ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ. Ε.Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc

Transcript

1 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Ε.Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc

2 Η αποκατάσταση περιλαμβάνει: 1. Ιατρική αξιολόγηση 2. 6σκηση 3. Τροποποίηση παραγόντων κινδύνου 4. Εκπαίδευση 5.Μεταβολές συμπεριφοράς ή τρόπου ζωής

3 Σκοπός είναι: Αναστροφή των παθοφυσιολογικών και ψυχολογικών δυσμενών επιδράσεων Μείωση της θνησιμότητας και νέου εμφράγματος Έλεγχος συμπτωμάτων Σταθεροποίηση ή υποστροφή της αρτηριοσκληρυντικής πλάκας Ενίσχυση της ψυχολογικής, κοινωνικής και επαγγελματικής θέσης του ασθενούς

4 Στη στεφανιαία µονάδα το άτοµο βρίσκεται συνήθως σε µια ψυχολογική κρίση, που χαρακτηρίζεται από άρνηση και επιθετικότητα. Σε αυτή τη φάση είναι σηµαντικό να δηµιουργούµε ένα ασφαλές περιβάλλον, εξηγώντας όλα όσα αφορούν τη φροντίδα και τον εξοπλισµό καθώς και την προετοιµασία για τη µεταφορά στο θάλαµο. Αυτή η προετοιµασία έχει βρεθεί ότι µειώνει το φόβο και το άγχος.

5 Ο νοσηλευτής/τρια πρέπει να θεωρεί το άτοµο ως µια ολότητα, καθώς η ικανότητα και η ετοιµότητα για µάθηση επηρεάζεται από: 1. το φύλο 2. την ηλικία 3. την κουλτούρα 4. το κοινωνικοοικονοµικό υπόβαθρο και 5. τις εµπειρίες της ζωής

6 Το πρόγραμμα αποκατάστασης περιλαμβάνει τρεις φάσεις: Φάση Ι ή Οξεία Φάση ΙΙ Φάση ΙΙΙ

7 Φάση Ι ή Οξεία Η οποία περιλαµβάνει ενηµέρωση του ασθενούς και των µελών της οικογένειάς του σχετικά: Με τους σκοπούς της Μ.Ε.Π Τον εξοπλισµό της Τους λόγους που υπάρχουν ειδικοί κανονισµοί και διαδικασίες

8 Φάση Ι ή Οξεία Το έμφραγμα, τα χαρακτηριστικά της νόσου, τις σχέσεις τους με τη θεραπεία Την ευθύνη ή το ρόλο του ασθενούς στην αντιμετώπιση της νόσου Τους περιορισμούς που του επιβάλλονται και την προοδευτική επανένταξή του στις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες

9 Φάση Ι - 2ο 24ωρο Εκτελεί ενεργητικές κινήσεις κάτω άκρων τρέφεται µόνος του κάνει µέρος της πρωινής φροντίδας απασχολείται διαβάζοντας «κάτι ευχάριστο» κρεµά τα πόδια του, στο πλάι του κρεβατιού

10 Φάση Ι - 3ο 24ωρο Κάθεται σε πολυθρόνα Ξυρίζεται µόνος του Περπατά στο δωµάτιο και το 4ο 24ωρο µεταφέρεται σε κοινό θάλαµο νοσηλείας Σε περίπτωση που εµφανισθεί πόνος αλλαγή στο ΗΚΓ, ταχυκαρδία> 120/min αρρυθµίες, υπόταση, έχουµε περιορισµό της φυσικής δραστηριότητας

11 Η Φάση ΙΙ Εξηγούνται οι έννοιες του εμφράγματος του μυοκαρδίου ώστε να έχουµε: Την κατανόηση και αποδοχή της νόσου Την κατανόηση του θεραπευτικού σχήµατος Με αποτέλεσµα αποδοχή των απαραίτητων µεταβολών της συµπεριφοράς του

12 ΦΑΣΗ ΙΙ Όσο ο ασθενής βρίσκεται στο νοσοκοµείο και πριν την έξοδο του πρέπει να του προταθούν και να του εξηγηθούν οι αλλαγές που θα πρέπει να κάνει στον τρόπο ζωής του Ο νοσηλευτής, εφαρµόζει προγράµµατα εκπαίδευσης που περιλαµβάνουν ενηµέρωση για τους παράγοντες κινδύνου, τη φαρµακευτική αγωγή, την αλλαγή τρόπου ζωής, την εφαρµογή ειδικής δίαιτας και της άσκησης

13 εκπαίδευση οικογένειας Παράλληλα µε την εκπαίδευση των ασθενών µε ΟΕΜ, ιδιαίτερα µεγάλη σηµασία έχει και η εκπαίδευση των φροντιστών τους. Ο λόγος είναι ότι οι ασθενείς κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του καταβάλλονται από άγχος και δεν µπορούν να αφοµοιώσουν της πληροφορίες. Καθώς επίσης µπορεί να είναι µεγάλης ηλικίας και ποικίλου µορφωτικού επιπέδου

14 ΦΑΣΗ ΙΙ Γίνεται εκπαίδευση του ασθενή για τη μέτρηση του σφυγμού Δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στη ρυθμικότητα σφυγμού

15 Συµβουλές σε ασθενή που παίρνει νιτρογλυκερίνη

16 Αποφυγή αλκοολούχων ποτών Να έχει τα δισκία έτοιµα κάθε στιγµή Να παίρνει 1 δισκίο πριν την εκτέλεση έντονης δραστηριότητας ή σε ψυχικά αγχογόνες καταστάσεις Να παίρνει ένα δισκίο µε την έναρξη του θωρακικού πόνου 1 κάθε 5 εάν χρειαστεί, συνολικά 3 δισκία - ενηµέρωση του γιατρού εάν ο πόνος συνεχίζει

17 Να τοποθετεί το δισκίο κάτω από τη γλώσσα και να το αφήνει να διαλύεται τελείως Να φυλάει τα δισκία σε δροσερό µέρος,σε αεροστεγή συσκευασία µακριά από το φως Να αντικαθιστά τα δισκία κάθε 5 µήνες Να αποφεύγει την απότοµη έγερση σε όρθια θέση µετά τη λήψη νιτρογλυκερίνης Μετά τη λήψη νιτρογλυκερίνης µπορεί να εµφανιστεί κεφαλαλγία ερυθρότητα προσώπου,ζάλη και ήπια

18 Συμβουλές που πρέπει να ακολουθούν οι ασθενείς για τη λήψη των β-αποκλειστών

19 Να παίρνει το φάρµακο την ίδια ώρα κάθε µέρα Να ελέγχει το σφυγµό του πριν από τη λήψη του φαρµάκου και να ενηµερώνει το γιατρό του εάν είναι ασυνήθιστα βραδύς Να αποφεύγει να παραλείπει δόσεις, να τροποποιεί ή να διακόπτει το φάρµακο χωρίς την άδεια του ιατρού Να εγείρεται από την κατακεκλιµένη στην όρθια θέση µε βραδύ ρυθµό εφόσον εµφανίζει συχνά ζάλη Να περιορίζει την πρόσληψη αλκοολούχων ποτών

20 Αντιµετώπιση επιπέδων λιπιδίων Στατίνες σε όλους τους ασθενείς όταν δεν υπάρχουν αντενδείξεις ανεξάρτητα από τα επίπεδα χοληστερόλης Στόχοι: LDL χοληστερίνη <100 mg/dl Εάν τριγλυκερίδια>150 mg/dl τότε πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόµενο φιµπρατών και ω-3 λιπαρών οξέων σε ασθενείς που δεν ανέχονται τις στατίνες Επίπεδα HDL χολιστερόλης>45 mg/dl

21 v Στατίνες Πρέπει να παίρνονται καθηµερινά από τη στιγµή που χορηγηθήκαν από το γιατρός v Θα χρειασθεί να παίρνονται πιθανότητα εφ όρου ζωής v v v Πρέπει να χορηγούνται το βράδυ πριν τη νυχτερινή κατάκλιση Υπάρχει η πιθανότητα εκδήλωσης ηπατοτοξικότητας ή µυοτοξικότητας, έτσι πριν την έναρξη της θεραπείας µε στατίνες πρέπει να γίνεται ένας βασικός έλεγχος των ηπατικών ενζύµων και της CK. Για τις αλληλεπιδράσεις µε άλλα φάρµακα που αυξάνουν τη συγκέντρωση αυτών στο αίµα

22 Συμβουλές σχετικά με την ερωτική δραστηριότητα

23 Η σεξουαλική δραστηριότητα, γενικά επιτρέπεται µετά 4 εβδοµάδες από την έξοδο από το νοσοκοµείο, και αφού έχει προηγηθεί κάποια µορφή αξιολόγησης της ικανότητας προς άσκηση ή µπορεί να ξαναρχίσει µετά από συνιστώµενο χρόνο( όταν ο ασθενής είναι ικανός να ανέβει 2 ορόφους χωρίς δύσπνοια ή πόνο

24 Σημεία και συμπτώματα τα οποία θα τον κάνουν να ανησυχήσει: Πόνο στο θώρακα, βραχίονα, τράχηλο ή κάτω γνάθο που δεν υποχωρεί µε νιτρογλυκερίνη Δύσπνοια Σηµαντική αύξηση βάρους ή οίδηµα σφυρών Άρρυθµος σφυγµός Επιµένουσα ανικανότητα ή µείωση της libid Αδυναµία να ανεχθεί τις συνιστώµενες ασκήσεις

25 Οι κάτωθι τροποποιήσιμοι παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου: Παχυσαρκία Υπερλιπιδαιμία Καθιστική ζωή Κάπνισμα Υπέρταση

26 Πολύ σηµαντικό είναι αλλαγή των διατροφικών συνηθειών προς δίαιτες αποδεδειγµένα ευνοϊκές για την πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων. Στην πράξη πρόκειται για δίαιτες που τείνουν προς τη µεσογειακή διατροφή, µε ποσοστό λιπών µικρότερο του 30% σηµαντική συµµετοχή ψαριού, λαχανικών και φρούτων, και αποφυγή του ερυθρού κρέατος και του άλατος (ειδικά όταν συνυπάρχει αρτηριακή υπέρταση). Η µικρή έως µέτρια κατανάλωση ερυθρού οίνου µάλλον ευεργετική είναι

27 Κάπνισµα Πλήρης διακοπή Αποφυγή παθητικού καπνίσµατος σε οικία και εργασία Θεραπευτική αγωγή µε βουπροπιόνη και νικοτίνη σε ασθενείς που συνεχίζουν να καπνίζουν

28 Έλεγχος Αρτηριακής Πίεσης Στόχος <130/80 mmhg Εάν ΑΠ>130/80 mmhg συνιστάται: σωµατικού βάρους, σωµατικής δραστηριότητας, NaCl και λιπαρών στις τροφές Αντιϋπερτασική αγωγή µε έµφαση σε β- αναστολείς, ΑΜΕΑ, αναστολείς αλδοστερόνης

29 Το πρόγραμμα στην φάση ΙΙΙ έχει σαν κύριους σκοπούς: Την αύξηση της αντοχής του ασθενούς Την επιστροφή του στην εργασία και στις φυσικές του δραστηριότητες Την απόκτηση εμπιστοσύνης στον εαυτό του και στις ικανότητές του ότι μπορεί να ζήσει μία φυσιολογική ζωή

30 Άσκηση Παράλληλα µε τις διατροφικές προσπάθειες, απαραίτητη είναι και η ένταξη του ασθενούς, σε προγράµµατα τακτικής άσκησης. Η διάρκεια της άσκησης οφείλει να είναι 30 λεπτά ηµερησίως για τουλάχιστον 5 ηµέρες της εβδοµάδας, η δε έντασή της διακρίνεται:

31 Άσκηση Μετρίας βαρύτητας ασκήσεις 1. βάδιση 2. χαλαρός χορός 3. άθληση µε µπάλα 4. ήπια κηπουρική µε καταναλισκόµενο έργο 3 και 6 ΜΕΤs (1 ΜΕΤs= η ενέργεια που καταναλίσκεται όταν είµαστε σε ηρεµία

32 Σε µεγαλύτερης βαρύτητας ασκήσεις περισσότερα από 6 ΜΕΤs 1. Το έντονο στατικό ποδήλατο 2. Η ανάβαση 3. Η έντονη αεροβική βάδιση 4. Το jgging Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου και αυτοί µε ιδιαίτερα επηρεασµένη συσπαστικότητα αριστερής κοιλίας απαιτούν ιδιαίτερα προγράµµατα άσκησης, κατά προτίµηση υπό επίβλεψη

33 Να διευκρινισθεί στον ασθενή το πρόγραμμα άσκησης που θα πρέπει να ακολουθήσει: Η ισομετρική άσκηση(π.χ.άρση βάρους) επιβαρύνει ιδιαίτερα την καρδιά, γιατί αυξάνει δυσανάλογα τις περιφερικές αντιστάσεις και την Α/Υ και πρέπει να αποφεύγεται

34 Η ισοτονική άσκηση( π.χ. βάδισµα, κολύµπι, ποδήλατο) οδηγεί σε προοδευτική αύξηση της καρδιακής συχνότητας και του ΚΛΟΑ και ενδείκνυται

35 Στόχος της σωστής διατροφής και της άσκησης είναι: Η απώλεια σωµατικού βάρους στους ασθενείς µε δείκτη µάζας σώµατος (BMI) >30kg/m2 ή περιφέρεια µέσης >102cm στους άνδρες και 88cm στις γυναίκες. Ιδανικό ΒΜΙ θεωρείται αυτό µεταξύ 18.5 και 25kg/m2 Ωστόσο πρέπει να είναι κατανοητό ότι η απώλεια βάρους κατά την πρώιµη µετεµφραγµατική περίοδο δεν χρειάζεται να είναι µεγαλύτερη από το 10% του αρχικού σωµατικού βάρους

36 Τα σημαντικότερα οφέλη από τη συμμετοχή σε Π.Α αφορούν: Καλύτερη ανοχή στην κόπωση Βελτίωση συμπτωμάτων Μείωση των επιπέδων των λιπιδίων Ελάττωση του καπνίσματος Βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης και του άγχους Μείωση της θνησιμότητας

37 1η εβδομάδα 400 μέτρα σε 5-10` 2η εβδομάδα 800 μέτρα σε 10-15` 3η εβδομάδα 1600 μέτρα σε 20-30` 4η εβδομάδα 2000 μέτρα σε 20-30` 5η εβδομάδα 2500 μέτρα σε 30-45` 6η εβδομάδα 3000 μέτρα σε 30-45`

38 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ