Σχολ. έτος »

Transcript

1 «6 η Διημερίδα (αλληλο-)διδακτικής. Διδάσκοντας με λογισμό και με όνειρο. Έμπνευση και Δημιουργία στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Σχολ. έτος » Διοργάνωση: Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Β. Καλοκύρη ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ/ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: Διαμαντή Βλασία ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟ: Γυμνάσιο Γαζίου ΘΕΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ: «Το κυνήγι ενός ονείρου κόντρα στα κοινωνικά στερεότυπα: πρόταση εκπαιδευτικής παρέμβασης/ διδασκαλίας με αξιοποίηση της τέχνης» ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εισήγηση έχει ως αφετηρία τρίωρη διδασκαλία η οποία πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Θεματικής Εβδομάδας στα πλαίσια των μαθημάτων της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας Γ Γυμνασίου. Σχετίζεται με τον θεματικό κύκλο των έμφυλων ταυτοτήτων και βασίζεται: α) στο απόσπασμα του σχολικού εγχειριδίου της λογοτεχνίας «Η μεταμφίεση» από το μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη «Ελένη ή ο Κανένας» με βασική ηρωίδα την πρώτη Ελληνίδα σπουδασμένη ζωγράφο Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα και β) σε βιογραφικό σημείωμα και εικαστικά (πίνακες ζωγραφικής και σκίτσα) της Γεωργίας Σάνδη, της πρώτης Ευρωπαίας συγγραφέως. Το κοινό θέμα ήταν η προσωρινή μεταμφίεση μιας γυναίκας, η οποία ενδύεται ανδροπρεπή περιβολή για την επίτευξη ενός ιερού σκοπού απαγορευμένου για γυναίκες. Συγκεκριμένα οι μαθητές: κατά την 1 η διδακτική ώρα: παρακολουθούν ηχογραφημένη εκφραστική ανάγνωση του αποσπάσματος από το μυθιστόρημα, καθώς επίσης ένα βιογραφικού περιεχομένου βίντεο και επεξεργάζονται ομαδοσυνεργατικά ερωτήματα από φύλλο εργασίας που τους διανέμεται αρχικά. Με το φύλλο εργασίας ζητείται από τους μαθητές να καταγράψουν τα κίνητρα της μεταμφίεσης, τα μέσα της μεταμφίεσης καθώς και τον λόγο και τον τρόπο της αποκάλυψης της γυναικείας φύσης. Κατά τη 2 η διδακτική ώρα δίνεται στους μαθητές φωτοτυπημένο το βιογραφικό σημείωμα, προβάλλονται διαφάνειες με τις εικόνες και οι μαθητές καλούνται να εργαστούν με τον ίδιο τρόπο και να απαντήσουν στα ίδια ερωτήματα του αρχικού φύλλου εργασίας, τα οποία συζητούνται στην ολομέλεια. Τέλος η 3 η διδακτική ώρα αφιερώνεται στην ανάκληση γνώσεων, στον συσχετισμό εμπειριών και στην εκπόνηση με βάση πάλι τα ίδια ερωτήματα ενός νέου σεναρίου για ταινία ή για διήγημα με ηρωίδα που αναγκάζεται να παραγκωνίσει στερεότυπες κοινωνικές απαγορεύσεις, που αφορούν το φύλο της παλεύοντας για το όνειρό της ή για μια ευγενή επιδίωξη.

2 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΚΟΠΟΣ: Να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές σε ζητήματα έμφυλων ταυτοτήτων, να μετασχηματίσουν κοινωνικές στερεότυπες αντιλήψεις που αφορούν την αμφίεση, το φέρεσθαι, τα ενδιαφέροντα και τις επαγγελματικές ενασχολήσεις του γυναικείου φύλου, μέσα από την γνωριμία με δύο χαρακτηριστικές γυναικείες μορφές της τέχνης του 10 ου αι. ΣΤΟΧΟΙ: σε σχέση με τις γνώσεις: α) να γνωρίσουν οι μαθητές μια σύγχρονη λογοτέχνιδα (Ρέα Γαλανάκη), τη γραφή της και ένα σημαντικό έργο της, και δυο ξεχωριστές γυναικείες φυσιογνωμίες της τέχνης, που χρειάστηκε να σπάσουν δεσμά τον 10 ο αι. για να εκφραστούν β) να αναγνωρίσουν ότι η παραβίαση στερεότυπων απαγορευτικών αντιλήψεων που αφορούν τα δύο φύλα δεν είναι ίδιον μόνο των σύγχρονων κοινωνιών, να διακρίνουν αυτή τη σύγκρουση μέσα στο κοινωνικό τους περιβάλλον, να ερμηνεύουν, να συγκρίνουν, να συσχετίζουν, να αξιολογούν τέτοιες συμπεριφορές και στάσεις. σε σχέση με τις δεξιότητες: α) να ασκηθούν στην προσεχτική αναζήτηση και τον εντοπισμό των πληροφοριών και δεδομένων που ζητούνται β) να συνεργαστούν, να συζητήσουν, να λειτουργήσουν εν γένει ως μέλη ομάδων γ) να κινήσουν τη φαντασία τους και μέσω του λόγου να δημιουργήσουν σε σχέση με τις στάσεις: α να μην είναι εκ των προτέρων και δογματικά αρνητικοί απέναντι σε πρόσωπα του περιβάλλοντός τους που επιλέγουν να αποκλίνουν από το κοινωνικά αποδεκτό και επιτρεπτό για τα δύο φύλα αλλά να διατελούν κριτικοί και σκεπτόμενοι, να σέβονται επιλογές, έστω κι αν δεν τις υιοθετούν, να διερωτώνται και να είναι υποστηρικτικοί, εφόσον διακρίνουν κάποια ευγενή κίνητρα που εναρμονίζονται με τις αρχές και τις αξίες τους. ΜΕΘΟΔΟΣ: Διαθεματική προσέγγιση, βιντεοπροβολή, φύλλο εργασίας, ομάδες εργασίας, ρόλοι, ερωτήσεις, απαντήσεις, διάλογος, δημιουργική γραφή. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1 η ώρα: διανομή φύλλου εργασίας, χωρισμός ομάδων, ανάθεση ρόλων ακροατή θεατή και γραμματέα, αφόρμηση με μια φωτογραφία, παρακολούθηση βίντεο, επεξεργασία ερωτημάτων του φύλλου εργασίας και απαντήσεις στην ολομέλεια.

3 2 η ώρα: μελέτη φωτοτυπημένου βιογραφικού σημειώματος και διαφανειών με πίνακες και σκίτσα, επεξεργασία ερωτημάτων του φύλλου εργασίας, απαντήσεις στην ολομέλεια. 3 η ώρα: ανάκληση γνώσεων και εμπειριών, κατάστρωση σεναρίου ταινίας ή σύντομου διηγήματος, δημιουργική γραφή. ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Υπολογιστής, προβολέας, διαδραστικός πίνακας, φύλλο εργασίας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ζωηρό ενδιαφέρον και συμμετοχικότητα των μαθητών, πρόκληση γόνιμου προβληματισμού και συζητήσεων. ΕΙΣΗΓΗΣΗ Αγαπητοί συνάδελφοι σας καλημερίζω και σας καλωσορίζω και εγώ με τη σειρά μου στη φιλολογική διημερίδα μας! Η εισήγηση αυτή είναι μια πρόταση, η οποία έχει αφετηρία της μια τρίωρη διδασκαλία, που πραγματοποίησα το σχολ. έτος , κατά τη διάρκεια της Θεματικής Εβδομάδας στα πλαίσια των μαθημάτων της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας. Η διδασκαλία εκείνη εντάχθηκε στον θεματικό κύκλο των έμφυλων ταυτοτήτων και βασίστηκε σε ένα κείμενο από το σχολικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γραμματείας Γ Γυμνασίου. Πρόκειται για το απόσπασμα με τον τίτλο «Μεταμφίεση» από το μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη «Ελένη ή ο Κανένας» (1998). Η παρούσα εργασία, λοιπόν, αποτελεί μια βελτιωτική τροποποίηση, μια πρόταση τρίωρης διδασκαλίας. Ειδικότερα, η τρίωρη διδασκαλία σχεδιάζεται ως εκπαιδευτική παρέμβαση μετασχηματισμού στερεοτύπων 1, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται σε στόχους που αφορούν στην ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων και επιθυμητών στάσεων από τους μαθητές. Επιγραμματικά, σκοπός της πρότασης είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών σε ζητήματα έμφυλων ταυτοτήτων και ο μετασχηματισμός στερεοτύπων που αφορούν στα κοινωνικά χαρακτηριστικά των φύλων και κυρίως της γυναικείας ταυτότητας, έτσι όπως κατά παράδοση «αποδίδονται» στη γυναίκα. Οι στόχοι γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων περιλαμβάνονται αναλυτικότερα στο ppt και στο διάγραμμα, που θα αναρτηθούν στον ιστότοπό μας «Συνεργατικές Ιστοσελίδες». Προχωρώ λοιπόν στις δραστηριότητες του μαθήματος, με τις οποίες ούτως ή άλλως γίνονται αντιληπτοί οι στόχοι αυτοί. Έτσι λοιπόν για την τρίωρη διδασκαλία προτείνονται τα ακόλουθα: 1 η ώρα: 1 Καλοκύρη, Β Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις μετασχηματίζουσας μάθησης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Παράδειγμα εφαρμογής, με τον Σχολικό Σύμβουλο ως επιμορφωτή και συντονιστή «κοινότητας μάθησης». Στα Πρακτικά του 6ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΚΑΛΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ: ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ». Αθήνα, Ιουνίου 2017.

4 Αρχικά μοιράζεται στους μαθητές αυτό το φύλλο εργασίας και τους ζητείται να το κρατούν μαζί τους και στις επόμενες δύο ώρες, ώστε να απαντηθούν όλα τα ερωτήματα.* Οι μαθητές χωρίζονται σε δύο ομάδες: στα αριστερά του θρανίου οι ακροατές/θεατές και στα δεξιά οι γραμματείς. Για αφόρμηση στον διαδραστικό πίνακα παρουσιάζεται αυτή η φωτογραφία και οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν στην ερώτηση «περί τίνος πρόκειται;» Στην περίπτωση της εφαρμογής των παραπάνω στην τάξη μου, πέρυσι, όπως ήταν αναμενόμενο, πήρα διαφορετικές απαντήσεις και τους ανέφερα κάπως αινιγματικά ότι πρόκειται για το κεντρικό πρόσωπο του μυθιστορήματος της Ρέας Γαλανάκη «Ελένη ή ο Κανένας»., πράγμα που κέντρισε το ενδιαφέρον και την προσοχή τους, ώστε να προχωρήσουμε σε όσα παρακάτω προτείνονται. Αξιοποιώντας το ενδιαφέρον που προκαλείται στους μαθητές από τη φωτογραφία και το ερώτημα, μπορούμε να τους προτείνουμε να μελετήσουν για λίγο τα ερωτήματα του φύλλου εργασίας και μετά να ακούσουν προσεχτικά την εκφραστική ανάγνωση του αποσπάσματος με τον τίτλο «Μεταμφίεση» και παράλληλα να προσέχουν το κείμενο στο βιβλίο υπογραμμίζοντας τα κατάλληλα σημεία για τις απαντήσεις τους. Για τις ανάγκες της εκφραστικής ανάγνωσης και για δημιουργία ατμόσφαιρας που ελκύει την προσοχή και το ενδιαφέρον των μαθητών, μπορεί να αξιοποιηθεί ένα δεκάλεπτο περίπου βίντεο, που μπορούμε να αντλήσουμε από το youtube - και εδώ αξίζει να σημειώσω την μελωδικότητα, την εκφραστικότητα και την γυναικεία ευαισθησία, με την οποία αποδίδει η συγκεκριμένη ανάγνωση την ποιητική πρόζα της Ρέας Γαλανάκη. Στη συνέχεια οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν ένα άλλο, δεκάλεπτο επίσης, βίντεο, αντλημένο πάλι από το youtube, με περισσότερα βιογραφικά στοιχεία. Ακολούθως επεξεργάζονται για πέντε περίπου λεπτά τις απαντήσεις τους. Τα ερωτήματα τα οποία καλούνται να απαντήσουν αφορούν στα κίνητρα της μεταμφίεσης, τα μέσα της μεταμφίεσης καθώς και τον λόγο και τον τρόπο με τον οποίο αποκαλύφθηκε η πραγματική ταυτότητα. Στο τέλος της ώρας, μετά την παρουσίαση των απαντήσεων, οι μαθητές αναμένεται να έχουν γνωρίσει μέσα από το κείμενο μια πολύ τολμηρή γυναίκα του 19 ου αι., την Σπετσιώτισσα στην καταγωγή Ελένη Μπούκουρα, η οποία, νεαρή, αποφάσισε να μεταμφιεστεί σε άντρα, για να κυνηγήσει το όνειρο της ζωής της, που ήταν να σπουδάσει ζωγράφος στην Ιταλία, κάτι απαγορευμένο για τις γυναίκες, σύμφωνα με τα ήθη της εποχής. Γι αυτό φόρεσε λοιπόν αντρικό σκούρο κοστούμι, λευκό πουκάμισο, μεταξωτό φουλάρι, δερμάτινες μπότες, ασημένια καδένα με ρολόι, αντρικό καπέλο στα κουρεμένα μαλλιά. Και άρχισε να σκέφτεται και σαν άντρας, ένας άντρας που δεν υπήρξε στ αλήθεια, ονομάζοντάς τον γι αυτό Κανένα. Είχε άλλωστε ενθαρρυνθεί από το πρότυπό της, την επίσης Σπετσιώτισσα Μπουμπουλίνα, που σ ένα όνειρο την είχε συμβουλεύσει την Ελένη «να αποδεχτεί τη φιλοδοξία που εγείρει μέσα της ο έρωτας της τέχνης», παρόμοιος με τον δικό της, τον έρωτα της λευτεριάς. Με το δεύτερο βίντεο οι μαθητές πληροφορούνται την εξέλιξη της ιστορίας με το τραγικό τέλος της. Η Ελένη Μπούκουρα λοιπόν μετά από τέσσερα χρόνια σπουδών με ψεύτικη αντρική ταυτότητα, έγινε η πρώτη σπουδασμένη Ελληνίδα ζωγράφος, ερωτεύτηκε τον σπουδαίο Ιταλό ζωγράφο και επαναστάτη Σαβέριο Αλταμούρα, πέταξε την αντρική περιβολή, ντύθηκε με τα δικά της γυναικεία ρούχα, περιποιήθηκε τον εαυτό της και τον πλησίασε, όπως διηγείται η Γαλανάκη, «αλωμένη από τον έρωτα, όπως θα κινούσε να μπει σε καράβι αιχμαλωσίας». Ασπάστηκε τον καθολικισμό και παντρεύτηκαν. Απέκτησαν τρία παιδιά. Ο Σαβέριο όμως την εγκατέλειψε παίρνοντας μαζί του το μικρότερο. Στην Αθήνα πια

5 η Ελένη κι ενώ η τέχνη της βρίσκει μεγάλη απήχηση, χάνει οικτρά, από φυματίωση, τα άλλα δύο της παιδιά. Απεγνωσμένη καταστρέφει τους πίνακές της και πεθαίνει έγκλειστη στο σπίτι των Σπετσών. 2 η ώρα: Τη 2η ώρα οι μαθητές προτείνεται να ασχοληθούν διαθεματικά, μέσα από πίνακες και γκραβούρες αλλά και μέσα από ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα, με μια πραγματική ιστορία, αυτήν της ζωής της πρώτης Ευρωπαίας συγγραφέως του 19 ου αι., της Γεωργίας Σάνδη, καθώς παρουσιάζει πάρα πολλές θεματικές αναλογίες με το μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη. Ειδικότερα, στους μαθητές μοιράζεται ένα βιογραφικό σημείωμα, το οποίο, για τις ανάγκες αυτής της εισήγησης ήδη ετοίμασα, κάνοντας μια περίληψη ουσιαστικά δύο άρθρων σε έντυπα ανακτημένων από το διαδίκτυο. Ταυτόχρονα οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να δουν κάποιες απεικονίσεις της Γεωργίας Σάνδη σε πίνακες και έντυπα της εποχής της και να συγκρίνουν τις πτυχές της δικής της μεταμφίεσης με αυτήν της Ελένης Μπούκουρα- Αλταμούρα. Με αυτά τα εργαλεία και επιπλέον με το πρώτο φύλλο εργασίας και με κατάλληλες ερωτήσεις και επισημάνσεις αναφορικά με τις εικόνες, δουλεύοντας με τον ίδιο συνεργατικό τρόπο με τον διπλανό τους και συζητώντας στο τέλος όλοι μαζί, οι μαθητές θα διαπιστώσουν ότι Γεωργία Σάνδη είναι η μετάφραση στα ελληνικά του ανδρικού ψευδώνυμου George Sand, ενώ το πραγματικό όνομα της συγγραφέως ήταν Ορόρ Ντιπέν. Η Ορόρ υπήρξε το νόθο παιδί ενός Γάλλου αριστοκράτη υποστράτηγου και μιας λαϊκής γυναίκας και μεγάλωσε μαζί με την αριστοκράτισσα γιαγιά της στο πατρικό αρχοντικό σ ένα χωριό της γαλλικής επαρχίας. Η γιαγιά, παρότι ευγενής, ήταν οπαδός του Διαφωτισμού και το κορίτσι ανατράφηκε ελεύθερο από περιορισμούς και συμβατικότητες. Μετά τις σπουδές παντρεύεται ένα βαρόνο και γίνεται βαρόνη αλλά ως βαρόνη δεν έζησε ποτέ. Ανακαλύπτει το πάθος του γραψίματος που έχει ριζώσει μέσα της. Αρθρογραφεί, συγγράφει, ταξιδεύει, μάχεται για τις ριζοσπαστικές ιδέες της, για την ανατροπή της κοινωνικής αδικίας για την απελευθέρωση της γυναίκας από την καταπίεση και την υποταγή. Οι μαθητές στην πρώτη ερώτηση του φύλλου εργασίας θα απαντήσουν ότι, έχοντας υπόψη της ότι η λογοτεχνία και η ελευθερία ελάχιστα απασχολούσαν τις γυναίκες και επειδή ήθελε να κυκλοφορεί πιο ελεύθερα στο Παρίσι και να έχει πρόσβαση σε μέρη απαγορευμένα σε γυναίκες της κοινωνικής θέσης της, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ανδρικό ψευδώνυμο και να μεταμφιεστεί σε άντρα. Αναζητώντας τα μέσα της μεταμφίεσής της οι μαθητές θα πουν ότι φόρεσε παντελόνι, γιλέκο, ρεντιγκότα και καπέλο, κάπνιζε, μιλούσε χωρίς ευφημισμούς, με τρόπο άμεσο, σαν άντρας. Αναφορικά με την εκδήλωση της γυναικείας φύσης αναμένουμε από τους μαθητές να καταλάβουν ότι η Σάνδη ποτέ δεν καταπίεσε ή παρόπλισε τη φύση της. Είναι τόσο απελευθερωμένη από τις κοινωνικές επιταγές, που όσο οι επιτυχίες των έργων της διαδέχονται η μία της άλλη, τόσο λιγότερο κρυφή κάνει την προτίμησή της στα αντρικά ρούχα. Η γυναικεία της σαγήνη δεν έχει σταματήσει να θέλγει και να κατακτά ακόμα και λαμπρές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, για τούτο και η προσωπική της ζωή είναι άστατη. Ακόμα, μολονότι ζει με καινούριους συντρόφους, δεν αποχωρίζεται ούτε στιγμή τα παιδιά της, ούτε και όταν φεύγουν με τον Σοπέν να ζήσουν στη Μαγιόρκα τον έρωτά τους. Στον τελευταίο μάλιστα πίνακα είναι ολοφάνερη η αφοσίωσή της στον σύντροφό της και το νοικοκυριό της. Ωστόσο η γαλλική κοινωνία, έστω και μετά τον Διαφωτισμό, δεν είναι ανεκτική σε μια τόσο αποκλίνουσα, αντισυμβατική και απροκάλυπτα προκλητική,

6 ανυπόταχτη συμπεριφορά, γι αυτό και οι γελοιογράφοι δεν σταματούν να την σκιτσάρουν υποτιμώντας την, όπως φαίνεται στα σκίτσα της εποχής, για τη διαφορετικότητά της και εκφράζοντας τον χλευασμό του συντηρητικού μέρους της κοινής γνώμης. Οπωσδήποτε επρόκειτο για ένα φαινόμενο, κατά τη ρήση του Αλέξανδρου Δουμά «ένα πνεύμα ανδρόγυνο, που συνδύαζε την ρώμη του άνδρα και τη χάρη της γυναίκας». 3 η ώρα: Η τρίτη ώρα διατίθεται για ανάκληση γνώσεων και συσχετισμό εμπειριών από το περιβάλλον των μαθητών, καθώς και για έμπνευση και δημιουργική γραφή. Τα παιδιά καθοδηγούνται να συνεργαστούν πάλι με το διπλανό τους κι αν θέλουν να αντιστρέψουν τους ρόλους, αυτού που σκέπτεται, ας πούμε του συγγραφέα και αυτού που καταγράφει, ας πούμε του γραμματέα. Τους αναθέτουμε να απαντήσουν στα υπόλοιπα ερωτήματα του φύλλου εργασίας, αφού πρώτα σκεφτούν ένα σενάριο για μια κοπέλα, που για κάποιους λόγους παρουσιάζεται ως άντρας. Να αναφέρουν τους λόγους που την οδήγησαν σ αυτήν την αλλαγή και να φανταστούν έναν τρόπο που η φύση αποκαλύπτει τη μεταμφίεση. Στην περίπτωση της διδασκαλίας που πραγματοποιήθηκε πέρυσι, τα παιδιά ανακάλεσαν από τη μνήμη τους την υπόθεση της ξένης ταινίας με τον τίτλο «Κάν το όπως ο Μπέκαμ» και μίλησαν για τη νεαρή Ινδή, που φορά την απαγορευμένη από τα ενδυματολογικά στερεότυπα της φυλής της ποδοσφαιρική στολή, για να βιώσει την αγάπη της μπάλας και του ποδοσφαίρου. Επίσης θυμήθηκαν το θρύλο της Πάπισσας Ιωάννας, το φύλο της οποίας αποκάλυψε η φυσιολογική διαδικασία του τοκετού, που δεν μπορεί να περιμένει. Κάποιοι άλλοι μαθητές, που συγκράτησαν τη φράση της Μπουμπουλίνας στο όνειρο της Ελένης, ότι δηλαδή «με γυναικεία ενδύματα δεν μπαίνει άνθρωπος στην πράξη του πολέμου», έκαναν άλλες παρατηρήσεις: ότι η καθημερινότητα με τις απαιτήσεις και τους ρυθμούς της, η ανάγκη να ανταποκριθούν οι γυναίκες σε αυτήν, οι επαγγελματικοί χώροι, η επιδίωξη της ισοτιμίας με τον άντρα, όλα αυτά κάνουν τη γυναίκα να αφαιρεί από την εμφάνισή της στοιχεία κομψότητας και χάρης και γιατί πιέζει ο πάντα λίγος χρόνος και γιατί το απλό είναι πιο πρακτικό. Έτσι γενικεύεται το παντελόνι, συνηθίζονται τα μαζεμένα μαλλιά Κάνοντας μια αποτίμηση της διδασκαλίας που πραγματοποιήθηκε πέρυσι ως μια εκδοχή της παρούσας διδακτικής πρότασης, είμαι βέβαιη ότι οι μαθητές θα έφεραν σίγουρα στο μυαλό τους και περιπτώσεις από τον κύκλο των συνομηλίκων τους, που ενδεχομένως δίστασαν να θίξουν. Ο στόχος όμως των συσχετισμών επετεύχθη, έστω κι αν υπήρξαν κάποιοι συσχετισμοί ανομολόγητοι. Στόχος βασικός της διδακτικής πρότασης είναι να κινείται η σκέψη των μαθητών αιτιοκρατικά και διερευνητικά. Να μην μένουν στην εικόνα. Να διατελούν διερωτώμενοι και σκεπτόμενοι. Να αντιληφθούν ότι είναι λάθος μια αποκλίνουσα εμφάνιση αυτόματα να καταδικάζεται και ως αποκλίνουσα σεξουαλική επιλογή. Να διεισδύουν στην ψυχή, για να αναζητήσουν τις κινητήριες δυνάμεις μιας μεταμόρφωσης: μια αδήριτη ανάγκη, ένα φλογερό πάθος, ένα εκρηκτικό ταλέντο που βιάζεται να εκφραστεί, μια αδούλωτη ψυχή, που θέλει να σπάσει φραγμούς που την καταπιέζουν, μια ακατανίκητη ορμή προς την κατάκτηση της προσωπικής ελευθερίας, μια αντίδραση σε ένα καταπιεστικό περιβάλλον, μια φωνή διαμαρτυρίας μέσω του ανοίκειου. Να καταλάβουν ότι μια ανατρεπτική εικόνα είναι ένα μήνυμα διαμαρτυρίας, που πρέπει να διαβαστεί, γιατί κάτι έχει να πει. Κι ακόμα να σέβονται επιλογές, έστω κι αν δεν τις συμμερίζονται και δεν τις υιοθετούν και να μην είναι εκ των προτέρων απορριπτικοί και δογματικά αρνητικοί αλλά να αποδέχονται επιλογές με ευγενή κίνητρα. Φτάνει μόνο να είναι συμβατές με τις δικές τους αρχές και αξίες.

7 Ανατρέχοντας στην περυσινή εκδοχή διδασκαλίας, εκτιμώ ότι οι στόχοι γνώσεων και επιθυμητών στάσεων υπηρετήθηκαν και επιτεύχθηκαν, ελπίζω, ικανοποιητικά. Κοντά στην θετική ανταπόκριση των μαθητών σε ασκήσεις κατανόησης, εντοπισμού πληροφοριών, ανάκλησης γνώσεων, αιτιολόγησης, ερμηνείας, ανάλυσης και συσχετισμών με δικά τους βιώματα, οι μαθητές επιπλέον συνεργάστηκαν, συζήτησαν, έκριναν. Η άσκηση της φαντασίας και του λόγου προτείνεται να ανατεθεί ως εργασία στο σπίτι. να εκπονήσουν, δηλαδή οι μαθητές ένα δικό τους σενάριο για ταινία ή σύντομο διήγημα με το ίδιο θέμα. Εναλλακτικά ή συμπληρωματικά η εργασία στο σπίτι μπορεί να συμπεριλάβει γλωσσικές, υφολογικές, μορφολογικές επισημάνσεις για το λογοτεχνικό απόσπασμα με χρήση σχετικού φύλλου εργασίας. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και σας εύχομαι καλή συνέχεια! ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Για ποιο λόγο και για ποιο σκοπό η ηρωίδα αποφασίζει να προσποιηθεί τον άνδρα; Α (μυθιστόρημα) Β (βιογραφικό-εικόνες) Γ ( δικό σας σενάριο)

8 Ποια είναι τα μέσα της μεταμφίεσης; Α (μυθιστόρημα) Β (βιογραφικό-εικόνες) Γ ( δικό σας σενάριο) Για ποιο λόγο και με ποιο τρόπο αποκαλύπτεται η αλήθεια; Α (μυθιστόρημα)

9 .. Β (βιογραφικό-εικόνες).. Γ ( δικό σας σενάριο)..