υντονύςτρια καθηγότρια: Οικονόμου Ιωϊννα

Transcript

1 υντονύςτρια καθηγότρια: Οικονόμου Ιωϊννα

2

3 ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΑ ΕΡΩΣΗΜΑΣΑ Η γεωργύα χθεσ και ςόμερα Η βιομηχανικό επανϊςταςη και πώσ επϋδραςε ςτη γεωργύα. Η εμφϊνιςη των Σρακτϋρ. Η αλματώδησ εξϋλιξό τουσ μετϊ τον Β Παγκόςμιο πόλεμο καλύπτει τισ αυξημϋνεσ ανϊγκεσ τησ γεωργικόσ παραγωγόσ. Η εκμηχανιςμϋνη γεωργύα και ςύγρονεσ καλλιεργητικϋσ μηχανϋσ. Η ελληνικό γεωργύα και η εκμηχϊνιςό τησ καλλιϋργειασ. Η ςυγκομιδό και ςύγχρονεσ μηχανϋσ ςυγκομιδόσ. Ιςτορικϋσ ςτιγμϋσ ςτην εξϋλιξη τησ γεωργύασ.

4 Η ΓΕΩΡΓΊΑ ΧΘΕ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑ Για να αντιληφθούμε καλύτερα τη ςημαςύασ τησ χρηςιμοποιόςεωσ των γεωργικών μηχανών, αρκεύ να ανατρϋξουμε πύςω ςτα παλιϊ χρόνια. Σότε ο γεωργόσ ϋςπερνe με το χϋρι, θϋριζε το ςιτϊρι με το δρεπϊνι και ο αλωνιςμόσ γινόταν με τισ δοκϊνεσ, τουσ κυλύνδρουσ, ό με το τρϋξιμο των αλόγων ςτην επιφϊνεια του ςκληρού αλωνιού. Σην εποχό εκεύνη κϊθε αγροτικό εργαςύα χρειαζόταν μυώκό δύναμη, αλλϊ και χρόνο. Η αντικατϊςταςη τησ ζωικόσ δυνϊμεωσ ςτη γεωργύα από τα γεωργικϊ μηχανόματα κατϊ τα τελευταύα 80 χρόνια, ςυντϋλεςε ςτην αλλαγό τησ γεωργύασ. Καθημερινϊ χρηςιμοποιούνται καινούριεσ μηχανϋσ και εφαρμόζονται νϋεσ μϋθοδοι παραγωγόσ. Καλλιεργούνται δηλαδό διαφορετικϊ φυτϊ με υψηλότερη απόδοςη, επενδύεται μεγαλύτερο κεφϊλαιο ςε μηχανόματα και χρηςιμοποιούνται τα εργατικϊ χϋρια αποδοτικότερα περιορύζοντασ το κόςτοσ εργαςύασ. Ακόμη το εύδοσ των γεωργικών εργαςιών διαφϋρει, όπωσ διαφϋρει και ο χρόνοσ που απαιτεύται για να εκτελεςθούν. Αντύθετα με ότι ςυνϋβαινε ςτο παρελθόν, ο γεωργόσ ςόμερα, χρηςιμοποιεύ πολύ λύγο τη μυώκό του δύναμη για να καλλιεργόςει τη γη και επομϋνωσ η εξϊρτηςη του απ αυτό εύναι μικρό. Τπϊρχουν όμωσ χώρεσ, ιδιαύτερα του καλούμενου τρύτου κόςμου, όπου η ανθρώπινη εργαςύα και η ζωικό δύναμη εξακολουθούν να αποτελούν τισ κύριεσ πυγϋσ ιςχύοσ ςτισ γεωργικϋσ εργαςύεσ. Πϊντωσ και ςτισ πιο ανεπτυγμϋνεσ η ανθρώπινη εργαςύα δεν ϋχει παντελώσ υποκαταςταθεύ. Τπϊρχουν εργαςύεσ, κυρύωσ ςυγκομιδόσ ευπαθών καρπών, όπου το ανθρώπινο χϋρι δεν ϋχει προσ το παρόν υποκαταςταθεύ.

5

6 Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΑΗ Ο 19οσ αιώνασ εύναι ςυνδεδεμϋνοσ με ϋνα ςύνολο ριζοςπαςτικών αλλαγών που επϋδραςαν και μετϋβαλαν την ιςτορικό πορεύα τησ ανθρωπότητασ. Η περύοδοσ αυτό και οι ςυνακόλουθεσ εξελύξεισ ςυνδϋονται ϊρρηκτα με την αποκαλούμενη βιομηχανικό επανϊςταςη, το ςτϊδιο δηλαδό εκεύνο τησ τεχνολογικόσ εξϋλιξησ κατϊ το οπούο ο ϊνθρωποσ με την καταςκευό τησ μηχανόσ κατόρθωςε να θϋςει ςτην υπηρεςύα ουςιαςτικϊ του τομϋα τησ παραγωγικόσ διαδικαςύασ τερϊςτιεσ δυνϊμεισ. Η βιομηχανικό επανϊςταςη, που δεν όταν βϋβαια απλϊ ϋνα τεχνολογικό ςυμβϊν αλλϊ αποτελεύ προϋκταςη και ςυνϋπεια των κοινωνικοοικονομικών ςχϋςεων τησ εποχόσ, επηρϋαςε ϊμεςα και τον γεωργικό τομϋα ςε όλεσ του τισ εκφρϊςεισ. Σισ πρώτεσ δεκαετύεσ του αιώνα, η αγροτικό οικονομύα αρχύζει να δϋχεται την επύδραςη τησ βιομηχανικόσ επανϊςταςησ και η εκμηχϊνιςη των μϋςων αγροτικόσ παραγωγόσ διαδύδεται ςε όλη ςχεδόν την Ευρώπη μϋχρι το τϋλοσ του αιώνα. Σο ςύνολο των γεωργικών εργαςιών και τομϋων δϋχεται την επύδραςη τησ τεχνολογικόσ εξϋλιξησ και την ειςαγωγό τησ μηχανόσ ςτην παραγωγικό διαδικαςύα. Βελτιώνονται τα υπϊρχοντα γεωργικϊ εργαλεύα, ειςϊγονται νϋα, μεγιςτοποιούνται οι αποδόςεισ με τη χρόςη μηχανοκύνητων μϋςων. Οι ςυνϋπειεσ εύναι ϊμεςεσ: αύξηςη τησ παραγωγόσ, ορθολογικό και αποδοτικό εκμετϊλλευςη τησ γησ, επϋκταςη των καλλιεργειών, βελτύωςη των ςυνθηκών εργαςύασ κλπ.

7 Πρόγονοσ του τρακτερ όταν μια ατμομηχανό που χρηςιμοποιόθηκε για όργωμα το 1860 ςτην Αμερικό. Απαςχολούταν 5 ϊτομα τουλϊχιςτον για την λειτουργύα τησ (οδηγόσ, θερμαςτόσ, μηχανικόσ, 2 ϊτομα για τα ϊροτρα). Σο πρώτο βενζινοκύνητο τρακτϋρ καταςκευϊςτηκε το 1901 και ζύγιζε 10 τόνουσ. Σο 1932 καταςκευϊςτηκαν για πρώτη φορϊ τρακτϋρ με τροχούσ από ελαςτικό. Η ιςτορύα των τρακτερ εύναι παρϊλληλη με αυτό τησ ανϊπτυξησ των μηχανών. Ουςιαςτικϊ η εξειδύκευςη του μηχανιςμού πραγματοποιόθηκε μετϊ το 1880 και ολοκληρώθηκε με το τϋλοσ του Α Παγκοςμύου πολϋμου το Σα πρώτα τρακτϋρ αλλϊ και τα ϊλλα αγροτικϊ μηχανόματα (γκρειντερ) τα ϋςερναν ζώα. Με τον καιρό όμωσ μετατρϊπηκαν ςε μηχανοκύνητα. Η μηχανό εςωτερικόσ καύςησ υιοθετόθηκε πολύ νωρύσ ςτην Αμερικό πρώτα και μετϊ ςτην Αγγλύα αντικαθιςτώντασ την ατμοκύνηςη.

8 Σρακτϋρ ονομϊζεται ο γεωργικόσ ελκυςτόρασ. Έχει όμωσ επικρατόςει ςε διεθνό κλύμακα, να λϋγονται τρακτϋρ τα γεωργικϊ μηχανόματα, που προςφϋρουν τερϊςτιεσ υπηρεςύεσ ςτην καλλιϋργεια τησ γησ. Κυρύωσ χρηςιμοποιεύται για την ϋλξη διαφόρων γεωργικών μηχανημϊτων όπωσ ϊροτρα, φρϋζεσ, καλλιεργητϋσ, κ.α..

9 Σα τρακτερ ωσ μηχανόματα εδραιώθηκαν ςτην παγκόςμια αγορϊ κατα το χρονικό διϊςτημα πριν από τον Β παγκόςμιο πόλεμο. Οι τροποποιόςιεσ εύχαν να κϊνουν κυρύωσ με την εμφϊνιςη και την ιπποδύναμη. Φωρύζονται ςε δύο κατηγορύεσ τα τροχοφόρα και τα αλυςςοφόρα (για τη μετακύνηςη ςτα ανώμαλα εδϊφη). Ση δεκαετύα του 30 για να καλλιεργόςει κϊποιοσ 1300 ςτρϋμματα χρειαζόταν 12 εργϊτεσ όλο το χρόνο, 12 ϊλογα και 6 βόδια. όμερα ϋνασ εργϊτησ εύναι αρκετόσ. Σην επανϊςταςη την ϋφερε το τρακτϋρ. Η ονομαςύα του προϋρχεται από το λατινικό truhere (=τραβϊω). Σο 1892 ςτην Αώόβα των Η.Π.Α καταςκευϊςτηκε το πρώτο τρακτϋρ που λειτουργούςε με γκαζολύνη. Ση δεκαετύα του 1910 κϋρδιςε ϋδαφοσ αφού μειώθηκε ο όγκοσ τουσ. την Ελλϊδα πρωτοεμφανύςτηκαν τρακτϋρ το Οι περιςςότερεσ καλλιεργητικϋσ μηχανϋσ, μαζύ και τα τρακτϋρ, ειςϊγονται από το εξωτερικό και ιδιαύτερα από Γερμανύα, Γαλλύα, Σςεχύα.

10 Η παραγωγό του ιςτορικού Fordson Model F ξεκύνηςε το 1917 και διόρκηςε ϋωσ και το Διϋθετε τετρακύλινδρο κινητόρα, ο οπούοσ απϋδιδε 20 ϊλογα, καθώσ επύςησ ϋφερε και κιβώτιο τριών ταχυτότων. Οι δυςκολύεσ που αντιμετώπιςε ο καταςκευαςτόσ του Φϋνρι Υόρντ, ο οπούοσ εύχε και αγροτικό καταγωγό, τον οδόγηςε ςτο να ιδρύςει ξεχωριςτό εταιρύα για την παραγωγό του πρώτου του τρακτϋρ. Πύςτευε ότι ϋπρεπε να εφαρμοςτούν οι νϋεσ μηχανοκύνητεσ τεχνολογύεσ ςτην γεωργικό παραγωγό και μϊλιςτα όδη από το 1907 εύχε ςτη διϊθεςό του τα πρώτα πειραματικϊ ςχϋδια, όμωσ το διοικητικό ςυμβούλιο τησ εταιρύασ επϋμενε να μην επενδύςουν ςε ϋναν τομϋα που όταν ακόμα ςτα ςπϊργανα. Παρϊ τισ αντιδρϊςεισ, ο Φϋνρι Υόρντ ςυνϋχιςε και δημιούργηςε μύα ανεξϊρτητη εταιρύα, την Henry Ford & son Corporation, ςτην οπούα ο ύδιοσ εύχε τον απόλυτο ϋλεγχο. Με τον ξϋςπαςμα του Πρώτου Παγκοςμύου Πολϋμου το 1914, οι ανϊγκεσ για τρόφιμα ϋδωςαν ϋνα ακόμα κύνητρο για εφαρμογό καινοτομιών ςτον τομϋα τησ παραγωγόσ. Αποτϋλεςμα όταν το Fordson Model F, του οπούου η παραγωγό ξεκύνηςε διςτακτικϊ το 1917 και το 1918 ξεκύνηςε πλόρωσ η μαζικό του παραγωγό. Σο Fordson, όταν αρκετϊ πιο μικρό ςε ςχϋςη με τα τρακτϋρ τησ εποχόσ, ϊρα πολύ χρηςτικό και ευϋλικτο. Μϋχρι τότε ςτισ βιομηχανύεσ του κλϊδου επικρατούςε η λογικό του «ότι εύναι μεγαλύτερο εύναι και καλύτερο», όμωσ ο Φϋνρι Υόρντ τουσ διϋψευςε, εκτινϊςςοντασ τισ πωλόςεισ τησ εταιρύασ του ςτα ύψη, διαθϋτοντασ ςτην αγορϊ ϋνα μικρότερο, φτηνότερο μοντϋλο όπου και ο μϋςοσ αγρότησ μπορούςε να αποκτόςει.

11 Σο εργοςτϊςιο URSUS ιδρύθηκε ςτην Πολωνύα το 1893 με ϋδρα την πόλη τησ Βαρςοβύασ από τρεισ μηχανικούσ και τϋςςερισ επιχειρηματύεσ. την αρχό καταςκεύαζε κινητόρεσ και αργότερα φορτηγϊ και μεταλλικϋσ καταςκευϋσ για τον Σςϊρο τησ Ρωςύασ. Κατϊ την διϊρκεια του Β Παγκόςμιου πόλεμου μεταφϋρθηκε ςτην Γερμανύα και καταςκεύαζε τρατιωτικϊ οχόματα. Μετϊ το τϋλοσ του πολϋμου το εργοςτϊςιο ανακαταςκευϊςτηκε ςτην Βαρςοβύα και καταςκεύαςε το πρώτο τρακϋρ τησ το C-45 αντύγραφο του προπολεμικού LANZ BULLDOG. Κατϊ την διϊρκεια τησ δεκαετύασ του 50 η URSUS ϊρχιςε την καταςκευό τρακτερ χρηςιμοποιώντασ τα ςχϋδια τησ τςϋχικησ Zetor. Σα URSUS όταν φθηνϊ και αξιόπιςτα τρακτϋρ με φθηνϊ ανταλλακτικϊ. Ιδύωσ τα τελευταύα χρόνια το URSUS 1614 αποτελούςε μια καλό λύςη για ϋνα δυνατό και αξιόπιςτο τρακτϋρ. Η εταιρύα Waterloo Gasoline Engine Company, από την πολιτεύα Αώόβα των ΗΠΑ, όταν η πρώτη που καταςκεύαςε και πατεντϊριςε τουσ βενζινοκύνητουσ γεωργικούσ ελκυςτόρεσ. Μετϊ την εξαγορϊ τησ, μετονομϊςτηκε ςτην πλϋον διϊςημη John Deere Tractor Company, όμωσ ςυνϋχιζε να καταςκευϊζει τρακτϋρ υπό την επωνυμύα Waterloo Boy, μϋχρι και το 1923, όταν παρόχθη και το πρώτο John Deere Model D.

12 Μετϊ τον Δεύτερο Παγκόςμιο Πόλεμο πολλού καταςκευαςτϋσ τρακτϋρ τησ εποχόσ ϊρχιςαν να καταςκευϊζουν μεγϊλα και ιςχυρϊ τρακτϋρ, που θα μπορούςαν να καλύψουν τισ αυξημϋνεσ ανϊγκεσ τησ γεωργικόσ παραγωγόσ. Η αλματώδησ τεχνολογικό του εξϋλιξη ιδιαύτερα τισ τελευταύεσ δυο δεκαετύεσ δύνει απεριόριςτεσ δυνατότητεσ ϊςκηςησ του γεωργικού επαγγϋλματοσ.

13 Η εκμηχανιςμϋνη γεωργύα ςυμμετϋχει και ςυνειςφϋρει ςόμερα ςε όλα τα ςτϊδια τησ καλλιϋργειασ, από την ϊροςη ωσ τη ςυγκομιδό και τη μεταπούηςη των γεωργικών προώόντων. Η ειςαγωγό τησ και η ςυνεχόσ επϋκταςό τησ ανϋτρεψε τα εργαςιακϊ και οικονομικϊ δεδομϋνα, ςυνϋβαλε και ςυμβϊλλει ςτη βελτύωςη τησ απόδοςησ, ςτην αύξηςη τησ παραγωγόσ, τησ παραγωγικότητασ και του γεωργικού ειςοδόματοσ, ςτην εξϊλειψη του υποςιτιςμού από πολλϋσ περιοχϋσ του πλανότη μασ και εν γϋνει ςτην ϊνοδο του βιοτικού επιπϋδου του ςυνόλου ςχεδόν του πληθυςμού τησ γησ.

14 Η εκμηχϊνιςη τησ ελληνικόσ γεωργύασ εύχε ςαν αποτϋλεςμα να αναπτύξει η χώρα μασ τη γεωργικό οικονομύα τησ, να καλύψει ανϊγκεσ τησ ςε βαςικϊ γεωργικϊ προώόντα (ςιτϊρι, ρύζι, βαμβϊκι κλπ.), αλλϊ ςυγχρόνωσ να γύνει και εξαγωγικό, όπωσ ςτο βαμβϊκι, τα πορτοκϊλια, τα λεμόνια, τα ροδϊκινα, τα ςταφύλια και ϊλλα. Βελτιώθηκαν επύςησ οι ςυνθόκεσ διαβύωςησ ςτο γεωργικό ςπύτι. Ολόκληρη η οικογϋνεια ϋχει πια περιςςότερο χρόνο για ψυχαγωγύα, μπορεύ να ϋχει περιςςότερεσ ανϋςεισ και καλύτερη εκπαύδευςη τη δικό μασ αγροτικό κοινωνύα η διϊδοςη και η αποδοχό μιασ καινούργιασ τεχνολογύασ υπόρξε και εύναι ακόμα βραδεύα. Η αποδοχό και εφαρμογό τησ, εκ μϋρουσ των παραγωγών, προώποθϋτει μύα κατϊλληλη εκπαύδευςη και ϋνα ελϊχιςτο επύπεδο τεχνικόσ κατϊρτιςησ. Η αλλαγό νοοτροπύασ και ςυμπεριφορϊσ των αγροτών επιτυγχϊνεται ςταδιακϊ με την επαγγελματικό εκπαύδευςη, η οπούα τουσ κϊνει πιο υπεύθυνουσ και επιδεκτικούσ ςτην αποδοχό των νϋων ιδεών. Πρϋπει να καλλιεργηθεύ ςτουσ αγρότεσ η ιδϋα τησ προόδου, η ϋννοια τησ τεχνικόσ, η ιδϋα τησ αλληλεγγύησ, η αυτοπεπούθηςη, η ςυμμετοχό, η ςυνεργαςύα για να ςυνεχύςει να υπϊρχει γεωργικό ανϊπτυξη ςτην Ελλϊδα. Ίςωσ τότε να μπορϋςουμε να πούμε ότι η γεωργύα μασ ςτηρύζεται ςε γερϋσ βϊςεισ και μπορούν να υπϊρξουν ςημαντικϋσ προοπτικϋσ για το μϋλλον.

15 υγκομιδό γεωργικών προώόντων. Σα παλαιότερα χρόνια η ςυγκομιδό πολλών καρπών ςτη χώρα μασ γινόταν με τα χϋρια. Ήταν μια αρκετϊ επύπονη εργαςύα η όποια χρειαζόταν αρκετϊ εργατικϊ χϋρια και πολύ χρόνο. Κύριο πλεονϋκτημα όταν η καλύτερη ποιότητα του προώόντοσ καθώσ και η μηδαμινό απώλεια του.

16

17

18 OΙ ΟΚΤΩ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ «ΣΤΙΓΜΕΣ»: 1. Εκκόκκιςη βϊµβακοσ (1793): Η πρώτη ςύγχρονη εκκοκκιςτικό µηχανό δηµιουργόθηκε από τον Αµερικανό εφευρϋτη Eli Whitney το Αναςτρεφόµενη ϊροςη - υνιοφόρο αλϋτρι (18οσ αιώνασ): Σο υνιοφόρο αλϋτρι αναδεικνύεται ιδιαύτερα ςηµαντικό, καθώσ δεν οργώνει µόνο το ϋδαφοσ, αλλϊ το αναςτρϋφει. 3.Θεριζοαλωνιςτικό µηχανό (1834): Aγροτικό όχηµα που εκτελεύ ταυτόχρονα τον θεριςµό και το αλώνιςµα και εύναι εφεύρεςη του Αµερικανού Hiram Moore το Βελτύωςη φυτών-υβριδιςµόσ (1854): Εδραιώνεται από τον Gregor Mendel και τα πειρϊµατϊ του για τον υβριδιςµό από το αν επιςτόµη όµωσ µορφοποιεύται ςτισ αρχϋσ του 20ου αιώνα. 5. Παςτερύωςη (1863): Εύναι η διαδικαςύα κατϊ την οπούα γύνεται χρόςη όπιασ θερµότητασ για την καταςτροφό ό ελϊττωςη των µικροβύων. Βρύςκει εφαρµογό κυρύωσ ςε βιοµηχανύεσ τροφύµων, ποτών και γϊλακτοσ. Επινοόθηκε από τον Γϊλλο γιατρό Λουύ Παςτϋρ, από τον οπούο πόρε και το όνοµϊ τησ. 6. Φηµικό λύπανςη µε ϊζωτο (1918): O Fritz Haber κερδύζει Βραβεύο Νόµπελ για τη διαδικαςύα ςύνθεςησ αµµωνύασ, που χρηςιµοποιεύται για να δηµιουργόςει µια νϋα κατηγορύα λιπαςµϊτων. 7. Σεχνητό ψύξη (δεκαετύα 1950): Tο 1755, ο κωτςϋζοσ καθηγητόσ William Cullen ςχεδύαςε το πρώτο µηχϊνηµα ψύξησ. Χυγεύα-βαγόνια ειςόχθηςαν ςτισ ΗΠΑ ςτη δεκαετύα του 1840 για τη βραχυπρόθεςµη µεταφορϊ γαλακτοκοµικών προώόντων. Σον 20ο αιώνα οι βιοµηχανύεσ κρϋατοσ και οι µεταφορικϋσ εταιρύεσ χρηςιµοποιούςαν ςε ευρεύα κλύµακα ψυγεύα. 8. Πρϊςινη Επανϊςταςη (µϋςα 20ου αιώνα): Ο ςυνδυαςµόσ τησ χρόςησ λιπαςµϊτων και βελτιωµϋνων ςπόρων ϊλλαξαν ριζικϊ την παγκόςµια παραγωγό τροφύµων. Ο Αµερικανόσ βιολόγοσ, Norman Borlaug, ο πατϋρασ τησ πρϊςινησ επανϊςταςησ, ουςιαςτικϊ µε αυτό την επιςτηµονικό προςϋγγιςη ϋςωςε από την πεύνα 1 εκατ. ανθρώπουσ.

19 ΣΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΣΗ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Σα παιδιά μέςα από την έρευνα: Ενημερώθηκαν και ευαιςθητοποιόθηκαν, ςυμμετϋχοντασ ενεργϊ ςε όλεσ τισ δραςτηριότητεσ. Ήρθαν ςε επαφό με νϋουσ τρόπουσ εργαςύασ και μεθόδουσ ϋρευνασ. Καλλιϋργηςαν την κριτικό τουσ ςκϋψη και τισ ατομικϋσ ικανότητϋσ τουσ. Έβγαλαν ςυμπερϊςματα για την οργϊνωςη και την εξϋλιξη τησ ελληνικόσ γεωργύασ Αντιλόφθηκαν ότι χρειϊζεται υπευθυνότητα και αλλαγό νοοτροπύασ των Ελλόνων αγροτών ςτην αποδοχό των νϋων ιδεών ςτην καλλιϋργεια.