Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

Transcript

1 Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

2 Ισοζύγιο νερού Επηρεάζεται από την : Ισορροπία μεταξύ πρόσληψης και απώλειας νερού Κατανομή του νερού μεταξύ ενδοκυττάριου και εξωκυττάριου χώρου Ποσότητα Na + που αποβάλλεται στα ούρα λειτουργία νεφρικών σωληνάριων Ορμονική ρύθμιση

3 Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων. Σωληναριακή επεξεργασία σπειραματικού διηθήματος Vander,M.D.Sherman,Ph.D.Luciano,Ph.D.,M.Τσακόπουλος.Φυσιολογία.8-η έκδοση

4 Ανατομικά στοιχεία

5 Νεφρώνας λειτουργική μονάδα του νεφρού

6 Βασικά χαρακτηριστικά της νεφρικής λειτουργίας Vander,M.D.Sherman,Ph.D.Luciano,Ph.D.,M.Τσακόπουλος.Φυσιολογία.8-η έκδοση

7 Βασικά χαρακτηριστικά της νεφρικής λειτουργίας Η ουσία Χ διηθείται και εκκρίνεται (δεν επαναρροφάται) Η ουσία Y διηθείται και ένα ποσοστό της επαναρροφάται Η ουσία Ζ διηθείται και επαναρροφάται Απεκκρινόμενη = διηθημένη + εκκρινόμενη - επαναρροφόμενη ποσότητα ποσότητα ποσότητα ποσότητα Vander,M.D.Sherman,Ph.D.Luciano,Ph.D.,M.Τσακόπουλος.Φυσιολογία.8-η έκδοση

8 Στενές συνδέσεις διαιρούν την κυτταρική μεμβράνη σε κορυφαία και πλευροβασικά τμήματα Ψηκτροειδής παρυφή Μεσοκυττάρια διαστήματα Πλευροβασική μεμβράνη

9 Μετακίνηση ουσιών μέσω των σωληναριακών τοιχωμάτων Παρακυτταρική οδός - διαμέσου των στενών συνδέσεων μεταξύ των κυττάρων Διακυτταρική οδός - διαμέσου των σωληναριακών επιθηλίων διαμέσου της κορυφαίας μεμβράνης διάχυση διαμέσου του κυτταροπλάσματος διάχυση διαμέσου της πλάγιοβασικής μεμβράνης Bern and Levy. Principles of physiology.4th edition

10 Συστήματα μεταφοράς ουσιών μέσω των κυτταρικών μεμβρανών Vander,M.D.Sherman,Ph.D.Luciano,Ph.D.,M.Τσακόπουλος. Φυσιολογία.8-η έκδοση

11 Συστήματα μεταφοράς ουσιών μέσω των κυτταρικών μεμβρανών Vander,M.D.Sherman,Ph.D.Luciano,Ph.D.,M.Τσακόπουλος.Φυσιολογία.8-η έκδοση

12 Μηχανισμός επαναρρόφησης Na + Review.of.Medical.Physiology.21st Αντλία Na + -Κ + στην πλευροβασική μεμβράνη των επιθηλιακών κυττάρων μεταφέρει τα Na + προς το διάμεσο υγρό. Αποτέλεσμα χαμηλή συγκέντρωση Na + και υψηλή Κ + ενδοκυττάρια, - αρνητικό διαμεμβρανικό δυναμικό Λόγω ηλεκτροχημικής διαβάθμισης το Na + με δευτερογενή ενεργό μεταφορά μεταφέρεται από το σωληναριακό αυλό προς το ενδοκυττάριο χώρο

13 Συστήματα μεταφοράς ουσιών μέσω των κυτταρικών μεμβρανών

14 Επαναρρόφηση και έκκριση στα διάφορα τμήματα του νεφρώνα

15 Μέσες τιμές για τις ουσίες που διηθούνται και επαναρροφώνται ουσία Διηθημένη ποσότητα ημερησίως Απεκκρινό- μενη ποσότητα ημερησίως Επαναρρο- φημένο % Ύδωρ (L) 180 1,8 99,0 Νάτριο,(,(g) 630 3,2 99,5 Γλυκόζη,(,(g) Ουρία,(,(g) τα διηθημένα φορτία είναι τεράστια δηλ. μεγαλύτερα από τις ποσότητες της ουσίας στο σώμα ( το σώμα περιέχει 40 L νερό και ο όγκος του διηθημένου είναι 180 L ) 2- η επαναρρόφηση χρήσιμων συστατικών είναι σχετικά πλήρης 3- η επαναρρόφηση παραπροϊόντων είναι σχετικά ατελής

16 Επαναρρόφηση στα διάφορα τμήματα του ουροφόρου σωληναρίου PCT εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Επαναρροφάται: 65-67% 67% νερό Γλυκόζη, αμινοξέα Na +, Cl -, K +, HCO - 3

17 Σωληναριακή ενεργητική επαναρρόφηση γλυκόζης Συμμεταφορά με Na + Η γλυκόζη και το Na + συνδέονται συγχρόνως σε ένα κοινό φορέα της αυλικής κυτταρικής μεμβράνης Το Na + κινείται με βάση την ηλεκτροχημική κλήση Συμμεταφέρεται και η γλυκόζη στα επιθηλιακά κύτταρα Εξέρχεται με διάχυση μέσω της πλαγιοβασικής μεμβράνης προς το εξωκυττάριο χώρο

18 Σωληναριακή ενεργητική επαναρρόφηση γλυκόζης Φορτίο διηθήσεως μίας ουσίας - η ποσότητα της ουσίας που διηθείται σε μονάδα του χρόνου από το αγγειώδες σπείραμα (100mg mg/min) Εξαρτάται : από την συγκέντρωσή της στο πλάσμα (80mg/100ml) από τον ρυθμό σπειραματικής διηθήσεως (125ml/min) Μέγιστο μεταφοράς ουδός επαναρροφήσεως Μέγιστο όριο που μπορεί να μεταφερθεί (375mg/min) Νεφρικός ουδός το οριακό επίπεδο συγκέντρωσης στο πλάσμα

19 Επαναρρόφηση στα διάφορα τμήματα του ουροφόρου σωληναρίου Η επαναρρόφηση Na ελαττώνει την ωσμωλικότιτα στο σωληναριακό αυλό και η μικρή αυτή διαβάθμιση μεταφέρει το νερό προς το εξ.χώρο όπου αυξάνεται η υδροστατική πίεση. Στα απαγωγά αρτηρίδια η υδροστατική πίεση είναι ελαττωμένη Η διαφορά αυτή προκαλεί την επαναρρόφιση του νερού με τις διαλυμένες ουσίες πp pc b Lawrence P. Sullivan, Ph.D. Professor Emeritus Kidney Institute Dept of Physiology University of Kansas Medical Center Bern and Levy. Principles of physiology.4th edition

20 Συγκέντρωση διαλυμένων ουσιών στο εγγύς σωληνάριο Τιμές κάτω από 1,0 ένδειξη ότι η ουσία επαναρροφάται Τιμές πάνω από 1,0 ένδειξη ότι: α) επαναρροφάται με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με το νερό, β) εκκρίνεται προς τον αυλό Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D.

21 Επαναρρόφηση στα διάφορα τμήματα του ουροφόρου σωληναρίου Λεπτό κατιών σκέλος της αγκύλης του Henle : διαπερατό για το νερό λίγο διαπερατό για τις διαλυμένες ουσίες Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D.

22 Επαναρρόφηση στα διάφορα τμήματα του ουροφόρου σωληναρίου Παχύ τμήμα αγκύλης Ενεργητική μεταφορά Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D. Bern and Levy. Principles of physiology.4th edition

23 Επαναρρόφηση στα διάφορα τμήματα του ουροφόρου σωληναρίου Αρχικό τμήμα άπω εσπειραμένου σωληναρίου Τελικό τμήμα του άπω εσπειραμένου σωληναρίου Αδιαπέρατο για το νερό Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D.

24 Επαναρρόφηση στα διάφορα τμήματα του ουροφόρου σωληναρίου Μυελικό αθροιστικό σωληνάριο Η διαβατότητα για το νερό ελέγχεται ορμονικά (ADH) Διαπερατό για την ουρία Έκκριση H + Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D.

25 Συγκέντρωση διαλυμένων ουσιών σε διάφορα τμήματα των νεφρικών σωληναρίων Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D.

26 Ρύθμιση της απέκκρισης Na +, με φυσιολογικό δραστικό κυκλοφορούντα όγκο Η απέκκριση του NaCl είναι ανάλογη της πρόσληψης