Βιογραφικό σημείωμα. Δημήτρης Γερμανός. Σπουδές

Transcript

1 Βιογραφικό σημείωμα Δημήτρης Γερμανός Καθηγητής, Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ΑΠΘ Αρχιτέκτων ΑΠΘ, Κοινωνικός ψυχολόγος EHESS Τηλ , Φαξ: Site: espacepedagogie.net Σπουδές 1973 Πτυχίο Αρχιτέκτονα-Μηχανικού Τμήμα Αρχιτεκτόνων-Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ 1976 Maîtrise Spécialisée en Esthétique, UER Arts Plastiques et Sciences de l Art, Université de Paris 1, Panthéon Sorbonne. 1976, Μεταπτυχιακό δίπλωμα Μαιτρίζ, Σχολή Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης, 1 ο Πανεπιστήμιο Παρισιού, Πάνθεον-Σορβόννη Diplôme d Études Approfondies (D.E.A.), Centre d Ethnologie Sociale et de Psychosociologie -C.E.S.P., École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS), Paris, Spécialisation : «Transformations sociales et processus psychosociaux (recherches interdisciplinaires)» , Μεταπτυχιακό δίπλωμα DEA, Κέντρο Κοινωνικής Εθνολογίας και Κοινωνικής Ψυχολογίας -C.E.S.P., Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (ΕΗΕSS), Παρίσι. Ειδίκευση: «Κοινωνικοί μετασχηματισμοί και ψυχοκοινωνικές διαδικασίες (διεπιστημονικές έρευνες)» Thèse de doctorat, Centre d Ethnologie Sociale et de Psychosociologie -C.E.S.P.), École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS), Paris. Orientation : Psychologie Sociale de l Éducation. 1982, Διδακτορική διατριβή, Κέντρο Κοινωνικής Εθνολογίας και Κοινωνικής Ψυχολογίας - C.E.S.P., Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (ΕΗΕSS), Παρίσι. Προσανατολισμός: Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

2 Ακαδημαϊκές θέσεις και διδακτική δραστηριότητα Επιστημονικός Συνεργάτης στο Εργαστήριο Αρχιτεκτονικής Εσωτερικών Χώρων και Βιομηχανικής Αισθητικής, Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ 1989-σήμερα Διδασκόμενο μάθημα: Το χρώμα στο σχολείο Μέλος ΔΕΠ στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ΑΠΘ. Επίκουρος καθηγητής ( ) Αναπληρωτής Καθηγητής ( ) Καθηγητής (2002 έως σήμερα) Διδασκόμενα μαθήματα στο προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του ΤΕΠΑΕ Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής Χώρος και Εκπαιδευτική Διαδικασία στη Συνεργατική Τάξη Εκπαιδευτικό Υλικό και Εφαρμογές του Παιδαγωγική Οργάνωση του Χώρου Διδασκόμενα μαθήματα σε Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών Στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΠΑΕ, σε όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του σήμερα Διδασκόμενο μάθημα: Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής Στο Διαπανεπιστημιακό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΠΑΕ με τίτλο «Ψυχοπαιδαγωγική της ένταξης: ένα σχολείο για όλους». Δικτυακός τόπος σήμερα Διδασκόμενο μάθημα: Χώρος και Εκπαιδευτική Διαδικασία στη Συνεργατική Τάξη Στο Κοινό Ελληνογαλλικό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΠΑΕ, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Maine (Le Mans). Δικτυακός τόπος σήμερα Διδασκόμενο μάθημα: Espace et apprentissage coopératif en classe pluriculturelle Στο Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Μουσειολογίας του ΑΠΘ. Δικτυακός τόπος Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

3 Διδασκόμενο μάθημα: Ανθρωποκεντρική Ποιότητα του Χώρου και Πολιτιστικές Δράσεις *Σε όλες αυτές τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες γίνεται ευρύτατη εφαρμογή βιωματικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης, με λειτουργία μικρών ομάδων. Σε άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα του Τμήματος Πρόγραμμα Εξομοίωσης, σε όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του Διδασκαλείο, σε όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του. Προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, οργανωμένα από την Ομάδα Συνεργατικής Μάθησης ΤΕΠΑΕ, με τη διεύθυνση του ιδίου, από το 2003 έως σήμερα. Ερευνητική δραστηριότητα & Centre d Ethnologie Sociale et de Psychosociologie (C.E.S.P.), École des Hautes Études en Sciences Sociales(EHESS), Paris Ερευνητής στα επιστημονικά προγράμματα του Κέντρου, ως μέλος της ερευνητικής ομάδας «Διεθνής Συνεργατική Έρευνα», με υπεύθυνο τον Καθηγητή P.-H. Chombart de Lauwe. Ανεξάρτητος ερευνητής, κοινωνικός ψυχολόγος-αρχιτέκτων Ερευνητικά projects για δημόσιους φορείς και Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ευρύτερης περιοχής Θεσσαλονίκης: Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης (ΔΕΠΟΣ) Δήμος Μενεμένης Δήμος Σταυρούπολης. Ερευνητικό project ως συνεργάτης του Programme Bleu της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα Στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ΑΠΘ. Συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα του Τμήματος, ελληνικά και διεθνή Ατομική, αυτοχρηματοδοτούμενη ερευνητική δραστηριότητα Διεύθυνση διδακτορικών διατριβών σήμερα Έμφαση στην εφαρμοσμένη έρευνα Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

4 2003-σήμερα Ερευνητική δραστηριότητα ως υπεύθυνος του ερευνητικού σχήματος «Ομάδα Συνεργατικής Μάθησης», που αποτελείται από μέλη ΔΕΠ, Σχολικούς Συμβούλους πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και εκπαιδευτικούς. Τομείς (domains) και πεδία (themes) της έρευνας Ερευνητικοί τομείς Βασικός: Χώρος και παιδαγωγική Εκπαιδευτική αλληλεπίδραση Εκπαιδευτικές μέθοδοι Μεθοδολογία Συναφή ερευνητικά πεδία Χώρος και εκπαιδευτική διαδικασία Εκπαιδευτική αλλαγή Ευελιξία του χώρου Ψυχολογικό κλίμα της τάξης Εκπαιδευτικό περιβάλλον Εκπαιδευτική σχέση (παιδί-εκπαιδευτικός) Συνεργατική διδασκαλία και μάθηση Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας Εφαρμοσμένο ερευνητικό έργο Η ιδιαιτερότητα του χώρου ως πεδίου έρευνας Σύμφωνα με την εξειδικευμένη βιβλιογραφία, ο σχολικός χώρος και οι συνθήκες χρησιμοποίησής του συνδέονται με παιδαγωγικούς και ψυχοκοινωνικούς παράγοντες. Κατά την άποψή μας, βασικότεροι είναι η κοινωνική αλληλεπίδραση, η επικοινωνία, οι ρόλοι, η εκπαιδευτική σχέση, η μέθοδος διδασκαλίας και, σε δεύτερο επίπεδο, τα εκπαιδευτικά μοντέλα και συστήματα αξιών. Η σχέση του σχολικού χώρου με τους παράγοντες αυτούς απαιτεί τη δημιουργία πειραματικών εκπαιδευτικών χώρων, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα για μελέτη και αξιολόγησή τους σε πραγματικές συνθήκες. Τα ερευνητικά projects ανασχεδιασμού του σχολικού χώρου Για το λόγο αυτό, στην ακαδημαϊκή μου διαδρομή έδωσα ιδιαίτερη βαρύτητα στη σχέση της θεωρίας με την πράξη, με πιλοτικές παρεμβάσεις ανασχεδιασμού και μετατροπής υφιστάμενων σχολικών χώρων. Ο ανασχεδιασμός βασίστηκε στην εφαρμογή ενός πλέγματος από παιδαγωγικά, αρχιτεκτονικά και ψυχοκοινωνικά κριτήρια, με στόχο ο χώρος να γίνει κατάλληλος για την εφαρμογή της συνεργατικής μεθόδου διδασκαλίας και μάθησης, σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Από το 1996 έως σήμερα πραγματοποίησα πιλοτικές παρεμβάσεις σε 83 σχολικές μονάδες, από τις οποίες οι 2 βρίσκονται στην Κύπρο (στις κοινότητες του Πομού και του Μένοικου). Οι περισσότερες παρεμβάσεις έγιναν στο πλαίσιο ερευνητικών projects που χρηματοδοτήθηκαν από Δήμους και Κοινότητες, Σχολικές Επιτροπές και Συλλόγους Γονέων, συνδέοντας, έτσι, το εφαρμοσμένο ερευνητικό έργο με την τοπική Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

5 κοινωνία. Επίσης, ορισμένες παρεμβάσεις χρηματοδοτήθηκαν από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΣΠΑ). Μετά την υλοποίηση μιας παρέμβασης σε σχολικό χώρο ακολουθούσε έρευνα για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Αναλυτικές πληροφορίες για την ερευνητική δραστηριότητα και το εφαρμοσμένο ερευνητικό έργο του γράφοντος, στους Δικτυακούς τόπους Sites personnels : (στα γαλλικά) (στον ιστοχώρο του ΑΠΘ, ελληνικά και αγγλικά) Κατευθύνσεις του εφαρμοσμένου ερευνητικού έργου Βασική κατεύθυνση αποτελεί η προσέγγιση της σχέσης «παιδί χώρος» στο σχολικό και το αστικό περιβάλλον, μέσα από ένα πλέγμα παιδαγωγικών, ψυχοκοινωνικών και αρχιτεκτονικών κριτηρίων. Πρόκειται για μια θεώρηση που υπερβαίνει τα όρια του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, επειδή, με τα εξειδικευμένα κριτήρια που χρησιμοποιεί, συνδέει το χώρο με την εκπαιδευτική διαδικασία και την εκπαιδευτική σχέση, καθώς και με παραμέτρους του κοινωνικοπολιτιστικού περίγυρου του παιδιού. Η προσέγγιση αυτή συνδέθηκε με τη διαδικασία εκπαιδευτικής αλλαγής και αναπτύχθηκε σε τρεις κατευθύνσεις: 1. Ο χώρος ως πλαίσιο μαθησιακών διαδικασιών και διαπολιτισμικών δράσεων («τόποι» και «υλικό πεδίο αγωγής») 2. (Ανα)σχεδιασμός χώρων για εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες 3. Οργάνωση τμημάτων του αστικού χώρου για χρήση από παιδιά και εφήβους. Στο πλαίσιο των δυο πρώτων κατευθύνσεων διαμορφώθηκε πρόταση για τρεις νέους τύπους σχολικού χώρου, που σήμερα δεν υπάρχουν στο επίσημο κτιριολογικό πρόγραμμα των διδακτηρίων, αλλά είναι απαραίτητοι για την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης στο ελληνικό σχολείο: 1. Πειραματικές αίθουσες διδασκαλίας, που μπορούν να λειτουργήσουν και ως Σχολικές βιβλιοθήκες 2. Εκπαιδευτικά-πολιτιστικά κέντρα 3. Υπαίθριες σχολικές τάξεις. Το βασικό χαρακτηριστικό των τριών αυτών νέων τύπων χώρου είναι η ευελιξία στη διαρρύθμιση και την αισθητική τους, που διευκολύνει την εφαρμογή συνεργατικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

6 Η μέθοδος: Ο «παιδαγωγικός ανασχεδιασμός» του σχολικού χώρου Στο πλαίσιο αυτό, με βάση την εξειδικευμένη βιβλιογραφία και τις έρευνές μου, εκπόνησα σταδιακά μια μέθοδο παρέμβασης στο σχολικό χώρο, που ονομάσθηκε «Παιδαγωγικός Ανασχεδιασμός του Σχολικού Χώρου» και αποσκοπεί στην αναδιάταξη και την αναβάθμιση της διαρρύθμισης και της αισθητικής του χώρου. Στόχος είναι η δημιουργία ενός αναβαθμισμένου περιβάλλοντος αγωγής το οποίο να συμβάλλει στην ανάπτυξη μορφών κοινωνικής αλληλεπίδρασης και στη διαμόρφωση ενός πλαισίου επικοινωνίας και εργασίας που ευνοούν τη συνεργατική μάθηση και τη διαπολιτισμική συνύπαρξη. Η Ερευνητική Θεμελίωση του «παιδαγωγικού ανασχεδιασμού» Η ερευνητική θεμελίωση της μεθόδου στηρίχθηκε σε μια σειρά από έρευνεςδράσης (action researches), οι οποίες ακολούθησαν το εξής σχήμα: 1. Εκπόνηση μελέτης για τον παιδαγωγικό ανασχεδιασμό ενός συγκεκριμένου χώρου (π.χ. ενός διδακτηρίου), 2. Υλοποίηση της μελέτης στο συγκεκριμένο χώρο, με παρεμβάσεις για να αναδιαταχθεί ο χώρος, λειτουργικά και αισθητικά 3. Ενδοσχολική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις νέες συνθήκες εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στη διδακτική τους πρακτική 4. Πειραματική λειτουργία των σχολικών τάξεων στις νέες συνθήκες για τρεις έως τέσσερις μήνες. Παρακολούθηση-στήριξη της λειτουργίας τους με διαδικασίες αναστοχασμού και συνεδρίες με τους εκπαιδευτικούς, 5. Αξιολόγηση της παρέμβασης με έρευνα πεδίου σχετικά με τις συνθήκες λειτουργίας του ανασχεδιασμένου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος 6. Παρουσίαση της έρευνας με ανακοίνωση σε συνέδριο και με δημοσίευσή της σε επιστημονικά περιοδικά ή Πρακτικά συνεδρίων με σύστημα κριτών. Προτάσεις του «Παιδαγωγικού Ανασχεδιασμού του Σχολικού Χώρου», στο πλαίσιο του εφαρμοσμένου ερευνητικού έργου Βλ. και το Παράρτημα, στο τέλος του παρόντος κειμένου Η αλλαγή της σχέσης «παιδί-χώρος» στο σχολείο Δημιουργία τόπων (places), δηλαδή εκπαιδευτικών μικροπεριβαλλόντων που αποτελούν «χώρους μέσα στο χώρο» προσαρμοσμένους στο παιδί, σε εσωτερικό και υπαίθριο χώρο: «Αυθόρμητοι τόποι». Τόποι για αυθόρμητες δραστηριότητες, που διαμορφώνονται από το ίδιο το παιδί για να εξυπηρετήσουν τις δραστηριότητές του αναψυχής και ελεύθερου χρόνου «Εκπαιδευτικοί τόποι». Τόποι για εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

7 Δημιουργία «υλικού πεδίου αγωγής» μέσα και έξω από την τάξη. Διαμόρφωση, από τον εκπαιδευτικό και τα παιδιά, μικροπεριβαλλόντων συνδεδεμένων με το περιεχόμενο της διδασκαλίας. Οι πειραματικές αίθουσες διδασκαλίας Πρόκειται για πολυδύναμους χώρους με τα εξής χαρακτηριστικά: Ευελιξία, που προσφέρει τη δυνατότητα μετατροπών στο χώρο από παιδιά και εκπαιδευτικούς Πολυλειτουργικότητα, που επιτρέπει στο χώρο να λειτουργήσει εναλλακτικά, με τρεις διαφορετικούς τρόπους: Ως αίθουσα διδασκαλίας για τη συνεργατική τάξη Ως βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο Ως χώρος πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Τα «Εκπαιδευτικά - Πολιτιστικά Κέντρα» Το concept του «Εκπαιδευτικού - Πολιτιστικού Κέντρου» συναρτά τη διαδικασία μάθησης με πολιτιστικές δράσεις. Συσχετίζει τις δραστηριότητες πρόσβασης στην πληροφορία, αναζήτησης, ταξινόμησης και επεξεργασίας της πληροφορίας, με τη διαμόρφωση στο παιδί κουλτούρας συνειδητοποιημένου αναγνώστη, την ανάπτυξη της εκπαιδευτικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας, τις δραστηριότητες ακαδημαϊκής και κοινωνικής μάθησης, την επαφή με την τέχνη και τον πολιτισμό. Πυρήνας ενός «Εκπαιδευτικού - Πολιτιστικού Κέντρου» είναι η λειτουργία μιας σύγχρονης βιβλιοθήκης-σπουδαστηρίου στη σχολική μονάδα, με σημασία η οποία ξεπερνά τα όρια του σχολείου και καλύπτει ανάγκες σε τοπικό επίπεδο. Οι χώροι του χρησιμοποιούνται εναλλακτικά ως σχολική βιβλιοθήκη-σπουδαστήριο και ως χώροι εκδηλώσεων λόγου και τέχνης. Οι «υπαίθριες τάξεις» Πρόκειται για ανοικτές κατασκευές που αποτελούνται από μικρούς χώρους οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν εναλλακτικά με διαφορετικούς τρόπους: Για δραστηριότητες μαθήματος Ως «εκπαιδευτικοί τόποι» Ως «αυθόρμητοι τόποι», για ονειροπόληση, διάβασμα, κουβεντούλα με τους φίλους Ως περιβάλλοντα για παιχνίδι, ατομικό ή συλλογικό, και πολλούς άλλους, που τα παιδιά ανακαλύπτουν μόνα τους. Σχέση ερευνητικής δραστηριότητας και διδασκαλίας Τα συμπεράσματα του ερευνητικού έργου τροφοδοτούν συνεχώς το περιεχόμενο μαθημάτων σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

8 Σχέση του εφαρμοσμένου ερευνητικού έργου με την τοπική κοινωνία Το μεγαλύτερο μέρος του εφαρμοσμένου ερευνητικού έργου έγινε στο πλαίσιο ερευνητικών projects που παραγγέλθηκαν από Δήμους και Κοινότητες ή που εκπονήθηκαν σε συνεργασία με τοπικούς φορείς ύστερα από αίτημά τους (Σχολικές Επιτροπές, Συλλόγους Γονέων, Συλλόγους Διδασκόντων, Διοίκηση της Εκπαίδευσης σε τοπικό επίπεδο). Στην Κύπρο, το 2006, επί υπουργίας Πεύκιου Γεωργιάδη, οι προτάσεις του «Παιδαγωγικού Ανασχεδιασμού του Σχολικού Χώρου» ενσωματώθηκαν στο κτιριολογικό πρόγραμμα για την κατασκευή των σχολικών κτιρίων. Έτσι, το εφαρμοσμένο ερευνητικό έργο επέδρασε στις τοπικές κοινωνίες, επειδή συνδέθηκε με την ικανοποίηση αναγκών για αναβάθμιση του σχολικού χώρου και του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, γενικότερα. Επιστημονικές δημοσιεύσεις (επιλογή) Οι περισσότερες δημοσιεύσεις αφορούν τα ερευνητικά πεδία που αναφέρθηκαν: Τη σχέση του χώρου με την εκπαιδευτή διαδικασία Τη σχέση του χώρου με την εκπαιδευτική αλλαγή Την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Μονογραφίες 1. Οι τοίχοι της γνώσης. Σχολικός χώρος και εκπαίδευση. Αθήνα: Γκούτενμπεργκ, 2002, 2006 και 2012, Παιδαγωγική σειρά, σ Κωδ. στον «Εύδοξο»: Χώρος και διαδικασίες αγωγής. Αθήνα: Γκούτενμπεργκ, 1993, 2000 και 2006, Παιδαγωγική σειρά, σ Κωδ. στον «Εύδοξο»: Συμμετοχή σε συλλογικούς τόμους με σύστημα κριτών 1. Γερμανός, Δ. (2015). «Παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του σχολικού χώρου: Μια προσέγγιση της αναβάθμισης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος μέσα από την αλλαγή της σχέσης του παιδιού με το χώρο». Στο Γουργιώτου, Ε. (επιμ.) Αρχιτεκτονικές & εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για τη δημιουργία τόπων μάθησης στο Νηπιαγωγείο. Αθήνα: Δίσιγμα, Γερμανός, Δ. (2011). Ο χώρος ως παράγοντας αναβάθμισης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στο Νηπιαγωγείο. Στο Χρυσαφίδης, Κ., Σιβροπούλου, Ρ. (επιμ.), Αρχές και προοπτικές της προσχολικής εκπαίδευσης: Τιμητικός τόμος για την Ε. Κουτσουβάνου Αθήνα: Κυριακίδης, σ Γερμανός, Δ. (2010). Ο «παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του σχολικού χώρου»: μια μέθοδος αναβάθμισης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, μέσα από αλλαγές στο χώρο. Στο Γερμανός, Δ., Κανατσούλη, Μ. (επιμ.), ΤΕΠΑΕ 09, Πρακτικά επιστημονικών εκδηλώσεων του ΤΕΠΑΕ ΑΠΘ, , Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2010, σ Γερμανός, Δ. (2006). «Αλλαγές στο σχολικό χώρο για αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στο Ολοήμερο σχολείο», στο: ΚΥΡΙΔΗΣ, Α., Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

9 ΤΣΑΚΙΡΙΔΟΥ, Ε., ΑΡΒΑΝΙΤΗ, Ι., (επιμ.), Η λειτουργία του Ολοήμερου Δημοτικού σχολείου στην Ελλάδα. Έρευνα πεδίου και θεωρητική προσέγγιση. Αθήνα: Γκούτενμπεργκ, Γερμανός, Δ. (2006). «Χώρος και διαμόρφωση της συμπεριφοράς στο κοινωνικό περιβάλλον», στο: Συγκολλίτου, Ε. (επιμ.) Περιβαλλοντική Ψυχολογία: Σύγχρονες τάσεις στον ελλαδικό χώρο. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης, Γερμανός, Δ. (2006). «Η σχολική βιβλιοθήκη: Οργάνωση του χώρου και εκπαιδευτική διαδικασία», στο: Βιβλιολογείο (επιμ.), Περίβιβλος 2005, Φλώρινα, Γερμανός, Δ. (2006). «Χώρος και εκπαιδευτικό περιβάλλον στο σύγχρονο νηπιαγωγείο», στο: Παπαλεοντίου-Λουκά Ε. (επιμ.), Σύγχρονες Προσεγγίσεις στο Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου. Αθήνα: Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός. 8. Γερμανός, Δ., (2004). Το παιχνίδι, μια άλλη προσέγγιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στο Χατζηκαμάρη, Π., Κοκκίδου, Μ. (επιμ.), Το παιχνίδι στην εκπαιδευτική διαδικασία. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, Γερμανός, Δ. (2003). «Παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του σχολικού χώρου για την προώθηση της Συνεργατικής Μάθησης», στο: Χαραλάμπους Ν. (επιμ.), Το Συνεργατικό Σχολείο: Από τη Θεωρία στην Πράξη. Λευκωσία: Κυπριακός Σύνδεσμος Συνεργατικής Μάθησης, Γερμανός, Δ., (2000). Οργάνωση του χώρου της τάξης και διδασκαλία των μαθηματικών. Στο Τζεκάκη, Μ., (επιμ.), Έρευνα για εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία των μαθηματικών. Θεσσαλονίκη: ΥΠΕΠΘ-ΚΕΕ- ΑΠΘ, Γερμανός, Δ. (1999). «Χώρος και πολιτιστική ταυτότητα στο ελληνικό σχολείο», στο: Κωνσταντοπούλου Χ., Γερμανός Δ., Μαράτου Λ., Οικονόμου Χ. (επιμ.), Εμείς και οι Άλλοι. Αναφορά στις τάσεις και τα σύμβολα. Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών ερευνών, 1999, Germanos, D. (1997). «La relation de l enfant à l espace urbain : perspectives éducatives et culturelles», in : Noschis, K. (éd.), Les enfants et la ville. Lausanne : Comportements, Άρθρα-Μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και Πρακτικά Συνεδρίων με σύστημα κριτών 1. Germanos, D. (2015). «The Place as factor of the pedagogical quality of space». In: Germanos, D. Liapi, M. (eds), Places for Learning Experiences: Think, Make, Change. Digital Proceedings of the Symposium with International Participation, Thessaloniki, January Athens: Greek National Documentation Centre, Γερμανός, Δ. (2014). «Αναμορφώνοντας το σχολικό χώρο: Από τον χώρο των κανονισμών, στο χώρο για το παιδί». Στο: Τζεκάκη, Μ., Κανατσούλη, Μ. (επιμ), Αναστοχασμοί για την παιδική ηλικία. Θεσσαλονίκη: ΤΕΠΑΕ-ΑΠΘ, , Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

10 3. Γερμανός, Δ. (2013). Οι εκπαιδευτικοί διαχειρίζονται την αλλαγή στη σχολική τάξη. Σχέση έρευνας, επιμόρφωσης και πειραματικών παρεμβάσεων στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Επιστημονική Επετηρίδα ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. =66&Itemid=40&lang=el 4. Germanos, D., Gavriilidis, S., Arvaniti, I. (2009). School creates its own library: A case study. School Libraries in the Picture. Proceedings of the 38 th Annual Conference of the International Association of School Librarianship (IASL). Padova, 2-4 September 2009 (ηλεκτρονική έκδοση). 5. Germanos, D. (2009). «Le réaménagement éducatif de l espace scolaire, moyen de transition de la classe traditionnelle vers une classe coopérative et multiculturelle». Gerflint, Paris : Synergies/ Sud-est européen, 2, σ Γερμανός, Δ. (2008). «Το Μουσείο πάει σχολείο ; Στο Νάκου, Ε., Βέμη, Β. (επιμ.) Μουσεία και εκπαίδευση - γενικός απολογισμός, κριτική αποτίμηση και προοπτικές Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου, Βόλος, Μάιος 2007, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. 7. Γερμανός, Δ., Αρβανίτη, Α., Γρηγοριάδης, Α., Κλιάπης, Π (2007). «Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούν τη διαδικασία και το αποτέλεσμα της δημιουργίας συνεργατικού περιβάλλοντος στην τάξη τους, στο πλαίσιο μιας έρευναςδράσης», στο Καψάλης, Γ.Δ., Κατσίκης, Α.Ν. (επιμ.), Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι προκλήσεις της εποχής μας. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Ιωάννινα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σχολή Επιστημών Αγωγής. 8. Γερμανός, Δ., Αρβανίτη, Α., Γρηγοριάδης, Α., Κλιάπης, Π. (2007). «Οι αντιλήψεις των μαθητών για τη νέα συνεργατική τους τάξη και τα κριτήρια με τα οποία την αξιολογούν», στο: Χατζηδήμου et al (επιμ.), Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα. Πρακτικά 5 ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης, Γερμανός, Δ. (2005). «Παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του χώρου και αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στο νηπιαγωγείο», Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, (45), Γερμανός, Δ. (2006). «Θέματα οργάνωσης του χώρου στη δημιουργία εκπαιδευτικού περιβάλλοντος για Διαθεματικά Προγράμματα Σπουδών», στο: Γερμανός Δ., Παναγιωτίδου Ε. (επιμ.), Η «Διαθεματική» Προσέγγιση της Διδασκαλίας και της Μάθησης στην Προσχολική και την Πρώτη Σχολική Ηλικία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, Γερμανός, Δ., Γεωργόπουλος, Α. et al., (2002 α ).Η Λειτουργία του Χώρου ως Υλικό Πεδίο Αγωγής: Εφαρμογή σε ένα Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο Νηπιαγωγείο. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 33, Γερμανός, Δ., Κλιάπης, Π., (2002 β ). Οι στάσεις των δασκάλων του πιλοτικού προγράμματος Ολοήμερο Σχολείο για την εισαγωγή των υπολογιστών στο σχολείο τους. Στο Παπάς Α. κ.ά. (επιμ.) Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

11 Έρευνα. Πρακτικά του 2 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, Αθήνα Αθήνα: Ατραπό, Τσουκαλά Κ., Γερμανός Δ. (2001). Από την αντίληψη και την αξιολόγηση του χώρου στο σχεδιασμό περιβάλλοντος για παιδιά-το παράδειγμα της Θέρμης στην Ελλάδα, Επιστημονική Επετηρίδα Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, ΙΖ ( ), Γερμανός, Δ. (2000 α ). Παρεμβάσεις στο σχολικό χώρο και αλλαγή των εκπαιδευτικών πρακτικών, στο: Τσουκαλά Κ. (επιμ.) Αρχιτεκτονική, παιδί και αγωγή. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, Γερμανός Δ., Τσουκαλά Κ., (2000 β ). Επεμβάσεις στους υπαίθριους χώρους της Θέρμης με στόχο τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για εφήβους, στο: Τσουκαλά Κ. (επιμ.) Αρχιτεκτονική, παιδί και αγωγή. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, Γερμανός, Δ., (2000 γ ). Αλλαγές στο χώρο της τάξης και αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Στο Γερμανός, Δ. (επιμ.), Κείμενα. Πρακτικά πανελλήνιου επιστημονικού συνεδρίου με θέμα «Η εφαρμογή της ομαδοκεντρικής διδασκαλίας. Τάσεις και εμπειρίες». Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος Θεσσαλονίκη: Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος (Παράρτημα Μακεδονίας), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γερμανός, Δ. (1999 α ). Ο χώρος ως παράγοντας σχολικής αποτυχίας στο ελληνικό σχολείο, στο: Κωνσταντίνου Χ., Πλειός Γ., (επιμ.), Σχολική αποτυχία και κοινωνικός αποκλεισμός. Πρακτικά 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή. Ιωάννινα, Νοέμβριος Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, Γερμανός, Δ. (1999 β ). Προσαρμογή των σχολικών χώρων στις απαιτήσεις διδασκαλίας ενός νέου γνωστικού αντικειμένου για διαπολιτισμική εκπαίδευση, στο: Τερζής Ν. (επιμ.), Ελλάδα, Βαλκάνια, Ευρώπη: Λαοί και πολιτισμός»: Μελέτες. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη, Οκτώβριος Θεσσαλονίκη: Βαλκανική Εταιρεία Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης/ Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, 1999, Γερμανός, Δ., (1999 γ ). Παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του σχολικού χώρου: η άλλη «γλώσσα» της μεταρρύθμισης. Στο Τσολάκης, Χ., (επιμ.), Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και οι «γλώσσες» της. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη Μάιος Θεσσαλονίκη: Κώδικας, Γερμανός, Δ., (1999 δ ). Χώρος και εκπαιδευτική αλληλεπίδραση στην προσχολική εκπαίδευση. Στο Χάρης, Κ., Πετρουλάκης, Ν., Νικόδημος, Σ., (επιμ.), Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα. Πρακτικά 1 ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, Ναύπλιο Νοέμβριος Αθήνα: Ατραπός, Germanos, D. (1998). «Espace urbain et action éducative et culturelle pour l intégration socio-culturelle des enfants», in : Sujet-acteur et sociétés en Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

12 transformations. Perpignan : Presses Universitaires de Perpignan, coll. «Etudes», (Actes du colloque international: Transformations sociales: processus et rôles des acteurs.) 22. Germanos, A. Ikonomou, M. Tzekaki (1997 α ). «A spatio-pedagogical approach to the learning process at early childhood: an application on space-mathematical concepts», European Early Childhood Educational Research Journal, 5, 1, Γερμανός, Δ., (1997 β ). Το υλικό πεδίο αγωγής: Μια διδακτική προσέγγιση που στηρίζεται στην παιδαγωγική ποιότητα της σχέσης του παιδιού με τον υλικό χώρο. Στο Βάμβουκας, Μ.Ι., Χουρδάκης, Α.Γ., (επιμ.), Παιδαγωγική Επιστήμη στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Τάσεις και προοπτικές. Πρακτικά Ζ Διεθνούς Συνεδρίου της ΠΕΕ, Ρέθυμνο, Νοέμβριος Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, Γερμανός, Δ., Τζεκάκη, Μ., Οικονόμου, Α. (1997 γ ). Χώρο-μαθηματικές έννοιες, παιδί και αγωγή στο νηπιαγωγείο. Στο Χρυσαφίδης, Κ., Καλδρυμίδου, Μ., (επιμ.), Αναλυτικά προγράμματα προσχολικής αγωγής. Πρακτικά 1 ου Διεθνούς Συνεδρίου Προσχολικής Αγωγής, Ιωάννινα Μάιος Ιωάννινα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις, τόμος Β, Germanos, D. (1997 δ ). Spatio-cultural and educational aspects of the child s integration in the urban environment. Acts of the international, interdisciplinary conference, Urban Childhood, Trondheim, Norway, June Trondheim, Norwegian University of Science and Technology, Γερμανός, Δ., (1993). Χώρος, εκπαιδευτικά και πολιτισμικά μοντέλα στο ελληνικό δημοτικό σχολείο, Εκπαιδευτικά, 34-35, Γερμανός Δ., (1992 α ). Κτισμένος χώρος, διαδικασίες αγωγής και παιδί προσχολικής ηλικίας. Στο Φροντίδα για το παιδί της προσχολικής ηλικίας. Πρακτικά του 3 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Κοινωνικής Παιδιατρικής, Θεσσαλονίκη, Μάιος Θεσσαλονίκη: Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας, τόμος: Εισηγήσεις-Στρογγυλές Τράπεζες, Γερμανός Δ., (1992 β ). Χώρος και παιδί της προσχολικής ηλικίας στη Θεσσαλονίκη: Παιδαγωγικές και πολιτισμικές παράμετροι. Στο Φροντίδα για το παιδί της προσχολικής ηλικίας. Πρακτικά του 3 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Κοινωνικής Παιδιατρικής, Θεσσαλονίκη, Μάιος Θεσσαλονίκη: Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας, τόμος: Ελεύθερες Ανακοινώσεις, Γερμανός, Δ., (1992 γ ). Χώρος και παιδί της προσχολικής ηλικίας στη Θεσσαλονίκη: παιδαγωγικές και πολιτισμικές παράμετροι. Εκπαιδευτικά, 27-28, Germanos D., (1992 δ ). Espace et métamorphoses pédagogiques. In Socioenvironmental metamorphoses: Buildscape, Landscape, Ethnoscape, Euroscape. Acts of the 12 th International Congress of the International Association for Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

13 People-Environment Studies (IAPS), Marmaras, June Thessaloniki: IAPS- Aristotle s University, V, Γερμανός, Δ., (1984). Το παιδί και ο χώρος του στο ελληνικό δημοτικό σχολείο. Τεχνικά Χρονικά, 1-2, Γερμανός, Δ., (1981). Σχολική αρχιτεκτονική και παιδαγωγικές μέθοδοι, Οικονομία και Κοινωνία, 16, Συμμετοχή σε επιστημονικά συνέδρια με ανακοίνωση (επιλογή) Γερμανός, Δ. (2015). «Η έρευνα δράση-επιμόρφωση, ως παράγοντας της εκπαιδευτικής αλλαγής. Η σημασία της σχέσης με το χώρο». Επιστημονικό Συμπόσιο Ορίζοντας την Εκπαιδευτική Έρευνα-Δράση στην Ελλάδα. Στην προοπτική διαμόρφωσης μιας επαγγελματικής κοινότητας εκπαιδευτικώνερευνητών. Ρέθυμνο: Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών πανεπιστημίου Κρήτης, ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ, CARN, 27/6/2015. Συμμετοχή με ανακοίνωση. Γερμανός, Δ. Καργιωτάκη, Μ. (2015). «Ο χώρος, αυτός ο αθέατος εκπαιδευτικός της σχολικής τάξης». Ανακοίνωση στο 2 ο Διεθνές Συμπόσιο Προσχολικής Παιδαγωγικής Μετασχηματιστική Παιδαγωγική και Μάθηση στην Παιδική Ηλικία. Ιωάννινα: Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών, Εργαστήριο Παιδαγωγικής και Διδακτικής Μεθοδολογίας, 15/ (υπό έκδοση). Γερμανός, Δ. Συντονισμός Στρογγυλού τραπεζιού με θέμα «Μετασχηματίζοντας το Χώρο, Αναμορφώνοντας τη Σχολική Τάξη», στο 2 ο Διεθνές Συμπόσιο Προσχολικής Παιδαγωγικής Μετασχηματιστική Παιδαγωγική και Μάθηση στην Παιδική Ηλικία. Ιωάννινα: Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών, Εργαστήριο Παιδαγωγικής και Διδακτικής Μεθοδολογίας, 15/ Γερμανός, Δ. (2015). Εμπειρίες, Οπτικές, Προοπτικές στη Διά Βίου Μάθηση- Εκπαίδευση Ενηλίκων-Κοινοτική Ενδυνάμωση και στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή. Χανιά 12-14/06/2015. Συμμετοχή με ανακοίνωση και συντονισμός του καταληκτικού Στρογγυλού Τραπεζιού. Germanos, D. (2015). «The Place as factor of the pedagogical quality of space». In: Germanos, D. Liapi, M. (eds), Places for Learning Experiences: Think, Make, Change. Digital Proceedings of the Symposium with International Participation, Thessaloniki, January Athens: Greek National Documentation Centre, Γερμανός, Δ. (2014). «Παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του σχολικού χώρου: Μια προσέγγιση της αναβάθμισης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος». Στο Γουργιώτου, Ε. (επιμ.) Αναδιαμόρφωση του μαθησιακού περιβάλλοντος στα νηπιαγωγεία: Αρχιτεκτονικός επανασχεδιασμός και παιδαγωγική αξιοποίηση. Πρακτικά Επιστημονικής Διημερίδας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης. Ρέθυμνο, Μαΐου Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

14 Germanos, D. (2011). «Le passage de la classe traditionnelle à la classe coopérative.» Communication au Symposium L innovation en éducation, Pôle Manceau, UFR Lettres, Département Français Langue Étrangère, Université du Maine. Le Mans, Γερμανός, Δ. (2010). «Το Μουσείο πάει σχολείο ; Στο Νάκου, Ε., Βέμη, Β. (επιμ.) Μουσεία και εκπαίδευση - γενικός απολογισμός, κριτική αποτίμηση και προοπτικές Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου, Βόλος, 9-11 Νοεμβρίου 2007, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, Germanos, D. (2009 α ). «Le rôle de l espace dans la classe pluriculturelle». Communication au Colloque Journées d Études Département Français Langue Étrangère, Université du Maine. Le Mans, Germanos, D., Gavriilidis, S., Arvaniti, I. (2009 β ). School creates its own library: A case study. School Libraries in the Picture. Proceedings of the 38 th Annual Conference of the International Association of School Librarianship (IASL). Padova, 2-4 September 2009 (ηλεκτρονική έκδοση). Γερμανός, Δ., Αρβανίτη, Α., Γρηγοριάδης, Α., Κλιάπης, Π. (2007 α ). Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούν τη διαδικασία και το αποτέλεσμα της δημιουργίας συνεργατικού περιβάλλοντος στην τάξη τους, στο πλαίσιο μιας έρευνας-δράσης. Στο Καψάλης, Γ.Δ., Κατσίκης, Α.Ν. (επιμ.), Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι προκλήσεις της εποχής μας. Πρακτικά Πανελληνίου Συνεδρίου, Ιωάννινα Μαΐου Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σχολή Επιστημών Αγωγής, (ηλεκτρονική έκδοση). Γερμανός, Δ., Αρβανίτη, Α., Γρηγοριάδης, Α., Κλιάπης, Π. (2007 β ). «Οι αντιλήψεις των μαθητών για τη νέα συνεργατική τους τάξη και τα κριτήρια με τα οποία την αξιολογούν», στο: Χατζηδήμου et al (επιμ.), Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα. Πρακτικά 5 ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, Νοεμβρίου Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης, Γερμανός, Δ. (2006). «Ο σχολικός χώρος ως παράγοντας ευημερίας του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον». Πρακτικά ΙΣΤ Παγκύπριου Συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή Ασφάλεια, Υγεία και Ευημερία του Παιδιού στο Σχολικό Περιβάλλον, Λευκωσία 12 Μαΐου Λευκωσία: ΕΕ Διευθυντών Σχολείων ΔΕ, Γερμανός, Δ. (2005 α ). Θέματα οργάνωσης του χώρου στη δημιουργία του νέου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Στο Γερμανός, Δ., κ.α. (επιμ.), Η διαθεματική προσέγγιση της διδασκαλίας και της μάθησης στην προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου ΤΕΠΑΕ/ ΟΜΕΠ, Θεσσαλονίκη, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, Γερμανός, Δ. (2005 β ). «Παιδαγωγικός Σχεδιασμός των Σχολικών Κτιρίων». Ανακοίνωση στην Επιστημονική Ημερίδα Σχολικά Κτίρια: Μια ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική προσέγγιση. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου/ Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Κύπρου/ Σύλλογος Αρχιτεκτόνων ΣΠΜΑΚ, Λεμεσός, 15 Οκτωβρίου Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

15 Γερμανός, Δ. (2003). «Παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του χώρου για την προώθηση της συνεργατικής μάθησης». Στο Κυπριακός Σύνδεσμος Συνεργατικής Μάθησης (επιμ.), Συνεργατικό Σχολείο: Από τη Θεωρία στην Πράξη. Πρακτικά Α Διεθνούς Εκπαιδευτικού Συνεδρίου, Λευκωσία, σ Μέλος Επιστημονικών Οργανισμών Association de Recherche Coopérative Internationale (ARCI), με έδρα το Παρίσι (κατά περιόδους, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου) Κυπριακός Σύνδεσμος Συνεργατικής Μάθησης, με έδρα τη Λευκωσία Balkan Society of Pedagogy and Education (BaSoPed), με έδρα τη Θεσσαλονίκη (κατά περιόδους, μέλος του Προεδρείου) Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος (ΠΕΕ), με έδρα την Αθήνα (κατά περιόδους, Πρόεδρος του Παραρτήματος Μακεδονίας). Association Francophone de Recherche en Sciences de l Education (AFIRSE), με έδρα το Παρίσι. European Early Childhood Educational Research Association (EECERA), με έδρα το Λονδίνο. Association Internationale des Sociologues en Langue Française (AISLF), με έδρα το Παρίσι. International Association for People-Environment Studies (IAPS), με έδρα το Λονδίνο. International Play Association (IPA), με έδρα το Λονδίνο. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

16 Παράρτημα Παραδείγματα από την εφαρμογή του «Παιδαγωγικού Ανασχεδιασμού του Σχολικού Χώρου», Αλλαγή της σχέσης «παιδιού-χώρου» στο σχολείο 1.1. Ελεύθερη σχέση με το χώρο, μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας Μάθημα στο καθιστικό. Δημοτικό Σχολείο Αντιμάχειας, Κως, Ερευνητικό project για την Κοινότητα Αντιμάχειας. Εκπόνηση ομαδικής εργασίας στο μάθημα Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκη, Έρευνα-δράση της Ομάδας Συνεργατικής Μάθησης του ΤΕΠΑΕ - ΑΠΘ Διαμόρφωση «αυθόρμητων τόπων» στο σχολικό χώρο Δημιουργία «αυθόρμητου τόπου» για αυθόρμητη δραστηριότητα, στην περιοχή δημιουργικών απασχολήσεων και αναψυχής Παιδικό Κέντρο ΑΠΘ, Ερευνητικό project για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Δημιουργία «αυθόρμητου τόπου» για αυθόρμητη δραστηριότητα, στη «φωλίτσα» της τάξης Παιδικό Κέντρο ΑΠΘ, Ερευνητικό project για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

17 1.3. Διαμόρφωση «εκπαιδευτικών τόπων» στο σχολικό χώρο Περιοχή καθιστικού στο 2ο Νηπιαγωγείο Συκεών Θεσσαλονίκης, Ερευνητικό έργο της Επιτροπής Ερευνών ΑΠΘ, σύμβαση με το Δήμο Συκεών Θεσσαλονίκης. «Τόπος» της ομάδας για μάθημα στην τάξη (γλώσσα). Δημοτικό Σχολείο Αντιμάχειας, Κως, Ερευνητικό project για την Κοινότητα Αντιμάχειας. 2. Αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος της τάξης 2.1. Σε νηπιαγωγεία Παιδικό Κέντρο ΑΠΘ, Αίθουσα 10 ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό Παιδικό Κέντρο ΑΠΘ, Ερευνητικό project για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

18 2.2. Σε Δημοτικά Σχολεία Ιδιωτικά εκπαιδευτήρια στην Αθήνα, Τυπική αίθουσα διδασκαλίας ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό έργο της Επιτροπής Ερευνών ΑΠΘ, σύμβαση με ιδιωτική επιχείρηση παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Δημοτικό Σχολείο Πομού, Κύπρος, Τυπική αίθουσα διδασκαλίας ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό project για το Σύνδεσμο Γονέων του Δημοτικού Σχολείου Πομού. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

19 3. Πειραματικές αίθουσες διδασκαλίας 4 ο Δημοτικό Σχολείο Μενεμένης, Θεσσαλονίκη, Τυπική αίθουσα διδασκαλίας ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό project για το Σύλλογο Γονέων του 4 ου Δημοτικού Σχολείου Μενεμένης. 18 ο Δημοτικό Σχολείο Σταυρούπολης, Θεσσαλονίκη, Τυπική αίθουσα διδασκαλίας ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό project για το Σύλλογο Γονέων του 18 ου Δημοτικού Σχολείου Σταυρούπολης. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

20 4. Εκπαιδευτικά-Πολιτιστικά Κέντρα 4.1. Μεγάλες αίθουσες με δυνατότητα εναλλαγών στη χρήση τους (ευελιξία του χώρου): α) ως βιβλιοθήκη-σπουδαστήριο για το σχολείο και την γειτονιά, β) ως αίθουσα εκδηλώσεων λόγου και τέχνης, γ) για πιλοτικές μορφές διδασκαλίας Δημοτικό Σχολείο Χρυσαυγής, Λαγκαδάς, Αίθουσα Πολλαπλών χρήσεων ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό έργο της Επιτροπής Ερευνών ΑΠΘ, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ. 21 ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, Αίθουσα Πολλαπλών χρήσεων ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό project για τη Σχολική Επιτροπή του 21 ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος

21 4.2. Αίθουσες με δυνατότητα εναλλαγών στη χρήση τους (ευελιξία του χώρου): α) προβολές, β) διαλέξεις, γ) σεμινάρια, δ) συνεδριάσεις Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό project για τη Σχολική Επιτροπή του 21 ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης. 5. Υπαίθριες Τάξεις Η ίδια αίθουσα μετά από τον ανασχεδιασμό. Ερευνητικό project για τη Σχολική Επιτροπή του 21 ου Δ. Σ. Θεσσαλονίκης. Ιδιωτικά εκπαιδευτήρια στην Αθήνα, Η σχολική αυλή ΠΡΙΝ από τον ανασχεδιασμό. Η αυλή μετά από τον ανασχεδιασμό της και η υπαίθρια τάξη. Ερευνητικό έργο της Επιτροπής Ερευνών ΑΠΘ, σύμβαση με ιδιωτική επιχείρηση παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Βιογραφικό Σημείωμα, Μάρτιος