ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΜΑ : ΣΑ ΟΡΙΑ ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΟ ΑΠΟΛΤΔΩΝ ΣΟΝ ΙΓΙΩΣΙΚΟ ΚΑΙ ΓΗΜΟΙΟ ΣΟΜΔΑ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΜΑ : ΣΑ ΟΡΙΑ ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΟ ΑΠΟΛΤΔΩΝ ΣΟΝ ΙΓΙΩΣΙΚΟ ΚΑΙ ΓΗΜΟΙΟ ΣΟΜΔΑ ΔΠΙΒΛΔΠΟΤΑ:ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΑΛΑΜΠΟΤΚΑ ΦΟΙΣΗΣΗ: ΓΙΟΤΟΤΦ ΓΙΟΤΟΤΦ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ: 16/11/2010 ΚΑΒΑΛΑ 2010

2 Πεξηερόκελα ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ο ΤΜΒΑΖ, ΛΤΖ ΚΑΗ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΔΡΓΑΗΑ 1.1 ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ ΔΗΓΖ ΤΜΒΑΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ ΛΤΖ ΖΜΒΑΧΝ ΔΡΓΑΗΑ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΣΡΟΠΟΗ ΛΤΖ ΤΜΒΑΖ ΑΟΡΗΣΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΣΡΟΠΟΗ ΛΤΖ ΤΜΒΑΖ ΟΡΗΜΔΝΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΛΤΖ ΤΜΒΑΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΤΜΒΑΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΑΠΟ ΔΡΓΟΓΟΣΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΑΠΟ ΣΟΝ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟ ΔΗΓΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΣΑΚΣΗΚΖ ΚΑΗ ΔΚΣΑΚΣΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΜΔ ΠΡΟΘΔΜΗΑ Ζ ΥΧΡΗ ΠΡΟΘΔΜΗΑ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΤΠΟ ΑΗΡΔΖ - ΣΡΟΠΟΠΟΗΖΣΗΚΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΔΠΗΚΟΤΡΗΚΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΜΔΡΗΚΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ 15 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο ΑΠΟΛΤΔΗ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΗ 1

3 2.1 ΑΠΟΛΤΔΗ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΑΠΟΛΤΔΧΝ ΠΔΡΗΟΡΗΜΟΗ ΑΠΟΛΤΔΧΝ ΔΗΓΗΚΔ ΠΔΡΗΠΣΧΔΗ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΗ ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΥΡΟΝΟ ΚΑΗ ΣΡΟΠΟ ΚΑΣΑΒΟΛΖ ΚΡΑΣΖΔΗ ΣΖΝ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΑΠΟΛΤΖ ΠΔΡΗΟΡΗΜΟΗ ΣΟ ΤΦΟ ΣΖ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΛΟΓΧ ΤΝΣΑΞΗΟΓΟΣΖΖ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΗ ΟΡΗΜΔΝΧΝ ΚΑΣΖΓΟΡΗΧΝ ΜΗΘΧΣΧΝ ΜΔΗΧΜΔΝΖ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΠΑΡΑΓΡΑΦΖ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΆΡΝΖΖ ΚΑΣΑΒΟΛΖ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΑΠΑΛΛΑΓΖ ΑΠΟ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ 22 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ο ΑΠΟΛΤΔΗ ΜΗΘΧΣΧΝ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΚΑΗ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ 3.1 ΑΠΟΛΤΔΗ ΜΗΘΧΣΧΝ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΑΠΟΛΤΔΧ ΜΗΘΧΣΧΝ ΜΔΣΑΒΟΛΖ ΠΡΟΧΠΟΤ ΔΡΓΟΓΟΣΖ ΑΠΟΛΤΔΗ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ 30 2

4 3.2.1 H ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΔΧ ΔΡΓΑΗΑ (ΑΠΟΛΤΖ) ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΔΧ ΔΡΓΑΗΑ ΠΡΗΝ Ο ΜΗΘΧΣΟ ΚΛΔΗΔΗ ΓΗΜΖΝΖ ΤΠΖΡΔΗΑ ΣΡΟΠΟ ΑΠΟΛΤΔΧ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΗ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΣΡΟΠΟ ΚΑΣΑΒΟΛΖ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΧ ΠΟΟ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΧ Ζ ΥΡΟΝΟ ΠΡΟΔΗΓΟΠΟΗΖΔΧ ΓΗΑ ΑΠΟΛΤΖ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ ΑΠΟΛΤΔΗ ΔΡΓΑΣΟΣΔΥΝΗΣΧΝ H ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΔΧ ΔΡΓΑΗΑ (ΑΠΟΛΤΖ) ΣΧΝ ΔΡΓΑΣΟΣΔΥΝΗΣΧΝ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΠΡΗΝ ΣΖΝ ΤΜΠΛΖΡΧΖ ΓΗΜΖΝΟΤ ΣΡΟΠΟ ΑΠΟΛΤΔΧ ΔΡΓΑΣΟΣΔΥΝΗΣΧΝ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ ΔΡΓΑΣΟΣΔΥΝΗΣΧΝ ΠΟΟ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΧ ΔΡΓΑΣΟΣΔΥΝΗΣΧΝ ΔΗΓΗΚΔ ΠΔΡΗΠΣΧΔΗ ΑΠΟΛΤΔΗ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ (Ν.Π.Γ.Γ. Ο.Σ.Α) ΛΟΓΟΗ ΑΠΟΛΤΖ (Ν.3528/2007 ΆΡΘΡΟ 152) ΠΡΑΞΖ ΛΤΖ ΣΖ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΖ ΥΔΖ (ΆΡΘΡΟ 156) ΔΗΓΗΚΔ ΠΔΡΗΠΣΧΔΗ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΗ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ 42 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 Ο ΟΜΑΓΗΚΔ ΑΚΤΡΔ ΚΑΗ ΚΑΣΑΥΡΖΣΗΚΔ ΑΠΟΛΤΔΗ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΚΑΗ ΗΓΗΧΣΗΚΟ ΣΟΜΔΑ 3

5 4.1 ΟΜΑΓΗΚΔ ΑΠΟΛΤΔΗ ΓΗΑΣΑΞΔΗ ΓΗΑ ΣΗ ΟΜΑΓΗΚΔ ΑΠΟΛΤΔΗ ΓΔΝΗΚΑ ΠΔΡΗ ΟΜΑΓΗΚΧΝ ΑΠΟΛΤΔΧΝ ΈΝΝΟΗΑ ΟΜΑΓΗΚΧΝ ΑΠΟΛΤΔΧΝ ΠΔΓΗΟ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΔΞΑΗΡΔΔΗ ΈΓΓΡΑΦΖ ΓΝΧΣΟΠΟΗΖΖ ΔΚΠΡΟΧΠΟΗ ΣΧΝ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΧΝ ΠΡΑΚΣΗΚΟ ΜΖ ΤΠΑΡΞΖ ΤΜΦΧΝΗΑ ΈΚΣΑΖ ΟΜΑΓΗΚΧΝ ΑΠΟΛΤΔΧΝ ΓΗΑΓΗΚΑΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΟΜΑΓΗΚΔ ΑΠΟΛΤΔΗ Δ ΘΤΓΑΣΡΗΚΖ ΔΣΑΗΡΔΗΑ ΟΜΗΛΟΤ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΧΝ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΟΜΑΓΗΚΧΝ ΑΠΟΛΤΔΧΝ ΑΚΤΡΟΣΖΣΑ ΟΜΑΓΗΚΧΝ ΑΠΟΛΤΔΧΝ ΚΑΣΑ ΠΑΡΑΒΑΖ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΑΚΤΡΔ ΑΠΟΛΤΔΗ ΆΚΤΡΖ ΑΠΟΛΤΖ - ΤΠΔΡΖΜΔΡΗΑ ΔΡΓΟΓΟΣΖ ΚΑΣΑΒΟΛΖ ΜΗΘΟΤ. ΈΚΠΣΧΖ ΚΔΡΓΖΘΔΝΣΧΝ ΑΛΛΟΤ ΤΜΦΖΦΗΜΟ ΑΠΟΕΖΜΗΧΖ, ΑΦΑΛΗΣΗΚΔ ΔΗΦΟΡΔ ΆΡΖ ΤΠΔΡΖΜΔΡΗΑ ΔΡΓΟΓΟΣΖ ΔΝΔΡΓΔΗΔ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΑΚΤΡΖ ΑΠΟΛΤΖ ΠΡΟΘΔΜΗΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΚΤΡΖ ΑΠΟΛΤΖ ΚΑΣΑΥΡΖΣΗΚΔ ΑΠΟΛΤΔΗ 58 4

6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 Ο ΓΗΚΑΣΗΚΔ ΑΠΟΦΑΔΗ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 79 ΠΖΓΔ ΑΠΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ 79 5

7 ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ νηθνλνκηθή θξίζε έρεη αγγίμεη θαη ηε ρψξα καο, κε ρηιηάδεο ππαιιήινπο λα απεηινχληαη κε απφιπζε. Παξάιιεια, ζεζκνζεηεκέλνη θαη άιινη θνξείο θαηαζέηνπλ πξνηάζεηο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ εξγαδνκέλσλ, ελψ ζην επίθεληξν βξίζθεηαη θαη ε εθαξκνγή ή κε ηεο κεησκέλεο απαζρφιεζεο. 1 Ζ κεγάιε αλεξγία έρεη πξνθαιέζεη ζηελ αγνξά εξγαζίαο έλαλ θαχιν θχθιν κε θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηηο παξαβηάζεηο ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο. Δξγαδφκελνη εξγάδνληαη ππεξσξηαθά θαη δελ πιεξψλνληαη, ρηιηάδεο είλαη απηνί πνπ δέρνληαη λα κελ αζθαιηζηνχλ κε αληάιιαγκα ηελ εξγαζία, ελψ πξφζθαηα δηαπηζηψζεθε θαη ην θαηλφκελν εξγαδφκελνη λα απνδέρνληαη εγγξάθσο αθφκε θαη ηε κε θαηαβνιή απνδεκίσζεο ζε πεξίπησζε απφιπζεο. ηελ εξγαζία απηή ζα ζπγθεληξψζνπκε θαη ζα επεμεξγαζηνχκε ηα ζέκαηα πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηεο απνιχζεηο ζηνλ Ηδησηηθφ θαη Γεκφζην ηνκέα. Αλαιπηηθά: Οη βαζηθφηεξνη ζηφρνη ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη: Να αλαιχζνπκε ηα δηθαηψκαηα ησλ εξγνδνηψλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ ζρεηηθά κε ηηο απνιχζεηο ζηνλ δεκφζην θαη ηδησηηθφ ηνκέα Πεξηγξαθή ζπκβάζεσλ εξγαζίαο, ιχζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο (νξηζκέλνπ θαη ανξίζηνπ ρξφλνπ) Παξνπζίαζε ησλ πηλάθσλ απνδεκίσζεο πνπ δηθαηνχηαη ν εξγαδφκελνο κεηά ηελ απφιπζε ηνπ Αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ λφκσλ πνπ ηζρχνπλ ζηελ Διιάδα. Δπίζεο πεξηέρεη θάπνηεο λνκνζεηηθέο θαη πξαθηηθέο ζπκβνπιέο πνπ είλαη ρξήζηκεο γηα ηνπο εξγαδφκελνπο εξγνδφηεο κε ζηφρν λα απνθεχγνληαη νη παξεμεγήζεηο θαη νη αδηθίεο. Οη ζηφρνη ηεο παξνχζαο εξγαζίαο πινπνηνχληαη κέζα απφ ηελ παξνπζίαζε ησλ πέληε (5) θεθαιαίσλ ηεο. Σν πξψην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ζχκβαζε εξγαζίαο (ζχκβαζε θαη ιχζε) θαη είδε θαηαγγειίαο ζχκβαζεο εξγαζίαο. ην δεχηεξν θεθάιαην αλαιχνπκε γεληθά ηηο απνιχζεηο θαη απνδεκηψζεηο. Σν ηξίην θεθάιαην επηθεληξψλεηε ζηηο απνιχζεηο κηζζσηψλ ηδησηηθνχ θαη δεκνζίνπ ηνκέα κε πίλαθεο απνδεκηψζεσλ πνπ ηζρχεη Σν ηέηαξην θεθάιαην απνηειείηε απφ ηηο νκαδηθέο άθπξεο θαη θαηαρξεζηηθέο απνιχζεηο. Σν πέκπην θεθάιαην αλήθεη ζηηο πξφζθαηεο δηθαζηηθέο απνθάζεηο ηνπ Αξείνπ Πάγνπ, ηέινο ηνπ θεθαιαίνπ είλαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ απνηεινχλ ζχλνςε θαη θξηηηθή ζεψξεζε απηψλ πνπ πξνεγήζεθαλ. Κιείλνληαο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηελ θ. Κ. Καιακπνχθα γηα ηε βνήζεηα πνπ κνπ πξνζέθεξε ην δηάζηεκα πνπ ήηαλ επηβιέπνπζα θαζεγήηξηα, θαζψο θαη ζηελ νηθνγέλεηα κνπ γηα ηελ πιηθή θαη ςπρνινγηθή ππνζηήξημε πνπ κνπ πξνζέθεξαλ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο θαη θνίηεζεο κνπ ζηα Α.Σ.Δ.Η. Καβάιαο

8 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ο ΤΜΒΑΖ, ΛΤΖ ΚΑΗ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΔΡΓΑΗΑ 1.1 ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ χκβαζε εξγαζίαο είλαη ε ζπκθσλία (έγγξαθε ή πξνθνξηθή) βάζε ηεο νπνίαο έλα νξηζκέλν άηνκν (ν κηζζσηφο) αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα παξέρεη γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν ηελ εξγαζία ηνπ ζε έλα νξηζκέλν εξγνδφηε (θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν), ν νπνίνο ππνρξενχηαη αληίζηνηρα λα θαηαβάιεη ηνλ ζπκθσλεζέληα ή εζηζκέλν κηζζφ ή εκεξνκίζζην. Με ηε ζχκβαζε εξγαζίαο θαζνξίδνληαη νη φξνη εθηειέζεσο ηεο εξγαζίαο, ε θχζεο, ε έθηαζε θαη ην είδνο απηήο, ν κηζζφο θιπ. Οη ζπκθσλνχκελε φξνη ηζρχνπλ κφλν εθφζνλ εμαζθαιίδνπλ ζην κηζζσηφ κεγαιχηεξε πξνζηαζία απφ ηελ πξνβιεπφκελνη απφ Νφκν ή..δ ή Γ.Α ή Τ.Α, γηαηί ην Δξγαηηθφ Γίθαην δηέπεηε απφ ηε βαζηθή αξρή ηνπ ειαρίζηνπ νξίνπ πξνζηαζίαο ηνπ κηζζσηνχ. 2 2 Αρχ. Θεολ. Καμπάνταθσ, εργατικά ηθτιματα για μιςκωτοφσ και εργοδότεσ, ςελ ςφμβαςθ εργαςίασ 7

9 1.2 ΔΗΓΖ ΤΜΒΑΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ Α) Απφ άπνςε εμαξηήζεσο ηνπ κηζζσηνχ έρνπκε: Σε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο Σε ζχκβαζε παξνρήο αλεμάξηεησλ ππεξεζηψλ θαη Σε ζχκβαζε κηζζψζεσο έξγνπ (εξγνιαβία) Απφ ηηο ζπκβάζεηο απηέο ην Δξγαηηθφ Γίθαην ελδηαθέξεη κφλν ε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο, δηφηη νη δηαηάμεηο ηηο Δξγαηηθήο Ννκνζεζίαο δελ ηζρχνπλ γηα φιεο ηηο ζπκβάζεηο εξγαζίαο, αιιά κφλν γηα εθείλεο φπνπ πθίζηαηαη εμαξηεκέλε εξγαζία, ηεο νπνίαο θξηηήξην γλψξηζκα είλαη ε πξνζσπηθή, λνκηθή θαη νηθνλνκηθή εμάξηεζε ηνπ κηζζσηνχ έλαληη ηνπ εξγνδφηε. Β) Απφ άπνςε ρξνληθήο δηάξθεηαο έρνπκε: Σε ζχκβαζε εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ Σε ζχκβαζε εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ 1.3 ΛΤΖ ΖΜΒΑΧΝ ΔΡΓΑΗΑ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ Γεληθά Οη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο ιχεηαη κηα ζχκβαζε εξγαζίαο δηαθέξνπλ αλάινγα κε ηε κνξθή πνπ έρεη ε ζχκβαζε απηή, αλ δειαδή είλαη νξηζκέλνπ ή ανξίζηνπ ρξφλνπ. 3 Ωο ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ ζεσξείηαη απηή, ηεο νπνίαο ε ρξνληθή δηάξθεηα δελ θαζνξίδεηαη ξεηά. Αληίζεηα ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ έρνπκε ζηελ πεξίπησζε πνπ ε ρξνληθή δηάξθεηα είηε θαζνξίδεηαη είηε δελ θαζνξίδεηαη, αιιά είλαη δπλαηφ λα ζπλαρζεί θαηά ηξφπν ζαθή απφ ην είδνο ή ην ζθνπφ ηεο ή απφ ην νξηζκέλν έξγν πνπ πξέπεη λα εθηειεζηεί Σξόπνη ιύζεο ζύκβαζεο ανξίζηνπ ρξόλνπ Όηαλ ινηπφλ πξφθεηηαη γηα ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ θπξηφηεξνη ηξφπνη ιχζεο είλαη: Ζ θαηαγγειία ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο, ε νπνία είλαη δπλαηφλ λα γίλεη είηε απφ ηελ πιεπξά ηνπ εξγνδφηε είηε απφ ηελ πιεπξά ηνπ εξγαδνκέλνπ θαη απνηειεί ηνλ θπζηθφηεξν θαη ζπλεζέζηεξν ηξφπν ιχζεο ηεο κνξθήο απηήο εξγαζηαθήο ζχκβαζεο. Ο ζάλαηνο ηνπ ελφο κεξψλ. Δάλ κελ πξφθεηηαη γηα ην πξφζσπν ηνπ εξγαδνκέλνπ έρεη πάληνηε σο απνηέιεζκα ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο. Δάλ φκσο ζπκβεί ζην πξφζσπν εξγνδφηε, ε ζχκβαζε δελ ιχεηαη απηνδίθαηα αιιά, ζχκθσλα κε ηνλ Αζηηθφ Κψδηθα, ηφηε κφλν φηαλ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε είραλ απνβιέςεη θπξίσο ζην πξφζσπν ηνπ. Ζ ακνηβαία ζπλαίλεζε. Δίλαη δειαδή ε πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία κηζζσηφο πνπ ζπλδέεηαη κε ζρέζε εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ, απνρσξεί απφ ηελ εξγαζία ηνπ θαη ιακβάλεη απνδεκίσζε. Απηφ κπνξεί λα ζπκβεί εθφζνλ έρεη ζπκπιεξψζεη 15εηή ππεξεζία ζηνλ ίδην εξγνδφηε ή ην φξην πνπ πξνβιέπεη ν 3 Αντωνία Ευκυμιάδου Πουλάκου εργατικό δίκαιο, ςελ λφςθ τθσ εργαςιακισ ςφμβαςθσ 8

10 νηθείνο αζθαιηζηηθφο νξγαληζκφο ή, αλ δελ ππάξρεη, ην 65 νλ έηνο ηεο ειηθίαο ηνπ θαη έρεη ζπγθαηάζεζε ηνπ εξγνδφηε ηνπ γηα ηελ απνρψξεζε ηνπ. Ζ ζχγρπζε, πνπ ζχκθσλα κε ηνλ ΑΚ είλαη ε ζχκπησζε ησλ δχν κεξψλ ζην ίδην πξφζσπν, φπσο π.ρ. εάλ ν εξγαδφκελνο απνθηήζεη κε νπνηνδήπνηε ηξφπν (πψιεζε, θιεξνλνκηθή δηαδνρή) ηελ επηρείξεζε ηνπ εξγνδφηε ηνπ Σξόπνη ιύζεο ζύκβαζεο νξηζκέλνπ ρξόλνπ ηελ πεξίπησζε ζχκβαζεο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ έρνπκε θπξίσο ηνπ εμήο ηξφπνπο ιχζεο ηεο. Πάξνδνο ηνπ ρξφλνπ γηα ηνλ νπνίν έρεη ζπκθσλεζεί. χκθσλα κε δηάηαμε ηνπ ΑΚ εάλ ν εξγαδφκελνο ζπλερίδεη λα παξέρεη ηελ εξγαζία ηνπ θαη κεηά ηε ιήμε ηνπ ρξφλνπ πνπ είρε αξρηθά ζπκθσλεζεί, ρσξίο λα ελαληησζεί ν εξγνδφηεο ηνπ, ε ζχκβαζε κεηαηξέπεηαη απηφκαηα απφ νξηζκέλνπ ζε ανξίζηνπ ρξφλνπ. Απηφ φκσο δελ ηζρχεη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε παξνρή εξγαζίαο ζπλερίδεηαη γηα έλα κηθξφ δηάζηεκα, επεηδή απηφ επηβάιιεηαη απφ εηδηθέο πεξηπηψζεηο π.ρ. ζπλέρηζε δηαπξαγκαηεχζεσλ κεηαμχ ησλ κεξψλ γηα ηελ ηχρε ηεο ζχκβαζεο. Καηαγγειία ηεο ζχκβαζεο πξηλ απφ ηε ιήμε ηεο αιιά κφλνλ γηα ζπνπδαίν ιφγν. Ωο ζπνπδαίνο ιφγνο ζεσξείηαη, εθηφο ησλ άιισλ, θαη ε κε ζπκκφξθσζε ηνπ εξγαδνκέλνπ κε ηηο νδεγίεο ηνπ εξγνδφηε ηνπ, ε κε εθηέιεζε κε επηκέιεηα ηεο εξγαζίαο ε νπνία πνπ αλαηέζεθε, ε επίδεημε επαγγεικαηηθήο αλεπάξθεηαο. Δάλ ν ζπνπδαίνο γηα ηνλ νπνίν έγηλε ε θαηαγγειία ζπληζηάηαη ή νθείιεηαη ζε αζέηεζε ηεο ζχκβαζεο, ηφηε απηφο πνπ αζέηεζε ππνρξενχηαη λα θαηαβάιεη απνδεκίσζε. Ζ θαηαγγειία ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο ζεσξείηαη θαηαρξεζηηθή φηαλ γίλεηαη απφ ηνλ εξγνδφηε απφ ιφγνπο εθδίθεζεο ή ερζξφηεηαο πξνο ηνλ εξγαδφκελν, ιφγσ πξνεγνχκελεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ πνπ δελ άξεζε ζηνλ εξγνδφηε π.ρ. εάλ δηεθδίθεζε ηα δηθαηψκαηα ηνπ απφ ηελ εξγαζηαθή ζρέζε ή αξλήζεθε λα ππνθχςεη ζε παξάλνκεο αμηψζεηο ηνπ εξγνδφηε. ε κηα ηέηνηα πεξίπησζε ν εξγνδφηεο νθείιεη κηζζνχο ππεξεκεξίαο. Ο εξγνδφηεο δηθαηνχηαη λα θαηαγγείιεη ηε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ νπνηεδήπνηε θαη ρσξίο ζπνπδαίν ιφγν, ππνρξενχηαη φκσο λα θαηαβάιιεη ζηνλ απνιπφκελν ζαλ απνδεκίσζε ηνπο κηζζνχο ηνπ ρξφλνπ πνπ απνκέλεη κέρξη ξε ιήμε ηεο ζχκβαζεο. Ο ζάλαηνο ηνπ εξγαδνκέλνπ ή θαη εμαίξεζε ηνπ εξγνδφηε, φπσο ήδε αλαθέξζεθε. Ζ ζχγρπζε ησλ δχν ζην πξφζσπν ελφο. 9

11 1.4 ΛΤΖ ΤΜΒΑΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ Άξζξν 148 Λόγνη Λύζεο Ζ ππαιιειηθή ζρέζε ιχεηαη κε ην ζάλαην, ηελ απνδνρή ηεο παξαίηεζεο, ηελ έθπησζε θαη απφιπζε ηνπ ππαιιήινπ. 4 Άξζξν 149 Παξαίηεζε 1. Ζ παξαίηεζε απνηειεί δηθαίσκα ηνπ ππαιιήινπ θαη ππνβάιιεηαη εγγξάθσο. Αίξεζε, φξνο ή πξνζεζκία ζηελ αίηεζε παξαίηεζεο ζεσξνχληαη φηη δελ έρνπλ γξαθεί. 2. Ζ παξαίηεζε ζεσξείηαη φηη δελ έρεη ππνβιεζεί αλ θαηά ηελ ππνβνιή ηεο εθθξεκεί πνηληθή δίσμε γηα πιεκκέιεκα απφ ηα αλαθεξφκελα ζηελ πεξ. α ηεο παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 8 ή γηα θαθνχξγεκα ή πεηζαξρηθή δίσμε ελψπησλ ηνπ ππεξεζηαθνχ ζπκβνπιίνπ γηα παξάπησκα πνπ κπνξεί λα επηζχξεη ηελ πνηλή ηεο νξηζηηθήο παχζεο ή αλ πνηληθή ή πεηζαξρηθή δίσμε αζθεζεί κέζα ζε δχν κήλεο απφ ηελ ππνβνιή ηεο παξαίηεζεο θαη πξηλ ηελ απνδνρή ηεο. ηελ πεξίπησζε άζθεζεο πεηζαξρηθήο δίσμεο κεηά ηελ ππνβνιή αίηεζεο παξαίηεζεο, εθφζνλ ε πεηζαξρηθή ππφζεζε δελ εθδηθαζζεί ζε πξψην βαζκφ εληφο έμη κελψλ, ν ππάιιεινο δηθαηνχηαη λα ππνβάιεη λέα αίηεζε παξαίηεζεο θαηά ηνπο φξνπο ηνπ παξφληνο άξζξνπ. 3. Ο ππάιιεινο, πνπ έρεη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ άξζξνπ 58, δελ έρεη δηθαίσκα λα παξαηηεζεί πξηλ ιήμεη ν ρξφλνο πνπ νξίδεηαη ζηε δηάηαμε απηή. 4. Ο ππάιιεινο κέζα ζε απνθιεηζηηθή πξνζεζκία ελφο κελφο απφ ηελ ππνβνιή ηεο αίηεζεο παξαίηεζεο κπνξεί λα ηελ αλαθαιέζεη εγγξάθσο, εθφζνλ απηή δελ έρεη γίλεη απνδεθηή ζχκθσλα κε ηελ επφκελε παξάγξαθν. 5. Ζ παξαίηεζε γίλεηαη απνδεθηή κε πξάμε πνπ εθδίδεηαη απφ ην αξκφδην φξγαλν θαη δεκνζηεχεηαη ζε πεξίιεςε ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο. Ζ ππεξεζία δελ κπνξεί λα θάλεη απνδεθηή ηελ παξαίηεζε πξηλ απφ ηελ πάξνδν δεθαπέληε εκεξψλ απφ ηελ ππνβνιή ηεο. Αλ κέζα ζε δεθαπέληε εκέξεο απφ ηελ πάξνδν δεθαπέληε εκεξψλ απφ ηελ ππνβνιή ηεο παξαίηεζεο ν ππάιιεινο επαλέιζεη κε δεχηεξε αίηεζε, εκκέλνληαο ζηελ παξαίηεζε ηνπ, απηή γίλεηαη απηνδηθαίσο απνδεθηή θαη ιχεηαη ε ππαιιειηθή ζρέζε, αλ παξέιζεη άπξαθηε πξνζεζκία δχν κελψλ απφ ηελ ππνβνιή ηεο. Γηα ηε ιχζε ηεο ππαιιειηθήο ζρέζεο εθδίδεηαη δηαπηζησηηθή πξάμε, πεξίιεςε ηεο νπνίαο δεκνζηεχεηαη ζηελ Δθεκεξίδα Κπβεξλήζεσο. 6. Γηαηάμεηο ηεο θείκελεο λνκνζεζίαο, πνπ ξπζκίδνπλ ηελ παξαίηεζε ηνπ ππαιιήινπ ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο, δηαηεξνχλ ζε ηζρχ. 4 Α.Ι Σάχοσ Ι. Λ. υμεωνίδθσ (Σόμοσ Α.), ςελ άρκ ΕρμΤΚ 10

12 Άξζξν 150 Έθπησζε Απηνδίθαηε έθπησζε ιφγσ πνηληθήο θαηαδίθεο Ο ππάιιεινο εθπίπηεη απηνδηθαίσο ηεο ππεξεζίαο, εθφζνλ κε ακεηάθιεηε δηθαζηηθή απφθαζε: Α) θαηαδηθαζζεί ζε πνηλή ηνπιάρηζηνλ πξφζθαηξεο θάζεηξμεο ή ζε νπνηνδήπνηε πνηλή γηα πιεκκέιεκα απφ ηα αλαθεξφκελα ζηελ πεξ. α ηεο παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 8 ή ζε νπνηνδήπνηε πνηλή γηα ιηπνηαμία. Β) ηνπ επηβιεζεί ζηέξεζε πνιηηηθψλ δηθαησκάησλ. Ζ έθπησζε επέξρεηαη απφ ηελ εκεξνκελία δεκνζίεπζεο ηεο ακεηάθιεηεο θαηαδηθαζηηθήο απφθαζεο. Γηα ηελ έθπησζε εθδίδεηαη δηαπηζησηηθή πξάμε, πεξίιεςε ηεο νπνίαο δεκνζηεχεηαη ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο. Άξζξν 151 επαλαθνξά ζηελ ππεξεζία ζε πεξίπησζε έθπησζεο 1. Ο ππάιιεινο πνπ εμέπεζε ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 150, επαλέξρεηαη ζηελ ππεξεζία, εθφζνλ εθδνζεί ην θαηά ην άξζξν 47 παξ. 1 ηνπ πληάγκαηνο δηάηαγκα πνπ αίξεη ηηο ζπλέπεηεο ηεο πνηλήο. 2. Με πξνεδξηθφ δηάηαγκα, πνπ εθδίδεηαη κε πξφηαζε ηνπ Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ, Γεκνζίαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο, θαζνξίδνληαη νη εηδηθφηεξεο πξνυπνζέζεηο θαη ε δηαδηθαζία επαλαθνξάο ζηελ ππεξεζία. Άξζξν 152 έθπησζε ιόγσ απώιεηαο ηζαγέλεηαο Ο ππάιιεινο εθπίπηεη απηνδηθαίσο ηεο ππεξεζίαο απφ ηελ εκεξνκελία πνπ απψιεζε ηελ ειιεληθή ηζαγέλεηα ή ηελ ηζαγέλεηα θξάηνπο κέινπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Γηα ηελ έθπησζε εθδίδεηαη δηαπηζησηηθή πξάμε, πεξίιεςε ηεο νπνίαο δεκνζηεχεηαη ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο. 1.5 ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ ΤΜΒΑΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ απφιπζε ηνπ κηζζσηνχ γίλεηαη άιινηε κε ηαθηηθή θαη άιινηε κε έθηαθηε θαηαγγειία. Καη αλάινγα κε ηε κηα ή ηελ άιιε απφ ηηο δπν απηέο κνξθέο θαηαγγειίαο πνπ αθνινπζείηαη, δηαθνξνπνηνχληαη ζηε λνκνζεζία καο θαη πξνυπνζέζεηο πνπ απαηηνχληαη απφ απηή γηα ηελ άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο θαηαγγειίαο. Οη πξνυπνζέζεηο απηέο θαζψο θαη ε ιεηηνπξγία γεληθφηεξα ησλ δπν απηψλ κνξθψλ θαηαγγειίαο εμεηάδνληαη, ρσξηζηά γηα ηελ θαζεκηά ηνπο, ζηηο αλαιχζεηο πνπ αθνινπζνχλ. 5 Έλα άιιν θεληξηθφ πξφβιεκα φκσο ζην ζέκα ησλ απνιχζεσλ ησλ κηζζσηψλ, πνπ έρεη κάιηζηα ηδηαίηεξα έληνλν θνηλσληθφ ραξαθηήξα, είλαη ην πξφβιεκα ηνπ ειέγρνπ θαη ηνπ πεξηνξηζκνχ ησλ απνιχζεσλ, είηε κε ηε δηθαζηηθή θξίζε είηα κε ηελ 5 ΙΩΑΝΝΗ Δ. ΚΟΤΚΙΑΔΗ ςτοιχεία εργατικοφ δικαίου ατομικζσ ςχζςεισ εργαςίασ ςελ

13 απεπζείαο επέκβαζε ηνπ λνκνζέηε. Σν πξφβιεκα απηφ αληηκεησπίδεη ζηε ζπλέρεηα, χζηεξα απφ ηελ εμέηαζε ησλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο θαηαγγειίαο ζηηο δχν δηαθνξεηηθέο κνξθέο ηεο, ηεο ηαθηηθήο θαη ηεο έθηαθηεο. Με ην ζέκα ησλ απνιχζεσλ ζπκπιέθεηαη θαη ην ζέκα ηεο κνλνκεξνχο βιαπηηθήο κεηαβνιήο, απφ ηνλ εξγνδφηε, ησλ φξσλ ηεο ζρέζεο εξγαζίαο, φηαλ ν κηζζσηφο αξλείηαη λα ελδψζεη ζ απηή θαη λα ηε δερηεί. Σν πξφβιεκα απηφ είλαη επίζεο θαίξην θαη εμεηάδεηαη ζην ηέινο απηνχ ηνπ ηίηινπ Καηαγγειία από εξγνδόηε Σν θαζεζηψο ηεο θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο δηέπεηαη θαη αξρήλ απφ ηνλ ζπλδπαζκφ δηαηάμεσλ δχν λφκσλ Ο λ. 3198/1955 έρεη εθαξκνγή ζε φινπο ηνπο κηζζσηνχο είηε ππάιιεινη είλαη είηε εξγαηνηερλίηεο είηε ππεξέηεο. Πξνυπφζεζε γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ απνηειεί ην λα ζπλδένληαη κε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ θαη ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Ζ ηδηφηεηα ηνπ εξγνδφηε δελ έρεη ζεκαζία, αθφκε θαη αλ απηφο είλαη λνκηθφ πξφζσπν δεκνζίνπ δηαθαίνπ πνπ αζθεί δηνίθεζε π.ρ. Γήκνη, Κνηλφηεηεο θιπ. Δπίζεο πξφζζεηε αιιά απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ είλαη λα ππάγνληαη ηφζν νη επηρεηξήζεηο φζν θαη νη εξγαδφκελε ζηελ αζθάιηζε θαηά ηεο αλεξγίαο. Ζ αζθάιηζε θαηά ηεο αλεξγίαο ηζρχεη πιένλ ζε φιε ηε ρψξα κεηά ηελ επέθηαζε ηεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο ηνπ Η.Κ.Α. ζην ζχλνιν ηεο επηθξάηεηαο απφ ην χκθσλα κε ην λφκν απηφ δχν είλαη νη απαξαίηεηεο γηα ηε απφιπζε ελφο εξγαδνκέλνπ: ε πξνεηδνπνίεζε ή πξνκήλπζε θαη ε απνδεκίσζε. χκθσλα δε θαη κε ηε λνκνινγία ηνπ Αξείνπ Πάγνπ ε θαηαγγειία ηεο ζχκβαζεο παξνρήο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ πξέπεη λα γίλεη, κε πνηλή αθπξφηεηαο, κε έγγξαθν θαη λα θαηαβιεζεί ε λφκηκε απνδεκίσζε. Ζ κε ηήξεζε ησλ ηππηθψλ απηψλ δηαηππψζεσλ ζπλεπάγεηαη ζρεηηθή αθπξφηεηα ηεο θαηαγγειίαο ππέξ ηνπ εξγαδνκέλνπ. Έρεη ινηπφλ απηφο ηεο επρέξεηα, αληί λα ζεσξήζεη άθπξε ηελ θαηαγγειία θαη λα αμηψζεη ηελ θαηαβνιή ησλ απνδνρψλ ηνπ πξνζθέξνληαο θαλνληθά ηηο ππεξεζίεο ηνπ πξνο ηνλ εξγνδφηε, λα παξαηηεζεί, ξεηά ή ζησπεξά, απφ ην δηθαίσκα πξνζβνιήο ηνπ θχξνπο ηεο θαη ζεσξψληαο απηήλ έγθπξε, λα απαηηήζεη ηε λφκηκε απνδεκίσζε ηνπ Καηαγγειία από ηνλ εξγαδόκελν Σν ηέινο ηεο εξγαζηαθήο ζχκβαζεο είλαη ελδερφκελν λα επέιζεη κε πξσηνβνπιία φρη απαξαίηεηα ηνπ εξγνδφηε, αιιά θαη ηνπ εξγαδνκέλνπ. Όπσο θαη γηα ηελ πεξίπησζε ηνπ εξγνδφηε, ν λφκνο πξνυπνζέηεη θαη θάπνηεο ππνρξεψζεηο. πγθεθξηκέλα, θάζε εξγαδφκελνο πνπ έρεη ηελ πξφζεζε λα ιχζε ηελ ππαιιειηθή ζχκβαζε κε ηνλ εξγνδφηε ηνπ είλαη ππνρξεσκέλνο λα ηελ θαηαγγείιεη πξηλ απφ ρξνληθφ δηάζηεκα ίζν κε ην κηζφ απφ απηφ πνπ απαηηείηε γηα ηνλ εξγνδφηε. Ο ρξφλνο φκσο απηφο ζε θακία πεξίπησζε δελ επηηξέπεηαη λα μεπεξάζεη ηνπο ηξείο κήλεο. Δπίζεο εάλ παξαβεί ηελ ππνρξέσζε ηνπ γηα θαηαγγειία, ε απνδεκίσζε δελ 12

14 είλαη δπλαηφ λα ππεξβεί ην πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζηηο ηαθηηθέο ηνπ απνδνρέο ηξηψλ κελψλ. Δάλ δε εξγαδφκελνο θαηήγγεηιε γηα ζπνπδαίν ιφγν, ν εξγαδφκελνο έρεη ην δηθαίσκα λα θαηαγγείιεη ηε ζχκβαζε εξγαζίαο νπνηεδήπνηε, είηε είλαη νξηζκέλνπ είηε ανξίζηνπ ρξφλνπ. Δάλ δε εξγαδφκελνο θαηήγγεηιε ηελ εξγαζηαθή ηνπ ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ γηα ζπνπδαίν ιφγν πνπ ζπλίζηαηαη ή νθείιεηαη ζε αζέηεζε ηεο ζχκβαζεο απφ ηνλ εξγνδφηε, έρεη αμίσζε γηα απνδεκίσζε θαηά ηνπ εξγνδφηε, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ηελ θαηαγγειία ηεο ζχκβαζεο απφ ηελ πιεπξά ηνπ έγηλε έγθπξα. Ζ απνδεκίσζε απηή είλαη ίζε κε ηνπο κηζζνχο πνπ ζα εηζέπξαηηε κέρξη ηε λφκηκε ιχζε ηεο ζχκβαζεο, θαζψο θαη θάζε άιιε δεκηά ηελ νπνία ππέζηε απφ ηελ αζέηεζε ηεο θαη ηελ θαηαγγειία πνπ πξνθιήζεθε απφ απηή. Δάλ φκσο ν ζπνπδαίνο ιφγνο θαηαγγειίαο δελ νθείιεηαη ζε γεγνλφηα πνπ ζπληζηνχλ παξάβαζε ηεο ζχκβαζεο απφ ηελ πιεπξά ηνπ εξγνδφηε, αιιά ζε γεγνλφηα πνπ απνηεινχλ αδηθνπξαμία π.ρ. βηαηνπξαγία θαηά εξγαδνκέλνπ, δηθαηνχηαη απηφο λα απαηηήζεη ρξεκαηηθή ηθαλνπνίεζε ηεο εζηθήο ηνπ βιάβεο. Ζ θαηαγγειία απφ ηελ πιεπξά ηνπ εξγαδνκέλνπ δελ είλαη απαξαίηεην λα είλαη έγγξαθε. Δπίζεο είλαη δπλαηφ λα ζπλάγεηαη θαη ζησπεξά. πλήζσο ζηελ πξάμε νχηε νη πξνζεζκίεο ηεξνχληαη νχηε θαη ε απνδεκίσζε θαηαβάιιεηαη ή δεηείηαη. Απηφ φκσο δελ απνθιείεη ην λα δηεθδηθήζεη ελ ηνχηνηο θάπνηνο εξγνδφηεο κε αγσγή ηελ απνδεκίσζε. Απαγνξεχεηαη πάλησο ν ζπκςεθηζκφο ηεο απνδεκίσζεο απηήο κε κηζζφ πνπ ηπρφλ νθείιεηαη. Μεηά ηε ιχζε ηεο εξγαζηαθήο ηνπ ζχκβαζεο ν εξγαδφκελνο δηθαηνχηαη λα δεηήζεη απφ ηνλ εξγνδφηε ηνπ πηζηνπνηεηηθφ ζρεηηθφ κε ην είδνο θαη ηε δηάξθεηα ηεο ππεξεζίαο ηνπ. Ο εξγνδφηεο δελ έρεη ην δηθαίσκα λα πεξηιάβεη ζην πηζηνπνηεηηθφ νπνηνδήπνηε ραξαθηεξηζκφ ζρεηηθά κε ην πνηφλ ή ηε δηαγσγή ηνπ, εθηφο εάλ ηνπ ην δεηήζεη ν ηδίσο. Δάλ ν εξγνδφηεο αξλεζεί λα εθδψζεη ην πηζηνπνηεηηθφ ή πεξηιάβεη ζ απηφ ραξαθηεξηζκνχο αλαθξηβείο ή πνπ δελ δεηήζεθαλ, έρεη δηθαίσκα ν εξγαδφκελνο λα θαηαθχγεη κε αγσγή ζην δηθαζηήξην θαη λα δεηήζεη αλάινγα ηελ έθδνζε ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ ή ηε δηφξζσζε ηνπ ΔΗΓΖ ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ Σαθηηθή θαη έθηαθηε θαηαγγειία Ζ ηαθηηθή θαηαγγειία απνηειεί ην ζπλεζέζηεξν θαη ζεκαληηθφηεξν ηξφπν ιχζεο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ, ηεο ζχκβαζεο δειαδή ηεο νπνίαο ε δηάξθεηα δελ νξίζηεθε νχηε θαη ζπλάγεηαη απφ ην είδνο θαη ην ζθνπφ ηεο εξγαζίαο (αξζξ ΑΚ).Με απηή θαζνξίδεηαη ην ρξνληθφ ζεκείν ιήμεο ηεο ζχκβαζεο, ην νπνίν ηα κέξε, ζηε ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ, έρνπλ αθήζεη αλνηθηφ. Γηα ηελ έγθπξε άζθεζε ηεο δελ απαηηείηαη θαηά θαλφλα ε χπαξμε ελφο ηδηαίηεξνπ ιφγνπ. Πξνβιέπεηαη σο δηθαίσκα θαζελφο απφ ηνπο ζπκβαιινκέλνπο θαη ε άζθεζε ηεο ζέηεη εθ ησλ πζηέξσλ ρξνληθά πιαίζηα ζε κηα δηαξθή, «επ' αφξηζηνλ» ζπκβαηηθή δέζκεπζε, αλαπιεξψλνληαο έηζη-απφ άπνςε ιεηηνπξγίαο-ην ζπκβαηηθφ ρξνληθφ πεξηνξηζκφ πνπ ιείπεη. 6 6 Πθγι: 13

15 Καηά θαλφλα, ε ηαθηηθή θαηαγγειία επηθέξεη ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο κεηά ηελ πάξνδν νξηζκέλεο πξνζεζκίαο. Ζ πξνζεζκία, πνπ θαζνξίδεηαη απφ ην λφκν ή ηε ζχκβαζε, απνζθνπεί ζην λα δψζεη ζηνλ αληηζπκβαιιφκελν ρξφλν γηα πξνζαξκνγή ζηε ιήμε ηεο ζχκβαζεο. Ζ ηήξεζε πξνζεζκίαο δελ απνηειεί πάλησο αλαγθαίν ελλνηνινγηθφ γλψξηζκα ηεο ηαθηηθήο θαηαγγειίαο). Γπλαηή είλαη ε άζθεζε ηεο θαη ρσξίο ηήξεζε πξνζεζκίαο (απξφζεζκε ηαθηηθή θαηαγγειία). Ζ έθηαθηε θαηαγγειία, ζε αληίζεζε κε ηελ ηαθηηθή, δελ έρεη σο ζθνπφ λα ζέζεη εθ ησλ πζηέξσλ ρξνληθά πιαίζηα ζε κηα δηαξθή έλλνκε ζρέζε, απνηξέπνληαο έηζη δεζκεχζεηο ζην δηελεθέο, αιιά απνβιέπεη ζηελ πξφσξε ιήμε ηεο ζχκβαζεο, εθφζνλ ζπληξέρεη ζπνπδαίνο ιφγνο (ΑΚ 672). Γηθαίσκα έθηαθηεο θαηαγγειίαο έρνπλ ηα κέξε ηφζν ζηε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ φζν θαη ζηε ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ. ηε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ επηθέξεη ηε ιχζε ηεο πξηλ απφ ηελ πάξνδν ηεο ζπκθσλεκέλεο δηάξθεηαο. ηε ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ, ε νπνία ιχλεηαη κνλνκεξψο νπνηεδήπνηε κε θαηαγγειία; ρσξίο κάιηζηα λα απαηηείηαη θάπνηνο ηδηαίηεξνο ιφγνο («ειεχζεξε θαηαγγειία»), ε έθηαθηε θαηαγγειία θαίλεηαη λα κελ έρεη πξαθηηθή ζεκαζία θαη λα είλαη εληειψο πεξηηηή. Απφ ηε ζηηγκή φκσο πνπ ν λνκνζέηεο ππνβάιιεη ηελ άζθεζε ηεο ηαθηηθήο θαηαγγειίαο ζε πεξηνξηζκνχο θαη δηαηππψζεηο, φπσο είλαη ε ηήξεζε νξηζκέλεο πξνζεζκίαο, ε ζεκαζία ηεο έθηαθηεο θαηαγγειίαο ζπλίζηαηαη αθξηβψο ζην φηη επηηξέπεη ηελ άκεζε ιχζε ηεο ζχκβαζεο, ρσξίο ηελ ηήξεζε ησλ πεξηνξηζκψλ απηψλ, ππφ ηνλ φξν φηη ζπληξέρεη έλαο ηδηαίηεξα ζνβαξφο, «ζπνπδαίνο», ιφγνο. πνπδαίν ιφγν ζπληζηνχλ έλα ή πεξηζζφηεξα πεξηζηαηηθά, ελ φςεη ησλ νπνίσλ δελ κπνξεί λα αμησζεί, ζχκθσλα κε ηελ θαιή πίζηε, απφ ηνλ θαηαγγέιινληα λα αλακείλεη ηελ θαλνληθή ιήμε ηεο ζχκβαζεο, είηε κε ηελ πάξνδν ηεο ζπκθσλεκέλεο δηάξθεηαο (ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ) είηε κε ηελ άζθεζε ηεο λνκνζεηηθά πξνβιεπφκελεο ηαθηηθήο θαηαγγειίαο (ζχκβαζε ανξίζηνπ ρξφλνπ). Ζ ζπλδξνκή πεξηζηαηηθψλ πνπ θαζηζηνχλ γηα ηνλ θαηαγγέιινληαη, ζχκθσλα κε ηελ θαιή πίζηε, κε αλεθηή ηε ζπλέρηζε ηεο ζχκβαζεο έσο ηελ θαλνληθή ηεο ιήμε, θαη δηθαηνινγνχλ επνκέλσο ηε δηάζπαζε ηεο αξρήο pacta sunt servanda, εμεγεί θαη ην γεγνλφο φηη ε έθηαθηε θαηαγγειία επηθέξεη, κε ηελ πεξηέιεπζή ηεο ζηνλ αληηζπκβαιιφκελν, ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο άκεζα, ρσξίο δειαδή λα απαηηείηαη ε πάξνδνο θάπνηαο πξνζεζκίαο. Όκσο θαη εδψ ε κε ηήξεζε πξνζεζκίαο δελ απνηειεί αλαγθαίν ελλνηνινγηθφ γλψξηζκα ηεο έθηαθηεο θαηαγγειίαο. Σα κέξε κπνξνχλ λα ζπκθσλήζνπλ φηη ε έθηαθηε θαηαγγειία δελ ζα ελεξγεί ακέζσο, αιιά κεηά πάξνδν νξηζκέλεο πξνζεζκίαο ή ν ίδηνο ν θαηαγγέιισλ λα ζέζεη κνλνκεξψο, γηα ην δηθφ ηνπ ζπκθέξνλ ή θαη ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ηνπ, νξηζκέλε πξνζεζκία. Δθφζνλ ε αλαγλψξηζε ζηα κέξε κηαο δηαξθνχο ζχκβαζεο ηεο δπλαηφηεηαο λα απαιιάζζνληαη απ' απηή, φηαλ ζπληξέρεη ζπνπδαίνο ιφγνο, ζηεξίδεηαη ζηηο επηηαγέο ηεο θαιήο πίζηεο, ν ζπκβαηηθφο απνθιεηζκφο ή ν ππέξκεηξνο πεξηνξηζκφο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο έθηαθηεο θαηαγγειίαο δελ είλαη επηηξεπηφο. Αληίζεηα, είλαη έγθπξνο ν απνθιεηζκφο ή ν πεξηνξηζκφο ηνπ δηθαηψκαηνο ηαθηηθήο θαηαγγειίαο. Αθξηβψο ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ν λφκνο ή ηα κέξε έρνπλ απνθιείζεη ηελ ηαθηηθή θαηαγγειία, απνθηά ηδηαίηεξε ζεκαζία ην δηθαίσκα έθηαθηεο θαηαγγειίαο σο ε κφλε δπλαηφηεηα κνλνκεξνχο ιχζεο ηεο ζχκβαζεο Καηαγγειία κε πξνζεζκία ε ρσξίο πξνζεζκία Αλάινγα κε ην αλ ην δηαπιαζηηθφ απνηέιεζκα ηεο θαηαγγειίαο, ε ιχζε ηεο ζχκβαζεο γηα ην κέιινλ, επέξρεηαη ακέζσο κε ηελ άζθεζε ηεο ή αθνχ πεξάζεη νξηζκέλε πξνζεζκία, ε θαηαγγειία δηαθξίλεηαη ζε θαηαγγειία κε πξνζεζκία ή 14

16 απξφζεζκε θαηαγγειία. Όπσο ήδε ιέρζεθε, ε ηαθηηθή θαηαγγειία είλαη θαηά θαλφλα θαηαγγειία κε πξνζεζκία, ελψ ε έθηαθηε είλαη, επίζεο θαηά θαλφλα, απξφζεζκε θαηαγγειία. Δθφζνλ φκσο ε ηήξεζε ή κε πξνζεζκίαο δελ απνηειεί νπζηψδεο ελλνηνινγηθφ γλψξηζκα ησλ δχν απηψλ εηδψλ θαηαγγειίαο, ε ηαχηηζε, απφ νξηζκέλνπο ζπγγξαθείο, ηεο ηαθηηθήο θαηαγγειίαο κε ηελ θαηαγγειία κε πξνζεζκία θαη ηεο έθηαθηεο θαηαγγειίαο κε ηελ απξφζεζκε θαηαγγειία δελ είλαη νξζή. Ζ δηάθξηζε κεηαμχ ηαθηηθήο θαη έθηαθηεο θαηαγγειίαο ζηεξίδεηαη ζηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ έγθπξε άζθεζε ηνπο (χπαξμε ή φρη ζπνπδαίνπ ιφγνπ). Αληίζεηα, ε δηάθξηζε κεηαμχ θαηαγγειίαο κε πξνζεζκία θαη απξφζεζκεο θαηαγγειίαο ζηεξίδεηαη ζηνλ ηξφπν ελέξγεηαο ηεο θαζεκηάο (ιχζε ηεο ζχκβαζεο ακέζσο ή κεηά πάξνδν πξνζεζκίαο). Δπνκέλσο, δελ είλαη αθξηβέο ην ιεγφκελν φηη έθηαθηε θαηαγγειία είλαη 11 θάζε θαηαγγειία πνπ γίλεηαη ρσξίο ηήξεζε πξνζεζκίαο. Ζ χπαξμε ζπνπδαίνπ ιφγνπ θαη φρη ε κε ηήξεζε πξνζεζκίαο απνηειεί ην αλαγθαίν ελλνηνινγηθφ ζηνηρείν ηεο έθηαθηεο θαηαγγειίαο θαη ην δηαθξηηηθφ ηεο γλψξηζκα απφ ηελ ηαθηηθή. Καη ε ηαθηηθή θαηαγγειία, φπσο ήδε ιέρζεθε, κπνξεί λα αζθεζεί ρσξίο ηήξεζε πξνζεζκίαο, ρσξίο λα κεηαηξέπεηαη, γηα ην ιφγν απηφ, ζε έθηαθηε Καηαγγειία ππό αίξεζε - Σξνπνπνηεηηθή θαηαγγειία Δπηθνπξηθή θαηαγγειία Δηπψζεθε παξαπάλσ φηη θαηαγγειία ππφ αίξεζε δελ επηηξέπεηαη θαη ε ηπρφλ πξνζζήθε αίξεζεο ηελ θαζηζηά άθπξε. Ο ιφγνο γηα ηελ απαγφξεπζε απηή έγθεηηαη ζην φηη ε αίξεζε δεκηνπξγεί αβεβαηφηεηα ζηνλ αληηζπκβαιιφκελν ζρεηηθά κε ηε ιήμε ή κε ηεο ζχκβαζεο, ε νπνία δελ ζπκβηβάδεηαη κε ην ραξαθηήξα ηεο θαηαγγειίαο σο δηαπιαζηηθήο δηθαηνπξαμίαο. ε φζεο φκσο πεξηπηψζεηο ε πξνζζήθε αίξεζεο δελ πξνθαιεί ηελ παξαπάλσ αβεβαηφηεηα δελ ππάξρεη θαλέλαο ιφγνο λα ηελ απαγνξεχζνπκε. Απηφ ζπκβαίλεη π.ρ. φηαλ ε αίξεζε είλαη εμνπζηαζηηθή, ε πιήξσζε ηεο δειαδή εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά απφ ηε βνχιεζε ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ. Σέηνηα αίξεζε πεξηέρεη ε «ηξνπνπνηεηηθή θαηαγγειία», ε θαηαγγειία δειαδή ππφ ηελ αίξεζε φηη ν αληηζπκβαιιφκελνο ζα απνξξίςεη ηελ πξφηαζε ηξνπνπνίεζεο ησλ φξσλ ηεο ζχκβαζεο. Δπίζεο, έγθπξε είλαη ε ιεγφκελε «επηθνπξηθή θαηαγγειία». Πξφθεηηαη γηα δεχηεξε θαηαγγειία, ζηελ νπνία πξνβαίλεη ν θαηαγγέιισλ γηα ηελ πεξίπησζε πνπ ε πξνεγνχκελε θαηαγγειία ζα θξηλφηαλ απφ ην δηθαζηήξην άθπξε. Δδψ έρνπκε αίξεζε δηθαίνπ (θαηαρξεζηηθή αίξεζε), ε νπνία είλαη θαζφια επηηξεπηή. Ζ δεχηεξε απηή θαηαγγειία, αλάινγα κε ηε λνκηθή θαηάζηαζε, αλ κελ ε πξψηε θαηαγγειία είλαη έγθπξε, δελ έρεη θακηά αμία θαη πέθηεη ζην θελφ, αλ δε είλαη άθπξε, επηθέξεη απηή ην πξψηνλ ηε ιχζε ηεο ζχκβαζεο Μεξηθή θαηαγγειία Ζ θαηαγγειία επηθέξεη ηελ θαηάξγεζε ηεο ζχκβαζεο ζην ζχλνιν ηεο θαη φρη κφλνλ νξηζκέλσλ φξσλ ηεο. Απηφ ηζρχεη θαη γηα ηελ ηξνπνπνηεηηθή θαηαγγειία, αθνχ ε απφθξνπζε απφ ηνλ αληηζπκβαιιφκελν ηεο πξφηαζεο ηξνπνπνίεζεο έρεη σο ζπλέπεηα ηε ιχζε ηεο. Αληίζεηα, ε κεξηθή θαηαγγειία αθνξά νξηζκέλνπο κφλνλ φξνπο, θαηαξγεί κεκνλσκέλα δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηε ζχκβαζε, ρσξίο λα επεξεάδεηαη θαηά ηα ινηπά ην πεξηερφκελν θαη ε χπαξμε ηεο. Ζ κεξηθή θαηαγγειία δελ είλαη επηηξεπηφ κέζν κεηαβνιήο ησλ φξσλ ηεο ζχκβαζεο. ε ζρέζε κε ηελ θαηαγγειία δελ απνηειεί έλα «minus», αιιά έλα «aliud». Πξνζθεχγνληαο ζ' απηή, ζα κπνξνχζε έλαο ζπκβαιιφκελνο, απφ ηε κηα κεξηά λα 15

17 απαιιάζζεηαη απφ νξηζκέλεο ζπκβαηηθέο ηνπ ππνρξεψζεηο, ρσξίο απφ. ηελ άιιε λα παξαηηείηαη απφ αμηψζεηο ηνπ πνπ απνξξένπλ απφ ζπκβαηηθέο δεζκεχζεηο ηνπ άιινπ κέξνπο. Έηζη φκσο ζα επελέβαηλε κνλνκεξψο ζην πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο θαη ζα αλέηξεπε ηε ζρέζε ηζνξξνπίαο θαη αιιειεμάξηεζεο πνπ πθίζηαηαη κεηαμχ ζπκβαηηθψλ δηθαησκάησλ θαη ππνρξεψζεσλ θαη ζηελ νπνία απέβιεςαλ ηα κέξε θαηά ηελ θαηάξηηζε ηεο ζχκβαζεο. Ζ κνλνκεξήο επέκβαζε ζην πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο, πνπ ζπλεπάγεηαη ε κεξηθή θαηαγγειία, έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηε ζεκειηψδε αξρή ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ pacta sunt servanda. Γίλεηαη βέβαηα δεθηφ φηη ν εξγνδφηεο κπνξεί, θαηά ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο, λα επηθπιαρζεί ηνπ δηθαηψκαηνο λα θαηαγγείιεη νξηζκέλνπο κφλν φξνπο εξγαζία. Όκσο, ζηελ πεξίπησζε απηή, δελ πξφθεηηαη θαηά θπξηνιεμία γηα κεξηθή θαηαγγειία, αιιά γηα ζπκβαηηθφ φξν κνλνκεξνχο πξνζδηνξηζκνχ ή αλάθιεζεο ζπγθεθξηκέλεο παξνρήο. Απφ ην λφκν νξίδεηαη, πσο θαη απφ ηνλ αλσηέξσ πίλαθα πξνθχπηεη, φηη γηα ηνπο κηζζσηνχο πνχ έρνπλ ζπκπιεξψζεη πάλσ απφ δέθα ρξφληα ππεξεζία, πξνζηίζεηαη γηα θάζε έηνο ππεξεζίαο ελφο κελφο απνδνρέο κεηά ηνπο έμη κηζζνχο. Πάλησο ζε θακηά πεξίπησζε ή απνδεκίσζε δελ κπνξεί λα ππεξβεί ηηο απνδνρέο δχν εηψλ, δειαδή ηνπο 24 κήλεο. εκεηψλεηαη ηδηαίηεξα φηη ηα αλαγξαθφκελα αλσηέξσ ρξνληθά δηαζηήκαηα λννχληαη ζπκπιεξσκέλα, δειαδή πξέπεη λα απνηεινχληαη απφ 12 κήλεο ην θαζέλα, ζχκθσλα κε ηε ζρεηηθή δηάηαμε ηνπ Αζη. Κψδηθα. Δπνκέλσο θαη κηα εκέξα αλ ιείπεη, ν κηζζσηφο ζα ιάβεη ηελ απνδεκίσζε ηνπ πξνεγνχκελνπ θιηκαθίνπ, δειαδή θιάζκα ηνπ έηνπο δελ ππνινγίδεηαη. Δίλαη δπλαηφλ φκσο λα ζπκθσλεζεί κεηαμχ εξγνδφηε θαη κηζζσηνχ, θαζψο θαη απφ ζπιινγηθή ζχκβαζε εξγαζίαο, ή θαηαβνιή κεγαιχηεξεο απνδεκίσζεο απφ ηε λφκηκε. 16

18 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο ΑΠΟΛΤΔΗ ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΗ 2.1 ΑΠΟΛΤΔΗ Γηθαηώκαηα Απνιύζεσλ Σν δήηεκα πφηε ε απνρή απφ ηελ εξγαζία κπνξεί λα ζεσξεζεί απφ ηνλ εξγνδφηε ζαλ παξαίηεζε θαη λα ηνλ απνιχζεη ρσξίο ηελ θαηαβνιή ηεο λφκηκεο απνδεκίσζεο έρεη ζπρλά απαζρνιήζεη ηα Γηθαζηήξηα. 7 Ο λφκνο δελ νξίδεη ξεηά πφηε ε απνρή απφ ηελ εξγαζία απνηειεί παξαίηεζε. Πξνβιέπεη φκσο φηη δελ απνηειεί παξαίηεζε απνρή απφ ηελ εξγαζία γηα παξαθάησ ιφγνπο πνπ ζα αλαιχζνπκε ζην παξάγξαθν πεξηνξηζκνί απνιχζεσλ. Ο εξγνδφηεο κπνξεί λα θαηαγγείιεη ηελ ανξίζηνπ ρξφλνπ ζχκβαζε εξγαζίαο ηνπ εξγαδφκελνπ κε νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. Αθφκε κπνξεί, αιιά κφλν γηα

19 ζπνπδαίν ιφγν, λα θαηαγγείιεη πξφσξα ηελ ζχκβαζε εξγαζίαο ηνπ εξγαδφκελνπ νξηζκέλνπ ρξφλνπ (ζπνπδαίνο ιφγνο κπνξεί λα είλαη ε παξάβαζε ππνρξεψζεσλ πνπ απνξξένπλ απφ ηε ζχκβαζε, αδηθαηνιφγεηε απνπζία, αληθαλφηεηα ή αλεπάξθεηα ζηελ εθπιήξσζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ). Πξνυπνζέζεηο έγθπξεο θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο (απφιπζεο) είλαη : Ζ γλσζηνπνίεζε γξαπηψο ηεο θαηαγγειίαο ζηνλ εξγαδφκελν. Ζ θαηαβνιή ηεο λφκηκεο απνδεκίσζεο εθφζνλ ν εξγαδφκελνο έρεη ζπκπιεξψζεη ηνπιάρηζηνλ δίκελε εξγαζία Ζ αλαγγειία ηεο απφιπζεο ζηνλ ΟΑΔΓ κέζα ζε 8 εκέξεο απφ ηελ θνηλνπνίεζε ηνπ εγγξάθνπ ηεο θαηαγγειίαο ζηνλ εξγαδφκελν, αιιηψο ν εξγνδφηεο έρεη πνηληθέο ζπλέπεηεο. Γελ ζίγεηαη ην θχξνο ηεο θαηαγγειίαο απφ ηελ παξάιεηςε απηή. Ζ γλσζηνπνίεζε ηνπ ιφγνπ ηεο θαηαγγειίαο, ψζηε λα δηαπηζηψλεηαη φηη δελ πξνζθξνχεη ζε απαγνξεπηηθέο δηαηάμεηο ή φηη αζθείηαη θαηαρξεζηηθά Πεξηνξηζκνί απνιύζεσλ Ο εξγνδφηεο έρεη ην δηθαίσκα λα απνιχεη ηνπο κηζζσηνχο ηνπ αλεκπφδηζηα θαη επνκέλσο κπνξεί λα ην πξάμεη νπνηεδήπνηε. Τπάξρνπλ φκσο νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, πνπ απηφ ηνπο ην δηθαίσκα πεξηνξίδεηαη είηε απφ δηαηάμεηο λφκσλ είηε απφ ηελ αηνκηθή ζχκβαζε εξγαζίαο. Δηδηθφηεξα, δελ επηηξέπεηαη ε απφιπζε ησλ κηζζσηψλ ζηηο παξαθάησ πεξηπηψζεηο: Α) Όηαλ ν κηζζσηνί (ππάιιεινη ή εξγαηνηερλίηεο) βξίζθνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαλνληθήο ηνπο άδεηαο, 8 Β) Όηαλ νη κηζζσηνί βξίζθνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζηξάηεπζεο. Όζνη ζηξαηεχνληαη δελ κπνξνχλ λα απνιπζνχλ θαηά ηελ πεξίνδν ηεο ζηξάηεπζήο ηνπο θαη γηα έλα ρξφλν κεηά ηελ απνζηξάηεπζή ηνπο, ρσξίο ηελ άδεηα ηεο εηδηθήο δηνηθεηηθήο επηηξνπήο. Αλ δελ ηεξεζνχλ απηέο νη δηαδηθαζίεο ν κηζζσηφο έρεη αμίσζε πξφζζεηεο απνδεκίσζεο έμη κελψλ επηπιένλ γηα ηελ απφιπζή ηνπ. Γ) ηηο εγθπκνλνχζεο, ηφζν θαηά ηελ πεξίνδν ηεο εγθπκνζχλεο ηνπο φζν θαη γηα ρξνληθφ δηάζηεκα ελφο έηνπο κεηά ηνλ ηνθεηφ. Ζ απφιπζε εγθχνπ εξγαδφκελεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εγθπκνζχλεο αιιά θαη γηα έλα ρξφλν κεηά ηνλ ηνθεηφ ή γηα κεγαιχηεξν δηάζηεκα, αλ είρε επηπινθέο ιφγσ ηνπ ηνθεηνχ, απαγνξεχεηαη. Δπηηξέπεηαη κφλν γηα ζπνπδαίν ιφγν, άζρεην κε ηελ κείσζε ηεο απνδνηηθφηεηάο ηεο εμαηηίαο ηεο εγθπκνζχλεο θαη πξέπεη λα γλσζηνπνηείηαη θαη ζηελ Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο. Γ) ε εμαξηεκέλα άηνκα, εθφζνλ απνδεδεηγκέλα κεηέρνπλ ζε πξφγξακκα απεμάξηεζεο θαη γηα ηέζζεξηο κήλεο απφ ηελ ππαγσγή ηνπο ζην πξφγξακκα απηφ θαη γηα κία θνξά. Δ) Καηά ηε δηάξθεηα ηεο θνίηεζεο ησλ κηζζσηψλ ηνπξηζηηθψλ επαγγεικάησλ ζε ζρνιέο κεηεθπαίδεπζεο ή καζεηείαο, Σ) Όηαλ νη κηζζσηνί είλαη ζπλδηθαιηζηηθά ζηειέρε, αλ δελ ηεξεζεί ε πξνβιεπφκελε απφ ηε λνκνζεζία δηαδηθαζία. Ζ απφιπζε νξηζκέλσλ πξνζηαηεπνκέλσλ ζηειερψλ απαγνξεχεηαη ρσξίο απφθαζε ηεο εηδηθήο επηηξνπήο ηνπ άξζξνπ.15, Ν.1264/82 (απνηεινχκελεο απφ

20 εθπξνζψπνπο ηνπ θξάηνπο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο εξγνδνζίαο) θαη κφλν γηα νξηζκέλνπο πεξηνξηζηηθνχο ιφγνπο φπσο αλαθέξεηαη αλαιπηηθά ζηνλ Ν.1264/82, φπσο ηζρχεη ζήκεξα. Ε) ε θάζε πεξίπησζε δπζκελνχο κεηαρείξηζεο ηνπ κηζζσηψλ απφ ηνλ εξγνδφηε, π.ρ. εθδηθεηηθή ζπκπεξηθνξά ηνπ εξγνδφηε ιφγσ κε ελδνηηθφηεηαο ηνπ εξγαδνκέλνπ ζε ζεμνπαιηθή ή άιιε παξελφριεζε. Ζ) Όζνη έρνπλ πξνζιεθζεί αλαγθαζηηθά κε λφκνπο γηα ηελ πξνζηαζία αηφκνπ κε εηδηθέο αλάγθεο, πνιπηέθλσλ, πνιεκηζηψλ, αγσληζηψλ Δζληθήο Αληίζηαζεο θ.ι.π. δελ επηηξέπεηαη λα απνιπζνχλ ρσξίο απφθαζε ηεο αξκφδηαο εηδηθήο επηηξνπήο. Θ) Αθφκε ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο θαη γηα κηζζσηνχο δεκνζίσλ ππεξεζηψλ ή επηρεηξήζεσλ πνπ ν θαλνληζκφο έρεη ζρεηηθή ξχζκηζε, απαηηείηαη ε ζπγθαηάζεζε ηνπ ππεξεζηαθνχ ή Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ. «Η έννοια ηηρ παπαπάνω διάηαξηρ είναι όηι ο επγοδόηηρ δεν μποπεί ζε καμία πεπίπηωζη να θεωπήζει ωρ οικειοθελή αποσώπηζη ηην αποςζία ηος επγαζομένος μέζα ζηα παπαπάνω σπονικά όπια και για ηοςρ παπαπάνω λόγοςρ» Δηδηθέο πεξηπηώζεηο 1) Αλ ν εξγαδόκελνο ππνγξάςεη ην έγγξαθν ηεο θαηαγγειίαο θαη ιάβεη ηελ απνδεκίσζε κπνξεί λα πξνζβάιιεη ηελ απόιπζή ηνπ; O εξγαδφκελνο αλ δελ ππνγξάςεη φηη έιαβε γλψζε ηνπ εγγξάθνπ ηεο απφιπζεο, απιψο δπζθνιεχεη ηελ θαηάζηαζε, γηαηί ηφηε ν εξγνδφηεο ζα θνηλνπνηήζεη ην έγγξαθν κέζσ δηθαζηηθνχ επηκειεηή. Σν γεγνλφο φηη, ν εξγαδφκελνο παξαιακβάλεη ην έγγξαθν ηεο θαηαγγειίαο ή ηελ απνδεκίσζε, αλ είλαη δπλαηφλ πξνζζέηνληαο ηελ θξάζε πξηλ ηελ ππνγξαθή ηνπ "κε επηθχιαμε θάζε δηθαηψκαηφο κνπ" δελ ηνπ ζηεξεί ην δηθαίσκα λα πξνζβάιεη ην θχξνο ηεο θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο ηνπ. θφπηκν βέβαηα είλαη λα πξνζέρεη ν εξγαδφκελνο λα κελ ππάξρνπλ θξάζεηο άζρεηεο ζην έγγξαθν, φπσο π.ρ. απνδέρνκαη ηελ απφιπζή κνπ θ.ά. Αλ ζην έγγξαθν ππάξρεη αλάινγε θξάζε λα κελ ππνγξάςεη. 9 2) Ο εξγαδόκελνο κπνξεί λα θαηαγγείιεη ηελ ζρέζε εξγαζίαο ηνπ; Ο εξγαδφκελνο κπνξεί λα παξαηηεζεί ή λα απνρσξήζεη νηθεηνζειψο απφ ηελ εξγαζία ηνπ κε ξεηή δήισζε ή θαη ζησπεξά. ηελ πεξίπησζε απηή ν εξγαδφκελνο δελ δηθαηνχηαη απνδεκίσζε, αιιά δηθαηνχηαη: α) δεδνπιεπκέλεο απνδνρέο, β) απνδνρέο ηεο εηήζηαο άδεηάο ηνπ θαη ηνπ επηδφκαηνο αδείαο, γ) αλαινγία δψξνπ ενξηψλ κέρξη ηελ ιήμε ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο

21 2.2 ΑΠΟΕΖΜΗΧΔΗ Τπνινγηζκόο Απνδεκίσζεο Ο ππνινγηζκφο ηεο απνδεκηψζεσο γίλεηαη κε βάζε ηηο ηαθηηθέο απνδνρέο ηνπ κηζζσηνχ (άζρεηα αλ πξφθεηηαη γηα ππαιιήινπ ή εξγάηε) θαηά ηνλ ηειεπηαίν κήλα κε θαζεζηψο πιήξνπο απαζρφιεζεο (άξζξν 5 παξ. 1 Ν. 3198/55). 10 αλ ηειεπηαίνο κήλαο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο απνδεκηψζεσο λνείηαη ην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ έρεη ζαλ ηέινο ηελ εκεξνκελία απφιπζεο ηνπ εξγαδνκέλνπ θαη αξρή ηελ αληίζηνηρε εκεξνκελία ηνπ πξνεγνχκελε κήλα. 11 Δπηζεκαίλεηαη φηη ε απνδεκίσζε πξέπεη λα ππνινγίδεηαη βάζεη ηα πξαγκαηηθά θαηαβαιιφκελσλ απνδνρψλ θαη φρη βάζεη ησλ λνκίκσλ. Σαθηηθέο απνδνρέο ζεσξνχληαη ν κηζζφο, θαζψο θαη θάζε άιιε παξνρή ζε είδνο θαη ζε ρξήκα πνπ δίλεηαη ηαθηηθά θαη κφληκα. Δηδηθά γηα ηελ απνδεκίσζε απφιπζεο ζπλππνινγίδνληαη ηα δψξα ενξηψλ θαη ην επίδνκα άδεηαο, πξνζαπμάλνληαο θαηά ην 1/6 ηνπ κεληαίνπ κηζζνχ ή ηνπ εκεξνκηζζίνπ. Μηζζσηφο πνπ έρεη ηελ ππαιιειηθή ηδηφηεηα θαηά ην ρξφλν ηεο απφιπζεο, ελψ αξρηθά είρε πξνζιεθζεί ζαλ εξγάηεο θαη ε ηδηφηεηά ηνπ κεηαηξάπεθε ζε ππαιιειηθή ρσξίο λα ιπζεί ε ζχκβαζή ηνπ, δηθαηνχηαη απνδεκίσζε ππαιιήινπ, βάζεη ηεο ζπλνιηθήο ππεξεζίαο ηνπ ζηνλ απηφ εξγνδφηε (Α.Π. 636/71, 760/81) Υξόλνο θαη ηξόπνο θαηαβνιήο Ζ απνδεκίσζε πξέπεη λα θαηαβιεζεί ηαπηφρξνλα κε ηελ επίδνζε ηνπ εγγξάθνπ ηεο θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο γηα λα είλαη έγθπξε ε απφιπζε. Σξόπνο θαηαβνιήο Ζ απνδεκίσζε πξέπεη λα θαηαβιεζεί ζε κεηξεηά. Δάλ ε απνδεκίσζε ππεξβαίλεη ηηο απνδνρέο έμη κελψλ ν εξγνδφηεο δηθαηνχηαη λα θαηαβάιιεη ακέζσο ην ηκήκα ηεο απνδεκίσζεο κέρξη 6 κεληαίνπο κηζζνχο θαη ην ππφινηπν ζε ηξηκεληαίεο δφζεηο θάζε κία απφ ηηο νπνίεο δελ κπνξεί λα είλαη θαηψηεξε απφ ηηο απνδνρέο ηξηψλ κελψλ, εθηφο εάλ ην ππφινηπν ηεο απνδεκίσζεο είλαη κηθξφηεξν απφ ην πνζφ ησλ απνδνρψλ ηξηψλ κελψλ, νπφηε θαηαβάιιεηαη ην πνζφ απηφ. Ζ πξψηε δε απφ ηηο αλσηέξσ δφζεηο πξέπεη λα θαηαβιεζεί ηελ επφκελε πνπ ζπκπιεξψλεηαη ηξίκελν απφ ηελ απφιπζε Κξαηήζεηο ζηελ Απνδεκίσζε Απόιπζεο Ζ απνδεκίσζε θαηαγγειίαο ζπκβάζεσο δελ ππφθεηηαη ζε θξαηήζεηο γηα ην ΗΚΑ ή άιινπο αζθαιηζηηθνχο νξγαληζκνχο Σημείωζη: πίλαθες αποδεκηώζεωλ δεκοζίοσ θαη ηδηωηηθού (σπερέηες & εργαηοηετλίηες) ηοκέα βι. θεθ. 3 20

22 Ωζηφζν, ε απνδεκίσζε θνξνινγείηαη. Αλ ην πνζφ ηεο θαηαβαιιφκελεο απνδεκίσζεο είλαη κέρξη είλαη αθνξνιφγεηε. Γηα ην πνζφ ηεο απνδεκίσζεο πνπ ππεξβαίλεη ηα , ππνινγίδεηαη θφξνο κε ζπληειεζηή 20%. Ο θφξνο, πνπ βαξχλεη ηνλ απνιπφκελν, παξαθξαηείηαη θαηά ηελ πιεξσκή ηεο απνδεκίσζεο απφ ηνλ εξγνδφηε. Ο εξγνδφηεο έρεη ηελ ππνρξέσζε απφδνζήο ηνπ ζηελ νηθεία Γ.Ο.Τ. απηνηειψο κε δήισζε, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηνπο απνιπζέληεο κηζζσηνχο θαη ηα ζρεηηθά πνζά γηα θάζε κήλα. Πξνζεζκία απνδφζεσο ν επφκελνο κήλαο. Σα πνζά πνπ απνδίδνληαη κ' απηή ηε δήισζε δελ πεξηιακβάλνληαη νχηε ζηηο ηξηκεληαίεο νχηε ζηελ εηήζηα εθθαζαξηζηηθή δήισζε Φ.Μ.Τ. (Τπ. Οηθ. Πνι. 1170/1989) Πεξηνξηζκνί ζην ύςνο ηεο Απνδεκίσζεο Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο απνδεκίσζεο ησλ ηδησηηθψλ ππαιιήισλ δελ ιακβάλνληαη ππφςε νη κεληαίεο απνδνρέο θαηά ην ηκήκα πνπ ππεξβαίλνπλ ην 8πιάζην ηνπ εκεξνκηζζίνπ ηνπ αλεηδίθεπηνπ εξγάηε πνιιαπιαζηαδφκελν επί Απνδεκίσζε ιόγσ ζπληαμηνδόηεζεο Μηζζσηνί πνπ ππάγνληαη ζην θιάδν ζχληαμεο νπνηνπδήπνηε Αζθαιηζηηθνχ Οξγαληζκνχ, εθ' φζνλ ζπκπιεξψζνπλ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα πιήξε ζχληαμε γήξαηνο, εάλ κελ είλαη εξγαηνηερλίηεο κπνξνχλ λα απνρσξνχλ, εάλ δε είλαη ππάιιεινη κπνξνχλ λα απνρσξνχλ ή λα απνιχνληαη απφ ηνλ εξγνδφηε. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο δηθαηνχληαη ην 50% ηεο λφκηκεο απνδεκίσζεο απφιπζεο αλ δελ έρνπλ επηθνπξηθή αζθάιηζε ή ην 40% αλ έρνπλ. Σε κεησκέλε απηή απνδεκίσζε δηθαηνχληαη θαη νη κηζζσηνί, κε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ, πνπ απνιχνληαη ή απνρσξνχλ πξηλ ηε ιήμε ηεο γηα λα ζπληαμηνδνηεζνχλ ζεκειηψλεηαη ρσξίο λα απαηηείηαη ε ζπγθαηάζεζε ηνπ εξγνδφηε (άξζξν 8, Ν. 3198/1955). εκεηψλεηαη φηη ν εξγνδφηεο δελ κπνξεί λα απνιχζεη εξγάηε πνπ έρεη ζπκπιεξψζεη ηηο πξνυπνζέζεηο πιήξνπο ζπληαμηνδφηεζεο γήξαηνο, κε θαηαβνιή κεησκέλεο απνδεκίσζεο. Μφλν γηα ππαιιήινπο έρεη απηή ηελ επρέξεηα Αποζημίωςη με 15ετθ υπηρεςία Μηζζσηνί γεληθά πνπ ππάγνληαη γηα ζχληαμε ζε νπνηνδήπνηε αζθαιηζηηθφ θνξέα, κπνξνχλ λα απνρσξνχλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο, δηθαηνχκελε ηεο κηζήο απνδεκίσζεο ηνπ Ν. 2112/1920 ή ηνπ Β.Γ. 16/ γηα ηελ θαηαγγειία ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο ηνπο εθφζνλ ππάξρνπλ νη παξαθάησ πξνυπνζέζεηο. - πλδένληαη κε ηνλ εξγνδφηε ηνπο κε ζχκβαζε εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ. - Έρνπλ ζπκπιεξψζεη δεθαπεληαεηή ππεξεζία ζηνλ ίδην εξγνδφηε ή ην πξνβιεπφκελν φξην ειηθίαο ηνπ αζθαιηζηηθνχ ηνπο νξγαληζκνχ. - Απνρσξνχλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο κε ηε ζπγθαηάζεζε ηνπ εξγνδφηε Απνδεκηώζεηο νξηζκέλσλ θαηεγνξηώλ κηζζσηώλ Θπξσξνί πνιπθαηνηθηώλ: Ζ απνδεκίσζή ηνπο ιφγσ απφιπζεο αλέξρεηαη ζην 1/2 ηεο πξνβιεπφκελεο γηα ηνπο ηδησηηθνχο ππαιιήινπο. 21

23 Κιεηήξεο γξαθείσλ: Απνιπφκελνη δηθαηνχληαη απνδεκίσζε εξγαηνηερλίηε δηφηη δελ ζεσξείηαη φηη έρνπλ ηελ ππαιιειηθή ηδηφηεηα έζησ θη αλ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ θαηάζεζε ή είζπξαμε ρξεκάησλ απφ ηξάπεδεο ή πειάηεο (Α.Π. 132/90). Οηθηαθνί ππεξέηεο, νηθόζηην πξνζσπηθό: Γηθαηνχληαη ηελ απνδεκίσζε ηνπ εξγαηνηερλίηε, αδηάθνξα αλ έρνπλ ηελ ππαιιειηθή ηδηφηεηα Μεησκέλε Απνδεκίσζε 1. Απφιπζε κε πξνκχλεζε (κφλν γηα ηνπο ππαιιήινπο). ηελ πεξίπησζε απηή, ζην κηζζσηφ πνπ παξακέλεη ζηελ εξγαζία ηνπ κέρξη λα ιήμεη ν ρξφλνο πξνκχλεζεο θαηά ηελ απφιπζε ηνπ, θαηαβάιιεηαη ην ½ ηεο λφκηκεο απνδεκίσζεο πνπ νθείιεηαη ζε πεξίπησζε έθηαθηεο θαηαγγειίαο. 2. ε πεξίπησζε δηαθνπήο ησλ εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο γηα ιφγνπο αλψηεξεο βίαο (θαηαζηξνθή απφ ππξθαγηά, ζεηζκφ θιπ) νθείινληαη ηα 2/3 ηεο λφκηκεο απνδεκίσζεο (άξζξν 6 παξ. 2 εδ. 2 Ν. 2112/1920 φπσο ηζρχεη κε ην άξζξν 4 Ν. 4558/30). 3. Αλ ν κηζζσηφο είλαη ππάιιεινο θαη κπνξεί λα ζπληαμηνδνηεζεί κε πιήξε ζχληαμε γήξαηνο, δηθαηνχηαη πνζνζηφ 50% ηεο λφκηκεο απνδεκίσζεο, εάλ δελ έρεη επηθνπξηθή αζθάιηζε θαη 40% εάλ ιακβάλεη επηθνπξηθή αζθάιηζε Παξαγξαθή Απνδεκίσζεο Κάζε αγσγή ηνπ εξγαδνκέλνπ γηα θαηαβνιή ή ζπκπιήξσζε ηεο απνδεκίσζεο, πξέπεη λα αζθεζεί κέζα ζε απνθιεηζηηθή πξνζεζκία 6 κελψλ απφ ηφηε πνπ θαηέζηε απαηηεηή, δει. απφ ηελ θαηαβνιή ηεο απνδεκίσζεο ή ηελ ιχζε ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο Άξλεζε θαηαβνιήο απνδεκίσζεο Απφ ηε λνκνζεζία πξνβιέπεηαη φηη ν εξγνδφηεο πνπ θαζπζηεξεί λα θαηαβάιιεη ηηο απνδνρέο ζηνπο κηζζσηνχο δηψθεηαη πνηληθά θαη ηηκσξείηαη κε θπιάθηζε θαη ρξεκαηηθή πνηλή (άξζξν 8 Ν.2336/95). Αληίζεηα ε άξλεζε ηνπ εξγνδφηε λα θαηαβάιιεη ζηνλ απνιπφκελν ηελ νθεηιφκελε ζ' απηφλ απνδεκίσζε, δελ δηψθεηαη πνηληθά γηαηί ε απνδεκίσζε δελ έρεη ην ραξαθηήξα ηνπ κηζζνχ. Οη ζπλέπεηεο γηα ηνλ εξγνδφηε πνπ αξλείηαη ή θαζπζηεξεί λα θαηαβάιιεη ηελ απνδεκίσζε είλαη κφλν αζηηθέο Απαιιαγή από απνδεκίσζε Απνδεκίσζε δελ νθείιεηαη: 1. Πξηλ ηε ζπκπιήξσζε δίκελεο ππεξεζίαο ηνπ εξγαδφκελνπ ζηελ επηρείξεζε. 12 Αλ παξαηηεζεί ν εξγαδφκελνο. ηε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ, εθηφο αλ θαηαγγειζεί πξηλ ηε ιήμε ηεο απφ ηνλ εξγνδφηε ρσξίο ζπνπδαίν ιφγν, ζχκθσλα κε ηα νξηδφκελα ζηνλ Α.Κ. νπφηε νθείινληαη φινη νη κηζζνί ηνπ ππφινηπνπ ρξφλνπ κέρξη ηε ιήμε ηεο

24 ηε ζχκβαζε νξηζκέλνπ έξγνπ, εθηφο αλ ππνθξχπηεηαη ζρέζε ή ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο νπφηε ηεθκαίξεηαη φηη πθίζηαηαη κηα εληαία ζχκβαζε εξγαζίαο θαη νθείιεηαη απνδεκίσζε. 2. ε πεξίπησζε κήλπζεο ζε βάξνο ηνπ εξγαδφκελνπ γηα αδίθεκα πνπ δηαπξάρζεθε θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπ ή ηνπ απαγγέιζεθε θαηεγνξία γηα αδίθεκα ηνπιάρηζηνλ ζε βαζκφ πιεκκειήκαηνο. Δάλ απαιιαγεί ν κηζζσηφο δηθαηνχηαη λα δεηήζεη ηελ απνδεκίσζή ηνπ. 23

25 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ο ΑΠΟΛΤΔΗ ΜΗΘΧΣΧΝ ΗΓΗΧΣΗΚΧΝ ΚΑΗ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ 3.1 ΑΠΟΛΤΔΗ ΜΗΘΧΣΧΝ Γηαδηθαζία απνιύζεσο κηζζσηώλ Γεληθά: Γηα ηελ θαηαγγειία ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ, δειαδή γηα ηελ απφιπζε κηζζσηψλ γεληθά δελ ππάξρνπλ εληαίεο θαη νκνηφκνξθεο δηαηάμεηο γηα φιεο ηηο θαηεγνξίεο ησλ εξγαδνκέλσλ, αιιά νχηε θαη γηα νιφθιεξε ηε Υψξα επίζεο. Δάλ επηρεηξήζνπκε κηα γεληθή αλάιπζε, ζα δηαπηζηψζνπκε ηηο αθφινπζεο πεξηπηψζεηο Κων. Δ. Λαναρα κεςςαλ. Νομοκεςία εργατικι και αςφαλιςτικι 1989, ςελ

26 Καηαξρήλ φηαλ πξφθεηηαη γηα απφιπζε κηζζσηψλ πνπ εξγάδνληαη ζε επηρεηξήζεηο θαη εθκεηαιιεχζεηο νη νπνίεο ππάγνληαη ζηελ αζθάιηζε αλεξγίαο, έρεη εθαξκνγή ν Ν. 3198/1955, ζε ζπλδπαζκφ, γηα φζνπο κελ έρνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ ηδησηηθνχ ππαιιήινπ κε ην Ν. 2112/1920 πεξί θαηαγγειίαο ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο ησλ ηδησηηθψλ ππαιιήισλ, γηα φζνπο δελ έρνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ εξγαηνηερλίηε κε ην Β.Γ. 16/ <<πεξί εθηάζεσο ηνπ αλσηέξσ λφκνπ επί ησλ εξγαηψλ, ηερληηψλ θαη ππεξεηψλ>>. Γειαδή ν Ν. 3198/1955 εθαξκφδεηαη κφλν ζην πξνζσπηθφ ησλ επηρεηξήζεσλ, εθκεηαιιεχζεσλ θιπ., πνπ είλαη εγθαηαζηεκέλεο ζε πεξηνρή φπνπ έρεη εγθαηαζηαζεί ε αζθάιηζε αλεξγίαο (ζήκεξα ζε φιε ηελ Υψξα), ππάγνληαη ζε απηήλ θαη ππνρξενχληαη αληίζηνηρα λα θαηαβάιινπλ ηηο εηζθνξέο ηνπ θιάδνπ αλεξγίαο. Γηα ηνπο ππφινηπνπο κηζζσηνχο, ε απφιπζε ηνπο δηέπεηαη κφλν απφ ην Ν. 2112/1920 πξνθεηκέλνπ γηα ππαιιήινπο ή απφ ην Β.Γ. 16/ πξνθεηκέλνπ γηα εξγαηνηερλίηεο. χκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ αλσηέξσ λφκσλ: α) δελ απαηηείηε έγγξαθε θαηαγγειία θαη β) απνδεκίσζε νθείιεηαη κφλν εθφζνλ ε απφιπζε γίλεη ρσξίο πξνεηδνπνίεζε ή φηαλ γίλεη πξηλ απφ ηνλ θαλνληθφ ρξφλν. ηελ πεξίπησζε απηή ε απνδεκίσζε είλαη ίζε κε ηηο απνδνρέο πνπ ζα ειάκβαλε ν κηζζσηφο θαηά ην ρξνληθφ δηάζηεκα ηεο πξνεηδνπνηήζεσο. εκεηψλεηαη ηδηαίηεξα φηη, ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξναλαθέξακε έρνπλ εθαξκνγή παξάιιεια θαη νη δηαηάμεηο ηνπ Α.Ν. 99/1967 <<πεξί ειέγρνπ νκαδηθψλ απνιχζεσλ>>, φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ην Ν. 1387/83. Σέινο δηαηάμεηο ζρεηηθά κε ηελ απφιπζε ησλ κηζζσηψλ πεξηέρνπλ θαη ηα άξζξα ηνπ Αζη. Κψδηθα, ηα νπνία φκσο εθαξκφδνληαη κφλν ζηνπο κηζζσηνχο πνπ εμαηξνχληαη απφ ηελ πξνζηαζία ησλ αλσηέξσ λφκσλ. ηελ πεξίπησζε απηή, ε ζχκβαζε εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ κπνξεί λα ιπζεί κε πξνεηδνπνίεζε, ε νπνία πξέπεη λα γίλεη πξηλ απφ 25 εκέξεο. Δάλ φκσο δελ ηεξεζεί ε αλσηέξσ 15ζήκεξε πξνεηδνπνίεζε, ν απνιπφκελνο κηζζσηφο δηθαηνχηαη λα ιάβεη ηηο απνδνρέο ηνπ επί ίζν ρξφλν. Έθηαζε εθαξκνγήο: Ζ δηθαζηεξηαθή λνκνινγία παγίσο πιένλ δέρεηαη φηη, νη δηαηάμεηο ζρεηηθά κε ηελ θαηαγγειία ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο ηνπ Ν. 2112/1920 θαη ηνπ Β.Γ. 16/ , φπσο ζπκπιεξψζεθαλ απφ ην Ν. 3198/1955, έρνπλ εθαξκνγή ζε φινπο γεληθά ηνπο κηζζσηνχο (ππαιιήινπο, εξγαηνηερλίηεο, ππεξεηηθφ πξνζσπηθφ), πνπ ζπλδένληαη κε ηνλ εξγνδφηε ηνπο κε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο, εθφζνλ απηή είλαη ανξίζηνπ ρξφλνπ θαη ζπγρξφλσο ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Δμάιινπ ε ηδηφηεηα ηνπ εξγνδφηε δελ έρεη ζεκαζία θαη ζπλεπψο νη αλσηέξσ λφκνη ηζρχνπλ ζηηο θάζε είδνπο επηρεηξήζεηο, εθκεηαιιεχζεηο θαη εξγαζίεο, σκαηεία, Οξγαληζκνχο, Ηδξχκαηα θιπ. Γελ ππάγνληαη ζηηο δηαηάμεηο ησλ λφκσλ απηψλ νη κηζζσηνί πνπ απαζρνινχληαη ζε Ν.Π.Η.Γ. ή θαη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο, εθφζνλ έρεη ιεθζεί γη απηνχο εηδηθή κέξηκλα κε λφκν ή θαλνληζκφ εξγαζίαο, πνπ έρεη εγθξηζεί απφ ην Κξάηνο θαη ν νπνίνο παξέρεη ίζε πξνζηαζία ηνπιάρηζην. Δπίζεο γηα ην πξνζσπηθφ πνπ απαζρνιείηαη κε ζρέζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζην Γεκφζην, ηα Ν.Π.Γ.Γ. θαη ζηνπο Ο.Σ.Α., ηζρχνπλ εηδηθέο δηαηάμεηο. Απαξαίηεηε φκσο πξνυπφζεζε γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ Ν. 3198/1955 είλαη, λα ππάγεηαη ν εξγνδφηεο (επηρείξεζε ή εθκεηάιιεπζε θιπ) ζηνλ νπνίν παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ ν απνιπφκελνο κηζζσηφο, ζηελ αζθάιηζε αλεξγίαο. Με ηελ έλλνηα φηη ν θχθινο ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ επεθηείλεηαη ζε πεξηνρή φπνπ ιεηηνπξγεί ε αζθάιηζε ηνπ Οξγαληζκνχ Αλεξγίαο θαη ππνρξενχηαη λα θαηαβάιιεη αζθ. εηζθνξέο ππέξ απηήο, γηα ην πξνζσπηθφ πνπ εξγάδεηαη ζηελ επηρείξεζε ηνπ. ήκεξα ε αζθάιηζε αλεξγίαο ηζρχεη ζε φιεο ηηο πεξηνρέο ηεο ρψξαο θαη γηα ην ζχλνιν ησλ κηζζσηψλ. Πάλησο δελ έρεη ζεκαζία ην γεγνλφο φηη ν κηζζσηφο πνπ πξφθεηηαη λα 25

27 απνιπζεί, δελ είλαη εθνδηαζκέλνο κε αζθ. Βηβιηάξην ηνπ Η.Κ.Α. ή άιινπ Αζθ. Οξγαληζκνχ. Άθπξε ζύκβαζε εξγαζίαο: χκθσλα κε πξφζθαηε άπνςε ηεο δηθαζηεξηαθήο λνκνινγίαο, φηαλ πξφθεηηαη γηα ζρέζε εξγαζίαο πνπ πξνέξρεηαη απφ άθπξε ζχκβαζε εξγαζίαο (φπσο ι.ρ. πξνθεηκέλνπ γηα ζεξβηηφξν πνπ εξγάδεηαη ρσξίο βηβιηάξην πγείαο ή γηα αλήιηθν πνπ παξέρεη απαγνξεπκέλε εξγαζία), εάλ ν εξγνδφηεο επηζπκεί ν κηζζσηφο ηνπ λα παχζεη λα παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ, δελ ππνρξενχηαη λα θαηαγγέιιεη εγγξάθσο ηελ εξγαζηαθή απηή ζρέζε, αιιά κφλν λα θαηαβάιιεη ηελ πξνβιεπφκελε απφ ην Ν. 2112/1920 ή ην Β.Γ. 16/ απνδεκίσζε, αλάινγα κε ηελ ηδηφηεηα ηνπ κηζζσηνχ σο ππαιιήινπ ή εξγάηε. Δπνκέλσο ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε, ε κε ηήξεζε ηνπ εγγξάθνπ ηχπνπ ηεο απνιχζεσο, δελ επηθέξεη ηελ αθπξφηεηα ηεο γελνκέλεο ιχζεσο ηεο ζρέζεσο εξγαζίαο. Έηζη ν εξγνδφηεο δελ πεξηέρεηαη ζε ππεξεκεξία θαη δελ έρεη βέβαηα ππνρξέσζε λα θαηαβάιιεη απνδνρέο ππεξεκεξίαο ζην κηζζσηφ ηνπ. Πξόζσπα δηεπζύλζεσο, εκπηζηνζύλεο θιπ: Οη δηαηάμεηο ηνπ Ν. 2112/1920 θαη ηνπ Β.Γ. 16/ έρνπλ εθαξκνγή θαη ζηα πξφζσπα δηεπζχλζεσο, εκπηζηνζχλεο, επνπηείαο θιπ ησλ επηρεηξήζεσλ, γηαηί θαη απηά ζεσξνχληαη σο κηζζσηνί. Δμαηξνχληαη βέβαηα απφ νξηζκέλεο δηαηάμεηο ηεο Δξγαηηθήο Ννκνζεζίαο (φπσο είλαη ι.ρ. απηέο πνπ αλαθέξνληαη ζηα ρξνληθά φξηα εξγαζίαο, ζηελ απαζρφιεζε ζε εκέξα Κπξηαθή ή εμαηξέζηκεο ενξηήο ή ζε λπθηεξηλέο ψξεο θιπ.),κεηαμχ ησλ νπνίσλ φκσο δελ πεξηιακβάλνληαη νη δηαηάμεηο πνπ αθνξνχλ ηελ θαηαγγειία ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο. Πάξεξγε Δπθαηξηαθή εξγαζία: Σφζν ε ζεσξία φζν θαη ε δηθαζηεξηαθή λνκνινγία δέρνληαη φηη νη δηαηάμεηο ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο, επνκέλσο θαη νη ζρεηηθέο κε ηελ θαηαγγειία ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο, εθαξκφδνληαη κφλν ζε πξφζσπα πνπ απαζρνινχληαη θαηά θχξην επάγγεικα σο κηζζσηνί (δει. ηδησηηθνί ππάιιεινη, εξγαηνηερλίηεο, καζεηεπφκελνη θιπ.) θαη φρη ζε εθείλνπο πνπ απαζρνινχληαη πάξεξγα θαη επθαηξηαθά σο κηζζσηνί ζε παξεκθεξείο εξγαζίεο, ελψ αζθνχλ άιιν θχξην επάγγεικα. Έηζη ι.ρ. κφληκνο δεκφζηνο ππάιιεινο ή ζηξαηησηηθφο πνπ εξγάδεηαη πέξα απφ ην σξάξην ηεο θχξηαο ππεξεζίαο ηνπ θαη ζε ηδησηηθή επηρείξεζε, δελ απνθηά ηελ ηδηφηεηα ηνπ ηδησηηθνχ ππαιιήινπ θαη επνκέλσο έγθπξα απνιχεηαη ρσξίο λα θαηαβιεζεί απνδεκίσζε. Ζ κφλε δηαηχπσζε πνπ απαηηείηαη ζηελ πεξίπησζε απηή είλαη λα ηθαλνπνηεζεί έγγξαθε θαηαγγειία ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο. Δπίζεο ι.ρ. εάλ ππάιιεινο Γεσξγηθνχ πλεηαηξηζκνχ εξγάδεηαη εκεξεζίσο ιίγεο κφλν ψξεο ζηελ ππεξεζίαο απηή, ελψ παξάιιεια αζρνιείηαη ζαλ θηεκαηίαο ή εξγνιάβνο νηθνδφκσλ, δελ ζεσξείηαη σο ηδησηηθφο ππάιιεινο. Καηά ηνλ ίδην ηξφπν θξίλεηαη θαη ε πεξίπησζε ζπληαμηνχρνπ ηνπ Γεκνζίνπ, πνπ απαζρνιείηαη πάξεξγα σο ππάιιεινο ή άιινπ πξνζψπνπ πνπ εξγάδεηαη κφλν κηα εκέξα ηελ εβδνκάδα θιπ. Πνιιαπιή εξγαζία: Πξνθεηκέλνπ γηα κηζζσηνχο πνπ εξγάδνληαη πνιιαπιψο, εθφζνλ έρνπλ ζαλ θχξην επάγγεικα ηνπ ηδησηηθνχ ππαιιήινπ, ε εξγαζία ηνπο ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλα εξγνδφηεο δελ επεξεάδεη ηα δηθαηψκαηα ηνπο πνπ απνξξένπλ απφ ην Ν. 2112/1920 ζε πεξίπησζε απνιχζεσο ηνπο, θαζψο θαη ηελ εθαξκνγή ησλ ινηπψλ γεληθά δηαηάμεσλ ηνπ αλσηέξσ λφκνπ (λνείηαη βέβαηα παξάιιεια θαη ηνπ Ν. 3198/1955). Γηα ηελ ηαπηφηεηα ηνπ λνκηθνχ ιφγνπ, πξέπεη λα δερζνχκε φηη ην ίδην θαζεζηψο ηζρχεη θαη γηα ηνπο εξγαηνηερλίηεο. πλεπψο ν θαζέλαο απφ ηνπο πνιινχο εξγνδφηεο, γηα λα ιχζε έγθπξα ηε ζχκβαζε εξγαζίαο πνπ ππάξρεη κε πνιιαπιψο απαζρνινχκελν κηζζσηφ ηνπ, νθείιεη λα ηεξήζεη ηηο λφκηκεο δηαηππψζεηο. Γειαδή λα ηθαλνπνίεζε έγγξαθε θαηαγγειία θαη λα θαηαβάιιεη ηε ζρεηηθή απνδεκίσζε, αλεμάξηεηα αλ ν κηζζσηφο εμαθνινπζεί λα 26