Δειγματοληψία νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, εσωτερικών υδάτων και αποβλήτων για έλεγχο χημικών παραμέτρων

Transcript

1 Δειγματοληψία νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, εσωτερικών υδάτων και αποβλήτων για έλεγχο χημικών παραμέτρων Μαρίνα Χατζηνίκου Χημικός, MSc Τεχν. Υπεύθυνη ΠΕΔΥ Θεσσαλίας

2 Δεηγκαηοιευία Η δεηγκαηνιεςία αθνξά ζηε ιήςε ελόο ηκήκαηνο από θάπνην επξύηεξν ζύλνιν. Η δεηγκαηνιεςία είλαη εμίζνπ ζεκαληηθή κε ηελ νξζή δηελέξγεηα ησλ εξγαζηεξηαθώλ δνθηκώλ, πξνθεηκέλνπ λα πξνθύςνπλ αθξηβή θαη αληηπξνζσπεπηηθά δεδνκέλα. Δηαδηθαζίες Δπηινγή ζεκείνπ δεηγκαηνιεςίαο Μέζνδνο ζπιινγήο ηνπ δείγκαηνο Σαπηόηεηα δείγκαηνο Μεηαθνξά ηνπ δείγκαηνο ζην εξγαζηήξην Περηπηώζεης Βαζικές Έννοιες Σαθηηθόο πξνιεπηηθόο έιεγρνο επαιήζεπζε ησλ κέηξσλ ειέγρνπ πνπ εθαξκόδνληαη ζε ζπζηήκαηα λεξνύ Μέξνο ηεο δηαδηθαζίαο εθηίκεζεο θηλδύλνπ ελόο ζπζηήκαηνο λεξνύ Άκεζε εθαξκνγή κέηξσλ γηα ηελ εμάιεηςε ηεο πεγήο ξύπαλζεο επαλέιεγρνο ηνπ ζπζηήκαηνο

3 Τάιηλεο ή πιαζηηθέο θηάιεο όγθσλ L Γάληηα θαη ινηπόο πξνζηαηεπηηθόο εμνπιηζκόο (όπνπ θξίλεηαη απαξαίηεηνο) Απηνθόιιεηεο εηηθέηεο Φνξεηνί ηζόζεξκνη πεξηέθηεο γηα ηε κεηαθνξά Πξνθαηεςπγκέλεο παγνθπςέιεο Δμνπιηζκόο γηα επηηόπηεο κεηξήζεηο (ph, ζεξκνθξαζία, απνιπκαληηθή νπζία)

4

5 Ηκεξνκελία θαη ώξα δεηγκαηνιεςίαο θνπόο ηνηρεία ηνπ ππεύζπλνπ γηα ηε δηελέξγεηα ηεο δεηγκαηνιεςίαο αηόκνπ Αθξηβέο ζεκείν δεηγκαηνιεςίαο θαη ζηνηρεία απηνύ Παξάκεηξνη πξνο αλάιπζε

6 Ωο Νερό Αλζρώπηλες Καηαλάιφζες νξίδεηαη: i. ην λεξό, είηε ζηε θπζηθή ηνπ θαηάζηαζε είηε κεηά από επεμεξγαζία, πνπ πξννξίδεηαη γηα πόζε, καγείξεκα, πξνπαξαζθεπή ηξνθήο ή άιιεο νηθηαθέο ρξήζεηο, αλεμάξηεηα από ηελ πξνέιεπζή ηνπ θαη από ην εάλ παξέρεηαη από δίθηπν δηαλνκήο, από βπηίν, ή ζε θηάιεο ή δνρεία. ii. ην λεξό πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηηο επηρεηξήζεηο παξαγσγήο ηξνθίκσλ γηα ηελ παξαζθεπή, επεμεξγαζία, ζπληήξεζε ή εκπνξία πξντόλησλ ή νπζηώλ, πνπ πξννξίδνληαη γηα αλζξώπηλε θαηαλάισζε. Κείκελε Δζληθή Ννκνζεζία: Κ.Τ.Α. ΓΤΓ2/Γ.Π. νηθ /07 δηόξζσζή ηεο ΦΔΚ 1215Β/12 Κ.Τ.Α. Τ2/2600/2001 Οδεγία 98/83/ΔΚ

7 Διαδικαζία δειγμαηοληψίας 1. Αθήλεηαη λα ηξέμεη ην λεξό γηα ηνπιάρηζηνλ 2 ιεπηά ζην ζεκείν δεηγκαηνιεςίαο αθαηξώληαο από ηε βξύζε πξόζζεηα αληηθείκελα (θίιηξα, γάδεο θ.α.). 2. Ο πεξηέθηεο εθπιέλεηαη 3 θορές κε ην πξνο αλάιπζε λεξό. 3. Καηά ηε ιήςε ηνπ δείγκαηνο, ην λεξό πξέπεη λα ηξέρεη κε ήπηα ξνή θαη ε θηάιε λα γεκίδεηαη πιήρφς, αλεμαξηήησο ηνπ αξηζκνύ ησλ εμεηαδόκελσλ παξακέηξσλ. 4. εκεηώλνληαη ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία (αξηζκόο δείγκαηνο / ζεκείν θαη ώξα δεηγκαηνιεςίαο) ζε εηηθέηα, ε νπνία επηθνιιάηαη ζηε θηάιε. 5. πκπιεξώλεηαη κε νξζό ηξόπν ην δειηίν δεηγκαηνιεςίαο. 6. Η κεηαθνξά πξνο ην εξγαζηήξην γίλεηαη ππό ςύμε θαη απνπζία θσηόο (εληόο ηζόζεξκσλ δνρείσλ θαη παξνπζία παγνθύζηεσλ).

8 Πξέπεη λα απνθεύγεηαη ε επαθή κε ην ζηόκην ηεο θηάιεο ή ην εζσηεξηθό ηνπ πώκαηνο, ώζηε λα ειαρηζηνπνηείηαη ε πηζαλόηεηα επηκόιπλζεο ηνπ δείγκαηνο Αλ ν πεξηέθηεο πεξηέρεη θάπνην ζπληεξεηηθό, ζα πξέπεη λα αλαγξάθεηαη ζαθώο ε παξνπζία θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ (είδνο, ζπγθέληξσζε, πνζόηεηα). Επηηόπηες κεηρήζεης Απνιπκαληηθή νπζία (ππνιεηκκαηηθό ριώξην) ph Υξήζε ησλ θαηάιιεισλ πεξηεθηώλ Πιαζηηθοί περηέθηες γηα ηε δεηγκαηνιεςία κεηάιισλ, όηαλ ζε απηά πεξηιακβάλεηαη ην θάδκηο. Προγρακκαηηζκός - ζσλελλόεζε κε ηο εργαζηήρηο εηξά παξαιαβήο δεηγκάησλ γηα δηαθνξεηηθά είδε αλαιύζεσλ: 1. Legionella 2. χημικό έλεγχο 3. μικροβιολογικό έλεγχο.

9

10

11 Τρόπος και χρόνος συντήρησης δειγμάτων ανά χημική παράμετρο

12

13 Ωο Εζφηερηθά Ύδαηα νξίδεηαη ην ζύλνιν ησλ ζηάζηκσλ ή ησλ ξεόλησλ επηθαλεηαθώλ πδάησλ θαη όια ηα ππόγεηα ύδαηα, ηα νπνία βξίζθνληαη πξνο ηελ πιεπξά ηεο μεξάο ζε ζρέζε κε ηε γξακκή βάζεο, από ηελ νπνία κεηξάηαη ην εύξνο ησλ ρσξηθώλ πδάησλ. Κείκελε Δζληθή Ννκνζεζία Νόκνο 3199/2003 Η.Π. 8600/416/Δ103 Οδεγία 2006/7/ΔΚ

14 Απαιηούμενος Εξοπλιζμός Πιαζηηθνί ή πάιηλνη πεξηέθηεο. Ο δεηγκαηνιήπηεο επηβάιιεηαη λα θνξά γάληηα. Διαδικαζία δειγμαηοληψίας Είδος Εζφηερηθού Ύδαηος Μέζοδος Δεηγκαηοιευίας Δηαδηθαζία Δεηγκαηοιευίας Τπόγεηα Ύδαηα ηηγκηαίν Γείγκα Μεηά ηνλ θαζαξηζκό ηεο γεώηξεζεο, ιακβάλεηαη δείγκα κε ξπζκό ξνήο κηθξόηεξν από 100 ml/min Πεγάδηα ηηγκηαίν Γείγκα Σν δείγκα ιακβάλεηαη κεηά από άληιεζε ηνπ λεξνύ γηα 10 ιεπηά ηάζηκα Ύδαηα Λίκλεο Γεμακελέο Φξάγκαηα Σξερνύκελν λεξό Πνηάκηα Ρπάθηα Καλάιηα ηηγκηαίν δείγκα από αληηπξνζσπεπηηθέο ζέζεηο ηηγκηαίν, ζύλζεην θαη νινθιεξσκέλν δείγκα Ο πεξηέθηεο πξέπεη λα ζηξαθεί έλαληη ηεο ξνήο ηνπ λεξνύ θαη λα ηνπνζεηεζεί θάησ από ηελ επηθάλεηα, ζε βάζνο πεξίπνπ 30cm, ώζηε ην ζηόκην λα είλαη βπζηζκέλν. Η θηάιε ζα πξέπεη λα έρεη ηέηνηα θιίζε ώζηε ην ζηόκην λα θιίλεη ειαθξώο πξνο ηελ επηθάλεηα θαη λα επηηξέπεηαη ε εηζξνή ηνπ ύδαηνο

15 1. Ο πεξηέθηεο εθπιέλεηαη 3 θνξέο κε ην πξνο αλάιπζε λεξό. 2. Καηά ηε ιήςε ηνπ δείγκαηνο, ε θηάιε πξέπεη λα ηνπνζεηείηαη αληίζεηα από ηε θνξά ηνπ πνηακνύ θαη ζε βάζος cm από ηελ επηθάλεηα 3. Να γεκίδεηαη πιήρφς, 4. εκεηώλνληαη ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία ζε εηηθέηα, ε νπνία επηθνιιάηαη ζηε θηάιε. 5. πκπιεξώλεηαη κε νξζό ηξόπν ην δειηίν δεηγκαηνιεςίαο. 6. Η κεηαθνξά πξνο ην εξγαζηήξην γίλεηαη ππό ςύμε θαη απνπζία θσηόο (εληόο ηζόζεξκσλ δνρείσλ θαη παξνπζία παγνθύζηεσλ).

16

17 Καηάιιεινη πεξηεθηέο Έγθαηξε πξνζθόκηζε ησλ δεηγκάησλ, ώζηε λα γλσζηνπνηείηαη ε αμηνπηζηία ησλ απνηειεζκάησλ Δάλ ην δείγκα εκθαλίδεη ζηεξεά ζσκαηίδηα ή έληνλν ρξσκαηηζκό: Δηήζεζε: ηα απνηειέζκαηα αλαθέξνληαη ζηηο δηαιπκέλεο ζπγθεληξώζεηο Χώλεσζε: ηα απνηειέζκαηα αλαθέξνληαη ζηηο νιηθέο ζπγθεληξώζεηο Η δεηγκαηνιεςία αθνινπζεί ηελ εμήο ζεηξά αλ ιεθζνύλ δείγκαηα από ην ίδην ζεκείν: ρεκηθό έιεγρν κηθξνβηνινγηθό έιεγρν.

18

19

20 Ωο Υγρά Απόβιεηα νξίδνληαη ηα νηθηαθά ή αζηηθά ιύκαηα, ηα βηνκεραληθά απόβιεηα αλεμαξηήησο κεγέζνπο βηνκεραληθήο εγθαηάζηαζεο θαζώο θαη ηα αγξνηηθά απόβιεηα - ιύκαηα. Κείκελε Δζληθή Ννκνζεζία: ΚΤΑ /2011 ΚΤΑ 5673/400/1997 Τ.Γ. Δ1β 221/65

21 Απαιηούμενος Εξοπλιζμός Πιαζηηθνί ή πάιηλνη πεξηέθηεο. Ο δεηγκαηνιήπηεο επηβάιιεηαη λα θνξά γάληηα ή εηδηθή ζηνιή. Διαδικαζία δειγμαηοληψίας 1. Ο πεξηέθηεο εθπιέλεηαη 3 θνξέο κε ην πξνο αλάιπζε λεξό. 2. Καηά ηε ιήςε ηνπ δείγκαηνο, πξέπεη λα ππάξρεη ήπηα ξνή θαη ε θηάιε λα γεκίδεηαη πιήξσο. 3. εκεηώλνληαη ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία ζε εηηθέηα, ε νπνία επηθνιιάηαη ζηε θηάιε. 4. πκπιεξώλεηαη κε νξζό ηξόπν ην δειηίν δεηγκαηνιεςίαο. 5. Η κεηαθνξά πξνο ην εξγαζηήξην γίλεηαη ππό ςύμε θαη απνπζία θσηόο (εληόο ηζόζεξκσλ δνρείσλ θαη παξνπζία παγνθύζηεσλ)..

22 Να απνθεύγεη ηελ επαθή κε ην ζηόκην ηεο θηάιεο ή ην εζσηεξηθό ηνπ πώκαηνο Να ζεκεηώλεηαη ζην δειηίν δεηγκαηνιεςίαο ην είδνο ηνπ δείγκαηνο (ζηηγκηαίν ή ζύλζεην δείγκα), αλάινγα κε ην είδνο ηνπ πγξνύ απνβιήηνπ ιύκαηνο πνπ εμεηάδεηαη Ιδηαίηερε ζεκαζία ζηολ ηύπο ηοσ βηοιογηθού θαζαρηζκού (πρφηοβάζκηος, δεσηεροβάζκηος, ηρηηοβάζκηος), θαζώς θαη ζηο αλ γίλεηαη τιφρίφζε ηοσ ηειηθού προχόληος πρηλ ηε δηάζεζε ζηο περηβάιιολ. Δπηινγή ηνπ θαηάιιεινπ πεξηέθηε Πηζαλώο λα απαηηνύληαη πεξηέθηεο κεγάιεο ρσξεηηθόηεηαο, αλάινγα κε ηνλ αξηζκό ησλ πξνο αλάιπζε παξακέηξσλ.

23

24

25 Η κεζνδνινγία δεηγκαηνιεςίαο γηα αλάιπζε ρεκηθώλ παξακέηξσλ ραξαθηεξίδεηαη από απιόηεηα. Απαηηείηαη πξνζνρή ζηηο ιεπηνκέξεηεο θαη ηηο ηδηαηηεξόηεηεο αλάινγα κε ην είδνο θαη ηελ πξνέιεπζε ηνπ δείγκαηνο. πλέπεηα, γλώζε λνκνζεζίαο, εθπαίδεπζε, ηήξεζε θαλόλσλ (ρξόλνο, απαηηνύκελν όγθν δείγκαηνο) γηα αληηπξνζσπεπηηθό δείγκα. πλελλόεζε κε ην εξγαζηήξην ηόζν γηα ζσζηό πξνγξακκαηηζκό, όζν θαη γηα αληηκεηώπηζε νπνησλδήπνηε αλαγθώλ ή δπζθνιηώλ πξνθύςνπλ.

26 Ευχαριστώ!!!