Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού;

Transcript

1 Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 10 ο Σεμινάριο Διαταραχές ύδατος και νατρίου 23 & 24 Σεπτεμβρίου 2016, ΚΟΜΟΤΗΝΗ Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού; Κωνσταντίνος Αδαμίδης, Νεφρολόγος

2 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ 75kg 2 %ΣΒ 1500 gr 1. Οστά και δόντια 99% 2. Εξωκυττάριος χώρος 3. Ενδοκυττάριος χώρος < 1%

3 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ 10-7 Μ [i ] ΕΝΚΥ Ενδοπλασματικό Δίκτυο ΠΥΡΗΝΑΣ

4 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΙΟΝΙΣΜΕΝΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΣΥΜΠΛΟΚΑ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ διορθωμένο = ορού + 0,8 x (4-Αλβουμίνη ορού)

5 i, mmol/l ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΟ & ph μεταβολή ph (από 7,4) Wand et al, Arch Pathol Lab Med 2002

6 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ (?) Τι μπορεί να μας πει το ασβέστιο ορού; Τι δεν μπορεί να μας πει;

7 ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ

8 ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ Ως άμορφα φωσφορικά άλατα οστών (<1%)... CaHPO 4 2H 2 O και Ca 3 (PO 4 ) 2 3H 2 Ο PTH ΕΞΚΥ...σε ισορροπία με το του ΕΞΚΥ

9 SET POINT ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Δεξαμενή των Οστών PTH S U Δ( ) = U

10 ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑ Δεξαμενή των Οστών PTH S U

11 ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ Ελαττωμένη ικανότητα νεφρικής απέκκρισης (φυσιολογική είσοδος στο ΕΞΚΥ) Ελάττωση της ποσότητας που διηθείται Ελάττωση GFR αφυδάτωση Αυξημένη είσοδος στο ΕΞΚΥ (φυσιολογική ικανότητα νεφρικής απέκκρισης) Υπερπαραθυρεοειδισμός Πρωτοπαθής Τριτοπαθής Αυξημένη νεφρική επαναρρόφηση Υπερπαραθυρεοειδισμός Φάρμακα (θειαζίδες) Οικογενής υπερασβεστιαιμία Κακοήθη νεοπλάσματα Παρατεταμένη ακινητοποίηση Θυρεοτοξίκωση Υπερβιταμίνωση D Ιατρογενής Κοκκιωματώδη νοσήματα Υπερβιταμίνωση Α Αυξημένη πρόσληψη Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεος

12 ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ

13 ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ HPT: Υπερπαραθυρεοειδισμός, HT: Υπερθυρεοειδισμός ΤΗΡ: Υδροξυπρολίνη ούρων ΝΟ: Αριθμός ασθενών Parfitt, Metab Bone Dis and Rel Res 1979

14 ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Περίπτωση Υπο-παραθυρεοειδισμού Ασβέστιο ούρων/24ώρου & ασβέστιο ορού κατά τη διάρκεια θεραπείας με 1α(ΟΗ)D 3 ΣΒ: 48kg Kurokawa, Kidney Int 1987

15 Ισοζύγιο ασβεστίου ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Συγκέντρωση ασβεστίου στο ΕΞΚΥ Υψηλή Φυσιολογική Χαμηλή Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Υποπαραθυρεοειδισμός & δυσαπορροφηση Αρνητικό Κακοήθη νεοπλάσματα Υπερθυρεοειδισμός Γήρας Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια & οστεομαλακία Οστεομαλακία Υπερθυρεοειδισμός Ουδέτερο Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός Φυσιολογική κατάσταση Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια & ινώδης οστεῒτιδα Υποπαραθυρεοειδισμός Ανάπτυξη Θετικό Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεος Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια & ινώδης οστεῒτιδα Υποπαραθυρεοειδισμός Σύνδρομο οστικής πείνας Οστεοπέτρωση

16 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ PTH CaR FGFR VDR Klotho GFR PΟ 4 3-1,25(OH) 2 D 3 CaR: υποδοχέας FGFR: υποδοχέας FGF VDR: υποδοχέας vitd FGF-23

17 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ PTH ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΝΕΦΡΟΙ ΟΣΤΑ 1,25(ΟΗ) 2 D ΕΞΚΥ ΕΝΤΕΡΟ

18 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ Πως πρέπει να μετρηθεί τελικά το ασβέστιο ορού; n=34 Αριθμός ασθενών που ταξινομήθηκαν με υπο-, νορμο- ή υπερ-ασβεστιαιμία με βάση το ιονισμένο ασβέστιο, το διορθωμένο με βάση την αλβουμίνη και το μη διορθωμένο (n=34) Gøransson, Nephrol Dial Transplant 2005

19 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ PTH επαναρρόφησης S ισοζυγίου διήθησης ph GFR οστική απορρόφηση U ισοζυγίου 1,25(OH) 2 D 3 απορρόφησης στο εντερο

20 Ανάλυση ενεργοποίησης νετρονίων Δύσκολη η μέτρηση της συνολικής ποσότητας του ασβεστίου στον οργανισμό γ-ακτινοβολία n n Καταγραφή του φάσματος ακτινοβολίας Ταυτοποίηση των στοιχείων

21 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΥΠΟ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ Αδυναμία αφομοίωσης του προσλαμβανόμενου ασβεστίου S : ή Η PTH και η vit-d είναι απαραίτητες για την αφομοίωση του ασβεστίου στο σκελετό

22 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Αδυναμική νόσος BMD S : ή

23 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ PTH ΣΤΗΝ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΕΛΕΤΟ Υπό φυσιολογικές συνθήκες Σε παραθυρεοειδεκτομή Copp, Bone Biodynamics 1964

24 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ μας πληροφορεί Για την ακεραιότητα των ομοιοστατικών μηχανισμών Για την ύπαρξη αντίστοιχων νοσημάτων ΤΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ Μας κατευθύνει στη διαφορική διάγνωση Για την συνολική ποσότητα του ασβεστίου δεν μας πληροφορεί στον οργανισμό Για το ισοζύγιο του ασβεστίου Για την κατανομή του στον οργανισμό

25 Ευχαριστώ!