζε εζληθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, κε βάζε ηνπο θαλνληζκνχο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θάζε εηδηθφηεηαο. Ζ Κ.Δ.Δ.Π.Δ.Κ. απνηειείηαη απφ 14 κέιε, εθ ησλ νπνίσλ, ν Πξφεδξνο θαη ν Αληηπξφεδξνο ηνπ Ο.Δ.Δ.Κ., εθπξφζσπνη εξγαδνκέλσλ, εξγνδνηηθψλ νξγαλψζεσλ, εθπξφζσπνη επηκειεηεξίσλ θαη εθπξφζσπνη ηνπ Ο.Δ.Δ.Κ.. Ο πινπξαιηζκφο ζηελ αληηπξνζψπεπζε εμαζθαιίδεη ηε δηαθάλεηα ησλ δηαδηθαζηψλ πηζηνπνίεζεο θαη είλαη ζηα πιαίζηα ησλ πζηάζεσλ ηεο Κνηλφηεηαο γηα ελίζρπζε ησλ εηαηξηθψλ ζρέζεσλ ζε δεηήκαηα απαζρφιεζεο. ε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, ε πηζηνπνίεζε ηεο αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο απνηειεί έξγν Σξηκεξψλ πκβνπιεπηηθψλ Δπηηξνπψλ (Σ..Δ.), νη νπνίεο ζπληζηψληαη θαη ιεηηνπξγνχλ σο Πεξηθεξεηαθέο Δμεηαζηηθέο Δπηηξνπέο Πηζηνπνίεζεο (Π.Δ.Δ.Π.). Οη 48

49 Π.Δ.Δ.Π. επνπηεχνληαη θαη θαηεπζχλνληαη απφ ηελ Κ.Δ.Δ.Π.Δ.Κ., ε νπνία απνθαζίδεη γηα φια ηα ζέκαηα ζρεηηθά κε ηε δηαδηθαζία δηεμαγσγήο ησλ εμεηάζεσλ, ελψ ε αξκνδηφηεηά ηνπο πεξηνξίδεηαη ζηελ πεξηθέξεηά ηνπο. Γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ έξγνπ ηεο Κ.Δ.Δ.Π.Δ.Κ. ζπληζηψληαη επηηξνπέο εηδηθψλ επηζηεκφλσλ, θαηά εμεηαδφκελε εηδηθφηεηα, ζηελ Κ.Τ. ηνπ Ο.Δ.Δ.Κ.. Οη Δπηηξνπέο απηέο αλαιακβάλνπλ λα νξίζνπλ ην εμεηαζηηθφ πιηθφ θαη λα παξέρνπλ ηπρφλ δηεπθξηλήζεηο ζηα εμεηαζηηθά θαη ζηα βαζκνινγηθά θέληξα. Γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ έξγνπ ησλ Π.Δ.Δ.Π. ζπληζηψληαη επηηξνπέο εμεηαζηηθνχ θέληξνπ ζεσξεηηθνχ κέξνπο, κε επζχλε ηελ νξγάλσζε ησλ εμεηάζεσλ ηνπ ζεσξεηηθνχ κέξνπο ηεο πηζηνπνίεζεο. Γηα απηφ ην ζεσξεηηθφ κέξνο ηεο εμέηαζεο ζπγθξνηείηαη, θάζε θνξά, επηηξνπή βαζκνινγηθνχ θέληξνπ, ε νπνία είλαη ππεχζπλε γηα ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ θέληξνπ βαζκνιφγεζεο γηα ην ζεσξεηηθφ ηκήκα ηεο εμέηαζεο. Σέινο, ζε φ,ηη αθνξά ην πξαθηηθφ ηκήκα ηεο εμέηαζεο, ε Κ.Δ.Δ.Π.Δ.Κ. θαζνξίδεη, θάζε θνξά ηνλ αξηζκφ ησλ εμεηαζηηθψλ θέληξσλ πνπ απαηηνχληαη, ελψ ζε θάζε εμεηαζηηθφ θέληξν ζχζηήλεηαη επηηξνπή εμεηαζηηθνχ θέληξνπ, θαζψο θαη ηξηκειείο νκάδεο εμεηαζηψλ πνπ απνηεινχληαη, θαηά ην 1/3 απφ εθπξνζψπνπο ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο αληίζηνηρεο εηδηθφηεηαο, ην 1/3 απφ εθπξνζψπνπο εξγνδνηψλ ηεο αληίζηνηρεο εηδηθφηεηαο θαη ην 1/3 απφ εθπαηδεπηέο ΗΔΚ ηεο αληίζηνηρεο εηδηθφηεηαο. Καη ζε απηή ηε θάζε ηεο δηαδηθαζίαο πηζηνπνίεζεο θαίλεηαη ε πξνζπάζεηα αληηπξνζψπεπζεο ηφζν φισλ ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ, ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ε επξχηεξε δπλαηή απνδνρή θαη αλαγλψξηζε ηνπ πζηήκαηνο θαη λα κελ ππαξρνπλ αληηδξάζεηο. Αλαθνξηθά ηψξα κε ηελ Πηζηνπνίεζε ηεο πλερηδόκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο, ν θχξηνο θνξέαο πινπνίεζεο είλαη ην Δζληθφ Κέληξν Πηζηνπνίεζεο Γνκψλ πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο θαη πλνδεπηηθψλ Τπνζηεξηθηηθψλ Τπεξεζηψλ (Δ.ΚΔ.ΠΗ), ην νπνίν ηδξπζεθε κε ην άξζξν 22 ηνπ Ν. 2469/97. Δίλαη Ννκηθφ Πξφζσπν Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ (Ν.Π.Η.Γ.), επνπηεχεηαη απφ ηνλ Τπνπξγφ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ θαη έρεη νηθνλνκηθή θαη δηνηθεηηθή απηνηέιεηα. Σε δηνίθεζε ηνπ Κέληξνπ αζθνχλ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην, ν Πξφεδξνο ηνπ Γ.. θαη ν Γεληθφο Γηεπζπληήο. 49

50 Οξγαλωηηθή δνκή ηνπ Δ.ΚΔ.ΠΙ. Οη ζθνπνί ηνπ Δ.ΚΔ.ΠΗ είλαη θαηά θχξην ιφγν: Ζ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Πηζηνπνίεζεο ηεο πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (.Δ.Κ.) θαη ησλ πλνδεπηηθψλ Τπνζηεξηθηηθψλ Τπεξεζηψλ (.Τ.Τ.), πνπ πεξηιακβάλεηαη ε πηζηνπνίεζε ησλ Κέληξσλ παξνρήο ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο (Κ.Δ.Κ.), ησλ εθπαηδεπηψλ.δ.κ., ησλ πξνγξακκάησλ.δ.κ., θαζψο επηζεο θαη ησλ Κέληξσλ.Τ.Τ. θαη ησλ ζηειερψλ.τ.τ.. Ζ ελαξκφληζε θαη δηαζχλδεζε ηνπ πζηήκαηνο πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο κε ην χζηεκα Αξρηθήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο. 50