Science & Engineering. Vol. 4, No. 13, Winter 2011

Transcript

1 پژوهشی علمی- مجله ایران Iran-Watershed Management Science & Engineering Vol. 4, No. 13, Winter 211 زمستان 13- شماره چهارم- سال بارش مکانی و زمانی توزیع مقدار قطعیت عدم تحلیل سیل پیشبینی در 4 جهرمی موسوی حبیب 3 بوستانی فردین 2 صدقی حسین 1 فتحیان حسین 5 منشوری محمد و 89/11/6 پذیرش: تاریخ 88/2/13 دریافت: تاریخ چکیده عدم اصلی منبع یک شده پیشبینی بارش در قطعیت عدم از بارش قطعیت عدم میباشد. سیل بهنگام پیشبینی در قطعیت بارش مکانی توزیع و زمانی توزیع بارش مقدار در قطعیت عدم قطعیت عدم پخش منظور به پژوهش این در میشود. تشکیل گسستهسازی روش HEC-1 سیل پیشبینی مدل در بارش با ترکیب در و فازی تئوری بسط اصل چهارچوب در زمانی به قطعیت عدم میشود. برده کار به معمولی ژنتیک الگوریتم در بارش تصادفی توزیع با بارش ناشناخته زمانی توزیع علت حجم و دبی قطعیت عدم میآید. دست به پیشبینی زیردورههای بارش و زمانی گسستهسازی با بارش تاثیر تحت سیل آبنمود میگردد. مقایسه یکدیگر با و برآورد زمانی گسستهسازی بدون دبی در قطعیت عدم پیشبینیها تمام در که میدهد نشان نتایج به زمانی گسستهسازی با بارش تاثیر تحت سیل آبنمود حجم و گسستهسازی بدون بارش قطعیت عدم از بیشتر توجهای قابل طور پیشبینی دورههای زیر تعداد ازای به که طوری به میباشد. زمانی عدم صفر با برابر بارش مقادیر عضویت درجه و 6 با برابر گسستهسازی بدون و با بارش تاثیر تحت اوج دبی در قطعیت حجم در قطعیت عدم و درصد 16 و 33/7 با برابر ترتیب به زمانی علوم واحد آب منابع و هیدرولوژی دکتری آموخته دانش و مسئول نویسنده 1- H_fathian@iauahvaz.ac.ir اسالمی آزاد دانشگاه تهران تحقیقات و و علوم واحد آزاد دانشگاه طبیعی منابع و کشاورزی دانشکده استاد 2- تهران. تحقیقات مرودشت. واحد آزاد دانشگاه طبیعی منابع و کشاورزی دانشکده استادیار 3- اهواز. چمران شهید دانشگاه آب علوم مهندسی دانشکده استادیار 4- و علوم واحد آزاد دانشگاه طبیعی منابع و کشاورزی دانشکده استادیار 5- تهران. تحقیقات ترتیب به زمانی گسستهسازی بدون و با بارش تاثیر تحت سیل دبی در قطعیت عدم همچنین میباشد. %14/8 و %23/5 با برابر مکانی و زمانی توزیع در قطعیت عدم علت به سیل آبنمود اوج علت به قطعیت عدم از بیشتر مالحظهای قابل طور به بارش دورههای زیر تعداد ازای به که طوری به میباشد. بارش مقدار صفر با برابر بارش مقادیر عضویت درجه و 6 با برابر پیشبینی و بارش مکانی و زمانی توزیع علت به اوج دبی در قطعیت عدم بنابراین میباشد. 16 درصد و 17/7 با برابر ترتیب به بارش مقدار است ممکن حوزه در مکانی و زمانی متوسط بارش از استفاده گردد. نادرست پیشبینیهای به منجر سیل پیشبینی بارش قطعیت عدم کلیدی: واژههای ژنتیک الگوریتم و فازی تئوری زمانی گسستهسازی مقدمه میباشد قطعی غیر پدیده یک ذاتی طور به سیل که آنجایی از در بدون سیل هشدار و پیشبینی سامانههای اعتبار و اطمینان هشدار و پیشبینی سامانههای در قطعیت عدم منابع کامل نظرگرفتن منجر كه هستند عواملی قطعيت عدم منابع شود. تامین نمیتواند شده مدلسازی سامانه يك پيشبيني در قطعيت عدم افزايش به از: عبارتند قطعيت عدم منابع سيل پيشبيني زمينهی در ميشوند. در شده گرفته نظر در فرضيههای دليل )به مدل قطعيت عدم واقعي( سامانه تفهیم در نقص و مدل ساخت مدل معادلههای عدم يا و غيردقيق پيشبينيهاي دليل )به وروديها قطعيت عدم تبخير آينده در بارندگي ميزان مانند مدل وروديهای در قطعيت تعیین دليل )به عاملها قطعيت عدم 3- غيره( و برف معادل آب )به عملياتي و طبيعي قطعيت عدم 4- و مدل( عاملهای نادرست شكست يخزده درياچه طغيان مانند نشده پيشبيني عوامل دليل )سختافزاري سامانه اجزاي بد عملكرد غيره. و زمينلغزشها سد انساني اشتباهات و خطا شده گم و غلط اطالعات نرمافزاري( و قطعیتهای عدم به علمینسبت متون در تاکنون ]8[. غيره( و در که حالی در است شده توجه کم خیلی مدل ساختار و ورودیها گسترده طور به آنها به مربوط قطعیت عدم و عاملها برآورد مورد غیرخطی سامانههای در ذاتی پیچیدگی علت به این است. شده بحث مدل قطعیت عدم ارزیابی برای ریاضی مرسوم روشهای فقدان و چکیدهای میباشد] 1 [. ورودیها قطعیت عدم ویژه به ورودیها و زمستان 13- شماره چهارم- سال 1 ایران

2 قطعیت عدم مختلف منابع ارزیابی زمینه در شده انجام مطالعات از در قطعیت عدم ]5[ راسبجرگ و هایبی میگردد. ارایه ادامه در و ورودی در قطعیت عدم علت به بارش-رواناب مدل خروجی لحظهای واحد آبنمود مدل از آنها کردند. تحلیل را مدل عاملهای خطی مخزن عنوان به حوزه گرفتن نظر در با )SIUH 1 ( تصادفی میکنند تغییر تصادفی طور به که انتقال و ورودی توابع با و منفرد تاثیر SIUH مدل عاملهای تغییر که داد نشان نتایج کردند. استفاده واریانس از خطا سهم که حالی در دارد رواناب تغییر بر مستقیم موثر بارش بین نسبت و عاملها متوسط مقدار به بستگی موثر بارش تغييرات ]3[ همكاران و چاوبی دارد. شده شبیهسازی رواناب و بارش مكاني تغييرات طي را بارش-رواناب مدل كاليبره عاملهای و AGNPS بارش رواناب مدل از پژوهش اين در كردند. ارزيابي اين به پژوهش روش شد. گرفته كمك ثبات بارانسنج ايستگاه 17 بارش از استفاده با مجزا صورت به مدل عاملهای كه بود صورت عاملهای قطعيت عدم و ميشدند محاسبه ايستگاه هر اي مشاهده يك از استفاده ميگرديد. تعيين بارش مكاني تغييرات از حاصل مدل بارش خطاي افزايش سبب حوزه سطح در بارش تعيين براي ايستگاه ميشد. مدل عاملهای قطعيت عدم باالرفتن و حوزه متوسط ساختار تعريف از ناشي قطعيت عدم همكاران] 12 [ و یوهنبروک دادند. قرار بررسي مورد را مفهومي بارش رواناب مدل عاملهای و برف حوزه براي و بود HBV مدل استفاده مورد مفهومي مدل آلمان جنوب در واقع مربع كيلومتر 4 حدود مساحت با بروگا گير به 2 کارلو مونت روش پژوهش اين گام اولين در شد. گرفته بكار شد. استفاده واسنجی از حاصل تصادفي عاملهای سري همراه شامل بارش رواناب شبيهسازي مختلف گزينههاي گام دومين در برف ذوب و بارش شبيهسازي براي رقومي نواحي متفاوت تعداد مختلف منطقهاي و اراضي مختلف كاربردهاي يكپارچه مدل در و سيالب تحليل شدند. آزمايش رواناب ايجاد مفهوميسازي و عاملها قطعيت عدم كه بود امر اين بیانگر پايه جريان پيشبيني در مدلسازی براي برتر گزينه يك تعريف از ناشي قطعيت عدم همکاران] 7 [ و مسکی دارد. مستقيم تاثير پيشبينيها قطعيت عدم بارش-رواناب قطعی مدل در بارش قطعیت عدم ارزیابی منظور به را فازی مجموعه تئوری چهارچوب در زمانی گسستهسازی روش 3 واسنجی برای HEC-HMS آبشناختی مدل از آنها نمودند. ارایه HEC-1 مدل از و لهستان در کلودزکو حوزه مدل 4 صحتسنجی و کیفی مقایسه کردند. استفاده بارش-رواناب فرایند شبیهسازی برای به دبی مقادیر قطعیت عدم که داد نشان دبی مقادیر در قطعیت عدم میتواند بارش غیرقطعی مکانی و زمانی توزیع در قطعیت عدم علت غیرقطعی مقدار در قطعیت عدم از بیشتر مالحظهای قابل طور به باشد. بارش منابع ارزیابی برای جدید محصول سه همکاران] 1 [ عجمیو ارایه آبشناختی مدلهای گانه چند ترکیب با قطعیت عدم مختلف سیل پیشبینی و آبشناختی مدلسازی برای را یک هر و نمودند قطعی مدل چند ترکیب روش یک محصول اولین ساختند. مناسب )M3SE 5 ( شده اصالح مدله جند بزرگ گروه عنوان تحت ساده تصحیح مرحله یک با شده ادغام چندگانه معادلهی روش که میباشد یکدیگر با را آبشناختی گروه بخشهای تا میبرد کار به را خطا در مدل ساختار ار ناشی قطعیت عدم M3SE نماید. ترکیب صورت به را قطعیت عدم ولی میدهد کاهش را آبشناختی پیشبینی چند مدله چند ترکیبی روش یک دوم محصول نمیکند. کمیبیان زمانی فواصل چندین به را آبنمود ابتدا که میباشد احتماالتی معیاره برای را )BMA 6 ( بیزین مدل میانگین روش سپس و نموده تقسیم میبرد. کار به آبشناختی مدل گروههای در ترکیبی وزنهای برآورد کاهش را مدل ساختار و عامل قطعیت عدم تنها نه محصول این مینماید. فراهم را قطعیت عدم منابع از سنجشی یک بلکه میدهد توام برآوردکنندهی عنوان تحت ابتکاری روش یک سوم محصول عدم همزمان طور به که میباشد )IBUNE 7 بیزین) قطعیت عدم این مینماید. برآورد را مدل ورودیهای و عاملها ساختار قطعیت گردیدند طراحی گونهای به IBUNE ویژه به ترکیبی روشهای طور به و یافته افزایش رودخانه جریان مانند پیشبینیها دقت تا حساسیت همکاران] 4 [ و گابالنی یابد. کاهش قطعیتها عدم متقابل مکانی و زمانی توزیع در قطعیتهای عدم به پیک دبی برآوردهای طور به را ایتالیا غربی شمال در اربا و تانارو حوزههای در بارش درصد 5 قطعیت عدم برای که داد نشان نتایج نمودند. تحلیل عددی و /2 D مکانی مقیاس در را بارش بایستی پیک دبی برآوردهای مساحت ترتیب Tcبه و D که گرفت نظر در /2 Tc زمانی مقیاس میباشد. حوزه تمرکز زمان و ورودي عنوان به بارش قطعیت عدم ارزیابی به پژوهش اين در 8 بهنگام پیشبینی است. شده پرداخته سیل پیشبینی مدلهای در شده پیشبینی بارش به رواناب بارش مدلهای از استفاده با سیل قابل پیشرفت اخیر دههی در دارد] 2 [. نیاز پیشبینی دورهی در رادار پیشرفته فنآوری از استفاده با کمیبارش پیشبینی در توجهای یک بارش به مربوط قطعیت عدم وجود این با است. گرفته صورت تشکیل را مدلهایی چنین در ورودیها قطعیت عدم از اصلی قسمت در قطعیت عدم از شده پیشبینی بارش در قطعیت عدم میدهد] 6 [. )3( و پیشبینی دوره در بارش زمانی توزیع )2( بارش مقدار )1( پژوهش اين از هدف میشود. ناشی حوزه در بارش مکانی توزیع شامل بارش قطعیت عدم نوع سه کیفی کمیو مقایسه و ارزیابی 5- Modified Multi-Model SuperEnsemble 6- Bayesian Model Averaging 7- Integrated Bayesian Uncertainty Estimator 8- Real Time 1- Stochastic Instantaneous Unit Hydrograph 2- Monte Carlo 3- Calibration 4- Evaluation زمستان 13- شماره چهارم- سال 2 ایران

3 حجم و اوج دبی پیشبینی در بارش مکانی و زمانی توزیع مقدار میباشد. دز حوزه در سیل آبنمود روشها و مواد زمانی گسستهسازی روش با بارش قطعیت عدم ارزیابی بارش-رواناب مدل در بارش قطعیت عدم ارزیابی منظور به شد. استفاده ورودیها زمانی سری 1 زمانی گسستهسازی روش از خروجی در قطعیت عدم برآورد زمانی گسستهسازی روش از هدف روش این میباشد. ورودیها زمانی سری در قطعیت عدم علت به در قطعیت عدم نوع سه شده ارایه ]9[ همکاران و مسکی توسط که میباشد مستقل پیشبینی مدل ساختار از و گرفته نظر در را بارش رواناب بارش قطعی مدل هر با میتوان را روش این عبارتی به است عبارت زمانی گسستهسازی روش در اساسی اصل برد. کار به توزیع سپس و زیردوره ثابتی تعداد به بارش زمانی دوره تقسیم از در مقادیر جمع که طوری به دورهها زیر در بارش تجمعی مجموع بارشهای سپس گردد. بارش تجمعی مجموع با برابر زیردورهها هب ورودی بارش هایتوگراف زیردورهها در 2 شده گسسته بازهای مجموع بگیرید نظر در میدهند. تشکیل را رواناب بارش مدلهای T زمانی دوره با i( (m... 1= i حوزه زیر برای بارش تجمعی P i.j با j زیردوره برای شده گسسته بارش نمایش با باشد. Pi با برابر داده نشان )1( شکل در که j( ;n... 1= n دورهها= زیر )تعداد n داشت: خواهیم شده Pi= p i.j i (1) j=1 3 گسستهسازی ضریبهای که b i.j ضریبهای سهولت برای که: طوری به میگردند معرفی میشود نامیده P i.j = b i.j p i )2( آن در که { < b i.j<1 (i.j) n )3( b i.j =1 i j=1 میشوند. تولید یک و صفر بین تصادفی طور به b i.j ضریبهای بین مقداری هر p i.j که است گونهای به )3( و )2( معادلههای دورهها زیر در b i.j ضریب تغییر با که طوری به بگیرد. P i تا صفر ضریبها تغییر با و میدهند را مختلف زمانی توزیعهای امکان بنابراین میآید. وجود به مختلف مکانی توزیعهای زیرحوزهها در زیادی مکانی و زمانی الگوهای b i.j مختلف مقادیر تولید با میتوان نمود. تولید میباشد نیاز که گسستهسازی ضریبهای نمود. تولید روش سه به میتوان را گسستهسازی ضریبهای تقارن مبنای بر دوم روش 3 ضریبها قبول عدم مبنای بر اول روش میباشد. 5 ضریبها کردن معمولی مبنای بر سوم روش و 4 ضریبها مستقل طور به و تصادفی طور به ضریب 1-n ابتدا در اول روش در 1 از آیا تا میشود کنترل ضریبها مجموع سپس میشود. تولید مجموعه باشد بیشتر 1 از ضریبها مجموع اگر نه. یا میباشد بیشتر جدید مجموعه یک دوباره و نبوده قبول قابل شده تولید ضریبها گردد. 1 از کمتر یا برابر آنها مجموع تا میگردد تولید ضریبها از میگردد. محاسبه )4( معادله از استفاده با ام n ضریب سپس n 1 (4) b n = 1 b k = 1 k مستقل طور به و تصادفی طور به ضریب 1-n ابتدا دوم روش در ات میشود کنترل ضریبها مجموع سپس میشود. تولید یکدیگر از هر باشد بیشتر 1 از ضریبها مجموع اگر نه. یا است بیشتر 1 از آیا این میگردد. جایگزین 1 از آنها اختالف مقدار با ضریبها از یک سپس گردد. 1 از کمتر ضریبها مجموع تا میشود موجب عمل میگردد. تعیین )4( معادله با میباشد ام n ضریب که سوم ضریب کامل طور به و تصادفی طور به ضریبها تمام ابتدا سوم روش در مجموع تا میشوند معمولی ضریبها سپس و میشوند تولید مستقل بر آنها از یک هر ضریبها کردن معمولی برای گردد. 1 با برابر آنها میشوند] 7 [. تقسیم شده تولید ضریبها کل مجموع 6 عضویت تابع با بارش قطعیت عدم نمایش i حوزه زیر برای Pi تجمعی بارش قطعیت عدم نمایش برای مجموعه تئوری از استفاده با زیرحوزهها( m i=1... m =تعداد صورت در میباشد. Pi عضویت تابع بودن معلوم به نیاز 7 فازی میگردد فرض Pi عضویت تابع مورد در کافی اطالعات فقدان 3- By Rejection 4- By Symmetry 5- By Normalization 6- Membership Function 7- Fuzzy Set متوسط و بازهای بارشهای 1- شکل 1- Disaggregated precipitation Signal 2- Disaggregation Coefficients زمستان 13- شماره چهارم- سال 3 ایران

4 e 2 و e 1 بعد بدون مقادیر با که میباشد خطا مقداری شامل که همچنین است. e 2 > < e 2 1> که طوری به میشود داده نشان P i mc با که مقدار 1 معتبرترین P i معین مقدار که فرضمیگردد ترتیب به که حداکثر و حداقل مقدار دو پس است. میشود داده نشان تعریف زیر صورت به میشود داده نشان P i max و P i min با میگردد: } P i, max = ( 1+ e2) P i, m c )5( P i, min = ( 1 e1 ) P i, m c )2( شکل در که P i max و P i mc P i min مقدار سه آن در که که میدهند تشکیل را شکل مثلثی عضویت تابع یک شده داده نشان میشود: تعریف زیر صورت به if Pi Pi,min Pi Pi,min if Pi,min Pi Pi, mc Pi, mc Pi,min µ ) Pi ) = )6( Pi,max Pi if Pi, mc Pi Pi,max Pi,max Pi, mc if Pi Pi,max میباشد. P i مقدار با بارش عضویت درجه µ P) )i آن در که احتماال و بوده P i max و P i min بین یقینا P i بارش صحیح مقدار مربوط خطای یا قطعیت عدم بنابراین میباشد] 1 [. P i mc به نزدیک بر فازی عدد یک از استفاده با شده پیشبینی بارش مقدار یک به میشود. داده نشان بارش مورد در موجود اطالعات حداقل اساس مقادیر با مثلثی عضویت تابع 2- شکل P i max و P i min P i mc بارش قطعیت عدم پخش الگوریتم اصل کارگیری به با عضویت تابع با شده داده نشان بارش توزیع زیردورهها در بازهای صورت به فازی مجموعه تئوری 2 بسط از مثالی میگیرد] 11 [. صورت 3 α برش روش با بسط اصل میشود. آن با متناظر پایین و باال حد و عضویت تابع یک برای α برش یک عنوان به تابع نظرگرفتن در با است. شده داده نشان )3( شکل در به Q رواناب و ورودی عنوان به بارش با رواناب بارش مدل داشت: خواهیم خروجی عنوان Q = f p, i = 1,..., m; j = 1,..., n )7( = f ( i, j ) [( p,..., p ),...,( p,..., p )] 1,1 1, n m,1 m, n حداقل تعیین برای الگوریتم یک زمانی گسستهسازی روش در خروجی میباشد. نیاز بارش-رواناب مدل خروجی مقدار حداکثر و از منظور این برای میباشد. بارش آن ورودی و سیل دبی مدل است. شده استفاده )GA( 4 ژنتیک الگوریتم مقادیر آن با متناظر پایینی و باالیی حدود و α برش 3- شکل مقادیر با Pi mc و Pi max Pi min میباشد. یکسان )2( شکل در قطعیت عدم ارزیابی زمانی گسستهسازی روش اجرای نمای روند الگوریتم از استفاده با و فازی بسط اصل چهارچوب در بارش پخش الگوریتم همچنین است. شده داده نشان )4( شکل در ژنتیک خالصه زیر صورت به GA کارگیری به با بارش قطعیت عدم میشود] 7 [: عضویت توابع تمام برای ( α ] [,1 ) α برای مقدار یک 1. برای α مقدار میشود. انتخاب شکل) 3 ( مطابق مدل ورودیهای میشود. گرفته نظر در یکسان عضویت توابع تمام ( i = (m,...,1 زیرحوزهها تمام برای شده انتخاب α ازای به 2. میشود. تعیین شکل) 3 ( مطابق ( α ) 6 P i, L B پایین حد و ( α ) P 5 i, باال حد U B UB محدودیتها و زیر عاملهای با ژنتیک الگوریتم 3. ) α ) ) α ) که P 1,..., P m ورودی: بارش برای عاملها میشود. شروع برای عاملها. i = 1,..., m تمام برای ) α ) ) α ) [ ] ) α P ) i = Pi, L B, Pi, U B UB هک b,..., b ),...,) b,..., b ) گسستهسازی: ضریبهای ) 1,1 1, k m,1 m, k. bi, j = [,1] i = 1,..., m; j = 1,..., k تمام برای مقادیر از مجموعهای )یک اولیه جمعیت ژنتیک الگوریتم 4. مینماید. تولید را عاملها( فراخوانی را گسستهسازی ضریبهای تولید خارجی برنامه 5. این در شوند. اصالح روش نوع به بسته ضریبها تا نموده معمولیسازی روش از گسستهسازی ضریبها تعیین برای پژوهش ضریبهای تولید مختلف روشهای است. شده استفاده ضریبهای داده توضیح گسستهسازی" ضریبهای " بخش در گسستهسازی 4- Genetic Algorithm حداکثر یا باالیی حد برای Upper Bound 5- حداقل یا پایینی حد برای Lower Bound 6-1- Most Credible 2- Extension principle 3- a- cut زمستان 13- شماره چهارم- سال 4 ایران

5 شده است. 6. الگوریتم ژنتیک جمعیت اولیه را با استفاده از مدل بارش- رواناب )مدل )HEC-1 به عنوان برنامه خارجی و تابع هدف 1 )تابع برازش ) 2 مشخص شده ارزیابی مینماید. توابع برازش استفاده شده به صورت معادله )8( میباشد که در آن Q دبی پیشبینی )خروجی مدل( به دست آمده با معادله )7( میباشد. برای حد باالیی یا حداکثر Q f t = )8( برای حد پائینی یا حداقل Q تابع برازش حداکثر و حداقل مقادیر دبی میباشد. بدین منظور از تابع max(q) برای تعیین حداکثر دبی و از تابع max(-q) برای تعیین حداقل دبی استفاده میشود. مقادیر دبی بعد از پیشبینی آبنمود سیل به صورت منفی تعریف میشود تا تابع( max(-q بتواند حداقل مقادیر دبی را تعیین نماید چرا که max(-q)=min(q) میباشد. 7. الگوریتم ژنتیک با تقاطع 3 جهش 4 ادامه داده و جمعیت جدیدی را تولید مینماید. سپس تابع برازش را دوباره ارزیابی نموده تا زمانی که معیار اتمامپذیری رخ دهد. معیار اتمامپذیری نیز تعداد تکرار در الگوریتم ژنتیک میباشد که برابر با حاصلضرب حداکثر تعداد تولید نسل در تعداد جمعیت در هر نسل میباشد. 1. يك مقدار α بين و 1 انتخاب كن LB و UB.2 از تابع عضويت تعيين كن.,...,1 = i ( به ازاي مقدار αمعين بر اساس m تمام (براي P i P 1,..., P m شروع كن GA با عامله يا ( b,1,..., b1, k ),...,( bm,1,..., bm, 1 k.3 ) براي ضرايب پراكندگي براي بارش و 4. جمعيت اوليه (يك مجموعه اي از عاملها) را توليد كن 5. برنامه خارجي را فراخواني كن تا ضريبهاي پراكندگي را اصلاح نموده و سيگنال هاي توزيعي را توليد كند. تكرار براي α 6. ارزيابي كن برازش جمعيت اوليه با استفاده از مدل پيشبيني و تابع برازش معين. تكرار براي 7. انتخاب تقاطع و جهش را انجام بده و برازش جمعيت جديد را ارزيابي كن. نسل جديد max و min 8. آيا معيار اتمام پذيري برقرار است خير بله Qرا UB از برازش ترين فرد (مجموعه پارامتر) خارج كن Q LB يا 9. مقادير 1. تابع عضويت (MF) را براي خروجي( Q ( توليد كن شکل 4 - روند نمای اجرای روش گسستهسازی زمانی ارزیابی عدم قطعیت بارش در چهارچوب اصل بسط فازی در ترکیب با الگوریتم ژنتیک 3- Crossover 4- Mutation 1- Objective Function 2- Fitness Function 5 سال چهارم- شماره 13- زمستان علوم و مهندسی آبخیزداری ایران

6 شده استفاده برازش تابع نوع به بسته 7 تا 1 مراحل خروجی 8. ) α ) ) α ) ) α ) ) α ) فوق مراحل تمام Qمیباشد. max = Q U UB B یا و Q min = QLB L B یا تابع یک تا گردد تکرار α مقادیر زیادی تعداد برای تا است الزم گردد. تهیه اوج( خروجی)دبی برای کامل عضویت پایین و باال حد مقدار میتوان اوج دبی عضویت تابع داشتن با داشتن با همچنین نمود. تعیین را α مختلف مقادیر به نسبت اوج دبی α مختلف مقادیر ازای به پایین حد و باال حد سیل آبنمود مقادیر روابط از استفاده با سپس نمود. محاسبه را سیل آبنمود حجم میتوان میآید. دست به سیل آبنمود حجم و دبی در عدمقطعیت زیر Q for Qobs Q = 1 Qobs )9( V for Vobs V = 1 V )1( obs در عدمقطعیت یا تغییر درصد ترتیب به وΔV ΔQ آن در که دبی ترتیب به Q for و Q obs و بوده سیل آبنمود حجم و اوج دبی Q obs همچنین میباشد. پیشبینیشده اوج دبی و مشاهدهای اوج میباشد. شده پیشبینی و مشاهدهای سیل حجم ترتیب به Q for و دبی مقادیر برای درصد حسب بر 1 قطعیت عدم دامنه این بر عالوه میآید. دست به زیر رابطه از سیل آبنمود حجم و اوج URU R URU R Q V ) QU B UB + QL LB B ) = 2 )11( ) VU B UB + VL B LB ) = 2 )12( به مربوط عدمقطعیت دامنه ترتیب به UR V و UR Q آن در که عدم ترتیب به ΔQ LB و ΔQ UB میباشد. سیل آبنمود حجم و دبی و ΔV UB همچنین میباشد. سیل اوج دبی پایین و باال حد قطعیت سیل آبنمود حجم پایین و باال حد قطعیت عدم ترتیب به ΔV LB مشخصه"بارش دو با عدمقطعیت ازارزیابی حاصل نتایج میباشد. )بدون 3 یکنواخت "بارش و زمانی(" گسستهسازی )با بازسازیشده 2 عدمقطعیت بازسازیشده بارش میگردد. ارایه زمانی(" گسستهسازی در میگیرد نظر در را بارش ناشناخته مکانی و زمانی توزیع علت به پیشبینی دوره در ثابت و متوسط بارش یکنواخت بارش که حالی میگیرد. نظر در را بارش مکانی قطعیت عدم فقط و بوده مطالعه مورد منطقه كيلومتر 1611 حدود مساحت با آبخیزي حوزه با دز رودخانه و شرقي طول -5( )2 تا 48( ) 1 جغرافيايي مختصات در مربع نقشههاي براساس و شده واقع شمالي عرض )34-5( تا )3-31( هب آبسنجی ايستگاههاي موقعيت و رودخانهها شبکه توپوگرافي پاپه حوزه زيرحوزهبندي نقشه )5( شكل است. شده تقسيم زيرحوزه 12 و 1:25 نقشههاي مبناي بر زنگ تله آبسنجی ایستگاه تا دز شبیهسازی منظور به ميدهد. نشان را حوزه زير هر به مربوط شماره آبشناختی مدل از حوزه در سیل پیشبینی و بارش-رواناب فرایند شد. استفاده دارد را ژنتیک الگوریتم با تلفیق قابلیت که HEC-1 و نفوذ تلفات رواناب به بارش تبدیل شبیهسازی برای مدل این در کالرک واحد آبنمود روش از ترتیب به زیرحوزهها در برف ذوب روش عاملهای گردید. استفاده درجه-روز روش و نفوذنمایی روش کالرک ذخیره ضریب و t( c ( تمرکز زمان شامل کالرک واحد آبنمود شامل نمایی نفوذ روش عاملهای میباشد. ساعت حسب بر )R( تلفات برای نمایی فروکش منحنی روی بر اولیه نفوذ شدت ضریب در میلیمتر حسب بر برف) SR ( پوشش بدون زمین در بارندگی برای نمایی فروکش منحنی روی بر اولیه نفوذ نرخ ضریب ساعت میلیمتر حسب بر برف( SS ) از پوشیده زمین در برف ذوب تلفات میلیمتر حسب ( DL )بر بارش اولیه تجمعی نفوذ عمق ساعت در مقدار به نمایی تلفات منحنی برروی باران تلفات نرخ ضریب نسبت تجمعی( RL ) نفوذ عمق میلیمتر 1 از بعد تلفات نرخ ضریب نمایی تلفات منحنی برروی برف ذوب تلفات نرخ ضریب نسبت موج پيمايش زمان شامل ماسکینگام روندیابی روش عاملهای به وزنی عامل ساعت حسب بر رودخانه( k ) بازه هر در سيالب میباشد[ 13 ]. رودخانه بازه هر در بازه زیر تعداد و (x) بعد بدون دز رودخانه حوزه در بارش پیشبینیشده اعداد فقدان علت به روش کاربرد برای شده پیشبینی بارش عنوان به مشاهدهشده بارش فرض بارش به مربوط عدمقطعیت ارزیابی برای زمانی گسستهسازی در 1377 فروردین بزرگ سیل با متناظر دادههای بنابراین گردید. گرفت. قرار استفاده مورد دز رودخانه رد مختلف زیردورههای در گسستهسازی ضریبهای تغییر با تغییر با و میشود حاصل مختلف زمانی توزیعهای حوزه زیر هر زیردوره هر در مختلف زیرحوزههای در گسستهسازی ضریبهای تابع میآید. وجود به بارش مختلف مکانی توزیعهای پیشبینی هر برای پیشبینیشده بارش مقدار در قطعیت عدم بیانگر عضویت شده محاسبه متوسط بارش مقدار در خطا + %1 فرض با زیرحوزه )5( معادله در e 2 و e 1 عبارتی به میشود. حاصل حوزه زیر هر در در دلخواه طور به خطا اگرچه میشود. گرفته نظر در /1 با برابر را نتیجه این آب منابع کارشناسان با مشاوره ولی میشود گرفته نظر از دور خیلی + %3 تا بارش مقادیر در خطا فرض که برداشت در ساعته 6 بارش دادههای زمانی فاصله که جایی آن از نیست. واقعیت با میشود. گرفته نظر در ساعته 6 نیز 4 پیشبینی دوره اندازه است فروردین )6 بارش شروع زمان از بارش کل تداوم که این به توجه ساعت فروردین 1377 )1 خاتمه زمان تا 21:3( ساعت Forecast Period 1- Uncertainty Range 2- Reconstructed Precipitation 3- Uniform Precipitation زمستان 13- شماره چهارم- سال 6 ایران

7 زنگ تله آبسنجی ايستگاه محل تا حوزهها زير مرز 5- شکل دوره اندازه با پیشبینی 14 تعداد میباشد ساعت 84 با برابر 9:3( )ساعت 14 6=84 (. میشود انجام ساعت 6 نظر در شده بازسازی بارش عدمقطعیت ارزیابی برای حالت دو 6 دوم حالت و ساعته دو زیردوره 3 اول حالت در شد: گرفته پیشبینی دوره هر در بارش مقادیر توزیع برای ساعته یک زیردورهی عدمقطعیت فقط پیشبینی هر برای که است بذکر الزم شد. استفاده و شده گرفته نظر در پیشبینی دوره همان طول در بارش پیشبینی در نمیشود. فرض پیشبینی دورهی از قبل بارش در قطعیت عدم هیچ گیری نتیجه و بحث آبنمود پیشبینی جهت HEC-1 مدل کارگیری به از قبل ابتدا در الي 1 جدولهای گردید. آن صحتسنجی و واسنجی به اقدام سیل روش کالرک واحد آبنمود روش به مربوط نهايي عاملهای مقادير 4 حاصل نمایی نفوذ روش و ماسکینگام روندیابی روش درجه-روز شبیهسازی به سپس میدهند. نشان را HEC-1 مدل واسنجی از بارش در عدمقطعیت هیچگونه گرفتن نظر در بدون سیل آبنمود آبنمود با همراه شبیهسازیشده سیل آبنمود )6( شکل گردید. اقدام قطعیت عدم گونه هیچ نظرگرفتن در بدون متناظر مشاهدهای سیل میدهد. نشان را 1377 فروردين 1 تا 6 توفان برای بارش در وزنی متوسط )6( شکل در شده داده نشان بارش مقادیر هایتوگراف نآ در که میباشد پیشبینی دوره هر در زیرحوزهها تمام در بارش میباشد. 21:3 ساعت فروردین 6 با متناظر صفر ساعت ماسکینگام روندیابی روش عاملهای نهايي مقادير 1- جدول مدلHEC-1 واسنجی از حاصل بازه K X بازه تعداد (hr) Rodbar-Liro 2/58 /2 7 Liro-Outlet 4&5 Subbasins 5/67 /2 11 Outlet 4&5 Subbasins- Tange panj 2/8 /2 7 Dorud-Sepiddasht 3/88 /2 9 Sepiddasht-Tange panj 6/94 /2 12 Tange panj-talezang 2/35 /2 6 زمستان 13- شماره چهارم- سال 7 ایران

8 کالرک واحد آبنمود روش عاملهای نهايي مقادير 2- جدول مدلHEC-1 واسنجی از حاصل از حاصل نمايي نفوذ روش عاملهای نهايي مقادير 3- جدول مدلHEC-1 واسنجی حوزه زير (hr) تمرکز زمان کالرک ذخیره ضريب (hr) 1 9/8 1/3 زیر حوزه SR (mm/hr) DL (mm) RL ER SS (mm/ hr) RK 1 2/35 28/5 1/4 /36 2/2 1/9 2 2/42 34/1 1/4 /42 2/2 1/9 3 2/32 49/1 1/4 /33 2/2 1/9 4 2/29 51/6 1/4 /31 2/2 1/9 5 2/31 46/8 1/4 /32 2/2 1/9 6 2/27 79/9 1/4 /29 2/2 1/9 7 2/28 79/6 1/4 /3 2/2 1/9 8 2/ /4 /3 2/2 1/9 9 2/35 44/2 1/4 /36 2/2 1/9 1 2/34 69/3 1/4 /35 2/2 1/9 2 4/2 7/5 3 2/6 6/9 4 5/7 9/3 5 2/8 6/9 6 2/8 6/5 7 2/3 6/3 8 6/9 9/7 9 4/5 8/5 1 3/9 8/ /2 12 9/9 1/4 11 2/36 59/1 1/4 /37 2/2 1/9 12 2/38 36/3 1/4 /38 2/2 1/9 (mm ) ب ا (hr) زم ا (cms ) ب Peak error=- / 43 % Volume error= ٦ / ١% شده سازی شبيه شده مشاهده (hr) زم ا 1377 فروردين 1 تا 6 توفان برای زنگ تله آبسنجی ايستگاه در شده شبیهسازی و مشاهدهاي هيدروگرافهاي شکل 6 - زمستان 13- شماره چهارم- سال 8 ایران

9 از حاصل درجه-روز روش عاملهای نهايي مقادير 4- جدول مدلHEC-1 واسنجی برف در آب نگهداشت ظرفيت پتانسيل بارش نوع تفکيک دماي سانتيگراد( )درجه شده پیشبینی پایین و باال حد سیل آبنمودهای )8( و )7( اشکال دوره زیر 6 و 3 با ترتیب به شده بازسازی بارش از استفاده با این دو هر در میدهند. نشان را 1=α و =α مقدار دو ازای به باال و پایین حدود بین 1=α و =α مقدار دو هر ازای به شکلها به حدود اختالف این بر عالوه دارد. وجود توجهای قابل اختالف عبارتی به میباشد. 1=α ازای به حدود اختالف از بیشتر =α ازای ) % ( 2 5 و UB 1=α و =α ازای به دوره زیر 3 با شده بازسازی بارش حالت در شده پیشبینی سیل آبنمودهای پایین و باال حدود 7: شکل است سیل آبنمود پایین و باال حد ترتیب به LB و UB. 1=α و =α ازای به دوره زیر 6 با شده بازسازی بارش حالت در شده پیشبینی سیل هیدوگرافهای پایین و باال حدود 8- شکل است سیل آبنمود پایین و باال حد ترتیب به LB زمستان 13- شماره چهارم- سال 9 ایران

10 پایین و باال حدود هیچ 1=α و =α ازای به یکنواخت بارش حالت در شده پیشبینی سیل هیدوگرافهای پایین و باال حدود 9- شکل است. سیل آبنمود پایین و باال حد ترتیب به LB و UB ندارد. وجود یکنواخت بارش حالت در 1=α برای حدود همچنین مییابد. افزایش حدود اختالف α مقدار کاهش با یکنواخت بارش حالت در شده پیشبینی آبنمودهای پایینی و باالیی حالت در )9( شکل به توجه با است. شده داده نشان )9( شکل در اختالف پایینی و باالیی حدود بین =α برای یکنواخت بارش وجود علت به 1=α برای که حالی در دارد وجود توجهای قابل پایینی و باالیی حدود هیچ P i m یعنی بارش برای مقدار یک داشتن سیل آبنمودهای حجم و اوج دبی مقادیر )5( جدول ندارد. وجود رد قطعیت عدم درصد و تلهزنگ آبسنجی ایستگاه در پیشبینیشده در قطعیت عدم علت به سیل حجم و اوج دبی در قطعیت عدم درصد و شده پیشبینی سیل آبنمود حجم و اوج دبی مقادیر 5- جدول است.( سیل آبنمود پایین و باال حد ترتیب به LB و وUB پیشبینی زیردورههای تعداد بارش) n مکانی و زمانی توزیع مقدار عدم درصد در قطعیت آبنمود حجم سیل عدم درصد دبی در قطعیت علت به اوج بارش مقدار عدم درصد دبی در قطعیت توزیع علت به اوج مکانی و زمانی بارش عدم درصد قطعیت دبی در کل اوج آبنمود حجم پیشبینی سیل شده (MCM) پیک دبی سیل آبنمود پیشبینی (cms) شده α n=3 n=6 بارش بازسازی شده یکنواخت بارش UB LB UB LB UB LB /5 4/3 24/ / /1 23/9 23/9 2/ /5-21/ /9-25/ / / / / /7 29/7 29/7 7/ /3-21/3-5/4-15/9-26/ /1-8/9-8/ / / /7-15/9-15/9-14/ زمستان 13- شماره چهارم- سال 1 ایران

11 زمانی توزیع مقدار در عدمقطعیت به مربوط سیل حجم و اوج دبی ترتیب به LB و UB جدول این در میدهد. نشان را بارش مکانی و میباشد. شده پیشبینی سیل آبنمود پایین و باال حد بیانگر که میدهد نشان )5( جدول در قطعیت عدم مقادیر مقایسه قابل حدی تا افزایش موجب پیشبینی زیردورههای تعداد افزایش سیالب باالی حد آبنمود حجم و اوج دبی در عدمقطعیت توجه موجب زیردورهها تعداد افزایش همچنین شد. خواهد پیشبینیشده توجه قابل حدی تا افزایش و اوج دبی در قطعیت عدم ناچیز کاهش بدان این شد. خواهد سیل پایین حد آبنمود حجم در قطعیت عدم شدت حداکثر روی بر مستقیم تاثیر زیردورهها تعداد که میباشد سبب رخ زمانی ممکن شدت حداکثر که است این آن علت دارد. بارش زیردوره ازn زیردوره یک در T دورۀ برای معینP مقدار که میدهد زیردورهها تعداد افزایش با بنابراین دهد. روی np شدت اندازه با T در آن به مربوط قطعیت عدم نتیجه در و یافته افزایش اوج دبی افزایش با همچنین مییابد. افزایش عدمقطعیت محدوده باالی حد تعدادسیگنالهایهایتوگراف افزایش علت به زیردورهها تعداد زیردورههایهایتوگراف در یکدیگر به نسبت بارش مقادیر تغییرات با یکنواخت بههایتوگراف دستیابی امکان نتیجه در میگردد. بیشتر منظور به جستجو فضای در سیگنالها تمام در بارش یکسان مقادیر دبی بنابراین مییابد. کاهش عدمقطعیت محدوده پایین حد تعیین نسبت بیشتر سیگنال تعداد با بارش ازهایتوگراف حاصل آبنمود اوج در و یافته افزایش حدی تا کمتر سیگنال تعداد با بههایتوگراف عدمقطعیت محدوده پایین باند در آن به مربوط عدمقطعیت نتیجه مییابد. کاهش مقادیر عضویت درجه کاهش با شده بازسازی بارش حالت در افزایش سیل آبنمود حجم و اوج دبی قطعیت عدم دامنه بارش 3 با برابر پیشبینی زیردورههای تعداد ازای به که طوری به مییابد. 17/4 از ترتیب به اوج دبی قطعیت عدم دامنه به 1 از α کاهش با 7/6 از ترتیب به سیالب حجم قطعیت عدم دامنه و درصد 31/1 به زیردورههای تعداد ازای به همچنین مییابد. افزایش درصد 2/2 به اوج دبی عدمقطعیت دامنه به 1 از α کاهش با 6 با برابر پیشبینی سیالب حجم قطعیت عدم دامنه و درصد 33/6 به 19/3 از ترتیب به است این آن علت مییابد. افزایش درصد 23/5 به 11/8 از ترتیب به بارش مقادیر پایین و باال حد بین اختالف به 1 از α کاهش با که دبی عدمقطعیت دامنه افزایش موجب که مییابد افزایش α با متناظر زیردورههای تعداد افزایش میگردد. سیالب آبنمود حجم و اوج در قطعیت عدم دامنه توجه قابل حددی تا افزایش موجب پیشبینی طوری به شد. خواهد پیشبینیشده سیل آبنمود حجم و اوج دبی 6 به 3 از پیشبینی زیردورههای تعداد افزایش با =α ازای به که و درصد 33/6 به 31/1 از ترتیب به اوج دبی قطعیت عدم دامنه درصد 23/5 به 2/2 از ترتیب به سیالب حجم قطعیت عدم دامنه زیردورههای تعداد افزایش با بهازایα=1 همچنین مییابد. افزایش 17/4 از ترتیب به پیک دبی قطعیت عدم دامنه 6 به 3 از پیشبینی به 7/6 از ترتیب به سیل حجم قطعیت عدم دامنه و درصد 19/3 به زیردورهها تعداد مستقیم تاثیر آن علت مییابد. افزایش درصد 11/8 اوج دبی افزایش موجب که میباشد بارش شدت حداکثر روی بر دامنه افزایش موجب آن تبع به و شد خواهد سیل آبنمود حجم و میگردد. نیز آنها عدمقطعیت شده پیشبینی دبیهای قطعیت عدم دامنه مقایسه پیشبینیشده دبیهای عدمقطعیت دامنه )11( و شکلهای) 1 ( با بازسازیشده و یکنواخت بارشهای حالت در Q) UB - Q LB ) از میدهند. نشان را 1=α و =α ازای به ترتیب به زیردوره 6 و 3 1=α ازای به شده پیشبینی دبی برای باالیی و پایینی حدود که آنجایی برای نیز عدمقطعیت دامنه ندارد وجود یکنواخت بارش حالت در دو در پیشبینیشده دبی قطعیت عدم دامنه مقایسه از ندارد. وجود آن دریافت میتوان وضوح به یکنواخت و شده بازسازی بارش حالت بازسازیشده بارش تاثیر تحت پیشبینیشده دبی عدمقطعیت که میباشد. یکنواخت بارش تاثیر تحت دبی قطعیت عدم از بیشتر بسیار ناشناخته زمانی توزیع علت به عدمقطعیت که است این بیانگر این بارش مقدار به مربوط قطعیت عدم از توجهتر قابل میتواند بارش بارش حالت در عدمقطعیت دامنههای مقایسه این بر عالوه باشد. میدهد نشان 1=α و =α برای زیردوره 6 و 3 با شده بازسازی افزایش را خروجی عدمقطعیت دامنهی زیردورهها تعداد افزایش که قابل تقریبا زیردورهها تعداد افزایش با مقایسه در افزایش این اما داده را زیردورهها تعداد که میدهد را امکان این نتیجه این نیست. توجه عدمقطعیت که این بدون نمود محدود کمتری تعداد به منطقی طور به گردد. برآورد پایین دست زیاد خروجی در شده پیشبینی دبیهای عضویت توابع مقایسه پیشبینیها از آمده دست به عضویت توابع )c( تا )a( )12( شکل و یکنواخت بارش حالت دو در و ساعتهای در به شکلها این میدهد. نشان را زیردوره 6 و 3 با شده بازسازی شده پیشبینی دبیهای قطعیت عدم دامنه که میدهند نشان وضوح از بیشتر بازسازیشده بارش حالت در عضویت درجه هر ازای به زمانی توزیع علت به عدمقطعیت بنابراین میباشد. یکنواخت بارش میباشد. بارش مقدار در عدمقطعیت از توجهتر قابل بارش ناشناخته توابع شکلهای میباشد. عضویت توابع شکل دیگر توجه قابل نکته که هستند شکل مثلثی طور به یکنواخت بارش حالت در عضویت صرفنظر زمانی قطعیت عدم از اگر که است آن نشاندهندهی این )بارش( ورودیها شکل مثلثی عضویت توابع از حاصل نتیجه گردد حالت در شد. خواهد )دبی( خروجی از شکل مثلثی عضویت تابع زمانی توزیع و مقدار در عدمقطعیت علت به شده بازسازی بارش که میباشد یکنواخت نسبی طور به عضویت توابع شکل بارش تا بارش زمانی توزیع علت به عدمقطعیت که است آن بیانگر این میباشد. α مقدار از مستقل حدودی زمستان 13- شماره چهارم- سال 11 ایران

12 QUB-QLB QUB-QLB (cms) (cms) بارش بازسازی شده با 3 زير دوره 3 35 بازسازی شده با 63 زير دوره بارش بارش بازسازی شده 6 بارشزير دوره يکنواخت بارش يکنواخت time(hr) time(hr) شكل 1 - دامنه عدم قطعيت دبي پيشبيني شده در دو حالت بارش يكنواخت و بازسازي شده با 3 و 6 زيردوره به ازاي شکل 1 - دامنه عدم قطعیت دبی پیشبینی شده در دو حالت بارش یکنواخت و بازسازی شده با 3 و 6 زیردوره به ازای =α شكل 1 - دامنه عدم قطعيت دبي پيشبيني شده در دو حالت بارش يكنواخت و بازسازي شده با 3 و 6 زيردوره به ازاي 3 25 QUB-QLB (cms) بارش بازسازي شده با 3 زير دوره بارش بازسازي شده با 6 زيردوره بارش يكنواخت time (hr) حدود. α=1. ازای ازاي زیردوره به زيردوره به 3 و 6 6 با و شده با 3 بازسازی بازسازي شده یکنواخت و يكنواخت و دوحالت بارش دوحالت بارش شده در در پیشبینی پيشبيني شده قطعیت دبی دبي عدم قطعيت دامنه عدم -11 دامنه شکل شكل 11- حدود باالیی و پایینی به ازای 1=α در حالت بارش یکنواخت وجود ندارد. نتیجهگیری در تمام پیشبینیها عدمقطعیت دبی و حجم آبنمود سیل تحت تاثیر بارش بازسازی شده به طور قابل توجهای بیشتر از عدمقطعیت بارش یکنواخت میباشد. بنابراین برای کاهش عدمقطعیت در دبی و حجم آبنمود سیل باید در پیشبینی توزیع زمانی و مکانی بارش نسبت به پیشبینی مقدار بارش دقت بیشتری نمود. مقایسه دامنه عدمقطعیت و توابع عضویت دبیهای پیشبینی شده تحت اثر دو بارش بازسازی شده و یکنواخت نشان میدهد که عدمقطعیت دبی و حجم آبنمود سیل به علت عدم قطعیت در توزیع زمانی و مکانی بارش میتواند به طور قابل مالحظهای بیشتر از عدمقطعیت در مقدار بارش باشد. بنابراین استفاده از بارش متوسط زمانی و مکانی در حوزه ممکن است منجر به پیشبینیهای نادرست گردد. شکل توابع عضویت در حالت بارش بازسازی شده به علت عدم قطعیت در مقدار و توزیع زمانی بارش به طور نسبی یکنواخت میباشد که این بیانگر آن است که عدمقطعیت به علت توزیع زمانی بارش تا حدودی مستقل از مقدار α میباشد. شکل توابع عضویت در حالت بارش یکنواخت به طور نسبی مثلثی شکل هستند که این بیانگر آن است که عدمقطعیت به علت مقدار و توزیع مکانی بارش مستقل از مقدار α نیست. مقایسه دامنه عدمقطعیت دبی و حجم آبنمود سیل پیشبینیشده در حالت بارش بازسازی شده به ازای مقادیر مختلف α نشان میدهد که با کاهش مقدار α دامنه عدم قطعیت دبی و حجم سیل افزایش مییابد. عالوه بر این در حالت بارش بازسازی شده افزایش تعداد زیردورههای پیشبینی موجب افزایش به طور نسبی قابل توجه دامنه عدمقطعیت در دبی اوج و حجم آبنمود سیالب پیشبینی شده میگردد. 12 سال چهارم- شماره 13- زمستان علوم و مهندسی آبخیزداری ایران

13 (a) عضويت (cms) دبی عضويت (cms) دبی (b) عضويت.6.4 عضويت (cms) دبی (cms) دبی (c) (cms) دبی عضويت عضويت چپ)و سمتچپ( سمت هايc b a )شکلهای (شكل زيردوره زیردوره 3 اب با پر( پر) )خط (خط شده بازسازیشده بارشبازسازي ازایبارش بهازاي پیشبینیشدهبه شده پيشبيني دبیهای هاي دبي عضویت عضويت توابع توابع شکل 9 ساعت در پیشبینی )b( 85 ساعت در پیشبینی )a( نقطه( )خط یکنواخت بارش راست(و سمت c b a )شکلهای زیردوره 6 با 95 ساعت در پیشبینی )c( (cms) دبی of Hydrology. 22: Gabellani, S., Boni, G., Ferraris, L., Von Hardenberg, J. and Provenzale, A. 27. Propagation of uncertainty from rainfall to runoff: A case study with a stochastic rainfall generator. Advances in Water Resources. 3: Hoybye, J. and Rosbjerg, D Effect of input and parameter uncertainties in rainfall-runoff simulations, J. of Hydrologic Engineering, ASCE, 125(7): Krzysztofowicz, R Bayesian theory of probabilistic forecasting via deterministic منابع 1- Ajami, N.K., Duan, Q., Gao, X. and Sorooshian, S. 26. Multi- model combination techniques for hydrological forecasting: application to distributed model intercom-parison project results. J Hydrometeorol. 8: Borga, M. 22. Accuracy of radar rainfall estimates for streamflow simulation. Journal of Hydrology. 267: Chaubey, I., Haan, C.T., Grunwald S. and Salisbury, J.M Uncertainty in the model parameters due to spatial variability of rainfall. J. زمستان 13- شماره چهارم- سال 13 ایران

14 approach for analysis of pipe network. Journal of Hydraulic Engineering. ACSE, 128(1): Schulz, K. and Huwe, B Water flow modelling in the unsaturated zone with imprecise parameters using a fuzzy approach. J. of Hydrology. 21: Uhlenbrook, S., Seibert, J., Leibundgut, C. and Rohde, A Prediction uncertainty of conceptual rainfall runoff models caused by problem in identifying model parameters and structure. Hydrological Science journal. 44: USACE HEC-1 flood hydrograph package user s manual. Hydrologic Engineering Centre. Davis, CA. hydrologic model. Water Resources Research. 35(9): Maskey, S., Guinot, V. and Price, R.K. 24. Treatment of precipitation uncertainty in rainfallrunoff modelling: a fuzzy set approach. Advances in Water Resources. 27: Maskey, S. and Price, R.K. 23a. Uncertainty issues in flood forecasting. In Flood Events- Are We Prepared? Proceeding of the OSIRIS Workshop, March 23, Berlin Maskey, S. and Price, R.K. 23b. Uncertainty assessment due to time series inputs using disaggregation for flood forecasting. Proceedings of Netherlands Centre for River Studies (NCR) days 23, 6-8 November, Roermond. 1- Revelli, R. and Ridolfi, L. 22. Fuzzy 14 سال چهارم- شماره 13- زمستان علوم و مهندسی آبخیزداری ایران