ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΧΝ ΣΜΗΜΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΧΝ ΓΙΓΑΚΣΟΡΙΚΗ ΓΙΑΣΡΙΒΗ

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΧΝ ΣΜΗΜΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΧΝ ΓΙΓΑΚΣΟΡΙΚΗ ΓΙΑΣΡΙΒΗ «ΤΓΚΡΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΔΡΔΤΝΧΝ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΙΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΧΠΙΝΟΤ ΓΤΝΑΜΙΚΟΤ ΣΧΝ ΝΟΟΚΟΜΔΙΧΝ ΣΟΤ Δ..Τ. ΣΗ ΤΓΔΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΠΔΛΟΠΟΝΝΗΟΤ» ΤΠΟΦΖΦΗΟ ΓΗΓΑΚΣΧΡ: ΜΠΑΛΑΟΤΡΑ ΠΔΣΡΟ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΤΡΗΟΠΟΤΛΟ ΚΧΝ/ΝΟ ΠΑΣΡΑ ΟΚΣΧΒΡΙΟ

2 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Ζ Δξγαζηαθή Ηθαλνπνίεζε απνηειεί ηνλ ζπλδεηηθφ θξίθν αλάκεζα ζηηο ζεσξίεο ησλ θηλήηξσλ θαη ηελ εθαξκνγή ηνπο ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν θαη απνηειεί ηελ πην κειεηεκέλε κεηαβιεηή ζην εξγαζηαθφ γίγλεζζαη. πλνπηηθά ε επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε κπνξεί λα πεξηγξαθεί σο έλα ζχλνιν ζηάζεσλ πνπ νη εξγαδφκελνη έρνπλ απέλαληη ζηε δνπιεηά ηνπο, ή σο κηα ςπρνινγηθή πξνδηάζεζε πνπ πεξηιακβάλεη πνιιέο επηκέξνπο ζηάζεηο θαη ζπλαηζζήκαηα γηα δηάθνξεο φςεηο ηεο εξγαζίαο (Schultz, 1982). θνπφο ηεο δηαηξηβήο είλαη ε εθηίκεζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηελ εξγαζία ηνπο θαη ε αλάδεημε ησλ παξαγφλησλ εθείλσλ πνπ ηελ επεξεάδνπλ. Σν δείγκα απνηειείηαη απφ 572 εξγαδνκέλνπο ησλ δεκφζησλ λνζνθνκείσλ ηεο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ φισλ ησλ θαηεγνξηψλ ηαηξνί, λνζειεπηέο, θαζψο θαη δηνηθεηηθφ, ηερληθφ, βνεζεηηθφ θαη παξαταηξηθφ πξνζσπηθφ. Σα δεδνκέλα ζπιιέρζεθαλ κε ηε κέζνδν ηνπ δνκεκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ γηα ηελ πεξίνδν Σα απνηειέζκαηα έδεημαλ φηη ε ειηθία θαη ην επίπεδν εθπαίδεπζεο είλαη νη πξσηαξρηθνί παξάγνληεο νη νπνίνη επεξεάδνπλ ηελ ππνθεηκεληθή αληίιεςε γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Δπηπιένλ, πεξηζζφηεξν ζπλνιηθά ηθαλνπνηεκέλνη είλαη νη άλδξεο, νη εξγαδφκελνη ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο θαη ην βνεζεηηθφ πξνζσπηθφ. Μηθξφηεξε ηθαλνπνίεζε θαίλεηαη λα βηψλνπλ νη γπλαίθεο, νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ θαη ην δηνηθεηηθφ θαη λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ. Σα ζέκαηα ηα νπνία αλαδεηθλχνληαη σο κείδνλνο ζεκαζίαο ζηε δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία είλαη (α) ε αληίιεςε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα ηνλ νξγαληζκφ θαη ηε ζέζε απαζρφιεζήο ηνπ, (β) ε αίζζεζε επαγγεικαηηθήο επάξθεηαο θαη πξνζθνξάο απνηειεζκαηηθνχ έξγνπ θαη (γ) ε έιιεηςε επηβξάβεπζεο ηεο Γηνίθεζεο ζηηο πεξηπηψζεηο απνηειεζκαηηθήο απφδνζεο. Λέμεηο θιεηδηά: επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε, αλζξψπηλνη πφξνη λνζνθνκείσλ, ζηαηηζηηθφ ινγηζκηθφ R, Common Assessment Framework (CAF), Κιίκαθα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο Minnesota Satisfaction Questionnaire (MSQ) δεκφζην λνζνθνκείν, πνηφηεηα ππεξεζηψλ πγείαο. 2

3 ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΑ ΕΙΑΓΧΓΗ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟ I ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΚΙΑΓΡΑΦΗΗ ΣΟΤ ΘΔΧΡΗΣΙΚΟΤ ΠΛΑΙΙΟΤ ΚΑΙ ΟΡΙΟΘΔΣΗΗ ΣΟΤ ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΟΤ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΟ 1.1 Οξηνζέηεζε ηνπ εξεπλεηηθνύ πξνβιήκαηνο θνπόο ηεο έξεπλαο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Η ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΙΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ 2.1 Η έλλνηα ηεο ηθαλνπνίεζεο Ιζηνξηθή αλαδξνκή Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε Αηνκηθνί ή ελδνγελείο παξάγνληεο Πεξηβαιινληηθνί ή εμσγελείο παξάγνληεο Όξγαλα κέηξεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο Απόδνζε ζηελ εξγαζία θαη απνδνηηθόηεηα Απνπζηαζκόο Κηλεηηθόηεηα πξνζσπηθνύ ηξέο Δπαγγεικαηηθή εμνπζέλσζε.26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΚΙΝΗΣΡΑ ΚΑΙ ΤΠΟΚΙΝΗΗ 3.1 Η ππνθίλεζε ρέζεηο κεηαμύ θηλήηξσλ Θεσξίεο ππνθίλεζεο (Motivation) Θεσξία ησλ αλζξώπηλσλ αλαγθώλ (Μaslow A.) H Θεσξία ηνπ ERG ηνπ Alderfer Θεσξία ησλ δύν παξαγόλησλ ( Ηerzberg F. ) Θεσξία ηεο θάιπςεο ησλ επίθηεησλ αλαγθώλ ( ΜcClelland D. ) Θεσξία ζζέλνπο πξνζδνθίαο ( Vroom V. ) Σν ππόδεηγκα ησλ Porter θαη Lawler Θεσξία ηεο δηθαηνζύλεο ηζνηηκίαο Θεσξία Υ θαη Θεσξία Φ Θεσξία ηεο επηξξνήο (Locke ) Θεσξία ησλ ραξαθηεξηζηηθώλ ηεο εξγαζίαο ( Hackman & Oldham ) Θεσξία ηεο θνηλσληθήο επηξξνήο (Salancik & Pfeffer )..42 3

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΤΓΥΡΟΝΟ MANAGEMENT ΚΑΙ ΔΗΜΟΙΑ ΝΟΟΚΟΜΕΙΑ 4.1 Η δηνίθεζε Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο ζηνλ Γεκόζην ηνκέα Σν αλζξώπηλν θεθάιαην Η εθπαίδεπζε ηνπ αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ Η πξνζθνξά ππεξεζηώλ πγείαο Γαπάλεο πγείαο., Αηηίεο αύμεζεο δαπάλεο πγείαο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΤΓΥΡΟΝΟ ΝΟΟΚΟΜΕΙΟ 5.1 Η Πνξεία πξνο ην ζύγρξνλν λνζνθνκείν Αλαδήηεζε πνηόηεηαο κηα δηαρξνληθή πξνζδνθία Πνηόηεηα: ε ζύγρξνλε επαλάζηαζε ζηελ νξγάλσζε ησλ κνλάδσλ παξνρήο ππεξεζηώλ πγείαο Γεκόζην λνζνθνκείν Παξάγνληεο ππνθίλεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζην δεκόζην λνζνθνκείν..73 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΜΟΝΣΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΣΗΝ ΤΓΕΙΑ 6.1 Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) European Foundation for Quality Management (EFQM) Common Assessment Framework (CAF)..83. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 H 6 η ΤΓΕΙΟΝΟΜΙΚΉ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΟΤ 7.1 Η Τ.ΠΔ. Πεινπνλλήζνπ ηόρνη θαη ξόινο Πεινπόλλεζνο Ννκόο Λαθσλίαο Γεληθό Ννζνθνκείν πάξηεο Γεληθό Ννζνθνκείν- Κέληξν Τγείαο Μνιάσλ Ννκόο Μεζζελίαο Γεληθό Ννζνθνκείν Καιακάηαο Γεληθό Ννζνθνκείν Κέληξν Τγείαο Κππαξηζζίαο Ννκόο Αξθαδίαο Γεληθό Ννζνθνκείν Σξίπνιεο Ννκόο Αξγνιίδαο Γεληθό Ννζνθνκείν Άξγνπο Γεληθό Ννζνθνκείν Ναππιίνπ Ννκόο Κνξηλζίαο Γεληθό Ννζνθνκείν Κνξίλζνπ

5 ΔΙΓΙΚΟ ΜΔΡΟ ΙΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΔΕΙΓΜΑΣΟΛΗΦΙΑ- ΜΕΘΟΔΟΙ 8.1 Γεηγκαηνιεςία Σν Δξσηεκαηνιόγην Σν Common Assessment Framework (CAF) ζηελ εξεπλά καο Ιζηνξηθό ηεο έξεπλαο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Η ΕΡΕΤΝΑ ΣΟΝ ΝΟΜΟ ΛΑΚΧΝΙΑ 9.1 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ δείγκαηνο Απνηειέζκαηα πδήηεζε πκπεξάζκαηα Αδύλαηα ζεκεία Πξνηάζεηο γηα κειινληηθέο έξεπλεο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Η ΕΡΕΤΝΑ ΣΗΝ ΤΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΟΤ 10.1 Απνηειέζκαηα Πξώηε ελόηεηα Γεύηεξε ελόηεηα πδήηεζε πκπεξάζκαηα Αδύλαηα ζεκεία Πξνηάζεηο γηα κειινληηθέο έξεπλεο Πξνηάζεηο γηα παξέκβαζε ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 5

6 Δηζαγσγή Ζ ηθαλνπνίεζε είλαη έλλνηα ςπρνινγηθή θαη γηα ην ιφγν απηφ θαζνξίδεηαη σο επί ησ πιείζηνλ σο ππνθεηκεληθή αληίιεςε ηνπ εξσηεζέληνο (ή ηνπ δείγκαηνο). Απνηειεί ζπγγελέο κέηξν κε ην επίπεδν πνηφηεηαο δσήο θαη ηεο επηπρίαο. Σερληθά θαη νη ηξεηο απηέο ςπρνινγηθέο έλλνηεο, εθθξάδνπλ ηελ θξίζε ησλ αηφκσλ ζε ζρέζε κε ηελ εκπεηξία κηαο θαηάζηαζεο πνπ βίσζαλ. Ζ θαηάζηαζε απηή κπνξεί λα είλαη π.ρ. ε θαηαλάισζε ελφο πξντφληνο ή κίαο ππεξεζίαο, ε αληθαλφηεηα ζε νξηζκέλεο ζσκαηηθέο ιεηηνπξγίεο ή βιάβεο/λνζήκαηα, έλα εμσγελέο γεγνλφο ή θαηλφκελν φπσο ε παγθφζκηα νηθνλνκηθή θξίζε θ.ά.. Ο θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο θαη εηδηθφηεξα νη λνζνθνκεηαθέο ππεξεζίεο, είλαη θαηεμνρήλ εληάζεσο εξγαζίαο, δειαδή, νη αλζξψπηλνη πφξνη απνηεινχλ ηελ θεληξνκφια δνκή ζηελ παξνρή θξνληίδαο θαη πγείαο. Γηα ην ιφγν απηφ, νη ππεξεζίεο πγείαο επεξεάδνληαη ζεκαληηθά απφ ηηο επηδφζεηο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο. Χο εθ ηνχηνπ, ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία πνπ βηψλνπλ νη εξγαδφκελνη ζηα λνζνθνκεία, ζπλζέηεη έλα ελδνλνζνθνκεηαθφ θνηλσληθφ δίθηπν κέζσ ηνπ νπνίνπ ππνζηεξίδεηαη ε ππνθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ ππνθίλεζε απηή σο πξντφλ ηεο ηθαλνπνίεζεο ζηε βηβιηνγξαθία ζεσξείηαη ζεκαληηθή ζηελ αχμεζε ηεο απφδνζεο ηνπ έξγνπ (Mowday 1984). Δπηπιένλ, ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία (job satisfaction) απνηειεί ιφγν δηαηήξεζεο ηεο ζέζεο. Ζ παξακνλή ζηε ζέζε εξγαζίαο είλαη πνιχ ζεκαληηθή ζηνλ θιάδν ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαζψο ε κε ηθαλνπνίεζε κπνξεί λα νδεγήζεη ζε αλαδήηεζε εξγαζίαο αθφκα θαη ζε ρψξα ηεο αιινδαπήο. Ζ καδηθή εζεινληηθή εγθαηάιεηςε ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο πξνο ην εμσηεξηθφ νξίδεηαη σο δηαθπγή εγθεθάισλ (brain drain) ζηελ πεξίπησζε πνπ αθνξά άηνκα κε αλψηαηε εθπαίδεπζε θαη εηδηθέο δεμηφηεηεο φπσο ζηελ πεξίπησζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο. πλεπψο, ζηελ πεξίπησζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο, ην θαηλφκελν brain drain απνθηά κείδνλα ζεκαζία. Γεδνκέλνπ φηη, ε εξγαζία επεξεάδεη ηελ πξνζσπηθή δσή ηνπ αηφκνπ, έξεπλεο έδεημαλ φηη, ε ηθαλνπνίεζε πνπ ληψζεη απφ απηή κπνξεί λα έρεη επίπησζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ παξαγφκελνπ έξγνπ (Stewart 1983). πλνςίδνληαο, ε ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία είλαη έλα εξγαιείν κέηξεζεο ηνπ βαζκνχ θαηά ηνλ νπνίν νη εξγαδφκελνη βιέπνπλ ζεηηθά ηελ εξγαζία ηνπο. ε αληίζεζε, ε κε ηθαλνπνίεζε κπνξεί λα εθθξαζηεί κε ηνλ φξν εξγαζηαθή εμνπζέλσζε 6

7 (burn out) θαη ζην λνζνθνκεηαθφ πεξηβάιινλ κπνξεί λα έρεη σο άκεζε ή δπλεηηθή επίπησζε ζηελ πνηφηεηα ηεο παξερφκελεο θξνληίδαο (Fridrkin et al 1996). Παξφηη νη λνζνθνκεηαθέο ππεξεζίεο είλαη εληάζεσο εξγαζίαο, ε κέηξεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο έρεη επηθεληξσζεί πξνο ην παξφλ ζηνπο αζζελείο. Διάρηζηεο είλαη νη κειέηεο ζρεηηθά κε ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο, ελψ γηα ηελ ειιεληθή πεξίπησζε ν φγθνο ησλ εξεπλψλ είλαη αθφκα ζεκαληηθά πεξηνξηζκέλνο. Πξνγελέζηεξεο κειέηεο γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ή ηελ εμνπζέλσζε (burn out) ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηελ εξγαζία πξαγκαηνπνίεζαλ νη Polyzos et al (2006), νη Iliopoulos θαη Priporas (2011), Iliopoulou θαη While (2010), Moumtzoglou (2010), Labiris et al (2008), Brokalaki et al (2001), Tselebis et al (2001), Stathopoulou et al (2011), Karanikola et al (2007), Liakopoulou et al (2008), Tselebis et al (2008). ηελ πιεηνλφηεηά ηνπο νη κειέηεο απηέο επηθεληξψζεθαλ ζην λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ. ε δηεζλέο επίπεδν ε έξεπλα εζηηάδεηαη ζηνπο θάησζη ηξείο θχξηνπο θνξείο: α. Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA). β. European Foundation for Quality Management (EFQM) γ. CAF (Common Assessment Framework) Σν Δπξσπατθφ Ηλζηηηνχην Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (EIPA) έρεη δεκηνπξγήζεη έλα θνηλφ επξσπατθφ εξγαιείν πνηφηεηαο πνπ απεπζχλεηαη απνθιεηζηηθά ζην δεκφζην ηνκέα. Σν Κνηλφ Πιαίζην Αμηνιφγεζεο Common Assessment Framework (CAF) βαζίδεηαη ζην πξναλαθεξζέλ EFQM θαζψο θαη ζην κνληέιν ηνπ Γεξκαληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Γηνηθεηηθψλ Δπηζηεκψλ Speyer. ην ζεκείν απηφ επηζεκαίλεηαη δε, φηη ε ρξήζε ηνπ κνληέινπ απηνχ είλαη ππνρξεσηηθή γηα ηνπ Διιεληθνχο δεκφζηνπο θνξείο βάζε ηεο εγθπθιίνπ ΓΗΠΑ/Φ. 1/ ηνπ ΤΠΔΓΑΓ. Πξφθεηηαη γηα ηα απνηειέζκαηα πνπ επηηπγράλεη ε δεκφζηα νξγάλσζε αλαθνξηθά κε ηε ζηξαηεγηθή θαη ην πξνγξακκαηηζκφ. ηελ Διιάδα ππεχζπλνο θνξέαο γηα ηελ εηζαγσγή θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ κνληέινπ ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε είλαη ε Γηεχζπλζε Πνηφηεηαο θαη Απνδνηηθφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ. Μεηά από επαθέο πνπ έρνπλ γίλεη κε ην Τπνπξγείν Τγείαο ζηα πιαίζηα ηεο εθαξκνγήο ηεο αλσηέξσ εγθπθιίνπ, πξνηάζεθε ε παξαρώξεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο παξνύζαο κειέηεο πξνθεηκέλνπ λα αμηνπνηεζνύλ γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ Κξηηεξίνπ (5) & (7). Με άμνλα ην βηβιηνγξαθηθφ θελφ αλαθνξηθά κε ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο ζηελ Διιάδα θαη ηελ πξννπηηθή ζην κέιινλ, ε παξνχζα κειέηε κπνξεί λα απνηειέζεη έλα κεζνδνινγηθφ εξγαιείν ζηελ ππεξεζία ηνπ ρψξνπ ηεο Τγείαο ζηελ ρψξα καο. Σν παξφλ άξζξν ζθνπφ έρεη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ επηπέδνπ 7

8 ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηα πεξηθεξεηαθά δεκφζηα λνζνθνκεία ηεο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ θαη ησλ παξαγφλησλ εθείλσλ πνπ ηελ επεξεάδνπλ. Δπίζεο ε παξνχζα έξεπλα πξνεθηείλεη θαη ζπκπιεξψλεη παιαηφηεξε κειέηε ησλ Polyzos Ν, Mylonakis J, Yfantopoulos J (2006). Ζ εξγαζία ζπληζηά πξνζδηνξηζηηθφ παξάγνληα ηεο δσή ηνπ αλζξψπνπ θαηαιακβάλνληαο ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ ρξφλνπ ηνπ θαη θαηαηάζζνληάο ηνλ ζε νηθνλνκηθά θαη θνηλσληθά ζηξψκαηα. Καηά ζπλέπεηα ε κέηξεζε ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο απνηειεί νπζηψδεο δήηεκα γηα ηνπο κειεηεηέο θαζψο ζπλδέεηαη κε ηελ πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θαη ηελ απνδνηηθφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ. Αμίδεη λα αλαθεξζεί ε χπαξμε ηνπ «Δπξσπατθνχ Ηδξχκαηνο γηα ηε Βειηίσζε ησλ πλζεθψλ Γηαβίσζεο θαη Δξγαζίαο» ην νπνίν δηελεξγεί έξεπλεο γηα ηελ πνηφηεηα θαη ηεο ζπλζήθεο εξγαζίαο θαζψο θαη γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε απφ ηελ δεθαεηία ηνπ 90 γεγνλφο πνπ αληηθαηνπηξίδεη ηελ ζεκαζία πνπ έρεη γηα ηηο ζχγρξνλεο θνηλσλίεο ε ηθαλνπνίεζε ησλ αηφκσλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Ζ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε απνηειεί κηα πνιππαξαγνληηθή έλλνηα, ε νπνία αληαλαθιά ηελ ζπλνιηθή ζηάζε ηνπ αηφκνπ θαζψο θαη ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπ γχξσ απφ ην επάγγεικά ηνπ. Ζ πςειή επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλε κε ηελ θαιή ζσκαηηθή θαη ςπρηθή πγεία, κε ρακεινχο δείθηεο απνπζηψλ απφ ηελ εξγαζία θαη κε πεξηνξηζκφ ησλ θαηλνκέλσλ κε ηήξεζεο ηνπ σξαξίνπ. Σαπηφρξνλα ν ηθαλνπνηεκέλνο εξγαδφκελνο ηαπηίδεηαη κε ηνπο ζηφρνπο ηνπ νξγαληζκνχ ελψ παξνπζηάδεη θαη ρακειή ζπκκεηνρή ζε ζπλδηθαιηζηηθέο νξγαλψζεηο. Αληίζεηα εξγαδφκελνη κε ρακειφ επίπεδν ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία παξνπζηάδνπλ ρακεινχο δείθηεο πλεπκαηηθήο πγείαο θαη θαηλφκελα επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο, (burnout) θαη θηλεηηθφηεηαο. Μειέηεο ηνπ Herzberg θαη ησλ ζπλεξγαηψλ ηνπ απέδεημαλ φηη ε ηθαλνπνίεζε είλαη πςειή θαηά ηα πξψηα ρξφληα ηνπ εξγαζηαθνχ βίνπ ησλ αηφκσλ ζηε ζπλέρεηα παξνπζηάδεη ηάζεηο κείσζεο κε απνθνξχθσκα ηα 20 ρξφληα εξγαζίαο ελψ θνληά ζηα 30 ρξφληα θαη κέρξη ην ηέινο ηνπ ελεξγνχ εξγαζηαθνχ βίνπ παξνπζηάδεη θαη πάιη αχμεζε. Ζ Παγθνζκηνπνίεζε, ε δηακφξθσζε ηεο λέα θνηλσληθήο πξαγκαηηθφηεηαο θαη ε εκθάληζε λέσλ κνξθψλ απαζρφιεζεο θαζψο θαη ε εληαηηθνπνίεζε ηεο εξγαζίαο αιιάδνπλ ηα εξγαζηαθά δεδνκέλα ζε πνιινχο επαγγεικαηηθνχο ηνκείο. 8

9 Τπάξρεη πιεζψξα παξαγφλησλ πνπ κπνξεί λα επεξεάζεη ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ηνπ αηφκνπ απφ ηελ εξγαζία φπσο: ην επίπεδν ησλ ακνηβψλ θαη άιισλ νηθνλνκηθψλ σθειεηψλ ε δηθαηνζχλε ζην ζχζηεκα πξναγσγψλ ε πνηφηεηα ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο ε εγεζία θαη νη θνηλσληθέο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο ε κνξθή θαη ν ηξφπνο άζθεζεο ηεο δηνίθεζεο ε εκπινθή ησλ εξγαδνκέλσλ ε ελίζρπζε απηφλνκσλ νκάδσλ εξγαζίαο Ο ζρεδηαζκφο θαη ν ηξφπνο νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο πξέπεη λα έρεη ζην επίθεληξν ηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε θαη ηελ απφδνζε κέζσ ηεο ελαιιαγήο θαζεθφλησλ (rotation), ηεο δηεχξπλζεο θαη ηνπ εκπινπηηζκνχ ηεο εξγαζίαο (enlargement and enrichment). 9

10 Γενικό Μέπορ Ι ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ΚΙΑΓΡΑΦΗΗ ΘΔΧΡΗΣΙΚΟΤ ΠΛΑΙΙΟΤ ΚΑΙ ΟΡΙΟΘΔΣΗΗ ΣΟΤ ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΟΤ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΟ 1.1 Οπιοθέηηζη ηος επεςνηηικού πποβλήμαηορ ην πξψην θεθάιαην γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα ζχληνκεο νξηνζέηεζεο ηνπ εξεπλεηηθνχ πξνβιήκαηνο ην νπνίν δηθαηνινγεί ηνπο ζθνπνχο ηεο παξνχζεο δηαηξηβήο. Σν ζεσξεηηθφ πιαίζην ηεο δηαηξηβήο ζεκειηψζεθε ζε έλλνηεο, ζεσξίεο θαη κειέηεο δηαθφξσλ πεδίσλ ηεο επηζηήκεο ηνπ Management φπσο Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγεία, Γηνίθεζε Αλζξψπηλσλ Πφξσλ θαη Γεκφζην Management. Ο αλζξψπηλνο παξάγνληαο θαη ε απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζή ηνπ απνηεινχλ δεηήκαηα κείδνλνο ελδηαθέξνληνο ζηα πιαίζηα ιήςεο πξσηνβνπιηψλ βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ελ γέλεη. Ζ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε απνηειεί έλα απφ ηα θχξηα δεηήκαηα ηνπ ζχγρξνλνπ management κε ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ εμαηηίαο ηνπ αληίθηππνπ πνπ έρεη ζηελ πνηφηεηα δσήο ησλ αλζξψπσλ ελ γέλεη, θαζψο ε εξγαζία απνηειεί αλαπφζπαζην θνκκάηη ηεο θαζεκεξηλφηεηάο ηνπο. Ζ δεκηνπξγία ελφο πεξηβάιινληνο εξγαζίαο κέζα ζην νπνίν ηα άηνκα ζα κπνξνχλ λα εξγάδνληαη απνηειεζκαηηθά, λα πινπνηνχλ ηνπο ζηφρνπο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηαπηφρξνλα λα αληινχλ ηθαλνπνίεζε απφ ην έξγν πνπ επηηεινχλ, απνηειεί αλαγθαία πξνυπφζεζε γηα ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ησλ νξγαληζκψλ. Ζ δηεξεχλεζε ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (γηαηξνί, λνζειεπηέο) ζην ρψξν ηεο πγείαο έρεη απνηειέζεη αληηθείκελν έληνλνπ πξνβιεκαηηζκνχ θαη κειέηεο δηεζλψο. Σν έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ην ελ ιφγσ δήηεκα δηθαηνινγείηαη απφ ηελ ζπζρέηηζε ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ γηαηξψλ θαη ησλ λνζειεπηψλ κε ηελ πνηφηεηα θαη ηελ αζθάιεηα ηεο παξερφκελεο ηαηξηθήο θαη λνζειεπηηθήο θξνληίδαο. 10

11 1.2 θνπόο ηεο έξεπλαο θνπφ ηεο παξνχζαο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο απνηειεί ε δηεξεχλεζε θαη ε ζπγθξηηηθή αλάιπζε ηνπ επηπέδνπ ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηα λνζνθνκεία ηνπ ΔΤ ηεο πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ. Δπηκέξνπο ζηφρνο ηεο δηαηξηβήο απνηειεί ε ζπλεηζθνξά ηεο ζηε δηακφξθσζε ελφο ζπλεθηηθνχ θαη νινθιεξσκέλνπ πιαηζίνπ βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πγείαο. Ζ κειέηε δνκείηαη ζε δχν δηαθξηηά κέξε: Σν ζεσξεηηθφ ζην νπνίν αλαιχεηαη ε έλλνηα ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο σο ζπκπεξηθνξάο θαη δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ αλζξψπνπ, ε ηζηνξηθή αλαδξνκή ηεο θαη νη ζεσξεηηθέο πξνζεγγίζεηο ηεο. Πεξηγξάθνληαη αλαιπηηθά νη ζεσξίεο ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ (Maslow, McClelland, ERGTheory)θαζψο θαη άιιεο ζπλαθείο ζεσξίεο (Herzberg, Vroom, Locke). Δπηπιένλ γίλεηαη αλαθνξά ζηνπο παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε (αηνκηθνί-ελδνγελείο, πεξηβαιινληηθνίεμσγελείο), ζηηο επηπηψζεηο ηεο ζηελ εξγαζηαθή ζπκπεξηθνξά ηνπ αλζξψπνπ (απφδνζε ζηελ εξγαζία, απνπζηαζκφο, θηλεηηθφηεηα πξνζσπηθνχ, επαγγεικαηηθή εμνπζέλσζε) θαζψο θαη ζηα φξγαλα κέηξεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο. Καηφπηλ πεξηγξάθνληαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο ζην δεκφζην ηνκέα θαη αλαιχνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη νη ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ λνζνθνκείνπ. Αλαθέξνληαη επηπιένλ ηα ππάξρνληα πξνβιήκαηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, σο ζεκαληηθφηεξνπ ζπληειεζηή παξαγσγήο θαη δηαλνκήο ππεξεζηψλ πγείαο θαη πξνηείλνληαη παξάκεηξνη πνπ ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηα λνζνθνκεία ηνπ ΔΤ. Σν εκπεηξηθφ ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ηα νπνία βαζίζηεθαλ ζηελ επεμεξγαζία ησλ εξσηεκαηνινγίσλ (πεξηγξαθηθή ζηαηηζηηθή, νηθνλνκεηξηθή αλάιπζε): α) παξαγφλησλ επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο θαη β) γεληθήο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο. Ζ αμηνπνίεζε ησλ ζπκπεξαζκάησλ ζα ζπκβάιιεη αθελφο ζηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ εξγάδεηαη ζηα λνζνθνκεία ηνπ ΔΤ θαη ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πγείαο αθεηέξνπ ζηε βειηίσζε ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία αιιά θαη ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ εξγαδνκέλσλ. 11

12 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Η ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΙΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ 2.1 Η Έλλνηα ηεο Ιθαλνπνίεζεο Ζ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ απνηειεί έλα απφ ηα θπξηφηεξα ζέκαηα ηεο νξγαλσηηθήο ςπρνινγίαο, δηφηη ζπλδέεηαη άκεζα ηφζν κε ηελ ςπρηθή πγεία ησλ ππαιιήισλ φζν θαη κε ην ελδηαθέξνλ πνπ δείρλνπλ νη νξγαληζκνί γηα λα πεηχρνπλ πςειή απνδνηηθφηεηα. Ζ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε ζπλήζσο νξίδεηαη σο ε ζπλαηζζεκαηηθή αληίδξαζε ηνπ αηφκνπ απέλαληη ζηελ εξγαζία ηνπ(cranny et al, 1992). Ο πην ζπλεζηζκέλνο εξεπλεηηθφο νξηζκφο είλαη απηφο πνπ έδσζε ν Locke (1976) θαη νξίδεη ηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε «σο κηα επράξηζηε ή ζεηηθή ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε, ε νπνία πξνέξρεηαη απφ ηελ απνηίκεζε ηεο εξγαζίαο ή ησλ εξγαζηαθψλ εκπεηξηψλ θάπνηνπ» (Locke, 1984). Ζ εξγαζία επεξεάδεηαη απφ ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ, ηνλ θνηλσληθφ πεξίγπξν, ην επίπεδν αλάπηπμεο ηεο ρψξαο, ηηο ζηάζεηο, ηα ηδεψδε θαη ηηο αμίεο ηεο ηνπηθήο θαη επξχηεξεο θνηλσλίαο (θνπιηνχξα). Ζ χπαξμή ηεο ζεκαίλεη ρξήκα, δξαζηεξηφηεηα, πνηθηιία, θνηλσληθέο επαθέο, θχξνο θαη ηαπηφηεηα κέζα ζηελ θνηλσλία θαη είλαη ε αλαγθαία ζπλζήθε γηα ηελ επηβίσζε θαη γηα ηελ θνηλσληθή, ςπρνινγηθή ηζνξξνπία ηνπ αλζξψπνπ. Σα ςπρνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο πξνζσπηθφηεηαο πνπ παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν θαη δηακνξθψλνπλ ηηο επηινγέο κε ην ηη ζα θάλεη θαη πψο ζα εξγαζζεί ην θάζε άηνκν, νκαδνπνηνχληαη ζε ηξεηο κεγάιεο θαηεγνξίεο παξαγφλησλ: εθείλσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ έκθπηε θαη ηελ επίθηεηε ηθαλφηεηα (εμππλάδα, γλψζε, εμεηδίθεπζε), εθείλσλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ ηδηνζπγθξαζία (εμσζηξέθεηα, εζσζηξέθεηα), εθείλσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνπο παξάγνληεο παξαθίλεζεο γηα ηελ ηθαλνπνίεζε βαζηθψλ αλαγθψλ ηνπο: Με βάζε ηα παξαπάλσ, ζα δηαηππψζνπκε ηε δηαδηθαζία, γηα ην πψο ιεηηνπξγεί ην άηνκν θαη πσο θαζνδεγείηαη γηα λα απνδψζεη κέζα ζε έλαλ εξγαζηαθφ ρψξν. Κάζε άλζξσπνο έρεη αλάγθεο θαη επηζπκίεο. (βηνινγηθέο, ςπρνινγηθέο, νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θ.α.) πνπ ζε κηα δεδνκέλε ζηηγκή εληαηηθνπνηνχληαη θαη εμσηεξηθεχνληαη θάησ απφ ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο πνπ δεκηνπξγεί ην ζηελφ, αιιά θαη ην επξχηεξν 12

13 πεξηβάιινλ, φπσο ε νηθνγέλεηα, ν εξγαζηαθφο ρψξνο θαη ε θνηλσλία. ην επφκελν ζηάδην, ην άηνκν δξα θαη πξνζπαζεί λα ηθαλνπνηήζεη ηηο αλάγθεο ηνπ. Γηα λα ππάξμεη, φκσο, ε θηλεηνπνίεζε, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη λα δεκηνπξγεζνχλ νη θαηάιιειεο επθαηξίεο, λα νξηζζνχλ νη ζηφρνη πνπ πξέπεη λα είλαη πινπνηήζηκνη θαη κεηξήζηκνη θαη λα πξνζθεξζνχλ ηα αλάινγα θίλεηξα. Ζ θηλεηνπνίεζε ζα νδεγήζεη ζηελ απφδνζε πνπ ε έληαζή ηεο εμαξηάηαη απφ ηηο δπλαηφηεηεο (έκθπηεο, επίθηεηεο) θαη ηελ πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιιεηαη. Γηα λα νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία πξέπεη λα δνζνχλ δηάθνξεο πιηθέο, εζηθέο, θνηλσληθέο, ππεξεζηαθέο αληακνηβέο ή παξνρέο ζε είδνο. Μάιηζηα, επεηδή ν άλζξσπνο είλαη θνηλσληθφ φλ πνπ «ςάρλεηαη» γηα θάηη θαιχηεξν, ε ηθαλνπνίεζε θάπνησλ ζπγθεθξηκέλσλ αλαγθψλ νδεγεί ζηελ δεκηνπξγία λέσλ πνπ πξέπεη λα ηθαλνπνηεζνχλ κε ηελ ίδηα δηαδηθαζία θαη αιιεινπρία (Γ.Μάξθνβηηο, 2002). Παξαδνζηαθά, ην ζέκα ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ αληηκεησπηδφηαλ κε αξθεηά απιντθφ ηξφπν, ρσξίο λα θαηαθεχγνπλ νη κάλαηδεξ ζε επξήκαηα ςπρνινγηθψλ εξεπλψλ. ηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα, ε παξνρή νηθνλνκηθψλ θηλήηξσλ ήηαλ έλαο παξαδνζηαθφο απνηειεζκαηηθφο ηξφπνο ηεο ηθαλνπνίεζεο θαη ζηελ ζπλέρεηα ε παξνρή θνηλσληθψλ θηλήηξσλ κέζα απφ ηε δεκηνπξγία επράξηζησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο, ελίζρπζεο θνηλσληθψλ εθδειψζεσλ ζην ρψξν ηεο δνπιεηάο θαη γεληθά νπνηνδήπνηε κέηξν κπνξνχζε λα βειηηψζεη ηνλ ρψξν, ηελ δηάζεζε θαη ηελ ζηάζε ησλ εξγαδνκέλσλ απέλαληη ζηελ εξγαζία ηνπο. ηελ παξαδνζηαθή πξαθηηθή ηεο ππνθίλεζεο, πνπ έρεη ζρέζε κε ηελ θχζε ηεο εξγαζίαο, εληάρζεθε ν εκπινπηηζκφο, ε δηεχξπλζε ησλ θαζεθφλησλ θαη ε επηβξάβεπζε κηαο ζπγθεθξηκέλεο απνδνηηθήο ζπκπεξηθνξάο ηνπ εξγαδφκελνπ, πξνθεηκέλνπ λα ηελ επαλαιάβεη (Γ.Μάξθνβηηο, 1997). 2.2 Ιζηνξηθή αλαδξνκή Πξψηε αλαθνξά ζηελ έλλνηα ηεο Δξγαζηαθήο Ηθαλνπνίεζεο γίλεηαη ζηηο κειέηεο Hawthorne ( ), νη νπνίεο πξνζπάζεζαλ λα εθηηκήζνπλ ηνλ αληίθηππν δηαθφξσλ παξακέηξσλ ζηελ παξαγσγηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Οη ελ ιφγσ κειέηεο ινηπφλ θαηέιεμαλ φηη ελδερφκελε αιιαγή ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο απμάλεη πξνζσξηλά ηελ παξαγσγηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ (The Hawthorne Effect). 13

14 Σν βηβιίν ηνπ Frederick Winslow Taylor to 1911 απνηέιεζε ζηαζκφ ζηελ αιιαγή ηεο θηινζνθίαο ζηελ βηνκεραληθή παξαγσγή θάλνληαο ιφγν γηα πξψηε θνξά ζηε δεκηνπξγία νκάδσλ θαη σξνκηζζίσλ εξγαδνκέλσλ. ηελ αξρή παξαηεξήζεθε αμηνζεκείσηε αχμεζε ηεο παξαγσγήο θαζψο νη εξγαδφκελνη αλαγθάζηεθαλ λα δνπιεχνπλ ζε γξήγνξνπο ξπζκνχο. Οη ζπλζήθεο φκσο απηέο γξήγνξα έθεξαλ ηελ εμνπζέλσζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ηελ απνγνήηεπζε θαη ηνλ πξνβιεκαηηζκφ δεκηνπξγψληαο έηζη ηηο θαιχηεξεο ζπλζήθεο γηα πεξεηαίξσ δηεξεχλεζε ηνπ δεηήκαηνο ηεο Δπαγγεικαηηθήο Ηθαλνπνίεζεο. Ζ ζεσξία ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ ηνπ Maslow απνηέιεζε ηε βάζε πάλσ ζηελ νπνία νηθνδνκήζεθαλ νη ζεσξίεο ηεο Δξγαζηαθήο Ηθαλνπνίεζεο. 2.3 Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη κηα ιεηηνπξγία απφ ζηνηρεία εληφο ηνπ εξγαζηαθνχ ρψξνπ ζε ζπλδπαζκφ, κε πξάμεηο θαη ζπκπεξηθνξέο πνπ ηξνπνπνηνχληαη απφ ηα πξνζσπηθά ραξαθηεξηζηηθά (Manojlovich, Laschinger 2002). Hεπαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε ελφο αηφκνπ ζπληειείηαη απφ: αηνκηθνχο ή ελδνγελείο παξάγνληεο δειαδή εζσηεξηθά θίλεηξα θαη πξνζσπηθά βηψκαηα πνπ ν θάζε άλζξσπνο θέξεη καδί ηνπ ζηελ εξγαζία θαη πεξηβαιινληηθνχο ή εμσγελείο παξάγνληεο, δειαδή επηδξάζεηο πνπ δέρεηαη ην άηνκν απφ ην πεξηβάιινλ ηεο εξγαζίαο ηνπ (Γειήραο, 2010). 2.4 Αηνκηθνί ή ελδνγελείο παξάγνληεο Πξνζσπηθόηεηα Ζ ηδηνζπγθξαζία ηνπ θάζε αηφκνπ ζπκβάιιεη θαζνξηζηηθά ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο απνηειεί ζπλάξηεζε ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ θαη ησλ εμσηεξηθψλ θαηαζηάζεσλ πνπ ηελ επεξεάδνπλ. Με άιια ιφγηα, φηαλ ην άηνκν αξρίζεη λα εξγάδεηαη, θέξεη καδί ηνπ έλα πιήζνο απφ παξάγνληεο, νη νπνίνη πξνζδηνξίδνπλ ηνλ ηξφπν ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπο ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ αιιά θαη ηελ ηθαλνπνίεζε πνπ ιακβάλεη απφ ηελ εξγαζία ηνπ. Οξηζκέλνη εξεπλεηέο ππνζηεξίδνπλ φηη ελδέρεηαη λα ππάξρεη θαη γελεηηθή πξνδηάζεζε γηα ην αλ θάπνηνο ζα έιθεηαη απφ ηελ εξγαζία ηνπ θαη ζε πνην βαζκφ. 14

15 Ζ δηακφξθσζε ηεο πξνζσπηθφηεηαο αληαλαθιά ηελ ηάζε ηνπ αηφκνπ λα βηψλεη αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα (άγρνο, θαηάζιηςε) ζε έλα επξχ θάζκα θαηαζηάζεσλ. Σα άηνκα πνπ έρνπλ έληνλε απηή ηελ ηάζε, βηψλνπλ γεληθά ηελ εξγαζία κε αξλεηηθφ ηξφπν, νδεγνχκελνη ζε ρακειή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ή αθφκα θαη εξγαζηαθή δπζαξέζθεηα. Αληίζεηα νη εξγαδφκελνη πνπ δελ έρνπλ απηή ηελ ηάζε ηφζν έληνλε, θάλνπλ θαιχηεξεο εξγαζηαθέο επηινγέο θαη παξνπζηάδνπλ πςειφηεξα επίπεδα εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο. Κάπνηνη κειεηεηέο επηρείξεζαλ ηε δηεξεχλεζε ηεο αιιειεπίδξαζεο κεηαμχ ησλ παξαγφλησλ ηεο εξγαζίαο θαη ηνπ αηφκνπ, κε ζθνπφ λα δηαπηζηψζνπλ εάλ ζπγθεθξηκέλνη ηχπνη αλζξψπσλ αληαπνθξίλνληαη δηαθνξεηηθά ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηχπνπο εξγαζίαο. χκθσλα κε απηή ηε ζεσξία ηνπ ηαηξηάζκαηνο εξγαζίαο-αηφκνπ, εθδειψλεηαη εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε φηαλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο ηαηξηάμνπλ κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αηφκνπ. Πνιινί κειεηεηέο επηρεηξνχλ λα βξνπλ ηα είδε ησλ αλζξψπσλ πνπ ζα αληηδξνχζαλ ζεηηθά ζε δνπιεηέο κε επξχ αληηθείκελν (high-scopejobs). Έλα ραξαθηεξηζηηθφ ηεο πξνζσπηθφηεηαο πνπ πξνέξρεηαη απφ ηνπο Hackman θαη Oldham (1976) είλαη ε ππνζεηηθή κεηαβιεηή ηεο ηζρχο ηεο αλάγθεο γηα αλάπηπμε (Growth Need Strength- GNS). Απηφ ην ραξαθηεξηζηηθφ αλαθέξεηαη ζηελ επηζπκία ηνπ αηφκνπ λα ηθαλνπνηήζεη πςειφηεξεο αλάγθεο, φπσο ε απηνλνκία θαη ε επίηεπμε. Οη άλζξσπνη πνπ εθδειψλνπλ πςειφ GNS είλαη ηθαλνπνηεκέλνη κε επξέσο θάζκαηνο δνπιείεο θαη φρη κε εξγαζίεο πεξηνξηζκέλνπ αληηθεηκέλνπ. Αληίζεηα, ην εχξνο ηεο εξγαζίαο δελ είλαη ζεκαληηθφ γηα ηα άηνκα κε ρακειφ GNS, ε ηθαλνπνίεζε ησλ νπνίσλ παξακέλεη ζηαζεξή αζρέησο εχξνπο (Manojlovich, Laschinger 2002). ε αλζξψπνπο κε πςειή αλάγθε επίηεπμεο, ζα πξέπεη λα αλαηίζεληαη εξγαζίεο πνπ ζα απνηεινχλ γη απηνχο πξφθιεζε. Σα ελ ιφγσ άηνκα ηείλνπλ λα εξγάδνληαη κφλα ηνπο θαη λα απνθεχγνπλ ηε ζπλεξγαζία ελψ ππάξρνπλ ελδείμεηο φηη παξνπζηάδνπλ κεγαιχηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία. Δθηφο απφ ηελ αλάγθε γηα απηνλνκία θαη επίηεπμε, ππάξρεη θαη άιιν έλα ραξαθηεξηζηηθφ ηεο πξνζσπηθφηεηαο πνπ ιεηηνπξγεί αθξηβψο κε ηνλ ίδην ηξφπν θαη είλαη ε αλάγθε ηνπ αηφκνπ γηα ππεξνρή. Ζ αλάγθε γηα ππεξνρή εθδειψλεηαη σο πξνηίκεζε ζε πξνθιεηηθνχο ζηφρνπο θαη θαηάθηεζε εζσηεξηθψλ ζηφρσλ γηα ιακπξέο επηδφζεηο (Manojlovich, Laschinger 2002). 15

16 Οη αλαιπηηθά πξνζδηνξηζκέλνη ζηφρνη πνπ είλαη ηαπηφρξνλα θαη εθηθηνί, θηλεηνπνηνχλ πεξηζζφηεξν ηα άηνκα, ελψ παξάιιεια ηνπο πξνζθέξνπλ κεγαιχηεξε ηθαλνπνίεζε θαη ηαπηφρξνλα εληζρχνπλ ηελ αίζζεζε ηεο πξνζσπηθήο θαη νκαδηθήο αμίαο. χκθσλα κε ην Locke, απηφ απνδίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ε επίηεπμε ηνπο απαηηεί κεγαιχηεξε πξνζπάζεηα, ζπγθεθξηκέλε θαη ζπζηεκαηηθή κεζνδνινγία, απμεκέλεο γλσζηηθέο δεμηφηεηεο θαζψο θαη θιίκα εκπηζηνζχλεο κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ (Locke, Latham 1990). Οη δηαθνξέο ζηελ πξνζσπηθφηεηα νδεγνχλ ηνπο αλζξψπνπο ζε δηαθνξεηηθέο εθηηκήζεηο αθφκα θαη παξφκνησλ εξγαζηαθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαη νξγαλσηηθψλ πιαηζίσλ ιφγσ: ησλ δηαθνξεηηθψλ αμηψλ, ηηο νπνίεο ηα άηνκα επηρεηξνχλ λα θεξδίζνπλ ή λα ηθαλνπνηήζνπλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο ή ην εξγαζηαθφ ηνπο πεξηβάιινλ θαη ησλ δηαθνξεηηθψλ αλαγθψλ, νη νπνίεο αλαγλσξίδνληαη θαη ηθαλνπνηνχληαη κέζσ ηεο εξγαζίαο. Φύιν Δίλαη γεγνλφο πιένλ φηη ν αξηζκφο ησλ γπλαηθψλ πνπ εηζέξρνληαη ζηελ εξγαζία παξνπζηάδεη απμεηηθέο ηάζεηο. Οη εξεπλεηέο ππνζηεξίδνπλ φηη δελ είλαη ην θχιν ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε αιιά κηα νκάδα παξαγφλησλ πνπ δηαθνξνπνηείηαη κε ην θχιν. Οη πεξηζζφηεξεο κειέηεο πνπ ζπλέθξηλαλ άλδξεο θαη γπλαίθεο ζρεηηθά κε ηελ εξγαζηαθή ηνπο ηθαλνπνίεζε δηαπίζησζαλ ειάρηζηεο δηαθνξέο. Παξαηεξήζεθε φκσο φηη νη γπλαίθεο θαη νη άληξεο δελ θαηαιακβάλνπλ ηηο ίδηεο ζέζεηο εξγαζίαο κε ηνπο άληξεο λα ππεξηεξνχλ ζηελ θαηάιεςε δηνηθεηηθψλ θαη ηδηαίηεξα πςειφκηζζσλ ζέζεσλ. ηελ πξνζπάζεηα εξκελείαο ησλ ελ ιφγσ απνηειεζκάησλ ππνζηεξίρζεθε επξέσο φηη νη γπλαίθεο δηαθέξνπλ σο πξνο ηηο πξνζδνθίεο ηνπο. Σν γεγνλφο φηη νη γπλαίθεο εθδειψλνπλ έλα κεγαιχηεξν εχξνο εξγαζηαθψλ ζηάζεσλ, ελδερνκέλσο λα πξνέξρεηαη απφ ην φηη έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα θάλνπλ κηα επηπιένλ επηινγή γηα ηε δσή ηνπο. Δλψ νη πεξηζζφηεξνη άληξεο ζεσξνχλ δεδνκέλν ζηελ θαηάιεςε κηαο ζέζεο εξγαζίαο, νη γπλαίθεο εμεηάδνπλ απηφ ην ελδερφκελν σο κηα αθφκα ελαιιαθηηθή θαζψο δελ ζεσξείηαη αθχζηθν λα επηιέμνπλ λα κελ εξγαζζνχλ (Herzbergetal, 1957). 16

17 Ηιηθία Έλα εξψηεκα πνπ απαζρφιεζε ηνπο εξεπλεηέο είλαη ε χπαξμε ή κε αιιαγψλ ζην επίπεδν ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο κε ηε πάξνδν ηνπ ρξφλνπ. χκθσλα κε ηηο πεξηζζφηεξεο έξεπλεο, ε πνξεία ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο ζηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ έρεη σο εμήο: ζηελ ειηθία ησλ 20 εηψλ, ε επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε είλαη απμεκέλε, θαζψο επηθξαηεί κία νλεηξηθή θαληαζίσζε, ε ηζρχο ηεο νπνίαο κεηψλεηαη κε ηε πάξνδν ηνπ ρξφλνπ θαζψο αξρίδνπλ θαη εκθαλίδνληαη δηαθνξέο κεηαμχ ησλ ηδαληθψλ πνπ έρεη ην άηνκν θαη ηεο πξαγκαηηθφηεηαο πνπ έρεη ζηελ εξγαζία ηνπ. Καζψο ην άηνκν πξνζαξκφδεηαη ζηηο πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο θαη μεθηλά λα πξαγκαηνπνηεί ηνπο επαγγεικαηηθνχο ηνπ ζηφρνπο, ε επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε απμάλεηαη κε θνξχθσζε γχξσ έηε. Ζ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε επαλαθάκπηεη θαζψο απηή ε θξίζε επηιχεηαη, αιιά αξρίδεη λα κεηψλεηαη θαη πάιη θαζψο ην άηνκν πξνεηνηκάδεηαη γηα ηε ζπληαμηνδφηεζε. Καζψο ν εξγαδφκελνο κεγαιψλεη θαη απνθηά πεξηζζφηεξε εκπεηξία, ηα ελδηαθέξνληά ηνπ δηεπξχλνληαη, γεγνλφο πνπ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε πςειφηεξν επίπεδν ηθαλνπνίεζεο. εκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη ε αζθάιεηα, ε νπνία απμάλεηαη κε ηελ ειηθία θαη ηνπο εξγαδφκελνπο πνπ παξακέλνπλ ζην ίδην εξγαζηαθφ ρψξν. Σν λνζειεπηηθφ θαη ηαηξηθφ πξνζσπηθφ ηεο κεγαιχηεξεο ειηθία εθθξάδεη κεγαιχηεξε ηθαλνπνίεζε, ίζσο επεηδή έρεη απαιιαγεί απφ ην θπθιηθφ σξάξην ή έρεη αλαπηχμεη πιένλ, ιφγσ ηεο εκπεηξίαο ηνπ, απνηειεζκαηηθνχ κεραληζκνχο αληηκεηψπηζεο ηνπ εξγαζηαθνχ άγρνπο ή έρεη ηθαλνπνηήζεη ηηο θηινδνμίεο ηνπ κε ηελ πξναγσγή ηνπ ζε ζέζε επζχλεο. (Golbasietal 2008). Φπιεηηθέο δηαθξίζεηο Με ηελ αχμεζε ηεο κεηαλάζηεπζεο, ην εξγαηηθφ δπλακηθφ ησλ πεξηζζφηεξσλ ρσξψλ είλαη πιένλ πνιππνιηηηζκηθφ. Γπζηπρψο δελ ππάξρνπλ επαξθείο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο δηαθνξέο ζηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε κεηαμχ ησλ δηάθνξσλ εζληθψλ νκάδσλ πνπ ζπλζέηνπλ ηελ θνηλσλία. Κάπνηεο έξεπλεο έδεημαλ φηη νη έγρξσκνη έρνπλ ειαθξψο ρακειφηεξε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη πσο ε θπιή κπνξεί λα επεξεάζεη ηε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. πγθεθξηκέλα, ε ιεπθή θπιή δειψλεη πεξηζζφηεξν επαγγεικαηηθά ηθαλνπνηεκέλε απφ ηηο άιιεο θπιέο. Μεηαμχ φισλ ησλ κεηνλνηηθψλ 17

18 νκάδσλ, ηα άηνκα πνπ εθδήισζαλ ηε ρακειφηεξε εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε είλαη απηά πνπ ππήξμαλ πξνζσπηθά ζχκαηα θπιεηηθψλ δηαθξίζεσλ. (Herzberg et al 1957). Μνξθσηηθό επίπεδν Σν κνξθσηηθφ επίπεδν κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε. Αλ δχν εξγαδφκελνη δηαθνξεηηθνχ κνξθσηηθνχ επηπέδνπ θαηέρνπλ ηελ ίδηα ζέζε ζε έλαλ νξγαληζκφ κε ηηο ίδηεο ζπλζήθεο, ηα ίδηα θαζήθνληα θαη ηηο ίδηεο απνιαβέο, ην πην κνξθσκέλν άηνκν αλακέλεηαη λα είλαη θαη ην πην δπζαξεζηεκέλν, αθνχ ζεσξεί φηη ζπλεηζθέξεη πεξηζζφηεξα ζηελ επηρείξεζε, αιιά ακείβεηαη ην ίδην κε ηνλ ζπλάδειθφ ηνπ. Δπίζεο ην πςειφηεξν κνξθσηηθφ επίπεδν κπνξεί λα νδεγήζεη πςειφηεξεο πξνζδνθίεο ζηνπο εξγαδνκέλνπο, νη νπνίνη είλαη δπζαξεζηεκέλνη φηαλ εθηεινχλ εξγαζίεο ξνπηίλαο ή φηαλ ν νξγαληζκφο ζηνλ νπνίν εξγάδνληαη δείρλεη «απξνζπκία» ηθαλνπνίεζεο ησλ επηπιένλ απαηηήζεσλ. Απφ δηεζλείο έξεπλεο πνπ αθνξνχλ ην λνζειεπηηθφ θαη ηαηξηθφ πξνζσπηθφ πξνθχπηεη επίζεο ην ζπκπέξαζκα φηη νη ζπγθεθξηκέλνη εξγαδφκελνη κε πςειφ κνξθσηηθφ επίπεδν ( π.ρ. θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ) επηιέγνπλ επθνιφηεξα ηελ κεηαθίλεζή ηνπο ζε άιινπο νξγαληζκνχο, ζπγθξηηηθά κε απηνχο πνπ είλαη θάηνρνη βαζηθψλ ηίηισλ ζπνπδψλ. (απφθνηηνη ΣΔΗ ή θαηεγνξίαο ΓΔ ). 2.5 Πεξηβαιινληηθνί ή εμσγελείο παξάγνληεο Μηζζόο Ο ξφινο ηνπ ρξήκαηνο σο παξάγνληα ππνθίλεζεο εμαξηάηαη απφ ηελ αμία πνπ δίλεη θαλείο ζε απηφ θαη απφ ηελ έθηαζε ησλ αλαγθψλ πνπ ηθαλνπνηεί. Σν ρξήκα θαιχπηεη απφ ηελ αλάγθε ηθαλνπνίεζεο ηεο πείλαο κέρξη ηελ απηνπξαγκάησζε. Ζ ζρέζε ηνπ κε ηελ θάζε αλάγθε κεγάιε ή κηθξή εμαξηάηαη αηνκηθά απφ ηνλ θαζέλα. Σν ρξήκα κπνξεί λα κεηξεζεί ελψ νη παξάγνληεο ηεο ππνθίλεζεο δελ κπνξνχλ, φπσο π. ρ ε αλάγθε ηεο αλαγλψξηζεο ή ηεο αζθάιεηαο. Οη ακνηβέο πνπ ρνξεγνχληαη θαηά θαλνληθέο θαη εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηέο πεξηφδνπο, δελ απνηεινχλ παξαθηλεηηθφ παξάγνληα. Αθφκε, έρεη απνδεηρζεί, φηη νη εηήζηεο ρνξεγήζεηο δελ έρνπλ παξαθηλεηηθή επίδξαζε ζηνπο εξγαδνκέλνπο, πνπ ηηο εθιακβάλνπλ ζαλ θάηη ην θαλνληθφ θαη αλακελφκελν θαη φρη ζαλ ακνηβή γηα θάπνηα 18

19 πξνζπάζεηα πνπ θαηαβιήζεθε. Κάησ απφ απηέο ηηο πξνυπνζέζεηο ην ρξήκα απνηειεί έλα απιά εληζρπηηθφ παξάγνληα. Ο ξφινο ηνπ ρξήκαηνο σο εληζρπηήο ζηελ παξαθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, πξέπεη λα ζπλδπάδεηαη κε άιινπο παξαθηλεηηθνχο παξάγνληεο, επεηδή εληζρχεη ηελ επίδξαζή ηνπο, θαη κάιηζηα, ν ζπλδπαζκφο απηφο αθνξά φρη έλαλ παξάγνληα αιιά πνιινχο πρ ηνπο παξάγνληεο απηνπξαγκάησζε, αζθάιεηα, εθηίκεζε θηι. Γηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο Οη ζπλάδειθνη θαη νη αλψηεξνη ηεξαξρηθά απνηεινχλ ηηο ππνζηεξηθηηθέο δνκέο ηνπ αηφκνπ, εληφο ηνπ θάζε νξγαληζκνχ. Οη νκάδεο είλαη ζπλζέζεηο πεξηζζφηεξσλ απφ δχν αηφκσλ, πνπ έρνπλ αληίιεςε ηεο ζπκκεηνρήο ηνπο ζηελ νκάδα, αιιειεπηδξνχλ κεηαμχ ηνπο θαη έρνπλ ζαλ θίλεηξν έληαμήο ηνπο θάπνηα ή θάπνηεο απφ ηηο αλάγθεο. Κχξην ραξαθηεξηζηηθφ είλαη ε εθηέιεζε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ έξγνπ θαη ε εθπιήξσζε ελφο ζθνπνχ. Αλεμάξηεηα απφ ηα θίλεηξα πνπ νδεγνχλ ζηε δεκηνπξγία ηεο νκάδαο, απηέο ζπρλά εμειίζζνληαη ζε θνηλσληθά ζχλνια κε ζπλείδεζε θαη ζέιεζε ζπκκεηνρήο ησλ αηφκσλ ηεο νκάδαο. ηαλ αλαπηχζζεηαη θιίκα ζπλεξγαζίαο, ζπλαδέιθσζεο ππεπζπλφηεηαο θαη αιιειεγγχεο εληφο ηεο νκάδαο, ηφηε απμάλεηαη ην επίπεδν ηνπ εζηθνχ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη νη ίδηνη νδεγνχληαη ζε κεγαιχηεξεο επηηεχμεηο. Κάζε δηάζηαζε κεηαμχ ησλ αηφκσλ θαη ηνπ θιίκαηνο, ζεκαίλεη κε ηθαλνπνίεζε ησλ αηφκσλ θαη πηψζε ηνπ εζηθνχ ηνπο. Ζ εηδηθή πεξίπησζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο δελ παξνπζηάδεη κεγάιεο απνθιίζεηο απφ ηε ζεσξεηηθή πξνζέγγηζε, ζε φηη αθνξά ην θιίκα κε ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη αλσηέξνπο θαη ηνπο ινηπνχο κε ηνπο νπνίνπο ζπλεξγάδνληαη, πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο νκάδαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, απφ έξεπλεο πνπ έγηλαλ ζε δηάθνξεο ρψξεο, ζπκπεξαίλνπκε φηη νη θαιέο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ ζπλαδέιθσλ παίδνπλ πξσηεχνληα ξφιν ζηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε ηφζν ησλ λνζειεπηψλ φζν θαη ησλ ηαηξψλ. ε κειέηε ησλ ΖΠΑ βξέζεθε φηη ην πςειφ εξγαζηαθφ stress θαη ε πιεκκειήο ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπ ηαηξηθνχ θαη λνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ νδεγνχζαλ ζε ρακειή ηθαλνπνίεζε. 19

20 Απηνλνκία Γπλαηόηεηεο εμέιημεο Ο φξνο απηνλνκία αλαθέξεηαη ζην πνζφ ηεο ζρεηηδφκελεο κε ηε δνπιεία αλεμαξηεζίαο θαη ειεπζεξίαο, ε νπνία είηε πξνζθέξεηαη, είηα δεηείηαη ζηηο θαζεκεξηλέο εξγαζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο (Curtis 2007).Απφ έξεπλεο έρεη δηαπηζησζεί, φηη φζν ε απηνλνκία πνπ αηζζάλεηαη φηη έρεη ην πξνζσπηθφ θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ φζν θαη νη δπλαηφηεηέο ηνπ εμέιημεο, απνηεινχλ ηνπο θπξηφηεξνπο παξάγνληεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο (Cavanagh 1992, Curtis 2007, Golbasietal 2008, Μπφξνπ θαη ζπλ 2010). Δξγαζηαθό πεξηβάιινλ Οη παξάγνληεο ηνπ πεξηβάιινληνο ( ζφξπβνη, κφιπλζε, αέξαο θηι) δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν επηξξνήο ζηνπο αλζξψπνπο θαη εηδηθά ζηνπο εξγαδφκελνπο. Ο ρψξνο ηεο εξγαζίαο δχλαηαη λα επεξεάζεη πνηθηινηξφπσο ηελ πγεία ή αληίζεηα ηελ αζζέλεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Σν «επηθίλδπλν πεξηβάιινλ» απμάλεη ηελ έληαζε θαη ην άγρνο θαη κπνξεί λα απνηειέζεη αηηία πξφθιεζεο ζσκαηηθψλ ε/θαη ςπρνινγηθψλ βιαβψλ, ελψ αληίζεηα έλα πγηέο πεξηβάιινλ εξγαζίαο κπνξεί λα απνηειέζεη πεγή πξνζσπηθήο βειηίσζεο θαη δηεξεχλεζεο ησλ αηνκηθψλ δεμηνηήησλ. Ζ αλαγλψξηζε ηνπ πεξηβάιινληνο σο ζπληειεζηή επηξξνήο ζην πξνζσπηθφ ελφο νξγαληζκνχ, ζεκαίλεη ζηελ αλάιεςε πξνζπάζεηαο απφ ηε δηνίθεζε, εμνπδεηέξσζεο ησλ πεξηβαιινληνινγηθψλ εκπνδίσλ θαη ζπλζεθψλ, πνπ έρνπλ αξλεηηθέο επηδξάζεηο. Δλψ δειαδή, απνηειεί αδηακθηζβήηεην γεγνλφο φηη ηα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ελφο ππαιιήινπ (θιεξνλνκηθέο ηδηφηεηεο, εκπεηξία, λννηξνπία, ειηθία θηι) επεξεάδνπλ ηελ απφδνζε, απνηειεί εμίζνπ πξαγκαηηθφ γεγνλφο φηη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ δηακνξθψλεη έλα επλντθφ ή κε θιίκα εξγαζίαο θαη δεκηνπξγεί ή φρη ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηε πινπνίεζε ησλ αηνκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ εξγαδνκέλσλ. ην θπζηθφ πεξηβάιινλ πεξηιακβάλνληαη ν θσηηζκφο, ν αεξηζκφο, ν θιηκαηηζκφο θαη ε ζέξκαλζε, νη ζφξπβνη θαη ηέινο θαη ηα ρξψκαηα. Οη ππεξεζίεο πγείαο απαηηνχλ ηε χπαξμε θαηάιιειεο πιηθνηερληθήο ππνδνκήο θαη επαξθνχο εμνπιηζκνχ. Ζ παξνρή ηεο απμάλεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ηελ απνδνηηθφηεηα ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο θαη βειηηψλεη ηε επηθνηλσλία κεηαμχ ηνπο. 20

21 Δπηπιένλ, ε θαηαιιειφηεηα ηνπ ρψξνπ ζπλεηζθέξεη ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο ησλ λνζειεπηψλ, ζηηο ηαηξνλνζειεπηηθέο-δηεπηζηεκνληθέο ζρέζεηο θαη ζηε ζεηηθή εκπεηξία ησλ αζζελψλ κε ηε λνζνθνκεηαθή ηνπο θξνληίδα (Halford, Leonard 2003). Έξεπλεο ζηε ρψξα καο απνθαιχπηνπλ ηελ απαξραησκέλε θαη κε ξεαιηζηηθή δεκφζηα εηθφλα ηνπ επαγγέικαηνο, ηηο θαθέο ζπλζήθεο άζθεζήο ηνπ, αιιά θαη ηελ απνγνήηεπζε ησλ ίδησλ ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο (Markakietal 2006). Χξάξην Ζ αλάπηπμε ηεο βηνκεραλίαο δεκηνχξγεζε ηελ αλάγθε λα δηεμάγνληαη νη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο 24 ψξεο ην 24σξν. Αληίζεηα φκσο απφ ηηο κεραλέο, θαη ηνλ εμνπιηζκφ, ην αλζξψπηλν ζψκα δελ είλαη πξνγξακκαηηζκέλν λα εξγάδεηαη φιν ην 24σξν κε ηε ίδηα απφδνζε ή ζε εξγαζία αθαλφληζηνπ ή εθηεηακέλνπ σξαξίνπ. Με ηελ ελαιιαγή ηεο βάξδηαο πνπ πξνθχπηεη γηα θάζε εξγαδφκελν, εκθαλίδνληαη κία ζεηξά απφ ελνριήζεηο, πνπ δε ζρεηίδνληαη ηφζν κε ηελ απφδνζε ζηελ εξγαζία, φζν κε ηηο ζπλέπεηεο πνπ αθνινπζνχλ κεηά ην πέξαο απηήο. Σν λνζειεπηηθφ θαη ηαηξηθφ πξνζσπηθφ παξνπζηάδεη έληνλε ξνπή πξνο ην ςπρνινγηθφ ζηξεο, ην νπνίν έρεη ηα αίηηά ηνπ ζηηο πνηθίιεο αιιαγέο ηνπ εξγάζηκνπ σξαξίνπ, ζηελ θχζε ηεο λνζνθνκεηαθήο πνπ επηβάιιεη ηε ιήςε ζεκαληηθψλ απνθάζεσλ θάησ απφ ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο αιιά θαη ζηε γεληθή πξνζδνθία ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ φηη νη λπρηεξηλνί εξγαδφκελνη ζα εθηειέζνπλ ηα θαζήθνληά ηνπο κε ηνλ ίδην ηξφπν θαη δηαηεξψληαο ηα ίδηα επίπεδα εγξήγνξζεο, φπσο νη εξγαδφκελνη ηνπ «πξσηλνχ θπζηνινγηθνχ» σξαξίνπ. Δπίζεο αλάινγα κε ηε βάξδηα απμάλεηαη θαη ν θφξηνο εξγαζίαο, ελψ παξαηεξείηαη αδπλακία αληαπφθξηζεο ησλ λνζειεπηψλ θαη ηαηξψλ ζηα θνηλσληθά ηνπο θαζήθνληα θαη ζηηο νηθνγελεηαθέο ηνπο ππνρξεψζεηο (Γεκεηξηάδνπ Παληέθα θαη ζπλ 2009). 2.6 Όξγαλα κέηξεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη ην εξγαζηαθφ εζηθφ κεηξψληαη κέζσ ζπλεληεχμεσλ ή εξσηεκαηνινγίσλ ζηα νπνία δεηείηαη απφ ηνπο εξγαδνκέλνπο λα δειψζνπλ ην βαζκφ ηεο επαξέζθεηαο ή ηεο δπζαξέζθεηαο αλαθνξηθά κε ηηο πνηθίιεο πηπρέο ησλ 21

22 εξγαζηαθψλ ηνπο ξφισλ. Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαζνξίδεηαη πάληα απφ ηε δηεξεχλεζε ησλ ζπλαηζζεκάησλ ησλ αλζξψπσλ γηα ηελ εξγαζία ηνπο. Ζ Smith θαη νη ζπλεξγάηεο ηεο πξαγκαηνπνίεζαλ έλα εξεπλεηηθφ πξφγξακκα γηα ηε κέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, πξντφλ ηνπ νπνίνπ ππήξμε ην Job Descriptive Index (JDI), ην νπνίν απνηειεί αλακθίβνια έλα απφ ηα πην αμηφπηζηα θαηαζθεπαζκέλα εξγαιεία πνπ πθίζηαληαη γηα ηελ κέηξεζε ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο (Smith et al, 1969).Ζ θιίκαθα JDI κεηξά ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε εθηηκψληαο 5 βαζηθέο φςεηο ηεο εξγαζίαο: ην κηζζφ, ηηο δπλαηφηεηεο πξναγσγήο, ηελ εξγαζία, ηελ επίβιεςε θαη ηνπο ζπλαδέιθνπο. πλνιηθά πεξηέρεη 72 εξσηήκαηα, κε 9 ή 18 εξσηήκαηα γηα θάζε ππνθιίκαθα. Κάζε εξψηεκα αλαθέξεηαη ζε έλα επίζεην ή ζε κηα ζχληνκε θξάζε ή νπνία πεξηγξάθεη ηελ εξγαζία. Οη πηζαλέο απαληήζεηο ζπλίζηαληαη ζην «Ναη», «Γελ είκαη ζίγνπξνο-ε», «ρη». Γηα θάζε ηνκέα ηεο θιίκαθαο παξέρεηαη κία ζχληνκα επεμήγεζε ε νπνία αθνινπζείηαη απφ εξσηήκαηα πνπ ηελ αθνξνχλ ελψ κεηαμχ άιισλ παξέρνληαη θαη εξσηήκαηα πνπ πξνδηαζέηνπλ ζεηηθά ή αξλεηηθά αληίζηνηρα. Παξαδείγκαηα εξσηεκάησλ πνπ πεξηέρνληαη ζηελ ελ ιφγσ θιίκαθα είλαη ηα εμήο (Smithetal 1969): «Ζ εξγαζία κνπ είλαη ηθαλνπνηεηηθή» «Ο κηζζφο κνπ είλαη κηθξφηεξνο απφ απηφλ πνπ κνπ αμίδεη» «Σν ζχζηεκα ησλ πξναγσγψλ είλαη άδηθν» «Γελ ππάξρεη αξθεηή επίβιεςε» «Οη ζπλάδειθνί κνπ είλαη ππεχζπλνη» Οη Smithθαη νη ζπλεξγάηεο ηεο ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα αλαβαζκίζνπλ θαη λα βειηηψζνπλ ηελ θιίκαθα JDI, αληηθαηέζηεζαλ νξηζκέλεο απφ ηηο εξσηήζεηο πνπ πεξηειάκβαλε κε απνηέιεζκα λα πξνθχςεη κία λέα θιίκαθα ππνινγηζκνχ ηεο ζπλνιηθήο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο, γλσζηή κε ην φλνκα Job In General Scale (JIG), σο ζπκπιεξσκαηηθφ εξγαιείν ηνπ JDI (Smith et al, 1987). Ζ θιίκαθα JIG απνηειείηαη απφ 18 γεληθέο εξσηήζεηο εθηίκεζεο πνπ έρνπλ άιινηε ηε κνξθή επηζέησλ θαη άιινηε ηε κνξθή ζχληνκσλ θξάζεσλ γηα ηελ εξγαζία ζε γεληθέο γξακκέο. πσο ζπκβαίλεη θαη ζηελ θιίκαθα JDI έηζη θαη ζηελjigγίλεηαη ρξήζε ηξηψλ επηινγψλ απάληεζεο: «Ναη», «Γελ είκαη ζίγνπξνο-ε», «ρη» (Smith et al,1987). 22

23 Ζ θιίκαθα JIG δηαθέξεη απφ ηελ θιίκαθα JDI ζην φηη θαιχπηεη θάπνηεο κνξθέο ηθαλνπνίεζεο πνπ κπνξεί λα είλαη ζεκαληηθέο γηα έλα άηνκν αιιά δελ θαιχπηνληαη απφ ηελ πξνεγνχκελε θιίκαθα (πρ ηθαλνπνίεζε απφ ηνπο πειάηεο, ηελ εθπαίδεπζε θα). Ζ νιηθή ηθαλνπνίεζε δηαθέξεη απφ ηηο πιεπξέο ηεο ηθαλνπνίεζεο πνπ κεηξάεη ην JDI, γηαηί ην δεχηεξν απηφ εξγαιείν πεξηέρεη κφλν πεξηγξαθηθέο εξσηήζεηο ή ζπλδπαζκφ πεξηγξαθηθψλ εξσηήζεσλ θαη εξσηήζεσλ εθηίκεζεο, ελψ γεληθά ζεσξείηαη φηη νη εξσηήζεηο εθηίκεζεο απεηθνλίδνπλ θαιχηεξα ηε γεληθή ηθαλνπνίεζε θαη έρνπλ κεγαιχηεξε αμηνπηζηία σο παξάγνληεο πξφβιεςεο ηεο ζπκπεξηθνξάο. Δπηπιένλ, νη εξσηήζεηο ηνπ JIG αθνξνχλ ζε αηζζήκαηα δηαξθείαο (long term feelings), ελψ ηνπ JDI ζε βξαρππξφζεζκα, θαζεκεξηλά ζπλαηζζήκαηα (Γξάθνπ θαη ζπλ, 2004). Σέινο κηα εμίζνπ γλσζηή θιίκαθα ηεο εξγαζηαθήο ηθαλνπνίεζεο απνηειεί ην εξσηεκαηνιφγην MSQ (Minnesota Satisfaction Questionnaire). Πξφθεηηαη γηα κηα θιίκαθα ε νπνία δηεξεπλά ην θαηά πφζν νη εξγαδφκελνη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη ή δπζαξεζηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο (Γξάθνπ θαη ζπλ, 2004). Σν MSQ κεηξάεη ηξεηο δηαζηάζεηο ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο: ηελ εζσγελή ηθαλνπνίεζε ε νπνία αλαθέξεηαη ζηε θχζε ησλ εξγαζηαθψλ θαζεθφλησλ θαη ζην πσο ληψζνπλ νη άλζξσπνη γηα ηε δνπιεηά πνπ θάλνπλ. ηελ εμσγελή ηθαλνπνίεζε πνπ αθνξά άιιεο πηπρέο ηεο εξγαζίαο φπσο ηνλ κηζζφ θαη ηα επηκέξνπο νθέιε. ηελ ζπλνιηθή εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε Σν πξναλαθεξζέλ εξγαιείν έρεη δχν κνξθέο: κηα αξθεηά εθηεηακέλε εθδνρή ε νπνία απνηειείηαη απφ 100 εξσηήζεηο κνπ κεηξνχλ 20 δηαθνξεηηθέο πηπρέο ηνπ επαγγέικαηνο θαη κηα πην ζχληνκε εθδνρή πνπ πεξηιακβάλεη 20 εξσηήζεηο, κηα γηα θάζε πηπρή ηνπ επαγγέικαηνο. Οη επηινγέο ησλ απαληήζεσλ θπκαίλνληαη ζε πεληαβάζκηα θιίκαθα, απφ «δηφινπ ηθαλνπνηεκέλνο» έσο «πνιχ ηθαλνπνηεκέλνο». Οη 20 δηαζηάζεηο ηεο εξγαζίαο πνπ εθηηκψληαη ζηελ θιίκαθα MSQ είλαη νη εμήο: 1) Αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ, 2) Δπίηεπμε, 3) Γξαζηεξηφηεηα, 4) Πξναγσγέο, 5) Δμνπζία, 6) Πνιηηηθή ηεο εηαηξείαο, 7) Ακνηβή, 8) πλεξγάηεο, 9) Γεκηνπξγηθφηεηα, 10) Αλεμαξηεζία, 11) Ζζηθέο Αμίεο, 12) Αλαγλψξηζε, 13) Τπεπζπλφηεηα, 14) Αζθάιεηα, 15) Κνηλσληθή Τπεξεζία, 16) Κνηλσληθφ Γφεηξν, 17) Δπνπηεία (αλζξψπηλεο ζρέζεηο), 18) Δπνπηεία (ηερληθή), 19) Πνηθηιία, 20) πλζήθεο Δξγαζίαο. 23

24 Ζ θιίκαθα MSQ ζεσξείηαη ρξήζηκν εξγαιείν ζηελ πξνζπάζεηα ησλ νξγαληζκψλ λα δηεξεπλήζνπλ ηηο αλάγθεο ησλ εξγαδνκέλσλ γηα επαγγεικαηηθή επηκφξθσζε, ελψ παξάιιεια κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε ζπκβνπιεπηηθέο κειέηεο θαη γηα ηε δηακφξθσζε ηαθηηθήο ζηηο ακνηβέο εξγαζίαο (Gillet, Schwab 1975). πλνςίδνληαο, ε θιίκαθα JDI είλαη ζπληνκφηεξε απφ ηελ MSQ θαζψο κεηξά πέληε ηνκείο ηεο εξγαζίαο ελψ ε δεχηεξε είθνζη. Πάξαπηα θαη νη δχν θιίκαθεο έρνπλ ηχρεη πνιιψλ εξεπλψλ θαη ζεκεηψλνπλ πςειά επίπεδα εγθπξφηεηαο θαη αμηνπηζηίαο. Επιπηώζειρ ηηρ επαγγελμαηικήρ ικανοποίηζηρ ζηην επγαζιακή ζςμπεπιθοπά ηος αηόμος: 2.7 Απόδνζε ζηελ εξγαζία θαη απνδνηηθόηεηα χκθσλα κε ηε ρνιή ησλ Αλζξσπίλσλ ζρέζεσλ θαη ηε θίλεζε γηα πνηφηεηα ζηελ εξγαζηαθή δσή ησλ αλζξψπσλ, ηφζν ε «δηεχξπλζε ηεο εξγαζίαο», ψζηε απηή λα επεθηαζεί νξηδφληηα, κλα πεξηιακβάλεη δειαδή πεξηζζφηεξα εξγαζηαθά θαζήθνληα ηνπ ίδηνπ επηπέδνπ ππεπζπλφηεηαο, φζν θαη ν «εκπινπηηζκφο» ελέξγεηεο ψζηε απηή λα επεθηαζεί θάζεηα, λα πεξηιακβάλνπλ δειαδή κεγαιχηεξε απηνλνκία θαη ππεπζπλφηεηα, απνζθνπνχλ ζηελ αχμεζε ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο θαη θαη επέθηαζε θαη ηεο παξαγσγηθφηεηαο. Ζ πξνζπάζεηα δεκηνπξγίαο επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο, κέζσ ηνπ ζσζηνχ ζρεδηαζκνχ ηεο εξγαζίαο θαη ηεο παξνρήο δεπηεξεπνπζψλ ακνηβψλ (πρ ειαζηηθφ σξάξην, κνίξαζκα ηνπ έξγνπ θ.ά), έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ βειηίσζε πνηφηεηαο δσήο ζην ρψξν ηεο εξγαζίαο, κε δεπηεξνγελείο επηπηψζεηο ζηελ παξαγσγηθφηεηα, κέζσ ηεο βειηίσζεο ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ θαη ηεο δεκηνπξγίαο αλζξσπίλσλ ζπλζεθψλ ζηνλ νξγαληζκφ. 24

25 2.8 Απνπζηαζκόο Ζ απνπζία απφ ηελ εξγαζία κπνξεί λα ζεσξεζεί απνηέιεζκα ηεο εξγαζηαθήο δπζαξέζθεηαο ησλ ππαιιήισλ. Οη άλζξσπνη πνπ αληηπαζνχλ ηελ δνπιεηά ηνπο, έρνπλ πεξηζζφηεξεο πηζαλφηεηεο λα απνπζηάδνπλ απφ απηήλ, ζπγθξηηηθά κε ηνπο αλζξψπνπο πνπ ηελ αγαπνχλ. Πνιιέο κεηα-αλαιχζεηο έρνπλ δείμεη φηη ε ζρέζε αλάκεζα ζηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη ζηελ απνπζία δελ είλαη ζπλεθηηθή θαη ζπρλά, είλαη ειάρηζηε. ην ζεκείν απηφ αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε απνπζία θαη ε ηθαλνπνίεζε ζπλδένληαη ζηελφηεξα ππφ ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο. Δάλ δειαδή, ζε κία δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή, ε απνρή απφ ηελ εξγαζία παξνπζηάδεη κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ παξνπζία ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν, ηφηε ν εξγαδφκελνο είλαη βέβαην φηη ζα απνπζηάζεη. Ζ έιιεηςε επαγγεικαηηθήο ηθαλνπνίεζεο νδεγεί ζε ηάζεηο απνρψξεζεο θαη ζε απζαίξεηεο απνπζίεο, πνπ έρνπλ κεγάιν θαη αθαλέο θφζηνο γηα ηελ επηρείξεζε ελψ απφ ηελ άιιε κεξηά, δεκηνπξγεί ζηα άηνκα ηελ πεπνίζεζε φηη ζα πξέπεη λα θάλνπλ απιψο ην θαζήθνλ ηνπο θαη ηίπνηα παξαπάλσ. O Nicholson θαη νη ζπλεξγάηεο ηνπ πηζηεχνπλ φηη ηα αίηηα ηεο απζαίξεηεο απνπζίαο απφ ηελ εξγαζία, δελ πξέπεη λα αλαδεηνχλ ζην ίδην ην άηνκν θαη ζην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο πνπ ληψζεη, αιιά ζε θαλνληζηηθά πξφηππα ζην ρψξν εξγαζίαο. Με άιια ιφγηα, ππάξρνπλ ρψξνη εξγαζίαο φπνπ γηα θάπνην ιφγν έρεη άηππα θαιιηεξγεζεί κία «θνπιηνχξα απνπζηψλ», ελψ ζε άιινπο ρψξνπο νη απνπζίεο απνδνθηκάδνληαη απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο εξγαδνκέλνπο, θαη θαηά ζπλέπεηα απνθεχγνληαη. 2.9 Κηλεηηθόηεηα πξνζσπηθνύ Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη ε θηλεηηθφηεηα ηνπ πξνζσπηθνχ (δειαδή απνρψξεζε απφ ηελ ζπγθεθξηκέλε ζέζε θαη αλαδήηεζε λέαο) έρεη βξεζεί φηη ζρεηίδνληαη αξλεηηθά. Απηφ, ελδερνκέλσο λα νθείιεηαη ζην φηη ζηελ ζρέζε απηή ππεηζέξρεηαη ζε κεγάιν βαζκφ, ε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Δίλαη θαλεξφ, φηη πνιινί εξγαδφκελνη ζα αλαδεηήζνπλ θαιχηεξε ακνηβή ή δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο εξγαζίαο. 25

26 Αληίζηξνθα, ζε πεξηφδνπο κεγάιεο χθεζεο, αθφκε θαη φηαλ ππάξρεη δπζαξέζθεηα, ν εξγαδφκελνο είλαη πνιχ πηζαλφλ λα παξακείλεη ζε κία εξγαζία πνπ δελ ηνλ ηθαλνπνηεί, επεηδή αδπλαηεί λα βξεζεί ελαιιαθηηθή ιχζε. Αληίζεηα, ε ζρέζε αλάκεζα ζηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε θαη ζηελ απνρψξεζε ηνπ πξνζσπηθνχ, γίλεηαη ηζρπξφηεξε ζε πεξηφδνπο νηθνλνκηθήο αλάθακςεο θαη ρακειήο αλεξγίαο ηξεο Έλαο ηνκέαο ηεο δσήο κε ηνλ νπνίνλ κπνξεί λα ζπλδεζεί ε εξγαζηαθή δπζαξέζθεηα, είλαη απηφο ηεο πγείαο θαη ηεο επεκεξίαο ησλ ππαιιήισλ. Τπάξρνπλ έξεπλεο πνπ δείρλνπλ φηη, ε εξγαζηαθή δπζαξέζθεηα ζπλδέεηαη κε δηάθνξεο κεηαβιεηέο πγείαο θαζψο νη δπζαξεζηεκέλνη ππάιιεινη αλαθέξνπλ πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα πγείαο, φπσο δηαηαξαρέο χπλνπ, ινηκψμεηο, θαξδηαθά πξνβιήκαηα, άγρνο, εμάξηεζε απφ ην αιθνφι, ζπλαηζζεκαηηθή εμάληιεζε ή αθφκα θαη θαηάζιηςε. Ηδηαίηεξα αγρνγφλα είλαη ηα επαγγέικαηα εθείλα πνπ ζπλεπάγνληαη ζρέζεηο κε αλζξψπνπο, απαηηνχλ ηαρχηεηα ζηε ιήςε ή νη απνθάζεηο πνπ ιακβάλνληαη είλαη δπλαηφλ λα έρνπλ ζνβαξέο νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο ή άιινπ είδνπο ζπλέπεηεο. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ επαγγεικαηηψλ είλαη: Έλζηνινη πρ αζηπλνκηθνί, θχιαθεο ζσθξνληζηηθψλ ηδξπκάησλ θά. Δπαγγεικαηίεο δηνίθεζεο θαη εκπνξίνπ πρ δηαθεκηζηέο, δηεπζπληέο πξνζσπηθνχ θά. Δπαγγεικαηίεο πγείαο: ηαηξνί (ηδηαίηεξα ρεηξνχξγνη), λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ Δπαγγεικαηίεο θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ : δάζθαινη, θνηλσληθνί ιεηηνπξγνί θά Δπαγγεικαηηθή εμνπζέλσζε Σν ζχλδξνκν ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο (burnout) είλαη κία ςπρνινγηθή δηαδηθαζία ζπλαθήο, αιιά φρη ηαπηφζεκε, κε ην επαγγεικαηηθφ άγρνο, αλ θαη είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλε κε απηφ. Αλ ην επαγγεικαηηθφ άγρνο νξηζηεί κε βάζε ηηο απαηηήζεηο ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο απφ ην άηνκν, ζα κπνξνχζε θαη ε επαγγεικαηηθή εμνπζέλσζε λα νξηζηεί ζαλ κία κνξθή επαγγεικαηηθνχ άγρνπο, εθφζνλ ε εκθάληζή 26

27 ηεο θαζνξίδεηαη απφ ηηο ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο ηεο εξγαζίαο θαη πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή θαίλεηαη φηη ππάξρεη ζήκεξα θάπνηα ζχγθιηζε Σν ζχλδξνκν απηφ απνηειείηαη απφ ηξείο επηκέξνπο δηαζηάζεηο : 1) ηε ζπλαηζζεκαηηθή εμάληιεζε 2) ηελ απνπξνζσπνπνίεζε 3) ηε κεησκέλε πξνζσπηθή επίηεπμε Σα δηαζέζηκα φξγαλα γηα ηε κέηξεζε ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο είλαη: Ζ θιίκαθα επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο γηα ην πξνζσπηθφ πγείαο (staff burn out scale for health professionals, SBS-HP), πνπ θαηαζθεπάζηεθε απφ ηνλ Jones(Παππά θαη ζπλ 2008). Απνηειείηαη απφ 30 εξσηήζεηο εθ ησλ νπνίσλ νη 20 πξψηεο ππνινγίδνπλ ηελ επαγγεικαηηθή εμνπζέλσζε ελψ νη ππφινηπεο 10 απνηεινχλ θιίκαθα αλίρλεπζεο ηεο ηάζεο ησλ αλζξψπσλ λα ιέλε ςέκαηα, ηα ιεγφκελα «ςεπδή ζεκεία» θαη, Σν εξσηεκαηνιφγην θαηαγξαθήο ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο (Maslach burn out inventory, MBI)πνπ θαηαζθεπάζηεθε απφ ηηο Maslach θαη Jacksonην 1986 (Παπαδεκεηξίνπ θαη ζπλ, 2008). Σν εξσηεκαηνιφγην πεξηιακβάλεη 22 ζέκαηαπξνηάζεηο, πνπ κεηξνχλ ηηο ηξεηο ραξαθηεξηζηηθέο δηαζηάζεηο ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο: ηε ζπλαηζζεκαηηθή εμάληιεζε (9 πξνηάζεηο), ηελ απνπξνζσπνπνίεζε (5πξνηάζεηο), θαη ηε κεησκέλε πξνζσπηθή επίηεπμε (8 πξνηάζεηο). Οη απαληήζεηο δίλνληαη απφ ηνλ εξσηψκελν ζε κηα θιίκαθα επηά δηαβαζκίζεσλ: (0)-πνηέ, (1)- κεξηθέο θνξέο ην ρξφλν ή ιηγφηεξν, (2)-κηα θνξά ην κήλα ή ιηγφηεξν, (3)-κεξηθέο θνξέο ην κήλα, (4)-κία θνξά ηελ εβδνκάδα, (5)-κεξηθέο θνξέο ηελ εβδνκάδα, (6)-θάζε κέξα (Maslach, Jackson, 1986). Τςειφ επίπεδν επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο ππάξρεη φηαλ θαηαγξάθνληαη πςειέο ηηκέο ζηηο θιίκαθεο ηεο ζπλαηζζεκαηηθήο εμάληιεζεο θαη ηεο απνπξνζσπνπνίεζεο θαη ρακειέο ηηκέο ζηελ θιίκαθα ηεο πξνζσπηθήο επίηεπμεο. Αληίζεηα, ρακειφ επίπεδν επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο ππάξρεη φηαλ θαηαγξάθνληαη ρακειέο ηηκέο ζηηο θιίκαθεο ηεο ζπλαηζζεκαηηθήο εμάληιεζεο θαη ηεο απνπξνζσπνπνίεζεο θαη πςειέο ηηκέο ζηελ θιίκαθα ηεο πξνζσπηθήο επίηεπμεο (Maslach, Jackson 1986). Οη παξάγνληεο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ εκθάληζε ηνπ ζπλδξφκνπ δηαθξίλνληαη ζε: 2 Υαξαθηεξηζηηθά ηεο εξγαζίαο: θπξίσο ζηξεζζνγφλεο θαη δπζκελείο ζπλζήθεο ηεο εξγαζίαο πρ θφξην εξγαζίαο, έιιεηςε απηνλνκίαο θαη εμνπζίαο, θαθέο ζρέζεηο κε 27

28 ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ή ηνπο αλψηεξνπο έιιεηςε ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία, αλεπαξθήο ςπρνινγηθή ππνζηήξημε, απηαξρηθή δηνίθεζε ηνπ νξγαληζκνχ, ακνηβέο θα. 3 Αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο ε ελδπλάκσζε, ε αλζεθηηθφηεηα ζην stress, νη πξνζδνθίεο πνπ έρεη ν επαγγεικαηίαο απφ ηνλ ίδην ηνπ ηνλ εαπηφ αιιά θαη απφ ην ρψξν ζηνλ νπνίν εξγάδεηαη. Οη επηπηψζεηο ηνπ ζπλδξφκνπ ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο εληνπίδνληαη θπξίσο ζηα ίδηα ηα άηνκα αιιά θαη ηνπο νξγαληζκνχο ζηνπο νπνίνπ εξγάδνληαη. Πην αλαιπηηθά: Δπηπηώζεηο ζην ίδην ην άηνκν σκαηηθά ζπκπηψκαηα (θεθαιαιγίεο, αίζζεκα ζσκαηηθήο θφπσζεο, γαζηξεληεξνινγηθά πξνβιήκαηα), (Μπειιάιε θαη ζπλ 2007, Γεκεηξνπνχινο Φηιίππνπ 2008). Φπρνινγηθά ζπκπηψκαηα (ςπρξφηεηα, αδηαθνξία, έιιεηςε θξνληίδαο, ελδηαθέξνληνο θαη ζεβαζκνχ πξνο ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο (πρ αζζελείο) θαη πηζαλφλ ςπρηαηξηθέο δηαηαξαρέο φπσο άγρνο ή θαηάζιηςε (Μπειιάιε θαη ζπλ 2007, Γεκεηξφπνπινο, Φηιίππνπ 2008). Παξαηεξνχληαη επίζεο ελδείμεηο φηη ε επαγγεικαηηθή εμνπζέλσζε κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ αηφκνπ απφ ηε δσή ηνπ (θνηλσληθή θαη πξνζσπηθή), ελψ κπνξεί λα είλαη «κεηαδνηηθή» θαη ζε άιινπο επαγγεικαηίεο πγείαο, ζπλαδέιθνπο ή εθπαηδεπφκελνπο (Παππά θαη ζπλ 2008). Δπηπηώζεηο ζηνλ νξγαληζκό Ζ επαγγεικαηηθή εμνπζέλσζε κπνξεί λα νδεγήζεη ζε απμεκέλε δπζαξέζθεηα απέλαληη ζηελ εξγαζία, κεησκέλε απφδνζε (Μπειιάιε θαη ζπλ, 2007), κεγαιχηεξν αξηζκφ απνπζηψλ (Wuetal, 2007),ελψ έρεη ζπζρεηηζηεί θαη κε απμεκέλε ηάζε ηνπ πξνζσπηθνχ γηα νηθεηνζειή απνρψξεζε απφ ηελ εξγαζία ή αθφκα θαη αιιαγή επαγγέικαηνο (Γεκεηξφπνπινο, Φηιίππνπ, 2008). Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο θαηαγξάθνληαη δηεζλψο κηα ζεηξά πξαθηηθψλ ηφζν ζε αηνκηθφ επίπεδν φζν θαη ζε 28

29 επίπεδν νξγαληζκνχ. Πην αλαιπηηθά ζε αηνκηθφ επίπεδν, ε εθκάζεζε ηερληθψλ ραιάξσζεο θαη δηαρείξηζεο ηνπ ρξφλνπ, ηα πξνγξάκκαηα ζσκαηηθήο άζθεζεο θαζψο θαη νη ηερληθέο εδξαίσζεο θνηλσληθψλ επαθψλ θαη ζηήξημεο (Limetal, 2010) είλαη κεξηθέο απφ ηηο πξαθηηθέο αληηκεηψπηζεο ηνπ ελ ιφγσ θαηλνκέλνπ. ε νξγαλσηηθφ επίπεδν, σο κέζνδνη πξφιεςεο θαη αληηκεηψπηζεο ηεο επαγγεικαηηθήο εμνπζέλσζεο θαηαγξάθνληαη ν θαιχηεξνο ζρεδηαζκφο ησλ επαγγεικαηηθψλ ρψξσλ, ν πξνγξακκαηηζκφο θαη εκπινπηηζκφο ηεο εξγαζίαο, ε ζπκκεηνρηθή ιήςε απνθάζεσλ (Wuetal, 2007), ε απνζαθήληζε ησλ ξφισλ θαη ησλ θαζεθφλησλ ησλ εξγαδνκέλσλ, θαζψο θαη ε δπλαηφηεηα ζπλερηδφκελεο επηκφξθσζεο θαη εθπαίδεπζεο (Φηιίππνπ 2008). ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ΚΙΝΗΣΡΑ ΚΑΙ ΤΠΟΚΙΝΗΗ 3. 1 Η ςποκίνηζη Ζ παξαθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ απνηειεί έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά δεηήκαηα ηεο Γηνίθεζεο αθνχ είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλα κε ηελ αλζξψπηλε ζπκπεξηθνξά θαη κε ηελ απφδνζε ζην ρψξν ηεο νξγάλσζεο. Θα κπνξνχζακε λα νξίζνπκε ζαλ ππνθίλεζε «ηε ζπλαηζζεκαηηθή εθείλε θαηάζηαζε ε νπνία θηλεί ή παξαθηλεί έλα άηνκν λα ελεξγήζεη θαηά έλα νξηζκέλν ηξφπν» (Εεπγαξίδεο θαη Ξπξνηήξεο, 1992). Τπνθίλεζε ζχκθσλα κε ηνλ νξηζκφ φπνπ έρνπλ δψζεη νη Bevelson θαη Steinerείλαη κηα εζσηεξηθή θαηάζηαζε πνπ ελεξγνπνηεί, δξαζηεξηνπνηεί ή ππνθηλεί θαη πνπ δηεπζχλεη ή θαζνδεγεί ηε ζπκπεξηθνξά πξνο ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ» (Koontz and Donnel, 1990). Γηα λα κπνξέζνπκε λα ρεηξηζηνχκε ζσζηά ηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα ζην ρψξν ηεο εξγαζίαο πξέπεη λα πξνζπαζήζνπκε λα θαηαιάβνπκε ηνπο θαζνξηζηηθνχο εθείλνπο παξάγνληεο πνπ δηακνξθψλνπλ ηελ αλζξψπηλε ζπκπεξηθνξά. Ση επηδηψθεη απφ ηελ εξγαζία ηνπ. Ζ ζεσξία ηεο ππνθίλεζεο πξνζθέξεη απαληήζεηο ζε πνιιά εξσηήκαηα θαη κπνξεί λα βνεζήζεη ηα Γηνηθεηηθά ζηειέρε ζην λα θαηαλνήζνπλ ηελ αλζξψπηλε ζπκπεξηθνξά θαη ζ έλα βαζκφ λα πξνβιέςνπλ, λ αιιάμνπλ θαη αθφκε λα ειέγμνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ζην κέιινλ. 29

30 Ο C. Hull ππήξμε ν πξψηνο πνπ έζεζε ηε βάζε γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ζεσξηψλ ηεο παξαθίλεζεο, ππνζηεξίδνληαο φηη απηή είλαη ε ζπλάξηεζε ησλ θηλήηξσλ θαη ησλ ζπλεζεηψλ. Οη ζχγρξνλνη ςπρνιφγνη ζεσξνχλ πιένλ ηηο αλάγθεο θαη ηα θίλεηξα ζαλ ηελ «θαξδηά» ηεο παξαθίλεζεο πνπ εμεγνχλ έλα ζεκαληηθφ κέξνο ηεο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξάο. Αλ θαη δελ ππάξρεη ζπκθσλία κεηαμχ ησλ ζεσξεηηθψλ γηα ηελ ηαμηλφκεζε ησλ θηλήηξσλ, ζηε βηβιηνγξαθία έρνπλ επηθξαηήζεη νη εμήο παξαθάησ δηαθξίζεηο θαη θαηεγνξίεο: Γηάθξηζε Νν 1 Σα θίλεηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ παξφηξπλζε ησλ εξγαδνκέλσλ δηαηξνχληαη ζε νηθνλνκηθά, εζηθά θαη πεξηβαιινληηθά. Α. Οηθνλνκηθά Κίλεηξα Πξφζζεηεο παξνρέο θνηλσληθέο ππεξεζίεο Θέζπηζε ρξεκαηηθψλ βξαβείσλ Αλχςσζε ηνπ επηπέδνπ αζθαιείαο Ζ ακνηβή ηεο εξγαζίαο πκκεηνρή ησλ εξγαδνκέλσλ ζηα θέξδε Β. Ηζηθά Κίλεηξα Απφιπηε πξνζαξκνγή ηνπ εξγαδνκέλνπ ζηελ εξγαζία Ζζηθή ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εθηεινχκελε εξγαζία Αληηθεηκεληθή αμηνιφγεζε ηεο εξγαζίαο Δθαξκνγή ηνπ εκπινπηηζκνχ ηεο εξγαζίαο Θέζπηζε εζηθψλ αηνκηθψλ βξαβείσλ Κπθινθνξία εηδηθνχ εληχπνπ ηεο επηρείξεζεο Οξγάλσζε εηδηθψλ ηειεηψλ πκκεηνρή εθπξνζψπσλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηα φξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ Γ. Πεξηβαιινληηθά Κίλεηξα Καηάιιειεο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο ηεο εξγαζίαο Καηαπνιέκεζε ηεο κνλνηνλίαο ηεο εξγαζίαο 30

31 Γηάθξηζε Νν 2 Α. Πξσηνγελήο Γηάθξηζε ε πείλα ε δίςα ν χπλνο, ε απνθπγή θαηαπφλεζεο ην νμπγφλν ην ζεμ Β. Σα Γεληθά Κίλεηξα Σν θίλεηξν: ε ηθαλφηεηα ε πεξηέξγεηα ε δξαζηεξηφηεηα ε ζηνξγή ή αγάπε Γ. Σα Γεπηεξνγελή Κίλεηξα Σν θίλεηξν: ηεο θνηλσληθήο έληαμεο ηεο αζθάιεηαο ηεο επηηπρίαο ηνπ θχξνπο ηεο δχλακεο ή εμνπζίαο. 3.2 ρέζεηο κεηαμύ θηλήηξσλ Απφ ηα παξαπάλσ γίλεηαη θαλεξή ε πνιππινθφηεηα ηεο παξαθίλεζεο. Ο άλζξσπνο ραξαθηεξίδεηαη απφ έλα κεγάιν αξηζκφ αλαγθψλ-θηλήηξσλ πνπ πξνζδηνξίδνληαη φρη κφλν απφ ηε θχζε ηνπ αιιά θαη απφ ην πεξηβάιινλ κέζα ζην νπνίν δεη, εμειίζζεηαη θαη θπζηθά εξγάδεηαη. Ζ θαηαλφεζε ηεο παξαθίλεζεο απαηηεί φρη κφλν ηε γλψζε ησλ παξαπάλσ αλαγθψλ-θηλήηξσλ αιιά θαη ηεο έληαζεο ηνπ θαζελφο απφ απηά, ηηο ζρέζεηο πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ηνπο θαζψο θαη ηνπο ηξφπνπο ηθαλνπνίεζήο ηνπο. Ζ έληαζε ηνπ 31

32 θάζε θηλήηξνπ δηαθέξεη κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ, αιιά θαη ζηνλ ίδην ηνλ άλζξσπν ζε δηαθνξεηηθφ ρξφλν θαη πεξηβάιινλ. Δπίζεο ππάξρεη κηα ηεξαξρία θηλήηξσλ ζε θάζε άλζξσπν ζχκθσλα κε ηελ έληαζή ηνπο. Οη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ θηλήηξσλ κπνξεί λα είλαη ζπκβηβαζηηθέο ή αληηζεηηθέο. πκβηβαζηηθέο είλαη νη ζρέζεηο κεηαμχ δχν θηλήηξσλ φηαλ ε ηθαλνπνίεζε ηεο αλάγθεο θαη ε κείσζε θαηά ζπλέπεηα ηεο έληαζεο ηεο έρεη σο ζπλέπεηα ηε κείσζε ηεο έληαζεο θαη ηεο άιιεο. Δλψ αληηζεηηθέο είλαη φηαλ ε ηθαλνπνίεζε κηαο αλάγθεο απμάλεη ηελ έληαζε κηαο άιιεο. 3.3 Θεσξίεο ππνθίλεζεο (Motivation) «Οη άλζξσπνη έρνπλ πνιιέο θαη δηάθνξεο αλάγθεο. Σν θάζε άηνκν πξνζπαζεί λα ηηο ηθαλνπνηήζεη. Οη αλάγθεο θαη ηα θίλεηξα δηαθέξνπλ απφ άλζξσπν ζε άλζξσπν, απφ ειηθία ζε ειηθία απφ κηα ζηηγκή ζηελ άιιε θαη απφ κηα θαηάζηαζε ζηελ άιιε 12». πσο αλαθέξεη ν Φαλαξηψηεο «θίλεηξα είλαη κηα εζσηεξηθή παξφηξπλζε πνπ νδεγεί ην άηνκν ζηελ εθδήισζε κηα νξηζκέλεο ζπκπεξηθνξάο 5». Πηζηεχεηαη φηη θάζε άηνκν αγσλίδεηαη ζε φιεο ηηο εθδειψζεηο ηηο δσήο ηνπ γηα λα ηθαλνπνηήζεη ηηο αλάγθεο ηνπ. Ζ αλάγθε είλαη ε θηλεηήξηα δχλακε πνπ σζεί ηνλ εξγαδφκελν λα πξνζθέξεη ην κέγηζην ηεο απφδνζήο ηνπ. Γηα ηηο αλάγθεο θαη ηα θίλεηξα αλαπηχρζεθαλ θάπνηεο ζεσξίεο 2. Σέηνηεο είλαη: 1. Θεσξία A.Maslow 2. Θεσξία F. Herzberg 3. Θεσξία ERG ηνπ Aldfer 32

33 ρήκα 2: ρέζε κεηαμχ ησλ ζεσξηψλ Herzberg-Maslow-Alderfer HERZBERG MASLOW ALDERFER Παπάγονηερ Παπακίνηζηρ Αςηόολοκλήπυζη Αναγνώπιζη Ανάπηςξη Κοινυνικέρ Ανάγκερ σέζειρ Παπάγονηερ Τγιεινήρ Αζθάλεια-ιγοςπιά Φςζιολογικέρ Ανάγκερ Ύπαπξη (Πεγή: Μπνπξαληάο, Μάλαηδκελη, 2002) Ο Maslow πξνζπάζεζε κε ηηο έξεπλέο ηνπ λα πξνζδηνξίζεη ηα θίλεηξα πνπ επεξεάδνπλ ηελ αλζξψπηλε ζπκπεξηθνξά. Δλψ ν Hezrberg αζρνιείηαη κε ηα θίλεηξα ηθαλνπνίεζεο απηψλ ησλ αλαγθψλ κέζα ζην πεξηβάιινλ ηνπ νξγαληζκνχ. ε κεηαγελέζηεξν ζηάδην ν Alderferκε ηελ ζεσξία ERCηνπ Alderfer, κε ηελ δηαθνξνπνίεζή ηεο βξίζθεηαη πην θνληά ζηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη είλαη αλακθηζβήηεηα πην ξεαιηζηηθή. Οη ζεσξίεο ηνπ Maslow, Herzeberg, Alderferθαη άιισλ είλαη αξθεηά ζεκαληηθέο θαη πξνζθέξνπλ ζσζηνχο θαη ρξήζηκνπο ηξφπνπο ππνθίλεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ φηαλ ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηνλ πξντζηάκελν-εγέηε. Αλαθεθαιαηψλνληαο ηα φζα κέρξη ηψξα παξνπζηαζηήθαλ κπνξεί λα εηπσζεί πσο ην ζέκα ηεο εγεηηθήο ζπκπεξηθνξάο απαζρφιεζε θαη εμαθνινπζεί λα απαζρνιεί έληνλα ηνπο κειεηεηέο κε απνηέιεζκα λα έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξεο ζεσξίεο ζρεηηθά κε ην ηη αθξηβψο είλαη εγεζία θαη πνηνο είλαη ν πιένλ απνηειεζκαηηθφο ηξφπνο εθδήισζεο απηήο. ήκεξα, είλαη θνηλφο απνδεθηφ φηη ν εγέηεο δελ απνηειεί κεκνλσκέλν πξφζσπν αιιά ηνλ έλα πφιν ηεο δπαδηθήο ζρέζεο: εγέηεο νκάδα. Αθφκα πιαηχηεξα, ν εγέηεο δελ είλαη παξά έλα παξάγσγν κηαο «νιηθήο θαηάζηαζεο εγεζίαο», ε νπνία πεξηιακβάλεη ηελ νκάδα θαη ην πεξηβάιινλ ηεο, ζηελ ζπγθεθξηκέλε ηζηνξηθή ζηηγκή ηεο εμέιημήο ηεο. 33

34 3.4 Θεσξία ησλ αλζξώπηλσλ αλαγθώλ (Μaslow A.) Ο Abraham Maslow ην 1943, δηαηχπσζε γηα πξψηε θνξά κηα νινθιεξσκέλε άπνςε γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ, κε ηελ εξγαζία «A. Theory of Human Motivation ππνζηήξημε φηη ν άλζξσπνο ππνθηλείηαη ζηελ πξνζπάζεηα λα θαιχςεη ηηο έκθπηεο θαη θπζηθέο αλάγθεο ηνπ. Καζφξηζε θαη ηεξάξρεζε πέληε(5) θαηεγνξίεο αλζξψπηλσλ αλαγθψλ, σο εμήο (Maslow, 1954): Ζ ππξακίδα ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ θαηά Maslow: 1. Βηνινγηθέο, δειαδή νη απφιπηα βαζηθέο γηα ηελ αλζξψπηλε χπαξμε (δηαηξνθή, ζηέγε θ.α) πνπ νη άλζξσπνη επηζπκνχλ θαη επηδηψθνπλ λα ηθαλνπνηήζνπλ πξψηηζηα. 2. Αζθάιεηαο, δειαδή νπζηψδεηο αλάγθεο γηα ηε δηαζθάιηζε κηαο αλεθηήο δσήο (αξξψζηηεο, θπζηθά θαηλφκελα, κφληκε εξγαζία, αζθάιηζε θ.α) πνπ ζπλδένληαη κε ηελ πξνζηαζία απφ θπζηθνχο ή ςπρνινγηθνχο θηλδχλνπο. 3. Κνηλσληθέο, δειαδή θαιψλ ζρέζεσλ, θνηλσληθφηεηαο (θηιία, αγάπε, θνηλσληθή απνδνρή θ.α) σο απνηέιεζκα ηεο θνηλσληθνπνίεζεο ηνπ αηφκνπ θαη ηεο επηδίσμεο λα εληαρζεί ζηε θνηλφηεηα δεκηνπξγψληαο ζρέζεηο. 4. Κχξνπο θαη εθηίκεζεο, δειαδή ε αλάγθε λα αλαγλσξηζζνχλ ε πξνζπάζεηα θαη ε πξνζσπηθφηεηα είηε ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν, είηε ζηελ θνηλφηεηα πνπ δνπλ θαη δξαζηεξηνπνηνχληαη. 5. Απηνπξαγκάησζεο, δειαδή ηεο ελεξγνπνίεζεο ησλ ηθαλνηήησλ θαη δπλαηνηήησλ ηνπ αλζξψπνπ πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηήζεη ηηο θηινδνμίεο θαη ηα ηδαληθά ηνπ. Απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο κεζφδνπο δηνίθεζεο ην «ζπκκεηνρηθφ κάλαηδκελη», ζηεξίδεηαη ζηελ αλάγθε ηνπ αλζξψπνπ γηα απηνπξαγκάησζε θαη βαζίδεηαη ζην κνίξαζκα ηεο εμνπζίαο θαη ησλ αξκνδηνηήησλ πνπ πξνυπνζέηεη ηελ ελεξγνπνίεζε ηεο ππεπζπλφηεηαο θαη αθνζίσζεο. Ο άλζξσπνο ππνθηλείηαη απφ ηελ πξνζπάζεηα λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο κε βάζε ηελ ηεξαξρία θαη κφλν εθφζνλ έρεη θαιπθζεί ε πξνεγνχκελε θαηεγνξία, μεθηλψληαο απφ ηηο πξψηεο πνπ βξίζθνληαη ζηε βάζε ηεο ππξακίδαο θαη θζάλνληαο κέρξη ηελ αλάγθε απηνπξαγκάησζεο πνπ βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή. ηαλ έρεη ηθαλνπνηεζεί κηα θαηεγνξία αλαγθψλ, ζηακαηά λα ιεηηνπξγεί σο 34

35 θίλεηξν θαη ε πξνζπάζεηα ηεο ππνθίλεζεο εζηηάδεηαη ζηε θάιπςε ηεο επφκελεο θαηεγνξίαο. Ο κάλαηδεξ πξέπεη λα ζπλερίζεη ηελ πξνζπάζεηα ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ, αιιάδνληαο πξνζαλαηνιηζκφ θηλήηξσλ ψζηε λα θαιπθζνχλ νη επφκελεο. Τπνζέηνληαο φηη ππάξρνπλ νη ηθαλφηεηεο απφ ηνλ εξγαδφκελν, ν πξντζηάκελνο κπνξεί λα θάλεη κηα απνηειεζκαηηθή δνπιεηά ππνθίλεζεο πηέδνληαο θαη παξέρνληαο επθαηξίεο αλάπηπμεο, δίλνληαο δειαδή ζηνλ εξγαδφκελν λα θάλεη θάηη παξαπάλσ, αληακείβνληαο ηελ επηηπρία ηνπ κε απμήζεηο ζην κηζζφ ηνπ. Ζ θξηηηθή ζηε ζεσξία ηνπ Maslow εζηηάζηεθε φηη ε δφκεζε ηεο ηεξαξρίαο ησλ αλαγθψλ δελ ιακβάλεη ππφςε, νχηε ηηο αλζξψπηλεο ηδηαηηεξφηεηεο, νχηε ηε δηαθνξεηηθή αληηκεηψπηζή ηνπο απφ θάζε άλζξσπν. 3.5 H Θεσξία ηνπ ERG ηνπ Alderfer Ο Clayton Alderfer δηαηχπσζε ηελ ERG Theory θαη θαζφξηζε ηξείο(3) αλάγθεο: 1. ηεο χπαξμεο, κε ηελ έλλνηα ηεο πιηθήο ππφζηαζεο. 2. ηεο ζπζρέηηζεο, κε ηελ έλλνηα ησλ δηαπξνζσπηθψλ θαη θνηλσληθψλ ζρέζεσλ. 3. ηεο αλάπηπμεο, κε ηελ έλλνηα ηεο πξνζσπηθήο αλάπηπμεο θαη εμέιημεο. Γελ φξηζε θάπνηα απζηεξή ηεξαξρηθή ζρέζε, αιιά αλαθέξζεθε ζε κηα θίλεζε ζην εχξνο ησλ αλαγθψλ. Ζ ηθαλνπνίεζε γηα ηελ αλάγθε χπαξμεο παξαθηλεί ηελ ηθαλνπνίεζε ηεο ζπζρέηηζεο θαη κεηά ηεο αλάπηπμεο. Ζ απνγνήηεπζε γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ηεο αλάγθεο αλάπηπμεο κεηαθέξεη ηελ πξνζπάζεηα ζηηο άιιεο δχν αλάγθεο. Τπνζηεξίδεη ηελ δηαθνξνπνίεζε ησλ αλαγθψλ, πνπ έρεη λα θάλεη κε ηελ πνιππινθφηεηα θαη ηελ επθξίλεηά ηνπο ζε θάζε άλζξσπν. Θεσξήζεθε κηα ζπλέρεηα ηεο ζεσξίαο ηνπ Maslow θαη δέρηεθε ηελ πεξηζζφηεξε θξηηηθή ζην πεδίν ηεο απφδεημεο. Σέζεθαλ εξσηήκαηα φπσο: Πφζεο πξαγκαηηθά ζεκαληηθέο αλζξψπηλεο αλάγθεο ππάξρνπλ; Μπνξνχλ νη αλάγθεο λα δηακνξθσζνχλ ηερλεηά; Μπνξεί έλα εξγαζηαθφ απνηέιεζκα λα ηθαλνπνηήζεη πάλσ απφ κηα αλάγθε; Τπάξρεη θάπνηα ηεξαξρία ζηηο αλζξψπηλεο αλάγθεο; Πνηεο είλαη νη επζχλεο ησλ ζηειερψλ; Πφζν νξζή είλαη ε άπνςε φηη νη αλζξψπηλεο αλάγθεο είλαη ίδηεο παληνχ; 35

36 Σα εξσηήκαηα απηά έθαλαλ αλαπνηειεζκαηηθή ηελ δπλαηφηεηα εθαξκνγήο ησλ ζεσξηψλ πνπ αζρνιήζεθαλ κε ηηο αλζξψπηλεο αλάγθεο, αιιά έδσζαλ ην έλαπζκα λα βξεζεί ν ζπλδεηηθφο θξίθνο κεηαμχ ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ, ηεο ππνθίλεζεο θαη ηεο ηθαλνπνίεζεο πνπ λνηψζεη ν εξγαδφκελνο απφ ηελ εξγαζία ηνπ (Jewell and Siegal, 1990). 3.6 Θεσξία ησλ δύν παξαγόλησλ ( Ηerzberg F. ) Ζ ζεσξία ησλ δχν παξαγφλησλ (Motivator-Hygiene Theory) ηνπ Herzberg, ζε αληίζεζε κε εθείλε ηνπ Maslow, βαζίζηεθε ζε απνηειέζκαηα έξεπλαο. χκθσλα κε απηήλ, ε απνπζία νξηζκέλσλ παξαγφλησλ ηνπ πιαηζίνπ εξγαζίαο, πνπ εκθαλίδνληαη ζπλήζσο εμσγελψο ζηνλ εξγαδφκελν θαη ηνπ επηβάιινληαη ή ηνπ πξνζθέξνληαη απφ ηε δηνίθεζε, είλαη αηηία δπζαξέζθεηαο αιιά ε παξνπζία ηνπο δε ζεκαίλεη ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ιεηηνπξγνχλ δειαδή σο παξάγνληεο πγηεηλήο-ζπληήξεζεο. Ο εξγαδφκελνο έρεη ιίγεο δπλαηφηεηεο παξέκβαζεο θαη αιιαγήο, εθφζνλ είλαη δπζαξεζηεκέλνο κε θάπνηνπο απφ απηνχο. Τπάξρνπλ φκσο θαη νη παξάγνληεο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ην πεξηερφκελν ηεο εξγαζίαο είλαη ελδνγελείο θαη ππνθηλνχλ ζεηηθά ηνπο εξγαδφκελνπο, ηνπο ηθαλνπνηνχλ θαη πηζαλή απνπζία ηνπο αθήλεη αδηάθνξνπο, εθφζνλ ππάξρνπλ νη παξάγνληεο πγηεηλήο. Απηνί έρνπλ λα θάλνπλ κε πξνζσπηθά ζπλαηζζήκαηα, αληηιήςεηο, ππνθεηκεληθέο πξνζεγγίζεηο θαη αμίεο. Ζ έξεπλα ηνπ Herzberg αλέδεημε (8) παξάγνληεο πγηεηλήο, ζπληήξεζεο θαη (6) παξάγνληεο ππνθίλεζεο (Herzberg, Mausner and Snyderman, 1959). ηελ πξνζπάζεηα ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ, νη κάλαηδεξ ζα πξέπεη λα επηθεληξσζνχλ ζηνπο παξάγνληεο ππνθίλεζεο πνπ είλαη ςπρνινγηθνί θαη δπζδηάθξηηνη, θαη φρη ζηνπο παξάγνληεο πγηεηλήο πνπ είλαη απιά νη πξνυπνζέζεηο θαη ηελ ζπληεξνχλ. Ζ θξηηηθή ηεο ζεσξίαο εζηηάζηεθε ζηηο δπλαηφηεηεο ππνθίλεζεο ηνπ ρξήκαηνο, ηνπ θχξνπο θαη ησλ δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ, πνπ θαηά ηνλ Herzberg, ιεηηνπξγνχλ κφλν σο αληηθίλεηξα. 36

37 3.7 Θεσξία ηεο θάιπςεο ησλ επίθηεησλ αλαγθώλ (McClelland D.) ηε ζεσξία ηεο θάιπςεο ησλ επίθηεησλ αλαγθψλ, ν David McClelland θαζφξηζε ηξείο (3) θαηεγνξίεο αλαγθψλ (McClelland, 1975): 1. Σελ αλάγθε επηηπρίαο, δειαδή ηελ επηζπκία νινθιήξσζεο ζρεηηθά δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζηφρσλ γηα ηελ εμέιημε θαη αλάπηπμε. Σα άηνκα αλαιακβάλνπλ δχζθνια θαζήθνληα θαη αξκνδηφηεηεο, κφλν φηαλ μέξνπλ θαη ππεχζπλα εθηηκνχλ φηη ζα πεηχρνπλ. 2. Σελ αλάγθε δηαζπλδέζεσλ κε ηξίηνπο, δειαδή ηελ επηζπκία ζχλαςεο ζρέζεσλ κε άιινπο αλζξψπνπο γηα ηελ επίηεπμε ζεηηθψλ απνηειεζκάησλ φπνπ ην θίλεηξν δελ είλαη ε απφδνζε αιιά ε απνδνρή απφ ηελ νκάδα. Ζ αλάγθε γηα δεκηνπξγία δεζκψλ είλαη επίθηεηε θαηά ηνλ McClelland θαη είλαη απνηέιεζκα ηεο θνηλσληθνπνίεζεο ηνπ αηφκνπ. 3. Σελ αλάγθε εμνπζίαο ή δχλακεο, δειαδή ηελ επηξξνή ζηελ ζπκπεξηθνξά άιισλ αλζξψπσλ θαη θαηαζηάζεσλ είηε γηα λα επηθξαηήζνπλ ζε πξνζσπηθφ επίπεδν, είηε γηα λα ηε ρξεζηκνπνηήζνπλ πξνο φθεινο ηεο νκάδνο ή ηνπ νξγαληζκνχ. Σα ζηειέρε εκθαλίδνπλ δχν δηαθξηηέο εμνπζίεο, κηα ζεηηθή- «θνηλσληθή εμνπζία» πνπ κπνξεί λα παξαθηλήζεη ηνπο εξγαδφκελνπο, κε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πξνζσπηθφηεηαο ησλ ζηειερψλ, ηελ πίζηε ζην εμνπζηαζηηθφ ζχζηεκα, ηελ πξνηίκεζε ζηελ εξγαζία θαη πεηζαξρία, ηνλ αιηξνπηζκφ θαη ηελ πίζηε ζηε δηθαηνζχλε θαη κηα αξλεηηθή «πξνζσπηθή εμνπζία» πνπ αζθείηαη γηα ηδηνηειέο φθεινο θαη βαζίδεηαη ζηελ αληίιεςε ηεο επηθπξηαξρίαο ηνπ εμνπζηαζηή πνπ θεξδίδεη έλαληη ησλ εμνπζηαδφκελσλ πνπ ράλνπλ. Ο McClelland ππνζηήξημε φηη νη αλάγθεο δελ ππάξρνπλ απφ ηε γέλλεζε θαη δελ θιεξνλνκνχληαη απφ ηνπο πξνγφλνπο, αιιά δηακνξθψλνληαη θαη αιιάδνπλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δσήο ηνπ αλζξψπνπ, γελφκελεο θαηαλνεηέο κέζσ ηεο θνπιηνχξαο θαη ησλ κεζφδσλ κάζεζεο κηαο θνηλσλίαο. 37

38 3.8 Θεσξία ζζέλνπο πξνζδνθίαο ( Vroom V. ) Ο Victor Vroom δηαηχπσζε κηα ελδηαθέξνπζα ζεσξία γηα ηελ ηθαλνπνίεζε πνπ αλαπηχρζεθε παξαπέξα απφ ηνπο Porter θαη Lawler θαη ηελ νλφκαζε ζεσξία ηεο πξνζδνθίαο. Ζ βαζηθή παξαδνρή ηεο είλαη φηη ε αλζξψπηλε ζπκπεξηθνξά δηακνξθψλεηαη κέζα απφ κηα ππνθεηκεληθή ζπλεηδεηή δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ. Ζ ζεσξία ηεο πξνζδνθίαο δηακνξθψλεηαη κέζα απφ ηηο πξνζσπηθέο νξζνινγηζηηθέο πξνηηκήζεηο, πνπ πηζαλά επεξεάδνληαη απφ εμσγελείο παξάγνληεο γηα ηα απνηειέζκαηα ησλ ελαιιαθηηθψλ θηλήζεσλ θαη πξάμεσλ, θαη ζηνρεχεη ζην λα πξνβιέςεη ηελ αηνκηθή ζπκπεξηθνξά. Ζ ππνθίλεζε εμαξηάηαη απφ ηε δπλακηθφηεηα, πξνζδνθία θαη ελεξγνπνίεζε (Vroom, 1964). Τπνθίλεζε= Γπλακηθφηεηα * πξνζδνθία * ελεξγνπνίεζε Ζ δπλακηθφηεηα κεηξάεη ηελ πξνηίκεζε ηνπ αηφκνπ γηα κηα ζπγθεθξηκέλε ακνηβή απφ ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ. Ζ πξνζδνθία κεηξάεη ηε γλψζε ηνπ αηφκνπ γηα ηελ εξγαζηαθή απφδνζε ηνπ, πνπ νδεγεί ζηα επηζπκεηά απνηειέζκαηα. Ζ ελεξγνπνίεζε κεηξάεη ηε γλψζε ηνπ αηφκνπ φηη ε αληακνηβή πνπ ηνπ ππνζρέζεθαλ ζα ηνπ δνζεί, φηαλ ζα έρεη εθπιεξψζεη κε επηηπρία ηελ εξγαζία ηνπ. Ζ ππνθίλεζε ηνπ εξγαδνκέλνπ νδεγεί ζηε δξάζε θαη ζηε επίηεπμε πξσηεπφλησλ (παξαγσγηθφηεηα, απνπζίεο θ.α) θαη δεπηεξεπφλησλ απνηειεζκάησλ (αχμεζε απνδνρψλ, πξναγσγή θ.α). 3.9 Σν ππόδεηγκα ησλ Porter θαη Lawler Βαζηδφκελνη ζε κεγάιν βαζκφ ζηε ζεσξία ηεο πξνζδνθίαο, νη Porter θαη Lawler έρνπλ θαηαζθεπάζεη έλα πνιχ πιεξέζηεξν ππφδεηγκα ηεο ππνθίλεζεο θαη ην έρνπλ εθαξκφζεη ζηε κειέηε ηνπο πάλσ ζε δηνηθεηηθά ζηειέρε. Καηά ηνπο Porter θαη Lawler νη άλζξσπνη ζπάληα θάζνληαη θαη θαηαγξάθνπλ ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα απφ κηα ζρεδηαδφκελε ζπκπεξηθνξά, ζπάληα ππνινγίδνπλ πξνζδνθίεο θαη πξνηηκήζεηο, θαζψο θαη ζπάληα πνιιαπιαζηάδνπλ ή αζξνίδνπλ πηζαλφηεηεο, εθηφο βέβαηα θαη αλ ηνπο δεηεζεί θάηη ηέηνην. 38

39 Σν ππφδεηγκα ππνθίλεζεο ησλ Porter θαη Lawler απνηειεί κία πεξαηηέξσ εμέιημε ηεο ζεσξίαο ηνπ Vroom.ην πνιπκεηάβιεην ππφδεηγκα ηνπο πεξηιακβάλνπλ θαη ηηο ηξεηο κεηαβιεηέο πνπ ρξεζηκνπνηεί ν Vroom, ζχκθσλα κε ηελ παξαθάησ αληηζηνηρία : Πξνζπάζεηα = Γχλακε θαηά ηνλ Vroom Τπνθεηκεληθή (Αληηιεπηηθή) πηζαλφηεηα Πξνζπάζεηαο Αληακνηβήο = Πξνζδνθίαο θαηά ηνλ Vroom. Αμία Αληακνηβήο = Πξνηίκεζε, θαηά ηνλ Vroom Γηαπηζηψλνπκε ινηπφλ φηη ην ππφδεηγκα Porter θαη Lawler παξφηη πην ζχλζεην απφ άιιεο ζεσξίεο ηεο ππνθίλεζεο, είλαη ζρεδφλ βέβαην φηη απεηθνλίδεη επαξθέζηαηα ην ζχζηεκα ηεο ππνθίλεζεο Θεσξία ηεο δηθαηνζύλεο ηζνηηκίαο Σε κε αλαθνξά ηεο πξνεγνχκελεο ζεσξίαο γηα ηα δίθαηα ή φρη απνηειέζκαηα ηεο επηιεγκέλεο αηνκηθήο ζπκπεξηθνξάο, έξρεηαη λα θαιχςεη ε ζεσξία ηεο δηθαηνζχλεοηζνηηκίαο. Ζ βάζε ηεο ζεσξίαο είλαη φηη νη εξγαδφκελνη ππνθεηκεληθά ζπγθξίλνπλ ηελ πξνζπάζεηα-πξνζθνξά εξγαζίαο κε ηα απνηειέζκαηα-αληακνηβέο απφ απηήλ θαη κάιηζηα ζε νξγαληζκνχο, ζπγθξίλνληαη κε άιινπο εξγαδφκελνπο φηαλ αηζζάλνληαη αδηθεκέλνη θαη γηα λα ππάξμεη ηζνηηκία πξνζπαζνχλ λα δηνξζψζνπλ ηελ αδηθία. Δάλ ν εξγαδφκελνο εθηηκήζεη φηη ε πξνζθνξά ηνπ είλαη κεγαιχηεξε απφ ην απνηέιεζκα, πξνζπαζεί είηε λα ηε κεηψζεη, είηε λα απαηηήζεη ηελ αχμεζε ησλ αληακνηβψλ ηνπ. ηαλ ηα νθέιε πνπ ιακβάλεη αληηζηνηρνχλ ζηελ πξνζπάζεηα πνπ θαηέβαιε, ηφηε ππάξρεη αίζζεκα δηθαηνζχλεο θαη ν εξγαδφκελνο ζα ζπλερίζεη λα βειηηψλεηαη θαη λα ππνθηλείηαη κε ηε βεβαηφηεηα φηη ε κεγαιχηεξε πξνζπάζεηά ηνπ ζα εθηηκεζεί αλάινγα. ε ζχγθξηζε κε άιινπο εξγαδφκελνπο, φηαλ δελ ππάξρεη δηαηαξαρή ηεο ηζνηηκίαο ηεο πξνζπάζεηαο πνπ θαηέβαιιε κε ηα νθέιε πνπ απεθφκηζε ζε ζρέζε κε ηνπο άιινπο, ζα ππάξμνπλ ζεηηθέο αληηδξάζεηο θαη ζα ππνθηλεζεί λα ηηο δηαηεξήζεη (Adams, 1963). 39

40 3.11 Θεσξία Υ θαη Θεσξία Φ Ο Mayo πξψηα θαη ν Mcgregor αξγφηεξα ππνζηήξημαλ φηη ν ραξαθηήξαο ησλ ζεσξηψλ ησλ θιαζζηθψλ δελ ήηαλ ξεαιηζηηθφο θαη φηη αγλνεί ηηο επηδξάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνθνηλσληθνχ πεξηβάιινληνο, ηεο ηερληθήο πξνφδνπ θαη ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα. χκθσλα κε ηηο παξαπάλσ ηδέεο ν Mcgregor παξνπζίαζε δπν δηαθνξεηηθέο ζεσξίεο πεξί νξγαλψζεσο. Σελ ζεσξία Υ θαη ηελ ζεσξία Φ, πνπ ζηεξίδνληαη ζε ππνζέζεηο ζρεηηθά κε ηελ αλζξψπηλε θχζε θαη ππνθίλεζε. Η ζεσξία Υ. Ζ ζεσξία απηή ππνζέηεη φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη πξνηηκνχλ λα θαζνδεγνχληαη, φηη απφ κφλνη ηνπο έρνπλ ηελ ηάζε λα εξγάδνληαη φζν ην δπλαηφ ιηγφηεξν, απνθεχγνπλ ηηο επζχλεο θαη ηελ πξνζπάζεηα, ελψ βάδνπλ ηελ αζθάιεηα πάλσ απ φια θαη θαη επέθηαζε ππνθηλνχληαη απφ ην ρξήκα θαη ηελ απεηιή ηεο ηηκσξίαο. Ζ απαηζηφδνμε απηή ππφζεζε απνηειεί ηε βάζε γηα ηα δηάθνξα απηαξρηθά ζπζηήκαηα θαζψο θαη γηα νξηζκέλα ζπζηήκαηα ζπγθεληξσηηθήο νξγάλσζεο, πνπ ζπλεζίδεηαη ε παξνρή αληακνηβψλ ε θπξψζεσλ. Έηζη παξαγλσξίδεηαη ηειείσο ν πξαγκαηηθφο ραξαθηήξαο ησλ θηλήηξσλ, ελψ ν εμσηεξηθφο έιεγρνο είλαη ν θχξηνο παξάγνληαο πνπ πξέπεη λα βαζηζηεί θαλείο φηαλ έρεη λα θάλεη κε αλεηιηθξηλή, αλεχζπλα θαη αλψξηκα άηνκα. Η ζεσξία Φ. Δίλαη κηα αηζηφδνμε πξνζέγγηζε εξκελείαο ηεο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξάο θαη ζχκθσλα κε απηή ηα επηρεηξεζηαθά ζηειέρε πξέπεη λα πξνζθεχγνπλ αληί ηνπ εμαλαγθαζκνχ ζηελ εκπηζηνζχλε. Αλ νη ζπλζήθεο είλαη επλντθέο, ε εξγαζία είλαη ηφζν θπζηθή φζν θαη ην παηρλίδη, ελψ ε ηθαλφηεηα γηα επίιπζε πξνβιεκάησλ νξγαλψζεσο είλαη πνιχ δηαδεδνκέλε ζηα άηνκα. Σέινο, ν απηνέιεγρνο είλαη απαξαίηεηνο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο νξγάλσζεο αθνχ ηα άηνκα κπνξνχλ λα απηφ-θαζνδεγνχληαη θαη λα είλαη δεκηνπξγηθά ζηελ εξγαζία ηνπο αλ ππνθηλνχληαη ζσζηά. Ζ γεληθή εληχπσζε πνπ δίδεηαη είλαη φηη ηα δηνηθεηηθά ζηειέρε πνπ απνδέρνληαη ηηο ππνζέζεηο ηεο ζεσξίαο Υ γηα ηελ αλζξψπηλε θχζε ζπλήζσο δηεπζχλνπλ, ειέγρνπλ θαη επηβιέπνπλ απφ θνληά ηνπο πθηζηάκελνχο ηνπο, ελψ νη δηνηθεηέο πνπ δέρνληαη ηελ ζεσξία Φ επηηξέπνπλ ηνλ απηνέιεγρν θαη έρνπλ δηάζεζε λα βνεζνχλ ηνπο πθηζηάκελνχο ηνπο. 40

41 3.12 Θεσξία ηεο επηξξνήο (Locke ) O Edwin Locke κέζα απφ ηε ζεσξία ησλ δχν παξαγφλησλ (Affect theory) πξφηεηλε λα θαζνξίζνπκε ζηφρνπο ζε έλαλ εξγαζηαθφ ρψξν, πνπ ζα έρνπλ ζρέζε κε ηηο πξνζσπηθέο αμίεο ησλ αλζξψπσλ ψζηε λα ηηο ηθαλνπνηήζνπκε. Ζ ζπλεηδεηή δηαδηθαζία ηεο ζηνρνζεζίαο θάλεη ηνπο πξντζηακέλνπο θαη πθηζηακέλνπο λα πξνζπαζήζνπλ λα βξνχλε ηξφπνπο ψζηε λα ηνπο πεηχρνπλ θαη λα εηζπξάμνπλ πξνζσπηθή ηθαλνπνίεζε θαη αληακνηβή. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο δηαδηθαζίαο είλαη ε αθξίβεηα ηνπ ζηφρνπ, ε δπζθνιία θαη ν βαζκφο ηεο πξνζπάζεηαο πνπ απαηηείηαη. Οη ππνζέζεηο πνπ ζηεξίδεηαη ε ζεσξία είλαη (Locke, 1976): Ο ζηφρνο λα είλαη πςειφο θαη λα κελ είλαη εχθνινο. ζν πην δχζθνινο είλαη, ηφζν κεγαιχηεξε ζα είλαη ε εξγαζηαθή επίδνζε. Ο ζηφρνο λα είλαη δηαηππσκέλνο κε αθξίβεηα θαη λα νξίδεη ηη πξέπεη λα γίλεη, πφηε θαη απφ πνηνπο. Ζ επαλαηξνθνδφηεζε λα είλαη ζπρλή θαη πάληα ζρεηηθή κε ηα ρξνληθά φξηα επίηεπμεο ηνπ ζηφρνπ. Απηνί πνπ αλαιακβάλνπλ λα ηνπο πεηχρνπλ, ζα πξέπεη λα ηνπο έρνπλ απνδερηεί πιήξσο. Γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε ζεσξία, ε αληακνηβή ρξεζηκεχεη γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπο. Παξάγνληεο φπσο ε πξνυπεξεζία, ε νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε θ.α δελ βνεζάλε ζηελ εθαξκνγή ηεο ζεσξίαο. Οη κεγάιεο επηρεηξήζεηο ηεο Γχζεο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηελ επειημία ησλ εξγαδνκέλσλ, ηα λέα ζπζηήκαηα ακνηβψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ παξαγσγηθφηεηα, ην ηειηθφ εξγαζηαθφ απνηέιεζκα, ην χςνο παξαγσγήο, ην πνζνζηφ πσιήζεσλ θ.α. έρνπλ ζεσξεηηθφ ππφζηξσκα ηα ζπζηήκαηα παξαθίλεζεο θαη αμηνιφγεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ βαζίδνληαη ζηνπο εξγαζηαθνχο ζηφρνπο. 41

42 3.13 Θεσξία ησλ ραξαθηεξηζηηθώλ ηεο εξγαζίαο ( Hackman & Oldham ) Ζ ζεσξία απηή πνπ αλαπηχρζεθε απφ ηνπο Hackman & Oldham (1976) αλαθέξεηαη ζηε χπαξμε ζπγθεθξηκέλσλ εξγαζηαθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ επεξεάδνπλ κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν ηε ζπκπεξηθνξά θαη ηηο ζηάζεηο ησλ εξγαδνκέλσλ. Σα ραξαθηεξηζηηθά απηά είλαη: ε πνηθηιία δεμηνηήησλ, ε ηαπηφηεηα ηνπ έξγνπ, ε ζπνπδαηφηεηα ηνπ έξγνπ, ε απηνλνκία θαη ε αλαηξνθνδφηεζε (feedback). Ζ αιιαγή ζηα ραξαθηεξηζηηθά απηά δελ επηδξά άκεζα ζηελ εξγαζηαθή ζπκπεξηθνξά, επεξεάδεη, φκσο, ηνλ ηξφπν πνπ ηα άηνκα βηψλνπλ ηηο αληηδξάζεηο ζε απηέο ηηο αιιαγέο. Απηά ηα ςπρνινγηθά βηψκαηα νδεγνχλ κε ηε ζεηξά ηνπο, ζε αιιαγέο ζηα θίλεηξα εξγαζίαο θαη ζηε ζπκπεξηθνξά. Απνδείρζεθε εξεπλεηηθά φηη ηα άηνκα παξνπζηάδνπλ δηαθνξεηηθφ βαζκφ ζηελ αλάγθε αλάπηπμεο θαζψο θαη φηη εθείλα πνπ έρνπλ εληνλφηεξα απηή ηελ αλάγθε επεξεάδνληαη πεξηζζφηεξν απφ ηηο αιιαγέο απηέο θαη έρνπλ πην ηζρπξά θίλεηξα γηα κεγαιχηεξε παξαγσγηθφηεηα γεγνλφο πνπ νδεγεί ζε κεγαιχηεξε επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε απ φηη ηα άηνκα πνπ έρνπλ απηή ηελ αλάγθε ιηγφηεξν έληνλε. ζν κεγαιχηεξνο ν βαζκφο χπαξμεο απηψλ ησλ βαζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηφζν πςειφηεξα είλαη ηα θίλεηξα ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηφζν πην ζεηηθά είλαη ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπο γηα ηελ εξγαζία ηνπο. Πξφθεηηαη γηα\ έλα ζεσξεηηθφ κνληέιν πνιιά ππνζρφκελν ζε φηη αθνξά ηηο δηαζηάζεηο ή ηα ζέκαηα ηεο εξγαζίαο πνπ πξέπεη λα κεηαβιεζνχλ πξνθεηκέλνπ λα βειηησζνχλ ηα θίλεηξα, ε απφδνζε θαη ε ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ (Hackman and Oldham, 1976) Θεσξία ηεο θνηλσληθήο επηξξνήο (Salancik & Pfeffer ) Οη Salancik θαη Pfeffer (1977) ππνζηήξημαλ φηη νη εξγαδφκελνη απνθαζίδνπλ γηα ην ηη ληψζνπλ γηα ηελ εξγαζία ηνπο απνθιεηζηηθά νη ίδηνη. Σν πφξηζκά ηνπο ζρεηηθά κε ην αλ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη ή φρη απφ ηελ εξγαζία ηνπο επεξεάδεηαη απφ ηε ζπκπεξηθνξά αηφκσλ πνπ εξγάδνληαη ζε παξεκθεξή κε εθείλνπο πεξηβάιινληα. Σν άηνκν, αληηιακβάλεηαη θαηά πφζν νη άιινη είλαη επαγγεικαηηθά ηθαλνπνηεκέλνη ή φρη θαη κε βάζε απηή αθξηβψο ηελ εθηίκεζε, θαηαιήγεη ζηελ αληίιεςε γηα ην αλ ην ίδην είλαη επαγγεικαηηθά ηθαλνπνηεκέλν ή φρη (White & Mitchell, 1979). Πξφθεηηαη γηα κηα πνιχ 42

43 ελδηαθέξνπζα ζεσξία θαζψο αλαγλσξίδεη ηνλ θνηλσληθφ ραξαθηήξα ηεο εξγαζίαο θαη πξνηείλεη έλαλ ηξφπν λα θαζνξίδεηαη ε επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε παξφιν πνπ κπνξεί λα ππάξρνπλ θαη άιιεο κεηαβιεηέο πνπ λα επεξεάδνπλ ηελ Δπαγγεικαηηθή Ηθαλνπνίεζε (McCormick, Ernest and Ilgen, 1985). ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 ΤΓΥΡΟΝΟ MANAGEMENT ΚΑΙ ΓΗΜΟΙΑ ΝΟΟΚΟΜΔΙΑ 4.1 Η διοίκηζη Ζ ππνθίλεζε δηαθαηέρεηαη απφ φιν θαη πεξηζζφηεξε πνιππινθφηεηα ελέξγεηα ζηηο ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο πνπ ηείλνπλ λα απνξξίπηνπλ παξαδνζηαθά κνληέια νξγάλσζεο (γξαθεηνθξαηία, θάζεηεο ηεξαξρηθέο δνκέο) θαη λα πηνζεηνχλ, είηε κε δηθή ηνπο πξσηνβνπιία είηε γηαηί ππνρξεψλνληαη απφ ηηο λέεο ζπλζήθεο αληαγσληζκνχ (παγθνζκηνπνίεζε, ειεχζεξε θηλεηηθφηεηα ζπληειεζηψλ παξαγσγήο θ.α), λέα επέιηθηα ζπζηήκαηα νξγάλσζεο. Οη εμειίμεηο απηέο απαηηνχλ λένπο ηχπνπο δηνίθεζεο πνπ πξνζδηνξίδνληαη απφ ηε «ιεηηνπξγηθή επειημία» (επέιηθηα σξάξηα, νκάδεο εξγαζίαο, επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα, αληαπνδνηηθέο ακνηβέο θ.α) θαη «νξγαλσηηθή δέζκεπζε» πνπ νξίδεηαη σο βαζκφο ζπλαηζζεκαηηθνχ δεζίκαηνο ελφο εξγαδφκελνπ κε ηελ επηρείξεζε. κσο νη έλλνηεο ηεο δέζκεπζεο θαη ηε επειημίαο έρνπλ αιιεινζπγθξνπφκελεο ζρέζεηο θαη νη κάλαηδεξ ζα πξέπεη λα δηακνξθψζνπλ λέεο ηερληθέο παξαθίλεζεο κε θαηάιιεια θίλεηξα γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εξγαζηαθή επίδνζε πνπ ζα έρνπλ ζπληεηαγκέλεο ηελ ζπνπδαηφηεηα ηεο απνζηνιήο ηνπ νξγαληζκνχ, ηελ ειεπζεξία θηλήζεσλ ζηελ αλάζεζε εξγαζηψλ, ην κνίξαζκα ησλ θηλήηξσλ ζηνπο εξγαδφκελνπο απφ ηα ζηειέρε, ηελ ζπλερφκελε κάζεζε, ηελ θαιή θήκε ηεο επηρείξεζεο, ηελ επηβξάβεπζε θαη δεκνζίεπζε εληφο θαη εθηφο ηεο κνλάδνο ηεο επηηπρεκέλεο εξγαζίαο, δεκηνπξγηθφηεηαο θαη πξσηνβνπιίαο (Kanter, 1997) Ζ δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ζπληνλίδνληαη νη πιηθνί θαη αλζξψπηλνη πφξνη ελφο νξγαληζκνχ, γηα ηελ επίηεπμε ησλ πξνθαζνξηζκέλσλ ζηφρσλ ηνπ νλνκάδεηαη δηνίθεζε. Ζ δηνίθεζε πεξηιακβάλεη ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ ζρεδηαζκνχ, ηεο νξγάλσζεο, ηεο δηεχζπλζεο, ηνπ ειέγρνπ θαη ηεο αλαηξνθνδφηεζεο ζε πεξίπησζε ηξνπνπνίεζήο ηεο. 43

44 Οη ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο θαη νξγαληζκνί ιεηηνπξγνχλ ζε θνηλσληθν-νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ πνπ κεηαβάιιεηαη κε ξαγδαίνπο ξπζκνχο. Άξα γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζθνπψλ ηνπο είλαη απαξαίηεηε πιένλ ε ζπιινγηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ εγεηηθψλ ζηειερψλ πνπ ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ εμεηδηθεπκέλεο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο. Ο ηξφπνο άζθεζεο ηεο δηνίθεζεο ζε θάζε νξγαληζκφ δελ κπνξεί λα πξνδηαγξαθεί απφιπηα, αιιά εμαξηάηαη απφ ηηο ζπλζήθεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο θαηάζηαζεο πνπ θαιείηαη ε δηνίθεζε λα αληηκεησπίζεη. Ζ άζθεζε δηνίθεζεο ελφο δεκφζηνπ λνζνθνκείνπ, ιφγσ ηεο ηδηνκνξθίαο ηνπ αγαζνχ «πγεία», ηεο πνιππινθφηεηαο θαη ησλ ηδηαηηεξνηήησλ ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ, απαηηεί λα είλαη απνηειεζκαηηθή γηα ηελ ζσζηή θαη γξήγνξε αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ. Ζ εθξεθηηθή αλάπηπμε ηεο βηνταηξηθήο ηερλνινγίαο νδεγεί ζε λέεο κεζφδνπο δηάγλσζεο θαη ζεξαπείαο ελψ νη πςειέο απαηηήζεηο ησλ ρξεζηψλ ησλ ππεξεζηψλ πγείαο γηα πνηνηηθέο θαη απνηειεζκαηηθέο ππεξεζίεο, έρνπλ κεηαηξέςεη ηα λνζνθνκεία ζε πνιχπινθνπο, ζπλερψο εμειηζζφκελνπο θαη αλαπηπζζφκελνπο νξγαληζκνχο. Ζ άζθεζε δηεχζπλζεο, φληαο κία απφ ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο δηνίθεζεο, νθείιεη λα αμηνπνηήζεη ηνπο πφξνπο, λα θαζνδεγήζεη ην πξνζσπηθφ κε εληνιέο θαη νδεγίεο θαηαλνεηέο, ινγηθέο θαη ζχλλνκεο, ψζηε λα επηηεπρζνχλ νη ζθνπνί θαη νη ζηφρνη ηνπ λνζνθνκείνπ. Ζ θαζνδήγεζε απφ θάζε εγεηηθφ ζηέιερνο (δηνηθεηήο, δηεπζπληέο, πξντζηάκελνη) ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πξνζσπηθφηεηαο, ηηο δπλαηφηεηεο θαη γλψζεηο ησλ πθηζηακέλσλ θαη ηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή (ρψξνη, πιεξνθνξηθή θ.α). Με ηελ θαηαλφεζε θαη απνδνρή ησλ πξνζδνθηψλ θαη ηε ζπλερή παξαθνινχζεζε ηεο πινπνίεζεο ησλ θαηεπζπληεξίσλ νδεγηψλ, ε δηαδηθαζία ηεο δηεχζπλζεο ζπκπιεξψλεηαη κε ηε δεκηνπξγία θαιψλ αλζξσπίλσλ ζρέζεσλ, κε ηελ αλάπηπμε ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ζηειερψλ θαη ππαιιήισλ θαη κε ηελ ππνθίλεζε, ρξεζηκνπνηψληαο δηάθνξα θίλεηξα θαη αληηθίλεηξα, ψζηε απηνί λα απαζρνινχληαη απνδνηηθά θαη απνηειεζκαηηθά, κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε ησλ επηκέξνπο ζηφρσλ θαη ησλ γεληθφηεξσλ ζθνπψλ ηνπ λνζνθνκείνπ. Σα δηεπζπληηθά ζηειέρε ζην παξαπάλσ νξγαλσηηθφ πιαίζην, ζην γεληθφ θιίκα νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο ηνπ πγεηνλνκηθνχ πξνζσπηθνχ, ζηηο ζηάζεηο θαη απφςεηο πνπ κεηαθέξνπλ ζην ρψξν εξγαζίαο απφ ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ θαη ηελ θνηλσλία, ζηηο 44

45 δηαδηθαζίεο θαη θαλνληζκνχο πνπ εθαξκφδνληαη, ζηηο απφςεηο γηα ηηο ακνηβέο, πξναγσγέο θ.α θαινχληαη λα θαζνδεγήζνπλ απνηειεζκαηηθά ηνπο εξγαδφκελνπο. κσο ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ ζηειέρνπο πνπ αζθεί ηα θαζήθνληα ζε ζπγθεθξηκέλν νξγαλσηηθφ πιαίζην θαη θιίκα εξγαζίαο, εμαξηάηαη θαη επεξεάδεηαη απφ ηηο ηθαλφηεηέο ηνπ λα δηεπζχλεη, απφ ηηο απφςεηο ηνπ γηα ηνπο εξγαδφκελνπο θαη απφ ηηο αληηδξάζεηο πνπ κπνξεί λα έρνπλ απηνί γηα ηελ εξγαζία. Πψο κπνξεί λα θαηεπζχλεη ηηο αληηδξάζεηο γηα ηελ εξγαζία πξνο φθεινο ηνπ λνζνθνκείνπ, κε ηε ζπλεηδεηή αιιαγή ζηελ ζπκπεξηθνξά ησλ εξγαδνκέλσλ; Δίλαη ε ππνθίλεζε κηαο απφ ηηο ηξείο δεμηφηεηεο (ηερληθέο, ζπκπεξηθνξηθέο θαη δηαλνεηηθέο) πνπ ραξαθηεξίδνπλ ην απνηειεζκαηηθφ ζηέιερνο; Γηαηί λα ππάξρεη θάπνην θίλεηξν πνπ ζα πξνθαιέζεη ηελ αιιαγή ζηελ ζπκπεξηθνξά ησλ εξγαδνκέλσλ, ηελ ζηηγκή πνπ ε πίεζε θαη ν θφβνο ζα νδεγήζνπλ ζην ίδην απνηέιεζκα; Σν ζχζηεκα δηνίθεζεο ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ απφ ηελ θαζηέξσζή ηνπ κέρξη ζήκεξα έρεη παξνπζηάζεη αξθεηά θαη ζεκαληηθά ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα, ηα νπνία νθείινληαη ζε πνιινχο θαη πνηθίινπο παξάγνληεο. Ο ζεζκφο ηνπ Γ.. ηνπ λνζνθνκείνπ, θαηά ηελ πξψηε πεξίνδν ηεο εθαξκνγήο ηνπ θαη κέρξη ην 1983, δελ παξνπζίαζε ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα, γεγνλφο πνπ απνδίδεηαη ζηηο δπζκελείο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θξάηνπο ηφζν πξηλ απφ ηνλ πφιεκν φζν θαη χζηεξα απ απηφλ. Καηά ηε δεχηεξε πεξίνδν, θαη ηδίσο απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ΔΤ κέρξη ζήκεξα, ηα πξάγκαηα αιιάδνπλ ξηδηθά. Ζ επαλαζηαηηθή «ηνκή» ζηνλ ρψξν ηεο πγείαο κε ηνλ Ν. 1397/83 πεξί ηνπ ΔΤ επέθεξε ξηδηθέο αιιαγέο θαη ζηνλ ρψξν ηεο δηνίθεζεο ησλ λνζνθνκείσλ, αθελφο κε ηελ ηζρπξνπνίεζε ηνπ Γ.. θαη αθεηέξνπ κε ηελ απνγχκλσζε ησλ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ. Απηφ φκσο ήηαλ θαη ην ηξαγηθφ ιάζνο ησλ δηνηθνχλησλ εθείλε ηελ πεξίνδν ζην ρψξν ηεο πγείαο: δελ ππνιφγηζαλ ζσζηά φζνλ αθνξά ζην κέγεζνο ησλ αιιαγψλ. Έηζη ηνλ αξρηθφ κεγάιν ελζνπζηαζκφ γηα ηηο αιιαγέο ζηνλ ρψξν ηεο δηνίθεζεο δηαδέρηεθε πνιχ ζχληνκα ε απνγνήηεπζε. Ο ιφγνο ήηαλ φηη νη αιιαγέο ήηαλ ζαξσηηθέο, κε απνηέιεζκα λα ηζνπεδψζνπλ φηη είρε επηηεπρζεί ζηνλ ηνκέα ηεο δηνίθεζεο επί κηζφ αηψλα ιεηηνπξγίαο ηνπ ζεζκνχ ησλ Γ.. ζηα λνζνθνκεία. Έηζη ηα λέα Γ.. θιήζεθαλ λα 45

46 αληηθαηαζηήζνπλ αθφκε θαη ηνπο δηνηθεηηθνχο δηεπζπληέο κε ηελ αηηηνινγία ηεο έιιεηςεο ηθαλψλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ ζηα λνζνθνκεία. κσο ε ππεξζπγθέληξσζε δπλάκεσλ ζηα ρέξηα ηεο δηνίθεζεο ιεηηνχξγεζε αξλεηηθά, δηφηη πιένλ γηα φια ηα ζέκαηα απνθάζηδε ε δηνίθεζε ηνπ Ννζνθνκείνπ, ηελ νπνία εθπξνζσπνχζε ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ν πξφεδξφο ηεο, ελεξγψληαο ν ίδηνο σο εθπξφζσπνο ηνπ θπβεξλψληνο θφκκαηνο κε θπζηθφ επαθφινπζν φιεο ηνπ νη ελέξγεηεο θαη νη απνθάζεηο λα ζπγθιίλνπλ πξνο ην θνκκαηηθφ ζπκθέξνλ. Οη ζπλέπεηεο ήηαλ νδπλεξέο: άξρηζε λα θαιιηεξγείηαη έλα λνζεξφ θιίκα θαη λα εθδειψλνληαη πξνζηξηβέο κεηαμχ δηνίθεζεο θαη δηεχζπλζεο, ελψ παξάιιεια ε δηνίθεζε είηε γηα ιφγνπο ιεηηνπξγηθνχο είηε επεηδή εθηηκνχζε δηαθνξεηηθά ηα γεγνλφηα είηε γηα ιφγνπο θαζαξά θνκκαηηθνχο, αλέζηειιε αξθεηέο ελέξγεηεο ησλ ζηειερψλ πξνσζψληαο θπζηθά ηηο δηθέο ηεο απφςεηο. Έηζη ην Γ.. ιεηηνχξγεζε ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο σο «αλαζηαιηηθφο κεραληζκφο». κσο ε βαζηθή αηηία ηεο αλαζηαιηηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ Γ ηνπ Ννζνθνκείνπ ήηαλ ε έιιεηςε ππνδνκήο ζηα λνζνθνκεία ζε φηη αθνξά ηελ δηνίθεζή ηνπο, κε απνηέιεζκα λα εθδειψλνληαη αλαηαξαρέο θαη λα δηαηαξάζζνληαη νη ζρέζεηο δηνίθεζεο θαη δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ. Οη πξνζπάζεηεο πνπ έγηλαλ γηα ηελ εθαξκνγή ηφζν ηνπ ζεζκνχ ηνπ ζπληνληζηή ην 1983 φζν θαη ηνπ γεληθνχ δηεπζπληή ην 1992 δελ νινθιεξψζεθαλ ελψ ε ηειεπηαία πξνζπάζεηα επαλαθνξάο ηνπ ζεζκνχ ηνπ γεληθνχ δηεπζπληή - κε λέν αιιά ακθηιεγφκελν πεξηερφκελν- είλαη ζε εμέιημε. Πηζηεχνπκε σζηφζν φηη ε θαθνδαηκνλία θαη ε θαθνδηνίθεζε πνπ καζηίδνπλ εδψ θαη αξθεηά ρξφληα ηα λνζειεπηηθά ηδξχκαηα κπνξνχλ λα εμαιεηθζνχλ κε ηελ εθαξκνγή ελφο εθζπγρξνληζηηθνχ κνληέινπ δηνίθεζεο ην νπνίν ζα αληαπνθξίλεηαη ζηηο απαηηήζεηο ησλ θαηξψλ. 4.2 Οι ζςνθήκερ επγαζίαρ ζηο Δημόζιο Σομέα Οη βαζηθέο πξνυπνζέζεηο ζηηο νπνίεο ζηεξίδεηαη ε ηθαλνπνίεζε γηα ηε θάιπςε ησλ δηαθνξεηηθψλ αλαγθψλ είλαη νη δεμηφηεηεο θαη νη ηθαλφηεηεο ηνπ εξγαδφκελνπ, θαζψο θαη νη θαηάιιειεο ζπλζήθεο εξγαζίαο ηνπ. Σα ζηειέρε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζα πξέπεη λα ιακβάλνπλ ππφςε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ θάζε εξγαδφκελνπ, λα ηνπο θαζνδεγνχλ ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο δηνίθεζεο θαη λα ηνπο ππνθηλνχλ ψζηε 46

47 απηνί αμηνινγψληαο ηα νθέιε πνπ απνθνκίδνπλ απφ ηε πξνζπάζεηα πνπ θαηέβαιαλ θαη ζπγθξίλνληάο ηα κε αληίζηνηρα ζπλαδέιθσλ λα αηζζάλνληαη ηθαλνπνηεκέλνη. Σν αλζξψπηλν δπλακηθφ ζε θάζε νξγαληζκφ παξνρήο ππεξεζηψλ απνηειεί ην θξίζηκν ζπληειεζηή παξαγσγήο θαη ε ζπκβνιή ηνπ ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ είλαη θαζνξηζηηθή. Ζ πνηφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ πξνζθεξνκέλσλ ππεξεζηψλ δελ είλαη ππφζεζε κφλν ησλ εξγαδνκέλσλ ή ηνπ πξντζηάκελνπ ή ηνπ δηεπζπληή κηαο ππεξεζίαο, νχηε ηνπ ππνπξγνχ θαη ησλ ζπκβνχισλ ηνπ, αιιά είλαη ην απνηέιεζκα ηνπ θαηάιιεινπ ζπλδπαζκνχ ησλ παξαπάλσ παξαγφλησλ θαη θπξίσο ηεο βειηίσζεο φινπ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θάζε ζέζεο θαη βαζκίδαο. Ο ρακειφο βαζκφο αληαπφθξηζεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα ζην ξφιν θαη ζηελ απνζηνιή πνπ έρεη αλαιάβεη απνδίδεηαη ζπλήζσο ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ. κσο θάζε λένο δεκφζηνο ππάιιεινο δελ είλαη ξάζπκνο, αδηάθνξνο, αληηπαξαγσγηθφο, δηαβξσκέλνο εζηθά θαη έηνηκνο λα παξαλνκήζεη. Αληίζεηα, θέξεη ηδαληθά θαη ηελ αλάινγε κε ηηο δπλαηφηεηέο ηνπ πξφζεζε λα εθηειέζεη ζσζηά ηα αληηθείκελα πνπ ζα ηνπ αλαηεζνχλ θαη ππάξρεη πηζαλφηεηα ε λέα γεληά ζηειερψλ πνπ ζα εηζαρζεί ζην δεκφζην λα επηθέξεη κηα νξγαλσηηθή επαλάζηαζε πνπ ζα κεηαβάιιεη ηηο ππάξρνπζεο θαθέο ζπκπεξηθνξέο θαη πξαθηηθέο. ήκεξα ζηνλ δεκφζην ηνκέα επηθξαηνχλ ζπλζήθεο εξγαζίαο πνπ πξνζδηνξίδνληαη απφ ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά (Γ. Πάζρνο 2003): 47

48 Ζ ππεξεζηαθή εμέιημε ησλ ππαιιήισλ δηέπεηαη απφ έλα ζηείξν θαη ρσξίο θαλφλεο ζχζηεκα πξναγσγψλ φπνπ ν δηεπζπληήο θαη πξντζηάκελνο εμειίρζεθαλ κε ηα έηε πξνυπεξεζίαο θαη πηζαλφλ λα κελ έρνπλ επηζηεκνληθή γλψζε ηεο άζθεζεο δηνίθεζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, δειαδή ηελ εηδηθή θαηάξηηζε ζε ζέκαηα δηνίθεζε. Ίζσο δελ εθπαηδεχηεθαλ πψο λα ζρεδηάδνπλ, λα νξγαλψλνπλ θαη λα θαζνδεγνχλ ζσζηά ην πξνζσπηθφ θαη λα ειέγρνπλ ηηο δηαδηθαζίεο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο δηεχζπλζεο/ ηκήκαηνο. Μεξηθνί πνπ είλαη ηθαλνί λα δηνηθνχλ είηε απφ ράξηζκα, είηε απφ έλζηηθην, απνηεινχλ ηελ εμαίξεζε ζηνλ θαλφλα. Ζ γλψκε ηνπ αξκφδηνπ ππαιιήινπ ή ζηειέρνπο, είηε γηα ηελ δηνίθεζε ηνπ νξγαληζκνχ κε ηα επί κέξνπο ηκήκαηα είηε γηα ηελ επίιπζε απιψλ ππεξεζηαθψλ πξνβιεκάησλ, ζπάληα δεηείηαη θαη ιακβάλεηαη ππφςε απφ ηνπο αλσηέξνπο ηνπ. Ζ ελεξγφο ζπκκεηνρή θαη δξαζηεξηνπνίεζε ηνπ ππαιιήινπ ζε νκάδεο εξγαζίαο (θχθινη πνηφηεηαο) γηα ηελ θαηλνηφκν επίιπζε ππεξεζηαθψλ πξνβιεκάησλ, ηε βειηίσζε ησλ δηαδηθαζηψλ, ηνλ εμνξζνινγηζκφ ησλ δαπαλψλ, ηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο εξγαζίαο θαη ηελ ηαρχηεξε εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε κε ηελ πηνζέηεζε λέσλ ηερλνινγηψλ, πξνζθξνχεη ζηα ζηεγαλά κεηαμχ ησλ ηκεκάησλ, ζηελ αληίδξαζε ηνπ παιηνχ ζπλαδέιθνπ, ζηε γξαθεηνθξαηία, ζηηο θαζηεξσκέλεο ζηξεβιέο δηαδηθαζίεο, ζηελ άβνπιε θαη δηεθπεξαησηή εξγαζία θ.α. Οη ηερληθέο ππνθίλεζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, νη κέζνδνη πξνψζεζεο, αλάπηπμεο, πξφζιεςεο, αμηνιφγεζεο θαη αληακνηβψλ απνπζηάδνπλ παληειψο. Ζ απηνπαξαθίλεζε, απηελέξγεηα, εξγαηηθφηεηα θαη ην θηιφηηκν ππάξρνπλ ζε φινπο ηνπο ππαιιήινπο, αιιά ρξεηάδεηαη ην αλάινγν πεξηβάιινλ δηνίθεζεο γηα λα δψζνπλ απνηειέζκαηα. Γελ αμηνπνηνχληαη νη ηθαλφηεξνη κε ηηο απμεκέλεο πλεπκαηηθέο θαη εμεηδηθεπκέλεο δπλαηφηεηεο πνπ δηαζέηνπλ, νχηε πξνβάιινληαη ηα επηηεχγκαηα βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ. Σνπλαληίνλ, ιεηηνπξγνχλ αξθεηνί απνηξεπηηθνί κεραληζκνί. Γελ ππάξρεη ζχλδεζε ηεο ακνηβήο κε ηελ απνδνηηθφηεηα πνπ πξνζδηνξίδεηαη κε πνηνηηθά θαη πνζνηηθά θξηηήξηα, βάζεη ρξνλνδηαγξακκάησλ. Κάζε πξνζπάζεηα γηα πεξηζζφηεξε εξγαζία ηζνπεδψλεηαη απφ ην άληζν θαη άδηθν εληαίν κηζζνιφγην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φπνπ ν εξγαηηθφο θαη κε, ακείβνληαη ην ίδην. 48

49 Ζ γεληθή δηάρπηε γλψκε ηεο θνηλσλίαο γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ δεκνζίνπ θαη θαηά ζπλέπεηα γηα ηνλ ππάιιειν είλαη αξλεηηθή. Έηζη ν εξγαδφκελνο ράλεη κε ηνλ θαηξφ ηελ εθηίκεζε γηα ην έξγν θαη ην θαζήθνλ ηνπ θαη γίλεηαη αξλεηηθφο θαη αδηάθνξνο. Ο έληηκνο θαη αδέθαζηνο δελ έρεη ηε ζηήξημε ηεο πνιηηείαο, φηαλ αλζίζηαηαη κφλνο ηνπ ζηηο ηζρπξέο πηέζεηο απφ παξάγνληεο θαη θχθινπο ζπκθεξφλησλ γηα παξαηππίεο, κε λφκηκεο άδεηεο, θνξνινγηθέο δηεπθνιχλζεηο, πξνηεξαηφηεηα ζε ππνζέζεηο, κεξνιεςίεο ζε δεκφζηνπο δηαγσληζκνχο θ.α. πρλά ε εζηθή αληίζηαζε θάκπηεηαη φηαλ ππεξαζπίδεηαη κε δηθά ηνπ κέζα ηνλ εαπηφ ηνπ θαη ην ζπκθέξνλ ηεο ππεξεζίαο. Ο δεκφζηνο ππάιιεινο βξίζθεηαη ζε ζπλερή αλαζθάιεηα γηα ηπρφλ κεηαθίλεζε, παξνπιηζκφ ή δπζκελή κεηάζεζε απφ ππεξεζηαθέο ή απφ πνιηηηθέο παξεκβάζεηο. Ζ ζπδήηεζε γηα ηελ άξζε ηεο κνληκφηεηαο ζα δεκηνπξγήζεη αθφκε κεγαιχηεξε αλαζθάιεηα. Σα ππνθηλεζηαθά ζηνηρεία πνπ παξέρνπλ λφεκα ζηελ εξγαζία φπσο ε πνηθηιία, ηαπηφηεηα, ζεκαληηθφηεηα, απηνλνκία, αλαηξνθνδφηεζε απνπζηάδνπλ απφ ην γξαθεηνθξαηηθφ ζχζηεκα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Ο εξγαδφκελνο δελ καζαίλεη πνηέ ην απνηέιεζκα ηεο δνπιεηάο ηνπ θαη θζείξεηαη απφ ηελ αλνχζηα επαλάιεςε ηππηθψλ δηαδηθαζηψλ πνπ πξνθαινχλ αλία. Οη εηήζηεο εθζέζεηο αμηνιφγεζεο δελ ζηεξίδνληαη ζε πξνθαζνξηζκέλα πνζνηηθά θαη πνηνηηθά θξηηήξηα ζηνρνζεζίαο νχηε εθαξκφδνληαη κέζνδνη κέηξεζεο ηεο ζπλεηζθνξάο ηνπ εξγαδφκελνπ. Χο απφξξνηα, ε αμηνιφγεζε γίλεηαη θαηά ππνθεηκεληθή εθηίκεζε ησλ ηεξαξρηθά αλσηέξσλ ηνπ. 4.3 Σν αλζξώπηλν θεθάιαην Ζ ζσζηή θαη απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία ηνπ δεκφζηνπ Ννζνθνκείνπ βαζίδεηαη ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ εμαηηίαο ηνπ ξφινπ πνπ δηαδξακαηίδεη ηφζν ζηελ παξαγσγή φζν θαη ζηελ δηαλνκή ησλ πγεηνλνκηθψλ ππεξεζηψλ. ηελ παξαγσγή απαηηείηαη ε ελεξγφο ζπκκεηνρή φινπ ηνπ πξνζσπηθνχ, ελψ ζηε δηαλνκή θπξίαξρν ξφιν δηαδξακαηίδνπλ νη ηαηξνί θαη λνζειεχηξηεο. ηελ Διιάδα, ε πιεζψξα γηαηξψλ θαη ε αλεπάξθεηα λνζειεπηψλ δεκηνπξγνχλ ζην ειιεληθφ χζηεκα Τγείαο ζεκαληηθά πξνβιήκαηα κε 49

50 αξλεηηθέο επηπηψζεηο. Αληηζηνηρνχλ 6 γηαηξνί αλά 1,000 θαηνίθνπο ελψ ν κέζνο φξνο ησλ επξσπατθψλ ρσξψλ είλαη πεξίπνπ 3.4. ζνλ αθνξά ηνλ αξηζκφ ησλ λνζειεπηψλ, ε Διιάδα βξίζθεηαη ζηελ θαηψηαηε ζέζε κε 4.3 λνζειεπηέο αλά 1000 θαηνίθνπο φηαλ ζηε Γαλία θαη ηε Ννξβεγία ε ελ ιφγσ αλαινγία αλέξρεηαη ζε πλεπψο, ε εθπαίδεπζε, ε επηινγή, ν ζσζηφο πξνγξακκαηηζκφο, ε θαηάιιειε ρξεζηκνπνίεζε θαη απνδνηηθφηεξε αμηνπνίεζή απνηεινχλ βαζηθέο πξνηεξαηφηεηεο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ πγεηνλνκηθψλ κνλάδσλ. Ζ δηάγλσζε ηνπ πξνβιήκαηνο πγείαο θάζε αζζελνχο, ε επηινγή θαηάιιειεο ζεξαπεπηηθήο αγσγήο πνπ πξέπεη λα εθαξκνζηεί, ε πεξίζαιςε, ε ελδερφκελε αλάγθε απνζεξαπείαο, απαηηνχλ ηελ αλάπηπμε πνιιψλ θαη δηαθνξεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Δθηφο ηεο ηαηξηθήο επηζηήκεο ρξεηάδνληαη θαη ε λνζειεπηηθή, ε βηνινγία, ε θαξκαθνινγία, ε θνηλσληνινγία, ε πιεξνθνξηθή, ην κάλαηδκελη, θ.α γηα ηελ ζσζηή πεξίζαιςε ησλ αζζελψλ θαη ηελ απξφζθνπηε θαη απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία θάζε κνλάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο. Έηζη ε αλάπηπμε φισλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη θαζεκεξηλά πξνυπνζέηεη έλα «κείγκα» απφ (Αλδξηψηε Γ, 1994) απφ: 50

51 1. Γηαηξνχο δηαθφξσλ εηδηθνηήησλ 2. Ννζειεπηέο/ηξηεο, καίεο, επηζθέπηξηεο πγείαο θ.α. (παλεπηζηεκηαθήο, ηξηηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο). 3. Κνηλσληθνί ιεηηνπξγνί, θ.α. (ηξηηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο). 4. Γηάθνξνπο επηζηήκνλεο πγείαο φπσο βηνρεκηθνχο, βηνιφγνπο, αθηηλνθπζηθνχο, θαξκαθνπνηνχο, ςπρνιφγνπο, θνηλσληνιφγνπο,επφπηεο δεκφζηαο πγείαο θ.α. 5. Πξνζσπηθφ ηξηηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο) σο ππνζηεξηθηέο ηεο γηα ηελ δηνίθεζε, δηαρείξηζε, νηθνλνκηθή ιεηηνπξγία, αξρεηνζέηεζε θαη πεξίζαιςε. 6. Ννκηθνχο, νηθνλνκνιφγνπο, ζηαηηζηηθνχο, βηνζηαηηζηηθνχο, ινγηζηέο, θνζηνιφγνπο θ.α.) πνιηηηθνχο κεραληθνχο, κεραλνιφγνπο, ειεθηξνιφγνπο θαη ηερλίηεο δηαθφξσλ εηδηθνηήησλ φπσο θηίζηεο, πδξαπιηθνχο, ζεξκαζηέο, εξγάηεο θ.α (ηξηηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο) γηα ηελ ιεηηνπξγία θαη ηε ζπληήξεζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ηνπ ηαηξηθνχ θαη κε εμνπιηζκνχ. 7. Σξαπκαηηνθνξείο, θιηβαληζηέο, απνιπκαληέο, καγείξνπο, ηξαπεδνθφκνπο, θαζαξηζηέο, ζπξσξνχο, πιχληεο θ.α (δεπηεξνβάζκηαο θαη ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο), γηα ηελ μελνδνρεηαθή ππνζηήξημε ηεο κνλάδνο. Οη ξαγδαίεο εμειίμεηο πνπ ζεκεηψλνληαη ζηελ ηαηξηθή επηζηήκε θαη βηνηερλνινγία νδεγνχλ ζε θαηακεξηζκφ ηεο εξγαζίαο, πςειφ θφζηνο απαζρφιεζεο, καθξνρξφληα εμεηδηθεπκέλε εθπαίδεπζε θαη εληαηηθή αμηνπνίεζε ηνπ πνιπάξηζκνπ αλνκνηνγελνχο πξνζσπηθνχ. ηνπο νξγαληζκνχο ησλ λνζνθνκείσλ πξνζηίζεληαη λέεο ηαηξηθέο θαη άιιεο επηζηεκνληθέο εηδηθφηεηεο ρσξίο λα δίδνληαη νη αλάινγεο ακνηβέο θαη θίλεηξα ψζηε λα αλαβαζκηζηεί ην θχξνο πνπ ζπλνδεχεη ηελ άζθεζε ηνπ επαγγέικαηνο. Οη πξνζιήςεηο γίλνληαη κε δεκφζηα πξνθήξπμε φπνπ αλαθέξνληαη ζαθψο ηα πξνζφληα ησλ ππνςεθίσλ, ηα αληηθεηκεληθά θξηηήξηα αμηνιφγεζεο θαη ν έιεγρνο ηεο ηήξεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ, εμαζθαιίδνληαο κέρξη ζήκεξα ηελ αληηθεηκεληθφηεηα ησλ πξνζιήςεσλ αιιά φρη πάληνηε ηελ θαηαιιειφηεηα ησλ πξνζιακβαλνκέλσλ. Σα πξνβιήκαηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ πνπ απαζρνιείηαη ζηνλ πγεηνλνκηθφ ηνκέα ηαμηλνκνχληαη ζε πέληε θαηεγνξίεο: πξνβιήκαηα πνηφηεηαο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ηα νπνία ζρεηίδνληαη κε ηελ επάξθεηα ησλ γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ πνπ πξέπεη απηφ λα δηαζέηεη 51

52 πξνβιήκαηα ππεξπξνζθνξάο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζε θάπνηεο θαηεγνξίεο ή έιιεηςεο ζε θάπνηεο άιιεο, πξνβιήκαηα αληζνθαηαλνκήο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ηφζν γεσγξαθηθά φζν θαη θαηά βαζκίδα πεξίζαιςεο. πξνβιήκαηα αληζνθαηαλνκήο ηεο εξγαζίαο ζηνπο νξγαληζκνχο θαη ζηηο ππεξεζίεο ιφγσ ηεο ζπλερήο εμέιημεο ηεο επηζηήκεο θαη ηεο ηερλνινγίαο. πξνβιήκαηα ζηελ απφδνζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζην ρψξν ηεο πγείαο, φπσο ππάξρνπλ κε ηελ γεληθή θαηάζηαζε θαη λννηξνπία πνπ επηθξαηεί ζε νιφθιεξν ην δεκφζην ηνκέα. Δθηφο ησλ πξνβιεκάησλ πνπ ππάξρνπλ ζην θεληξηθφ ζρεδηαζκφ ηνπ πγεηνλνκηθνχ πξνζσπηθνχ,- ηνπ νπνίνπ ζα πξέπεη λα επαλαπξνζδηνξηζηεί ε ζχλζεζε, ην πεξηερφκελν ηεο εθπαίδεπζεο θαη ν ηξφπνο επηινγήο κε βάζε ηηο κειινληηθέο αλάγθεο ζε εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ- ππάξρνπλ θαη πξνβιήκαηα ζηελ νξγάλσζε θαη θαζνδήγεζή ηνπ. Σν αλζξψπηλν πξνζσπηθφ πνπ απαζρνινχλ νη κνλάδεο πγείαο εληάζζεηαη ζε νξηδφληηα θαη ζε ππξακηδηθά-θάζεηα ππνζχλνια. Οξηδφληηα (ιεηηνπξγηθά) ππνζχλνια απνηεινχλ νη θιηληθέο, ηα ηκήκαηα, νη κνλάδεο ηνπ λνζνθνκείνπ, ηα θέληξα πγείαο θαη ηα πεξηθεξεηαθά ηαηξεία πνπ ππάγνληαη ζ απηφ. Ππξακηδηθά (δηνηθεηηθά) ππνζχλνια απνηεινχλ νη ηεξαξρηθά δνκεκέλεο ππεξεζίεο (ηαηξηθή, λνζειεπηηθή, δηνηθεηηθή θαη ηερληθή). Οη εξγαδφκελνη νπνηαζδήπνηε θαηεγνξίαο θαη εηδηθφηεηαο ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ππνζπλφινπ, ζπληνλίδνληαη κεηαμχ ηνπο κε ζθνπφ ηελ απφ θνηλνχ επίηεπμε ησλ αληηθεηκεληθψλ ζηφρσλ ηνπ ππνζπλφινπ θαη ησλ επξχηεξσλ επηδηψμεσλ ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ εληαία δξάζε θαη πνξεία φισλ ησλ απαζρνινπκέλσλ θαη θπξίσο ησλ εγεηηθψλ ζηειερψλ λα πεηχρνπλ ηνπο ζηφρνπο ρσξίο παξεθθιίζεηο θαη ν ζπγρξνληζκφο ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπηχζζνληαη, απαηηνχλ ζνβαξέο πξνζπάζεηεο ζπληνληζκνχ. 52

53 ήκεξα είλαη θνηλή δηαπίζησζε φηη ζην δεκφζην λνζνθνκείν ππάξρεη ζε πεξηνξηζκέλν βαζκφ ν θαηάιιεινο ζπληνληζκφο. Σα επηκέξνπο ηκήκαηα (θιηληθέο, εξγαζηήξηα, πιεξνθνξηθή, θ.α) δελ ζπλεξγάδνληαη αιιά ιεηηνπξγνχλ αληαγσληζηηθά ελψ ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ζπγθξνχζεηο θαη πξνζηξηβέο ηνπ πξνζσπηθνχ επεθηείλνληαη ζηα ζηειέρε ησλ ηκεκάησλ, ησλ ππεξεζηψλ θαη ηεο δηνίθεζεο θαη δεκηνπξγνχλ ζνβαξέο επηπηψζεηο δπζιεηηνπξγίαο. Ζ χπαξμε ραιαξήο ιεηηνπξγηθήο δηαζχλδεζεο κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ ζηειερψλ πνπ απαζρνινχληαη ζηα επηκέξνπο ηκήκαηα, δεκηνπξγεί αλαπνηειεζκαηηθέο γξακκέο επηθνηλσλίαο κε απνηέιεζκα ηελ έιιεηςε αιιεινθαηαλφεζεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ, αιιεινυπνζηήξημεο, ηε δηαθσλία ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηειηθά ηνλ απνζπληνληζκφ ησλ δξάζεσλ θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπηχζζνληαη. Δπίζεο φπσο γλσξίδνπκε ζηα λνζνθνκεία ε δηεχζπλζε, σο δηνηθεηηθφο φξνο, αζθείηαη απφ ηελ αλψηαηε δηνίθεζε (Γηνηθεηήο, πκβνχιην Γηνίθεζεο), ηνπο δηεπζπληέο ησλ ππεξεζηψλ (ηαηξηθήο, λνζειεπηηθήο, δηνηθεηηθήο, ηερληθήο), ηνπο δηεπζπληέο γηαηξνχο, ηηο πξντζηακέλεο ησλ λνζειεπηηθψλ ηκεκάησλ θαη ηνπο πξντζηάκελνπο ησλ ηκεκάησλ ηεο δηνηθεηηθήο θαη ηερληθήο ππεξεζίαο. κσο ζήκεξα, ηα δηεπζπληηθά ζηειέρε κε ην θχξνο θαη ηελ εμνπζία ηεο ζέζεο, αιιά θαη ηηο επηζηεκνληθέο γλψζεηο θαη εκπεηξία, δελ θαζνδεγνχλ θαη δελ ζπληνλίδνπλ ην ηαηξηθφ θαη ινηπφ πξνζσπηθφ γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ. ψζηε λα επηηεπρζνχλ νη επηκέξνπο ζηφρνη ηνπ ηκήκαηνο. αλ απνηέιεζκα, ην θάζε ζηέιερνο ιεηηνπξγεί σο κνλάδα παξαγσγήο ππεξεζηψλ δίλνληαο αλεμέιεγθηα εληνιέο θαη νδεγίεο. Ζ δηνίθεζε νθείιεη λα ππνβνεζήζεη ηελ αλάπηπμε ηνπ ζπληνληζκνχ κε θάζε πξφζθνξν κέζν, είηε δίλνληαο νξζέο θαηεπζχλζεηο θαη νδεγίεο γηα ηελ ζηελή ιεηηνπξγηθή δηαζχλδεζε ησλ ππεξεζηψλ θαη ηελ αιιεινζχλδεζε ηνπ πξνζσπηθνχ είηε βειηηψλνληαο ηελ επηθνηλσλία κέζα ζηνλ νξγαληζκφ είηε πξαγκαηνπνηψληαο ηαθηηθέο ζπζθέςεηο κεηαμχ ησλ δηεπζπληψλ, πξντζηακέλσλ θαη ησλ ζηειερψλ ψζηε λα αιιάμνπλ νη ζηάζεηο θαη νη απφςεηο. 4.4 Η Δθπαίδεπζε Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ Ζ αλάπηπμε ηνπ ηαηξηθνχ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζηε ρψξα καο ππήξμε απξνγξακκάηηζηε θαη άλαξρε κε απνηέιεζκα ηελ ελίζρπζε ησλ αληζνηήησλ ζηελ 53

54 παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο. Ζ Διιάδα αληηκεησπίδεη ππεξπξνζθνξά ηαηξψλ ελψ παξαηεξνχληαη ζεκαληηθέο ειιείςεηο ζηηο ππφινηπεο θαηεγνξίεο πξνζσπηθνχ πνπ ππεξεηεί ζηνλ πγεηνλνκηθφ ηνκέα. Τπάξρεη επηηαθηηθή αλάγθε γηα αλαβάζκηζε ηεο εθπαίδεπζεο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο ζε ζέκαηα βηνταηξηθήο ηερλνινγίαο αιιά θαη γηα ηελ εμεηδίθεπζε ζε ζέκαηα δηνίθεζεο κνλάδσλ πγείαο. χκθσλα κε κειέηε, ππάξρεη άληζε θαηαλνκή ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζην ρψξν ηεο πγείαο κε απνηέιεζκα ηελ πιεκκειή θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ πιεζπζκνχ. Παξαηεξείηαη ππεξζπγθέληξσζε φισλ ησλ θαηεγνξηψλ δπλακηθνχ ζηελ πεξηθέξεηα ηεο πξσηεχνπζαο, νη δείθηεο ηεο νπνίαο είλαη δηπιάζηνη απηψλ ηνπ ζπλφινπ ηεο ρψξαο. Ζ δηαξθή εθπαίδεπζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απνηειεί ππεξεζηαθή ππνρξέσζε (ησλ εθάζηνηε λνζνθνκείσλ θαη θέληξσλ πγείαο) θαη αλαγθαηφηεηα. Γηα ην ιφγν απηφ έρνπλ δεκηνπξγεζεί εηδηθά πξνγξάκκαηα απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (ζε ζπλεξγαζία κε ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο) ψζηε λα ππνζηεξηρζεί ε ζπλερή εθπαίδεπζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο. Ζ ζπλερήο εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ απνηειεί επέλδπζε γηα ηνπο θνξείο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο αθνχ βνεζάεη ζην λα βειηηψλνληαη νη δεμηφηεηεο θαη νη ηθαλφηεηεο ηνπο. Έηζη απμάλεηαη ε απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο, ε παξαγσγηθφηεηά ηνπο θαη ε απνδνηηθφηεηά ηνπο. Γηα ην ιφγν απηφ ηα ηειεπηαία ρξφληα παξαηεξείηαη απμεηηθή ηάζε ζηε ζπλερή εθπαίδεπζε ησλ ηαηξψλ θαη ησλ λνζειεπηψλ ην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ε δηαξθήο θαηάξηηζε δελ ζρεηίδεηαη απνθιεηζηηθά κε ηνπο αλζξψπηλνπο πφξνπο ηεο πγείαο, αιιά θαη κε εθείλνπο ηεο Φπρηθήο Τγείαο θαη ηεο Πξφλνηαο ψζηε λα βειηησζεί ε πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ πνπ είλαη δηαζέζηκεο ζε φιεο ηηο εηδηθφηεηεο. Σα πξνγξάκκαηα ηεο ζπλερήο εθπαίδεπζεο έρνπλ ζαθείο, μεθάζαξνπο θαη θαζνξηζκέλνπο ζηφρνπο. Οη ζηφρνη απηνί είλαη : ηήξημε ηεο απαζρφιεζεο (δεκηνπξγία επθαηξηψλ θαη δπλαηνηήησλ) Αχμεζε απνηειεζκαηηθφηεηαο, παξαγσγηθφηεηαο θαη απνδνηηθφηεηαο Πνηνηηθή αλαβάζκηζε πξνζσπηθνχ Βειηίσζε ηεο ηζφηεηαο πξφζβαζεο ησλ πνιηηψλ ζηηο ππεξεζίεο πγείαο χλδεζε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ κε ζηφρνπο πνπ ζέηεη ην ΤΤΚΑ. 54

55 εκαληηθή παξάκεηξνο ηεο ζπλερήο εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ πγεηνλνκηθψλ θνξέσλ είλαη ην λνκηθφ πιαίζην πνπ ηε δηέπεη. Ο λφκνο νξίδεη φηη δηθαίσκα ζηελ εθπαίδεπζε, κεηεθπαίδεπζε θαη ηε κεηαπηπρηαθή εθπαίδεπζε έρνπλ φινη νη ππάιιεινη. Πην ζπγθεθξηκέλα ν θάζε λενδηνξηδφκελνο ππάιιεινο ππφθεηηαη ζε δηεηή ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζεο έηζη ψζηε λα εμνηθεησζεί κε ηα αληηθείκελα ηεο λέαο ηνπ εξγαζίαο. Δπίζεο, ε ζπλερήο επηκφξθσζε ηνπ πξνζσπηθνχ είλαη ππνρξεσηηθή ζε φινπο ηνπο θνξείο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, αλεμάξηεηα απφ ηνλ θιάδν, ηελ εηδηθφηεηα θαη ηελ βαζκίδα ηνπ ππαιιήινπ. Σέινο ν λφκνο δίλεη ηε δπλαηφηεηα θαη γηα κεηεθπαίδεπζε-εμεηδίθεπζε (π.ρ. κεηαπηπρηαθφ ηίηιν) ηνπ πξνζσπηθνχ, δίλνληαο εηδηθή ππεξεζηαθή εθπαηδεπηηθή άδεηα. 4.5 Η πξνζθνξά ππεξεζηώλ πγείαο Βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά πξνζθνξάο ππεξεζηψλ πγείαο: Οη ππεξεζίεο πγείαο έρνπλ ζπγθεθξηκέλα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά, ψζηε λα κπνξνχλ λα αληηκεησπίδνπλ απνηειεζκαηηθά ηηο αλάγθεο ηνπ πιεζπζκνχ, ράξηλ ησλ νπνίσλ παξέρνληαη. Απηά ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά είλαη: Να είλαη δηαζέζηκεο ζηνλ πιεζπζκφ, ζε θάζε δήηεζε ηαηξηθήο θξνληίδαο θαη πεξίζαιςεο θαη ζηε δηάξθεηα νιφθιεξνπ ηνπ 24ψξνπ. Με δεδνκέλε ηελ χπαξμε θαη νξγάλσζε ησλ ππεξεζηψλ πγείαο, ε επφκελε παξάκεηξνο, ε νπνία ραξαθηεξίδεη ηε ρξεζηκφηεηά ηνπο, είλαη ε δπλαηφηεηα ησλ πνιηηψλ λα ηηο πξνζπειάζνπλ γηα λα ηηο ρξεζηκνπνηήζνπλ. Ζ πξνζπειαζηκφηεηα έρεη ην ραξαθηήξα ηεο ηνπνρξνληθήο δπλαηφηεηαο παξνρήο ηαηξηθήο θξνληίδαο θαη πεξίζαιςεο ζηνλ θαζέλα απφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο ρψξαο ή κηαο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο, ζε θάζε ζεκείν ηεο πεξηνρήο επζχλεο ησλ ππεξεζηψλ θαη επίζεο ζηε δηάξθεηα νιφθιεξνπ ηνπ 24ψξνπ. Ζ πξνζθνξά ππεξεζηψλ πγείαο ζηνλ πιεζπζκφ δελ πεξηνξίδεηαη φκσο κφλν ζην ζηάδην ηεο αληηκεηψπηζεο θάπνηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πγεηνλνκηθνχ πξνβιήκαηνο, κηαο αζζέλεηαο, αιιά θαιχπηεη επίζεο θαη ηα ζηάδηα πξηλ θαη κεηά ηελ εκθάληζή ηνπ (πξνιεπηηθή ηαηξηθή θαη απνθαηάζηαζε). Δπνκέλσο, πξέπεη λα είλαη εμαζθαιηζκέλε ε ζπλέρεηα ηεο πξνζθνξάο ησλ ππεξεζηψλ πγείαο. 55

56 Ζ δηαζεζηκφηεηα ησλ ππεξεζηψλ πγείαο, ε δπλαηφηεηα πξνζπέιαζεο ησλ πνιηηψλ ζε απηέο θαη ε ζπλέρεηα ηεο πξνζθνξάο ηνπο δε ζεκαίλεη απηνκάησο θαη επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδνπλ εθείλνη πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηηο ππεξεζίεο πγείαο. Δπίζεο, νη ππεξεζίεο πγείαο νθείινπλ λα είλαη απνδεθηέο απφ ηνπο πνιίηεο. Ζ «απνδνρή» αλαθέξεηαη θπξίσο: ηελ πνηφηεηα ησλ πξνζθεξνκέλσλ ππεξεζηψλ, ην επηζηεκνληθφ θαη επαγγεικαηηθφ επίπεδν ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο Μνλάδεο παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο θαη ηελ αξηηφηεηα ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ζηηο νπνίεο νη ππεξεζίεο πγείαο παξάγνληαη θαη πξνζθέξνληαη ζηνπο αζζελείο. (Σξαθαηέιιεο θαη ζπλ., 1993) 4.6 Γαπάλεο πγείαο χκθσλα κε ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ζηε δηαρξνληθή εμέιημε ησλ δαπαλψλ θαη δεηθηψλ Τγείαο ζηηο ρψξεο ηεο ΔΔ, δηαπηζηψζεθε φηη: Ζ ζπλνιηθή δαπάλε πγείαο ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο εκθαλίδεη απμεηηθή ηάζε, φπσο θαη ζηηο ππφινηπεο ρψξεο ηεο ΔΔ, παξακέλνληαο απφ ηηο ρακειφηεξεο ηεο ΔΔ. Ζ δεκφζηα δαπάλε πγείαο απμάλεηαη δηαρξνληθά, ελψ ε ηδησηηθή δαπάλε πγείαο απμάλεηαη κε ηαρχηεξν ξπζκφ, ρσξίο λα ζπλππνινγίδεηαη ε κε θαηαγεγξακκέλε ηδησηηθή δαπάλε. Ο δείθηεο λνζνθνκεηαθψλ θιηλψλ αλά θάηνηθν (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ςπρηαηξηθψλ θιηλψλ) παξνπζηάδεη ειαθξά κείσζε θαη αλέξρεηαη ζε 4.8 θιίλεο αλά 1000 θαηνίθνπο. Ζ κέζε δηάξθεηα λνζειείαο εκθαλίδεη δηαρξνληθή κείσζε, φπσο θαη ζηηο άιιεο ρψξεο ηεο ΔΔ θαη αλέξρεηαη ζε 4.28 εκέξεο ην 2010 (4.75 εκέξεο ην 2009) γεγνλφο πνπ απνδίδεηαη θαη ζηελ απμεκέλε δήηεζε θαηά ηελ ελ ιφγσ πεξίνδν. Σε δεθαεηία 1980 παξαηεξήζεθε αχμεζε ηεο δεκφζηαο δαπάλεο πγείαο, σο απνηέιεζκα ηεο πνιηηηθήο ζηξνθήο πξνο ηα αξηζηεξά ην 1981, ε νπνία 56

57 ρξεκαηνδνηήζεθε θπξίσο κε θξαηηθά έζνδα. ην πέξαο ηνπ ρξφλνπ θαη ζπγθεθξηκέλα ην 1990, ε δεκφζηα δαπάλε ρξεκαηνδνηήζεθε θαηά 60% απφ θνξνινγηθά έζνδα θαη θαηά 40% απφ εηζθνξέο ησλ αζθαιηζηηθψλ ηακείσλ 1. Κχξηεο πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο ηεο δαπάλεο πγείαο ζηελ Διιάδα (εθαηνκκχξηα θαη % ζπλνιηθήο δαπάλεο πγείαο), Εκ ατ ομ μφ ρι α % Εκατ % Εκατ % Εκατ % Εκατ % Εκατ ομμφ ΣΔΥ ομμφ ΣΔΥ ομμφ ΣΔΥ ομμφ ΣΔΥ ομμφ ρια ρια ρια ρια ρια Σ Δ Υ Φορολογία , , ,2 Κοινωνική Αςφάλιςη , , , ,5 Συνολική Δημόςια % , , , , ,7 Ιδιωτική Αςφάλιςη 303 2, , , , ,1 Πληρωμζσ χρηςτών , , , ,2 Συνολική Ιδιωτική % , , , , ,3 ΣΔΥ: Συνολική Δαπάνη Υγείασ Πηγή: Βάςη Υγείασ ΟΟΣΑ, 2006 % ΣΔΥ Ζ ζπλνιηθή δαπάλε πγείαο παξνπζηάδεη ζηαζεξά αλνδηθή πνξεία θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ , απφ 7,4% ηνπ ΑΔΠ ην 1990 ζε ζρεδφλ 10% ην Σε πεξίνδν θαηαγξάθεθε ε κεγαιχηεξε αχμεζε ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ γηα ηελ πγεία ζπγθξηηηθά κε ηηο ππφινηπεο ρψξεο ηνπ ΟΟΑ. Ζ αχμεζε ηεο θξαηηθήο δαπάλεο ηελ πεξίνδν νθείιεηε θπξίσο ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ησλ ακνηβψλ θαη ιηγφηεξν ζηελ αλαβάζκηζε ησλ ππνδνκψλ θαη ππεξεζηψλ. Απηφο είλαη θαη ν ιφγνο φπνπ ε ηθαλνπνίεζε ησλ πνιηηψλ απφ ην δεκφζην ζχζηεκα πγείαο είλαη αξθεηά ρακειή θαη ε ηδησηηθή δαπάλε σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δαπάλεο πγείαο απμάλεηαη ζπλερψο, θζάλνληαο ην 2004 ην 47% 1, (πνζνζηφ φπνπ απνηειεί ην πςειφηεξν απφ ηνλ αληίζηνηρν κέζν φξν ησλ ρσξψλ ηνπ ΟΟΑ) 57

58 πλνιηθή θαη ηδησηηθή δαπάλε πγείαο σο % ηνπ αθαζάξηζηνπ εζληθνχ πξνη (ΑΔΠ), Διιάδα θαη ρψξεο ΟΟΑ. Πεγή: ΟΟΑ, 2006 Οη δαπάλεο απηέο ζηε ζπληξηπηηθή ηνπο πιεηνςεθία αληηπξνζσπεχνπλ πιεξσκέο ησλ ρξεζηψλ, δ ) πιεξσκέο (θπξίσο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα), άηππεο πιεξσκέο θαη ζεζκνζεηεκέλεο πιεξσκέο ζπκκεηνρήο ζην θφζηνο. Οη δχν πξψηεο απνηεινχλ ην πςειφηεξν πνζνζηφ πιεξσκψλ ησλ ρξεζηψλ κεηαμχ ησλ ρψξσλ ηεο ΔΔ, θαζψο νη πιεξσκέο ηεο ζεζκνζεηεκέλεο ζπκκεηνρήο ζην θφζηνο θπκαίλνληαη ζε ρακειά επίπεδα ζηε ρψξα καο. Ζ ζπλνιηθή δαπάλε πγείαο ηνπ ειιεληθνχ ζπζηήκαηνο πγείαο απνηειείηαη απφ 2 κεγάινπο ππιψλεο. Οη 2 απηνί ππιψλεο είλαη: 1. Τγεηνλνκηθή Φξνληίδα Πξσηνβάζκηα θξνληίδα Ννζνθνκεηαθή Πεξίζαιςε Οδνληηαηξηθή θξνληίδα Λνηπέο θξνληίδεο 2. Φαξκαθεπηηθή Φξνληίδα Οη 2 απηέο θαηεγνξίεο δαπαλψλ θαηαζπαηαινχλ φιεο ηηο πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο (θαη ηηο 3 θαηεγνξίεο πνπ πξναλαθέξζεθαλ) ηνπ πγεηνλνκηθνχ ζπζηήκαηνο. Ζ δαπάλε γηα πγεηνλνκηθή θξνληίδα απνηειεί ην 78,4 % ηεο ζπλνιηθήο δαπάλεο, ελψ ε θαξκαθεπηηθή δαπάλε απνηειεί ην 21,6% 2. ηελ εμέιημή απηνχ φπσο νξίδεηαη απφ ηνλ ΟΟΑ. Παξαθάησ παξαηίζεηαη ην ζρεδηάγξακκα ζρεηηθά κε ηελ εμέιημε ηνπ δείθηε. 58

59 Δμέιημε δαπάλεο πγείαο ζηελ Διιάδα θαη ζην κέζν φξν ησλ ρσξψλ ηνπ ΟΟΑ ΟΟΣΑ Δλλάδα Πεγή: ΟΟΑ 2009 Αλ παξαηεξήζνπκε ην παξαπάλσ ζρεδηάγξακκα ζα δνχκε φηη απφ ην 2001 θαη έπεηηα νη δαπάλεο πγείαο ζηελ Διιάδα νινέλα θαη απμάλνληαη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ. Δπίζεο ζε φιεο ηηο ρξνληέο νη δαπάλεο γηα ηελ πγεία ηεο Διιάδαο μεπεξλνχλ ηηο αληίζηνηρεο ηνπ κέζνπ φξνπ ησλ ρσξψλ ηνπ ΟΟΑ. Σέινο πξέπεη λα ηνληζηεί φηη κέζα ζε 7 ρξφληα νη δαπάλεο ηηο Διιάδαο απμεζήθαλ ζρεδφλ 100% ελψ νη αληίζηνηρεο ησλ ρσξψλ ηνπ ΟΟΑ απμήζεθαλ ιηγφηεξν απφ 50% 3. Έλα ζηνηρείν πνπ θαηαδεηθλχεη ηηο πςειέο δαπάλεο γηα ηελ πγεία φπνπ έρεη ε Διιάδα είλαη ε δαπάλε πγείαο σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ηεο ρψξαο. %ΑΔΠ ,0 ΖΠΑ Γαλλία Γαπάλε πγείαο σο % ηνπ ΑΔΠ, ζηηο ρψξεο ηνπ ΟΟΑ Γαπάνη Υγείαρ ωρ % ΑΔΠ, σώπερ ΟΟΣΑ, ,2 10,7 10,5 10,5 10,410,2 9,9 9,9 9,8 9,7 9,7 9,4 9,1 9,1 9,0 9,0 8,7 8,7 8,5 8,5 8,4 8,1 7,8 7,3 7,2 7,1 7,0 6,9 6,5 6,0 5,9 Eλβεηία Αςζηπία Γεπμανία Kαναδάρ Βέλγιο 1 Ολλανδία Ποπηογαλία 2 Νέα Εηλανδία 1 Γανία 3 Δλλάδα 3 Σοςηδία Ηζλανδία Ηηαλία Ηζπανία ΟΟΣΑ Ηπλανδία 1. Προσωρινή Δαπάνη, 2. Στοιχεία 2006, 3. Στοιχεία Ζνωμένο Βαζίλειο Αςζηπαλία 3 Νοπβηγία Φινλανδία Ηαπωνία 3 Σλοβακία Οςγγαπία Λοςξεμβούπγο 2 Τζεσία Πολωνία Φιλή Κοπέα Τοςπκία 3 Mεξικό 59

60 διζ. Πεγή: ΟΟΑ 2010 Αλ παξαηεξήζνπκε ησλ παξαπάλσ πίλαθα ζα δνχκε φηη δαπάλεο ηνπ πγεηνλνκηθνχ ζπζηήκαηνο ηηο Διιάδαο απνξξνθνχλ ην 9,7% ηνπ ΑΔΠ ηεο ρψξαο. Σν λνχκεξν απηφ είλαη κεγαιχηεξν απφ ην αληίζηνηρν ηνπ κέζνπ φξνπ ησλ ρσξψλ ηνπ ΟΟΑ. Δπίζεο ην κέγεζνο ησλ δαπαλψλ θαίλεηαη θαη απφ ην φηη νη δαπάλεο πγείαο ηηο Διιάδαο σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ηεο ρψξαο μεπεξλνχλ ηα αληίζηνηρα πνζνζηά ρσξψλ φπσο ε νπεδία, ην Ζλσκέλν Βαζίιεην, ε Απζηξαιία, ε Ννξβεγία θ.α., ρψξεο κε πνιχ κεγαιχηεξν πιεζπζκφ, κε πνηνηηθφηεξα θαη απνηειεζκαηηθφηεξα ζπζηήκαηα πγείαο 4. Θα πξέπεη φκσο λα δνχκε θαη πνηα είλαη ε ζχλζεζε ηεο δαπάλεο πγείαο ζηελ Διιάδα θαη πσο απηή εμειίρζεθε Ζ εμέιημε ηεο δεκφζηαο θαη ηεο ηδησηηθήο δαπάλεο γηα ηελ πγεία ζηελ Διιάδα 100% 80% 60% 40% 20% 39,1% 10,6 37,4% 12,5 39,4% 13,6 62,6% 60,9% 60,6% 37,8% 14,8 62,2% 37,7% 15,3 62,3% 17,8 36,9% 63,1% 19,5 35,3% 64,7% 21,0 37,1% 62,9% % * 2004* 2005* 2006* 2007* Γημόζια Ηδιωηική Σύνολο Πεγή: Διιζηαη Σν ζρεδηάγξακκα απηφ θαηαδεηθλχεη φηη, παξφιν πνπ ζηελ Διιάδα απφ ην 1983 ζεζπίζηεθε ην Διιεληθφ ζχζηεκα πγείαο, ην χςνο ηεο ηδησηηθήο δαπάλεο καο νδεγεί ζην λα ζεσξνχκαζηε ζε έλα απφ ηα πιένλ ηδησηηθνπνηεκέλα ζπζηήκαηα πγείαο. χκθσλα κε ην ζρεδηάγξακκα ε ηδησηηθή δαπάλε παξακέλεη ζηαζεξά ζε πςειά λνχκεξα θαη αθνινπζεί ηε ξαγδαία αχμεζε ησλ δαπαλψλ πγεία 2. Δπίζεο ε ηδησηηθνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο θαίλεηαη μεθάζαξα θαη ζην παξαθάησ ζρεδηάγξακκα φπνπ θαη βξηζθφκαζηε πνιχ ρακειφηεξα απφ ην κέζν φξν δαπαλψλ (ζε ζρέζε κε ηε ζχλζεζε ηεο δαπάλεο) απφ ηηο ρψξεο ηνπ ΟΟΑ αιιά θαη ε ζχλζεζε ηηο 60

61 δαπάλεο πνπ έρνπκε πιεζηάδεη ηηο δαπάλεο ηδησηηθνπνηεκέλσλ ζπζηεκάησλ πγείαο φπσο ε Διβεηία 5 χλζεζε δαπαλψλ πγείαο ζηηο ρψξεο ηνπ ΟΟΑ 120% ΟΟΣΑ ΔΛΛΑΓΑ 100% 80% 60% 40% 20% 9% 16% 16% 17% 17% 17% 18% 18% 20% 22% 23% 23% 23% 23% 26% 27% 27% 28% 28% 28% 29% 30% 31% 32% 33% 40% 41% 41% 45% 53% 53% 56% 91% 84% 84% 83% 83% 83% 82% 82% 80% 78% 77% 77% 77% 77% 74% 73% 73% 72% 72% 72% 71% 70% 69% 68% 67% 60% 59% 59% 55% 47% 47% 44% 0% Λνπμεκβνύξγν 1,3 Γαλία 4 Ννξβεγία Ζλ. Βαζίιεην Τζερία Σνπεδία Ηαπσλία 4 Ν. Εειαλδία 2 Γαιιία Ηηαιία Ηξιαλδία Απζηξία Ηζιαλδία Γεξκαλία Φηλιαλδία Βέιγην 2 Ηζπαλία Πνισλία Γεκόζηα Γαπάλε Υγείαο ΟΟΣΑ Πνξηνγαιία 3 Οπγγαξία Καλαδάο Σινβαθία Τνπξθία 4 Απζηξαιία 4 Διιάδα 4 Ηδησηηθή Γαπάλε Υγείαο Φηιή Διβεηία Κνξέα Μεμηθό ΖΠΑ Οιιαλδία** Πηγή: ΟΟΣΑ Αηηίεο Αύμεζεο δαπάλεο πγείαο Κνηλσληθννηθνλνκηθνί θαη δεκνγξαθηθνί παξάγνληεο o Αιιαγή ηεο ειηθηαθήο ζχλζεζεο ηνπ πιεζπζκνχ-γήξαλζε ηνπ πιεζπζκνχιφγν ηνπ πξνζδφθηκνπ επηβίσζεο o Ζ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ κεηαλαζηψλ Οη εμειίμεηο ζηελ ηαηξηθή ηερλνινγία Σα αθξηβφηεξα λέα θάξκαθα πνπ ελζσκαηψλνπλ πςειφηεξεο δαπάλεο έξεπλαο θαη αλάπηπμεο Αλππαξμία ειέγρνπ: Γελ ππάξρεη αθξηβήο κέηξεζε, έιεγρνο θαη αμηνιφγεζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ Έιιεηςε κεραλνξγάλσζεο ζην ζχλνιν ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο πνπ δπζρεξαίλεη ηνλ έιεγρν ησλ δαπαλψλ, θαζψο θαη δελ ππάξρεη αθξηβήο θαηαγξαθή ηνπ φγθνπ ηεο θαηαλάισζεο πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ πγείαο Έιιεηςε ζπζηήκαηνο απνδεκίσζεο κε εθαξκνγή θξηηεξίσλ απνηειεζκαηηθφηεηαο Τπεξηηκνιφγεζε ηαηξηθψλ εμεηάζεσλ, ηαηξηθψλ ζπζθεπψλ θαη εηδηθψλ πιηθψλ 61

62 Δπηπιένλ εθηηκάηαη θαη ε παξανηθνλνκία, έλα νηθνλνκηθφ κέγεζνο πνπ ελψ δελ θαηαγξάθεηαη επίζεκα, πξνζαπμάλεη ην ζπλνιηθφ θφζηνο γηα ηνλ ηνκέα ηεο πγείαο. Οη ιφγνη πνπ ζπληεξνχλ ην θαηλφκελν απηφ είλαη : Ζ απμεκέλε πξνζθνξά κε ηελ επέθηαζε ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο θαη ηδηαίηεξα κε ηελ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ γηαηξψλ. Ζ ηδηνκνξθία ηεο αγνξάο ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη νη κεραληζκνί ηεο «πξνθιεηήο» δήηεζεο θαη ηεο αληηεπηινγήο. Ζ ππεξβάιινπζα δήηεζε γηα ππεξεζίεο πγείαο, πνπ νθείιεηαη ζε δεκνγξαθηθνχο, επηδεκηνινγηθνχο θαη θνηλσληθν-νηθνλνκηθνχο παξάγνληεο θαη ζε πξνθιεηή δήηεζε γηα ηελ νπνία ππεχζπλν είλαη ην ηαηξηθφ ζψκα. Ζ απνπζία νξζνινγηθνχ κεραληζκνχ θαη πνιηηηθήο ηηκψλ ζηηο ππεξεζίεο πγείαο. Σα θνηλσληθν-πνιηηηζηηθά πξφηππα θαη ην επίπεδν θνξνινγηθήο εζηθήο ηνπ ηαηξηθνχ ζψκαηνο θαη ησλ ρξεζηψλ. Ζ απιφηεηα θαη ε ακεζφηεηα ηεο αληαιιαγήο αλάκεζα ζην ρξήζηε θαη ηνλ πξνκεζεπηή. \ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5 ΤΓΥΡΟΝΟ ΝΟΟΚΟΜΔΙΟ 5.1 Η Πνξεία πξνο ην ζύγρξνλν λνζνθνκείν Απφ ηελ αλάιπζε ζην ζρέδην 1.1 θαίλεηαη φηη ε ζπδήηεζε γηα ηελ νξγάλσζε ηεο ηαηξηθήο θαη ηεο λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο έρεη ηζηνξία ηνπιάρηζηνλ ρξφλσλ. Κπξίσο νη Αξραίνη Έιιελεο θαη θαηφπηλ νη Ρσκαίνη θαη νη Βπδαληηλνί δεκηνχξγεζαλ ην αξρηθφ πιαίζην γηα ηελ αλάπηπμε ηεο λνζειεπηηθήο θξνληίδαο επεξεαζκέλεο απφ ηε ζξεζθεία, ρσξίο απηφ λα ζεκαίλεη φηη ε ηαηξηθή θαη ε νξγάλσζε ησλ ππεξεζηψλ δελ 62

63 έθαλε άικαηα ηα νπνία πέξαζαλ ζηε Γχζε θαη ην Βνξξά. Δίλαη εκθαλέο φηη ζηε Γχζε, ηνλ 18 ν θαη 19 ν αηψλα ε Δθθιεζία «παξαρψξεζε» ηε ζέζε ηεο ζε «θηιαλζξσπηθέο» (voluntary) πξσηνβνπιίεο γηα ηε δεκηνπξγία θνξέσλ πεξίζαιςεο. Ζ εθβηνκεράληζε δηθαηνινγεί ζε κεγάιν βαζκφ ηε λνζνθνκεηαθή αλάπηπμε θαη ηελ επηθξάηεζε ηεο «κεραληζηηθήο» αληίιεςεο γηα ηε λφζν, κηαο θαη ε ηφηε αζηηθή ηάμε ελδηαθέξεηαη γηα ηνλ «άξξσζην εξγάηε» ζην βαζκφ πνπ ζα απνζεξαπεπηεί γηα λα επηζηξέςεη ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Ο Elberfeld θαη ν Schweitzer αξρηθά, ηδηαίηεξα ζηε Γεξκαλία, πξνψζεζαλ ηε θνηλσληθή ππεπζπλφηεηα ζηελ πγεία αληί ηεο θηιαλζξσπηθήο. Ο Norman Bethune (Καλαδφο Υεηξνπξγφο) έθεξε ηελ επηζηεκνληθή θαη λνζνθνκεηαθή ηαηξηθή κέρξη ηελ Κίλα. Σν ηαηξηθφ επάγγεικα άξρηζε λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο θνηλσληθέο επηηαγέο γηα νξγαλσκέλε λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε. Ο θφβνο γηα ινηκψμεηο κεηψζεθε απφ ηηο αλαθαιχςεηο ηνπ Pasteur, φπσο εθαξκφζζεθαλ θαη απφ ηνλ Lister (αληηζεπηηθά θάξκαθα θιπ). έηζη ζηγά-ζηγά, ην λνζνθνκείν έγηλε πξνζηηφ θαη αλαγθαίν ζε φιεο ηηο θνηλσληθέο ηάμεηο. Ζ εηθφλα ηνπ εμνζηξαθηζκέλνπ ιεπξνχ θαη ηνπ θπιαθηζκέλνπ ςπρνπαζνχο άξρηζε ζηαδηαθά λα θζίλεη. κσο, νη κεγάιεο θαη γξήγνξεο εμειίμεηο ήξζαλ ζηνλ αηψλα πνπ ζε ιίγν ηειεηψλεη. Ζ εκπεηξία, θπξίσο, ησλ δχν κεγάισλ πνιέκσλ δεκηνχξγεζε ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο Δπείγνπζαο Ηαηξηθήο. Οη δεκνγξαθηθέο θαη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο απφ θνηλνχ κε ηηο απαηηήζεηο ηεο θνηλσλίαο νδήγεζαλ ζηελ εμεηδίθεπζε. Σν 1936, ν δηάζεκνο ηζηνξηθφο Sigerist αλέθεξε φηη κφιηο πξνο ην ηέινο ηνπ 19 νπ αηψλα ηα λνζνθνκεία έγηλαλ θάηη παξαπάλσ απφ πησρνθνκεία (Οηθνλνκνπνχινπ 1993). Ζ ζεκαζία ησλ λνζνθνκείσλ ζηελ θξνληίδα ηνπ αζζελνχο, ηελ εθπαίδεπζε ησλ γηαηξψλ θαη ησλ ινηπψλ επαγγεικαηηψλ, θαζψο θαη ηελ πξνψζεζε ηεο γλψζεο ζηε ζρέζε πγείαο θαη αζζέλεηαο, είλαη κεγάιε. ρεδηάγξακκα 1.1 πλνπηηθή Ιζηνξία Οξγάλσζεο ησλ Ιαηξηθώλ θαη Ννζνθνκεηαθώλ Τπεξεζηώλ από ηελ Αξραηόηεηα κέρξη ηνλ 20ν αηώλα π.ρ. -Αλάπηπμε ηεο ηαηξηθήο ζε κεηαθπζηθά-ζξεζθεπηηθά πξφηππα (ηνπ γηαηξνχ-κάγνπ) (Μεζνπνηακία, Αίγππηνο, Πεξζία, Κίλα, Ηλδία, Κξήηε) π.ρ -Πξψηε κνξθή λνζνθνκείσλ ζηελ Ηλδία θαη ηελ Αίγππην -Αλάπηπμε Ηαηξηθήο ζηελ Διιάδα (Αζθιεπηφο, Ππζαγφξαο) 63

64 π.ρ -Ηππνθξαηηθή πεξίνδνο ζηελ Αξραία Διιάδα / ηαηξηθέο ζρνιέο -Αλάπηπμε 300 Αζθιεπηείσλ (Κσο, Δπίδαπξνο θ.α)/ νξγάλσζε -«Γεκνζηεχνληεο» γηαηξνί (αλάπηπμε Π.Φ.Τ) 300 π.ρ-300 κ.ρ -Διιελνξσκατθή/ Αιεμαλδξηλή πεξίνδνο ηεο Ηαηξηθήο (Γαιελφο) -Ίδξπζε «λνζνθνκείσλ» (valetudinaria) ζε 200 Ρσκατθέο πφιεηο κ.υ. -Βπδαληηλή πεξίνδνο /ε ηαηξηθή ζηελ Δθθιεζία (αλαηνιή) -«Δπηζθνπηθέο» πεξηθέξεηεο (325 κ.ρ Μ.Κσλ/λνο ζηε Νίθαηα) -Ίδξπζε «μελψλσλ-μελνδνρείσλ» (hospitalia) απφ ηηο Μνλέο Σα πην γλσζηά: Βαζηιεηάδα, ακςψλ, Εσηηθφλ, Αγία Διέλε -Οξγάλσζε Ηαηξηθψλ Τπεξεζηψλ ζην Ννζνθνκείν -Πεξίνδνο Κνκλελνχ Β/ «Ξελψλαο Παληνθξάηνξα» (1118 κ.ρ) κ.ρ -Γπηηθφο Μεζαίσλαο/Μνλαζηηθή Ηαηξηθή (S.Benedict, Καξινκάγλνο) (δχζε) -Ίδξπζε λνζνθνκείσλ(ηηαιία-γαιιία) κε Γ/ληέο εθθιεζηαζηηθνχο Ολνκαζηφ γηα ηελ νξγάλσζε ην Hotel Dieu (Παξίζη 660 κ.ρ) -Ίδξπζε Ηαηξηθήο ρνιήο ζην αιέξλν ηνλ 9 ν αηψλα -Ίδξπζε λνζνθνκείσλ απφ ηνπο ηαπξνθφξνπο(11-12 νο αηψλαο) κ.ρ -Πεξίνδνο ηεο Αλαγέλλεζεο/Κνζκηθή Ηαηξηθή (δχζε) -Αγγιία (13 νο αηψλαο): αλάπηπμε ησλ πξψησλ λνζνθνκείσλ -Γεξκαλία (15 νο αηψλαο): «Ννζνθνκεία Αγ. Πλεχκαηνο»-«δεκνηηθά» -Ηαηξηθή ζρνιή Πάληνβα (16 νο αηψλαο)-λνζνθνκείν Maggiori (1464) -Royal College of Physicians (1514 Αγγιία) -Δθπαίδεπζε-εμεηδίθεπζε ζηελ Ηαηξηθή (18 νο αηψλαο) -Πξψηεο Παηδηαηξηθέο θιίλεο (19 νο αηψλαο) (θεθάιαην 7) κ.ρ -Οζσκαληθή Πεξίζαιςε («ρξπζνχο αηψλαο»: νο ) (αλαηνιή) -Αξαβηθή-πεξζηθή-βπδαληηθή επίδξαζε/ηαηξηθέο ζρνιέο (κεληξεζέ) -1 ν λνζνθνκείν ην Κεβρέξ (πξψελ Βαζηιεηάδα) ην 13 ν αηψλα -Κσλζηαληηλνχπνιε: 100 λνζνθνκεία-βαθνχθηα (ηδακηά) -Ννζνθνκεία απφ Διιεληθέο θνηλφηεηεο (18 ν αηψλαο) 19 νο αηψλαο -Βηνκεραληθή-Αζηηθή Δπαλάζηαζε/Αλαθαιχςεηο ηεο Ηαηξηθήο -Απφ ηελ Δθθιεζία πξνο ηελ Πνιηηεία (Γαιιία-Ηηαιία) -Οξγάλσζε «Φηιαλζξσπηθψλ» Ννζνθνκείσλ -Ννζνθνκεηαθή δηνίθεζε (Nightingale) θαη νηθνλνκηθά (Burdett) 20νο αηψλαο -Μνληέιν Βίζκαξθ-Μνληέιν Μπέβεξηηο-ηδησηηθφ κνληέιν 64

65 -χγρξνλν Ννζνθνκείν/δηεπηζηεκνληθή πξνζέγγηζε Ο ζχγρξνλνο θφζκνο πξνζπαζεί λα βξεη δηεμφδνπο ζ απηά ηα πξνβιήκαηα. Οη ιχζεηο δελ κπνξεί λα είλαη κνλνδηάζηαηεο είηε πξνο ηελ πιεπξά ηεο ηαηξηθήο επηζηήκεο είηε πξνο ηηο λέεο ζρεηηθά επηζηήκεο ηεο δηνίθεζεο, ησλ νηθνλνκηθψλ θιπ. ζην ρψξν ηεο πγείαο. Δθφζνλ γίλεη απνδεθηφ φηη ην λνζνθνκεηαθφ «πξντφλ» είλαη πνιππαξαγνληηθφ, ηφηε απαηηείηαη ε πνιπδηάζηαηε ηαηξηθή, λνζειεπηηθή, επηδεκηνινγηθή, ηερλνινγηθή, δηνηθεηηθή, νηθνλνκηθή, επηρεηξεζηαθή) θ.ν.θ. εμέηαζή ηνπ, ζηα πιαίζηα ηεο νπνηαζδήπνηε αμηνιφγεζεο ηεο απνδνηηθφηεηαο ζηελ παξαγσγή ηνπ. 5.2 Αλαδήηεζε πνηόηεηαο: κηα δηαρξνληθή πξνζδνθία Ηζηνξηθά ε αλάγθε γηα πνηνηηθφ έιεγρν ηνπ ηαηξηθνχ έξγνπ θαη ησλ παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ πγείαο είλαη πνιχ παιηά. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο «ζηαζκνχο» ζηελ πνξεία ηεο αλζξψπηλεο εμέιημεο. Απφ ηελ επνρή ηνπ Ηππνθξάηε (ηνλ 5 ν αηψλα π.ρ.) νη δενληνινγηθνί θαη εζηθνί θψδηθεο άζθεζεο ηνπ ηαηξηθνχ επαγγέικαηνο έδηλαλ ηδηαίηεξε έκθαζε ζηε δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ζηνπο αζζελείο ππεξεζηψλ (σθειείλ ή κε βιάπηεηλ). Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ Κξηκατθνχ Πνιέκνπ (1850) ε F.Nightingale θαηέγξαςε ηε ζλεζηκφηεηα ησλ ηξαπκαηηψλ θαη επηρείξεζε, κε ηα ζηνηρεία πνπ ζπλέιεμε, λα απνηηκήζεη θαη λα αμηνινγήζεη ηηο παξερφκελεο ζηνπο ηξαπκαηίεο πγεηνλνκηθέο θξνληίδεο. Σν 1908 ν Groves, έπεηηα απφ πνιιέο έξεπλεο θαη ζπιινγή ζηνηρείσλ απφ πελήληα λνζνθνκεία ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο, επηζήκαλε ηελ αλάγθε δεκηνπξγίαο ελφο ζπζηήκαηνο ηαμηλφκεζεο ησλ αζζελεηψλ θαη ησλ ρεηξνπξγηθψλ επεκβάζεσλ, έηζη ψζηε λα κπνξνχλ λα γίλνληαη δηαρξνληθέο ζπγθξίζεηο ηφζν ζε επίπεδν ζλεζηκφηεηαο φζν θαη ζε επίπεδν αληθαλφηεηαο. 65

66 Λίγν αξγφηεξα, ην 1951, ν Godman, ρεηξνπξγφο ζην γεληθφ λνζνθνκείν ηεο Μαζαρνπζέηεο, αζρνιήζεθε ζπζηεκαηηθά κε ηνλ έιεγρν ησλ ρεηξνπξγηθψλ επεκβάζεσλ. χκθσλα κε ην πξφγξακκα ηνπ Godman, ν αζζελήο, έλαλ ρξφλν κεηά ηε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε, εμεηαδφηαλ μαλά γηα λα δηαπηζησζεί αλ ε δηάγλσζε πνπ ηνπ είρε γίλεη ήηαλ ε ζσζηή, αλ ε εγρείξεζε είρε επηηπρία, αλ ν αζζελήο σθειήζεθε απφ απηή θαη αθφκε αλ παξνπζηάζηεθαλ ζηνλ αζζελή κεηεγρεηξεηηθά πξνβιήκαηα θαη πνηα απφ απηά κπνξνχζαλ λα απνδνζνχλ ζηελ εγρείξεζε (Smith, 1982 Θενδψξνπ 1992, Πνιχδνο, 1995). ηηο επφκελεο πεξίπνπ ηέζζεξεηο δεθαεηίεο ε κεγάιε εμέιημε ηεο ηαηξηθήο επηζηήκεο θαη έξεπλαο κε ηελ αλαθάιπςε θαη εηζαγσγή ζηελ πξάμε ησλ εκβνιίσλ, απνηειεζκαηηθψλ θαξκάθσλ θαη λέσλ κεζφδσλ ζεξαπείαο- θαζψο θαη ε ηαρεία αλάπηπμε θαη δηάδνζε ηεο Βηνταηξηθήο ηερλνινγίαο είραλ σο απνηέιεζκα λα βειηησζνχλ ζεακαηηθά φινη νη δείθηεο πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ θαη λα δεκηνπξγεζεί θιίκα αζθάιεηαο θαη εθεζπραζκνχ. Καηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο πεξηφδνπ ν έιεγρνο ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ πγείαο αηφλεζε θαη ζεσξήζεθε δεπηεξεχνπζαο ζεκαζίαο. Οη εκπεηξίεο φκσο απφ ηνπο θαηαζηξνθηθνχο παγθφζκηνπο πνιέκνπο θαη ε θαζηέξσζε, κεηαπνιεκηθά, ζηε Μεγάιε Βξεηαλία ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο (National Health Service-NHS) νδήγεζαλ δηαδνρηθά, ζε φιν ηνλ θφζκν, αθελφο ζηελ ζπζηεκαηνπνίεζε παξακέηξσλ φπσο ε νξγάλσζε ησλ κνλάδσλ θαη ησλ ζπζηεκάησλ παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο, ε εθαξκνγή ησλ αξρψλ θαη ησλ κεζφδσλ ηεο νηθνλνκηθήο επηζηήκεο θαη ζηνλ ηνκέα ηεο πγείαο θιπ, θαη αθεηέξνπ ζηελ αλαδήηεζε ηξφπσλ γηα ηελ εμαζθάιηζε κεγαιχηεξεο απνηειεζκαηηθφηεηαο. 5.3 Πνηόηεηα: ε ζύγρξνλε επαλάζηαζε ζηελ νξγάλσζε ησλ κνλάδσλ παξνρήο ππεξεζηώλ πγείαο Οη πξσηνβνπιίεο γηα πνηνηηθή αλαβάζκηζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πγείαο εκθαλίδνληαη θαη πάιη ζηε δεθαεηία ηνπ 50 αξρηθά ζηηο ΖΠΑ θαη κεηά ζηελ Δπξψπε, ελψ ην ελδηαθέξνλ γηα ηελ πνηφηεηα ζηηο ππεξεζίεο πγείαο γίλεηαη φιν θαη πην έληνλν ζηηο επφκελεο δεθαεηίεο, κε ηελ επηθξάηεζε δηεζλψο ηεο νηθνλνκηθήο χθεζεο. Ζ αλαδσπχξσζε ηνπ ελδηαθέξνληνο γηα ηελ πνηφηεηα ζηηο ππεξεζίεο πγείαο νθείιεηαη θπξίσο ζηελ αλαπνηειεζκαηηθφηεηα ησλ πγεηνλνκηθψλ ζπζηεκάησλ. 66

67 Πνηφηεηα & νθέιε: Οθέιε γηα ηνλ αζζελή Τγεηνλνκηθά νθέιε. Έρνπλ ζρέζε κε ηελ έγθαηξε δηάγλσζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο πγείαο ηνπ θαη ηελ απνηειεζκαηηθή αληηκεηψπηζή ηνπ, ηελ απνηξνπή ηπρφλ επηπινθψλ εμαηηίαο θαζπζηεξεκέλεο ή ιαλζαζκέλεο αγσγήο, ινηκψμεσλ θιπ. Φπρνινγηθά νθέιε. Έρνπλ ζρέζε ηφζν κε ην πεξηβάιινλ ηεο κνλάδαο παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο ζην νπνίν ζα αληηκεησπηζηεί ην πγεηνλνκηθφ ηνπ πξφβιεκα, φζν θαη κε ηε δηάξθεηα ηεο παξακνλήο ηνπ ζ απηή. Ζ επίδξαζε ηεο θαιήο ςπρνινγηθήο θαηάζηαζεο ηνπ αζζελή ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ζεξαπεπηηθήο ηνπ αγσγήο είλαη αλακθηζβήηεηε. Δπνκέλσο φζν πεξηζζφηεξν δηαθξίλνληαη γηα ηελ πνηφηεηά ηνπο ην πεξηβάιινλ ηεο κνλάδαο παξνρήο ππεξεζηψλ (ηνπ λνζνθνκείνπ, ηνπ θέληξνπ πγείαο θιπ) θαη νη ζπλζήθεο δηακνλήο ηνπ αζζελή, ηφζν πεξηζζφηεξα είλαη θαη ηα ςπρνινγηθά νθέιε πνπ απνθνκίδεη απηφο. Βέβαηα κεγάιν είλαη, επίζεο, θαη ην ςπρνινγηθφ φθεινο πνπ έρεη ν αζζελήο ιφγσ ηεο ζπληφκεπζεο ηνπ ρξφλνπ παξακνλήο ηνπ ζηε κνλάδα, σο απνηέιεζκα ηεο ζσζηήο θαη γξήγνξεο αληηκεηψπηζεο ηνπ πγεηνλνκηθνχ ηνπ πξνβιήκαηνο. Οηθνλνκηθά νθέιε. Ζ νηθνλνκηθή επηβάξπλζε πνπ ζα ππνζηεί ν αζζελήο εμαηηίαο ηεο θαηαβνιήο κέξνπο ή φισλ ησλ εμφδσλ πεξίζαιςήο ηνπ, θαζψο θαη ηα έμνδα παξακνλήο κειψλ ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ πνπ ηνλ ζπλνδεχνπλ ζα είλαη ζεκαληηθά κηθξφηεξα, αθνχ κε ηε βειηίσζε ησλ ππεξεζηψλ ην πξφβιεκα ηεο πγείαο ηνπ αζζελή ζα δηαγλσζηεί έγθαηξα θαη ζα αληηκεησπηζηεί αθελφο απνηειεζκαηηθά θαη αθεηέξνπ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Οθέιε γηα ηνπο επαγγεικαηίεο πγείαο Σα νθέιε απφ ηελ πνηφηεηα ζηηο ππεξεζίεο πγείαο γηα φινπο ηνπο επαγγεικαηίεο πγείαο (γηαηξνχο, λνζειεπηέο, ηερλνιφγνπο, δηνηθεηηθνχο θ.α) ζπλίζηαληαη θπξίσο: ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ έξγνπ ηνπο ζηε λνκηθή θαηνρχξσζε θαη αζθάιεηα ηνπ έξγνπ ηνπο ζηελ ηθαλνπνίεζε πνπ απνθνκίδνπλ απφ ηελ εξγαζία ηνπο 67

68 ζηνλ ζεβαζκφ θαη ζηελ εκπηζηνζχλε εθ κέξνπο ησλ αζζελψλ θαη ησλ νηθνγελεηψλ ηνπο ζηελ απαιιαγή ηνπο απφ αδηθαηνιφγεην εθλεπξηζκφ θαη άγρνο ζηε κεγαιχηεξε θνηλσληθή αλνρή ζε ηπρφλ ιάζε, ηελ νπνία θαιιηεξγεί πάληα ε πνηφηεηα. (Θενδψξνπ, 1992) 5.4 Γεκόζην Ννζνθνκείν. Δίλαη γεγνλφο φηη ην λνζνθνκείν κε ηε ζεκεξηλή έλλνηα είλαη δεκηνχξγεκα ησλ ηειεπηαίσλ δχν, θπξίσο αηψλσλ σο απνηέιεζκα ηεο ζπλερνχο αιιαγήο ησλ νηθνλνκηθψλ ζπλζεθψλ (π.ρ. βηνκεραληθή θαη κεηαβηνκεραληθή επαλάζηαζε), ηεο ηαηξηθήο επηζηήκεο θαη ηεο θνηλσλίαο, γεληθφηεξα, πνπ εθθξάδεη νξγαλσκέλα ηε δηάζεζε «ζπλνρήο» (solidarity) ησλ κειψλ ηεο κε ην λα βνεζήζεη ηα πεξηζζφηεξν «αζζελή» κέιε ηεο. Σν πιαίζην ηεο «αγνξάο» ζην νπνίν είλαη εληαγκέλν παξνπζηάδεη αξθεηέο ηδηαηηεξφηεηεο. Σν ζχγρξνλν λνζνθνκείν (hospital ή Krakenhause ή nosokomium) έρεη ήδε αλαπηπρζεί σο έλαο απφ ηνπο πην πνιχπινθνπο νξγαληζκνχο (ή επηρεηξήζεηο ) πνπ δεκηνχξγεζε πνηέ ν άλζξσπνο. Ζ πνηθηιία ησλ επηζηεκψλ πνπ απαηηνχληαη, ε παλζπεξκία πξνζσπηθψλ ζηφρσλ θαη ηθαλνηήησλ, ε 24σξε ιεηηνπξγία ηνπ, ην πξφβιεκα ηεο δσήο θαη ηνπ ζαλάηνπ πνπ έρεη λα δηαρεηξηζζεί θαζψο θαη ε δπζθνιία κέηξεζεο ηνπ απνηειέζκαηνο ζα πξέπεη λα ζπλεθηηκεζνχλ. Ο βαζηθφο ζθνπφο ελφο λνζνθνκείνπ είλαη, πξσηίζησο, ε επηβίσζε ηνπ αηφκνπ θαη ε θάιπςε ησλ αλαγθψλ ζε θάζε εκθάληζε θπζηθήο ή ςπρνινγηθήο ή γεληθφηεξα θνηλσληθήο αδπλακίαο (Seidler 1989) κε ηνλ πην απνηειεζκαηηθφ θαη απνδνηηθφ ηξφπν. Ζ αλάπηπμε θαη δηεχξπλζή ηνπο, φκσο, θαηέζηεζε ηα λνζνθνκεία πνιπδαίδαινπο νξγαληζκνχο, πνπ ζηηο κέξεο καο είλαη δχζθνιν λα δηνηθεζνχλ θαη λα ρξεκαηνδνηεζνχλ θάησ θαη απφ ηηο λέεο εμειίμεηο ηνπ ζπλδπαζκνχ ηεο «ζηελφηεηαο» ησλ πφξσλ θαη ηεο δηφγθσζεο ησλ αλαγθψλ. Ζ πνξεία αλάπηπμεο θαη νξγάλσζεο ηνπ πγεηνλνκηθνχ ηνκέα ζηελ Διιάδα είλαη παξάιιειε κε ηελ πνξεία αλάπηπμεο ηνπ ίδηνπ ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο. Φαίλεηαη θαζαξά φηη παξά ηα ζεκαληηθά βήκαηα πνπ έγηλαλ, ηδηαίηεξα θαηά ηε κεηαπνιεκηθή πεξίνδν, ν πγεηνλνκηθφο ηνκέαο παξέκεηλε έλα απφ ηα ιηγφηεξν αλεπηπγκέλα θνηλσληθν-νηθνλνκηθά ππνζπζηήκαηα, ηφζν απφ άπνςε κεγέζνπο θαη νξγάλσζεο φζν 68

69 θαη απφ άπνςε πνιηηηθήο πξνηεξαηφηεηαο. Ζ παξνπζίαζε ηεο εμέιημεο ηνπ πγεηνλνκηθνχ ηνκέα αξρίδεη ακέζσο κεηά ηελ Διιεληθή αλεμαξηεζία θαη θηάλεη κέρξη ηηο κέξεο καο. Ζ πξψηε πεξίνδνο αξρίδεη ην 1830 θαη ηειεηψλεη ην 1944, ε δεχηεξε ην 1945 έσο ην 1982 θαη ε ηξίηε απφ 1983 κέρξη ζήκεξα. ε απηφ ην ζεκείν θαη κε ζηφρν ηε ζχλδεζε κε φζα παξαθάησ ζα εμεηαζζνχλ, είλαη ζθφπηκν λα παξαηεζεί κηα κηθξή πεξίιεςε ηεο ηζηνξηθήο εμέιημεο ησλ ππεξεζηψλ πγείαο ζηελ Διιάδα (ζρεδηάγξακκα 1.2).. Σν Διιεληθφ ζχζηεκα πγείαο επηβεβαηψλεη ην κχζν ηνπ ίζπθνπ, φηη δειαδή, ε ζπλερήο απφπεηξα επίηεπμεο ελφο ζθνπνχ θαη ελφο έξγνπ δηαξθψο καηαηψλεηαη ή δηαςεχδεηαη επεηδή ν ζηφρνο ιεηηνπξγεί πεξηζζφηεξν σο ππφζρεζε θαη πξνζδνθία θαη ιηγφηεξν ζαλ απηή πξαγκαηηθφηεηα. Ζ δπζθνξία ηνπ θφζκνπ απφ ηηο ππεξεζίεο πγείαο είλαη ζηελ Διιάδα θαηά πνιχ κεγαιχηεξε απφ θάζε άιιε ρψξα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (Mossialos 1997). Ίζσο λα απνπζηάδεη έλα εληαίν ζεσξεηηθφ πιαίζην αιιαγψλ κε πνιηηηθνχο ζηφρνπο θαη ζπγθεθξηκέλε δηνηθεηηθή-νξγαλσηηθή κεηαξξχζκηζε, δειαδή ε ζρεδίαζε θαη εθαξκνγή ηεο θαηάιιειεο ζηξαηεγηθήο θαη κεζνδνινγίαο (Μαθξνδεκήηξεο 1995 α ). ε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο, αιιά θαη ζηηο Μεζνγεηαθέο ρψξεο ηνπ Δπξσπατθνχ λφηνπ θαη ηδηαίηεξα ζηελ Διιάδα, ε δηαρείξηζε αιιαγψλ, κε έκθαζε ζηε θνηλσληθή πνιηηηθή, πάζρεη θπξίσο: α) ζηελ έιιεηςε ζπζηεκαηηθήο αλάιπζεο, β) ζηελ ηάζε εμαγγειίαο ηνπο παξά ζηελ εθαξκνγή ηνπο θαη ηέινο γ) ζηε ρξεζηκνπνίεζε κειεηψλ, εξεπλψλ, αμηνιφγεζεο θαη επαλάδξαζεο φρη σο κφληκσλ εξγαιείσλ ππνβνεζεηηθψλ ησλ πνιηηηθψλ απνθάζεσλ, αιιά κε ζθνπφ κφλν ηε δεκηνπξγία κηαο «ηδενινγίαο» πνπ δελ ρξεζηκνπνηείηαη (Papoulias D.-Tsoukas H.1994). ρεδηάγξακκα 1.2. Ζ πνξεία Δμέιημεο ηνπ πζηήκαηνο Τγείαο ζηε Νεψηεξε Διιάδα 69

70 1 ε Πεξίνδνο ε Πεξίνδνο ε Πεξίνδνο 1983-ζήκεξα (Δ..Τ) -Πεξίνδνο Καπνδίζηξηα (ηαηξηθφο ζχιινγνο, λνζνθνκεία θιπ) -Γεκηνπξγία ησλ πξψησλ αζθαιηζηηθψλ ηακείσλ. -Ίδξπζε πξψησλ λνζνθνκείσλ θαη Ηαηξηθήο ρνιήο ηνπ Παλ/κίνπ Αζελψλ. -Βαζηθνί λφκνη θεληξηθήο νξγάλσζεο ηνπ πγεηνλνκηθνχ ηνκέα. -Οηθνλνκηθή βνήζεηα γηα βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ πγηεηλήο -Γεκηνπξγία λέσλ πξνζσξηλψλ λνζνθνκείσλ ιφγσ Μ.Αζίαο θαη Πνιέκνπ. -Ίδξπζε ηνπ Τπνπξγείνπ Τγηεηλήο, Πξφλνηαο θαη Κ. Αληίιεςεο, Ν.2882/22 -Ηδξχεηαη ην Η.Κ.Α. (Ν.6298/1934) -Θεζπίδνληαη νη πξνυπνζέζεηο γηα ηελ εληαία νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ησλ δεκνζίσλ λνζνθνκείσλ (Α.Ν. 965/37) -Τηνζεηείηαη ε απνθεληξσηηθή πνιηηηθή θαη ν θνηλσληθφο έιεγρνο ησλ ππεξεζηψλ πγείαο (Ν.Γ. 2592/1953) -Γεκηνπξγία ηνπ Ο.Γ.Α. (Ν.4169/61) -Οη γηαηξνί ππνρξεψλνληαη ζε ππεξεζία ππαίζξνπ (1968) -Οξγαλψλνληαη ηα λνζνθνκεία (ΝΠΗΓ) -Καζηεξψλεηαη ην λνζήιην -Πξφηαζε ΚΔΠΔ γηα ηε δεκηνπξγία εληαίαο Δζληθήο Τπεξεζίαο Τγείαο, ελνπνίεζε ησλ αζθαιηζηηθψλ θνξέσλ θαη θνηλσληθφο ζρεδηαζκφο γηα ηελ θάιπςε ησλ πγεηνλνκηθψλ αλαγθψλ (1975) -ρέδην Νφκνπ Γνμηάδε: ε πξνζπάζεηα γηα δεκηνπξγία ελφο ζπγρξφλνπ ζπζηήκαηνο πγείαο δελ πινπνηήζεθε (1980). -Ηδξχεηαη ην Κ.Δ..Τ. (Ν.1287/92) θαη ν ΔΟΦ (Ν.1316/83) -Θεζπίζηεθε ην Δ..Τ (Ν.1397/83) κε θχξηα ραξαθηεξηζηηθά: Δ..Τ. Ηζφηεηα, Απνθέληξσζε, Κνηλσληθφο Έιεγρνο, Δληαίνο ( ) Πξνγξακκαηηζκφο, Έκθαζε ζηελ Π.Φ.Τ, Δξγαζηαθέο ζρέζεηο. -Σν ζχζηεκα Τγείαο αλαπηχζζεηαη έληνλα κε έκθαζε ζηηο Γεκφζηεο Γαπάλεο θαη ηηο επελδχζεηο. -Παξάιιειε αχμεζε ηνπ Ηδησηηθνχ ηνκέα Π.Φ.Τ. -Γελ δφζεθε ηδηαίηεξν βάξνο ζηε ρξεκαηνδφηεζε, ην ζρεδηαζκφ θαη ηνλ έιεγρν ησλ ππεξεζηψλ. 70

71 Μεηά ην Δ..Τ ( ) -Με ην Νφκν (2071/92) θαη ηε γεληθφηεξε πνιηηηθή πξαγκαηνπνηνχληαη ζεκαληηθέο αιιαγέο ζηε θηινζνθία ηνπ Δ..Τ. -Σν Κξάηνο αληί λα εμαζθαιίδεη ηελ πξφζβαζε ζηνπο πνιίηεο ζε φιεο ηηο ππεξεζίεο, απιψο «εγγπάηαη» ηελ χπαξμή ηνπο κε δηθαίσκα «ειεχζεξεο επηινγήο». -Σα Κ.Τ. ρξεκαηνδνηνχληαη θαη νξγαλψλνληαη απφ ηηο Ννκαξρίεο. -Οη γηαηξνί κπνξνχλ λα επηιέγνπλ κεηαμχ πιήξνπο ή κεξηθήο απαζρφιεζεο. -Αχμεζε ησλ λνζειίσλ-ζπκκεηνρή ζην θφζηνο. -ηξνθή ζηνλ Ηδησηηθφ ηνκέα. -Ο Νφκνο (2194/94) θαηαξγεί ηνλ 2171, ρσξίο λα επέκβεη ζηελ ήδε δηακνξθσζείζα πνιηηηθή πγείαο. -πδήηεζε γηα ηηο κεηαξξπζκίζεηο ( ) -Νέν Ννκνζρέδην (2519/97): δηθαηψκαηα αζζελνχο, δεκφζηα πγεία, δίθηπα Π.Φ.Τ, απνθέληξσζε, δηνίθεζε, γηαηξνί, έκθαζε ζηελ (νηθνλνκηθή) απνδνηηθφηεηα-πνηφηεηα Σν δεκφζην Ννζνθνκείν δηαθξίλεηαη απφ ηα πην θάησ ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά: 1. επαηζζεζία ζε φιεο ηηο θάζεηο ιεηηνπξγίαο ηνπ, δηφηη νη αλάγθεο ηνπ αηφκνπ γηα πξφιεςε ηεο αζζέλεηαο, απνθαηάζηαζε θαη δηαηήξεζε ηεο θαιήο πγείαο θαηέρνπλ πξσηαξρηθή ζέζε ζηελ θιίκαθα ησλ αμηψλ ηνπ αλζξψπνπ. Ζ κεγάιε επαηζζεζία πνπ επηδεηθλχεηαη απφ ηνπο αζζελείο, ην νηθνγελεηαθφ θαη θηιηθφ πεξηβάιινλ, ην θνηλσληθφ ζχλνιν θαη κάιηζηα ηα Μ.Μ.Δ. είλαη ζπλερήο θαη δηθαηνινγεκέλε. 2. ζπλερή θαηάζηαζε ιεηηνπξγίαο θαη εηνηκφηεηαο ησλ θιηληθψλ, ησλ ηκεκάησλ, ησλ εξγαζηεξίσλ θ.α, γηα ηελ αληηκεηψπηζε έθηαθησλ πξνβιεκάησλ πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ θαη πεξίζαιςεο ησλ αζζελψλ ηνπο φιν ην 24σξν θαη φιεο ηηο εκέξεο ηνπ ρξφλνπ. 71

72 3. επίηεπμε πνηνηηθψλ παξαγνκέλσλ ππεξεζηψλ πγείαο, δηφηη ε πνηφηεηα απνηειεί θαζνιηθή θνηλσληθή απαίηεζε ησλ αζζελψλ αιιά θαη ηνπ θξάηνπο, ησλ αζθαιηζηηθψλ ηακείσλ θαη ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο. 4. ηδηαίηεξε κέξηκλα ζηελ νηθνλνκηθφηεξε θαη απνδνηηθφηεξε παξαγσγή θαη δηαλνκή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ ιφγσ ηνπ πςεινχ θφζηνπο πνπ πξνθαινχλ. 5. ζπλππνινγηζκφο ησλ πνιηηηζκηθψλ, πνιηηηθψλ, θνηλσληνινγηθψλ θ.α αμηψλ θαη ηάζεσλ πνπ επηθξαηνχλ ζηελ θνηλσλία πνπ εμππεξεηεί. ηνπο νξγαληζκνχο πγείαο ζα πξέπεη λα πξνζδηνξηζηνχλ ζαθψο νη αλάγθεο ηνπ θαιππηφκελνπ πιεζπζκνχ, ε πιεζπζκηαθή νκάδα πνπ ζα εμππεξεηεζεί, ε πνζφηεηα θαη ην είδνο ησλ ππεξεζηψλ πνπ ζα παξαρζνχλ. Οη ζηφρνη ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ δεκφζηνπ λνζνθνκείνπ πξνζδηνξίδνληαη απφ ην πκβνχιην Γηνίθεζεο, βξίζθνληαη κέζα ζηα πιαίζηα ηεο πνιηηηθήο πνπ εθαξκφδεη ε πνιηηεία, ζα πξέπεη λα ραξαθηεξίδνληαη απφ ζαθήλεηα, ζηαζεξφηεηα, ρξνληθή δηάξθεηα, πξννπηηθή θαη είλαη νη θάησζη: 1 νο. Ζ άκεζε θαη απνηειεζκαηηθή αληαπφθξηζε (δηαγλσζηηθή, ζεξαπεπηηθή, ζπκβνπιεπηηθή), ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ πγείαο ησλ αζζελψλ ηνπ πιεζπζκνχ πνπ εμππεξεηνχλ. Ζ επίηεπμε ηνπ άκεζνπ θαη πνηνηηθά θαιχηεξνπ απνηειέζκαηνο πξνυπνζέηεη ηε ζπλερή εηνηκφηεηα, ηελ ελεξγφ ζπκκεηνρή θαη ηελ ζπλεξγαζία φινπ ηνπ πξνζσπηθνχ. Ζ εγεζία ηεο κνλάδνο ζα πξέπεη λα πξνεηνηκάδεηαη έγθαηξα λα εθπιεξψζεη ην ξφιν ηεο, κε ηελ θαηάιιειε ρξεζηκνπνίεζε ησλ αλζξψπηλσλ θαη πιηθψλ πφξσλ θαη ηνλ ζπληνληζκφ ησλ πνηθίισλ αιιεινεμαξηψκελσλ πξνζπαζεηψλ ησλ πθηζηακέλσλ ηνπο. 2 νο. Ζ νξζνινγηθφηεξε θαη απνδνηηθφηεξε δηαρείξηζε ησλ δηαζεζίκσλ πφξσλ, κε ηνλ επηδέμην ρεηξηζκφ ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα θαη ηελ νηθνλνκηθφηεξε ρξεζηκνπνίεζε ησλ ζχγρξνλσλ θαη απνηειεζκαηηθψλ ηερλνινγηθψλ κέζσλ. Γηα παξάδεηγκα ε νηθνλνκηθή αμηνιφγεζε ησλ ηαηξηθψλ πξάμεσλ κε ηελ εηζαγσγή λέαο βηνταηξηθήο ηερλνινγίαο θαη ε επηινγή ησλ θαηάιιεισλ πξνζψπσλ γηα ηηο ζέζεηο ησλ ζηειερψλ ζε φιε ηελ ηεξαξρηθή θιίκαθα, έρνπλ ζηφρν λα απνδείμνπλ φηη νη πφξνη πνπ δεζκεχνληαη απμάλνπλ πνζνηηθά ή βειηηψλνπλ πνηνηηθά ηελ πγεία θαη ηελ δσή ησλ αζζελψλ. 3 νο. Ζ δεκηνπξγία επλντθνχ θιίκαηνο ηφζν ζην Ννζνθνκείν, φζν θαη ζηνλ θνηλσληθφ πεξίγπξν θαη ε κειινληηθή αλάπηπμε θαη επέθηαζή ηνπ γηα ηελ θάιπςε λέσλ αλαγθψλ. 72

73 Πεξαηηέξσ, νη επηκέξνπο ζηφρνη ηεο θάζε ππεξεζίαο θαη ηκήκαηνο ζα πξέπεη λα είλαη ζπκβαηνί κε ηνπο γεληθφηεξνπο ζηφρνπο θαη λα ζρεηίδνληαη κε εθείλνπο ησλ άιισλ ππεξεζηψλ, λα ηίζεληαη βαζκηαία, λα πξνζδηνξίδνληαη κε ηα εγεηηθά ζηειέρε ησλ θαηψηεξσλ δηνηθεηηθψλ επηπέδσλ, λα είλαη κεηξήζηκνη ψζηε λα κπνξνχλ λα αμηνινγεζνχλ θαη λα ραξαθηεξίδνληαη απφ επειημία ψζηε λα αλαπξνζαξκφδνληαη αλάινγα κε ηηο κεηαβνιέο. 5.5 Παξάγνληεο ππνθίλεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζην δεκόζην λνζνθνκείν ην πεξαζκέλν θεθάιαην αλαθεξζήθακε ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο ζην δεκφζην ηνκέα, φπνπ ε δεκνζηνυπαιιειηθή λννηξνπία θαηαπλίγεη νπνηαδήπνηε πξνζπάζεηα ζηεξίδεηαη ζηελ πξσηνβνπιία, θαιή πξφζεζε γηα εξγαζία κε αληηθεηκεληθνχο ζηφρνπο θαη ζπγθεθξηκέλεο επηδηψμεηο. Ζ ιεηηνπξγία θαη ηα εξγαζηαθά πξφηππα πνπ αλαπηχζζεη, αιιά θαη εθείλα πνπ δηακνξθψλνληαη απφ ηνπο δεκφζηνπο ππαιιήινπο, πξνηάζζνπλ εξγαζηαθά κνληέια θαη ππνδείγκαηα πνπ ελζαξξχλνπλ ηελ αδηαθνξία, ηελ απαμίσζε γηα ηα πξαγκαηηθά δεηήκαηα, ηελ θαηαλαγθαζηηθή πεηζαξρία ζηνπο αλσηέξνπο, ηελ αίζζεζε φηη ππάξρεη πάληα θφξηνο εξγαζίαο ιφγσ ειιείςεσο πξνζσπηθνχ θαη αδηαθνξία γηα ηελ εμππεξέηεζε «ηνπ θνηλνχ». Σν δεκφζην λνζνθνκείν κε ηηο ίδηεο αδπλακίεο, αιιά θαη κε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ιεηηνπξγίαο, ηνπο ζηφρνπο πνπ ζα πξέπεη λα εθπιεξσζνχλ γηα λα αληαπνθξηζεί ζην θνηλσληθφ ηνπ ξφιν, βαζίδεηαη ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ πνπ ζπκκεηέρεη ηφζν ζηελ παξαγσγή, φζν θαη ζηελ δηαλνκή ησλ πξνζθεξνκέλσλ ππεξεζηψλ. Σα ζηειέρε πνπ αζθνχλ «δηεχζπλζε», ζα πξέπεη λα θαηαιαβαίλνπλ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο-ζπλαηζζήκαηα ησλ πθηζηακέλσλ θαη λα ηνπο ππνθηλνχλ κε θαηάιιεια θίλεηξα, ψζηε λα απνδψζνπλ θαη λα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη ηεο κνλάδνο. Μέζα ζην ππάξρνλ νξγαλσηηθφ πιαίζην θαη ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο ηνπ πξνζσπηθνχ, ησλ εμαηνκηθεπκέλσλ ζρέζεσλ θαη εζσηεξηθψλ ζπγθξνχζεσλ, ηα ζηειέρε ζα πξέπεη λα δηακνξθψζνπλ ηερληθέο ππνθίλεζεο πνπ ζα πξέπεη λα είλαη ζπλάξηεζε ησλ θάησζη παξακέηξσλ, φπσο αλαιχζεθαλ θαη απφ ηε Moss Kanter (1997): 73

74 Η απνζηνιή Ζ δηνίθεζε ζα πξέπεη: Να δεκηνπξγήζεη ζηνπο εξγαδφκελνπο έλα αίζζεκα ππεξεθάλεηαο θαη ζπνπδαηφηεηαο γηα ηελ δνπιεηά πνπ θάλνπλ, θαζψο θαη ηελ αμία πνπ έρεη απηή εηδηθά γηα ην Ννζνθνκείν. Να κεηαδψζεη ην φξακά ηεο θαη λα πξνγξακκαηίζεη καδί, ηνπο ζηφρνπο ηφζν ηνπ Ννζνθνκείνπ φζν θαη ησλ επηκέξνπο ηκεκάησλ, κνλάδσλ. Να ζπλεξγαζηεί θαη λα κνηξαζηεί κε ηνπο εξγαδφκελνπο απηά ηα ζπλαηζζήκαηα θαη ηηο επηδηψμεηο. Γηα παξάδεηγκα, ε ελεκέξσζε ηνπ ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ απφ ηα δηνηθεηηθά ζηειέρε γηα ην ζηφρν ηεο κείσζεο θαηά 20% ησλ ιεηηνπξγηθψλ δαπαλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ, κέζσ ηεο πξέπνπζαο ζπληαγνγξάθεζεο πιηθψλ ή θαξκάθσλ ή δηελέξγεηαο θαηάιιεισλ παξαθιηληθψλ εμεηάζεσλ θαη ν ζπληνληζκφο ησλ λνζειεπηξηψλ θαη γηαηξψλ ηνπ ρεηξνπξγείνπ γηα 100% πνηνηηθέο θαη επηηπρεκέλεο επεκβάζεηο πνπ ζα επηηεπρζεί κε ηελ επηκφξθσζή ηνπο ζε ηαρχξπζκα εζσηεξηθά ζεκηλάξηα γηα ηηο επηβαιιφκελεο δηαδηθαζίεο-πξφηππα πνπ ζα αθνινπζνχληαη, είλαη παξάγνληεο πνπ επαηζζεηνπνηνχλ θαη ππνθηλνχλ ην πξνζσπηθφ. Μάιηζηα, ε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ εξγαζηψλ γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ Ννζνθνκείνπ ζπλδέεηαη κε ηελ επαγγεικαηηθή επηηπρία ηνπ γηαηξνχ θαη ηεο λνζειεχηξηαο. Ο έιεγρνο ησλ ζεκάησλ εξγαζίαο Σα ζηειέρε ζα πξέπεη: Να αλαζέηνπλ εξγαζίεο θαη λα ηνλίδνπλ ηε ζεκαζία ησλ απνηειεζκάησλ αληί ηεο ηήξεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ. Να θαζνδεγήζνπλ ηνπο εξγαδφκελνπο λα αλαπηχμνπλ φιεο ηνπο ηηο γλψζεηο θαη ηηο εηδηθφηεηεο γηα λα αμηνπνηεζνχλ φια ηα πξνζσπηθά εθφδηα. Να θξνληίδνπλ ψζηε νη εξγαδφκελνη λα αηζζάλνληαη αζθαιείο γηα ην κέιινλ ηνπο θαη λα έρνπλ πςειφ αίζζεκα επζχλεο γηα ηελ εξγαζία πνπ εθηεινχλ. 74

75 Γηα παξάδεηγκα, ε ελεκέξσζε γηα ηελ ζεκαζία ησλ ζθαηξηθψλ πξνυπνινγηζκψλ σο θέληξα θφζηνπο ησλ ζπλνιηθψλ δαπαλψλ κε ηελ αλάζεζε ζηνλ δηεπζπληή ηεο παζνινγηθήο θιηληθήο ηεο νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο, πνπ έρεη βέβαηα ηηο εμεηδηθεπκέλεο γλψζεηο, ψζηε λα θαηεπζχλεη θαη λα ζπλεξγαζηεί αλάινγα κε φιν ην πξνζσπηθφ, είλαη παξάγνληαο αλαγλψξηζεο, αλάπηπμεο θαη ππνθίλεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ. Η κάζεζε Σα ζηειέρε ζα πξέπεη: Να ζρεδηάδνπλ θαη λα πινπνηνχλ πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο (εκεξίδεο, ζεκηλάξηα θ.α.) γηα ηελ παξνρή γλψζεσλ θαηάξηηζεο θαη επηκφξθσζεο φισλ ησλ εξγαδνκέλσλ, ψζηε λα αληαπνθξηζνχλ απνηειεζκαηηθά ζηα θαζήθνληά ηνπο. Να εληζρχζνπλ ην βηνγξαθηθφ ζεκείσκα ησλ λέσλ ππαιιήισλ ζην δηαξθψο κεηαβαιιφκελν δηεζλέο πεξηβάιινλ κε ζπλερή πξνγξάκκαηα εμεηδηθεπκέλεο γλψζεο, ψζηε λα αηζζαλζνχλ αζθαιείο. Γηα παξάδεηγκα, ε απνζηνιή ζην εμσηεξηθφ ή ζηελ Διιάδα ησλ γηαηξψλ θαη λνζειεπηξηψλ ρεηξνπξγείνπ απφ ην λνζνθνκείν, ζε ζεκηλάξηα κεηεθπαίδεπζεο γηα ζέκαηα ρεηξνπξγηθψλ επεκβάζεσλ κε ηελ ιαπαξνζθνπηθή κέζνδν, είλαη παξάγνληαο αζθάιεηαο, απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο εξγαζίαο θαη ππνθίλεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ. Η θήκε Σα ζηειέρε θαη ε αλψηεξε δηνίθεζε ζα πξέπεη: Να θξνληίδνπλ θαη λα δηαθπιάηηνπλ ηελ θαιή θήκε ηνπ λνζνθνκείνπ κε ηελ παξαθνινχζεζε ησλ Μ.Μ.Δ. θαη ηελ δεκνζηφηεηα ηνπ έξγνπ πνπ πξνζθέξεη. Να γλσζηνπνηνχλ θαη λα επηβξαβεχνπλ εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ ηελ απνηειεζκαηηθή εξγαζία, δεκηνπξγηθφηεηα θαη ηελ πξσηνβνπιία ησλ εξγαδνκέλσλ, ψζηε απηνί λα είλαη ηθαλνπνηεκέλνη θαη δηαξθψο παξαθηλνχκελνη. 75

76 Γηα παξάδεηγκα, ε αλαθνίλσζε ζηελ εθεκεξίδα ηνπ λνζνθνκείνπ ή ζσκαηείνπ φηη νη λνζειεχηξηεο ηνπ δηαβεηνινγηθνχ εμσηεξηθνχ ηαηξείνπ απέζπαζαλ ζεηηθά ζρφιηα απφ αζζελείο θαη ε δεκνζίεπζε άξζξνπ ζε επηζηεκνληθφ πεξηνδηθφ ηεο θαηλνηφκνπ ηδέαο δηνηθεηηθνχ ππαιιήινπ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ αθξηβψλ νξζνπεδηθψλ πιηθψλ, είλαη πξνζπάζεηεο πνπ πξέπεη λα γλσζηνπνηνχληαη γηα λα ππνθηλήζνπλ θαη ηνπο άιινπο εξγαδφκελνπο. Σν κνίξαζκα ηεο δεκηνπξγίαο αμηώλ Σα ζηειέρε θαη ε αλψηεξε δηνίθεζε ζα πξέπεη: Να δψζνπλ θίλεηξα πνπ λα είλαη ρξεκαηηθά, εζηθά, αιιά θαη αλαγλψξηζεο γηα ηελ επηηπρεκέλε εξγαζία, δεκηνπξγηθφηεηα, ηελ πξσηνβνπιία, ηελ θαηλνηφκν ηδέα θ.α. Να θαζνξίζνπλ γεληθά ζπζηήκαηα ακνηβψλ πνπ λα ηαηξηάδνπλ θαιχηεξα ζηηο αλάγθεο θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ ηκήκαηνο ή ηεο κνλάδνο πνπ δηνηθνχλ. Να παξέρνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ εξγαδφκελν λα πξνζδηνξίζεη ηα δηθά ηνπ θίλεηξα ζχκθσλα κε ηηο πξνζσπηθέο αλάγθεο ηνπ. Ζ δηνίθεζε ηνπ λνζνθνκείνπ γηα παξάδεηγκα, κπνξεί λα θαζηεξψζεη ην βξαβείν «ππάιιεινο ηνπ κήλα» θαη δηελεξγψληαο κηα θνηλσληθή εθδήισζε επηβξάβεπζεο θάζε κήλα, λα απνλείκεη εηδηθή πιαθέηα κε ραξαγκέλεο ηηο επραξηζηίεο ηεο δηνίθεζεο ζηνλ εξγαδφκελν πνπ επέηπρε έλα μερσξηζηφ επίηεπγκα. Ο πξντζηάκελνο επίζεο κπνξεί λα γξάςεη κηα επαηλεηηθή επηζηνιή ζηηο λνζειεχηξηεο ηνπ νγθνινγηθνχ ηκήκαηνο γηα ηελ πνηνηηθή εξγαζία πνπ θάλνπλ θαη έλα αληίγξαθφ ηεο λα απνζηαιεί ζηα αλψηεξα ζηειέρε θαη ζην ηκήκα πξνζσπηθνχ, ψζηε λα θαηαρσξεζεί ζην πξνζσπηθφ θάθειν θάζε ππαιιήινπ. Σειηθά έλα απιφ «επραξηζηψ» απφ ηνλ πξντζηάκελν ζηνπο πθηζηάκελνπο, φηαλ θάλνπλ θάπνηα δχζθνιε δνπιεηά, είλαη κέζν αλαγλψξηζεο ηεο πξνζπάζεηαο θαη ππνθηλεί ην πξνζσπηθφ γηα θαιχηεξα απνηειέζκαηα. (Β. Nelson 1994). To εξψηεκα εάλ ηειηθά νη παξνρέο αληακνηβήο ζε ρξήκα είλαη πην απνδνηηθέο απφ ηηο κε ρξεκαηηθνχ, κνηάδεη δηπνιηθφ. Σα πιενλεθηήκαηα ησλ ρξεκαηηθψλ αλαθέξνληαη φηη 76

77 δηαρεηξίδνληαη εχθνια, επηηξέπνπλ ζηνλ εξγαδφκελν άκεζα λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ηνπ, ηνλ θαζηζηά ηθαλφ λα απνηηκήζεη ηελ αμία πνπ ηνπ πξνζδίδεη ν εξγνδφηεο ζε ζρέζε κε ηνπο άιινπο εξγαδφκελνπο θαη ηέινο νη ρξεκαηηθέο αληακνηβέο κε βάζε ηελ επίδνζε, απμάλνπλ ηελ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα. Σα κεηνλεθηήκαηα είλαη φηη νη εξγαδφκελνη ηηο ζεσξνχλ σο βαζηθφ αληάιιαγκα ηεο δνπιεηάο πνπ πξνιακβάλνπλ ηε δπζαξέζθεηα, ρσξίο φκσο λα ηνπο ππνθηλνχλ, κάιηζηα πάλσ απφ έλα ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν νη επηπξφζζεηεο ακνηβέο δελ ζπληεινχλ ζηελ πξφθιεζε πεξηζζφηεξεο πξνζπάζεηαο γηα ηελ επίηεπμε πςειφηεξσλ ζηφρσλ. Δξγαζηαθνί ςπρνιφγνη ππνζηεξίδνπλ φηη νη ρξεκαηηθέο αληακνηβέο αδπλαηνχλ λα παξάγνπλ καθξνπξφζεζκεο ππνθεηκεληθέο αιιαγέο θαη αιιαγέο ζηε ζπκπεξηθνξά, λα δηαηεξήζνπλ ηα απνηειέζκαηα θαη λα δεκηνπξγήζνπλ καθξνρξφληεο επηδξάζεηο, επεηδή δελ δηεγείξνπλ ηελ ζπλαηζζεκαηηθή δεμηά πιεπξά ηνπ εγθεθάινπ πνπ θηινμελεί ηηο δηαηζζεηηθέο ζπκπεξηθνξέο (Η.Κνχλνππα, 2000). Αληίζεηα, νη παξνρέο κε ρξεκαηηθνχ ραξαθηήξα (εθπαηδεπηηθά ηαμίδηα, δψξα, θνππφληα θ.α.) απεπζχλνληαη ζηελ αχμεζε ηεο πξνζσπηθήο ιάκςεο θαη κεγαινπξέπεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ζηνρεχνπλ ζηηο πςειφηεξεο αλζξψπηλεο αλάγθεο γηα θνηλσληθή απνδνρή, πξνζσπηθή ππφιεςε, αμία θαη νινθιήξσζε (B.Nelson, 1994). Oη κάλαηδεξ πνπ επηδηψθνπλ λα βειηηψζνπλ ηελ απφδνζε ή λα επηιχζνπλ πξνβιήκαηα ηνπ λνζνθνκείν κφλν κε ηηο αληακνηβέο ζα θαηαλαιψζνπλ πνιχ ρξφλν θαη ελέξγεηα, ζα μνδέςνπλ πνιιά ρξήκαηα ρσξίο ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα θαη ηέινο φινη ζα κείλνπλ δπζαξεζηεκέλνη. Οη εξγαδφκελνη αλαδεηνχλ έλα επράξηζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ θαη δηαζθέδαζε, ελλνψληαο ηελ εξγαζία ζε έλα κέξνο πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηα ηαιέληα θαη ηηο δεμηφηεηέο ηνπο, κπνξνχλ λα ζπλεξγάδνληαη κε άιινπο κέζα ζε θιίκα ακνηβαίνπ ζεβαζκνχ θαη ππάξρεη ε θαηάιιειε πιηθνηερληθή ππνδνκή. Οη κεγάιεο εμσηεξηθέο ακνηβέο κεηψλνπλ ηελ απφδνζε ζε θαζήθνληα πνπ απαηηνχλ δεκηνπξγηθφηεηα θαη θαηλνηνκίεο. Θα πξέπεη ινηπφλ λα αθηεξψζνπλ ρξφλν θαη πξνζπάζεηα ζηελ θαιπηέξεπζε ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, απνζαθελίδνληαο ηα εξγαζηαθά θαζήθνληα, δεκηνπξγψληαο θνπιηνχξα θαη θάλνληαο ηελ εξγαζία λα έρεη λφεκα θαη δηαζθέδαζε(j.preffer, 1999). 77

78 Με δεδνκέλν φηη ε ππνθίλεζε είλαη κία δπλακηθή δηαδηθαζία πνπ κεηαβάιιεηαη ζπρλά απφ εμσγελείο θαη εζσηεξηθνχο πξνζσπηθνχο παξάγνληεο, έλα παθέην παξνρψλ ζα πξέπεη λα ηξνπνπνηείηαη θαη λα αλαπξνζαξκφδεηαη αλάινγα ψζηε λα θαιχπηεη ηηο πξνθχπηνπζεο αλάγθεο. Πξνζσπηθά ζηνηρεία ησλ εξγαδνκέλσλ, εξγαζηαθέο θαη θνηλσληθέο κεηαβιεηέο θαη εηαηξηθή θνπιηνχξα, ζα πξέπεη λα θαιχπηνληαη θαη λα ιακβάλνληαη πξψηηζηα ππφςε (Η.Κνχλνππα, 2000). ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6 ΜΟΝΣΔΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΣΗΝ ΤΓΔΙΑ 6.1 Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) Σν ελ ιφγσ βξαβείν αμηνιφγεζεο πνηφηεηαο ζέηεη θξηηήξηα ηα νπνία εθφζνλ πιεξνχληαη εμαζθαιίδνπλ ζε κηα επηρείξεζε-νξγαληζκφ ππεξεζίεο πςειήο πνηφηεηαο θαη απφδνζεο. Απηά δηαθξίλνληαη ζηηο εμήο θαηεγνξίεο: 1. Ηγεζία ην θνκκάηη απηφ αμηνινγείηαη ε ηθαλφηεηα ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ, ε πνξεία ηνπ νξγαληζκνχ πξνο ηελ εθπιήξσζε ηνπ νξάκαηνο-απνζηνιήο θαζψο θαη ε θνηλσληθή επζχλε θαη εζηθή πνπ ηνλ δηέπεη. 2. ηξαηεγηθόο ζρεδηαζκόο Δμεηάδεηαη ν επξχηεξνο ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ. 3. Δζηίαζε ζηελ αγνξά θαη ζηνλ πειάηε Ζ θαηεγνξία απηή πξαγκαηεχεηαη ηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ νξγαληζκνχ κε ηνπο πειάηεο, ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν αλαδεηά, δεκηνπξγεί θαη αλαπηχζζεη ζρέζεηο ζπλεξγαζίαο, αιιά θαη ηελ ηθαλφηεηα λα ηηο δηαηεξεί αληαπνθξηλφκελνο ζηηο δέζκεο πξνζδνθηψλ πνπ απνξξένπλ απφ ηελ πειαηεία. 78

79 4. Μέηξεζε, αλάιπζε θαη δηαρείξηζε ηεο γλώζεο Μηα εμίζνπ ζεκαληηθή θαηεγνξία θξηηεξίσλ πνπ εζηηάδεη ζηελ απνηειεζκαηηθή αλάιπζε θαη δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πξνο ηελ επίηεπμε ησλ θαζνξηζκέλσλ ζηφρσλ. 5. Δζηίαζε ζηνπο αλζξώπηλνπο πόξνπο ηελ ελφηεηα απηή εμεηάδνληαη νη δηαδηθαζίεο κε βάζε ηηο νπνίεο αμηνπνηείηαη θαη ππνζηεξίδεηαη ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ψζηε λα επηηπγράλεηαη ε κέγηζηε απνδνηηθφηεηα θαη παξάιιεια ε ελαξκφληζε ηνπ κε ηνπο ζηφρνπο πνπ ζέηεη ν νξγαληζκφο. 6. Γηνίθεζε ιεηηνπξγηώλ Δξεπλάηαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δηαρείξηζεο ησλ παξαγσγηθψλ θαη ινηπψλ δηαδηθαζηψλ ζηε βάζε ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη πινπνίεζή ηνπο. 7. Απνηειέζκαηα ηεο επηρείξεζεο Αμηνινγνχληαη ηα απνηειέζκαηα ησλ ζεκαληηθφηεξσλ ηνκέσλ δξάζεο πνπ αθνξνχλ νηθνλνκηθά δεδνκέλα, ηθαλνπνίεζε πειαηψλ, θνηλσληθή επζχλε, ζρέζεηο κε πξνκεζεπηέο θιπ.) Ζ επξεία ρξήζε ησλ παξαπάλσ θξηηεξίσλ απφ πιεζψξα νξγαληζκψλ δηαζθαιίδεη ηελ εγθπξφηεηα αιιά θαη απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο ζε φξνπο απηναμηνιφγεζεο θαη βειηίσζεο ηεο απφδνζεο. Ζ ρξήζε ησλ θξηηεξίσλ θαίλεηαη λα πξνζδίδεη ζηηο επηρεηξήζεηο θαη ηνπο νξγαληζκνχο απμεκέλε παξαγσγηθφηεηα, απμεκέλεο πσιήζεηο θαη θεξδνθνξία θαη καθξνρξφληεο ζρέζεηο ζπλεξγαζίαο. 79

80 Αιιειεπίδξαζε ησλ θξηηεξίσλ ηνπ MBNQA ζην ρψξν ηεο Τγείαο Πεγή: ( 80

81 Σν κνληέιν αμηνιφγεζεο ησλ 7 βαζηθψλ θαηεγνξηψλ ηνπ MBNQA ζηελ Τγεία Πεγή:( ri teria.pdf ) 5 ε θαηεγνξία θξηηεξίσλ: εζηίαζε ζηνπο αλζξώπηλνπο πόξνπο ην πξψην κέξνο εμεηάδεηαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ν νξγαληζκφο αμηνπνηεί, αληακνίβεη θαη επηβξαβεχεη ην αλζξψπηλν δπλακηθφ πνπ εκπιέθεηαη ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Δζηηάδνληαο ζηε βέιηηζηε απφδνζε, ε 5 ε θαηεγνξία θξηηεξίσλ δηεξεπλά θαη αμηνινγεί ηελ αλάπηπμε ησλ ππαιιήισλ θαη ησλ αλψηεξσλ ζηειερψλ πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε. ην δεχηεξν κέξνο, ν νξγαληζκφο θαιείηαη λα επηβεβαηψζεη ηελ χπαξμε ελφο αζθαινχο θαη ππνζηεξηθηηθνχ θιίκαηνο εξγαζίαο θαζψο θαη ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε φζνλ αθνξά ηηο ηθαλφηεηεο θαη ηελ επάξθεηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. 81

82 6.2 European Foundation for Quality Management (EFQM) Σν ελ ιφγσ κε δεζκεπηηθφ πιαίζην αμηνιφγεζεο δχλαηαη λα απνδψζεη κηα ζπλνιηθή θαη εθηελή εηθφλα γηα έλαλ νξγαληζκφ αλεμαξηήηνπ κεγέζνπο, ηνκέα θαη σξηκφηεηαο. ην ζρήκα πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη θάπνηα απφ ηα νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κνληέινπ: Γηα ηνπ εγέηεο: Γηα ηε δηνίθεζε: Γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο: Σν κνληέιν EFQM πεξηιακβάλεη 9 θξηηήξηα. Απφ απηά ηα πξψηα 5 ζεσξνχληαη σο πξνυπνζέζεηο γηα κηα επηρείξεζε-νξγαληζκφ ψζηε λα πξνρσξήζεη ζηα επφκελα 4 ηα νπνία δίλνπλ θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο απηναμηνιφγεζεο: Σα ελλέα θξηηήξηα είλαη: Ζγεζία Πνιηηηθή & ηξαηεγηθή Αλζξψπηλν Γπλακηθφ πλεξγαζίεο & Πφξνη 82

83 Γηαδηθαζίεο Απνηειέζκαηα Πειαηψλ Απνηειέζκαηα Δξγαδνκέλσλ Απνηειέζκαηα Κνηλσληθνχ πλφινπ Κξίζηκα Απνηειέζκαηα Σα 9 θξηηήξηα ηνπ EFQM 6.3 CAF (Common Assessment Framework) Σν Δπξσπατθφ Ηλζηηηνχην Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (EIPA) έρεη δεκηνπξγήζεη έλα θνηλφ επξσπατθφ εξγαιείν πνηφηεηαο πνπ απεπζχλεηαη απνθιεηζηηθά ζην δεκφζην ηνκέα. Σν Κνηλφ Πιαίζην Αμηνιφγεζεο (CAF) βαζίδεηαη ζην πξναλαθεξζέλ EFQM θαζψο θαη ζην κνληέιν ηνπ Γεξκαληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Γηνηθεηηθψλ Δπηζηεκψλ Speyer. χκθσλα κε ην CAF νη παξάγνληεο πνπ θαζνξίδνπλ ηα άξηζηα απνηειέζκαηα σο πξνο ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ είλαη: 1. ε εγεζία 2. ε ζηξαηεγηθή θαη ν πξνγξακκαηηζκφο 3. ην αλζξψπηλν δπλακηθφ 4. νη ζπλεξγαζίεο θαη νη πφξνη θαη 5. νη δηνηθεηηθέο δηαδηθαζίεο 83

84 Σν CAF πεξηιακβάλεη 9 θξηηήξηα θαη 28 ππνθξηηήξηα θαη φληαο έλα γεληθφ εξγαιείν κε δπλαηφηεηεο πξνζαξκνγήο δελ απαηηεί ηξνπνπνηήζεηο θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ. Πεξηιακβάλεη ηηο πξνυπνζέζεηο ιεηηνπξγίαο κηαο δεκφζηαο επηρείξεζεο, ηελ αμηνιφγεζε ησλ επί κέξνπο δξάζεσλ θαζψο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο επίδνζεο. Παξαθάησ παξαηίζεηαη δνκή ηνπ: Γνκή Κνηλνχ Πιαηζίνπ Αμηνιφγεζεο Πεγή: ( ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί κηα ζπλνπηηθή παξνπζία ησλ 9 θξηηεξίσλ ηνπ CAF. Κξηηήξην 1: Ζγεζία (4 ππνθξηηήξηα) Ζ ζαθήλεηα θαη ε ελφηεηα ηνπ ζθνπνχ ελφο δεκφζηνπ νξγαληζκνχ είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλε κε ηε ζπκπεξηθνξά θαη ηεο δξάζεο ησλ εγεηηθψλ ζηειερψλ. Ζ εγεζία θαιείηαη λα δηαζθαιίζεη ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηελ απνπζία απνθιίζεσλ απφ ην φξακα-απνζηνιή πνπ έρεη ζεζπηζηεί. Πξσηαξρηθφ θαζήθνλ απνηειεί ε δεκηνπξγία ελφο πιαηζίνπ θηλήηξσλ θαη ππνζηήξημεο γηα ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ζε ζπλδπαζκφ κε κηα επξχηεξε ζπκπεξηθνξά πνπ εθθξάδεη ηηο θαζηεξσκέλεο, ζηνλ νξγαληζκφ, αμίεο. 84

85 Κξηηήξην 2: ηξαηεγηθή θαη πξνγξακκαηηζκφο (4 ππνθξηηήξηα) Ο ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο θαη ε απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ησλ επί κέξνπο ζηνηρείσλ απνηεινχλ ηελ απαξρή ηεο βέιηηζηεο απφδνζεο. Μηα επθξηλήο θαη δνκεκέλε ζηξαηεγηθή: α) αληηιακβάλεηαη ηηο αλάγθεο ηηο δηνίθεζεο, β) επζπγξακκίδεηαη κε ην επξχηεξν πεξηβάιινλ ησλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ πνπ αζθνχληαη γ) πεξηιακβάλεη κηα ζπλερή δηαδηθαζία βειηίσζεο σο πξνο ηελ αμηνπνίεζε ησλ δηαζέζηκσλ πφξσλ. Ο ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο αληηθαηνπηξίδεη επηδηψμεηο, ηηο νξγαλσηηθέο δνκέο θαζψο θαη ηηο πνιηηηθέο εθζπγρξνληζκνχ θαη θαηλνηνκηψλ πνπ εθαξκφδνληαη ζε έλα δεκφζην νξγαληζκφ. Κξηηήξην 3: Αλζξψπηλν Γπλακηθφ (3 ππνθξηηήξηα) Σν αλζξψπηλν δπλακηθφ δχλαηαη λα ζεσξεζεί σο ην ζεκαληηθφηεξν θεθάιαην ελφο νξγαληζκνχ. Ζ αιιειεπίδξαζε ησλ ζηειερψλ, ε απνηειεζκαηηθή επηθνηλσλία θαη ε ζπλερήο εμέιημε ζε έλα ππνζηεξηθηηθφ θαη δηαδξαζηηθφ πεξηβάιινλ δηαζθαιίδνπλ ηελ άξηζηε απφδνζε θαη θαη επέθηαζε ηελ επηηπρία. Οη παξαπάλσ παξάγνληεο αλαδεηθλχνπλ θαη εληζρχνπλ ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ πξνζσπηθνχ ζπληειψληαο ζηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηεο αθνινπζνχκελεο ζηξαηεγηθήο. Κξηηήξην 4: πλεξγαζίεο θαη Πφξνη (6 ππνθξηηήξηα) Μέζσ ησλ επηηπρεκέλσλ θαη καθξνρξφλησλ ζπλεξγαζηψλ ε δεκφζηα επηρείξεζε απνζθνπεί ζηε βέιηηζηε αμηνπνίεζε ησλ δηαζέζηκσλ πφξσλ πξνο ηελ πινπνίεζε ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ. Τπφ απηή ηελ έλλνηα νη ελ ιφγσ ζπλεξγαζίεο απνηεινχλ κηα κνξθή πφξσλ πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηνπο παξαδνζηαθνχο (ηερλνινγία, θεθαιαηνπρηθφο εμνπιηζκφο, θ.α.) απνηεινχλ ζεκαληηθή πξνυπφζεζε απνηειεζκαηηθήο θαη απνδνηηθήο ιεηηνπξγίαο. Κξηηήξην 5: Γηαδηθαζίεο (3 ππνθξηηήξηα) Σν θξηηήξην απηφ απνδίδεη ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζηε δεκφζηα ππεξεζία θαζψο θαη ησλ πειαηψλ ηεο. Πεξηιακβάλεη εζσηεξηθνχο δείθηεο 85

86 πνπ αμηνινγνχλ ηα απνηειέζκαηα θαη εληνπίδνπλ ηηο αηηίεο απφθιηζεο απφ ηνπο πξνθαζνξηζκέλνπο ζηφρνπο. Κξηηήξην 6: Απνηειέζκαηα πξνζαλαηνιηζκέλα πξνο ηνλ πνιίηε / πειάηε (2 ππνθξηηήξηα). Πεξηιακβάλεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ / πειαηψλ απφ ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο θαη ηα πξντφληα πνπ παξέρεη ε δεκφζηα νξγάλσζε. Κξηηήξην 7: Απνηειέζκαηα γηα ην Αλζξψπηλν δπλακηθφ (2 ππνθξηηήξηα) Σα απνηειέζκαηα ηνπ νξγαληζκνχ ζπζρεηίδνληαη κε ηηο ηθαλφηεηεο, ηα θίλεηξα, ηελ ηθαλνπνίεζε θαη ηελ απφδνζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Κξηηήξην 8: Απνηειέζκαηα ζρεηηθά κε ηελ θνηλσλία (2 ππνθξηηήξηα) ην θξηηήξην απηφ αληηθαηνπηξίδεηαη ε ηθαλνπνίεζε θαη νη πξνζδνθίεο ηεο θνηλφηεηαο ζε ζρέζε κε ηνλ νξγαληζκφ ππφ εμέηαζε. Κξηηήξην 9: Κχξηα απνηειέζκαηα επίδνζεο (κε 2 ππνθξίηξηα) Πξφθεηηαη γηα ηα απνηειέζκαηα πνπ επηηπγράλεη ε δεκφζηα νξγάλσζε αλαθνξηθά κε ηε ζηξαηεγηθή θαη ην πξνγξακκαηηζκφ. ηελ Διιάδα ππεχζπλνο θνξέαο γηα ηελ εηζαγσγή θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ κνληέινπ ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε είλαη ε Γηεχζπλζε Πνηφηεηαο θαη Απνδνηηθφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ. Δπηζεκαίλεηαη δε, φηη ε ρξήζε ηνπ κνληέινπ απηνχ είλαη ππνρξεσηηθή γηα ηνπ Διιεληθνχο δεκφζηνπο θνξείο βάζε ηεο εγθπθιίνπ ΓΗΠΑ/Φ. 1/ ηνπ ΤΠΔΓΑΓ. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 7 H 6 ε ΤΓΔΙΟΝΟΜΙΚΉ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΠΔΛΟΠΟΝΝΗΟΤ 7.1 Η Τ.ΠΔ. Πεινπνλλήζνπ ηελ έδξα ηεο 6εο Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ, Ζπείξνπ, Ηνλίσλ Νήζσλ θαη Γπηηθήο Διιάδαο, έρεη ζπζηαζεί, κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν.3329/2005 (ΦΔΚ 81Α) «Δζληθφ χζηεκα Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο θαη ινηπέο δηαηάμεηο», φπσο απηέο ηξνπνπνηήζεθαλ θαη ζπκπιεξψζεθαλ κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν.3527/2007(ΦΔΚ 86

87 25Α) «Κχξσζε ζπκβάζεσλ ππέξ Ννκηθψλ πξνζψπσλ επνπηεπφκελσλ απφ ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο θαη ινηπέο δηαηάμεηο», ΝΠΓΓ, κε ηελ επσλπκία «Γηνίθεζε 6εο Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ, Ζπείξνπ, Ηνλίσλ Νήζσλ θαη Γπηηθήο Διιάδαο». Έδξα ηεο Γηνίθεζεο 6εο Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ, Ζπείξνπ, Ηνλίσλ Νήζσλ θαη Γπηηθήο Διιάδαο είλαη ε πφιε ηεο Πάηξαο ηνπ Ννκνχ Αραΐαο. θνπφο ηεο 6εο Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο είλαη ε απνηειεζκαηηθφηεξε θαη απνδνηηθφηεξε ιεηηνπξγία ησλ Φνξέσλ Παξνρήο Τπεξεζηψλ Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο θαη θνηλσληθήο αιιειεγγχεο ζηνλ πιεζπζκφ ηεο Πεξηθέξεηαο. Δηδηθφηεξα αξκνδηφηεηέο ηεο είλαη: 1. Ο πξνγξακκαηηζκφο, ζπληνληζκφο, επνπηεία θαη έιεγρνο ζηα φξηα ηεο νηθείαο Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο, ηεο ιεηηνπξγίαο φισλ ησλ Φνξέσλ Παξνρήο Τπεξεζηψλ Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο (ΠΔΤΚΑ). Χο Φνξείο Παξνρήο Τπεξεζηψλ Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο νξίδνληαη νη αθφινπζνη: Ννζνθνκεία, Κέληξα Τγείαο θαη Μνλάδεο Κνηλσληθήο Φξνληίδαο, Κέληξα Φπρηθήο Τγείαο θαη Απεμάξηεζεο, Λνηπά λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ θαη λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, πνπ αζθνχλ δξαζηεξηφηεηεο ζηνπο ηνκείο πγείαο θαη θνηλσληθήο αιιειεγγχεο θαη επνπηεχνληαη απφ ηνλ Τπνπξγφ Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο. 2. Ζ ππνβνιή, πξνο ηνλ Τπνπξγφ Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο, εηζεγήζεσλ, κέηξσλ θαη πξνηάζεσλ πνπ απνζθνπνχλ ζηελ πιεξέζηεξε θαη απνδνηηθφηεξε παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο θαη θνηλσληθήο αιιειεγγχεο ζηνλ πιεζπζκφ ηεο Πεξηθέξεηαο ηνπο. 3. Ζ παξαθνινχζεζε ηεο εθαξκνγήο, απφ ηηο Γηνηθήζεηο ησλ επνπηεπφκελσλ ΠΔΤΚΑ, ηεο πνιηηηθήο πνπ ραξάζζεηαη απφ ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο. 87

88 7.2 ηόρνη θαη ξόινο Ζ απνζηνιή ηεο Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο ηνπ ζπζηήκαηνο πγείαο, φπσο νξίδεηαη απφ ην θαλνληζηηθφ θαη ξπζκηζηηθφ πιαίζην ιεηηνπξγίαο, είλαη : Ζ δεκηνπξγία νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο, ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο,πνπ ζα εγγπψληαη κηα πιήξε δέζκε ππεξεζηψλ πγείαο πςειήο πνηφηεηαο, γηα ηελ πξφιεςε θαη ηελ πξναγσγή ηεο πγείαο, ηελ πξσηνβάζκηα θαη λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε, ηελ κεηαλνζνθνκεηαθή θξνληίδα, ηελ απνθαηάζηαζε θαη ηελ θαη νίθνλ λνζειεία. Ο ζπληνληζκφο ησλ δξάζεσλ θαη ησλ πνιηηηθψλ παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο θαη ε δηαζθάιηζε ηεο απνηειεζκαηηθήο νξγάλσζεο θαη δηνίθεζεο φισλ ησλ κνλάδσλ πγείαο ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο πνπ αλήθνπλ ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ, κε ζηφρν ηελ πςειφηεξε δπλαηή ιεηηνπξγηθή θαη νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα. Οηθνλνκηθνθνηλσληθό Πεξηβάιινλ Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ 7.3 Πεινπόλλεζνο ηε γεσγξαθηθή πεξηθέξεηα ηεο Πεινπνλλήζνπ πεξηιακβάλνληαη νη λνκνί Αξγνιίδαο, Αξθαδίαο, Αραΐαο, Ζιείαο, Μεζζελίαο, Κνξηλζίαο, Λαθσλίαο θαη Μεζζελίαο. Ζ 88

89 δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ θαηαιακβάλεη ην λφηην ηκήκα ηεο επεηξσηηθήο Διιάδαο, έρεη έδξα ηελ Σξίπνιε θαη απνηειείηαη απφ ηνπο λνκνχο: Κνξηλζίαο (πξσηεχνπζα ε Κφξηλζνο) Αξγνιίδαο (πξσηεχνπζα ην Ναχπιην) Αξθαδίαο (πξσηεχνπζα ε Σξίπνιε) Μεζζελίαο (πξσηεχνπζα ε Καιακάηα) Λαθσλίαο (πξσηεχνπζα ε πάξηε) Δπξύηεξν νηθνλνκηθό πεξηβάιινλ Σν λέν καθξννηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ ζηελ Διιάδα ραξαθηεξίδεηαη απφ πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο ελψ ην 2002 ε ειιεληθή νηθνλνκία ήηαλ ε ηαρχηεξα αλαπηπζζφκελε νηθνλνκία ζηελ ΔΔ. Ο ξπζκφο αλάπηπμεο ηα ηειεπηαία ρξφληα είλαη ζπζηεκαηηθά πςειφηεξνο απφ ην κέζν φξν ηεο ΔΔ θαη ζπκβάιιεη ζηελ πξαγκαηηθή ζχγθιηζε πεξηνξίδνληαο ηε δηαθνξά ηνπ θαηά θεθαιή απφ ην κέζν φξν ηεο ΔΔ. Ο πιεζσξηζκφο ηεο ηειεπηαίαο δεθαεηίαο ππνρψξεζε ζεκαληηθά ελψ ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα έρεη κεηαηξαπεί ζε πιεφλαζκα. Ζ Διιάδα δαπαλά γηα θνηλσληθή πξνζηαζία πεξηζζφηεξν απφ 25% ηνπ ΑΔΠ θάζε ρξφλν ελψ θαη νη επελδχζεηο απφ ην 1993 απμάλνληαη ξαγδαία θαζ έηνο. Ζ Διιάδα είλαη ζηελ ηειεπηαία ζέζε κεηαμχ ησλ θνηλνηηθψλ ηεο εηαίξσλ ζην θαηά θεθαιήλ Αθαζάξηζην Δγρψξην Πξντφλ ελψ ζηηο πην «θησρέο» πεξηνρέο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο πεξηιακβάλνληαη ε Ήπεηξνο θαη νη πξψελ γαιιηθέο απνηθίεο Ρευληφλ θαη Γθνπτγηάλ. Σν ζπκπέξαζκα απηφ πξνθχπηεη απφ έξεπλα ηεο θνηλνηηθήο ζηαηηζηηθήο ππεξεζίαο Eurostat, πνπ δφζεθε ζηε δεκνζηφηεηα ζηηο 29 Ηαλνπαξίνπ ηνπ 2002 ζηηο Βξπμέιιεο. Καηά ην 1999,ην ειιεληθφ θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ αλήιζε ζην 68% ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ, ελψ ε Ήπεηξνο, ε Ρευληφλ θαη Γθνπτγηάλ (κε 51% ε θάζε κία) θαηέρνπλ ηηο ηειεπηαίεο ζέζεηο κεηαμχ 211 πεξηνρψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Σν Λνλδίλν κε 242% ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ έρεη ην πςειφηεξν θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ θαη αθνινπζνχλ νη Βξπμέιιεο (217%),ε πφιε ηνπ Λνπμεκβνχξγνπ (186%) θαη ην Ακβνχξγν (183%).46 πεξηνρέο ηεο ΔΔ, απφ ηηο νπνίεο δέθα ειιεληθέο, εκθαλίδνπλ θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ θάησ ηνπ 75% ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ. 89

90 Ζ δηνηθεηηθή Πεξηθέξεηα ηεο Πεινπνλλήζνπ ζηελ νπνία πεξηιακβάλνληαη ε Αξγνιίδα, ε Αξθαδία, ε Κνξηλζία, ε Λαθσλία θαη ε Μεζζελία, θαηαιακβάλεη κφιηο ην 55% ηνπ κέζνπ επξσπατθνχ ΑΔΠ θαη ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο θησρφηεξεο πεξηνρέο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Ζ θαηάζηαζε αλαηξάπεθε ην 2003, θαζψο ε Πεινπφλλεζνο ζεσξείηαη πιένλ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ε θησρφηεξε πεξηθέξεηα ηεο Διιάδαο, κε βάζε ην χςνο εηζνδήκαηνο ησλ θαηνίθσλ ησλ θνηλνηηθψλ πεξηθεξεηψλ, φπνπ γηα πξψηε θνξά έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί φιεο νη ππφ έληαμε θαη ππνςήθηεο γηα έληαμε ρψξεο. Απηνί νη «πεηξακαηηθνί» απνινγηζκνί ηεο θνηλνηηθήο ζηαηηζηηθήο ππεξεζίαο βαζίδνληαη επηπιένλ ζην ππνινγηζκφ ηνπ πινχηνπ θάζε πεξηθέξεηαο ηφζν απφ ην εηζφδεκα πνπ παξάγνπλ νη θάηνηθνη φζν θαη απφ ηελ έκκεζε παξαγσγή εηζνδήκαηνο πνπ πξνζθέξεηαη δσξεάλ ζηνπο θαηνίθνπο (αγαζά θαη ππεξεζίεο πνπ πξνέξρνληαη απφ επελδχζεηο ηνπ δεκνζίνπ, ζρνιεία, λνζνθνκεία, δξφκνη, θ.α.) Κχξηα ραξαθηεξηζηηθά o Ζ δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα ηεο Πεινπνλλήζνπ ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο θησρφηεξεο πεξηνρέο ηεο Δπξψπεο. o Καηαηάζζεηαη ζηηο αζζελέζηεξεο νηθνλνκηθά νκάδεο ηεο Διιεληθήο επηθξάηεηαο. o Δίλαη αγξνηηθή πεξηνρή. o Έρεη πνζνζηφ αλεξγίαο ρακειφ ζπγθξηηηθά κε ηελ ππφινηπε Διιάδα. ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηθέξεηαο, αλακέλεηαη λα ζπκβάιεη δξαζηηθά ην Πεξηθεξεηαθφ o Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Πεινπνλλήζνπ ζηα πιαίζηα ηνπ Γ ΚΠ. o Ζ Κνξηλζία είλαη ν πινπζηφηεξνο λνκφο ηεο δηνηθεηηθήο πεξηθέξεηαο o Πεινπνλλήζνπ. Αθνινπζνχλ ε Αξθαδία, Αξγνιίδα, Λαθσλία θαη Μεζζελία. o Σν ΑΔΠ είλαη πςειφ ζηα βνξεηφηεξα θαη θεληξηθά ηκήκαηα ηεο πεξηθέξεηαο θαη ρακειφηαην ζηα λφηηα ηκήκαηα. o Οη ηαηξνί ηεο γεσγξαθηθήο πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ απνηεινχλ ην 7% ηνπ ζπλφινπ ησλ ηαηξψλ ηεο Διιάδαο. Σν πνζνζηφ απηφ είλαη ζρεηηθά ρακειφ αθνχ ν πιεζπζκφο ηεο Πεινπνλλήζνπ είλαη ην 10,5 % ηνπ ζπλφινπ ηεο Διιάδαο. o Οη νδνληίαηξνη ηεο γεσγξαθηθήο πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ απνηεινχλ ην 6% ηνπ ζπλφινπ ησλ νδνληηάηξσλ ηεο Διιάδαο. Σν πνζνζηφ απηφ είλαη επίζεο ρακειφ ζε ζρέζε κε ηνλ πιεζπζκφ. 90

91 o Ζ ζπλνιηθή δαπάλε πγείαο ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο, απφ ηηο πςειφηεξεο ζηελ ΔΔ, o έρεη απμεηηθή ηάζε θαη είλαη ην 8,4% ηνπ ΑΔΠ γηα ην Με δεδνκέλε ηελ αχμεζε ηνπ ΑΔΠ γηα ην ζχλνιν ηεο Διιάδαο, αλακέλεηαη αχμεζε ησλ ζπλνιηθψλ δαπαλψλ πγείαο ηα επφκελα ρξφληα θαη ζηελ Πεινπφλλεζν. o Ζ δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ είλαη νξεηλή θαηά ην 50,1% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηεο θαη κφλν ην 21,5% είλαη πεδηλφ. Έηζη, ην νξεηλφ έδαθνο, ην ρακειφ επίπεδν ππνδνκψλ θαη ε έιιεηςε επαξθψλ νδηθψλ ζπλδέζεσλ νδεγεί ζηε γεσγξαθηθή απνκφλσζε κεγάισλ ηκεκάησλ ηεο πεξηθέξεηαο. Σν πξφβιεκα ηεο γεσγξαθηθήο απνκφλσζεο πνπ έρεη αληίθηππν ζηηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο πγείαο ζηε δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ εζηηάδεηαη θχξηα ζην ηκήκα ηνπ νδηθνχ άμνλα πνπ ζπλδέεη ηελ Κππαξηζζία, ηε πάξηε θαη ηνπο Μνιάνπο. Ζ Κφξηλζνο, ην Ναχπιην θαη ε Σξίπνιε εμππεξεηνχληαη θαιχηεξα θαζψο ππάξρεη αξηηφηεξε νδηθή ππνδνκή. o -Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνπ πιεζπζκνχ ηεο δηνηθεηηθήο πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ είλαη ην 27% ηεο Μεζζελίαο. Αθνινπζεί ε Κνξηλζία κε 24%, ε Αξγνιίδα κε 17% θαη ε Αξθαδία θαη ε Λαθσλία κε 16%. o Ζ Πεινπφλλεζνο σο δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα ζπγθεληξψλεη ην 5,8% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο Διιάδαο, κε αχμεζε 5,2 % ηελ πεξίνδν Ζ αχμεζε γηα ην ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ ηεο Διιάδαο ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν είλαη 6,9%. Σν ρακειφ πνζνζηφ πιεζπζκνχ πηζαλά ζρεηίδεηαη κε ηνπο ρακεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο ηεο πεξηθέξεηαο πνπ σζεί ηνπο θαηνίθνπο ζε θπγή πξνο άιιεο πεξηζζφηεξν αλαπηπγκέλεο πεξηθέξεηεο. o Ζ Κνξηλζία κε 9% θαη ε Αξγνιίδα κε 8,3% παξνπζίαζαλ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζε επίπεδα κεγαιχηεξα ηνπ κέζνπ φξνπ Διιάδαο. Ζ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ ηεο Μεζζελίαο ήηαλ 5,9%, ειαθξά κηθξφηεξε απφ ην κέζν φξν ηεο Διιάδαο, ηεο Λαθσλίαο 4,1%, αξθεηά κηθξφηεξε απφ ην κέζν φξν. Ζ Αξθαδία ήηαλ ε κνλαδηθή πεξηθέξεηα πνπ παξνπζίαζε κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ θαηά 3,1%. Ζ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ Κνξηλζία θαη ηελ Αξγνιίδα πηζαλά νθείιεηαη ζηνπο πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο πνπ εκθαλίδνπλ νη πεξηθέξεηεο απηέο, νη νπνίνη είλαη πςειφηεξνη απφ ην κέζν φξν ηεο Διιάδαο, κε απνηέιεζκα ζπγθξάηεζε ηνπ πιεζπζκνχ θαη κείσζε ησλ δηαπεξηθεξεηαθψλ ξνψλ. 91

92 7.4 Ννκόο Λαθσλίαο Ο Ννκφο Λαθσλίαο κε πξσηεχνπζα ηε πάξηε, ζπγθεληξψλεη πνζνζηφ 0,9% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο θαη παξάγεη 0,7% ηνπ ΑΔΠ. Σν πςειφ πνζνζηφ θπζηθήο κείσζεο ηνπ πιεζπζκνχ ηνπ 1997 γελλήζεσλ/1.000 θαηνίθνπο : -3,2) ππνρψξεζε ζε - 1,5 ην 1998 γηα λα απμεζεί πάιη ζε -4,7 ην 1999, έρεη δε ηελ έθηε ρακειφηεξε αλαινγία καζεηψλ δεκνηηθνχ αλά θαηνίθνπο (45 έλαληη κέζνπ φξνπ Διιάδαο 61).Μεηαμχ ησλ απνγξαθψλ 1991 θαη 2001 ν πιεζπζκφο ηνπ λνκνχ απμήζεθε 4,1%. Οη θάηνηθνί ηνπ θαηαλαιψλνπλ ην 69% ηνπ νηθηαθνχ ξεχκαηνο ηνπ κέζνπ Έιιελα, ηνπο αλαινγνχλ 1,1 λέεο θαηνηθίεο θαη 46 ηειεθσληθέο ζπλδέζεηο αλά 100 θαηνίθνπο (κέζνο φξνο ρψξαο 0,8 θαη 54 αληίζηνηρα ην 2000) θαη κφλν 15 απηνθίλεηα αλά 100 θαηνίθνπο (ην 2005, κέζνο ρψξαο 31). Σν 2001 νη πσιήζεηο θαηλνχξησλ επηβαηηθψλ ΗΥ απηνθηλήησλ κεηψζεθαλ 12%, ε ηξίηε κεγαιχηεξε κείσζε ζηε ρψξα. ην λνκφ αλαινγεί 0,7% ησλ θνξνινγνπκέλσλ (άλνδνο 9,7% ην 2000) θαη 0,5% ηνπ δεισζέληνο εηζνδήκαηνο ηεο ρψξαο (άλνδνο 9,2%). ηε κεηαπνίεζε αλαινγεί ην 1,8% ηνπ πξντφληνο ηνπ λνκνχ κε κηθξή ζπκκεηνρή (0,1%) ζηε ζπλνιηθή κεηαπνηεηηθή παξαγσγή ηεο ρψξαο. ηε δεχηεξε πςειφηεξε ζπκκεηνρή ζηε ρψξα κεηά ηα Γξεβελά θαη παξάγεηαη 2,3% ηεο ζπλνιηθήο γεσξγηθήο παξαγσγήο ηεο ρψξαο. Δίλαη ηξίηνο ζηελ παξαγσγή εζπεξηδνεηδψλ κε 12% ηεο παξαγσγήο ηεο ρψξαο θαη πέκπηνο ζηελ παξαγσγή ειαηνιάδνπ κε 6,7%. Ζ αλαινγία ηξνραίσλ αηπρεκάησλ αλά θαηνίθνπο ην 2003 ήηαλ ίζε κε ηνλ κέζν φξν ηεο ρψξαο, 1,8, ελψ ηα ηξνραία αηπρήκαηα ζηνλ λνκφ κεηψζεθαλ 20%. έσο ην Γεληθό Ννζνθνκείν πάξηεο Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Σν Γεληθφ Ννζνθνκείν πάξηεο ( είλαη απφ ηα κεγαιχηεξα λνζνθνκεία ηεο Γηνηθεηηθήο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ, καδί κε ηα λνζνθνκεία ηεο 92

93 Καιακάηαο, ηεο Κνξίλζνπ θαη ηεο Σξίπνιεο. πζηάζεθε κε ηνλ Αλαγθαζηηθφ Νφκν 713/37, κεηά απφ δσξεά ηεο Αηθαηεξίλεο θαη Ησάλλνπ Γξεγνξίνπ. Άξρηζε λα θηίδεηαη ην 1939 ζε έλα ρψξν η.κ. θαη ιεηηνχξγεζε γηα πξψηε θνξά ην 1953 σο αλαηφξην. Σν 1962 ην Θεξαπεπηήξην αλαηφξην πάξηεο κεηαηξάπεθε ζε Γεληθφ Ννζνθνκείν. Λφγσ ηεο παιαηφηεηαο ησλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαζψο θαη ησλ ειιείςεσλ πνπ παξνπζηάζηεθαλ, ην 1984 έγηλε ε κειέηε επέθηαζεο ηνπ Ννζνθνκείνπ. Σν 1988 άξρηζε ε πινπνίεζε ηεο κειέηεο κε ηελ θαηαζθεπή ησλ εξγαζηεξίσλ, ελψ ην 1997 ζπλερίζηεθε ε πινπνίεζε ηεο κειέηεο κε ηελ θαηαζθεπή ηεο λέαο πηέξπγαο θαη ηνπ θέληξνπ ελέξγεηαο. ηνπο βαζηθνχο ζηφρνπο ηεο δηνίθεζεο ηνπ Ννζνθνκείνπ γηα ηα επφκελα ρξφληα, πεξηιακβάλεηαη ε εθ λένπ βειηίσζε ησλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ, θαζψο θαη ε ελίζρπζε ηνπ θέξνληνο νξγαληθνχ θηηξίνπ θαη ηνπ πεξηθεξεηαθνχ δαθηπιίνπ. Γξαζηεξηόηεηεο ην Ννζνθνκείν ιεηηνπξγνχλ δχν ηνκείο κε αληίζηνηρα ηκήκαηα θαη ζπγθεθξηκέλα ν Παζνινγηθφο (κε ηκήκαηα φπσο ηα Παζνινγηθφ, Καξδηνινγηθφ, Παηδηαηξηθφ ζάιακν πξνψξσλ) θαη ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο (κε ηκήκαηα φπσο ηα Υεηξνπξγηθφ, Οθζαικνινγηθφ, Μαηεπηηθφ Γπλαηθνινγηθφ, Οξζνπεδηθφ, Οπξνινγηθφ, ΧΡΛ, Αλαηζζεζηνινγηθφ θαη Οδνληηαηξείν).ηε Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ (ΜΣΝ)πνπ ιεηηνπξγεί ζην Ννζνθνκείν ππάξρνπλ 21 εγθαηεζηεκέλεο θιίλεο. Αξηζκόο Κιηλώλ Ζ δπλακηθφηεηα ηνπ Ννζνθνκείνπ κε βάζε ηνλ θαλνληζκφ ιεηηνπξγίαο αλεξρφηαλ ζε 200 νξγαληθέο θιίλεο, εθ ησλ νπνίσλ εγθαηεζηεκέλεο βξίζθνληαη νη 188 θιίλεο. Τπνδνκέο (Οηθόπεδα Κηήξηα Ορήκαηα Δμνπιηζκόο) Σν Γεληθφ Ννζνθνκείν πάξηεο έρεη εγθαηαζηαζεί ζε νηθφπεδν εκβαδνχ η.κ. πεξίπνπ, ην νπνίν παξαρσξήζεθε κεηά απφ δσξεά ηεο Αηθαηεξίλεο Γξεγνξίνπ ην 1939.Δληφο ηνπ αλσηέξσ νηθνπέδνπ έρνπλ αλεγεξζεί δχν θηίξηα : ην θεληξηθφ θηίξην, (κε έηνο έλαξμεο ιεηηνπξγίαο ην 1952) ζπλνιηθνχ εκβαδνχ 6.630,77 η.κ. θαη ην λέν θηίξην, (έηνο έλαξμεο ιεηηνπξγίαο 2000) ζπλνιηθνχ εκβαδνχ η.κ. Δπηπιένλ, ζηελ θπξηφηεηα ηνπ Ννζνθνκείνπ αλήθεη θαηάζηεκα ζπλνιηθήο έθηαζεο 16 η.κ. θαη νηθφπεδν ζπλνιηθνχ εκβαδνχ 409 η.κ. Σν Ννζνθνκείν δηαζέηεη δψδεθα αζζελνθφξα 93

94 νρήκαηα (δχν εθ ησλ νπνίσλ είλαη αθηλεηνπνηεκέλα θαη 4-5 πεπαιαησκέλα) Αλαθνξηθά κε ηελ μελνδνρεηαθή ππνδνκή, ην Ννζνθνκείν δηαζέηεη πιπληήξηα θαη ζηδεξσηήξηα ηκαηηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε λνζειεία ησλ αζζελψλ θαζψο θαη ησλ ζηνιψλ ηνπ πξνζσπηθνχ. Ο ειεθηξνκεραλνινγηθφο θαη ηαηξνηερλνινγηθφο εμνπιηζκφο ηνπ Ννζνθνκείνπ θξίλεηαη ηθαλνπνηεηηθφο. Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ Απφ ηηο 609 ζπλνιηθά νξγαληθέο ζέζεηο είλαη θαιπκκέλεο κφλν νη 381 (πνζνζηφ θάιπςεο νξγαληθψλ ζέζεσλ ίζν κε 62,56%).Σν 43% ησλ θελψλ ζέζεσλ (105 απφ ηηο 243 θελέο ζέζεηο δειαδή ζρεδφλ νη κηζέο), παξαηεξνχληαη ζην λνζειεπηηθφ θιάδν, ζην ινηπφ πξνζσπηθφ παξαηεξνχληαη θελέο ζέζεηο ζε πνζνζηφ 28,8% ελψ ζηνλ ηαηξηθφ θιάδν βξίζθεηαη ην 9% ηνπ ζπλφινπ ησλ θελψλ ζέζεσλ ή 23 θελέο ζέζεηο. Σν Γ. Ν. Μνιάσλ, έρεη γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηαηξηθφ θιάδν έιιεηςε 24% πνπ ζεκαίλεη 14 θελέο ζέζεηο. Σν 44,7% ηνπ ζπλφινπ ησλ νξγαληθψλ ζέζεσλ δειαδή νη 272 απφ ηηο 609 θαιχπηνληαη ζήκεξα απφ ην λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ, ην 19,5% θαιχπηνληαη απφ ην ινηπφ πξνζσπηθφ (119 απφ ηηο 609), θαη ην 15,1% (92 απφ ηηο 609) απφ ην ηαηξηθφ πξνζσπηθφ. Ο δηνηθεηηθφο θιάδνο πεξηειάκβαλε 50 ζέζεηο (ή ην 8,2% ησλ ζπλνιηθψλ νξγαληθψλ ζέζεσλ ηνπ λνζνθνκείνπ).απφ ηηο 381 ζπλνιηθά ζέζεηο ηνπ ππεξεηνχληνο πξνζσπηθνχ ζην Ννζνθνκείν ην 2005, νη 181 ζέζεηο (ή ην 47,5% ησλ ππεξεηνχλησλ ζέζεσλ) θαιχπηνληαλ απφ λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ, νη 69 ζέζεηο (ή ην 18,1% ησλ ππεξεηνχλησλ ζέζεσλ) θαιχπηνληαλ απφ ην ηαηξηθφ πξνζσπηθφ, θαη ην ινηπφ πξνζσπηθφ θάιππηε ηηο 49 ζέζεηο δειαδή ην 12,9% ηνπ ζπλφινπ ησλ ζέζεσλ ησλ ππεξεηνχλησλ. Ο δηνηθεηηθφο θιάδνο πεξηειάκβαλε 31 ζέζεηο (ή ην 8,1% ησλ ππεξεηνχλησλ ζέζεσλ).(ήκεξα φκσο ε Γηνίθεζε έρεη πξνβεί ζε λέεο πξνθεξχμεηο θαη πξνβιέπεηαη νη πξνζιήςεηο ζε κφληκν πξνζσπηθφ θαηά ην 2006 λα είλαη φζεο θαη νη ζπλνιηθέο πξνζιήςεηο ησλ ηειεπηαίσλ 10 εηψλ). ά SWOT θαηά ( ICAP ) Σα δπλαηά θαη αδχλαηα ζεκεία ηνπ Ννζνθνκείνπ ηεο πάξηεο ζε ζρέζε κε ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ (SWOT αλάιπζε) παξαηίζεληαη ζηε ζπλέρεηα: 94

95 Γπλαηά ζεκεία 1. Ζ θνκβηθή ηνπνζεζία ηνπ Ννζνθνκείνπ πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ην κέγεζνο ηνπ ην θαζηζηνχλ ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο γηα ηελ πεξηνρή ηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμή ηνπ. 2. Ζ ηζρπξή ηακεηαθή ηνπ ζέζε (χπαξμε ηθαλνχ πιενλάζκαηνο). 3. Ζ παξνρή φισλ ησλ βαζηθψλ ππεξεζηψλ θξνληίδαο πγείαο θαζψο θαη ε θάιπςε επεηγφλησλ πεξηζηαηηθψλ. 4. Ζ ιεηηνπξγία Μνλάδαο Σερλεηνχ Νεθξνχ. 5. Ζ δηαξθήο επηκφξθσζε ηνπ πξνζσπηθνχ ιφγσ παξαθνινχζεζεο πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο ζε ηαηξνλνζειεπηηθά ζέκαηα, δηαρείξηζεο δηνίθεζεο επηρεηξήζεσλ, θ.α. 6. Ζ ππνζηήξημε απφ ηελ ηνπηθή θνηλσλία. 7. Ο πιήξεο θαη ζχγρξνλνο ειεθηξνκεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο ηνπ λένπ θηηξίνπ. 8. Ζ χπαξμε ηαηξνηερλνινγηθνχ θαη ππνζηεξηθηηθνχ εμνπιηζκνχ ζε ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ γηα ηελ παξνρή ηεο λνζειεπηηθήο θαη ηαηξηθήο θξνληίδαο. 9. Ζ θχιαμε απφ ηδησηηθή εηαηξεία. 10. Ζ πιήξεο κεραλνγξάθεζε ηνπ Ννζνθνκείνπ κε ηε ιεηηνπξγία ζχγρξνλνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο. 11. Ζ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε θαη πξνβνιή ηνπ Ννζνθνκείνπ κέζσ ηζηνζειίδσλ, εθεκεξίδσλ, θπιιαδίσλ, αλαθνηλψζεσλ ζηνλ ηχπν θ. α. 12. Ζ ζεκαληηθή εκπεηξία ηεο Γηνίθεζεο ηνπ Ννζνθνκείνπ ζηε δηνίθεζε λνζνθνκεηαθψλ ππνδνκψλ. 13. Ζ αλάπηπμε ηνπ ζπζηήκαηνο ηνπ ζσιελσηνχ ηαρπδξνκείνπ γηα ηε δηαθίλεζε ηεο εζσηεξηθήο αιιεινγξαθίαο θαη ησλ δεηγκάησλ πνπ αθνξνχλ ηα εξγαζηήξηα ηνπ λνζνθνκείνπ, κε απνηέιεζκα ηελ απμεκέλε ηαρχηεηα δηαθίλεζεο, ηε κείσζε ηεο αθεξαηφηεηαο θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ δεηγκάησλ θαη ηελ απνηειεζκαηηθή εζσηεξηθή επηθνηλσλία. 14. Ζ ζεκαληηθή ηνπ πξνζθνξά ζηελ θνηλσληθννηθνλνκηθή αλάπηπμεο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηνπ Ν. Λαθσλίαο ηφζν ζε επίπεδν εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο, ζηεξίδνληαο ηηο νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Ννκνχ (πξνκεζεπηέο θ.η.ι.) φζν θαη ζε επίπεδν εζσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο, θαζψο απνηειεί ηνλ ρψξν απαζρφιεζεο εθπαίδεπζεο πνιιψλ ππαιιήισλ ηεο ηαηξηθήο, λνζειεπηηθήο θαη δηνηθεηηθήο ππεξεζίαο. 95

96 15. Ζ ιεηηνπξγία ησλ ρεηξνπξγείσλ ζηηο ζχγρξνλεο εγθαηαζηάζεηο ηνπ λένπ θηηξίνπ, νη νπνίεο πιεξνχλ φιεο ηηο απαξαίηεηεο πξνδηαγξαθέο γηα ηελ αζθαιή δηελέξγεηα ρεηξνπξγηθψλ επεκβάζεσλ ζε αζζελείο θαη ηελ παξάιιειε απνθπγή επηκνιχλζεσλ ζηνπο ζπγθεθξηκέλνπο ρψξνπο. 16. Ζ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηεο Δπηηξνπήο Ννζνθνκεηαθψλ Λνηκψμεσλ, κε απνηέιεζκα ηελ έλαξμε εθαξκνγήο ζπιινγήο ησλ απνβιήησλ ηνπ λνζνθνκείνπ αλά θαηεγνξία θαη ηε δπλαηφηεηα ιήςεο κέηξσλ απνθπγήο εκθάληζεο ινηκψμεσλ. 17. Ο ηαθηηθφο έιεγρνο ησλ απνζεκάησλ ησλ θαξκάθσλ θαζψο θαη ε δηαδηθαζία ειέγρνπ ησλ εκεξνκεληψλ ιήμεο ησλ θαξκάθσλ θαη ηνπ πγεηνλνκηθνχ πιηθνχ πνπ γίλεηαη κε ρξήζε εηδηθψλ πξνγξακκάησλ. Αδπλακίεο 1. Ζ πνζνηηθή έιιεηςε λνζειεπηηθνχ, δηνηθεηηθνχ, ηερληθνχ, θαη ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ γεληθά ζην Ννζνθνκείν, αιιά θαη ε πνηνηηθή έιιεηςε ππεξεηνχλ πξνζσπηθνχ ΠΔ θαη ΣΔ. 2. Ζ πξνβιεκαηηθή πξφζβαζε ζην λνζνθνκείν ιφγσ κε ηαθηηθήο ζπγθνηλσλίαο ( 2-3 θνξέο ηε κέξα κφλν) απφ ηα ΚΣΔΛ θαη ηα ιεσθνξεία, θαη δηαζχλδεζεο κε ηα γχξσ ρσξηά. 3. Οη ππεξβνιηθέο δαπάλεο θαξκάθσλ ( ην 1/3 ησλ δαπαλψλ ηνπ λνζνθνκείνπ είλαη ζε θφζηνο θαξκάθσλ). 4. Ζ πξνβιεκαηηθή ιεηηνπξγία ησλ αζζελνθφξσλ ιφγσ έιιεηςεο επηθνηλσλίαο κε ΔΚΑΒ. 5. Ζ χπαξμε νθηάθιηλσλ θαη εμάθιηλσλ ζαιάκσλ. 6. Ζ θαθή θαηάζηαζε ησλ θηηξηαθψλ ππνδνκψλ ηνπ παιαηνχ θηηξίνπ (πξνβιήκαηα ζηαηηθφηεηαο ). 7. Ο αξηζκφο ησλ αλειθπζηήξσλ πνπ δελ επαξθεί γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ λνζνθνκείνπ. Ζ παιαηφηεηα ηνπ εμνπιηζκνχ ησλ εηδψλ εζηίαζεο θαη ηνπ μελνδνρεηαθνχ εμνπιηζκνχ. 8. Ζ έιιεηςε δνκεκέλεο θαισδίσζεο. 9. Ζ έιιεηςε εζσηεξηθνχ θαλνληζκνχ ιεηηνπξγίαο θαη δηαδηθαζηψλ εζσηεξηθνχ ειέγρνπ ζην Ννζνθνκείν. 10. Ζ έιιεηςε πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Πνηφηεηαο ζην Ννζνθνκείν. 11. Σα ζεκαληηθά πξνβιήκαηα ππνδνκήο θαη εγθαηαζηάζεσλ ζηα καγεηξεία ηνπ 96

97 Ννζνθνκείνπ. 12. Ζ έιιεηςε αμνληθνχ ηνκνγξάθνπ. 13. Ζ έιιεηςε ζπζηήκαηνο επεμεξγαζίαο ησλ πγξψλ εξγαζηεξηαθψλ απνβιήησλ (βηνινγηθφο θαζαξηζκφο). 14. Ζ κε χπαξμε επαξθψλ ρψξσλ ζηα εξγαζηήξηα ηνπ λνζνθνκείνπ. 15. Ζ κε χπαξμε δηαθξηηνχ ρψξνπ αηκνιεςηψλ γηα ηνπο εμσηεξηθνχο αζζελείο ηνπ λνζνθνκείνπ. 7.6 Γεληθό Ννζνθνκείν - Κέληξν Τγείαο Μνιάσλ Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Σν Γεληθφ Ννζνθνκείν -Κέληξν Τγείαο Μνιάσλ άξρηζε λα ιεηηνπξγεί ζηηο 08/10/1967, θαηφπηλ έγθξηζεο ιεηηνπξγίαο ηνπ κε βάζε ην Π.Γ 1026/1966, ΦΔΚ 278Β, πξνθεηκέλνπ λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο παξνρήο ππεξεζηψλ Τγείαο ζηελ απνκαθξπζκέλε πεξηνρή ηεο επαξρίαο Δπηδαχξνπ Ληκεξάο ηνπ λνκνχ Λαθσλίαο. ήκεξα, ην Ννζνθνκείν ησλ Μνιάσλ ζηεγάδεηαη ζε ηδηφθηεην θηίξην ηνπ νπνίνπ ε θαηαζθεπή άξρηζε ην 1965 κε πξσηνβνπιία εξαληθήο επηηξνπήο νκνγελψλ πνπ βξίζθνληαη ζηηο ΖΠΑ θαη ηνλ Καλαδά. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην νηθφπεδν ζπλνιηθήο έθηαζεο η.κ. ην νπνίν θηινμελεί ην Ννζνθνκείν, πξνζθέξζεθε απφ ην χιινγν Κπξίσλ θαη Γεζπνηλίδσλ Μνιάσλ, ην Γήκν Μνιάσλ θαη δχν νκνγελείο. Μέζα ζην ζπγθεθξηκέλν νηθφπεδν αλεγέξζεθε πέηξηλν θηίξην δπλακηθφηεηαο ηξηάληα (30) θιηλψλ κε δαπάλεο νκνγελψλ θαη ηνπ Γεκνζίνπ. Ο αξρηθφο ηαηξηθφο θαη μελνδνρεηαθφο εμνπιηζκφο ηεο Μνλάδαο πξνζθέξζεθε απφ ηελ παγθφζκηα νξγάλσζε CEAR κε θξνληίδα ησλ νκνγελψλ. Σν 1990, φκσο, μεθίλεζε ε επέθηαζε ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά ζαξάληα (40) θιίλεο θαη άιινπο ρψξνπο, κε ηελ αγνξά απφ ηδίνπο πφξνπο ηνπ Ννζνθνκείνπ εθαπηφκελνπ νηθνπέδνπ ζπλνιηθήο έθηαζεο η.κ. ηε ζπλέρεηα, αλεγέξζε λέν θηήξην, σο επέθηαζε ηνπ παιαηνχ θηεξίνπ, ην νπνίν ιεηηνχξγεζε ην Παξφια απηά ζπλερίδεη λα πθίζηαηαη αλάγθε γηα ιεηηνπξγία δεχηεξνπ λνζνθνκείνπ (Μνιάσλ) εληφο ηνπ λνκνχ Λαθσλίαο. Απηφ εμεγείηαη ηφζν απφ κνξθνινγηθνχο, φζν θαη απφ δεκνγξαθηθνχο παξάγνληεο, νη θπξηφηεξνη ησλ νπνίσλ: 97

98 Ζ χπαξμε κεγάισλ απνζηάζεσλ ησλ νηθηζκψλ ηεο επαξρίαο Δπηδαχξνπ Ληκεξάο (50 έσο 140ρηιηφκεηξα) απφ ηελ έδξα ηνπ λνκνχ Ζ κνξθνινγία ηνπ εδάθνπο ηεο πεξηνρήο Ζ ειιηπήο ππνδνκή ζηηο ηνπηθέο ζπγθνηλσλίεο Ζ ζχλζεζε ηνπ πιεζπζκνχ Ζ αλάπηπμε ηνπ πιεζπζκνχ Οη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο ιφγνπο ζπλερίδνπλ λα ππάξρνπλ έσο θαη ζήκεξα. Πιένλ απηψλ, ν ράξηεο πγείαο ηεο πεξηνρήο παξνπζηάδεη ζπγθεθξηκέλεο ηδηαηηεξφηεηεο φπσο π.ρ. κεγάιν αξηζκφ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ, κεγάιν αξηζκφ λεθξνπαζψλ, θ.α. ην Ννζνθνκείν ησλ Μνιάσλ ιεηηνπξγεί ηππηθά θαη Κέληξν Τγείαο, παξέρνληαο θαη ηελ απαζρφιεζε ζε απηφ αγξνηηθψλ ηαηξψλ γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ. Δπηπιένλ, λα ζεκεησζεί φηη ην Ννζνθνκείν εμππεξεηεί θαη πεξηνρέο πνπ δελ ππάγνληαη ζηε δηθαηνδνζία ηνπ. Γξαζηεξηόηεηεο ην Ννζνθνκείν ιεηηνπξγνχλ δχν ηνκείο κε αληίζηνηρα ηκήκαηα θαη ζπγθεθξηκέλα ν Παζνινγηθφο (κε ηκήκαηα φπσο ηα Παζνινγηθφ, Καξδηνινγηθφ, Παηδηαηξηθφ θαη Πλεπκνλνινγηθφ) θαη ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο (κε ηκήκαηα φπσο ηα Υεηξνπξγηθφ, Μαηεπηηθφ-Γπλαηθνινγηθφ, Οξζνπεδηθφ, Οπξνινγηθφ, ΧΡΛ, Αλαηζζεζηνινγηθφ θαη Μηθξνβηνινγηθφ). Σα εηδηθά ηκήκαηα ηνπ Ννζνθνκείνπ πεξηιακβάλνπλ ηε Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ (ΜΣΝ), ην Σκήκα Δπεηγφλησλ Πεξηζηαηηθψλ θαη ην Σκήκα Δμσηεξηθψλ Ηαηξείσλ. Οη ηέζζεξηο απφ ηηο 14 θιίλεο ηνπ Καξδηνινγηθνχ ηκήκαηνο, ιεηηνπξγνχλ θαη σο Μνλάδα Απμεκέλεο Φξνληίδαο (ΜΑΦ), δίλνληαο έκθαζε ζε πεξηζηαηηθά εκθξαγκάησλ. Αξηζκόο Κιηλώλ Καηά ην 2002 ε δπλακηθφηεηα ηνπ Ννζνθνκείνπ αλεξρφηαλ ζε 70 νξγαληθέο θιίλεο, εθ ησλ νπνίσλ νη 63 βξίζθνληαη εγθαηεζηεκέλεο (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ηξηψλ θιηλψλ πνπ αλήθνπλ ζην Σκήκα Δπεηγφλησλ Πεξηζηαηηθψλ) θαη επηπξφζζεηα δηέζεηε θαη δχν παηδηθέο θιίλεο. 98

99 Τπνδνκέο (Οηθόπεδα Κηήξηα Ορήκαηα Δμνπιηζκόο) Σν Γ.Ν. - Κ.Τ Μνιάσλ εγθαηαζηάζεθε ην 1967 ζε νηθφπεδν ζπλνιηθνχ εκβαδνχ η.κ. Σν 1990, μεθίλεζε ε επέθηαζε ηνπ Ννζνθνκείνπ, κε ηελ αγνξά, απφ ηδίνπο πφξνπο εθαπηφκελνπ νηθνπέδνπ ζπλνιηθήο έθηαζεο 1400η.κ. Δληφο ησλ παξαπάλσ νηθφπεδσλ έρεη αλεγεξζεί έλα ηξηψξνθν θηίξην, εκβαδνχ 3.755η.κ ην νπνίν δελ κπνξεί πιένλ λα επεθηαζεί, δηφηη έρεη θαιπθζεί ηφζν ν ζπληειεζηήο δφκεζεο φζν θαη ν ζπληειεζηήο θάιπςεο. Παξφια απηά ππάξρεη αλάγθε γηα επέθηαζε ηνπ.ην εζσηεξηθφ ηνπ θηεξίνπ παξαηεξείηαη έιιεηςε φζνλ αθνξά ζηελ χπαξμε ρψξνπ θπιηθείνπ. εκαληηθά πξνβιήκαηα ππάξρνπλ φζνλ αθνξά ζηε ιεηηνπξγία ησλ αλειθπζηήξσλ, νη νπνίνη δε δηαζέηνπλ ζρεηηθή άδεηα, θαη ζην θεληξηθφ δίθηπν δηαλνκήο αεξίσλ ην νπνίν είλαη δπλαηφ λα ιεηηνπξγήζεη κφλν κεηά απφ θαηάιιειεο κεηαηξνπέο. Δπίζεο ζεκαληηθά πξνβιήκαηα παξνπζηάδνληαη ζρεηηθά κε ην ζχζηεκα θιηκαηηζκνχ/ εμαεξηζκνχ. Σέινο ν ρψξνο ησλ καγεηξείσλ παξνπζηάδεη πνιχ ζεκαληηθά πξνβιήκαηα, δεδνκέλεο θαη ηεο ζεκαζίαο πνπ έρεη γηα ηνπο αζζελείο ε άξηηα δηαηήξεζε θαη πξνεηνηκαζία ησλ ηξνθίκσλ. Σν Ννζνθνκείν δηαζέηεη πέληε αζζελνθφξα νρήκαηα, απφ ηα νπνία ηα ηξία είλαη θαηλνχξηα θαη ηα δχν παιαηά. Ζ θαηάζηαζε ηνπ ελφο παιαηνχ είλαη ηθαλνπνηεηηθή ελψ ην δεχηεξν έρεη ειιείςεηο ζε αληαιιαθηηθά θαη δε ρξεζηκνπνηείηαη. Σα ηέζζεξα αζζελνθφξα πνπ είλαη ζε ιεηηνπξγία δηαζέηνπλ θιηκαηηζκφ, φρη φκσο θαη κνλάδεο ππνζηήξημεο αζζελψλ. Ο ειεθηξνκεραλνινγηθφο θαη ηαηξνηερλνινγηθφο εμνπιηζκφο ηνπ Ννζνθνκείνπ θξίλνληαη ηθαλνπνηεηηθνί, παξφια απηά νη ειιείςεηο ηνπ Ννζνθνκείνπ ζε ηαηξηθά κεραλήκαηα επηθεληξψλνληαη ζε: αθηηλνινγηθφ κεράλεκα, θαξδηνγξάθν, επηπιένλ monitors (2 θεληξηθά) ζην Καξδηνινγηθφ ηκήκα, κεράλεκα γηα ηεζη θνπψζεσο, Holter. Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ Απφ ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2002 παξαηεξήζεθε έιιεηςε ζην ζχλνιν ηνπ πξνζσπηθνχ ζε ζχγθξηζε κε ηηο πξνβιεπφκελεο νξγαληθέο ζέζεηο. Έηζη απφ ηηο 178 ζπλνιηθά νξγαληθέο ζέζεηο είλαη θαιπκκέλεο κφλν νη 109 (πνζνζηφ θάιπςεο νξγαληθψλ ζέζεσλ ίζν κε 61%). Οη κηζέο πεξίπνπ απφ ηηο θελέο ζέζεηο 29 ζέζεηο ή ην 49% ηνπ ζπλφινπ ησλ θελψλ ζέζεσλ βξίζθνληαη ζην λνζειεπηηθφ θιάδν, ελψ ζηνλ ηαηξηθφ θιάδν βξίζθεηαη 99

100 ην 24% ηνπ ζπλφινπ ησλ θελψλ ζέζεσλ ή 14 θελέο ζέζεηο. Καηά ην Γεθέκβξην ηνπ 2002 νη 37 (ή ην 21% ησλ νξγαληθψλ ζέζεσλ) απφ ηηο 178ζπλνιηθά νξγαληθέο ζέζεηο ζην Ννζνθνκείν θαιχπηνληαλ απφ ηαηξηθφ πξνζσπηθφ, νη65 ζέζεηο (ή ην 37% ησλ νξγαληθψλ ζέζεσλ) θαιχπηνληαλ απφ ηνλ λνζειεπηηθφ θιάδν, ελψ ν δηνηθεηηθφο θιάδνο πεξηειάκβαλε 17 ζέζεηο (ή ην 10% ησλ ππεξεηνχλησλ ζέζεσλ). ά SWOT θαηά ( ICAP ) Σα δπλαηά ζεκεία θαη νη αδπλακίεο, πνπ αληηκεησπίδεη ην Γ.Ν Κ.Τ Μνιάσλ παξνπζηάδνληαη ζηε ζπλέρεηα. Γπλαηά ζεκεία 1. Σν εμαηξεηηθά ζπλεξγάζηκν θαη πξφζπκν λνζειεπηηθφ θαη ηαηξηθφ πξνζσπηθφ 2. Ζ δπλαηφηεηα θάιπςεο επεηγφλησλ πεξηζηαηηθψλ απφ ην λενζχζηαην ηκήκα 3. Ζ κείσζε ηεο ζπαηάιεο ζην Φαξκαθείν ράξε ζηελ νξζνινγηθφηεξε δηαρείξηζε ζηε ρξήζε ησλ θαξκάθσλ πνπ εηζήγαγε πξφζθαηα ε Γηνίθεζε ηνπ Ννζνθνκείνπ (ζπληέιεζε ζε κείσζε 9%-12% ηνπ θφζηνπο θαξκάθσλ) 4. Ζ βειηίσζε ηεο απφδνζεο θαη ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ ιφγσ παξαθνινχζεζεο πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο ζε ζέκαηα δηαρείξηζεο ινγηζηεξίνπ, επηρεηξήζεσλ, ζπλέδξην γηα ηαηξηθά ζέκαηα θ.ι.π. 5. Ζ χπαξμε θηεξηαθνχ ζπγθξνηήκαηνο κε θαιή ζπληήξεζε ρσξίο ζεκαληηθά πξνβιήκαηα ηνηρνπνηίαο, δαπέδσλ θιπ., πνπ πεξηιακβάλεη πέξα απφ ην παιαηφ πέηξηλν θηίξην (έηνο θαηαζθεπήο 1967, ζπλνιηθφ εκβαδφλ η.κ) θηίξην κε ζχγρξνλεο πξνδηαγξαθέο. 6. Ζ χπαξμε ηαηξνηερλνινγηθνχ θαη ππνζηεξηθηηθνχ εμνπιηζκνχ (πιελ ηνπ αθηηλνδηαγλσζηηθνχ κεραλήκαηνο) ζε ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ γηα ηελ παξνρή ηεο λνζειεπηηθήο θαη ηαηξηθήο θξνληίδαο. 7. Ζ δπλαηφηεηα εμππεξέηεζεο απφ ην Ννζνθνκείν ηεο δήηεζεο γηα λνζειεία, ηαθηηθά εμσηεξηθά ηαηξεία θαη επείγνληα πεξηζηαηηθά ζε ππεξηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν, αιιά θαη νη πξνβιέςεηο, ζχκθσλα κε ηε Γηνίθεζε ηνπ Ννζνθνκείνπ, γηα ζπλέρηζε ηεο θάιπςεο απηήο θαηά ηελ πεξίνδν , παξά ηηο φπνηεο ειιείςεηο σο πξνο ηελ πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πνπ αλαθέξνληαη ζηηο αδπλακίεο ηνπ Ννζνθνκείνπ. 8. Ζ θαζαξηφηεηα θαη ηάμε ζηνπο ρψξνπο ηνπ Ννζνθνκείνπ. 100

101 Αδπλακίεο 1. Ζ έιιεηςε θπξίσο λνζειεπηηθνχ, ηαηξηθνχ, αιιά θαη δηνηθεηηθνχ, ηερληθνχ θαη ηερλνινγηθνχ πξνζσπηθνχ γεληθά ζην Ννζνθνκείν, αιιά θαη εηδηθά ζην ηκήκα ησλ Δπεηγφλησλ Πεξηζηαηηθψλ φπνπ ην εηδηθεπκέλν ηαηξηθφ πξνζσπηθφ θξίλεηαη αλεπαξθέο. 2. Ζ αλάγθε επέθηαζεο ηνπ Ννζνθνκείνπ ζε φηη αθνξά ηηο θηηξηαθέο ππνδνκέο 3. Ζ έιιεηςε αδεηψλ πεξίθξαμεο ηνπ Ννζνθνκείνπ. 4. Οη ειιείςεηο ζε ηαηξηθά κεραλήκαηα θπξίσο ζην Αθηηλνινγηθφ. 5. Ζ έιιεηςε θηλεηήο κνλάδαο γηα ηελ πεξίζαιςε ησλ αζζελψλ. 6. Ζ αλππαξμία ηεο βηνταηξηθήο ηερλνινγίαο. 7.7 Ννκόο Μεζζελίαο Ο Ννκφο Μεζζελίαο κε πξσηεχνπζα ηελ Καιακάηα, ζπγθεληξψλεη πνζνζηφ1,6% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο θαη παξάγεη 1,1% ηνπ ΑΔΠ. Έρεη έλα απφ ηα πςειφηεξα πνζνζηά θπζηθήο κείσζεο ηνπ πιεζπζκνχ ηα έηε 1998 θαη 1999 (ππεξνρήγελλήζεσλ/1.000 θαηνίθνπο: -4,9 θαη -4,6) θαη ρακειή αλαινγία καζεηψλ δεκνηηθνχ αλά1.000 θαηνίθνπο (51 έλαληη κέζνπ φξνπ ρψξαο 61). Μεηαμχ ησλ απνγξαθψλ 1991 θαη2001 ν πιεζπζκφο απμήζεθε 5,9%. ηε γεσξγία αλαινγεί ην 1/5 ηνπ πξντφληνο ηνπ λνκνχ θαη παξάγεηαη 2,9% ηνπ ζπλνιηθνχ γεσξγηθνχ πξντφληνο ηεο ρψξαο. ηε κεηαπνίεζε αλαινγεί ην 1,6% θαη παξάγεηαη 0,1%ηεο ζπλνιηθήο κεηαπνηεηηθήο παξαγσγήο ηεο ρψξαο..δίλαη ν πξψηνο ζηελ παξαγσγή ειαηνιάδνπ κε 14% ηεο παξαγσγήο ηεο ρψξαο θαη ν έθηνο ζηελ παξαγσγή παηάηαο κε 4,4% ην ηηο επηρεηξήζεηο αλαινγεί ιηγφηεξν απφ 1% ησλ επελδχζεσλ ησλ βηνκεραληθψλ επηρεηξήζεσλ ηεο ρψξαο ηελ πεξίνδν , ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Δηήζηαο Βηνκεραληθήο Έξεπλαο ηεο ΔΤΔ, νη νπνίεο κεηά απφ ζεκαληηθή άλνδν, ην 1998ππνρψξεζαλ 55%. 101

102 7.8 Γεληθό Ννζνθνκείν Καιακάηαο Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Σν Γ.Ν. Καιακάηαο βξίζθεηαη ζην λνηηνδπηηθφ άθξν ηεο Πεινπνλλήζνπ θαη εμππεξεηεί κφληκν πιεζπζκφ πεξίπνπ θαηνίθσλ. Γηαζέηεη 321 θξεβάηηα, αιιά είλαη εγθαηεζηεκέλα κφλν ηα 246. ηελ πεξηνρή δξαζηεξηνπνηνχληαη δχν ηδησηηθά ηδξχκαηα κε 40 θξεβάηηα ην θαζέλα ηα νπνία αζθνχλ κία καηεπηηθή δξαζηεξηφηεηα θαη έλα ηξίην, ίδηνπ κεγέζνπο, ην νπνίν αζθεί ηε ρεηξνπξγηθή. ην Γ.Ν. Καιακάηαο ππάγνληαη ηέζζεξα Κέληξα Τγείαο. Σν Γεληθφ Ννκαξρηαθφ Ννζνθνκείν Καιακάηαο ιεηηνπξγεί απφ ηνλ Ηνχλην 2000 ζε λέεο θηηξηνινγηθέο εγθαηαζηάζεηο κε λέν ηαηξν-ηερλνινγηθφ θαη μελνδνρεηαθφ εμνπιηζκφ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην λέν Ννζνθνκείν βξίζθεηαη ζε νηθφπεδν 48ζηξεκκάησλ θαη είλαη ζηεγαζκέλν ζε η.κ. Σα λέα θηίξηα αληαπνθξίλνληαη ζηα πξφηππα κηαο ππεξζχγρξνλεο λνζνθνκεηαθήο κνλάδαο θαη ηνπνζεηνχλ ην λνζνθνκείν ηεο Καιακάηαο ζε κία απφ ηηο πξψηεο ζέζεηο ζε εζληθφ αιιά θαη επξσπατθφ επίπεδν. Με ηελ κεηάβαζε ζηα λέα θηίξηα εμαζθαιίζηεθε ε νκαιή ζπλέρεηα ηεο ιεηηνπξγίαο φισλ ησλ ππαξρφλησλ θιηληθψλ θαη ηκεκάησλ θαη πξνζηέζεθαλ ή αλαβαζκίζηεθαλ νξηζκέλεο ιεηηνπξγίεο (θιηληθή ΧΡΛ, Ηαηξείν Πφλνπ, Μνλάδα Μεζνγεηαθήο Αλαηκίαο, θιπ.). Τπφ ην πξίζκα απηφ ε κεηάβαζε απφ ην παιηφ ζην λέν θηηξηνινγηθφ ζπγθξφηεκα απνηειεί ξηδηθή αλαβάζκηζε ηνπ Γεληθνχ Ννζνθνκείνπ Καιακάηαο. Παξάιιεια, πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ην έξγν απηφ απνηειεί κφλν ηελ πξψηε θάζε κηαο νιηθήο αλαβάζκηζεο ε νπνία πξέπεη λα ζπκπεξηιάβεη ππνρξεσηηθά ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ νξγαληζκνχ, ηελ αλαβάζκηζε ηεο νξγαλσηηθήο δνκήο θαη ηελ ελίζρπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Γξαζηεξηόηεηεο ην Ννζνθνκείν Καιακάηαο ιεηηνπξγνχλ νη εμήο θιηληθέο θαη ηκήκαηα: Παζνινγηθφ, Καξδηνινγηθφ, Παηδηαηξηθφ, Υεηξνπξγηθφ, Οξζνπεδηθφ, Οθζαικνινγηθφ, Οπξνινγηθφ, Χηνξηλνιαξπγγνινγηθφ, Γπλαηθνινγηθφ Μαηεπηηθφ, Οδνληηαηξηθφ, Αθηηλνδηαγλσζηηθφ, Μηθξνβηνινγηθφ, Βηνρεκηθφ, Αηκαηνινγηθφ, Αηκνδνζίαο, Παζνινγναλαηνκηθφ, Κπηηαξνινγηθφ, Φαξκαθεπηηθφ. Δπίζεο, ιεηηνπξγνχλ Μνλάδεο Σερλεηνχ Νεθξνχ, Μεζνγεηαθήο Αλαηκίαο θαη Σκήκα Δμσηεξηθψλ Ηαηξείσλ. Δπίζεο πξνβιέπνληαη ρσξίο φκσο λα ιεηηνπξγνχλ επί ηνπ παξφληνο, ιφγσ ειιείςεσο 102

103 πξνζσπηθνχ, ηα εμήο ηκήκαηα θαη κνλάδεο: Μνλάδα Δκθξαγκάησλ, Μνλάδα Δληαηηθήο Θεξαπείαο, Μνλάδα Πξνψξσλ, Μνλάδα Φπζηνζεξαπείαο, Φπρηαηξηθφ Σκήκα. Δλδεηθηηθά, ην 2002 νη ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο αλήιζαλ ζε 3.010, νη εηήζηεο εηζαγσγέο αζζελψλ αλήιζαλ ζε , νη εκέξεο λνζειείαο αλήιζαλ ζε θαη ν αξηζκφο ησλ επεηγφλησλ πεξηζηαηηθψλ πνπ εμππεξεηεί ην Ννζνθνκείν έθηαζε ζε πεξηζηαηηθά. Σν πνζνζηφ θάιπςεο θιηλψλ αλέξρεηαη ζην 70% επί ηνπ ζπλφινπ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη ε Μέζε Γηάξθεηα Ννζειείαο (ΜΓΝ) είλαη 3 εκέξεο. Αξηζκόο Κιηλώλ Ο ζπλνιηθφο αξηζκφο θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά ηελ πεξίνδν παξνπζίαζε αχμεζε ζε πνζνζηφ 18% θζάλνληαο ηηο 321 θιίλεο. Σν 2002 ην 51%ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ θιηλψλ ήηαλ εγθαηεζηεκέλν ζηνλ Παζνινγηθφ ηνκέα, ελψ ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο θαηείρε ην 49% ηνπ ζπλφινπ ησλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ. Τπνδνκέο Σν θηίξην ηνπ Ννζνθνκείνπ είλαη νινθαίλνπξην θαη ρηηζκέλν ζε πέληε επίπεδα (21.000η.κ), ηα νπνία πξνζθέξνπλ ζίγνπξε πνηφηεηα ζηέγαζεο. Γηαζέηεη ζαιάκνπο κε 2 ή 4θξεβάηηα θαη θαίλεηαη λα ιεηηνπξγεί ζην ζχλνιφ ηνπ θαλνληθά. Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ Σν πξνζσπηθφ ηνπ Ννζνθνκείνπ, ζπλνιηθά, αλέξρεηαη ζηα 663 άηνκα, εθ ησλ νπνίσλ176 αλήθνπλ ζην Ηαηξηθφ πξνζσπηθφ, 315 ζην Ννζειεπηηθφ θαη 172 ζην Γηνηθεηηθφ θαη Σερληθφ πξνζσπηθφ. Ζ ζηειέρσζε ησλ λέσλ γηαηξψλ, πνπ ηψξα εθπαηδεχνληαη, θαίλεηαη λα πξνθαιεί δηάθνξα πξνβιήκαηα. Σα πξνβιήκαηα ηνπ ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ θαίλεηαη φηη πξνθχπηνπλ απφ ηελ πξνζαξκνγή ησλ πξνζφλησλ θαη απφ ην ιηγνζηφ πξνζσπηθφ. 103

104 ηειέρσζε Τπεξεζηώλ Ννζνθνκείνπ (2002) ΤΠΗΡΔΙΔ ΤΝΟΛΟ ΗΑΣΡΗΚΖ ΤΠΖΡΔΗΑ 111 ΑΛΛΔ ΔΗΓΗΚΟΣΖΣΔ ΠΟΤ ΑΝΖΚΟΤΝ ΣΖΝ ΗΑΣΡΗΚΖ ΤΠΖΡΔΗΑ 65 ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΤΠΖΡΔΗΑ 58 ΝΟΖΛΔΤΣΗΚΖ ΤΠΖΡΔΗΑ 315 ΣΔΥΝΗΚΖ ΞΔΝΟΓΟΥΔΗΑΚΖ ΤΠΖΡΔΗΑ 116 ΓΔΝΙΚΟ ΤΝΟΛΟ 665 Αλάιπζε SWOT θαηά (ICAP) Γπλαηά ζεκεία 1. Οη ζχγρξνλεο θαηλνχξγηεο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο 2. Ζ Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ κε ηηο ζχγρξνλεο εγθαηαζηάζεηο ηεο 3. Ζ ζεηηθή νηθνλνκηθή ζέζε ησλ Μνλάδσλ Αδχλαηα ζεκεία 1. Ζ αλεπάξθεηα ηνπ ηαηξηθνχ θαη λνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ 2. Ζ έιιεηςε κεραλνξγάλσζεο θαη δηνηθεην-νηθνλνκηθψλ εθαξκνγψλ 3. Ο πςειφο αξηζκφο δηαθνκηδψλ ζε Ννζνθνκεία εθηφο Γ.Τ.Π. Πεινπνλλήζνπ 4. Σα πξνβιήκαηα ζην ζπληνληζκφ ησλ δηαθνκηδψλ κε ην ΔΚΑΒ Γεληθό Ννζνθνκείν - Κέληξν Τγείαο Κππαξηζζίαο Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Σν Γεληθφ Ννζνθνκείν - Κ.Τ. Κππαξηζζίαο ηδξχζεθε ην 1947 θαη ην 1948 μεθίλεζε ε αλέγεξζε ηνπ πξψηνπ θηηξίνπ ηνπ Ννζνθνκείνπ. Σν 1955 αλακνξθψζεθε ν Οξγαληζκφο ηνπ θαη ην 1956 άξρηζε λα ιεηηνπξγεί ζηα ππάξρνληα θηίξηα. Σν 1987 έγηλε πεξαηηέξσ ηξνπνπνίεζε ηνπ Οξγαληζκνχ ηνπ θαη κε ηνλ Ν.2889/2001 έγηλαλ νη ηειεπηαίεο ηξνπνπνηήζεηο, φζνλ αθνξά ηα ξγαλα Γηνίθεζεο ηνπ θπξίσο, θαη 104

105 απέθηεζε ηε ζεκεξηλή ηνπ νξγαλσηηθή κνξθή. Ζ επίζεκε επσλπκία ηνπ, βάζεη ηεο ηειεπηαίαο ηξνπνπνίεζεο ηνπ Οξγαληζκνχ ηνπ(1987) είλαη ΝΟΜΑΡΥΗΑΚΟ ΓΔΝΗΚΟ ΝΟΟΚΟΜΔΗΟ - ΚΔΝΣΡΟ ΤΓΔΗΑ ΚΤΠΑΡΗΗΑ, αιιά βάζεη ηνπ Ν.2889/2001 πήξε ηειηθά ηελ νλνκαζία Γεληθφ Ννζνθνκείν Κππαξηζζίαο. ηεγάδεηαη ζε ηδηφθηεην θηίξην, πξνεξρφκελν απφ δσξεά ηνπ θ. Γ. Αιεμφπνπινπ, θαη ζηα πεξηνπζηαθά ηνπ ζηνηρεία πεξηιακβάλνληαη αξθεηά αθίλεηα ζηελ θεληξηθή αγνξά ηεο πφιεο ηεο Κππαξηζζίαο, πνπ πξνέξρνληαη απφ δσξεέο ηνπ ηδίνπ. Θα πξέπεη λα ηνληζζεί φηη ην Ννζνθνκείν νθείιεη πνιιά ζηνπο δσξεηέο ηεο πεξηνρήο, δηφηη πνιιά ηκήκαηα ηνπ έρνπλ αλεγεξζεί κε ηελ ππνζηήξημε δσξεηψλ, φπσο ε Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ. Γξαζηεξηόηεηεο Γηαρξνληθά έρνπλ ελδπλακσζεί θαη εκπινπηηζζεί νη παξερφκελεο ππεξεζίεο πγείαο ηνπ Ννζνθνκείνπ ην νπνίν παξέρεη πιένλ φιεο ηηο βαζηθέο ππεξεζίεο θξνληίδαο πγείαο ελφο κηθξνχ, γεληθνχ, πεξηθεξεηαθνχ Ννζνθνκείνπ. Σν Γ.Ν. Κ.Τ. Κππαξηζζίαο δηαζέηεη ηα αθφινπζα λνζνθνκεηαθά ηκήκαηα: Παζνινγηθφ, Καξδηνινγηθφ, Παηδηαηξηθφ, Νεθξνινγηθφ, Υεηξνπξγηθφ, Γπλαηθνινγηθφ, Οξζνπεδηθφ, Οπξνινγηθφ θαη ΧΡΛ. Δπηπιένλ, ην Ννζνθνκείν δηαζέηεη ηδηαίηεξα ζχγρξνλε Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ, ε νπνία ιεηηνπξγεί 3-4 εκέξεο ηελ εβδνκάδα, δχλαηαη λα εμππεξεηήζεη έσο 20 αζζελείο εκεξεζίσο. ην Υεηξνπξγηθφ ηκήκα πξαγκαηνπνηνχληαη πεξί ηηο 800 επεκβάζεηο ην ρξφλν, ελψ ην πνζνζηφ θάιπςεο ησλ θιηλψλ γηα ην ζχλνιν ηνπ Ννζνθνκείνπ θπκαίλεηαη ζην 43%πεξίπνπ. Ο αξηζκφο ησλ λνζειεπζέλησλ εηζαγσγψλ θπκαίλεηαη ζηνπο αζζελείο, ελψ ζην Μαηεπηηθφ ηκήκα ζεκεηψλνληαη γχξσ ζηνπο 75 ηνθεηνχο θαη έηνο. Πεξίπνπ 100 πεξηζηαηηθά δηαθνκίδνληαη ζην Ννζνθνκείν θαη άιια ηφζα πεξίπνπ θεχγνπλ γηα λα εμππεξεηεζνχλ ζε άιιεο κνλάδεο. Αξηζκόο Κιηλώλ Ο αξηζκφο εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά ηελ πεξίνδν παξνπζίαζε αχμεζε θαηά 13% θζάλνληαο ηηο 80 θιίλεο ην Σν ίδην έηνο ην 52%ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ θιηλψλ ήηαλ εγθαηεζηεκέλν ζηνλ Παζνινγηθφ ηνκέα, ελψ ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο θαηείρε ην 48% ηνπ ζπλφινπ ησλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ. 105

106 Τπνδνκέο (Οηθόπεδα- Κηήξηα- Ορήκαηα- Δμνπιηζκόο) Σν Ννζνθνκείν δηαζέηεη ζεκαληηθή αθίλεηε πεξηνπζία, πνπ έρεη πξνέιζεη απφ δσξεέο. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε αληηθεηκεληθή αμία ησλ νηθνπέδσλ θαη ησλ θηηξίσλ αλέξρεηαη ζε πεξίπνπ 1,5 εθ. επξψ έθαζηε θαηεγνξία, ήηνη ζχλνιν 3 εθ. επξψ, θαη απνηειεί ζεκαληηθφ πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν γηα ην Ννζνθνκείν. ζνλ αθνξά ην θηήξην ζην νπνίν είλαη εγθαηεζηεκέλν ην Ννζνθνκείν, ζχκθσλα κε ην επηρεηξεζηαθφ ζρέδην ηνπ λνζνθνκείνπ θξίλεηαη αλεπαξθέο λα ππνζηεξίμεη ηηο ηξέρνπζεο, αιιά θαη ηηο αλαπηπμηαθέο δξαζηεξηφηεηέο ηνπ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νη θάησζη ρψξνη ζηεγάδνληαη ζε πξφρεηξα θαηαιχκαηα (ηνι ή εξγνηαμηαθνχ ηχπνπ): Σξαπεδαξία ηαηξψλ Απνδπηήξηα ηαηξνλνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ Απνζήθεο Αλαισζίκσλ Αξρείν Ηαηξηθψλ Φαθέισλ Ο δηαζέζηκνο εμνπιηζκφο ηνπ Ννζνθνκείνπ παξνπζηάδεη έιιεηςε θάπνησλ βαζηθψλ κεραλεκάησλ, φπσο π.ρ. ππέξερνο θαξδηάο, θιπ. Δπίζεο, ν εμνπιηζκφο ζηελ πιεηνςεθία ηνπ είλαη παιαησκέλνο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηεινχλ ην θνιπνζθφπην θαη νη ξαδηελεξγνί θηλεηνί ζεξκαληήξεο εκβξχσλ πνπ αγνξάζηεθαλ ην 1987 θαη ε αθηηλνινγηθή νδνληηαηξηθή κνλάδα πνπ αγνξάζηεθε ην Δπίζεο, θαηά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ ν εμνπιηζκφο ησλ εξγαζηεξίσλ έρεη αγνξαζηεί κεηαμχ ηνπ 1980 θαη Αληίζεηα, ε Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ δηαζέηεη ζχγρξνλν εμνπιηζκφ, ν νπνίνο αγνξάζζεθε ην Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ Παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο ειιείςεηο ζε θάιπςε νξγαληθψλ ζέζεσλ πξνζσπηθνχ. πγθεθξηκέλα, νη ππεξεηνχληεο ζην Ννζνθνκείν απνηεινχλ ην 58% ησλ νξγαληθψλ ζέζεσλ. εκαληηθφηεξν είλαη ην πξφβιεκα ζηελ θάιπςε ζέζεσλ επηζηεκνληθή κε ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ, ηαηξηθνχ, λνζειεπηηθνχ θαη δηνηθεηηθνχ πξνζσπηθνχ, φπνπ ε θάιπςε θπκαίλεηαη απφ 48% έσο 53% αληίζηνηρα. 106

107 Αλάιπζε SWOT θαηά (ICAP) Γπλαηά ζεκεία 1. Λεηηνπξγία επί 24ψξνπ βάζεσο, επειημία ζηελ εμππεξέηεζε αζζελψλ (ΣΔΗ, ΣΔΠ) 2. Απνηειεζκαηηθή παξνρή Π.Φ.Τ 3. Ηθαλνπνηεηηθή κέζε δηάξθεηα λνζειείαο 4. Όπαξμε ζχγρξνλεο ΜΣΝ 5. Ηθαλφηαην ηαηξνλνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ 6. Τπνζηήξημε απφ ηελ ηνπηθή θνηλσλία 7. Δμππεξέηεζε 50% ηεο δήηεζεο ππεξεζηψλ πγείαο γηα δεκφζηα λνζνθνκεία ηεο πεξηνρήο επζχλεο ηνπ 8. Γπλαηφηεηα παξνρήο φισλ ησλ βαζηθψλ ππεξεζηψλ θξνληίδαο πγείαο 9. Γπλαηφηεηα θάιπςεο επεηγφλησλ πεξηζηαηηθψλ θαη βξαρείαο λνζειείαο 10. Γπλαηφηεηα ηαρείαο θαη άκεζεο δηαθνκηδήο βαξέσλ πεξηζηαηηθψλ 11. Δχθνιε θαη άκεζε πξφζβαζε ζην Ννζνθνκείν 12. εκαληηθή αθίλεηε πεξηνπζία 13. Άκεζε θαη απνηειεζκαηηθή εζσηεξηθή επηθνηλσλία 14. Γηνίθεζε κε βάζε ηηο αξρέο Γηαρείξηζεο ησλ Τπεξεζηψλ Τγείαο 15. Έληαμε ζην ΠεΤΠ θαη ζην Πξφγξακκα Μεηαξξχζκηζεο Τπεξεζηψλ Τγείαο 16. Τπνζηήξημε απφ ην ΠεΤΠ θαη ηελ ηνπηθή θνηλσλία 17. Κνκβηθή ζέζε εγθαηάζηαζεο Ννζνθνκείνπ Αδπλακίεο 1. Με νξζνινγηθή θαηαλνκή θιηλψλ 2. Υακειή θάιπςε θιηλψλ 3. Απμεκέλνο αξηζκφο εξγαζηεξηαθψλ εμεηάζεσλ 4. Μείσζε ρεηξνπξγηθψλ επεκβάζεσλ - ηάζε γηα πην ειαθξέο επεκβάζεηο 5. Έιιεηςε ηαηξηθνχ θαη λνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ - ρακειή θάιπςε νξγαληθψλ ζέζεσλ 6. Άληζε δπλακηθφηεηα ηαηξψλ 7. Γπζθνιία ζπλεξγαζίαο κεηαμχ νξηζκέλσλ ηαηξψλ 8. Υακειφ επίπεδν εθπαίδεπζεο λνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ 107

108 9. Παιαησκέλεο θαη ειιηπείο θηηξηαθέο ππνδνκέο, αλεπαξθήο βηνταηξηθφο εμνπιηζκφο 10. Έιιεηςε βαζηθνχ εμνπιηζκνχ θαη αληίζηνηρνπ πξνζσπηθνχ γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ 11. Ζ χπαξμε νηθνλνκηθνχ ειιείκκαηνο, θπξίσο ιφγσ ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο ηνπ 12. Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο 13. Δηθφλα ηνπ Ννζνθνκείνπ 14. Με ζπζηεκαηηθή θαηάξηηζε πξνζσπηθνχ 15. Έιιεηςε ππνζηεξηθηηθψλ ζπζηεκάησλ θαη δηαδηθαζηψλ 16. χγρπζε ξφινπ Ννζνθνκείνπ θαη Κέληξνπ Τγείαο 7.10 Ννκόο Αξθαδίαο Ο Ννκφο Αξθαδίαο κε πξσηεχνπζα ηελ Σξίπνιε, ζπγθεληξψλεη ην 0,9% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο θαη παξάγεη 1% ηνπ ΑΔΠ. Έρεη πςειφ θαη απμαλφκελν πνζνζηφ θπζηθήο κείσζεο ηνπ πιεζπζκνχ (ππεξνρή γελλήζεσλ/1.000 θαηνίθνπο: 4,6 ην 1998, - 4,8 ην 1999) θαη πνιχ ρακειή θαη κεηνχκελε αλαινγία καζεηψλ δεκνηηθνχ αλά 1.000θαηνίθνπο (45 έλαληη κέζνπ φξνπ Διιάδαο 61). Μεηαμχ ησλ απνγξαθψλ 1991 θαη 2001 ν πιεζπζκφο ηνπ λνκνχ κεηψζεθε 3,1%.Ο λνκφο έρεη πνιχ ρακειή (θαη θζίλνπζα σο ην1999) αλαινγία καζεηψλ δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο αλά θαηνίθνπο (52 κε κέζν φξν ρψξαο 72). Ζ αλαινγία ηξνραίσλ αηπρεκάησλ αλά θαηνίθνπο (1,9)είλαη πςειφηεξε απφ ην κέζν φξν ρψξαο (1,8). Σα ηξνραία αηπρήκαηα κεηψζεθαλ 13% ην Γεληθό Ννζνθνκείν Σξίπνιεο Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Σν Γεληθφ Παλαξθαδηθφ Ννζνθνκείν Σξίπνιεο «Ζ Δπαγγειίζηξηα», θηίζζεθε θαη νινθιεξψζεθε απφ ηηο δσξεέο ησλ Απνδήκσλ Αξθάδσλ ηεο Ακεξηθήο θαη παξαρσξήζεθε θαηά ρξήζε ζηηο 22/3/1951 ζηηο Διιεληθέο Έλνπιεο Γπλάκεηο κέζσ 108

109 ζρεηηθήο ζχκβαζεο γηα λα ιεηηνπξγήζεη σο ηξαηησηηθφ Ννζνθνκείν. Σν 1952, παξαρσξήζεθε απφ ην αλσηέξσ 411 ΓΝ ρψξνο πξνο αλάπηπμε 50 θιηλψλ, γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ Κξαηηθνχ Ννζνθνκείνπ «Ζ Δπαγγειίζηξηα». Με ηνλ Ν. 1397/83 θαη ηελ Τπ. Απφθαζε Α3β/14154/ , ην Ννζνθνκείν εληάζζεηαη ζην Δζληθφ χζηεκα Τγείαο (ΔΤ) θαη δηαξζξψλεηαη ζε 3 Τπεξεζίεο, Ηαηξηθή Ννζειεπηηθή θαη Γηνηθεηηθή. Σνλ Μάην ηνπ 1987, ηδξχεηαη θαη ιεηηνπξγεί εληφο ηνπ Κηηξηαθνχ πγθξνηήκαηνο ηνπ Ννζνθνκείνπ «Μέζε Σερληθή Δπαγγεικαηηθή ρνιή Αδειθψλ Ννζνθφκσλ»(κεηνλνκαδφκελε ζήκεξα σο ΣΔΔ Α Κχθινπ ζπνπδψλ), 2εηνχο θνίηεζεο, δπλακηθφηεηαο 35 ζπνπδαζηψλ, ππαγφκελε απεπζείαο ζην Γ.. ηνπ Ννζνθνκείνπ, απφ ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ νπνίνπ εληζρχεηαη ζε εηήζηα βάζε. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο 15εηίαο, κε ηελ ζπλεηζθνξά ησλ Διιήλσλ νκνγελψλ, ην Ννζνθνκείν ζεκείσζε κεγάιε αλάπηπμε, ιεηηνπξγψληαο κνλάδεο φπσο Δληαηηθήο Θεξαπείαο, Σερλεηνχ Νεθξνχ, Οξγαλσκέλε αλεμάξηεηε απφ ην Μηθξνβηνινγηθφ Σκήκα-Αηκνδνζία, Αμνληθφο Σνκνγξάθνο θ.α. Σνλ Αχγνπζην ηνπ 1987, έπεηηα απφ θνηλή ππνπξγηθή απφθαζε, ην λνζνθνκείν αλαβαζκίδεηαη απφ Ννκαξρηαθφ ζε Πεξηθεξεηαθφ, ην κνλαδηθφ κε εμαίξεζε ην Πεξηθεξεηαθφ Παλεπηζηεκηαθφ Ννζνθνκείνπ ηνπ Ρίνπ. Γξαζηεξηόηεηεο ήκεξα ην Γεληθφ Ννζνθνκείν Σξίπνιεο, δπλακηθφηεηαο 300 θιηλψλ, ιεηηνπξγεί σο ην ζεκαληηθφηεξν θέληξν δεπηεξνβάζκηαο θαη ηξηηνβάζκηαο πεξίζαιςεο ζηελ Πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ, εμππεξεηψληαο έλαλ κεγάιν αξηζκφ αζζελψλ θαη πξνζθέξνληαο ζεκαληηθφ εχξνο εμεηδηθεπκέλσλ ππεξεζηψλ πγείαο. Σν λνζνθνκείν πιαηζηψλεηαη επίζεο κε 5 Κέληξα Τγείαο (Λεσληδίνπ, Μεγαινπφιεσο, Σξνπαίσλ, Άζηξνπο θαη Γεκεηζάλαο) θαη 39 Πεξηθεξεηαθά Ηαηξεία. Αξηζκόο Κιηλώλ Πνιιέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Ννζνθνκείνπ είλαη κνλαδηθέο ζηελ πεξηνρή(λεπξνρεηξνπξγηθή, εληαηηθή ζεξαπεία, ηκήκα λενγλψλ, ζέζε ζπξηγγψλ). Αληίζεηα, γηα αξθεηέο δξαζηεξηφηεηεο δελ ππάξρεη εηδηθφ ηκήκα, φπσο π.ρ. πλεπκνλνινγηθφ. Ζ κνλαδηθή παζνινγηθή θιηληθή δε κνηάδεη λα επαξθεί. Τςειφ επίπεδν δξαζηεξηφηεηαο παξαηεξείηαη ζην Μηθξνβηνινγηθφ Βηνρεκηθφ 109

110 Αλνζνινγηθφ, ζην αηκαηνινγηθφ αθηηλνινγηθφ, αιιά θαη ζηνλ αμνληθφ ηνκνγξάθν. Ο αξηζκφο ησλ εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά ηελ πεξίνδν παξνπζίαζε αχμεζε ηεο ηάμεο ηνπ 6% θζάλνληαο ην 2002 ηηο 219 θιίλεο. Σν2002 ην 43% ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ βξίζθνληαλ ζηνλ Παζνινγηθφ ηνκέα, ελψ ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο θαηείρε ην 57% ηνπ ζπλφινπ ησλ εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ. Κηηξηαθέο Τπνδνκέο Σν Γεληθφ Παλαξθαδηθφ Ννζνθνκείν Σξίπνιεο είλαη ρσξνζεηεκέλν ζε έλα επράξηζην πάξθν ιίγν έμσ απφ ην θέληξν ηεο πφιεο. Πεξηιακβάλεη νπζηαζηηθά δχν θηίξηα αθηεξσκέλα ζηε πεξίζαιςε, έλα θαηλνχξγην θαη έλα παιηφ, θαζψο θαη έλα ηξίην θηίξην ην νπνίν είλαη πξννξηζκέλν ελ κέξεη γηα δηνηθεηηθέο ιεηηνπξγίεο θαη ηελ έδξα ηεο Πεξηθέξεηαο. ην παιηφ θηίξην, κεηαμχ άιισλ, ζπλιεηηνπξγεί θαη ην ζηξαηησηηθφ λνζνθνκείν ηεο πφιεο, νμχλνληαο ηα πξνβιήκαηα ρψξσλ θαη ιεηηνπξγηθφηεηαο. Σν θαηλνχξην θηίξην είρε αξρηθά πξνβιεθζεί γηα «θέληξν ζπγθνκηδήο ηξαπκαηηψλ». ηελ πξαγκαηηθφηεηα αληηκεησπίδεη ηα επείγνληα πεξηζηαηηθά θαη ηε λεπξνρεηξνπξγηθή, κνλαδηθφ ηκήκα ηεο πεξηνρήο. Ζ παξνρή ππεξεζηψλ ζην παιηφ λνζνθνκείν είλαη αλεπαξθήο. ην ηκήκα εληαηηθήο ζεξαπείαο, πνπ δηαζέηεη 7 θξεβάηηα θαη είλαη επίζεο ην κνλαδηθφ πνπ ιεηηνπξγεί ζηελ πεξηνρή, δελ ππάξρνπλ παξά κφλν ηξεηο αλαπλεπζηήξεο. Αθφκα, νη ρψξνη ηνπ είλαη πεξηνξηζκέλνη θαη φρη απφιπηα πξνζαξκνζκέλνη ζηηο αλάγθεο. Γηα ηνπο αζζελείο ππάξρνπλ ηξεηο ηξφπνη πξφζβαζεο: ησλ επεηγφλησλ, ησλ εμεηάζεσλ θαη ηεο λνζειείαο. Έλαο λένο ηνκέαο ζην θαηλνχξην θηίξην, πνπ αξρηθά πξννξηδφηαλ γηα νξζνπεδηθή θιηληθή, δελ έρεη αλνίμεη ιφγσ έιιεηςεο πξνζσπηθνχ. Σν παιηφ θηίξην έρεη κφλν έλαλ αλειθπζηήξα. Γεληθά είλαη εκθαλήο ε κε θαηάιιειε πξνζαξκνγή ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηηο αλάγθεο. Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ ην Ννζνθνκείν παξαηεξείηαη αλεπάξθεηα ζε ζέκαηα ζηειέρσζεο ηαηξψλ θαη κε ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ. ζνλ αθνξά ζηελ ηαηξηθή ζηειέρσζε, ηα πξνβιήκαηα ζρεηίδνληαη κε ηελ επζχλε αξθεηψλ ηκεκάησλ θαη κε ηνλ αξηζκφ ηνπ δπλακηθνχ. Οη 110

111 πξφζθαηνη δηνξηζκνί είλαη αλεμήγεηνη, ην ίδην θαη νη κεηαθνξέο κεξηθψλ ηαηξηθψλ ζέζεσλ, πνπ δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο απαηηήζεηο ηεο πεξηνρήο (γηα παξάδεηγκα, δπζθνιία γηα ηε ζέζε ηνπ δηεπζπληή θαξδηνινγίαο).ηνλ πνζνηηθφ ηνκέα, θαίλεηαη λα θπξηαξρεί εηεξνγέλεηα. Αλ ε παξνπζία δχν κφλν αλαηζζεζηνιφγσλ ή δχν λεπξνρεηξνχξγσλ δπζθνιεχεη ηελ νξγάλσζε ησλ εθεκεξίσλ θαη ηεο δξαζηεξηφηεηαο (ην ίδην ηζρχεη θαη γηα ηελ εληαηηθή ζεξαπεία), ε νπξνιφγσλ ή ηεζζάξσλ αθηηλνιφγσλ κνηάδεη εθ ησλ πξνηέξσλ θαηάιιειε ζ απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο. Γηα ην κε ηαηξηθφ πξνζσπηθφ, ειιείςεηο ππάξρνπλ απ φιεο ηηο πιεπξέο. Φαίλεηαη λα ππάξρνπλ επηπιένλ πνιιά πξνβιήκαηα νξγάλσζεο θαη δηαρείξηζεο ηνπ δπλακηθνχ, φπσο είλαη ε παξνπζία ελφο κφλν ηξαπκαηηνθνξέα ην απφγεπκα, ε κε-αληηθαηάζηαζε πνιιαπιψλ ηαπηφρξνλσλ απνπζηψλ ζηελ ίδηα ππεξεζία. Αλάιπζε SWOT Απφ ην Δπηρεηξεζηαθφ ρέδην ηνπ Ννζνθνκείνπ παξνπζηάδνπκε ηε ζχλζεζε ηνπ εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο ζηελ αλάιπζε SWOT πνπ αθνινπζεί: Γπλαηά ζεκεία 1. εκείν αλαθνξάο ζηα φξηα ηεο Πεινπνλλήζνπ 2. Δχθνιε πξνζβαζηκφηεηα ιφγσ ηεο θεληξηθήο γεσγξαθηθήο ηνπ ζέζεο 3. Έκπεηξν πξνζσπηθφ κε πςειή παξαγσγηθφηεηα 4. εκαληηθφ εχξνο παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, κέξνο ησλ νπνίσλ παξέρνληαη απνθιεηζηηθά ζηα φξηα ηνπ ΠεΤΠ Πεινπνλλήζνπ Αδπλακίεο 1. Αλεπάξθεηα ζχγρξνλσλ ππνδνκψλ θαη εμνπιηζκνχ ζε πνιινχο απφ ηνπο ηνκείο ηνπ Ννζνθνκείνπ 2. εκαληηθέο ειιείςεηο ζε ζπζηήκαηα λνζνθνκεηαθήο νξγάλσζεο 3. Αδπλακία εμεχξεζεο πξνζσπηθνχ φισλ ησλ εηδηθνηήησλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ξεπζηφηεηά ηνπ. 4. Έιιεηςε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ γηα ζπλερή θαηάξηηζε θαη ελεκέξσζε ηνπ πξνζσπηθνχ Αλεπαξθή ζπζηήκαηα αμηνιφγεζεο. 5. Διάρηζηε (ή αλχπαξθηε) αμηνπνίεζε ηεο έξεπλαο 111

112 7.12 Ννκόο Αξγνιίδαο Ο Ννκφο Αξγνιίδαο κε πξσηεχνπζα ην Ναχπιην, ζπγθεληξψλεη ην 1% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο θαη παξάγεη ην 0,9% ηνπ ΑΔΠ. Παξνπζηάδεη ηάζε κείσζεο ηνπ πιεζπζκνχ, ππεξνρή γελλήζεσλ/1.000 θαηνίθνπο: -1,45 ην 1998, 1,6 ην 1999 θαη ε αλαινγία καζεηψλ δεκνηηθνχ αλά θαηνίθνπο είλαη ρακειφηεξε (59) ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ρψξαο (61). Μεηαμχ ησλ απνγξαθψλ 1991 θαη 2001 ν πιεζπζκφο ηνπ λνκνχ απμήζεθε 8,3%. Ο λνκφο ην 2001 είρε ηε 10ε πςειφηεξε (αιιά κεηνχκελε) αλαινγία ηξνραίσλ αηπρεκάησλ αλά θαηνίθνπο, 2 κε κέζν φξν ρψξαο 1,8, έλαληη 2,2 ην ε θάζε θάηνηθν αλαινγνχλ 5 δηαλπθηεξεχζεηο αιινδαπψλ (13νο ζηελ θαηάηαμε) Γεληθό Ννζνθνκείν Άξγνπο Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Σν 1942 δεκνζηεχηεθε ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο (ΦΔΚ 299/ ) ην «Καλνληζηηθφ Γηάηαγκα» ηνπ Γ. Σζνιάθνγινπ, κε ην νπνίν νξίδεηαη σο λνκηθφ πξφζσπν δεκνζίνπ δηθαίνπ, ην απνθαινχκελν «Γεληθό Κξαηηθό Ννζνθνκείν Άξγνπο» δπλακηθφηεηαο έσο 50 θιηλψλ. Σν δηάηαγκα πξνέβιεπε ηε ιεηηνπξγία θιηληθψλ, Παζνινγηθήο, Υεηξνπξγηθήο θαη Μαηεπηηθήο-Γπλαηθνινγηθήο, ζηειερσκέλε κε έλα γηαηξφ Γηεπζπληή ε θάζε κηα θαζψο θαη έλαλ γηαηξφ Βνεζφ Ννζνθνκείνπ (γηα φιεο ηηο θιηληθέο), 6 αδειθέο λνζνθφκεο, κία καία θαη έλαλ θαξκαθνπνηφ. Σνλ Οθηψβξην ηνπ 1944 ην Ννζνθνκείν κεηαθέξζεθε ζην «Μέγαξν Κσλζηαληνπνχινπ». Σν 1961, κε ην Βαζηιηθφ Γηάηαγκα 947/ , (ΦΔΚ236/ ) ν νξγαληζκφο ηνπ Γεληθνχ Κξαηηθνχ Ννζνθνκείνπ Άξγνπο ηξνπνπνηήζεθε θαη ην Ννζνθνκείν κεηνλνκάζζεθε ζε «Γεληθό Ννζνθνκείν Άξγνπο» δπλακηθφηεηαο 45 θιηλψλ: 17 Παζνινγηθήο, 18 Υεηξνπξγηθήο θαη 10Μαηεπηηθήο-Γπλαηθνινγηθήο. Δθηφο απφ ηνπο ηξεηο γηαηξνχο Γηεπζπληέο ησλ θιηληθψλ, ην δηάηαγκα πξνέβιεπε θαη δχν γηαηξνχο βνεζνχο ζηε Υεηξνπξγηθή θαη Παζνινγηθή θιηληθή, 9 αδειθέο 112

113 λνζνθφκεο, 2 καίεο θαη έλαλ άλδξα λνζνθφκν, ελψ γηα πξψηε θνξά αλαπηχρζεθαλ Αθηηλνινγηθφ θαη Μηθξνβηνινγηθφ Δξγαζηήξην κε έλα γηαηξφ Γηεπζπληή ην θαζέλα. Σελ 1ε Γεθεκβξίνπ ηνπ 1965, ε Ννκαξρία Αξγνιίδαο θαη ε δηνίθεζε ηνπ Ννζνθνκείνπ απνθάζηζαλ ηελ κεηαθνξά ηνπ Ννζνθνκείνπ ζην ππφ αλέγεξζε νηθνδφκεκα ηδηνθηεζίαο Η. Υαηδάξα. Ζ κεηαθνξά έγηλε ην 1966 θαη ην Ννζνθνκείν ζηεγάζηεθε εθεί κέρξη ην 1973, νπφηε θαη κεηαθέξζεθε ζην ζεκεξηλφ θηίξην. ήκεξα κεηά ηελ αλέγεξζε ηεο λέαο ηνπ πηέξπγαο, ην Γ.Ν. Άξγνπο δηαζέηεη 122θιίλεο γηα λα εμππεξεηεί έλα κφληκν πιεζπζκφ ηεο ηάμεο ησλ θαηνίθσλ πεξίπνπ. Ζ θαηαιπηηθή ζεκαζία θαη πξνζθνξά ηνπ Ννζνθνκείνπ ζηνλ ρψξν ηεο πγείαο δηαηεξήζεθε θαηά ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ κε ηελ ζπκβνιή ηεο εθάζηνηε εγεζίαο ηνπ, ε νπνία έζεηε ζε εθαξκνγή πξνγξάκκαηα επέθηαζεο ησλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ αιιά θαη εθζπγρξνληζκνχ ηνπ εμνπιηζκνχ ηνπ. Σα ηειεπηαία ρξφληα θαη θπξίσο ηηο δπν ηειεπηαίεο δεθαεηίεο κε ηελ έληαμή ηνπ ζην Δ..Τ., ν ξφινο ηνπ Ννζνθνκείνπ έρεη αλαβαζκηζηεί. Γξαζηεξηόηεηεο Σν Γ.Ν. Άξγνπο, εθηφο απφ ηα ζπλήζε λνζνθνκεηαθά ηκήκαηα ζηνπο ηνκείο ηνπ Παζνινγηθνχ θαη Υεηξνπξγηθνχ, παξνπζηάδεη επίζεο ζεκαληηθή δξαζηεξηφηεηα ζε ηκήκαηα φπσο Παηδηαηξηθφ Θάιακνο Πξφσξσλ, Μνλάδα Δκθξαγκάησλ, Γπλαηθνινγηθφ Μαηεπηηθφ, Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ θαη Σκήκα Δμσηεξηθψλ Ηαηξείσλ. Δπηπιένλ, νη εμεηδηθεπκέλεο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη (π.ρ. Σκήκα Υεηξνπξγηθήο Υεξηνχ θαη Μηθξνρεηξνπξγηθήο, Μνλάδα Αληηκεηψπηζεο Πφλνπ, θιπ.)είλαη πςεινχ θχξνπο θαη θήκεο ζηελ πεξηνρή. ην ρεηξνπξγηθφ ηκήκα πξαγκαηνπνηνχληαη πεξί ηηο επεκβάζεηο ην ρξφλν, ελψ ην πνζνζηφ θάιπςεο ησλ θιηλψλ γηα ην ζχλνιν ηνπ Ννζνθνκείνπ θπκαίλεηαη ζην81% πεξίπνπ. Ο αξηζκφο ησλ λνζειεπζέλησλ εηζαγσγψλ θπκαίλεηαη ζηνπο αζζελείο, ελψ ζην Μαηεπηηθφ ηκήκα ζεκεηψλνληαη γχξσ ζηνπο 300 ηνθεηνχο θαη έηνο. Σν Ννζνθνκείν εμππεξεηεί πεξί ηα επείγνληα πεξηζηαηηθά εηεζίσο, ελψ 400 πεξίπνπ πεξηζηαηηθά δηαθνκίδνληαη ζην Ννζνθνκείν θαη 300 πεξίπνπ θεχγνπλ γηα λα εμππεξεηεζνχλ ζε άιιεο κνλάδεο. 113

114 Αξηζκόο Κιηλώλ Ο αξηζκφο εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά ηελ πεξίνδν παξνπζίαζε αχμεζε θαηά 16% θζάλνληαο ηηο 122 θιίλεο ην Σν ίδην έηνο ην50,5% ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ θιηλψλ ήηαλ εγθαηεζηεκέλν ζηνλ Παζνινγηθφ ηνκέα, ελψ ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο θαηείρε ην 49,5% ηνπ ζπλφινπ ησλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ. Κηηξηαθέο Τπνδνκέο Μέζα ζην 2002 νινθιεξψζεθε ε επέθηαζε ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά η.κ πεξίπνπ(υεηξνπξγεία Δξγαζηήξηα εμσηεξηθά ηαηξεία ) θαη ε πηέξπγα ΠΤΡΛΖ 911 η.κ (θιηληθέο). Γηα ην θηίξην απηφ έρεη πξνβιεθζεί φιε ε ειεθηξνκεραλνινγηθή ππνδνκή θαη έρεη θαηαηεζεί γηα έγθξηζε ζηε δ/λζε ηερληθψλ ππεξεζηψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο ε νξηζηηθή κειέηε ηνπ λένπ θηηξίνπ Γηνίθεζεο ηνπ Ννζνθνκείνπ. Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ Ζ ηαηξηθή ζηειέρσζε απνηειείηαη απφ 39 ηαηξνχο νιηθήο απαζρφιεζεο θαη 20 ηαηξνχο ππφ εηδίθεπζε. Φαίλεηαη λα ππάξρνπλ ειιείςεηο ζηε γαζηξεληεξνινγία θαη ζηελ απνθαηάζηαζε, πφζν κάιινλ πνπ ε δξαζηεξηφηεηα ηεο νξζνπεδηθήο είλαη αδηάιεηπηε(πεξίπνπ επεκβάζεηο ην ρξφλν).παξά ηηο φπνηεο δηαθσλίεο πνπ βαζίδνληαη ζηελ αλεπάξθεηα πξνζφλησλ θαη έλα κηθξφ πνζνζηφ ζηειέρσζεο ηε λχρηα θαη ην απφγεπκα, ην κε ηαηξηθφ δπλακηθφ (πεξίπνπ190 άηνκα) είλαη αξθεηά επαξθέο. Αλάιπζε SWOT Γπλαηά ζεκεία 1. Σν πςειφ θχξνο θαη ε θήκε ιφγσ ηεο πξνζθνξάο εμεηδηθεπκέλσλ ππεξεζηψλ(π.ρ., Σκήκα Υεηξνπξγηθήο Υεξηνχ θαη Μηθξνρεηξνπξγηθήο, Μνλάδα Αληηκεηψπηζεο Πφλνπ θιπ), ζε ζπλδπαζκφ κε ηε κεγάιε επηηπρία ησλ ρεηξνπξγηθψλ επεκβάζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη. 2. Οη ζχγρξνλεο εγθαηαζηάζεηο ζηηο νπνίεο ζηεγάδεηαη ην Ννζνθνκείν κε ηελ επέθηαζε ησλ κνλάδσλ ππνζηήξημεο ζε ζχγρξνλνπο θαη εηνηκνπαξάδνηνπο ρψξνπο πνπ πεξηιακβάλνπλ ηα εμσηεξηθά ηαηξεία, ην ηκήκα Δπεηγφλησλ Πεξηζηαηηθψλ, ηα δηαγλσζηηθά εξγαζηήξηα, ηα εξγαζηήξηα απεηθνλίζεσλ, ηα ρεηξνπξγεία, ηελ θεληξηθή απνζηείξσζε θαη ην ηκήκα θπζηνζεξαπείαο. 114

115 3. Ζ εθπφλεζε Δπηρεηξεζηαθνχ θαη ηξαηεγηθνχ ρεδηαζκνχ κε ηελ εηζαγσγή ζην ζχζηεκα πγείαο ηεο αληίιεςεο ηεο αλάπηπμεο νξζνινγηθήο δηνίθεζεο (management) θαη ηελ εηζαγσγή ζχγρξνλσλ κεζφδσλ νξγάλσζεο θαη απνηειεζκαηηθήο δηαρείξηζεο. 4. Ζ εθαξκνγή ζπζηεκάησλ ειέγρνπ θαη δηαζθάιηζεο πνηφηεηαο Αδπλακίεο 1. Ζ παξνρή πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο πγείαο, αλ θαη δε πξνβιέπεηαη ζεζκηθά κε ζπλέπεηα ηελ επηβάξπλζε ηνπ έξγνπ ηνπ πξνζσπηθνχ, ηε δέζκεπζε ρξφλνπ, εγθαηαζηάζεσλ θαη πφξσλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα αμηνπνηεζνχλ απνδνηηθφηεξα ζηελ πξνζθνξά δεπηεξνβάζκηαο θξνληίδαο. 2. Ζ παξνρή δεπηεξνβάζκηαο πεξίζαιςεο, φπσο πξνβιέπεηαη θαη απφ ην Νφκν, δελ κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί απφ ην ίδην ην ίδξπκα, αιιά κφλν απφ ην ΠΔΤΠ Πεινπνλλήζνπ. 3. Ζ απνπζία Μνλάδαο Αλάλεςεο, ιφγσ έιιεηςεο ρψξνπ, απαξαίηεηνπ εμνπιηζκνχ θαη εηδηθεπκέλνπ λνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ. 4. Ζ ιεηηνπξγία ηεο Μνλάδαο Σερλεηνχ Νεθξνχ θαίλεηαη λα επηβαξχλεη κε επηπιένλ θφξην εξγαζίαο ηα εξγαζηήξηα, ηνπο ρεηξνπξγνχο θαη ηνπο παζνιφγνπο, ηνπιάρηζηνλ κε ηνλ πθηζηάκελν ηξφπν ιεηηνπξγίαο. 5. Οη ειιείςεηο ζε λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ θαζηζηνχλ δπζρεξή ηελ θαζεκεξηλή νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ λνζειεπηηθνχ ηδξχκαηνο. 6. Ζ ρακειή εμεηδίθεπζε κέξνπο ηνπ ππεξεηνχληνο πξνζσπηθνχ. 7. Ζ απνπζία πξνγξακκάησλ ειέγρνπ ηεο πνηφηεηαο, έρνπλ σο ζπλέπεηα ηε κέηξηα έσο ρακειή πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ηαηξηθψλ θαη λνζειεπηηθψλ ππεξεζηψλ. 8. Ζ θαηάζηαζε ησλ νηθνλνκηθψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ δελ θξίλεηαη ηδηαίηεξα 9. ηθαλνπνηεηηθή. 10. Οη ιίζηεο αλακνλήο πνπ πθίζηαληαη ηδηαίηεξα γηα ηηο παξαθιηληθέο εμεηάζεηο(π.ρ., καζηνγξαθίεο). 11. ηηο ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο ππάξρνπλ ιίζηεο αλακνλήο γηα νξηζκέλεο πξνζζεηηθέο επεκβάζεηο, φπσο θαη γηα κηθξέο επεκβάζεηο άθξσλ. 12. Ζ έιιεηςε πξνγξακκάησλ έξεπλαο θαη εθπαίδεπζεο είλαη ζαθήο θαη ππάξρεη αλάγθε επέλδπζεο ζηνλ ηνκέα απηφ. 115

116 7.14 Γεληθό Ννζνθνκείν Ναππιίνπ Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηηο 31/12/1941 ηδξχζεθε κε Καλνληζηηθφ Γηάηαγκα ην Γεληθφ Κξαηηθφ Ννζνθνκείν Ναππιίνπ κε ζθνπφ ηε λνζειεία ησλ παζρφλησλ ηεο πεξηνρήο θαη ηδηαίηεξα ησλ απφξσλ. Σν πξψην Γηνηθεηηθφ ηνπ πκβνχιην ήηαλ επηακειέο θαη ην απνηεινχζαλ πξνζσπηθφηεηεο ηεο πεξηνρήο. Ο Οξγαληζκφο ηνπ Ννζνθνκείνπ θπξψζεθε ζηηο5/10/1942 θαη δεκνζηεχηεθε ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο (Σεχρνο Πξψην Αξ.ΦΔΚ 299/26/11/1942). Πξνέβιεπε ηελ αλάπηπμε ζην Ννζνθνκείν κέρξη 50 θιηλψλ θαη ηε ζπγθξφηεζε Γηνηθεηηθήο, Ηαηξηθήο θαη Ννζειεπηηθήο Τπεξεζίαο. Ο Οξγαληζκφο ηνπ 1942 πξνέβιεπε ηε ζπγθξφηεζε ηεο Ηαηξηθήο Τπεξεζίαο ηνπ Ννζνθνκείνπ απφ 3 θιηληθέο (Παζνινγηθή, Υεηξνπξγηθή θαη Μαηεπηηθή - Γπλαηθνινγηθή)ηα αληίζηνηρα Δμσηεξηθά Ηαηξεία θαη ην Φαξκαθείν. Οη λνζειεπηηθέο ππεξεζίεο πξνζθέξνληαλ απφ εληαίν λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ πνπ πεξηειάκβαλε 1 γεληθή πξντζηακέλε αδειθή, 1 καία θαη κέρξη 5 λνζνθφκνη. Σέινο ε Γηνηθεηηθή Τπεξεζία πεξηειάκβαλε ηε δηεχζπλζε ηνπ λνζνθνκείνπ, ηε γξακκαηεία θαη ηηο νηθνλνκηθέο ππεξεζίεο. Με ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ Οξγαληζκνχ ην 1946, ζηηο ήδε ππάξρνπζεο κνλάδεο ηνπ Ννζνθνκείνπ πξνζηέζεθαλ ηα παξαθάησ ηαηξεία θαη εξγαζηήξηα: α) Αληηθπκαηηθφ, β) Οθζαικνινγηθφ, γ) Αληηαθξνδηζηαθφ, δ) Χηνξηλνιαξπγγνινγηθφ ε) Μηθξνβηνινγηθφ Δξγαζηήξην ζη) Αθηηλνινγηθφ Δξγαζηήξην Ο Οξγαληζκφο αλακνξθψζεθε εθ λένπ ην 1959 θαη πξνέβιεπε δηάθξηζε ησλ Τπεξεζηψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ κε βάζε ην αληηθείκελν ηνπο, σο εμήο: α) Γηνηθεηηθή Τπεξεζία ηελ νπνία απνηεινχζαλ ην Γξαθείν Γηνηθεηηθνχ Γηεπζπληή, ε Γξακκαηεία θαη ε Οηθνλνκηθή Τπεξεζία, β) Ηαηξηθή Τπεξεζία πνπ πεξηειάκβαλε ηηο 3 θιηληθέο, ηα αληίζηνηρα Δμσηεξηθά Ηαηξεία θαζψο θαη ηα 2 Δξγαζηήξηα (Μηθξνβηνινγηθφ θαη Αθηηλνινγηθφ), γ) Φαξκαθεπηηθή Τπεξεζία πνπ πεξηειάκβαλε ην Φαξκαθείν, 116

117 δ) Ννζειεπηηθή Τπεξεζία ζηελ νπνία ππάγνληαλ ην λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ, ε) Βνεζεηηθή Τπεξεζία πνπ πεξηειάκβαλε ην Μαγεηξείν, ην Ραθείν-ηδεξσηήξην, ην Πιπληήξην θαζψο θαη ην πξνζσπηθφ θαζαξηφηεηαο πνπ απαζρνινχληαλ ζε κε λνζειεπηηθνχο ρψξνπο. Με ηελ ηειεπηαία αλακφξθσζε ηνπ Οξγαληζκνχ ην 1986 (πνπ ηζρχεη κέρξη ζήκεξα) ε ζπλνιηθή δχλακε ηνπ Ννζνθνκείνπ νξίδεηαη ζε 60 θιίλεο ελψ ην ηειεπηαίν απαξηίδεηαη απφ 3 επηκέξνπο Τπεξεζίεο (Ηαηξηθή, Ννζειεπηηθή θαη Γηνηθεηηθή). Κάζε Τπεξεζία έρεη ηε δηθή ηεο μερσξηζηή ζπγθξφηεζε θαη ηεξαξρηθή δηάξζξσζε. Σν Γ.Ν. Ναππιίνπ είλαη εγθαηεζηεκέλν ζην θέληξν ηεο πφιεο θαη θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ελφο κφληκνπ πιεζπζκνχ ζρεηηθά κέηξηνπ ( θάηνηθνη) θαη απηέο ελφο ηνπξηζηηθνχ πιεζπζκνχ πνιχ πην απμεκέλνπ. Ζ γεηηλίαζε κε ην Γ.Ν. Άξγνπο νδήγεζε ζηελ νξγάλσζε θάπνησλ ζπκπιεξσκαηηθψλ ππεξεζηψλ (απνθιεηζηηθά ζηελ εθεκεξία). Οη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ δχν δνκψλ θάζε άιιν παξά απιέο είλαη. Σν ίδην ηζρχεη θαη κε ηνπο γπλαηθνιφγνπο ή γαζηξεληεξνιφγνπο ηεο πφιεο. ηελ πφιε βξίζθεηαη έλα θέληξν ηνπ ΗΚΑ. Γξαζηεξηόηεηεο Σν Γ.Ν. Ναππιίνπ δηαζέηεη ηα αθφινπζα λνζνθνκεηαθά ηκήκαηα: Παζνινγηθφ, Καξδηνινγηθφ, Παηδηαηξηθφ, Πλεπκνλνινγηθφ, Δλδνζθφπεζεο, Υεηξνπξγηθφ, Οθζαικνινγηθφ, Γπλαηθνινγηθφ, Οξζνπεδηθφ θαη ΧΡΛ. εκεηψλεηαη, φκσο φηη ηα ηκήκαηα ηνπ Πλεπκνλνινγηθνχ, Δλδνζθφπεζεο, Οθζαικνινγηθνχ, Οξζνπεδηθφ θαη ΧΡΛ ιεηηνπξγνχλ πεξηζζφηεξν σο εμσηεξηθά ηαηξεία παξά σο λνζνθνκεηαθά ηκήκαηα. ην Υεηξνπξγηθφ ηκήκα πξαγκαηνπνηνχληαη πεξί ηηο 780 επεκβάζεηο ην ρξφλν, ελψ ην πνζνζηφ θάιπςεο ησλ θιηλψλ γηα ην ζχλνιν ηνπ Ννζνθνκείνπ θπκαίλεηαη ζην 51%πεξίπνπ. Ο αξηζκφο ησλ λνζειεπζέλησλ εηζαγσγψλ θπκαίλεηαη ζηνπο 5.200αζζελείο, ελψ ζην Μαηεπηηθφ ηκήκα ζεκεηψλνληαη γχξσ ζηνπο 130 ηνθεηνχο θαη έηνο. Πεξίπνπ 360 πεξηζηαηηθά δηαθνκίδνληαη ζην Ννζνθνκείν θαη 306 πεξίπνπ θεχγνπλ γηα λα εμππεξεηεζνχλ ζε άιιεο κνλάδεο. Σα πξνγξακκαηηζκέλα ηαηξεία εθηηκάηαη φηη θπκαίλνληαη ζε πεξίπνπ εηεζίσο. Ζ πξαγκαηνπνίεζε ελδνζθνπήζεσλ (απφ έλα ρεηξνπξγφ θαη έλα γηαηξφ) δεκηνπξγεί 117

118 ηνπηθά θάπνηα αλαζηάησζε θαη πξνθαιεί ηελ αληίζεζε ησλ γαζηξεληεξνιφγσλ πνπ βξίζθνληαη ζηελ πφιε θαη πνπ δε ζπλεξγάδνληαη κε ην λνζνθνκείν. Κάπνηεο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ε παηδηαηξηθή θαίλνληαη γηα άιινπο ιφγνπο πξνβιεκαηηθέο. Ζ πξφζθαηε άθημε ελφο νξζνπεδηθνχ ηαηξνχ εμεγεί ην επίπεδν ηεο δξαζηεξηφηεηαο. Αξηζκόο Κιηλώλ Ο αξηζκφο εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά ηελ πεξίνδν παξνπζίαζε αχμεζε θαηά 8% θζάλνληαο ηηο 80 θιίλεο ην Σν ίδην έηνο ην 45%ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ θιηλψλ ήηαλ εγθαηεζηεκέλν ζηνλ Παζνινγηθφ ηνκέα, ελψ ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο θαηείρε ην 55% ηνπ ζπλφινπ ησλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ. Κηηξηαθέο Τπνδνκέο ια ηα ηκήκαηα βξίζθνληαη ζ έλα θαη κνλαδηθφ θηίξην ζε ζρήκα U. Ζ άλεζε είλαη κέηξηα. Παξά ηηο δπζιεηηνπξγίεο ησλ δηαδηθαζηψλ απφθαζεο, θαηαζθεπάζηεθε κία κνλάδα εληαηηθήο ζεξαπείαο. Απηή δελ έρεη αλνίμεη αθφκα ειιείςεη κέζσλ θαη σο επαθφινπζν κηαο αξγνπνξεκέλεο αλαθάιπςεο ηνπ άθαηξνπ ηεο θαηαζθεπήο ηεο. Σν καηεπηήξην δηαζέηεη 15 θξεβάηηα, ε ρεηξνπξγηθή 25 θαη ην ππφινηπν κνηξάδεηαη κεηαμχ ηεο γεληθήο ηαηξηθήο θαη δηαθφξσλ εηδηθνηήησλ. Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ Σν πξνζσπηθφ ηνπ Ννζνθνκείνπ, ζπλνιηθά, αλέξρεηαη ζηα 202 άηνκα, εθ ησλ νπνίσλ56 αλήθνπλ ζηελ Ηαηξηθή ππεξεζία, 79 ζην Ννζειεπηηθφ θαη 67 ζην Γηνηθεηηθφ θαη Σερληθφ πξνζσπηθφ. Τπάξρεη ζπκπιεξσκαηηθφηεηα κε ην Γ.Ν. Άξγνπο γηα ηηο εθεκεξίεο ηνπ θαξδηνιφγνπ θαη ηνπ καηεπηήξα-γπλαηθνιφγνπ. ρεδφλ νη κηζνί γηαηξνί έρνπλ εθεκεξία θάζε κέξα(καηεπηήξαο-γπλαηθνιφγνο, ρεηξνπξγφο, ΧΡΛ, Ο.Φ.Λ., αλαηζζεζηνιφγνο, παζνιφγνο, θαξδηνιφγνο, αθηηλνιφγνο, βηνιφγνο). 118

119 Αλάιπζε SWOT θαηά (ICAP) Γπλαηά ζεκεία 1. Ζ χπαξμε αξθεηψλ θιηληθψλ θαη εξγαζηεξίσλ πνπ αληαπνθξίλνληαη ζηηο δεηνχκελεο ππεξεζίεο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο θξνληίδαο ζηελ Αξγνιίδα 2. Οη νξγαλσκέλεο δηνηθεηηθέο θαη ηερληθέο ππεξεζίεο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ Ννζνθνκείνπ 3. Οη δπλαηφηεηεο αλαβάζκηζεο θαη επέθηαζεο ησλ ζεκεξηλψλ ππεξεζηψλ απφ ηηο δηάθνξεο κνλάδεο ηνπ Ννζνθνκείνπ ηφζν ζηα πιαίζηα ησλ πθηζηάκελσλ κνλάδσλ φζν θαη κε ηε δεκηνπξγία λέσλ κνλάδσλ 4. Ζ ζρεηηθή επάξθεηα δηάθνξσλ εηδηθνηήησλ ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ 5. Οη δξαζηεξηφηεηεο εθπαίδεπζεο/ επηκφξθσζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ζε θάπνηεο απφ ηηο κνλάδεο ηνπ Ννζνθνκείνπ 6. Ζ ηθαλνπνίεζε ηνπ πξνζσπηθνχ 7. Ζ ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ ηκεκάησλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαζψο θαη κε άιια Ννζνθνκεία 8. Ζ αλαγλψξηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ απφ ηνπο αζζελείο Αδπλακίεο 1. Οη ζνβαξέο ειιείςεηο ζην λνζειεπηηθφ θαη βνεζεηηθφ πξνζσπηθφ 2. Πξνβιήκαηα ζηελ νξγάλσζε θαη ζην ζπληνληζκφ ησλ επηκέξνπο κνλάδσλ 3. Οη παξερφκελεο ππεξεζίεο απνηεινχλ ζπρλά εζεινληηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη πξσηνβνπιίεο ηνπ ηαηξηθνχ θαη ινηπνχ πξνζσπηθνχ παξά ελέξγεηεο εληαγκέλεο ζε έλα νινθιεξσκέλν πιάλν βειηίσζεο ηεο θνηλσληθήο πξνζθνξάο ηνπ Ννζνθνκείνπ 4. Οη αλεπαξθείο θχξηνη θαη βνεζεηηθνί ρψξνη ζε νξηζκέλεο κνλάδεο 5. Οη ειιείςεηο ζε θηεξηαθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ππνδνκέο πνπ δεκηνπξγνχλ πξνβιήκαηα ζηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπ Ννζνθνκείνπ 6. Ο πεπαιαησκέλνο μελνδνρεηαθφο εμνπιηζκφο 7. Οη ειιείςεηο ζηνλ ηαηξηθφ θαη εξγαζηεξηαθφ εμνπιηζκφ 8. Ζ έιιεηςε Ζ/Τ, θαηάιιεισλ εθαξκνγψλ θαη δηθηπαθήο ππνδνκήο γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ κνλάδσλ 119

120 7.15 Ννκόο Κνξηλζίαο Ο Ννκφο Κνξηλζίαο κε πξσηεχνπζα ηελ Κφξηλζν, ζπγθεληξψλεη πνζνζηφ 1,4%ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο θαη παξάγεη 1,8% ηνπ ΑΔΠ. Παξνπζηάδεη ππεξνρή γελλήζεσλ/1.000 θαηνίθνπο: -1,6, κε 48 καζεηέο Γεκνηηθνχ αλά1.000 θαηνίθνπο. Μεηαμχ ησλ απνγξαθψλ 1991 θαη 2001 ν πιεζπζκφο ηνπ λνκνχ απμήζεθε 9%.Ο λνκφο έρεη απφ ηηο ρακειφηεξεο αλαινγίεο καζεηψλ δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο αλά 1.000θαηνίθνπο (52 κε κέζν ρψξαο 72). Ο λνκφο έρεη ηελ 6 ε πςειφηεξε αλαινγία ηξνραίσλ αηπρεκάησλ αλά θαηνίθνπο (2,1 έλαληη κέζνπ φξνπ ρψξαο 1,8 ην 2000) Γεληθό Ννζνθνκείν Κνξίλζνπ Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Σν Ννζνθνκείν Κνξίλζνπ είλαη ην πην θνληηλφ ζηελ Αζήλα θαη βξίζθεηαη ζε κηα έθηαζε ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε. Ζ πεξηνρή επζχλεο ηνπ λνζνθνκείνπ πεξηιακβάλεη γχξσ ζηνπο θαηνίθνπο. Πξφζθαηα ιεηηνχξγεζε ε λέα πηέξπγα ηνπ λνζνθνκείνπ γεγνλφο πνπ αλαβάζκηζε ζεκαληηθά ην επίπεδν παξνρήο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ. Γξαζηεξηόηεηεο Σν πξνθίι ησλ δξαζηεξηνηήησλ πεξηιακβάλεη: Παζνινγηθφο ηνκέαο: παζνινγία, θαξδηνινγία θαη παηδηαηξηθή Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο: γεληθή ρεηξνπξγηθή, νθζαικνινγηθή, γπλαηθνινγία, νξζνπεδηθή, νπξνινγία θαη ΧΡΛ Δηδηθά ηκήκαηα: Μνλάδα Σερλεηνχ Νεθξνχ, Μνλάδα Δληαηηθήο Θεξαπείαο Μνλάδα Μεζνγεηαθήο Αλαηκίαο θαη Σκήκα Δπεηγφλησλ Πεξηζηαηηθψλ ε πνζνηηθφ επίπεδν, ε δξαζηεξηφηεηα πιεζηάδεη ηηο εηζαγσγέο κε κία δηάξθεηα παξακνλήο πνιχ ζχληνκε, πεξί ηηο 2,5 εκέξεο, γηα ηηο πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο. ηελ πεξηνρή δξαζηεξηνπνηείηαη κία ηδησηηθή καηεπηηθή θιηληθή θαη κία άιιε πνπ εμαζθαιίδεη ρεηξνπξγηθή θαη καηεπηηθή δξαζηεξηφηεηα. 120

121 Αξηζκόο Κιηλώλ Ο ζπλνιηθφο αξηζκφο θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαηά ηελ πεξίνδν ζεκείσζε αχμεζε ζε πνζνζηφ 4%. Σν 2002 ην 41% ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ βξίζθνληαλ ζηνλ Παζνινγηθφ ηνκέα, ελψ ν Υεηξνπξγηθφο ηνκέαο θαηείρε ην 59% ηνπ ζπλφινπ ησλ εγθαηεζηεκέλσλ θιηλψλ ηνπ Ννζνθνκείνπ. Τπνδνκέο Σν Ννζνθνκείν έρεη ζηελ θπξηφηεηά ηνπ νηθφπεδν έθηαζεο η.κ. κε παιαηφ θηίξην έθηαζεο 5.046,35 η.κ.. Σν λέν θηίξην ηνπ Ννζνθνκείνπ έρεη εκβαδφλ ,99η.κ. κε θφζηνο θαηαζθεπήο πεξίπνπ δξρ. Πξνζσπηθό ηνπ Ννζνθνκείνπ Ζ ζηειέρσζε κε 98 γηαηξνχο πιήξνπο απαζρφιεζεο θξίλεηαη γεληθά επαξθήο. Σν ίδην ηζρχεη γηα ην παξαταηξηθφ πξνζσπηθφ κε εμαίξεζε ην πξφβιεκα ηεο αληηθαηάζηαζεο ησλ ππαιιήισλ πνπ απνπζηάδνπλ. Αλάιπζε SWOT θαηά (ICAP) Γπλαηά ζεκεία 1. Ζ επάξθεηα ηνπ ηαηξηθνχ πξνζσπηθνχ 2. Οη θαηλνχξγηεο θηεξηαθέο εγθαηαζηάζεηο 3. Οη ζχγρξνλεο εγθαηαζηάζεηο ηεο Μνλάδαο Σερλεηνχ Νεθξνχ 4. Ζ επλντθή ηακεηαθή ζέζε ηνπ Ννζνθνκείνπ Αδχλαηα ζεκεία 1. Οη ειιείςεηο ζην λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ 2. Οη πεπαιαησκέλνη βνεζεηηθνί ρψξνη (πιπληήξηα, καγεηξεία θ.α) 3. Οη ειιείςεηο ζηνλ ηερλνινγηθφ εμνπιηζκφ 4. Σν ρακειφ επίπεδν πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη κεραλνγξάθεζεο 121

122 ΔΙΓΙΚΟ ΜΔΡΟ ΙΙ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 8 ΓΔΙΓΜΑΣΟΛΗΦΙΑ- ΜΔΘΟΓΟΙ 8.1 Δειγμαηολητία Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαη ην εξγαζηαθφ εζηθφ κεηξψληαη κέζσ ζπλεληεχμεσλ ή εξσηεκαηνινγίσλ ζηα νπνία δεηείηαη απφ ηνπο εξγαδνκέλνπο λα δειψζνπλ ην βαζκφ ηεο επαξέζθεηαο ή ηεο δπζαξέζθεηαο αλαθνξηθά κε ηηο πνηθίιεο πηπρέο ησλ εξγαζηαθψλ ηνπο ξφισλ. Ζ εξγαζηαθή ηθαλνπνίεζε θαζνξίδεηαη πάληα απφ ηε δηεξεχλεζε ησλ ζπλαηζζεκάησλ ησλ αλζξψπσλ γηα ηελ εξγαζία ηνπο. (Smith et al 1969). θνπφο ηεο κειέηεο είλαη ε αλάδεημε ησλ παξαγφλησλ εθείλσλ πνπ επεξεάδνπλ ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Δπηπιένλ εμεηάδνληαη νη παξάγνληεο θηλεηνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δηαρείξηζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ απφ ηε Γηνίθεζε. Ζ ζπιινγή ησλ ζηνηρείσλ ηεο έξεπλαο έγηλε βάζε ησλ αξρψλ ηεο (ζχληνκεο εθδνρήο) ηεο θιίκαθαο MSQ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ρξήζε δνθηκαζκέλσλ ζηελ πξάμε (εξγαιείσλ) εξσηεκαηνινγίσλ, ηα νπνία κεηξνχλ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε. Πξφθεηηαη γηα κηα θιίκαθα ε νπνία δηεξεπλά ην θαηά πφζν νη εξγαδφκελνη είλαη ηθαλνπνηεκέλνη ή δπζαξεζηεκέλνη απφ ηελ εξγαζία ηνπο (Γξάθνπ θαη ζπλ, 2004). Σν δείγκα απνηέιεζε ην ζχλνιν ησλ ελ ελεξγεία εξγαδνκέλσλ ηεο πεξηφδνπ κειέηεο. ε φινπο ηνπο εξσηεζέληεο δηελεκήζεη θαη έγηλε ρξήζε δνκεκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ ( 22) εξσηήζεσλ θιεηζηνχ ηχπνπ πνιιαπιήο επηινγήο. ( εθιχζεθαλ λα απαληήζνπλ φινη φζνη επξίζθνληαλ ηπραία ζε σξάξην εξγαζίαο βάζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζην Ννζνθνκείν εθείλε ηελ εκέξα ρσξίο πξνεγνπκέλσο λα έρνπλ ελεκεξσζεί γηα ηελ έξεπλα, ψζηε λα κελ επεξεαζηεί ην δείγκα). ην ζεκείν απηό αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη, ππήξμαλ ζνβαξέο δπζθνιίεο θαη εκπόδηα από ηνπο ζπλδηθαιηζηέο ησλ λνζνθνκείσλ γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο. Σν πεξηερφκελν ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ αλαθαίξεην ζε δεκνγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δείγκαηνο θαη ζε παξάγνληεο νη νπνίνη πηζαλνινγείην φηη επεξεάδνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία (ζρέζε κε αλψηεξε Γηνίθεζε θαη πξντζηακέλνπο, ζρέζεηο επηθνηλσλίαο/ζπλεξγαζίαο κε 122

123 ζπλαδέιθνπο, ηθαλνπνίεζε απφ ηνλ κηζζφ, ηα θαζήθνληα θαη ηε θχζε ηνπ επαγγέικαηνο). Πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηρζνχλ νη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο, φιεο νη εξσηήζεηο ζπζρεηίζηεθαλ: (α) κε ηελ ειηθία ((i) έσο 25 εηψλ, (ii), εηψλ, (iii) εηψλ, (iv) εηψλ θαη (v) απφ 56 θαη άλσ (β) ην θχιν, (άληξαο, γπλαίθα) (γ) ην επάγγεικα (ηαηξφο, λνζειεπηήο, δηνηθεηηθφο ππάιιεινο θιπ.) (δ) ην επίπεδν εθπαίδεπζεο (ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε, β βάζκηα, γ βάζκηα, κεηαπηπρηαθφο ηίηινο) (ε) ην λνζνθνκείν κφληκεο εξγαζίαο (Σξίπνιεο, Κππαξηζζίαο, Κνξίλζνπ, Μνιάσλ, Άξγνπο, πάξηεο, Ναππιίνπ θαη Καιακάηαο) Ζ θιίκαθα κέηξεζεο ηεο ηθαλνπνίεζεο ήηαλ πεληάβαζκε θαη αλαπηχζζεην απφ «λαη», «αξθεηά ή ζπλήζσο», «κέηξηα», «ειάρηζηα ή ζπάληα» θαη φρη». Σν επίπεδν ζεκαληηθφηεηαο ηέζεθε ζην <0,05 θαη ε αλάιπζε δηεμήρζε βάζε ηνπ ινγηζκηθνχ αλνηθηνχ θψδηθα R 8.2 Σο Επυηημαηολόγιο Σν εξσηεκαηνιφγην ην νπνίν πξνέξρεην απφ ηε κειέηε ησλ ησλ Polyzos Ν, Mylonakis J, Yfantopoulos J (2006) ζπκπιεξψζεθε θαηά ηελ ρξνληθή πεξίνδν ηνπ Φεβξνπαξίνπ Σα εξσηεκαηνιφγηα αθνχ ζπκπιεξψζεθαλ, ηνπνζεηήζεθαλ ζε θάθειν θαη ξίρηεθαλ ζε θνπηί πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε σο θάιπε γηα ηελ ζπιινγή ηνπο. Ζ δνκή ηνπ έρεη σο εμήο, ζηελ 1 ε ζειίδα θαη ζηελ αξρή αλαγξάθνληαη νη αθφινπζεο νδεγίεο: Σν παξφλ εξσηεκαηνιφγην δεκηνπξγήζεθε αξρηθά ζηα πιαίζηα κηαο πξνζπάζεηαο δηεξεχλεζεο ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ζηελ εξγαζία ηνπ θαη ηελ αλάδεημε πηζαλψλ πξνβιεκάησλ ε ζηνηρείσλ ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο πνπ απαηηνχλ βειηίσζε θαη πεξίπνπ δχν ρξφληα κεηά επαλαιακβάλεηε. Παξαθαινχκε ζπκπιεξψζεηε ην παξαθάησ εξσηεκαηνιφγην θαη ηδίαλ, ζεκεηψλνληαο έλα Υ ζην ηεηξάγσλν πνπ επηιέγεηε γηα ηελ θάζε εξψηεζε. Ζ απάληεζε πνπ ζα δίλεηε ζα πξέπεη λα είλαη ε πξψηε πνπ, απζφξκεηα, ζθέπηεζηε. 123

124 Μελ ππνγξάςεηε ην εξσηεκαηνιφγην θαη κελ αλαγξάςεηε ην νλνκαηεπψλπκν ζαο. Μεηά ηελ ζπκπιήξσζή ηνπ πξέπεη λα ηνπνζεηήζεηε ζην ζπλεκκέλν θάθειν θαη λα ην ξίμεηε ζην θνπηί πνπ ππάξρεη γη απηφλ ην ιφγν ζην Σκήκα Πξνζσπηθνχ ( κέρξη ηέινο Φεβξνπαξίνπ 2006). Υξεζηκνπνηήζηε ηε γξακκή θάησ απφ ην πεδίν απάληεζεο ηεο θάζε εξψηεζεο γηα λα ζπκπιεξψζεηε θάπνην ζρφιην πνπ ζεσξείηε απαξαίηεην. Σν εξσηεκαηνιφγην πεξηιακβάλεη δχν(2) ελφηεηεο. Ζ πξψηε ελφηεηα έρεη ηέζζεξεηο (4) εξσηήζεηο απφ ην Α-Γ, πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ εξγαδνκέλσλ, φπσο ην θχιν, ην επίπεδν εθπαίδεπζεο, ηελ επαγγεικαηηθή θαηεγνξία θαη ηελ ειηθία θαη ε δεχηεξε ελνηεηα έρεη είθνζη δχν(22) εξσηήζεηο. -Απαληήζηε ζε φιεο ηηο εξσηήζεηο. -Μελ ππνγξάςεηε ην εξσηεκαηνιφγην θαη κελ αλαγξάςεηε ην νλνκαηεπψλπκφ ζαο. -Μεηά ηελ ζπκπιήξσζή ηνπ πξέπεη λα ηνπνζεηήζεηε ζην ζπλεκκέλν θάθειν θαη λα ην ξίμεηε ζην θνπηί πνπ ππάξρεη γη απηφλ ην ιφγν ζην Σκήκα Πξνζσπηθνχ. ιεο νη εξσηήζεηο είλαη θιεηζηνχ ηχπνπ θαη δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνπο εξσηεζέληεο λα απαληήζνπλ ζε πεληαβάζκηα θιηκαθα θαηά Licker κε κία γξακκή ζε θάζε πεδίν απάληεζεο γηα ηνλ ζρνιηαζκφ πνπ ζεσξνχλ απαξαίηεην. χκθσλα κε ηελ ζεσξία ησλ δχν(2) παξαγφλησλ ηνπ Herzeberg, νη (22) εξσηήζεηο ζα δηεξεπλήζνπλ ηελ ππνθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ κέζσ ησλ (5) ςπρνινγηθψλ θαη δπζδηάθξηησλ ζεηηθψλ παξαγφλησλ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο εξγαζίαο θαη ησλ (5) εμσγελψλ παξαγφλησλ ηνπ πιαηζίνπ ηεο εξγαζίαο, αλαιπηηθά: Α) Παξάγνληεο Τπνθίλεζεο (Motivators Factor) 1) Δπίηεπμε θάπνηνπ ζηόρνπ -Ζ 8 ε εξψηεζε: «Αηζζάλνκαη κέινο κηαο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνχο ζηφρνπο», ζα εμεηάζεη ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηελ επίηεπμε θάπνησλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ νξηνζεηεζεί απφ ηελ νκάδα εξγαζίαο ηνπο. 124

125 -Ζ 18 ε εξψηεζε: «Θεσξψ φηη ε πνηφηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο απνηειεί πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζην ρψξν πνπ εξγάδνκαη» ζα δηαπηζηψζεη εάλ ν θαζνιηθφο δηνηθεηηθφο ζηφρνο ηεο πνηφηεηαο ζε φιεο ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ λνζνθνκείνπ, απνηειεί θαη πξνηεξαηφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. - Ζ 21 ε εξψηεζε: «Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπφλησο ε ηππνιαηξία.», ζα εμεηάζεη ηνλ βαζκφ ηεξάξρηζεο απφ πιεπξάο ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο ζρέζεο απνηειέζκαηα γξαθεηνθξαηία. 2) Αλαγλώξηζε ηεο πξνζπάζεηαο. -Ζ 12 ε εξψηεζε: «Πηζηεχσ φηη ε δηνίθεζε,.γ, δηεπζπληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεχνπλ ηελ θαιή κνπ απφδνζε», ζα δηεξεπλήζεη εάλ νη εξγαδφκελνη πηζηεχνπλ φηη ε αλψηεξε δηνίθεζε αλαγλσξίδεη ηελ πξνζπαζεηά ηνπο, γηα ηελ δηεθπαηξέσζε ηνπ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο πνπ ηνπο έρεη αλαηεζεί. 3) Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε. -Ζ 13 ε εξψηεζε: «Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνην ηξφπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθφ ηαμίδη) ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε πξσηνβνπιία», ζα εμεηάζεη ζε ηη βαζκφ ν εξγαδφκελνο πξνζδνθά φηη ε παξαγσγηθή εξγαζία ζα έρεη ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηελ ππεξεζηαθή εμέιημή ηνπ. -Ζ 20ε εξψηεζε: «Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθφηεηα, πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία, λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ», ζα εμεηάζεη εάλ ν εξγαδφκελνο κε ηελ γλσζηνπνίεζε ηεο δεκηνπξγηθήο θαη πνηνηηθήο εξγαζίαο ηνπ πξνζδνθά ηελ πξνζσπηθή επαγγεικαηηθή αλάπηπμε. 4) Σν ίδην ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο. -Ζ 7 ε εξψηεζε: «Με ηθαλνπνηνχλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί», ζα δηεξεπλήζεη ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ εξγαδφκελνπ απφ ηηο αξκνδηφηεηεο θαη ηα θαζήθνληα ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο εξγαζίαο πνπ εθηειεί. -Ζ 11 ε εξψηεζε: «Αηζζάλνκαη φηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθφ έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ε ζην λνζνθνκείν», ζα δηεξεπλήζεη ηελ πιεξφηεηα πνπ αηζζάλεηαη ν εξγαδφκελνο απφ ηελ εξγαζία ηνπ θαη ηελ ζπκβνιή ηνπ ζηελ ιεηηνπξγία ηνπ λνζνθνκείνπ. 125

126 5) Τπεπζπλόηεηα. -Ζ 6 ε εξψηεζε: «Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλψκε κνπ ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ», ζα δηεξεπλήζεη ηελ ππεπζπλφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο αξκνδηφηεηεο θαη επζχλεο ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο εξγαζίαο, έηζη ψζηε νη πξντζηάκελνη λα ηνπο ππνινγίδνπλ ζηελ ιήςε ησλ απνθάζεσλ. Β) Παξάγνληεο Τγηεηλήο (Hygiene factors) 1) To θύξνο, ε δηνίθεζε θαη ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνύ. -Ζ 1 ε εξψηεζε: «Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο/ε- ζπνπδαίνο/α πνπ εξγάδνκαη γηα ην Αηηηθφλ», ζα δηεξεπλήζεη ην βαζκφ ηνπ θχξνπο πνπ έρεη ν ππάιιεινο φηαλ εξγάδεηαη ζην λνζνθνκείν «Αηηηθφλ», σο παξάκεηξνο ηνπ πιαηζίνπ εξγαζίαο. -Ζ 2 ε εξψηεζε: «Αηζζάλνκαη φηη κπνξψ λα εκπηζηεχνκαη ηε δηνίθεζε (Γηνηθεηήο,.Γ, Γηεπζπληέο) ηνπ λνζνθνκείνπ θαη φηη απηή κε ζηεξίδεη», ζα εμεηάζεη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ δηνηθεηηθή ιεηηνπξγία θαη πνιηηηθή πνπ επηβάιιεηαη απφ ηελ αλψηαηε δηνηθεηηθή εγεζία. -Ζ 10ε εξψηεζε: «Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε φζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηφρνπο ηνπ», ζα θαηαδείμεη εάλ ν εξγαδφκελνο έρεη πιεξνθφξεζε ηεο πνξείαο θαη ησλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί απφ ην λνζνθνκείν, γηα λα πξνζθέξεη ζπλεηδεηά ηελ εξγαζία πξνο επίηεπμή ηνπο. 2) Η επίβιεςε θαη επνπηεία. -Ζ 3 ε εξψηεζε: «Αηζζάλνκαη φηη κπνξψ λα εκπηζηεχνκαη ηνπο πξντζηακέλνπο κνπ, γηαηί παίξλνπλ ζσζηέο απνθάζεηο», ζα εμεηάζεη ηελ ζηγνπξηά πνπ εκπλένπλ νη ζσζηέο απνθάζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ πθηζηακέλσλ θαη πεξηθιείνληαη απφ ηνλ πςειφ βαζκφ επνπηείαο θαη επίβιεςεο ησλ ζηειερψλ. -Ζ 4 ε εξψηεζε: «Οη πξντζηάκελνί κνπ, κε ζπκβνπιεχνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθφλησλ κνπ», ζα εμεηάζεη ηνλ ξφιν ηνπ ζπληνληζκνχ θαη ηεο θαζνδήγεζεο ησλ ππαιιήισλ απφ ηνπο πξντζηακέλνπο, πνπ έρνπλ φκσο ηελ γλψζε γηα λα δψζνπλ ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο. 126

127 3) Η αζθάιεηα θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο. -Ζ 16 ε εξψηεζε: «Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρψξνη, εμαεξηζκφο, θαζαξηφηεηα, εμνπιηζκφο θ.α) είλαη θαιέο», ζα κεηξήζεη ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηνπο παξάγνληεο πνπ πιαηζηψλνπλ ηελ ζέζε εξγαζίαο. -Ζ 17 ε εξψηεζε: «Θεσξψ φηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηψλ, δηνίθεζεο θ.α, είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ», ζα θαηαδείμεη ηελ ζπκβνιή ή κε, ησλ εμεηδηθεπκέλσλ γλψζεσλ ζηελ αληηκεηψπηζε δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζεκάησλ πνπ απνξξένπλ απφ ηα θαζήθνληα εξγαζίαο. 4) Οη πξνζσπηθέο θαη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ζηνλ Οξγαληζκό. -Ζ 5 ε εξψηεζε: «Οη πξντζηάκελνί κνπ, θέξνληαη κε ζεβαζκφ θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο άλζξσπν θαη φρη σο δηεθπεξαησηή εξγαζίαο», ζα εμεηάζεη ηελ ζρέζε ησλ πθηζηακέλσλ κε ηνπο Πξντζηακέλνπο, σο παξάγνληα πξέπνπζαο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξάο θαη φρη ζαλ ηππηθή ππεξεζηαθή ζπλεξγαζία. -Ζ 9 ε εξψηεζε: «Πηζηεχσ φηη ζην ηκήκα πνπ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεχκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο», ζα θαηαγξάςεη ηελ ππεξεζηαθή ζπλεξγαζία θαη επηθνηλσλία ησλ εξγαδνκέλσλ ζε θάζε ηκήκα κέζα απφ ηελ ιεηηνπξγία ηεο νκάδνο. -Ζ 15 ε εξψηεζε: «Θα ήζεια λα δηνξγαλψλνληαη πεξηζζφηεξεο θνηλσληθέο εθδειψζεηο γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ», ζα εμεηάζεη ηελ ηάζε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα ηελ αλάπηπμε πεξαηηέξσ δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ θαη εθηφο ππεξεζίαο, σο αλζξψπηλε αλάγθε αληαιιαγήο αηνκηθψλ ζθέςεσλ θαη ζπλαηζζεκάησλ. - Ζ 20 ε εξψηεζε: «Θα ήζεια λα δηνξγαλψλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηελ ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα»,ζα εμεηάζεη ηελ ηάζε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα ηελ αλάπηπμε πεξαηηέξσ δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ εληφο ηεο ππεξεζίαο, αλάγθε αληαιιαγήο αηνκηθψλ επαγγεικαηηθψλ εκπεηξηψλ. 5) Ο κηζζόο θαη ε ακνηβή. -Ζ 14 ε εξψηεζε: «Οη ακνηβέο κνπ (κηζζφο, σξεο)είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζφληα, ηηο αξκνδηφηεηεο θαη ηελ πνζφηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ», ζα δηεξεπλήζεη ηελ ηθαλνπνίεζε πνπ απνθνκίδνπλ νη εξγαδφκελνη απφ ηελ πξνζπάζεηα πνπ θαηέβαιαλ, κέζσ ησλ πάγησλ ζεζκνζεηεκέλσλ ρξεκάησλ πνπ εηζπξάηηνπλ απφ ηελ πνιηηεία. -Ζ 19 ε εξψηεζε: «Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά θ.α) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο», ζα δψζεη κηα άιιε δηάζηαζε ζηελ αληακνηβή, 127

128 εθθξάδνληαο νη εξγαδφκελνη ηελ άπνςή ηνπο γηα δηαθνξεηηθέο πνιηηηθέο θηλήηξσλ, πνπ ζα πξέπεη λα εθαξκφδεη ε δηνίθεζε ζε ζρέζε κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο. 8.3 Σο Common Assessment Framework (CAF) ζηην επεςνά μαρ Σν Δπξσπατθφ Ηλζηηηνχην Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (EIPA) έρεη δεκηνπξγήζεη έλα θνηλφ επξσπατθφ εξγαιείν πνηφηεηαο πνπ απεπζχλεηαη απνθιεηζηηθά ζην δεκφζην ηνκέα. Σν Κνηλφ Πιαίζην Αμηνιφγεζεο Common Assessment Framework (CAF) βαζίδεηαη ζην EFQM θαζψο θαη ζην κνληέιν ηνπ Γεξκαληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Γηνηθεηηθψλ Δπηζηεκψλ Speyer. ην πιαίζην ησλ κνληέισλ απηψλ εληάζζεηαη ε επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνπο θνξείο πγείαο, ην Common Assessment Framework (CAF) είλαη κηα δηνίθεζε νιηθήο πνηφηεηαο έλα εξγαιείν, ην νπνίν είλαη εκπλεπζκέλν απφ ηα ζεκαληηθφηεξα κνληέια Πνηφηεηαο φπσο ην κνληέιν Αξηζηείαο ηνπ Δπξσπατθνχ Ηδξχκαηνο γηα ηε Γηνίθεζε Πνηφηεηαο (EFQM). Καηά ηα ηειεπηαία 10 ρξφληα, πεξίπνπ 2000 νξγαληζκνί ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα ζε φιε ηελ Δπξψπε έρνπλ ρξεζηκνπνηήζεη ην κνληέιν θαη ν αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ (CAF) εμαθνινπζεί λα απμάλεηαη. Staes P,Thijs N, Stoffels An,.Heidler L.(2010) ηελ Διιάδα ππεχζπλνο θνξέαο φπσο έρεη πξναλαθεξζεί γηα ηελ εηζαγσγή θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ κνληέινπ ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε είλαη ε Γηεχζπλζε Πνηφηεηαο θαη Απνδνηηθφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ. Δπηζεκαίλεηαη δε, φηη ε ρξήζε ηνπ κνληέινπ απηνχ είλαη ππνρξεσηηθή γηα ηνπ Διιεληθνχο δεκφζηνπο θνξείο βάζε ηεο εγθπθιίνπ ΓΗΠΑ/Φ. 1/ ηνπ ΤΠΔΓΑΓ. 8.4 Ιζηοπικό ηηρ έπεςναρ ηελ αξρή ηεο παξνχζαο Γηδαθηνξηθήο Γηαηξηβήο είρε επηιεγεί ε έξεπλα καο λα εζηηάζεη κφλν ζηνλ Ννκφ Λαθσλίαο θαη ζηα Ννζνθνκεία πάξηεο θαη Μνιάσλ. Μεηά απφ ηελ ζπιινγή θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ πξψησλ εξσηεκαηνινγίσλ πξνέθπςαλ ζεκαληηθά ζηαηηζηηθά επξήκαηα. Καηφπηλ ησλ αλσηέξσ απνθαζίζζεη ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ επηβιέπνληα Καζεγεηή κνπ Κν πξηφπνπιν Κ. λα γίλεη επέθηαζε 128

129 θαη αλάπηπμε ηεο δηαηξηβήο ζηα θάησζη ζεκεία: α. ηελ επαγγεικαηηθή νκάδα ζηφρν (εθηφο ην Ηαηξηθφ θαη Ννζειεπηηθφ πξνζσπηθφ λα επεθηαζεί ε έξεπλα θαη ζην ινηπφ πξνζσπηθφ ησλ Ννζνθνκείσλ). β. ηα λνζνθνκεία (εθηφο απφ ηα Ννζνθνκεία πάξηεο Μνιάσλ λα επεθηαζεί ε έξεπλα ζε φια ηα Ννζνθνκεία ηεο Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ). γ. Να αιιάμεη ην ζηαηηζηηθφ παθέην αλάιπζεο ( απφ ην SPSS ζην αλνηθηνχ θψδηθα R ). δ. Να πξνζηεζνχλ ζην εξσηεκαηνιφγην δχν επηπιένλ εξσηήζεηο (απφ 20 ζε 22 θαηά Hertzberg.). Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο δεηγκαηνιεςίαο θαη ηεο ζηαηηζηηθήο αλάιπζεο ησλ απνηειεζκάησλ δηαπηζηψζεθε ζχγθιηζε ησλ επξεκάησλ ζηα θπξηφηεξα ζεκαληηθά ζεκεία ησλ εξεπλψλ παξνπζηάδνληαο εμαηξεηηθφ επηζηεκνληθφ ελδηαθέξνλ. Ζ παξνπζίαζή ηνπο αθνινπζεί αλαιπηηθά ζηα επφκελα θεθάιαηα. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 9 Η ΔΡΔΤΝΑ ΣΟΝ ΝΟΜΟ ΛΑΚΧΝΙΑ 9.1 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ δείγκαηνο Ζ ζηαηηζηηθή αλάιπζε έγηλε κε ην ζηαηηζηηθφ παθέην SPSS κε ηελ επηκέιεηα ηνπ Αλαγλσζηφπνπινπ Φ. Πάληεην Παλ/κην. Tν δείγκα απνηέιεζαλ νη εξγαδφκελνη Ηαηξνί- Ννζειεπηέο ησλ λνζνθνκείσλ πάξηεο θαη Μνιάσλ ηνπ Ννκνχ Λαθσλίαο. Σα εξσηεκαηνιφγηα κνηξάζηεθαλ (ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2006). Δθιχζεθαλ λα απαληήζνπλ φινη φζνη επξίζθνληαλ ηπραία ζην Ννζνθνκείν θαη εξγαδφηαλ θαηά ηελ εκέξα ηεο δεηγκαηνιεςίαο, ρσξίο πξνεγνπκέλσο λα έρνπλ ελεκεξσζεί γηα ηελ έξεπλα πξνο απνθπγή λα επεξεαζηεί ην δείγκα καο. Σν δείγκα ην 129

130 νπνίν ηειηθά ζπιιέρζεθε ήηαλ 208 εξσηεκαηνιφγηα. Απφ ην παξαπάλσ δείγκα νη 45 είλαη άληξεο (21,6%) θαη νη 163 ήηαλ γπλαίθεο (78,36%). ε φηη αθνξά ηελ θαηαλνκή ηνπ επηπέδνπ εθπαίδεπζεο ηνπ δείγκαηνο, νη 4 (19,2%) έρνπλ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε, νη 73 (35,1%) δεπηεξνβάζκηα, νη 115 (55,29%) ηξηηνβάζκηα, νη 13 (6,25%) έρνπλ ζηελ θαηνρή ηνπο κεηαπηπρηαθφ ή δηδαθηνξηθφ ηίηιν θαη 3 (1,44%) δελ απάληεζαλ. ε φηη αθνξά ηελ ειηθηαθή θαηαλνκή ηνπ δείγκαηνο, ην 8,17% (17) ήηαλ ειηθία κέρξη 25 εηψλ, ην 33,65% (70) κεηαμχ εηψλ, ην 38% (79) κεηαμχ εηψλ, ην 16,34% (34) κεηαμχ εηψλ θαη ην 3,85% (3,84) άλσ ησλ 56 εηψλ. Σέινο νη 173 (83,17%) ππάιιεινη άλεθαλ ζην λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ θαη νη 35 (16,85%) ζην ηαηξηθφ πξνζσπηθφ. 9.2 Απνηειέζκαηα Ζ αλάιπζε θαηά θχιιν (άλδξαο γπλαίθα ) ζην ζπλνιηθφ δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηέιεζκα (ΠΗΝΑΚΑ I). (Ι) ΠΙΝΑΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΚΑΣΆ ΦΤΛΟ ΦΤΛΟ Μέζνο φξνο Σππηθή απφθιηζε t p ΔΠΗΣΔΤΞΖ ΚΑΠΟΗΟΤ ΣΟΥΟΤ ΑΝΣΡΑ ΓΤΝΑΗΚΑ ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΣΖ ΠΡΟΠΑΘΔΗΑ ΑΝΣΡΑ ΓΤΝΑΗΚΑ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖΝΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΠΡΟΧΠΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΑΝΣΡΑ ΓΤΝΑΗΚΑ ΣΟ ΗΓΗΟ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΟ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΑΝΣΡΑ ΓΤΝΑΗΚΑ ΤΠΔΤΘΤΝΟΣΖΣΑ ΑΝΣΡΑ ΓΤΝΑΗΚΑ ΣΟ ΚΤΡΟ, Ζ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ Ζ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΑΝΣΡΑ ΓΤΝΑΗΚΑ Ζ ΔΠΗΒΛΔΦΖ ΚΑΗ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΑΝΣΡΑ ΓΤΝΑΗΚΑ Ζ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΟΗ ΤΝΘΖΚΔ ΔΡΓΑΗΑ ΑΝΣΡΑ 4, ΓΤΝΑΗΚΑ ΟΗ ΠΡΟΧΠΗΚΔ ΚΑΗ ΓΗΑΠΡΟΧΠΗΚΔ ΥΔΔΗ ΣΟΝ ΟΡΓΑΝΗΜΟ ΑΝΣΡΑ 6, ΓΤΝΑΗΚΑ Ο ΜΗΘΟ ΚΑΗ Ζ ΑΜΟΗΒΖ ΑΝΣΡΑ 3, ΓΤΝΑΗΚΑ

131 Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν έλαο παξάγνληαο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνο ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» Μ.Ο. 2,58 άλδξεο Μ.Ο. 1,57 γπλαίθεο t = 3,88 p = 0,002 άλδξεο> γπλαηθψλ. Ζ αλάιπζε θαηά λνζνθνκείν (πάξηε Μνιάνη) ζην ζπλνιηθφ δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηέιεζκα (Πίλαθαο II). (ΙΙ) ΠΙΝΑΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΚΑΣΆ ΝΟΟΚΟΜΔΙΟ ΝΟΟΚΟΜΔIO Μέζνο φξνο Σππηθή απφθιηζε t p ΔΠΗΣΔΤΞΖ ΚΑΠΟΗΟΤ ΣΟΥΟΤ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΣΖ ΠΡΟΠΑΘΔΗΑ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖΝ ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΠΡΟΧΠΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ ΣΟ ΗΓΗΟ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΟ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ ΤΠΔΤΘΤΝΟΣΖΣΑ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ ΣΟ ΚΤΡΟ, Ζ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ Ζ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ Ζ ΔΠΗΒΛΔΦΖ ΚΑΗ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ Ζ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΟΗ ΤΝΘΖΚΔ ΔΡΓΑΗΑ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ ΟΗ ΠΡΟΧΠΗΚΔ ΚΑΗ ΓΗΑΠΡΟΧΠΗΚΔ ΥΔΔΗ ΣΟΝ ΟΡΓΑΝΗΜΟ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ Ο ΜΗΘΟ ΚΑΗ Ζ ΑΜΟΗΒΖ ΠΑΡΣΖ ΜΟΛΑΧΝ Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν ηξεηο παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» Μ.Ο. 1,99 πάξηε 131

132 Μ.Ο. 2,85 Μνιάνη t = -4,03 p<0,001 Μνιάνη> πάξηε «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» Μ.Ο. 6,67 πάξηε Μ.Ο. 5,49 Μνιάνη t = 4,62 p< 0,001 πάξηε> Μνιάνη ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΤΓΙΔΙΝΗ (HYGIENE FACTORS) «Ζ αζθάιεηα θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο» Μ.Ο. 3,62 πάξηε Μ.Ο. 5,81 Μνιάνη t = -9,66 p< 0,001 Μνιάνη> πάξηε. Ζ αλάιπζε θαηά ειηθία ( έσο 25 εηψλ, εηψλ, εηψλ, εηψλ, 56 θαη άλσ εηψλ ) ζην ζπλνιηθφ δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηειέζκαηα (Πίλαθαο III) (ΙΙΙ) ΠΙΝΑΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΚΑΣΆ ΗΛΙΚΙΑ ΖΛΗΚΗΔ Μέζνο φξνο ΔΠΗΣΔΤΞΖ ΚΑΠΟΗΟΤ ΣΟΥΟΤ ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΣΖ ΠΡΟΠΑΘΔΗΑ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖΝ ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΠΡΟΧΠΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ Σππηθή απφθιηζε f (4,205) p ΣΟ ΗΓΗΟ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΟ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ , ΤΠΔΤΘΤΝΟΣΖΣΑ ,83 1,43 3,

133 , ΣΟ ΚΤΡΟ, Ζ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ Ζ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ Ζ ΔΠΗΒΛΔΦΖ ΚΑΗ ΔΠΟΠΣΔΗΑ Ζ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΟΗ ΤΝΘΖΚΔ ΔΡΓΑΗΑ ΟΗ ΠΡΟΧΠΗΚΔ ΚΑΗ ΓΗΑΠΡΟΧΠΗΚΔ ΥΔΔΗ ΣΟΝ ΟΡΓΑΝΗΜΟ Ο ΜΗΘΟ ΚΑΗ Ζ ΑΜΟΗΒΖ ,73 4,46 4,97 4,83 1, Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν πέληε παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» Μ.Ο. 5,50 ην έσο 25 εηψλ Μ.Ο. 6,89 ην εηψλ f= 3,34 p=0,11 ην έσο 25 εηψλ < ην εηψλ «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» Μ.Ο. 6,89 ην εηψλ Μ.Ο. 5,79 ην εηψλ θαη f = 3,34 p=0,11 ην εηψλ > ην εηψλ. 133

134 ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΤΓΙΔΙΝΗ (HYGIENE FACTORS) «Σν θχξνο, ε δηνίθεζε θαη ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» Μ.Ο. 6,97 ην έσο 25 εηψλ Μ.Ο. 9,04 ην εηψλ θαη f = 3,73 p=0,006 ην έσο 25 εηψλ < ην εηψλ «Σν θχξνο, ε δηνίθεζε θαη ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» Μ.Ο. 6,97 ην έσο 25 εηψλ Μ.Ο. 9,08 ην εηψλ θαη f = 3,73 p=0,006 ην έσο 25 εηψλ < ην εηψλ «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» Μ.Ο. 5,47 ην έσο 25 εηψλ Μ.Ο. 6,81 ην εηψλ θαη f = 4,46 p=0,002 ην έσο 25 εηψλ < ην εηψλ «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» Μ.Ο. 6,81 ην εηψλ Μ.Ο. 5,58 ην εηψλ θαη f = 4,46 p=0,002 ην εηψλ > ην εηψλ «Ζ αζθάιεηα θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο» Μ.Ο. 4,59 ην εηψλ Μ.Ο. 3,16 ην εηψλ θαη f = 4,97 p=0,001 ην εηψλ > ην εηψλ «Ζ αζθάιεηα θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο» Μ.Ο. 4,60 ην εηψλ Μ.Ο. 3,16 ην εηψλ θαη f = 4,97 p=0,001 ην εηψλ > ην εηψλ «Οη πξνζσπηθέο θαη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ζηνλ νξγαληζκφ» Μ.Ο. 7,15 ην εηψλ Μ.Ο. 4,87 ην εηψλ θαη f = 4,83 p=0,001 ην εηψλ > ην εηψλ «Οη πξνζσπηθέο θαη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ζηνλ νξγαληζκφ» Μ.Ο. 7,07 ην εηψλ Μ.Ο. 4,87 ην εηψλ θαη f = 4,83 p=0,001 ην εηψλ > ην εηψλ Ζ αλάιπζε θαηά θαηεγνξία εθπαίδεπζεο 134

135 (ππνρξεσηηθή, δεπηεξνβάζκηα, ηξηηνβάζκηα, κεηαπηπρηαθή ) ζην ζπλνιηθφ δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηειέζκαηα (Πίλαθαο IV). (IV) ΠΙΝΑΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΚΑΣΆ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Δθπαίδεπζε Μέζνο φξνο ΔΠΗΣΔΤΞΖ ΚΑΠΟΗΟΤ ΣΟΥΟΤ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΣΖ ΠΡΟΠΑΘΔΗΑ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖΝΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΠΡΟΧΠΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΣΟ ΗΓΗΟ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΟ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΤΠΔΤΘΤΝΟΣΖΣΑ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ ΣΟ ΚΤΡΟ, Ζ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ Ζ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ Ζ ΔΠΗΒΛΔΦΖ ΚΑΗ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ Ζ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΟΗ ΤΝΘΖΚΔ ΔΡΓΑΗΑ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ Σππηθή απφθιηζε f (3,206) p 2,61 6,46 5,53 1,40 0, , ,13 0, ΟΗ ΠΡΟΧΠΗΚΔ ΚΑΗ ΓΗΑΠΡΟΧΠΗΚΔ ΥΔΔΗ ΣΟΝ ΟΡΓΑΝΗΜΟ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ Ο ΜΗΘΟ ΚΑΗ Ζ ΑΜΟΗΒΖ ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΖ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΗΑ ΣΡΗΣΟΒΑΘΜΗΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΖ , ,

136 Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν ηξείο παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» Μ.Ο. 1,78 δεπηεξνβάζκηα Μ.Ο. 2,43 ηξηηνβάζκηα f = 6,46 p<0,001 δεπηεξνβάζκηα < ηξηηνβάζκηα «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» Μ.Ο. 1,72 ππνρξεσηηθή Μ.Ο. 1,78 δεπηεξνβάζκηα f = 5,53 p<0,001 ππνρξεσηηθή < δεπηεξνβάζκηα ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΤΓΙΔΙΝΗ (HYGIENE FACTORS) «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» Μ.Ο. 1,72 ππνρξεσηηθή Μ.Ο. 1,78 δεπηεξνβάζκηα f = 3,13 p<0,001 ππνρξεσηηθή < δεπηεξνβάζκηα «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» Μ.Ο. 1,72 ππνρξεσηηθή Μ.Ο. 2,43 ηξηηνβάζκηα f = 3,13 p<0,001 ππνρξεσηηθή < ηξηηνβάζκηα Ζ αλάιπζε θαηά επάγγεικα ( ηαηξνί, λνζειεπηέο ) ζην ζπλνιηθφδείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηειέζκαηα( Πίλαθαο V) (V) ΠΙΝΑΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΚΑΣΆ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑ Δπάγγεικα Μέζνο φξνο Σππηθή απφθιηζε t p ΔΠΗΣΔΤΞΖ ΚΑΠΟΗΟΤ ΣΟΥΟΤ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ ΑΝΑΓΝΧΡΗΖ ΣΖ ΠΡΟΠΑΘΔΗΑ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖΝ ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΠΡΟΧΠΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ ΣΟ ΗΓΗΟ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΟ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΗΑΣΡΟΗ

137 ΝΟΖΛΔΤΣΔ ΤΠΔΤΘΤΝΟΣΖΣΑ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ ΣΟ ΚΤΡΟ, Ζ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ Ζ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ Ζ ΔΠΗΒΛΔΦΖ ΚΑΗ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ Ζ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΟΗ ΤΝΘΖΚΔ ΔΡΓΑΗΑ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ ΟΗ ΠΡΟΧΠΗΚΔ ΚΑΗ ΓΗΑΠΡΟΧΠΗΚΔ ΥΔΔΗ ΣΟΝ ΟΡΓΑΝΗΜΟ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ Ο ΜΗΘΟ ΚΑΗ Ζ ΑΜΟΗΒΖ ΗΑΣΡΟΗ ΝΟΖΛΔΤΣΔ ΝΟΖΛΔΤΣΔ Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν ηξεηο παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» Μ.Ο. 2,78 ηαηξνί Μ.Ο. 1,88 λνζειεπηέο t = 4,41 p<0,001 ηαηξνί > λνζειεπηέο «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» Μ.Ο. 5,85 ηαηξνί Μ.Ο. 6,66 λνζειεπηέο t = -3,19 p=0,002 ηαηξνί < λνζειεπηέο 9.3 πδήηεζε. Η αλάιπζε θαηά θύιιν (άλδξαο γπλαίθα ) ζην ζπλνιηθό δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηέιεζκα : Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν έλαο παξάγνληαο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνο ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5%. 137

138 ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» άλδξεο> γπλαηθψλ Ζ δηαθνξά επί ηνπ ζπλφινπ αλδξψλ γπλαηθψλ ζα κπνξνχζε λα εξκελεπηεί φηη νη άλδξεο πηζηεχνπλ φηη δελ αλαγλσξίδεηαη απφ ηελ δηνίθεζε ε θαιή ηνπο απφδνζε. εκ: ηνλ αλσηέξσ παξάγνληα φηαλ ην δείγκα επεθηάζεθε απφ επίπεδν Ννκνχ ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο άιιαμε ην απνηέιεζκα. Χο παξάγνληεο πνπ ην επεξέαζαλ εληνπίδνληαη: α. Σν πνζνζηφ επί % ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα ηαηξψλ ήηαλ αξθεηά ρακειφ κε απνηέιεζκα λα ην επεξέαζε. β. Ζ ζχλζεζε ηνπ δείγκαηνο (ηαηξνί- λνζειεπηέο ) ρσξίο ηελ παξνπζία ησλ ινηπψλ εξγαδνκέλσλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαίλεηαη λα έρεη ηδηαίηεξν βάξνο. Η αλάιπζε θαηά λνζνθνκείν (πάξηε Μνιάνη) ζην ζπλνιηθό δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηέιεζκα: Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν ηξεηο παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» Μνιάνη> πάξηε Δξκελεία Απφ ηα αλσηέξσ, πξνθχπηεη φηη ην Ννζνθνκείν Μνιάσλ ζα πξέπεη λα δψζεη βαξχηεηα ψζηε λα ελζαξξχλεη θαη λα επηβξαβεχεη ηελ θαιή απφδνζε ησλ ππαιιήισλ ηνπ πξνθεηκέλνπ λα ην εηζπξάμνπλ θαη λα αλέβεη ν δείθηεο ηθαλνπνίεζεο. «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» πάξηε> Μνιάνη Οη εξγαδφκελνη ζην Ννζνθνκείν Μνιάσλ πηζηεχνπλ ζηελ εμέιημε ηεο εξγαζίαο πεξηζζφηεξν απφ φηη ζην Ννζνθνκείν ηεο πάξηεο θαη απηφ είλαη ινγηθφ, δηφηη ζε έλα κηθξφ λνζνθνκείν ππνζηειερσκέλν θαη ραξαθηεξηζκέλν σο άγνλν (πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη ε πνιηηεία επηδνηεί κε επηπιένλ θίλεηξα ηνπο εξγαδφκελνπο ηαηξνχο πνπ ην ζηειερψλνπλ), δίλεη κεγαιχηεξεο επθαηξίεο γηα αλάπηπμε θαξηέξαο θαη επαγγεικαηηθήο εμέιημεο. 138

139 ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΤΓΙΔΙΝΗ (HYGIENE FACTORS) «Ζ αζθάιεηα θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο» Μνιάνη> πάξηε Δδψ ζα κπνξνχζακε λα αλαθέξνπκε αθελφο κελ φηη αμηνζεκείσην εχξεκα απνηειεί ε ηάζε πνπ εκθαλίδεηαη ζηνπο εξγαδφκελνπο φηη επηδεηνχλ θαιχηεξεο ζπλζήθεο εξγαζίαο (ρψξνη-εμνπιηζκφο-εμαεξηζκφο θιπ), δεδνκέλνπ φηη ην Ννζνθνκείν Μνιάσλ ζε ζρέζε κε ην Ννζνθνκείν ηεο πάξηεο ππεξηεξεί ζε θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο θαη μελνδνρεηαθφ εμνπιηζκφ έλαληη ηεο πάξηεο ιφγσ παιαηφηεηαο θαη παξφια απηά νη εξγαδφκελνη εκθαλίδνπλ ρακειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο, πνπ ίζσο ππνδειψλεη φηη ην πεξηβάιινλ σζεί ηνπο εξγαδφκελνπο γηα απαηηήζεηο θαη δηαξθή βειηίσζε ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο. Δλψ ζην Ννζνθνκείν ηεο πάξηεο δελ εθθξάδεηαη έληνλα απηφ γηαηί ίζσο λα έρεη επηδξάζεη ζηνπο εξγαδφκελνπο (ην ζχλδξνκν ηνπ παιαηνχ θηηξίνπ), πξάγκα πνπ ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη αληηθείκελν κειέηεο γηα ηε ζηάζε απηή, αθεηέξνπ δε γηα ην Ννζνθνκείν Μνιάσλ βάζεη ησλ επξεκάησλ πξνθχπηεη φηη ην Ννζνθνκείν ζα πξέπεη λα επαηζζεηνπνηήζεη θαη λα παξαθηλήζεη ηνπο εξγαδφκελνπο φηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε θαη νη λέεο ηερλνινγίεο απνηεινχλ ηε βάζε θαη είλαη εξγαιεία γηα ηελ θαιή απφδνζε θαη ην ζπλνιηθφ παξαγφκελν έξγν ηνπ Ννζνθνκείνπ. Η αλάιπζε θαηά ειηθία (έσο 25 εηώλ, εηώλ, εηώλ, εηώλ, 56 θαη άλσ εηώλ) ζην ζπλνιηθό δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηειέζκαηα: Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν πέληε παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» ην έσο 25 εηψλ < ην εηψλ Οη κηθξφηεξνη ζε ειηθία έσο 25 εηψλ, εθθξάδνπλ ζε κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηελ αηζηνδνμία θαη ηελ πξνζδνθία γηα επαγγεικαηηθή εμέιημε ζε ζρέζε κε απηνχο ηεο κεγαιχηεξεο ειηθίαο θαη δείρλνπλ ηελ ηάζε φηη ζα πξέπεη ε πνηνηηθή εξγαζία θαη θαηλνηνκία λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο ή εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ. «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» ην εηψλ > ην εηψλ Σα αλσηέξσ επξήκαηα είλαη θαη αλακελφκελα δηφηη αλ ζηελ ειηθία ησλ εηψλ, νη εξγαδφκελνη κπνξεί λα πξνζδνθνχλ επαγγεικαηηθή εμέιημε, ε ειηθία ησλ εηψλ 139

140 είλαη ε ειηθία φπνπ ν ππάιιεινο έρεη θάλεη θαξηέξα θαη έρεη ήδε βηψζεη ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα ηεο παξαγσγηθήο εξγαζίαο ηνπ θαη έρεη βηψζεη ηελ ππεξεζηαθή ηνπ εμέιημε. Δλψ έρεη ν ίδηνο αληηιεθζεί φηη ε γλσζηνπνίεζε εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο ζηελ εξγαζία έρεη νθέιε. ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΤΓΙΔΙΝΗ (HYGIENE FACTORS) «Σν θχξνο, ε δηνίθεζε θαη ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» ην έσο 25 εηψλ < ην εηψλ Οη εξγαδφκελνη έσο 25 εηψλ είλαη νη εξγαδφκελνη πνπ είλαη λένη ζηελ εξγαζία, έρνπλ έιζεη κε ηδέεο, αμίεο, ηδαληθά πνπ ην ζχλδξνκν ηνπ δεκνζίνπ ππαιιήινπ δελ έρεη επηδξάζεη θαηαιπηηθά επάλσ ηνπο, γη απηφ εκθαλίδνληαη λα εκπηζηεχνληαη ηε δηνίθεζε πην πνιχ, λα αηζζάλνληαη πεξηζζφηεξν πεξήθαλνη γηα ην λνζνθνκείν πνπ εξγάδνληαη θαη λα έρνπλ πεξηζζφηεξε ελεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηφρνπο. Άξα παξνπζηάδνπλ πςειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο. «Σν θχξνο, ε δηνίθεζε θαη ε πνιηηηθή ηνπ νξγαληζκνχ» ην έσο 25 εηψλ <ην εηψλ Ζ ειηθία ησλ εηψλ παξνπζηάδεη ρακειφηεξε ηθαλνπνίεζε, άξα ζα πξέπεη λα δνζεί έκθαζε ηφζν ζηελ εζηθή ηθαλνπνίεζε ηνπ εξγαδφκελνπ απφ ηνλ θνξέα εξγαζίαο ηνπ, ηφζν ζην θιίκα εκπηζηνζχλεο κε ηελ Γηνίθεζε, φζν θαη γηα ηελ ελεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ. Μία ζεηξά θηλήηξσλ πνπ ζα έρεη ζηφρν ηελ επαηζζεηνπνίεζε, ηελ παξαθίλεζε, ηελ ελεκέξσζε θαη ηελ βειηίσζε ηεο ζπλεξγαζίαο κε ηελ Γηνίθεζε ζα κπνξνχζε λα είρε ζεηηθά απνηειέζκαηα γηα ηελ θαηεγνξία ηεο ειηθίαο απηήο (εκεξίδεο- επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα-δηαξθή εζσηεξηθή ελεκέξσζε θιπ) «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» ην έσο 25 εηψλ < ην εηψλ Σν αλσηέξσ εχξεκα ζα κπνξνχζε λα ζηεξηρζεί ζε δχν ππνζέζεηο: α) Ή ιφγσ ειηθίαο απνξξέεη ζεβαζκφο ζηε ζρέζε Τπάιιεινπ-Πξντζηακέλνπ θαη θαη επέθηαζε, εκπηζηνζχλε θαη απνδνρή ηεο θαζνδήγεζεο ησλ ζπκβνπιψλ θαη ησλ απνθάζεψλ ηνπο θαη β) ιφγσ ηεο έιιεηςεο πείξαο θαη εκπεηξίαο δελ είλαη ζε ζέζε λα θξίλνπλ θαη λα εθηηκήζνπλ ηελ νξζφηεηα ή κε ησλ ζπκβνπιψλ, ησλ νδεγηψλ θαη ησλ θαηεπζχλζεσλ πνπ ιακβάλνπλ. ε θάζε πεξίπησζε φκσο, παξνπζηάδνπλ πςειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο ζηνλ παξάγνληα απηφ ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία ησλ εηψλ «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» 140

141 ην εηψλ > ην εηψλ Δδψ δηαπηζηψλνπκε φηη ε πιένλ παξαγσγηθή ησλ εηψλ παξνπζηάδεη ρακειή ηθαλνπνίεζε ζηελ επίβιεςε θαη επνπηεία, ε νπνία πξνθχπηεη ζηελ ελδηάκεζε απηή ειηθία, ε νπνία αθελφο κελ δηαηεξεί ραξαθηεξηζηηθά φπσο ηε δπλακηθφηεηα θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα κηθξφηεξσλ ειηθηψλ, αθεηέξνπ δε έρεη απνθηήζεη εκπεηξία θαη ηθαλφηεηεο πνπ πηζαλφλ λα πηζηεχνπλ φηη είλαη ζε ζέζε λα θξίλνπλ ηηο νπνηεζδήπνηε ζπκβνπιέο, νδεγίεο, θαηεπζχλζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ηνπο. Δλψ ζε αληίζεζε ε ειηθία ησλ εηψλ πνπ έρεη ήδε αλέιζεη ηα ζθαιηά ηεο ηεξαξρίαο θαη κεηέρεη ε ίδηα ζηα φξγαλα θαη ζηα θέληξα ιήςεο απνθάζεσλ παξνπζηάδεη κεγαιχηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο. «Ζ αζθάιεηα θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο» ην εηψλ > ην εηψλ Ζ ειηθία ησλ εηψλ εκθαλίδεηαη λα ιεηηνπξγεί βησκαηηθά δηφηη έρεη απφ ηελ εκπεηξία ηεο απνθνκίζεη φηη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο είλαη κείδνλνο ραξαθηήξα, ε δηα βίνπ εθπαίδεπζε θαη νη λέεο ηερλνινγίεο απνηεινχλ ρξήζηκα εξγαιεία γηα ηελ αληηκεηψπηζε δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζεκάησλ. «Ζ αζθάιεηα θαη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο» ην εηψλ > ην εηψλ Ζ ειηθία ησλ εηψλ εκθαλίδεηαη λα ιεηηνπξγεί βησκαηηθά δηφηη έρεη απφ ηελ εκπεηξία ηεο απνθνκίζεη φηη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο είλαη κείδνλνο ραξαθηήξα, ε δηα βίνπ εθπαίδεπζε θαη νη λέεο ηερλνινγίεο απνηεινχλ ρξήζηκα εξγαιεία γηα ηελ αληηκεηψπηζε δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζεκάησλ δηφηη ζίγνπξα θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο επαγγεικαηηθήο ηνπο θαξηέξαο έρνπλ ζπλεηδεηνπνηήζεη ηελ ρξεζηκφηεηα ησλ εξγαιείσλ απηψλ. ε απηφ ην ζεκείν ζπλνςίδνληαο, παξαηεξνχκε φηη ε ειηθία ησλ εηψλ δηαηεξεί ην πξνβάδηζκα δειψλνληαο κε ηε ζπκπεξηθνξά ηεο φηη ηα βηψκαηα θαη νη εκπεηξίεο πνπ απνθφκηζαλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ εηψλ εξγαζίαο ηνπο, ηνπο έδσζαλ ηελ γλψζε αθελφο κελ νη εξγαζηαθέο ζπλζήθεο θαη ε δηα βίνπ εθπαίδεπζε είλαη ην θιεηδί γηα επηηπρή θαξηέξα θαη αληηκεηψπηζε ησλ δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζεκάησλ. «Οη πξνζσπηθέο θαη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ζηνλ νξγαληζκφ» ην εηψλ > ην εηψλ Ζ ειηθία ησλ εηψλ είλαη κία ψξηκε ειηθία πνπ επηδεηά ηνλ ζεβαζκφ, ην πλεχκα ζπλεξγαζίαο θαη δειψλεη πςειφηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία ησλ εηψλ, πνπ εκθαλίδνληαη λα κελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηνλ ηξφπν πνπ ηνπο 141

142 αληηκεησπίδνπλ νη πξντζηάκελνί ηνπο, ηε ζπλεξγαζία ηνπο κε ηα άιια ηκήκαηα θαη ηνπο εξγαδφκελνπο ηνπ Ννζνθνκείνπ. «Οη πξνζσπηθέο θαη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ζηνλ νξγαληζκφ» ην εηψλ > ην εηψλ Ζ ειηθία ησλ εηψλ είλαη κία ψξηκε ειηθία πνπ επηδεηά ηνλ ζεβαζκφ, ην πλεχκα ζπλεξγαζίαο θαη δειψλεη πςειφηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία ησλ εηψλ, πνπ εκθαλίδνληαη λα κελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηνλ ηξφπν πνπ ηνπο αληηκεησπίδνπλ νη πξντζηάκελνί ηνπο, ηε ζπλεξγαζία ηνπο κε ηα άιια ηκήκαηα θαη ηνπο εξγαδφκελνπο ηνπ Ννζνθνκείνπ. Καη εδψ εμαθνινπζεί λα εκθαλίδεηαη ην θαηλφκελν, νη λεφηεξεο ειηθίεο λα εθθξάδνπλ φηη δελ απνιακβάλνπλ ηνλ ζεβαζκφ θαη ηελ πξέπνπζα αληηκεηψπηζε απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπο, φηη ζα ήζειαλ λα επηθξαηεί έλα πλεχκα θαιχηεξεο επηθνηλσλίαο θαη φηη αηζζάλνληαη ηελ αλάγθε επηθνηλσλίαο κε άιια ζπλεξγαδφκελα ηκήκαηα ηνπ λνζνθνκείνπ, γηα ηελ βειηίσζε ηνπ ρξφλνπ εξγαζίαο Η αλάιπζε θαηά θαηεγνξία εθπαίδεπζεο ( ππνρξεσηηθή, δεπηεξνβάζκηα, ηξηηνβάζκηα, κεηαπηπρηαθή ) ζην ζπλνιηθό δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηειέζκαηα: Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν ηξείο παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» δεπηεξνβάζκηα < ηξηηνβάζκηα ε απηφ ηνλ παξάγνληα ηθαλνπνίεζεο δηαπηζηψλεηαη φηη ε θαηεγνξία εθπαίδεπζεο δεπηεξνβάζκηα πηζηεχεη φηη αλαγλσξίδεη ηελ πξνζπάζεηα ηεο θαη επηβξαβεχεηαη ε θαιή ηνπο απφδνζε ζηελ εξγαζία ζε ζρέζε κε ηελ ηξηηνβάζκηα. Δδψ ζεσξεηηθά ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη ε ρακειφηεξε εθπαηδεπηηθή βαζκίδα είλαη ηθαλνπνηεκέλε απφ ηελ αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο ζε ζρέζε κε ηελ ηξηηνβάζκηα θαη απηφ δηφηη κπνξεί νη απαηηήζεηο αλαγλψξηζεο λα είλαη ρακειφηεξεο ζε ζρέζε κε ηελ ηξηηνβάζκηα πνπ ε ίδηα θαη ε ίζε ζπκπεξηθνξά κεηαμχ ηνπο λα κελ πξνζιακβάλεηαη ην ίδην απφ ηηο δχν θαηεγνξίεο εθπαίδεπζεο. «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» ππνρξεσηηθή < δεπηεξνβάζκηα ε απηφ ηνλ παξάγνληα παξνπζηάδεη κεγαιχηεξν κέζν φξν απφ ηελ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε πξάγκα πνπ ζεκαίλεη ε ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε εθθξάδεη πην έληνλα ηελ 142

143 επηζπκία λα πξηκνδνηείηε ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε εξγαζία, πξνζδνθά φηη ε παξαγσγηθή εξγαζία ζα επηθέξεη απνηειέζκαηα ζηελ ππεξεζηαθή ηνπ εμέιημε θαη έρεη αλάγθε αλαγλψξηζεο εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ δειψλνληαο φηη ζα πξέπεη ε δεκηνπξγηθφηεηα θαη ε πνηνηηθή εξγαζία λα πηζηνπνηνχληαη. ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΤΓΙΔΙΝΗ (HYGIENE FACTORS) «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» ππνρξεσηηθή < δεπηεξνβάζκηα Ζ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε είλαη γεγνλφο φηη πζηεξεί ζε γλψζε εμεηδηθεπκέλε κε απνηέιεζκα ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο λα απνδεηά, λα απνδέρεηαη θαη λα επηδεηά ηελ επίβιεςε θαη ηελ επνπηεία. ζν αλεβαίλεη ην επίπεδν εθπαίδεπζεο παξνπζηάδεη ν ππάιιεινο ηελ ηάζε λα θηιηξάξεη ηηο απνθάζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ηνπ,λα κελ επηζπκεί ηνλ πςειφ βαζκφ επνπηείαο θαη λα εμεηάδεη ηνλ ξφιν ηνπ ζπληνληζκνχ θαη ηεο θαζνδήγεζεο. «Ζ επίβιεςε θαη επνπηεία» ππνρξεσηηθή < ηξηηνβάζκηα Ζ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε είλαη γεγνλφο φηη πζηεξεί ζε γλψζε εμεηδηθεπκέλε κε απνηέιεζκα ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο λα απνδεηά, λα απνδέρεηαη θαη λα επηδεηά ηελ επίβιεςε θαη ηελ επνπηεία. ζν αλεβαίλεη ην επίπεδν εθπαίδεπζεο παξνπζηάδεη ν ππάιιεινο ηελ ηάζε λα θηιηξάξεη ηηο απνθάζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ηνπ,λα κελ επηζπκεί ηνλ πςειφ βαζκφ επνπηείαο θαη λα εμεηάδεη ηνλ ξφιν ηνπ ζπληνληζκνχ θαη ηεο θαζνδήγεζεο. Η αλάιπζε θαηά επάγγεικα ( ηαηξνί, λνζειεπηέο ) ζην ζπλνιηθό δείγκα καο έδσζε ην εμήο απνηειέζκαηα : Απφ ηνπο δέθα παξάγνληεο κφλν ηξεηο παξάγνληεο είλαη ζηαηηζηηθά κεηξήζηκνη ζε επίπεδν άλσ ηνπ 5% ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΗ-ΤΠΟΚΙΝΗΗ (MOTIVATORS FACTOR) «Αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο» ηαηξνί > λνζειεπηέο Οη ηαηξνί παξνπζηάδνληαο κεγαιχηεξν κέζν φξν απφ ηνπο λνζειεπηέο νπζηαζηηθά 143

144 εκθαλίδνληαη λα πηζηεχνπλ φηη ε δηνίθεζε ηνπ λνζνθνκείνπ δελ αλαγλσξίδεη θαη δελ επηβξαβεχεη ηελ θαιή ηνπο απφδνζε ζε αληίζεζε κε ηνπο λνζειεπηέο νη νπνίνη πηζηεχνπλ φηη ε δηνίθεζε αλαγλσξίδεη ηελ πξνζπάζεηα ηνπο γηα ην έξγν πνπ επηηεινχλ. ην ζεκείν απηφ ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη ε αληξηθή θνηλφηεηα επηδεηεί κεγαιχηεξε αλαγλψξηζε γηα ηελ πξνζθνξά ηνπο θαη ηελ θαιή ηνπο απφδνζε απφ ηελ δηνίθεζε. Δθηηκνχλ φηη ην παξαγφκελν έξγν ηνπο δελ ηπγράλεη ηνπ βαζκνχ αλαγλψξηζεο πνπ επηζπκνχλ, ελψ αληίζεηα νη λνζειεπηέο πηζηεχνπλ φηη αλαγλσξίδεηαη ζε ζρέζε κε ηνπο ηαηξνχο πεξηζζφηεξν ε εξγαζία πνπ πξνζθέξνπλ. «Δμέιημε ζηελ εξγαζία θαη πξνζσπηθή αλάπηπμε» ηαηξνί < λνζειεπηέο. ηελ εμέιημε, ζηελ εξγαζία θαη ζηελ πξνζσπηθή αλάπηπμε νη ηαηξνί έλαληη ησλ λνζειεπηψλ παξνπζηάδνπλ ζεηηθή ζηάζε θαη αληίιεςε θαη απηφ πηζηεχσ φηη είλαη αλακελφκελν δηφηη ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε πξσηνβνπιία είλαη παξάγνληεο πνπ παίδνπλ ξφιν ζε ηη βαζκφ ν εξγαδφκελνο ηαηξφο ζα έρεη απνηειέζκαηα ζηελ ππεξεζηαθή ηνπ εμέιημε. Θα ήζειε λα πξηκνδνηείηε πεξηζζφηεξν απφ φηη ν λνζειεπηήο ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε πξσηνβνπιία. Έρεη ηελ ηάζε θαη επηζπκεί ε δεκηνπξγηθφηεηα ε πνηνηηθή εξγαζία θαη ε θαηλνηνκία λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ, δηφηη πξνζδνθά ηελ πξνζσπηθή θαη επαγγεικαηηθή αλάπηπμε ηνπ. 9.4 πκπεξάζκαηα Σν Ννζνθνκείν Μνιάσλ ζα πξέπεη λα δψζεη βαξχηεηα ψζηε λα ελζαξξχλεη θαη λα επηβξαβεχεη ηελ θαιή απφδνζε ησλ ππαιιήισλ ηνπ πξνθεηκέλνπ λα ην εηζπξάμνπλ θαη λα αλέβεη ν δείθηεο ηθαλνπνίεζεο. Οη εξγαδφκελνη ζην Ννζνθνκείν Μνιάσλ πηζηεχνπλ ζηελ εμέιημε ηεο εξγαζίαο πεξηζζφηεξν απφ φηη ζην Ννζνθνκείν ηεο πάξηεο θαη απηφ είλαη ινγηθφ, δηφηη ζε έλα κηθξφ λνζνθνκείν ππνζηειερσκέλν θαη ραξαθηεξηζκέλν σο άγνλν (πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη ε πνιηηεία επηδνηεί κε επηπιένλ θίλεηξα ηνπο εξγαδφκελνπο ηαηξνχο πνπ ην ζηειερψλνπλ ) δίλεη κεγαιχηεξεο επθαηξίεο γηα αλάπηπμε θαξηέξαο θαη επαγγεικαηηθήο εμέιημεο. Αμηνζεκείσην εχξεκα απνηειεί ε ηάζε πνπ εκθαλίδεηαη ζηνπο εξγαδφκελνπο φηη επηδεηνχλ θαιχηεξεο ζπλζήθεο εξγαζίαο (ρψξνη-εμνπιηζκφο- 144

145 εμαεξηζκφο θιπ), δεδνκέλνπ φηη ην Ννζνθνκείν Μνιάσλ ζε ζρέζε κε ην Ννζνθνκείν ηεο πάξηεο ππεξηεξεί ζε θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο θαη μελνδνρεηαθφ εμνπιηζκφ έλαληη ηεο πάξηεο ιφγσ παιαηφηεηαο θαη παξφια απηά νη εξγαδφκελνη εκθαλίδνπλ ρακειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο, πνπ ίζσο ππνδειψλεη φηη ην πεξηβάιινλ σζεί ηνπο εξγαδφκελνπο γηα απαηηήζεηο θαη δηαξθή βειηίσζε ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο. Δλψ ζην Ννζνθνκείν ηεο πάξηεο δελ εθθξάδεηαη έληνλα απηφ γηαηί ίζσο λα έρεη επηδξάζεη ζηνπο εξγαδφκελνπο (ην ζχλδξνκν ηνπ παιαηνχ θηηξίνπ), πξάγκα πνπ ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη αληηθείκελν κειέηεο γηα ηε ζηάζε απηή, αθεηέξνπ δε γηα ην Ννζνθνκείν Μνιάσλ βάζεη ησλ επξεκάησλ πξνθχπηεη φηη ην Ννζνθνκείν ζα πξέπεη λα επαηζζεηνπνηήζεη θαη λα παξαθηλήζεη ηνπο εξγαδφκελνπο φηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε θαη νη λέεο ηερλνινγίεο απνηεινχλ ηε βάζε θαη είλαη εξγαιεία γηα ηελ θαιή απφδνζε θαη ην ζπλνιηθφ παξαγφκελν έξγν ηνπ Ννζνθνκείνπ. Οη κηθξφηεξνη ζε ειηθία έσο 25 εηψλ, εθθξάδνπλ ζε κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηελ αηζηνδνμία θαη ηελ πξνζδνθία γηα επαγγεικαηηθή εμέιημε ζε ζρέζε κε απηνχο ηεο κεγαιχηεξεο ειηθίαο θαη δείρλνπλ ηελ ηάζε φηη ζα πξέπεη ε πνηνηηθή εξγαζία θαη θαηλνηνκία λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο ή εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ. ηελ ειηθία ησλ εηψλ, νη εξγαδφκελνη κπνξεί λα πξνζδνθνχλ επαγγεικαηηθή εμέιημε, ε ειηθία ησλ εηψλ είλαη ε ειηθία φπνπ ν ππάιιεινο έρεη θάλεη θαξηέξα θαη έρεη ήδε βηψζεη ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα ηεο παξαγσγηθήο εξγαζίαο ηνπ θαη έρεη βηψζεη ηελ ππεξεζηαθή ηνπ εμέιημε. Δλψ έρεη ν ίδηνο αληηιεθζεί φηη ε γλσζηνπνίεζε εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο ζηελ εξγαζία έρεη νθέιε. Οη εξγαδφκελνη έσο 25 εηψλ είλαη νη εξγαδφκελνη πνπ είλαη λένη ζηελ εξγαζία, έρνπλ έιζεη κε ηδέεο, αμίεο, ηδαληθά πνπ ην ζχλδξνκν ηνπ δεκνζίνπ ππαιιήινπ δελ έρεη επηδξάζεη θαηαιπηηθά επάλσ ηνπο, γη απηφ εκθαλίδνληαη λα εκπηζηεχνληαη ηε δηνίθεζε πην πνιχ, λα αηζζάλνληαη πεξηζζφηεξν πεξήθαλνη γηα ην λνζνθνκείν πνπ εξγάδνληαη θαη λα έρνπλ πεξηζζφηεξε ελεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηφρνπο. Άξα παξνπζηάδνπλ πςειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο. Ζ ειηθία ησλ εηψλ παξνπζηάδεη ρακειφηεξε ηθαλνπνίεζε, άξα ζα πξέπεη λα δνζεί έκθαζε ηφζν ζηελ εζηθή ηθαλνπνίεζε ηνπ εξγαδφκελνπ απφ 145

146 ηνλ θνξέα εξγαζίαο ηνπ, ηφζν ζην θιίκα εκπηζηνζχλεο κε ηελ Γηνίθεζε, φζν θαη γηα ηελ ελεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ. Μία ζεηξά θηλήηξσλ πνπ ζα έρεη ζηφρν ηελ επαηζζεηνπνίεζε, ηελ παξαθίλεζε, ηελ ελεκέξσζε θαη ηελ βειηίσζε ηεο ζπλεξγαζίαο κε ηελ Γηνίθεζε ζα κπνξνχζε λα είρε ζεηηθά απνηειέζκαηα γηα ηελ θαηεγνξία ηεο ειηθίαο απηήο (εκεξίδεο- επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα-δηαξθή εζσηεξηθή - Οη εξγαδφκελνη έσο 25 εηψλ είλαη νη εξγαδφκελνη πνπ είλαη λένη ζηελ εξγαζία εκπηζηεχνληαη πεξηζζφηεξν απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπο. Σν αλσηέξσ εχξεκα ζα κπνξνχζε λα ζηεξηρζεί ζε δχν ππνζέζεηο: α) Ή ιφγσ ειηθίαο απνξξέεη ζεβαζκφο ζηε ζρέζε Τπάιιεινπ- Πξντζηακέλνπ θαη θαη επέθηαζε, εκπηζηνζχλε θαη απνδνρή ηεο θαζνδήγεζεο ησλ ζπκβνπιψλ θαη ησλ απνθάζεψλ ηνπο θαη β) ιφγσ ηεο έιιεηςεο πείξαο θαη εκπεηξίαο δελ είλαη ζε ζέζε λα θξίλνπλ θαη λα εθηηκήζνπλ ηελ νξζφηεηα ή κε ησλ ζπκβνπιψλ, ησλ νδεγηψλ θαη ησλ θαηεπζχλζεσλ πνπ ιακβάλνπλ. ε θάζε πεξίπησζε φκσο, παξνπζηάδνπλ πςειφηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο ζηνλ παξάγνληα απηφ ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία ησλ εηψλ Ζ ειηθία ησλ εηψλ παξνπζηάδεη ρακειή ηθαλνπνίεζε ζηελ επίβιεςε θαη επνπηεία, ε νπνία πξνθχπηεη ζηελ ελδηάκεζε απηή ειηθία, ε νπνία αθελφο κελ δηαηεξεί ραξαθηεξηζηηθά φπσο ηε δπλακηθφηεηα θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα κηθξφηεξσλ ειηθηψλ, αθεηέξνπ δε έρεη απνθηήζεη εκπεηξία θαη ηθαλφηεηεο πνπ πηζαλφλ λα πηζηεχνπλ φηη είλαη ζε ζέζε λα θξίλνπλ ηηο νπνηεζδήπνηε ζπκβνπιέο, νδεγίεο, θαηεπζχλζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ηνπο. Δλψ ζε αληίζεζε ε ειηθία ησλ εηψλ πνπ έρεη ήδε αλέιζεη ηα ζθαιηά ηεο ηεξαξρίαο θαη κεηέρεη ε ίδηα ζηα φξγαλα θαη ζηα θέληξα ιήςεο απνθάζεσλ παξνπζηάδεη κεγαιχηεξν δείθηε ηθαλνπνίεζεο. Ζ ειηθία ησλ εηψλ εκθαλίδεηαη λα ιεηηνπξγεί βησκαηηθά δηφηη έρεη απφ ηελ εκπεηξία ηεο απνθνκίζεη φηη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο είλαη κείδνλνο ραξαθηήξα, ε δηα βίνπ εθπαίδεπζε θαη νη λέεο ηερλνινγίεο απνηεινχλ ρξήζηκα εξγαιεία γηα ηελ αληηκεηψπηζε δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζεκάησλ δηφηη ζίγνπξα θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο επαγγεικαηηθήο ηνπο θαξηέξαο έρνπλ ζπλεηδεηνπνηήζεη ηελ ρξεζηκφηεηα ησλ Ζ ειηθία ησλ εηψλ εκθαλίδεηαη λα ιεηηνπξγεί βησκαηηθά δηφηη έρεη απφ ηελ εκπεηξία ηεο απνθνκίζεη φηη νη ζπλζήθεο εξγαζίαο είλαη κείδνλνο ραξαθηήξα, ε δηα βίνπ εθπαίδεπζε θαη νη λέεο ηερλνινγίεο απνηεινχλ ρξήζηκα 146

147 εξγαιεία γηα ηελ αληηκεηψπηζε δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζεκάησλ δηφηη ζίγνπξα θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο επαγγεικαηηθήο ηνπο θαξηέξαο έρνπλ ζπλεηδεηνπνηήζεη ηελ ρξεζηκφηεηα ησλ εξγαιείσλ απηψλ. πλνςίδνληαο, παξαηεξνχκε φηη ε ειηθία ησλ εηψλ δηαηεξεί ην πξνβάδηζκα δειψλνληαο κε ηε ζπκπεξηθνξά ηεο φηη ηα βηψκαηα θαη νη εκπεηξίεο πνπ απνθφκηζαλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ εηψλ εξγαζίαο ηνπο, ηνπο έδσζαλ ηελ γλψζε αθελφο κελ νη εξγαζηαθέο ζπλζήθεο θαη ε δηα βίνπ εθπαίδεπζε είλαη ην θιεηδί γηα επηηπρή θαξηέξα θαη αληηκεηψπηζε ησλ δχζθνισλ εξγαζηαθψλ ζεκάησλ. Ζ ειηθία ησλ εηψλ είλαη κία ψξηκε ειηθία πνπ επηδεηά ηνλ ζεβαζκφ, ην πλεχκα ζπλεξγαζίαο θαη δειψλεη πςειφηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία ησλ εηψλ, πνπ εκθαλίδνληαη λα κελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηνλ ηξφπν πνπ ηνπο αληηκεησπίδνπλ νη πξντζηάκελνί ηνπο, ηε ζπλεξγαζία ηνπο κε ηα άιια ηκήκαηα θαη ηνπο εξγαδφκελνπο ηνπ Ννζνθνκείνπ. Ζ ειηθία ησλ εηψλ είλαη κία ψξηκε ειηθία πνπ επηδεηά ηνλ ζεβαζκφ, ην πλεχκα ζπλεξγαζίαο θαη δειψλεη πςειφηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία ησλ εηψλ, πνπ εκθαλίδνληαη λα κελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηνλ ηξφπν πνπ ηνπο αληηκεησπίδνπλ νη πξντζηάκελνί ηνπο, ηε ζπλεξγαζία ηνπο κε ηα άιια ηκήκαηα θαη ηνπο εξγαδφκελνπο ηνπ Ννζνθνκείνπ. Καη εδψ εμαθνινπζεί λα εκθαλίδεηαη ην θαηλφκελν, νη λεφηεξεο ειηθίεο λα εθθξάδνπλ φηη δελ απνιακβάλνπλ ηνλ ζεβαζκφ θαη ηελ πξέπνπζα αληηκεηψπηζε απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπο, φηη ζα ήζειαλ λα επηθξαηεί έλα πλεχκα θαιχηεξεο επηθνηλσλίαο θαη φηη αηζζάλνληαη ηελ αλάγθε επηθνηλσλίαο κε άιια ζπλεξγαδφκελα ηκήκαηα ηνπ λνζνθνκείνπ, γηα ηελ βειηίσζε ηνπ ρξφλνπ εξγαζίαο. Ζ θαηεγνξία εθπαίδεπζεο δεπηεξνβάζκηα πηζηεχεη φηη αλαγλσξίδεη ηελ πξνζπάζεηα ηεο θαη επηβξαβεχεηαη ε θαιή ηνπο απφδνζε ζηελ εξγαζία ζε ζρέζε κε ηελ ηξηηνβάζκηα. Δδψ ζεσξεηηθά ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη ε ρακειφηεξε εθπαηδεπηηθή βαζκίδα είλαη ηθαλνπνηεκέλε απφ ηελ αλαγλψξηζε ηεο πξνζπάζεηαο ζε ζρέζε κε ηελ ηξηηνβάζκηα θαη απηφ δηφηη κπνξεί νη απαηηήζεηο αλαγλψξηζεο λα είλαη ρακειφηεξεο ζε ζρέζε κε ηελ ηξηηνβάζκηα πνπ ε ίδηα θαη ε ίζε ζπκπεξηθνξά κεηαμχ ηνπο λα κελ πξνζιακβάλεηαη ην ίδην 147

148 απφ ηηο δχν θαηεγνξίεο εθπαίδεπζεο. Ζ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε εθθξάδεη πην έληνλα ηελ επηζπκία λα πξηκνδνηείηε ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε εξγαζία, πξνζδνθά φηη ε παξαγσγηθή εξγαζία ζα επηθέξεη απνηειέζκαηα ζηελ ππεξεζηαθή ηνπ εμέιημε θαη έρεη αλάγθε αλαγλψξηζεο εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ δειψλνληαο φηη ζα πξέπεη ε δεκηνπξγηθφηεηα θαη ε πνηνηηθή εξγαζία λα πηζηνπνηνχληαη. Ζ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε είλαη γεγνλφο φηη πζηεξεί ζε γλψζε εμεηδηθεπκέλε κε απνηέιεζκα ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο λα απνδεηά, λα απνδέρεηαη θαη λα επηδεηά ηελ επίβιεςε θαη ηελ επνπηεία. ζν αλεβαίλεη ην επίπεδν εθπαίδεπζεο παξνπζηάδεη ν ππάιιεινο ηελ ηάζε λα θηιηξάξεη ηηο απνθάζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ηνπ,λα κελ επηζπκεί ηνλ πςειφ βαζκφ επνπηείαο θαη λα εμεηάδεη ηνλ ξφιν ηνπ ζπληνληζκνχ θαη ηεο θαζνδήγεζεο. Ζ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε είλαη γεγνλφο φηη πζηεξεί ζε γλψζε εμεηδηθεπκέλε κε απνηέιεζκα ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο λα απνδεηά, λα απνδέρεηαη θαη λα επηδεηά ηελ επίβιεςε θαη ηελ επνπηεία. ζν αλεβαίλεη ην επίπεδν εθπαίδεπζεο παξνπζηάδεη ν ππάιιεινο ηελ ηάζε λα θηιηξάξεη ηηο απνθάζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ηνπ λα κελ επηζπκεί ηνλ πςειφ βαζκφ επνπηείαο θαη λα εμεηάδεη ηνλ ξφιν ηνπ ζπληνληζκνχ θαη ηεο θαζνδήγεζεο. Οη ηαηξνί παξνπζηάδνληαο κεγαιχηεξν κέζν φξν απφ ηνπο λνζειεπηέο νπζηαζηηθά εκθαλίδνληαη λα πηζηεχνπλ φηη ε δηνίθεζε ηνπ λνζνθνκείνπ δελ αλαγλσξίδεη θαη δελ επηβξαβεχεη ηελ θαιή ηνπο απφδνζε ζε αληίζεζε κε ηνπο λνζειεπηέο νη νπνίνη πηζηεχνπλ φηη ε δηνίθεζε αλαγλσξίδεη ηελ πξνζπάζεηα ηνπο γηα ην έξγν πνπ επηηεινχλ. ηελ εμέιημε, ζηελ εξγαζία θαη ζηελ πξνζσπηθή αλάπηπμε νη ηαηξνί έλαληη ησλ λνζειεπηψλ παξνπζηάδνπλ ζεηηθή ζηάζε θαη αληίιεςε θαη απηφ πηζηεχσ φηη είλαη αλακελφκελν δηφηη ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε πξσηνβνπιία είλαη παξάγνληεο πνπ παίδνπλ ξφιν ζε ηη βαζκφ ν εξγαδφκελνο ηαηξφο ζα έρεη απνηειέζκαηα ζηελ ππεξεζηαθή ηνπ εμέιημε. Θα ήζειε λα πξηκνδνηείηε πεξηζζφηεξν απφ φηη ν λνζειεπηήο ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε πξσηνβνπιία. Έρεη ηελ ηάζε θαη επηζπκεί ε δεκηνπξγηθφηεηα ε πνηνηηθή εξγαζία θαη ε θαηλνηνκία λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ, δηφηη πξνζδνθά ηελ πξνζσπηθή θαη επαγγεικαηηθή αλάπηπμε ηνπ. Σέινο ε δηαθνξά επί ηνπ ζπλφινπ αλδξψλ γπλαηθψλ ζα κπνξνχζε λα 148

149 εξκελεπηεί φηη νη άλδξεο πηζηεχνπλ φηη δελ αλαγλσξίδεηαη απφ ηελ δηνίθεζε ε θαιή ηνπο απφδνζε. εκ: ηνλ αλσηέξσ παξάγνληα φηαλ ην δείγκα επεθηάζεθε απφ επίπεδν Ννκνχ ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο άιιαμε ην απνηέιεζκα. Χο παξάγνληεο πνπ ην επεξέαζαλ εληνπίδνληαη: α. Σν πνζνζηφ επί % ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα ηαηξψλ ήηαλ αξθεηά ρακειφ. β. Ζ ζχλζεζε ηνπ δείγκαηνο (ηαηξνί- λνζειεπηέο ) ρσξίο ηελ παξνπζία ησλ ινηπψλ εξγαδνκέλσλ ηνπ Ννζνθνκείνπ θαίλεηαη λα έρεη ηδηαίηεξν βάξνο ζηνλ ζπγθεθξηκέλν παξάγνληα. 9.5 Αδύλαηα ζεκεία αλ αδχλαηα ζεκεία ηεο έξεπλαο ζα κπνξνχζακε λα ραξαθηεξίζνπκε ηα θάησζη: Α) Σν πνζνζηφ επί % ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα ηαηξψλ ( ίζσο ην δείγκα ησλ ηαηξψλ λα απνηειεί ιφγσ ηεο ηδηαηηεξφηεηαο ηεο θχζεο ηεο εξγαζίαο ηνπο θαη ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπο δχζθνιν) απ φηη ελδερνκέλσο π.ρ. ησλ δηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ. Β) Σν φηη δηεμήρζε ζε έλαλ Ννκφ. Ίζσο ζε επίπεδν Γ.Τ.Π.Πε., ζε κεγαιχηεξν δείγκα άξα αληηπξνζσπεπηηθφηεξν, λα απαιιαζζφηαλ απφ ηνπηθηζηηθνχο πεξηνξηζκνχο θαη ηδηαηηεξφηεηεο πνπ πηζαλφλ λα εθθξάδνληαη ζε επίπεδν Ννκνχ. Γ) Ζ έξεπλα δηεμήρζε ζε κία πεξίνδν ξεπζηφηεηαο θαη φρη ζηαζεξφηεηαο πξάγκα πνπ ην κεηαβαιιφκελν απηφ πεξηβάιινλ καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη ηα απνηειέζκαηα ηεο παξνχζαο έξεπλαο ζα έρνπλ πηζαλφλ κεηαβιεζεί, ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Αθνχ νη ξαγδαίεο εμειίμεηο, ζα επεξεάζνπλ ζχληνκα θαη άκεζα ηνπο εξγαδφκελνπο, κε απνηέιεζκα λα απαηηείηε θαη ε εθ λένπ, επαλάιεςε θαη επηθαηξνπνίεζε ηεο παξνχζαο έξεπλαο ζπγθξίλνληαο ηα απνηειέζκαηά ηεο. (Πξάγκα πνπ ν ζπγγξαθέαο έρεη πξνγξακκαηίζεη λα πξάμεη). 9.6 Πξνηάζεηο γηα κειινληηθέο έξεπλεο. Πξνηείλνληαη λέεο έξεπλεο πνπ πξνέθπςαλ ζαλ αλάγθεο, κέζα απφ ηελ έξεπλά καο. Α) Ζ Αλάγθε γηα ηελ επαλάιεςε ηεο ίδηαο ηεο εξεπλάο καο κεηά απφ εχινγν ρξνληθφ 149

150 δηάζηεκα ελ φςε αιιαγψλ πνπ έξρνληαη, ηφζν απφ ζεζκηθήο πιεπξάο απφ ην Τπνπξγείν Τγείαο ( Νένο Νφκνο γηα αιιαγή ηνπ θαζεζηψηνο ζηηο Γ.Τ.Πε., έσο θαη ζηαδηαθήο θαηάξγεζεο ηνπο θ.ι.π.). Β) Γηα ην Ννζνθνκείν ηεο πάξηεο κηα έξεπλα γηα ην χλδξνκν ηνπ Παιαηνχ Κηεξίνπ θαη ηηο επηπηψζεηο ζηνπο εξγαδφκελνπο. Γ ) Γηα ηελ αιιαγή ηνπ θαζεζηψηνο αμηνιφγεζεο, ακνηβψλ, θαη εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ ησλ Ηαηξψλ ζηα Ννζνθνκεία ηνπ Δ..Τ. Γ) Γηα ηελ θαηάξηηζε Πξσηνθφιισλ, αμηνιφγεζεο, θαη ειέγρνπ ηνπ παξαγφκελνπ Ηαηξηθνχ έξγνπ ζηα Ννζνθνκεία ηνπ Δ..Τ. Δ) Γηα ηελ ππνθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα απνδνηηθφηεξε, παξαγσγηθφηεξε, & Πνηνηηθφηεξε εξγαζία, ηελ έξεπλα γηα ηελ ζεζκνζέηεζε θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο, ακνηβψλ, θηλήηξσλ. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 10 Η ΔΡΔΤΝΑ ΣΗΝ ΤΓΔΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΠΔΛΟΠΟΝΝΗΟΤ 10.1 Απνηειέζκαηα Ζ έξεπλα πεξηιακβάλεη 572 επαγγεικαηίεο πγείαο 8 Γεκνζίσλ Ννζνθνκείσλ ηνπ ΠΔΤ Πεινπνλλήζνπ ζηνπο νπνίνπο δηελεκήζεζαλ ηα εξσηεκαηνιφγηα. Σν δείγκα απνηειεί ην 27% ηνπ ζπλνιηθνχ ελ ελεξγεία πξνζσπηθνχ ησλ λνζνθνκείσλ κειέηεο θαη πεξίπνπ ην 2,5% ηνπ ζπλνιηθνχ ησλ απαζρνινπκέλσλ ζηα δεκφζηα λνζνθνκεία ηεο ρψξαο. Ζ δπλακηθφηεηα ησλ αλεπηπγκέλσλ θιηλψλ ζηα λνζνθνκεία ηεο κειέηεο θπκαίλεην απφ 63 θιίλεο έσο 321 θιίλεο (κέζνο φξνο 153 θιίλεο), ελψ ην πξνζσπηθφ βάζεη ησλ θαιπκκέλσλ ζέζεσλ εξγαζίαο αλέξρεην απφ 98 άηνκα έσο 663 άηνκα αλά λνζνθνκείν (κέζνο φξνο 284 άηνκα). ην ζεκείν απηφ γίλεηαη ε δηεπθξίληζε φηη θαηά ηελ ρξνληθή πεξίνδν πνπ έγηλε ε δεηγκαηνιεςία ην επξχηεξν νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ ήηαλ ήπην (εθηφο νηθνλνκηθήο 150

151 θξίζεο) άξα θαη ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο παξνπζηάδνπλ πεξηζζφηεξα αληηθεηκεληθά ζηνηρεία ζε ζρέζε κε ην λα γηλφηαλ ε δεηγκαηνιεςία ζηηο κέξεο καο. Οη επαγγεικαηίεο πγείαο πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα αλά Ννζνθνκείν παξνπζηάδνληαη ζην θάησζη ζρήκα 1. (ρήκ. 1. ) Σν εξσηεκαηνιφγην πεξηιακβάλεη δχν(2) ελφηεηεο Πξώηε ελόηεηα Ζ πξψηε ελφηεηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ έρεη ηέζζεξεηο (4) εξσηήζεηο απφ ην Α-Γ, πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ εξγαδνκέλσλ, φπσο ην θχιν, ην επίπεδν εθπαίδεπζεο, ηελ επαγγεικαηηθή θαηεγνξία θαη ηελ ειηθία φπνπ καο έδσζαλ ηα θάησζη απνηειεέζκαηα: - ΦΤΛΟ Σν 74,3% ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο ήηαλ γπλαίθεο ζρήκα

152 (ρήκ. 1. ) - ΗΛΙΚΙΑ Οη πεξηζζφηεξνη εξγαδφκελνη ήηαλ ειηθίαο εηψλ (πνζνζηφ 38,7%) ελψ αθνινπζεί ε ειηθηαθή νκάδα ησλ εηψλ κε πνζνζηφ 29,1%. Σν αληίζηνηρν πνζνζηφ γηα ηνπο λένπο έσο 25 εηψλ αλήιζε ζην 11,6% θαη γηα ηε κεγαιχηεξε ειηθηαθή νκάδα ησλ άλσ ησλ 56 εηψλ ήηαλ κφιηο 4,2%. Σν πνζνζηφ ζηε κέζε ειηθία ησλ εηψλ αλήιζε ζην 16,5%. ζρήκα 2. (ρήκ. 2. ) 152

153 - ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Δπίζεο, ε πιεηνλφηεηα ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο ήηαλ πηπρηνχρνη ΣΔΗ/ΑΔΗ κε πνζνζηφ 53,8% ελψ κεηαπηπρηαθφ ηίηιν θαηείρε κφιηο ην 4,5% ζρήκα 3. (ρήκ. 3. ) - ΔΠΑΓΓΔΛΜΑ Σν 39,8% ησλ ζπκκεηερφλησλ απνηειείην απφ επηζηεκνληθφ/ηαηξηθφ πξνζσπηθφ, ην 34,5% απφ ηερληθφ πξνζσπηθφ θαη ην 24,8% απφ λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ ζρήκα 4. (ρήκ. 4. ) 153

154 10.3 Γεύηεξε ελόηεηα Ζ δεχηεξε ελφηεηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ απαξηίδεηαη απφ είθνζη δχν(22) εξσηήζεηο φπνπ γηα θάζε κηα εξψηεζε πξνέθπςαλ ηα θάησζη απνηειέζκαηα: ηα νπνία παξνπζηάδνληαη ελ ζπλερεία θαηά αχμνπζα ζεηξά εξψηεζεο : Γηα ηελ εξώηεζε 1. ην ζρήκα 1. δηαθξίλεηαη φηη κφιηο ην 14,2% δήισζε φηη δελ αηζζάλεηαη πεξήθαλνο/ε σο εξγαδφκελνο ηνπ λνζνθνκείνπ ελ αληηζέζεη κε ην 29,2% πνπ δήισζε ζεηηθά. Οπζηαζηηθά ην 52,5% ησλ εξγαδνκέλσλ έρεη ζεηηθή αληίιεςε γηα ηνλ νξγαληζκφ θαη ηε ζέζε απαζρφιεζήο ηνπ («αξθεηά» ζπλ «λαη»), φηαλ ην 24,2% («ειάρηζηα» ζπλ «φρη») έρεη αξλεηηθή. Με άιια ιφγηα ην 1/5 πεξίπνπ ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο εθθξάδεη έκκεζα ηε δπζαξέζθεηά ηνπ σο πξνο ησλ νξγαληζκφ απαζρφιεζήο ηνπ. (ρήκ. 1. ) Γηα ηελ εξώηεζε 2. Απνγνεηεπηηθά είλαη ηα απνηειέζκαηα ζρεηηθά κε ηελ εκπηζηνζχλε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο πξνο ηε Γηνίθεζε. Δηδηθφηεξα, ην 43% δήισζε ειάρηζηε (18,8%) θαη θαζφινπ (24,2%) εκπηζηνζχλε. Αληηζέησο κφιηο ην 16,1% εκπηζηεχεηαη απνιχησο ηε Γηνίθεζε θαη 17,3% αξθεηά (άζξνηζκα 33,4%). Σα πνζνζηά απηά ππνδειψλνπλ φηη κφιηο ην 1/3 ησλ εξγαδνκέλσλ εκπηζηεχεηαη ζε θάπνην βαζκφ ηε Γηνίθεζε ζρήκα

155 (ρήκ. 2. ) Γηα ηελ εξώηεζε 3. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο (36,1%) εκπηζηεχεηαη ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπ, ελψ ην 25% δήισζε «ζπλήζσο», γεγνλφο ην νπνίν απνδίδεη αζξνηζηηθά ζηηο δχν απηέο θαηεγνξίεο πιένλ ηνπ 60%. Αληηζέησο κφιηο ην 9,5% δελ εκπηζηεχεηαη θαζφινπ ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπο θαη ην 11,3% δήισζε εκπηζηνζχλε «ζπάληα» ζρήκα 3. (ρήκ. 3. ) 155

156 Γηα ηελ εξώηεζε 4. εκαληηθή είλαη ε ζπκβνιή ησλ πξντζηακέλσλ ζηε δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθφλησλ ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο παξέρνληαο νδεγίεο ζε θάζε πεξίπησζε ζε πνζνζηφ 39,3% ή ζπλήζσο ζε πνζνζηφ 26,1% (άζξνηζκα 65,4% ή πεξίπνπ 2 ζηνπο 3 επαγγεικαηίεο πγείαο). Μφιηο ην 8,6% ησλ εξσηεζέλησλ δελ ιακβάλεη νδεγίεο θαη ην 11,6% ιακβάλεη ζπάληα (20,2% άζξνηζκα) ζρήκα 4. (ρήκ. 4. ) Γηα ηελ εξώηεζε 5. Οη δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο κε ηνπο πξντζηακέλνπο θαηαγξάθνληαη ζε θαιά επίπεδα (67,3%), θαζψο ην 23,1% δειψλεη φηη αληηκεησπίδεηαη κε ζεβαζκφ ζπλήζσο θαη ην 44,21% πάληα. Μφιηο ην 8,8% αληηιακβάλεηαη έιιεηςε ζεβαζκνχ ζην πξφζσπφ ηνπ θαη ην 10,2% ληψζεη ζπάληα ην ζεβαζκφ ησλ αλσηέξσλ ηνπ ζρήκα 5 156

157 (ρήκ. 5. ) Γηα ηελ εξώηεζε 6. Καηά ηε δηεμαγσγή ησλ λνζνθνκεηαθψλ δηεξγαζηψλ ε γλψκε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ηνπο ιακβάλεηαη ππφςε ζε πνζνζηφ 28,9% ή ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο («ζπλήζσο») ζε πνζνζηφ 26%. πλεπψο ηα απνηειέζκαηα απηά επζπγξακκίδνληαη κε ηηο πεξηπηψζεηο ησλ θαιψλ δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ επηθνηλσλίαο θαη εκπηζηνζχλεο πνπ πξναλαθέξζεθαλ ζρήκα 6. (ρήκ. 6. ) 157

158 Γηα ηελ εξώηεζε 7. Έλαο ζηνπο πέληε εξγαδφκελνπο είλαη ηθαλνπνηεκέλνο απφ ηα θαζήθνληά ηνπ (25,8%) θαη πεξίπνπ έλαο ζηνπο ηξεηο (30,4%) είλαη αξθεηά ηθαλνπνηεκέλνο. Καζφινπ ηθαλνπνηεκέλν δειψλεη ην 11,6% θαη ειάρηζηα ην 9,7%. ζρήκα 7. (ρήκ. 7. ) Γηα ηελ εξώηεζε 8. εκαληηθά είλαη ηα πνζνζηά ηνπ νκαδηθνχ πλεχκαηνο θαη ζπλεξγαζίαο ζην λνζνθνκεηαθφ εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ. Δηδηθφηεξα, ην 35,6% ησλ εξγαδνκέλσλ αηζζάλεηαη κέινο κηαο νκάδαο κε θνηλνχο ζηφρνπο θαη ην 20,7% έρεη απμεκέλε ηελ αίζζεζε απηή («αξθεηά»). Απνθνκκέλν αηζζάλεηαη ζην 15,9% ησλ εξσηεζέλησλ ελψ ην 9,1% δήισζε πεξηνξηζκέλε νκαδηθφηεηα («ειάρηζηα») ζρήκα

159 (ρήκ. 8. ) Γηα ηελ εξώηεζε 9. ηα ίδηα πεξίπνπ πνζνζηά θπκάλζεθαλ θαη νη απαληήζεηο ζρεηηθά κε ηα επίπεδα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ ζπλαδέιθσλ. Δηδηθφηεξα, ην 37% ζπλεξγάδεηαη θαη επηθνηλσλεί κε ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπ πάληα ελψ ην 21,5% αξθεηά. Αληηζέησο, ην 12,8% δήισζε απνπζία θιίκαηνο ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο θαη ην 7,5% αλέθεξε ρακειφ βαζκφ («ειάρηζηα») ζπλαδειθηθψλ επαγγεικαηηθψλ ζρέζεσλ ζρήκα 9. (ρήκ. 9. ) 159

160 Γηα ηελ εξώηεζε 10. Απνγνεηεπηηθά είλαη ηα απνηειέζκαηα ζρεηηθά κε ηελ ελεκέξσζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο γηα ηνπο ζηφρνπο θαη ηελ πνξεία ηνπ νξγαληζκνχ απαζρφιεζήο ηνπο. Δηδηθφηεξα, κφιηο ην 11,4% είλαη ελεκεξσκέλν θαη ην 12,6% αξθεηά ελεκεξσκέλν (άζξνηζκα 24%). Σν 36% ησλ εξσηεζέλησλ δήισζε κε ελεκεξσκέλν θαη ην 20,3% ειάρηζηα ελεκεξσκέλν ζρήκα 10. (ρήκ. 10. ) Γηα ηελ εξώηεζε 11. Πνιχ πςειά είλαη ηα πνζνζηά ησλ εξσηεζέλησλ νη νπνίνη δειψλνπλ φηη πξνζθέξνπλ απνηειεζκαηηθφ έξγν θαη είλαη ρξήζηκνη ζην λνζνθνκείν (61,2%). Αλ αζξνηζηεί ην αλσηέξσ πνζνζηφ κε ην πνζνζηφ φζσλ αηζζάλνληαη «αξθεηά» απνηειεζκαηηθνί θαη ρξήζηκνη (27,9%), ηφηε ην 89,1% ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο αληηιακβάλεηαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ηνπ σο πςειήο ζηάζκεο. Διάρηζηνη είλαη εθείλνη (4,4%) νη νπνίνη απηναμηνινγνχληαη σο κε επαξθείο (2,5%+1,9%) ζρήκα

161 (ρήκ. 11. ) Γηα ηελ εξώηεζε 12. Παξά ηα πνιχ πςειά πνζνζηά ππνθεηκεληθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο δηαθξίλεηαη φηη ε Γηνίθεζε ην παξαβιέπεη. Δηδηθφηεξα, κφιηο ην 15% ησλ εξσηεζέλησλ πηζηεχεη φηη επηβξαβεχεηαη ή ηνπ αλαγλσξίδεηαη ε θαιή απφδνζε θαη ην 13,1% πηζηεχεη φηη απηφ ιακβάλεη ρψξα ζε αξθεηφ βαζκφ. Σν άζξνηζκα ησλ πνζνζηψλ απηψλ αλέξρεηαη ζε 28,1% φηαλ αξλεηηθή απάληεζε έδσζε ην 34,9% θαη «ειάρηζηα» ην 20,4% (άζξνηζκα 55,3%). Γίλεηαη αληηιεπηφ φηη παξά ηε δηαθαηλφκελε θαιή ζρέζε εξγαδνκέλσλ θαη Γηνίθεζεο πνπ επηζεκάλζεθε ζε αλσηέξσ εξσηήζεηο, ππάξρνπλ πεδία πνπ παξνπζηάδνπλ ράζκα ζρήκα

162 (ρήκ. 12. ) Γηα ηελ εξώηεζε 13. Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνην ηξφπν ε παξαγσγηθφηεηηα. Ναη κε ζπληξηπηθφ πνζνζηφ 72,3%. Αξθεηά κε 9,5% κέηξηα κε 7,2%, ειάρηζηα κε 6,0% θαη φρη κε 4,9%. Ζ αλάγθε πνπ αλαγλσξίδεηαη κεγάιε παξφιν πνπ νιφθιεξνο ν Γεκφζηνο ηνκέαο έσο πξφζθαηα έπαηξλαη αδηαθξίησο ην επίδνκα παξαγσγηθφηεηαο πέξα ηνπ εξγαζηαθνχ απνηειέζκαηνο. Θεηηθνχ ε αξλεηηθνχ ζρήκα 13 (ρήκ. 13. ) 162

163 Γηα ηελ εξώηεζε 14. Οη ακνηβέο κνπ (κηζζφο, σξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζφληα, ηηο αξκνδηφηεηεο θαη ηελ πνζφηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ. ρη κε ζπληξηπηθφ πνζνζηφ 64,2%. Αξθεηά κε 6,3% κέηξηα κε 15,3%, ειάρηζηα κε 9,9% θαη λαη κε 4,2%. Ζ αλάγθε γηα ηθαλνπνίεζε απφ ηεο ακνηβήο πνπ αλαγλσξίδεηαη κεγάιε θαη παξνπζηάδεη ρακειφ δείθηε ηθαλνπνίεζεο.με άιια ιφγηα, πεξίπνπ έλαο εξγαδφκελνο ζηνπο δέθα βξίζθεη ηελ ακνηβή ηνπ αληίζηνηρε ησλ πξνζφλησλ ηνπ θαη ηεο πνζφηεηαο εξγαζίαο ηνπ. ζρήκα 14. (ρήκ. 14. ) Γηα ηελ εξώηεζε 15. Θα ήζεια λα δηνξγαλψλνληαη πεξηζζφηεξεο θνηλσληθέο εθδειψζεηο γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ.ναη κε κεγάιν πνζνζηφ 57,0%. Αξθεηά κε 13,9% κέηξηα κε 11,4%, ειάρηζηα κε 6,8% θαη φρη κε 10,9%. Ζ αλάγθε κεγάιε πνπ εθδειφλεηαη γηα ηελ αλάγθε απηή ηεο εμσζηξέθεηαο ηνπ νξγαληζκνχ. ρήκα

164 (ρήκ. 15. ) Γηα ηελ εξώηεζε 16. Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρψξνη, εμαεξηζκφο, θαζαξηφηεηα, εμνπιηζκφο θ.α) είλαη θαιέο..ναη κε πνζνζηφ 18,7,0%. Αξθεηά κε 25,7% κέηξηα κε 21,0%, ειάρηζηα κε 6,5% θαη φρη κε 28,2%. Ζ απηή αλάγθε εθδειψλεηαη ζε ήπην βαζκφ πάλσ ζε κία πινπξαιηζηηθή βάζε απφςεσλ κε ηάζε ελίζρεζεο ηνπ φρη θαηά 10 πνζνζηνηαίεο κνλφδεο ζρήκα 16. (ρήκ. 16. ) 164

165 Γηα ηελ εξώηεζε 17. Θεσξψ φηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηψλ, δηνίθεζεο θ.α, είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ. Ναη κε ζπληξηπηθφ πνζνζηφ 67,7%, αξθεηά κε 12,3% κέηξηα κε 7,7%, ειάρηζηα κε 5,2% θαη φρη κε 7,0%. Ζ αλάγθε θαη ην κχλεκα ηεο δηα βίνπ κάζεζεο θαίλεηαη φηη έρεη γίλεη πιένλ ζπλείδεδε ζηνπο επαγγεικαηίεο πγείαο θαη απηφ είλαη έλα πάξα πνιχ ζεκαληηθφ εχξεκα Σα επαγγέικαηα πγείαο είλαη θαηεμνρήλ εληάζεσο ηερλνινγηψλ θαη γλψζεσλ, γεγνλφο πνπ απαηηεί ζπλερή επηκφξθσζε θαη αλάπηπμε λέσλ δεμηνηήησλ. Οη επαγγεικαηίεο πγείαο ηνπ δείγκαηνο επηβεβαηψλνπλ ηε ζπλζήθε απηή, ραξαθηεξηζηηθά ζρήκα 17. (ρήκ. 17. ) Γηα ηελ εξώηεζε 18. Θεσξψ φηη ε πνηφηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο απνηειεί πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζην ρψξν πνπ εξγάδνκαη. Σελ ηειεπηαία δεθαεηία, πνιιέο κειέηεο ζηε δηεζλή θαη ειιεληθή βηβιηνγξαθία αλέδεημαλ ηε ζεκαζία ηεο πνηφηεηαο ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο. ε επζπγξάκκηζε κε ηε ηάζε απηή, νη επαγγεικαηίεο πγείαο ηνπ δείγκαηνο αλαγλσξίδνπλ ηελ πνηφηεηα σο πξνηεξαηφηεηα ζε πνζνζηφ 66,3% ελψ κφιηο ην 5,5% έδσζε αξλεηηθή απάληεζε ζρήκα

166 (ρήκ. 18. ) Γηα ηελ εξώηεζε 19. Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά θ.α) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο. Ναη κε ζπληξηπηθφ πνζνζηφ 81,4%. αξθεηά κε 10,1% κέηξηα κε 5,0%, ειάρηζηα κε 1,4% θαη φρη κε 2,1%. Ζ αλάγθε πιεζηάδεη ην απφιπην ζθφξ ψζηε ηα θίλεηξα λα είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλα κε (ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο) γηα ηνπο επαγγεικαηίεο πγείαο ζρήκα 19. (ρήκ. 19. ) 166

167 Γηα ηελ εξώηεζε 20. Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθφηεηα, πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία, λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο θαη εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ. Ναη κε κεγάιν πνζνζηφ 64,9%. αξθεηά κε 14,8% κέηξηα κε 6,5%, ειάρηζηα κε 4,5% θαη φρη κε 7,4%. Ζ αλάγθε πνπ αλαγλσξίδεηαη κεγάιε γηα ηελ ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ φρη κφλν εληφο αιιά θαη εθηφο Ννζνθνκείνπ ζρήκα 20. (ρήκ. 20. ) Γηα ηελ εξώηεζε 21. Οη εξγαδφκελνη ηνπ δεκφζηνπ λνζνθνκείνπ δηαθξίλεηαη φηη ελδηαθέξνληαη γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο ηνπο (π.ρ. ε ζεηηθή έθβαζε ηεο πγείαο ησλ αζζελψλ) ζε πνζνζηφ 79,1%. Σν πνζνζηφ απηφ αληαλαθιά αθελφο κελ ην ραξαθηεξηζκφ ηνπ ιεηηνπξγήκαηνο ηνπ ηαηξνλνζειεπηηθνχ έξγνπ αθεηέξνπ ηηο πθηζηάκελεο δνκέο γξαθεηνθξαηίαο, δπζιεηηνπξγηθψλ δηαδηθαζηψλ, ξνψλ αζζελψλ/εξγαδνκέλσλ θαη ζπκπιήξσζεο εληχπσλ, θαηαλνκήο έξγνπ θ.ά. πνπ πεξηθιείεη ν φξνο ηππνιαηξία. Δλ αληηζέζεη κφιηο ην 1,9% δείρλεη λα επηζπκεί ηελ ηήξεζε ησλ ηχπσλ. Γεπηεξνγελψο νη απαληήζεηο ζην εξψηεκα απηφ ππνδειψλνπλ ηηο δπζθνιίεο εθαξκνγήο ελφο πξνγξάκκαηνο πηζηνπνίεζεο πνηφηεηαο (π.ρ. ISO) ην νπνίν απαηηεί ζπκκφξθσζε ζε πξνθαζνξηζκέλεο δηαδηθαζίεο θαη έληππα. Παξάιιεια αλαδεηθλχεη ζε δπλακηθφ επίπεδν ηελ αληίζηαζε πνπ θαηαγξάθεη ε δηεζλήο βηβιηνγξαθία ζηελ εθαξκνγή θιηληθψλ θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ θαη πξσηνθφιισλ ζρήκα

168 (ρήκ. 21. ) Γηα ηελ εξώηεζε 22. Αξθεηά πςειφ πνζνζηφ επηζπκεί ηε δηνξγάλσζε ηαθηηθψλ ζπζθέςεσλ γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο (67,1%) γεγνλφο ην νπνίν αληαλαθιά ηα νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα ηνπ δεκνζίνπ λνζνθνκείνπ ζε έλα πεξηβάιινλ απμεκέλνπ φγθνπ πεξηζηαηηθψλ. Αληηζέησο, κφιηο ην 3% δελ επηζπκεί ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο ζρήκα 22. (ρήκ. 22. ) 168

169 Δπίπεδα ζπγθξηηηθήο ζηαηηζηηθήο ζεκαληηθόηεηαο εξσηήζεσλ σο πξνο ηηο κεηαβιεηέο, ειηθία, λνζνθνκείν, θύιν, επίπεδν εθπαίδεπζεο θαη επάγγεικα. Πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηρζνχλ νη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο, φια ηα εξσηήκαηα εμεηάζηεθαλ σο πξνο ηελ εκθάληζε ζηαηηζηηθήο ζεκαληηθφηεηαο ζε ζρέζε κε ην θύιν, ηελ ειηθία, ην λνζνθνκείν, ην επίπεδν εθπαίδεπζεο θαη ηελ επαγγεικαηηθή θαηεγνξία. Σα απνηειέζκαηα παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ζηνλ ( Πίλαθα 2.) ηνπ παξαξηήκαηνο. Ζ ειηθία παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε νθηψ (8) εξσηήκαηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη θαζίζηαηαη ε ζεκαληηθφηεξε κεηαβιεηή ηεο παξνχζαο έξεπλαο αλαθνξηθά κε ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο. Σα εξσηήκαηα απηά είλαη ηα (1), (3), (5), (6), (9), (11), (12) θαη (18). Δπηπιένλ ζεηηθή ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα παξνπζηάδεη ζε ζρέζε κε ην θχιν (p=0,001) αλαιπηηθά: α) ην εξψηεκα έλα (1) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα

170 Γξάθεκα 1. β) ην εξψηεκα ηξία (3) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 2. Γξάθεκα

171 γ) ην εξψηεκα πέληε (5) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 3. Γξάθεκα 3. δ) ην εξψηεκα έμη (6) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 4 Γξάθεκα

172 ε) ην εξψηεκα ελλέα (9) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 5.. Γξάθεκα 5. ζη) ην εξψηεκα έληεθα (11) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 6. Γξάθεκα

173 δ) ην εξψηεκα δψδεθα (12) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 7. Γξάθεκα 7. ε) ην εξψηεκα δεθανθηψ (18) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 8. Γξάθεκα

174 Θεηηθή ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα παξνπζηάδεη ζε ζρέζε κε ην θχιν (p=0,001) παξνπζηάδεηαη γξάθεκα 9. Γξάθεκα 9. Σν επίπεδν εθπαίδεπζεο παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε επηά (7) εξσηήκαηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη θαζίζηαηαη ε δεχηεξε ζεκαληηθφηεξε κεηαβιεηή ηεο παξνχζαο έξεπλαο αλαθνξηθά κε ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο. Σα εξσηήκαηα απηά είλαη ηα (1), (4), (6), (8), (11), (12) θαη (18). Δπηπιένλ ζεηηθή ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα παξνπζηάδεη ζε ζρέζε κε ην θχιν (p=0,001) θαη ηελ ειηθία (p=0,002) αλαιπηηθά: α) ην εξψηεκα έλα (1) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 1 174

175 Γξάθεκα 1. β) ην εξψηεκα ηέζζεξα (4) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 2 Γξάθεκα 2. γ) ην εξψηεκα έμη (6) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα

176 Γξάθεκα 3. δ) ην εξψηεκα νθηψ (8) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 4. Γξάθεκα

177 ε) ην εξψηεκα έληεθα (11) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 5. Γξάθεκα 5. ζη) ην εξψηεκα δψδεθα (12) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 6. Γξάθεκα

178 ε) ην εξψηεκα δέθα νθηψ (18) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 7. Γξάθεκα 7. - Θεηηθή ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα παξνπζηάδεη ζε ζρέζε κε ην θχιν (p=0,001) γξάθεκα 8. Γξάθεκα

179 γξάθεκα 9. Θεηηθή ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα παξνπζηάδεη ζε ζρέζε ηελ ειηθία (p=0,002) Γξάθεκα 9. Ζ επαγγεικαηηθή θαηεγνξία παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε έμη (6) εξσηήκαηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη θαζίζηαηαη ε ηξίηε ζεκαληηθφηεξε κεηαβιεηή ηεο παξνχζαο έξεπλαο αλαθνξηθά κε ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο. Σα εξσηήκαηα απηά είλαη ηα (1), (4), (8), (9), (10) θαη (14). Δπηπιένλ ζεηηθή ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα παξνπζηάδεη ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία (p=0,032) αλαιπηηθά: α) ην εξψηεκα έλα (1) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα

180 Γξάθεκα 1. β) ην εξψηεκα ηέζζεξα (4) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 2. Γξάθεκα

181 γ) ην εξψηεκα νθηψ (8) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 3. Γξάθεκα 3. δ) ην εξψηεκα ελλέα (9) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 4. Γξάθεκα 4 181

182 ε) ην εξψηεκα δέθα (10) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 5 Γξάθεκα 5. ζη) ην εξψηεκα δέθα ηέζζεξα (14) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 6. Γξάθεκα

183 Θεηηθή ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα παξνπζηάδεη ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία (p=0,032) ε νπνία παξνπζηάδεηαη ζην γξάθεκα 7.. Γξάθεκα 7. Σν θύιν παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε ηέζζεξα (4) εξσηήκαηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη θαζίζηαηαη ε ιηγφηεξν ζεκαληηθή κεηαβιεηή ηεο παξνχζαο έξεπλαο αλαθνξηθά κε ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο καδί κε ηε κεηαβιεηή «λνζνθνκείν». Σα εξσηήκαηα απηά είλαη ηα (2), (12), (14) θαη (17). Γελ ζεηηθή παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία, ην λνζνθνκείν, ην επάγγεικα θαη ηελ εθπαίδεπζε αλαιπηηθά: α) ην εξψηεκα δχν (2) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 1. Γξάθεκα

184 β) ην εξψηεκα δψδεθα (12) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 2. Γξάθεκα 2. γ) ην εξψηεκα δέθα ηέζζεξα (14) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 3. Γξάθεκα 3. δ) ην εξψηεκα δέθα επηά (17) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 4 184

185 Γξάθεκα 4. Σν λνζνθνκείν παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε ηέζζεξα (4) εξσηήκαηα ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη θαζίζηαηαη ε δεχηεξε ζεκαληηθφηεξε κεηαβιεηή ηεο παξνχζαο έξεπλαο αλαθνξηθά κε ηα επίπεδα ηθαλνπνίεζεο. Σα εξσηήκαηα απηά είλαη ηα (2), (11), (21) θαη (22). Δπηπιένλ παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία (p=0,036) αλαιπηηθά: 185

186 α) ην εξψηεκα δχν (2) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 1. Γξάθεκα

187 β) ην εξψηεκα έληεθα (11) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 2. Γξάθεκα

188 γ) ην εξψηεκα είθνζη έλα (21) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 3 Γξάθεκα

189 δ) ην εξψηεκα είθνζη δχν (22) απεηθνλίδεηαη ζην γξάθεκα 4.. Γξάθεκα

190 Δπίζεο παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα ζε ζρέζε κε ηελ ειηθία (p=0,036) γξάθεκα 5. Γξάθεκα πδήηεζε Απφ ηα δεδνκέλα απηά θαζίζηαηαη ζαθέο φηη ε ειηθία ζπλδέεηαη κε ην ρξφλν εξγαζίαο, δειαδή φζν κεγαιχηεξνο είλαη ειηθηαθά έλαο εξγαδφκελνο ηφζν πεξηζζφηεξα έηε πξνυπεξεζίαο δηαζέηεη. Ζ ζρέζε απηή αληαλαθιά θαη ηηο αληίζηνηρεο ζηάζκεο εκπεηξίαο θαη γλψζεο ηνπ λνζνθνκεηαθνχ πεξηβάιινληνο σο ρψξν εξγαζίαο κε ηηο ηδηαίηεξεο δνκέο πνπ αλαπηχζζεη ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα. Με δεδνκέλεο ηηο δπζθνιίεο άζθεζεο θξνληίδαο ζην δεκφζην ειιεληθφ λνζνθνκείν θπξίσο ηελ ηειεπηαία δεθαεηία, είλαη αλακελφκελν νη κεγαιχηεξνη ειηθηαθά επαγγεικαηίεο πγείαο λα εθθξάδνπλ κηθξφηεξε ηθαλνπνίεζε. 190

191 Με ηηο κεηαβιεηέο πνπ εμεηάζζεθαλ (ειηθία, λνζνθνκείν, θύιν, επίπεδν εθπαίδεπζεο θαη επάγγεικα ) ζπληάρζεθε Πίλαθαο ( Πίλαθαο 4 ζει. 208) ζηνλ νπνίν θαίλεηαη λα παξνπζηάδεη ζε επίπεδν ζηαηηζηηθήο ζεκαληηθόηεηαο ε κεηαβιεηή νοζοκομείο εκθαλίδεη ηελ κεγαιύηεξε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθόηεηα ζηηο πεξηζζόηεξεο εξσηήζεηο θαη λα επηδξά πεξηζζόηεξν ζε θάζε εξώηεζε. Ζ παξνχζα έξεπλα έδεημε ηα εμήο: (α) πεξηζζφηεξν πεξήθαλνη αηζζάλνληαη (40%) νη εξγαδφκελνη ηεο ειηθηαθήο νκάδαο εηψλ θαη αθνινπζνχλ νη λένη έσο 25 εηψλ κε πνζνζηφ 39,4% (εξ. 1) (β) Ζ ειηθηαθή νκάδα ησλ έσο 25 εηψλ εμέθξαζε ηε κεγαιχηεξε εκπηζηνζχλε ζηηο απνθάζεηο ησλ πξντζηακέλσλ θαη αθνινχζεζε ε νκάδα ησλ 56+ εηψλ. Σε κηθξφηεξε εκπηζηνζχλε δείρλεη ε ειηθηαθή νκάδα ησλ θαη αθνινπζεί ε νκάδα ησλ εηψλ (βι. «λαη»). Γηαθξίλεηαη φηη ηφζν ε νηθεηνπνίεζε ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο φζν θαη ε κε νηθεηνπνίεζή ηνπ ζπγθιίλεη ζε παξφκνηα απνηειέζκαηα. πλήζσο νη εξγαδφκελνη κεγαιχηεξεο ειηθίαο ιφγσ εκπεηξίαο θαηέρνπλ ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο ηνπο ην νπνίν ηνπο πξνζδίδεη ζθαηξηθή άπνςε γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζεκάησλ. Οη λεφηεξνη επζπγξακκίδνληαη κε ηηο απνθάζεηο ησλ πξντζηακέλσλ ηνπο πηζαλφλ ιφγσ επίγλσζεο ηεο απεηξίαο ηνπο (εξ. 3). (γ) (δ) Πνιχ πςειά είλαη ηα πνζνζηά φισλ ησλ ειηθηψλ ζρεηηθά κε ηελ είζπξαμε ζεβαζκνχ απφ ηνπο πξντζηάκελνπο (εξ. 5). Δηδηθφηεξα, ηφζν νη κεγαιχηεξεο ειηθίαο (56+) φζν θαη νη λεφηεξεο ( 25) απάληεζαλ ζεηηθά ζε πνζνζηά 62,5% θαη 59,1% αληίζηνηρα. Οη νκάδεο ησλ θαη εηψλ ζρεδφλ ηζνβάζκεζαλ (38,5% θαη 38,8% αληίζηνηρα), ελψ πάλσ απφ ην 50% απάληεζε ζεηηθά ζηελ νκάδα ησλ εηψλ. Ζ αξλεηηθή θιίζε πνπ απνδίδεηαη απφ ην γξάθεκα θαηά ηελ αχμεζε ηεο θιίκαθαο απφ ην «φρη» ζην «λαη» ππνδειψλεη ηε γεληθή αίζζεζε θαιήο ζπκπεξηθνξάο ησλ πξντζηακέλσλ πξνο ηνπο εξγαδνκέλνπο. Ζ εξψηεζε απηή εκθάληζε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα σο πξνο ηελ ειηθία (p=0,007). ρεηηθά κέηξηα είλαη ηα πνζνζηά εθηίκεζεο ηεο γλψκεο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ζηε ιήςε απνθάζεσλ (εξ. 6). Απφ 20% έσο 37,5% ησλ εξσηεζέλησλ απάληεζε «λαη» κε αχμνληα πνζνζηά θαζψο απμάλεη 191

192 ε ειηθηαθή νκάδα. Σα απνηειέζκαηα απηά είλαη αλακελφκελα θαζψο νη πξντζηάκελνη κπνξεί λα ζηαζκίδνπλ ηελ βαξχηεηα ή ρξεζηκφηεηα κηαο γλψκεο αλάινγα κε ηα έηε πξνυπεξεζίαο ε νπνία έκκεζα εθθξάδεηαη απφ ηελ ειηθία. Ζ ειαθξά αξλεηηθή θιίζε πνπ απνδίδεηαη απφ ην γξάθεκα θαηά ηελ αχμεζε ηεο θιίκαθαο απφ ην «φρη» ζην «λαη» (βι. γξάθεκα αληηζηξφθσο) ππνδειψλεη ηε γεληθή αίζζεζε φηη νη πξντζηάκελνη ιακβάλνπλ ζε θάπνην κέηξην βαζκφ ηε γλψκε ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ εξψηεζε απηή εκθάληζε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα σο πξνο ηελ ειηθία (p=0,021). (ε) Αξθεηά πςειά είλαη ηα πνζνζηά ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο νη νπνίνη αηζζάλνληαη φηη ζην ηκήκα ηνπο ππάξρεη ζπλεξγαζία (εξ. 9). Πάλσ απφ ην 51% ηεο ειηθηαθήο νκάδαο ησλ εηψλ δήισζε ζεηηθά θαη αθνινχζεζε ε νκάδα ησλ 56+ κε 45,8% θαη ε νκάδα ησλ 25 εηψλ κε 43,1%. Οη νκάδεο θαη θπκάλζεθαλ πεξίπνπ ζην 32%. Ζ αξλεηηθή θιίζε πνπ απνδίδεηαη απφ ην γξάθεκα θαηά ηελ αχμεζε ηεο θιίκαθαο απφ ην «φρη» ζην «λαη» ππνδειψλεη ηε γεληθή αίζζεζε φηη νη εξγαδφκελνη ηνπ ίδηνπ ηκήκαηνο επηθνηλσλνχλ θαη ζπλεξγάδνληαη ζε ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ. Ζ εξψηεζε απηή εκθάληζε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα σο πξνο ηελ ειηθία (p=0,037). (ζη) (δ) Δμαηξεηηθά πςειά είλαη ηα πνζνζηά ησλ εξσηεζέλησλ ζρεηηθά κε ηελ ππνθεηκεληθή εθηίκεζή ηνπο γηα ηε ρξεζηκφηεηα θαη ηελ πξνζθνξά ηνπο (εξ. 11). ιεο νη ειηθηαθέο νκάδεο μεπέξαζαλ ην 60% πιελ ηεο νκάδαο ησλ εηψλ ε νπνία πεξηνξίζηεθε ζην 52,1%. Ζ αίζζεζε κε πξνζθνξάο θαη ρξεζηκφηεηαο ήηαλ αληίζηνηρα πνιχ ρακειή (απφ 0% έσο 4,5%). Σα πνζνζηά απηά ζπλάδνπλ κε ηε θχζε ησλ επαγγεικάησλ πγείαο ηα νπνία ζεσξνχληαη πεξηζζφηεξν ιεηηνπξγήκαηα πξνζθνξάο πξνο ηνλ ζπλάλζξσπν. Ζ έληνλε αξλεηηθή θιίζε πνπ απνδίδεηαη απφ ην γξάθεκα θαηά ηελ αχμεζε ηεο θιίκαθαο απφ ην «φρη» ζην «λαη» ππνδειψλεη ηε γεληθή αίζζεζε φηη νη εξγαδφκελνη ληψζνπλ ζε πςειφ βαζκφ ρξήζηκνη. Ζ εξψηεζε απηή εκθάληζε ηε δεχηεξε πςειφηεξε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα σο πξνο ηελ ειηθία (p=0,002) κεηαμχ ησλ 22 εξσηήζεσλ. Έλαο ζηνπο δχν εξγαδνκέλνπο άλσ ησλ 56 εηψλ πηζηεχεη φηη δελ αλαγλσξίδεηαη ε θαιή ηνπ απφδνζε απφ ηηο βαζκίδεο δηνίθεζεο (εξ. 12). ηηο άιιεο ειηθίεο δηαθξίλεηαη φηη, ην 40% ησλ εηψλ θαη ην 38,3% ησλ

193 55 εηψλ ληψζεη φηη δελ επηβξαβεχεηαη. Σν ρακειφηεξν πνζνζηφ θαηέγξαςε ε νκάδα ησλ εηψλ (27,3%) ελψ νη λένη έσο 25 εηψλ μεπέξαζαλ ην 35%. Γεγνλφο είλαη φηη ιηγφηεξν απφ 20% ησλ εξσηεζέλησλ φισλ ησλ ειηθηψλ εηζπξάηηεη αλαγλψξηζε θαη επηβξάβεπζε απφ ηνπο αλσηέξνπο ηνπ (βι. «φρη»). Ζ εξψηεζε απηή εκθαλίδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε ηελ ειηθία, ηεο ηάμεο ηνπ p=0,041. (ε) Πιένλ ηνπ 50% φισλ ησλ ειηθηψλ ζεσξεί φηη ε πνηφηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο απνηειεί πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζην ρψξν εξγαζίαο (εξ. 18). Χζηφζν νη εξγαδφκελνη ηεο αλψηεξεο ειηθηαθήο νκάδαο θαηέγξαςαλ ην πςειφηεξν πνζνζηφ (83,3%) θαη αθνινχζεζε ε νκάδα ησλ εηψλ (74,5%). ηα ίδηα πεξίπνπ επίπεδα θπκάλζεθαλ νη ειηθίεο 25εηψλ θαη εηψλ κε πνζνζηά 54,5% θαη 57,6% αληίζηνηρα. Σέινο ζηηο ειηθίεο κεηαμχ εηψλ δχν ζηνπο ηξεηο εξγαδφκελνπο απαληάεη ζεηηθά (βι. «λαη»). Ζ εξψηεζε απηή εκθαλίδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε ηελ ειηθία, ηεο ηάμεο ηνπ p=0,001 ε νπνία είλαη ε πςειφηεξε ηφζν σο πξνο ην ζχλνιν ησλ εξσηήζεσλ. ρεηηθά κε ην επίπεδν εθπαίδεπζεο δηαθξίλεηαη φηη: (α) πεξηζζφηεξν πεξήθαλνη/ρξήζηκνη αηζζάλνληαη νη εξγαδφκελνη ηεο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο (52,4%), θαη αθνινπζνχλ νη απφθνηηνη β βάζκηαο εθπαίδεπζεο (29,9%), ηεο γ βάζκηαο εθπαίδεπζεο (26,7%) θαη ηέινο νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ (16%) (εξ. 1). (β) πεξηζζφηεξεο ζπκβνπιέο θαη νδεγίεο ιακβάλνπλ νη εξγαδφκελνη ηεο γ βάζκηαο εθπαίδεπζεο (41,1%) ελψ ηηο ιηγφηεξεο νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ (8%). Έλαο ζηνπο ηξεηο εξγαδφκελνπο ηεο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο ιακβάλεη νδεγίεο ελψ νη απφθνηηνη ηεο δεπηεξνβάζκηαο ζε πνζνζηφ 39,2%. (γ) νη πξντζηάκελνη ιακβάλνπλ ππφςε ηε γλψκε θπξίσο ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο γ βάζκηαο εθπαίδεπζεο ζε πνζνζηφ 30,9% ελψ ζηα άιια επίπεδα εθπαίδεπζεο δελ θαηαγξάθνληαη ζεκαληηθέο δηαθνξέο (πεξίπνπ έλαο ζηνπο ηέζζεξηο εξγαδφκελνπο απάληεζε «λαη»). (δ) ζε ρακειφηεξν βαζκφ αηζζάλνληαη κέιε νκάδαο κε θνηλνχο ζηφρνπο νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ (20,8%) ελψ ηζνβαζκνχλ νη πηπρηνχρνη θαη νη ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο πεξίπνπ ζην 38%. Οη ηειεηφθνηηνη Λπθείνπ απάληεζαλ ζεηηθά ζε πνζνζηφ 31,3%. 193

194 (ε) (ζη) (δ) ε πνζνζηφ 85,7% νη εξγαδφκελνη ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο δειψλνπλ φηη αηζζάλνληαη απνηειεζκαηηθφ έξγν θαη αθνινπζνχλ νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ κε 78,3%. Σα άιια δχν επίπεδα εθπαίδεπζεο ζρεδφλ ηζνβάζκηζαλ κε 59%. Σε κεγαιχηεξε αλαγλψξηζε θαη επηβξάβεπζε απφ ηε Γηνίθεζε ιακβάλνπλ νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ (22,7%), αθνινπζνχλ νη πηπρηνχρνη (15,8%), νη απφθνηηνη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο (12,9) θαη θαλείο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο (εξ. 12). ε πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ πγείαο απνηειεί πξνηεξαηφηεηα γηα ηνπο πηπρηνχρνπο ζε πνζνζηφ 68,9% θαη γηα ηνπο απφθνηηνπο ιπθείνπ θαηά 65,7%. Σν 50% ησλ εξγαδνκέλσλ ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο απάληεζε ζεηηθά ελψ ην κηθξφηεξν πνζνζηφ θαηέγξαςαλ νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ κε κφιηο 39,1% (εξ. 18). ε ζρέζε κε ην επάγγεικα πεξηζζφηεξν πεξήθαλνη/ρξήζηκνη αηζζάλεηαη ην δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ (80%) θαη αθνινπζεί ην ηερληθφ πξνζσπηθφ (33%), ην ηαηξηθφεπηζηεκνληθφ πξνζσπηθφ (30%) θαη ηειεπηαίν ην λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ (20,6%) (εξ. 1). πκβνπιέο θαη νδεγίεο απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ιακβάλνπλ φιεο νη εηδηθφηεηεο ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 40% πιελ ησλ λνζειεπηψλ ην πνζνζηφ ησλ νπνίσλ αλήιζε ζε 35,8% (εξ. 4). Σν 80% ηνπ βνεζεηηθνχ πξνζσπηθνχ αηζζάλεηαη κέινο κηαο νκάδαο φηαλ νη άιιεο θαηεγνξίεο επαγγεικαηηψλ πγείαο αλέξρνληαη ζην 38,7% γηα ην ηερληθφ πξνζσπηθφ, ζην 35,7% γηα ηνπο λνζειεπηέο θαη ζην 29,1% γηα ην δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ (εξ. 8). ε πνζνζηφ 32% (ηερληθφ πξνζσπηθφ) έσο 40% (δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ) πηζηεχεηαη φηη ππάξρεη πλεχκα ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ (εξ. 9). Σν 20% ηνπ βνεζεηηθνχ πξνζσπηθνχ έρεη ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ, ελψ θάησ απφ 10% ησλ λνζειεπηψλ θαη ησλ ηερληθψλ είλαη ελήκεξνη. Σν δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ έρεη ελεκέξσζε ζε πνζνζηφ 16,3%. Σέινο ην 20% ηνπ βνεζεηηθνχ πξνζσπηθνχ ζεσξεί ηελ ακνηβή ηνπ ηθαλνπνηεηηθή φηαλ νη ππφινηπεο θαηεγνξίεο θαηαγξάθνπλ κνλνςήθηα πνζνζηά (εξ. 14). Αλαθνξηθά κε ην θχιν δηαθξίλεηαη φηη ζε πνζνζηφ 22,3% νη άλδξεο εκπηζηεχνληαη ηε Γηνίθεζε ζε κεγαιχηεξν βαζκφ απφ ηηο γπλαίθεο (14%) (βι. εξ. 2). Ζ εξψηεζε απηή εκθαλίδεη ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε ην θχιν, ηεο ηάμεο ηνπ p=0,023. Σν 19,4% ησλ αλδξψλ πηζηεχεη φηη ε Γηνίθεζε αλαγλσξίδεη θαη επηβξαβεχεη ηελ θαιή ηνπ απφδνζε. Σν αληίζηνηρν πνζνζηφ γηα ηηο γπλαίθεο είλαη 12,9% θαη ε ζηαηηζηηθή 194

195 ζεκαληηθφηεηα ηεο εξψηεζεο ζε ζρέζε κε ην θχιν είλαη p=0,003. Σν 69,7% ησλ γπλαηθψλ θαη ην 50,7% ησλ αλδξψλ πηζηεχεη φηη ε ακνηβή γηα ηελ πξνζθνξά εξγαζίαο δελ είλαη ηθαλνπνηεηηθή. Ζ εξψηεζε απηή (εξ. 14) εκθάληζε ηελ πςειφηεξε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα σο πξνο ην θχιν (p=0,001) κεηαμχ ησλ 22 εξσηήζεσλ. Σν 72,7% ησλ αλδξψλ θαη ην 66% ησλ γπλαηθψλ ζεσξεί φηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηψλ, δηνίθεζεο θ.α. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία. Ζ ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα ηεο εξψηεζεο 17 ζε ζρέζε κε ην θχιν είλαη p=0,007. ρεηηθά κε ην λνζνθνκείν δελ δηαθξίλεηαη θάπνην κεηαμχ ησλ 8 ην πξνζσπηθφ ηνπ νπνίνπ λα θαίλεηαη πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλν απφ ηα άιια. Δηδηθφηεξα, έλαο ζηνπο ηξεηο εξγαδνκέλνπο ηνπ λνζνθνκείνπ Καιακάηαο αηζζάλεηαη φηη κπνξεί λα εκπηζηεχεηαη ηε Γηνίθεζε (βι. εξ. 2). Σν πνζνζηφ απηφ είλαη ην πςειφηεξν κεηαμχ ησλ λνζνθνκείσλ ηεο κειέηεο, θαη αθνινπζεί ην λνζνθνκείν Μνιάσλ (20,8%), ελψ πεξίπνπ ζην 16% θπκάλζεθαλ ηα λνζνθνκεία Ναππιίνπ, Άξγνπο, Σξίπνιεο θαη πάξηεο. Ληγφηεξν απφ 10% απάληεζαλ ζεηηθά ζηελ πεξίπησζε ηνπ λνζνθνκείνπ Κππαξηζζίαο. Απφ 52% (Μνιάσλ) έσο 78% (Καιακάηαο) ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ λνζνθνκείσλ αηζζάλεηαη φηη πξνζθέξεη απνηειεζκαηηθφ έξγν (εξ. 11). ρεηηθά κε ην ελδηαθέξνλ γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο, φια ηα λνζνθνκεία πιελ ησλ Μνιάσλ (64,2%) θαηέγξαςαλ πεξίπνπ ίδηα πνζνζηά (πεξίπνπ 80%). Σέινο, πάλσ απφ ην 50% ησλ εξσηεζέλησλ απφ φια ηα λνζνθνκεία επηζπκεί δηαηκεκαηηθέο ζπλεξγαζίεο κε πξψηα ηα λνζνθνκεία Ναππιίνπ θαη Άξγνπο πνπ απάληεζαλ ζεηηθά ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 80%. Από ηελ επεμεξγαζία ησλ απνηειεζκάησλ ησλ 22 εξσηήζεσλ πξνέθπςαλ απνηειέζκαηα πνπ καο δείρλνπλ κεγάιε βαξύηεηα ζηα πνζνζηά κεξηθώλ εξσηήζεσλ κε ζεκαληηθό πξνβάδηζκα. Γηα ηελ αλάιπζε ηεο αλσηέξσ παξαηήξεζεο Έγηλε ζύληαμε πίλαθα βαξύηεηαο. ΠΙΝΑΚΑ 3 (ζει 207 ) Γηα ηελ ζύληαμε ηνπ πίλαθα βαξύηεηαο. Θέζακε ηηο αθόινπζεο θιίκαθεο 1: [0,17) 2: [17,34) 3: [34,51) 4: [51,68) 5: [68,85) 6: [85,100) Παξαηεξήζακε όηη ζηηο εξσηήζεηο 13,18,19,21 έρνπκε ηε κεγαιύηεξε θιίκαθα (5) ζηελ απάληεζε ΝΑΙ. Δπνκέλσο δίλεηαη κεγαιύηεξε βαξύηεηα : ζηελ «Πξηκνδόηεζε παξαγσγηθόηεηαο-πξσηνβνπιίαο» «Πνηόηεηα θξνληίδαο είλαη πξνηεξαηόηεηα» «Κίλεηξα σο πξνο ηηο ηδηαηηεξόηεηεο εξγαζίαο» «Δλδηαθέξνλ γηα ηα απνηειέζκαηα». 195

196 Πξάγκα καο νδεγεί ζε ζπκπεξάζκαηα πέξα από απηά πνπ ζεσξνύκε έσο ζήκεξα δεδνκέλα θαη αλακελόκελα γηα ηελ επαγγεικαηηθή ηθαλνπνίεζε, όπσο π.ρ. όηη ν κηζζόο πνπ ζα πεξίκελε θαλείο λα έρεη κεγαιύηεξε, έρεη κηθξόηεξε βαξύηεηα από ηελ παξαγσγηθόηεηα ηελ πξσηνβνπιία ε ηελ Πνηόηεηα. Σα 16 απφ ηα 22 εξσηήκαηα παξνπζίαζαλ ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε κία, δχν ή ηξεηο απφ ηηο κεηαβιεηέο ηηο έξεπλαο. Έμη εξσηήκαηα δελ έδεημαλ ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα κε θακία κεηαβιεηή θαη πξφθεηηαη γηα ηηο πεξηπηψζεηο: (i) ηεο ηθαλνπνίεζεο απφ ηα αλαηηζέκελα θαζήθνληα φπνπ ππνδειψλεηαη ε νξζή θαηαλνκή ηνπ έξγνπ κε βάζε ηηο δεμηφηεηεο θαη εμεηδηθεχζεηο εθάζηνηε επαγγεικαηία πγείαο. Παξάιιεια αλαδεηθλχεηαη ε ακθίδξνκε ζρέζε κεηαμχ Γηνίθεζεο θαη εξγαδνκέλσλ σο πξνο ηελ ηθαλφηεηα ηεο πξψηεο λα αμηνπνηεί ην δηαζέζηκν δπλακηθφ. Χζηφζν, ελππάξρεη θαη ε ππνθεηκεληθή παξάκεηξνο θάζε εξγαδνκέλνπ σο πξνο ηελ απηναμηνιφγεζή ηνπ. (ii) ηεο πξηκνδφηεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ηεο πξσηνβνπιίαο κε π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθφ ηαμίδη, φπνπ ζε ζπλάξηεζε κε ηελ αληηιακβαλφκελε ρακειή επηβξάβεπζε ησλ εξγαδνκέλσλ, δηαθξίλεηαη φηη ε επηζπκία ηνπο γηα δηάθνξνπο ηξφπνπο εθδήισζήο ηεο αλέξρεηαη ζε πνζνζηφ 72,3% ζην νπνίν αλ πξνζηεζεί θαη ην πνζνζηφ φζσλ ην επηζπκνχλ ζε αξθεηά κεγάιν βαζκφ («αξθεηά» 9,5%) γίλεηαη αληηιεπηή ε αλαγθαηφηεηα αλαγλψξηζεο ηνπ ηαηξνλνζειεπηηθνχ θαη δηνηθεηνηερληθνχ έξγνπ ζε πνζνζηφ 81,8%. Μφιηο ην 4,9% δελ επηζπκεί ηε ζχλδεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο κε ηελ πξηκνδφηεζή ηεο θαη έλα επηπξφζζεην 6% δειψλεη ρακειή επηζπκία («ειάρηζηα»). (iii) Σελ επηζπκία δηνξγάλσζεο πεξηζζνηέξσλ «θνηλσληθψλ εθδειψζεσλ» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ. ε πξψηε αλάγλσζε, αληηθαηηθά είλαη ηα απνηειέζκαηα ηεο αλαγθαηφηεηαο δηνξγάλσζεο πεξηζζνηέξσλ θνηλσληθψλ εθδειψζεσλ γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ εξγαδνκέλσλ, θαζψο πάλσ απφ ην 50% δήισζε πςειά επίπεδα νκαδηθνχ πλεχκαηνο, ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο κε ζπλαδέιθνπο (βι. εξψηεζε Υ θαη Υ). Χζηφζν νη ζέζεηο απηέο αθνξνχζαλ ην ηκήκα ζην νπνίν απαζρνιείην ν εξγαδφκελνο θαη φρη ζην ζχλνιν ηνπ λνζνθνκείνπ. Λακβάλνληαο ππφςε φηη έλα λνζνθνκείν απαζρνιεί πιεζψξα εξγαδνκέλσλ δηαθξηηψλ ξφισλ θαη 196

197 θαζεθφλησλ, γίλεηαη ζαθέο φηη είλαη ινγηθφ ην 57% λα επηζπκεί αλάπηπμε δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ. (iv) Σελ πνηφηεηα ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο. ε πνηφηεηα ησλ μελνδνρεηαθψλ ππνδνκψλ ησλ δεκνζίσλ λνζνθνκείσλ απνηεινχζε ελ γέλεη κέξνο ηεο ρακειήο ηθαλνπνίεζεο ησλ αζζελψλ θαη ησλ ζπλνδψλ. ηελ πεξίπησζε ησλ εξγαδνκέλσλ δηαθξίλεηαη φηη ην 18,7% ζεσξεί θαιέο ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο θαη ην 25,7% αξθεηά θαιέο (άζξνηζκα 44,4%). Δλ αληηζέζεη, ην 28,2% βξίζθεη ην ρψξν θαη ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο φρη θαιέο θαη κφιηο ην 6,5% ειάρηζηα θαιέο (άζξνηζκα 34,7%). Σν πνζνζηφ απηφ (πεξίπνπ έλαο εξγαδφκελνο ζηνπο ηξεηο) είλαη κάιινλ ρακειφηεξν απφ ην αλακελφκελν. (v) Σελ χπαξμε θηλήηξσλ πνπ λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο. Δμαηξεηηθά πςειφ πνζνζηφ ησλ εξγαδνκέλσλ έδσζε ζεηηθή απάληεζε ζην εξψηεκα ηεο ζπζρέηηζεο ησλ θηλήηξσλ κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο (81,4%). Δίλαη ζαθέο φηη ην εξψηεκα απηφ έιαβε ην πςειφηεξν πνζνζηφ ζην «λαη» θαη ην ρακειφηεξν ζην «φρη» (2,1%), γεγνλφο ην νπνίν ην αλαδεηθλχεη ζε κείδνλα παξάγνληα ηεο θηλεηνπνίεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο ηθαλνπνίεζήο ηνπο ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ. πλδέεη αθελφο κελ ηηο πιηθέο απνιαβέο (ακνηβή εξγαζίαο) κε ηελ πνηφηεηα ηνπ παξαγφκελνπ έξγνπ, αθεηέξνπ δε ηηο άπιεο απνιαβέο πνπ παξαπέκπνπλ ζηελ εζηθή ηθαλνπνίεζε. (vi) Σε γλσζηνπνίεζε ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο, ηεο πνηνηηθήο εξγαζίαο θαη ηεο θαηλνηνκίαο εληφο ε εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ. Μέξνο ηεο εζηθήο επηβξάβεπζεο ησλ εξγαδνκέλσλ απνηειεί θαη ε θνηλνπνίεζε ησλ επηηεπγκάησλ ηνπο εληφο ή εθηφο ηνπ νξγαληζκνχ είηε κέζσ αλαθνηλψζεσλ ζε ζπλέδξηα/εκεξίδεο θαη δεκνζηεχζεηο ζε επηζηεκνληθά πεξηνδηθά είηε κέζσ ad hoc εθδειψζεσλ, αλαξηήζεσλ θ.ιπ.. Ζ ζεηηθή ζηάζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο ηνπ δείγκαηνο είλαη αξθεηά πςειή ζην ζέκα ηεο θνηλνπνίεζεο κε πνζνζηφ 66,8% ή κε άιια ιφγηα ηα 2/3 ηελ επηζπκνχλ. Μφιηο ην 7,4% είλαη αξλεηηθφ σο πξνο ηε δεκνζηνπνίεζε ηνπ πνηνηηθνχ έξγνπ ησλ εξγαδνκέλσλ. Σα εξσηήκαηα πνπ αλέδεημαλ ζπζρέηηζε κε ηξεηο κεηαβιεηέο ήηαλ ηξία θαη κπνξνχλ λα ζπλνςηζηνχλ ζην ηξίπηπρν ηεο ππνθεηκεληθήο αληίιεςεο πνπ έρεη ν εξγαδφκελνο γηα ηε ζέζε εξγαζίαο (θχξνο), ην επίπεδν ηεο 197

198 πξνζθνξάο/απφδνζήο ηνπ θαη ηέινο ε επηβξάβεπζε απφ ηε Γηνίθεζε. Καη ζηηο ηξεηο πεξηπηψζεηο ε ειηθία θαη ην επίπεδν εθπαίδεπζεο παξνπζίαζαλ ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα. ε δεχηεξν επίπεδν ηα δεηήκαηα πνπ επεξεάδνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο είλαη ε εκπηζηνζχλε πξνο ηε Γηνίθεζε, ε θαζνδήγεζε ησλ πξντζηακέλσλ, ε ελζσκάησζε ζε νκαδηθφ ζρήκα εξγαζίαο, ε ακνηβή θαη ην φξακα πνπ ππαηλίζζεηαη ε πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. Σέινο, ιηγφηεξν ζεκαληηθά θξίζεθαλ ηα δεηήκαηα ησλ ζρέζεσλ κε ηνπο πξντζηακέλνπο, ε ελεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ, ε ζπλερήο εθπαίδεπζε, ην ελδηαθέξνλ γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο εξγαζίαο θαη ε αλάπηπμε δηαηκεκαηηθψλ ζπλεξγαζηψλ πκπεξάζκαηα Έλαο δσληαλφο πνιπζχλζεηνο Οξγαληζκφο φπσο είλαη ην Ννζνθνκείν, είλαη ζεκείν ζπλάληεζεο πνιιψλ θαη δηαθνξεηηθψλ επαγγεικάησλ. Ζ δπλακηθή πνπ αλαπηχζζεηαη απφ ηηο ζρέζεηο αλάκεζα ζηελ Γηνηθεηηθή, Ηαηξηθή θαη Ννζειεπηηθή ππεξεζία είλαη έλα πεδίν ζπγθξνχζεσλ πνπ ηειηθά θαηαθέξλεη ελψ αθξνβαηεί, λα ζπγθξαηεζεί θαη λα ηζνξξνπήζεη. Ζ ειηθία θαη ην επίπεδν εθπαίδεπζεο είλαη νη πξσηαξρηθνί παξάγνληεο νη νπνίνη επεξεάδνπλ ηελ ππνθεηκεληθή αληίιεςε γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο απφ ηελ εξγαζία ηνπο. Οη άλδξεο είλαη ζηηο πεξηζζφηεξεο εθ ησλ εξσηήζεσλ ιίγν πην ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηηο γπλαίθεο. Χζηφζν, ζεκαληηθφ βάξνο ζηελ ηθαλνπνίεζε απφ ην κηζζφ έρεη ην θχιν δεδνκέλνπ φηη έδεημε ηελ πςειφηεξε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθφηεηα (p=0,001). Οη εξγαδφκελνη ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο δειψλνπλ πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλνη ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο βαζκίδεο εθπαίδεπζεο, ελψ νη θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ εθθξάδνπλ ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο κεγαιχηεξε δπζαξέζθεηα, έιιεηςε εκπηζηνζχλεο ζηνπο αλσηέξνπο θαη αίζζεκα ζπλεξγαζίαο/επηθνηλσλίαο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο. Σν βνεζεηηθφ πξνζσπηθφ αλαδεηθλχεηαη σο ε επαγγεικαηηθή θαηεγνξία κε πςειφηεξν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ελψ ηε κηθξφηεξε ηθαλνπνίεζε θαίλεηαη λα βηψλεη ην δηνηθεηηθφ θαη ην λνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ αλάινγα κε ηε θχζε ηνπ εξσηήκαηνο. 198

199 Σα ζέκαηα ηα νπνία αλαδεηθλχνληαη σο κείδνλνο ζεκαζίαο ζηε δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ εξγαζία είλαη (α) ε αληίιεςε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα ηνλ νξγαληζκφ θαη ηε ζέζε απαζρφιεζήο ηνπ φπνπ ην 1/5 πεξίπνπ ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο εθθξάδεη έκκεζα ηε δπζαξέζθεηά ηνπ σο πξνο ησλ νξγαληζκφ απαζρφιεζήο ηνπ, (β) ε αίζζεζε επαγγεικαηηθήο επάξθεηαο θαη πξνζθνξάο απνηειεζκαηηθνχ έξγνπ ζε πεξίπνπ δχν ζηνπο ηξεηο εξγαδνκέλνπο θαη (γ) ε παξάβιεςε ηεο Γηνίθεζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο κε απνηέιεζκα ηε κε επηβξάβεπζή ηνπο Αδύλαηα ζεκεία αλ αδχλαηα ζεκεία ηεο έξεπλαο ζα κπνξνχζακε λα ραξαθηεξίζνπκε ην φηη: Α. Ζ έξεπλα δηεμάρζεη ζε κία πεξίνδν ξεπζηφηεηαο θαη φρη ζηαζεξφηεηαο ( π.ρ. πεξίνδν ζεζκηθψλ αιιαγψλ απφ ην Τπνπξγείν Τγείαο, ζε Γ.Τ.Π.Πε. θ.ι.π. Β. Οη ξαγδαίεο εμειίμεηο, ζα επεξεάζνπλ ζχληνκα θαη άκεζα ηνπο εξγαδφκελνπο, κε απνηέιεζκα λα απαηηείηε θαη ε εθ λένπ, επαλάιεςε. (Πξάγκα πνπ ν ζπγγξαθέαο έρεη πξνγξακκαηίζεη λα πξάμεη) Πξνηάζεηο γηα κειινληηθέο έξεπλεο. Πξνηείλνληαη λέεο έξεπλεο πνπ πξνέθπςαλ ζαλ αλάγθεο, κέζα απφ ηελ έξεπλά καο. Α) Ζ Αλάγθε γηα ηελ επαλάιεςε ηεο ίδηαο ηεο εξεπλάο καο κεηά απφ εχινγν ρξνληθφ δηάζηεκα ελ φςε αιιαγψλ πνπ έξρνληαη, ηφζν απφ ζεζκηθήο πιεπξάο απφ ην Τπνπξγείν Τγείαο ( Νένο Νφκνο γηα αιιαγή ηνπ θαζεζηψηνο ζηηο Γ.Τ.Πε., έσο θαη ζηαδηαθήο θαηάξγεζεο ηνπο θ.ι.π.), θαζψο θαη ηηο αιιαγήο ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο,ησλ εξγαδνκέλσλ ελ φςεη ησλ δεζκεχζεψλ καο ιφγσ ηνπ κλεκνλίνπ ( θαλφλαο 1/10) γηα ηηο λέεο πξνζιήςεηο πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηα Ννζνθνκεία ζην άκεζν ρξνληθφ δηάζηεκα. 199

200 Β) Γηα ηελ αιιαγή ηνπ θαζεζηψηνο αμηνιφγεζεο, ακνηβψλ, θαη εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ ησλ Ηαηξψλ ζηα Ννζνθνκεία ηνπ Δ..Τ. Γ) Γηα ηελ θαηάξηηζε Πξσηνθφιισλ, αμηνιφγεζεο, θαη ειέγρνπ ηνπ παξαγφκελνπ Ηαηξηθνχ έξγνπ ζηα Ννζνθνκεία ηνπ Δ..Τ. Γ) Γηα ηελ ππνθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα απνδνηηθφηεξε, παξαγσγηθφηεξε, & Πνηνηηθφηεξε εξγαζία, ηελ έξεπλα γηα ηελ ζεζκνζέηεζε θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο, ακνηβψλ, θηλήηξσλ Πξνηάζεηο γηα παξέκβαζε. ην ζεκεξηλφ επηρεηξεζηαθφ θιίκα, ε ζπκπεξηθνξά ηεο επηβξάβεπζεο θαη ε εθδήισζε ηε εθηίκεζεο έρνπλ απνθηήζεη ηδηαίηεξε ζεκαζία δηφηη: -Οη κάλαηδεξ έρνπλ ιηγφηεξεο κεζφδνπο ζηε δηάζεζή ηνπο, ψζηε λα επεξεάζνπλ ηνπο εξγαδφκελνπο θαη λα δηακνξθψζνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο θαη φρη λα αζθήζνπλ δηάθνξεο πηέζεηο επηδηψθνληαο ηελ επηζπκεηή γηα φινπο ππνθίλεζε. -Οη εξγαδφκελνη θαινχληαη λα θάλνπλ φιν θαη πεξηζζφηεξα πξάγκαηα θαη κάιηζηα κε πην απηφλνκν ηξφπν. -ηα επφκελα ρξφληα ζα έρνπκε ιηγφηεξνπο εξγαδφκελνπο κε πηζαλνλ ιηγφηεξεο δεμηφηεηεο απφ ηνπο πξνθαηφρνπο ηνπο. Απηή ε λέα γεληά φκσο, έρεη δηαθνξεηηθέο αμίεο θαη πξνζδνθά φηη ε εξγαζία ηνπο ζα έρεη ζθνπφ θαη ελδηαθέξνλ. -ε δχζθνιεο νηθνλνκηθέο επνρέο, ε επηβξάβεπζε θαη ε εθδήισζε εθηίκεζεο πξνο ηνπο εξγαδφκελνπο παξέρνπλ κηα απνηειεζκαηηθή κέζνδν ρακεινχ θφζηνπο γηα ηελ ππνθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ θαη κάιηζηα ε αλαγλψξηζε ηεο πξνζσπηθήο αμίαο ηνπο δίλεη πεξηζζφηεξα θίλεηξα, παξά νη κεγάιεο εμσηεξηθέο ρξεκαηηθέο ακνηβέο θαη βξαβεία, πνπ κεηψλνπλ ηελ απφδνζε ζε θαζήθνληα πνπ απαηηνχλ δεκηνπξγηθφηεηα θαη θαηλνηνκίεο. κσο ζπάληα νη κάλαηδεξ θαηαβάιινπλ θάπνηα πξνζπάζεηα λα επραξηζηήζνπλ ηνπο εξγαδφκελνπο πνπ έθαλαλ κε επηηπρία κηα δχζθνιε δνπιεηά θαη ζπάληα εθδειψλνπλ 200

201 ηελ εθηίκεζή ηνπο γηα θάηη ην θαηλνηνκηθφ. Οη πεξηζζφηεξνη δελ επηβξαβεχνπλ ζπρλά θαη δελ εθδειψλνπλ ηελ αλαγλψξηζε ησλ πξνζπαζεηψλ ησλ πθηζηακέλσλ ηνπο, δηφηη δελ δηαζέηνπλ ην ρξφλν, ηελ εθεπξεηηθφηεηα λα επηλνήζνπλ θαη λα πεηξακαηηζηνχλ κε δηάθνξεο κεζφδνπο ψζηε λα αλαθαιχςνπλ ηε δχλακε πνπ θξχβεη ε εθδήισζε ηεο εθηίκεζεο γηα πην ζεηηθνχο, πην παξαγσγηθνχο θαη πην επραξηζηεκέλνπο ζε έλα πην ζεηηθφ, πην παξαγσγηθφ θαη πην επράξηζην πεξηβάιινλ. Οη κάλαηδεξ πνπ επηδηψθνπλ λα βειηηψζνπλ ηελ απφδνζε ηνπ πξνζσπηθνχ ή λα επηιχζνπλ πξνβιήκαηα ζπκπεξηθνξψλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ κε ζθνπφ ηελ ππνθίλεζή ηνπ, ρξεζηκνπνηψληαο κφλν ηηο αληακνηβέο, ζα θαηαλαιψζνπλ πνιχ ρξφλν θαη ελέξγεηα, ζα μνδέςνπλ πνιιά ρξήκαηα ρσξίο ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα θαη ηέινο φινη ζα κείλνπλ δπζαξεζηεκέλνη. Οη εξγαδφκελνη αλαδεηνχλ έλα επράξηζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ θαη κηα δηαζθέδαζε γηα ηελ εξγαζία πνπ εθηεινχλ, ζε έλα κέξνο πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηα ηαιέληα θαη ηηο δεμηφηεηέο ηνπο, ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ κπνξνχλ λα ζπλεξγάδνληαη κε άιινπο κέζα ζε θιίκα ακνηβαίνπ ζεβαζκνχ, ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ κπνξνχλ λα ζπλεξγάδνληαη κε άιινπο κέζα ζε θιίκα ακνηβαίνπ ζεβαζκνχ, ζε έλα πεξηβάιινλ κε θαηάιιειε πιηθνηερληθή ππνδνκή. Οη κάλαηδεξ ζα πξέπεη ινηπφλ λα αθηεξψζνπλ ρξφλν θαη πξνζπάζεηα ζηε θαιπηέξεπζε ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, απνζαθελίδνληαο ηα εξγαζηαθά θαζήθνληα, δεκηνπξγψληαο θνπιηνχξα θαη θάλνληαο ηελ εξγαζία λα έρεη λφεκα θαη δηαζθέδαζε (J.Pfeffer 1999). ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δξσηεκαηνιόγην Παξαγόλησλ Δπαγγεικαηηθήο Ιθαλνπνίεζεο ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ 2006 ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ Σν παξφλ εξσηεκαηνιφγην δεκηνπξγήζεθε αξρηθά ζηα πιαίζηα κηαο πξνζπάζεηαο δηεξεχλεζεο ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ζηελ εξγαζία ηνπ θαη ηελ αλάδεημε πηζαλψλ πξνβιεκάησλ ε ζηνηρείσλ ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο πνπ απαηηνχλ βειηίσζε θαη πεξίπνπ δχν ρξφληα κεηά επαλαιακβάλεηε. 201

202 Παξαθαινχκε ζπκπιεξψζεηε ην παξαθάησ εξσηεκαηνιφγην θαη ηδίαλ, ζεκεηψλνληαο έλα Υ ζην ηεηξάγσλν πνπ επηιέγεηε γηα ηελ θάζε εξψηεζε. Ζ απάληεζε πνπ ζα δίλεηε ζα πξέπεη λα είλαη ε πξψηε πνπ, απζφξκεηα, ζθέπηεζηε. Μελ ππνγξάςεηε ην εξσηεκαηνιφγην θαη κελ αλαγξάςεηε ην νλνκαηεπψλπκν ζαο. Υξεζηκνπνηήζηε ηε γξακκή θάησ απφ ην πεδίν απάληεζεο ηεο θάζε εξψηεζεο γηα λα ζπκπιεξψζεηε θάπνην ζρφιην πνπ ζεσξείηε απαξαίηεην. Α. Φχιν Άλδξαο Γπλαίθα Β. Πνην είλαη ην επίπεδν εθπαίδεπζήο ζαο, αλεμάξηεηα απφ ηελ ζέζε γηα ηελ νπνία έρεηε πξνζιεθζεί: Τπνρξεσηηθή Γεπηεξνβάζκηα Σξηηνβάζκηα Μεηαπηπρηαθφ/ Γηδαθηνξηθφ Γ. ε πνηα απφ ηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο πξνζσπηθνχ εξγάδεζηε; Ηαηξηθφ-Δπηζηεκνληθφ Σερληθφ Ννζειεπηηθφ Παξαταηξηθφ Γηνηθεηηθφ Πιεξνθνξηθήο Βνεζεηηθφ Γ. Ζ ειηθία ζαο είλαη: Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο/ ε ζπνπδαίνο/ α πνπ εξγάδνκαη γηα ην Ννζνθνκείν «Μνιάσλ». Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα:.. 2.Αηζζάλνκαη φηη κπνξψ λα εκπηζηεχνκαη ηε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο,.Γ., Γηεπζπληέο) ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη φηη απηή κε ζηεξίδεη: ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα... 3.Αηζζάλνκαη φηη κπνξψ λα εκπηζηεχνκαη ηνπο πξντζηακέλνπο κνπ, γηαηί παίξλνπλ ζσζηέο απνθάζεηο. Ναη πλήζσο Μέηξηα πάληα ρη ρφιηα: 4. Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεχνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθφλησλ κνπ. ρη πάληα Μέηξηα πλήζσο Ναη ρφιηα:. 5. Οη πξντζηάκελνη κνπ, θέξνληαη κε ζεβαζκφ θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη φρη σο δηεθπεξαησηή εξγαζίαο. Ναη πλήζσο Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα.. 6. Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλψκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ. ρη πάληα Μέηξηα πλήζσο Ναη ρφιηα: 202

203 7. Με ηθαλνπνηνχλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: 8. Αηζζάλνκαη κέινο κηαο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνχο ζηφρνπο. ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: 9. Πηζηεχσ φηη ζην ηκήκα πνχ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεχκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο. Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα: 10. Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε φζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηφρνπο ηνπ. ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα:. 11. Αηζζάλνκαη φηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθφ έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ ε ζην Ννζνθνκείν. Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα: 12.Πηζηεχσ φηη ε Γηνίθεζε(Γηνηθεηήο,.Γ., Γηεπζπληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεχνπλ ηελ θαιή κνπ απφδνζε. ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνηνλ ηξφπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθφ ηαμίδη) ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε πξσηνβνπιία. Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα: Οη ακνηβέο κνπ (κηζζφο, ψξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζφληα, αξκνδηφηεηεο θαη ηελ πνζφηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ. ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: Θα ήζεια λα δηνξγαλψλνληαη πεξηζζφηεξεο «θνηλσληθέο εθδειψζεηο» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ. Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα:.. 203

204 16. Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρψξνη, εμνπιηζκφο, εμαεξηζκφο, θαζαξηφηεηα, θ.α. ) είλαη θαιέο. ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: Θεσξψ φηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηψλ, δηνίθεζεο θ.α. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ. Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα: 18. Θεσξψ φηη ε πνηφηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο απνηειεί πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζην ρψξν πνχ εξγάδνκαη. ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: 19. Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά, θ.α. ) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο. Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα: 20. Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθφηεηα, ε πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία, λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο ε εθηφο ηνπ Ννζνθνκείνπ. ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπφλησο ε ηππνιαηξία. Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα ρη ρφιηα: 22. Θα ήζεια λα δηνξγαλψλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηελ ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα ρη Διάρηζηα Μέηξηα Αξθεηά Ναη ρφιηα: 204

205 Πίλαθαο 1 Ναη Αξθεηά Μέηξηα Διάρηζηα Όρη Ν % Ν % Ν % N % N % 1 Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο ,2% ,3% ,3% 56 10,0% 79 14,2% 2 Δκπηζηνζχλε ζηε Γηνίθεζε 91 16,1% 98 17,3% ,5% ,8% ,2% 3 Δκπηζηνζχλε ζηνπο πξντζηακέλνπο ,1% ,0% ,1% 64 11,3% 54 9,5% 4 πκβνπιέο-νδεγίεο απφ πξντζηακέλνπο ,3% ,1% 82 14,4% 66 11,6% 49 8,6% 5 εβαζκφο απφ πξντζηακέλνπο ,2% ,1% 77 13,6% 58 10,2% 50 8,8% 6 Τπνινγίδεηαη ε γλψκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ ,0% ,0% ,0% 73 12,8% 82 14,4% 7 Ηθαλνπνίεζε απφ θαζήθνληα ,8% ,4% ,5% 55 9,7% 66 11,6% 8 Αηζζάλνκαη κέινο νκάδαο κε θνηλνχο ζηφρνπο ,6% ,7% ,7% 52 9,1% 91 15,9% 9 Πλεχκα ζπλεξγαζίαο ζην ηκήκα εξγαζίαο ,0% ,5% ,2% 43 7,5% 73 12,8% 10 Δλεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ 65 11,4% 72 12,6% ,8% ,3% ,0% 11 Πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθφ έξγν ,2% ,9% 37 6,5% 11 1,9% 14 2,5% 12 Δπηβξάβεπζε απφδνζεο απφ Γηνίθεζε 85 15,0% 74 13,1% 94 16,6% ,4% ,9% 13 Πξηκνδφηεζε παξαγσγηθφηεηαο-πξσηνβνπιίαο ,3% 54 9,5% 41 7,2% 34 6,0% 28 4,9% 14 Ηθαλνπνίεζε απφ ηελ ακνηβή 24 4,2% 36 6,3% 87 15,3% 56 9,9% ,2% 15 Γηνξγάλσζε θνηλσληθψλ εθδειψζεσλ ,0% 78 13,9% 64 11,4% 38 6,8% 61 10,9% 16 πλζήθεο εξγαζίαο ,7% ,7% ,0% 37 6,5% ,2% 17 πλερήο εθπαίδεπζε σο εξγαιείν ,7% 69 12,3% 43 7,7% 29 5,2% 39 7,0% 18 Πνηφηεηα θξνληίδαο είλαη πξνηεξαηφηεηα ,4% 77 13,7% 56 9,9% 26 4,6% 31 5,5% 19 Κίλεηξα σο πξνο ηηο ηδηαηηεξφηεηεο εξγαζίαο ,4% 57 10,1% 28 5% 8 1,4% 12 2,1% 20 Γλσζηνπνίεζε εληφο-εθηφο λνζνθνκείνπ ,9% 82 14,8% 36 6,5% 25 4,5% 41 7,4% 21 Δλδηαθέξνλ γηα ηα απνηειέζκαηα ,1% 67 11,9% 33 5,8% 7 1,2% 11 1,9% 22 Γηνξγάλσζε ηαθηηθψλ ζπζθέςεσλ ,1% 80 14,2% 55 9,7% 34 34,6% 17 3,0% 205

206 Πίλαθαο 2 Age Hospital Sex Education Profession 1 Αιςθάνομαι περήφανοσ/η ςπουδαίοσ/α που εργάζομαι για το Νοςοκομείο 0,007 0,000 0,818 0,034 0,003 2 Αιςθάνομαι ότι μπορώ να εμπιςτεύομαι τη Διοίκηςη (Διοικητήσ, Σ.Δ., Διευθυντέσ) του Νοςοκομείου και ότι αυτή με ςτηρίζει 0,870 0,011 0,023 0,900 0,098 3 Αιςθάνομαι ότι μπορώ να εμπιςτεύομαι τουσ προΰςταμένουσ μου, γιατί παίρνουν ςωςτέσ αποφάςεισ 0,002 0,000 0,323 0,377 0,322 4 Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεχνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθφλησλ κνπ 0,151 0,000 0,845 0,008 0,021 5 Οη πξντζηάκελνί κνπ θέξνληαη κε ζεβαζκφ θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη φρη δηεθπεξαησηή εξγαζίαο 0,007 0,000 0,422 0,448 0,198 6 Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλψκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ 0,021 0,000 0,165 0,038 0,061 7 Με ηθαλνπνηνχλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί 0,590 0,089 0,729 0,253 0,642 8 Αηζζάλνκαη κέινο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνχο ζηφρνπο 0,684 0,000 0,688 0,006 0,048 9 Πηζηεχσ φηη ζην ηκήκα πνπ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεχκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο 0,037 0,000 0,052 0,325 0, Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε φζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηφρνπο ηνπ 0,542 0,000 0,109 0,686 0, Αηζζάλνκαη φηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθφ έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ε ζην λνζνθνκείν 0,002 0,014 0,056 0,041 0, Πηζηεχσ φηη ε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο,.Γ., Γ/ληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεχνπλ ηελ θαιή κνπ απφδνζε 0,041 0,000 0,003 0,001 0, Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνηνλ ηξφπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθφ ηαμίδη) ε παξαγσγηθφηεηα θαη ε 0,000 0,000 0,929 0,050 0, Οη ακνηβέο κνπ (κηζζφο, ψξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζφληα, αξκνδηφηεηεο θαη ηελ πνζφηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ 0,070 0,000 0,001 0,264 0, Θα ήζεια λα δηνξγαλψλνληαη πεξηζζφηεξεο «θνηλσληθέο εθδειψζεηο» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ 0,263 0,765 0,229 0,119 0, Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρψξνη, εμνπιηζκφο, εμαεξηζκφο, θαζαξηφηεηα, θ.ά.) είλαη θαιέο 0,382 0,000 0,054 0,826 0, Θεσξψ φηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηψλ, δηνίθεζεο θ.ά. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ 0,252 0,000 0,007 0,247 0, Θεσξψ φηη ε πνηφηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο απνηειεί πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζην ρψξν πνπ εξγάδνκαη 0,001 0,087 0,964 0,006 0, Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά θ.ά.) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εξγαζίαο 0,835 0,727 0,152 0,496 0, Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθφηεηα, ε πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία λα γλσζηνπνηνχληαη εληφο ή εθηφο ηνπ λνζνθνκείνπ 0,287 0,254 0,607 0,099 0, Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπφλησο ε ηππνιαηξία 0,750 0,022 0,250 0,476 0, Θα ήζεια λα δηνξγαλψλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηε ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα 0,192 0,011 0,699 0,156 0,507 age 0,000 0,036 0,399 0,002 0,032 sex 0,001 0,000 0,000 0,001 0,000 hosp 0,000 0,000 0,000 0,644 0,000 educ 0,824 0,065 0,000 0,000 0,000 prof 0,000 0,000 0,000 0,000 0,

207 Πίλαθαο 3 Ναι Απκεηά Μέηπια Ελάσιζηα Όσι Ν % Ν % Ν % N % N % 1 Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο Δκπηζηνζύλε ζηε Γηνίθεζε Δκπηζηνζύλε ζηνπο πξντζηακέλνπο πκβνπιέο-νδεγίεο από πξντζηακέλνπο εβαζκόο από πξντζηακέλνπο Τπνινγίδεηαη ε γλώκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ Ιθαλνπνίεζε από θαζήθνληα Αηζζάλνκαη κέινο νκάδαο κε θνηλνύο ζηόρνπο Πλεύκα ζπλεξγαζίαο ζην ηκήκα εξγαζίαο Δλεκέξσζε γηα ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ Πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθό έξγν Δπηβξάβεπζε απόδνζεο από Γηνίθεζε Πξηκνδόηεζε παξαγσγηθόηεηαο-πξσηνβνπιίαο Ιθαλνπνίεζε από ηελ ακνηβή Γηνξγάλσζε θνηλσληθώλ εθδειώζεσλ πλζήθεο εξγαζίαο πλερήο εθπαίδεπζε σο εξγαιείν Πνηόηεηα θξνληίδαο είλαη πξνηεξαηόηεηα Κίλεηξα σο πξνο ηηο ηδηαηηεξόηεηεο εξγαζίαο Γλσζηνπνίεζε εληόο-εθηόο λνζνθνκείνπ Δλδηαθέξνλ γηα ηα απνηειέζκαηα

208 208 Πίλαθαο 4 Age Hospital Sex Education Profession 1 Αιςθάνομαι περήφανοσ/η ςπουδαίοσ/α που εργάζομαι για το Νοςοκομείο 3 1-0, Αιςθάνομαι ότι μπορώ να εμπιςτεύομαι τη Διοίκηςη (Διοικητήσ, Σ.Δ., Διευθυντέσ) του Νοςοκομείου και ότι αυτή με ςτηρίζει Αιςθάνομαι ότι μπορώ να εμπιςτεύομαι τουσ προΰςταμένουσ μου, γιατί παίρνουν ςωςτέσ αποφάςεισ Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεύνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθόλησλ κνπ Οη πξντζηάκελνί κνπ θέξνληαη κε ζεβαζκό θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη όρη δηεθπεξαησηή εξγαζίαο Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλώκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ Με ηθαλνπνηνύλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί Αηζζάλνκαη κέινο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνύο ζηόρνπο Πηζηεύσ όηη ζην ηκήκα πνπ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεύκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε όζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ λνζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ Αηζζάλνκαη όηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθό έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ε ζην λνζνθνκείν Πηζηεύσ όηη ε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο,.Γ., Γ/ληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεύνπλ ηελ θαιή κνπ απόδνζε Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνηνλ ηξόπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθό ηαμίδη) ε παξαγσγηθόηεηα θαη ε πξσηνβνπιίανπιίαο 14 Οη ακνηβέο κνπ (κηζζόο, ώξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζόληα, αξκνδηόηεηεο θαη ηελ πνζόηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη πεξηζζόηεξεο «θνηλσληθέο εθδειώζεηο» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθώλ ζρέζεσλ Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρώξνη, εμνπιηζκόο, εμαεξηζκόο, θαζαξηόηεηα, θ.ά.) είλαη θαιέο Θεσξώ όηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηώλ, δηνίθεζεο θ.ά. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ Θεσξώ όηη ε πνηόηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηώλ πγείαο απνηειεί πξώηε πξνηεξαηόηεηα ζην ρώξν πνπ εξγάδνκαη Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά θ.ά.) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξόηεηεο ηεο εξγαζίαο Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθόηεηα, ε πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία λα γλσζηνπνηνύληαη εληόο ή εθηόο ηνπ λνζνθνκείνπ Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπόλησο ε ηππνιαηξία Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηε ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα age sex hosp educ prof Η κεηαβιεηή λνζνθνκείν παξνπζηάδεη ηε κεγαιύηεξε ζηαηηζηηθή ζεκαληηθόηεηα ζηηο πεξηζζόηεξεο εξσηήζεηο θαη επηδξά πεξηζζόηεξν ζε θάζε εξώηεζε.

209 Γ. ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΠΙΝΑΚΔ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΓΔΙΓΜΑΣΟ Οneway AGE ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ρήκα 1 Ζιηθία-Ζιηθία 209

210 ρήκα 2. Δθπαίδεπζε Ζιηθία 210

211 ρήκα 3. Ννζνθνκείν-Ζιηθία 211

212 ρήκα 4. Δπάγγεικα-Ζιηθία 212

213 ρήκα 5. Φχιν-Ζιηθία 213

214 ΑΠΑΝΣΗΔΙ ΔΡΧΣΗΔΧΝ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΗΝ ΗΛΙΚΙΑ Δξψηεζε 1 - Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο/ ε ζπνπδαίνο/ α πνπ εξγάδνκαη γηα ην Ννζνθνκείν «Μνιάσλ». 214

215 Δξψηεζε 2-.Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο) ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη όηη απηή κε ζηεξίδεη 215

216 Δξψηεζε 3- Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηνπο πξντζηακέλνπο κνπ, γηαηί παίξλνπλ ζσζηέο απνθάζεηο 216

217 Δξψηεζε 4 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεύνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθόλησλ κνπ. 217

218 Δξψηεζε 5 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, θέξνληαη κε ζεβαζκό θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη όρη σο δηεθπεξαησηή εξγαζίαο. 218

219 Δξψηεζε 6- Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλώκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ 219

220 Δξψηεζε 7- Με ηθαλνπνηνύλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί 220

221 Δξψηεζε 8 - Αηζζάλνκαη κέινο κηαο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνύο ζηόρνπο 221

222 Δξψηεζε 9 - Πηζηεύσ όηη ζην ηκήκα πνύ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεύκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο. 222

223 Δξψηεζε 10 - Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε όζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ. 223

224 Δξψηεζε 11- Αηζζάλνκαη όηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθό έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ ε ζην Ννζνθνκείν 224

225 Δξψηεζε 12- Πηζηεύσ όηη ε Γηνίθεζε(Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεύνπλ ηελ θαιή κνπ απόδνζε 225

226 Δξψηεζε 13- Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνηνλ ηξόπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθό ηαμίδη) ε παξαγσγηθόηεηα θαη ε πξσηνβνπιία. 226

227 Δξψηεζε 14- Οη ακνηβέο κνπ (κηζζόο, ώξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζόληα, αξκνδηόηεηεο θαη ηελ πνζόηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ. 227

228 Δξψηεζε 15 - Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη πεξηζζόηεξεο «θνηλσληθέο εθδειώζεηο» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθώλ ζρέζεσλ 228

229 Δξψηεζε 16 - Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρώξνη, εμνπιηζκόο, εμαεξηζκόο, θαζαξηόηεηα, θ.α. ) είλαη θαιέο 229

230 Δξψηεζε 17 - Θεσξώ όηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηώλ, δηνίθεζεο θ.α. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ 230

231 Δξψηεζε 18 - Θεσξώ όηη ε πνηόηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηώλ πγείαο απνηειεί πξώηε πξνηεξαηόηεηα ζην ρώξν πνύ εξγάδνκαη. 231

232 Δξψηεζε 19 - Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά, θ.α. ) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξόηεηεο ηεο εξγαζίαο 232

233 Δξψηεζε 20 - Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθόηεηα, ε πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία, λα γλσζηνπνηνύληαη εληόο ε εθηόο ηνπ Ννζνθνκείνπ. 233

234 Δξψηεζε 21- Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπόλησο ε ηππνιαηξία. 234

235 Δξψηεζε 22- Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηελ ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα 235

236 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟΤ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ρήκα1. Ζιηθία- Δθπαίδεπζε 236

237 ρήκα 2. Δθπαίδεπζε-Δθπαίδεπζε 237

238 ρήκα 3. Ννζνθνκείν-Δθπαίδεπζε 238

239 ρήκα 4. Δπάγγεικα- Δθπαίδεπζε 239

240 ρήκα 5. Φχιν- Δθπαίδεπζε 240

241 ΑΠΑΝΣΗΔΙ ΔΡΧΣΗΔΧΝ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Δξψηεζε 1- Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο/ ε ζπνπδαίνο/ α πνπ εξγάδνκαη γηα ην Ννζνθνκείν «Μνιάσλ». 241

242 Δξψηεζε 2- Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο) ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη όηη απηή κε ζηεξίδεη 242

243 Δξψηεζε 3 - Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηνπο πξντζηακέλνπο κνπ, γηαηί παίξλνπλ ζσζηέο απνθάζεηο 243

244 Δξψηεζε 4 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεύνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθόλησλ κνπ. 244

245 Δξψηεζε 5 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, θέξνληαη κε ζεβαζκό θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη όρη σο δηεθπεξαησηή εξγαζίαο 245

246 Δξψηεζε 6 - Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλώκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ 246

247 Δξψηεζε 7- Με ηθαλνπνηνύλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί 247

248 Δξψηεζε 8 - Αηζζάλνκαη κέινο κηαο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνύο ζηόρνπο 248

249 Δξψηεζε 9 - Πηζηεύσ όηη ζην ηκήκα πνύ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεύκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο 249

250 Δξψηεζε 10 - Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε όζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ. 250

251 Δξψηεζε 11- Αηζζάλνκαη όηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθό έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ ε ζην Ννζνθνκείν 251

252 Δξψηεζε 12- Πηζηεύσ όηη ε Γηνίθεζε(Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεύνπλ ηελ θαιή κνπ απόδνζε 252

253 Δξψηεζε 13 - Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνηνλ ηξόπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθό ηαμίδη) ε παξαγσγηθόηεηα θαη ε πξσηνβνπιία. 253

254 Δξψηεζε 14 - Οη ακνηβέο κνπ (κηζζόο, ώξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζόληα, αξκνδηόηεηεο θαη ηελ πνζόηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ. 254

255 Δξψηεζε 15 - Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη πεξηζζόηεξεο «θνηλσληθέο εθδειώζεηο» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθώλ ζρέζεσλ. 255

256 Δξψηεζε 16 - Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρώξνη, εμνπιηζκόο, εμαεξηζκόο, θαζαξηόηεηα, θ.α. ) είλαη θαιέο 256

257 Eξψηεζε 17 - Θεσξώ όηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηώλ, δηνίθεζεο θ.α. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ 257

258 Δξψηεζε 18 - Θεσξώ όηη ε πνηόηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηώλ πγείαο απνηειεί πξώηε πξνηεξαηόηεηα ζην ρώξν πνύ εξγάδνκαη. 258

259 Δξψηεζε 19 - Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά, θ.α. ) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξόηεηεο ηεο εξγαζίαο. 259

260 Δξψηεζε 20 - Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθόηεηα, ε πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία, λα γλσζηνπνηνύληαη εληόο ε εθηόο ηνπ Ννζνθνκείνπ 260

261 Δξψηεζε 21 - Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπόλησο ε ηππνιαηξία. 261

262 Δξψηεζε 22 - Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηελ ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα 262

263 263

264 ρήκα 1. Ζιηθία-Ννζνθνκείν 264

265 ρήκα 2. Δθπαίδεπζε-Ννζνθνκείν 265

266 ρήκα 3. Ννζνθνκείν-Ννζνθνκείν 266

267 ρήκα 4. Δπάγγεικα-Ννζνθνκείν 267

268 ρήκα 5. Φχιν-Ννζνθνκείν 268

269 ΑΠΑΝΣΗΔΙ ΣΙ ΔΡΧΣΗΔΙ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΟ ΝΟΟΚΟΜΔΙΟ Δξψηεζε1- Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο/ ε ζπνπδαίνο/ α πνπ εξγάδνκαη γηα ην Ννζνθνκείν «Μνιάσλ». 269

270 270

271 Δξψηεζε 2 - Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο) ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη όηη απηή κε ζηεξίδεη: 271

272 Δξψηεζε 3 - Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηνπο πξντζηακέλνπο κνπ, γηαηί παίξλνπλ ζσζηέο απνθάζεηο 272

273 Δξψηεζε 4 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεύνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθόλησλ κνπ 273

274 Δξψηεζε 5 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, θέξνληαη κε ζεβαζκό θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη όρη σο δηεθπεξαησηή εξγαζίαο 274

275 Δξψηεζε 6 - Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλώκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ 275

276 Δξψηεζε 7 - Με ηθαλνπνηνύλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί 276

277 Δξψηεζε 8 - Αηζζάλνκαη κέινο κηαο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνύο ζηόρνπο 277

278 Δξψηεζε 9 - Πηζηεύσ όηη ζην ηκήκα πνύ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεύκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο 278

279 Δξψηεζε 10 - Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε όζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ 279

280 Δξψηεζε 11 - Αηζζάλνκαη όηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθό έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ ε ζην Ννζνθνκείν. 280

281 Δξψηεζε 12 - Πηζηεύσ όηη ε Γηνίθεζε(Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεύνπλ ηελ θαιή κνπ απόδνζε. 281

282 Δξψηεζε 13 - Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνηνλ ηξόπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθό ηαμίδη) ε παξαγσγηθόηεηα θαη ε πξσηνβνπιία 282

283 Δξψηεζε 14 - Οη ακνηβέο κνπ (κηζζόο, ώξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζόληα, αξκνδηόηεηεο θαη ηελ πνζόηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ 283

284 Δξψηεζε 15 - Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη πεξηζζόηεξεο «θνηλσληθέο εθδειώζεηο» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθώλ ζρέζεσλ 284

285 Δξψηεζε 16 - Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρώξνη, εμνπιηζκόο, εμαεξηζκόο, θαζαξηόηεηα, θ.α. ) είλαη θαιέο 285

286 Δξψηεζε 17 - Θεσξώ όηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηώλ, δηνίθεζεο θ.α. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ 286

287 Δξψηεζε 18 - Θεσξώ όηη ε πνηόηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηώλ πγείαο απνηειεί πξώηε πξνηεξαηόηεηα ζην ρώξν πνύ εξγάδνκαη. 287

288 Δξψηεζε 19 - Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά, θ.α. ) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξόηεηεο ηεο εξγαζίαο 288

289 Δξψηεζε 20 - Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθόηεηα, ε πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία, λα γλσζηνπνηνύληαη εληόο ε εθηόο ηνπ Ννζνθνκείνπ 289

290 Δξψηεζε 21 - Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπόλησο ε ηππνιαηξία. 290

291 291

292 Δξψηεζε 22 - Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηελ ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα 292

293 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟΤ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΟ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑ ρήκα 1. Ζιηθία-Δπάγγεικα 293

294 ρήκα 2. Δθπαίδεπζε-Δπάγγεικα 294

295 ρήκα 3. Ννζνθνκείν-Δπάγγεικα 295

296 ρήκα 4. Δπάγγεικα-Δπάγγεικα 296

297 ρήκα 5. Φχιν- Δπάγγεικα 297

298 ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΙ ΕΡΧΣΗΕΙ Ε ΥΕΗ ΜΕ ΣΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ Δξψηεζε 1- Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο/ ε ζπνπδαίνο/ α πνπ εξγάδνκαη γηα ην Ννζνθνκείν «Μνιάσλ». 298

299 Δξψηεζε 2- Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο, Σ.Γ.,Γηεπζπληέο) ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη όηη απηή κε ζηεξίδεη 299

300 Δξψηεζε 3- Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηνπο πξντζηακέλνπο κνπ, γηαηί παίξλνπλ ζσζηέο απνθάζεηο 300

301 Δξψηεζε 4 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεύνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθόλησλ κνπ 301

302 Δξψηεζε 5 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, θέξνληαη κε ζεβαζκό θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη όρη σο δηεθπεξαησηή εξγαζίαο 302

303 Δξψηεζε 6 - Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλώκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ 303

304 Δξψηεζε 7 - Με ηθαλνπνηνύλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί 304

305 Δξψηεζε 8 - Αηζζάλνκαη κέινο κηαο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνύο ζηόρνπο 305

306 Δξψηεζε 9 - Πηζηεύσ όηη ζην ηκήκα πνύ εξγάδνκαη επηθξαηεί πλεύκα ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο. 306

307 Δξψηεζε 10 - Έρσ ηθαλνπνηεηηθή ελεκέξσζε όζνλ αθνξά ηελ πνξεία ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ 307

308 Δξψηεζε 11 - Αηζζάλνκαη όηη πξνζθέξσ απνηειεζκαηηθό έξγν θαη είκαη ρξήζηκνο/ ε ζην Ννζνθνκείν 308

309 Δξψηεζε 12 - Πηζηεύσ όηη ε Γηνίθεζε(Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο, πξντζηάκελνη) αλαγλσξίδνπλ θαη επηβξαβεύνπλ ηελ θαιή κνπ απόδνζε 309

310 Δξψηεζε 13 - Θα ήζεια λα πξηκνδνηείηαη κε θάπνηνλ ηξόπν (π.ρ. εηδηθή κλεία, έπαηλνο, εθπαηδεπηηθό ηαμίδη) ε παξαγσγηθόηεηα θαη ε πξσηνβνπιία 310

311 Δξψηεζε 14 - Οη ακνηβέο κνπ (κηζζόο, ώξεο) είλαη ηθαλνπνηεηηθέο γηα ηα πξνζόληα, αξκνδηόηεηεο θαη ηελ πνζόηεηα ηεο εξγαζίαο κνπ 311

312 Δξψηεζε 15 - Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη πεξηζζόηεξεο «θνηλσληθέο εθδειώζεηο» γηα ηελ αλάπηπμε δηαπξνζσπηθώλ ζρέζεσλ 312

313 Δξψηεζε 16 - Οη ζπλζήθεο εξγαζίαο κνπ (ρώξνη, εμνπιηζκόο, εμαεξηζκόο, θαζαξηόηεηα, θ.α. ) είλαη θαιέο 313

314 Δξψηεζε 17 - Θεσξώ όηη ε ζπλερήο εθπαίδεπζε ζε ζέκαηα πιεξνθνξηθήο, λέσλ ηερλνινγηώλ, δηνίθεζεο θ.α. είλαη εξγαιεία γηα ηελ εξγαζία κνπ 314

315 Δξψηεζε 18 - Θεσξώ όηη ε πνηόηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηώλ πγείαο απνηειεί πξώηε πξνηεξαηόηεηα ζην ρώξν πνύ εξγάδνκαη 315

316 Δξψηεζε 19 - Θα πξέπεη ηα θίλεηξα (ρξεκαηηθά, εζηθά, θ.α. ) λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο ηδηαηηεξόηεηεο ηεο εξγαζίαο 316

317 Δξψηεζε 20 - Θα πξέπεη ε δεκηνπξγηθόηεηα, ε πνηνηηθή εξγαζία, θαηλνηνκία, λα γλσζηνπνηνύληαη εληόο ε εθηόο ηνπ Ννζνθνκείνπ 317

318 Δξψηεζε 21- Με ελδηαθέξνπλ θπξίσο ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο κνπ θαη δεπηεξεπόλησο ε ηππνιαηξία. 318

319 Δξψηεζε 22 - Θα ήζεια λα δηνξγαλώλνληαη ηαθηηθέο ζπζθέςεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο κνπ θαη ηελ ζπλεξγαζία κε άιια ηκήκαηα 319

320 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟΤ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΟ ΦΤΛΟ ρήκα 1.Ζιηθία-Φχιν 320

321 ρήκα 2. Δθπαίδεπζε-Φχιν ρήκα 3. Ννζνθνκείν-Φχιν 321

322 ρήκα 4. Δπάγγεικα-Φχιν ρήκα 5. Φχιν-Φχιν 322

323 ΑΠΑΝΣΗΔΙ ΔΡΧΣΗΔΧΝ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΟ ΦΤΛΟ Δξψηεζε 1- Αηζζάλνκαη πεξήθαλνο/ ε ζπνπδαίνο/ α πνπ εξγάδνκαη γηα ην Ννζνθνκείν «Μνιάσλ». 323

324 Δξψηεζε 2 - Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηε Γηνίθεζε (Γηνηθεηήο, Σ.Γ., Γηεπζπληέο) ηνπ Ννζνθνκείνπ θαη όηη απηή κε ζηεξίδεη Δξψηεζε 3 - Αηζζάλνκαη όηη κπνξώ λα εκπηζηεύνκαη ηνπο πξντζηακέλνπο κνπ, γηαηί παίξλνπλ ζσζηέο απνθάζεηο 324

325 Δξψηεζε 4 - Οη πξντζηάκελνη κνπ, κε ζπκβνπιεύνπλ θαη κνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαζεθόλησλ κνπ Δξψηεζε 5- Οη πξντζηάκελνη κνπ, θέξνληαη κε ζεβαζκό θαη κε αληηκεησπίδνπλ σο θαη όρη σο δηεθπεξαησηή εξγαζίαο 325

326 Δξψηεζε 6 - Οη πξντζηάκελνί κνπ ππνινγίδνπλ ηε γλώκε κνπ ζηε ιήςε απνθάζεσλ. Δξψηεζε 7 - Με ηθαλνπνηνύλ ηα θαζήθνληα πνπ κνπ έρνπλ αλαηεζεί 326

327 Δξψηεζε 8 - Αηζζάλνκαη κέινο κηαο νκάδαο πνπ εξγάδεηαη κε θνηλνύο ζηόρνπο 327