ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ. ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα ινγηζηηθήο ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΜΗΘΟΓΟΗΑ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα ινγηζηηθήο ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΜΗΘΟΓΟΗΑ ΤΠΟΒΛΖΘΔΗΑ ΣΟΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΠΑΥΑΛΗΓΖ ΘΑΝΑΖ ΑΠΟ ΣΟΝ ΠΟΤΓΑΣΖ ΘΧΝΗΑΣΖ ΒΑΗΛΔΗΟ ΚΑΒΑΛΑ 2008

2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Α ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Α. ΜΗΘΧΣΟΗ (ΤΠΑΛΛΖΛΟΗ ΔΡΓΑΣΔ) 3 Β. ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ 4 1. Έλλνηα. Πεξηερόκελν Γηαθξίζεηο 4 2. ύκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο 5 3. Πόζα είδε ζπκβάζεσλ εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ππάξρνπλ 7 4. Καηάξηηζε ύκβαζεο Δξγαζίαο 15 Γ. ΔΝΔΡΓΔΗΔ ΠΡΟΛΖΦΖ ΜΗΘΧΣΧΝ (ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΔΡΓΑΣΧΝ)16 Γ. ΜΗΘΟ 18 Δ. ΝΤΚΣΔΡΗΝΖ ΑΠΑΥΟΛΖΖ ΜΗΘΧΣΧΝ 36 Σ. ΧΡΑΡΗΟ ΔΡΓΑΗΑ 39 Ε. ΚΤΡΗΑΚΖ Ή ΔΞΑΗΡΔΗΜΖ ΓΗΟΡΣΖ ΑΠΑΥΟΛΖΖ 40 Ζ. ΤΠΔΡΧΡΗΔ ΜΗΘΧΣΧΝ 48 Β ΚΔΦΑΛΑΗΟ 65 Α. ΔΠΗΚΟΤΡΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ 65 Β. ΣΑΜΔΗΑ ΔΠΗΚΟΤΡΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ 66 Γ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 73 Α. ΓΔΝΗΚΑ ΠΔΡΗ ΜΗΘΟΓΟΗΑ 73 Β. ΤΝΣΑΞΖ ΜΗΘΟΓΟΗΑ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ ΚΑΗ ΥΔΣΗΚΔ ΤΠΟΥΡΔΧΔΗ 78 Γ. ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑ ΜΗΘΟΓΟΗΑ ΜΗΘΧΣΧΝ 98 Γ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 101 Α. ΔΠΗΓΟΜΑΣΑ ΓΗΟΡΣΧΝ ΠΑΥΑ ΚΑΗ ΥΡΗΣΟΤΓΔΝΝΧΝ 101 Β. ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΓΧΡΟΤ ΥΡΗΣΟΤΓΔΝΝΧΝ 106 Γ. ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΓΧΡΟΤ ΠΑΥΑ 107 Γ. ΔΠΗΓΟΜΑ ΑΓΔΗΑ 107 Δ. ΛΟΗΠΑ ΔΠΗΓΟΜΑΣΑ ΜΗΘΧΣΧΝ 111 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 130 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 131 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 138 2

3 Α ΚΔΦΑΛΑΗΟ Α. ΜΗΘΧΣΟΗ (ΤΠΑΛΛΖΛΟΗ ΔΡΓΑΣΔ) Πνηνί ζεσξνχληαη κηζζσηνί, πνηνί ππάιιεινη θαη πνηνί εξγάηεο Μηζζσηνί Μηζζσηνί ζεσξνχληαη απηνί πνπ αζρνινχληαη θαηά θχξην επάγγεικα ζαλ ππάιιεινη ή εξγάηεο θαη φρη απηνί πνπ πξνζθέξνπλ επθαηξηαθή εξγαζία, έζησ θαη κε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο, θαηά ηηο ειεχζεξεο ψξεο ηνπο, ελψ ζαλ θχξην επάγγεικα έρνπλ θάπνην άιιν. Σνπο κηζζσηνχο ηνπο ρσξίδνπκε ζε δχν κεγάιεο θαηεγνξίεο, ζηνπο ππαιιήινπο θαη ζηνπο εξγάηεο, κε ηα εμήο ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο θάζε κηαο απφ ηηο δχν παξαπάλσ θαηεγνξίεο κηζζσηψλ. Τπάιιεινη Τπάιιεινη ζεσξνχληαη νη κηζζσηνί εθείλνη πνπ παξέρνπλ απνθιεηζηηθά ή θαηά θχξην ιφγν πλεπκαηηθή εξγαζία. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, κε ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε λφκνπ ε αλάινγε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία, έρνπλ πξνζδψζεη ζε νξηζκέλεο θαηεγνξίεο κηζζσηψλ ηελ ππαιιειηθή ηδηφηεηα. Π.ρ. δελ ζεσξνχληαη ηδησηηθνί ππάιιεινη νη ππεξέηεο θάζε θαηεγνξίαο θαη γεληθά θάζε πξφζσπν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ακέζσο ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία ζαλ βηνκεραληθφο, βηνηερληθφο θιπ. εξγάηεο. Δπίζεο, ν κηζζσηφο πνπ αζρνιείηαη κε ηελ είζπξαμε θαη ηελ εμφθιεζε ινγαξηαζκψλ εθηφο γξαθείνπ ζεσξείηαη θιεηήξαο θαη φρη ππάιιεινο. Απηνί πνπ δπγίδνπλ δηάθνξα θνξηία θαη ζεκεηψλνπλ ηα απνηειέζκαηα ηεο δχγηζεο, θαζψο θαη νη θχιαθεο ησλ εξγνζηαζίσλ έζησ θαη αλ απηνί παξαθνινπζνχλ ηελ πξνζέιεπζε ή ηελ απνρψξεζε ησλ εξγαηψλ, δελ ζεσξνχληαη ππάιιεινη. Γεληθά, ε δηάθξηζε ελφο κηζζσηνχ ζαλ ππαιιήινπ ε εξγάηε εμαξηάηαη απφ ην είδνο ηεο παξερφκελεο εξγαζίαο (θπξίσο πλεπκαηηθήο γηα ππαιιήινπο ή θπξίσο ζσκαηηθήο γηα εξγάηεο) θαη φρη απφ ην ηη αλαγξάθεηαη ζηε ζχκβαζε εξγαζίαο ε απφ ην πψο γίλεηαη ε πιεξσκή ε απφ ηα ηππηθά πξνζφληα (δίπισκα, πηπρίν θιπ.). ηηο πεξηπηψζεηο πνπ απαηηείηαη εμεηδηθεπκέλε εκπεηξία, ζεσξεηηθή κφξθσζε θαη αλάπηπμε πξσηνβνπιίαο, ζεσξείηαη φηη ππεξηεξεί ην πλεπκαηηθφ ζηνηρείν γηα ηελ 3

4 εθηέιεζε ησλ εξγαζηψλ απηψλ. Π.ρ. ν ηερλίηεο δαραξνπιαζηηθήο πνπ εθηειεί ηελ εξγαζία ηνπ κε ππεπζπλφηεηα θαη αλάπηπμε πξσηνβνπιίαο έρεη ηελ ππαιιειηθή ηδηφηεηα. Δηδηθά, νη μελνδνρνυπάιιεινη κπνξεί λα έρνπλ ηελ ππαιιειηθή ηδηφηεηα ή κε βάζε ην ηππηθφ θξηηήξην (πηπρίν ζρνιήο ηνπξηζηηθψλ επαγγεικάησλ) ή κε βάζε ην νπζηαζηηθφ θξηηήξην (παξνρή θπξίσο πλεπκαηηθήο εξγαζίαο). Δξγάηεο Δξγάηεο ζεσξνχληαη νη κηζζσηνί εθείλνη πνπ παξέρνπλ απνθιεηζηηθά ε θαηά θχξην ιφγν ζσκαηηθή εξγαζία. Γεληθά, αλ έλαο κηζζσηφο δελ κπνξεί λα εληαρζεί ζηελ θαηεγνξία ησλ ππαιιήισλ, εληάζζεηαη ππνρξεσηηθά ζηελ θαηεγνξία ησλ εξγαηψλ. Οη ππεξέηεο (θαζαξίζηξηεο, θχιαθεο θιπ.) εληάζζνληαη ζηελ επξχηεξε θαηεγνξία ησλ εξγαηψλ. Ο βνεζφο απνζεθαξίνπ, φπνπ δελ απαηηείηαη λα ππάξρεη ε ζεσξεηηθή θαηάξηηζε, αιιά πξνέρεη ε ρεηξνλαθηηθή εξγαζία, ζεσξείηαη εξγαηνηερλίηεο, ελψ ν απνζεθάξηνο ζεσξείηαη ππάιιεινο. (ΓΖΜΖΣΡΗΟ Η.ΚΑΡΑΓΗΑΝΝΖ, Δξγαηηθά-Μηζζνδνζία-Αζθαιηζηηθά) Β. ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ 1.Έλλνηα. Πεξηερόκελν. Γηαθξίζεηο Έλλνηα: χκβαζε εξγαζίαο είλαη ε ζπκθσλία γξαπηή ε πξνθνξηθή, βάζεη ηεο νπνίαο έλα νξηζκέλν άηνκν (ππάιιεινο, εξγάηεο, ππεξέηεο θιπ.) πνπ θαιείηαη κηζζσηφο, αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν ζε έλα θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν (εξγνδφηεο), έλαληη ζπκθσλεκέλνπ κεληαίνπ κηζζνχ ε εκεξνκηζζίνπ. ηε ζχκβαζε εξγαζίαο, ν κελ εξγνδφηεο ππνρξενχηαη λα θαηαβάιεη ην κεληαίν κηζζφ ή εκεξνκίζζην, θαη λα εθπιεξψλεη βέβαηα θαη ηηο ινηπέο ππνρξεψζεηο ηνπ πνπ απνξξένπλ απφ ηελ θεηκέλε λνκνζεζία, ν δε κηζζσηφο νθείιεη λα παξέρεη ηε ζπκθσλεκέλε εξγαζία κε επηκέιεηα, λα ζπκκνξθψλεηαη ζηηο δηαηάμεηο ησλ λφκσλ, ην πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο θαη λα ππαθνχεη ζηηο εθάζηνηε νδεγίεο θαη εληνιέο ηνπ εξγνδφηε ή ηνπ λφκηκνπ εθπξνζψπνπ ηνπ. 4

5 Γηεπθξηλίδεηαη φηη ν ηξφπνο θαηαβνιήο ηεο ακνηβήο δελ αζθεί επίδξαζε ζηε εξγαζίαο. Έηζη κπνξεί λα ζπλίζηαηαη ζε εκεξνκίζζην, κεληαίν κηζζφ, θαη απνθνπή, ζε πνζνζηά επί ησλ θεξδψλ, θαηά κνλάδα παξαγφκελεο εξγαζίαο θιπ. Άιισζηε, θαζψο δέρεηαη ε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία, γηα ηελ χπαξμε ζχκβαζεο εξγαζίαο δελ είλαη απαξαίηεην λα πξνζδηνξίδεηαη ξεηψο ην πνζφ ηνπ κηζζνχ (κεληαίνπ ή εκεξνκηζζίνπ), γηαηί εάλ δελ ππάξρεη εηδηθή πεξί απηνχ ζπκθσλία θαηαβάιιεηαη ν ζπλεζηζκέλνο κεληαίνο κηζζφο ή εκεξνκίζζην. εκεηψλεηαη ηδηαίηεξα φηη, νη δηαηάμεηο ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο ζρεηηθά κε ηελ θαηαγγειία ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο, ηα ρξνληθά φξηα εξγαζίαο ησλ κηζζσηψλ, ηηο αξγίεο, ηελ ππεξσξηαθή απαζρφιεζε, ηελ θαλνληθή άδεηα θιπ., δελ έρνπλ εθαξκνγή ζε φιεο γεληθά ηηο ζπκβάζεηο εξγαζίαο, αιιά κφλν φπνπ ππάξρεη ζχκβαζε παξνρήο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ. ηαλ πξφθεηηαη γηα κηθηή ζχκβαζε, έρνπλ εθαξκνγή κφλν ζηελ πεξίπησζε πνπ ε θχξηα ζχκβαζε είλαη ε ζχκβαζε ηεο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο. Έηζη δηαθξίλνπκε: 2. ύκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο Απφ ην ζπλδπαζκφ ησλ άξζξσλ 648 θαη 652 ηνπ Αζη. Κώδηθα πξνθχπηεη φηη, ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ππάξρεη φηαλ ν κηζζσηφο παξέρεη ηελ εξγαζία ηνπ κε κηζζφ, αδηάθνξα κε ηνλ ηξφπν πνπ απηφο θαζνξίδεηαη θαη θαηαβάιιεηαη (δειαδή κεληαίνο κηζζφο, εκεξνκίζζην, κε πνζνζηά, θαη απνθνπή θιπ.) θαη ππνβάιιεηαη έλαληη εθείλνπ πξνο ηνλ νπνίν παξέρεηαη απηή (εξγνδφηεο) ζε λνκηθή (πξνζσπηθή) εμάξηεζε, ε φπνηα εθδειψλεηαη κε ην δηθαίσκα ηνπ εξγνδφηε λα αζθεί επνπηεία θαη έιεγρν ζηελ παξνρή γεληθά ηεο εξγαζίαο, ρσξίο φκσο λα είλαη απαξαίηεηε θαη ε ζπλήζσο ππάξρνπζα νηθνλνκηθή εμάξηεζε. Σελ έλλνηα ηεο εμάξηεζεο δελ θαζνξίδεη δηάηαμε λφκνπ, αιιά ηελ έρεη επεμεξγαζηεί θαη θαζνξίζεη ηφζν ε ζεσξία φζν θαη ε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία. Έηζη: Λέγνληαο πξνζσπηθή (λνκηθή) εμάξηεζε λννχκε φηη, ν κηζζσηφο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπ έρεη ππνρξέσζε λα ζπκκνξθψλεηαη ζηηο νδεγίεο θαη εληνιέο ηνπ εξγνδφηε (ή ηνπ λφκηκνπ εθπξνζψπνπ ηνπ), εθηειψληαο ηηο εθάζηνηε δηαηαγέο θαη θαηεπζχλζεηο απηνχ, θαζψο θαη ηηο δηαηάμεηο ηνπ Καλνληζκνχ ηεο επηρείξεζεο φπνπ ππάξρεη, ζρεηηθά κε ην είδνο, ηνλ ηξφπν, ρξφλν θαη ηφπν εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο. Γειαδή λα ππάξρεη δηθαίσκα επνπηείαο θαη θαζνδήγεζεο ηνπ εξγνδφηε γηα ηελ παξνρή ηεο εξγαζίαο, θαζψο θαη επηβνιήο θπξψζεσλ ζε πεξίπησζε κε ηήξεζεο απηψλ. Λέγνληαο νηθνλνκηθή εμάξηεζε λννχκε φηη, ν κηζζσηφο εξγάδεηαη γηα ινγαξηαζκφ 5

6 άιινπ πξνζψπνπ (δειαδή ηνπ εξγνδφηε), πξνο φθεινο ηνπ νπνίνπ ε εξγαζία ηνπ παξάγεη νηθνλνκηθφ απνηέιεζκα, κε θαηαβνιή αληηκηζζίαο, ρσξίο φκσο λα έρεη ζεκαζία ν ηξφπνο ηεο ακνηβήο ηνπ. Γηεπθξηλίδεηαη φηη ν ραξαθηεξηζκφο ηεο ζχκβαζεο ζαλ εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ή φρη, δελ εμαξηάηαη νχηε απφ ηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ ηεο ακνηβήο, νχηε απφ ην ραξαθηεξηζκφ ηεο ζρέζεο πνπ δίλεηαη απφ ηνπο ζπκβαιιφκελνπο, αιιά απφ ηνπο φξνπο θαη ηηο πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο. Γειαδή απφ ην δηθαίσκα ηνπ εξγνδφηε λα θαζνξίδεη θαη λα επνπηεχεη (φπσο αλαθέξακε) ηνλ ηξφπν, ηφπν θαη ρξφλν παξνρήο ηεο εξγαζίαο θιπ., ηνπ πξνζψπνπ πνπ παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ. Ζ δηαπίζησζε ηεο χπαξμεο ή κε εμάξηεζεο θαηά ην ρξφλν παξνρήο ηεο εξγαζίαο, άιινηε κελ είλαη εκθαλήο, άιινηε δε παξνπζηάδεη δπζρέξεηεο. Πάλησο ην δήηεκα είλαη πξαγκαηηθφ θαη ρξήδνπλ ηδηαίηεξεο εξεπλάο θαη εθηίκεζεο νη ζπλζήθεο παξνρήο ηεο εξγαζίαο ζε θάζε πεξίπησζε ρσξηζηά, γηα λα εμαθξηβσζεί εάλ απηφο πνπ παξέρεη ηελ εξγαζία βξίζθεηαη ζε ππεξεζηαθή ζρέζε έλαληη εθείλνπ πξνο ηνλ νπνίν παξέρεηαη απηή. Έηζη, ε ρξνληθή δηάξθεηα ηεο εκεξήζηαο απαζρφιεζεο ηνπ κηζζσηνχ, ε απηνπξφζσπε δηεμαγσγή ηεο εξγαζίαο, ε ρξεζηκνπνίεζε απφ ηνλ εξγαδφκελν δηθψλ ηνπ ή ηνπ εξγνδφηε κεραλεκάησλ θαη εξγαιείσλ, ν ηξφπνο ακνηβήο θαη ην είδνο ηεο παξερφκελεο εξγαζίαο, απνηεινχλ ζηνηρεία γηα ην ραξαθηεξηζκφ ηεο εξγαζίαο ηνπ ζαλ εμαξηεκέλεο ή απηνηεινχο. Ζ εμάξηεζε απηή εθδειψλεηαη θπξίσο κε ηελ πξφζιεςε θαη έληαμε ηνπ κηζζσηνχ ζηελ επηρείξεζε ηνπ εξγνδφηε, ν φπνηνο θαζνξίδεη ζπγρξφλσο ην είδνο, ηνλ ηξφπν θαη ρξφλν παξνρήο ηεο εξγαζίαο, ην πνζφ ηεο ακνηβήο θαη απφ ηελ ππνρξέσζε ηνπ κηζζσηνχ λα ππαθνχεη ζηηο νδεγίεο θαη θαηεπζχλζεηο ηνπ εξγνδφηε. Πάλησο ν εξγαδφκελνο ζην θαηάζηεκα ηνπ εξγνδφηε, ζεσξείηαη πάληνηε θαηά ηεθκήξην φηη ηειεί ζε εμάξηεζε πξνο απηφλ. Απελαληίαο φηαλ έρεη ειεπζεξία ελέξγεηαο θαηά ηελ παξνρή ηεο εξγαζίαο ηνπ, δειαδή θαζνξίδεη ν ίδηνο ην ρξφλν θαη ηα κέζα εθηέιεζεο ηεο εξγαζίαο, ρσξίο έιεγρν ηνπ εξγνδφηε θαη θέξεη ηνλ θίλδπλν απ απηή ή εξγάδεηαη νπφηε αξέζθεηαη θαη κε δηθή ηνπ θξίζε θαη πξσηνβνπιία, ζε εκέξεο θαη ψξεο πνπ θαζνξίδνληαη απ απηφλ ειεχζεξα ή αζρνιείηαη παξάιιεια θαη κε αιιά επαγγέικαηα, εμππεξεηψληαο ζαλ ειεχζεξνο επαγγεικαηίαο έλα ή πνιινχο πειάηεο ηνπ, έζησ θαη έλαληη κεληαίνπ κηζζνχ θαη κάιηζηα γηα ρξνληθφ δηάζηεκα ζρεηηθά κηθξφ, δελ ππάξρεη ζρέζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο. Παγίσο πιένλ ε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία δέρεηαη φηη, δελ αληηηίζεηαη ζηελ έλλνηα ηεο πξνζσπηθήο εμάξηεζεο ε αλάπηπμε απφ ηνλ εξγαδφκελν πξσηνβνπιίαο θαηά 6

7 ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπ, ιφγσ ησλ εηδηθψλ γλψζεσλ ηνπ, ε ιφγσ ηεο θχζεσο ηεο εξγαζίαο ηνπ, φπσο ζπλήζσο ζπκβαίλεη ζε επηζηήκνλεο θαη εηδηθεπκέλνπο κηζζσηνχο. Καζψο επίζεο θαη ε ηπρφλ απαζρφιεζε ηνπ εθηφο ηνπ ρνίξνπ ηεο επηρείξεζεο θαη καθξηά απφ ηελ άκεζε επνπηεία ηνπ εξγνδφηε, ρσξίο φκσο λα δηαθεχγεη ηνλ έιεγρφ ηνπ γηα ηε δηαπίζησζε ηεο ζπκκφξθσζεο πξνο ηηο δνζείζεο νδεγίεο, έζησ θαη αλ ρξεζηκνπνηεί δηθά ηνπ κεραλήκαηα θαη εξγαιεία. ε ζπκπέξαζκα, δελ απαηηείηαη λα απνμελσζεί ν κηζζσηφο ηειείσο απφ θάζε πξνζσπηθή ηνπ πξσηνβνπιία θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο, γηα λα ραξαθηεξηζηεί απηή ζαλ εμαξηεκέλε. Έηζη έρεη θξηζεί φηη εμαξηεκέλε είλαη ε εξγαζία, φρη κφλν φηαλ παξέρεηαη ππφ ηελ άκεζε παξαθνινχζεζε ηνπ εξγνδφηε ή ηνπ αληηπξνζψπνπ ηνπ θαη ζην θαηάζηεκα ηνπ, αιιά θαη φηαλ παξέρεηαη εθηφο ηεο επηρείξεζεο, εθφζνλ φκσο ζπκθσλήζεθαλ δεζκεπηηθνί γηα ην κηζζσηφ φξνη, ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν, ηφπν θαη ρξφλν παξνρήο ηεο εξγαζίαο, ψζηε λα ππφθεηηαη ζε έιεγρν γηα ηε κε ηήξεζε ηνπο θαη ζε θπξψζεηο γηα ηελ πεξίπησζε αζέηεζε ηνπο. Γεληθψο ηα ζηνηρεία ηεο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο είλαη: α) Ζ ζέζε απφ ηνλ εξγαδφκελν ηεο εξγαζίαο ηνπ ζηε δηάζεζε ηνπ εξγνδφηε, γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν, έλαληη ακνηβήο, πνπ νξίδεηαη θαηά κνλάδα ρξφλνπ ή παξερφκελεο εξγαζίαο ή θαη ζε πνζνζηά ζηα έζνδα ηεο επηρείξεζεο. β) Ζ λνκηθή εμάξηεζε ηνπ εξγαδφκελνπ απφ ηνλ εξγνδφηε, ε νπνία ζπλίζηαηαη ζηελ ππνρξέσζε ηνπ λα ζπκκνξθψλεηαη ζηηο εληνιέο θαη ηηο νδεγίεο ηνπ, ζρεηηθά κε ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπ. 3. Δίδε ζπκβάζεσλ εμαξηεκέλεο εξγαζίαο Τπάξρνπλ, ζήκεξα πνιιψλ εηδψλ ζπκβάζεηο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο. Οη θπξηφηεξεο είλαη νη αθφινπζεο: α) Ζ ζύκβαζε εξγαζίαο αόξηζηνπ ρξόλνπ: Ζ ζχκβαζε απηή γίλεηαη, φηαλ δελ πξνθαζνξίδεηαη ν ρξφλνο δηάξθεηαο ηεο θαη ιήγεη κφλν κε θαηαγγειία πνπ γίλεηαη είηε απφ ηνλ εξγνδφηε είηε απφ ηνλ κηζζσηφ. ε πεξίπησζε κεηαθνξάο ηεο έδξαο ηεο επηρείξεζεο κέζα ζηα φξηα ηεο απηήο πφιεο ή θαη ζε άιιν δήκν, αιιά ζε κηθξή ζρεηηθά απφζηαζε δελ ζπληζηά βιαπηηθή κεηαβνιή ησλ φξσλ εξγαζίαο ηνπ πξνζσπηθνχ νχηε θαη ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο. 7

8 β) Ζ ζύκβαζε εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξόλνπ (ή έξγνπ): Ζ ζχκβαζε απηή γίλεηαη, φηαλ πξνθαζνξίδεηαη ν ρξφλνο δηάξθεηαο ηεο θαη ιήγεη ακέζσο, κε ηε ιήμε ηνπ πξνζπκθσλεκέλνπ ρξφλνπ ή κε ηελ εθηέιεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ έξγνπ ζην νπνίν αλαθέξεηαη ε ζχκβαζε εξγαζίαο, ρσξίο λα θαηαβάιιεηαη απνδεκίσζε. ηαλ ιήμεη ν νξηζκέλνο ρξφλνο ή ηειεηψζεη ην νξηζκέλν έξγν, ηφηε ν εξγνδφηεο, παξφιν πνπ δελ θαηαβάιιεη απνδεκίσζε, έρεη ππνρξέσζε, κέζα ζε 8 εκεξνινγηαθέο εκέξεο, λα γλσζηνπνηήζεη ηνλ ΟΑΔΓ κε βάζε ην έληππν ηεο θαηαγγειίαο ζχκβαζεο εξγαζίαο. ε φζεο πεξηπηψζεηο δελ θαζνξίδεηαη απφ ην λφκν φηη ε ζπγθεθξηκέλε ζχκβαζε εξγαζίαο είλαη νξηζκέλνπ ρξφλνπ, ν ραξαθηεξηζκφο ηεο ζχκβαζεο απηήο σο «νξηζκέλνπ ρξόλνπ» θξίλεηαη απφ ηα δηθαζηήξηα. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ ε έξγνπ, αλ γίλεη ε απφιπζε ηνπ κηζζσηνχ ρσξίο ζπνπδαίν ιφγν πξηλ ιήμεη ην έξγν ή νξηζκέλνο ρξφλνο εξγαζίαο, δηθαηνχηαη ν κηζζσηφο ηνπο κηζζνχο ηνπ γηα ην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ ππνιείπεηαη κέρξη λα ηειεηψζεη ην έξγν ή κέρξη λα ιήμεη ν νξηζκέλνο ρξφλνο εξγαζίαο ηεο ζρεηηθήο ζχκβαζεο εξγαζίαο. Αλ φκσο κεζνιαβήζεη ζπνπδαίνο ιφγνο, πνπ λα δηθαηνινγεί ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο νξηζκέλνπ ρξφλνπ ή έξγνπ, ηφηε απνιχεηαη ν κηζζσηφο θαη πξηλ ηε ιήμε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο ρσξίο λα θαηαβιεζεί ζ απηφλ απνδεκίσζε, αλαγξάθνληαο φκσο επάλσ ζην έληππν ηεο θαηαγγειίαο ζχκβαζεο εξγαζίαο θαη ηνλ ζπνπδαίν ιφγν, γηα ηνλ νπνίν έγηλε ε απφιπζε. Πάλησο νη αιιεπάιιειεο αιπζηδσηέο ζπκβάζεηο εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ πνπ δελ δηθαηνινγνχληαη απφ ην είδνο ηεο εξγαζίαο ζεσξείηαη φηη ζπληζηνχλ κία εληαία ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ ζην ζχλνιν ηνπο. Δπίζεο, αλ ζπκθσλεζεί ν κηζζσηφο λ απαζρνιείηαη κε ζχκβαζε έξγνπ, αιιά ζηελ πξαγκαηηθφηεηα απηφο απαζρνιείηαη κε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο, ηφηε ε ακνηβή απφ ηελ εξγαζία απηή ζεσξείηαη εηζφδεκα απφ κηζζσηέο ππεξεζίεο (θαη φρη παξνρήο ππεξεζηψλ) έζησ θαη αλ αθφκα εθδίδεηαη ζεσξεκέλε απφδεημε παξνρήο ππεξεζηψλ. Αλ ζηε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ ππάξρεη θαη ν φξνο πνπ λα επηηξέπεη ζηνλ εξγνδφηε λα ιχεη ηε ζχκβαζε εξγαζίαο κε θαηαγγειία φπνηε απηφο ην επηζπκεί, ηφηε ε ζχκβαζε απηή ζεσξείηαη ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ. Δπίζεο, αλ ν κηζζσηφο απαζρνιήζεθε ζηελ επηρείξεζε θαη πέξα απφ ηε ιήμε ηνπ νξηζκέλνπ ρξφλνπ ή έξγνπ κε ηε ζπγθαηάζεζε θπζηθά θαη ηνπ εξγνδφηε, ηφηε ε ζχκβαζε απηή ηνπ νξηζκέλνπ ρξφλνπ ή έξγνπ κεηαηξέπεηαη ακέζσο ζε ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ. Αλ φκσο ε ζπλέρηζε ηεο απαζρφιεζεο ηνπ εξγαδφκελνπ ζηελ επηρείξεζε κεηά απφ ηε ιήμε ηεο 8

9 ζχκβαζεο εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ ή έξγνπ γίλεη κε λένπο φξνπο, ηφηε ζεσξείηαη φηη έγηλε λέα ζχκβαζε εξγαζίαο θαη δελ ιακβάλεηαη θαζφινπ ππφςε ε παιηά ζχκβαζε εξγαζίαο. Οη ζπκβάζεηο νξηζκέλνπ ρξφλνπ ή έξγνπ φηαλ ιήγνπλ, ν κηζζσηφο απνρσξεί απφ ηελ επηρείξεζε, ρσξίο θακία άιιε πξνεηδνπνίεζε, θαη ν εξγνδφηεο δελ θαηαβάιιεη ζ απηφλ θαλέλα πνζφ γηα απνδεκίσζε. Ο ρξφλνο ηεο ζχκβαζεο γηα «νξηζκέλν ρξόλν εξγαζίαο» δελ ζπλππνινγίδεηαη ζηνλ θαζνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο, αλ ζηε ζπλέρεηα ππνγξαθεί λέα ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ, αιιά ππνινγίδεηαη κφλν ην ρξνληθφ δηάζηεκα ηεο ζχκβαζεο ανξίζηνπ ρξφλνπ. Ωο ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ ζεσξείηαη θαη ε δνθηκαζηηθή ζχκβαζε, δειαδή ε ζχκβαζε γηα απαζρφιεζε ηνπ κηζζσηνχ δνθηκαζηηθά. Αλ ν εξγνδφηεο απνιχζεη ην κηζζσηφ πνπ είρε πξνζιεθζεί κε δνθηκαζηηθή ζχκβαζε κεηά ηελ πάξνδν δηκήλνπ απφ ηελ πξφζιεςε ηνπ, ηφηε ν κηζζσηφο απηφο δηθαηνχηαη απφ ηελ επηρείξεζε ηε λφκηκε απνδεκίσζε. Ωο ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ ζεσξείηαη θαη ε ζχκβαζε εθείλε πνπ γίλεηαη ζηελ πεξίπησζε πξνζσξηλήο πξφζιεςεο γηα αλαπιήξσζε κηζζσηνχ ν νπνίνο απέρεη απφ ηελ εξγαζία ηνπ κε άδεηα αζζέλεηαο, ε γηα αληηκεηψπηζε έθηαθηεο αλάγθεο ηνπ εξγνδφηε. Σέηνηεο ζπκβάζεηο νξηζκέλνπ ρξόλνπ ή έξγνπ ζπλαληνύκε θπξίσο ζηηο παξαθάησ πεξηπηώζεηο: 1.ύκβαζε εξγαζίαο πξνθαζνξηζκέλνπ ρξόλνπ ειηθίαο: Ζ ζχκβαζε απηή γίλεηαη φηαλ ζπκθσλείηαη λ απνρσξήζεη ν κηζζσηφο, κφιηο ζπκπιεξψζεη ηνλ πξνθαζνξηζκέλν ρξφλν ηεο ειηθίαο ηνπ. Φπζηθά, ε ιχζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο νινθιεξψλεηαη κε ηελ γλσζηνπνίεζε ηεο ζηνλ ΟΑΔΓ κέζα ζε 8 κέξεο απφ ηελ εκέξα ιήμεο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο. ηελ πεξίπησζε απηή, κπνξεί λα θαζνξίδεηαη ζηε ζχκβαζε εξγαζίαο έηζη ψζηε ν κηζζσηφο λα κπνξεί λ απνρσξήζεη απφ ηελ εξγαζία ηνπ θαη πξηλ λα ιήμεη ν πξνθαζνξηζκέλνο ρξφλνο, νπφηε ε ζχκβαζε απηή κεηαηξέπεηαη ακέζσο ζε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ. Αλ φκσο παξακείλεη θαη κεηά ηε ιήμε ηνπ πξνθαζνξηζκέλνπ ρξφλνπ, ηφηε απηφκαηα ε ζχκβαζε απηή ηεο εξγαζίαο κεηαηξέπεηαη ζε ζχκβαζε αφξηζηνπ ρξφλνπ. ηελ πεξίπησζε απηή, αλ ζην κέιινλ απνιπζεί ν κηζζσηφο, ηφηε ζηνλ ρξφλν πνπ ππνινγίδεηαη ε απνδεκίσζε ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ην ρξνληθφ δηάζηεκα ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ, εθηφο αλ ε ζπλέρηζε ηεο εξγαζίαο παξέρεηαη κε δηαθνξεηηθνχο φξνπο θαη γίλεηαη απνδεθηή απφ ηνλ εξγνδφηε, νπφηε πξφθεηηαη γηα λέα ζχκβαζε εξγαζίαο. 9

10 2.ύκβαζε επνρηαθήο εξγαζίαο: Ζ ζχκβαζε απηή γίλεηαη, φηαλ ε επηρείξεζε έρεη επνρηαθφ ραξαθηήξα (π.ρ. θνλζεξβνπνηείν θ.ιπ.) θαη απηή ε εξγαζία λα είλαη ζπλπθαζκέλε ζηελά κε εθείλε ηεο επηρείξεζεο. ηελ πεξίπησζε απηή, ιήγεη ε ζχκβαζε, κφιηο ηειεηψζνπλ νη εξγαζίεο ηνπ επνρηαθνχ ραξαθηήξα ηεο, ρσξίο θπζηθά λα θαηαβάιιεηαη θαλέλα πνζφ σο απνδεκίσζε. Ο εξγνδφηεο φκσο νθείιεη λα γλσζηνπνηήζεη ηε ιήμε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο κέζα ζε 8 κέξεο απφ ηε ιήμε ηεο ζηνλ ΟΑΔΓ. Αλ ν θαζνξηζκφο ηεο δηάξθεηαο πξνζδηνξίζζεθε θαηά ηξφπν πνπ δελ δηθαηνινγείηαη απφ ηελ θχζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο ή αλ θαζνξίδεηαη ζηε ζχκβαζε εξγαζίαο λα κπνξεί ν εξγνδφηεο λα απνιχεη ηνλ εξγαδφκελν θαη πξηλ ιήμεη ν ζπκθσλεκέλνο ρξφλνο, ηφηε ζεσξείηαη ζχκβαζε εξγαζίαο αφξηζηνπ ρξφλνπ. Δπίζεο ν κηζζσηφο έρεη δηθαίσκα λα θαηαγγείιεη ηελ ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ αλ θαζπζηεξήζεη ε θαηαβνιή ηνπ κηζζνχ ηνπ. Αλ ν κηζζσηφο, πνπ πξνζιήθζεθε κε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ, απνιπζεί πξηλ ηε ιήμε ηεο ρσξίο ζπνπδαίν ιφγν, ηφηε νθείινληαη φινη νη κηζζνί θαη ζα πξέπεη λα θαηαβιεζνχλ ζ απηφλ κέρξη ηε ιήμε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο. 3.ύκβαζε εξγαζίαο γηα απαζρόιεζε ζε νξηζκέλν έξγν: Ζ ζχκβαζε απηή ζεσξείηαη «ζύκβαζε εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξόλνπ» θαη γίλεηαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ κηα επηρείξεζε αλαιακβάλεη λα εθηειέζεη έλα έξγν (π.ρ. ηελ θαηαζθεπή κηαο γέθπξαο). Γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ απηνχ, ε επηρείξεζε πξνζιακβάλεη εξγάηεο. Αλ ζηηο ζπκβάζεηο εξγαζίαο κε ηνπο εξγάηεο γξαθεί ε θξάζε «ε πξφζιεςε γίλεηαη γηα απαζρφιεζε ζηελ θαηαζθεπή θαη κφλν ηεο γέθπξαο ηάδε», ηφηε κε ηελ απνπεξάησζε ησλ εξγαζηψλ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ απηνχ έξγνπ, ιήγνπλ απηνκάησο θαη νη αληίζηνηρεο ζπκβάζεηο εξγαζίαο κε ηνπο εξγάηεο ηνπ έξγνπ απηνχ, ρσξίο λα θαηαβάιιεηαη ζ απηνχο απνδεκίσζε. Τπάξρεη φκσο ππνρξέσζε ηνπ εξγνδφηε λα αλαγγείιεη ζηνλ ΟΑΔΓ ηε ιήμε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο κέζα ζε 8 κέξεο απφ ηελ εκέξα ιήμεο ηεο ζχκβαζεο απηήο.,ηη άιιν ηζρχεη γηα ηε ζχκβαζε «νξηζκέλνπ ρξόλνπ» ηζρχεη θαη γηα ηε ζχκβαζε απαζρφιεζεο ζε «νξηζκέλν έξγν». Ζ ιχζε ηεο ζχκβαζεο γηα απαζρφιεζε ζε νξηζκέλν έξγν κπνξεί λα επέιζεη θαη πξηλ απφ ηελ απνπεξάησζε ηνπ έξγνπ κε ηελ νηθεηνζειή θπζηθά απνρψξεζε ηνπ εξγαδφκελνπ απφ ηελ εξγαζία απηή. 10

11 γ) ύκβαζε καζεηείαο: Με ηε ζχκβαζε καζεηείαο, ν εξγνδφηεο αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα παξέρεη ζηνλ καζεηή ηηο απαξαίηεηεο γλψζεηο, γηα ηελ εθκάζεζε κηαο ηέρλεο. ηαλ πξφθεηηαη γηα γλήζηα ζχκβαζε καζεηείαο θαη ν ρξφλνο εθκάζεζεο είλαη ζχληνκνο, δελ νθείιεηαη κηζζφο. Ζ πεξίπησζε απηή ακθηζβεηείηαη απφ ηελ αζθαιηζηηθή λνκνζεζία ε νπνία ζέιεη απφ ηελ πξψηε αθφκα εκέξα λα θαηαβάιιεηαη ζηνπο καζεηεπφκελνπο κηζζφο. ηαλ, φκσο, νη καζεηεπφκελνη πξνζιακβάλνληαη απφ ηνπο εξγνδφηεο ηνπο γηα αφξηζην ρξφλν, κε θχξην ζθνπφ ηελ πξνζθνξά ζ απηνχο παξαγσγηθήο εξγαζίαο θαη κε αθφινπζν ζθνπφ ηελ εθκάζεζε ηεο ηέρλεο ή ηνπ επαγγέικαηνο πνπ ζέινπλ λα αζθήζνπλ θαη εξγάδνληαη κε θαλνληθφ σξάξην εξγαζίαο φπσο θαη νη ππφινηπνη εξγαδφκελνη, ηφηε πξφθεηηαη γηα ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο καζεηεπνκέλσλ. ηελ παξαπάλσ ζχκβαζε ηζρχνπλ νη δηαηάμεηο ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο πεξί κηζζνχ, άδεηαο, απνδεκίσζεο ιφγσ θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο θιπ. δ) ύκβαζε εξγαζίαο κέινπο Γηνηθεηηθνύ πκβνπιίνπ Α.Δ.: Γηα λα εξγαζηεί θάπνηνο, πνπ είλαη κέινο ηνπ Γηνηθεηηθνύ πκβνπιίνπ, σο κηζζσηφο ζηελ ίδηα επηρείξεζε, ζα πξέπεη πξψηα λα γίλεη ζρεηηθή ζχκβαζε εξγαζίαο. Ζ ζχκβαζε απηή πνπ γίλεηαη κεηαμχ Αλώλπκεο Δηαηξίαο θαη κέινπο ηνπ Γηνηθεηηθνύ πκβνπιίνπ ζεσξείηαη άθπξε αλ είλαη έμσ απφ ηα φξηα ηεο ηξέρνπζαο ζπλαιιαγήο θαη εθ φζνλ θπζηθά, δελ εγθξίζεθε πξνεγνχκελα απφ ηε γεληθή ζπλέιεπζε ησλ κεηφρσλ. Γηα ηε ζχκβαζε ηεο εξγαζίαο κεηαμχ ηνπ κέινπο ηνπ Γηνηθεηηθνύ πκβνπιίνπ θαη ηεο Αλώλπκεο Δηαηξίαο δελ απαηηείηαη έγθξηζε θάζε ρξφλν απφ ηελ γεληθή ζπλέιεπζε, αιιά κφλν κηα θνξά. Αλ θάπνηνο κηζζσηφο κηαο Αλώλπκεο Δηαηξίαο δηνξηζηεί ζηε ζπλέρεηα θαη σο κέινο ηνπ Γηνηθεηηθνύ πκβνπιίνπ ηεο ίδηαο Α.Δ., ρσξίο φκσο λα ζηακαηήζεη λα εξγάδεηαη σο κηζζσηφο, ηφηε ε ζχκβαζε απηή ηεο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ηνπ δελ ρξεηάδεηαη έγθξηζε απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε ησλ κεηφρσλ. Σα ίδηα ηζρχνπλ θαη γηα ηηο ζπκβάζεηο εηαίξσλ Δ.Π.Δ. πνπ γίλνληαη δηαρεηξηζηέο (ΓΖΜΖΣΡΗΟ Η.ΚΑΡΑΓΗΑΝΝΖ, Δξγαηηθά-Μηζζνδνζία-Αζθαιηζηηθά) 11

12 ε) Οκαδηθή ζύκβαζε εξγαζίαο: Πξνθείκελνπ πεξί εξγαζίαο γηα ηελ εθηέιεζε ηεο νπνίαο απαηηείηαη ε ζχκπξαμε πνιιψλ πξνζψπσλ (φπσο ι.ρ. ζπκβαίλεη ζε ζίαζν, νξρήζηξα), είλαη δπλαηφλ λα ζπκθσλεζεί κεηαμχ ελφο απ απηνχο σο αξρεγνχ ηεο νκάδαο, ν φπνηνο ελεξγεί θαη εληνιή θαη γηα ινγαξηαζκφ φισλ ησλ ινηπψλ θαη ηνπ εξγνδφηε, ε παξνρή ηεο νκαδηθήο εξγαζίαο γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν, έλαληη κηζζνχ πνπ ζα θαηαβάιιεηαη ζηνλ αξρεγφ, ν νπνίνο ζηε ζπλέρεηα ζα θαηαλέκεη απηφλ ζηα κέιε ηεο νκάδαο, ζπκθσλά κε ηελ ηδηαίηεξε ζπκθσλία ηνπο. ηελ πεξίπησζε απηή πξφθεηηαη γηα νκαδηθή ζχκβαζε εξγαζίαο. ζη) πκβάζεηο πνιιαπιήο απαζρόιεζεο: Πνιινί εξγαδφκελνη θαη, ηδηαίηεξα, ινγηζηέο, απαζρνινχληαη κέζα ζηελ ίδηα κέξα (ή κέζα ζηνλ ίδην κήλα γεληθφηεξα) ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ εξγνδφηεο. Με ηνλ θαζέλα απφ ηνπο εξγνδφηεο απηνχο γίλεηαη ηδηαίηεξε ζχκβαζε εξγαζίαο. Οη ζπκβάζεηο απηέο ηεο πνιιαπιήο απαζρφιεζεο είλαη πιήξσο λνκφηππεο θαη έγθπξεο. Δηδηθόηεξα: αλ ν κηζζσηφο έρεη εξγαζηεί νιφθιεξν ην λφκηκν σξάξην κηαο εκέξαο ζ έλαλ εξγνδφηε, ηφηε απαγνξεχεηαη ε απαζρφιεζε ηνπ κέζα ζηελ ίδηα κέξα ζε άιιν εξγνδφηε. Γειαδή, ε απαζρφιεζε ηνπ ζηνλ δεχηεξν εξγνδφηε δελ ζεσξείηαη ηδηφξξπζκε ππεξσξία, αιιά ε ζχκβαζε εξγαζίαο πνπ έρεη ζπλάςεη κε ηνλ εξγνδφηε απηφ ζεσξείηαη άθπξε. ηελ πεξίπησζε ηεο πνιιαπιήο απαζρφιεζεο, απφ ην ΗΚΑ παξέρνληαη ζηνλ αζθαιηζκέλν ηφζα αζθαιηζηηθά βηβιηάξηα, φζνη είλαη θαη νη αληίζηνηρνη εξγνδφηεο ζηνπο νπνίνπο απαζρνιείηαη κε ζχκβαζε εξγαζίαο. Σα αζθαιηζηηθά βηβιηάξηα εθδίδνληαη κε ηνλ ίδην αξηζκφ κεηξψνπ αζθαιηζκέλνπ. Γειαδή, θάζε εξγνδφηεο αζθαιίδεη ηνλ κηζζσηφ ζην ΗΚΑ (εθηφο αλ ε εξγαζία πνπ πξνζθέξεη δελ είλαη εμαξηεκέλεο κνξθήο), γηα νιφθιεξν ην πνζφ ηεο ακνηβήο ηνπ, κέρξη ην αλψηαην πνζφ ηνπ ηεθκαξηνχ κηζζνχ. ε πεξίπησζε πνπ θαηαβιήζεθαλ πεξηζζφηεξεο εηζθνξέο ζην ΗΚΑ, δειαδή πάλσ απφ ηελ αλψηαηε αζθαιηζηηθή θιάζε, ηφηε ν αζθαιηζκέλνο δηθαηνχηαη λα πάξεη πίζσ ηηο επηπιένλ θαηαβιεκέλεο εηζθνξέο. Σηο εηζθνξέο ηηο παίξλεη πίζσ έληνθεο κε εηήζην επηηφθην 5%, αθνχ ππνβάιιεη αίηεζε ζην αξκφδην ππνθαηάζηεκα ηνπ ΗΚΑ. Απηφ ηζρχεη γηα ηνπο αζθαιηζκέλνπο πξηλ απφ ηελ δηφηη γηα ηνπο αζθαιηζκέλνπο απφ θαη κεηά δελ ηζρχεη αλψηαηε αζθαιηζηηθή θιάζε. 12

13 ζνλ αθνξά γηα ην ρξφλν ζχληαμεο ησλ απαζρνινχκελσλ κε πνιιαπιή αζθάιηζε, αλ δελ κπνξνχλ λα κεηξεζνχλ νη εκέξεο θαη νη ψξεο πνπ απαζρνιήζεθαλ ζηνπο αληίζηνηρνπο εξγνδφηεο, αλαγλσξίδνληαη 25 κέξεο εξγαζίαο ην κήλα, ζηελ αζθάιηζε ηνπ ΗΚΑ. δ) ύκβαζε εξγαζίαο κε δηεπζπληηθά πξόζσπα: Πνιιέο θνξέο πξνζιακβάλεηαη έλαο κηζζσηφο ζαλ πξφζσπν δηεχζπλζεο ή εκπηζηνζχλεο, πνπ αζθεί ζπρλά ηα δηθαηψκαηα ηνπ εξγνδφηε, δειαδή πξνζιακβάλεη θαη απνιχεη πξνζσπηθφ, θαζνξίδεη κηζζνχο θιπ. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο, ν ζπγθεθξηκέλνο κηζζσηφο ακείβεηαη ζπλήζσο κε κεγαιχηεξν κηζζφ απ φηη νη άιινη ππάιιεινη θαη δελ είλαη ππνρξεσκέλνο λ αθνινπζήζεη απζηεξά ην λφκηκν σξάξην, αιιά νχηε θαη επηηξέπεηαη ε θαηαβνιή ζ απηφλ απνδεκίσζεο ζε πεξίπησζε ππεξσξηαθήο απαζρφιεζεο ή απαζρφιεζεο ηηο Κπξηαθέο ή εμαηξέζηκεο γηνξηέο θαη ηηο λχθηεο, νχηε θαη απνδεκίσζε γηα εξγαζία εθηφο έδξαο. Δπίζεο, ν κηζζσηφο απηφο δελ δηθαηνχηαη εηήζηα άδεηα, δηθαηνχληαη φκσο δψξα ενξηψλ, ρσξίο λα πξνζαπμάλνληαη ηα δψξα απηά κε ηελ αλαινγία ηνπ επηδφκαηνο αδείαο, δηφηη ηα πξφζσπα απηά δελ δηθαηνχληαη επίδνκα αδείαο. Σα παξαπάλσ πξφζσπα ηεο δηεχζπλζεο, εκπηζηνζχλεο θιπ., φηαλ πξνζθέξνπλ πξφζζεηε εξγαζία, δελ δηθαηνχληαη γηα ηελ εξγαζία απηή ηδηαίηεξε ακνηβή νχηε θαη δψξα ενξηψλ. Δπίζεο, δηθαηνχληαη ηε λφκηκε απνδεκίσζε ζε πεξίπησζε απφιπζεο ηνπο. ε) ύκβαζε εξγαζίαο κε κεησκέλε ρξνληθή απαζρόιεζε: Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο είλαη έγθπξε κεηαμχ εξγνδφηε θαη κηζζσηνχ γηα παξνρή κεησκέλεο εκεξήζηαο εξγαζίαο απφ ηνλ δεχηεξν, έλαληη κηθξφηεξεο ακνηβήο. Σν πνζφ ηεο ακνηβήο απηήο είλαη ζπλήζσο αλάινγν κε ην ρξφλν ηεο εκεξήζηαο απαζρφιεζεο ηνπ κηζζσηνχ ζηελ επηρείξεζε. Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο γηα κεξηθή απαζρφιεζε, ζα πξέπεη κέζα ζε 15 κέξεο απφ ηελ θαηάξηηζε ηεο λα γλσζηνπνηείηαη ζηελ Δπηζεώξεζε Δξγαζίαο, αιιηψο ζεσξείηαη φηη ε ζχκβαζε απηή θαιχπηεη ζρέζε εξγαζίαο κε πιήξε απαζρφιεζε. Έγθπξε ζεσξείηαη θαη ε ζχκβαζε εθείλε ηεο εξγαζίαο, πνπ ζπλάπηεηαη κεηαμχ εξγνδφηε θαη κηζζσηνχ γηα παξνρή κεξηθήο απαζρφιεζεο ηνπ δεχηεξνπ ζηελ επηρείξεζε ηνπ πξψηνπ, πνπ θαζνξίδεηαη είηε γηα κεξηθέο, κφλν, κέξεο ηελ εβδνκάδα ή ην κήλα, είηε γηα νξηζκέλεο κφλν ψξεο ηελ εβδνκάδα ή ην κήλα (φρη θάζε κέξα). 13

14 ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο ηνπ κεησκέλνπ σξαξίνπ εξγαζίαο, γηα λα ππνινγηζηεί ε πξνυπεξεζία ζα πξέπεη ε κεησκέλε απαζρφιεζε λα αλαρζεί πξψηα ζε πιήξε θαη ζηε ζπλέρεηα λα αλαγλσξηζηεί ζαλ πξνυπεξεζία, γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ απνδνρψλ ηνπ εξγαδφκελνπ. Γειαδή, νη 8 ώξεο εξγαζίαο κε κεξηθή απαζρφιεζε αληηζηνηρνχλ ζε κία κέξα πξνυπεξεζίαο. Δπίζεο, γη απηνχο πνπ εξγάδνληαη κε κεησκέλν σξάξην, αλαγλσξίδνληαη ζηελ αζθάιηζε ηνπ ΗΚΑ ηφζεο κέξεο εξγαζίαο ην κήλα, φζεο πξνθχπηνπλ απφ ηε δηαίξεζε ηνπ ζπλνιηθνχ πνζνχ ησλ κεληαίσλ απνδνρψλ κε ην κηθξφηεξν ηεθκαξηφ εκεξνκίζζην. Αλ ζηηο κηζζνδνηηθέο θαηαζηάζεηο δελ γξάθνληαη νη ψξεο δηάξθεηαο ηεο εκεξήζηαο απαζρφιεζεο, ηφηε ν κηζζσηφο πνπ εξγάδεηαη κε κεησκέλν σξάξην, αζθαιίδεηαη γηα πιήξεο σξάξην εξγαζίαο. Αλ ε κεησκέλε εκεξήζηα απαζρφιεζε είλαη πάλσ απφ ην κηζφ ηνπ λφκηκνπ σξαξίνπ εξγαζίαο, ππνινγίδνληαη ζαλ νιφθιεξεο κέξεο ζηελ αζθάιηζε ηνπ ΗΚΑ. ζ) Αλήζηθε ζύκβαζε εξγαζίαο: Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο ππφθεηηαη απφ ηελ άπνςε ησλ γεληθψλ αξρψλ ηνπ Αζηηθνχ Γηθαίνπ ζηηο απηέο πξνυπνζέζεηο, φπσο θαη θάζε άιιε ζχκβαζε. Δμάιινπ απφ ην άξζξν 178 ηνπ Αζηηθνύ Κώδηθα πξνβιέπεηαη ε αθπξφηεηα ηεο ζχκβαζεο, ην πεξηερφκελν ηεο νπνίαο είλαη αληίζεην ζηα ρξεζηά ήζε. Δπνκέλσο φπσο θάζε άιιε ζχκβαζε, έηζη θαη ε ζχκβαζε εξγαζίαο είλαη άθπξε, εθφζνλ αληηβαίλεη ζηα ρξεζηά ήζε, δειαδή φηαλ πξφθεηηαη γηα αηζρξή θαη αλήζηθε ζχκβαζε εξγαζίαο. η) Άθπξε ζύκβαζε εξγαζίαο: Απφ ηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα έρεη θξηζεί φηη ε ζχκβαζε εξγαζίαο ησλ κηζζσηψλ πνπ απαζρνινχληαη ρσξίο λα είλαη εθνδηαζκέλνη κε ην πξνβιεπφκελν απφ ηε λνκνζεζία βηβιηάξην πγείαο ή εηδηθή άδεηαο εξγαζίαο θιπ., είλαη άθπξε. πλεπψο εάλ ν εξγνδφηεο απαζρνιήζεη κηζζσηφ κεηά ηελ θαηάξηηζε ηεο άθπξεο ζχκβαζεο εξγαζίαο, δεκηνπξγείηαη έλλνκε ζρέζε πνπ ιέγεηαη απιή ζρέζε εξγαζίαο, ε νπνία παξά ηελ αθπξφηεηα, δηέπεηαη απ φινπο ζρεδφλ ηνπο θαλφλεο απφ ηνπο νπνίνπο δηέπεηαη θαη ε έγθπξε ζχκβαζε εξγαζίαο. ηελ πεξίπησζε απηή ε αμίσζε ακνηβήο ηνπ κηζζσηνχ γηα ηελ αθχξσο παξαζρεζείζα εξγαζία ηνπ, θαζψο επίζεο ηελ ηπρφλ ππεξσξηαθή θαη λπθηεξηλή εξγαζία ηνπ, δελ ζηεξίδεηαη ζηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο, αιιά ζηηο δηαηάμεηο ηνπ Αζηηθνύ Κώδηθα πεξί αδηθαηνιφγεηνπ πινπηηζκνχ. Έηζη ν εξγνδφηεο 14

15 ππνρξενχηαη λα απνδψζεη ζην κηζζσηφ ηελ ακνηβή πνπ ζα θαηέβαιε ζε άιιν εξγαδφκελν ηνπ κε ηα ίδηα πξνζφληα θαη ηθαλφηεηεο, απαζρνινχκελν κε έγθπξε ζχκβαζε εξγαζίαο θαη κε ηηο ίδηεο ζπλζήθεο. Ννείηαη βέβαηα φηη ε ακνηβή νθείιεηαη, έζησ θαη αλ ν κηζζσηφο γλψξηδε ηελ αθπξφηεηα ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο. Αληίζεηα νη εξγαδφκελνη κε άθπξε ζχκβαζε εξγαζίαο δηθαηνχληαη επζέσο εθ ηνπ λφκνπ θαη φρη βάζεη ησλ δηαηάμεσλ ηνπ αδηθαηνιφγεηνπ πινπηηζκνχ, ηηο απνδνρέο άδεηαο θαη ην επίδνκα άδεηαο, ηα δψξα ενξηψλ (Υξηζη/λσλ Πάζρα), ηελ πξνζαχμεζε θαηά 75% θαη 25% γηα ηπρφλ απαζρφιεζε ηηο Κπξηαθέο θαη ηελ λύθηα, θαζψο επίζεο ηελ πξνζαχμεζε θαηά 15% γηα παξάλνκε ππεξσξηαθή εξγαζία. 4. Καηάξηηζε ύκβαζεο Δξγαζίαο :Ή ζχκβαζε εξγαζίαο είηε είλαη νξηζκέλνπ είηε ανξίζηνπ ρξφλνπ, ζπλάπηεηαη ειεχζεξα κεηαμχ ησλ ζπκβαιινκέλσλ (δειαδή ηνπ εξγνδφηε θαη ηνπ κηζζσηνχ) θαη αηχπσο, κε κφλε ηε ζχκπησζε ηεο βνχιεζεο ησλ κεξψλ. Καηά ηελ θαηάξηηζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο δελ απαηηείηαη, θαηά θαλφλα, ε ηήξεζε νξηζκέλνπ ηχπνπ γηα ηελ εγθπξφηεηα απηήο, δειαδή δελ απαηηείηαη γξαπηή ζπκθσλία θαη ππνγξαθή απηήο, απφ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε. Δπνκέλσο είλαη δπλαηφλ λα θαηαξηηζηεί ξεηψο ή ζησπεξψο, πξνθνξηθψο ή γξαπηψο. Κξίλεηαη φκσο ζθφπηκν θαη ζηελ πξάμε ζπλεζίδεηαη λα θαηαξηίδεηαη γξαπηψο, γηα λα απνθεχγνληαη δηελέμεηο θαη άζθνπνη δηθαζηηθνί αγψλεο. Δμαηξέζεηο απφ ηνλ αλσηέξσ θαλφλα είλαη δπλαηφλ λα θαζηεξσζνχλ κφλν κε λφκν ή κε άιιε πξάμε πνπ λα έρεη ηζρχ λφκνπ, ηηο δηαηάμεηο ησλ νπνίσλ δελ κπνξεί λα ηξνπνπνηήζεη ε ηδησηηθή βνχιεζε. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ν απαηηνχκελνο «έγγξαθνο ηύπνο» ηεο ζχκβαζεο, απνηειεί θαηά θαλφλα ζπζηαηηθφ ζηνηρείν, ε έιιεηςε ηνπ φπνηνπ θαζηζηά ηε ζχκβαζε εξγαζίαο άθπξε, φπσο ι.ρ. επηβάιιεηαη πξνθεηκέλνπ γηα ζχκβαζε εξγαζίαο κε ην Γεκόζην ή Ν.Π.Γ.Γ., θαζψο θαη φηαλ πξφθεηηαη γηα κεξηθή απαζρφιεζε. Παξάιιεια νη ζπκβαιιφκελνη έρνπλ πιήξε ειεπζεξία λα θαηαξηίζνπλ νπνηαζδήπνηε κνξθήο ζχκβαζε εξγαζίαο θαη κε νπνηνδήπνηε πεξηερφκελν, αξθεί λα κελ έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηα ρξεζηά ήζε θαη λα κελ απαγνξεχεηαη απφ ην λφκν, γηαηί ζε αληίζεηε πεξίπησζε ε ζχκβαζε είλαη άθπξε. Μεηά ηελ θαηάξηηζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο ν εξγνδφηεο πξέπεη λα απεπζπλζεί ζην «Γ.Δ.Δ. Ο.Α.Δ.Γ.» ηεο πεξηνρήο ηνπ, γηα ηελ ηαθηνπνίεζε ηεο γελφκελεο πξφζιεςεο ηνπ κηζζσηνχ. Δπίζεο ππνρξενχηαη ζε έγγξαθε πιεξνθφξεζε ηνπ 15

16 κηζζσηνχ γηα ηνπο νπζηψδεηο φξνπο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο (ππνδείγκαηα Βιέπε παξάξηεκα). (ΓΖΜΖΣΡΗΟ Η.ΚΑΡΑΓΗΑΝΝΖ, Δξγαηηθά-Μηζζνδνζία-Αζθαιηζηηθά) Γ. ΔΝΔΡΓΔΗΔ ΠΡΟΛΖΦΖ ΜΗΘΧΣΧΝ (ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΔΡΓΑΣΧΝ) Ζ θάζε επηρείξεζε πνπ πξνζιακβάλεη ππάιιειν ή εξγάηε, έρεη ππνρξέσζε λα ζπκπιεξψζεη δηπιά ην έληππν «αλαγγειία πξόζιεςεο», (παξάδεηγκα ζπκπιήξσζεο ηεο «αλαγγειίαο πξόζιεςεο» Βιέπε ζην ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ) πνπ ην παίξλεη απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ. ηεο πεξηνρήο πνπ πξφθεηηαη λα πξνζιεθζεί ν κηζζσηφο θαη λα ην πξνζθνκίζεη κέζα ζε 8 εκεξνινγηαθέο εκέξεο, κεηξνχκελεο απφ ηελ επφκελε ηεο εκέξαο πξφζιεςεο, ζηνλ ίδην νξγαληζκφ (θαη αλ είλαη λενζχζηαηε επηρείξεζε, γηα ηνπο 3 πξψηνπο κήλεο, κέζα ζε 30 κέξεο). Ζ παξαπάλσ πξνζεζκία ησλ 8 ή 30 εκεξνινγηαθώλ θαη φρη κφλν εξγαζίκσλ εκεξώλ αξρίδεη απφ ηελ επφκελε ηεο εκέξαο πνπ πξνζιήθζεθε ν κηζζσηφο. Πξνζνρή: πνηνο επηζπκεί λα πξνζιεθηεί σο κηζζσηφο ζε επηρείξεζε, νθείιεη πξψηα λα γξαθηεί ζηα Μεηξώα Αλέξγσλ ηνπ Γ.Δ.Δ. ηεο πεξηνρήο ηνπ θαη λα εθνδηαζηεί κε «Κάξηα Αλεξγίαο». Απφ ην έληππν απηφ, ην πξσηφηππν παξακέλεη ζηνλ Ο.Α.Δ.Γ. ηεο πεξηνρήο πνπ ζ απαζρνιεζεί ν κηζζσηφο θαη ην αληίηππν ην παξαιακβάλεη ε επηρείξεζε. Αλ δελ γίλεη αλαγγειία πξφζιεςεο κέζα ζε 8 κέξεο, ηφηε γηα θάζε κηζζσηφ επηβάιιεηαη θαη έλα πξφζηηκν ίζν κε 10 εκεξνκίζζηα αλεηδίθεπηνπ εξγάηε, ηα νπνία κεηά απφ ζπκβηβαζκφ, κπνξνχλ λα κεησζνχλ ζηα 2,5 εκεξνκίζζηα. Ο ζπκβηβαζκφο απηφο γίλεηαη κε πξνζθπγή ζηνλ αξκφδην Ννκάξρε κέζα ζε 30 κέξεο απφ ηελ θνηλνπνίεζε ηνπ πξνζηίκνπ. Δπίζεο, ν εξγνδφηεο πνπ δελ θαηαρσξεί ζηα κηζζνιφγηα ηνπ ΗΚΑ ηνπο εξγαδφκελνπο ηεο επηρείξεζεο ηνπ κέρξη ηέινπο ηνπ επφκελνπ κήλα, επηβαξχλεηαη θαη κε εηδηθφ πξφζζεην ηέινο πνπ θπκαίλεηαη ζε πνζνζηφ 30% - 50% πάλσ ζηηο εηζθνξέο ζην ΗΚΑ. Πξνηνχ αθφκα αλαιάβεη εξγαζία ν λενπξνζιακβαλφκελνο, ν εξγνδφηεο ηνλ θαηαρσξεί κε φια ηα ζηνηρεία ηνπ ζην «ΔΗΓΗΚΟ ΒΗΒΛΗΟ ΚΑΣΑΥΧΡΖΖ ΝΔΟΠΡΟΛΑΜΒΑΝΟΜΔΝΟΤ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ», πνπ ην παξαιακβάλεη ζεσξεκέλν δσξεάλ απφ ην ΗΚΑ. Ζ θαηαρψξεζε ηνπ κηζζσηνχ ζην βηβιίν απηφ γίλεηαη ακέζσο κεηά ηελ πξφζιεςή ηνπ θαη πξηλ αθφκα αλαιάβεη εξγαζία. Γελ έρνπλ 16

17 ππνρξέσζε νη εξγνδφηεο λα θαηαρσξνχλ ηνπο λενπξνζιακβαλφκελνπο κηζζσηνχο ζην παξαπάλσ «εηδηθό βηβιίν θαηαρώξεζεο λενπξνζιακβαλόκελνπ πξνζσπηθνύ», φηαλ πξφθεηηαη γηα νηθνδνκηθνηερληθέο εξγαζίεο ή γηα ζπγγεληθά πξφζσπα. Δπίζεο, απαιιάζζνληαη απφ ηελ ππνρξέσζε λα ηεξνχλ ην «εηδηθφ βηβιίν θαηαρψξεζεο λενπξνζιακβαλφκελνπ πξνζσπηθνχ» ζηνλ ηφπν εξγαζίαο ησλ κηζζσηψλ νη εξγνδφηεο εθείλνη, πνπ δελ απαζρνινχλ πξνζσπηθφ ζηνλ ηφπν ηεο επηρείξεζεο ηνπο αιιά ζε άιινπο ρψξνπο εθηφο απηήο (π.ρ. ζπλεξγεία θαζαξηζκνχ θιπ.). ηηο πεξηπηψζεηο απηέο, ην εηδηθφ βηβιίν ηεξείηαη ζηελ έδξα ε ζην γξαθείν ηνπ εξγνδφηε, ελψ ζε φιεο ηηο άιιεο πεξηπηψζεηο, ην βηβιίν απηφ ηεξείηαη ζηνλ ηφπν εξγαζίαο. ηαλ ην «θεληξηθό» θαη ην «ππνθαηάζηεκα» κηαο επηρείξεζεο αλήθνπλ ζην ίδην παξάξηεκα ηνπ ΗΚΑ, ηφηε δίλεηαη δηαθνξεηηθφ «ΔΗΓΗΚΟ ΒΗΒΛΗΟ» γηα ην θεληξηθφ θαηάζηεκα θαη δηαθνξεηηθφ γηα ην ππνθαηάζηεκα. Σν «Δηδηθό βηβιίν» θπιάζζεηαη απφ ηνλ ππφρξεν εξγνδφηε γηα 10 ρξόληα. ιεο νη πξνζιήςεηο γίλνληαη κέζσ ηνπ γξαθείνπ Δπξέζεσο Δξγαζίαο (Γ.Δ.Δ.) ηεο πεξηνρήο πνπ βξίζθεηαη ν ρψξνο φπνπ ζ απαζρνιεζνχλ νη κηζζσηνί πνπ πξφθεηηαη λα πξνζιεθζνχλ. ηελ αξρή, πξνζιακβάλνληαη νη άλεξγνη πνπ ππνδεηθλχνληαη απφ ηνλ εξγνδφηε θαη ζηε ζπλέρεηα, νη ππφινηπνη απφ ην Γ.Δ.Δ., κε ηε ζεηξά θπζηθά πνπ νη άλεξγνη απηνί είλαη εγγεγξακκέλνη ζηα νηθεία «κεηξώα αλέξγσλ». Αλ ν εξγνδφηεο πξνζιάβεη πξνζσπηθφ ρσξίο ηε κεζνιάβεζε ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. δελ επηβάιιεηαη πξφζηηκν, αλ κέζα ζε 8 κέξεο ζπκπιεξσζεί ε αλαγγειία πξφζιεςεο θαη ππνβιεζεί απηή ζηνλ Ο.Α.Δ.Γ. ηεο πεξηνρήο. Ο εξγνδφηεο φκσο πνπ δελ πξνζιακβάλεη πξνζσπηθφ κε ηε κεζνιάβεζε ηνπ Γ.Δ.Δ. έρεη πνηληθέο θπξψζεηο (θπιάθηζε κέρξη 3 κήλεο θιπ.) κεηά απφ κήλπζε ηνπ πξντζηακέλνπ ηνπ Γ.Δ.Δ. ΖΜ.: Ο θαζέλαο πνπ επηζπκεί λα εξγαζηεί σο κηζζσηφο, ζα πξέπεη λα παξνπζηαζηεί ζην Γξαθείν Δπξέζεσο Δξγαζίαο (Γ.Δ.Δ.) απηνπξνζψπσο θαη λα πάξεη «Κάξηα Αλεξγίαο». Δπίζεο, αλ ν λενπξνζιακβαλφκελνο δελ έρεη αζθαιηζηηθφ βηβιηάξην, ηφηε ζα πξέπεη ν εξγνδφηεο ηνπ λα ηνπ πάξεη αζθαιηζηηθφ βηβιηάξην απφ ην ΗΚΑ κεηά απφ ζρεηηθή αλαγγειία ζην αξκφδην ππνθαηάζηεκα ηνπ ΗΚΑ. Δπεηδή ην ΗΚΑ έρεη κεραλνξγάλσζε, ην αζθαιηζηηθφ βηβιηάξην ηνπ αζθαιηζκέλνπ αληηθαζίζηαηαη απφ ην ΑΠΟΠΑΜΑ ΑΣΟΜΗΚΟΤ ΛΟΓΑΡΗΑΜΟΤ ΑΦΑΛΗΖ». (ΓΖΜΖΣΡΗΟ Η.ΚΑΡΑΓΗΑΝΝΖ, Δξγαηηθά-Μηζζνδνζία-Αζθαιηζηηθά) 17

18 Γ. ΜΗΘΟ 1. Έλλνηα Πιεξσκή. Καζνξηζκόο Σί ζεσξείηαη κηζζόο: χκθσλα κε ηελ θξαηνχζα άπνςε ηεο επηζηήκεο θαη ηεο δηθαζηεξηαθήο λνκνινγίαο, ζαλ κηζζφο λνείηαη θάζε παξνρή πνπ δίλεηαη απφ ηνπο εξγνδφηεο ζηνπο εξγαδφκελνπο σο αληάιιαγκα ηεο εξγαζίαο ηνπο. Γειαδή θάζε ακνηβή ζε ρξήκα θαη ζε είδνο (φπσο ι.ρ. ηξνθή, θαηνηθία, δαπάλε ξεχκαηνο θιπ.), ε νπνία θαηαβάιιεηαη ηαθηηθά θαη κφληκα, είηε βάζεη ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο ή ηεο ζπιινγηθήο ζχκβαζεο ή ηνπ λφκνπ, είηε βάζεη ηεο θξαηνχζαο ζπλήζεηαο φηαλ δελ ππάξρεη εηδηθή ζπκθσλία. ηαλ ζηνλ εξγαδφκελν θαηαβάιιεηαη παξνρή ζε είδνο σο κηζζφο, ε απνηίκεζε απηήο ζε επξψ γίλεηαη ζχκθσλα κε ην ηίκεκα πνπ ζα θαηέβαιε απηφο ζηελ ειεχζεξε αγνξά γηα λα πξνκεζεπηεί ην είδνο. ηελ έλλνηα ηνπ κηζζνχ πεξηιακβάλεηαη φρη κφλν ε θχξηα παξνρή (βαζηθφο κηζζφο), αιιά θαη θάζε άιιε πξφζζεηε παξνρή (δειαδή επί πιένλ ηνπ ζπκθσλεκέλνπ ή λφκηκνπ ρξνληθνχ κηζζνχ), ε νπνία θαηαβάιιεηαη ηαθηηθά επί καθξχ ζρεηηθψο ρξφλν, λνείηαη βέβαηα γηα ηελ πξνζθεξφκελε απφ ην κηζζσηφ εξγαζία θαη σο αληάιιαγκα απηήο, έζησ θαη αλ απηή δίλεηαη νηθεηνζειψο απφ ηνλ εξγνδφηε. Παξάιιεια φκσο πξνο ην ρξνληθφ κηζζφ (ζπκθσλεκέλν ή λφκηκν), είλαη δπλαηφλ λα ζπκθσλεζεί θαη ε πιεξσκή ηδηαίηεξεο ακνηβήο, κε ηελ θαηαβνιή πξφζζεησλ επηδνκάησλ (φπσο ι.ρ. βξαβεία παξαγσγήο, απμεκέλεο απνδνηηθφηεηαο, πνζνζηά πξνκήζεηεο ζε εμσηεξηθνχο ππαιιήινπο θιπ.), κε ηα φπνηα επηδηψθεηαη κεγαιχηεξε πνζνηηθή ή πνηνηηθή απφδνζε εξγαζίαο. πσο δέρεηαη παγίσο πιένλ ε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία θαη απηά απνηεινχλ κέξνο ηνπ κηζζνχ θαη θξίλνληαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο πεξί κηζζνχ, άζρεηα εάλ θαηαβάιινληαη βάζεη ξεηήο ζπκθσλίαο ή ζησπεξψο, βάζεη δηάηαμεο λφκνπ ε ζπιι. ζχκβαζεο θιπ., κε ηελ πξνυπφζεζε φκσο φηη θαηαβάιινληαη ηαθηηθά θαη αδηαιείπησο, ζαλ αληάιιαγκα πάληνηε ηεο εξγαζίαο ησλ κηζζσηψλ. Δπίζεο αλ ν εξγνδφηεο πξνβαίλεη ηαθηηθά θαη ρσξίο επηθχιαμε ζε παξνρέο πξνο ην κηζζσηφ, πέξα απφ ην βαζηθφ κηζζφ, ζαλ αληάιιαγκα ηεο παξερφκελεο εξγαζίαο ηνπ θαη ν κηζζσηφο ηηο απνδέρεηαη κε ηελ ίδηα έλλνηα, ηφηε ππάξρεη ζησπεξή ζχκβαζε γηα ηαθηηθή θαηαβνιή ησλ παξνρψλ απηψλ ζαλ κηζζνχ. Πεξαηηέξσ έρεη θξηζεί φηη. ζηελ έλλνηα ηνπ κηζζνχ πεξηιακβάλεηαη θαη ε παξνρή πνπ δίλεηαη ζηνπο κηζζσηνχο γηα ηε κεηάβαζε ηνπο ζε ηφπν εξγαζίαο, πνπ βξίζθεηαη ζε κεγάιε απφζηαζε απφ ηνλ ηφπν ηεο θαηνηθίαο ηνπο. Δπίζεο θαη παξνρή 18

19 πνπ δίλεηαη ζηνπο κηζζσηνχο νη φπνηνη δελ απνπζίαζαλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. Οηθεηνζειείο παξνρέο: Πνιιέο θνξέο ζπκβαίλεη νη εξγνδφηεο, πέξα απφ ηνλ θαηαβαιιφκελν λφκηκν ή ζπκθσλεκέλν κηζζφ, λα ρνξεγνχλ νηθεηνζειψο ζηνπο εξγαδφκελνπο δηάθνξεο παξνρέο, ηαθηηθά θαη κάιηζηα γηα καθξχ δηάζηεκα, γηα ηηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο ηνπο θαη ζαλ θίλεηξν γηα κεγαιχηεξε απφδνζε θαη δήιν. ηελ πεξίπησζε απηή νη αλσηέξσ παξνρέο κπνξνχλ λα θαηαιήμνπλ ζε ζησπεξή ζπκθσλία γεηα ηαθηηθή θαηαβνιή ηνπο θαη λα απνηειέζνπλ πξνζαχμεζε ηνπ κηζζνχ, εάλ ν εξγνδφηεο δελ επηθχιαμε ξεηψο απφ ηελ αξρή ην δηθαίσκα ηνπ γηα ειεχζεξε δηαθνπή ηνπο θαη αλάθιεζε. Δπνκέλσο εθφζνλ ραξαθηεξίδνληαη ζαλ ηαθηηθέο απνδνρέο, δελ επηηξέπεηαη λα πεξηθνπνχλ κνλνκεξψο. Αληίζεηα παξνρέο πνπ δίλνληαη απφ ηνλ εξγνδφηε νηθεηνζειψο θαη απφ ειεπζεξηφηεηα (ρσξίο λφκηκε ή ζπκβαηηθή ππνρξέσζε), κε ηε δηεπθξίληζε απφ ηελ αξρή φηη ζα κπνξεί λα παχεη ε ρνξήγεζε ηνπο νπνηεδήπνηε, δελ ζεσξνχληαη ηαθηηθέο απνδνρέο. Έηζη κπνξεί λα ηηο πεξηθφςεη, ρσξίο ε ελέξγεηα ηνπ απηή λα απνηειεί κνλνκεξή βιαπηηθή κεηαβνιή ησλ φξσλ ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο πξφθεηηαη, φηαλ νη παξνρέο ρνξεγνχληαη γηα ηελ πιεξέζηεξε εμππεξέηεζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο πξνζσξηλνχ ραξαθηήξα. ηελ πεξίπησζε απηή ν εξγνδφηεο κπνξεί λα δηαθφςεη ηε ρνξήγεζε ησλ παξνρψλ, φρη φκσο θαη λα ηηο ζπκςεθίζεη κε κηζζνινγηθέο απαηηήζεηο ησλ κηζζσηψλ ηνπ. Πάλησο ν ραξαθηεξηζκφο ζαλ ηαθηηθέο απνδνρέο πξνζδίδεηαη θαη φηαλ ν εξγνδφηεο δηαηήξεζε κελ ην δηθαίσκα ηεο αλάθιεζεο θαη δηαθνπήο ησλ νηθεηνζειψο ρνξεγνπκέλσλ παξνρψλ, πιελ φκσο δελ άζθεζε απηφ κέρξη ηελ απφιπζε ηνπ εξγαδφκελνπ. Σαθηηθέο Έθηαθηεο απνδνρέο: χκθσλα κε ηηο απφςεηο ηεο δηθαζηεξηαθήο λνκνινγίαο, ζαλ ηαθηηθέο απνδνρέο ζεσξείηαη θάζε παξνρή (ζε ρξήκα ή ζε είδνο) ε νπνία δίλεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε ζηνλ εξγαδφκελν ηαθηηθά θαη κφληκα, βάζεη ζπιινγηθήο ζχκβαζεο, δηαηηεηηθήο ή ππνπξγηθήο απφθαζεο, αηνκηθήο ζπκθσλίαο θιπ., σο αληάιιαγκα ηεο πξνζθεξφκελεο εξγαζίαο. Παξάιιεια, κε δηάθνξεο δηθαζηηθέο απνθάζεηο έρεη θξηζεί φηη απνηεινχλ ηαθηηθέο απνδνρέο θαη νη εμήο παξνρέο: α) Σν επίδνκα άδεηαο. β) Ζ ακνηβή γηα εξγαζία ηελ Κπξηαθή θαη ζε εμαηξέζηκεο ενξηέο, ή ζε λπθηεξηλέο ψξεο, εθφζνλ ε απαζρφιεζε είλαη ηαθηηθή θαη λφκηκε. 19

20 γ) Ζ αμία ηνπ ρνξεγνχκελνπ γάιαθηνο εκεξεζίσο. δ) Ζ πξφζζεηε ακνηβή πνπ δίλεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε νηθεηνζειψο γηα κεγαιχηεξε παξαγσγηθή απφδνζε (πξηκ), φηαλ επαλαιακβάλεηαη επί καθξφ ρξφλν θαη κάιηζηα ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Γελ ζεσξείηαη σο ηαθηηθέο απνδνρέο θαη ζπλεπψο δελ ζπκπεξηιακβάλεηαη ην πξηκ παξαγσγηθφηεηαο, ην νπνίν ρνξεγείηαη κε ηελ πξνυπφζεζε ηεο επίηεπμεο νξηζκέλνπ ζθνπνχ θαη κε ηελ επηθχιαμε ηεο πεξηθνπήο ηνπ νπνηεδήπνηε. ε) Σα θηινδσξήκαηα πνπ δίλνληαη ζηνπο κηζζσηνχο απφ ηνπο ηξίηνπο. δ) Σα νδνηπνξηθά έμνδα, φηαλ δελ εμαξηψληαη απφ ηελ πξαγκαηνπνίεζε ππεξεζηαθψλ κεηαθηλήζεσλ, δελ ππφθεηληαη ζε απφδνζε ινγαξηαζκνχ θαη δελ δηαθφπηνληαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο αζζέλεηαο ή άδεηαο. ε) Ζ ακνηβή ηεο λφκηκεο ππεξσξηαθήο εξγαζίαο, εθφζνλ παξέρεηαη ηαθηηθά. ζ) Ζ ακνηβή απφ πξνκήζεηεο. η) Σν επίδνκα κε απνπζίαο (ηαθηηθφηεηαο). ηα) Σν επίδνκα θαηνηθίαο (θαηαιχκαηνο). ηβ) ην επίδνκα ηζνινγηζκνχ, εθφζνλ θαηαβάιιεηαη ηαθηηθά θάζε ρξφλν. Δμαηξέζεηο: δελ πεξηιακβάλνληαη ζηελ έλλνηα ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ, νη εμήο παξνρέο: α) Σν επίδνκα δπζρεξνχο δηαβίσζεο. β) Ζ απνηίκεζε ησλ παξνρψλ ζε είδνο, εθφζνλ δελ ρνξεγνχληαη αληί κηζζνχ ή παξέρνληαη γηα πξνζηαζία ή γηα ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο, ή γηα ηελ πξφιεςε θζνξάο ηνπ Ηκαηηζκνύ, ή γηα ιφγνπο θαζαξηφηεηαο, φπσο ι.ρ. είλαη ηα είδε αηνκηθήο πξνζηαζίαο, κέζα θαη άιιεο επθνιίεο γηα ηε κεηαθνξά πξνο ηελ εξγαζία θαη απφ ηελ εξγαζία, είδε ελδπκαζίαο θαη ππνδήκαηα θαηά ηελ εξγαζία, ζαπνχλη θαη άιια είδε θαζαξηζκνχ. γ) Σα νδνηπνξηθά έμνδα ζε ρξήκα, φηαλ ρνξεγνχληαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ππεξεζηαθψλ κεηαθηλήζεσλ ε ππφθεηληαη ζε απφδνζε ινγαξηαζκνχ. δ) Ζ ππεξσξηαθή απνδεκίσζε, ζηελ νπνία πεξηιακβάλεηαη ε ακνηβή γηα παξάλνκε ππεξσξηαθή εξγαζία. ε) Ζ απνδεκίσζε έθηνο έδξαο, εθφζνλ θαηαβάιιεηαη απνθιεηζηηθά θαη κφλν φηαλ πξαγκαηνπνηνχληαη δηαλπθηεξεχζεηο εθηφο έδξαο, θαη φρη ηαθηηθά θάζε κήλα. ζη) Οη παξνρέο πνπ δίλνληαη απφ ηνλ εξγνδφηε νηθεηνζειψο θαη απφ ειεπζεξηφηεηα (ρσξίο λφκηκε ή ζπκβαηηθή ππνρξέσζε), κε ηελ δηεπθξίλεζε απφ ηελ αξρή φηη ζα κπνξεί λα παχεη ε ρνξήγεζε ηνπο νπνηεδήπνηε. 20

21 Έθηαθηεο απνδνρέο ζεσξνχληαη φζεο ρνξεγνχληαη εθάπαμ ή ζε κε ηαθηηθά ρξνληθά δηαζηήκαηα, γηα ηηο νπνίεο δελ ππάξρεη βεβαηφηεηα γηα ηελ επαλάιεςε ηνπο. Δπηρεηξεζηαθή ζπλήζεηα: ηαλ ε νηθεηνζειήο παξνρή ηνπ εξγνδφηε επαλαιακβάλεηαη γηα πνιχ ρξφλν νκνηφκνξθα, κπνξεί λα θαηαιήμεη ζε ζησπεξή ζπκθσλία λα θαηαβάιιεηαη σο κηζζφο, απφ επηρεηξεζηαθή ζπλήζεηα. πνηε βέβαηα ν εξγνδφηεο δελ δηθαηνχηαη λα δηαθφςεη ηελ θαηαβνιή ηεο, εθηφο θπζηθά εάλ επεθχιαμε ηέηνην δηθαίσκα ζηνλ εαπηφ ηνπ θαη ε επηθχιαμε απηή δελ έρεη αηνλήζεη εθ ησλ πξαγκάησλ. Αζθαι/θέο εηζθνξέο: Δλδέρεηαη ε εηζθνξά ππέξ ηνπ Η.Κ.Α., θαζψο θαη ππέξ ησλ άιισλ Σακείσλ, πνπ βαξχλεη ηνπο κηζζσηνχο (εξγαηηθή εηζθνξά) λα θαηαβάιιεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε. Γειαδή φηαλ κε ηε ζέιεζε ηνπ, ζηαζεξά θαη ηαθηηθά δελ ηελ παξαθξαηεί απφ ηηο απνδνρέο ηνπο κε ζθνπφ λα απμήζεη ηελ ακνηβή ηνπο. Γεγνλφο πνπ ζπκβαίλεη, εθφζνλ δελ κεηψλεηαη πιένλ ν κηζζφο ή ην εκεξνκίζζην ηνπο θαηά ην ηκήκα ηεο εξγαηηθήο εηζθνξάο θαη ην πνζφ απηήο πεξαηηέξσ εκθαλίδεηαη ζηα βηβιία ηνπ εξγνδφηε θαη ζηηο δειψζεηο ηνπ πξνο ηελ Δθνξία, ζαλ δαπάλε απφ κηζζνχο θαη εκεξνκίζζηα πνπ βαξχλνπλ ηελ επηρείξεζε ηνπ. ηελ πεξίπησζε απηή ην ελ ιφγσ πνζφ ηεο εξγαηηθήο εηζθνξάο ζεσξείηαη φηη απνηειεί πξνζαχμεζε ηνπ κηζζνχ ηνπ εξγαδνκέλνπ θαη ζπλεπψο ππφθεηηαη ζε εηζθνξέο, πξνζηηζέκελν ζηηο ινηπέο απνδνρέο ηνπ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ θαηαβιεηέσλ αζθαι. εηζθνξψλ, ηνπ πνζνχ ηεο απνδεκίσζεο απφιπζεο θιπ. Σα αλσηέξσ ηζρχνπλ θαη φηαλ ε εηζθνξά ηνπ κηζζσηνχ βαξχλεη ηνλ εξγνδφηε, χζηεξα απφ ξεηή ε ζησπεξή ζπκθσλία κεηαμχ ηνπο Σξνθή θαηνηθία: Οη πξφζζεηεο παξνρέο ηξνθήο θαη ζηέγεο ζεσξνχληαη φηη δελ απνηεινχλ ηαθηηθέο απνδνρέο, αθ ελφο κελ φηαλ απηφ πξνβιέπεηαη απφ ηε ζπκβαηηθή ξχζκηζε ησλ κεξψλ, θαη αθ εηέξνπ φηαλ νη παξνρέο απηέο εμππεξεηνχλ ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο φπσο ι.ρ. φηαλ ε επηρείξεζε έρεη νξγαλψζεη ζηα εξγνηάμηα ηεο κνλάδεο δηακνλήο θαη ζίηηζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο, γηα ηελ θαιχηεξε εθηέιεζε ησλ έξγσλ ηεο. Φηινδσξήκαηα: Παγία είλαη πιένλ ε άπνςε φηη, ζηελ έλλνηα ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ πεξηιακβάλνληαη θαη ηα θηινδσξήκαηα πνπ δίλνληαη ζηνπο εξγαδφκελνπο απφ ηξίηνπο γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπο (φπσο ι.ρ. πξνθεηκέλνπ γηα ζεξβηηφξνπο, θνπξείο θιπ.). Άιισζηε θαη ε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία δέρεηαη φηη ην θηινδψξεκα απνηειεί κηζζφ εθφζνλ δίλεηαη απφ ζπλήζεηα θαη ηαθηηθά θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο 21

22 εξγαζίαο θαη απ απηφ επεξεάδεηαη νπζηαζηηθά ε πάγηα ακνηβή πνπ θαηαβάιιεη ν εξγνδφηεο ζηνλ εξγαδφκελν γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ ηνπ πξνζθέξεη. Παξάιιεια απφ ηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα έρεη γίλεη δεθηφ φηη, ηα θηινδσξήκαηα πνπ θαηαβάιινληαη πξναηξεηηθά απφ ηνπο πειάηεο ηεο επηρείξεζεο έλαληη ηεο εμππεξέηεζεο πνπ ηνπο παξέρεηαη, απνηεινχλ απνδνρέο κφλν φηαλ ππάξρεη ξεηή ε ζησπεξή ζπκθσλία κεηαμχ ηνπ εξγαδφκελνπ θαη ηνπ εξγνδφηε ηνπ, ζρεηηθά κε ηε δπλαηφηεηα είζπξαμεο θηινδσξεκάησλ θαη απηά βέβαηα εηζπξάηηνληαη ηαθηηθά. Γελ ζπκβαίλεη φκσο απηφ, φηαλ ηα θηινδσξήκαηα εηζπξάηηνληαη ρσξίο ηε ζπγθαηάζεζε ηνπ εξγνδφηε (ξεηή ή ζησπεξή), ή ρσξίο λα ην γλσξίδεη ή κε ηξφπν πνπ αληίθεηηαη ζηελ θαιή πίζηε θαζψο θαη φηαλ δίλνληαη έθηαθηα. Οδνηπνξηθά έμνδα: απφ ηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα έρεη θξηζεί φηη, ηα νδνηπνξηθά έμνδα πνπ θαηαβάιινληαη ζηνπο κηζζσηνχο ζεσξνχληαη ζαλ κηζζφο, φηαλ δελ εμαξηψληαη απφ ηελ πξαγκαηνπνίεζε ππεξεζηαθψλ κεηαθηλήζεσλ, δελ ππφθεηληαη ζε απφδνζε ινγαξηαζκνχ θαη δελ δηαθφπηνληαη ζε πεξίπησζε αζζέλεηαο ή αδείαο. Νόκηκνο Καηαβαιιόκελνο πλήζεο κηζζόο: Πνιιέο θνξέο, θαηά ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο, πξνθχπηεη αλάγθε λα δηαρσξίζνπκε ηηο αλσηέξσ έλλνηεο ηνπ κηζζνχ. Έηζη δηαθξίλνπκε: Νφκηκνο ή θαλνληθφο ή βαζηθφο κηζζφο ραξαθηεξίδεηαη απηφο πνπ πξνβιέπεηαη απφ ζπιι. ζχκβαζε εξγαζίαο, δηαηηεηηθή ή ππνπξγηθή απφθαζε θαη απνηειεί ηα θαηψηαηα φξηα απνδνρψλ πνπ ππνρξενχηαη ν εξγνδφηεο λα θαηαβάιεη ζηνπο εξγαδφκελνπο. Δηδηθφηεξα ν λφκηκνο κηζζφο απνηειείηαη απφ ην βαζηθφ κηζζφ θαη ηα δηάθνξα επηδφκαηα, ηα φπνηα επίζεο πξνβιέπνληαη απφ ζ.ζ.ε. ή δ.α. ή ππνπξγηθή απφθαζε. πκβαηηθφο ή πξαγκαηηθφο ή θαηαβαιιφκελνο κηζζφο ραξαθηεξίδεηαη απηφο πνπ έρεη θαζνξηζηεί απφ ηε ζπκθσλία κεηαμχ εξγνδφηε θαη εξγαδφκελνπ, ζηελ αηνκηθή ηνπο ζχκβαζε εξγαζίαο (γξαπηή ή πξνθνξηθή). Ννείηαη βέβαηα φηη ν ζπκβαηηθφο κηζζφο είλαη πάληνηε κεγαιχηεξνο απφ ην λφκηκν, γηαηί κηθξφηεξνο απαγνξεχεηαη απφ ην λφκν. Ζ αλσηέξσ δηάθξηζε είλαη ρξήζηκε θαη απφ πξαθηηθήο πιεπξάο, γηαηί άιιεο κελ πξνζαπμήζεηο θαη ακνηβέο ππνινγίδνληαη επί ηνπ λφκηκνπ κηζζνχ, άιιεο δε επί ηνπ θαηαβαιιφκελνπ. Δλδεηθηηθά ζεκεηψλνπκε φηη ε πξνζαχμεζε γηα εξγαζία ηελ Κπξηαθή, εκέξεο αξγίαο ή ηε λχθηα ππνινγίδεηαη επί ηνπ λφκηκνπ κηζζνχ, ελψ ε ππεξσξηαθή ακνηβή ππνινγίδεηαη επί ηνπ θαηαβαιιφκελνπ. Δπίζεο, θαηαβαιιφκελνο κηζζφο ή εκεξνκίζζην λνείηαη ην ζχλνιν ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ ηνπ κηζζσηνχ. ηελ έλλνηα ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ πεξηιακβάλνληαη: α) Ο 22

23 ζπκβαηηθφο ή ν λφκηκνο κεληαίνο κηζζφο ή εκεξνκίζζην, θαη β) Οπνηαδήπνηε άιιε παξνρή ζε ρξήκα ή ζε είδνο (ι.ρ. ηξνθή, θαηνηθία θιπ.), εθφζνλ θαηαβάιιεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε ζαλ αληάιιαγκα ηεο παξερνκέλεο απφ ην κηζζσηφ εξγαζίαο, ηαθηηθά θάζε κήλα ή θαη επαλάιεςε πεξηνδηθά ζε νξηζκέλα δηαζηήκαηα ηνπ ρξφλνπ. (νηθεηνζειή επηδφκαηα) πλήζεο κηζζφο ζεσξείηαη ν κηζζφο πνπ θαηαβάιιεηαη ζε άιινπο εξγαδφκελνπο ηνπ απηνχ θχινπ θαη ειηθίαο, νη φπνηνη δηαζέηνπλ ηα ίδηα πξνζφληα θαη παξέρνπλ εξγαζία ηνπ απηνχ είδνπο, ζηνλ ίδην ηφπν θαη κε ηηο ίδηεο ζπλζήθεο. Εήηεκα θαηαβνιήο ηνπ ζπλήζε κηζζνχ πξνθχπηεη, φηαλ δελ έρεη ζπκθσλεζεί ην πνζφ θαη ην είδνο ηνπ κηζζνχ, θαη δελ ππάξρεη βέβαηα λφκηκνο κηζζφο. Οη παξαπάλσ θαηεγνξίεο ηνπ κηζζνχ ηζρχνπλ αλάινγα θαη γηα ην εκεξνκίζζην. Δίδνο πιεξσκήο κηζζνχ: ν θαζνξηζκφο θαη ην είδνο πιεξσκήο ηνπ κηζζνχ πνηθίιιεη εθάζηνηε θαη κπνξεί λα ζπλίζηαηαη ζε ρξήκα ε ζε είδνο (ηξνθή, θαηνηθία θιπ.). Πάλησο ζήκεξα ε πιεξσκή κηζζνχ απνθιεηζηηθά ζε είδνο έρεη αηνλήζεη θαη κφλν ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο εμαθνινπζεί λα δίλεηαη κε ηε κνξθή ζπκπιεξψκαηνο ηνπ κηζζνχ ζε ρξήκα. Έμαιινπ ν κηζζφο ζε ρξήκα είλαη δπλαηφλ λα θαζνξηζηεί κε δηαθφξνπο ηξφπνπο, νη θπξηφηεξνη ησλ φπνησλ είλαη νη εμήο: Μεληαίνο κηζζφο, Ζκεξνκίζζην θιπ., είλαη ν ιεγφκελνο ρξνληθφο κηζζφο πνπ θαζνξίδεηαη αλάινγα κε ηε ρξνληθή δηάξθεηα ηεο εξγαζίαο θαη αδηάθνξα κε ην απνηέιεζκα απηήο. Ζ πεξίπησζε απηή είλαη ε πιένλ ζπλεζηζκέλε ζηελ πξάμε. Μηζζφο θαηά κνλάδα εξγαζίαο, είλαη απηφο πνπ ππνινγίδεηαη αλάινγα κε ην απνηέιεζκα ηεο εξγαζίαο, δειαδή ηα παξαγφκελα απφ ην κηζζσηφ πξντφληα, ρσξίο λα ιακβάλεηαη ππφςε ν ρξφλνο πνπ δηαηέζεθε γηα ην ζθνπφ απηφ. Μηζζφο ζε πνζνζηά επί ησλ θεξδψλ, ν νπνίνο ζχκθσλα κε ηελ θξαηνχζα άπνςε ππνινγίδεηαη πάλσ ζηα θαζαξά θέξδε ηεο επηρείξεζεο, ζπλήζσο θαηά ηελ πεξίνδν ελφο έηνπο. Παξάιιεια είλαη δπλαηφλ λα ζπκθσλεζεί ε πιεξσκή ηνπ κηζζνχ θαη κε ζπλδπαζκφ ησλ αλσηέξσ ηξφπσλ, δειαδή κεληαίνο κηζζφο ή εκεξνκίζζην θαη ζπγρξφλσο πνζνζηά επί ησλ θεξδψλ, πσιήζεσλ, ή πξφζζεηε ακνηβή θαηά κνλάδα παξαγφκελεο εξγαζίαο θιπ. Ννείηαη βέβαηα φηη ζε θάζε πεξίπησζε, ππφρξενο γηα ηελ θαηαβνιή ηνπ κηζζνχ είλαη πάληνηε ν εξγνδφηεο. Σν απηφ ηζρχεη θαη φηαλ θαηλνκεληθά ε ακνηβή ηεο εξγαζίαο θαηαβάιιεηαη απφ ηξίηνπο, πειάηεο ηεο επηρείξεζεο, φπσο ι.ρ. ζπκβαίλεη πξνθεηκέλνπ γηα θνπξείο, ζεξβηηφξνπο θιπ. Παξνρέο κε ζεσξνύκελεο κηζζόο: Απφ ηε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία έρεη θξηζεί φηη δελ απνηεινχλ κηζζφ: 23

24 α) Οη πξφζζεηεο παξνρέο ζε ρξήκα ή ζε είδνο, πνπ δίλνληαη φρη σο αληάιιαγκα ηεο εξγαζίαο, αιιά γηα άιιν ζθνπφ. πσο ι.ρ. γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο εθηέιεζεο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο κε ηελ παξνρή ησλ αλαγθαίσλ ζπγθνηλσληαθψλ κέζσλ ή γηα ηελ νκνηφκνξθε εκθάληζε ηνπ πξνζσπηθνχ κε ηε ρνξήγεζε εηδηθήο ζηνιήο θιπ., έζησ θαη αλ απηέο σθεινχλ άκεζα ην κηζζσηφ. Δπίζεο φηαλ δίλνληαη απφ ηνλ εξγνδφηε νηθεηνζειψο θαη απφ ειεπζεξηφηεηα (ραξηζηηθά) κε δηθαίσκα αλάθιεζεο θαη δηαθνπήο ηεο ρνξήγεζεο, ε ηέινο γηα ηελ πιεξέζηεξε εμππεξέηεζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο. β) Υξεκαηηθέο παξνρέο πνπ θαηαβάιινληαη γηα νδνηπνξηθά έμνδα, εληφο θαη εθηφο πφιεο. Αληίζεηα εάλ παγίσο θαηαβάιιεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε θάζε κήλα ρξεκαηηθφ πνζφ, ππφ ηχπν νδνηπνξηθψλ εμφδσλ, ην νπνίν φκσο δελ έρεη ζθνπφ λα θαιχςεη δαπάλεο ησλ κηζζσηψλ, αιιά απνηειεί αληάιιαγκα ηεο παξερφκελεο εξγαζίαο ηνπο ή γηα ηελ πξνζαξκνγή ηεο ακνηβήο ζηηο δπζκελείο ζπλζήθεο εξγαζίαο, θαζψο θαη φηαλ θαηαβάιιεηαη ζε κηζζσηνχο πνπ θαηνηθνχλ καθξηά απφ ηνλ ηφπν εξγαζίαο θαη δηαζέηνπλ ηθαλφ ρξφλν γηα λα κεηαβνχλ ζ απηφλ, ηφηε ζεσξείηαη κηζζφο. Ηδηαίηεξα δε φηαλ ε ρνξήγεζε ηνπ ελ ιφγσ πνζνχ δελ εμαξηάηαη απφ ηελ πξαγκαηνπνίεζε κεηαθηλήζεσλ, δελ ππφθεηηαη ζε απφδνζε ινγαξηαζκνχ θαη δελ δηαθφπηεηαη θαηά ην ρξφλν ηεο θαλνληθήο άδεηαο ή αζζελείαο. γ) Κάζε παξνρή πνπ δίλεηαη αλεμάξηεηα απφ ηελ παξερφκελε εξγαζία θαη φρη σο αληάιιαγκα απηήο. δ) Οη παξνρέο πνπ επηβάιινληαη απφ ιφγνπο πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ. ε) Σν επίδνκα θαηνηθίαο (ελνηθίνπ) φηαλ θαηαβάιιεηαη φρη ηαθηηθά θαη κφληκα, αιιά κφλν φηαλ απαζρνινχληαη νη κηζζσηνί καθξηά απφ ηνλ ηφπν ηεο θαηνηθίαο ηνπο κε ζθνπφ ηελ πξνζέιεπζε κηζζσηψλ απφ άιιεο πεξηνρέο, εθφζνλ είλαη δπζρεξήο ε εμεχξεζε κηζζσηψλ ζηνλ ηφπν ηεο εξγαζίαο. ζη) ε παξνρή ζην κηζζσηφ ηεο ρξήζεσο απηνθίλεηνπ ηνπ εξγνδφηε, γηα ηε κεηαθνξά ηνπ ζηνλ ηφπν εξγαζίαο. Σξόπνο - Σόπνο πιεξσκήο: Καηαξρήλ ε πιεξσκή ησλ απνδνρψλ ζηνπο εξγαδφκελνπο, άζρεηα αλ πξφθεηηαη γηα κηζζνχο ή εκεξνκίζζηα, πξέπεη λα γίλεηαη ζε ρξήκαηα θαη κάιηζηα ζε λφκηζκα πνπ θπθινθνξεί λφκηκα ζην Κξάηνο. Γηαηί απφ ην λφκν απαγνξεχεηαη νη εξγνδφηεο λα εμνθινχλ ηηο απνδνρέο ησλ εξγαδνκέλσλ ζε είδνο. Δίλαη φκσο δπλαηφλ θαη επηηξέπεηαη, κε ζπκθσλία κεηαμχ εξγνδφηε θαη εξγαδνκέλνπ λα θαζνξηζηεί φηη ε πιεξσκή ησλ απνδνρψλ ζα γίλεηαη ζε νξηζκέλν είδνο. 24

25 Ζ αλσηέξσ ζπκθσλία είλαη ηζρπξή, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη δελ ζα θαηαζηξαηεγνχληαη κ απηή νη δηαηάμεηο πνπ αθνξνχλ ηα θαηψηαηα φξηα κηζζψλ θαη εκεξνκηζζίσλ θαη δελ ζα απνηειεί εθδήισζε δπζπηζηίαο πξνο ην Δζληθό λόκηζκα (ζήκεξα επξώ). Πάλησο νη παξνρέο ζε είδνο πξέπεη λα είλαη θαηάιιειεο γηα αηνκηθή ρξήζε ηνπ εξγαδφκελνπ θαη ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ, λα είλαη πξνο ην ζπκθέξνλ ηνπ θαη παξάιιεια ε απνηίκεζε ηεο άμηαο ηνπο λα είλαη δίθαηε θαη ινγηθή. Ννείηαη βέβαηα, φηη ζε θάζε πεξίπησζε πξέπεη νπσζδήπνηε λα θαιχπηνπλ ην λφκηκν κεληαίν κηζζφ ή εκεξνκίζζην. Σέινο δελ επηηξέπεηαη λα ζπκθσλεζεί φηη ε πιεξσκή ηεο ακνηβήο ηεο εξγαζίαο ζα γίλεηαη ζε ζπλάιιαγκα ε ρξπζά λνκίζκαηα, ε αθφκα θαη ζε επξψ πνπ ζα αληηζηνηρνχλ φκσο ζηελ εθάζηνηε ηηκή ηνπ ζπλαιιάγκαηνο, ηνπ ρξπζνχ θιπ. Σόπνο πιεξσκήο: χκθσλα κε ξεηή δηάηαζε ηνπ λφκνπ, ε πιεξσκή ησλ απνδνρψλ ζηνπο εξγαδφκελνπο πξέπεη λα γίλεηαη ζηνλ ηφπν θαη ην ρψξν πνπ παξέρεηαη ε εξγαζία, δειαδή ζην γξαθείν ή ζην θαηάζηεκα ηεο επηρείξεζεο (εξγνζηάζην, εξγαζηήξην θιπ.). Απαγνξεχεηαη πάλησο ε πιεξσκή λα γίλεηαη ζε θαθελεία, παληνπσιεία ή ζηελ θαηνηθία ηνπ εξγνδφηε ή θαη ζε άιινπο ηφπνπο αθφκα. Υξόλνο πιεξσκήο: Οη απνδνρέο γεληθά (κηζζφο, εκεξνκίζζηα θιπ.), πξέπεη λα θαηαβάιινληαη ζηνπο κηζζσηνχο κεηά ηελ παξνρή ηεο εξγαζίαο θαη νπδέπνηε πξνθαηαβνιηθά, εθηφο βέβαηα αλ ππάξρεη αληίζεηε ζπκθσλία ή ζπλήζεηα. Δπίζεο φηαλ ππνινγίδνληαη ζε νξηζκέλα δηαζηήκαηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο (εκέξα, εβδνκάδα, 15ζήκεξν, κήλα), θαηαβάιινληαη ζην ηέινο απ απηά θαη ρσξίο άιιε φριεζε, γηαηί δηαθνξεηηθά ν εξγνδφηεο πεξηέξρεηαη ζε ππεξεκεξία, νπφηε θαη νθείιεη έθηνηε ηφθνπο. Δίλαη φκσο δπλαηφλ λα ζπκθσλεζεί (ξεηψο ή ζησπεξψο) θαη δηαθνξεηηθφο ρξφλνο πιεξσκήο ησλ απνδνρψλ. ε θάζε πεξίπησζε φηαλ ιήμεη ε ζχκβαζε εξγαζίαο, νθείινληαη νη απνδνρέο (κηζζφο ή εκεξνκίζζηα) κέρξη ηε ιήμε. ηαλ πξφθεηηαη γηα εξγαζία κε ακνηβή θαηά κνλάδα παξαγσγήο ή θαη απνθνπή, ν εξγαδφκελνο δηθαηνχηαη λα ιάβεη πξνθαηαβνιή αλάινγε κε ηελ εξγαζία πνπ πξφζθεξε. Δπηηξέπεηαη φκσο λα ζπκθσλεζεί φηη ν κηζζφο ή ην εκεξνκίζζην ζα πξνθαηαβάιινληαη ζην κηζζσηφ. Ννείηαη βέβαηα φηη ν κηζζφο (κεληαίνο ε εκεξνκίζζην) νθείιεηαη, φρη απφ ηελ θαηάξηηζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο, άιι αθφηνπ πξαγκαηηθά ν κηζζσηφο παξέρεη εξγαζία, εάλ βέβαηα δελ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά ζηε ζχκβαζε. Μηζζόο θαη πξαγκαηηθή απαζρόιεζε: χκθσλα κε ηελ θεηκέλε λνκνζεζία, ν κηζζφο απνηειεί αληάιιαγκα ηεο παξερφκελεο απφ ηνπο κηζζσηνχο εξγαζίαο. πλεπψο φζνη ακείβνληαη κε κεληαίν κηζζφ, γηα λα ιάβνπλ πιήξεηο ηηο απνδνρέο, είηε πξφθεηηαη 25