Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα

Transcript

1 Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Συμπύκνωση και αραίωση των ούρων Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

2 Συμπύκνωση και αραίωση των ούρων Η ποσότητα ούρων που παράγεται αντισταθμίζει την υπερβολικά μεγάλη ή μικρή πρόσληψη νερού. Η απαλλαγή του σώματος από τα άχρηστα προϊόντα μεταβολισμού και τα ιόντα που προσλαμβάνονται με τις τροφές εξαρτάται από την πρόσληψη άλατος. Σε μια φυσιολογική δίαιτα η ποσότητα αυτή είναι 600 mmol/ημέρα. Osmoles που απεκκρίνονται = Ωσμωτικότητα των ούρων χ όγκο ούρων Η μέγιστη ικανότητα συμπύκνωσης των ούρων είναι 1200 mosm/l Υποχρεωτικός όγκος ούρων είναι ο ελάχιστος όγκος ούρων που απαιτείται για την αποβολή ούρων μέγιστης συμπύκνωσης. 600 mosm day /1200 mosm L = 0.5 L day

3 Συμπύκνωση και αραίωση των ούρων Ο όγκος των ούρων αποτελείται από: -Τον όγκο που χρειάζεται για να διαλύσει τις αποβαλλόμενες ουσίες σε διάλυμα ισοωσμωτικό προς το πλάσμα -Τον όγκο του καθαρού, ελεύθερου ουσιών, ύδατος ελεύθερο ύδωρ Η παραγωγή ελεύθερου νερού αραίωση των ούρων (υποωσμωτικά ούρα) Όταν αφαιρείται ύδωρ από ένα ισοωσμωτικό υγρό τα ούρα συμπυκνώνονται (υπερωσμωτικά ούρα)

4 Λειτουργία συμπύκνωσης Απαιτεί: α) υπερωσμωτικότητα του διάμεσου χώρου της μυελώδους μοίρας. Εξασφαλίζεται : με το μηχανισμό αντιρροής β) με τη δράση της αντιδιουρητικής ορμόνης και ουρίας

5 Σύστημα αντίρροπων ροών Λειτουργεί ως ανταλλακτικό και πολλαπλασιαστικό σύστημα. Αποτελείται από: α) την αγκύλη του Henle, β)τα ευθέα αγγεία, γ)τα αθροιστικά σωληνάρια

6 Συστήματα αντιρρεύματος 1. Σύστημα απλής ανταλλαγής. Ροή παράλληλη Στην είσοδο ηκλήση θερμότητας μεγάλη ανταλλαγή θερμότητας γρήγορη 2. Σύστημα ανταλλαγής με αντίρρευμα. Ροή αντίθετη Η κλήση θερμότητας σε όλα τα σημεία ίδια - ανταλλαγή θερμότητας κατά μήκος Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να ανταλλαγεί νερό, διαλυτές ουσίες.

7 Η ροή αναστρέφεται (περίπτωση μιας αγκύλης) Η κορυφή της αγκύλης βρίσκεται σε επαφή με πηγή θερμότητας Η διαφορά της θερμοκρασίας είναι μικρή από το ανιόν σκέλος μεταδίδεται θερμότητα στο κατιόν σκέλος που το προθερμαίνει πριν φτάσει στην θερμαντική πηγή. Συστήματα αντιρρεύματος Ανάλογη ανταλλαγή με αντίρρευμα γίνεται στα ευθέα αγγεία των νεφρών - το νερό του πλάσματος βγαίνει από το κατιόν σκέλος για ωσμωτικούς λόγους και μπαίνει ξανά στο ανιόν σκέλος

8 Συστήματα αντιρρεύματος

9 Σύστημα πολλαπλασιασμού με αντίρρευμα Ο μηχανισμός αυτός στηρίζεται: 1) στην αντίρροπη ροή του υγρού 2) στην ενεργό μεταφορά ουσιών στο παχύ ανιόν τμήμα της αγκύλης του Henle 3) στη διαφορετική διαπερατότητα μεταξύ του κατιόντος σκέλους και του ανιόντος

10 Σύστημα πολλαπλασιασμού με αντίρρευμα Α. Αρχικά ισότονο υγρό Β. Ενεργητική επαναρρόφηση NaCl (χωρίς H 2 O) αποτέλεσμα - αυξάνεται η τονικότητα του ενδιάμεσου χώρου και ελαττώνεται στο ανιόν σκέλος

11 Σύστημα πολλαπλασιασμού με αντίρρευμα Γ: Το ύδωρ εξέρχεται από το κατιόν τμήμα λόγω ωσμωτικής κλήσης αποτέλεσμα - αυξάνεται η ωσμωτική πίεση στον αυλό του κατιόντος σωληνάριου (από 300 σε 400 mosm/l ) Δ: Εισάγεται νέο ισοωσμωτικό υγρό και προωθεί το υπερωσμωτικό υγρό στο ανιόν σκέλος

12 Σύστημα πολλαπλασιασμού με αντίρρευμα Ε: Στο 2ο κύκλο η αντλία Nα δημιουργεί επιπλέον κλίση Φ: Ο 3ος κύκλος της άντλησης Nα αυξάνει τη διάμεση συγκέντρωση ( 700 mosm/l), και τα λοιπά

13 Σύστημα πολλαπλασιασμού με αντιρροή <ενεργός μεταφορά> <εξισορρόπηση> <προώθηση>

14 Ο ρόλος της αγκύλης του Henle, τωνευθέωναγγείωνκαιτωναθροιστικών σωληνάριων στην ωσμωτικότητα της μυελικής μοίρας των νεφρών

15 Σωληναριακήπαθητικήεπαναρρόφησητηςουρίας Σωληναριακή παθητική επαναρρόφηση της ουρίας εξαρτάται : - από την επαναρρόφηση νερούείναι ανάλογη - από την ταχύτητα ροής του υγρούείναι αντιστρόφως ανάλογη Αρχικό διήθημα διηθείται 100% Εγγύς σωληνάριο - επαναρροφάται 50% Αγκύλη του Henle αυξάνεται η συγκέντρωση της ουρίας λόγω : α) επαναρρόφησης νερού β) εκκρίσεως της ουρίας Άπω σωληνάριο αυξάνεται η συγκέντρωση της Αθροιστικά σωληνάρια ελαττώνεται (ενδονεφρικό ρεύμα διακίνησης της ουρίας)

16 Ευθέα αγγεία Παθητική διάχυση (νερό, NaCl, ουρία) Διατήρηση της ωσμωτικής διαφοράς Δεν επιτρέπει την συνεχή απομάκρυνση διαμέσου του αίματος των διαλυμένων ουσιών

17 Ωσμωλικότιτα του σωληναριακού υγρού κατά μήκος του νεφρώνα Ωσμωλικότιτα του σωληναριακού υγρού κατά μήκος του νεφρώνα

18 Αντιδιουρητική ορμόνη παραγωγή

19 Επίδραση της αντιδιουρητικής ορμόνης

20 Παραγωγή υπέρτονων ούρων

21 Παραγωγή υπότονων ούρων

22 Αφυδάτωση, δίψα, επανυδάτωση