Η ΑΓΟΡΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ -ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

Transcript

1 Η ΑΓΟΡΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ -ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ (στοιχεία Ιαν.- Δεκ. 2006) Α. Γενικά στοιχεία για την αγορά. Οι λιανικές πωλήσεις βιολογικών προϊόντων στο Ην. Βασίλειο ανήλθαν το 2006 σε 1,937 δις Λίρες Αγγλίας, ήτοι αυξήθηκαν κατά 22% σε σχέση με το Από το ανωτέρω ποσό, τα 1,446 δις Λίρες αντιστοιχούν σε πωλήσεις μέσω αλυσίδων supermarkets (75% του συνόλου - αύξηση κατά 21% σε σχέση με 2005). Οι πωλήσεις μέσω σχημάτων πώλησης των ιδίων των παραγωγών ή άλλων σχημάτων πώλησης (υπαίθριες αγορές κ.α.) αυξήθηκαν και αυτές και έφθασαν τα 491 εκ Λίρες Αγγλίας (384 εκ Λίρες το αύξηση κατά 28% σε σχέση με 2005). Το 66% των βιολογικών προϊόντων που πωλήθηκαν στο λιανικό εμπόριο το 2006 ήταν Βρετανικής προέλευσης (δεν παρατηρήθηκε αλλαγή σε σχέση με το 2005). Σημαντικός αριθμός αλυσίδων υπεραγορών παρουσίασαν μεγαλύτερη προτίμηση σε βιολογικά προϊόντα εγχώριας προέλευσης, ιδιαίτερα στις αγορές κρέατος (79% επί του συνόλου βιολογικής αγοράς κρέατος - μείωση κατά 9% σε σχέση με 2005), γαλακτοκομικών και αυγών (96% επί του συνόλου βιολογικής αγοράς γαλακτοκομικών και αυγών έναντι 97% το 2005) και λαχανικών (73% επί του συνόλου βιολογικής αγοράς λαχανικών έναντι 63% το 2005). Συνολικά, πλέον του 50% των εκτάσεων με βιολογικές καλλιέργειες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ευρίσκονται στην Ιταλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και το Ην. Βασίλειο. Β. Παραγωγή. Η αγορά βιολογικών προϊόντων στο Ην. Βασίλειο το 2006 συνέχισε να είναι η τρίτη σε μέγεθος στην Ευρώπη μετά τη Γερμανία και την Ιταλία. Η γη στην οποία καλλιεργούνται βιολογικά προϊόντα ως ποσοστό επί τοις εκατό σε σχέση με το σύνολο των αγροτικών καλλιεργειών, στη Μεγάλη Βρετανία είναι υψηλότερο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, παραμένει όμως σε χαμηλότερα επίπεδα από τα αντίστοιχα ποσοστά στη Σουηδία, Δανία, Φιλανδία, Αυστρία και Ιταλία. Το 2006 το σύνολο των αγροτικών εκτάσεων βιολογικών καλλιεργειών και βιολογικής εκτροφής ανήλθε σε εκτάρια ( εκτάρια το 2005). Στην Αγγλία οι βιολογικά καλλιεργλησιμες εκτάσεις μειώθηκαν κατά 4%, στη Σκωτία κατά 14% και στη Β. Ιρλανδία κατά 5%, αλλά στην Ουαλλία παρατηρήθηκε αύξηση κατά 105. Ο μέσος όρος έκτασης βιολογικών καλλιεργειών το 2006 στην Αγγλία ήταν 97 εκτάρια (103 το 20005), στη Σκωτία 341 εκτάρια (389 το 2005), στην Ουαλλία 111 εκτάρια (104 το 2005) και στη Β. Ιρλανδία 38 εκτάρια (39 το 2005). 1

2 Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, κάθε περιοχή του Ην. Βασιλείου όπως η Αγγλία, η Ουαλία, η Σκωτία και η Β. Ιρλανδία θα πρέπει να διαθέτουν Σχέδια Δράσης για την ανάπτυξη του τομέα βιολογικών προϊόντων. Το Βρετανικό Υπουργείο Γεωργίας (DEFRA) έχει ήδη χρηματοδοτήσει σχετική έρευνα, η οποία καταγράφει τις εισαγωγές βιολογικών προϊόντων από άλλες χώρες με σκοπό την επεξεργασία των πληροφοριών ώστε να βρεθούν οι λόγοι, που οδήγησαν στις εισαγωγές με τελικό στόχο την αύξηση της εγχώριας παραγωγής για την κάλυψη των καταναλωτικών αναγκών στο τομέα των βιολογικών προϊόντων. Γ. Προϊόντα. Είδη γεωργικής παραγωγής. Το 2006 οι αγροτικές εκτάσεις βιολογικής καλλιέργειας για το σύνολο των γεωργικών καλλιεργειών μειώθηκε κατά 6% σε σχέση με το 2005, ήτοι ανήλθε σε εκτάρια έναντι το 2005 Ακολουθεί πίνακας με κατανεμημένες αγροτικές εκτάσεις βιολογικών γεωργικών προϊόντων για το 2005 και Προϊόν % εκτάρια % εκτάρια Ετήσια μεταβολή Κριθάρι 16, , % Αραβόσιτος 1, , % Βρώμη 12, , % Σπορέλαια 0, , % Όσπρια (εκτός ρύζι) 12, , % Σίκαλη 0, , % Σακχαρότευτλα 0,2 73 0,2 71-3% Σιτάρι 41, , % Διάφορα 14, , % Σύνολο % Πηγή: The Soil Association Σε συνέχεια της τάσης που παρατηρήθηκε το 2005, και στο 2006 παρατηρήθηκε αύξηση της ζήτησης του καταναλωτικού κοινού για βιολογικά γεωργικά προϊόντα, ιδιαίτερα για τα παραχθέντα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η ζήτηση για βιολογικά λαχανικά αυξήθηκε καθ' όλο το 2006 κατά 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ως αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης οι τιμές των δημητριακών συνέχισαν να γνωρίζουν ανοδική τάση ξεπερνώντας τις 200 Λίρες ανά τόνο το 2006, καθώς επίσης και για διάφορα είδη όσπριων (εκτός ρυζιού). 2

3 Στην παρούσα περίοδο, εκτιμάται ότι οι εκτάσεις για καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων στο Ην. Βασίλειο δεν επαρκούν για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη ζήτηση. Φρούτα. Το 2006 συνεχίστηκε να αυξάνεται η ζήτηση για οργανικά παραγόμενα φρούτα. Οι εκτάσεις για βιολογικά παραγόμενα φρούτα έφθασαν τα εκτάρια στο τέλος του 2006 έναντι εκταρίων το Δεκέμβριο 2005 (αύξηση κατά 14%). Παρ' όλα αυτά η προσφορά συνέχισε να είναι κατώτερη της ζήτησης με αποτέλεσμα να αυξηθούν και οι εισαγωγές οργανικών φρούτων στο Ην. Βασίλειο. Υπολογίζεται ότι η αγορά βιολογικά παραγόμενων φρούτων μεταξύ 2005 και 2006 γνώρισε αύξηση κατά 8%. Ιδιαίτερη αύξηση και το 2006 παρουσίασε η αγορά φράουλας και βατόμουρου, των εσπεριδοειδών και των τροπικών φρούτων. Γαλακτοκομικά-τυροκομικά. Το 2006 οι πωλήσεις βιολογικού γάλακτος και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 20% ( 45% το 2005). Η αγορά και η σχέση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εμφανίστηκε το 2006 πιο ισορροπημένη. Σχετικές αναλύσεις όμως επισημαίνουν ότι την ερχόμενη διετία η ζήτηση θα ξεπεράσει την παραγωγή κατά 100 έως 150 εκ λίτρα. Η αύξηση της αγοράς βιολογικών γαλακτοκομικών προϊόντων οφείλεται στη διαφήμιση, στις δημοσιεύσεις διαφόρων ερευνών και στη γενικότερη τάση της Βρετανικής κοινωνίας για τη μεταχείριση των ζώων παραγωγής, καθώς συχνά επικρίνονται οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες για υπερεκμετάλλευση και κακή μεταχείριση των ζώων. Το 2006 μια σειρά νέων βιολογικών γαλακτοκομικών προϊόντων εμφανίστηκε στη Βρετανική αγορά, από εταιρείες όπως η Yeo Valley, η Dairy Crest και η Rachel's. Οι πωλήσεις βιολογικού γάλακτος συνέχισαν να αυξάνονται και κατά το Παράλληλα αυξήθηκε και το μερίδιο των βιολογικών τυροκομικών (13% επί του συνόλου τυροκομικών πωλήσεων). Το 2006 το 96,4% των πωλήσεων γαλακτοκομικών προϊόντων σε αλυσίδες λιανικών πωλήσεων ήταν εγχώριας προέλευσης. Ιδιαίτερα ως προς την αγορά βιολογικού γάλακτος, το 98% ήταν εγχώριας παραγωγής ενώ το υπόλοιπο εισήχθηκε από την ηπειρωτική Ευρώπη για την αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης. Το μερίδιο στην αγορά βιολογικών αυγών συνεχίσθηκε να μεγαλώνει και το 2006 και για πρώτη φορά ξεπέρασε στις πωλήσεις το μερίδιο των αυγών βιομηχανικού τύπου πτηνοτροφείων. Οι υπεραγορές (supermarkets) διατήρησαν υψηλό ποσοστό στην διάθεση βιολογικών αυγών (82% ), ενώ και 3

4 ατομικοί πωλητές ανέφεραν αύξηση στις πωλήσεις τους καθ' όλο το 2006 (21 %). Οι τιμές στο λιανικό εμπόριο το 2006 κυμάνθηκαν περίπου μεταξύ 2,90 και 3,30 Λίρες ανά δωδεκάδα. Το 2006, στη Μ. Βρετανία δεν παρατηρήθηκε μείωση πωλήσεων οργανικών αυγών εξαιτίας της γρίππης των πτηνών (κρούσματα νόσου παρατηρήθηκαν σε αγροκτήματα στο Suπey της Νότιας Αγγλίας, τον Αύγουστο 2006). Είδη κρέατος. Το 2006, βοοειδή βιολογικής εκτροφής εσφαγιάσθηκαν, αύξηση κατά 13% σε σχέση με το Καθ' όλη τη διάρκεια του 2006 η ζήτηση για εγχώριο βιολογικό βόειο κρέας συνέχισε να είναι υψηλή με αποτέλεσμα οι τιμές πώλησης από 2,40 Λίρες ανά κιλό στις αρχές του έτους να φθάσουν στις 3 Λίρες ανά κιλό στο τέλος του Αρκετές αλυσίδες λιανικής πώλησης για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη ζήτηση βιολογικού βοείου κρέατος προέβησαν σε εισαγωγές από τη Νότια Αμερική, αν και δυσκολίες παρατηρήθηκαν σχετικά με την ομαλή τροφοδοσία της αγοράς μετά την απαγόρευση εξαγωγών για 180 ημέρες από την Κυβέρνηση της Αργεντινής και την επιλεκτική εκ μέρους της ΕΕ απαγόρευσης εισαγωγών βοείου κρέατος από τη Βραζιλία εξ αιτίας εξ αιτίας κρουσμάτων της νόσου των «τρελλών αγελάδων» στις χώρες αυτές. Το 2006, αρνιά βιολογικής εκτροφής εσφαγιάσθηκαν, αύξηση κατά 41% σε σχέση με το Οι τιμές κυμάνθηκαν μεταξύ 3 και 3,70 Λιρών ανά κιλό καθ' όλη τη διάρκεια του Στις αρχές του έτους παρατηρήθηκε αυξημένη ζήτηση, η οποία ξεπέρασε την προσφορά με αποτέλεσμα αρκετές αλυσίδες λιανικής πώλησης να πραγματοποιήσουν εισαγωγές σφάγιων από τη Νέα Ζηλανδία. Το 2006, χοίροι βιολογικής εκτροφής εσφαγιάσθηκαν, μείωση κατά 10% σε σχέση με το Η μείωση αποδίδεται στο υψηλό κόστος της παραγωγής,το οποίο εμφανίστηκε κατά 70% έως και 100% υψηλότερο του κόστους της μη βιολογικής παραγωγής χοίρων. Η μείωση της προσφοράς οδήγησε σε εισαγωγές βιολογικά εκτρεφθέντων χοίρων από την ηπειρωτική Ευρώπη και κυρίως από τη Δανία και της Ολλανδία. Οι τιμές δεν αυξήθηκαν σημαντικά κατά το 2006 με αποτέλεσμα να μην υπάρξει σημαντικό κίνητρο για αύξηση της παραγωγής. Το 2006, περίπου 12,4 εκ πουλερικά βιολογικής εκτροφής εσφαγιάσθηκαν, αύξηση κατά 39% σε σχέση με το Παρά τα κρούσματα της νόσου της γρίππης των πτηνών που παρατηρήθηκαν σε περιοχές της Αγγλίας, δεν σημειώθηκε αξιοσημείωτη μείωση των πωλήσεων πουλερικών βιολογικής εκτροφής. 4

5 Ιχθυοκαλλιέργεια. Σολωμός. Το 2006 παρήχθησαν τόνοι σολωμού βιολογικής εκτροφής στο Ην. Βασίλειο (κυρίως στη Σκωτία και στη Β. Ιρλανδία), αύξηση κατά 60% σε σχέση με το ι τιμές ανά κιλό κυμάνθηκαν μεταξύ 2,80 Λίρες και 3,50 Λίρες. Μεγάλο ποσοστό της Βρετανική παραγωγής βιολογικού σολωμού ( φρέσκος και καπνιστός) κατευθύνεται στην εγχώρια αγορά. Έχει παρατηρηθεί πάντως και αυξανόμενη τάση εξαγωγών προς τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ Πέστροφα. Το 2006 η παραγωγή πέστροφας σε βιολογικά ιχθυοτροφεία έφθασε τους 480 τόνους έναντι 460 τόνων το Η αγορά είναι δυναμική καθώς αυξάνεται και η ζήτηση του συγκεκριμένου είδους. Η τιμή πώλησης (κατ' ευθείαν από τους παραγωγούς) κυμαίνεται μεταξύ 9,30 και 9,80 Λίρες Αγγλίας ανά κιλό. Βακαλάος. Το 2006 παρήχθησαν περίπου 2000 τόνους βιολογικού βακαλάου. Η ζήτηση αυξάνεται τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και στις ΗΠΑ Η αλυσίδα supermarkets TESCO είναι η πρώτη, η οποία διέθεσε το 2006 βιολογικό βακαλάο στους καταναλωτές. Και κατά το 2006 παρατηρήθηκε άνοδος στις πωλήσεις βιολογικά παρασκευασμένων αλκοολούχων ποτών, συνολικής αξίας 24 εκ Λιρών (αύξηση κατά 14% σε σχέση με το 2005). Ιδιαίτερα ως προς τη μπύρα, οι πωλήσεις βιολογικής μπύρας μέσω υπεραγορών αυξήθηκαν κατά 2,4% σε σχέση με το Οι κυριότερες ονομασίας βιολογικής μπύρας είναι: Fullers, Smith & Turner' s Honeydew και Duchy Originals.Πρoς το παρόν πάντως το μερίδιο βιολογικής μπύρας στη συνολική αγορά παραμένει χαμηλό, ενώ μικρότερου βεληνεκούς εταιρείες όπως η St Peter' s Organic Ale παρουσίασαν κατακόρυφη άνοδο στις πωλήσεις (440% για την St Peter's). Το 2006 οι πωλήσεις οργανικού και μη τσαγιού έφθασαν τους τόνους περίπου (ήτοι 535 εκ Λίρες). Οργανικό τσάϊ σημειώνει σταδιακή αύξηση στις πωλήσεις, ιδιαίτερα στις κατηγορίες πράσινου τσαγιού και τσαγιού από βότανα (ροφήματα από βότανα). Το 2006 οι πωλήσεις βιολογικών χυμών αντιπροσώπευαν το 1,5% της συνολικής αγοράς χυμών, και έφθασαν σε αξία τα 26 εκ Λίρες. ονόματα είναι τα Groνe Fresh και RDA Organic. Τα κυρίαρχα 5

6 Παιδικές τροφές. Το 2006 αυξήθηκαν και οι πωλήσεις βιολογικών παιδικών τροφών σε όλη τη Μ. Βρετανία, κατά 7% και έφθασαν τη συνολική αξία των 78 εκ Λιρών, ενώ οι μη βιολογικές παιδικές τροφές γνώρισαν κάμψη 2% στις πωλήσεις τους. Η αυξανόμενη ζήτηση βιολογικών παιδικών τροφών δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί από την εγχώρια παραγωγή, με αποτέλεσμα οι εισαγωγές βιολογικών παιδικών τροφών να είναι ιδιαίτερα υψηλές, από μεγάλες εταιρείες όπως οι Hipp, Organix, Heinz και η Cow&Gate, των οποίων τα προϊόντα παρασκευάζονται σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Σοκολατοειδή και snacks. Τα σοκολατοειδή είναι ένας τομέας της αγοράς βιολογικών προϊόντων που αυξάνεται με σημαντικούς ρυθμούς. Η σημαντικότερη εταιρεία παραγωγής βιολογικής σοκολάτας είναι η Green & Blacks (η οποία εξαγοράσθηκε to 2005 από τη Cadbury Schweppes για 20 εκ Λίρες Αγγλίας). Μετά την εξαγορά και κατάλληλη διαφημιστική εκστρατεία υπέρ της βιολογικής σοκολάτας, το μερίδιο στις πωλήσεις της Green & Blacks αυξήθηκε κατά 28% σε σχέση με το 2005 (συνολικής αξίας 36 εκ Λιρών). Η παρουσία της Green & Blacks στην αγορά της βιολογικής σοκολάτας είναι κυρίαρχη. Άλλες εταιρείες παραγωγής βιολογικής σοκολάτας είναι η Booja Booja Company και η Chocolate Alchemist, οι οποίες είδαν επίσης τα μερίδιά τους στις πωλήσεις να αυξάνουν και κατά το Οι πωλήσεις, επίσης, των βιολογικά παραγόμενων snacks σημείωσαν αύξηση κατά 48% το Το μερίδιο των βιολογικών παραγόμενων snacks στο σύνολο της Βρετανικής αγοράς ανέρχεται σε 46%. Καλλυντικά και προϊόντα υγείας. Οι πωλήσεις βιολογικών καλλυντικών και σχετικών προιοντων υγείας αυξήθηκαν το 2006 κατά 19% και συνεχίζουν να αποτελούν ένα δυναμικό στοιχείο της αγοράς. Το 2006 καταγράφηκαν περίπου 60 εταιρείες στη Μεγ. Βρετανία, οι οποίες είχαν εξουσιοδότηση για πώληση πιστοποιημένων βιολογικών καλλυντικών (αύξηση κατά 30% σε σχέση με το 2005). Πάντως τα πιστοποιημένα βιολογικά καλλυντικά αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των συνολικών πωλήσεων βιολογικών καλλυντικών και προϊόντων προσωπικής φροντίδας και υγιεινής. 6

7 Το συνεχές ενδιαφέρον για υγιεινή διαβίωση, που παρατηρείται στη Βρετανική κοινωνία αναμένεται να επηρεάσει θετικά τις πωλήσεις βιολογικών καλλυντικών και προϊόντων προσωπικής φροντίδας κατά τα επόμενα έτη. Κλωστοϋφαντουργικά. Το μερίδιο πωλήσεων βιολογικά κατασκευασμένων υφασμάτων και ειδών ένδυσης στο γενικότερο σύνολο πωλήσεων υφασμάτων και ενδυμάτων παραμένει χαμηλό. Το μερίδιο της Βρετανικής αγοράς για οργανικό βαμβάκι ανέρχεται σε 8% της παγκόσμιας αγοράς. Η ζήτηση πάντως βιολογικού μαλλιού και δέρματος αυξάνεται σταδιακά, καθώς επίσης και βιολογικού βάμβακος (τα 2/3 του τελευταίου εισάγονται από τη Τουρκία και τις ΗΠΑ). Η εταιρεία Wal-Mart είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής βιολογικού βάμβακος στη Μεγ. Βρετανία, και η Marks & Spenser έχει ανακοινώσει ότι ως το 2012 πρόκειται να αγοράσει 5% βιολογικό βαμβάκι από τη διεθνή αγορά. Το 2006 ο αριθμός των εταιρειών στο Ην. Βασίλειο που χρησιμοποίησαν οργανικό βαμβάκι αυξήθηκε κατά 73% από 80 (2005) σε 138 το 2006, ενώ χορηγήθηκαν 30 νέες πιστοποιήσεις οργανικών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων το 2006 έναντι 18 το Δ. Εξελίξεις στη Βρετανική αγορά βιολογικών προϊόντων και προοπτικές. Η αγορά οικολογικών-βιολογικών προϊόντων στο Ην. Βασίλειο παρουσιάζει συνεχή άνοδο, καθώς επηρεάζεται θετικά από τη γενικότερη τάση της κοινωνίας για υιοθέτηση υγιεινότερων τρόπων διαβίωσης καθώς επίσης και ένεκα της αυξανόμενης περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Οι αγοραστές των προϊόντων αυτών δεν προέρχονται μόνο από τις υψηλότερες εισοδηματικά τάξεις, καθώς και κατηγορίες πληθυσμού με χαμηλότερα εισοδήματα επιλέγουν όλο και περισσότερο τα προϊόντα αυτά. Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Soil Association οι καταναλωτές βιολογικών προϊόντων κατοικούν κυρίως στις περιοχές του Λονδίνου, της Νοτιοανατολικής και Νοτιο-δυτικής Αγγλίας και στην Ουαλλία. Επίσης, οικοκυριά με παιδιά κάτω των 15 ετών παρουσιάζουν μεγαλύτερη προτίμηση σε βιολογικά προϊόντα από οικοκυριά με παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών ή οικοκυριά χωρίς παιδιά. Αυξητική τάση για αγορά βιολογικών προϊόντων παρατηρείται και στη Σκωτία με προτίμηση τα εγχώρια προϊόντα. Οι Έλληνες παραγωγοί βιολογικών/οικολογικών προϊόντων μπορούν να επωφεληθούν από τις τάσεις της Βρετανικής αγοράς, ιδιαίτερα στα είδη διατροφής (τυριά, γιαούρτια, λαχανικά, φρούτα, ξηροί καρποί, ελαιόλαδο, αρωματικά και φαρμακευτικά βότανα). Επισημαίνονται ως νέες δυναμικές κατηγορίες προϊόντα για την παραγωγή καλλυντικών και κλωστοϋφαντουργικών. 7

8 Περισσότερα στοχεία για τον τομέα των βιολογικών/οικολογικών προϊόντων στο Ην. Βασίλειο οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αντλήσουν από τις εξής ιστοσελίδες: The Soil Association www. soilassociation. org Organic Food Federation Health Food Manufacturer's Association Guilde offine food Retailer's co. uk British Retailers Consortium - BRC Βρετανικό Υπουργείο Γεωργίας και Περιβάλλοντος www. defra. gον. uk Σημείωση: Τα στοιχεία του σημειώματος προέρχονται από έρευνα του μη κερδοσκοπικού Βρετανικού Οργανισμού Soίl Assocίatίon, ο οποίος προωθεί τη διάδοση και χρήση βιολογικών/οικολογικών προί6ντων στη Μ Βρετανία. Η έρευνα δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο Υπόμνηση: αναλογία εκταρίου και στρέμματος: Ι εκτάριο = Ι Ο στρέμματα../. Λεωνίδας Χαρίτος Γραμματέας ΟΕΥ Α" 8