ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ 28/3/2017

Transcript

1 ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ 28/3/2017

2 Εγγράμματα γεγονότα Στο πλαίσιο της οικογένειας Ανάγνωση βιβλίων Ψώνια (λίστες, συσκευασίες τροφίμων) Μαγειρική Ταμπέλες στο δρόμο, επιγραφές Περιοδικά, βιβλία, εφημερίδες, λογαριασμοί, μηνύματα Επισκέψεις σε μουσεία Χρήση νέων τεχνολογιών Η/Υ, tablet Εκπομπές στην τηλεόραση Ασκήσεις συστηματικής εκμάθηση γραμμάτων Χρήση χαρτών, συγγραφή ευχετήριων καρτών Συζητήσεις Στο πλαίσιο του σχολείου Αναγνώσεις βιβλίων και επεξεργασία Καθημερινή ρουτίνα (ταμπέλες με ονόματα, καιρός, ημερολόγιο) Γωνιές συμβολικού παιχνιδιού Γραφή ονόματος σε εργασίες/ζωγραφιές Δανειστική βιβλιοθήκη Δημιουργία προσκλήσεων, σύνταξη γραμμάτων, επεξεργασία εντύπων Χρήση Η/Υ (mail, ασκήσεις γραφής ανάγνωσης) Επισκέψεις σε μουσεία Επιτραπέζια παιχνίδια, χάρτες Αντιγραφή ονόματος Συμπλήρωση φύλλων εργασίας. Συστηματική εκμάθηση γραμμάτων Εκμάθηση ποιημάτων, τραγουδιών, προσευχής Όταν γράφουν όπως μπορούν σε εργασίες

3 Διαπιστώνουμε ότι Η ανάπτυξη της σχέσης των παιδιών με την ανάγνωση και τη γραφή ξεκινά ταυτόχρονα με τη ζωή τους. Τα παιδιά όταν έρχονται στο σχολείο έχουν ήδη εμπειρίες και γνώσεις σε σχέση με την ανάγνωση και τη γραφή.

4 Ανάγνωση Βιβλίων Τι μαθαίνουν τα παιδιά στα παρακάτω παραδείγματα;

5 Μητέρα και μικρό παιδί διαβάζουν ένα παιδικό βιβλίο. Μητέρα: Κοίτα (κλητικό προσοχής) Παιδί: (Αγγίζει την εικόνα) Μητέρα: Τι είναι αυτό; (ερώτηση) Παιδί: (Φωνοποοιεί) Μητέρα: Ναι, αυτά είναι κουνέλια. (ανατροφοδότηση και κατονομασία) (Barton 2009, 191

6 Μητέρα:...Να εδώ ο Έγιορ Παιδί: Δεν ξέρω. Μητέρα: Τι νομίζεις ότι του συμβαίνει; Παιδί: Κρυώνει. Μητέρα: Κρυώνει. Γιατί κρυώνει.; Παιδί: Δεν ξέρω. Μητέρα: Νομίζω πως φταίει το χιόνι που τον σκεπάζει εσύ τι λες; (μικρή παύση)...μια μέρα... (αρχίζει να διαβάζει)

7 Μητέρα:...(κοίτα τι φυτέψαμε. Κι είχαμε πάρα πολλά, φτάνουν και για μας και για τους φίλους μας). Τι κάνεις Παιδί: Τα τρώω. Μητέρα: Τα καταβροχθίζεις όλα; Παιδί: Μμ Μητέρα: Μπορείς να μου πεις μερικά από αυτά τα λαχανικά τι είναι; Μπορείς να μου δείξεις που είναι οι ντομάτες (το παιδί δείχνει τις ντομάτες) Και που είναι το μαρούλι...

8 Ερώτημα: Οι παραπάνω εμπειρίες είναι κοινές για όλα τα παιδιά;

9 Διαπιστώνουμε ότι Οι εμπειρίες και οι γνώσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με το εθνοπολιτισμικό υπόβαθρο και την κοινωνική καταγωγή της οικογένειας.

10 Αποσπάσματα από τη μελέτη της Heath στη Νότια Καρολίνα σε κοινότητες λευκών και μαύρων εργατών αντίστοιχα. «Στο Roadville οι γονείς μιλούν συχνά στα μωρά τους τροποποιώντας την ομιλία τους με τρόπο που πιστευούν ότι είναι κατάλληλος για να μιλούν γονείς σε παιδιά. Τα παιδιά αντιμετωπίζονται ως συνομιλητές, αναμένονται να απαντούν σε ερωτήσεις, να διαβάζουν βιβλία σε συνεργασία με τους άλλους και να μαθαίνουν να βρίσκουν αντικείμενα στον κόσμο των βιβλίων.» (1983, 146)

11 «Όταν τα παιδιά αρχίζουν να μιλούν, επαναλαμβάνουν, παραλλάσσουν τη γλώσσα που αναφέρεται σε αυτά και τελικά χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να βρουν τρόπο να βρουν τη ροή του σχετικού με αυτά λόγου. Όταν μεγαλώσουν αρκετά, ώστε να γίνουν δεκτά στην τρέχουσα συζήτηση, τα παιδιά αναμένονται να απαντούν σε ερωτήσεις συγκρίνοντας αντικείμενα, γεγονότα και πρόσωπα του κόσμους τους για να ανταποκριθούν δημιουργικά σε ερωτηματικές προσκλήσεις και να αναφέρουν τα συναισθήματα, τις επιθυμίες και τις εμπειρίες τους». (1983, 147)

12 Επομένως υπενθυμίζουμε ότι Τα εγγράμματα γεγονότα συνδέονται και με διαφορετικές εγγράμματες πρακτικές. Τα εγγράμματα γεγονότα παράγονται σε ορισμένες ιστορικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες.

13 Ερωτήματα Οι πρακτικές του σχολείου είναι ομοιογενείς; Ποιες είναι οι κυρίαρχες πρακτικές;

14 Υπενθυμίζουμε ότι Οι κυρίαρχες θεωρήσεις, δεν είναι αυτονόητες ούτε καθολικές, αλλά αντανακλούν συγκεκριμένες αντιλήψεις. Οι διαφορετικές θεωρήσεις συνεπάγονται και διαφορετικές ενέργειες, διαφορετικές δηλαδή διδακτικές προσεγγίσεις.

15 Αν δεχθούμε ότι... η έννοια του γραμματισμού είναι συνδεδεμένη με τη συμμετοχή σε εγγράμματες πρακτικές, αλλά και με την έννοια του δικαιώματος.

16 Τότε... το να είναι κανείς εγγράμματος σημαίνει να είναι ενεργός, να αισθάνεται άνετα και να έχει αυτοπεποίθηση μέσα στις εγγράμματες πρακτικές στις οποίες συμμετέχει (Barton, 2009).