Η ΔΠΙΓΡΑΗ ΣΩΝ ΚΛΙΜΑΣΙΚΩΝ ΣΑΔΩΝ ΣΗ ΤΜΠΔΡΙΦΟΡΑ ΣΩΝ ΓΑΙΚΩΝ ΠΤΡΚΑΓΙΩΝ ΣΗΝ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΑΣΣΙΚΗ

Transcript

1 Η ΔΠΙΓΡΑΗ ΣΩΝ ΚΛΙΜΑΣΙΚΩΝ ΣΑΔΩΝ ΣΗ ΤΜΠΔΡΙΦΟΡΑ ΣΩΝ ΓΑΙΚΩΝ ΠΤΡΚΑΓΙΩΝ ΣΗΝ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΑΣΣΙΚΗ Ηλιόποςλορ Νικόλαορ 1,*, Καλαμποκίδηρ Κώζηαρ 2, Κάλλορ Γεώπγιορ 3, Φείδαρ Υαπάλαμπορ 4, Καηζαθάδορ Πέηπορ 5 και Μαλούνηρ Αλέξανδπορ 6 1 Τπνςήθηνο Γηδάθηνξαο Παλεπηζηεκίνπ Αηγαίνπ, Σκήκα Γεσγξαθίαο-Αμησκαηηθόο Ππξνζβεζηηθνύ ώκαηνο ζην πληνληζηηθό Δπηρεηξεζηαθό Κέληξν Τπεξεζηώλ Ππξνζβεζηηθνύ ώκαηνο, Μηθξάο Αζίαο θαη Ρηδαξείνπ 1, 15233, Υαιάλδξη, Αζήλα. Σει , hlnic@rocketmail.com 2 Αλαπιεξσηήο Καζεγεηήο, Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, Σκήκα Γεσγξαθίαο, Λόθνο Παλεπηζηεκίνπ Μπηηιήλε. Σει , kalabokidis@aegean.gr 3 Καζεγεηήο, Παλεπηζηήκην Αζελώλ, Σκήκα Φπζηθήο, Παλεπηζηεκηνύπνιε, Κηίξην ΦΤΙΚΗ V, Αζήλα 15784, Σει , kallos@mg.uoa.gr 4 Δπίθνπξνο Καζεγεηήο, Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, Σκήκα Γεσινγίαο, Παλεπηζηεκηνύπνιε, Θεζζαινλίθε, Σει , hfeidas@geo.auth.gr 5 Λέθηνξαο, Υαξνθόπεην Παλεπηζηήκην, Σκήκα Γεσγξαθίαο, Διεπζ. Βεληδέινπ 70, Καιιηζέα - Αζήλα 17671, Σει , pkatsaf@hua.gr 6 Αμησκαηηθόο Ππξνζβεζηηθνύ ώκαηνο ζην πληνληζηηθό Δπηρεηξεζηαθό Κέληξν Τπεξεζηώλ Ππξνζβεζηηθνύ ώκαηνο, Μηθξάο Αζίαο θαη Ρηδαξείνπ 1, 15233, Υαιάλδξη, Αζήλα, Σει , malounis@gmail.com Πεπίληψη Γηα ηε δηεξεύλεζε ηεο επίδξαζεο κηαο πηζαλήο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ δαζηθώλ ππξθαγηώλ ζηελ Διιάδα, ρξεζηκνπνηήζεθε ην θιηκαηηθό κνληέιν MAGICC (Model for the Assessment of Greenhouse-Gas Induced Climate Change) θαη ε βάζε δεδνκέλσλ SCENGEN (SCENario GENerator). Έγηλε αιιαγή ζηηο δηάθνξεο παξακέηξνπο ηνπ κνληέινπ όπσο ζηελ επαηζζεζία ηνπ θιίκαηνο, ζην θιηκαηηθό ζελάξην, ζηε ρξνληθή πεξίνδν ελδηαθέξνληνο θαη ζηα παγθόζκηα θιηκαηηθά κνληέια (GCM) -πνπ απνηεινύλ ηε βάζε δεδνκέλσλ SCENGEN - θαη εμήρζεζαλ πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνύλ ηηο θιηκαηηθέο ηάζεηο ηεο βξνρόπησζεο, ηνπ αλέκνπ, ηεο κέζεο θαη ηεο κέγηζηεο ζεξκνθξαζίαο ζηνπο ζεξκνύο κήλεο, δειαδή ησλ ζεκαληηθόηεξσλ κεηεσξνινγηθώλ παξαγόλησλ πνπ επεξεάδνπλ ηε δεκηνπξγία θαη ηελ εμέιημε ησλ δαζηθώλ ππξθαγηώλ ζηε ρώξα καο. Σα σο ηώξα απνηειέζκαηα ησλ εξεπλώλ γηα ηελ πξόγλσζε ησλ θιηκαηηθώλ αιιαγώλ θάζε άιιν παξά κνλνζήκαληα, θαηεγνξεκαηηθά θαη ζαθή είλαη. Γηα απηόλ ην ιόγν δεκηνπξγήζεθαλ ππνζέζεηο εξγαζίαο/κειέηεο πεξηπηώζεσλ (case studies) όπνπ νη κεηαβνιέο ησλ κεηεσξνινγηθώλ ζπλζεθώλ ζύκθσλα κε ηηο θιηκαηηθέο ηάζεηο, εηζάγνληαη ζην κνληέιν ππξθαγηάο FARSITE (Fire Area Simulator) γηα ηελ πεξηγξαθή ηεο κεηαβνιήο ηεο ζπκπεξηθνξάο ηεο δαζηθήο ππξθαγηάο. ε απηήλ ηε κειέηε πξνζνκνηώζεθαλ κε ην FARSITE δύν ππξθαγηέο ζηελ Αλαηνιηθή Αηηηθή πνπ ρξεζηκνπνηνύλ δηαθνξεηηθά κνληέια θαύζηκεο ύιεο θαη κεηεσξνινγηθώλ ζπλζεθώλ. Βξέζεθε όηη νη θιηκαηηθέο ηάζεηο κεηαβνιήο ησλ κεηεσξνινγηθώλ παξακέηξσλ ζα επεξεάδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ δαζηθώλ ππξθαγηώλ ζηελ ρώξα καο ηα επόκελα ρξόληα. 238

2 THE EFFECT OF CLIMATIC TRENDS IN THE BEHAVIOR OF FOREST FIRES IN EASTERN ATTICA, GREECE Iliopoulos Nikolaos 1, *, Kalabokidis Kostas 2, Kallos Georgios 3, Feidas Haralambos 4, Katsafados Petros 5 and Malounis Alexandros 6 1 PhD candidate, University of the Aegean, Department of Geography. Officer in the Coordinative Operational Centre of Fire Brigade Services, Mikras Asias and Rizareiou 1, 15233, Chalandri, Athens. Tel , hlnic@rocketmail.com 2 Associate Professor, University of the Aegean, Department of Geography, Mytilene. Tel , kalabokidis@aegean.gr 3 Professor, Athens University, Department of Physics, Campus, Physics Building V, Athens 15784, Tel , kallos@mg.uoa.gr 4 Assistant Professor, Aristotle University of Thessalonici, Department of Geology, Thessalonici, Tel , hfeidas@geo.auth.gr 5 Lecturers, Harokopio University, Department of Geography, 70, El. Venizelos, Kallithea - Athens 17671, Tel , pkatsaf@hua.gr 6 Officer in the Coordinative Operational Centre of Fire Brigade Services, Mikras Asias and Rizareiou 1, 15233, Chalandri, Athens. Tel , malounis@gmail.com Abstract To investigate the effect of likely climatic change of forest fires behavior in Greece, the climatic model MAGICC (Model for the Assessment of Greenhouse-Gas Induced Climate Change) and the data base SCENGEN (SCENario GENerator) were utilized. Changes included the various parameters of the model such as the climate sensitivity, the climatic scenario, the time period of interest and the world climatic models (GCM) that constitute the given data base of SCENGEN, and information were exported that concerns climatic tendencies of rainfall, cloud, wind, middle and maximum temperature in the hot months -i.e., the most important meteorological factors that influence the occurrence and growth of forest fires in Greece. Till now, however, the forecasted scientific results of climatic changes are ambiguous and not categorically specific. Thus we developed case studies where changes of meteorological conditions according to climatic tendencies, were imported in the fire model of FARSITE (Fire Area Simulator) for the description of behavior changes of forest fires. In this paper two fires that use different fuel models and meteorological conditions are simulated in Eastern Attica, Greece. More specifically it was found that the climatic trends of meteorological parameters will influence the behavior of forest fires in Greece during the next years. Λέξειρ Κλειδιά: Κιηκαηηθό Μνληέιν MAGICC, Μνληέιν Farsite Key Words: Climate model MAGICC, Farsite Model 1. Διζαγωγή 239

3 Σα θιηκαηηθά κνληέια πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ πξόγλσζε ησλ πηζαλόλ θιηκαηηθώλ αιιαγώλ εθαξκόδνπλ βαζηθά ζελάξηα πνπ αθνξνύλ ζηηο αλακελόκελεο απμήζεηο ησλ εθπνκπώλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ γηα ηα επόκελα ρξόληα. ηελ πεξηνρή ησλ Βαιθαλίσλ νη αλακελόκελεο θιηκαηηθέο αιιαγέο ζύκθσλα κε ηηο αλαιύζεηο ησλ ζελαξίσλ ησλ θιηκαηηθώλ κνληέισλ δείρλνπλ κέρξη ην έηνο 2100, αύμεζε ηεο κέζεο εηήζηαο ζεξκνθξαζίαο (1.5 C 3.6 C), κείσζε ησλ βξνρνπηώζεσλ (-24.3% %), κείσζε ηεο λεθνθάιπςεο (-4.3% %) θαη κηθξή κείσζε ηεο ηαρύηεηαο ηνπ αλέκνπ (- 2.2% %) (Papagiannaki et al., 2003). θνπόο ηεο εξγαζίαο είλαη ε δηεξεύλεζε ηεο επίδξαζεο κηαο πηζαλήο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ δαζηθώλ ππξθαγηώλ ζηελ Διιάδα. Υξεζηκνπνηήζεθε γηα απηό ην ιόγν ην θιηκαηηθό κνληέιν MAGICC (Model for the Assessment of Greenhouse-Gas Induced Climate Change) θαη ε βάζε δεδνκέλσλ SCENGEN (SCENario GENerator). Σέινο, δεκηνπξγήζεθαλ ππνζέζεηο εξγαζίαο (case studies) όπνπ νη κεηαβνιέο ησλ κεηεσξνινγηθώλ ζπλζεθώλ ζύκθσλα κε ηηο θιηκαηηθέο ηάζεηο, εηζάγνληαη ζην κνληέιν ππξθαγηάο FARSITE (Fire Area Simulator) γηα ηελ πεξηγξαθή ηεο κεηαβνιήο ηεο ζπκπεξηθνξάο ηεο δαζηθήο ππξθαγηάο θαη γηα ηελ εμαγσγή πιεξνθνξηώλ πάλσ ζηελ ππξνεπηθηλδπλόηεηα ησλ επόκελσλ δεθαεηηώλ ζηε ρώξα καο. 2. Γεδομένα - Μεθοδολογία 2.1 MAGICC (Model for the Assessment of Greenhouse-Gas Induced Climate Change) Σν MAGICC είλαη έλα κνληέιν γηα ηελ αμηνιόγεζε ηεο πξνθιεζείζεο αιιαγήο ηνπ θιίκαηνο ιόγσ ησλ αλζξσπνγελώλ παξεκβάζεσλ ζηε ζύζηαζε ηεο αηκόζθαηξαο. Δίλαη έλα ζύλνιν ζπλδεκέλσλ απιώλ κνληέισλ. Γελ είλαη έλα παγθόζκην θιηκαηηθό κνληέιν (GCM), αιιά ρξεζηκνπνηεί κηα ζεηξά κνληέισλ απιήο κνξθήο γηα λα κηκεζεί ηε ζπκπεξηθνξά ελόο πιήξνπο ηξηζδηάζηαηνπ δπλακηθνύ GCM. 2.2 SCENGEN (SCENario GENerator) Σν SCENGEN δελ είλαη έλα θιηκαηηθό κνληέιν αιιά είλαη κηα απιή βάζε δεδνκέλσλ πνπ πεξηέρεη ηα απνηειέζκαηα ελόο κεγάινπ αξηζκνύ πεηξακάησλ GCM, όπσο θαη ζθαηξηθέο παξαηεξήζεηο θαζώο θαη ηέζζεξα ζύλνια αξρείσλ θιίκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη από ην MAGICC. Σα πεηξάκαηα, ηα νπνία πξαγκαηνπνηήζεθαλ γηα ηνλ ππνινγηζκό ησλ θιηκαηηθώλ ηάζεσλ ησλ κεηεσξνινγηθώλ παξακέηξσλ πνπ επεξεάδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ δαζηθώλ ππξθαγηώλ γηα ηελ πεξίνδν , είλαη ηα παξαθάησ: Κιηκαηηθή πξνζνκνίσζε ηεο πεξηόδνπ (ε νπνία παγθνζκίσο ζεσξείηαη σο πεξίνδνο αλαθνξάο). Κιηκαηηθή πξνζνκνίσζε ηεο πεξηόδνπ γηα ην ζελάξην Α2 (IS92A) ηεο Γηαθπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ Κιηκαηηθή Αιιαγή (Intergovernmental Panel for Climate Change-IPCC). Κιηκαηηθή πξνζνκνίσζε ηεο πεξηόδνπ γηα ην ζελάξην B2 (IS92C) ηνπ IPCC. Τπνζέηνπκε όηη ε κέζε ηηκή ησλ εθπνκπώλ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CΟ 2 ) ηελ δεθαεηία ηνπ 1980, πνπ ζεσξείηαη σο πεξίνδνο αλαθνξάο, ηα 1.1 Gt άλζξαθα (C). Δπίζεο ππνζέηνπκε όηη ε κέζε παγθόζκηα επηθαλεηαθή ζεξκνθξαζία ζα απμεζεί 2.5 O C αλ δηπιαζηαζηεί ε πνζόηεηα ηνπ CΟ 2 (Papagiannaki et al., 2003). Σα ζελάξηα Α2 θαη Β2, πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηηο παξαπάλσ πξνγλώζεηο, αθνξνύλ ζηηο αλακελόκελεο απμήζεηο ησλ εθπνκπώλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ, θαηά ηα επόκελα 100 ρξόληα. Σα ζελάξηα δηαθέξνπλ ζηηο παξαδνρέο ηεο κεηαβνιήο ηνπ πιεζπζκνύ ηεο πθειίνπ, ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ηεο νηθνλνκίαο θαη ηεο δηάδνζεο ηεο ηερλνινγίαο. Σν ζελάξην Α2 είλαη θαη ην πην δπζνίσλν ζε όηη αθνξά ηελ αύμεζε ησλ κειινληηθώλ εθπνκπώλ. ην ζελάξην απηό ην CO 2 θηάλεη ζηε ηηκή ησλ Gt C ην 2100 από ηελ ηηκή ησλ 6.10 Gt C ην Αληίζεηα, ην ζελάξην Β2 είλαη έλα "κεζαίν" - πξνο ην επνίσλν - ζελάξην ζρεηηθά κε ηηο εθπνκπέο απηέο, ην CO 2 θηάλεη ζηε ηηκή ησλ 4.80 Gt C ην 2100 από ηελ ηηκή ησλ 6.10 Gt C ην ηηο πξνζνκνηώζεηο 240

4 ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα εμήο θιηκαηηθά κνληέια: HadCM2, UKTR, CSIRO-TR, ECHAM4, UKHI-EQ, CSIRO-EQ, ECHAM3, UIUC-EQ, CCC-EQ, GFDL-TR, BMRC-EQ, CGCM1-TR, NCAR-DOE θαη CCSR-NIES. 2.3 FARSITE (Fire Area Simulator) Σν FARSITE είλαη έλα ρσξνρξνληθό κνληέιν πξνζνκνίσζεο ηεο δηάδνζεο θαη ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ ππξθαγηώλ ζε εμάξηεζε ηνπ ηνπίνπ, ησλ θαπζίκσλ θαη ηνπ θαηξνύ. Ζ πξνζέγγηζε δηακόξθσζεο ρξεζηκνπνηεί κηα εθαξκνγή ηεο αξρήο Huygens, ηεο δηάδνζεο θπκάησλ γηα ηελ πξνζνκνίσζε ηεο αύμεζεο ελόο κεηώπνπ ππξθαγηάο. Σν FARSITE δέρεηαη κεηεσξνινγηθά ζηνηρεία πνπ πεξηγξάθνπλ ηηο κεηεσξνινγηθέο ζπλζήθεο θαηά ηε δηάξθεηα κηαο ππξθαγηάο, όπσο ε ηαρύηεηα θαη θαηεύζπλζε ηνπ αλέκνπ, ε ζεξκνθξαζία αέξα, ε ζρεηηθή πγξαζία θαη ε λεθνθάιπςε. 3. Αποηελέζμαηα 3.1 Κλιματικό μοντέλο MAGICC Οη θιηκαηηθέο πξνζνκνηώζεηο ηεο κέζεο θαη κέζεο κέγηζηεο ζεξκνθξαζίαο ησλ ζεξηλώλ κελώλ ηελ πεξίνδν γηα ηελ ρώξα καο, δείρλνπλ κηα αύμεζε ηεο κέζεο ζεξκνθξαζίαο πεξίπνπ ζηνπο 3.5 O C θαη 2.5 O C θαη κηα αύμεζε ηεο κέζεο κέγηζηεο ζεξκνθξαζίαο πεξίπνπ ζηνπο 3.0 O C θαη 2.0 O C γηα ηα ζελάξηα Α2 θαη Β2 αληίζηνηρα (ρήκα 1). Δπίζεο ηα πξώηα ζηνηρεία καο δείρλνπλ όηη ηνπο θαινθαηξηλνύο κήλεο ζα έρνπκε κείσζε ηεο κέζεο βξνρόπησζεο θαηά 20%-40% θαηά κέζν όξν (ρήκα 2) θαζώο θαη κηα κηθξή κείσζε ηεο κέζεο ηηκήο ηνπ αλέκνπ ζηε λόηηα Διιάδα (- 2%) θαη ηαπηόρξνλα κηα κηθξή αύμεζε ζηε Βόξεηα Διιάδα θαη ηα λεζηά (+ 2%) θαη γηα ηα δύν ζελάξηα (ρήκα 3). ρήκα 1. Κιηκαηηθή πξνζνκνίσζε ηεο κέζεο θαη κέζεο κέγηζηεο ζεξκνθξαζίαο ηεο ζεξηλήο πεξηόδνπ πνπ αθνξά ηελ πεξίνδν γηα ηα ζελάξηα A2 θαη Β2. ρήκα 2. Κιηκαηηθή πξνζνκνίσζε ηεο κέζεο βξνρόπησζεο ηεο ζεξηλήο πεξηόδνπ πνπ αθνξά ηελ πεξίνδν γηα ηα ζελάξηα A2 θαη Β2. 241

5 ρήκα 3. Κιηκαηηθή πξνζνκνίσζε ηνπ κέζνπ αλέκνπ ηεο ζεξηλήο πεξηόδνπ πνπ πεξίνδν γηα ηα ζελάξηα A2 θαη Β2. αθνξά ηελ 3.2 Μοντέλο πσρκαγιάς FARSITE Γηα ηελ κειέηε ησλ ππξθαγηώλ ζηε Ραθήλα θαη ηνλ Βνπηζά ηνλ Ηνύιην ηνπ 2005 ρξεζηκνπνηήζεθε αξρηθά έλα ςεθηαθό κνληέιν εδάθνπο κε νξηδόληηα αλάιπζε 25 x 25m γηα ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο. Σα κεηεσξνινγηθά δεδνκέλα (ηαρύηεηαο ηνπ αλέκνπ, ηεο ζεξκνθξαζίαο, ηεο βξνρόπησζεο, ηεο λεθνθάιπςεο, θαη ηεο ζρεηηθήο πγξαζίαο ηνπ αέξα) εηζέξρνληαη ζην Farsite από ηηο ελδείμεηο ησλ πιεζηέζηεξσλ κεηεσξνινγηθώλ ζηαζκώλ ηνπ Μαξαζώλα θαη ηνπ αεξνδξνκίνπ «Διεπζέξηνο Βεληδέινο». Γηα ηελ δεκηνπξγία ησλ κνληέισλ θαύζηκεο ύιεο έγηλε θσηνεξκελεία ηεο πεξηνρήο κειέηεο κε ρξήζε εηθόλαο Quickbird θαη δηαπηζηώζεθε από ηελ ρξήζε ησλ κνληέισλ θαύζηκεο ύιεο 2 (δαζνιίβαδα αγξνηηθέο δαζηθέο πεξηνρέο), 7 (ζακλόηνπνη κεξηθώο δαζνζθεπείο γεσξγηθέο εθηάζεηο), 8 (θιεηζηά δάζε κε μεξνηάπεηα) θαη 10 (ζύκππθλα δάζε κε μεξνηάπεηα θαη ππόξνθν δάζνο θσλνθόξσλ), (Andrews, 1986) πξνζνκνηώλεηαη θαιύηεξα ε ππξθαγηά ζηνλ Βνπηζά ελώ κε ηελ ρξήζε ησλ κνληέισλ θαύζηκεο ύιεο 8, 122 (ρνξηνιίβαδα θαη ζάκλνη) θαη 164 (κηθξά θσλνθόξα κε ππόξνθν), (Scott & Burgan, 2005) πξνζνκνηώλεηαη θαιύηεξα ε ππξθαγηά ηεο Ραθήλαο (Ζιηόπνπινο θ.α., 2010). Καηά ηελ θσηνεξκελεία έγηλε επίζεο θαη ρξήζε ηνπ δείθηε NDVI, πνπ πξνέθπςε από ζθελή ιήςεο ASTER ηνπ 2004 γηα όιε ηελ Αηηηθή, γηα όζν ην δπλαηόλ θαιύηεξε εθηίκεζε ηνπ πνζνζηνύ θάιπςεο ησλ πεξηνρώλ από ηελ αλαινγνύζα βιάζηεζε(canopy cover). Γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή ην ύςνο θόκεο (canopy height)εθηηκήζεθε βηβιηνγξαθηθά ζηα 10.0 m, ην ύςνο έλαξμεο ηεο δσληαλήο θόκεο (crown base height) εθηηκήζεθε ζηα 4.8 m θαη ε ππθλόηεηα όγθνπ θόκεο (crown buld density)εθηηκήζεθε ζηα 0.16 Kg/m 3 (Mitsopoulos and Dimitrakopoulos, 2006). ηε ζπλέρεηα εηζέξρνληαη ζην Farsite νη πεξηερόκελεο πγξαζίεο δσληαλήο θαη λεθξήο θαύζηκεο ύιεο αλά κνληέιν θαύζηκεο ύιεο ζηελ αξρή ηεο πξνζνκνίσζεο, σο εμήο: Πεξηερόκελε πγξαζία λεθξήο θαύζηκεο ύιεο:1-hr TL : 5%, 10-hr TL: 6% θαη 100-hr TL: 10%. Πεξηερόκελε πγξαζία Εσληαλήο θαύζηκεο ύιεο ρνξηνιηβαδηθήο: 100% θαη μπιώδνπο: 100% (Ξαλζόπνπινο- Ηλζηηηνύην Γαζηθώλ Δξεπλώλ). ηελ πεξίπησζε ηεο ππξθαγηά πνπ κειεηάκε, νξίζηεθε σο ρξνληθό βήκα ηα 30min, νπηηθό βήκα ε 1hr, αλάιπζε ηεο πεξηκέηξνπ ηα 60m θαη αλάιπζε απόζηαζεο εμάπισζεο ηα 30 m. Σέινο, γηα ηηο πξνζνκνηώζεηο ησλ ππξθαγηώλ θαζνξίζηεθαλ νη δηάξθεηέο ηνπο, γηα ηελ Ραθήλα (από 28/7/2005 ζηηο 10:45 έσο 28/7/2005 ζηηο 16:00) θαη γηα ηνλ Βνπηζά (από 28/7/2005 ζηηο 13:25 έσο 28/7/2005 ζηηο 19:00) θαζώο θαη ηα ζεκεία αλάθιεμεο. Δθηηκήζεθε θαηά πξνζέγγηζε όηη νη ππξθαγηέο εθδειώζεθαλ ζηελ πεξηνρή κε ζπληεηαγκέλεο Β: 38 01, Α: Ζ ππξθαγηά ζην Βνπηζά πξνζνκνηώζεθε ζύκθσλα κε ηηο κεηεσξνινγηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύζαλ ζηελ πεξηνρή ζηηο 28 Ηνπιίνπ ηνπ Ζ κέγηζηε ζεξκνθξαζία έθηαζε ζηνπο 30 0 C, 1 0 C πεξίπνπ ρακειόηεξα από ηελ θιηκαηηθή κέζε κέγηζηε ηηκή, ελώ ν άλεκνο είρε θαηεύζπλζε ΒΑ κε κέγηζηε έληαζε ηα 12 m/s (Ζιηόπνπινο θ.α., 2010). Παξαηεξείηαη όηη ε ππξθαγηά έρεη θάςεη ζηξέκκαηα δαζηθήο έθηαζεο, ηα δύν ζεκαληηθόηεξα κέησπά ηεο είραλ ηαρύηεηεο 11 θαη 8 m/min πεξίπνπ θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα θηάλεη πεξίπνπ ηα kj/m 2 (ρήκα 4). Πξαγκαηνπνηήζεθαλ δύν (2) ππνζέζεηο εξγαζίαο γηα ηα ζελάξηα Β2 θαη Α2 θαη πξνζνκνηώζεθαλ νη δύν ππξθαγηέο. Τπόζεζε εξγαζίαο 1 (Case study 1): Γηα ην ζελάξην Β2, απμάλνπκε ηελ κέγηζηε ζεξκνθξαζία εκέξαο θαηά 1 O C, 1 O C ρακειόηεξα από ηελ ηηκή ηεο θιηκαηηθήο πξνζνκνίσζεο γηα ηελ κέζε κέγηζηε ζεξκνθξαζία ηεο πεξηόδνπ , ελώ απζαίξεηα κεηώλνπκε ηελ κέγηζηε θαη ειάρηζηε ζρεηηθή πγξαζία ηνπ αέξα θαηά 5% θαζώο θαη ηελ πγξαζία ησλ λεθξώλ θαπζίκσλ θαηά 1% θξαηώληαο ηελ έληαζε ηνπ αλέκνπ ζηαζεξή. Παξαηεξείηαη όηη ε ππξθαγηά θαίεη ζε απηή ηελ πεξίπησζε ζηξέκκαηα δαζηθήο έθηαζεο, ηα δύν ζεκαληηθόηεξα κέησπά ηεο έρνπλ 242

6 ηαρύηεηεο 15 θαη 9 m/min πεξίπνπ θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα θηάλεη πεξίπνπ ηα kj/m 2 (ρήκα 5). Αθνινύζσο πξνζνκνηώζεθε ε ππξθαγηά ζηε Ραθήλα ζύκθσλα κε ηηο κεηεσξνινγηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύζαλ ζηελ πεξηνρή ζηηο 28 Ηνπιίνπ ηνπ Ζ κέγηζηε ζεξκνθξαζία εκέξαο έθηαζε ζηνπο 30 0 C, 1 0 C πεξίπνπ ρακειόηεξα από ηελ θιηκαηηθή κέζε κέγηζηε ηηκή, ελώ ν άλεκνο είρε θαηεύζπλζε ΒΑ κε κέγηζηε έληαζε ηα 12 m/s (Ζιηόπνπινο θ.α., 2010). Παξαηεξείηαη όηη ε ππξθαγηά έρεη θάςεη ζηξέκκαηα δάζνπο θαη δαζηθήο έθηαζεο, ε ηαρύηεηά ηεο ήηαλ 3.5 m/min πεξίπνπ θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα θηάλεη πεξίπνπ ηα kj/m 2 (ρήκα 6). Τπόζεζε εξγαζίαο 2 (Case study 2): Γηα ην ζελάξην Α2, απμάλνπκε ηελ κέγηζηε ζεξκνθξαζία εκέξαο θαηά 2 O C, 1 O C ρακειόηεξα από ηελ ηηκή ηεο θιηκαηηθήο πξνζνκνίσζεο γηα ηελ κέζε κέγηζηε ζεξκνθξαζία ηεο πεξηόδνπ , ελώ απζαίξεηα κεηώλνπκε ηελ κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζρεηηθή πγξαζία ηνπ αέξα θαηά 8% θαζώο θαη ηελ πγξαζία ησλ λεθξώλ θαπζίκσλ θαηά 2% θξαηώληαο ηελ έληαζε ηνπ αλέκνπ ζηαζεξή. Παξαηεξείηαη όηη ε ππξθαγηά θαίεη ζε απηή ηελ πεξίπησζε ζηξέκκαηα δαζηθήο έθηαζεο, ηα δύν ζεκαληηθόηεξα κέησπά ηεο έρνπλ ηαρύηεηεο 8.9 θαη 4.5 m/min πεξίπνπ θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα θηάλεη πεξίπνπ ηα kj/m 2 (ρήκα 7). ρήκα 4. Πξνζνκνίσζε ππξθαγηάο ζηνλ Βνπηζά ζηηο 28 Ινπιίνπ ηνπ Κακέλε έθηαζε ζηξέκκαηα δαζηθήο έθηαζεο, ηαρύηεηεο κεηώπσλ 11 θαη 8 m/min πεξίπνπ θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα πεξίπνπ ηα kj/m 2. ρήκα 5. Πξνζνκνίσζε ππξθαγηάο ζηνλ Βνπηζά ζύκθσλα κε ηελ ππόζεζε εξγαζίαο 1. Κακέλε έθηαζε ζηξέκκαηα δαζηθήο έθηαζεο, ηαρύηεηεο κεηώπσλ 15 θαη 9 m/min πεξίπνπ θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα πεξίπνπ ηα kj/m

7 ρήκα 6. Πξνζνκνίσζε ππξθαγηάο ζηε Ραθήλα ζηηο 28 Ινπιίνπ ηνπ Κακέλε έθηαζε ζηξέκκαηα δάζνπο θαη δαζηθήο έθηαζεο, ηαρύηεηα κεηώπσλ 3.5 m/min πεξίπνπ θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα πεξίπνπ ηα kj/m 2. ρήκα 7. Πξνζνκνίσζε ππξθαγηάο ζηε Ραθήλα ζύκθσλα κε ηελ ππόζεζε εξγαζίαο 2. Κακέλε έθηαζε ζηξέκκαηα δάζνπο θαη δαζηθήο έθηαζεο, ηαρύηεηεο κεηώπσλ 8.9 θαη 4.5 m/min θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά επηθάλεηα ζηα kj/m 2. 4 ςμπεπάζμαηα Σα σο ηώξα απνηειέζκαηα ησλ εξεπλώλ γηα ηελ πξόγλσζε ησλ θιηκαηηθώλ αιιαγώλ θάζε άιιν παξά κνλνζήκαληα, θαηεγνξεκαηηθά θαη ζαθή είλαη. Οη θιηκαηηθέο ηάζεηο δείρλνπλ κηα αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο θαη κείσζε ησλ βξνρνπηώζεσλ ζηε ρώξα καο ηα επόκελα ρξόληα. Με βάζε απηέο ηηο ηάζεηο δεκηνπξγήζεθαλ θάπνηεο ππνζέζεηο εξγαζίαο κε ζθνπό ηε δηαπίζησζε ηνπ αλ θαη θαηά πόζν επεξεάδεηαη ε ζπκπεξηθνξά ησλ δαζηθώλ ππξθαγηώλ ζηε ρώξα καο. Μειεηήζεθαλ δύν ππξθαγηέο ζηε Ραθήλα θαη ζην Βνπηζά ηνπ Ηνπιίνπ Γηαπηζηώζεθε θαη ζηηο δύν ππξθαγηέο όηη παξόιν πνπ δελ κεηαβιήζεθε ε έληαζε ηνπ αλέκνπ (ηνπ ζεκαληηθόηεξνπ παξάγνληα όζνλ αλαθνξά ηελ ηαρύηεηα εμάπισζεο κηαο ππξθαγηάο) ιόγσ ζεκαληηθήο αζάθεηαο ησλ θιηκαηηθώλ ηάζεσλ, απμάλνληαο ηε ζεξκνθξαζία θαη κεηώλνληαο ηελ πγξαζία ησλ θαπζίκσλ απμήζεθε ε θακέλε έθηαζε, ε ηαρύηεηα εμάπισζεο θαη ε εθιπόκελε ελέξγεηα αλά κνλάδα επηθαλείαο. πκπεξαζκαηηθά, νη δαζηθέο ππξθαγηέο ηα επόκελα ρξόληα, ζύκθσλα κε απηά ηα ζελάξηα, έρνπλ κεγάιε πηζαλόηεηα λα είλαη πην θαηαζηξνθηθέο γηα ηε ρώξα καο. Βιβλιογπαθία Ζιηόπνπινο Ν., Καιακπνθίδεο Κ., Κάιινο Γ., Φείδαο Υ., Μαινύλεο Α., Μαπξνκαηίδεο Ζ., 2010: Μνληεινπνίεζε δαζηθήο ππξθαγηάο θαη ε επίδξαζε ηεο ππξνκεηεσξνινγίαο ζηε ζπκπεξηθνξά ηεο ζε θιίκαθα ηνπίνπ γηα ηελ πεξηνρή ηεο Αηηηθήο. 9 ν Παλειιήλην Γεσγξαθηθό πλέδξην ηεο Διιεληθήο Γεσγξαθηθήο Δηαηξίαο, Υαξνθόπεην Παλεπηζηήκην, Σκήκα Γεσγξαθίαο, 4-6 Ννεκβξίνπ

8 Andrews P.L., 1986: BEHAVE, fire behavior prediction and fuel modeling system-burn subsystem, Part 1. USDA Forest Service, Intermountain Research Station General Technical Report INT-194. (Odgen, UT). Mitsopoulos I.D. and Dimitrakopoulos A.P., 2006: Canopy fuel characteristics and potential crown fire behavior in Aleppo pine (Pinus halepensis Mill.) forests. Papagiannaki K., Mirasgedis S., Georgopoulou E., Sarafidis Y. and Lalas D.P., 2003: Estimate of emissions scenarios effects on climate parameters on Balkan region. 8 th International Conference on Environmental Science and Technology, Lemnos Island, Greece, 8-10 September Scott J.H. and Burgan R.E., 2005: Standard fire behavior fuel models: a comprehensive set for use with Rothermel s surface fire spread model. US Department of Agriculture, Forest Service, Rocky Mountain Research Station, Gen. Tech. Rep. RMRS-GTR-153. (Fort Collins, CO). 245