Συνέντευξη Κινητοποίησης: Εκτίμηση, Αξιολόγηση και η Κατάλληλη Θεραπεία

Transcript

1 Συνέντευξη Κινητοποίησης: Εκτίμηση, Αξιολόγηση και η Κατάλληλη Θεραπεία Mary Marden Velasquez, Ph.D. Department of Family Practice and Community Medicine -Houston Medical School (713)

2 Τρέχοντα Προγράμματα Πρόγραμμα CHOICES Μελέτη Αποτελεσματικότητας: Πείραμα για το Σύνδρομο Αλκοολικής Εμβρυοπάθειας (FAS) Πρόληψη Εγκυμοσύνης εκτεθιμένης στο αλκοόλ μετά από Περίοδο Φυλάκισης Αξιολόγηση νεαρών γυναικών: μια Παρέμβαση Βασισμένη σε Στάδια Δημιουργία Προληπτικών Παρεμβάσεων Σχετικά με το Αλκοόλ και το HIV Αποτελεσματικότητα της Ενίσχυσης της Κινητοποίησης και της Σωματικής Αντίδραση για τη Διακοπή του Καπνίσματος πριν τη Γέννα: Οικογένειες Μη-καπνιζόντων ΙΙ Μελέτη Διεπιστημονικό Μοντέλο Ομαδικής Θεραπείας για την Κοκαΐνη 2

3 Τρέχοντα Προγράμματα Πρόγραμμα CHOICES Μελέτη Αποτελεσματικότητας: Πείραμα για το Σύνδρομο Αλκοολικής Εμβρυοπάθειας (FAS) Το πρόγραμμα CHOICES είναι μια κλινική δοκιμή/πείραμα που χρηματοδοτήθηκε από το Centers Disease Control (CDC) και στοχεύει στη μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και στην αύξηση της αντισύλληψης σε γυναίκες υψηλού κινδύνου για την πρόληψη της έκθεσης στο αλκοόλ μιας εγκυμοσύνης. Πρόληψη στην Έκθεση στο Αλκοόλ μιας Εγκυμοσύνης μετά από Περίοδο Φυλάκισης Το πρόγραμμα SUCCESS είναι μελέτη επίδειξης και αποτελεσματικότητας, χρηματοδοτήθηκε από το National Institute of Alcohol Abuse and Alcoholism, και πραγματοποιείται από εμένα σε συνεργασία με την Dr. Patricia Mullen και την Σχολή Δημόσιας Υγείας της UTH. Το SUCCESS στοχεύει στη μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και την χρήση αντισύλληψης σε γυναίκες υψηλού κινδύνου σε φυλακές. 3

4 Τρέχοντα Προγράμματα Αξιολόγηση νεαρών γυναικών: Μια Παρέμβαση Βασισμένη σε Στάδια Αυτό το 3-ετές πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID), και γίνεται σε συνεργασία με την Dr. Miriam Chacko και το Baylor College of Medicine. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μειώνει τη διάρκεια αθεράπευτων gonococcal και χλαμυδιακών μολύνσεων σε εφήβους και νεαρές ενήλικες γυναίκες σε αστικές περιοχές, με την προώθηση της εξέτασης για τα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα (STD). Δημιουργία Προληπτικών Παρεμβάσεων Σχετικά με το Αλκοόλ και το HIV Αυτό το πενταετές πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA), και έγινε σε συνεργασία με τον Dr. Jeffrey Parsons (NYU) και το Κέντρο Ενημέρωσης και Μελετών για τον ιό HIV. Περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη παρέμβαση με στόχο τόσο την προώθηση της αποχής από το αλκοόλ όσο και την καθιέρωση ασφαλών σεξουαλικών συμπεριφορών. 4

5 Τρέχοντα Προγράμματα Αποτελεσματικότητα της Ενίσχυσης του Κινήτρου και της Σωματικής Αντίδρασης για την Προγεννητική Διακοπή του Καπνίσματος: ΙΙ Μελέτη Οικογενειών καθαρών από καπνό Το Ίδρυμα Robert Wood Johnson χρηματοδοτεί τυχαίο κλινικό δείγμα για να ελέγξει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας της ενίσχυσης κινήτρου σε συνδυασμό με τη βιολογική εξέταση (υπέρηχος του εμβρύου) για ν αυξηθούν τα ποσοστά διακοπής του καπνίσματος σε έγκυες γυναίκες χαμηλού εισοδήματος που θεωρούνται resistant smokers (μανιώδεις καπνιστές). Dr. Janet Groff, P.I. Διεπιστημονικό Μοντέλο Ομαδικής Θεραπείας για την Κοκαΐνη Αυτή η μελέτη ελέγχει την αποτελεσματικότητα μιας ομαδικής θεραπείας τοξικοεξαρτημένων βασισμένη στα στάδια και τις διαδικασίες της αλλαγής. Κάθε ομαδική συνεδρία βασίζεται σε μια συγκεκριμένη διαδικασία αλλαγής. Κατά τη διάρκεια όλων των συνεδριών χρησιμοποιήθηκαν Στρατηγικές συμβουλευτικής της Συνέντευξης Κινητοποίησης. 5

6 Διεπιστημονικό Μοντέλο ΣΤΑΔΙΑ ΑΛΛΑΓΗΣ Προ-περίσκεψη-Περίσκεψη- Προετοιμασία- Δράση- Συντήρηση-Τερματισμός Βιωματικές διεργασίες ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Συμπεριφοριστικές Διεργασίες Συνειδητοποίηση της κατάστασης Αυτο-επαναξιολόγηση Σημαντική ανακούφιση Κοινωνική επαναξιολόγηση Κοινωνική απελευθέρωση Αυτο -απελευθέρωση Αντι-εξαρτημένη μάθηση Έλεγχος των ερεθισμάτων Ενίσχυση Διαχείριση Βοηθητικές σχέσεις ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΛΛΑΓΗΣ 1. Συμπτώματα/ Περιστασιακά προβλήματα 2. Δυσλειτουργικές σκέψεις 3. Υπάρχουσες διαπροσωπικές συγκρούσεις/ προβλήματα 4. Συστημικές / οικογενειακές συγκρούσεις/ προβλήματα 5. Ενδοπροσωπικές συγκρούσεις/ προβλήματα 6

7 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Η Συνέντευξη Κινητοποίησης (ή Ανάπτυξης Κινήτρων) είναι μια μορφή συμβουλευτικής, καθοδηγητική και πελατοκεντρική, η οποία ενισχύει την κινητοποίηση για αλλαγή, βοηθώντας τον πελάτη να ξεκαθαρίσει και να επιλύσει την αμφιθυμία που έχει για την αλλαγή της συμπεριφοράς του. Ο Στόχος της Συνέντευξης Κινητοποίησης είναι να δημιουργήσει και να ενισχύσει την ασυμφωνία ανάμεσα στην παρούσα συμπεριφορά και τους ευρύτερους στόχους. Που βρίσκεται κάποιος βρεθεί Δημιουργία γνωσιακής ασυμφωνίας μεταξύ και που θέλει να 7

8 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Υποθέσεις Ι Η κινητοποίηση είναι μια κατάσταση ετοιμότητας για αλλαγή, η οποία μπορεί να παρουσιάζει διακυμάνσεις από μια στιγμή ή από μια κατάσταση στην άλλη. Αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεαστεί. Η κινητοποίηση για αλλαγή δεν ανήκει αποκλειστικά στον πελάτη. Το ύφος του συμβούλου είναι ένας καθοριστικός ρυθμιστής της αντίστασης και της αλλαγής του πελάτη. Η ενσυναίσθηση είναι πιθανότερο να προκαλέσει αντιδράσεις αυτό-κινητοποίησης και λιγότερη αντίσταση από τον πελάτη. 8

9 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Υποθέσεις ΙΙ Τα άτομα που παλεύουν με προβλήματα συμπεριφοράς έχουν διακυμαινόμενα και αλληλοσυγκρουόμενα κίνητρα για αλλαγή, τα χαρακτηριστικά αυτά είναι επίσης γνωστά και ως αμφιθυμία. Η αμφιθυμία αποτελεί φυσιολογικό μέρος της διαδικασίας του να σκεφτεί κανείς και να πραγματοποιήσει την αλλαγή και ΔΕΝ έχει παθολογικό χαρακτήρα. Κάθε άνθρωπος έχει πολλές δυνατότητες για αλλαγή. Είναι καθήκον του συμβούλου να απελευθερώσει αυτό το δυναμικό και να διευκολύνει τη φυσιολογική διαδικασία αλλαγής, η οποία είναι έμφυτη στο άτομο. 9

10 Η Αποτελεσματικότητα των Σύντομων Παρεμβάσεων Τρεις βασικοί παράγοντες συμβάλλουν στη μακροχρόνια συμμόρφωση του πελάτη στη θεραπεία: Ο πελάτης νοιώθει ότι η αλλαγή της συμπεριφοράς είναι προσωπική επιλογή Η αντιπαράθεση ανάμεσα στον πελάτη και τον θεραπευτή είναι θετική Ο πελάτης έχει επαρκή αυτοπεποίθηση για την ικανότητά του/της να πραγματοποιήσει τις προτεινόμενες αλλαγές στη συμπεριφορά του/της. 10

11 Κοινά Στοιχεία των Σύντομων Παρεμβάσεων ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΕΥΡΟΣ ΕΠΙΛΟΓΩΝ EΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΑΥΤΟ-ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (FRAMES) 11

12 Τα προβλήματα του μοντέλου γνωρισμάτων Η πρόωρη εγκατάλειψη της θεραπείας, η συμμόρφωση και τα αποτελέσματα εξαρτώνται κατά πολύ από τα χαρακτηριστικά του θεραπευτή και από το περιβάλλον Η άμεση αντιπαράθεση μπορεί να έχει μικρότερη συμμόρφωση και αποτελέσματα 12

13 Δυνατά σημεία της Συνέντευξης Κινητοποίησης Μη αντιπαραθετικό ύφος ενσυναίσθησης Υποστηρίζεται από την έρευνα Είναι επιτυχής με αρκετούς πληθυσμούς υψηλού κινδύνου Επιτυχία στις σύντομες συνεδρίες Ακόμη και μη-ειδικοί μπορούν να μάθουν και να την εφαρμόζουν 13

14 Οι Θεραπευτές Μπορούν να Επηρεάσουν την Κινητοποίηση του Πελάτη Οι προσδοκίες επηρεάζουν το αποτέλεσμα Διαφορές στα ποσοστά διακοπών Διαφορές στα ποσοστά αποτελεσματικότητας Απλές δράσεις μειώνουν τις διακοπές Θεραπευτές με ενσυναίσθηση έχουν καλύτερα αποτελέσματα 14

15 Τα Προσόντα ενός Καλού Σύμβουλου Κινητοποίησης Σεβασμός στις ατομικές διαφορές Ανοχή στη διαφωνία και την αμφιθυμία Υπομονή με σταδιακές προσεγγίσεις Πραγματική φροντίδα και ενδιαφέρον στους πελάτες 15

16 Παγίδες για τους Θεραπευτές Η παγίδα των Ερωτήσεων-Απαντήσεων Η παγίδα Αντιπαράθεσης-Άρνησης Η παγίδα του ειδικού Η παγίδα της «ταμπέλας» Η παγίδα της πρώιμης έμφασης Η παγίδα των κατηγοριών 16

17 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΠΡΟΠΕΡΙΣΚΕΨΗ ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΡΑΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 17

18 ΣΤΑΔΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΠΕΡΙΣΚΕΨΗ ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΡΑΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ (ΥΠΟΤΡΟΠΗ) Το άτομο δεν σκέφτεται ή δεν θέλει ν αλλάξει την συγκεκριμένη συμπεριφορά Το άτομο αρχίζει να σκέφτεται να αλλάξει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά Το άτομο σκέφτεται σοβαρά και σχεδιάζει Την αλλαγή της συμπεριφοράς του και έχει κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση Το άτομο δραστηριοποιείται, κάνοντας πράγματα που θα αλλάξουν ή θα τροποποιήσουν τη συμπεριφορά του Το άτομο εξακολουθεί να διατηρεί την αλλαγή στη συμπεριφορά του μέχρι να γίνει μόνιμη Το άτομο επιστρέφει στη συμπεριφορά που είχε πριν αρχίσει ν αλλάζει. Επανέρχεται σε ένα από τα τρία πρώτα στάδια 18

19 ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΑΛΛΑΓΗΣ 19

20 20

21 Προπερίσκεψη Το άτομο δεν είναι έτοιμο ν αλλάξει 21

22 Τα Άτομα στο Στάδιο της Προπερίσκεψης Διστάζουν Επαναστατούν Παραιτούνται Εκλογικεύουν 22

23 23

24 ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟΠΕΡΙΣΚΕΨΗΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ (TRIAGE) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Πιθανόν βλέπει ότι η χρήση αλκοόλ ή ουσιών δημιουργεί κάποια προβλήματα αλλά όχι ότι είναι πρόβλημα Δεν σκέφτεται σοβαρά ή δεν έχει επιθυμία να αλλάξει Δεν συνειδητοποιεί ή αρνείται να δει τις συνέπειες της χρήσης ουσιών ή αλκοόλ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ Πίεση από άλλους Για να αποδείξει στους άλλους ότι δεν έχει πρόβλημα Παραπομπή από τις δικαστικές αρχές 24

25 Περίσκεψη Το άτομο σκέφτεται να αλλάξει 25

26 ΣΤΑΔΙΟ ΠΕΡΙΣΚΕΨΗΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ (TRIAGE) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Σκέφτεται σοβαρά να αλλάξει τη χρήση αλκοόλ/ ουσιών /την προβληματική συμπεριφορά Συνήθως θεωρεί ότι η χρήση αλκοόλ /ουσιών είναι πρόβλημα Αγωνίζεται να κατανοήσει το πρόβλημα, αναζητά πληροφορίες Δεν έχει δεσμευτεί για αλλαγή ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ Για να κατανοήσει το πρόβλημα ή για να πάρει πληροφορίες Για ν αντιμετωπίσει οικογενειακά προβλήματα Για ν αντιμετωπίσει τα προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση 26

27 27

28 Ισορροπία της Απόφασης Η αμφιθυμία είναι ένα φυσιολογικό στάδιο στη διαδικασία της αλλαγής Χρήση της σύγκρουσης για να επιτευχθεί θετική αλλαγή Στάθμιση των θετικών και αρνητικών (στοιχείων) της συμπεριφοράς Αύξηση της ασυμφωνίας Είναι πιο χρήσιμη στα στάδια της Προπερίσκεψης και της Περίσκεψης ως εργαλείο για την αύξηση της κινητοποίησης 28

29 Σκεφτόμενος/η για τη χρήση αλκοόλ Ακολουθεί ένα παράδειγμα από μια άλλη γυναίκα. Θυμηθείτε ότι κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικούς λόγους για τους οποίους θέλει να αλλάξει τη συμπεριφορά του όσον αφορά το αλκοόλ. Θετικά στοιχεία για τη χρήση αλκοόλ: Νιώθω πιο χαλαρά Δε θα χρειάζεται να σκέφτομαι τα προβλήματά μου για κάποιο διάστημα Νιώθω πιο άνετα με φίλους που πίνουν Λιγότερο θετικά στοιχεία για τη χρήση αλκοόλ : Απόρριψη από συγγενείς και φίλους Αυξημένες πιθανότητες για νομικα και εργασιακά προβλήματα Θετικά στοιχεία από την αλλαγή της συμπεριφοράς όσον αφορά τη χρήση αλκοόλ : Περισσότερος έλεγχος της ζωής μου Υποστήριξη από οικογένεια και φίλους Λιγότερο νομικά προβλήματα και καλύτερη υγεία Λιγότερο θετικά στοιχεία από την αλλαγή της συμπεριφοράς όσον αφορά τη χρήση αλκοόλ : Περισσότερη πίεση και άγχος Κατάθλιψη Η συνήθεια κοστίζει αρκετά χρήματα Αυξημένη αίσθηση πλήξης 29

30 ADBS ΔΕΙΚΤΕΣ ΥΠΟΚΛΙΜΑΚΑΣ ΜΕ ΠΡΟΦΙΛ ΣΤΑΔΙΩΝ ΑΛΛΑΓΗΣ PC AMB C PA ΘΕΤΙΚΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ PC = ΠΡΟΠΕΡΙΣΚΕΨΗ AMB = ΑΜΦΙΤΑΛΑΝΤΕΥΣΗ C = ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ PA = ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 30

31 ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ (TRIAGE) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ Έχει αποφασίσει να δεσμευτεί για να αλλάξει Είναι διατεθειμένος/η να κάνει προσπάθειες ή να πληρώσει το τίμημα Είναι έτοιμος/η να αναλάβει την ευθύνη της αλλαγής όσον αφορά την εξαρτητική /προβληματική συμπεριφορά Ακόμα δεν έχει θέσει σε πλήρη εφαρμογή το σχέδιο αλλαγής Να καταλάβει τη σημασία και το τίμημα της αλλαγής της εξαρτητικής / προβληματικής συμπεριφοράς Να ενισχύσει την απόφασή του/της Να δεχθεί υποστήριξη κατά την διαδικασία της αλλαγής Να πάρει πληροφορίες για τα προγράμματα και τις στρατηγικές για αλλαγή 31

32 Προετοιμασία Το άτομο ετοιμάζεται ν αλλάξει 32

33 Δράση Το άτομο δραστηριοποιείται για ν αλλάξει 33

34 ΣΤΑΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ (TRIAGE) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Αναλαμβάνει ουσιαστική δράση από μόνος του/της ή με τη βοήθεια κάποιου επαγγελματία ή με τη βοήθεια κάποιου προγράμματος αυτοβοήθειας έτσι ώστε να αλλάξει το πρόβλημα της χρήσης αλκοόλ/ ουσιών προκειμένου να ελέγξει ή να σταματήσει την προβληματική συμπεριφορά Θέτει σε εφαρμογή το σχέδιο ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ Όσο κάνει επιτυχημένες προσπάθειες αλλαγής παραμένει σε αυτό το στάδιο Για να πάρει βοήθεια προκειμένου να αλλάξει το πρόβλημα της χρήσης Για να πάρει υποστήριξη για την αλλαγή Για να πάρει βοήθεια για την οικογένεια κατά τη διαδικασία της αλλαγής 34

35 Συντήρηση Συνεχίζει να υποστηρίζει την αλλαγή της συμπεριφοράς 35

36 ΣΤΑΔΙΟ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ (TRIAGE) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Μετά από μια περίοδο ενεργούς αλλαγής, το άτομο έχει επιδείξει κάποια ικανότητα να σταματήσει ή να ελέγξει τη χρήση αλκοόλ/ ουσιών ή την προβληματική συμπεριφορά και μετακινείται από το στάδιο της ενεργούς αλλαγής στο στάδιο της διατήρησης της αλλαγής ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ Για να αποκομίσει βοήθεια στο να ξεπεράσει προβλήματα ή ολισθήματα κατά τη διάρκεια της διατήρησης της αλλαγής όσον αφορά τη χρήση αλκοόλ / ουσιών ή άλλη προβληματική συμπεριφορά Να ενισχύσει την αυτο - αποτελεσματικότητά του /της Για να αντιμετωπίσει προβλήματα που σχετίζονται με την εξαρτητική/προβληματική συμπεριφορά 36

37 Υποτροπή Επιστρέφει στην προηγούμενη συμπεριφορά 37

38 Τα Ποσοστά Υποτροπής στο χρόνο για Ηρωίνη, Κάπνισμα και Αλκοόλ εβδομάδες 3 μήνες 6 μήνες 12 μήνες Αλκοόλ Ηρωίνη Κάπνισμα 38

39 Ολοκλήρωση Έξοδος από τον κύκλο της αλλαγής Μικροί πειρασμοί Υψηλή αυτο - αποτελεσματικότητα Καλά εδραιωμένα πρότυπα συμπεριφοράς Αλλαγές σε άλλα επίπεδα για τη συντήρηση της αλλαγής 39

40 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 ΑΤΑΙΡΙΑΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΑΛΛΑΓΗΣ Πίεση στο άτομο που βρίσκεται στο στάδιο της Προπερίσκεψης ή της Περίσκεψης να προχωρήσει στο στάδιο της Δράσης Mismatching Conteplation Αμέλεια του σταδίου της προετοιμασίας Καθυστέρηση των ατόμων έτοιμων για δράση Κακή εκτίμηση του σταδίου της συντήρησης Περιοριστική ανακύκλωση 47

48 ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΣΗ: ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΑΛΛΑΓΗΣ Μπορούν να αναγνωριστούν και να εκτιμηθούν Σχετίζονται με την επιλογή προγράμματος και τη συμμετοχή σε αυτό Προβλέπουν τη τροποποίηση της συμπεριφοράς και τον τερματισμό της Ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες δραστηριότητες Αντιμετώπισης (Διαδικασίες αλλαγής) Παρουσιάζουν την κυκλικότητα της διαδικασίας Προσφέρουν μια μακροπρόθεσμη, κυκλική & σπειροειδή πλευρά σύμφωνα με τη διαδικασία της ανάκαμψης

49 Αρχές της Συνέντευξης Κινητοποίησης ΔΕΙΞΤΕ ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΤΕ ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΕ ΤΗ ΦΙΛΟΝΙΚΙΑ ΣΥΜΠΟΡΕΥΘΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΡΙΞΤΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟ- ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 49

50 1. Δείξτε Ενσυναίσθηση Ακούτε ενεργητικά τον πελάτη χωρίς να είστε κριτικός προκειμένου να κατανοήσετε καλύτερα τις καταστάσεις ή και τις προοπτικές. Κατανοείστε πως ο πελάτης μπορεί να μην είναι έτοιμος να εγκαταλείψει μια προβληματική συμπεριφορά. Εστιάστε στο χτίσιμο μιας θεραπευτικής υποστηρικτικής σχέσης αντί να προτείνετε μόνο την αλλαγή. 50

51 2. Αναπτύξτε τις Διαφορές Η συνείδηση των συνεπειών είναι σημαντική Η ασυμφωνία μεταξύ συμπεριφορών και στόχων κινητοποιεί την αλλαγή Ο πελάτης πρέπει μόνος του να παρουσιάσει τους λόγους για αλλαγή 51

52 3. Αποφύγετε τη Φιλονικία Οι ταμπέλες δεν είναι απαραίτητες Όταν ο πελάτης αρχίσει να αναπτύσσει αντίσταση είναι η κατάλληλη στιγμή ν αλλάξετε στρατηγικές Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα αναπτύξουν κίνητρα για αλλαγή, εάν νιώθουν ότι οι προσπάθειές τους δεν υποστηρίζονται και αισθάνονται ότι πρέπει να υπερασπιστούν τις ενέργειές τους. 52

53 4. Συμπορευθείτε με την Αντίσταση Εκμεταλλευτείτε την ορμή προς όφελός σας Αλλάξτε τις αντιλήψεις Εκμαιεύστε νέες αντιλήψεις, μην τις επιβάλετε Οι πελάτες αποτελούν πολύτιμες πηγές ανεύρεσης λύσεων στα προβλήματα 53

54 5. Στηρίξτε την Αυτό-αποτελεσματικότητα Η πεποίθηση πως η αλλαγή είναι δυνατή αποτελεί σημαντικό παράγοντα Ο πελάτης έχει την ευθύνη για την επιλογή και την πραγματοποίηση των αλλαγών Οι ελπίδες βρίσκονται στο εύρος των διαφόρων διαθέσιμων προσεγγίσεων 54

55 Συνέντευξη Κινητοποίησης Στρατηγικές ΝΑ ΘΕΤΕΤΕ ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΝΑ ΑΚΟΥΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΝΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΤΕ ΝΑ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΝΕΤΕ ΝΑ ΕΚΜΑΙΕΥΕΤΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΥΤΟ- ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ 55

56 Κατηγορίες προτάσεων αυτοκινητοποίησης Αναγνώριση του προβλήματος Έκφραση ανησυχίας Έκφραση της πρόθεσης για αλλαγή Αισιοδοξία για αλλαγή 56

57 ΣΧΕΔΙΟ ΑΛΛΑΓΗΣ 1. Οι αλλαγές που θέλω να κάνω είναι: 2. Οι σημαντικότεροι λόγοι για τους οποίους θέλω να κάνω αυτές τις αλλαγές είναι: 3. Τα βήματα που σχεδιάζω να κάνω αλλάζοντας είναι: 4. Οι τρόποι με τους οποίους μπορούν να με βοηθήσουν οι άνθρωποι είναι: Άτομο Πιθανοί τρόποι βοήθειας 5. Θα καταλαβαίνω πως το σχέδιό μου λειτουργεί εάν: 6. Τα πράγματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το σχέδιό μου είναι: 57

58 Δύο φάσεις της Συνέντευξης Κινητοποίησης Φάση I: Δημιουργία Κινήτρων Φάση II: Ενδυνάμωση της δέσμευσης για αλλαγή 58

59 Φάση II: Ενδυνάμωση της δέσμευσης για αλλαγή

60 Στρατηγικές της Φάσης ΙΙ Ανακεφαλαιώστε Θέστε ανοιχτές ερωτήσεις-κλειδιά Δώστε προσεκτικά συμβουλές Διαπραγματευτείτε ένα σχέδιο 60

61 Διαπραγμάτευση του Σχεδίου Στόχοι για την αλλαγή Επιλογές για αλλαγή των Συμπεριφορών: Πηγάζουν από τον εαυτό μας ή από το θεραπευτή Επιλογές για αλλαγή των Συμπεριφορών: Εναλλακτικές Θεραπείας Απόφαση για το σχέδιο 61

62 Σημάδια Ετοιμότητας για Αλλαγή Λιγότερη αντίσταση Λιγότερες ερωτήσεις σχετικά με προβλήματα Επίλυση Προτάσεις αυτό-κινητοποίησης Περισσότερες ερωτήσεις για την αλλαγή Κοιτάει το μέλλον Πειραματισμός με την αλλαγή 62

63 Παγίδες για το Θεραπευτή στη Φάση ΙΙ Υποτίμηση της αμφιθυμίας Υποδεικνύει μη αποδεκτές αλλαγές στο πρόγραμμα Δεν παρέχει αρκετή καθοδήγηση 63

64 Αντιμετώπιση της Αντίστασης Κατηγορίες συμπεριφορών που συμπεριλαμβάνονται στην αντίσταση Διαφωνίες Διακόπτει/ Ενοχλεί Άρνηση Αδιαφορία 64

65 Συμπεριφορές Αντίστασης Διαφωνίες Προκλήσεις Απόρριψη Επιθετικότητα 65

66 Συμπεριφορές Αντίστασης Άρνηση Κατηγορεί Διαφωνεί Βρίσκει δικαιολογίες Ισχυρίζεται το ατιμώρητο Μειώνει Δείχνει απαισιοδοξία Απροθυμία Δείχνει απροθυμία για αλλαγή 66

67 Συμπεριφορές Αντίστασης Αδιαφορία Δεν προσέχει Δεν απαντά Δεν ανταποκρίνεται Αλλάζει το θέμα 67

68 Διαχείριση της αντίστασης Απλή αντανάκλαση Ενισχυμένη αντανάκλαση Διπλή αντανάκλαση Αλλαγή εστίασης 68

69 Διαχείριση της αντίστασης Συμφωνία με αλλαγή Έμφαση στην προσωπική επιλογή και στον έλεγχο Αναπλαισίωση Θεραπευτικό παράδοξο «Υποστηρίζοντας» το αντίθετο 69

70 Εξέταση και Αξιολόγηση κατά την Εισαγωγή 70

71 Μέθοδοι Αξιολόγησης Μέτρηση Ετοιμότητας Κλινική Συνέντευξη University of Rhode Island Change Assessment Scale (URICA) 71

72 Ιδιαιτερότητες Ορίζοντας τις ομάδες των πελατών 72

73 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΑΛΛΑΓΗΣ 1. Συγκεκριμένες Συμπεριφορές ή Ομάδες Συμπεριφορών 2. Συχνότητα και Διάρκεια των Μοντέλων Συμπεριφοράς 3. Σκέψεις και Πρόθεση για Αλλαγή 4. Προηγούμενες Εμπειρίες Αλλαγών που Σχετίζονται με αυτή τη Συμπεριφορά 73

74 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΑΛΛΑΓΗΣ I. Αξιολογήσεις Κατηγοριών Μονοδιάστατες ερωτήσεις ή κλίμακες Αλγόριθμόι πολλαπλών ερωτήσεων Μήτρες Αποφάσεων II. Εκτιμήσεις του προφίλ Υποκλίμακες σταδίων αλλαγής Μετρήσεις συμπεριφορών και στάσεων III. Συνδυασμένες εκτιμήσεις Αυτό-αναφερόμενες Συμπεριφορές και αυτό-αποτελεσματικότητα Προθέσεις και Στόχοι 74

75 Αλγόριθμος Σταδίων Αλλαγής Καπνίζεις; Ναι Όχι Σκέφτεσαι σοβαρά να σταματήσεις; Πόσο καιρό έχεις να καπνίσεις; Όχι Ναι < 6 μήνες >6 μήνες Σχεδιάζεις να σταματήσεις τους επόμενους 6 μήνες; Όχι Ναι Σχεδιάζεις να σταματήσεις τον επόμενο μήνα; Όχι Ναι Προπερίσκεψη Περίσκεψη Προετοιμασία Δράση Συντήρηση

76 Μετρώντας την ετοιμότητα της αλλαγής από τις υποκλίμακες URICA ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΠΕΡΙΣΚΕΨΗΣ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΔΡΑΣΗΣ + + ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ - ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΠΡΟΠΕΡΙΣΚΕΨΗΣ = ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ 76

77 Κλίμακα Αλλαγής Στην παρακάτω γραμμή, ποιο σημεία περιγράφει καλύτερα την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι τώρα (αναφέρατε την αλλαγή συμπεριφοράς) Καθόλου έτοιμος να Σκέφτομαι να Σχεδιάζω Ενεργός δράση και δεσμεύομαι να 77

78 Κλίμακα Σημαντικότητας Πόσο σημαντικό είναι για σένα να σταματήσεις να πίνεις; Εάν 0 ήταν το «καθόλου σημαντικό» και το 10 ήταν το «πολύ σημαντικό» τι βαθμό θα έβαζες στον εαυτό σου;

79 Μελετώντας την Σημαντικότητα Γιατί είσαι χ και όχι ψ; Ή πως πήγες από το χ στο ψ; (ξεκινήστε πάντα με την υψηλότερη τιμή) Τι θα πρέπει να συμβεί ώστε η αλλαγή να γίνει πολύ σημαντικότερη για σένα; Τι θα πρέπει να συμβεί πριν αρχίσεις να σκέφτεσαι σοβαρά την αλλαγή; 79

80 Γιατί έδωσες τόσο υψηλό βαθμό σημαντικότητας; Τι χρειάζεται να γίνει ώστε ο βαθμός της σημαντικότητας να ανέβει από το χ στο ψ; Τι σε σταματάει να προχωρήσεις από το χ στο ψ; 80

81 Ποια είναι τα θετικά στοιχεία της χρήσης ναρκωτικών για σένα; Ποια είναι κάποια λιγότερο καλά πράγματα; Τι σε ανησυχεί σχετικά με τη χρήση ουσιών; Εάν επρόκειτο ν αλλάξεις πως θα ήταν; Τώρα λοιπόν τι μένει; Χρησιμοποιήστε αυτή την ερώτηση εάν θέλετε να ρωτήσετε για την αλλαγή με έναν ουδέτερο τρόπο) 81

82 Κλίμακα Σιγουριάς Εάν αποφάσιζες τώρα να σταματήσεις τη χρήση ηρωίνης, πόσο σίγουρος νιώθεις πως θα τα καταφέρεις; Εάν το 0 ήταν «καθόλου σίγουρος» και το 10 «πολύ σίγουρος», τι βαθμό θα έδινες στον εαυτό σου;

83 Καλλιεργώντας τη Σιγουριά Τι θα σε έκανε να αισθανθείς πιο σίγουρος να προχωρήσεις με αυτές τις αλλαγές; Γιατί έδωσες στον εαυτό σου τόσο υψηλό βαθμό σιγουριάς; Πως μπορείς να ανέβεις περισσότερο και να φτάσει η βαθμολογία σου από το χ στο ψ; Πως μπορώ να βοηθήσω να πετύχεις; 83

84 Υπάρχει κάτι που βρήκες βοηθητικό σε κάποια προηγούμενη προσπάθειά σου ν αλλάξεις; Τι έμαθες από τα λάθη της τελευταίας σου προσπάθειας ν αλλάξεις; Εάν αποφάσιζες ν αλλάξεις, τι επιλογές θα είχες; Υπάρχουν τρόποι που γνωρίζεις πως έχουν επιτύχει με άλλους; 84

85 Πρακτικά τι θα χρειαζόσουν για να πετύχεις αυτό το στόχο; Μπορείς να καταφέρεις κάποια από αυτά; Μπορείς να σκεφτείς κάτι που θα σε βοηθούσε να αισθανθείς πιο σίγουρος; 85

86 86

87 Στρατηγικές Κατάλληλης Θεραπείας: Οι Διαδικασίες της Αλλαγής Ανακεφαλαίωση: Κάνουμε το Σωστό Πράγμα τη Σωστή Στιγμή Πως διευκολύνουν οι διαδικασίες την Μετακίνηση ανάμεσα στα Στάδια της Αλλαγής Οι Διαφορές μεταξύ Διεργασιών Αλλαγής και Τεχνικών 87

88 88

89 Η Εφαρμογή της Συνέντευξης Κινητοποίησης για την Ενίσχυση της Διεργασίας της Αλλαγής 89

90 Διεργασίες Αλλαγής Βιωματικές Διεργασίες Αφορούν τις Διεργασίες Σκέψης του Ατόμου Συνήθως Συναντώνται στα Πρώτα Στάδια Αλλαγής Συμπεριφοριστικές Διεργασίες Με κατεύθυνση τη δράση Συνήθως Συναντάται σε Μεταγενέστερα Στάδια Αλλαγής 90

91 ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ανάλογα με το ΣΤΑΔΙΟ ΣΤΑΔΙΑ PC C PA A M Δ Ι Α Δ Ι Κ Α Σ Ι Ε Σ Ανάπτυξη του Ηθικού Αυτοεπαναξιολόγηση Δραματική Ανακούφιση Βοηθητικές Σχέσεις Αυτό-απελευθέρωση Διαχείριση του Απρόοπτου Αντιεξάρτηση Έλεγχος των Ερεθισμάτων 91

92 Εμπειρικές Διεργασίες Ανάπτυξη του Ηθικού Επαναξιολόγηση εαυτού Δραματική Ανακούφιση Επανεκτίμηση του Περιβάλλοντος Κοινωνική Απελευθέρωση 92

93 Ανάπτυξη της Συνείδησης Οι πελάτες αποκτούν γνώσεις για τον εαυτό τους και για τη φύση της συμπεριφοράς τους Καθώς οι πελάτες μπορεί να αγνοούσαν τις αρνητικές συνέπειες της χρήσης ουσιών, το να μάθουν περισσότερα για τη χρήση και τις συνέπειές της θα τους βοηθήσει να πάρουν ορθότερες αποφάσεις 93

94 Επαναξιολόγηση Εαυτού Η αναγνώριση ως προς το πώς μια τωρινή συμπεριφορά συγκρούεται με προσωπικές αξίες και στόχους ζωής. Μέσω αυτής της διεργασίας ο πελάτης πραγματοποιεί μια πιο ώριμη και συναισθηματική επανεκτίμηση της συμπεριφοράς του/της, και οραματίζεται πως θα ήταν ως άνθρωπος εάν πραγματοποιούσε μια θετική αλλαγή 94

95 Άμεση Ανακούφιση Μια σημαντική, συχνά συναισθηματική εμπειρία που σχετίζεται με το πρόβλημα οι πελάτες συχνά κινητοποιούνται να πραγματοποιήσουν αλλαγές όταν δέχονται άλλα εξωτερικά ή εσωτερικά ερεθίσματα που προκαλούν τα συναισθήματά τους 95

96 Επανεκτίμηση του Περιβάλλοντος Αναγνώριση των αποτελεσμάτων που έχει η συμπεριφορά σε άλλους και στο περιβάλλον Οι πελάτες συχνά κινητοποιούνται όταν συνειδητοποιούν πως η χρήση ουσιών που κάνουν έχει επηρεάσει αρνητικά όχι μόνο τον εαυτό τους, αλλά εξωτερικούς τομείς (όπως οι άνθρωποι στη ζωή τους και το περιβάλλον στο οποίο υπάρχουν) 96

97 Κοινωνική Απελευθέρωση Αναγνώριση και δημιουργία εναλλακτικών λύσεων στο κοινωνικό περιβάλλον που ενθαρρύνουν την αλλαγή στη συμπεριφορά Αυτή η διαδικασία μπορεί επίσης να θεωρηθεί πως χρησιμοποιεί πηγές στο περιβάλλον για ν αλλάξει και να διατηρήσει αλλαγές στη συμπεριφορά. 97

98 Συμπεριφοριστικές Διεργασίες Έλεγχος Ερεθισμάτων Αντιεξαρτημένη μάθηση Ενίσχυση της Διαχείρισης Βοηθητικές Σχέσεις Αυτό-απελευθέρωση 98

99 Έλεγχος των Ερεθισμάτων Αποφυγή ή αλλαγή των ερεθισμάτων ώστε η πιθανότητα εμπλοκής με την προβληματική συμπεριφορά μειώνεται Οι πελάτες που συσχετίζουν τη χρήση αλκοόλ και ουσιών με συγκεκριμένα περιβάλλοντα έχουν μικρότερες πιθανότητες να εμπλακούν με τη χρήση ουσιών εάν αποφύγουν αυτές τις «προκλητικές» καταστάσεις 99

100 Αντιεξαρτημένη μάθηση Αντικατάσταση των ανθυγιεινών συμπεριφορών με υγιεινές. Σε μια περίπτωση που είναι δύσκολο για τους πελάτες να αλλάξουν ή να αποφύγουν αυτά τα ερεθίσματα, μια αποτελεσματική στρατηγική για τους πελάτες είναι να αλλάξουν τις αντιδράσεις τους με τα ερεθίσματα Αυτό συχνά περιλαμβάνει την επιλογή υγιών εναλλακτικών (όπως να ηρεμεί σε αγχωτικές καταστάσεις) 100

101 Ενίσχυση της Διαχείρισης Ανταμοιβή των θετικών αλλαγών. Αυτό μπορεί να έχει τη μορφή πραγματικών «ανταμοιβών» ή μπορεί απλά να είναι τα θετικά αποτελέσματα που πηγάζουν από συμπεριφορές που προλαμβάνουν τη χρήση αλκοόλ ή ουσιών Όταν οι πελάτες δέχονται ανταμοιβές όταν ακολουθούν θετικά βήματα προς την αλλαγή της συμπεριφοράς που σχετίζεται με τη χρήση, αυξάνονται οι πιθανότητες να συνεχίσουν να κάνουν παρόμοιες αλλαγές 101

102 Συμπεριφορικές Διαδικασίες στην Εργασία 102

103 Βοηθητικές Σχέσεις Σχέσεις που παρέχουν υποστήριξη, φροντίδα και αποδοχή σε κάποιον που προσπαθεί να αλλάξει Οι πελάτες που έχουν κάνει κατάχρηση ουσιών συχνά νιώθουν αποξενωμένοι και μόνοι. Με την εμπλοκή σε αυτή τη διαδικασία αλλαγής οι πελάτες συνειδητοποιούν πως έχουν ένα σύστημα υποστήριξης και δεν πρέπει ν αντιμετωπίσουν μόνοι τους το πρόβλημα χρήσης που έχουν 103

104 Αυτό-απελευθέρωση Η πίστη στην ικανότητα κάποιου ν αλλάξει, και η δραστηριοποίηση βάσει αυτής της πεποίθησης με τη δέσμευση για αλλαγή στη συμπεριφορά οι πελάτες συχνά παρουσιάζουν αυτή τη διαδικασία με τη δέσμευσή τους να θέσουν στόχους που θα σχετίζονται με την αλλαγή της συμπεριφοράς της χρήσης 104

105 Αυτό-αποτελεσματικότητα Αφορά την πεποίθηση ενός ατόμου στην ικανότητά του/ της να πραγματοποιήσει ή να πετύχει ένα συγκεκριμένο έργο Μελέτες έχουν δείξει πως η πίστη του θεραπευτή στην ικανότητα του πελάτη ν αλλάξει μπορεί, ως ένα μεγάλο βαθμό, να καθορίσει το αποτέλεσμα 105

106 Κλίμακα Αυτοαποτελεσματικότητας Σχετικά με την Αποχή από το Αλκοόλ (DiClemente et al., 1994) Σιγουριά για Αποχή από το Αλκοόλ Πόσο σίγουρος-η αισθάνεσαι πως δεν θα πιεις σε κάθε κατάσταση; Καθόλου Όχι Ιδιαίτερα Μέτρια Πολύ Υπερβολικά Πειρασμός να Πιείς Πόσο έντονο νιώθεις τον πειρασμό να πιείς σε κάθε περίπτωση; Καθόλου Όχι Ιδιαίτερα Μέτρια Πολύ Υπερβολικά

107 Πειρασμός και προφίλ αυτοπεποίθησης όσον αφορά τη χρήση αλκοόλ Ευχάριστες στιγμές με άλλους Ευχάριστα συναισθήματα Συγκρούσεις με άλλους Άσχημα συναισθήματα Πίεση για xρήση από τον κοινωνικό περίγυρο Σωματική Δυσφορία Έντονες επιθυμίες για χρήση Εξέταση του ελέγχου της χρήσης αλκοόλ που κάνω Πειρασμός Αυτοπεποίθηση 107

108 ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΑΥΤΟΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΠΕΙΡΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Αρνητική Επιρροή Αρνητική Επιρροή Κοινωνικά Αποδεκτό Αυτοαποτελεσματικότητα Πειρασμός Κοινωνικά Αποδεκτό Σωματικές & Άλλες Ανησυχίες -.65 Σωματικές & Άλλες Ανησυχίες Στερητικά & Επιθυμίες Στερητικά & Επιθυμίες 108

109 ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΥΤΟΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΡΟΠΕΡΙΣΚΕΨΗ ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΡΑΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΠΙΕΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (ΥΠΕΡ & ΚΑΤΑ) ΓΝΩΣΤΙΑΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΠΟΤΡΟΠΗ 109

110 TTM Profile: Project MATCH Outpatient PDA Post Treatment Standard Scores Abstinent Moderate Heavier -0.8 Pre Con Act Main Conf Temp Exp Beh TTM University Variables of Texas 110

111 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗ Συμβαίνει μετά από μακρές περιόδους Συχνά απαιτεί πολλές προσπάθειες και πολλές θεραπείες Αποτελείται από προσπάθειες αλλαγής του εαυτού και/ή θεραπεία Δείχνει πως η διάρκεια της ανάκαμψης δεν σχετίζεται με τη διάρκεια της θεραπείας Συμπεριλαμβάνει αλλαγές σε άλλους τομείς ψυχοκοινωνικών λειτουργιών 111