"Θεωρία, Πράξη και Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου"!

Transcript

1 "Θεωρία, Πράξη και Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου"!

2 ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ 21 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ

3

4 Η τεχνολογική έκρηξη έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην: αγορά εργασίας εργασία σε ομάδες δημιουργία νέων ιδεών, προϊόντων και υπηρεσιών συνεργασία με συναδέλφους ζωή καθημερινή ζωή αναζήτηση πληροφοριώνθέσης εργασίας αγορές ανταλλαγή απόψεων - επικοινωνία με οικείους

5 Δεξιότητες που απαιτεί η κοινωνία του 21ου αιώνα Απαραίτητες δεξιότητες που απαιτεί η κοινωνία του 21 ου αιώνα να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε με ευελιξία σε σύνθετα προβλήματα, να επικοινωνούμε αποτελεσματικά, να διαχειριζόμαστε την πληροφορία, να συνεργαζόμαστε για να βρίσκουμε λύσεις, να χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά την τεχνολογία και να παράγουμε νέα γνώση.

6 Δεξιότητες και εκπαίδευση Παρά τις αλλαγές που έχει επιφέρει η τεχνολογία στην εργασία και την καθημερινή ζωή.η εκπαίδευση εξακολουθεί να είναι οργανωμένη και να λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές του περασμένου αιώνα

7 Ενώ απαιτείται ομαδική εργασία, επίλυση σύνθετων προβλημάτων και δημιουργία νέων ιδεών τα περισσότερα εκπαιδευτικά συστήματα εξακολουθούν να : προωθούν την ατομική εργασία του μαθητή και την απομνημόνευση γνώσεων περιορίζουν τη γνώση στο περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων εφαρμόζουν παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας και αξιολόγησης

8 Είναι επομένως απαραίτητες οι αλλαγές στο: τι μαθαίνουν οι μαθητές πώς μαθαίνουν πώς λειτουργούν τα σχολεία Απαραίτητες είναι επίσης και οι αλλαγές στην αξιολόγηση και στη σύνδεσή της με τη διδασκαλία.

9 Απαιτούμενες αλλαγές στην αξιολόγηση Η αξιολόγηση πρέπει να: ενθαρρύνει τους μαθητές να αναστοχάζονται βοηθά τους εκπαιδευτικούς στη βελτίωση των πρακτικών τους αποτιμά τόσο τη διαδικασία όσο και το αποτέλεσμα παρακολουθεί την πρόοδο και τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος. αποτιμά τις κατάλληλες συνιστώσες

10 Οι παραδοσιακές μέθοδοι αξιολόγησης δεν μπορούν να αποτιμήσουν: τις δεξιότητες τη μεταγνώση τις στάσεις τα χαρακτηριστικά της αυτορυθμιζόμενης και συνεργατικής μάθησης Αντίθετα, αξιολογούν εύκολα μετρήσιμες δεξιότητες: Π.χ. την ατομική εργασία ενός μαθητή Αλλά όχι το αποτέλεσμα της εργασίας μιας ομάδας μαθητών

11 Ο όρος «δεξιότητες του 21ου αιώνα» αναφέρεται σε ένα ευρύ σύνολο: γνώσεων δεξιοτήτων πρακτικών εργασίας χαρακτηριστικών καθοριστικής σημασίας για επιτυχία: σε συλλογικά προγράμματα σε σύγχρονους χώρους εργασίας στην επαγγελματική σταδιοδρομία Οι δεξιότητες του 21ου αιώνα μπορούν να εφαρμοστούν: σε όλες τις γνωστικές περιοχές σε όλα τα σχολικά, επαγγελματικά και κοινωνικά πλαίσια

12 ο όρος «δεξιότητες για τον 21 ο αιώνα» Καλύπτει ένα ευρύ και TIME LINE δεν 04 ορίζεται άμορφο σώμα Lorem ipsum dolor πάντα sit amet, με γνώσεων και consectetuer adipiscing elit, σαφήνεια, sed diam nonummy nibh δεξιοτήτων οι οποίες euismod tincidunt γεγονός ut laoreet που δεν είναι εύκολο να: dolore magna aliquam erat οδηγεί συχνά σε volutpat. καθοριστούν σύγχυση και σε διαφορετικές κωδικοποιηθούν ερμηνείες κατηγοριοποιηθούν χρησιμοποιείται κάτω από την ίδια ομπρέλα με σχετικούς όρους, όπως διαθεματικές και διεπιστημονικές δεξιότητες ή εγκάρσιες δεξιότητες μεταξύ άλλων, οι οποίοι δεν είναι συνώνυμοι.

13 Στην παρούσα εισήγηση χρησιμοποιείται ως πλαίσιο αναφοράς το μοντέλο δεξιοτήτων του 21ου αιώνα που παρουσίασαν οι Binkley, Erstad, Herman, Raizen, Ripley, Miller-Ricci & Rumble (2012) Οι ερευνητές μελέτησαν σχετικά αναλυτικά προγράμματα και αξιολογικά πλαίσια από διαφορετικές χώρες. Από την παραπάνω έρευνα προέκυψε μια ευρεία και εκτενής λίστα δέκα σημαντικών δεξιοτήτων απαραίτητων για τον 21ο αιώνα που περιλαμβάνει όλες τις διαφορετικές προσεγγίσεις.

14 Διαστάσεις της κάθε δεξιότητας Γνώση Περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες γνώσεις για κάθε μία από τις δεξιότητες Δεξιότητες Συμπεριφορές, αξίες και ηθικές αρχές Περιλαμβάνει όλες τις ικανότητες, δεξιότητες και διαδικασίες βάσει των οποίων διαμορφώνεται το πλαίσιο των αναλυτικών προγραμμάτων Αναφέρεται σε συμπεριφορές και στάσεις που πρέπει να επιδεικνύουν οι μαθητές σε σχέση με την κάθε μια από τις δεξιότητες

15 Οι 10 δεξιότητες του 21 ου αιώνα κατηγοριοποιούνται σε τέσσερις ομάδες Τρόποι Σκέψης δημιουργικότητα και καινοτομία κριτική σκέψη, επίλυση προβλήματος, διαχείριση και λήψη απόφασης μαθαίνοντας να μαθαίνεις, μεταγνώση Τρόποι Εργασίας επικοινωνία συνεργασία (ομαδική εργασία)

16 Εργαλεία εργασίας η ικανότητα του υπεύθυνου πολίτη σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. ζωή και καριέρα προσωπική και κοινωνική υπευθυνότητα συμπεριλαμβανομένης της πολιτισμικής αφύπνισης και δεξιότητας. Ζώντας στον κόσμο πληροφοριακός εγγραμματισμός (περιλαμβάνει έρευνα πηγών, τεκμηρίων κ.λπ.). ψηφιακός εγγραμματισμός.

17 Τρόποι σκέψης : Μεταγνώση (μαθαίνω πώς να μαθαίνω ) Γνώση Γνώση και κατανόηση των επιθυμητών μεθόδων μάθησης, ικανοτήτων και αδυναμιών. Επίγνωση των ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης και των συνεπαγόμενων δυνατοτήτων σταδιοδρομίας. Δεξιότητες Αποτελεσματική αυτοδιαχείριση μάθησης & σταδιοδρομίας. Έμφαση σε αυτονομία, πειθαρχία, επιμονή, διαχείριση πληροφορίας στην μαθησιακή διαδικασία. Επικέντρωση & κριτικός προβληματισμός στο αντικείμενο & στο σκοπό της μάθησης Αποτελεσματική επικοινωνία με χρήση κατάλληλων παραγλωσσικών στοιχείων, υποστηρικτικών της προφορικότητας / δυνατότητα κατανόησης - παραγωγής ποικίλων πολυμεσικών μηνυμάτων (γραπτών ή προφορικών, λεκτικών ή μη ) Συμπεριφορές/ αξίες/ηθικές αρχές Αυτοαντίληψη που ενέχει την επιθυμία για περαιτέρω ανάπτυξη ικανοτήτων Aυτοπεποίθηση Θετική στάση απέναντι στη μάθηση Ανάληψη σχετικών πρωτοβουλιών Προσαρμοστικότητα και ευελιξία Επίγνωση και ανασκευή εσφαλμένων αντιλήψεων

18 Είναι σαφές ότι η καλλιέργεια των δεξιοτήτων που αναφέρθηκαν προϋποθέτει ένα διαφορετικό περιβάλλον μάθησης και αξιολόγησης. Ένα τέτοιου είδους περιβάλλον μπορεί να δημιουργήσει η αυθεντική μάθηση.

19 Ορισμός αυθεντικής μάθησης Αυθεντική μάθηση είναι η μάθηση που έχει αξία στον πραγματικό κόσμο. Είναι μάθηση που χρησιμοποιείται για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων και για την ολοκλήρωση εργασιών. Ένας «αυθεντικός» τρόπος να διδαχθεί ο επιστημονικός τρόπος σκέψης και εργασίας είναι να διατυπώσουν οι μαθητές υποθέσεις μετά από παρατήρηση, να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν πειράματα για να επιβεβαιώσουν ή να απορρίψουν τις υποθέσεις τους και τέλος να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα αυτής της διερεύνησης. Η παραδοσιακή μέθοδος διδασκαλίας θα απαιτούσε από τους μαθητές να διαβάσουν από το σχολικό τους βιβλίο για το τι είναι ο επιστημονικός τρόπος σκέψης και εργασίας, να απομνημονεύσουν τη γνώση και να αξιολογηθούν με ένα τεστ για αυτό.

20 «αυθεντική μάθηση» (authentic learning) εφαρμογή γνώσεων ή δεξιοτήτων, όπως είναι η επίλυση προβλήματος και η κριτική σκέψη. Η μάθηση από εμπειρία που εστιάζει σε προβλήματα του πραγματικού κόσμου και αξιοποιεί πολλαπλές ειδικότητες. Πρόκειται για παιδαγωγική προσέγγιση που επιτρέπει στους μαθητές να εξερευνήσουν, να συζητήσουν και να κατασκευάσουν πολυθεματικά σενάρια και σχέσεις γύρω από θέματα που τους απασχολούν. συνθήκες ή εργασίες που αναπαριστούν καταστάσεις της πραγματικής ζωής

21

22 καλλιεργεί συνεργασία διαλλακτικότητα διαπραγμάτευση συμβάλλει στη διαμόρφωση πολιτών με συγκροτημένη ατομική και κοινωνική ταυτότητα με κριτική σκέψη με γνωστική αυτονομία με δημοκρατικό ήθος

23 Η βασική ιδέα της αυθεντικής μάθησης στηρίζεται στην αντίληψη ότι ενδεχομένως οι μαθητές να επιδείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αυτά που μαθαίνουν εάν αυτά: αντανακλούν την πραγματική ζωή είναι πρακτικά και χρήσιμα αφορούν ζητήματα που είναι σημαντικά και εφαρμόσιμα για τη ζωή εκτός σχολείου.

24 Αυθεντικό πλαίσιο Μάθησης Καταφέρνει να εισαγάγει τον «πραγματικό κόσμο» μέσα στη σχολική αίθουσα. Περιλαμβάνει: Μελέτες περίπτωσης Ασκήσεις ανάληψης ρόλων Σύνθεση & λύση προβλημάτων Δραστηριότητες βασισμένες σε προβλήματα Συμμετοχή σε εικονικές ή μη κοινότητες

25 Χαρακτηριστικά της αυθεντικής μάθησης Πολλαπλές ερμηνείες και αποτελέσματα Ποικιλία πηγών και οπτικών Ενσωματωμένη Αξιολόγηση Συσχέτιση με τον πραγματικό κόσμο Ανοικτά προβλήματα Συνεργασία Αναστοχασμός Μαθητοκεντρική τάξη Διεπιστημονική οπτική Έρευνα Χρησιμοποιεί αυθεντικές εργασίες Ενεργητικός τρόπος μάθησης

26 Συμβολή των αυθεντικών περιβαλλόντων στο διαπροσωπικό στιλ συμπεριφοράς στις διαδικασίες απόκτησης της γνώσης στην έννοια του εαυτού στη διαμόρφωση της κοινωνικο-ηθικής συνείδησης και συμπεριφοράς στο υποκειμενικό βίωμα του σύγχρονου ανθρώπου στις διαδικασίες εκπαίδευσης και μάθησης στις λειτουργικές συζεύξεις μεταξύ του εγκεφάλου και του περιβάλλοντος

27 Έρευνα βασισμένη στη μάθηση -Ανοιχτή πρωτοβουλία μάθησης Παραδείγματα πρακτικών Αυθεντικής Μάθησης Εργασία με δεδομένα έρευνας Προσομοίωση βασισμένη στη μάθηση Δημιουργίες μαθητών με χρήση media Τεκμηρίωση επιτευγμάτων Ετεροαξιολόγηση

28 η έννοια της «αυθεντικής μάθησης» σχετίζεται με ευρύτερες δημόσιες συζητήσεις σχετικά με το: τι πρέπει να διδάσκει το σχολείο ποιος πρέπει να είναι ο σκοπός της εκπαίδευσης. αποτελεί απάντηση στην αντίληψη ότι πολλά σχολεία δεν αποδίδουν τη δέουσα προσοχή στην ανάπτυξη: των νοητικών ικανοτήτων των πρακτικών δεξιοτήτων των πρακτικών εργασίας άλλων χαρακτηριστικών που απαιτούνται για τη μετάβαση στη ζωή των ενηλίκων

29 Η αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση συνδέεται με διδακτικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις όπως αυτές: της εξατομικευμένης μάθησης της κοινότητας μάθησης του σχεδίου εργασίας Έχει σχέση με τα κινήματα «της κριτικής σκέψης» και της «ολιστικής ανάπτυξης της γνώσης», όπου στο επίκεντρο τοποθετείται η διδασκαλία με στόχο την κατανόηση

30 Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η αξιολόγηση θεωρείται ότι: αποτελεί συνευθύνη δασκάλου και μαθητών αποβλέπει στην αποτίμηση των γνώσεων και των ικανοτήτων του μαθητή που αφορούν πραγματικές καταστάσεις

31 Αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση και κοινωνικός εποικοδομητισμός αυθεντική μάθηση αυθεντική αξιολόγηση θεωρία του «κοινωνικού εποικοδομητισμού» (social constructivism) έχουν νόημα Κοινωνικός χαρακτήρας της γνώσης οικοδόμηση γνώσης μέσω αυθεντικών δραστηριοτήτων, οι οποίες: προσιδιάζουν σε πραγματικές συνθήκες

32 Η Θεωρία Κατασκευής της Γνώσης (constructivism), σύμφωνα με την οποία, «η γνώση οικοδομείται ενεργητικά από τους μαθητές αλλά και κοινωνικά μέσα από τις αλληλεπιδράσεις τους. Εκκινεί από τις δικές τους προϋπάρχουσες γνώσεις, παρατηρήσεις και εμπειρίες και προάγεται με τη συζήτηση, τη συνεργασία, τη διαπραγμάτευση και τα κοινά νοήματα». (Ernest,1995)

33 αυθεντική αξιολόγηση είναι η συστηματική διαδικασία συλλογής και καταγραφής ποικίλων στοιχείων δείχνει την πρόοδο ενός εκπαιδευόμενου μέσα σ ένα πλαίσιο διδασκαλίας - μάθησης ο εκπαιδευόμενος αναπτύσσει την δυνατότητα να γνωρίζει τις ικανότητές του

34 Τεχνικές αξιολόγησης Ημιδομημένος διάλογος μεταξύ των συμμετεχόντων στη μαθησιακή διαδικασία Συνθετικές δημιουργικές διερευνητικές εργασίες (Σχέδια εργασίας projects) Παρατήρηση Συνέντευξη Αυτοαξιολόγηση Ετεροαξιολόγηση

35 Αξιολογικά μέσα Portfolio Κλίμακα διαβαθμισμένων κριτηρίων (rubrics) Ημερολόγιο Εννοιολογικός χάρτης (concept map) Πεδίο δυνάμεων (Force Field)

36 Δ ε ξ ι ό τ ητ ε ς ό π ο υ ε σ τ ι ά ζ ε ι η αυθεντική αξιολόγηση Γνωστικές δεξιότητες: επίλυση προβλημάτων, κριτική σκέψη, διατύπωση ερωτήσεων, εύρεση πληροφοριών, κριτική παρατήρηση, αποτελεσματική χρήση πληροφοριών, έρευνα, κατασκευή, επινόηση, ανάλυση και παρουσίαση δεδομένων, επικοινωνία, προφορική και γραπτή έκφραση Μετα-γνωστικές δεξιότητες: αναστοχασμός και αυτοαξιολόγηση Κοινωνικές δεξιότητες: καθοδήγηση, συζήτηση και διάλογο, πειθώ, συνεργασία και εργασία σε ομάδες. Δεξιότητες που αφορούν τη διαχείριση του συναισθηματικού τομέα: εμμονή στον στόχο, κίνητρα, υπευθυνότητα, προσαρμοστικότητα, ικανότητα να χειρίζεται καταστάσεις προβληματισμού

37 Η αυθεντική μάθηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την καλλιέργεια των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα. Στην αυθεντική μάθηση, που από τη φύση της είναι διαθεματική - διεπιστημονική, οι μαθητές καλούνται : να χρησιμοποιήσουν ποικιλία δεξιοτήτων, πολλαπλές τεχνολογίες και σύγχρονους τρόπους επεξεργασίας της πληροφορίας να αναλάβουν πρωτοβουλίες να σκεφθούν δημιουργικά να σχεδιάσουν τη διαδικασία να εργαστούν συνεργατικά σε ομάδες

38 Τα κρίσιμα επομένως ερωτήματα που τίθενται είναι τα εξής: Με επίκεντρο τη γνώση Τι πρέπει να διδαχθούν οι μαθητές για να ανταποκριθούν στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινωνίας και στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται; Με επίκεντρο τον μαθητή Πώς μπορούν οι νέες πληροφορίες να συνδεθούν με τις υπάρχουσες πεποιθήσεις, αξίες, ενδιαφέροντα, δεξιότητες και γνώσεις των μαθητών, έτσι ώστε αυτοί να κατανοούν και να χρησιμοποιούν με ευελιξία τις γνώσεις τους;

39 Με επίκεντρο την κοινότητα Πώς μπορούν να αναπτυχθούν κοινότητες μαθητών που να συνεργάζονται στην κατασκευή νέας γνώσης για το κοινό καλό; Πώς μπορούν να διευρυνθούν οι ευκαιρίες μάθησης ώστε να συνδέονται με ενδοσχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες; Με επίκεντρο την αξιολόγηση Πώς μπορούν να δημιουργηθούν ευκαιρίες για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς, τα εκπαιδευτικά συστήματα Πώς μπορούν τα κράτη να αξιολογούν την πρόοδο που επιτυγχάνεται ως προς στις δεξιότητες του 21ου αιώνα;

40

41 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!