ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ. ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο. Σκήκα Λνγηζηηθήο. Θέκα Πηπρηαθήο εξγαζίαο:

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα Λνγηζηηθήο Θέκα Πηπρηαθήο εξγαζίαο: Οη Απνδνρέο Σωλ Μηζζωηώλ θαη ε ύλδεζε ηνπο κε ηελ Παξαγωγηθόηεηα Τπνβιεζείζα ζηνλ θαζεγεηή Μηραειίδε Γξεγόξην από ηηο ζπνπδάζηξηεο: Βαζηινπνύινπ Διέλε (Αγία Παξαζθεπή, Πεπθαθίωλ 2, Αζήλα) Παπαδνπνύινπ ηπιηαλή ( Αξγπξνύπνιε, Γξάκα) Έλαξμε: Παξάδνζε: Καβάια 2007

2 ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ Πξφινγνο...7 Δηζαγσγή...8 ΜΔΡΟ Α ΑΠΟΓΟΥΔ ΜΗΘΧΣΧΝ...11 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Ση είλαη εξγαηηθφ δίθαην θαη ε έλλνηα ηεο εξγαζίαο Δίδε ζπκβάζεσλ θαη κνξθέο εξγαζίαο Βαζηθά είδε ζπκβάζεσλ..19 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Έλλνηα κηζζσηνχ Γηαθξίζεηο κηζζσηψλ Γηαδηθαζία πξφζιεςεο κηζζσηψλ...27 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Έλλνηα κηζζνχ Ο θαζνξηζκφο ηνπ κηζζνχ Αλαινγία κηζζνχ-εκεξνκηζζίνπ-σξνκηζζίνπ Κξηηήξηα θαζνξηζκνχ ηνπ κηζζνχ

3 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Ζ κνξθή ηνπ κηζζνχ Γηαθξίζεηο κηζζνχ θαη ζχλζεζε κηζζνχ..38 ΚΔΦΑΛΑΗΟ πζηήκαηα ακνηβήο Υξνληθφο κηζζφο Ζ έλλνηα ησλ θπκαηλφκελσλ απνδνρψλ...40 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Καηαβνιή κηζζνχ Υξφλνο θαηαβνιήο ηνπ κηζζνχ Σφπνο θαηαβνιήο πλέπεηεο θαζπζηεξεκέλεο θαηαβνιήο 43 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Απνδνρέο Κπξηαθψλ θαη εμαηξέζηκσλ εκεξψλ αξγίαο Κπξηαθή Αξγία Ζκέξεο αλαπιεξσκαηηθήο αξγίαο Ακνηβή ηεο εξγαζίαο ησλ Κπξηαθψλ θαη ενξηψλ Ζκέξεο ππνρξεσηηθήο & πξναηξεηηθήο αξγίαο Ακνηβή ππνρξεσηηθήο & πξναηξεηηθήο αξγίαο Ζκέξεο αξγίαο θαη εζίκσλ Ακνηβή ησλ θαη εζίκσλ αξγηψλ Τπεξσξηαθή απαζρφιεζε ησλ κηζζσηψλ ηηο Κπξηαθέο θαη ηηο αξγίεο Μηζζσηνί Γεκνζίνπ-ΝΠΓΓ θαη ΟΣΑ

4 χκπησζε εξγαζίαο Κπξηαθήο θαη λχρηαο χκπησζε εκέξαο αξγίαο κε Κπξηαθή χκπησζε εκέξαο αξγίαο κε εκέξα αξγίαο χκπησζε εκέξαο αξγίαο κε εκέξεο απνπζίαο Παξαίηεζε κηζζσηνχ ησλ πξνζαπμήζεσλ 75% Κπξηαθψλ αξγηψλ. 50 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Γψξν Υξηζηνπγέλλσλ-Γψξν Πάζρα-Δπηδφκαηα Γψξν Υξηζηνπγέλλσλ Γψξν Πάζρα Δπηδφκαηα 57 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Τπαγσγή ζηελ αζθάιηζε Άκεζα αζθαιηζκέλνη Δηδηθέο θαηεγνξίεο αζθαιηζκέλσλ Καηαβνιή εηζθνξψλ Έκκεζα αζθαιηζκέλνη Αζθάιηζε θαη έλζεκα ζηε κεξηθή απαζρφιεζε Πξάμε επηβνιήο αθαηαρψξηζησλ εξγαδνκέλσλ (Π.Δ.Π.Α.Δ.) Πξάμε επηβνιήο απηνηεινχο πξνζηίκνπ (Π.Δ.Α.Π.) Φφξνο κηζζσηψλ ππεξεζηψλ (ΦΜΤ)

5 ΜΔΡΟ Β ΤΝΓΔΖ ΑΠΟΓΟΥΧΝ ΜΔ ΣΖΝ ΠΑΡΑΓΧΓΗΚΟΣΖΣΑ 84 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Δηζαγσγή.84 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Ηζηνξηθή αλαδξνκή.85 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Έλλνηα ηεο παξαγσγηθφηεηαο.87 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Πσο ειέγρεηαη ε παξαγσγηθφηεηα Πνιηηηθή ακνηβψλ θαη ε ακνηβή βαζηζκέλε ζηηο ηθαλφηεηεο χλδεζε ηεο ακνηβήο κε ηελ απφδνζε ΚΔΦΑΛΑΗΟ Σξφπνη πνπ απμάλνπλ ηελ παξαγσγηθφηεηα Οη δχν πξννπηηθέο αχμεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο ΚΔΦΑΛΑΗΟ Ζ ζεσξία ππνθίλεζεο-ςπρνυγηεηλήο Ζ παξαγσγηθφηεηα θαη ηα θίλεηξα εξγαζίαο

6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Ζ αμηνιφγεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνλ επξχηεξν δεκφζην ηνκέα Merit Systems θαη παξαγσγηθφηεηα Πξηκ παξαγσγήο θαη πξηκ παξαγσγηθφηεηαο Πξηκ παξαγσγήο Πξηκ παξαγσγηθφηεηαο ΚΔΦΑΛΑΗΟ Έθηαθηεο παξνρέο ζην πξνζσπηθφ σο επηβξάβεπζε ησλ επηηπρψλ πξνζπαζεηψλ ηνπο Σα πνζνζηά ησλ θεξδψλ πνπ δηαλέκνληαη ζην πξνζσπηθφ δελ ζεσξνχληαη ηαθηηθέο απνδνρέο..128 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Πξνηάζεηο πκπεξάζκαηα Παξάξηεκα.138 πληνκνγξαθίεο..145 Βηβιηνγξαθία

7 ΠΡΟΛΟΓΟ Μέζα ζηα πιαίζηα νινθιήξσζεο ησλ ζπνπδψλ ηνπ ηκήκαηνο Λνγηζηηθήο ηνπ Σ.Δ.Η. ΚΑΒΑΛΑ είλαη θαη ε ζπγγξαθή πηπρηαθήο εξγαζίαο. Ζ παξνχζα πηπρηαθή εξγαζία έρεη ζαλ θχξην ζηφρν λα δηαθσηίζεη ζέκαηα πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηηο απνδνρέο κηζζσηψλ θαη ηελ ζχλδεζε ησλ απνδνρψλ κε ηελ παξαγσγηθφηεηα. Ζ αλάπηπμε ηνπ ζέκαηνο ηεο εξγαζίαο έγηλε κε βάζε ηε κέρξη ζηηγκήο ηζρχνπζα εξγαηηθή λνκνζεζία. ζα ζέιακε φκσο, λα ηνλίζνπκε φηη ε δηαπξαγκάηεπζε κε ην ζέκα έγηλε πεξηζζφηεξν αλαιπηηθά. Καη απηφ γηαηί ζέιακε λα γίλεη θαηαλνεηφ ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο ζηνλ απιφ αλαγλψζηε, ν νπνίνο δελ έρεη θάπνηεο εηδηθέο γλψζεηο πάλσ ζην ζέκα θαη δελ είλαη λνκηθφο. Σειεηψλνληαο ηνλ πξφινγν ζα ζέιακε λα επραξηζηήζνπκε ηνλ θαζεγεηή θαη ππεχζπλν ηεο εξγαζίαο καο, ηνλ θχξην Μηραειίδε Γξεγφξην. Βαζηινπνχινπ Διέλε Παπαδνπνχινπ ηπιηαλή - 7 -

8 ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ ελ ιφγσ πηπρηαθή εξγαζία έρεη σο ζηφρν ηνλ ελλνηνινγηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ απνδνρψλ θαη ηεο ζχλδεζεο ηνπο κε ηελ παξαγσγηθφηεηα. Ζ εξγαζία απηή απαξηίδεηαη απφ δχν κέξε. Αλαθνξηθά κε ηελ δνκή ηεο εξγαζίαο κεηά ηνλ πξφινγν θαη ηελ εηζαγσγή αθνινπζεί ην πξψην κέξνο ην νπνίν απνηειείηαη απφ ελλέα θεθάιαηα ζηα νπνία πεξηγξάθνληαη νη απνδνρέο ησλ κηζζσηψλ. ην πξψην θεθάιαην αλαθέξεηαη ε θεληξηθή έλλνηα ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ ην νπνίν πξνζπαζεί κε ηηο ξπζκίζεηο ηνπ λα δηαζθαιίζεη ηελ αμία ηεο εξγαζίαο, ηελ πξνζσπηθφηεηα θαη ηελ αλεμαξηεζία ησλ εξγαδνκέλσλ κε παξάιιειε πξνψζεζε ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ εξγνδνηψλ. Δπίζεο, γίλεηαη ιεπηνκεξήο αλαθνξά ζηα ηζρχνληα είδε ζπκβάζεσλ εξγαζίαο. ην δεχηεξν θεθάιαην νξίδεηαη ε έλλνηα ησλ κηζζσηψλ θαη ε δηάθξηζε ηνπο ζε ππαιιήινπο θαη εξγάηεο. ηα θεθάιαηα 3, 4, 5 θαη 6 δηεξεπλψληαη ηα ζρεηηδφκελα κε ηελ ακνηβή εξγαζίαο θαη πην ζπγθεθξηκέλα : Παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά δηάθνξεο ζεσξίεο πεξί κηζζνχ θαη νη παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ χςνπο ηεο ακνηβήο εξγαζίαο. πλζέηνληαη νη παξάγνληεο εθείλνη νη νπνίνη επεξεάδνπλ ηελ ακνηβή εξγαζίαο θαη θαηεγνξηνπνηείηαη ν ηξφπνο πιεξσκήο ησλ εξγαδνκέλσλ ζε δηάθνξεο κνξθέο νη νπνίεο ηζρχνπλ έσο ηψξα. Πεξηγξάθνληαη νη ηξφπνη ππνινγηζκνχ ηνπ κηζζνχ ησλ εξγαδνκέλσλ ( ρξνληθφο κηζζφο, θαηά κνλάδα εξγαζίαο ή θαη απνθνπή θαη πνζνζηφ επί ησλ θεξδψλ). Αλαιχεηαη ν ηξφπνο θαηαβνιήο ηνπ κηζζνχ ζηνπο εξγαδνκέλνπο θαη νη ζπλέπεηεο ζε πεξίπησζε θαζπζηεξεκέλεο θαηαβνιήο ηνπ

9 ην έβδνκν θεθάιαην εμεηάδνπκε ηηο θαζηεξσκέλεο αξγίεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ απαζρφιεζεο ηνπ εξγαδνκέλνπ θαη πνηεο είλαη νη λφκηκεο απνδνρέο θαηά ηελ δηάξθεηα απηψλ ησλ εκεξψλ. ην φγδνν θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηα επηδφκαηα, ηα δψξα Υξηζηνπγέλλσλ θαη Πάζρα θαη πσο απηά ππνινγίδνληαη ζε ζπλάξηεζε κε ηνπο παξάγνληεο πνπ θαζνξίδνλ ην χςνο ηνπο. ην έλαην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην ηνπ πξψηνπ κέξνπο ηεο εξγαζίαο ζεσξήζακε νξζφηεξν λα αζρνιεζνχκε κε ην Η.Κ.Α. ν νπνίνο είλαη, ν θπξηφηεξνο αζθαιηζηηθφο νξγαληζκφο αθνχ θαιχπηεη ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ Διιάδα. Πεξηγξάθνπκε φια ηα δεδνκέλα θαη ηνλ ηξφπν ζπζρέηηζεο ηνπο κε ηνλ εξγαδφκελν θαη ηνλ εξγνδφηε ζχκθσλα κε ηνπο ηζρχνληεο λφκνπο πνπ δηέπνπλ ηνλ ζπγθεθξηκέλν αζθαιηζηηθφ νξγαληζκφ. ην δεχηεξν κέξνο ηεο εξγαζίαο καο πξνζεγγίδεηαη ε ζρέζε κεηαμχ ακνηβήο θαη παξαγσγηθφηεηαο. ηελ αξρή ηνπ δεπηέξνπ κέξνπο θάλνπκε κηα εηζαγσγή ζηελ παξαγσγηθφηεηα νχηε σο ψζηε νη αλαγλψζηεο ηεο παξνχζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο λα θαηαλνήζνπλ επθνιφηεξα ηελ πιεπξά πνπ ζα αζρνιεζνχκε κε ηελ παξαγσγηθφηεηα. πλερίδνπκε κε ηελ ηζηνξηθή αλαδξνκή. ην ηξίην θεθάιαην εμεηάδνληαη νη δηάθνξεο απφςεηο, νη νπνίεο έρνπλ δηαηππσζεί, πεξί παξαγσγηθφηεηαο, αλαιχνληαη νη πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο, νη νπνίνη δηακνξθψλνπλ ηελ παξαγσγηθφηεηα θαη αζρνινχκαζηε κε κία απφ ηηο πιένλ θνηλέο απνδεθηέο έλλνηεο ηεο παξνπζηάδνληαο ηνλ νξηζκφ ηεο ζε κηθξννηθνλνκηθφ θαη καθξννηθνλνκηθφ επίπεδν. ην ηέηαξην θεθάιαην πεξηγξάθνπκε ηηο πξαθηηθέο κε ηηο νπνίεο ειέγρεηαη ε παξαγσγηθφηεηα θαη πξνζεγγίδνληαη ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα ακνηβψλ πνπ - 9 -

10 εθκεηαιιεχνληαη πιεξνθνξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο παξαπάλσ πξαθηηθέο. Σέινο, ζπλδένπκε ηελ ακνηβή κε ηελ απφδνζε ηνπ εξγαδνκέλνπ. ην πέκπην θεθάιαην απνηππψλνληαη νη ηξφπνη πνπ νδεγνχλ ζηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη νη πξννπηηθέο ηεο Διιεληθήο αγνξάο ζην ζπγθεθξηκέλν ηνκέα. ην έθην θεθάιαην, παξνπζηάδνπκε ηηο δηαδηθαζίεο εθείλεο, κε ηηο νπνίεο ππνθηλνχληαη νη εξγαδφκελνη κε δηάθνξνπο ηξφπνπο πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο. ην έβδνκν θεθάιαίν εθηίζεληαη φινη εθείλνη νη ηξφπνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη έσο ηψξα ζηνλ επξχηεξν δεκφζην ηνκέα αιιά θαη ζηνλ ηδησηηθφ, νη νπνίνη κεηά απφ ρξφληα εθαξκνγήο ηνπο παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξα απνηειέζκαηα ζηελ ππνθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα ηελ επίηεπμε ελφο πςεινχ βαζκνχ παξαγσγηθφηεηαο. ην φγδνν θεθάιαην, ιίγν πξηλ ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο καο απεηθνλίδνπκε ηελ ινγηζηηθή δηαρείξηζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ακνηβψλ πνπ πξνθχπηνπλ ζην ινγηζηηθφ πεξηβάιινλ ηνπ νξγαληζκνχ ή ηεο επηρείξεζεο. ηελ νινθιήξσζε ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο καο παξνπζηάδνληαη νη πξνηάζεηο θαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνέθπςαλ έπεηηα απφ πξνζεθηηθή θαη ιεπηνκεξήο κειέηε, πάλσ ζε φια φζα απνηππψζεθαλ ζρεηηθά κε ην αληηθείκελφ ηεο. Πηζηεχνπκε πσο ζα θαλεί ρξήζηκε ζε θάζε ελδηαθεξφκελν κε ην ζέκα

11 ΜΔΡΟ Α ΑΠΟΓΟΥΔ ΜΗΘΧΣΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΔΡΓΑΣΗΚΟ ΓΗΚΑΗΟ ΚΑΗ Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ Ζ εμειηθηηθή κεηάβαζε ζε κνξθέο πεξηζζφηεξν ζπγθξνηεκέλσλ θνηλσληψλ κε ζαθέζηεξε αλαθνξά θαη νξηνζέηεζε ησλ θνηλσληθψλ ζηνηρείσλ θαη παξακέηξσλ πνπ ηηο νδεγνχλ θαη ηηο θαηεπζχλνπλ έθεξε ζηελ πξψηε γξακκή ηνπ θνηλσληθνχ ελδηαθέξνληνο ηνλ παξάγνληα εξγαζία. Χο ηφηε ην θαζεζηψο ηνπ παξειζφληνο δελ επέηξεπε ην ζαθή πξνζδηνξηζκφ ηνπ ξφινπ πνπ δηαδξακάηηδε ε εξγαζία ζηελ θαζφινπ εμέιημε ηεο αλζξσπφηεηαο. Κάησ απφ ηελ επίδξαζε ησλ δηαθφξσλ θηινζνθηθψλ ξεπκάησλ θαη ζξεζθεπηηθψλ αληηιήςεσλ ε αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα, ε αλζξψπηλε εξγαζία, έπαηξλε θαη θάζε θνξά θαη δηαθνξεηηθή ζέζε ζην ζχζηεκα ησλ θνηλσληθψλ αμηψλ. Σν θαηλφκελν ηεο εξγαζίαο ζε φινπο ηνπο πνιηηηζκνχο, βξήθε θαηαμίσζε κφλν ζηελ ζχγρξνλε επνρή φπνπ ε εξγαζία ζεσξείηε πιένλ ε θχξηα δχλακε κε ηελ νπνία νη θπζηθέο δπλάκεηο κεηαηξέπνληαη ζε δπλάκεηο πνιηηηζκνχ, ν θχξηνο ζπληειεζηήο παξαγσγήο θαη έλα απφ ηα βαζηθά κέζα έθθξαζεο ηνπ αλζξψπνπ. Καη πεξαηηέξσ, ρσξίο αλαθνξά ζηνλ παξάγνληα εξγαζία, θνηλσληθή επεκεξία θαη θνηλσληθή εμέιημε δελ κπνξνχλ λα ππάξμνπλ. Δχινγα ινηπφλ, ε εξγαζία ζήκεξα ζεσξείηε θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, θχξηα πεγή εηζνδήκαηνο γηα ηα κεγαιχηεξα ηκήκαηα ηνπ πιεζπζκνχ θαη, ηέινο, ν βαζηθφο παξάγνληαο πνπ δηακνξθψλεη ηελ θνηλσληθή δπλακηθή ησλ νκάδσλ, αιιά θαη θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν θαη ην επίπεδν δσήο ησλ πνιηηψλ

12 Ζ Διιάδα ζαλ αλαηνιηθή ρψξα επεξεάζηεθε άκεζα απφ ηηο αληηιήςεηο ησλ αλαηνιηθψλ ιαψλ, πνπ δελ πέηπραλ πνηέ λα θαηαρσξήζνπλ ηελ εξγαζία ζην ζχζηεκα ησλ θνηλσληθψλ ηνπο αμηψλ.(δπηηνκή χγρξνλνπ Δξγαηηθνχ Γηθαίνπ, Φψηε Θ. Παπαγηάλλε- Γνλάηνπ Η. Παπαγηάλλε, Αζήλα 1988 ζει.17-18) ηε ζχγρξνλε επνρή ε πξνζέγγηζε ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ θαη ησλ θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ φθεηιε λα γίλεη δηαθνξεηηθφ πξίζκα απφ εθείλν ηεο θαζαξά νηθνλνκηθήο ζθνπηάο. Ζ πνιππινθφηεηα ησλ θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ φρη κφλνλ απηφλ πνπ ζέηεη ε θνηλσληθή ζπκβίσζε θαζ απηήλ, αιιά θπξίσο εθείλσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αληηπαιφηεηα ζπκθεξφλησλ κεηαμχ εξγνδνζίαο θαη εξγαδνκέλνπ, δηεχξπλε ηελ ζεκαηηθή ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο ζε κηα ηέηνηα θαζνιηθφηεηα πνπ ηελ δηαθνξνπνηεί ζαθψο απφ ηα παξαδνζηαθά ζπζηήκαηα πξνζηαζίαο ηεο θνηλσληθήο πξφλνηαο θαη θνηλσληθήο αληίιεςεο κφλν. Σν παξαγσγηθφ ζχζηεκα δεκηνπξγεί θνηλσληθέο εληάζεηο, αλαζθάιεηα ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη άιια πξνβιήκαηα κε παξελέξγεηεο θνηλσληθήο θχζεο. Ζ λέα θνηλσληθή πνιηηηθή επηηειεί αθξηβψο απηφλ ην ξφιν: παξεκβαίλεη δηαξζξσηηθά θαη ιεηηνπξγεί ζπκπιεξσκαηηθά πξνο ην νηθνλνκηθφ ζχζηεκα κε δηάθνξα κέηξα θνηλσληθήο πνιηηηθήο φπσο επηδνηήζεηο, ζπληάμεηο, επηδφκαηα, θνηλσληθέο παξνρέο θιπ., ψζηε λα ακβιχλνληαη νη θνηλσληθέο αληηζέζεηο θαη λα δεκηνπξγείηε ήπην, θαηά ην δπλαηφλ, θνηλσληθφ θιίκα πξφζθνξν γηα ηε δεκηνπξγηθή ζπκκεηνρή θαη επεκεξία ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ. Ο ζρεδηαζκφο θαη ε εθαξκνγή ηεο ζπγθεθξηκέλεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο δηακνξθψλεη θαη ηνπο αλάινγνπο θαλφλεο δηθαίνπ. Σν θέληξν βάξνπο ησλ ξπζκίζεσλ απηψλ κεηαηνπίζηεθε ζην θνηλσληθφ δίθαην θχξηα έθθξαζε ηνπ νπνίνπ απνηειεί ην εξγαηηθφ δίθαην. Έηζη θηάζακε ζηελ ζχγρξνλε έλλνηα ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ φπνπ εξγαηηθφ δίθαην είλαη ε έλλνηα ηεο εξγαζίαο πνπ πξνζθέξεηαη,ε ζπγθεθξηκέλε κνξθή ζηελ ππεξεζία ελφο άιινπ πξνζψπνπ. Ο ξφινο ηνπ ζχγρξνλνπ εξγαηηθνχ

13 δηθαίνπ είλαη πνιιαπιφο: εμαζθαιίδεη πξψηα πνιιά ηελ πξνζηαζία ηεο εξγαζίαο απφ ηηο απνιπηαξρηθέο εμνπζίεο εξγνδφηε θαη ηνπ θξάηνπο. Μεηψλεη επηπιένλ, ηελ θνηλσληθή αληζφηεηα παίδνληαο ξφιν δηαλνκήο θαη αλαδηαλνκήο ηνπ εηζνδήκαηνο κεηαμχ ησλ θνξέσλ θαη ζπληειεζηψλ ηεο παξαγσγήο θαη ηέινο, νξγαλψλεη ζε πγηέζηεξε βάζε ηε ζρέζε αλάκεζα ζηελ εξγαζία θαη ην θεθάιαην. Ζ θαηάηαμε ησλ θαλφλσλ ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ ζην γεληθφηεξν ζχζηεκα θαλφλσλ δηθαίνπ, παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο δπζθνιίεο αιιά θαη ηδηαηηεξφηεηεο, επεηδή πνιιέο δηαηάμεηο ηνπ, αλ θαη ξπζκίδνπλ ζρέζεηο κεηαμχ ηδησηψλ (εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ), ελ ηνχηνηο απνηεινχλ αλαγθαζηηθφ δίθαην κε έληνλε ηάζε δεκνζηνπνίεζεο θαη δηεζλνπνίεζεο ησλ θαλφλσλ ηνπ. Ππξήλαο γχξσ απφ ηνλ νπνίν πεξηζηξέθεηαη νιφθιεξν ην ζχζηεκα ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ απνηειεί κηα κφλν κνξθή εξγαζίαο, ε εμαξηεκέλε ή κηζζσηή εξγαζία. Σν εξγαηηθφ δίθαην κπνξεί λα νξηζηεί σο ην «ζχλνιν ησλ θαλφλσλ δηθαίνπ νη νπνίνη ξπζκίδνπλ φιεο ηηο ζρέζεηο πνπ δηακνξθψλνληαη κε αθνξκή ηελ παξνρή ηεο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο πξνο θάπνηνλ εξγνδφηε, έλαληη ακνηβήο»..(δπηηνκή χγρξνλνπ Δξγαηηθνχ Γηθαίνπ, Φψηε Θ. Παπαγηάλλε- Γνλάηνπ Η. Παπαγηάλλε, Αζήλα 1988 ζει.17-18) 1.2 ΔΗΓΖ ΤΜΒΑΔΧΝ ΚΑΗ ΜΟΡΦΔ ΔΡΓΑΗΑ Ζ έλλνκε ζρέζε πνπ ζπλδέεη ην κηζζσηφ κε ηνλ εξγνδφηε κέζα ζηα πιαίζηα ηεο νπνίαο ν εξγαδφκελνο κηζζσηφο παξέρεη ζηνλ εξγνδφηε ηνπ ηελ εξγαζία ηνπ έλαληη ακνηβήο, πξνζδηνξίδεη ηελ έλλνηα ηεο ζρέζεο εξγαζίαο. Ζ ζρέζε εξγαζίαο ζαλ έλλνηα, είλαη επξχηεξε απφ ηε ζχκβαζε εξγαζίαο θαη απηφ γηαηί απηή ε ζρέζε εξγαζίαο αλαθέξεηαη ζηελ πξαγκαηηθή θαηάζηαζε πνπ δεκηνπξγείηαη θαηά ην ζηάδην απαζρφιεζεο ελφο κηζζσηνχ, αλεμάξηεηα απφ ην

14 θχξνο ή φρη ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο πνπ έρεη ππνγξαθεί κεηαμχ εξγνδφηε θαη εξγαδφκελνπ. Δπεμεγεκαηηθά αλαθέξεηαη φηη, ε ζρέζε εξγαζίαο πθίζηαηαη απφ ηε ζηηγκή θαηά ηελ νπνία έλαο κηζζσηφο εληάζζεηαη ζην απαζρνινχκελν πξνζσπηθφ κηαο επηρείξεζεο (ελφο εξγνδφηε) θαη παξέρεη ζ απηήλ ηελ εξγαζία ηνπ. ηελ πεξίπησζε πνπ κηζζσηφο παξέρεη ηελ εξγαζία ηνπ ζε εξγνδφηε, έρνληαο ππνγξάςεη ζχκβαζε εξγαζίαο ε νπνία ζηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ θξίλεηαη άθπξε, ην γεγνλφο απηφ ηεο αθπξφηεηαο ηεο ζχκβαζεο δελ ζεκαίλεη φηη επηθέξεη θαη ηελ αθπξφηεηα ηεο ζρέζεο εξγαζίαο. Γηα λα ηεζεί ζε ηζρχ ε ζρέζε εξγαζίαο κεηαμχ ηνπ εξγνδφηε θαη ηνπ πξνζψπνπ πνπ θαιείηαη λα απαζρνιεζεί ζ απηφλ, απαηηείηαη ε χπαξμε ζχκβαζεο εξγαζίαο. Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ είλαη απηή κε ηελ νπνία ν κελ κηζζσηφο αλαιακβάλεη ηελ ππνρξέσζε λα παξέρεη επί νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν ηελ εξγαζία ηνπ ππφ ηηο νδεγίεο θαη ηνλ έιεγρν ηνπ εξγνδφηε, ν δε εξγνδφηεο πξέπεη λα θαηαβάιιεη ην ζπκθσλεζέληα κηζζφ θαη λα παξέρεη θάζε πξνζηαζία πνπ πξνβιέπεηαη απφ ηε λνκνζεζία. Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο δηέπεηαη θπξίσο απφ ηνπο εθάζηνηε ηζρχνληεο εηδηθνχο εξγαηηθνχο λφκνπο θαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 648 ηνπ Α.Κ. Ζ ζπκθσλία κπνξεί λα είλαη έγγξαθε ή πξνθνξηθή. Μφλν ε ζχκβαζε κε ην Γεκφζην θαη ηα Ν.Γ. γηα λα είλαη έγθπξε πξέπεη λα θαηαξηηζηεί εγγξάθσο θαη λα επηηξέπεηαη απφ ην λφκν ε ζχλαςή ηεο. εκεηψλεηαη φηη ηα ζπκθσλεηηθά πνπ αθνξνχλ ζπκβάζεηο εξγαζίαο δελ ππνβάιινληαη ζηελ Δθνξία ( ή ΓΟΤ). Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο πνπ ζπλάπηεη ν κηζζσηφο κε ηνλ εξγνδφηε ηνπ θαηά ην ζηάδην ηεο πξνζιήςεψο ηνπ είλαη ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο. Απφ ηα κέρξη

15 ζήκεξα πνξίζκαηα ηεο λνκνινγίαο, ην ζπνπδαηφηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ζηνηρείν ηεο «εμαξηεκέλεο εξγαζίαο» είλαη ην γεγνλφο φηη ε εξγαζία παξέρεηαη απηνπξνζψπσο γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν, έλαληη θαηαβνιήο κηζζνχ, θάησ απφ ηελ επίβιεςε θαη ηνλ έιεγρν ηνπ εξγνδφηε, ν νπνίνο θαζνξίδεη θαη ηνλ ηφπν θαη ην ρξφλν εξγαζίαο ηνπ κηζζσηνχ. Τπφθεηηαη δειαδή ν κηζζσηφο, γηα φζν δηάζηεκα είλαη ζε ηζρχ ε ζχκβαζε εξγαζίαο, θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπ ζε λνκηθή θαη πξνζσπηθή εμάξηεζε έλαληη ηνπ εξγνδφηε ηνπ. Ζ ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο δεκηνπξγεί δηθαηψκαηα αιιά θαη ππνρξεψζεηο θαη ζηνπο δχν ζπκβαιιφκελνπο. Ο κηζζσηφο είλαη ππνρξεσκέλνο λα ηεξεί ηηο εληνιέο ηνπ επηρεηξεκαηία-εξγνδφηε ηνπ, λα ηεξεί ην σξάξην ιεηηνπξγίαο ηεο εηαηξείαο θαη λα ηεξεί ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ (αλ ππάξρεη). Σαπηφρξνλα, φκσο, έρεη θαη δηθαηψκαηα σο θάησζη: Γηθαίσκα ακνηβήο κηζζνχ ή εκεξνκηζζίνπ. Αζθαιηζηηθή θάιπςε γηα φζν ρξνληθφ δηάζηεκα εξγάδεηαη. Γηθαίσκα ιήςεσο αδείαο θαη επηδφκαηνο αδείαο. Γηθαίσκα εηζπξάμεσο απνδεκηψζεσο ζε πεξίπησζε απνιχζεσο. Οη εξγνδφηεο δε, επηβάιιεηαη φπσο ιακβάλνπλ νξηζκέλα κέηξα γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο πγείαο θαη ηεο ζσκαηηθήο αθεξαηφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηε ρνξήγεζε ηεο πξνβιεπφκελεο απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο εξγαηηθήο λνκνζεζίαο αδείαο αλαπαχζεσο κε ηηο απνδνρέο ηνπο θαζψο θαη ζε δεηήκαηα ηεο θνηλσληθήο αζθαιίζεσο θαη εξγαδνκέλσλ

16 Σα θπξηφηεξα είδε ζπκβάζεσλ εμαξηεκέλεο εξγαζίαο είλαη νη ζπκβάζεηο εξγαζίαο «ανξίζηνπ ρξφλνπ» θαη «νξηζκέλνπ ρξφλνπ». ( Οξηζκέλνπ Υξόλνπ χκβαζε εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ ππάξρεη, φηαλ ζπκθσλήζεθε ξεηψο ή ζησπεξψο νξηζκέλε δηάξθεηα ρξφλνπ εξγαζίαο (ι.ρ. 6 κήλεο, 1 έηνο θιπ), ή κέρξη ηελ επέιεπζε νξηζκέλνπ γεγνλφηνο ή πξνθχπηεη πξνθαλψο απηή απφ ην είδνο θαη ηε θχζε ηεο εξγαζίαο γηα ηελ νπνία έρεη πξνζιεθζεί ν κηζζσηφο (φπσο ι.ρ. γίλεηαη γηα ζπκβάζεηο επνρηαθήο εξγαζίαο ή γηα ηελ εθηέιεζε ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο). Γειαδή φηαλ ζπκθσλείηε ξεηψο ή ζησπεξψο νξηζκέλν ρξνληθφ ρεκείν ιήμεσο ηεο εξγαζίαο. Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ ιήγεη κφλν κε θαηαγγειία απφ ηνλ εξγνδφηε ή ηνλ κηζζσηφ, θαη αθνχ βέβαηα θαηαβιεζεί ε λφκηκε απνδεκίσζε. ησπεξή αλαλέσζε: Δάλ ζπλερίδεηαη ε παξακνλή ηνπ κηζζσηνχ ζηελ εξγαζία θαη κεηά ηε ιήμε ηεο ζπκβάζεσο νξηζκέλνπ ρξφλνπ, θαζψο επίζεο θαη φηαλ εμαθνινπζήζεη λα εξγάδεηαη γηα ηθαλφ δηάζηεκα θαη φρη γηα ιίγεο κφλν εκέξεο ρσξίο ελαληίσζε ηνπ εξγνδφηε αιιά κε ηε ζπγθαηάζεζή ηνπ, κεηαηξέπεηαη απηή ζε ζχκβαζε εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ. Γηεπθξηλίδεηαη φηη γηα ηελ αλσηέξσ ζησπεξή αλαλέσζε ηεο ζχκβαζεο απαηηείηαη, φρη κφλν λα παξέρεηαη εξγαζία ρσξίο ελαληίσζε ηνπ εξγνδφηε, αιιά θαη κε ηνπο ίδηνπο φξνπο. Δάλ φκσο παξέρεηαη κε δηαθνξεηηθνχο φξνπο θαη γίλεηαη απνδεθηή απφ ηνλ εξγνδφηε, ηφηε πξφθεηηαη γηα λέα ζχκβαζε εξγαζίαο

17 Ανξίζηνπ Υξόλνπ χκβαζε εξγαζίαο ανξίζηνπ ρξφλνπ ππάξρεη, φηαλ ε ρξνληθή δηάξθεηά ηεο δελ θαζνξίδεηαη, αιιά νχηε απφ ην είδνο θαη ην ζθνπφ απηήο ζπλάγεηαη. Δπνκέλσο ε βαζηθή δηαθνξά κεηαμχ ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο «ανξίζηνπ ρξφλνπ» θαη «νξηζκέλνπ ρξφλνπ» είλαη φηη, ε κελ πξψηε ιήγεη κφλν κε θαηαγγειία απφ ηνλ εξγνδφηε ή ην κηζζσηφ θαη αθνχ βέβαηα θαηαβιεζεί ε λφκηκε απνδεκίσζε, ελψ ε δεχηεξε παχεη απηνδηθαίσο φηαλ ιήμεη ν ρξφλνο ή ηειεηψζεη ε εθηέιεζε ηνπ έξγνπ γηα ην νπνίν ζπκθσλήζεθε, ρσξίο λα απαηηείηαη θαηαγγειία θαη θαηαβνιή απνδεκηψζεσο. Οη όξνη ζύκβαζεο πνπ ππνρξενύηαη ν εξγνδόηεο λα γλωζηνπνηεί ζηνλ εξγαδόκελν είλαη νη εμήο : α) Σα ζηνηρεία ηαπηφηεηαο ησλ ζπκβαιιφκελσλ κεξψλ (εξγνδφηεο-εξγαδφκελνο). β) Σνλ ηφπν παξνρήο ηεο εξγαζίαο, ηελ έδξα ηεο εηαηξείαο ή ηε δηεχζπλζε θαηνηθίαο ηνπ εξγνδφηε. γ) Σε ζέζε ή ηελ εηδηθφηεηα ηνπ εξγαδνκέλνπ, ην βαζκφ ηνπ, ηελ θαηεγνξία απαζρφιεζήο ηνπ θαζψο θαη ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο ηνπ. δ) Σελ εκεξνκελία έλαξμεο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο θαη ηε δηάξθεηα απηήο, αλ θαηαξηίδεηαη γηα νξηζκέλν ρξφλν

18 ε) Σε δηάξθεηα ηεο αδείαο κε απνδνρέο πνπ δηθαηνχηαη ν εξγαδφκελνο θαζψο θαη ηνλ ηξφπν θαη ρξφλν ρνξήγεζήο ηεο. ζη) Σν χςνο ηεο απνδεκίσζεο πνπ νθείιεηαη θαη ηηο πξνζεζκίεο πνπ πξέπεη λα ηεξνχλ εξγνδφηεο θαη εξγαδφκελνο, ζχκθσλα κε ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία, ζε πεξίπησζε ιχζεο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο κε θαηαγγειία. δ) Σηο πάζεο θχζεσο απνδνρέο πνπ δηθαηνχηαη ν εξγαδφκελνο. ε) Σε δηάξθεηα ηεο εκεξήζηαο θαη εβδνκαδηαίαο απαζρφιεζεο ηνπ εξγαδνκέλνπ. ζ) Αλαθνξά ηεο ζπιινγηθήο ξχζκηζεο πνπ έρεη εθαξκνγή θαη θαζνξίδεη ηνπο ειάρηζηνπο φξνπο ακνηβήο θαη εξγαζίαο ηνπ εξγαδνκέλνπ. Ζ ελεκέξσζε γίλεηαη κέζα ζε δχν κήλεο ην αξγφηεξν απφ ηελ έλαξμε ηεο εξγαζίαο κε πξαγκαηηθή παξάδνζε ζηνλ εξγαδφκελν, θαη επηινγή ηνπ εξγνδφηε: α) γξαπηήο ζπκβάζεσο εξγαζίαο ή β) άιινπ εγγξάθνπ. Ζ παξάιεηςε ηνπ εξγνδφηε λα ρνξεγήζεη ζηνλ εξγαδφκελν ηα άλσ έγγξαθα δελ ζπλεπάγεηαη αθπξφηεηα ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο. Δπηβάιινληαη φκσο πξφζηηκα. (

19 ΒΑΗΚΑ ΔΗΓΖ ΤΜΒΑΔΧΝ Πιήξεο Απαζρόιεζε Πιήξεο/θαλνληθή απαζρφιεζε ππάξρεη φηαλ ζπκθσλείηε παξνρή εξγαζίαο πνπ θαιχπηεη ην σξάξην πιήξνπο απαζρνιήζεσο πνπ ηζρχεη ζηελ επηρείξεζε. Μεξηθή Απαζρόιεζε Γηα ηε ζχλαςε ζχκβαζεο κεξηθήο απαζρφιεζεο απαηηείηαη έγγξαθε αηνκηθή ζπκθσλία (ζχκβαζε) κεηαμχ εξγνδφηε θαη κηζζσηνχ. Ζ έγγξαθε απηή αηνκηθή ζπκθσλία κπνξεί λα θαηαξηηζζεί, είηε θαηά ηε ζχζηαζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο είηε θαηά ηε δηάξθεηα απηήο. Ζ ζπκθσλία κπνξεί επίζεο λα γίλεη είηε γηα νξηζκέλν είηε γηα αφξηζην ρξφλν. Με ηε ζπκθσλία απηή θαζνξίδεηαη δηάξθεηα εκεξήζηαο ή εβδνκαδηαίαο ή δεθαπελζήκεξεο ή κεληαίαο εξγαζίαο, κηθξφηεξε απφ ηελ θαλνληθή. Ζ ζπκθσλία απηή πξέπεη κέζα ζε δεθαπέληε (15) εκέξεο απφ ηελ θαηάξηηζή ηεο λα γλσζηνπνηεζεί ζηελ νηθεία Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο, δηαθνξεηηθά ηεθκαίξεηε φηη θαιχπηεη ζρέζε εξγαζίαο κε πιήξε απαζρφιεζε. ηνηρεία πνπ πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ νη πκβάζεηο γηα Μεξηθή Απαζρόιεζε Οη έγγξαθεο αηνκηθέο ζπκβάζεηο γηα κεξηθή απαζρφιεζε πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ ηνπιάρηζηνλ ηνπο αθφινπζνπο φξνπο: α) ηα ζηνηρεία ηαπηφηεηαο εξγνδφηε θαη εξγαδφκελνπ

20 β) ηνλ ηφπν παξνρήο ηεο εξγαζίαο, ηελ έδξα ηεο επηρείξεζεο ή ηε δηεχζπλζε ηνπ εξγνδφηε. γ) ην ρξφλν απαζρφιεζεο, ηνλ ηξφπν θαηαλνκήο θαη ηηο πεξηφδνπο εξγαζίαο. δ) ηνλ ηξφπν ακνηβήο. ε) ηνπο ηπρφλ φξνπο ηξνπνπνίεζεο ηεο ζχκβαζεο. Δθ Πεξηηξνπήο Απαζρόιεζε Δθ πεξηηξνπήο εξγαζία ππάξρεη φηαλ ν εξγαδφκελνο απαζρνιείηαη κελ θαηά πιήξεο εκεξήζην σξάξην αιιά ιηγφηεξεο απφ ηηο ηζρχνπζεο ζηελ επηρείξεζε εκέξεο εξγαζίαο γηα ηελ εβδνκάδα, ην 15ήκεξν ή ηνλ κήλα. ( πγγελείο κνξθέο Δθηφο απφ ηε ζχκβαζε «ανξίζηνπ ρξφλνπ» θαη ηε ζχκβαζε «νξηζκέλνπ ρξφλνπ», ππάξρνπλ θαη άιιεο ή παξάιιειεο ζπγγελείο κνξθέο, νη νπνίεο είλαη: 1. χκβαζε κηζζψζεσο έξγνπ: ππάξρεη, φηαλ αλαιακβάλεη θάπνηνο (εξγνιάβνο) λα θαηαζθεπάζεη, λα εθηειέζεη ή λα θέξεη ζε πέξαο θαη παξαδψζεη κε ακνηβή έλα έξγν πνπ απνηειεί ην πξντφλ ηεο εξγαζίαο ηνπ, αδηάθνξα απφ ην ρξφλν πνπ ζα απαηηεζεί γηα ην ζθνπφ απηφ, ψζηε κεηά ην ηέινο ηεο εθηέιεζήο ηνπ λα κελ δεζκεχεηαη πιένλ έλαληη ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ηνπ (εξγνδφηε), αιιά λα ππνρξεψλεηαη ζηελ παξάδνζε απηνχ, θέξνληαο ηνλ θίλδπλν κέρξη ηελ παξάδνζή ηνπ θαη ρσξίο λα έρεη ππνρξέσζε φπσο θαηά ηελ εθηέιεζε ηνπ

21 έξγνπ ζπκκνξθψλεηαη κε ηηο εληνιέο θαη ηηο νδεγίεο ηνπ εξγνδφηε, επζπλφκελνο φκσο έλαληη απηνχ γηα ηπρφλ πθηζηάκελα ειαηηψκαηα ηνπ έξγνπ. Αληηθείκελν δειαδή ηεο ζχκβαζεο απηήο, είλαη ην απνηέιεζκα ηεο εξγαζίαο θαη φρη ε εξγαζία θαζ απηή, θαζ φιν ην ρξφλν εθηέιεζεο ηνπ έξγνπ. ηε ζχκβαζε απηή ν εξγνιάβνο ελεξγεί κε δηθή ηνπ πξσηνβνπιία θαη κε δηθφ ηνπ θίλδπλν θαη έρεη απηφο ηελ επζχλε ηεο νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο γηα ηελ επίηεπμε ηνπ απνηειέζκαηνο (έξγνπ), ηε δε εξγαζίαο κπνξεί λα εθηειέζεη, είηε ν ίδηνο, είηε άιινο πνπ απηφο πξνζιακβάλεη, ελψ ν ζπκβαηηθφο δεζκφο ηεξκαηίδεηαη, ζπλήζσο, φηαλ πξαγκαηνπνηείηαη ην ηειηθφ απνηέιεζκα. πλεπψο, φηαλ απφ ηα ζηνηρεία πνπ απνδεηθλχνπλ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο κηαο ζρέζεο εξγαζίαο πξνθχπηεη φηη δελ πθίζηαηαη κνξθή εμαξηεκέλεο εξγαζίαο θαη φηη ν ζπκβαιιφκελνο κε κηα επηρείξεζε δελ έρεη ππνρξέσζε λα πθίζηαηαη ηνλ έιεγρν θαη λα ππαθνχεη ζηηο νδεγίεο ησλ δηεπζπλφλησλ ζηειερψλ απηήο, αλαθνξηθά κε ηνλ ηξφπν εθπιήξσζεο ηεο παξνρήο ηεο εξγαζίαο, νη δε ζπκβαιιφκελνη (ε επηρείξεζε θαη ν παξέρσλ ηελ ππεξεζία) απνβιέπνπλ ζηελ επίηεπμε ηνπ απνηειέζκαηνο πνπ έρεη ζπκθσλεζεί, ηφηε ε ζχκβαζε ραξαθηεξίδεηαη σο ζχκβαζε κίζζσζεο έξγνπ θαη φρη σο ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο. Δπίζεο, ηνλίδεηαη φηη κέζα ζηα πιαίζηα ησλ εηδηθψλ κνξθψλ απαζρφιεζεο, ε κεηαμχ εξγνδφηε θα απαζρνινχκελνπ ζπκθσλία γηα παξνρή ππεξεζηψλ ή έξγνπ, γηα νξηζκέλν ή αφξηζην ρξφλν, ηδίσο ζηηο πεξηπηψζεηο ακνηβήο θαηά κνλάδα εξγαζίαο (θαζφλ), ηειεξγαζίαο, θαη νίθσλ απαζρφιεζεο, ηεθκαίξεηε φηη δελ ππνθξχπηεη ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο, εθφζνλ ε ζπκθσλία απηή θαηαξηίδεηαη εγγξάθσο θαη γλσζηνπνηείηαη κέζα ζε δέθα πέληε (15) εκέξεο ζηελ νηθεία Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο. Σν ηεθκήξην απηφ δελ ηζρχεη αλ ν απαζρνινχκελνο πξνζθέξεη ηελ εξγαζία ηνπ απνθιεηζηηθά ή θαηά θχξην ιφγν ζηνλ ίδην εξγνδφηε

22 2. χκβαζε παξνρήο αλεμάξηεησλ ππεξεζηψλ: ε αληίζεζε κε ηε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο, ηνλίδεηαη φηη ζηε ζχκβαζε παξνρήο αλεμαξηήησλ ππεξεζηψλ δελ έρνπλ εθαξκνγή νη δηαηάμεηο ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ. Αλαιχνληαο ηελ έλλνηα ηεο ζχκβαζεο αλεμαξηήησλ ππεξεζηψλ, ηνλίδεηαη φηη απηή πθίζηαηαη φηαλ ζε κηα ζρέζε εξγαζίαο ν εξγαδφκελνο παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ κε ακνηβή, ρσξίο φκσο λα ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο θαη ηα ζηνηρεία ηεο εμάξηεζεο. Δηδηθφηεξα, ν θνξέαο ηεο εξγαζίαο δηαηεξεί πξσηνβνπιία θαη ειεπζεξία ελέξγεηαο, θαζνξίδνληαο ν ίδηνο ηηο ζπλζήθεο ηεο εξγαζίαο ηνπ, δειαδή ηνλ ηφπν, ην ρξφλν, ηνλ ηξφπν θαη ηελ έθηαζε ηεο παξνρήο ηεο, ρσξίο λα ππφθεηηαη ζηνλ έιεγρν, ζηελ επνπηεία θαη ηελ εμάξηεζε ηνπ εξγνδφηε σο πξνο ηνλ ηφπν, ην ρξφλν θαη ηνλ ηξφπν παξνρήο ηεο εξγαζίαο πνπ ηνπ έρεη αλαηεζεί, ρσξίο φκσο θαη ζηε ζχκβαζε απηή λα απνθιείεηαη θάπνηα ραιαξή εμάξηεζε ηνπ εξγαδφκελνπ απφ ηνλ εξγνδφηε. Αληηθείκελν δειαδή ηεο ζχκβαζεο απηήο, είλαη ην απνηέιεζκα ηεο εξγαζίαο θαη φρη ε εξγαζία απηή θαζ απηή, θαζ φιν ην ρξφλν δηάξθεηάο ηεο. Έηζη, ν εξγαδφκελνο κε ηνλ ηξφπν απηφ, ιεηηνπξγεί ζαλ ειεχζεξνο επαγγεικαηίαο θαη αζθεί ην επάγγεικά ηνπ (π.ρ. ινγηζηήο, γηαηξφο, κεραληθφο, ειεθηξνιφγνο θ.ι.π.) κέζα ζηα πιαίζηα ζρεηηθήο ειεπζεξίαο θηλήζεσλ. 3. χκβαζε εηαηξείαο: Με ηελ ζχκβαζε ηεο εηαηξείαο δχν ή θαη πεξηζζφηεξα άηνκα, κε θνηλέο εηζθνξέο, αλαιακβάλνπλ ακνηβαία ηελ ππνρξέσζε λα επηδηψμνπλ απφ θνηλνχ θπξίσο θεξδνζθνπηθφ ζθνπφ. Δίλαη δπλαηφλ λα ππάξρνπλ παξάιιεια θαη ζχκβαζε εηαηξείαο θαη ζχκβαζε εξγαζίαο φηαλ ν εηαίξνο, πέξαλ ηεο εηζθνξάο ηνπ έρεη ζπκθσλεζεί λα παξέρεη ζηελ ίδηα εηαηξεία εξγαζία σο ππάιιεινο ηεο θαη λα παίξλεη μερσξηζηή ακνηβή κε βάζε ηδηαίηεξε ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο, νπφηε ν εηαίξνο είλαη παξάιιεια θαη κηζζσηφο ηεο εηαηξείαο. πλεπψο, ζηελ πεξίπησζε απηή νη δχν ζρέζεηο

23 ιεηηνπξγνχλ παξάιιεια (εηαηξείαο θαη εξγαζίαο) θαη εθαξκφδεηαη ην νηθείν δίθαην γηα ηελ θαζεκία ζρέζε μερσξηζηά.(δπηηνκή χγρξνλνπ Δξγαηηθνχ Γηθαίνπ, Φψηε Θ. Παπαγηάλλε- Γνλάηνπ Η. Παπαγηάλλε, Αζήλα 1988, ζει.61) 4. χκβαζε αληηπξνζσπείαο: Τπάξρεη φηαλ ν αληηπξφζσπνο ελεξγεί βάζεη γεληθψλ νδεγηψλ ηνπ εξγνδφηε, κε ππνρξενχκελνο λα εξγάδεηαη ππφ ηελ επνπηεία ηνπ νχηε δεζκεπκέλνο απφ ηαθηηθφ σξάξην. ( 5. χκβαζε καζεηείαο: Τπάξρεη φηαλ πξνέρεη ε ηερληθή θαη επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε ηνπ καζεηή θαη επνκέλσο ε ζχκβαζε απηή ζεσξείηαη ζρέζε δηδαζθαιίαο θαη φρη εξγαζίαο θαη σο εθ ηνχηνπ δελ νθείιεηαη κηζζφο. 6. χκβαζε δαλεηζκνχ: Κχξην ραξαθηεξηζηηθφ θαη ησλ δχν είλαη φηη εξγαδφκελνο ζπλάπηεη ζχκβαζε εμαξηεκέλεο εξγαζίαο νξηζκέλνπ ή ανξίζηνπ ρξφλνπ, δέρεηαη φκσο λα πξνζθέξεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ φρη ζηνλ αξρηθφ εξγνδφηε αιιά ζε ηξίην πξφζσπν, ρσξίο λα ππάξρεη αλάκεζα ζην ηειεπηαίν θαη ζηνλ κηζζσηφ νπνηαδήπνηε ζπκβαηηθή ζρέζε. 7. χκβαζε εληνιήο : Με βάζε ηελ ζχκβαζε εληνιήο ν «εληνινδφρνο έρεη ππνρξέσζε λα εμαγάγεη ρσξίο ακνηβή ηελ ππφζεζε πνπ ηνπ αλέζεζε ν εληνιέαο», ηνλ νπνίν θαη εθπξνζσπεί θαηά ηελ άζθεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ πινπνίεζεο ηεο εληνιήο. Ζ ζχκβαζε εξγαζίαο δηαθέξεη ηεο εληνιήο θαηά ην φηη ζηελ εληνιή δελ θαηαβάιιεηαη ακνηβή, ελψ ζηελ ζχκβαζε εξγαζίαο θαη αλ αθφκε δελ ππάξρεη ξεηή αλαθνξά ζηε ζπκθσλία γηα ακνηβή, ηεθκέξεηαη φηη ζπκθσλήζεθε ζησπεξά..(δπηηνκή χγρξνλνπ Δξγαηηθνχ Γηθαίνπ, Φψηε Θ. Παπαγηάλλε- Γνλάηνπ Η. Παπαγηάλλε, Αζήλα 1988, ζει.62) 8. χκβαζε κίζζσζεο πξνζνδνθφξνπ πξάγκαηνο: είλαη ε ζχκβαζε θαηά ηελ νπνία ν ηδηνθηήηεο απηνθηλήηνπ (ηαμί) αλαζέηεη ζε νδεγφ ηελ εθκεηάιιεπζή

24 ηνπ, αληί θαηαβνιήο απφ κέξνπο ηνπ ηειεπηαίνπ, νξηζκέλνπ ρξεκαηηθνχ πνζνχ, θαηά δηαλπφκελν ρηιηφκεηξν, φια δε ηα ππφινηπα έζνδα θαξπψλεηαη ν νδεγφο, ν νπνίνο θαηά ηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ απηνθηλήηνπ δελ ππφθεηηαη ζηηο νδεγίεο, ηελ επνπηεία θαη ηνλ έιεγρν ηνπ ηδηνθηήηε, αιιά ελεξγεί ειεχζεξα, κε ηε βνχιεζή ηνπ, ηνπο δηθνχο ηνπ ζπλδπαζκνχο θαη ην δηθφ ηνπ πξνγξακκαηηζκφ. Δπεμεγεκαηηθά αλαθέξεηαη φηη, ε ζχκβαζε κίζζσζεο πξνζνδνθφξνπ πξάγκαηνο δελ είλαη ζχκβαζε παξνρήο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο ή αλεμαξηήησλ ππεξεζηψλ

25 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΔΝΝΟΗΑ ΜΗΘΧΣΟΤ Μηζζσηφο ζεσξείηαη θάζε πξφζσπν ην νπνίν, ζηα πιαίζηα κηαο ζχκβαζεο ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ππνρξενχηαη λα παξέρεη ηελ εξγαζία ηνπ ζηελ ππεξεζία ελφο άιινπ πξνζψπνπ, λνκηθνχ ή θπζηθνχ, κε αληάιιαγκα νξηζκέλε ακνηβή. Μηζζσηνί είλαη κφλν ηα θπζηθά πξφζσπα, γηαηί ε εξγαζία είλαη αλζξψπηλε ελέξγεηα. Δπνκέλσο, ηα λνκηθά πξφζσπα φηαλ παξέρνπλ ππεξεζίεο δελ είλαη πνηέ κηζζσηνί. Κχξηα ζηνηρεία ηεο έλλνηαο ηνπ κηζζσηνχ είλαη: α) ε ππνρξέσζε γηα παξνρή εξγαζίαο β) ε ππνρξέσζε απηή λα πξνθχπηεη απφ ζχκβαζε εξγαζίαο ή απφ άιιε έλλνκε ζρέζε γ) ε ππνρξέσζε λα έρεη σο αληηθείκελν ηελ παξνρή εμαξηεκέλεο εξγαζίαο θαη γηα ηελ εξγαζία απηή λα θαηαβάιιεηαη ακνηβή. Καηά θαλφλα κηζζσηνί είλαη απηνί πνπ απαζρνινχληαη ζηελ νξγαλσκέλε επηρείξεζε ηνπ εξγνδφηε, δειαδή, ζε θαηάζηεκα ή ζε εξγνζηάζην.απηφ βέβαηα δελ απνθιείεη απφ ηελ ηδηφηεηα ηνπ κηζζσηνχ θαη φζνπο απαζρνινχληαη ζε εμσηεξηθέο ππεξεζίεο ή αθφκε θαη θαη νίθνλ, εθφζνλ φκσο εξγάδνληαη κε βάζε θάπνηα ζρέζε θαη απνθιεηζηηθά γηα ινγαξηαζκφ εξγνδφηε, ζχκθσλα κε ηηο νδεγίεο θαη ηηο εληνιέο ηνπ. Ζ δε ακνηβή ηεο εξγαζίαο δελ είλαη απαξαίηεην λα γίλεηαη ζε ρξήκα κφλν, αιιά κπνξεί λα απνηειείηαη απφ θάζε είδνπο αληάιιαγκα (π.ρ. ηξνθή, θαηνηθία, δηθαίσκα ρξήζεσο, θπζηθή παξνρή θ.ά.) θαη απφ νπνηνδήπνηε άιιν κέζν έρεη εηθνληθή αμία ή κπνξεί λα ζπληειέζεη ζηελ εμαζθάιηζε ησλ κέζσλ ζπληεξήζεσλ ηνπ εξγαδφκελνπ. Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη κηζζσηνί δελ είλαη νη δεκφζηνη ππάιιεινη, νη ζπλεηαίξνη πνπ παξέρνπλ εξγαζία απφ εηαηξηθή ππνρξέσζε, ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο

26 πνπ απιά βνεζνχλ ηνπο γνλείο ηνπο, νη ειεχζεξνη επαγγεικαηίεο, ηα πξφζσπα πνπ παξέρνπλ ηελ εξγαζία ηνπο γηα θηιαλζξσπηθνχο θαη επηζηεκνληθνχο ζθνπνχο θαη ηέινο, φζα άηνκα δελ δνπιεχνπλ κε ηε ζέιεζε ηνπο, φπσο π.ρ. είλαη νη επηζηξαηεπκέλνη ή απηνί πνπ εξγάδνληαη ζε θαηαλαγθαζηηθά έξγα.(δπηηνκή χγρξνλνπ Δξγαηηθνχ Γηθαίνπ, Φψηε Θ. Παπαγηάλλε- Γνλάηνπ Η. Παπαγηάλλε, Αζήλα 1988, ζει.42-43) ΓΗΑΚΡΗΔΗ ΜΗΘΧΣΧΝ Οη κηζζσηνί δηαθξίλνληαη ζε ππαιιήινπο θαη εξγάηεο. Τπάιιεινο ζεσξείηαη ν κηζζσηφο πνπ παξέρεη θαηά θχξην ιφγν πλεπκαηηθή εξγαζία έλαληη ακνηβήο πάληνηε. Δξγάηεο ζεσξείηαη ν κηζζσηφο πνπ παξέρεη θαηά θχξην ιφγν ζσκαηηθή εξγαζία. Οη εξγάηεο απνθαινχληαη θαη εξγαηνηερλίηεο ή ηερλίηεο γηα λα ππνδειψζνπλ ηελ εμεηδίθεπζε ηνπο. ηνπο εξγάηεο εληάζζνληαη θαη νη καζεηεπφκελνη εθφζνλ είλαη έκκηζζνη. Δπίζεο εμνκνηψλνληαη κε εξγάηεο θαη ην ππεξεηηθφ πξνζσπηθφ ζην νπνίν πεξηιακβάλνληαη νη θαζαξίζηξηεο, νη θαζαξηζηέο, νη θιεηήξεο, νη θχιαθεο εξγνζηαζίσλ θιπ.( Ο ηξφπνο ακνηβήο ηνπ κηζζσηνχ κε κηζζφ ή κε εκεξνκίζζην δελ αζθεί θακία επίδξαζε ζηνλ ραξαθηεξηζκφ ηνπ κηζζσηνχ σο ππαιιήινπ ή εξγάηε. Δπνκέλσο είλαη δπλαηφλ ν ππάιιεινο λα ακείβεηαη κε εκεξνκίζζην θαη ν εξγάηεο κε κηζζφ. Δθηφο απφ απηή ηε δηάθξηζε νη κηζζσηνί δηαθξίλνληαη αλάινγα κε ηνλ θιάδν απαζρφιεζεο ζε κηζζσηνχο βηνκεραληψλ, εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ, γξαθείσλ θιπ ή αλάινγα κε ηε κνξθή ησλ επηρεηξήζεσλ ζε κηζζσηνχο ηνπ δεκνζίνπ, ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη ησλ άιισλ νξγαληζκψλ θνηλήο σθέιεηαο, ηδξπκάησλ, ηξαπεδψλ θ.ά

27 Οη πξαθηηθέο ζπλέπεηεο ηνπ δηαρωξηζκνύ ηωλ κηζζωηώλ ζε ππαιιήινπο θαη εξγάηεο εληνπίδνληαη: α) ην χςνο ηεο απνδεκίσζεο ζηελ πεξίπησζε θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο. Οη ππάιιεινη κεηά ηελ ζπκπιήξσζε πξνυπεξεζίαο δχν κελψλ ζηνλ ίδην εξγνδφηε απνδεκηψλνληαη γηα δχν κήλεο ελψ νη εξγάηεο κε 5 εκεξνκίζζηα. Οη δηαθνξέο θιηκαθψλνληαη αλάινγα κε ηα έηε πξνυπεξεζίαο ζηνλ ίδην εξγνδφηε. β) ην δψξν ηνπ Πάζρα. Ο ππάιιεινο δηθαηνχηαη ην ½ ηνπ κεληαίνπ κηζζνχ ελψ, ν εξγάηεο δηθαηνχηαη 15 εκεξνκίζζηα φηαλ ε ζρέζε εξγαζίαο δηαξθεί απφ 1/1-30/4. γ) ην επίδνκα ηεο άδεηαο. Ο ππάιιεινο δηθαηνχηαη ην ½ ηνπ κεληαίνπ κηζζνχ ελψ ν εξγάηεο 13 εκεξνκίζζηα. δ) Σν επίδνκα αλεξγίαο ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. ε) Σελ απνδεκίσζε ιφγσ ζπληαμηνδφηεζεο γήξαηνο-άξζξν 5 Ν.435/ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΠΡΟΛΖΦΖ ΣΧΝ ΜΗΘΧΣΧΝ Ο εξγνδφηεο πνπ πξνζιακβάλεη ηνλ κηζζσηφ κε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ή ανξίζηνπ ρξφλνπ κε πιήξε ή κε κεξηθή απαζρφιεζε, ππνρξενχηαη λα αλαγγείιεη ηελ πξφζιεςε ηνπ κηζζσηνχ ζηνλ Ο.Α.Δ.Γ. κέζα ζε νθηψ ην αξγφηεξν εκεξνινγηαθέο εκέξεο απφ ηελ εκέξα ηεο πξφζιεςεο. Καη εμαίξεζε νη επηρεηξήζεηο πνπ ιεηηνπξγνχλ γηα πξψηε θνξά έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα αλαγγείινπλ ηηο πξνζιήςεηο ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπο κέζα ζε ηξηάληα εκεξνινγηαθέο εκέξεο απφ ηελ εκεξνκελία ηεο πξφζιεςεο. Ζ δπλαηφηεηα απηή παξέρεηαη γηα δηάζηεκα ηξηψλ κελψλ απφ ηελ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο. Ζ αλαγγειία πξφζιεςεο, γίλεηαη ζηελ ππεξεζία ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. πνπ είλαη αξκφδηα

28 γηα ηελ πεξηνρή ηεο απαζρφιεζεο ηνπ κηζζσηνχ κε ηελ ζπκπιήξσζε θαη ηελ θαηάζεζε ηεο δηπιφηππεο θάξηαο εξγαζίαο. Γηα ηελ εμαθξίβσζε ησλ ππαγνκέλσλ ζηελ αζθάιηζε ηνπ Η.Κ.Α. πξνζψπσλ, νη εξγνδφηεο έρνπλ ππνρξέσζε έλαληη ηνπ ηδξχκαηνο: α) λα θαηαρσξνχλ ηνπο εξγαδφκελνπο πνπ απαζρνινχλ ακέζσο κεηά ηελ πξφζιεςε θαη πξηλ απηνί αλαιάβνπλ εξγαζία ζην Δηδηθφ Βηβιίν λενπξνζιακβαλφκελνπ πξνζσπηθνχ. β) λα γλσζηνπνηνχλ κε ππεχζπλε δήισζή ηνπο ηνπ Ν.1599/86 ζηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο ηνπ Η.Κ.Α., ηελ δηαθνπή ή ηελ κεηαβνιή ησλ εξγαζηψλ ηνπο, ηελ αιιαγή ηεο επσλπκίαο, ηελ αιιαγή ηνπ ππεχζπλνπ κέινπο, ηεο έδξαο, ηνπ ηφπνπ επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο σο θαη ηνπ ηφπνπ θαηνηθίαο πξνθεηκέλνπ γηα θπζηθά πξφζσπα. Ζ δήισζε απηή πξέπεη λα ππνβάιιεηαη κέζα ζε δέθα εκέξεο αθφηνπ επήιζαλ νη αιιαγέο

29 Δηδηθέο δηαηάμεηο λόκωλ Δ ή ΓΑ πνπ ραξαθηήξηζαλ κηζζωηνύο ωο Ηδηωηηθνύο Τπαιιήινπο. 1. Καηψηεξνη Τγεηνλνκηθνί-Άξζξν 1 ΑΝ 199/1936- ΑΠ 1191/85-ΑΠ 710/90 2. Φνξνηερληθνί- Άξζξν 23 ΝΓ 1465/ Πηπρηνχρνη ρνιήο Σνπξηζηηθψλ Δπαγγεικάησλ Ξελνδνρνυπάιιεινη Άξζξν 29 ΝΓ 3430/1955, άξζξν 5 ΑΝ 567/1937, άξζξν 5 Ν.4032/60, άξζξν 20 Ν.1077/80- Πξση.Αζ.821/84- ΑΠ 1292/85 ΑΠ 1086/87 Πνι. Πξ. Αζ. 1199/89 ΓΔΝ 990/89 ΑΠ 984/98 ΓΔΝ 1999 ζει Βνεζνί θνξηεγψλ απηνθηλήησλ Δ θαη ΤΑ /79/1952 θαη 22765/1952 (ΓΔΝ θαη 469). Ηδε θαη ΑΠ 261/77, ΑΠ 302/86, ΓΔΝ 2001 ζει Ζιεθηξνηερλίηεο Θεξκαζηέο μεξάο Ζιεθηξνζπγθνιιεηέο Ραδηνηερλίηεο ΝΓ 3763/57 (ΓΔΝ 2001 ζει.74). 6. Πξφζζεηνη Αζηπθχιαθεο Υσξνθχιαθεο Άξζξν 7 ΝΓ 755/ Δξγαηνηερλίηεο θσηαεξίνπ Αζελψλ Άξζξν 10 Ν. 2234/ Σππνγξάθνη Δθεκεξίδσλ Άξζξν 1 Ν.4046/ Σερληθφ Πξνζσπηθφ Οιπκπηαθήο ΒΓ 701/ Οη έκκηζζνη θσηνγξάθνη εθεκεξίδσλ (Άξζξν 3 παξ. 4 Ν. 5330/1942). 11. Δξγαδφκελνη Ηδησηηθψλ Παηδηθψλ ηαζκψλ βάζεη Δ (ΑΠ 1093/83, ΓΔΝ 1984 ζει. 258, ΓΔΝ 1993 ζει 510). 12. Θπξσξνί πνιπθαηνηθηψλ θαη κεγάξσλ. Βάζεη Δ ζπξσξψλ ½ απνδεκίσζεο ππαιιήισλ (ΓΔΝ 2002 ζει.77).(δξγαηηθά Εεηήκαηα γηα κηζζσηνχο θαη εξγνδφηεο, Καπάληαεο Αξρνληήο, Καβάια 2004, ζει 32-33)

30 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΔΝΝΟΗΑ ΜΗΘΟΤ Οη ππνρξεψζεηο ηνπ εξγνδφηε απέλαληη ζηνλ κηζζσηφ είλαη πνιιέο θαη πνηθίιεο. Ζ ζπνπδαηφηεξε είλαη ν κηζζφο. Σν ζέκα ηνπ κηζζνχ απνηειεί ην θπξίσο ζέκα αηνκηθήο ζρέζεσο εξγαζίαο. Απηφ νθείιεηαη εθηφο απφ ην γεγνλφο φηη ν κηζζφο απνηειεί ην ιφγσ γηα ηνλ νπνίν ππάξρεη ε ζχκβαζε εξγαζίαο αιιά θαη ζην φηη ηα πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα ηνπ εξγαηηθνχ δηθαίνπ ζπλδένληαη κε ην κηζζφ. Tη ζεσξείηαη φκσο κηζζφο; Μηζζφο λνείηαη θάζε παξνρή πνπ δίλεηαη απφ ηνπο εξγνδφηεο ζηνπο εξγαδνκέλνπο ζαλ αληάιιαγκα ηεο εξγαζίαο ηνπο. Γειαδή θάζε ακνηβή ζε ρξήκα θαη ζε είδνο (φπσο ηξνθή, θαηνηθία, δαπάλε χδαηνο θηι) ε νπνία θαηαβάιιεηαη ηαθηηθά θαη λφκηκα είηε βάζε ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεσο ε ηεο ζπιινγηθήο ζπκβάζεσο ή ηνπ λφκνπ, είηε βάζε ηεο θξαηνχζαο ζπλήζεηαο, φηαλ δελ ππάξρεη εηδηθή ζπκθσλία. Ζ ππνρξέσζε ηνπ κηζζσηνχ γηα παξνρή εξγαζίαο πεξηνξίδεηαη ζηελ εξγαζία ηελ ίδηα θαη φρη ζην απνηέιεζκα ηεο. Ο κηζζσηφο εθπιεξψλεη ηελ ππνρξέσζε ηνπ φηαλ ζέηεη ζηελ δηάζεζε ηνπ εξγνδφηε ηελ εξγαζηαθή ηνπ δχλακε θαη ηνπ είλαη αδηάθνξν ην εάλ θαη πνζφ ν εξγνδφηεο θάλεη ρξήζε ηεο δπλάκεσο ηνπ ζε φιν ην ρξφλν πνπ δηθαηνχηαη. Αληίζηνηρα ν κηζζφο νθείιεηαη φρη κφλν γηα ηε ζπγθεθξηκέλε πνζφηεηα πξαγκαηηθήο εξγαζίαο πνπ θαηαβάιιεη ν κηζζσηφο, αιιά γηα νιφθιεξε ηελ εξγαζηαθή ηνπ δχλακε πνπ ηελ έρεη ζηελ δηάζεζε ηνπ εξγνδφηε ζηα ρξνληθά πιαίζηα ηεο θαλνληθήο απαζρφιεζεο ηνπ, δηαηεξψληαο ζε εγξήγνξζε ηηο πλεπκαηηθέο θαη ζσκαηηθέο ηνπ δπλάκεηο γηα λα ηηο ελεξγνπνηήζεη θάζε ζηηγκή ζε ζπγθεθξηκέλε εξγαζία. Μηζζφ επίζεο απνηειεί θαη ε ακνηβή ηνπ κηζζσηνχ γηα ηελ απιή εηνηκφηεηα

31 γηα παξνρή εξγαζίαο, ρσξίο λα είλαη ζε εγξήγνξζε νη δπλάκεηο ηνπ, ή γηα ηελ απιή παξνπζία ηνπ, γηα ηελ δέζκεπζε δειαδή ηνπ ρξφλνπ ηνπ ππέξ ηνπ εξγνδφηε, αλεμάξηεηα απφ φηη ζηνλ θαζνξηζκφ απηήο ηεο ακνηβήο δελ εθαξκφδνληαη νη δηαηάμεηο γηα ηα ειάρηζηα φξηα ακνηβήο, ηηο πξνζαπμήζεηο, ππεξσξηαθή ή λπρηεξηλή εξγαζία ή ηελ εξγαζία ηελ Κπξηαθή θ.α. Ο κηζζφο, ε ππνρξέσζε ηνπ εξγνδφηε γηα θαηαβνιή κηζζνχ, πνπ είλαη ε θχξηα ππνρξέσζε ηνπ, είλαη αλαγθαίν ζηνηρεηφ ηεο ζπκβάζεσο εξγαζίαο. Ζ ζρεηηθή ζπκθσλία κε ηνλ κηζζσηφ κπνξεί λα είλαη ξεηή ή ζησπεξή ζε πεξίπησζε ακθηβνιίαο ινγίδεηαη φηη έρεη ζπκθσλεζεί ζησπεξά κηζζφο εάλ ε εξγαζία θαηά ηηο ζπλήζεηο πεξηζηάζεηο παξέρεηαη κνλφ κε κηζζφ.(ννκνζεζία εξγαηηθή θαη αζθαιηζηηθή. Λαλαξάο Αζήλα 1987, ζει. 390) Ο ΚΑΘΟΡΗΜΟ ΣΟΤ ΜΗΘΟΤ Ο κηζζφο δηαθξίλεηαη ζε ζπκβαηηθφ, λφκηκν θαη εηζηζκέλν. 1) πκβαηηθφο κηζζφο ή ζπκβαηηθφ εκεξνκίζζην είλαη απηφο πνπ ζπκθσλείηε ξεηά ή ζησπεξά κε αηνκηθή ζχκβαζε εξγαζίαο γηα πνζφ κεγαιχηεξν απφ ην λφκηκν.( ηνηρεία αζηηθνχ θαη εξγαηηθνχ δηθαίνπ. ΣΔΔ Αζήλα 1999, ζει. 71). Με ιίγα ιφγηα ηα κέξε ηεο ζπκβάζεσο είλαη ειεχζεξα λα θαζνξίζνπλ ην χςνο ηνπ κηζζνχ, ην είδνο ηνπ κηζζνχ θα. Σν χςνο ηνπ κηζζνχ κπνξεί λα αλαηεζεί ζηελ απφιπηε θξίζε ηξίηνπ, πνπ ζα ππάγεηαη ζε έιεγρν απφ ηελ άπνςε ηεο θαηάρξεζεο δηθαηψκαηνο. Αθφκα, είλαη δπλαηφ λα αλαηεζεί ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ κηζζνχ ζηελ δίθαηε θξίζε ηνπ εξγνδφηε ή ηξίηνπ, φπνηε εάλ ε θξίζε δελ είλαη δίθαηε ή θαζπζηεξεί, θαζνξίδεηαη ν κηζζφο απφ ην δηθαζηήξην. 2) Νφκηκνο κηζζφο ή λφκηκν εκεξνκίζζην είλαη απηφο πνπ νξίδεηαη κε ζπιινγηθή ζχκβαζε εξγαζίαο (Δ) ή δηαηηεηηθή απφθαζε (ΓΑ) ή ππνπξγηθή

32 απφθαζε (ΤΑ). ( ηνηρεία αζηηθνχ θαη εξγαηηθνχ δηθαίνπ. ΣΔΔ Αζήλα 1999, ζει. 71). Ζ ζθέςε φηη ε αδηαπξαγκάηεπηε ζέζε ησλ κεκνλσκέλσλ κηζζσηψλ απέλαληη ζηνπο εξγνδφηεο είλαη αδχλακε θαη ε θξνληίδα λα εμαζθαιίζεη ζηνπο κηζζσηνχο έλα ειάρηζην βαζηθφ εηζφδεκα απφ ηελ εξγαζία ηνπο, νδήγεζαλ ζηελ θαζηέξσζε ζεζκψλ θαη δηαδηθαζηψλ πνπ κε δηαηάμεηο θαλνληζηηθήο ηζρχνο, δειαδή κε δηαηάμεηο πνπ έρνπλ ηζρχ λφκνπ, νξίδνπλ θαηψηαηα φξηα κηζζψλ θαη εκεξνκηζζίσλ. Απηά ηα φξηα νξίδνληαη θπξίσο κε ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο ή δηαηηεηηθέο απνθάζεηο ή ππνπξγηθέο απνθάζεηο. Ο λφκηκνο κηζζφο έρεη ην ραξαθηήξα θαηψηαηνπ νξίνπ ακνηβήο θαη νη δηαηάμεηο πνπ ηνλ θαζνξίδνπλ ηζρχ λφκνπ άκεζε θαη αλαγθαζηηθή. Τπνινγηζκόο ηνπ λόκηκνπ κηζζνύ Έζησ φηη ε Δ πξνβιέπεη βαζηθφ κηζζφ 650e, 6% πξνζαχμεζε αλά ηξηεηία, 10% επίδνκα γάκνπ, 15% επίδνκα ρξήζεο Ζ/Τ θαη 5% επίδνκα μέλεο γιψζζαο. Τπάιιεινο κε 5 ρξφληα πξνυπεξεζία πνπ θαιχπηεηαη απφ ηελ πην πάλσ Δ, είλαη έγγακνο έρεη δίπισκα αγγιηθψλ θαη θάλεη ρξήζε Ζ/Τ πξνζιακβάλεηαη απφ εηαηξία. Ο κηζζφο ηνπ ππνινγίδεηαη σο εμήο: ΠΡΟΑΤΞΖΜΔΝΟ ΒΑΗΚΟ = 650e+ 650e* 6 %= 689e ΔΠΗΓΟΜΑ ΓΑΜΟΤ=689e*10%=6890e ΔΠΗΓΟΜΑ ΞΔΝΖ ΓΛΧΑ=689e*5%=34.45e ΔΠΗΓΟΜΑ Ζ/Τ=689E *15%=103.35e ΤΝΟΛΟ: e ( http: //

33 3) Δηζηζκέλνο κηζζφο είλαη ν κηζζφο πνπ θαηαβάιινπλ άιινη εξγνδφηεο γηα ηελ ίδηα εξγαζία ζε κηζζσηνχο κε ηελ ίδηα εηδηθφηεηα, ηηο ίδηεο ηδηφηεηεο θαη ηα ίδηα πξνζφληα, ζηνλ ίδην ηφπν θαη κε ηηο ίδηεο ζπλζήθεο. Με άιια ιφγηα εηζηζκέλνο κηζζφο είλαη απηφο πνπ ζπλεζίδεηαη λα θαηαβάιιεηαη ζε νξηζκέλν ηφπν γηα ηελ εξγαζία πνπ παξέρεη ν κηζζσηφο ηνπ νπνίνπ αλαδεηείηαη ε ακνηβή. Δάλ έρεη πξνβιεθζεί λφκηκνο ή ζπκβαηηθφο κηζζφο γηα ηνλ κηζζσηφ ηφηε δελ ππάξρεη ιφγνο λα αλαδεηεζεί ν εηζηζκέλνο κηζζφο. ηελ πεξίπησζε πνπ ν εηζηζκέλνο κηζζφο είλαη αλψηεξνο απφ ηνλ λφκηκν ή ην ζπκβαηηθφ, ν κηζζσηφο δελ κπνξεί λα ηνλ επηθαιεζηεί. Δάλ φκσο ν ζπκθσλεκέλνο ζπκβαηηθά κηζζφο είλαη αηζρξνθεξδήο, ηφηε ν κηζζσηφο κπνξεί λα δηθαηνχηαη λα δεηήζεη ηνλ εηζηζκέλν κηζζφ, έζησ θαη αλ ππάξρεη λφκηκνο κηζζφο θαηψηεξνο απφ ηνλ εηζηζκέλν, εάλ ν εηζηζκέλνο κηζζφο έρεη γίλεη εηζηζκέλνο θαη γηα ηνπο θαιππηφκελνπο απφ ην λφκηκν κηζζφ. Βαζηθφο κηζζφο: είλαη ν κηζζφο επί ηνπ νπνίνπ ππνινγίδνληαη επηδφκαηα θαη πξνζαπμήζεηο. Βαζηθφο κηζζφο κπνξεί λα είλαη είηε λφκηκνο είηε ζπκβαηηθφο. κσο είλαη δηαθνξεηηθέο έλλνηεο ν λφκηκνο βαζηθφο κηζζφο θαη ν λφκηκνο κηζζφο. Ο λφκηκνο κηζζφο είλαη ν λφκηκνο βαζηθφο κηζζφο καδί κε ηα ελδερφκελα επηδφκαηα θαη ηηο πξνζαπμήζεηο.( http: // Misthoi.htm#4.2) ΑΝΑΛΟΓΗΑ ΜΗΘΟΤ- ΖΜΔΡΟΜΗΘΗΟΤ- ΧΡΟΜΗΘΗΟΤ Παξφιν πνπ νη εξγάζηκεο εκέξεο κέζα ζην κήλα δελ είλαη πάληα ζηαζεξέο, έρνπλ ζεζπηζηεί νη 25 εξγάζηκεο ζα βάζε ππνινγηζκνχ ηνπ εκεξνκηζζίνπ απφ ην κεληαίν κηζζφ

34 Τπάιιεινη: Σν εκεξνκίζζην ησλ ππαιιήισλ ππνινγίδεηαη δηαηξψληαο ηνλ κεληαίν κηζζφ κε ην 25 αλεμαξηήησο ηεο εθαξκνγήο πελζεκέξνπ ή εμαεκέξνπ. Σν σξνκίζζην ππνινγίδεηαη δηαηξψληαο ην κηζζφ κε ην 25 (θάλνληαο αλαγσγή ζε εκεξνκίζζην), πνιιαπιαζηάδνληαο κε ην 6 θαη δηαηξψληαο κε ην ηζρχνλ εβδνκαδηαίν ζπκβαηηθφ σξάξην (δειαδή 40 ή ιηγφηεξν αλ ηζρχεη επλντθφηεξε ζχκβαζε): ΧΡΟΜΗΘΗΟ = (ΜΗΘΟ* 6/25)40 Δξγαηνηερλίηεο: Γηα φινπο φζνπο ακείβνληαη κε εκεξνκίζζην, νη κεληαίεο απνδνρέο πξνθχπηνπλ απφ ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ηνπ εκεξνκηζζίνπ κε ηνλ πξαγκαηηθφ αξηζκφ ησλ εξγάζηκσλ εκεξψλ ηνπ κήλα θαη αλεμάξηεηα, θπζηθά, απφ ην ηζρχνλ ζχζηεκα απαζρφιεζεο (πελζήκεξν ή εμαήκεξν). Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ σξνκηζζίνπ πνιιαπιαζηάδνπκε ην εκεξνκίζζην επί 6 θαη ην δηαηξνχκε κε ην ηζρχνλ ζπκβαηηθφ εβδνκαδηαίν σξάξην (δειαδή 40 ή ιηγφηεξν): ΧΡΟΜΗΘΗΟ = ΖΜΔΡΟΜΗΘΗΟ* 6/40 Μεξηθψο απαζρνινχκελνη: Με βάζε ην Ν.2874/2000 (Νφκν Γηαλλίηζε) νη κεξηθψο απαζρνινχκελνη πνπ ακείβνληαη κε ην θαηψηαην φξην απνδνρψλ θαη απαζρνινχληαη ιηγφηεξν απφ 4 ψξεο εκεξεζίσο, δηθαηνχληαη πξνζαχμεζε 7.5% αλά ψξα απαζρφιεζεο. Ακνηβή κεησκέλεο απαζρφιεζεο: Αλ έλαο ππάιιεινο πνπ εξγάδεηαη κε πιήξε απαζρφιεζε απνπζηάζεη αδηθαηνιφγεηα απφ ηελ εξγαζία, ηφηε γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ απνδνρψλ ηνπ αλαηξνχληαη ηφζα σξνκίζζηα φζα θαη νη ψξεο απνπζίαο: ΠΟΟ ΠΡΟ ΑΦΑΗΡΔΖ = ΧΡΔ ΑΠΟΤΗΑ * ΧΡΟΜΗΘΗΟ

35 κνηνο είλαη ν ππνινγηζκφο θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ εξγαηνηερληηψλ. ηελ πεξίπησζε πξφζιεςεο (ή ιχζεο ζχκβαζεο εξγαζίαο) ε νπνία δελ ζπκπίπηεη κε ηελ αξρή (ή αληίζηνηρα κε ην ηέινο) ηνπ κήλα, ν ππνινγηζκφο ησλ απνδνρψλ ησλ ππαιιήισλ γίλεηαη κε ηνλ αθφινπζν ηξφπν: Αλ νη εξγάζηκεο εκέξεο απνπζίαο είλαη ιηγφηεξεο απφ 13 απφ ηηο κεληαίεο απνδνρέο αθαηξνχληαη ηφζα σξνκίζζηα φζα αληηζηνηρνχλ ζηηο εκέξεο απνπζίαο. Αλ νη εξγάζηκεο εκέξεο απνπζίαο είλαη 13 ή πεξηζζφηεξεο ηφηε ζηνλ κηζζσηφ θαηαβάιινληαη ηφζα σξνκίζζηα φζα αληηζηνηρνχλ ζηηο εκέξεο πνπ εξγάζζεθε. ( http: // ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΚΑΘΟΡΗΜΟΤ ΣΟΤ ΜΗΘΟΤ Χο θξηηήξηα γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ επηπέδνπ ησλ απνδνρψλ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο: ε νηθνλνκηθή αμία ηεο εξγαζίαο, φπσο απηή δηακνξθψλεηαη ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Οη θνηλσληθέο θαη νηθνλνκηθέο αλάγθεο πνπ εμππεξεηνχλ νη επηρεηξήζεηο θαη εθκεηαιιεχζεηο, ε νηθνλνκηθή ηνπο αληνρή, ην θφζηνο δσήο, ην χςνο πιεζσξηζκνχ πνπ δηαξξπζκίδεηαη µε ην κεραληζκφ ηεο Απηφκαηεο Σηµαξηζµηθήο Αλαπξνζαξκνγήο (ΑΣΑ), ην είδνο, νη φξνη θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο, ε αξραηφηεηα ησλ κηζζσηψλ ζηελ εξγαζία, θαζψο θαη ην γεληθφηεξν ζπκθέξνλ ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο. Ζ δηακφξθσζε ησλ απνδνρψλ ηειεί πάληνηε ππφ ηελ θαηεπζπληήξηα ζπληαγκαηηθή αξρή ηεο ίζεο ακνηβήο γηα ίζεο αμίαο εξγαζία, αδηαθξίησο θχινπ, εθφζνλ νη κηζζσηνί έρνπλ ηα ίδηα πξνζφληα

36 ΚΔΦΑΛΑΗΟ Ζ ΜΟΡΦΖ ΣΟΤ ΜΗΘΟΤ Οη απνδνρέο ησλ κηζζσηψλ δελ θαηαβάιινληαη πάληνηε κφλν απφ ηνλ εξγνδφηε αιιά θαη απφ ηξίηα πξφζσπα, φπσο ζπκβαίλεη π.ρ. κε ηα θηινδσξήκαηα. Οη βαζηθέο κνξθέο πνπ κπνξεί λα ιάβεη ν κηζζφο είλαη νη εμήο: Α) Μηζζόο ζε ρξήκα Ο κηζζφο ζε ρξήκα ππνινγίδεηαη κε δηάθνξνπο ηξφπνπο. Βαζηθή δηάθξηζε είλαη κεηαμχ ρξνληθνχ κηζζνχ αθελφο θαη θαη απνθνπή ή θαηά ηεκάρην κηζζνχ αθεηέξνπ. ηελ πξψηε πεξίπησζε ν κηζζφο ππνινγίδεηαη αλάινγα κε ην ρξφλν δηάξθεηαο ηεο παξερφκελεο εξγαζίαο, ζπλήζσο θαηά κήλα. ηε δεχηεξε αλάινγα κε ην επηηπγραλφκελν απνηέιεζκα. Β) Μηζζόο ζε είδνο Ο κηζζφο απηφο ζπλίζηαηαη ζηελ παξαρψξεζε ζην κηζζφ απφ ηνλ εξγνδφηε δηαθφξσλ πξαγκάησλ ή νξηζκέλσλ ππεξεζηψλ φπσο π.ρ. θαηνηθία, ζέξκαλζε, θσηηζκφο, δηαηξνθή. Ο κηζζφο ζε είδνο κπνξεί λα θαιχπηεη κέξνο κφλν ηνπ κηζζνχ θαη είλαη επηηξεπηή κφλν εάλ πξνβιέπεηαη απφ ζπιινγηθή ζχκβαζε, δηάηαμε λφκνπ ή έζηκν. Πάλησο ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο παξνρψλ ζε είδνο πξέπεη ε αμία ηνπο λα θαιχπηεη εκεξνκίζζην ή κηζζφ πνπ πξνβιέπνπλ νη ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο, νη δηαηηεηηθέο ή νη ππνπξγηθέο απνθάζεηο. ( ηνηρεία αζηηθνχ θαη εξγαηηθνχ δηθαίνπ. ΣΔΔ Αζήλα 1999, ζει. 26)

37 Γ) Φηινδωξήκαηα Ηδηφηππνο είλαη ν ηξφπνο ακνηβήο ηεο εξγαζίαο ηνπ κηζζσηνχ µε θηινδσξήκαηα ππνρξεσηηθά ή αθφκε θαη πξναηξεηηθά. απηή ηελ πεξίπησζε ηελ ακνηβή δελ ηελ θαηαβάιιεη ν εξγνδφηεο αιιά αληί γη' απηφλ ηξίηνη, νη πειάηεο. Απηφ, φκσο δελ ηδξχεη ζρέζε αλάζεζα ζηνλ κηζζσηφ θαη ηνπο πειάηεο ν κηζζσηφο απιψο παξαπέµπεηαη λα εηζπξάμεη ηελ ακνηβή ηνπ απφ ηνπο πειάηεο, πνπ απφ ππνρξέσζε ή θαη ρσξίο λα ππάξρεη, θαηαβάιινπλ ην θηινδψξεκα. Ο εξγνδφηεο νθείιεη λα κελ εκπνδίδεη ηελ είζπξαμε θηινδσξεκάησλ ή ηε δεκηνπξγία ηέηνησλ επθαηξηψλ, νχηε επίζεο ρσξίο ιφγν λα πεξηνξίδεη ηνλ "θχθιν εξγαζηψλ" ηνπ κηζζσηνχ πνπ ακείβεηαη µε απηφλ ηνλ ηξφπν. Δίλαη απηνλφεην φηη, ηα θηινδσξήκαηα είλαη κηζζφο φηαλ ε ακνηβή ηνπ κηζζσηνχ έρεη δηαξξπζκηζηεί µ' απηφλ ηνλ ηξφπν, φηαλ δειαδή µε ηα θηινδσξήκαηα ακείβνληαη νη ππεξεζίεο πνπ νθείιεη ζηα πιαίζηα ηεο ζρέζεσο εξγαζίαο ηνπ. Γελ ζα είλαη, φκσο, κηζζφο, εθηφο αλ ππάξρεη αληίζεηε ζπκθσλία, ηα θηινδσξήκαηα ηξίησλ ζην κηζζσηφ, πνπ πξνζθέξνληαη απφ ειεπζεξηφηεηα γηα επηβξάβεπζε ηνπ δήινπ ηνπ ή απφ επραξίζηεζε. Γελ ρξεηάδεηαη, επίζεο, λα ηνληζηεί φηη ην λα δέρεηαη θηινδσξήκαηα ν κηζζσηφο ρσξίο λα ην γλσξίδεη ν εξγνδφηεο, φηαλ δελ ζπλεζίδνληαη ζηελ εξγαζία ηνπ ή φηαλ μεπεξλνχλ ηα ζπλεζηζκέλα κέηξα ή γίλνληαη µε ηξφπν πνπ είλαη αληίζεηνο ζηα ρξεζηά ήζε, είλαη πξάμε ή ζπκπεξηθνξά πνπ δελ έρεη θακηά ζρέζε µε ην θηινδψξεκα ζαλ κηζζφ θαη πξνζθξνχεη ζηελ απαγνξεπκέλε απφ ηελ ππνρξέσζε πίζηεσο δσξνιεςία. Καη απηφο ν ηξφπνο ακνηβήο ηνπ κηζζσηνχ δελ επεξεάδεη ζηα ππφινηπα ζεκεία ηεο ηε ιεηηνπξγία ηεο ζρέζεψο ηνπ ζαλ ζρέζεσο εμαξηεκέλεο εξγαζίαο

38 4.2 ΓΗΑΚΡΗΔΗ ΜΗΘΟΤ ΚΑΗ ΤΝΘΔΖ ΜΗΘΟΤ Οη απνδνρέο δηαθξίλνληαη ζε ηαθηηθέο, φηαλ θαηαβάιινληαη ζηαζεξά θαη κε βάζε ηε ζχκβαζε εξγαζίαο θαη ζε έθηαθηεο, φηαλ θαηαβάιινληαη ζαλ ακνηβή εξγαζίαο πνπ παξαζρέζεθε θάησ απφ εηδηθέο θαη έθηαθηεο ζπλζήθεο. Σαθηηθέο απνδνρέο ζεσξνχληαη ν κηζζφο θαη ηα ζρεηηθά επηδφκαηα επί ηνπ κηζζνχ απηνχ, ηα επηδφκαηα αδείαο θαη ενξηψλ, θαζψο θαη νπνηαδήπνηε άιιε πξνβιεπφκελε απφ ηε ζχκβαζε ζπκπιεξσκαηηθή παξνρή. Έθηαθηεο απνδνρέο ζεσξνχληαη πρ ε ακνηβή ηεο ππεξσξηαθήο απαζρφιεζεο ή ηεο λπρηεξηλήο εξγαζίαο (εθφζνλ απηή δελ παξέρεηαη ζε κφληκε βάζε), ηα bonus θαη γεληθά θάζε νηθηνζειήο παξνρή, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη δηαηππψλεηαη ξεηά απφ ηνλ εξγνδφηε ζαλ ηέηνηα. Γηαθνξεηηθά ζεσξείηαη ζαλ ηξνπνπνίεζε ησλ ζπκβαηηθψλ φξσλ ηεο εξγαζίαο πξνο φθεινο ηνπ εξγαδφκελνπ, απνθηά δεζκεπηηθφ ραξαθηήξα θαη απνηειεί κέξνο ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ. Γη απηφ ην ιφγν νη εξγνδφηεο πξνζέρνπλ ζην έγγξαθν ηεο γλσζηνπνίεζεο ησλ φξσλ εξγαζίαο (ΠΓ 156/1994) λα πεξηιακβάλεηαη θαη ν αθφινπζνο φξνο: "Ρεηά ζπκθσλείηε θαη ν Μηζζσηφο αλαγλσξίδεη αλεπηθχιαθηα φηη θάζε ηπρφλ παξνρή ηεο Δξγνδφηξηαο ζην Μηζζσηφ είλαη πέξα απφ ηηο παξαπάλσ ζπκθσλεκέλεο απνδνρέο ή ησλ ηπρφλ απνδνρψλ πνπ ζα ζπκθσλεζνχλ ζηνλ κέιινλ, είλαη νηθηνζειήο απφ κέξνπο ηεο θαη πξνέξρεηαη απφ ειεπζεξηφηεηα ηεο Δξγνδφηξηαο, πνπ δηαηεξεί πάληνηε ην δηθαίσκα αλάθιεζεο ή/θαη παχζεο απηήο ηεο θαηαβνιήο. Σα παξαπάλσ ηζρχνπλ πάγηα θαη ρσξίο εμαίξεζε ζε θάζε πεξίπησζε ηέηνηαο παξνρήο, ρσξίο ηελ αλάγθε εηδηθήο κλείαο ζε θάζε πεξίπησζε [...]. Ζ Δξγνδφηξηα δηθαηνχηαη λα αλαθαιέζεη ή λα ηξνπνπνηήζεη κνλνκεξψο απηέο ηηο παξνρέο ρσξίο λα κπνξνχλ ζε

39 θακία πεξίπησζε λα ζεσξεζνχλ φηη απνηεινχλ ηαθηηθέο απνδνρέο ηνπ εξγαδφκελνπ. ( 4.1) Έρεη κεγάιε ζεκαζία ε δηάθξηζε ησλ απνδνρψλ ζε ηαθηηθέο θαη έθηαθηεο γηαηί ζε πεξίπησζε απφιπζεο ε απνδεκίσζε ππνινγίδεηαη κε βάζε ηηο ηαθηηθέο απνδνρέο θαη φρη γεληθά κε ηνλ θαηαβαιιφκελν κηζζφ. Γελ απνηεινχλ απνδνρέο ηα νδνηπνξηθά θαη νπνηαδήπνηε άιια ρξεκαηηθά πνζά θαηαβάιινληαη ζηνπο κηζζσηνχο κε ζθνπφ ηελ θάιπςε δαπαλψλ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπο. (Αλ φκσο ηα ρξήκαηα απηά θαηαβάιινληαη ρσξίο λα ειέγρεηαη αλ νη δαπάλεο ήηαλ πξαγκαηηθέο - ρσξίο δειαδή λα γίλεηαη εθθαζάξηζε - ηφηε ζεσξνχληαη ζαλ ηαθηηθέο απνδνρέο.) ( /pravo/lysisymbasis.htm)

40 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑΣΑ ΑΜΟΗΒΖ Ο κηζζφο ππνινγίδεηαη ζπλήζσο µε ην ρξφλν, είλαη δειαδή ρξνληθφο. Μπνξεί, φκσο, λα ππνινγηζηεί θαη θαηά κνλάδα εξγαζίαο (µε ην θνµµάηη) ή θαη' απνθνπή (άξζξν 648 παξ.2 Α.Κ.) ή αθφκε θαη ζε πνζνζηφ ζηα θέξδε (άξζξν 654 Α.Κ.), είηε λα έρεη ηε κνξθή πξνκήζεηαο, θηινδσξεκάησλ θ.ά ΥΡΟΝΗΚΟ ΜΗΘΟ Ο ρξνληθφο κηζζφο απνηειεί ηελ πιένλ ζπλεζηζκέλε κνξθή πιεξσκήο θαη ππνινγίδεηαη κε βάζε ην κήλα (κεληαίνο κηζζφο) ηελ εβδνκάδα, ηελ εκέξα (εκεξνκίζζην) ή ηελ ψξα (σξνκίζζην). Ο ηξφπνο απηφο πιεξσκήο εθαξκφδεηαη θπξίσο ζηηο πεξηπηψζεηο εθείλεο πνπ δελ ελδηαθέξεη ε πνζφηεηα πεξηζζφηεξν, φζν ε πνηφηεηα ηεο πξνζθεξφκελεο εξγαζίαο ή εθεί φπνπ δελ είλαη δπλαηφο ν πνζνηηθφο πξνζδηνξηζκφο ηεο πξνζθεξφκελεο εξγαζίαο (ππάιιεινη γξαθείσλ, θαιιηηερληθέο εξγαζίεο θιπ) Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΧΝ ΚΤΜΑΗΝΟΜΔΝΧΝ ΑΠΟΓΟΥΧΝ πρλά θαη πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηεζεί ζαλ θίλεηξν παξαγσγηθφηεηαο, νη εξγνδφηεο ζπκθσλνχλ ν κηζζφο λα πξνζδηνξίδεηαη βάζεη πνζνζηνχ επί ησλ θεξδψλ,

41 ηα νπνία απέθεξε ν εξγαδφκελνο κε ηελ εξγαζία ηνπ. Έηζη ζπλεζίδεηαη λ' ακείβνληαη νη πσιεηέο. Πξνθαλψο αλ ιφγσ ζπγθπξίαο ή αθφκε θαη κεησκέλεο απφδνζεο ηνπ εξγαδφκελνπ, ην πνζνζηφ ησλ θεξδψλ πνπ ηνπ αλαινγεί είλαη κηθξφηεξν απφ ηνλ λφκηκν κηζζφ, ν εξγνδφηεο ππνρξενχηαη λα θαιχςεη ηε δηαθνξά, θαηαβάιινληαο ηνπιάρηζηνλ ην λφκηκν κηζζφ. ε άιιεο πεξηπηψζεηο ζπκθσλείηε ε εξγαζία λα ακείβεηαη βάζεη ηνπ παξαρζέληνο έξγνπ (κηζζφο θαηά κνλάδα εξγαζίαο ή θαη' απνθνπήλ). Απηφ δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε ηε ζχκβαζε έξγνπ. Πξφθεηηαη γηα εμαξηεκέλε ζρέζε εξγαζίαο, γηα ηελ νπνία ηζρχνπλ φιεο νη πξνζηαηεπηηθέο δηαηάμεηο ηεο λνκνζεζίαο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα εξγαζίαο κε κηζζφ θαη' απνθνπήλ είλαη απηφ ηνπ κεηαθξαζηή φπνπ ζπκθσλείηε λα ιακβάλεη θάπνην πνζφ γηα θάζε ζειίδα κεηάθξαζεο. πσο θαη ζηελ ακνηβή κε πνζνζηά θαη ζ' απηήλ ηελ πεξίπησζε αλ ε απφδνζε είλαη θάησ απφ ην λφκηκν κηζζφ, ν εξγνδφηεο ππνρξενχηαη λα θαιχςεη ηε δηαθνξά. Ζ ακνηβή κε πνζνζηά θαη ε ακνηβή θαηά κνλάδα εξγαζίαο εκπίπηνπλ ζηελ έλλνηα ησλ θπκαηλφκελσλ απνδνρψλ. Οη θπκαηλφκελεο απνδνρέο απνηεινχλ ηαθηηθέο απνδνρέο. Μηθηφ ζχζηεκα ακνηβήο είλαη απηφ πνπ πεξηιακβάλεη ζηαζεξφ κεληαίν κηζζφ ζπλαζξνηδφκελν κε θπκαηλφκελεο απνδνρέο.. ( http: //