H σιδηροπενία ως θεραπευτικός στόχος στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου. Νεότερα δεδομένα Κωνσταντίνος Κατσάνος

Transcript

1 H σιδηροπενία ως θεραπευτικός στόχος στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου. Νεότερα δεδομένα Κωνσταντίνος Κατσάνος Image courtesy of 123rf.com.

2 Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων Genesis Pharma Τιμητική αμοιβή Τιμητική αμοιβή για ομιλίες, ερευνητικά πρωτόκολλα, συμβουλευτικές επιτροπές από τις εταιρείες: AbbVie, Enorasis, Ferring, Janssen, MSD, Shire,Takeda

3 Περιεχόμενα Αναιμία και σιδηροπενία Επιπολασμός Σιδηροπενία και ΣΑ στα νοσήματα του γαστρεντερικού Συνέπειες της ΣΑ και οικονομικό φορτίο για το Σύστημα Υγείας Οι ΕCCΟ οδηγίες για την αντιμετώπιση της σιδηροπενίας και της αναιμίας στις ΙΦΝΕ Θεραπευτικές επιλογές και IV σιδηροθεραπεία H κλινική εμπειρία με τον καρβοξυμαλτοζικό σίδηρο Συμπεράσματα

4 Αναιμία - Ορισμός Ηλικία ή φύλο Hb (g/dl) Hb (mmol/l) Hct Παιδιά (5 μηνών 5 ετών) < 11 < % Παιδιά (5-12 ετών) < 11,5 < % Παιδιά (12-15 ετών) < 12 < % Μη-έγκυες γυναίκες (>15 ετών) < 12 < % Έγκυες γυναίκες < 11 < % Άνδρες (>15 ετών) <13 < % World Health Organization. Worldwide prevalence of anaemia : WHO global database on anaemia Available at

5 Αναιμία - Επιπολασμός Μια από τις συχνές παθολογικές εκδηλώσεις παγκοσμίως περίπου στο 25% του γενικού πληθυσμού (> 1.6 δισ.) Κυρίως σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και έγκυες γυναίκες. Με υψηλή συχνότητα εμφάνισης στους ηλικιωμένους καθώς και σε ασθενείς με οξείες και χρόνιες παθήσεις Toblli JE and Angerosa M. Drug Design, Development and Therapy 2014;8: WHO Global Database on Anaemia

6 Σιδηροπενία και ΣΑ Αρκετοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν αναιμία Ανεπάρκεια βιταμινών (Α, Β12, φυλλικό οξύ), λοιμώδη νοσήματα (παράσιτα), χρόνια φλεγμονή, γενετικές διαταραχές Η σιδηροπενία είναι η συχνότερα εμφανιζόμενη διατροφική ανεπάρκεια και αναμφίβολα το συχνότερο αίτιο της αναιμίας παγκοσμίως Η σιδηροπενία επιδρά όχι μόνο στην παραγωγή των ερυθροκυττάρων αλλά επίσης σε πολλές κυτταρικές λειτουργίες σχετιζόμενες με το μυϊκό μεταβολισμό, τη μιτοχονδριακή λειτουργία, τους νευροδιαβιβαστές, τη σύνθεση του DNA και το ανοσοποιητικό σύστημα Toblli JE and Angerosa M. Drug Design, Development and Therapy 2014;8: Keating GM. Drugs 2015;75:

7 Το πρόβλημα της σιδηροπενίας Η σιδηροπενία είναι συχνό φαινόμενο σε ασθενείς με: Απώλεια αίματος Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (ΙΦΝΕ) Οξέα και χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα (π.χ. ΧΝΝ, καρκίνος) Χρόνια Καρδιακή Ανεπάρκεια (ΧΚΑ) Μειωμένη πρόσληψη διαιτητικού σιδήρου Χαμηλή απορρόφηση από το γαστρεντερικό Αυξημένες απαιτήσεις σε σίδηρο (εγκυμοσύνη, παιδική ηλικία, εφηβεία) Εφόσον η σιδηροπενία δεν αντιμετωπιστεί, οδηγεί σε ΣΑ με σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ποιότητα ζωής του ασθενή ΧΝΝ: Χρόνια Νεφρική Νόσος Quinibi WY. Arzneimittelforschung 2010;60(6a):

8 H σιδηροπενία και η ΣΑ είναι συχνές στα νοσήματα του γαστρεντερικού Ποσοστό (%) των ασθενών με σιδηροπενία:* Κοιλιοκάκη: 21% Αγγειοδυσπλασίες: έως και 64% Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου: 50% Βαριατρικό χειρουργείο : έως και 50% Αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού : 61% Καρκίνος παχέος εντέρου: 52% * Συμπεριλαμβάνεται και η σιδηροπενική αναιμία Βαριατρικό χειρουργείο στο μετεγχειρητικό στάδιο 61.3% των ασθενών με αιμορραγία του άνω γαστρεντερικού ανέπτυξε σιδηροπενική αναιμία εντός 30 ημερών μετά την εμφάνιση του επεισοδίου 1. Gisbert JP, World J Gastroenterol 2009;15(37): , 2. Calvet X, Gastroenterol Hepatol 2014;37(3):208(Abs 128), 3. Careaga M, et al. Surgery for Obesity and related diseases 2015;11(4): , 4. Kotkiewicz A, et al. Clin Med Insights Blood Disord 2015;8:9 17, 5. Munoz M., et al. Nutr Hosp 2009;24: , 6. Mechanick JI, et al. Obesity (Silver Spring) 2013;21:S1 27.

9 Κύρια αίτια της σιδηροπενίας και της ΣΑ σε ασθενείς με νοσήματα του γαστρεντερικού Inflammation Chronic heart failure Chronic kidney disease Coeliac disease Peptic ulcer/h. Pylori Colon cancer Inflammatory Bowel disease Bleeding Aspirin-, NSAID-induced Bleeding Angiodysplasia Diverticular bleeding Upper GI bleeding NSAID = Non-steroidal anti-inflammatory drug Bariatric surgery Malabsorption 1. Kaitha S., World J Gastrointest Pathophysiol 2015;15;6(3):62 72, 2. Weiss G. N Engl J Med 2005;352(10) , 3. McDonagh T. Eur J Heart Fail 2015 Mar;17(3):248-62, 4. Gisbert JP, World J Gastroenterol 2009;15(37):

10 Η σιδηροπενία επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής των ασθενών Οι ασθενείς με σιδηροπενία/σα εμφανίζουν κόπωση, μειωμένη λειτουργική ικανότητα, δύσπνοια, χαμηλή σωματική και γνωστική απόδοση και κατά συνέπεια έχουν πτωχή ποιότητα ζωής Η σιδηροπενία/σα σχετίζεται με μειωμένη ικανότητα για εργασία, αύξηση των νοσηλειών και της διάρκειας νοσηλείας 1. Kaitha S., World J Gastrointest Pathophysiol 2015;15;6(3):62 72, 2. Stein J, et al. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2010; 7(11):

11 H Αναιμία είναι συχνή επιπλοκή στις ΙΦΝΕ Η πιο συχνή εξωεντερική εκδήλωση στις ΙΦΝΕ Πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα επιβεβαιώνουν ότι η αναιμία είναι ιδιαίτερα συχνή σε ασθενείς με νόσο του Crohn και ελκώδη κολίτιδα Συγκεκριμένα η αναιμία επηρεάζει το 66% των νοσηλευόμενων ασθενών με σοβαρή νόσο και το 40% των ασθενών στα κέντρα αναφοράς Η σιδηροπενία είναι ακόμη πιο συχνή (έως και 45% των ασθενών με ΙΦΝΕ) Van Assche G, et al. Journal of Crohn s and Colitis 2013;7:1-33

12 Αίτια αναιμίας στις ΙΦΝΕ Συχνά Περιστασιακά Σπάνια Σιδηροπενική Αναιμία (ΣΑ) Χρόνια απώλεια αίματος από το γαστρεντερικό Μειωμένη απορρόφηση σιδήρου από το δωδεκαδάκτυλο Περιορισμένη πρόσληψη διαιτητικού σιδήρου Αναιμία Χρονίας Νόσου (ΑΧΝ) Μεταβολές στην ομοιόσταση του σιδήρου Μειωμένος πολλαπλασιασμός των πρόδρομων ερυθρών αιμοσφαιρίων Αναστολή στην παραγωγή της ερυθροποιητίνης Μείωση της διάρκειας ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων Ανεπάρκεια βιταμίνης B 12, ανεπάρκεια φυλικού, φαρμακο-επαγόμενη (σουλφασαλαζίνη, θειοπουρίνες) Αιμόλυση, μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα (MDS), απλασία (συχνά φαρμακοεπαγόμενη) συγγενείς αιμοσφαιρινοπάθειες, διαταραχές στην ερυθροποίηση Giannini S, Martes C. Minerva Gastroenterol Dietol 2006;52:275 91, Guidelines from Gasche C et al. Inflamm Bowel Dis 2007;13:

13 Η Αναιμία αυξάνει σημαντικά το κόστος για το Σύστημα Υγείας Disease Direct costs of non-anemic ($) Direct costs of anemic ($) Multiplier Cancer 21,800 60,500 x 2.80 CKD 24,800 78,000 x 3.15 CHF 31,000 72,000 x 2.32 IBD 11,200 28,000 x 2.50 Adapted from Ershler WB et al., Value in Health 2005 Disease Direct costs of non-anemic ($) Nissenson AR et al. Journal of Managed Care Pharmacy 2005 Direct costs of anemic ($) Multiplier Cancer 9,034 34,000 X 3.70 CKD 12,535 41,292 x 3.29 CHF 12,459 29,703 x 2.38 IBD 9,034 19,113 x 2.11

14 Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της σιδηροπενίας και της αναιμίας στις ΙΦΝΕ

15 Οι ECCO κατευθυντήριες οδηγίες καθορίζουν συγκεκριμένα όρια φερριτίνης για τη διόρθωση της σιδηροπενίας Σιδηροπενική αναιμία Θεραπεία Φερριτίνη < 30 μg/l (μη-ενεργός ΙΦΝΕ) Φερριτίνη 100 μg/l (ενεργός ΙΦΝΕ) Hb < 12 g/dl ή < 13 g/dl (ανάλογα με το φύλο) Σιδηροπενική αναιμία Πρόληψη Έλεγχος για επανεμφάνιση της αναιμίας ανά τρίμηνο Έναρξη θεραπείας με IV σίδηρο εάν φερριτίνη < 100 μg/l ή Hb < 12 ή < 13 g/dl (ανάλογα με το φύλο) Χορήγηση IV σιδηροθεραπείας με στόχο επίπεδα φερριτίνης έως και 400 μg/l ECCO Guideline/Consensus Paper. J Crohns Colitis 2015;9(3):211-22

16 Θεραπεία της ΣΑ Η χορήγηση σιδήρου συστήνεται σε όλους τους ασθενείς με ΙΦΝΕ και ΣΑ Στόχος της σιδηροθεραπείας είναι η αναπλήρωση των αποθηκών σιδήρου και η ομαλοποίηση των επιπέδων της Hb Οι ECCO οδηγίες συστήνουν τον IV σίδηρο ως θεραπεία πρώτης γραμμής: σε ασθενείς με κλινικά ενεργό ΙΦΝΕ με ιστορικό δυσανεξίας στον από του στόματος (per os) χορηγούμενο σίδηρο με τιμές Hb< 10 g/dl και σε ασθενείς που χρειάζονται θεραπεία με ESAs (erythropoiesis-stimulating agents) ECCO Guideline/Consensus Paper. J Crohns Colitis 2015;9(3):211-22

17 Per os σιδηροθεραπεία Στους ασθενείς με ΙΦΝΕ μπορεί να χρειαστούν περισσότερα από 2.000mg σιδήρου σε ένα έτος για: την αποκατάσταση των αποθηκών σιδήρου, τη διόρθωση της αναιμίας και την καθυστέρηση επανεμφάνισης της αναιμίας Η αποτελεσματικότητα του από του στόματος χορηγούμενου σιδήρου μειώνεται λόγω: φτωχής απορρόφησης (~ 10%) αργής δράσης: H διόρθωση του ελλείματος σιδήρου απαιτεί περίπου ημέρες θεραπείας (με την προϋπόθεση της καλής συμμόρφωσης) φτωχής ανοχής: Δοσοεξαρτώμενες ΑΕ από το γαστρεντερικό και διακοπές θεραπείας σε περίπου 20% των ασθενών φτωχής συμμόρφωσης: ΑΕ και αυξημένος αριθμός δισκίων για μεγάλο χρονικό διάστημα 1. Evstatiev R., et al. Gastroenterology 2011;141: , 2. Evstatiev R, et al. Clin Gastroenterol Hepatol 2013;11(3):269 77, 3. Bayraktar UD, Bayraktar S. World J Gastroenterol. 2010;16: , 4. Dignass AU et al. J Crohns Colitis. 2015;9:211-22

18 IV σιδηροθεραπεία Ο IV σίδηρος είναι πιο αποτελεσματικός, προσφέρει ταχύτερη ανταπόκριση και είναι καλύτερα ανεκτός συγκριτικά με τον από του στόματος χορηγούμενο σίδηρο Συνεπώς τα σκευάσματα IV σιδήρου επιλέγονται για τη διόρθωση της ΣΑ στις ΙΦΝΕ σύμφωνα και με τις συστάσεις των προηγούμενων διεθνών οδηγιών Ο IV σίδηρος είναι ασφαλής, αποτελεσματικός και καλά ανεκτός στη διόρθωση της ΣΑ και τη διατήρηση των αποθηκών σιδήρου σε ασθενείς με ΙΦΝΕ ECCO Guideline/Consensus Paper. J Crohns Colitis 2015;9(3):211-22

19 Εκτίμηση της συνολικής απαίτησης σε σίδηρο Ο υπολογισμός της απαιτούμενης ποσότητας σιδήρου συνήθως βασίζεται στην αρχική τιμή της Hb και το σωματικό βάρος του ασθενή Η εκτίμηση αυτή είναι περισσότερο αποτελεσματική, συγκριτικά με το εξατομικευμένο δοσολογικό σχήμα της παραδοσιακής φόρμουλας του Ganzoni ECCO Guideline/Consensus Paper. J Crohns Colitis 2015;9(3):211-22

20 Θεραπεία συντήρησης και πρόληψη για την επανεμφάνιση ΣΑ Η υποτροπιάζουσα αναιμία μπορεί να είναι ενδεικτική εμμένουσας δραστηριότητας της εντερικής νόσου ακόμη και σε περίπτωση κλινικής ύφεσης με φυσιολογικούς δείκτες φλεγμονής (π.χ. CRP) O στόχος της θεραπείας συντήρησης είναι η διατήρηση της Hb και της φερριτίνης εντός των φυσιολογικών τιμών Η σιδηροπενία και η αναιμία στις ΙΦΝΕ εμφανίζονται συχνά και σύντομα ακόμη και μετά από θεραπεία με IV σίδηρο. Η επανεμφάνιση της σιδηροπενίας είναι σπανιότερη σε ασθενείς με υψηλότερα επίπεδα φερριτίνης μετά τη θεραπεία με σίδηρο Μετά από επιτυχή θεραπεία της ΣΑ με IV σίδηρο, θα πρέπει να επαναληφθεί η θεραπεία εφόσον τα επίπεδα φερριτίνης ορού μειωθούν σε τιμές <100 μg/l ή η τιμή της Hb γίνει μικρότερη από 12 ή 13 g/dl (σύμφωνα με το φύλο) ECCO Guideline/Consensus Paper. J Crohns Colitis 2015;9(3):211-22

21 Ο Καρβοξυμαλτοζικός Σίδηρος (FCM) Χαρακτηριστικά Κλινική Εμπειρία στη Γαστρεντερολογία Προφίλ ασφάλειας

22 Η μοριακή δομή του καρβοξυμαλτοζικού σιδήρου Iron Oxygen Carbohydrate Το μόριο του Καρβοξυμαλτοζικού σιδήρου Σύμπλοκο τρισθενούς σιδήρου-οξυυδροξειδίου με καρβοξυμαλτόζη Geisser P. Port J Nephrol Hypert 2009;23(1):11 6

23 Το FCM μπορεί να χορηγηθεί με απλή ενδοφλέβια ένεση ή έγχυση Σταθερό σύμπλοκο που επιτρέπει την ελεγχόμενη αποδέσμευση του σιδήρου στα όργανα στόχους Ταχεία και απλή IV χορήγηση 1g σιδήρου σε μόλις 15 λεπτά Μέγιστη εβδομαδιαία αθροιστική δόση: 1 g σιδήρου Δεν περιέχει δεξτράνη Σχεδιασμένο να έχει χαμηλή ανοσογονικότητα Αποκαθιστά γρήγορα και αποτελεσματικά τις αποθήκες σιδήρου Ενδείκνυται για τη θεραπεία της σιδηροπενίας όταν τα από του στόματος χορηγούμενα σκευάσματα σιδήρου είναι αναποτελεσματικά ή δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν 1. Geisser P. Port J Nephrol Hypert 2009;23(1):11 6, 2. Π.Χ.Π. FCM, 3. Funk F, et al. J. Arzeneimittelforschung 2010;60(6a): Ponikowski P, et al. European Heart Journal. 2015;36(11):657-68, 5. Anker SD, et al. N Engl J Med 2009; 361: Beshara S, et al. British Journal of Haematology 2003;120:

24 To FCM προσφέρει ταχεία και απλή IV χορήγηση σιδήρου σε μόλις 15 λεπτά Πίνακας 1: Προσδιορισμός της ανάγκης για σίδηρο Hb g/dl mmol/l κάτω από 35 kg Σωματικό βάρος ασθενούς 35 kg έως <70 kg 70 kg και άνω <10 <6,2 500 mg mg mg 10 έως <14 6,2 έως <8,7 500 mg mg mg 14 8,7 500 mg 500 mg 500 mg 1. Π.Χ.Π. FCM

25 FCM: Αραίωση και χρόνος χορήγησης Το FCM αραιώνεται μόνο σε φυσιολογικό ορό Πίνακας 3: Σχέδιο αραίωσης του FCM για ενδοφλέβια έγχυση FCM 1. Π.Χ.Π. FCM

26

27 Περιγραφή και κριτήρια καταλληλότητας ασθενών Onken JE, et al. Transfusion 2014;54:

28 Αποτελέσματα: Φερριτίνη ορού, TSAT & Hb FCM FCM FCM Onken JE, et al. Transfusion 2014;54:

29 To FCM είναι πιο αποτελεσματικό από τον από του στόματος σίδηρο και την παραδοσιακή IV σιδηροθεραπεία Σε ασθενείς με ΣΑ, το FCM ήταν πιο αποτελεσματικό συγκριτικά με τον από του στόματος σίδηρο στην αύξηση των επιπέδων της φερριτίνης, του TSAT και της Hb Ο από του στόματος σίδηρος απέτυχε να αναπληρώσει τις αποθήκες σιδήρου παρόλο που αύξησε την τιμή της Hb Αυτά τα αποτελέσματα παρατηρήθηκαν ανεξάρτητα από την αρχική τιμή της Hb και την αιτιολογία της ΣΑ Onken JE, et al. Transfusion 2014;54:

30 Η κλινική εμπειρία με τον καρβοξυμαλτοζικό σίδηρο σε ασθενείς με ΙΦΝΕ οι μελέτες FERGI FERGIcor: Διόρθωση της αναιμίας στα ΙΦΝΕ Ασθενείς με αναιμία και ήπιας ή μέτριας βαρύτητας ΙΦΝΕ ή ΙΦΝΕ σε ύφεση Σύγκριση δύο σκευασμάτων IV σιδήρου (FCM και IS) με διαφορετικό τρόπο χορήγησης FCM FERGImain: Πρόληψη της επανεμφάνισης της αναιμίας, διόρθωση της σιδηροπενίας Ασθενείς χωρίς αναιμία που ολοκλήρωσαν τη μελέτη FERGIcor Αξιολόγηση του FCM συγκριτικά με το placebo 1. Evstatiev R, et al. Gastroenterology 2011;141(3): , 2. Evstatiev R, et al. Clin Gastroenterol Hepatol 2013;11(3):269-77

31 FERGIcor - Κριτήρια εισαγωγής και καταληκτικά σημεία Κριτήρια εισαγωγής Ασθενείς 18 ετών με ήπιας ή μέτριας βαρύτητας ΙΦΝΕ ή ΙΦΝΕ σε ύφεση Hb: 7-12 g/dl (γυναίκες) ή 7-13 g/dl (άντρες), φερριτίνη ορού <100 μg/l Κύριο καταληκτικό σημείο Αριθμός ασθενών που ανταποκρίθηκαν στη θεραπεία (αύξηση Hb 2 g/dl) την εβδομάδα 12 συγκριτικά με την έναρξη Δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία Ασθενείς με φυσιολογική Hb (>12/13 g/dl), TSAT (20-50%), φερριτίνη ( 100 μg/l) την εβδομάδα 12 Μεταβολή της Hb, του TSAT και της φερριτίνης ορού από την έναρξη έως τις επόμενες επισκέψεις Ποιότητα ζωής: Μεταβολή του SF-36 και του IBDQ από την έναρξη έως την εβδομάδα 12 Ασφάλεια TSAT: transferrin saturation; IBDQ: Inflammatory Bowel Disease Questionnaire Evstatiev R, et al. Gastroenterology 2011;141(3):

32 Responders (%) To FCM αυξάνει και διορθώνει αποτελεσματικά την Hb σε ασθενείς με ΙΦΝΕ * 84% ** 76% *p=0.004 **p= % 54% 40 FCM IS 20 0 Hb increase 2 g/dl Hb increase 2 g/dl or normal Hb Το απλοποιημένο δοσολογικό σχήμα του FCM ήταν πιο αποτελεσματικό σε σχέση με την εξατομικευμένη προσέγγιση του τύπου του Ganzoni στην ομάδα που έλαβε IS Μέση ολική δόση: FCM: mg σιδήρου IS:1.160 mg σιδήρου FCM: ferric carboxymaltose, IS: iron sucrose Evstatiev R, et al. Gastroenterology 2011;141(3):

33 Ο καρβοξυμαλτοζικός σίδηρος έχει ταχύτερη δράση και είναι πιο αποτελεσματικός από τον σουκροζικό σίδηρο To FCM αποκατέστησε τις αποθήκες σιδήρου σε διάστημα 1-2 εβδομάδων Το FCM διόρθωσε τα επίπεδα της Hb σε διάστημα 4 εβδομάδων Το προφίλ ασφάλειας του FCM ήταν συγκρίσιμο με εκείνο του σουκροζικού σιδήρου Evstatiev R, et al. Gastroenterology 2011;141(3):

34 FCM : Καλύτερο αποτέλεσμα με μικρότερο κόστος χορήγησης έναντι του σουκροζικού σιδήρου IS= σουκροζικός σίδηρος Evstatiev R, et al. Gastroenterology 2011;141(3):

35 To FCM βελτίωσε τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής συγκριτικά με την έναρξη FCM (n=240*) IS (n=235*) SF-36 Physical component summary Baseline (mean [SD]) (7.36) (7.23) Change from baseline (mean [SD]) 3.88 (6.77) 2.64 (7.14) SF-36 Mental component summary Baseline (mean [SD]) (11.04) (11.70) Change from baseline (mean [SD]) 5.91 (10.74) 5.56 (10.36) IBDQ Total score Baseline (mean [SD]) (35.2) (34.4) Change from baseline (mean [SD]) 21.1 (32.3) 19.7 (28.8) * full analysis set; p<0.001 FCM: ferric carboxymaltose, IS: iron sucrose, IBDQ: IBD questionnaire, SD: standard deviation Evstatiev R, et al. Gastroenterology 2011;141(3):

36 H σιδηροπενία και η αναιμία επανεμφανίζονται συχνά σε ασθενείς με ΙΦΝΕ Η σιδηροπενία και η αναιμία επανεμφανίζονται μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας 50% των ασθενών σε διάστημα 10 μηνών (αναιμία) Σύντομη επανεμφάνιση σιδηροπενίας σε ασθενείς με επίπεδα φερριτίνης μετά τη θεραπεία <100 μg/l (p<0.001) Kulnigg. Am J Gastroenterol 2009;104(6):1460-7

37 FERGImain - Σχεδιασμός Πολυκεντρική μελέτη, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη έναντι placebo Αντικείμενο: Η σύγκριση της αποτελεσματικότητας του FCM έναντι του placebo ως θεραπεία συντήρησης για την πρόληψη της αναιμίας Κριτήρια εισαγωγής: Ασθενείς που ολοκλήρωσαν τη μελέτη FERGIcor με φυσιολογική Hb ανεξάρτητα από το επίπεδο της φερριτίνης ορού Κύριο καταληκτικό σημείο: Ο χρόνος έως την επανεμφάνιση της αναιμίας FCM Evstatiev R, et al. Clin Gastroenterol Hepatol 2013;11(3):269-77

38 Η θεραπεία με FCM απέτρεψε αποτελεσματικά την επανεμφάνιση της αναιμίας σε ασθενείς με ΙΦΝΕ Λιγότεροι ασθενείς στην ομάδα του FCM επανεμφάνισαν αναιμία έως τον μήνα 8 (p=0.049) FCM To FCM καθυστέρησε την επανεμφάνιση της αναιμίας σε ασθενείς με ΙΦΝΕ συγκριτικά με το εικονικό φάρμακo To FCM ήταν καλά ανεκτό με συγκρίσιμο προφίλ ασφάλειας με το εικονικό φάρμακο. Δεν αναφέρθηκαν αλλεργικές αντιδράσεις ή αντιδράσεις στη θέση της έγχυσης Evstatiev R, et al. Clin Gastroenterol Hepatol 2013;11(3):269-77

39 Χορήγηση FCM αμέσως μετά από Infliximab σε ασθενείς με ΙΦΝΕ Μη-παρεμβατική, φάσης 2, προοπτική μελέτη παρατήρησης διάρκειας 8 εβδομάδων, σε 45 ενήλικες ασθενείς με ΙΦΝΕ Με ΣΑ ή σιδηροπενία (φερριτίνη ορού <100μg/L και/ή TSAT <20%) 2 ομάδες θεραπείας Ομάδα ελέγχου (Ν=12): Όλοι οι ασθενείς έλαβαν FCM και Infliximab σε διαφορετικές ημέρες Ομάδα θεραπείας σε μία συνεδρία (Ν=33): Όλοι οι ασθενείς έλαβαν πρώτα το Infliximab, ακολούθησε έκπλυση της φλέβας με 50 ml φυσιολογικού ορού και στη συνέχεια χορηγήθηκε το FCM στην ίδια φλεβική οδό εντός 15 λεπτών Αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της IV χορήγησης FCM αμέσως μετά τη χορήγηση του Infliximab σε μια συνεδρία για τη διόρθωση της σιδηροπενίας/σα Cortes X, et al. PLoS One 2015;10(5):e doi: /journal.pone ecollection 2015.

40 Αποτελεσματικότητα (Hb, φερριτίνη και TSAT) Cortes X, et al. PLoS One 2015;10(5):e doi: /journal.pone ecollection 2015.

41 Η χορήγηση του FCM αμέσως μετά το Infliximab σε μια συνεδρία είναι αποτελεσματική Ομάδα ελέγχου Tην εβδομάδα 8, 67% των ασθενών έδειξε είτε ομαλοποίηση της Hb ή αύξηση της Hb 2g/dL, ή TSAT>20% ή/και φερριτίνη >100μg/L Ομάδα θεραπείας σε μία συνεδρία Την εβδομάδα 8, 79% των ασθενών έδειξε είτε ομαλοποίηση της Hb ή αύξηση της Hb 2g/dL, ή TSAT>20% ή/και φερριτίνη >100μg/L Ασφάλεια Δεν αναφέρθηκαν ΑΕ στις 2 ομάδες θεραπείας Cortes X, et al. PLoS One 2015;10(5):e doi: /journal.pone ecollection 2015.

42 Πολυκεντρική, μελέτη παρατήρησης σε 266 ασθενείς με προεγχειρητική ΣΑ που υποβλήθηκαν σε προγραμματισμένο χειρουργείο για καρκίνο του παχέος εντέρου Συγκρίθηκαν 2 ομάδες ασθενών: 111 ασθενείς έλαβαν προεγχειρητικά 1 g FCM σε διάστημα 2 έως 4 εβδομάδων προ του χειρουργείου 155 ασθενείς δεν έλαβαν θεραπεία με IV σίδηρο (όλοι έπαιρναν θεραπεία με per os) Αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με FCM στην απαίτηση για μεταγγίσεις, τις μετεγχειρητικές επιπλοκές και το χρόνο νοσηλείας συγκριτικά με την ομάδα που έλαβε per os σίδηρο Calleja JL, et al. Int J Colorectal Dis. 2016;31(3):543-51

43 Ο καρβοξυμαλτοζικός σίδηρος είναι περισσότερο αποτελεσματικός από τον per os σίδηρο Calleja JL, et al. Int J Colorectal Dis. 2016;31(3):543-51

44 Percent % Ο καρβοξυμαλτοζικός σίδηρος μείωσε σημαντικά την απαίτηση για μεταγγίσεις και το χρόνο νοσηλείας Ποσοστό (%) των ασθενών που χρειάστηκε να μεταγγιστεί 35 p< Oral Iron FCM P< Peri-operative Post surgery-day 30 Calleja JL, et al. Int J Colorectal Dis. 2016;31(3):543-51

45 Aksan A, et al. Aliment Pharmacol Ther 2017;45(10):

46 To FCM είναι ο πιο αποτελεσματικός IV σίδηρος συγκριτικά με τα άλλα σκευάσματα IV σιδήρου Μόνο το FCM ήταν σημαντικά πιο αποτελεσματικό από τον από του στόματος σίδηρο Το FCM ταξινομήθηκε 1 ο (καλύτερη επιλογή) με βάση την αποτελεσματικότητα και ακολούθησαν ο σουκροζικός σίδηρος, ο ισομαλτοζικός σίδηρος και τελευταίος ο per os σίδηρος Aksan A, et al. Aliment Pharmacol Ther 2017;45(10):

47 To FCM είναι καλύτερα ανεκτό από τον per os Fe Αξιολόγηση του προφίλ ασφάλειας του FCM σε σύνολο 9 τυχαιοποιημένων, ανοιχτών, πολυκεντρικών μελετών σε ασθενείς με σιδηροπενική αναιμία που έλαβαν FCM ή από του στόματος θειϊκό σίδηρο Το FCM είναι καλά ανεκτό με χαμηλότερη επίπτωση ανεπιθύμητων ενεργειών από το γαστρεντερικό συγκριτικά με τον από του στόματος χορηγούμενο σίδηρο * Ασθενείς με σιδηροπενική αναιμία συμπεριλαμβανομένων αυτών με ΙΦΝΕ, με σοβαρή μηνορραγία και Χρόνια Νεφρική Νόσο, καθώς επίσης και γυναίκες με επιλόχεια σιδηροπενική αναιμία Lyseng-Williamson KA and Keating GM. Drugs 2009;69(6): FCM ΠΧΠ.

48 Συμπεράσματα Η σιδηροπενία είναι το συχνότερο αίτιο της αναιμίας στις ΙΦΝΕ και επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής των ασθενών Οι ECCO κατευθυντήριες οδηγίες καθορίζουν συγκεκριμένα όρια φερριτίνης για τη διόρθωση της σιδηροπενίας στις ΙΦΝΕ Ο IV σίδηρος είναι πιο αποτελεσματικός, προσφέρει ταχύτερη ανταπόκριση και είναι καλύτερα ανεκτός συγκριτικά με τον από του στόματος χορηγούμενο σίδηρο Ο καρβοξυμαλτοζικός σίδηρος αποτελεί μια πρακτική και αποτελεσματική θεραπεία για τη σιδηροπενία και τη σιδηροπενική αναιμία Ο καρβοξυμαλτοζικός σίδηρος είναι πιο αποτελεσματικός συγκριτικά με τον από τον από του στόματος χορηγούμενο σίδηρο και η χρήση του έχει συσχετισθεί με μείωση των μεταγγίσεων και του χρόνου νοσηλείας 1. Kaitha S., World J Gastrointest Pathophysiol 2015;15;6(3):62 72, 2. Stein J, et al. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2010; 7(11): , 3. Van Assche G, et al. Journal of Crohn s and Colitis 2013;7:1-33, 4. ECCO Guideline/Consensus Paper. J Crohns Colitis 2015;9(3):211-22, 5. Calleja JL, et al. Int J Colorectal Dis. 2016;31(3):543-51, 6. Onken JE, et al. Transfusion 2014;54:

49 Σας ευχαριστώ πολύ!!!