Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Θεόφραστος - Τμήμα Γεωλογίας. Α.Π.Θ.

Transcript

1 ΠΓΘΟΗΠΖ ΓΔΥΚΝΟΦΝΙΝΓΗΘΥΛ ΣΑΟΑΘΡΖΟΗΠΡΗΘΥΛ ΔΜΑΓΝΚΔΛΥΛ ΑΞΝ ΓΝΟΦΝΟΗΘΑ ΓΔΓΝΚΔΛΑ ΘΑΗ ΡΝΞΝΓΟΑΦΗΘΝΠ ΣΑΟΡΔΠ, ΚΔ ΡΖΛ ΒΝΖΘΔΗΑ ΓΔΥΓΟΑΦΗΘΥΛ ΠΠΡΖΚΑΡΥΛ ΞΙΖΟΝΦΝΟΗΥΛ/G.I.S. ΔΛΑ ΞΑΟΑΓΔΗΓΚΑ ΑΞΝ ΡΖΛ ΠΗΘΥΛΗΑ ΣΑΙΘΗΓΗΘΖΠ. Νηθνλνκίδεο Γ., Κνπξαηίδεο Α., Αζηάξαο Θ., Διπέθνγινπ Π. Δξγαζηήξην Δθαξκνγψλ Ρειεπηζθφπεζεο θαη Γεσγξαθηθψλ Ππζηεκάησλ Ξιεξνθνξηψλ, Ρνκέαο Φπζηθήο θαη Ξεξηβαιινληηθήο Γεσγξαθίαο, Ρκήκα Γεσινγίαο ΑΞΘ, Ξεξίιεςε Ρα ηειεπηαία ρξφληα, γίλεηαη φιν θαη πην δηαδεδνκέλε ε ρξήζε δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ γηα ηελ παξαγσγή Τεθηαθψλ Κνληέισλ Αλαγιχθνπ/DEM, απφ ηα νπνία ιακβάλνληαη δεπηεξνγελείο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ ηνπνγξαθία κηαο πεξηνρήο. Υο εθ ηνχηνπ, θαζίζηαηαη αλαγθαίνο ν έιεγρνο αμηνπηζηίαο ησλ παξαπάλσ πιεξνθνξηψλ. Πηελ παξνχζα εξγαζία επηρεηξείηαη κία ζπγθξηηηθή κειέηε γεσκνξθνινγηθψλ - κνξθνκεηξηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, ηα νπνία εμάγνληαη απφ DEM πξνεξρφκελα απφ ειεχζεξα δηαζέζηκα δνξπθνξηθά δεδνκέλα (απνζηνιή SRTM) θαη απφ θιαζηθέο πεγέο, φπσο είλαη νη ηνπνγξαθηθνί ράξηεο ηεο Γ..Π. 1: Ζ παξαπάλσ ζπγθξηηηθή κειέηε εθαξκφδεηαη ζηελ πεξηνρή ηεο Πηζσλίαο Σαιθηδηθήο. Ππγθεθξηκέλα, γίλεηαη ζχγθξηζε ηνπ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ, ησλ θιίζεσλ θαη ησλ πξνζαλαηνιηζκψλ ησλ θιηηχσλ, απφ ηηο δχν πξναλαθεξζείζεο πεγέο δεδνκέλσλ θαη εμάγνληαη ζπκπεξάζκαηα.. COMPARING GEOMORPHOLOGICAL CHARACTERISTICS DERIVED FROM SATELLITE DATA AND TOPOGRAPHICAL MAPS, WITH THE AID OF GIS. AN EXAMPLE FROM SITHONIA, HALKIDIKI AREA, GREECE. Oikonomidis D., Mouratidis A., Astaras T., Elpekoglou S. Laboratory of Remote Sensing and GIS Applications, Department of Physical and Environmental Geography, School of Geology, Aristotle University of Thessaloniki. Abstract In the last years, satellite data are more often used for producing Digital Elevation Models/DEM, from which, secondary information, related to the topography of an area, are extracted. Therefore, checking the reliability of the above data, becomes necessary. In the present paper, a comparative study of geomorphological-morphometrical data is attempted. These data, were extracted from DEM, derived from free of charge satellite data (Satellite Radar Topography Mission/SRTM) and from conventional sources, such as topographical maps of Hellenic Army Geographical Service/HAGS, of 1/ scale. The above comparative study is applied in the Sithonia Peninsula of Halkidiki area. In particular, a comparison takes place between the drainage network, the slopes and the aspects derived from the above-mentioned data sources and certain conclusions are drawn. Ιέμεηο θιεηδηά: SRTM, Γεσγξαθηθά Ππζηήκαηα Ξιεξνθνξηψλ, Πηζσλία. Key words: SRTM, GIS, Sithonia. 382

2 Γ.Π.Ξ. Ρειεπηζθόπεζε Σαξηνγξαθία 1. Δηζαγσγή-ζθνπόο ηεο εξγαζίαο Ρα ηειεπηαία ρξφληα, κεηαμχ ησλ γεσεπηζηεκφλσλ γίλεηαη φιν θαη πην δηαδεδνκέλε ε ρξήζε δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ γηα ηελ παξαγσγή Τεθηαθψλ Κνληέισλ Αλαγιχθνπ/DEM, απφ ηα νπνία ιακβάλνληαη δεπηεξνγελείο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ ηνπνγξαθία κηαο πεξηνρήο. Ξην ζπγθεθξηκέλα, ρξεζηκνπνηνχληαη ηα δεδνκέλα ηεο απνζηνιήο SRTM ηεο NASA. H απνζηνιή SRTM ήηαλ κηα ζπλεξγαζία κεηαμχ ηεο NASA, ηεο ππεξεζίαο εηθφλσλ θαη ραξηψλ ησλ ΖΞΑ (NIMA/US National Imagery and Mapping), ηεο Ηηαιηθήο Γηαζηεκηθήο πεξεζίαο (Italian Space Agengy/ASI) θαη ηνπ Γεξκαληθήο πεξεζίαο Αεξνδηαζηήκαηνο (German Aerospace Agency/DLR). Ζ απνζηνιή SRTM aθηεξψζεθε απνθιεηζηηθά ζηε «δηαζηεκηθή ζπκβνινκεηξία SAR κνλήο δηέιεπζεο» (satellite-borne single-pass SAR interferometry). Ήηαλ κηα απνζηνιή δηάξθεηαο 11 εκεξψλ (Φεβξνπάξηνο 2000), ζηελ νπνία ρξεζηκνπνηήζεθαλ δχν αλεμάξηεηεο θεξαίεο, πνπ θαηέγξαθαλ εηθφλεο ζηηο C θαη X θαζκαηηθέο δψλεο. Ρα δεδνκέλα απφ ηελ απνζηνιή SRTM ήηαλ θαηάιιεια, ψζηε λα θαηαζθεπαζηνχλ κεγάιεο δηαθξηηηθήο ηθαλφηεηαο θαη αθξίβεηαο ςεθηαθά κνληέια αλαγιχθνπ (DEMs), κε ρσξηθή δηαθξηηηθή ηθαλφηεηα (κέγεζνο ςεθίδαο) 30 κ. (κε ηε C-band) θαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο κε 10 κ. ρσξηθή δηαθξηηηθή ηθαλφηεηα (κε ηελ X-band). Ζ θαηαθφξπθε αθξίβεηα ήηαλ θαιχηεξε απφ 10 κ. γηα ηε C-band θαη 6 m γηα ηελ X-band (Αζηάξαο, 2006). Πηελ παξνχζα εξγαζία ρξεζηκνπνηήζεθαλ κφλν ηα ειεχζεξα δηαζέζηκα δεδνκέλα ηεο απνζηνιήο SRTM, δειαδή ην Τεθηαθφ Κνληέιν Αλαγιχθνπ/DEM ηεο ρεξζνλήζνπ Πηζσλίαο Σαιθηδηθήο, κε κέγεζνο ςεθίδαο ηα 90 κ. πεξίπνπ. Πηα πιαίζηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο επηρεηξείηαη κία ζπγθξηηηθή κειέηε γεσκνξθνινγηθψλ - κνξθνκεηξηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηα νπνία εμάγνληαη απφ DEM πξνεξρφκελα απφ ειεχζεξα δηαζέζηκα δνξπθνξηθά δεδνκέλα (απνζηνιή SRTM) θαη απφ θιαζηθέο πεγέο, φπσο είλαη νη ηνπνγξαθηθνί ράξηεο ηεο Γ..Π. 1: Ππγθεθξηκέλα, γίλεηαη ζχγθξηζε ηνπ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ, ησλ θιίζεσλ θαη ησλ πξνζαλαηνιηζκψλ ησλ θιηηχσλ, απφ ηηο δχν πξναλαθεξζείζεο πεγέο δεδνκέλσλ θαη εμάγνληαη ζπκπεξάζκαηα. Ν ζθνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ν έιεγρνο ηεο αμηνπηζηίαο ησλ δεδνκέλσλ πνπ παξάγνληαη απφ ηα πξναλαθεξφκελα DEM ηεο απνζηνιήο SRTM, ζε ζχγθξηζε κε ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο ηεο Γεσγξαθηθήο πεξεζίαο Πηξαηνχ/ΓΠ, θιίκαθνο 1/ Ρν ηειηθφ απνηέιεζκα απηήο ηεο εξγαζίαο ήηαλ ε δεκηνπξγία πηλάθσλ φπνπ θαηαγξάθνληαη κε πνζνηηθέο κεηξήζεηο νη δηαθνξέο ηεο θιίζεο, πξνζαλαηνιηζκνχ θαη πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ πνπ πξνέξρνληαη απφ ηεο πξναλαθεξζείζεο πεγέο δεδνκέλσλ. 2.Ξεξηβάιινλ ηεο πεξηνρήο κειέηεο Ζ πεξηνρή κειέηεο είλαη ε ρεξζφλεζνο Πηζσλίαο ηνπ λνκνχ Σαιθηδηθήο (ζρήκα 1). Ζ δηεχζπλζή ηεο είλαη ΒΓ-ΛΑ, θαιχπηεη επηθάλεηα 453,632 km2. Πχκθσλα κε ηνλ Κπαιαθνχηε (1977), ε πεξηνρή κειέηεο θαηαηάζζεηαη ζηνλ Κεζνγεηαθφ ηχπν θιίκαηνο, Csa (ηαμηλφκεζε Koeppen 1936), δειαδή ραξαθηεξίδεηαη απφ ζεξκά θαη μεξά θαινθαίξηα, θαζψο θαη απφ ήπηνπο θαη πγξνχο ρεηκψλεο. Ρα πςφκεηξα ηεο πεξηνρήο κειέηεο θπκαίλνληαη απφ 0κ.-832κ., επνκέλσο, βάζεη ηεο ηαμηλφκεζεο θαηά Dikau (1989), ε πεξηνρή κειέηεο κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί απφ πεδηλή έσο εκηνξεηλή. Ρέινο, ε ιηζνινγία ηεο πεξηνρήο απνηειείηαη θπξίσο απφ φμηλα-νπδέηεξα πινπηψληα θαη εθαηζηεηαθά πεηξψκαηα, θξπζηαιιηθνχο ζρηζηνιίζνπο θαη κάξγεο (Διπέθνγινπ 2006, ΗΓΚΔ 1978). 383

3 3. Γεδνκέλα θαη κέζνδνο έξεπλαο 3.1 Γεδνκέλα Πηελ εξγαζία ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα αθφινπζα δεδνκέλα: Α) Ρνπνγξαθηθνί ράξηεο ηεο Γεσγξαθηθήο πεξεζίαο Πηξαηνχ (ΓΠ). Φχιια: «Θαιακίηζηνλ», «Ληθήηαο», θαη «Ππθέα», θιίκαθαο 1/ Β) Τεθηαθφ Κνληέιν Αλαγιχθνπ ηεο απνζηνιήο SRTM (Jarvis et al. 2006), κε κέγεζνο ςεθίδαο 90 κ. πεξίπνπ. Απφ ηνπο ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο ςεθηνπνηήζεθαλ: - Νη ηζνυςείο θακπχιεο κε ηζνδηάζηαζε 20κ. - Ρν πδξνγξαθηθφ δίθηπν. - Ζ αθηνγξακκή. 3.2 Κέζνδνο έξεπλαο Ζ παξνχζα εξγαζία πξαγκαηνπνηήζεθε ζε πξνζσπηθφ ππνινγηζηή Computer Intel Pentium 4 CPU 3.40GHz 1.0 GB of RAM κε ηε ρξήζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ArcGIS 9, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ηξηψλ εθαξκνγψλ ηνπ, ΑrcMap, ArcCatalog & ArcToolbox. Αξρηθά, ςεθηνπνηήζεθαλ απφ ηνπο ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο νη ηζνυςείο θακπχιεο ηεο ππφ κειέηελ πεξηνρήο, κε ηζνδηάζηαζε 20m νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ πςφκεηξα: 0m (αθηνγξακκή) 820m (πςειφηεξε ηζνυςήο) θαη νη νπνίεο παξνπζηάδνληαη ζην ζρήκα 1. Αθνινχζσο, ςεθηνπνηήζεθε ην πδξνγξαθηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο (δηαξθήο θαη πεξηνδηθή ξνή ησλ ξεκάησλ) θαη ε αθηνγξακκή ηεο ρεξζνλήζνπ Πηζσλίαο (ζρήκα 2α). Πηελ ζπλέρεηα, κε ηελβνήζεηα ησλ παξαπάλσ επηπέδσλ πιεξνθνξηψλ, δεκηνπξγήζεθε ην Τεθηαθφ Κνληέιν Αλαγιχθνπ/DEM, κε κέγεζνο ςεθίδαο ηα 20 κ. (ζρήκα 3α). Απφ ην DEM πνπ πξνέθπςε απφ ηνπο ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο, δεκηνπξγήζεθαλ νη ράξηεο θιίζεσλ (ζρήκα 4α) θαη πξνζαλαηνιηζκνχ ησλ θιηηχσλ (ζρήκα 5α). Απφ ην DEM ηνπ SRTM (ζρήκα 3β), δεκηνπξγήζεθαλ νη αληίζηνηρνη ράξηεο θιίζεσλ (ζρήκα 4β) θαη πξνζαλαηνιηζκνχ (ζρήκα 5β), θαη κε ηελ βνήζεηα θαηάιιεισλ ππνπξνγξακκάησλ θαη κελνχ ηνπ ArcGIS θαη ζπγθεθξηκέλα ηνπ ArcMap θαη ArcToolbox, παξήρζε ην πδξνγξαθηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο κειέηεο (ζρήκα 2β). ια ηα επίπεδα πιεξνθνξηψλ θαζψο θαη νη ηνπνγξαθηθνί ράξηεο, είλαη απζηεξά πξνζαλαηνιηζκέλα ζε έλα θνηλφ γεσγξαθηθφ ζχζηεκα, ψζηε λα θαζίζηαηαη δπλαηφο ν ζπλδπαζκφο νξηζκέλσλ απφ απηά, ζχκθσλα κε ηηο επηζπκίεο ηνπ ρξήζηε. Πηελ πεξίπησζή καο, φια ηα παξαπάλσ επίπεδα πιεξνθνξηψλ, γεσαλαθέξζεθαλ ζην πξνβνιηθφ ζχζηεκα UTM (WGS84/34N). Ρέινο, κεηξήζεθαλ: α) ην κήθνο θάζε ηάμεο ξεκάησλ ηνπ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ (αξίζκεζε θαηά Strahler 1952) πνπ πξνέθπςαλ ηφζν απφ ηελ ςεθηνπνίεζε ησλ ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ φζν θαη απφ ην DEM ηνπ SRTM (ζρήκα 3 θαη πίλαθαο 1). β) ε έθηαζε πνπ θαηαιακβάλεη θάζε θιάζε θιίζεσλ (ζρήκα 4 θαη πίλαθαο 2) θαη γ) ε έθηαζε πνπ θαηαιακβάλεη θάζε θιάζε πξνζαλαηνιηζκνχ ησλ θιηηχσλ (ζρήκα 5 θαη πίλαθαο 3). 384

4 Γ.Π.Ξ. Ρειεπηζθόπεζε Σαξηνγξαθία Πρήκα 1. Ξεξηνρή κειέηεο θαη ηζνυςείο θακπχιεο ηεο πεξηνρήο κειέηεο πνπ πξνέθπςαλ απφ ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο ηεο ΓΠ,θιίκαθνο 1/ Πρήκα 2α: δξνγξαθηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο κειέηεο, φπσο απηφ πξνέθπςε απφ ςεθηνπνίεζε ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ ηεο ΓΠ. Νη αξηζκνί 2-6 αλαπαξηζηνχλ ηελ ηαμηλφκεζε ηνπ δηθηχνπ θαηά Strahler. Πρήκα 2β:δξνγξαθηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο κειέηεο, φπσο απηφ πξνέθπςε απφ ην DEM ηνπ SRTM. Νη αξηζκνί 2-6 αλαπαξηζηνχλ ηελ ηαμηλφκεζε ηνπ δηθηχνπ θαηά Strahler. 385

5 Πρήκα 3α. Τεθηαθφ Κνληέιν Αλαγιχθνπ/DEM πνπ πξνέθπςε απφ ςεθηνπνίεζε ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ 1/ Πρήκα 3β. Τεθηαθφ Κνληέιν Αλαγιχθνπ/DEM, πνπ πξνέθπςε απφ ην SRTM. Απφ ηνπο ράξηεο 2α θαη 2β θαη αθνχ απνκνλψζακε, κε θαηάιιειεο εληνιέο ηνπ ArcMap, (Θνπηζφπνπινο θαη Αλδξνπιαθάθεο 2003) ηνπο θιάδνπο ηνπ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ θάζε ηάμεο (αξίζκεζε θαηά Strahler 1952), κεηξήζακε ην ζπλνιηθφ κήθνο ησλ ξεκάησλ γηα θάζε ηάμε (πίλαθαο 1). Νη θιάδνη 1εο ηάμεο δελ ειήθζεζαλ ππφςηλ δηφηη α) ζηνπο ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο θιίκαθνο 1/ ηεο ΓΠ, ππάξρνπλ παξαιείςεηο ζηελ θαηαγξαθή θιάδσλ 1εο ηάμεο (Sotiriadis and Astaras 1977, Αζηάξαο θαη Νηθνλνκίδεο 2002) θαη β) ην πδξνγξαθηθφ δίθηπν πνπ πξνέθπςε απφ ην DEM ηνπ SRTM, έδσζε έλαλ αξηζκφ ξεκάησλ (θνηηψλ), 1εο ηάμεσο, πηζαλψο θνληά ζηνλ αξηζκφ ξεκάησλ 1εο ηάμεσο πνπ απαληνχλ ζηελ χπαηζξν.φαίλεηαη νηη νη «κή δηαθιαδηδφκελεο επηκήθεηο εθβαζχλζεηο ηεο επηθάλεηαο ηεο Γεο, νη νπνίεο δείρλνπλ καξηπξία πξνυπάξρνπζαο ή ππάξρνπζαο ξνήο χδαηνο θαη πεξηνξίδνληαη απφ πιεπξέο θιηηχνο πνπ θιείλνπλ πξνο ηνλ άμνλα ηεο θνίηεο» θαη νη νπνίεο νξίδνληαη απφ ηνλ Melton 1957 (απφ Αζηάξα 1980), σο θνίηεο 1εο ηάμεσο, πξνθχπηνπλ απφ ην DEM ηνπ SRTM. Βεβαίσο γηα ηελ επαιήζεπζε ηνπ παξαπάλσ ζπιινγηζκνχ, απαηηείηαη ιεπηνκεξήο εξγαζία ππαίζξνπ. Ξίλαθαο 1. Κήθε ξεκάησλ ηνπ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ Κήθνο ξεκάησλ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ (κ) Κήθνο ξεκάησλ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ πνπ πξνέθπςε απφ ην DEM ηνπ SRTM (κ) Θιάδνη ξεκάησλ 2 εο ηάμεο , ,24 Θιάδνη ξεκάησλ 3 εο ηάμεο , ,56 Θιάδνη ξεκάησλ 4 εο ηάμεο , ,27 Θιάδνη ξεκάησλ 5 εο ηάμεο 21172, ,1 386

6 Γ.Π.Ξ. Ρειεπηζθόπεζε Σαξηνγξαθία Απφ ηνλ πίλαθα 1 πξνθχπηεη νηη ην πδξνγξαθηθφ δίθηπν πνπ πξνέθπςε απφ ην DEM ηνπ SRTM, δίλεη κεγαιχηεξν κήθνο ξεκάησλ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ γηα θάζε ηάμε, ζε ζρέζε κε απηφ ησλ ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ ηεο ΓΠ. Απφ ηνπο ράξηεο 3α θαη 3β (DEM απφ ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο θαη SRTM αληίζηνηρα), πξνθχπηεη νηη ην DEM ηνπ SRTM παξέρεη κηθξφηεξε ηηκή κέγηζηνπ πςνκέηξνπ (782,83 κ.) ζε ζρέζε κε απηφ πνπ πξνθχπηεη απφ ηνπο ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο 1/ (832,42 κ.) Πρήκα 4α. Θιίζεηο θιηηχσλ πνπ πξνέθπςαλ απφ ην DEM ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ 1/ Πρήκα 4β. Θιίζεηο θιηηχσλ πνπ πξνέθπςαλ απφ ην DEM ηνπ SRTM. Απφ ηνπο ράξηεο 4α θαη 4β, κεηξήζακε ηηο εθηάζεηο θάζε κίαο θιάζεο θιίζεσλ θαη πξνέθπςε ν πίλαθαο 2. Ξίλαθαο 2. Δθηάζεηο θιάζεσλ θιηηχσλ. Έθηαζε θιάζεο θιίζεσλ πνπ Έθηαζε θιάζεο θιίζεσλ πνπ πξνέθπςαλ απφ DEM πξνέθπςαλ απφ DEM ηνπ SRTM ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ (κ 2 ) (κ 2 ) 0 ν -10 ν , ,62 10 ν -20 ν , ,67 20 ν -30 ν , ,98 30 ν -40 ν ,99-40 ν -50 ν ν -63 ν ,84 - Απφ ηνλ πίλαθα 2 παξαηεξνχκε φηη: α) Ν ράξηεο θιίζεσλ 4β (πνπ πξνέθπςε απφ ην DEM ηνπ SRTM) πεξηνξίδεη ην εχξνο ησλ θιίζεσλ πνπ ππάξρνπλ ζηελ πεξηνρή κειέηεο. Ππγθεθξηκέλα, δελ δίλεη θιίζεηο κεγαιχηεξεο ησλ 30 0, ελψ απφ ην DEM ησλ ηνπνγξαθηθψλ πξνθχπηνπλ θιίζεηο κέρξη 63 0 θαη 387

7 β) Πην δηάζηεκα 0 ν -10 ν ν ράξηεο θιίζεσλ 4β δίλεη κεγαιχηεξεο ηηκέο εκβαδνχ ζε ζρέζε κε απηφλ πνπ πξνέθπςε απφ ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο. Ρν αληίζεην ζπκβαίλεη ζηα δηαζηήκαηα 10 ν -20 ν θαη 20 ν -30 ν. Πρήκα 5α. Ξξνζαλαηνιηζκνί θιηηχσλ πνπ πξνέθπςαλ απφ ην DEM ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ 1/ Πρήκα 5β. Ξξνζαλαηνιηζκνί θιηηχσλ πνπ πξνέθπςαλ απφ ην DEM ηνπ SRTM. Απφ ηνπο ράξηεο 5α θαη 5β, κεηξήζακε ηηο εθηάζεηο θάζε κίαο θιάζεο πξνζαλαηνιηζκψλ θαη πξνέθπςε ν πίλαθαο 3. Ξίλαθαο 3. Δθηάζεηο θιάζεσλ πξνζαλαηνιηζκνχ θιηηχσλ. Έθηαζε θιάζεο πξνζαλαηνιηζκψλ πνπ Έθηαζε θιάζεο πξνέθπςαλ απφ DEM ηνπνγξαθηθψλ πξνζαλαηνιηζκψλ πνπ ραξηψλ (κ 2 ) πξνέθπςαλ απφ DEM ηνπ SRTM (κ 2 ) Δπίπεδν ,29 Β , ,21 ΒΑ , ,41 Α , ,05 ΛΑ , ,88 Λ , ,25 ΛΓ , ,92 Γ , ,69 ΒΓ , ,96 Απφ ηνλ πίλαθα 3 παξαηεξνχκε νηη γηα πξνζαλαηνιηζκνχο Β, Α, ΛΑ, Γ θαη ΒΓ, ηα εκβαδά πνπ 388

8 Γ.Π.Ξ. Ρειεπηζθόπεζε Σαξηνγξαθία κεηξψληαη απφ ηνλ ράξηε 5β (πνπ πξνέθπςε απφ ην DEM ηνπ SRTM), είλαη κηθξφηεξα ζε ζρέζε κε απηά ηνπ ράξηε 5α (πνπ πξνέθπςε απφ ηνπο ηνπνγξαθηθνχο ράξηεο). Ρν αληίζεην ζπκβαίλεη γηα ηηο ππφινηπεο θιάζεηο πξνζαλαηνιηζκψλ ησλ θιηηχσλ, δειαδή, επίπεδν, ΒΑ, Λ θαη ΛΓ. 4. Ππδήηεζε-ζπκπεξάζκαηα Δίλαη γεγνλφο, φηη νη ηνπνγξαθηθνί ράξηεο 1: δελ απνηεινχλ ην θαιχηεξν κέηξν ζχγθξηζεο, γηα ηα δεδνκέλα SRTM, θαζψο απεηθνλίδνπλ ηελ θαηάζηαζε ηνπ αλαγιχθνπ, φπσο απηφ ήηαλ πξηλ απφ αξθεηά ρξφληα θαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο νη αιιαγέο ππήξμαλ ζεκαληηθέο. Υζηφζν, νη ράξηεο απηνί δελ παχνπλ λα απνηεινχλ ηελ πιένλ νινθιεξσκέλε πεγή ηνπνγξαθηθψλ γεσκνξθνινγηθψλ πιεξνθνξηψλ ζε επίπεδν ρψξαο. ζνλ αθνξά ηε ζχγθξηζε ησλ δεδνκέλσλ γηα ηελ πεξηνρή ηεο Πηζσλίαο δηαπηζηψζεθαλ ηα εμήο: - Tν πδξνγξαθηθφ δίθηπν πνπ πξνθχπηεη απφ ην ειεχζεξα πξνζβάζηκν DEM ηνπ SRTM, δίλεη κεγαιχηεξα κήθε ξεκάησλ γηα φιεο ηηο ηάμεηο αξίζκεζεο θαηά Strahler. - Ρν DEM ηνπ SRTM δίδεη κηθξφηεξεο ηηκέο κέγηζηνπ πςνκέηξνπ. - Πε ζρέζε κε ηηο θιίζεηο ησλ θιηηχσλ, είλαη εκθαλέο νηη ζηνλ ράξηε θιίζεσλ πνπ πξνήιζε απφ ην DEM ηνπ SRTM, πεξηνξίδεηαη ην εχξνο ηνπο, ελψ ζε ζρέζε κε ην εκβαδφλ πνπ θαηαιακβάλεη θάζε θιάζε, δελ κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ γεληθά ζπκπεξάζκαηα ζε ζρέζε κε ηνλ ράξηε θιίζεσλ πνπ πξνήιζε απφ ην DEM ησλ ηνπνγξαθηθψλ ραξηψλ. - ζνλ αθνξά ηνπο πξνζαλαηνιηζκνχο ησλ θιηηχσλ, ηζρχεη φηη θαη γηα ηηο θιίζεηο, δειαδή δελ κπνξνχκε λα εμάγνπκε γεληθά ζπκπεξάζκαηα. Ζ παξνχζα εξγαζία απνηειεί κία πξψηε πξνζέγγηζε φζνλ αθνξά ηελ αμηνιφγεζε ηνπ SRTM γηα ηελ αμηνιφγεζε γεσκνξθνινγηθψλ-κνξθνκεηξηθψλ παξακέηξσλ. Πε επφκελν ζηάδην, ζα αθνινπζήζεη έξεπλα πεδίνπ, κε ηελ βνήζεηα θαη ρξήζε GPS, πξνθεηκέλνπ λα εμαρζνχλ αζθαιέζηεξα ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε ηελ αμηνπηζηία ησλ παξαπάλσ πεγψλ. Βηβιηνγξαθία Αζηάξαο Θ., 1980: Ξνζνηηθή-γεσκνξθνινγηθή κειέηε ηκεκάησλ ησλ Γ. πιεπξψλ ηνπ φξνπο Βεξηίζθνλ (θ. Καθεδνλία). Γηδαθηνξηθή δηαηξηβή, ΑΞΘ, Θεζζαινλίθε, 212 ζει. Αζηάξαο Θ. θαη Νηθνλνκίδεο Γ., 2002: Ζ ρξήζε ησλ δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ Landsat-TM, IRS-1C/PAN θαη ησλ Γεσγξαθηθψλ Ππζηεκάησλ Ξιεξνθνξηψλ (GIS), ζηνλ αθξηβέζηεξν εληνπηζκφ ησλπδξνγξαθηθψλ ζπζηεκάησλ. Έλα παξάδεηγκα απφ ηνλ Γελδξνπφηακν Θεζζαινλίθεο. Ξξαθηηθά 6νπ Ξαλειιελίνπ Ππλεδξίνπ ηεο Διιεληθήο Γεσγξαθηθήο Δηαηξείαο, ηφκνο ΗΗ, ζει Αζηάξαο, Θ., 2006: Ρειεπηζθφπεζε - Φσηνεξκελεία ζηηο Γεσεπηζηήκεο, Γηδαθηηθέο Ξαλεπηζηεκηαθέο Πεκεηψζεηο, Ρκήκα Γεσινγίαο, Α.Ξ.Θ., πεξεζία Γεκνζηεπκάησλ Α.Ξ.Θ., Θεζ/λίθε, 317 ζει. Γεσγξαθηθή πεξεζία Πηξαηνχ/ΓΠ: Ρνπνγξαθηθνί ράξηεο Φχιια: «Θαιακίηζηνλ»/1969, «Ππθέα»/1969 θαη «Ληθήηαο»/1969). Θιίκαθα 1: Διπέθνγινπ Π., 2006: Θαζνξηζκφο πηζαλψλ ζέζεσλ γηα ΣΡΑ ζηελ πεξηνρή Πηζσλία Σαιθηδηθήο κε ηελ βνήζεηα ησλ ΓΠΞ. Γηπισκαηηθή εξγαζία, Ρκήκα Γεσινγίαο ΑΞΘ, Θεζζαινλίθε, 36 ζει. Ηλζηηηνχηνλ Γεσινγηθψλ θαη Κεηαιιεπηηθψλ Δξεπλψλ (ΗΓΚΔ), 1978: Γεσινγηθφο Σάξηεο Φχιινλ «Σεξζφλεζνο Πηζσλίαο», θιίκαθα 1/

9 Θνπηζφπνπινο Θ. Θαη Αλδξνπιαθάθεο, Λ., 2003: Δθαξκνγέο Γεσγξαθηθψλ Ππζηεκάησλ Ξιεξνθνξηψλ κε ρξήζε ηνπ ινγηζκηθνχ ArcGIS. Ξαπαζσηεξίνπ, Αζήλα, 397 ζει. Κπαιαθνχηεο Σ., 1977: Ππκβνιή εηο ηελ κειέηελ ηνπ θιίκαηνο ηεο Καθεδνλίαο θαη Γπηηθήο Θξάθεο. Γηαηξηβή επί δηδαθηνξία, ΑΞΘ, Θεζζαινλίθε, 121 ζει. Dikau R., 1989: The application of a digital relief model to landform analysis. In: Raper, J. F. (ed.) 1989: Three dimensional applications in Geographical Information Systems. Taylor and Francis, London, pp Jarvis A., H.I. Reuter, A. Nelson E. Guevara, 2006: Hole-filled seamless SRTM data V3, International Centre for Tropical Agriculture (CIAT), available from Koeppen W., 1936: Das geographische System der Klimate. Handbuch der Klimatologie. Berlin. Melton M., 1957: An analysis of the relations among elements of climate, surface properties and geomorphology. Office of Naval Research, Technical Report 11, Depart. Of Geology, Columbia University, New York. Sotiriadis L. and Astaras t., 1977: A comparison of drainage densities as computed from topographic maps, aerial photographs and filed survey. Ann. Geol. Des Pays Helleniques, 28, Strahler A., 1952: Hypsometric (area-altitude) analysis of erosional topography. Geol. Soc. Amer. Bull., 63,