ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΑΞΗ 165/ Α) Η μη αναγραφή στο ΤΕΥΔ της ζητούμενη κατηγορία έργων (ΟΔΟΠΟΙΙΑ),

Transcript

1 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΑΞΗ 165/ 2018 Περίληψη Α) Η μη αναγραφή στο ΤΕΥΔ της ζητούμενη κατηγορία έργων (ΟΔΟΠΟΙΙΑ), όπως απαιτείται από τη διακήρυξη και την κατευθυντήρια οδηγία 18 της ΕΑΑΔΗΣΥ, δεν συνιστά λόγο αποκλεισμού της διαγωνιζόμενης εταιρίας διότι η εταιρεία δήλωσε στα σημεία ΙΙΑ, IVα και IVαΑ του ΤΕΥΔ ότι είναι εγγεγραμμένη στο ΜΕΕΠ ( με αρ. βεβ ) και έχει ενημερότητα πτυχίου (με αρ / ) συνυπέβαλε δε αντίγραφα των ανωτέρω εγγράφων μαζί με την προσφορά της. Τα ανωτέρω έγγραφα αποτελούν πλήρη απόδειξη (σε σχέση με το ΤΕΥΔ, το οποίο αποτελεί υπεύθυνη δήλωση και λειτουργεί ως προκαταρκτική απόδειξη της ύπαρξης ή μη στο πρόσωπο του διαγωνιζομένου των τεθέντων από τη διακήρυξη κριτηρίων καταλληλότητας), για το ότι η εν λόγω διαγωνιζομένη ανήκε στην απαιτούμενη από τη διακήρυξη κατηγορία (ΟΔΟΠΟΙΙΑ). Συνεπώς, η Επιτροπή του Διαγωνισμού όφειλε να μην αποκλείσει την ανωτέρω εταιρεία για μη συμπλήρωση στο ΤΕΥΔ της κατηγορίας του έργου. Τούτο ισχύει ανεξαρτήτως του ότι η αναγραφή της κατηγορίας του ΜΕΕΠ δεν ζητείται ρητώς στο ΤΕΥΔ, στο οποίο ζητείται μόνον αν ο οικονομικός φορέας είναι εγγεγραμμένος στα σχετικά επαγγελματικά ή εμπορικά μητρώα (μέρος IVα Α του ΤΕΥΔ). Κ.Φ./prx.kl.5.18 / 126φ

2 2 Β)Η αναφορά στο άρθρο της διακήρυξης ότι ο φάκελος δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει επί ποινή αποκλεισμού να περιέχει το ΤΕΥΔ και την εγγύηση συμμετοχής δεν έχει την έννοια ότι απαγορεύεται η συνυποβολή με την προσφορά των δικαιολογητικών εκείνων που αποδεικνύουν το τελικώς ζητούμενο, ότι δηλαδή ο προσφέρων πληροί τα κριτήρια που τίθενται από τη διακήρυξη. Το Κλιμάκιο εκτιμά ότι σκοπός του νομοθέτη είναι μεν η μείωση της γραφειοκρατίας και η διευκόλυνση της διεξαγωγής της δημοπρασίας, τούτο όμως δεν δύναται να αποβαίνει εις βάρος των διαγωνιζομένων και μάλιστα χωρίς ειδικώς προβλεπόμενο στη διακήρυξη λόγο αποκλεισμού. Γ)Η παράλειψη επανάληψης του τίτλου του έργου στην τελευταία σελίδα του ΤΕΥΔ είναι επουσιώδης, καθώς δεν δημιουργεί, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, σύγχυση ή ασάφεια, ως προς τον ον πρόκειται διαγωνισμό. Από την επισκόπηση του υποβληθέντος από την ανωτέρω εταιρεία ΤΕΥΔ προκύπτει ότι πρόκειται για ένα ενιαίο και με συνεχόμενη αρίθμηση έγγραφο που φέρει υπογραφές σε όλες του τις σελίδες και ημερομηνία αυτήν του επίμαχου διαγωνισμού, ενώ ο τίτλος και τα λοιπά στοιχεία (ΑΔΑΜ κτλ) του έργου αναγράφονται στην πρώτη σελίδα του. Οι ανωτέρω πλημμέλειες, ως αφορώσες σε μη νόμιμο αποκλεισμό της πρώτης μειοδότριας, είναι ουσιώδεις και καθιστούν μη νόμιμη την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

3 3 Δείτε το πλήρες κείμενο : Αποτελούμενο από τον Πρόεδρο του Κλιμακίου Σταμάτιο Πουλή, Σύμβουλο και τα μέλη Βασιλική Πέππα και Ευθύμιο Καρβέλη, Παρέδρους. Συνεδρίασε, στις , στο Δικαστήριο, προκειμένου να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΡΑΓΑΝΑ- ΠΡΟΣΚΥΝΑΣ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης ,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (συμβατικού τιμήματος ,14 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Ο φάκελος με τα στοιχεία της υπόθεσης υπεβλήθη στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις (αριθμ. πρωτ. Ελ. Συν ) με το υπ αριθμ. πρωτ. οικ47960/1998/ έγγραφο του Αναπληρωτή Προϊσταμένου ΔΤΕ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και συμπληρώθηκε στις (αριθμ. πρωτ. Ελ. Συν ). Κ.Φ./prx.kl.5.18 /126 φ

4 4 Άκουσε την εισήγηση της Παρέδρου Βασιλικής Πέππα Σκέφθηκε κατά το νόμο και Aποφάσισε τα ακόλουθα: 1. Το σχέδιο σύμβασης του ως άνω έργου παραδεκτώς εισάγεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, Α 52). 2. Το Κλιμάκιο, κατά τον έλεγχο των σχεδίων συμβάσεων και των οικείων διοικητικών πράξεων για την ανάδειξη αναδόχου σε δημόσιο έργο, ερευνά, προς τον σκοπό της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και της εμπεδώσεως της αρχής της διαφάνειας, εάν τα όργανα της διοίκησης, ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας τη νομοθεσία που διέπει τον διαγωνισμό και την οικεία σύμβαση, κινήθηκαν εντός της δυνατής ερμηνείας του νόμου, δηλαδή εάν είναι νομικώς υποστηρίξιμη η ερμηνευτική εκδοχή επί της οποίας βασίστηκαν οι διοικητικές πράξεις και το σχέδιο συμβάσεως, καθώς και εάν οι πράξεις που εκδόθηκαν χαρακτηρίζονται από ουσιώδεις πλημμέλειες, δηλαδή από πλημμέλειες που πλήττουν θεμελιώδεις αρχές που διέπουν τους δημόσιους διαγωνισμούς ή στη συγκεκριμένη περίπτωση επηρέασαν το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Κατά συνέπεια, κατά την άσκηση της κατά την παρούσα διαδικασία αρμοδιότητάς του, το Κλιμάκιο δεν υποκαθίσταται στις ουσιαστικές ή τεχνικές κρίσεις που εξέφεραν τα διοικητικά όργανα, αρκούμενο στον έλεγχο εάν οι κρίσεις αυτές φέρουν επαρκή αιτιολογία και δεν υπερβαίνουν τα άκρα όρια της διακριτικής τους ευχέρειας.

5 5 3. Η διαδικασία διενέργειας του διαγωνισμού και η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης έργου διέπονται από τις διατάξεις περί δημοσίων συμβάσεων έργων του ν. 4412/2016 "Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ )" (Α 147), καθώς και από τους όρους της οικείας διακήρυξης. 4. Από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: α. Αντικείμενο του ελεγχόμενου έργου αποτελούν οι εργασίες συντήρησης του παράπλευρου οδικού δικτύου στην περιοχή Τραγάνας και Προσκυνά κατά τα ειδικότερον οριζόμενα στα τεύχη δημοπράτησης. Για το ανωτέρω έργο (που αποτελεί έργο συντήρησης, τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της διατομής των οδών του οποίου δεν μεταβάλλονται) δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση (σχ. το / έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής -βλ πρ. Ε Κλιμ. 58/2018 όπου και μειοψηφία της εισηγήτριας). β. Το έργο αναμένεται να χρηματοδοτηθεί από πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ενάριθμο έργο 2015ΣΕ σχ. η ΔΟΥ/7313/ έγκριση δέσμευσης πίστωσης), η δε εκτέλεσή του εγκρίθηκε με την 18/2017 απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας. γ. Τα τεύχη δημοπράτησης του έργου καθώς και η μελέτη αυτού εγκρίθηκαν με την 702/ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (ΟΕ). Με την εγκριθείσα σχετικώς διακήρυξη Κ.Φ./prx.kl.5.18 /126 φ

6 6 ορίσθηκε ότι η ανάθεση του έργου θα γίνει με την ανοικτή διαδικασία του άρθρου 27 του ν. 4412/2016, σύστημα υποβολής προσφορών αυτό των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης και κριτήριο για την ανάθεση της σύμβασης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής (άρθρο 95 παρ. 2 (α) του ως άνω νόμου). δ. Περίληψη της διακήρυξης δημοσιεύθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ στις , στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (φ. 256/ ), καθώς και στον ελληνικό τύπο. ε. Κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού ( ) υπέβαλαν προσφορές δέκα έξι (16) εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες. Η Επιτροπή Διαγωνισμού, με το από ο πρακτικό της, εξέτασε τις υποβληθείσες προσφορές, κατά την προβλεπόμενη στο άρθρο 4 της διακήρυξης διαδικασία και ειδικότερα, αφού καταχώρησε τις προσφορές κατά σειρά κατάθεσης, προχώρησε στην αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών. Στη συνέχεια, αφού προέβη σε λογιστικό έλεγχο αυτών, καταχώρισε αυτές κατά σειρά μειοδοσίας. Ακολούθως, η Επιτροπή Διαγωνισμού προέβη σε έλεγχο των εγγυητικών επιστολών και σε έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής και απέκλεισε από τη συνέχεια του διαγωνισμού, μεταξύ άλλων, την πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας (με ποσοστό 73,91%) εταιρεία ΛΑΤΩ ΑΤΕ για τον λόγο ότι α) δεν αναγράφεται στο ΤΕΥΔ η ζητούμενη κατηγορία έργων (ΟΔΟΠΟΙΙΑ), όπως απαιτείται από τη διακήρυξη και την κατευθυντήρια οδηγία 18 της ΕΑΑΔΗΣΥ και β) δεν είναι συμπληρωμένο το μέρος VI ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ του ΤΕΥΔ ως προς

7 7 τον τίτλο του δημοπρατούμενου έργου. Εξάλλου, αποκλείστηκαν και οι προσφορές έξι ακόμη εργοληπτικών επιχειρήσεων και κοινοπραξιών, η νομιμότητα του αποκλεισμού των οποίων δεν ελέγχεται επί του παρόντος από το Κλιμάκιο, ως εκ της σειράς κατατάξεώς τους στον οικείο πίνακα μειοδοσίας. Προσωρινή μειοδότρια προσφορά αναδείχτηκε αυτή της δεύτερης σε σειρά μειοδοσίας κοινοπραξίας εργοληπτικών επιχειρήσεων «Κ/ΞΙΑ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ ΘΩΜΑΣ ΤΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΕ», η οποία προσέφερε μέση έκπτωση 72,25% (αντιστοιχούσα σε δαπάνη ,02 ευρώ πλέον απροβλέπτων, αναθεώρησης, απολογιστικών και Φ.Π.Α.). Το ως άνω Πρακτικό εγκρίθηκε με την 1379/ απόφαση της Ο.Ε. και κοινοποιήθηκε σε όλους όσους είχαν συμμετάσχει στο διαγωνισμό. Κατά της απόφασης αυτής υποβλήθηκε η / ένσταση της αποκλεισθείσας ως άνω πρώτης μειοδότριας εταιρείας ΛΑΤΩ ΑΤΕ, δια της οποίας υποστηρίχθηκε, μεταξύ άλλων, α) ότι στο ΤΕΥΔ ανεγράφησαν αναλυτικά τα στοιχεία εγγραφής της εταιρείας στο ΜΕΕΠ, ενώ μαζί με το ΤΕΥΔ συνυποβλήθηκε αντίγραφο του πτυχίου ΜΕΕΠ της εταιρείας, το οποίο αποτελεί πλήρη απόδειξη για τις κατηγορίες ΜΕΕΠ, στις οποίες ήταν εγγεγραμμένη η ενισταμένη και υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις της διακήρυξης και β) ότι δεν υφίσταται λόγος αποκλεισμού από την παράληψη αναγραφής στις τελικές δηλώσεις του ΤΕΥΔ του τίτλου του έργου, αφού ο τίτλος αυτός έχει τεθεί στο πρώτο φύλλο του ίδιου ΤΕΥΔ, το οποίο αποτελεί ενιαίο έντυπο, ώστε να μην καταλείπεται αμφιβολία ότι αφορά στον συγκεκριμένο διαγωνισμό. Η ανωτέρω ένσταση απορρίφθηκε σιωπηρώς από την ΟΕ. Στο Κ.Φ./prx.kl.5.18 /126 φ

8 8 σχετικώς συνταχθέν πρακτικό εξέτασης ενστάσεως της Επιτροπής Διαγωνισμού προτείνεται η απόρριψη της ένστασης, αφενός ως απαράδεκτης για παρατυπίες στο κατατεθέν παράβολο και αφετέρου ως αβάσιμης στην ουσία, καθόσον επρόκειτο για ελλιπή συμπλήρωση του ΤΕΥΔ, η οποία δεν δύναται νομίμως να διορθωθεί. Ακολούθως η ανωτέρω εταιρεία άσκησε την 32/ προσφυγή της ενώπιον της Επιτροπής του άρθρου 18 του ν.2218/1994 με το ίδιο με την ως άνω ένσταση περιεχόμενο. Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε με την 7/13/2017 απόφαση της ανωτέρω Επιτροπής με την αιτιολογία ότι νομίμως αποκλείστηκε η προσφεύγουσα από τη συνέχεια του διαγωνισμού για μη ορθή συμπλήρωση του ΤΕΥΔ, οι ανωτέρω δε διαπιστωθείσες ελλείψεις δεν δύνανται να συμπληρωθούν με εφαρμογή του άρθρου 102 του ν.4412/2016, χωρίς να επιφέρουν άνιση μεταχείριση των διαγωνιζομένων. στ. Στη συνέχεια και μετά από αναμόρφωση του πίνακα παραδεκτών προσφορών, σύμφωνα με το άρθρο 107 παρ. 12 του ν.4497/2017, με την 2430/2017 απόφαση της ΟΕ (χωρίς πάντως να αλλάξει η προσωρινή μειοδότρια κοινοπραξία) εκλήθη η ως άνω προσωρινή ανάδοχος όπως προσκομίσει τα δικαιολογητικά που καθορίζονται στα άρθρα 23.2 έως της διακήρυξης (άρθρο 103 του ν. 4412/2016). Η Επιτροπή Διαγωνισμού, αφού ήλεγξε τα προσκομισθέντα, σύμφωνα με τα ανωτέρω άρθρα της διακήρυξης και του ν. 4412/2016, αρχικά και συμπληρωματικά δικαιολογητικά κατακύρωσης, τα οποία έκρινε πλήρη, με το σχετικώς συνταχθέν από ο Πρακτικό της εισηγήθηκε την ανάθεση του έργου στην ως άνω

9 9 κοινοπραξία «Κ/ΞΙΑ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ ΘΩΜΑΣ ΤΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΕ». Το τελευταίο αυτό Πρακτικό εγκρίθηκε με την 163/ απόφαση της Ο.Ε., με την οποία κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ως άνω κοινοπραξία, η δε απόφαση αυτή απεστάλη με τηλεομοιοτυπία σε όλους όσους είχαν συμμετάσχει στο διαγωνισμό, πλην της μειοδότριας, ενώ η νομιμότητά της ελέγχθηκε με την 594/15954/ απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας. ζ. Με το 65617/3299/ έγγραφο του Αναπληρωτή Προϊσταμένου ΔΤΕ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας βεβαιώνεται ότι κατά του αποτελέσματος του διαγωνισμού δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα βοηθήματα. 5. Επί του ανωτέρω αποκλεισμού της προσφοράς της εταιρείας ΛΑΤΩ ΑΤΕ το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο εν λόγω αποκλεισμός παρίσταται μη νόμιμος καθόσον: Α) στην προκειμένη περίπτωση η ανωτέρω εταιρεία δήλωσε στα σημεία ΙΙΑ, IVα και IVαΑ του ΤΕΥΔ ότι είναι εγγεγραμμένη στο ΜΕΕΠ ( με αρ. βεβ ) και έχει ενημερότητα πτυχίου (με αρ / ) συνυπέβαλε δε αντίγραφα των ανωτέρω εγγράφων μαζί με την προσφορά της. Τα ανωτέρω έγγραφα αποτελούν πλήρη απόδειξη (σε σχέση με το ΤΕΥΔ, το οποίο αποτελεί υπεύθυνη δήλωση και λειτουργεί ως προκαταρκτική απόδειξη της ύπαρξης ή μη στο πρόσωπο του διαγωνιζομένου των τεθέντων από τη διακήρυξη κριτηρίων καταλληλότητας), για το ότι η εν λόγω διαγωνιζομένη ανήκε στην απαιτούμενη από τη διακήρυξη κατηγορία Κ.Φ./prx.kl.5.18 /126 φ

10 10 (ΟΔΟΠΟΙΙΑ). Συνεπώς, η Επιτροπή του Διαγωνισμού όφειλε να μην αποκλείσει την ανωτέρω εταιρεία για μη συμπλήρωση στο ΤΕΥΔ της κατηγορίας του έργου. Τούτο ισχύει ανεξαρτήτως του ότι η αναγραφή της κατηγορίας του ΜΕΕΠ δεν ζητείται ρητώς στο ΤΕΥΔ, στο οποίο ζητείται μόνον αν ο οικονομικός φορέας είναι εγγεγραμμένος στα σχετικά επαγγελματικά ή εμπορικά μητρώα (μέρος IVα Α του ΤΕΥΔ). Περαιτέρω, το Κλιμάκιο εκτιμά ότι σκοπός του νομοθέτη είναι μεν η μείωση της γραφειοκρατίας και η διευκόλυνση της διεξαγωγής της δημοπρασίας, τούτο όμως δεν δύναται να αποβαίνει εις βάρος των διαγωνιζομένων και μάλιστα χωρίς ειδικώς προβλεπόμενο στη διακήρυξη λόγο αποκλεισμού. Η δε αναφορά στο άρθρο 24.2 της διακήρυξης ότι ο φάκελος δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει επί ποινή αποκλεισμού να περιέχει το ΤΕΥΔ και την εγγύηση συμμετοχής δεν έχει την έννοια ότι απαγορεύεται η συνυποβολή με την προσφορά των δικαιολογητικών εκείνων που αποδεικνύουν το τελικώς ζητούμενο, ότι δηλαδή ο προσφέρων πληροί τα κριτήρια που τίθενται από τη διακήρυξη. Β) Από την επισκόπηση του υποβληθέντος από την ανωτέρω εταιρεία ΤΕΥΔ προκύπτει ότι πρόκειται για ένα ενιαίο και με συνεχόμενη αρίθμηση έγγραφο που φέρει υπογραφές σε όλες του τις σελίδες και ημερομηνία αυτήν του επίμαχου διαγωνισμού, ενώ ο τίτλος και τα λοιπά στοιχεία (ΑΔΑΜ κτλ) του έργου αναγράφονται στην πρώτη σελίδα του. Επομένως η παράλειψη επανάληψης του τίτλου του έργου στην τελευταία σελίδα του ΤΕΥΔ είναι επουσιώδης, καθώς δεν δημιουργεί, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, σύγχυση ή ασάφεια, ως προς τον ον πρόκειται

11 11 διαγωνισμό. Συνεπώς, μη νομίμως αποκλείστηκε η ανωτέρω εταιρεία από τη συνέχεια του διαγωνισμού και για τον λόγο αυτόν. Οι ανωτέρω δε πλημμέλειες, ως αφορώσες σε μη νόμιμο αποκλεισμό της πρώτης μειοδότριας, είναι ουσιώδεις και καθιστούν μη νόμιμη την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. 6. Κατόπιν όσων εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς Ο έλεγχος απέβη αρνητικός. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΠΟΥΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΕΠΠΑ Κ.Φ./prx.kl.5.18 /126 φ