Έργα : Πρότυπα τεύχη Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ ( 182/2016 απόφαση -ΦΕΚ Β ) διακηρύξεων ανοικτής διαδικασίας για τη σύναψη δημοσίων

Transcript

1 Έργα : Πρότυπα τεύχη Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ ( 182/2016 απόφαση -ΦΕΚ Β 45269) διακηρύξεων ανοικτής διαδικασίας για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων έργων κάτω των ορίων του ν. 4412/2016 με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή, Α)Πρόσθετοι επιτρεπτοί ( συμβατοί) όροι I.Είναι συμβατό με τις διατάξεις του άρθρου 82 του ν. 4412/2016, οι οποίες παρέχουν διακριτική ευχέρεια στις αναθέτουσες αρχές να απαιτούν την προσκόμιση πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας ( ISO), χωρίς να έχουν λάβει προηγούμενη έγκριση από τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων αν και το περιεχόμενο του ως άνω όρου δεν εξειδικεύεται στα πρότυπα τεύχη διακηρύξεως έργων της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ II.Είναι επιτρεπτό στις Αναθέτουσες Αρχές να ορίσουν όρο στη διακήρυξη ( όρος συμβατός και με το άρθρο 79 παρ 5 Ν.4412/16 ) σύμφωνα με τον οποίο οι προσφέροντες οφείλουν να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα από τα δικαιολογητικά όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας (βλ. και άρθρο 23.1 της διακήρυξης του πρότυπου τεύχους της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ ) σύμφωνα με το οποίο σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας,

2 μπορεί να ζητηθεί από τους προσφέροντες να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα δικαιολογητικά, όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας). Επιπλέον, κατά την έννοια του όρου αυτού της διακήρυξης ο εκάστοτε οικονομικός φορέας δεν υποχρεούται να έχει εκδώσει κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού όλα τα αναφερόμενα στο ΤΕΥΔ πιστοποιητικά ο αριθμός πρωτοκόλλου, η ημερομηνία εκδόσεως και η διάρκεια των οποίων ζητήθηκε. III.Είναι επιτρεπτό στις Αναθέτουσες Αρχές να ορίζουν προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να εκδίδονται τα δικαιολογητικά για τα οποία δεν προβλέπεται χρόνος ισχύος (π.χ εντός των δεκαπέντε (15) ημερών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής των δικαιολογητικών της πρόσκλησης.) με την προϋπόθεση ότι δεν αφορά στο σύνολο των δικαιολογητικών αλλά μόνο αυτών για τα οποία ειδικές διατάξεις δεν προβλέπουν σχετικά με τον χρόνο ισχύος τους, δεδομένου ότι προβλέπεται στη διακήρυξη ( στο άρθρο 4) και στο νόμο( άρθρο 103 Ν.4412/16 ),ότι όσον αφορά στα δικαιολογητικά κατακύρωσης του «προσωρινού αναδόχου», δίνεται δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας υποβολής τους κατόπιν σχετικής αίτησης του οικονομικού φορέα.

3 Β)Πρόσθετοι μη επιτρεπτοί ( μη συμβατοί ) όροι Ως πρόσθετοι, ήτοι πέραν των προβλεπομένων στα πρότυπα τεύχη, όροι που χρήζουν προηγούμενης εγκρίσεως από τον ως άνω Υπουργό αναγνωρίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 53 παρ. 7 του ν. 4412/2016 όροι που αφορούν στην τεχνική και οικονομική ικανότητα των οικονομικών φορέων. Το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος της διακήρυξης σύμφωνα με τον οποίο ο φάκελος των δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να περιέχει το ΤΕΥΔ, την εγγύηση συμμετοχής και την τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης είναι μη νόμιμος, δεδομένου ότι η τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης συνιστά πρόσθετο δικαιολογητικό συμμετοχής, το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο εγκριθέν με την 182/2016 απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. πρότυπο τεύχος διακηρύξεως. Ο όρος αυτός είναι μη συμβατός και με τις διατάξεις του άρθρου 93 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, δεδομένου ότι η τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης δεν αποτελεί στοιχείο των δικαιολογητικών συμμετοχής όπως αυτά απαριθμούνται στο ανωτέρω άρθρο. Άλλωστε για την ως άνω τεχνική έκθεση, εάν εκτιμηθεί ως στοιχείο τεχνικής ικανότητας του οικονομικού φορέα, ενόψει του ότι με αυτήν καλούνται οι συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες να προτείνουν κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ανάλογα με τις φάσεις των εργασιών, δεν έχει

4 προηγηθεί η προβλεπόμενη στις διατάξεις που αναφέρθηκαν έγκριση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων. Επομένως, η ως άνω τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης δεν αποτελεί πρόσθετο δικαιολογητικό συμμετοχής, που οι υποψήφιες εργοληπτικές επιχειρήσεις έπρεπε να καταθέσουν κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού, όπως εσφαλμένα υπέλαβε η αναθέτουσα αρχή. Γ) Διαδικασία αποσφράγισης και αξιολόγησης προσφορών Κατά παράβαση των προβλεπόμενων στο άρθρο 98 του ν. 4412/2016 καθώς και στο άρθρο 4.1. των ανωτέρω πρότυπων τευχών αλλά και της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας του διαγωνισμού, ελέγχονται τα δικαιολογητικά συμμετοχής πριν την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, συντρέχουν ουσιώδεις πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως. Δείτε το πλήρες κείμενο

5 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΑΞΗ 482/2017 Αποτελούμενο από τον Πρόεδρο του Κλιμακίου Σταμάτιο Πουλή, Σύμβουλο και τα μέλη Ιωάννη Βασιλόπουλο και Ελένη Σκορδά, Παρέδρους. Συνεδρίασε, στις 4 Δεκεμβρίου2017, στο Δικαστήριο προκειμένου να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «Επείγουσες εργασίες αντιπλημμυρικής προστασίας και αποκατάστασης ζημιών στις πληγείσες από τις πλημμύρες της 22ης Οκτωβρίου 2015 περιοχές του Δήμου ΧΧΧ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης ,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (συμβατικού τιμήματος ,31 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Ο φάκελος με τα στοιχεία της υπόθεσης υποβλήθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις (αρ. πρωτ. Ε.Σ ), με το 52466/ έγγραφο του Διευθυντή της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ΧΧΧ και συμπληρώθηκε στις (αρ. πρωτ. Ε.Σ ) με το 58945/ έγγραφο του Δημάρχου ΧΧΧ. Άκουσε την εισήγηση της Παρέδρου Ελένης Σκορδά.

6 Σκέφθηκε κατά το νόμο και Aποφάσισε τα ακόλουθα: 1.Το σχέδιο σύμβασης του ως άνω έργου παραδεκτώς εισάγεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013). 2.Το Κλιμάκιο, κατά τον έλεγχο των σχεδίων συμβάσεων και των οικείων διοικητικών πράξεων για την ανάδειξη αναδόχου σε δημόσιο έργο, ερευνά, προς το σκοπό της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και της εμπεδώσεως της αρχής της διαφάνειας, εάν τα όργανα της διοίκησης, ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας τη νομοθεσία που διέπει το διαγωνισμό και την οικεία σύμβαση, κινήθηκαν εντός της δυνατής ερμηνείας του νόμου, δηλαδή εάν είναι νομικώς υποστηρίξιμη η ερμηνευτική εκδοχή επί της οποίας βασίστηκαν οι διοικητικές πράξεις και το σχέδιο συμβάσεως, καθώς και εάν οι πράξεις που εκδόθηκαν χαρακτηρίζονται από ουσιώδεις πλημμέλειες, δηλαδή από πλημμέλειες που πλήττουν θεμελιώδεις αρχές που διέπουν τους δημόσιους διαγωνισμούς ή στη συγκεκριμένη περίπτωση επηρέασαν το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Κατά συνέπεια, κατά την άσκηση της κατά την παρούσα διαδικασία αρμοδιότητάς του, το Κλιμάκιο δεν υποκαθίσταται στις ουσιαστικές ή τεχνικές κρίσεις που εξέφεραν τα

7 διοικητικά όργανα, αρκούμενο στον έλεγχο εάν οι κρίσεις αυτές φέρουν επαρκή αιτιολογία και δεν υπερβαίνουν τα άκρα όρια της διακριτικής τους ευχέρειας. 3. Η διαδικασία διενέργειας του διαγωνισμού και η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης έργου διέπονται από τις διατάξεις περί δημοσίων συμβάσεων έργων του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (ΦΕΚ Α 147), σύμφωνα και με την παρ. 1 του άρθρου 376 του νόμου αυτού, δεδομένου ότι η έναρξη της διαδικασίας σύναψης (δημοσίευση στο ΚΗΜΔΗΣ, κατά τα άρθρα 120 παρ. 1 και 376 παρ. 5 του ως άνω νόμου στις ΧΧΧ, ΑΔΑΜ: ΧΧΧ) έλαβε χώρα μετά την έναρξη ισχύος του ( κατ' άρθρο 379 παρ. 1), καθώς και από τους όρους της οικείας διακήρυξης, κατά το μέρος που δεν τελούν σε αντίθεση με τον νόμο αυτόν (Πράξη Ε Κλιμακίου 403/2016). 4.Α. Στο άρθρο 53 του ν. 4412/2016 ορίζεται ότι: «5. Πρότυπα εγγράφων σύμβασης με δεσμευτική ισχύ εκδίδoνται από την Αρχή, σύμφωνα με την περίπτωση ε της παρ. 2 ταυ άρθρου 2 του ν. 4013/2011 (Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων), με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου ( ). 7. Ειδικά για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, πέραν των ανωτέρω, κατά τη σύνταξη των εγγράφων της σύμβασης, ισχύουν και τα ακόλουθα: α) Κατά την έγκριση της διακήρυξης το υπάρχον στην εγκεκριμένη μελέτη σχέδιο διακήρυξης προσαρμόζεται, σύμφωνα με

8 τα ισχύοντα πρότυπα τεύχη διακήρυξης εφόσον αυτό απαιτείται. Επίσης, γίνεται και αναγκαία προσαρμογή των άλλων στοιχείων της μελέτης που συνεπάγεται η αλλαγή της διακήρυξης. β) Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που εκδίδεται μετά από αίτημα της αναθέτουσας αρχής και ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, που αφορούν την τεχνική και οικονομική ικανότητα όταν τούτο ενδείκνυται από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου ( )», ενώ στο άρθρο 76 παρ. 2 του ιδίου νόμου ορίζεται: «Πέραν των οριζομένων στις παρ. 4 και 5 του άρθρου 75, ειδικά για τις δημόσιες συμβάσεις ειδικών έργων των οποίων η κατασκευή απαιτείται να πραγματοποιηθεί από εξειδικευμένους οικονομικούς φορείς, μπορεί στα έγγραφα της σύμβασης να ορίζονται πρόσθετες απαιτήσεις για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία. Κατόπιν αιτήματος της αναθέτουσας αρχής, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, όταν τούτο ενδείκνυται από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου». Περαιτέρω, στο άρθρο 93, όπως αυτό ισχύει μετά το άρθρο 46 του ν. 4447/2016 (Α 241) ορίζεται: «Ο ξεχωριστός σφραγισμένος φάκελος, με την ένδειξη «Δικαιολογητικά Συμμετοχής» περιέχει: α) ( ) β) στις

9 διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης κάτω των ορίων: αα) υπεύθυνη δήλωση κατά τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 79, ββ) εγγύηση συμμετοχής, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 72 ( )» και στο άρθρο 98: «1. Τα στάδια στην ανοικτή διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, όταν οι εν λόγω διαδικασίες δεν διενεργούνται με ηλεκτρονικό τρόπο, έχουν ως εξής: α) Στην ανοικτή διαδικασία η καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών, όπως ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης, είναι σε κάθε περίπτωση ημέρα Τρίτη ή Πέμπτη και ώρα 10:00 π.μ. Την ίδια ημέρα και μετά το πέρας της ως άνω ώρας, διενεργείται η αποσφράγιση των προσφορών ( ), β) Οι προσφορές που παραλαμβάνονται, καταχωρίζονται κατά σειρά κατάθεσής τους σε σχετικό πρακτικό του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου, στο οποίο ειδικότερα αναφέρονται η σειρά προσέλευσης, η επωνυμία του οικονομικού φορέα, η τάξη και κατηγορία του, ο εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος, καθώς και η εκπλήρωση άλλων τυπικών προϋποθέσεων που απαιτούν τα έγγραφα της σύμβασης. Όλοι οι φάκελοι αριθμούνται με τον αύξοντα αριθμό κατάθεσής τους, όπως καταχωρήθηκαν στο πρακτικό και μονογράφονται από τα μέλη του ως άνω οργάνου. γ) Αν κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής, αμέσως μετά την κατά τα ανωτέρω ολοκλήρωση της παραλαβής των προσφορών και καταγραφής των δικαιολογητικών συμμετοχής, ακολουθεί η αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών και η ανακοίνωση των επί

10 μέρους στοιχείων τους, τα οποία επίσης καταχωρίζονται στο ίδιο ως άνω πρακτικό ( ) ββ) Στην περίπτωση που εφαρμόζεται η περίπτωση β της παραγράφου 2 του άρθρου 95, αν υπάρχει διαφορά μεταξύ των αριθμητικών τιμών του συμπληρωμένου εντύπου προϋπολογισμού της οικονομικής προσφοράς και των τιμών του τιμολογίου, το συμπληρωμένο έντυπο προϋπολογισμού διορθώνεται με βάση τις ολόγραφες τιμές του συμπληρωμένου τιμολογίου της οικονομικής προσφοράς. Στη συνέχεια, στις υποπεριπτώσεις ( ) ββ), τα δικαιολογητικά συμμετοχής ελέγχονται την ίδια ημέρα κατά τη σειρά της μειοδοσίας, αρχίζοντας από τον πρώτο μειοδότη. Αν η ολοκλήρωση του ελέγχου αυτού δεν είναι δυνατή την ίδια μέρα, λόγω του μεγάλου αριθμού των προσφορών και του ελέγχου των εγγυητικών επιστολών, ελέγχονται τουλάχιστον οι δέκα (10) πρώτες κατά σειρά μειοδοσίας προσφορές». Β. Στο άρθρο 4 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού ορίζεται: «4.1 Υποβολή και αξιολόγηση των προσφορών - Έγκριση πρακτικού α) ( ) β) Οι προσφορές που παραλαμβάνονται καταχωρίζονται κατά σειρά κατάθεσής τους σε σχετικό πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, στο οποίο ειδικότερα αναφέρονται η σειρά προσέλευσης, η επωνυμία του οικονομικού φορέα, η τάξη και κατηγορία του, ο εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος. Όλοι οι φάκελοι αριθμούνται με τον αύξοντα αριθμό κατάθεσής τους, όπως καταχωρήθηκαν στο πρακτικό και μονογράφονται από τον Πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής Διαγωνισμού. γ) Αμέσως

11 μετά την κατά τα ανωτέρω ολοκλήρωση της παραλαβής των προσφορών και καταγραφής των δικαιολογητικών συμμετοχής του άρθρου 24.2, ακολουθεί η αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, η μονογραφή τους από τον Πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής Διαγωνισμού και η ανακοίνωση των επί μέρους στοιχείων τους, τα οποία επίσης καταχωρίζονται στο ίδιο ως άνω πρακτικό. δ) Στη συνέχεια η Επιτροπή Διαγωνισμού προβαίνει σε έλεγχο της ολόγραφης και αριθμητικής αναγραφής των προσφερομένων τιμών μονάδος εργασιών του «τιμολογίου προσφοράς», την ορθή αντιστοίχιση αυτών στον «προϋπολογισμό προσφοράς» και την ορθότητα των υπολογισμών. Όλες οι οικονομικές προσφορές καταχωρίζονται, μετά τις τυχόν αναγκαίες διορθώσεις, σε πίνακα κατά τη σειρά μειοδοσίας (αρχίζοντας από τη μικρότερη προσφορά), ο οποίος υπογράφεται από τα μέλη της Επιτροπής Διαγωνισμού και αποτελεί μέρος του πρακτικού της. ε) Στη συνέχεια, η Επιτροπή Διαγωνισμού ελέγχει τα δικαιολογητικά συμμετοχής του άρθρου 24.2 της παρούσας την ίδια ημέρα κατά τη σειρά της μειοδοσίας, αρχίζοντας από τον πρώτο μειοδότη ( )» και στο άρθρο 7: «7.1. Για τη δημοπράτηση του έργου, την εκτέλεση της σύμβασης και την κατασκευή του, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρακάτω νομοθετημάτων: του ν. 4412/2016 ( )7.4 Οι σε εκτέλεση των ανωτέρω διατάξεων εκδοθείσες κανονιστικές πράξεις, καθώς και λοιπές διατάξεις που αναφέρονται ρητά ή απορρέουν από τα οριζόμενα στα συμβατικά τεύχη της παρούσας καθώς

12 και το σύνολο των διατάξεων του ασφαλιστικού, εργατικού, περιβαλλοντικού και φορολογικού δικαίου και γενικότερα κάθε διάταξη (Νόμος, Π.Δ., Υ.Α.) και ερμηνευτική εγκύκλιος που διέπει την ανάθεση και εκτέλεση του έργου της παρούσας σύμβασης, έστω και αν δεν αναφέρονται ρητά. Προσθήκες και εν γένει προσαρμογές άρθρων της διακήρυξης (πέραν των όσων ήδη προβλέπονται ρητώς στο κείμενο της πρότυπης διακήρυξης) μπορούν να προστίθενται και να περιλαμβάνονται, μόνο εφόσον είναι απόλυτα συμβατές με την ισχύουσα κάθε φορά νομοθεσία». Περαιτέρω, στο άρθρο 24 ορίζεται: «24.1 Ο φάκελος προσφοράς (προσφορά) των διαγωνιζομένων περιλαμβάνει, επί ποινή αποκλεισμού, τα ακόλουθα: (α) ξεχωριστό σφραγισμένο φάκελο με την ένδειξη «Δικαιολογητικά Συμμετοχής» (β) ξεχωριστό σφραγισμένο φάκελο με την ένδειξη «Οικονομική Προσφορά» σύμφωνα με τα κατωτέρω: 24.2 Ο φάκελος «Δικαιολογητικά Συμμετοχής» πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να περιέχει τα ακόλουθα: - α) Το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) - β) εγγύηση συμμετοχής, του άρθρου 15 της παρούσας. - γ) «Τεχνική Έκθεση Υφισταμένης Κατάστασης», στην οποία θα περιγράφεται 1) η υφιστάμενη κατάσταση, έτσι ώστε να είναι σαφές πως ο συμμετέχων έχει πλήρη γνώση των τοπικών συνθηκών και 2) οι φάσεις εκτέλεσης των εργασιών με τις προτεινόμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ανάλογα με αυτές». Γ. Από τις ανωτέρω διατάξεις σε συνδυασμό ερμηνευόμενες συνάγονται

13 τα ακόλουθα: Με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (E.A.A.ΔΗ.ΣΥ.) εξουσιοδοτείται να εκδίδει πρότυπα τεύχη διακηρύξεων διαγωνισμών δημοσίων έργων. Τα ως άνω τεύχη έχουν κανονιστική ισχύ και συνεπώς οι αναφερόμενοι σε αυτά όροι έχουν δεσμευτική ισχύ έναντι των αναθετουσών αρχών, υπό την έννοια ότι δεν καταλείπεται διακριτική ευχέρεια σε αυτές να αφίστανται από το περιεχόμενο των όρων που προβλέπονται στα πρότυπα τεύχη. Τούτο συνάδει και με τον επιδιωκόμενο με την καθιέρωση των ως άνω πρότυπων τευχών σκοπό, ήτοι την εμπέδωση της ασφάλειας δικαίου κατά τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων (βλ. αιτιολογική έκθεση του ως άνω νόμου επί του άρθρου 53), αφού η αντίθετη περίπτωση ενέχει κίνδυνο ανομοιόμορφης εφαρμογής του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου από τις αναθέτουσες αρχές προς βλάβη τελικά του ελεύθερου ανταγωνισμού (βλ. 339/2017 Πρ. Ε Κλιμ.). Δυνατότητα παρέκκλισης από τον ως άνω κανόνα παρέχεται στις αναθέτουσες αρχές με τις διατάξεις των άρθρων 53 παρ. 7 και 76 παρ. 2 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, προκειμένου για έργα μη συνήθους κατασκευαστικού είδους ή με κατασκευαστική πολυπλοκότητα είναι δυνατόν να προστίθενται στη διακήρυξη ιδιαίτεροι όροι, πέραν των προβλεπομένων στα πρότυπα τεύχη. Η προσθήκη ωστόσο των όρων αυτών υπόκειται σε προηγούμενη έγκριση από τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, επιπλέον δε ως

14 εισάγουσα εξαίρεση σε γενικό κανόνα και περιορίζουσα τον ελεύθερο ανταγωνισμό, πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς με αναφορά των συγκεκριμένων λόγων για τους οποίους το έργο δεν μπορεί να αναληφθεί από οποιαδήποτε εργοληπτική επιχείρηση. Ως πρόσθετοι, ήτοι πέραν των προβλεπομένων στα πρότυπα τεύχη, όροι που χρήζουν προηγούμενης εγκρίσεως από τον ως άνω Υπουργό αναγνωρίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 53 παρ. 7 του ν. 4412/2016 όροι που αφορούν στην τεχνική και οικονομική ικανότητα των οικονομικών φορέων. Ενόψει ωστόσο της άμεσης και καθολικής ισχύος των διατάξεων του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, οι αναθέτουσες αρχές υποχρεούνται, επιπροσθέτως, να προσαρμόζουν τους όρους των διακηρύξεων και στις νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις, ώστε να συνάδουν με το περιεχόμενό τους. Συναφώς, στα πρότυπα τεύχη διακηρύξεων περιλαμβάνεται η «ρήτρα ευελιξίας» του άρθρου 7.4. δυνάμει της οποίας οι αναθέτουσες αρχές προσαρμόζουν το περιεχόμενο των όρων των διακηρύξεων προκειμένου να συμφωνεί τόσο με αυτά όσο και με τις νομοθετικές ρυθμίσεις του ν. 4412/2016, όπως εκάστοτε ισχύει. Ακολούθως, επιτρέπεται στις αναθέτουσες αρχές να προσαρμόζουν τους αναφερόμενους στα πρότυπα τεύχη διακηρύξεων όρους στις επιταγές του ως άνω νομοθετήματος ως εκάστοτε ισχύει, χωρίς ωστόσο να μπορούν να θέτουν όρους, η θέσπιση των οποίων είτε δεν προβλέπεται από τον ως άνω νόμο είτε τέθηκαν χωρίς προηγούμενη έγκριση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και

15 Δικτύων. Εξάλλου, τόσο στα άρθρα 98 και 93 του ν. 4412/2016 όσο και στα πρότυπα τεύχη διακηρύξεων ανοικτής διαδικασίας για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων έργων κάτω των ορίων του ν. 4412/2016 με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή, που εγκρίθηκαν με την 182/2016 απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. (άρθρα 4.1. και 24.2) -ΦΕΚ Β προβλέπεται, αντιστοίχως, το μεν ότι ο έλεγχος των δικαιολογητικών συμμετοχής των διαγωνιζόμενων γίνεται μετά την αποσφράγιση των οικονομικών τους προσφορών και την κατάταξη αυτών κατά σειρά μειοδοσίας, το δε ότι ο φάκελος των δικαιολογητικών συμμετοχής περιέχει το τυποποιημένο έντυπο υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 79 παρ. 4 του ν. 4412/2016 και την εγγύηση συμμετοχής. Συνεπώς, σε περίπτωση κατά την οποία στη διακήρυξη διαγωνισμού με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή, αφενός μεν προστίθενται από την αναθέτουσα αρχή όροι που θέτουν πρόσθετα δικαιολογητικά συμμετοχής για τα οποία είτε δεν έχει προηγηθεί έγκριση του ως άνω Υπουργού είτε δεν προβλέπονται από τις διατάξεις του ν. 4412/2016, αφετέρου δε κατά παράβαση των προβλεπόμενων στο άρθρο 98 του ν. 4412/2016 καθώς και στο άρθρο 4.1. των ανωτέρω πρότυπων τευχών αλλά και της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας του διαγωνισμού, ελέγχονται τα δικαιολογητικά συμμετοχής πριν την αποσφράγιση των οικονομικών

16 προσφορών, συντρέχουν ουσιώδεις πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως. 5. Στην προκειμένη υπόθεση, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Α. Το ελεγχόμενο έργο έχει ως αντικείμενο την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τις έντονες κακοκαιρίες της 22ας Οκτωβρίου 2015 και τον θωρακισμό των περιοχών που επλήγησαν από μελλοντικές πλημμύρες στο Δήμο ΧΧΧ. Ειδικότερα, πρόκειται να εκτελεσθούν εργασίες αποξήλωσης των υφιστάμενων αγωγών ομβρίων στην οδό ΧΧΧ, αντικατάστασής τους με νέους καθώς και αντικατάστασης των υφιστάμενων φρεατίων υδροσυλλογής και επίσκεψης. Παράλληλα, θα γίνουν εργασίες καθαρισμού της υφιστάμενης λίμνης από την οποία αρχίζει το νέο σύστημα απορροής ομβρίων, από μπάζα, σκουπίδια και εναποτιθέμενες φερτές ύλες στερεοπαροχής καθώς και αποκατάστασης της επένδυσής της όπου έχουν διαπιστωθεί βλάβες. Το έργο αυτό έχει ενταχθεί στο Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου (βλ. την 350/ απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου) και χρηματοδοτείται από πιστώσεις της Περιφέρειας ΧΧΧ, σύμφωνα με την ελεγχθείσα με την 107/2016 Πράξη του Ε Κλιμακίου από Προγραμματική Σύμβαση (βλ. και την 20/ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ΧΧΧ, με την οποία ψηφίσθηκε πίστωση ποσού ,00 ευρώ, εις βάρος του προϋπολογισμού του Δήμου, οικονομικού έτους 2017). Με την

17 2/ απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ΧΧΧ εγκρίθηκε η 184/2015 τεχνική έκθεση για εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου. Ακολούθως, με την 66/ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του ίδιου Δήμου εγκρίθηκαν οι όροι της διακήρυξης ανοιχτής δημοπρασίας με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή, άρθρο 57 παρ. 4 ν. 4412/2016) και σύστημα υποβολής προσφορών αυτό της υποβολής προσφοράς με ελεύθερη συμπλήρωση ανοιχτού τιμολογίου (άρθρο 95 παρ.2 β ν. 4412/2016). Το έργο ορίστηκε ότι θα περαιωθεί σε δέκα (10) μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Περίληψη της διακήρυξης δημοσιεύθηκε στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (φύλλο 101/ βλ. άρθρο 376 παρ. 4 του ν. 4412/2016), καθώς και στον ελληνικό τύπο και αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ στις ΧΧΧ. Β. Κατά της διακήρυξης του διαγωνισμού, ο οικονομικός φορέας «ΧΧΧ» κατέθεσε την από ένστασή του, με την οποία ισχυρίσθηκε ότι: (i) Οι όροι της διακήρυξης 22.Ε. «Κάθε οικονομικός φορέας, που μετέχει στον διαγωνισμό, μεμονωμένα ή ως μέλος Κοινοπραξίας, οφείλει να διαθέτει σε ισχύ Πιστοποιητικό Διασφάλισης Ποιότητας κατασκευής έργων υποδομής και έργων πολιτικού μηχανικού, α) ISO 9001 ή ισοδύναμo: Πιστοποιητικό Διαχείρισης Ποιότητας, β) ISO ή ισοδύναμο: Πιστοποιητικό Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και γ) OHSAS

18 18001 ή ισοδύναμο: Διαχείρισης Ασφάλειας και Υγείας» καθώς και 23.7 «Υποβάλλονται αντίγραφα Πιστοποιητικών Διασφάλισης Ποιότητας για την κατασκευή έργων υποδομής και έργων πολιτικού μηχανικού», περιορίζουν το δικαίωμα της ελεύθερης συμμετοχής στο διαγωνισμό και δεν είναι διατυπωμένοι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 82 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, στη διατύπωσή τους δεν προβλέφθηκε ότι εφόσον ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας δεν έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει τα εν λόγω πιστοποιητικά εντός των σχετικών προθεσμιών για λόγους για τους οποίους δεν ευθύνεται ο ίδιος, οι αναθέτουσες αρχές κάνουν δεκτά άλλα αποδεικτικά στοιχεία για ισοδύναμα μέτρα, όταν αυτός αποδεικνύει ότι τα προτεινόμενα μέτρα πληρούν τα απαιτούμενα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας. (ii) Ο όρος της διακήρυξης «Κατά την υποβολή προσφορών οι οικονομικοί φορείς υποβάλλουν το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) του άρθρου 79 παρ. 4 του ν. 4412/2016, το οποίο αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση, ως προκαταρκτική απόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, επιβεβαιώνοντας ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) β) Για όλα τα δηλούμενα στο ΤΕΥΔ πιστοποιητικά αναγράφεται ο αριθμός πρωτοκόλλου, η ημερομηνία έκδοσης και η διάρκεια ισχύος», είναι μη νόμιμος δεδομένου ότι το ΤΕΥΔ συνιστά προκαταρκτική απόδειξη σε αντικατάσταση των πιστοποιητικών που αναφέρονται στα άρθρα 23.2

19 23.10 της διακήρυξης, τα οποία ο οικονομικός φορέας δεν οφείλει να εκδώσει και καταθέσει κατά το στάδιο της υποβολής προσφορών. Επιπροσθέτως, κατά τους ισχυρισμούς του ως άνω οικονομικού φορέα, ο όρος αυτός συνιστά τροποποίηση της πρότυπης διακήρυξης, (βλ. 182/2016 απόφαση, ΦΕΚ Β 4269) για την οποία δεν προηγήθηκε έγκριση από την Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. iii) Ο όρος 23.2 «Το δικαίωμα συμμετοχής και οι όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής κρίνονται κατά την υποβολή της προσφοράς, κατά την υποβολή των δικαιολογητικών και κατά τη σύναψη της σύμβασης Αν στις ειδικές διατάξεις που διέπουν την έκδοσή τους, δεν προβλέπεται χρόνος ισχύος δικαιολογητικών, θεωρούνται έγκυρα εφόσον φέρουν ημερομηνία έκδοσης εντός των δεκαπέντε (15) ημερών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής των δικαιολογητικών της πρόσκλησης. Οι ένορκες βεβαιώσεις που τυχόν προσκομίζονται για αναπλήρωση δικαιολογητικών, πρέπει επίσης να φέρουν ημερομηνία εντός των δεκαπέντε (15) ημερών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής των δικαιολογητικών της πρόσκλησης», είναι μη νόμιμος καθόσον η τεθείσα προθεσμία των 15 ημερών περιορίζει υπέρμετρα τη συμμετοχή στη διαδικασία του διαγωνισμού. (iv) Ο όρος της διακήρυξης «Ο φάκελος με τα δικαιολογητικά συμμετοχής πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να περιέχει τα ακόλουθα: α) Το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης, β)εγγύηση συμμετοχής γ) Τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης, στην οποία θα περιγράφεται: 1) η υφιστάμενη

20 κατάσταση, έτσι ώστε να είναι σαφές πως ο συμμετέχων έχει πλήρη γνώση των τοπικών συνθηκών και 2) οι φάσεις εκτέλεσης των εργασιών με τις προτεινόμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ανάλογα με αυτές», έχει τεθεί χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Ε.Α.A.ΔΗ.ΣY. κατά αλλοίωση των πρότυπων τευχών, που έχουν εγκριθεί με την 182/2016 απόφασή της. Κατόπιν της από απορριπτικής γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας ΧΧΧ, η οποία προηγήθηκε σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4.3 της διακήρυξης, η ως άνω ένσταση απορρίφθηκε με την 170/ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου. Στις η ίδια ως άνω εταιρεία υπέβαλε ενώπιον της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ ειδική διοικητική προσφυγή, η οποία απορρίφθηκε ελλείψει εννόμου συμφέροντος, για το λόγο ότι η προσφεύγουσα δεν συμμετείχε στη διαδικασία του διαγωνισμού, με την ΧΧΧ απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΧΧΧ. Γ. Κατά την προβλεπόμενη στη διακήρυξη ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού ( ), ήτοι πλέον των 22 ημερών από την ημερομηνία ανάρτησης της διακήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ κατ άρθρο 121 παρ. 1α του ν. 4412/2016 υπέβαλαν προσφορές δεκαοκτώ (18) εργοληπτικές επιχειρήσεις. Η Επιτροπή Διαγωνισμού, σύμφωνα με το 21431/ Πρακτικό της, αφού καταχώρισε τις προσφορές κατά σειρά κατάθεσης, προχώρησε στην καταγραφή των δικαιολογητικών συμμετοχής. Κατά το

21 στάδιο αυτό αποκλείσθηκε η εταιρία «ΧΧΧ», με τη νόμιμη αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου της διακήρυξης ο φάκελος δικαιολογητικών συμμετοχής της δεν ήταν σφραγισμένος καθώς και οι εταιρείες «ΧΧΧ» και «ΧΧΧ» με την αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου 24.2 της διακήρυξης δεν είχαν συμπεριλάβει στο φάκελο δικαιολογητικών συμμετοχής «Τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης». Επακολούθησε αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών καθώς και έλεγχος της ολόγραφης και αριθμητικής αναγραφής των προσφερόμενων τιμών μονάδας εργασιών του τιμολογίου προσφοράς, της ορθής αντιστοίχισης αυτών στον προϋπολογισμό προσφοράς, της ορθότητας των υπολογισμών για όλους τους οικονομικούς φορείς κατά σειρά μειοδοσίας. Στη συνέχεια διενεργήθηκε «λεπτομερής» έλεγχος των δικαιολογητικών συμμετοχής κατά τον οποίο αποκλείσθηκαν από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού οι 13η και 14η κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείες «ΧΧΧ» και «ΧΧΧ», η νομιμότητα του αποκλεισμού των οποίων δεν εξετάζεται από το παρόν Κλιμάκιο, λόγω της ως άνω σειρά μειοδοσίας. Προσωρινή μειοδότρια αναδείχθηκε η εργοληπτική επιχείρηση «ΧΧΧ», η οποία κατατάχθηκε στην πρώτη θέση του οικείου πίνακα μειοδοσίας, με συνολική δαπάνη εργασιών προσφοράς ,04 ευρώ, χωρίς Γ.Ε., Ο.Ε., απρόβλεπτα, αναθεώρηση και Φ.Π.Α. ( ,31 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) και έκπτωση 66,38%. Το Πρακτικό αυτό εγκρίθηκε με την 223/ απόφαση της

22 Οικονομικής Επιτροπής, η οποία κοινοποιήθηκε στις συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες, με το 40260/ έγγραφο του Διευθυντή Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ΧΧΧ. Με το 43930/ έγγραφο του ιδίου ως άνω οργάνου κλήθηκε η προαναφερόμενη προσωρινή ανάδοχος εταιρία όπως προσκομίσει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης που καθορίζονται στο άρθρο 4 παρ. 2 της διακήρυξης (άρθρο 103 του ν. 4412/2016). Στη συνέχεια, η Επιτροπή του Διαγωνισμού προέβη σε έλεγχο αυτών, κατά τον οποίο διαπίστωσε ότι τα προσκομισθέντα δικαιολογητικά ήταν σύμφωνα με τα ανωτέρω άρθρα της διακήρυξης και ακολούθως εισηγήθηκε την κατακύρωση της δημοπρασίας σε αυτήν. Το ως άνω πρακτικό εγκρίθηκε με την 303/ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ΧΧΧ και κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ανωτέρω εταιρία. Η απόφαση αυτή κοινοποιήθηκε στις συμμετέχουσες στο διαγωνισμό, εκτός της προσωρινής αναδόχου, εταιρείες, με το 51434/ έγγραφο του Διευθυντή Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ΧΧΧ προκειμένου να υποβληθούν τυχόν ενστάσεις εντός πέντε ημερών από την ημερομηνία διαβίβασης. Τέλος, με το 58945/ έγγραφο του Δημάρχου ΧΧΧ βεβαιώνεται ότι κατά του κύρους του διαγωνισμού δεν έχουν ασκηθεί ασφαλιστικά μέτρα ή προσφυγές της ενιστάμενης εταιρείας καθώς και των λοιπών εταιρειών καθώς και ότι δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις ή ειδικές προσφυγές κατά της απόφασης κατακύρωσης του διαγωνισμού.

23 6. Α. Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως απορρίφθηκαν με την 170/ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής οι υπό στοιχ. i), ii) και iii) ισχυρισμοί του προαναφερόμενου οικονομικού φορέα. Ειδικότερα, ο υπό στοιχ. i) ισχυρισμός απορρίφθηκε με τη νόμιμη αιτιολογία ότι η αναθέτουσα αρχή αιτήθηκε την προσκόμιση των ως άνω πιστοποιητικών στο πλαίσιο της διακριτικής ευχέρειας που διέθετε σύμφωνα με το άρθρο 82 του ν. 4412/2016 (βλ. και υποσημείωση 52 της διακήρυξης κατά την οποία ο όρος 22.Ε. τίθεται κατά διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής), προκειμένου να διασφαλισθεί η ποιότητα της κατασκευής του έργου. Περαιτέρω, δεν ήταν αναγκαίο να επαναληφθεί στη διακήρυξη του ελεγχόμενου έργου το περιεχόμενο του άρθρου 82 του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι κατά το άρθρο 7 της διακήρυξης ο ν. 4412/2016 ισχύει κατά τη δημοπράτηση, την εκτέλεση και την κατασκευή του ελεγχόμενου έργου. Επιπροσθέτως, αν και το περιεχόμενο του ως άνω όρου δεν εξειδικεύεται στα πρότυπα τεύχη διακηρύξεως, εντούτοις είναι συμβατό με τις διατάξεις του άρθρου 82 του ν. 4412/2016, οι οποίες παρέχουν διακριτική ευχέρεια στις αναθέτουσες αρχές να απαιτούν την προσκόμιση πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας, χωρίς να έχουν λάβει προηγούμενη έγκριση από τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Ο ισχυρισμός υπό στοιχ. ii) απορρίφθηκε με

24 τη νόμιμη αιτιολογία ότι ο όρος 23.1 είναι σύμφωνος με το άρθρο 7.4 της διακήρυξης, δεδομένου ότι σύμφωνα με το άρθρο 79 παρ. 5 του ν. 4412/2016 η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί από τους προσφέροντες να υποβάλουν όλα ή ορισμένα από τα δικαιολογητικά όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας (βλ. και άρθρο 23.1 της διακήρυξης σύμφωνα με το οποίο σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, μπορεί να ζητηθεί από τους προσφέροντες να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα δικαιολογητικά, όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας). Επιπλέον, κατά την έννοια του όρου αυτού της διακήρυξης ο εκάστοτε οικονομικός φορέας δεν υποχρεούται να έχει εκδώσει κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού όλα τα αναφερόμενα στο ΤΕΥΔ πιστοποιητικά ο αριθμός πρωτοκόλλου, η ημερομηνία εκδόσεως και η διάρκεια των οποίων ζητήθηκε. Τέλος, ο ισχυρισμός υπό στοιχ. iii) απορρίφθηκε με τη νόμιμη αιτιολογία ότι η ως άνω προθεσμία, που τίθεται στο πλαίσιο της αρμοδιότητας της αναθέτουσας αρχής να ορίζει προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να εκδίδονται τα δικαιολογητικά για τα οποία δεν προβλέπεται χρόνος ισχύος (υποσημείωση 53 της διακήρυξης), δεν αφορά στο σύνολο των δικαιολογητικών αλλά μόνο αυτών για τα οποία ειδικές διατάξεις δεν προβλέπουν σχετικά με τον χρόνο ισχύος τους, προβλέπεται δε στο άρθρο 4 της διακήρυξης, όσον αφορά στα δικαιολογητικά

25 κατακύρωσης, δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας υποβολής τους κατόπιν σχετικής αίτησης του οικονομικού φορέα. Β. Αντιθέτως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος της διακήρυξης 24.2 σύμφωνα με τον οποίο ο φάκελος των δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να περιέχει το ΤΕΥΔ, την εγγύηση συμμετοχής και την τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης είναι μη νόμιμος, δεδομένου ότι η τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης συνιστά πρόσθετο δικαιολογητικό συμμετοχής, το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο εγκριθέν με την 182/2016 απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. πρότυπο τεύχος διακηρύξεως. Ο όρος αυτός είναι μη συμβατός και με τις διατάξεις του άρθρου 93 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, δεδομένου ότι η τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης δεν αποτελεί στοιχείο των δικαιολογητικών συμμετοχής όπως αυτά απαριθμούνται στο ανωτέρω άρθρο. Άλλωστε για την ως άνω τεχνική έκθεση, εάν εκτιμηθεί ως στοιχείο τεχνικής ικανότητας του οικονομικού φορέα, ενόψει του ότι με αυτήν καλούνται οι συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες να προτείνουν κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ανάλογα με τις φάσεις των εργασιών, δεν έχει προηγηθεί η προβλεπόμενη στις διατάξεις που αναφέρθηκαν στην 4 σκέψη έγκριση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων. Επομένως, η ως άνω τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης δεν αποτελεί πρόσθετο δικαιολογητικό συμμετοχής, που οι υποψήφιες εργοληπτικές επιχειρήσεις έπρεπε να καταθέσουν κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού, όπως εσφαλμένα

26 υπέλαβε η αναθέτουσα αρχή. Δοθέντος δε ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού, κατά παράβαση της διαδικασίας που περιγράφεται στο ως άνω πρότυπο τεύχος διακηρύξεως δημοσίων συμβάσεων αλλά και στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού (άρθρο 4.1. περ. ε), αποσφράγισε και κατέταξε κατά σειρά μειοδοσίας μόνο τις οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων, που κατά την κρίση της, συνοδεύονται από πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά συμμετοχής, ο αποκλεισμός των εργοληπτικών επιχειρήσεων «ΧΧΧ» και «ΧΧΧ» είναι μη νόμιμος. Ως εκ τούτου, ο αποκλεισμός των δύο αυτών εταιρειών συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, που πλήττει το κύρος της απόφασης κατακύρωσης, κωλυομένης συνακολούθως της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. Επισημαίνεται ωστόσο ότι στην προκειμένη περίπτωση, ενόψει του ότι η μεγάλη πλειονότητα των συμμετεχουσών εταιρειών (15) κατέθεσαν με την προσφορά τους την ως άνω τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης, κατά την κρίση του Κλιμακίου δεν επλήγη κατ αποτέλεσμα η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και η δυνατότητα συμμετοχής επαρκούς αριθμού εταιρειών στο επίμαχο διαγωνισμό. Ως εκ τούτου, η αναθέτουσα αρχή δύναται να αποκαταστήσει τη νομιμότητα της διαδικασίας με την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των δύο ως άνω αποκλεισθεισών εταιρειών, ένεκα της μη υποβολής εκ μέρους τους της επίμαχης τεχνικής έκθεσης. Εν συνεχεία δε, αφού συνταχθεί νέος πίνακας μειοδοσίας με την κατάταξη των προσφορών και των δύο ως άνω

27 εταιρειών και εγκριθεί αυτός από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, δύναται να επανυποβληθεί προς έλεγχο στο παρόν Κλιμάκιο. Δια ταύτα Κωλύεται, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό, η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ΧΧΧ και της εργοληπτικής επιχείρησης με την επωνυμία «ΧΧΧ», για το έργο «Επείγουσες εργασίες αντιπλημμυρικής προστασίας και αποκατάστασης ζημιών στις πληγείσες από τις πλημμύρες της 22ης Οκτωβρίου 2015 περιοχές του Δήμου ΧΧΧ».