Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα"

Μέντωρ Ακρίδας
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

2 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ιάλεξη 8η Ψυχολογική ανάπτυξη αθλητριών ΙΙ Κίνητρα επίτευξης

3 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ Οι γυναίκες αντιµετωπίζουν τις καταστάσεις επίτευξης διαφορετικά από τους άνδρες? Έχουν διαφορετικά κίνητρα? Αποτελέσµατα έρευνας έδειξαν ότι στις γυναίκες τα κίνητρα επίτευξης δεν συµβαδίζουν µε τη συµπεριφορά τους στις καταστάσεις επίτευξης, κάτι που ισχύει στους άνδρες (McClelland( et al., 1953)

4 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ιαφορές φύλου σε καταστάσεις επίτευξης Η Horner (1972) µελέτησε τις διαφορές φύλου στο «φόβο«της επιτυχίας». Έδωσε σε φοιτητές κολεγίου κάποιες περιπτώσεις µε καταστάσεις επίτευξης π.χ. «Μετά την ενδιάµεση εξέταση η Μαρία (ή ο Θωµάς) διαπίστωσαν ότι ήταν οι καλύτεροι της τάξης της Ιατρικής σχολής που φοιτούσαν». Τους ζήτησε να συµπληρώσουν τη συνέχεια της ιστορίας. Τα αποτελέσµατα έδειξαν ότι το 10% των ανδρών έγραφαν αρνητικές ιστορίες για τους πετυχηµένους άνδρες, ενώ το 62% των γυναικών έγραφαν αρνητικές ιστορίες για πετυχηµένες γυναίκες. Συµπέρανε ότι στις γυναίκες ο «φόβος της επιτυχίας» είναι µεγαλύτερος απ ότι στους άνδρες, κάτι που επηρεάζει τη συµπεριφορά τους στις καταστάσεις επίτευξης

5 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ιαφορές φύλου σε καταστάσεις επίτευξης Μετέπειτα έρευνες αµφισβήτησαν τα αποτελέσµατα της Horner (1972).. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες έγραφαν αρνητικές ιστορίες για πετυχηµένες γυναίκες. Οι ερευνητές υποστήριξαν ότι οι γυναίκες δε «φοβούνται την επιτυχία», φοβούνται όµως τη «συµπεριφορά«που δεν αρµόζει στο ρόλο του φύλου»» (π.χ. οι γυναίκες δεν θα πρέπει να κυνηγούν την επιτυχία, ειδικά σε ένα περιβάλλον προσανατολισµένο στους άνδρες όπως η Ιατρική).

6 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ιαφορές φύλου στον αγωνιστικό αθλητισµό Sport Orientation Questionnaire (Gill & Deeter,, 1988) ιαστάσεις Αγωνιστικότητα προσανατολισµός επίτευξης, έντονη προσπάθεια για επιτυχία Προσανατολισµός στη νίκη Επιθυµία για νίκη και αποφυγή ήττας Προσανατολισµός στο στόχο Έµφαση στην επίτευξη προσωπικών στόχων

7 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ιαφορές φύλου στον αγωνιστικό αθλητισµό Ευρήµατα Οι άνδρες έχουν µεγαλύτερη αγωνιστικότητα και προσανατολίζονται περισσότερο στη νίκη απ ότι οι γυναίκες Οι άνδρες έχουν µεγαλύτερη εµπειρία και συµµετοχή σε αγωνιστικά αθλήµατα Οι γυναίκες προσανατολίζονται κυρίως στην προσωπική βελτίωση και συµµετέχουν εξίσου µε τους άνδρες σε µη αγωνιστικό αθλητισµό Τα παραπάνω ευρήµατα αφορούν µόνο στον αθλητισµό και δεν γενικεύονται. Ακόµη, η εµφάνιση αυτών των διαφορών εξαρτάται από την αγωνιστική φύση κάθε αθλήµατος

8 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΟΚΙΕΣ Οι προσδοκίες συνδέονται άµεσα µε τη συµπεριφορά επίτευξης και την απόδοση. Οι γυναίκες έχουν χαµηλότερες προσδοκίες και αναλαµβάνουν λιγότερες ευθύνες για επιτυχία σε σχέση µε τους άνδρες. Προσδοκίες,, δεξιότητες και συνθήκες Οι διαφορές φύλου στην αυτοπεποίθηση εµφανίζονται σε καταστάσεις όπου: ίνεται έµφαση στις κοινωνικές συγκρίσεις και αξιολόγηση (π.χ. αγώνες) Η ανατροφοδότηση δεν είναι ξεκάθαρη Περιλαµβάνονται δεξιότητες που θεωρούνται ανδρικές

9 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΟΚΙΕΣ ιαφορές φύλου στην αυτοπεποίθηση Όσο πιο ανδρική θεωρείται η δεξιότητα, τόσο µεγαλύτερη είναι η υπεροχή των ανδρών στην αυτοπεποίθηση. Είναι ο πιο σηµαντικός παράγοντας διαφοροποίησης της αυτοπεποίθησης στα δύο φύλα. Γενικά, οι άνδρες εκτελούν κινητικές δεξιότητες µε µεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, παρόλο που οι διαφορές δεν είναι µεγάλες Οι άνδρες εκτελούν ελαφρώς καλύτερα από τις γυναίκες, άσχετα αν οι συνθήκες είναι αγωνιστικές ή όχι Οι διαφορές µεταξύ των δύο φύλων στην αυτοπεποίθηση µεγάλωσαν στα πιο πρόσφατα χρόνια (µακροχρόνια έρευνα ; Lirgg, 1991)

10 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΟΚΙΕΣ Το µοντέλο προσδοκιών της Eccle για την επιλογή δραστηριότητας Σύµφωνα µε την Eccle,, οι διαφορές φύλου στις προσδοκίες και τις αξίες εξελίσσονται διαχρονικά και επηρεάζονται από το ρόλο του φύλου, τις κοινωνικοµορφωτικές νόρµες, την κοινωνικοποίηση αλλά και τα χαρακτηριστικά του ατόµου και τις εµπειρίες του. Το µοντέλο της αναγνωρίζει ότι οι προσδοκίες είναι καθοριστικές για τις επιλογές επίτευξης και τη συµπεριφορά. Στην έρευνα της διαπίστωσε ότι οι διαφορές φύλου στις απόψεις των παιδιών για τον αθλητισµό είναι έντονες και εµφανίζονται σε πολύ µικρές ηλικίες Από την πρώτη τάξη τα κορίτσια αντιµετωπίζουν πιο αρνητικά τις αθλητικές α τους ικανότητες απ ότι τα αγόρια και δίνουν λιγότερη σηµασία στον αθλητισµό Τα αγόρια δίνουν την ίδια ή και µεγαλύτερη σηµασία στον αθλητισµό ό και έχουν µεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τις ικανότητες τους σ αυτό τον τ τοµέα σε σχέση µε άλλους εκπαιδευτικούς τοµείς

11 ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΟΚΙΕΣ ιαφορές φύλου στη φυσική δραστηριότητα και τον αθλητισµό: Εφαρµογή του µοντέλου του Eccle Οι γονείς αξιολογούν το ταλέντο της κόρης τους για τον αθλητισµό σηµαντικά χαµηλότερα απ ότι του γιού τους, από τότε που τα παιδιά είναι στο νηπιαγωγείο Οι γονείς δίνουν περισσότερες ευκαιρίες στο γιό τους να συµµετέχει ει σε αθλητικές δραστηριότητες απ ότι στην κόρη τους Οι δάσκαλοι αξιολογούν πιο υψηλά τις αθλητικές ικανότητες των αγοριών σε σχέση µε τα κορίτσια, παρ όλο που δεν κάνουν αυτή τη διάκριση στα µαθηµατικά ή την ανάγνωση Τα αγόρια θεωρούν ότι έχει µεγαλύτερη σηµασία για τους γονείς τους να αποδίδουν καλά στα αθλήµατα απ ότι θεωρούν τα κορίτσια

12 ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΡΟΛΩΝ ΚΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΘΛΗΤΡΙΑ Οι εικόνες, οι ορισµοί και οι προσδοκίες της κοινωνίας από τους αθλητές συγκρούονται µε τη θηλυκότητα Βικτωριανά ιδανικά θηλυκότητας Υποχωρητικότητα Χάρη Οµορφιά Παθητικότητα Ιδανικά στον αγωνιστικό αθλητισµό Επιθετικότητα ύναµη Σκληρότητα Αγωνιστικότητα Οι αθλήτριες σε αντιφατικούς ρόλους: Αν η επιτυχία τους στον αγωνιστικό αθλητισµό συνοδεύεται από συµπεριφορά τυπική για άνδρες αθλητές, τότε η θηλυκότητα τους αµφισβητείται. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο ψυχολογικού άγχους στην προσπάθεια συµβιβασµού αυτών των αντικρουόµενων προσδοκιών.

13 ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΡΟΛΩΝ ΚΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΘΛΗΤΡΙΑ Η σύγκρουση των ρόλων Αρνητικά στερεότυπα για δραστηριότητες κατάλληλες για το φύλο Παράδειγµα από έρευνα (Kane, 1988): Η αθλητική ιδιότητα ήταν ο πιο σηµαντικός παράγοντας κοινωνικής κατοχύρωσης για αγόρια Γυµνασίου Λυκείου Για τα κορίτσια ίδιας ηλικίας η αθλητική ιδιότητα ήταν ο ρόλος µε µ ε τη χαµηλότερη κοινωνική αξία. Οι αθλήτριες που συµµετείχαν σε οµαδικά αθλήµατα είχαν σηµαντικά χαµηλότερη υποστήριξη από τους συντρόφους τους σε σχέση µε αυτές που συµµετείχαν σε ατοµικά αθλήµατα, όπως τένις και γκολφ, τα οποία θεωρούνται πιο κατάλληλα για το φύλο τους.

14 ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΡΟΛΩΝ ΚΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΘΛΗΤΡΙΑ Πώς αντιλαµβάνονται οι αθλήτριες την σύγκρουση ρόλων στην πραγµατικότητα? Ερευνητικά δεδοµένα (Sage & Loudermilk,, 1979): Σε αθλήτριες κολεγιακού επιπέδου, µόνο το 20% αντιλαµβάνονταν σύγκρουση ρόλων Από αυτές µόνο το 20% αντιλαµβάνονταν ότι η σύγκρουση ρόλων ήταν σε µέτριο ή σοβαρό βαθµό Οι αθλήτριες αυτής της ηλικίας είναι αρκετά ώριµες για να αισθάνονται ικανές στον ρόλο τους σαν αθλήτριες Ερευνητικά δεδοµένα (Anthrop & Allison, 1983): Σε αθλήτριες Γυµνασίου µόνο το 11% θεωρούσαν ότι υπάρχει πρόβληµα µε τη σύγκρουση ρόλων

15 ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΡΟΛΩΝ ΚΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΘΛΗΤΡΙΑ Θα πρέπει να συνεχίσουµε τις έρευνες για τη σύγκρουση ρόλων στο γυναικείο αθλητισµό? Στην πραγµατικότητα η αίσθηση για τη σύγκρουση ρόλων στις αθλήτριες είναι πολύ περιορισµένη Αν συνεχίσουµε να ενισχύουµε την αντίληψη για τη σύγκρουση ρόλων, το µόνο που µπορεί να πετύχουµε είναι η αυτοεκπληρούµενη προφητεία Είναι προτιµότερο να εστιάσουµε στα θετικά σηµεία της συµµετοχής των γυναικών στον αθλητισµό (Weinberg & Gould,, 1995)

16 ΠΡΟΠΟΝΩΝΤΑΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ Εκτιµούν τη φιλία και τη συντροφικότητα Συνεργάζονται µεταξύ τους και αλληλοϋποστηρίζονται στοχεύοντας στην ενότητα της οµάδας Βάζουν την προσωπική βελτίωση πάνω από τη νίκη Έχουν ρεαλιστική άποψη για τις δυνατότητες τους Τείνουν να είναι ευαίσθητες στα συναισθήµατα των συναθλητριών τους και πρόθυµες να µοιρασθούν συναισθήµατα Ανταποκρίνονται καλύτερα σε ένα δηµοκρατικό προπονητή Εργάζονται σκληρά για να πετύχουν προσωπικούς και οµαδικούς στόχους Η αυτοπεποίθηση τους θα πρέπει να ενισχύεται και όχι να αµφισβητείται Τους αρέσει να έχουν προσωπικές σχέσεις µε τους/τις προπονητές/τριες Προτιµούν προπονητές που επικοινωνούν ανοιχτά, και Ανταποκρίνονται καλύτερα σε θετική ανατροφοδότηση παρά στην κριτική

Σχετικά έγγραφα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ