Ρόλος της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit) σε θέματα Επιχειρησιακού Σχεδιασμού (Business Plan)

Transcript

1 Ρόλος της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit) σε θέματα Επιχειρησιακού Σχεδιασμού (Business Plan) Εισαγωγή: Ο σύγχρονος ρόλος της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit) ξεπερνώντας τα τυπικά ελεγκτικά πλαίσια, έχει αναχθεί σε ένα απαραίτητο και σύγχρονο εργαλείο Διοίκησης. Η Σύγχρονη Εταιρική Διακυβέρνηση αποδέχεται το εν λόγω εργαλείο σαν «ακρογωνιαίο λίθο» στον οποίο στηρίζει μέσω της αποτελεσματικής διαχείρισης κινδύνων και όχι μόνοτην επιχειρησιακή συνέχεια των οργανισμών και των επιχειρηματικών οντοτήτων. Στο παρόν πόνημα επιχειρείται μια προσέγγιση αναφορικά με το ρόλο του Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit) σε συνάρτηση με τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό (Business Plan) επιχειρήσεων και οργανισμών. Ορισμοί: Επιχειρησιακός σχεδιασμός (Business planning): είναι μια διαδικασία ενός οργανισμού για να καθορίσει την στρατηγική του, ή την κατεύθυνση και την λήψη αποφάσεων, σχετικά με την κατανομή των πόρων, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου και των ανθρώπων, για να συνεχίσει αυτή τη στρατηγική στην πραγματοποίηση του οράματος του (Vision). Προκειμένου να καθορίσει πού πηγαίνει, ο οργανισμός πρέπει να γνωρίζει ακριβώς πού βρίσκεται. Τότε προσδιορίζει που θέλει να πάει και πώς θα φτάσει εκεί. Το πόνημα που προκύπτει από αυτή την διαδικασία ονομάζεται «επιχειρηματικό σχέδιο». Εσωτερικός έλεγχος (Internal Audit): ο Εσωτερικός Έλεγχος αποτελεί μία ανεξάρτητη, αντικειμενική και συμβουλευτική δραστηριότητα η οποία χαρακτηρίζεται από την φιλοσοφία του να προσθέτει αξία στις λειτουργίες της επιχείρησης. Ο εσωτερικός έλεγχος βοηθάει τους οργανισμούς στην επίτευξη των στόχων τους μέσα από μία συστηματική προσέγγιση αξιολόγησης και βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των δραστηριοτήτων της επιχείρησης και ειδικότερα αυτών της διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, του συστήματος εσωτερικού ελέγχου(control system) και της εταιρικής διακυβέρνησης. 1

2 Κύριοι σκοποί του εσωτερικού ελέγχου: Αντικειμενικός σκοπός του εσωτερικού ελέγχου (Internal Audit) εκτός των άλλων είναι να παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προς τη διοίκηση αναφορικά με: Επίτευξη στόχων Αξιολόγηση του επιχειρηματικού κινδύνου Μέτρηση απόδοσης της Διοίκησης (management) Την επιβεβαίωση του κατά πόσο οι επί μέρους λειτουργίες και τα στελέχη έχουν σαφή αντίληψη της αποστολής τους. Την αξιοπιστία της παραγόμενης πληροφορίας Την τήρηση των πολιτικών και των διαδικασιών αλλά και της επάρκειάς τους. Την αξιολόγηση των μεθόδων εκτίμησης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Την αξιολόγηση των πληροφοριακών συστημάτων και των μεθόδων πληροφόρησης. Τον εντοπισμό αδυναμιών και πιθανότητας βελτίωσης σε όλα τα επίπεδα. Επιχειρησιακός Σχεδιασμός και Internal Audit Ένας επιτυχημένος επιχειρησιακός σχεδιασμός οφείλει να έχει: 1. Ορισμό του αντικειμένου της επιχειρηματικής δραστηριότητας με σαφή εικόνα της τρέχουσας κατάστασης και σαφείς και το δυνατόν μετρήσιμουςαντικειμενικούς στόχους. 2. Την σύνδεση του αντικειμένου με το επιχειρησιακό όραμα. 3. Καθορισμό μελετημένης εταιρικής στρατηγικής η οποία θα θέτει τα κατάλληλα ερωτήματα προς τις κατάλληλες θέσεις του περιβάλλοντος της επιχείρησης και θα απαιτεί τις αντίστοιχες απαντήσεις. 4. Την θέσπιση στόχων όλων των επιπέδων και τον καθορισμό των κινδύνων που πιθανά θα εμποδίσουν την επίτευξη του «έργου» ή την ασφαλή πορεία της επιχείρησης. 5. Τον ορισμό των «δρόμων» επικοινωνίας με τους εμπλεκομένους. 6. Την διασύνδεση επιχειρησιακού σχεδιασμού με τον επί μέρους προγραμματισμό και τον προϋπολογισμό σαν εργαλεία μέτρησης- του βηματισμού και της «απόδοσης» της επιχειρησιακής λειτουργίας. 2

3 Επίπεδο οργάνωσης και επιχειρησιακός σχεδιασμός: Η επιτυχία ενός επιχειρησιακού σχεδιασμού αλλά και της ίδιας της επιχείρησης εξαρτάται από το επίπεδο οργάνωσής της. Κύρια σημεία «δύναμης» μιας επιχείρησης στον εν λόγω τομέα είναι: Ένα σύγχρονο και επιτυχημένο οργανόγραμμα Μια λειτουργική κατανομή των ευθυνών και των αρμοδιοτήτων. Αντίστοιχη εκχώρηση εξουσίας Αποτελεσματικό σύστημα παρακολούθησης επίτευξη στόχων. Επάρκεια και λειτουργικότητα σε θέματα επιτροπών. Αξιόπιστο σύστημα άμεσης- πληροφόρησης. Αξιόπιστη μονάδα εσωτερικού ελέγχου. Αναφορικά με το τελευταίο αξίζει να σημειώσουμε ότι η ύπαρξη αξιόπιστου οργάνου Internal Audit καθορίζει ένα κανάλι πληροφορίας αναφορικά με τη γνώση της Διοίκησης, των ισχυρών κατ έμμεσο τρόπο αλλά και των ασθενών σημείων του οργανισμού ή της επιχείρησης, μέσα από αναφορές (reporting) που συνήθως «εκδίδονται» από την μονάδα εσωτερικού ελέγχου με σημεία αδυναμίας, προτάσεις βελτίωσης και άλλες επισημάνσεις. Κατ αυτή την έννοια υπάρχει μια ανατροφοδότηση Διοικητικής λειτουργίας και Εσωτερικού Ελέγχου σχετικά με αδυναμίες ή δυνατότητες και εν τέλει της ίδιας της προόδου ως προς την επίτευξη των στόχων. Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός ως project. Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός είναι ένα project από μόνος του. Μόνο που δεν είναι ένα τυχαίο project. Είναι το θεμελιοδέστερο του είδους του. Η επιτυχία του συναρτάται από το επίπεδο «ωρίμανσης» του οργανισμού ή της επιχείρησης να εκφράζει τις κύριες προθέσεις της, υπό την ενεργή συμμετοχή των στελεχών και με δεδομένη την ικανότητα της επιχείρησης να δημιουργεί υπεραξία από τις εμπειρίες της και τις εμπειρίες των στελεχών της. Ο ρόλος της ηγεσίας σε ένα τέτοιο σχέδιο είναι καθοριστικός καθώς η ηγεσία θα ορίσει το «βηματισμό», την σύνδεση με το όραμα του οργανισμού και την εφικτότητα του επιχειρησιακού σχεδίου και των στόχων του. 3

4 Τα κυριότερα στοιχεία του Επιχειρησιακού σχεδιασμού, συνήθως, είναι: 1. Εισαγωγική περίληψη 2. Σκοποί και όραμα της επιχείρησης 3. Υφιστάμενη κατάσταση της επιχείρησης 4. Συνοπτική περιγραφή της επιχείρησης ή του οργανισμού 5. Κλάδος δραστηριότητας, «αγορά», ανταγωνισμός, προϊόντα. 6. Στοιχεία παραγωγής εμπορίας, μάρκετινγκ και πωλήσεων 7. Οικονομικά στοιχεία- προϋπολογισμοί, χρηματοροές, απολογισμοί ισολογισμοί, στοιχεία χρηματοδότησης. 8. Δυνατότητες Αδυναμίες Ευκαιρίες Απειλές (SWOT). 9. Μακροχρόνιοι και βραχυχρόνιοι στόχοι και στρατηγική επίτευξής τους. 10. What if ανάλυση. 11. Σενάρια 12. Ανάλυση κινδύνων (risk analysis) 13. Χρονοδιαγράμματα. Ρόλοι της μονάδας Εσωτερικού ελέγχου: Η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου σε ένα τέτοιο επίπεδο απαιτεί πιο πολύ από ποτέ ένα σαφές και συγκεκριμένο πλαίσιο λειτουργίας. Το πλαίσιο λειτουργίας είναι σκόπιμο να είναι θεσμοθετημένο και εγκεκριμένο από την ανώτατη διοίκηση του οργανισμού ή της επιχείρησης σε ένα πόνημα όπως ο Κανονισμός Εσωτερικού Ελέγχου ή άλλο αντίστοιχο. Ο Επιχειρησιακός Σχεδιασμός είναι υψίστου επιπέδου έργο το οποίο εμπλέκει κατά κανόνα το υψηλότερο επίπεδο management ενός οργανισμού. Ως εκ τούτου κάθε προσέγγιση αξιολόγησης μπορεί να γίνει μόνο από όργανο εσωτερικού ελέγχου «πλήρως αποδεκτό» από όλη τη διοικητική πυραμίδα. Η πρώτη προσέγγιση της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου αφορά την επαλήθευση των όσων προαναφέρονται (1-6) και την αξιολόγηση επάρκειάς τους. Μια αναλυτικότερη προσέγγιση- προβληματισμός ακολουθεί σε μορφή ερωτηματολογίου του οποίου οι απαντήσεις καθορίζουν τον εντοπισμό αδυναμιών ή ισχυρών σημείων: 4

5 Σε ποιους έχει ανατεθεί ο «Επιχειρησιακός σχεδιασμός» και ο προγραμματισμός των δραστηριοτήτων της επιχείρησης ή του Ομίλου; Η εν λόγω Ομάδα έχει την σύνθεση που αρμόζει; Υπάρχουν στελέχη ή άλλοι που θα έπρεπε να συμμετέχουν; Πως έχει γνωστοποιηθεί στα στελέχη αυτά η συμμετοχή τους; Πως ορίζονται οι συναντήσεις και τα καθήκοντα των συμμετεχόντων; Έχει γίνει ένας κανονισμός που να ορίζει τα παραπάνω; Πόσο επικαιροποιημένος είναι εάν υπάρχει;- Έχει αξιολογηθεί ο κανονισμόςαπό τα στελέχη,τουλάχιστο, που συμμετέχουν; Έχει ο κανονισμός την Έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου; Μήπως οι διαδικασίες του επιχειρησιακού σχεδιασμού και του προγραμματισμού είναι συγκεντρωτικές; Πόσος «χρόνος» αφιερώνεται στην παραπάνω διαδικασία προγραμματικά αλλά και πραγματικά-; Τίθενται γενικοί και ειδικοί στόχοι; Πως συνδέονται οι γενικοί και οι ειδικοί στόχοι; Με ποιο επίπεδο επικοινωνίας καθορίζονται και ποιοι συμμετέχουν στον καθορισμό τους; Τα επιχειρησιακά προγράμματα χρησιμοποιούνται; Π.χ για την αξιολόγηση των εμπλεκομένων στελεχών και ανάλογα της εμπλοκής- Πως κρίνεται το κλίμα ώστε η παραπάνω λειτουργία σχεδιασμός, προγραμματισμός- να διευκολύνεται; Πως συνδέεται η «κατασκευή» των σχεδίων προγραμμάτων με την όλη λειτουργία της επιχείρησης; Πόση «τυπικότητα» και πόση «ουσία» κρύβει αυτή η διαδικασία; Πόσο ευέλικτο κρίνεται σαν έργο; Πχ πόσο συχνά έχει αναθεωρηθεί στο παρελθόν; Κλπ 5

6 Πόσο συχνά «παραβιάζεται» ο σχεδιασμός ή το πρόγραμμα που εγκρίνεται; Ποιος εγκρίνει τις «παρεκκλίσεις» και ποιες αιτιολογήσεις συνήθως δίνονται; Στον σχεδιασμό πόσο λαμβάνονται υπ όψιν οι πόροι και οι υποδομές που θα χρησιμοποιηθούν; Για παράδειγμα οι «ανθρώπινοι» πόροι που θα υλοποιήσουν τα σχέδια πόσο σωστά έχουν επιλεγεί, εκπαιδευτεί και αξιολογηθεί; Επίσης οι υποδομές κτιριακές, πληροφορικής ή τεχνολογίας κατά πόσο έχουν αξιολογηθεί, επιλεγεί, ελεγχθεί από τους κατάλληλους κάθε φορά ανθρώπους; Τα συστήματα πληροφόρησης ως «κανάλια» επαλήθευσης τήρησης των προγραμμάτων πόσο είναι λειτουργικά και αποτελεσματικά; Ποια στοιχεία λαμβάνονται υπ όψιν για να «στηθεί» το παιγνίδι; Ποια επιμέρους προγράμματα γίνονται δηλαδή σε ποιο βαθμό υπάρχει ικανοποιητική ανάλυση του γενικού επιχειρησιακού προγράμματος; Πως τα παραπάνω δένουν με γενικούς και ειδικούς στόχους που προαναφέρθηκαν; Πόσο λαμβάνονται υπ όψιν τα ασθενή και τα ισχυρά σημεία της επιχείρησης, πόσο αξιοποιούνται τα ισχυρά και τι γίνεται με τα ασθενή; Πόσο επαρκές κρίνεται το marketing plan της επιχείρησης Έχουν αναλυθεί οι τομείς κινδύνου στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού σχεδίου. Έχει καταρτιστεί D R P (σχέδιο ανάταξης από καταστροφή- Disaster and recovery plan) Υπάρχουν τα απαραίτητα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης του σχεδίου. Μέσα από τα τριάντα ερωτήματα που προαναφέρθηκαν, τα οποία φυσικά ανάγονται σε ένα πολύ μεγαλύτερο πλήθος, η προσέγγιση του εσωτερικού ελέγχου προσπαθεί να μετρήσει τον κίνδυνο μερικής ή και ολικής ίσως «αποτυχίας» ενός επιχειρησιακού σχεδιασμού. Η συνήθης προσέγγιση των μονάδων εσωτερικού ελέγχου πολλές φορές «περιορίζεται» στη μέτρηση απόδοσης και διαχείρισης κινδύνων κατά λειτουργίες των επιχειρήσεων (Μάρκετινγκ, πωλήσεις, οικονομική 6

7 διεύθυνση, ΙΤ κλπ) σαν να αγνοεί, η εν λόγω προσέγγιση, ότι όλες οι λειτουργίες εξυπηρετούν τελικά- το γενικό σχέδιο μιας επιχείρησης ή οργανισμού, την επίτευξη του οράματος και τελικά την ίδια την βιωσιμότητά και τη επιχειρησιακή συνέχεια. Οι αναφορές του Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit reports) Έχοντας υπόψη τα όσα έχουν αναφερθεί, εκτιμάται ότι η μονάδα εσωτερικού ελέγχου στις αναφορές της ειδικά όσες αφορούν τα ανώτατα κλιμάκια διοίκησης- είναι σκόπιμο να προσεγγίζει και να αναλύει με σαφήνεια τους κινδύνους που αφορούν το να είναι ένα επιχειρησιακό σχέδιο «κακοφτιαγμένο», μέσα από διαδικασίες δημιουργίας του που δεν εξασφαλίζουν την ποιότητά του, ή «μη επίτευξης» του τόσο αναφορικά με τα επί μέρους θέματα που αφορούν το επιχειρησιακό σχέδιο, όσο και αυτό καθ αυτό το επιχειρησιακό σχέδιο ως έργο. Η συγκεκριμένη σαφήνεια στις αναφορές αφορά το επίπεδο «κατανόησης» και επιχειρησιακής τεχνογνωσίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου ή της Επιτροπής Ελέγχου, όργανα κατά τα οποία κατά κανόνα αναφέρεται η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου. Το επιχειρησιακό σχέδιο σαν project : ρόλος της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου. Βασικό μέλημα μιας Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου είναι να συμβουλεύει τη Διοίκηση αναφορικά με την ύπαρξη, επάρκεια και την εφαρμογή του συστήματος λειτουργίας & των εσωτερικών διασφαλίσεων (control system) μιας επιχείρησης. Η στόχευση αφορά τόσο στη χρήση των πόρων (efficiency) στην αποτελεσματικότητα (effectiveness) αλλά και τη ποιότητα (Quality ). Ένα επιχειρησιακό σχέδιο ως προς τη «κατασκευή» του ελέγχεται στο κατά πόσο παρέχει συγκεκριμένο αποτέλεσμα εφαρμόσιμο, πλήρες, κατανοητό κλπ Επιχειρησιακό Σχέδιο αλλά και ως προς τους κατάλληλους πόρους και τη χρήση τους σε αυτό. Επίσης πρέπει να καλύπτει κάποια standards Quality- που να είναι γενικά αλλά και ειδικά, σχετιζόμενα άμεσα με τον οργανισμό που εξυπηρετεί. Αντίστοιχα θα ελεγχθούν τόσο πληρότητα και η χρήση συγκεκριμένης μεθοδολογίας αλλά και «τεχνικών» όπου απαιτείται. Ένα άλλο επίσης «ελεγκτικό μέλημα» αφορά την συμμετοχή των στελεχών στο καταρτισμό του επιχειρησιακού σχεδίου αλλά και της διασύνδεσής του με γενικότερη στοχοθεσία, παρακολούθηση της πορείας επίτευξης των στόχων αλλά και τον προϋπολογισμό που αφορά την «αριθμοποιημένη» έκφραση της πορείας μια επιχείρησης σε συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. 7

8 Συστήματα αναφορών (reporting) σχετικά με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό Ρόλοι και καθήκοντα της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου. Βασικό μέλημα ενός συστήματος αναφοράς είναι να παρέχει στα κατάλληλα επίπεδα διοίκησης έγκυρη, έγκαιρη και αξιόπιστη πληροφόρηση. Ο καθορισμός των «ληπτών» είναι επίσης ένα ζητούμενο το οποίο πρέπει να «απαντηθεί» επαρκώς. Οι αναφορές οι σχετιζόμενες με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό αλλά και όλο το σύστημα MIS (Management Information System) οφείλουν πέραν των ανωτέρω να είναι κατανοητές στους αναγνώστες και να είναι το δυνατόν απλούστερες. Η δομή των αναφορών που σχετίζονται με το Business Plan πρέπει να είναι στο πνεύμα του γενικότερου συστήματος αναφορών του οργανισμού ή της επιχείρησης, να διασυνδέονται με τα συστήματα πληροφοριών των προϋπολογισμών και την εν γένει παρακολούθησης επίτευξης στόχων, ώστε να εξασφαλίζονται οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις. Ρόλοι του Εσωτερικού Ελέγχου σε θέματα Reporting του ίδιου του επιχειρησιακού σχεδιασμού: Ένας από τους βασικούς ρόλους του Εσωτερικού Ελέγχου ως λειτουργία είναι η αξιολόγηση της επάρκειας και της εφαρμογής των συστημάτων πληροφόρησης. Με δεδομένο ότι ο Επιχειρησιακός σχεδιασμός είναι κορυφαία διοικητική λειτουργία ο ρόλος ως προς την εν λόγω αξιολόγηση γίνεται πρωταρχικός. Τα σημεία τα οποία πρέπει να δοθεί έμφαση αφορούν το κατά πόσο τελικά ο Επιχειρησιακό σχεδιασμός επιτελεί το ρόλο του με τις δυνατόν μικρότερες επικοινωνιακές τριβές. Η αξιοπιστία των αναφορών, η έγκαιρη και έγκυρη διανομή, η δυνατότητα κατανόησης από τους λήπτες είναι μερικά από τα κρίσιμα σημεία. Εάν επιχειρείτο η «κατασκευή» ενός σχετικού ερωτηματολογίου αυτό θα κινείτο στα εξής πλαίσια: Υπάρχει ένας υψηλός όγκος πληροφορίας προς τα «κατάλληλα» στελέχη, ομάδες στελεχών & κυρίως το Δ.Σ. αναφορικά με τον Επιχειρησιακό σχεδιασμό; Έχουν οι πληροφορίες αυτές ουσιαστική αξιοπιστία; Αισθάνονται τα Διευθυντικά στελέχη ότι τους παρέχονται επαρκή στοιχεία; Τα προκαθορισμένα κανάλια πληροφόρησης είναι στην πράξη ανοικτά όπως έχουν σχεδιαστεί; Έχει καθοριστεί με σαφήνεια το ζήτημα της ασφάλειας των πληροφοριών αναφορικά με τους στόχους των σχεδίων και την επίτευξή τους; Είναι η μορφή των αντίστοιχων reports που λαμβάνουν τα στελέχη τέτοια ώστε να είναι λειτουργική & να μην περιλαμβάνει περιττά στοιχεία; 8

9 Οι καθιερωμένες εκθέσεις (reports) με τα οποία επικοινωνεί η εταιρία είναι σε προκαθορισμένους τύπους; Οι εκθέσεις αυτές περνούν φάσεις επαναξιολόγησης περιοδικά & από ποιόν; Ο αριθμός των αντιγράφων των εν λόγω εκθέσεων είναι επαρκής; Ο αριθμός των αντιγράφων των εν λόγω εκθέσεων είναι ασφαλής & ορθά αρχειοθετημένος κατά θέση που παραλαμβάνει; Υπάρχει ηλεκτρονικός τρόπος διανομής εκθέσεων που αφορούν τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό; Εάν ναι λαμβάνονται μέτρα έγκαιρης & ασφαλούς παραλαβής των εν λόγω reports; Σε κάθε μορφής έκθεσης υπάρχουν γραπτές οδηγίες προετοιμασίας; Σε κρίσιμες εκθέσεις μεγάλου μεγέθους εκδίδονται ταυτόχρονα περιλήψεις με τα σημαντικότερα σημεία; Ποια είναι η άποψη των αποδεκτών σχετικά με την ποιότητα (από κάθε άποψη) των εκθέσεων; Χρησιμοποιούνται οι εκάστοτε εκθέσεις από τους παραλήπτες τους; Εσωτερικός Έλεγχος, Επιτροπές Ελέγχου, Εταιρική Διακυβέρνηση- Επιχειρησιακός Σχεδιασμός. Με δεδομένο ότι μια σύγχρονη Επιτροπή Ελέγχου επιβλέπει κατευθύνει και ελέγχει κάθε μορφής ελεγκτικό έργο καθώς και την εύρυθμη λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου και της διαχείρισης κινδύνων, καλείται να παίξει νευραλγικό ρόλο στην ορθή εκπόνηση έμμεσα- και την εφαρμογήαμεσότερα ενός επιχειρησιακού σχεδιασμού. Η ορθή Εταιρική διακυβέρνηση συσχετίζεται αμεσότατα με την εύρυθμη λειτουργία της επιτροπής ελέγχου ως λειτουργία που εφάπτεται του Διοικητικού Συμβουλίου των επιχειρήσεων και των οργανισμών και αποτελεί άξονα και πυλώνα στήριξης προς τις διοικήσεις ώστε να εκπονούν και να υλοποιούν ορθά, εφικτά και εφαρμόσιμα επιχειρησιακά σχέδια. Συμπεράσματα: Ο Επιχειρησιακός σχεδιασμός είναι η κορυφαία διοικητική λειτουργία ως προς την εκπόνηση και την παρακολούθηση υλοποίησης του. Κάθε άλλη λειτουργία διοίκησης εξαρτάται από την ορθή εκπόνηση και παρακολούθηση υλοποίησης των βασικών συνιστωσών ενός σωστά δομημένου επιχειρησιακού σχεδίου, διασυνδεδεμένου με το όραμα της επιχείρησης ή του οργανισμού, τους προγραμματισμούς, τη στοχοθεσία και τους προϋπολογισμούς. Κάθε σωστή λειτουργία εσωτερικού ελέγχου (internal Audit) που αναζητά να προσδώσει αξία μέσω εντοπισμού αδυναμιών, και τελικά προτάσεων βελτίωσης, καλείται να υπηρετήσει και να επικουρεί την Διοίκηση σε αυτό το επίπεδο προσπαθειών, για να μην «καταλήξει» να γίνει απλά μια επιδερμική επαλήθευση «τήρησης διαδικασιών» και «μοντέλων διοίκησης». 9

10 Ο Ρόλος του εσωτερικού ελέγχου στην βοήθεια που θα δοθεί προς τη Διοίκηση ώστε να αποφεύγονται λάθη στον επιχειρησιακό σχεδιασμό αλλά και στην υλοποίηση των σχεδίων και της πορείας προς το «στόχο» μοιάζει ιδιαίτερη και σημαντική. Βιβλιογραφία: 1)Χρηματοοικονομικά θέματα Διοίκησης Specisoft 2)Επιχειρησιακός προγραμματισμός -Alexander Hamilton Institute 3)Επιτροπές Ελέγχου Διεθνής και Ελληνική Εμπειρία Γιάννης Φίλος 4)Ο Σύγχρονος Εσωτερικός Έλεγχος Παντελής Παπαστάθης. 5)Ο επιχειρησιακός προγραμματισμός Ρόλοι Διοίκησης και Εσωτερικού Ελέγχου Χρήστος Νομικός (σημειώσεις για επαγγελματικό σεμινάριο) 6) Στρατηγικός Προγραμματισμός- Wikipedia 7) Ο Σύγχρονος ρόλος του Εσωτερικού Ελεγκτή στην Κυπριακή Επιχείρηση-διαδικτυακό Άρθρο Φρόσω Καπιρή 8)Συστήματα Εσωτερικού Ελέγχου Επιχειρήσεων- Γιάννης Φίλος 9 )Επιτυχημένο project management Mark Brown 10