Γράφει: Νικόλαος Σεκούρης, Ορθοπαιδικός - Χειρουργός

Transcript

1 Γράφει: Νικόλαος Σεκούρης, Ορθοπαιδικός - Χειρουργός Η κήλη του δίσκου μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πόνο στην μέση. Συχνά η κήλη μπορεί να πιέζει κάποιες νευρικές ρίζες και να προκαλεί πόνο και στα άκρα. Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν στις επόμενες εβδομάδες. Παυσίπονα και φυσικοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν. Η χειρουργική επέμβαση είναι μια επιλογή όταν τα συμπτώματα επιμένουν. Κατανοώντας την δομή της σπονδυλικής στήλης Η σπονδυλική στήλη είναι ένα από τα πιο ισχυρά μέρη του σώματος μας. Αποτελείται από ξεχωριστά οστέϊνα σώματα (σπόνδυλοι) που ενώνονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους που την κάνουν ευλύγιστη. Περιβάλλεται από ισχυρούς μύες και συνδέσμους που την ενισχύουν και την προστατεύουν. Ο νωτιαίος μυελός είναι μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος και βρίσκεται μέσα στην σπονδυλική στήλη που τον προστατεύει. Οι νευρικές ρίζες ξεκινούν από το νωτιαίο μυελό και μεταφέρουν ερεθίσματα από και προς τον εγκέφαλο. Τι είναι κήλη δίσκου; Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από δύο μέρη: τον πηκτοειδή πυρήνα και τον ινώδη δακτύλιο. Ο πηκτοειδής πυρήνας βρίσκεται εσωτερικά του δίσκου και έχει ζελατινοειδή σύσταση. Ο ινώδης δακτύλιος αποτελεί το εξωτερικό στρώμα του δίσκου το οποίο είναι σκληρότερο. Η κήλη του δίσκου είναι μέρος του πηκτοειδούς πυρήνα που διέρχεται μέσω μιας ρήξης του ινώδους δακτυλίου και προβάλλει προς τα έξω. 1 / 6

2 Η κήλη του δίσκου μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε επίπεδο της σπονδυλικής στήλης αλλά η συνηθέστερη εντόπιση είναι η οσφυϊκή μοίρα. Ποιοί μπορεί να έχουν μια κήλη δίσκου; Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έχει υποφέρει κάποτε από κάποιο επεισόδιο οσφυαλγίας. Σε κάτω από 1 στους 20 ασθενείς αυτό οφείλεται σε κήλη δίσκου. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για έναν απλό μυϊκό σπασμό. Από την άλλη πολλοί άνθρωποι (25-70%) μπορεί να έχουν κήλες δίσκων χωρίς να έχουν συμπτώματα. Πολλοί ασθενείς έρχονται αναστατωμένοι στο ιατρείο γιατί μια μαγνητική τομογραφία (MRI) έδειξε την ύπαρξη κάποιων δισκοκηλών. Η μαγνητική τομογραφία δεν αποτελεί ένδειξη για χειρουργείο εφόσον οι απεικονισμένες κήλες δεν συσχετίζονται με την κλινική εικόνα. Οι ενδείξεις της μαγνητικής τομογραφίας έχουν σημασία μόνο εφόσον συσχετίζονται με τα συμπτώματα. Η συνηθέστερη ηλικία που θα αναπτυχθεί μια κήλη είναι μεταξύ των ετών. Οι άνδρες υποφέρουν σε διπλάσια συχνότητα από τις γυναίκες. 2 / 6

3 Τι προκαλεί την κήλη του δίσκου; Αν και δεν είναι γνωστή η αιτία της δισκοκήλης φαίνεται ότι υπάρχει μια γενετική προδιάθεση. Έτσι, σε κάποιους ανθρώπους η εξωτερική στοιβάδα του μεσοσπονδύλιου δίσκου (ινώδης δακτύλιος) είναι πιο αδύνατη και τείνει να ραγεί όταν εξασκούνται δυνάμεις, όπως κατά την άρση βαρέων αντικειμένων ή μια άγαρμπη κίνηση της σπονδυλικής στήλης. Ποιά είναι τα συμπτώματα της δισκοκήλης; Οσφυαλγία Ο πόνος συνήθως είναι σοβαρός και εντοπίζεται στην μέση. Ανακουφίζει η κλινήρης θέση και συνήθως χειροτερεύει κατά την προσπάθεια μετακίνησης, βηξίματος ή φταρνίσματος. Ισχιαλγία Όταν πιέζεται κάποια νευρική ρίζα ο πόνος μπορεί να αντανακλά στο ένα ή και στα δύο κάτω άκρα και συνήθως εντοπίζεται στη γλουτιαία χώρα, στην πρόσθια επιφάνεια του μηρού, στην πρόσθια επιφάνεια της κνήμης, στην γαστροκνημία, στην πρόσθια επιφάνεια του άκρου ποδιού και στο μεγάλο ή στα μικρά δάκτυλα του ποδιού (ανάλογα με το ποιά νευρική ρίζα πιέζεται). Μπορούν επίσης να γίνουν αντιληπτά κάποια μουδιάσματα, βελονιάσματα ή καψίματα στα πόδια. Επίσης η μυϊκή ισχύς μπορεί να επηρεαστεί. Ιππουριδική συνδρομή Αυτή είναι μια σπάνια αλλά πολύ σοβαρή επιπλοκή της δισκοκήλης. Σε αυτή την περίπτωση συμβαίνει, εκτός από την οξεία οσφυαλγία, ακράτεια ούρων και κοπράνων, υπαισθησία στην περιοχή το περινέου και αδυναμία των κάτω άκρων. Αυτή η συνδρομή απαιτεί επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση πριν η δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης και του εντέρου γίνει μόνιμη. Αν διαπιστώσετε κάποια από αυτά τα συμπτώματα επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας. Ποια είναι η εξέλιξη μιας δισκοκήλης; 3 / 6

4 Στις περισότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες. Έρευνες, με διαδοχικές μαγνητικές, έχουν δείξει ότι η δισκοκήλη τείνει να συρρικνωθεί με την πάροδο του χρόνου. Μόνο σε 1 στους 10 ασθενείς μπορεί να επιμένει η συμπτωματολογία. Όταν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά από 6 εβδομάδες τότε μπαίνει και η ένδειξη για χειρουργική επέμβαση. Χρειάζεται να κάνω κάποιες εξετάσεις; Ο γιατρό σας μπορεί να διαγνώσει την δισκοπάθεια από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, εφόσον υποχωρήσουν τα συμπτώματα σε λίγες εβδομάδες, δεν χρειάζονται παρακλινικές εξετάσεις. Αντιθέτως όταν τα συμπτώματα επιμένουν τότε ο ακτινολογικός έλεγχος και η μαγνητική τομογραφία προσφέρουν πληροφορίες για την προεγχειρητική εκτίμηση του ασθενούς. Η αξονική τομογραφία δεν προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες όσον αφορά τη δισκοκήλη γιατί είναι μια εξέταση πού δείχνει καλύτερα τα οστικά στοιχεία και όχι τα μαλακά μόρια που θέλουμε να δούμε. Παρόλ' αυτά η ελληνική νομοθεσία αναγκάζει να γίνεται η αξονική πριν την μαγνητική τομογραφία επιβαρύνοντας τον ασθενή με ακτινοβολία ίση με περίπου 400 ακτινογραφίες και επιβαρύνοντας το δημόσιο με μια εξέταση που δεν ενδείκνεται για τον συγκεκριμένο λόγο. Πως αντιμετωπίζεται η κήλη δίσκου; Ασκήσεις και διατήρηση των καθημερινών δραστηριοτήτων. Συνεχίστε τις καθημερινές σας δραστηριότητες όσο αυτό είναι δυνατό. Βέβαια στην αρχή μπορεί να είναι δύσκολο λόγω του έντονου πόνου. Παρόλ' αυτά μπορείτε να κινητοποιείστε σταδιακά όσο ο πόνος το επιτρέπει. Παλαιότερα συστήνονταν απόλυτος κλινοστατισμό ς μέχρι να υποχωρήσει ο πόνος, η μέθοδος όμως αυτή έχει εγκαταλειφθεί. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο δίσκος τρέφεται από την κίνηση και αυτό βοηθάει στην ανάρρωση. Ως κανόνα πρέπει απλώς να αποφύγετε τις κινήσεις που καταλαβαίνετε ότι ενοχλούν. Ασκήσεις ελεύθερου σώματος και ασκήσεις ενδυνάμωσης ραχιαίων και κοιλιακών μυών βοηθούν στην αποφυγή υποτροπής της δισκοκήλης. 4 / 6

5 Φαρμακευτική αγωγή Τα παυσίπονα μπορεί να βοηθήσουν αλλά με την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσετε να προστατεύετε την μέση σας και δεν θα επιστρέψετε σε βαριές εργασίες πριν αναρρώσετε. Διαφορετικά μόλις περάσει η δράση του παυσίπονου θα επιστρέψει ο πόνος δριμύτερος. Τα παυσίπονα που θα σας χορηγήσει ο γιατρός σας μπορεί να είναι μόνο μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή συνδυασμοί αυτών με οποιοειδή και μυοχαλαρωτικά. Φυσικοθεραπεία Παρότι στις περισσότερες περιπτώσεις η δισκοκήλη θα υποχωρήσει από μόνη της, η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην γρηγορότερη ανάρρωση. Ένα σωστό πρόγραμμα αποκατάστασης προσαρμοσμένο στιν ανάγκες του κάθε ασθενή, βοηθάει όχι μόνο στην αντιμετώπιση του πόνου αλλά και τον εκπαιδεύει πως να εκτελεί με σωστό τρόπο τις καθημερινές δραστηριότητες ώστε να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής των συμπτωμάτων. Επισκληρίδιος έγχυση Όταν επιμένει ο πόνος υπάρχει η επιλογή της επισκληρίδιας έγχυσης τοπικού αναισθητικού και κορτιζόνης. Αυτή είναι αποτελεσματική μόνο στους μισούς ασθενείς, γίνεται μόνο για λόγους αναλγησίας αλλά δεν θεραπεύει την αιτία του πόνου και για αυτό η δράση της είναι παροδική. Χειρουργική επέμβαση Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι ένδειξη για τους ασθενείς που επιμένει η συμπτωματολογία περισσότερο από 6 εβδομάδες. Ανάλογα με το πρόβλημα υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές. Στην περίπτωση μιας απλής δισκοκήλης αρκεί μια μικροδισκεκτομή που πραγματοποιείται με μικροσκόπιο ή μεγενθυντικούς φακούς (λούπες). Σε αυτή την περίπτωση από την επόμενη μέρα της επέμβασης μπορείτε να φύγετε από το νοσοκομείο και να επιστρέψετε στις δραστηριότητες σας. Όταν οι κήλες αφορούν περισσότερα από δύο επίπεδα ίσως χρειαστεί και σταθεροποίηση με σπονδυλοδεσία. Αυτό 5 / 6

6 σημαίνει ότι θα χρειαστεί να μπούν υλικά (βίδες και μεταλλικές ράβδοι) και η ανάρρωση θα είναι πιο παρατεταμένη. Ο σκοπός του χειρουργείου είναι να αφαιρεθεί το μέρος του δίσκου που πιέζει την νευρική ρίζα και να αφαιρεθεί ελάχιστη ποσότητα οστού ώστε να δίνει χώρο στα νεύρα. Η απλή μικροδισκεκτομή δεν προκαλεί αστάθεια της σπονδυλικής στήλης. Αυτή η επέμβαση είναι από τις πιο θεαματικές της ορθοπαιδικής με την έννοια ότι ο ασθενής ανακουφίζεται άμεσα. Όμως υπάρχει 10% πιθανότητα υποτροπής της κήλης στο ίδιο επίπεδο. Επίσης επειδή υπάρχει γενετική προδιάθεση δεν αποκλείεται να αναπτυχθούν κήλες και σε άλλα επίπεδα της σπονδυλικής στήλης. Μπορώ στο μέλλον να αποφύγω άλλες υποτροπές δισκοκήλης; Υπάρχει, όπως ήδη είπαμε, μια γενετική προδιάθεση για την ανάπτυξη δισκοκήλης και τίποτα δεν εξασφαλίζει ότι δεν θα έχετε μια υποτροπή ή μια κήλη σε άλλο επίπεδο. Όμως η διατήρηση των καθημερινών σας δραστηριοτήτων και η τακτική γυμναστική χωρίς βάρη (pilates, yoga, aerobic, κολύμβηση, κ.ά) συμβάλλει στο να μειωθεί η πιθανότητα υποτροπής της δισκοκήλης. Επίσης οι ασκήσεις και γενικά η εκπαίδευση για την αντιμετώπιση των καθημερινών δραστηριοτήτων που μπορείτε να μάθετε σε ένα πρόγραμα φυσικοθεραπείας βοηθούν σημαντικά. Γενική αρχή είναι να «ακούτε το σώμα σας» και να αποφεύγετε να υποβάλετε τη μέση σας σε καταπονήσεις αλλά ταυτόχρονα να διατηρείτε τις δραστηριότητες σας. Νικόλαος Σεκούρης Ορθοπαιδικός - Χειρουργός Joomla SEO powered by JoomSEF 6 / 6