ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ - ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ

Transcript

1 ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ - ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Γιώργος Λυμπερόπουλος Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 1

2 Εφοδιαστική Αλυσίδα (ΕΑ) Όλες οι δραστηριότητες που σχετίζονται με το κύκλωμα προμήθειας, μεταποίησης, αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής υλικών από το στάδιο της παραγωγής πρώτων υλών έως το στάδιο της παράδοσης τελικών προϊόντων στους πελάτες. Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 2

3 Συστατικά Εφοδιαστικής Αλυσίδας Συστήματα παραγωγής Αποθηκευτικοί χώροι Συστήματα μεταφοράς Συστήματα επικοινωνίας Προϊόντα Άνθρωποι Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 3

4 Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας (ΔΕΑ) Λήψη αποφάσεων για τον σχεδιασμό, έλεγχο και λειτουργία όλων των δραστηριοτήτων της ΕΑ με σκοπό τα τελικά προϊόντα να παράγονται και να διανέμονται στην ποσότητα, στον τόπο και στον χρόνο που ζητούνται, παρέχοντας την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πελατών με το ελάχιστο συνολικό κόστος. Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 4

5 Δυσκολίες στην διαδικασία Πολυπλοκότητα λήψης αποφάσεων Αλληλοσυγκρουόμενοι στόχοι Μεταβλητότητα Τυχαιότητα Νέα προβλήματα (π.χ. μικροί κύκλοι ζωής προϊόντων) Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 5

6 Τρόποι ΔΕΑ Εμπειρία - διαίσθηση Απομίμηση Buzzword (MRP, JIT, TQM, BPR, TBC, SCM) Σύμβουλοι επιχειρήσεων Διοικητική επιστήμη / Επιχειρησιακή έρευνα: πραγματικότητα => ποσοτικό (μαθηματικό) πρότυπο => επίλυση προτύπου => σύστημα υποστήριξης αποφάσεων => εφαρμογή Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 6

7 Αποσύνθεση της διαδικασίας Ορίζοντας λήψης αποφάσεων Αποφάσεις Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός δυναμικότητας (Capacity planning) Συνολικός προγραμματισμός (Aggregate planning) Έλεγχος ροής υλικών / Συντονισμός (Flow control / Coordination) Βραχυπρόθεσμος Προγραμματισμός παραγωγής (Production scheduling) Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 7

8 Προγραμματισμός δυναμικότητας (Capacity planning) Να αποφασισθεί ο χρόνος και τόπος κατασκευής και το μέγεθος νέων εγκαταστάσεων Αλληλοσυγκρουόμενοι στόχοι Κλίμακα ή εύρος; (Scale or scope?) Κατασκευή ή αγορά; (Make or buy?) Μερίδιο αγοράς ή απασχόληση εξοπλισμού Εργαλεία: ανάλυση αποφάσεων, ανάλυση νεκρού σημείου, χρηματοοικονομική ανάλυση, ανάλυση παραγόντων, μαθηματικός προγραμματισμός, κτλ. Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 8

9 Συνολικός προγραμματισμός (Aggregate planning) Να αποφασισθεί το μέγεθος του εργατικού δυναμικού, η ποσότητα και το μίγμα των προϊόντων που πρέπει να παραχθούν για T περιόδους με στόχο να μειωθούν τα κόστη: Ομαλοποίησης της παραγωγής (π.χ. προσλήψεις και απολύσεις) διατήρησης αποθεμάτων και ελλειμμάτων κανονικών ωρών απασχόλησης, υπερωριών και υπεργολαβιών Περιορισμοί: Διατήρηση εργατικού δυναμικού Διατήρηση ροής προϊόντων Εξίσωση επιπέδων παραγωγής και επιπέδων εργατικού δυναμικού Μέθοδος επίλυσης: Γραμμικός και δυναμικός προγραμματισμός Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 9

10 Μονάδες προϊόντων Έλλειμμα Συνολική παραγωγή Συνολική ζήτηση Απόθεμα Μήνας Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 10

11 Προγραμματισμός παραγωγής (Production scheduling) Να αποφασισθεί ο χρόνος έναρξης εργασιών σε συγκεκριμένους σταθμούς εργασίας με στόχο να βελτιωθεί κάποιο κριτήριο απόδοσης. Παραδείγματα κριτηρίων απόδοσης: Ελαχιστοποίηση της μέσης ή μέγιστης τιμής του χρόνου ολοκλήρωσης, του χρόνου διέλευσης ή του χρόνου καθυστέρησης των εργασιών Παραδείγματα περιορισμών: Δυναμικότητα Προτεραιότητες Μέθοδος επίλυσης: Μικτός-ακέραιος προγραμματισμός Προβλήματα: Στατικά ή δυναμικά. Καθοριστικά ή στοχαστικά Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 11

12 Έλεγχος ροής υλικών / Συντονισμός (Flow control / Coordination) Να αποφασισθεί πότε να εισαχθούν προϊόντα σε κάθε στάδιο παραγωγής / μεταφοράς για να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πελατών με το ελάχιστο συνολικό κόστος παραγγελιών και αποθεμάτων. Πολλαπλά στάδια παραγωγής / μεταφοράς => Θέμα συντονισμού Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 12

13 Πρώτες ύλες Fab 1 Τυπική δομή ΕΑ Ass. 1 Fab 6 Fab 2 Fab 4 Παραγωγή Ass. 3 Ass. 2 Fab 3 Fab 5 Διανομή Τελικά προϊόντα Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 13

14 Θέματα συντονισμού Παραγωγή κατά Παραγγελία έναντι Παραγωγής για Αποθεματοποίηση (Make-to-order vs. make-to-stock) ROP vs. JIT vs. MRP Ώθηση έναντι Έλξης (Push vs. Pull) Συνεχής έναντι Περιοδικής Επιθεώρησης (Continuous vs. Periodic Review) Τοπική έναντι Ολικής Πληροφορίας (Local vs. Global Information) (Αποκεντρωμένος έναντι Κεντρικού Ελέγχου) Decentralized vs. Centralized Control Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 14

15 Πληροφορίες για την ζήτηση Επιβεβαιωμένες παραγγελίες Αβέβαιες παραγγελίας (π.χ. κρατήσεις) Στατιστικές προβλέψεις (π.χ. κατανομή της ζήτησης του αριθμού προϊόντων κάθε τύπου για κάθε εβδομάδα Εβδομάδα Ζήτηση Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 15

16 Make-to-order vs. make-to stock Παραγωγή κατόπιν παραγγελίας (make-toorder) Παραγωγή εν αναμονή της ζήτησης (maketo-stock) Συνδυασμός των δύο τρόπων παραγωγής Στα ανάντη: make-to-stock Στα κατάντη: make-to-order Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 16

17 Raw Parts Work In Process Finished Goods Orders on Hold Production cycle time CT L D Fab Release Delay L R Parts Demand Backordered Demand Demands lead time L D L D L R L P CT L R L P CT Order Release Due date Completion Order Release Due date Completion Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 17

18 ROP vs. JIT vs. MRP Έλεγχος αποθεμάτων π.χ. Reorder Point Reorder Quantity (ROP) Μέθοδοι παραγωγής τύπου Just-In-Time (JIT) π.χ. KANBAN, CONWIP Μέθοδος Material Requirements Planning (MRP) Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 18

19 4 εβδομάδες 3 εβδομάδες 5 εβδομάδες Fab 1 Ass. 1 Fab 6 Fab 2 Fab 3 Fab 4 Fab 5 Ass. 2 Ass. 3 ROP JIT Στατιστικές προβλέψεις Ανεπιβεβαίωτες παραγγελίες MRP Επιβεβαιωμένες παραγγελίες Make-to-stock Make-to-order Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 19

20 Push vs. Pull Έναρξη παραγωγής ως αντίδραση στην παρούσα ζήτηση (pull) ή στην μελλοντική ζήτηση (push) Έναρξη παραγωγής ως αντίδραση στην ζήτηση (pull) ή ανεξάρτητα από την ζήτηση (push), δηλαδή pull = closed loop control, push = open loop control Push = Έλεγχος παροχής, μέτρηση WIP, pull = περιορισμός WIP, μέτρηση παροχής Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 20

21 Continuous vs. Periodic Review Periodic Review Η κατάσταση του συστήματος παρακολουθείται σε περιοδικά διαστήματα (μικρότερο κόστος λειτουργίας, μεγαλύτερη σταθερότητα) Continuous Review Η κατάσταση του συστήματος παρακολουθείται συνεχώς (μικρότερο κόστος αποθεμάτων, γρηγορότερη αντίδραση) Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 21

22 Local vs. Global Information Local information Κάθε στάδιο βλέπει το δικό του επίπεδο αποθεμάτων και την ζήτηση από το επόμενο στάδιο στα κατάντη της ΕΑ Global information Κάθε στάδιο βλέπει τα επίπεδα αποθεμάτων και την ζήτηση όλων των σταδίων στα κατάντη της ΕΑ Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 22

23 Centralized vs. Decentralized Control Decentralized Control Οι αποφάσεις παίρνονται ανεξάρτητα από κάθε στάδιο => τοπική βελτιστοποίηση Centralized Control Οι αποφάσεις παίρνονται κεντρικά για όλα τα στάδια => συνολική βελτιστοποίηση Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 23

24 Πολιτική Installation stock (τοπική πληροφορία) Fab 1 Fab 2 Προϊόντα Ζήτηση Πολιτική Echelon stock (ολική πληροφορία) Fab 1 Fab 2 Προϊόντα Ζήτηση Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 24

25 Κόστη Μοναδιαίο κόστος αγοράς/παραγωγής Κόστος παραγγελίας/προετοιμασίας Κόστος διατήρησης αποθέματος Κόστος έλλειψης προϊόντων Σταθερά κόστη λειτουργίας Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 25

26 Διαφορετικές μορφοποιήσεις προβλημάτων βελτιστοποίησης Ελαχιστοποίηση κόστους αποθεμάτων και ελλειμμάτων χωρίς περιορισμούς Σταθερό κόστος ανά περίσταση έλλειψης Μεταβλητό κόστος ανά μονάδα έλλειψης Μεταβλητό κόστος ανά μονάδα έλλειψης ανά μονάδα χρόνου Ελαχιστοποίηση κόστους αποθεμάτων με περιορισμό στο επίπεδο εξυπηρέτησης Ελάχιστη πιθανότητα να μην υπάρχει έλλειψη ανά κύκλο ανεφοδιασμού (Cycle service rate) Ελάχιστο ποσοστό της ζήτησης που ικανοποιείται χωρίς καθυστέρηση (Fill rate) Ελάχιστο ποσοστό χρόνου όπου το απόθεμα είναι θετικό (Ready rate) Γ. Λυμπερόπουλος, ΠΘ 26