ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2013) 541 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΕΛΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΟΥ 8ΟΥ, 9ΟΥ ΚΑΙ 10ΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 EL EL

2

3

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ... 3 ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ... 4 ΜΕΡΟΣ I - ΕΤΗΣΙΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΤΑ: ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΟΥ ΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ του 8ου, 9ου και 10ου ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ο, 9ο και 10ο ΕΤΑ: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ, ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ο ΕΤΑ: ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ο ΕΤΑ: ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ο ΕΤΑ: ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ του 8ου, 9ου και 10ου ΕΤΑ ΕΚΘΕΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΕΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΕΡΟΣ ΙI - ΕΤΗΣΙΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΤΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΗΣ ΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟ ΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

5 3.5 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ I ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 (ΕΚΘΕΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ): ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΕΣΟ

6 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Οι ετήσιοι λογαριασμοί του 8ου, 9ου και 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης για το οικονομικό έτος 2012 έχουν καταρτιστεί σύμφωνα με τον Τίτλο VIII του δημοσιονομικού κανονισμού του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης και σύμφωνα με τις λογιστικές αρχές, κανόνες και μεθόδους που ορίζονται στο παράρτημα των οικονομικών καταστάσεων. Αναγνωρίζω την ευθύνη μου για την προετοιμασία και την παρουσίαση των ετησίων λογαριασμών του 8ου, 9ου και 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης σύμφωνα με το άρθρο 125 του δημοσιονομικού κανονισμού του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης. Από τον διατάκτη και την ΕΤΕπ, που εγγυώνται την αξιοπιστία τους, παρέλαβα όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την κατάρτιση των λογαριασμών, οι οποίοι παρουσιάζουν τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης, καθώς και την εκτέλεση του προϋπολογισμού. ια της παρούσης, πιστοποιώ ότι, με βάση τις εν λόγω πληροφορίες και τους ελέγχους τους οποίους έκρινα αναγκαίους να διενεργήσω πριν από την υπογραφή των λογαριασμών, διαθέτω εύλογη βεβαιότητα ότι οι λογαριασμοί παρουσιάζουν πιστή εικόνα της οικονομικής κατάστασης των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης όσον αφορά όλα τα ουσιαστικά σημεία. (Υπογραφή) Manfred Kraff Υπόλογος 3

7 ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ 1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σχέσεις αναπτυξιακής συνεργασίας με μεγάλο αριθμό αναπτυσσόμενων χωρών. Βασικός στόχος είναι η προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και ιδιαίτερα η εστίαση στη μείωση και στην ελάφρυνση της φτώχειας σε μακροπρόθεσμη βάση, με την παροχή αναπτυξιακών ενισχύσεων και τεχνικής βοήθειας στις δικαιούχους χώρες. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η Ένωση, σε συνεργασία με τις χώρες εταίρους, καταρτίζει στρατηγικές συνεργασίας και κινητοποιεί τους οικονομικούς πόρους για την εφαρμογή τους. Οι πόροι που χορηγεί η Ένωση για την ανάπτυξη προέρχονται από τρεις πηγές: τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) είναι το κυριότερο μέσο της ΕΕ για την παροχή βοήθειας με σκοπό την αναπτυξιακή συνεργασία στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) και στις Υπερπόντιες Χώρες και Εδάφη (ΥΧΕ). Στη Συνθήκη της Ρώμης του 1957 προβλέπεται διάταξη για τη δημιουργία του ΕΤΑ για τη χορήγηση τεχνικής και οικονομικής βοήθειας, αρχικά περιορισμένης στις χώρες της Αφρικής, οι οποίες την εποχή εκείνη εξακολουθούσαν να είναι υπό αποικιοκρατικό καθεστώς και με τις οποίες ορισμένα κράτη μέλη είχαν ιστορικούς δεσμούς. Το ΕΤΑ δεν χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χρηματοδοτείται από τα κράτη μέλη, υπόκειται στον δικό του δημοσιονομικό κανονισμό και τελεί υπό τη διαχείριση ειδικής επιτροπής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι υπεύθυνη για την οικονομική εκτέλεση των πράξεων που υλοποιούνται με πόρους ΕΤΑ, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) διαχειρίζεται την Επενδυτική ιευκόλυνση. Κατά την περίοδο , η γεωγραφική ενίσχυση που χορηγήθηκε στις χώρες ΑΚΕ και στις χώρες και εδάφη ΥΧΕ θα συνεχίσει να χρηματοδοτείται κυρίως από το ΕΤΑ. Κάθε ΕΤΑ έχει συνήθως διάρκεια περίπου πέντε ετών. Από τη σύναψη της πρώτης σύμβασης εταιρικής σχέσης το 1964, οι κύκλοι προγραμματισμού των ΕΤΑ ακολουθούν γενικά τους κύκλους των συμφωνιών/συμβάσεων της εταιρικής σχέσης. Κάθε ΕΤΑ διέπεται από τον οικείο δημοσιονομικό κανονισμό ο οποίος επιβάλλει την κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων για καθένα από αυτά. Συνεπώς, οι οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται χωριστά για κάθε ΕΤΑ όσον αφορά το μέρος των πόρων που διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επίσης, αυτές οι οικονομικές καταστάσεις υποβάλλονται με συγκεντρωτικό τρόπο, ώστε να παρέχεται συνολική εικόνα της οικονομικής κατάστασης των πόρων για τους οποίους έχει την ευθύνη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Επενδυτική ιευκόλυνση θεσπίστηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας του Κοτονού. Αυτή η Επενδυτική ιευκόλυνση, την οποία διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, χρησιμοποιείται για τη στήριξη της ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα στα κράτη ΑΚΕ με τη χρηματοδότηση ιδίως αλλά όχι αποκλειστικά ιδιωτικών επενδύσεων. Η ιευκόλυνση έχει σχεδιαστεί με τη μορφή ανανεώσιμου κεφαλαίου, έτσι ώστε οι αποπληρωμές δανείων να επανεπενδύονται σε άλλες πράξεις με αποτέλεσμα να λειτουργεί μια αυτοανανεώσιμη και οικονομικά ανεξάρτητη ιευκόλυνση. εδομένου ότι η Επενδυτική ιευκόλυνση δεν τελεί υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν έχει ενοποιηθεί στο πρώτο μέρος των ετήσιων λογαριασμών (στις οικονομικές καταστάσεις του 8ου, 9ου και 10ου ΕΤΑ και στη σχετική έκθεση οικονομικής εκτέλεσης). Οι οικονομικές καταστάσεις της Επενδυτικής ιευκόλυνσης περιλαμβάνονται ως χωριστό μέρος των ετήσιων λογαριασμών (μέρος 2) και παρέχουν πλήρη εικόνα των αναπτυξιακών ενισχύσεων του ΕΤΑ. Το 10ο ΕΤΑ καλύπτει την περίοδο από το 2008 έως το 2013 και έχει συνολικό προϋπολογισμό εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, εκατ. ευρώ χορηγούνται σε χώρες ΑΚΕ, 286 εκατ. ευρώ σε ΥΧΕ και 430 εκατ. ευρώ στην Επιτροπή ως δαπάνες στήριξης για το προγραμματισμό και την εφαρμογή των ΕΤΑ 1. 1 ΕΕ L 247 της

8 2. ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της εκεμβρίου 2005 ενέκρινε τις δημοσιονομικές προοπτικές για την περίοδο Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίστηκε ότι η γεωγραφική συνεργασία με Τα κράτη ΑΚΕ δεν θα εγγραφεί στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θα συνεχίσει να χρηματοδοτείται μέσω των υφιστάμενων διακυβερνητικών ΕΤΑ για την περίοδο Ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ετήσιος και σύμφωνα με τη αρχή του ενιαυσίου, οι δαπάνες και τα έσοδα προγραμματίζονται και εγκρίνονται για ένα έτος. Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΕΤΑ είναι ένα ταμείο που λειτουργεί σε πολυετή βάση. Κάθε ΕΤΑ συνάπτεται μέσω εσωτερικής συμφωνίας μεταξύ κρατών μελών, με την οποία καταρτίζεται ένα συνολικό κεφάλαιο που διατίθεται για την εφαρμογή της αναπτυξιακής συνεργασίας κατά τη διάρκεια μιας περιόδου συνήθως πέντε ετών. εδομένου ότι οι πόροι χορηγούνται σε πολυετή βάση, τα διαθέσιμα ποσά μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθόλη την περίοδο του ΕΤΑ. Ο μη ενιαύσιος χαρακτήρας του προϋπολογισμού του ΕΤΑ υπογραμμίζεται στην κατάρτιση των οικονομικών εκθέσεων, στις οποίες η εκτέλεση του προϋπολογισμού κάθε ΕΤΑ μετράται σε σχέση με το σύνολο του ταμείου. Οι πόροι ΕΤΑ συνίστανται σε συνεισφορές «ad hoc» από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Περίπου κάθε πέντε έτη, αντιπρόσωποι των κρατών μελών συναντώνται σε διακυβερνητικό επίπεδο για να αποφασίσουν για το συνολικό ποσό που θα χορηγηθεί στο ταμείο και να εποπτεύσουν την εκτέλεσή του. Η Επιτροπή διαχειρίζεται το ταμείο σύμφωνα με την αναπτυξιακή πολιτική που προτείνει η ΕΕ και την οποία το Συμβούλιο εγκρίνει. εδομένου ότι, παράλληλα με την πολιτική της Ένωσης, τα κράτη μέλη έχουν τις δικές τους αναπτυξιακές πολιτικές και πολιτικές ενισχύσεων, οι πολιτικές τους πρέπει να συντονίζονται με τις πολιτικές της ΕΕ, ώστε να εξασφαλίζεται η συμπληρωματικότητά τους. Μέχρι το 2010, οι συνεισφορές που ζητήθηκαν ήταν από τα 15 συμμετέχοντα κράτη μέλη. Το 2011, ζητήθηκαν οι πρώτες συνεισφορές για το 10ο ΕΤΑ, στο οποίο συμμετέχουν 27 κράτη μέλη. Ενώ ορισμένα κεφάλαια του 10ου ΕΤΑ τέθηκαν κατά μέρος για απρόβλεπτες ανάγκες, τα περισσότερα από αυτά έχουν προγραμματιστεί σε ενδεικτικά πολυετή πλαίσια, κυρίως γεωγραφικά αλλά και θεματικά, και επί του παρόντος έχουν προσδιοριστεί για την περίοδο Επομένως, η Επιτροπή ενέκρινε τα έγγραφα εθνικής στρατηγικής, τα έγγραφα περιφερειακής πολιτικής και τα έγγραφα στρατηγικής εντός ΑΚΕ. Η εφαρμογή τους παρακολουθείται σε ετήσια βάση και οι στρατηγικές τους υπόκεινται σε ενδιάμεση (ολοκληρωθείσα) και τελική (συνεχιζόμενη) επανεξέταση. Με βάση την ενδιάμεση και την τελική επανεξέταση, η Επιτροπή δύναται, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αναθεωρήσει τις στρατηγικές και την κατανομή των πόρων σύμφωνα με τις τρέχουσες ανάγκες και τις επιδόσεις των σχετικών κρατών ή περιφερειών ΑΚΕ. Εκτός από τις συνεισφορές που προαναφέρθηκαν, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να συνάπτουν συμφωνίες συγχρηματοδότησης ή να καταβάλλουν εθελούσιες οικονομικές συνεισφορές στο ΕΤΑ. 3. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΛΩΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΤΑ 3.1 Επιχειρησιακές δαπάνες Οι επιχειρησιακές δαπάνες του ΕΤΑ λαμβάνουν διάφορες μορφές, ανάλογα με τον τρόπο πληρωμής και διαχείρισης των χρημάτων. Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, η Επιτροπή εκτελεί τους πόρους του ΕΤΑ με βάση τις εξής μεθόδους: Αποκεντρωμένη διαχείριση: πρόκειται για περιπτώσεις κατά τις οποίες η Επιτροπή μεταβιβάζει σε τρίτες χώρες ορισμένα καθήκοντα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, ανάλογα με την τοπική κατάσταση της εν λόγω δικαιούχου χώρας. Κεντρική διαχείριση: στην περίπτωση αυτή, ο προϋπολογισμός εκτελείται είτε άμεσα από τις υπηρεσίες της Επιτροπής είτε έμμεσα με την ανάθεση ορισμένων καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού σε όργανα υποκείμενα στο δίκαιο της Ευρωπαϊκή Ένωσης ή των κρατών μελών, όπως οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου της Ευρωπαϊκή Ένωσης. Από κοινού διαχείριση με διεθνείς οργανισμούς: στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή αναθέτει την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων εκτέλεσης σε διεθνή οργανισμό. 3.2 ιάφοροι χρηματοοικονομικοί παράγοντες 5

9 Η ευθύνη του κύριου διατάκτη καλύπτει ολόκληρη τη διαχειριστική διαδικασία, από τον προσδιορισμό των αναγκών για την επίτευξη των στόχων πολιτικής έως τη διαχείριση των δραστηριοτήτων που έχουν δρομολογηθεί, τόσο από επιχειρησιακή όσο και από δημοσιονομική άποψη, συμπεριλαμβανομένων της υπογραφής νομικών δεσμεύσεων ή/και της παρακολούθησης των επιδόσεων, της πραγματοποίησης πληρωμών μέχρι και της ανάκτησης κεφαλαίων, εάν απαιτείται. Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ο τοπικός σύνδεσμος μεταξύ της Επιτροπής και των εθνικών ή περιφερειακών αρχών ΑΚΕ/ΥΧΕ. Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας συνεργάζεται στενά με τους εθνικούς ή περιφερειακούς διατάκτες για τον προσδιορισμό της εκτελεστικής στρατηγικής και των τομεακών πολιτικών, καθώς και για την προετοιμασία, μελέτη και επανεξέταση των προγραμμάτων και έργων ΕΤΑ. Ο εθνικός διατάκτης στην αποδέκτρια χώρα είναι ανώτερος υπάλληλος διορισμένος από την κυβέρνηση κάθε κράτους ΑΚΕ/ κράτους και εδάφους ΥΧΕ. Αντιπροσωπεύει τις αρχές της χώρας του για όλες τις δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται από το ταμείο και των οποίων τη διαχείριση έχουν αναλάβει η Επιτροπή και η ΕΤΕπ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα καθήκοντα αυτά ασκούνται από ένα μέλος της κυβέρνησης, κατά γενικό κανόνα από τον υπουργό προγραμματισμού ή οικονομίας. Ο εθνικός διατάκτης εκτελεί διοικητικά, τεχνικά και οικονομικά καθήκοντα που συνδέονται με τη διαχείριση προγραμμάτων και έργων ΕΤΑ. Ο υπόλογος της Επιτροπής εκτελεί τα εντάλματα πληρωμής και είσπραξης που εκδίδουν οι διατάκτες της Επιτροπής και είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων, τη θέσπιση λογιστικών κανόνων και μεθόδων, την επικύρωση λογιστικών συστημάτων, την τήρηση των λογαριασμών και την κατάρτιση των αντίστοιχων ετήσιων λογαριασμών. Πέραν αυτού, ο υπόλογος οφείλει να υπογράφει τους λογαριασμούς και να δηλώνει ότι παρέχουν πιστή εικόνα της οικονομικής κατάστασης. 3.3 Εκτέλεση των πόρων ΕΤΑ Το μεγαλύτερο μέρος των οικονομικών πόρων που χορηγούνται στα κράτη ΑΚΕ και τα κράτη και εδάφη ΥΧΕ μέσω του ΕΤΑ είναι μέσω επιχορηγήσεων. Στην αρχή κάθε ΕΤΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενημερώνει τα κράτη ΑΚΕ και τα κράτη και εδάφη ΥΧΕ για τα ενδεικτικά κονδύλια που θα πρέπει να είναι διαθέσιμα για αυτά κατά τη διάρκεια του εκάστοτε ΕΤΑ. Οι πόροι χορηγούνται με βάση τις ανάγκες της χώρας και τα κριτήρια επιδόσεων. Σε εθνικό επίπεδο, το έγγραφο στρατηγικής ανά χώρα (ΕΣΧ) είναι ένα έγγραφο που εκπονήθηκε από το ενδιαφερόμενο κράτος ΑΚΕ και την Επιτροπή. Καταρτίστηκε βάσει προκαταρκτικών διαβουλεύσεων με ευρύ φάσμα φορέων, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται μη κρατικοί φορείς, τοπικές αρχές και, ενδεχομένως, κοινοβούλια χωρών ΑΚΕ. Το ΕΣΧ αποτελεί μέσο καθορισμού της προτεραιότητα κάθε δραστηριότητας και δημιουργεί αίσθημα οικειοποίησης των προγραμμάτων συνεργασίας. Στη συνέχεια καταρτίζεται εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα (ΕΕΠ) με βάση και σε συμφωνία με τους αναπτυξιακούς στόχους και προτεραιότητες, όπως διατυπώνονται στο ΕΣΧ. Το ΕΕΠ ορίζει τους τομείς και τους κλάδους που θα λάβουν ενίσχυση, εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η ενίσχυση θα καλύψει τους στόχους της και παρέχει χρονοδιάγραμμα εφαρμογής. Το ΕΣΧ και το ΕΕΠ υπόκεινται σε ετήσια και ενδιάμεση επανεξέταση, καθώς και σε επανεξέταση στο τέλος της περιόδου του ΕΤΑ και κατά τη διάρκεια της περιόδου λειτουργίας του γίνονται, εφόσον απαιτείται, βελτιώσεις και τροποποιήσεις. 3.4 Ανάληψη δεσμεύσεων για την ανάλωση των πόρων ΕΤΑ Οι πόροι ΕΤΑ δεν μπορούν να δαπανηθούν εφόσον η Επιτροπή και ο προβλεπόμενος δικαιούχος πιστώσεων ΕΤΑ δεν έχουν υπογράψει γραπτή νομική δέσμευση. Γραπτή νομική δέσμευση μπορεί να αποτελέσει (επιχορήγησης, υπηρεσία ή άλλο) σύμβαση που έχει συναφθεί με οντότητες που είναι υπόλογοι στο πλαίσιο του ιδιωτικού δικαίου, όπως ΜΚΟ ή οικονομικοί φορείς, ή μπορεί να συνίσταται σε διοικητικές ή/και οικονομικές ρυθμίσεις που συνάπτει η Επιτροπή με οντότητες που είναι υπόλογοι στο πλαίσιο του διεθνούς δημοσίου δικαίου, όπως κράτη και δημόσιοι φορείς ή διεθνείς οργανισμοί, που διαθέτουν νομική προσωπικότητα και δικαιοπρακτική ικανότητα. Προτού αναληφθεί νομική δέσμευση έναντι τρίτου, πρέπει να υπάρχει γραμμή του προϋπολογισμού με επαρκή κονδύλια που να επιτρέπει την εν λόγω δραστηριότητα. Εφόσον η προϋπόθεση αυτή πληρούται, πρέπει να γίνει κράτηση των απαιτούμενων κονδυλίων στον προϋπολογισμό μέσω 6

10 δημοσιονομικής δέσμευσης που εγγράφεται στο λογιστικό σύστημα. Αυτό, ωστόσο, δεν επηρεάζει ουδόλως τη γενική λογιστική (γενικό καθολικό), δεδομένου ότι σε αυτό το στάδιο δεν έχει ακόμη υπάρξει δαπάνη. Τούτο οφείλεται στο ότι το λογιστικό σύστημα των ΕΤΑ περιλαμβάνει δύο χωριστά, αλλά συνδεόμενα μεταξύ τους σκέλη: α) τη λογιστική του προϋπολογισμού, που επιτρέπει τη λεπτομερή παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, και, β) τη γενική λογιστική, που χρησιμεύει για την κατάρτιση του ισολογισμού και του λογαριασμού οικονομικού αποτελέσματος. Η λογιστική του προϋπολογισμού παρουσιάζει τις αναλήψεις υποχρεώσεων και τις πληρωμές που έχουν πραγματοποιηθεί. Βασίζεται στην αρχή της λογιστικής σε ταμειακή βάση, στο πλαίσιο της οποίας κάθε στοιχείο καταχωρίζεται στους λογαριασμούς μόνον σε περίπτωση δέσμευσης, καταβολής ή είσπραξης μετρητών. Αυτό το είδος λογιστικής είθισται στον δημόσιο τομέα ο οποίος, κατά παράδοση, τείνει να δίνει βάρος στον προϋπολογισμό και στην εκτέλεσή του. Η γενική λογιστική (η οποία βασίζεται στην αρχή της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση) παρουσιάζει το σύνολο των εξόδων και εσόδων της χρήσης (και, συνεπώς, το οικονομικό αποτέλεσμα) και διαπιστώνει την οικονομική κατάσταση των ΕΤΑ με τη μορφή ισολογισμού που εκδίδεται την 31η εκεμβρίου εκάστου έτους. 7

11 3.5 Πραγματοποίηση πληρωμών Καμία πληρωμή δεν πραγματοποιείται εάν ο αρμόδιος διατάκτης δεν έχει ήδη εγκρίνει δημοσιονομική δέσμευση από τον προϋπολογισμό. Προχρηματοδότηση είναι πληρωμή με σκοπό την παροχή προκαταβολής, δηλαδή χρηματικού αποθέματος, στον δικαιούχο. Μπορεί να κατανεμηθεί σε διάφορες δόσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στην εκάστοτε συμφωνία προχρηματοδότησης. Το χρηματικό απόθεμα ή η προκαταβολή χρησιμοποιείται για τους σκοπούς για τους οποίους προορίζεται κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στη συμφωνία ή επιστρέφεται. Αν ο δικαιούχος δεν πραγματοποιήσει τις επιλέξιμες δαπάνες, υποχρεούται να επιστρέψει την προχρηματοδότηση στο ΕΤΑ. Έτσι, η καταβληθείσα προχρηματοδότηση δεν αποτελεί οριστικό έξοδο όσο δεν πληρούνται οι αντίστοιχες συμβατικές προϋποθέσεις και, συνεπώς, εγγράφεται στον ισολογισμό ως στοιχείο ενεργητικού, όταν πραγματοποιηθεί η αρχική πληρωμή. Το ύψος της προχρηματοδότησης μειώνεται (εξ ολοκλήρου ή εν μέρει) με βάση τις αποδεκτές επιλέξιμες δαπάνες (οι οποίες εμφανίζονται ως έξοδα στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος) και με βάση τα ποσά που επιστρέφονται. Στο τέλος του έτους, πρέπει να εκτιμηθούν τα επιλέξιμα έξοδα δικαιούχων χρηματοδότησης ΕΤΑ, τα οποία δεν έχουν ακόμη κοινοποιηθεί στην ΕΕ. Μετά από τους σχετικούς καταληκτικούς υπολογισμούς, τα ποσά που εκτιμώνται επιλέξιμα εγγράφονται ως δεδουλευμένα έξοδα, ενώ τα εκτιμώμενα μη επιλέξιμα μέρη τους παραμένουν ανοικτά στους λογαριασμούς «επιβεβαίωση της επιλεξιμότητας». Τα ποσά αυτά περιλαμβάνονται στις τρέχουσες υποχρεώσεις, ούτως ώστε να μην υπερεκτιμώνται στοιχεία ενεργητικού και παθητικού. 3.6 Ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών Η επιλεξιμότητα των δαπανών που καταλογίζονται στο ΕΤΑ εξακριβώνεται με βάση τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στους κανόνες εφαρμογής ή στους όρους κάθε επιχορήγησης. Για να βελτιστοποιηθεί η σχέση κόστους-ωφελείας των συστημάτων ελέγχου, οι έλεγχοι των δικαιολογητικών για τις τελικές αιτήσεις τείνουν να είναι πιο λεπτομερείς από εκείνους για τις ενδιάμεσες αιτήσεις, και με τους ελέγχους αυτούς μπορούν να διαπιστωθούν σφάλματα στις ενδιάμεσες πληρωμές τα οποία διορθώνονται με την προσαρμογή της τελικής πληρωμής. Επίσης, η Επιτροπή έχει το δικαίωμα να ελέγχει την ακεραιότητα των δικαιολογητικών διενεργώντας ελέγχους στις εγκαταστάσεις του αιτούντος, κατά τη διάρκεια της υλοποίησης της χρηματοδοτούμενης ενέργειας ή/και μεταγενέστερα (εκ των υστέρων έλεγχοι). Τα σφάλματα που διαπιστώνονται κατά την περίοδο εκτέλεσης διορθώνονται με την προσαρμογή των επόμενων δηλώσεων δαπανών. Τα σφάλματα που διαπιστώνονται εκ των υστέρων γίνονται αντικείμενο εντάλματος είσπραξης. 4. ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 4.1 Ετήσιοι λογαριασμοί Ο υπόλογος είναι υπεύθυνος για την κατάρτιση των ετήσιων λογαριασμών και εξασφαλίζει ότι αποδίδουν πιστή εικόνα της οικονομικής κατάστασης των ΕΤΑ. Οι ετήσιοι λογαριασμοί περιέχουν τα εξής στοιχεία: Μέρος Ι: Κεφάλαια που διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Οικονομικές καταστάσεις του 8ου, 9ου και 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης Έκθεση σχετικά με την οικονομική εκτέλεση του 8ου, 9ου και 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης Μέρος II: Κεφάλαια που διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Οικονομικές καταστάσεις της Επενδυτικής ιευκόλυνσης Οι οικονομικές καταστάσεις της Επενδυτικής ιευκόλυνσης περιλαμβάνονται ως χωριστό μέρος των ετήσιων λογαριασμών, έτσι ώστε να δίνουν πλήρη εικόνα των αναπτυξιακών ενισχύσεων των ΕΤΑ. Μετά τον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι ετήσιοι λογαριασμοί εγκρίνονται από την Επιτροπή μέχρι την 31η Ιουλίου του επόμενου έτους και υποβάλλονται στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο για απαλλαγή. 8

12 4.2 Ετήσια έκθεση δραστηριότητας Οι διατάκτης οφείλει να καταρτίσει ετήσια έκθεση δραστηριότητας για το πεδίο αρμοδιοτήτων του. Στην ετήσια έκθεση δραστηριότητας, ο διατάκτης αναφέρεται στα αποτελέσματα πολιτικής και στην εύλογη βεβαιότητα την οποία έχει ότι οι πόροι οι οποίοι διατέθηκαν για τις δραστηριότητες που περιγράφονται στην έκθεσή του χρησιμοποιήθηκαν για τον προβλεπόμενο σκοπό και σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και ότι οι ισχύουσες διαδικασίες ελέγχου παρέχουν τις απαιτούμενες εγγυήσεις σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των υποκείμενων πράξεων. 5. ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΗ 5.1 Λογιστικός έλεγχος Οι ετήσιοι λογαριασμοί των ΕΤΑ και η διαχείριση των πόρων τελούν υπό την επίβλεψη του εξωτερικού ελεγκτή τους, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο καταρτίζει ετήσια έκθεση για το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Κύρια αποστολή του Συνεδρίου είναι η διεξαγωγή εξωτερικού ανεξάρτητου ελέγχου των ετήσιων λογαριασμών των ΕΤΑ. Ως μέρος των δραστηριοτήτων του, το Ελεγκτικό Συνέδριο: (1) καταρτίζει ετήσια έκθεση, με αναλυτικές παρατηρήσεις επί των ετήσιων λογαριασμών και των υποκείμενων πράξεων, (2) εκφέρει γνώμη, η οποία βασίζεται στους ελέγχους που έχει πραγματοποιήσει και περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση υπό μορφή δήλωσης αξιοπιστίας όσον αφορά i) την αξιοπιστία των λογαριασμών και ii) την νομιμότητα και κανονικότητα των υποκείμενων πράξεων, (3) συντάσσει ειδικές εκθέσεις με βάση τα πορίσματα των ελέγχων που διεξάγει σε συγκεκριμένους διαχειριστικούς τομείς. Κατά τη διεξαγωγή ελέγχου, το Ελεγκτικό Συνέδριο δικαιούται πρόσβαση σε όλα τα απαιτούμενα έγγραφα. Το Συνέδριο ελέγχει όλους τους τομείς δραστηριοτήτων των ΕΤΑ, έως και τη νομιμότητα και κανονικότητα μεμονωμένων πράξεων και πληρωμών. Επίσης ελέγχει τους ίδιους τους ετήσιους λογαριασμούς, εξετάζοντας τον ισολογισμό και τους λογαριασμούς οικονομικού αποτελέσματος, καθώς και τη συνολική παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων. Συνεπώς, το Συνέδριο δύναται να εκφέρει γνώμη όχι μόνον ως προς τα παρουσιαζόμενα αριθμητικά στοιχεία, αλλά και ως προς το σύστημα και τους ελέγχους που εφαρμόζονται. 5.2 Απαλλαγή Ο τελικός έλεγχος συνίσταται στην απαλλαγή της οικονομικής εκτέλεσης των πόρων του ΕΤΑ για ένα δεδομένο οικονομικό έτος. Η αρμόδια για την απαλλαγή αρχή του ΕΤΑ είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό σημαίνει ότι μετά τον λογιστικό έλεγχο και την οριστικοποίηση των ετήσιων λογαριασμών εναπόκειται στο Συμβούλιο να συστήσει και, στη συνέχεια, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αποφασίσει τη χορήγηση απαλλαγής στην Επιτροπή για την οικονομική εκτέλεση των πόρων του ΕΤΑ σχετικά με το προηγούμενο οικονομικό έτος. Η απόφαση απαλλαγής βασίζεται στην εξέταση των λογαριασμών και της ετήσιας έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου (η οποία περιλαμβάνει επίσημη δήλωση αξιοπιστίας) και στις απαντήσεις της Επιτροπής, καθώς και σε ερωτήσεις και αιτήσεις περαιτέρω πληροφοριών που απευθύνονται στην Επιτροπή. Η απαλλαγή αποτελεί την πολιτική πτυχή του εξωτερικού ελέγχου της οικονομικής εκτέλεσης και είναι η απόφαση με την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενεργώντας κατόπιν συστάσεως του Συμβουλίου, «αποδεσμεύει» την Επιτροπή από την ευθύνη για τη διαχείριση της οικονομικής εκτέλεσης ενός δεδομένου οικονομικού έτους. Η διαδικασία απαλλαγής δύναται να παράγει ένα από τα ακόλουθα δύο αποτελέσματα: τη χορήγηση απαλλαγής ή την αναστολή χορήγησης απαλλαγής. Κατά τη χορήγηση απαλλαγής το Κοινοβούλιο δύναται να τονίσει τις παρατηρήσεις τις οποίες κρίνει σημαντικές, συνιστώντας συχνά δράσεις τις οποίες η Επιτροπή θα όφειλε να αναλάβει για συγκεκριμένα θέματα. Η Επιτροπή καταρτίζει εν συνεχεία έκθεση στην οποία περιγράφει τα μέτρα τα οποία έχει λάβει, καθώς και σχέδιο δράσης, τα οποία διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. 9

13 ΜΕΡΟΣ I - ΕΤΗΣΙΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΤΑ: ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΟΥ ΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 2 2 Όλα τα αριθμητικά στοιχεία στρογγυλοποιούνται σε εκατ. ευρώ. Πρέπει να σημειωθεί ότι, λόγω των στρογγυλοποιήσεων, το άθροισμα ορισμένων χρηματοοικονομικών δεδομένων στους πίνακες μπορεί να μην ανταποκρίνεται στο συνολικό ποσό. Τα ποσά που αναφέρονται ως 0 αντιπροσωπεύουν αριθμητικά στοιχεία κάτω από ευρώ. Τα ποσά που ισούνται με μηδέν εμφανίζονται με παύλα (-). 10

14 1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ 8ΟΥ, 9ΟΥ ΚΑΙ 10ΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1.1 8ο, 9ο και 10ο ΕΤΑ: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ, ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ του 8ου, 9ου και 10ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Προχρηματοδότηση ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Προχρηματοδότηση Απαιτήσεις Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οφειλές 2.6 (40) - ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οφειλές 2.7 (1 057) (1 033) ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ (1 097) (1 033) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου Άλλα αποθεματικά Οικονομικό αποτέλεσμα που μεταφέρθηκε από (27 374) (24 674) προηγούμενες χρήσεις Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (3 023) (2 700) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

15 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ του 8ου, 9ου και 10ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΣΟ Α ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟ Α Λειτουργικά έξοδα 3.2 (3 017) (2 702) ιοικητικά έξοδα 3.3 (107) (75) ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (3 001) (2 679) Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις 3.4 (22) (20) ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ (22) (21) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΡΗΣΗΣ (3 023) (2 700) 12

16 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ του 8ου, 9ου και 10ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (3 023) (2 700) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 4.2 Τακτικές συνεισφορές από κράτη μέλη Συνεισφορές συγχρηματοδότησης 19 7 (Αντιλογισμός) ζημιών απομείωσης αξίας επί απαιτήσεων 4 6 (Αύξηση)/μείωση μακροπρόθεσμων προχρηματοδοτήσεων (58) (28) (Αύξηση)/μείωση μακροπρόθεσμων προχρηματοδοτήσεων (159) (79) (Αύξηση)/μείωση βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων Αύξηση/(μείωση) μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων 40 - Αύξηση/(μείωση) τρεχουσών υποχρεώσεων 4 6 (42) ΚΑΘΑΡΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ (534) 417 ΚΑΘΑΡΗ ΑΥΞΗΣΗ/(ΜΕΙΩΣΗ) ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟ ΥΝΑΜΩΝ ΤΟΥΣ Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην αρχή του οικονομικού έτους Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στο τέλος του οικονομικού έτους (534) Τρέχουσες απαιτήσεις πλην των απαιτήσεων που αφορούν τις τακτικές συνεισφορές και συγχρηματοδότηση. 4 Τρέχουσες υποχρεώσεις πλην των υποχρεώσεων που αφορούν τις τακτικές συνεισφορές και συγχρηματοδότηση. 13

17 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ του 8ου, 9ου και 10ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Κεφάλαιο του ταμείου (α) Μη αιτηθέντα κεφάλαια (β) Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου (γ)=(α)-(β) Σωρευτικά αποθεματικά (δ) Άλλα αποθεματικά (ε) Σύνολο καθαρού ενεργητικού (γ)+(δ)+(ε) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (24 674) Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές - (3 100) συνεισφορές Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (2 700) - (2 700) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (27 374) Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές συνεισφορές - (2 600) Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (3 023) - (3 023) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (30 396)

18 1.2 8ο ΕΤΑ: ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ του 8ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Προχρηματοδότηση Απαιτήσεις Λογαριασμοί συνδέσμου ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οφειλές 2.7 (22) (29) ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ (22) (29) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου Άλλα αποθεματικά 2.9 (2 354) (2 276) Οικονομικό αποτέλεσμα που μεταφέρθηκε από (10 132) (10 042) προηγούμενες χρήσεις Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης 7 (90) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

19 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ του 8ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΣΟ Α ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟ Α 3.2 (49) (128) ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 9 (88) Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις 3.4 (2) (1) ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ (2) (2) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΡΗΣΗΣ 7 (90) 16

20 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ του 8ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Κεφάλαιο του ταμείου (α) Μη αιτηθέντα κεφάλαια (β) Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου (γ)=(α)-(β) Σωρευτικά αποθεματικά (δ) Άλλα αποθεματικά (ε) Σύνολο καθαρού ενεργητικού (γ)+(δ)+(ε) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (10 042) (2 237) 560 Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές συνεισφορές - - Μεταφορές προς/ από το 10ο ΕΤΑ (38) (38) Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (90) - (90) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (10 132) (2 276) 432 Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές - - συνεισφορές Μεταφορές προς/ από το 10ο ΕΤΑ (78) (78) Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (10 125) (2 354)

21 1.3 9ο ΕΤΑ: ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ του 9ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Προχρηματοδότηση ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Προχρηματοδότηση Απαιτήσεις Λογαριασμοί συνδέσμου Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οφειλές 2.7 (375) (315) ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ (375) (315) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου Άλλα αποθεματικά Οικονομικό αποτέλεσμα που μεταφέρθηκε από (12 830) (11 932) προηγούμενες χρήσεις Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (827) (898) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

22 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ του 9ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΣΟ Α ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟ Α Λειτουργικά έξοδα 3.2 (856) (924) ιοικητικά έξοδα 3.3 (1) (3) ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (809) (879) Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις 3.4 (18) (19) ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ (18) (19) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΡΗΣΗΣ (827) (898) 19

23 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ του 9ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Κεφάλαιο του ταμείου (α) Μη αιτηθέντα κεφάλαια (β) Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου (γ)=(α)-(β) Σωρευτικά αποθεματικά (δ) Άλλα αποθεματικά (ε) Σύνολο καθαρού ενεργητικού (γ)+(δ)+(ε) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (11 932) Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές - (660) συνεισφορές Μεταφορές προς/ από το 10ο ΕΤΑ Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (898) - (898) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (12 830) Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές - - συνεισφορές Μεταφορές προς/ από το 10ο ΕΤΑ (100) (100) Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (827) - (827) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (13 657)

24 1.4 10ο ΕΤΑ: ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ του 10ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Προχρηματοδότηση ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Προχρηματοδότηση Απαιτήσεις Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οφειλές 2.6 (40) - ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οφειλές 2.7 (660) (689) Λογαριασμοί συνδέσμου 2.4 (2 264) (2 944) ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ (2 963) (3 633) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ (1 095) (1 670) ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου Άλλα αποθεματικά Οικονομικό αποτέλεσμα που μεταφέρθηκε από (4 411) (2 699) προηγούμενες χρήσεις Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (2 203) (1 712) ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ (1 095) (1 670) 21

25 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ του 10ου ΕΤΑ σε εκατ. ευρώ Σημείωση ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΣΟ Α ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟ Α Λειτουργικά έξοδα 3.2 (2 112) (1 650) ιοικητικά έξοδα 3.3 (106) (72) ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (2 201) (1 712) Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις 3.4 (2) 0 ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ (ΕΛΛΕΙΜΜΑ) ΑΠΟ (2) (1) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΡΗΣΗΣ (2 203) (1 712) 22

26 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ του 10ου ΕΤΑ Κεφάλαιο του ταμείου (α) Μη αιτηθέντα κεφάλαια (β) Αιτηθέντα κεφάλαια ταμείου (γ)=(α)-(β) Σωρευτικά αποθεματικά (δ) Άλλα αποθεματικά (ε) σε εκατ. ευρώ Σύνολο καθαρού ενεργητικού (γ)+(δ)+(ε) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (2 699) 333 (2 366) Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές - (2 440) συνεισφορές Μεταφορές από το 8ο και το 9ο ΕΤΑ (32) (32) Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (1 712) - (1 712) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (4 411) 301 (1 670) Αύξηση του κεφαλαίου τακτικές - (2 600) συνεισφορές Μεταφορές από/προς το 8ο και το 9ο ΕΤΑ Οικονομικό αποτέλεσμα χρήσης (2 203) - (2 203) ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 31η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (6 614) 479 (1 095) 23

27 1.5 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ του 8ου, 9ου και 10ου ΕΤΑ 1. ΘΕΜΕΛΙΩ ΕΙΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ 1,1. ΝΟΜΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Οι οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό που διέπει το 10ο ΕΤΑ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 121 αυτού του κανονισμού, οι οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται σύμφωνα με τις αρχές της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση. Οι παρούσες οικονομικές καταστάσεις καταρτίστηκαν σύμφωνα με τους λογιστικούς κανόνες και μεθόδους του ΕΤΑ και προκύπτουν από τα ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα του ημόσιου Τομέα (IPSAS) ή, ελλείψει αυτών, από τα ιεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) που εκδίδονται, αντίστοιχα, από το Συμβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων του ημόσιου Τομέα (IPSASB) και από το Συμβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB). Οι λογιστικοί κανόνες που ενέκρινε ο υπόλογος του ΕΤΑ εφαρμόζονται όσον αφορά το μέρος των πόρων ΕΤΑ για την οικονομική διαχείριση των οποίων έχει την ευθύνη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο υπόλογος του ΕΤΑ πρέπει να υποβάλλει τους προσωρινούς λογαριασμούς στο Ελεγκτικό Συνέδριο μέχρι την 31η Μαρτίου του επόμενου έτους. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, με τη σειρά του, υποβάλλει στην Επιτροπή τις παρατηρήσεις του σχετικά με τους λογαριασμούς μέχρι την 15η Ιουνίου (άρθρο 125). Με βάση τις παρατηρήσεις αυτές, η Επιτροπή εγκρίνει τους τελικούς λογαριασμούς μέχρι την 31η Ιουλίου και τους διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Οι λογαριασμοί δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα μέχρι την 15η Νοεμβρίου μαζί με τη δήλωση αξιοπιστίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου όσον αφορά το μέρος των πόρων του ΕΤΑ για την οικονομική διαχείριση των οποίων έχει την ευθύνη η Επιτροπή ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Στόχος των οικονομικών καταστάσεων είναι να παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σε ένα ευρύ φάσμα χρηστών σχετικά με την οικονομική κατάσταση, την απόδοση και τις ταμειακές ροές μιας οντότητας. Όσον αφορά μια οντότητα του δημόσιου τομέα όπως είναι το ΕΤΑ, στόχος των οικονομικών καταστάσεων είναι ειδικότερα η παροχή χρήσιμων πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων και η απόδειξη της λογιστικής αξιοπιστίας της οντότητας όσον αφορά τους πόρους που έχουν τεθεί στη διάθεσή της. Στόχος των οικονομικών καταστάσεων δεν είναι μόνο η παροχή πιστής εικόνας, αλλά και αξιόπιστων πληροφοριών που να περιγράφουν τη φύση και το εύρος των δραστηριοτήτων ενός οργανισμού, να εξηγούν πως χρηματοδοτείται και να παρέχουν οριστικές πληροφορίες για τις λειτουργίες του, αλλά και η παρουσίασή τους με σαφή και κατανοητό τρόπο που να επιτρέπει τη σύγκριση λογιστικών στοιχείων μεταξύ οικονομικών ετών. Το παρόν έγγραφο καταρτίστηκε με βάση τους στόχους αυτούς. Το λογιστικό σύστημα του ΕΤΑ συνίσταται στη γενική λογιστική και στη λογιστική του προϋπολογισμού. Η λογιστική του προϋπολογισμού παρέχει λεπτομερή εικόνα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Και οι δυο αυτές μορφές βασίζονται στην αρχή της λογιστικής σε ταμειακή βάση. Η γενική λογιστική καθιστά δυνατή την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων οι οποίες παρουσιάζουν το σύνολο των εξόδων και εσόδων του οικονομικού έτους σύμφωνα με τους κανόνες της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση με σκοπό την αποτύπωση της οικονομικής κατάστασης με τη μορφή ισολογισμού που εκδίδεται την 31η εκεμβρίου. Το άρθρο 120 του δημοσιονομικού κανονισμού του 10ου ΕΤΑ ορίζει τις λογιστικές αρχές βάσει των οποίων πρέπει να καταρτίζονται οι οικονομικές καταστάσεις, δηλαδή: αρχή της συνέχειας της δράσης, αρχή της σύνεσης, αρχή της σταθερής εφαρμογής των λογιστικών μεθόδων, αρχή της συγκρισιμότητας των πληροφοριών, αρχή της σχετικής σημασίας, 24

28 αρχή του μη συμψηφισμού, αρχή της υπεροχής της πραγματικότητας έναντι των φαινομένων, αρχή της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση BΑΣΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Νόμισμα λειτουργίας και τηρούμενο νόμισμα Οι οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται σε εκατομμύρια ευρώ, καθώς το ευρώ αποτελεί το νόμισμα λειτουργίας και το τηρούμενο νόμισμα του ΕΤΑ Νομίσματα και βάσεις μετατροπής Οι συναλλαγές σε ξένο νόμισμα μετατρέπονται σε ευρώ με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία την ημερομηνία των συναλλαγών. Τα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από τον διακανονισμό συναλλαγών σε ξένο νόμισμα και από τη μετατροπή στο τέλος της χρήσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών χρηματικών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού σε ξένα νομίσματα αναγνωρίζονται στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος. Τα υπόλοιπα ξένων νομισμάτων στο ενεργητικό και στο παθητικό στο τέλος του έτους μετατρέπονται σε ευρώ με βάση τις συναλλαγματικές ισοτιμίες της 31ης εκεμβρίου: Νόμισμα Νόμισμα XOF 655, ,957 KES 113, ,362 XAF 655, ,957 BIF 2037, ,23 NGN 206, ,185 SLL 5709, ,54 PGK 2, ,81057 TZS 2077, ,31 HTG 56, ,2461 UGX 3508, ,89 GNF 9250, ,86 MGA 2981, ,88 MWK 439, ,286 SZL 11, , Χρησιμοποίηση εκτιμήσεων Σύμφωνα με τα ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα του ημόσιου Τομέα (International Public Sector Accounting Standards IPSAS) και τις γενικώς παραδεκτές λογιστικές αρχές, οι δημοσιονομικές καταστάσεις αναγκαστικά περιλαμβάνουν ποσά στηριζόμενα σε εκτιμήσεις και παραδοχές των διαχειριστών με βάση τις πλέον αξιόπιστες διαθέσιμες πληροφορίες. Μεταξύ των σημαντικών εκτιμήσεων περιλαμβάνονται ποσά για προβλέψεις, ζημίες από απομείωση της αξίας απαιτήσεων και δεδουλευμένα έξοδα. Τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις αυτές. Οι αλλαγές όσον αφορά τις εκτιμήσεις λαμβάνονται υπόψη την περίοδο κατά την οποία καθίστανται γνωστές ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Προχρηματοδοτήσεις Προχρηματοδότηση είναι πληρωμή με σκοπό την παροχή προκαταβολής, δηλαδή χρηματικού αποθέματος, στον δικαιούχο. Μπορεί να κατανεμηθεί σε διάφορες δόσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στην εκάστοτε συμφωνία προχρηματοδότησης. Το χρηματικό απόθεμα ή η προκαταβολή επιστρέφεται ή χρησιμοποιείται για τον σκοπό για τον οποίο έχει παρασχεθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στη συμφωνία. Εάν ο δικαιούχος δεν πραγματοποιήσει επιλέξιμες δαπάνες, πρέπει να επιστρέψει την προχρηματοδότηση στο ΕΤΑ. Το ποσό της προχρηματοδότησης μειώνεται (εξ ολοκλήρου ή εν μέρει) βάσει των επιλέξιμων δαπανών που έγιναν αποδεκτές και των ποσών που επιστράφηκαν. Στο τέλος του έτους, τα εκκρεμή ποσά των προχρηματοδοτήσεων αποτιμώνται στο αρχικό ποσό που καταβλήθηκε μείον: τα ποσά που αποπληρώθηκαν, τα επιλέξιμα ποσά που έχουν συμψηφιστεί, τα επιλέξιμα εκτιμώμενα ποσά που δεν έχουν ακόμη συμψηφιστεί στο τέλος της χρήσης και τις μειώσεις αξίας. 25

29 Οι τόκοι επί των προχρηματοδοτήσεων αναγνωρίζονται στο μέτρο που καθίστανται δεδουλευμένοι σύμφωνα με ό,τι προβλέπεται στη σχετική συμφωνία. Στο τέλος της χρήσης, εκτιμώνται τα έσοδα από δεδουλευμένους τόκους, βάσει των πλέον αξιόπιστων πληροφοριών Απαιτήσεις Οι απαιτήσεις καταχωρίζονται στο αρχικό ποσό μείον την απομείωση αξίας. Η προσαρμογή για απομείωση αξίας απαιτήσεων πραγματοποιείται όταν υπάρχουν αντικειμενικές αποδείξεις ότι το πλήρες οφειλόμενο ποσό δεν μπορεί να εισπραχθεί με βάση τους αρχικούς όρους συναλλαγής της απαίτησης. Η προσαρμογή ισούται με τη διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας του στοιχείου ενεργητικού και του εισπρακτέου ποσού, το οποίο ισοδυναμεί με την παρούσα αξία των αναμενόμενων μελλοντικών ταμειακών ροών προεξοφλημένων με το επιτόκιο της αγοράς για παρόμοιους δανειολήπτες. Αναγνωρίζεται, επίσης, και μια γενική απομείωση αξίας για εκκρεμή εντάλματα είσπραξης τα οποία δεν αποτελούν ήδη αντικείμενο συγκεκριμένης προσαρμογής. Αυτή η γενική απομείωση βασίζεται σε συντελεστές ιστορικών ζημιών. Το ποσό της απομείωσης αναγνωρίζεται στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους Τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους είναι χρηματοοικονομικά μέσα και χαρακτηρίζονται ως κυκλοφορούν ενεργητικό. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα μετρητά, οι τραπεζικές καταθέσεις όψεως και άλλες βραχυπρόθεσμες επενδύσεις ρευστών διαθεσίμων με αρχικές προθεσμίες λήξης τριών μηνών ή μικρότερες Οφειλές Σημαντικό μέρος των υποχρεώσεων του ΕΤΑ δεν αφορά την αγορά αγαθών ή υπηρεσιών. Αντιθέτως, πρόκειται για μη εξοφληθείσες δηλώσεις δαπανών που έχουν υποβάλει οι δικαιούχοι επιχορήγησης ή χρηματοδότησης άλλου είδους. Καταχωρίζονται ως υποχρεώσεις για το σχετικό ποσό όταν υποβληθεί η αίτηση επιστροφής δαπανών, και γίνει αποδεκτή ως επιλέξιμη, αφού πρώτα ελεγχθεί από τους αρμόδιους φορείς. Στο στάδιο αυτό αποτιμώνται στο αποδεκτό και επιλέξιμο ποσό. Οι υποχρεώσεις που αφορούν την αγορά αγαθών και υπηρεσιών αναγνωρίζονται κατά την παραλαβή τιμολογίου για το αρχικό ποσό και τα σχετικά έξοδα εγγράφονται στους λογαριασμούς κατά την παράδοση και αποδοχή των αγαθών ή υπηρεσιών Προβλέψεις Οι προβλέψεις αναγνωρίζονται εφόσον το ΕΤΑ υπέχει υποχρέωση έναντι τρίτων μερών προβλεπόμενη ή απορρέουσα από τον νόμο ως αποτέλεσμα παρελθόντων γεγονότων. Στην περίπτωση αυτή, το πιο πιθανό είναι να απαιτηθεί εκροή πόρων για τον διακανονισμό της υποχρέωσης, εφόσον το ποσό μπορεί να εκτιμηθεί με αξιοπιστία. Το ποσό της πρόβλεψης ισούται με τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση των δαπανών που αναμένεται ότι θα απαιτηθούν για τον διακανονισμό μιας παρούσας υποχρέωσης κατά την ημερομηνία του ισολογισμού εδουλευμένα έσοδα και έξοδα μελλοντικών χρήσεων Βασικό στοιχείο της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση είναι να εξασφαλίζεται η εγγραφή των συναλλαγών στο λογιστικό έτος στο οποίο ανήκουν. Αυτό ονομάζεται διαδικασία διαχωρισμού των χρήσεων. Ιδιαίτερα, πρέπει να εκτιμώνται οι επιλέξιμες δαπάνες δικαιούχων χρηματοδότησης ΕΤΑ, οι οποίες δεν έχουν κοινοποιηθεί ακόμη στο ΕΤΑ (δεδουλευμένα έξοδα). Αντιστρόφως, ορισμένες πληρωμές πραγματοποιούμενες κατά το τρέχον έτος αφορούν επακόλουθες περιόδους (έξοδα μελλοντικών χρήσεων) με αποτέλεσμα να πρέπει να αναγνωριστούν και να καταχωρισθούν στις επόμενες λογιστικές περιόδους. Σύμφωνα με τους λογιστικούς κανόνες του ΕΤΑ, οι συναλλαγές και τα γεγονότα αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις της περιόδου την οποία αφορούν. Στο τέλος της λογιστικής περιόδου, τα δεδουλευμένα έξοδα αναγνωρίζονται βάσει της εκτιμώμενης αξίας της υποχρέωσης μεταβίβασης για την περίοδο. Ο υπολογισμός των δεδουλευμένων εξόδων ακολουθεί λεπτομερείς επιχειρησιακές και 26

30 πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής οι οποίες εξασφαλίζουν ότι οι οικονομικές καταστάσεις δίνουν πιστή εικόνα της κατάστασης. Τα έσοδα καταχωρίζονται, επίσης, στην περίοδο την οποία αφορούν. Στο τέλος του έτους, εάν δεν έχει εκδοθεί τιμολόγιο, αλλά η σχετική υπηρεσία έχει παρασχεθεί ή τα σχετικά αγαθά έχουν παραδοθεί από το ΕΤΑ ή υφίσταται συμβατική σχέση (δηλαδή με αναφορά σε συνθήκη) αναγνωρίζεται δεδουλευμένο έσοδο στις οικονομικές καταστάσεις. Επιπλέον, στο τέλος του έτους, εάν εκδοθεί τιμολόγιο, αλλά οι σχετικές υπηρεσίες δεν έχουν ακόμη παρασχεθεί ή τα σχετικά αγαθά δεν έχουν ακόμη παραδοθεί, τα έσοδα θα προεισπραχθούν και θα αναγνωριστούν την επόμενη λογιστική περίοδο. 27

31 1.5. ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Έσοδα εν υπάρχουν έσοδα εγγεγραμμένα στον προϋπολογισμό για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Οι τακτικές συνεισφορές των κρατών μελών θεωρούνται ως κεφάλαια του ταμείου. Στα έσοδα περιλαμβάνονται η ανάκτηση εξόδων και τα έσοδα από τόκους. Ανάκτηση εξόδων Όσον αφορά πράξεις που συνεπάγονται επιστροφή δαπανών που πληρώθηκαν από το ΕΤΑ σε τελικό δικαιούχο ή τρίτη χώρα, τα εντάλματα είσπραξης και οι αφαιρέσεις από επακόλουθες πληρωμές καταρτίζονται και καταχωρίζονται λογιστικώς ως εξής: Aνάκτηση εξόδων: η έκδοση εντάλματος είσπραξης οδηγεί σε απαίτηση με αντίστοιχη καταχώριση εσόδων στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος του οικείου οικονομικού έτους, ή Ανάκτηση προχρηματοδότησης: στην περίπτωση αυτή το σχετικό ποσό περιλαμβάνεται στον τομέα «προχρηματοδοτήσεις» του ισολογισμού. Έσοδα από τόκους Έσοδα υπό μορφή τόκων αναγνωρίζονται στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος με βάση τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου. Τα έσοδα υπό μορφή τόκων περιλαμβάνουν εισπραχθέντες ή προς είσπραξη τόκους από ταμειακά υπόλοιπα και απαιτητές καταθέσεις που τηρούνται στις εμπορικές τράπεζες, καθώς και τόκους υπερημερίας λόγω καθυστερημένης πληρωμής δικαιωμάτων στο ΕΤΑ. Τα έσοδα από τόκους καταχωρίζονται λογιστικώς με τον ρυθμό της απόκτησής τους Έξοδα Συναλλαγματικά έξοδα που απορρέουν από την αγορά αγαθών και υπηρεσιών αναγνωρίζονται κατά την παράδοση προμηθειών και την αποδοχή τους. Αποτιμώνται στο αρχικό κόστος τιμολογίου. Μη συναλλαγματικά έξοδα συνιστούν την πλειονότητα των δαπανών του ΕΤΑ. Αφορούν μεταβιβάσεις προς δικαιούχους και λαμβάνουν τρεις μορφές: δικαιώματα, μεταβιβάσεις στο πλαίσιο συμφωνίας και επιλεκτικές επιχορηγήσεις ή συνεισφορές και δωρεές. Οι μεταβιβάσεις αναγνωρίζονται ως έξοδα την περίοδο στην οποία συνέβησαν τα γενεσιουργά ως προς τη μεταβίβαση γεγονότα, εφόσον η φύση της μεταβίβασης επιτρέπεται από κάποια κανονιστική ρύθμιση (δημοσιονομικός κανονισμός ή άλλη ρύθμιση) ή εφόσον έχει υπογραφεί σύμβαση που επιτρέπει τη μεταβίβαση, εφόσον ο δικαιούχος πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας, και εφόσον είναι δυνατή η εύλογη εκτίμηση του οφειλόμενου ποσού. Όταν λαμβάνεται αίτηση πληρωμής ή επιστροφής δαπανών που πληροί τα κριτήρια αναγνώρισης, αυτή αναγνωρίζεται ως έξοδο κατά το επιλέξιμο ποσό. Στο τέλος του έτους, πραγματοποιηθείσες επιλέξιμες δαπάνες ήδη οφειλόμενες στους δικαιούχους και οι οποίες δεν έχουν ακόμη καταχωριστεί, εκτιμώνται και καταχωρίζονται ως δεδουλευμένα έξοδα. Έξοδα από τόκους Έξοδα από τόκους αναγνωρίζονται στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος με βάση τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου. Τα έξοδα από τόκους περιλαμβάνουν καταβληθέντες ή πληρωτέους τόκους και καταχωρίζονται λογιστικώς με τον ρυθμό της απόκτησής τους ΕΝ ΕΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝ ΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ενδεχόμενες απαιτήσεις Μια ενδεχόμενη απαίτηση είναι ένα πιθανό στοιχείο ενεργητικού που απορρέει από παρελθόντα γεγονότα και του οποίου η ύπαρξη θα επιβεβαιωθεί μόνον εφόσον συμβούν ή δεν συμβούν ένα ή περισσότερα αβέβαια μελλοντικά γεγονότα μη ελεγχόμενα εξ ολοκλήρου από το ΕΤΑ. Πληροφορίες 28

32 σχετικά με ενδεχόμενη απαίτηση παρέχονται όταν υπάρχει πιθανότητα εισροής οικονομικών οφελών ή δυναμικού εξυπηρέτησης. Οι ενδεχόμενες απαιτήσεις εκτιμώνται σε κάθε ημερομηνία κατάρτισης του ισολογισμού προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι εξελίξεις αντικατοπτρίζονται καταλλήλως στις οικονομικές καταστάσεις. Εάν έχει καταστεί σχεδόν βέβαιο ότι θα προκύψει εισροή οικονομικών πλεονεκτημάτων ή δυναμικού εξυπηρέτησης και ότι η αξία της απαίτησης μπορεί να αποτιμηθεί με αξιοπιστία, η απαίτηση και τα σχετικά έσοδα αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις της περιόδου κατά την οποία συνέβη η μεταβολή. Εγγυήσεις είναι πιθανές απαιτήσεις απορρέουσες από παρελθόντα γεγονότα των οποίων η ύπαρξη θα επιβεβαιωθεί εφόσον επέλθει ή δεν επέλθει το αντικείμενο της εγγύησης. Ως εκ τούτου, οι εγγυήσεις μπορεί να είναι ενδεχόμενες απαιτήσεις. Μια εγγύηση διακανονίζεται όταν το αντικείμενό της παύει να υφίσταται. Συγκεκριμενοποιείται δε όταν πληρούνται οι όροι για την απαίτηση πληρωμής από τον εγγυητή Ενδεχόμενες υποχρεώσεις Μια ενδεχόμενη υποχρέωση είναι ένα πιθανό στοιχείο παθητικού που απορρέει από παρελθόντα γεγονότα του οποίου η ύπαρξη θα επιβεβαιωθεί μόνον εφόσον συμβούν ή δεν συμβούν ένα ή περισσότερα αβέβαια μελλοντικά γεγονότα τα οποία δεν είναι υπό τον πλήρη έλεγχο του ΕΤΑ, ή μια παρούσα υποχρέωση που απορρέει από παρελθόντα γεγονότα, αλλά δεν αναγνωρίζεται διότι δεν είναι πιθανό ότι θα απαιτηθεί εκροή πόρων που συνίσταται σε οικονομικά οφέλη ή δυναμικό εξυπηρέτησης προκειμένου να διακανονισθεί η υποχρέωση, ή διότι το ποσό της υποχρέωσης δεν μπορεί να αποτιμηθεί με επαρκή ακρίβεια, όπερ είναι σπάνιο. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις αναφέρονται εκτός εάν το ενδεχόμενο εκροής πόρων που συνίσταται σε οικονομικά οφέλη ή δυναμικό εξυπηρέτησης είναι πολύ μακρινό. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις εκτιμώνται σε κάθε ημερομηνία κατάρτισης του ισολογισμού προκειμένου να προσδιορισθεί αν έχει καταστεί πιθανή εκροή πόρων που συνίσταται σε οικονομικά οφέλη ή δυναμικό εξυπηρέτησης. Εάν καταστεί πιθανό να απαιτηθεί εκροή πόρων που συνίσταται σε οικονομικά οφέλη ή δυναμικό εξυπηρέτησης για ένα στοιχείο χαρακτηρισμένο ως ενδεχόμενη υποχρέωση, αναγνωρίζεται σχετική πρόβλεψη στις οικονομικές καταστάσεις της περιόδου κατά την οποία συνέβη η μεταβολή της πιθανότητας αυτής. 29

33 2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 2.1 ΠΡΟΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ 8ο ΕΤΑ 9ο ΕΤΑ 10ο ΕΤΑ ΣΥΝΟΛΟ σε εκατ. ευρώ ΣΥΝΟΛΟ Προχρηματοδότηση ΣΥΝΟΛΟ Οι περισσότερες συμβάσεις προβλέπουν την πληρωμή προκαταβολών πριν από την έναρξη των εργασιών, την παράδοση προμηθειών ή την παροχή υπηρεσιών. Μερικές φορές, τα χρονοδιαγράμματα πληρωμών σχετικά με τις συμβάσεις προβλέπουν πληρωμές δόσεων με βάση τις εκθέσεις προόδου των εργασιών. Η προχρηματοδότηση καταβάλλεται κανονικά στο νόμισμα της χώρας ή του εδάφους όπου εκτελείται το έργο. Το κατά πόσον μια προχρηματοδότηση εγγράφεται ως βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη προσδιορίζεται από τη χρονική στιγμή κατά την οποία μπορεί να εισπραχθεί ή να χρησιμοποιηθεί. Η χρησιμοποίηση ορίζεται από τη συμφωνία που διέπει το έργο. Κάθε επιστροφή ή χρησιμοποίηση που πρέπει να γίνεται δώδεκα μήνες πριν από την ημερομηνία κατάρτισης του ισολογισμού, δηλώνεται ως βραχυπρόθεσμη προχρηματοδότηση. εδομένου ότι πολλά από τα έργα ΕΤΑ είναι μακρόπνοα, είναι απαραίτητο οι αντίστοιχες προκαταβολές να είναι διαθέσιμες για περίοδο μεγαλύτερη του ενός έτους. Έτσι, τα ποσά των προχρηματοδοτήσεων αυτών εγγράφονται ως μη κυκλοφορούν ενεργητικό. Η αύξηση των μη τρεχουσών προχρηματοδοτήσεων, κατά 58 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το ποσό της , οφείλεται κυρίως στην αύξηση των μη τρεχουσών προχρηματοδοτήσεων σχετικά με έργα PIR 5 (97 εκατ. ευρώ), έργα εντός ΑΚΕ (42 εκατ. ευρώ) και επιχορηγήσεις PIN 6 (10 εκατ. ευρώ), η οποία αντισταθμίζεται με τη μείωση των προχρηματοδοτήσεων σχετικά με έργα εντός ΑΚΕ (73 εκατ. ευρώ) και διοικητικά έξοδα (29 εκατ. ευρώ). ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 2.2 ΠΡΟΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ 8ο ΕΤΑ 9ο ΕΤΑ 10ο ΕΤΑ ΣΥΝΟΛΟ σε εκατ. ευρώ ΣΥΝΟΛΟ Προχρηματοδότηση (μικτή) Μείον εκτιμώμενος συμψηφισμός προχρηματοδότησης (32) (760) (1 468) (2 259) (2 240) ΣΥΝΟΛΟ Η αύξηση της καθαρής τρέχουσας προχρηματοδότησης κατά ύψους 159 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως σε αύξηση της προχρηματοδότησης σχετικά με επιχορηγήσεις στα μέσα ενίσχυσης των εθνικών ενδεικτικών προγραμμάτων (147 εκατ. ευρώ), τα έργα περιφερειακών ενδεικτικών προγραμμάτων (68 εκατ. ευρώ) και την ελάφρυνση του χρέους εντός των χωρών ΑΚΕ (39 εκατ. ευρώ). Η αύξηση αυτή αντισταθμίστηκε/εξουδετερώθηκε εν μέρει με μείωση των καθαρών προχρηματοδοτήσεων αφορούν την τομεακή πολιτική (65 εκατ. ευρώ) και τα έργα κοινωνικών τομέων εντός ΑΚΕ (32 εκατ. ευρώ). 5 ΠΕΠ - περιφερειακό ενδεικτικό πρόγραμμα 6 ΕΕΠ εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα 30